Dlaczego Linux?

Jednym z pierwszych pytań osób zainteresowanych Linuksem jest pytanie -

dlaczego Linux jest lepszy, co ma takiego czego nie mają inne systemy?
Postaram się przedstawić w tym artykule najważniejsze argumenty
przemawiające za Linuksem, które powinny Cię przekonać do tego właśnie
systemu. Dla większej przejrzystości ujmę to w punktach.
1. Zapomnij o wirusach i innych zagrożeniach z internetu
Co prawda producenci programów antywirusowych zaczęli już straszyć użytkowników
Linuksa zbliżającym się zagrożeniem ze strony wirusów, trojanów i innych szkodników
elektronicznych, jednak na stan dzisiejszy ilość krążących wirusów zagrażających Linuksowi
jest równa zeru. Niedawno programiści stworzyli wirusa, który mógłby ewentualnie zagrozić
Linuksowi, ale… żeby w ogóle zadziałał musimy go sami uruchomić, poza tym trzeba
skompilować i zainstalować odpowiednie łatki na jądro. Równie dobrze możemy sami
skasować sobie cały system. Takie samo zagrożenie :) Prawda jest taka, że nie musimy się
obawiać tego typu zagrożeń z internetu.
Po więcej szczegółów na temat wirusów pod Linuksem odsyłam do artykułu pt. Wirusy Linux
vs. Windows
2. Nie musisz płacić za system i oprogramowanie
Owszem, możesz powiedzieć - mój Windows był już dołączony do komputera. Jednak nie za
darmo, stanowił on całkiem pokaźny składnik jego ceny - mogłeś zaoszczędzić kilkaset
złotych kupując komputer bez Windows. Nie zakładamy istnienia piractwa - kradzież nie jest
argumentem przemawiającym za używanie komercyjnego oprogramowania.
W przypadku Linuksa możesz go legalnie ściągnąć z internetu, nic nie płacąc za jego jedną,
dwie czy tysiąc kopii. Owszem istnieją również dystrybucje Linuksa, za które musisz
zapłacić, jednak w takiej sytuacji otrzymujesz zazwyczaj wsparcie techniczne, dodatkowe,
płatne oprogramowanie, podręczniki drukowane itp. Jednak generalnie masz do wyboru całą
masę dystrybucji, za które nie musisz zapłacić nawet złotówki.

3. Wolność
Czy kupując w sklepie system Windows stajesz się właścicielem produktu, za który
zapłaciłeś? Nie - zapłaciłeś tylko za możliwość korzystania z zawartego tam
oprogramowania, w ramach jednego tylko komputera, a w przypadku wersji OEM nawet w
ramach tylko jednej konfiguracji sprzętowej.
Licencja GNU/GPL na której zasadach jest rozprowadzany Linux i znakomita większość
oprogramowania dla niego pozwala Ci zainstalować system na dowolnej ilości komputerów -
również w firmie. Możesz również zrobić tysiąc kopii ściągniętego z internetu Linuksa i
rozdać go znajomym, rodzinie czy nawet sprzedać!
To nie wszystko - z każdym wolnym oprogramowaniem dostajesz jego kod źródłowy z
możliwością dokonywania w nim zmian, czy korzystania z jego fragmentów dla swoich
programów.
Daje to również inną korzyść - zakładamy czysto teoretycznie, że pada duża firma tworząca
bardzo popularne oprogramowanie zamknięte. Nagle zostajemy z naszym programem "na
lodzie" - nie wiadomo, czy ktoś odkupi od upadłej firmy prawa do rozwijania tego programu,
czy program będzie się rzeczywiście rozwijał. Co się stanie kiedy upadnie firma rozwijająca
program na wolnej licencji? Nic strasznego - kod jest ogólnodostępny, każdy może go dalej
rozwijać.

4. Czy Twój monitor często świeci na niebiesko?

Zawieszanie się w najmniej oczekiwanych momentach systemów Windows przeszło już do
legendy, popularny BSOD (Blue Screen Of Death) stał się nawet najbardziej popularnym i
znanym błędem w informatyce.
Linux słynie ze swojej stabilności - może zawiesić się Firefox, Evolution czy nawet GNOME,
jednak zawieszenie działania całego systemu jest raczej mało spotykanym zjawiskiem. Może
on działać latami bez restartu i raczej powinieneś się obawiać o trwałość swoich dysków niż
zainstalowanego tam systemu.

5. Co możesz zrobić zaraz po instalacji systemu?

Instalacja Windows to dopiero początek - musisz zatroszczyć się o dobry antywirus, kodeki
do odtwarzania filmów, oprogramowanie graficzne, pakiet biurowy, czytnik plików PDF,
ściągnąć gadu-gadu itp.
W przypadku Linuksa to wszystko masz już zainstalowane zaraz po instalacji - otrzymujesz
gotowy system ze wszystkimi potrzebnymi Ci narzędziami do pracy i rozrywki. OpenOffice,
GIMP, Evolution, Firefox, programy do odtwarzania multimediów, narzędzia dla
programistów - to wszystko jest dostarczane bezpłatnie wraz z systemem.

6. Co to jest defragmentacja???
Wyobraź sobie, że Twój dysk to wielka szafa z wieloma szufladami - fragmentacja dysku
objawia się tym, że jeden dokument masz poskładany w kawałkach po wielu szufladach.
Prawda że przeczytanie go to uciążliwa sprawa? Dlatego pod Windows regularnie wykonuje
się tzw. defragmentację dysku.
Systemy plików pod Linuksem nie wymagają defragmentacji - same w sobie mają
mechanizmy zapobiegające fragmentacji. Dzięki temu odczyt danych z dysku odbywa się
zawsze z jednakową wydajnością.

7. Uaktualnij swoje wszystkie programy jednym kliknięciem!

Windows posiada narzędzie do aktualizacji systemu - Windows Update. Co jednak z całą
resztą oprogramowania? Część programów posiada swoje narzędzia do aktualizacji lub
sprawdzania dostępności nowej wersji - a część nie posiada. Musimy na bieżąco śledzić
szereg stron internetowych w celu sprawdzenia i ewentualnego ściągnięcia nowych wersji
programów.
Na tym polu Linux jest bezkonkurencyjny - uaktualnienie całego zainstalowanego
oprogramowania wykonuje się jednym kliknięciem, a można również włączyć automatyczną
aktualizację. Co więcej - oprogramowanie jest ściągane z jednego, bezpiecznego,
podpisanego cyfrowo miejsca.

8. Szukasz nowych programów? Nie musisz przetrząsać internetu!

Linuksowe dystrybucje posiadają swoje własne repozytoria ze sprawdzonym,
skatalogowanym, opisanym i przygotowanym do instalacji oprogramowaniem. Wystarczy
uruchomić program zwany menedżerem pakietów (np. Synaptic) i przejrzeć dostępne
programy pod kątem kategorii lub wyszukać je podając interesujące nas słowa kluczowe.
Każdy pakiet (czyli odpowiednio przygotowany plik z programem) zawiera w sobie opis, tak
więc wiemy do czego służy instalowany program. Takie centralne zarządzanie
oprogramowaniem pozwoli Ci na łatwą kontrolę tego co masz zainstalowane w systemie.
Narzędzie do zarządzania oprogramowaniem w Windows jedynie pozwala na deinstalację
części oprogramowania, lub instalację składników Windows.

9. Za dużo otwartych okien - użyj wirtualnych pulpitów

Linuksowe środowiska graficzne od dawna oferują coś, co ułatwia pracę z wieloma otwartymi
oknami na raz - wirtualne pulpity. Możesz zdefiniować dowolną ich ilość: 4, 5, 12… Na
każdym z nich możesz mieć otwarte okno z programem lub edytowanym plikiem, zaś za
pomocą intuicyjnego przełącznika pulpitów przeskakiwać na dowolne z nich.

10. Jak często musisz restartować swój system po instalacji nowych

programów i sterowników?
Zapewne przyzwyczaiłeś się do ciągłych restartów systemu podczas instalacji sterowników
np. do nowej drukarki, czy po zmianie ustawień systemu. Zapomnisz o tym używając Linuksa
- nawet poważne zmiany w jądrze systemu nie muszą się zakończyć restartem, po zmianie
ustawień sieci restartowane są jedynie usługi sieciowe i system działa już z nowymi
ustawieniami. Wiele serwerów linuksowych działa bez restartu przez wiele miesięcy, mimo
że system jest aktualizowany na bieżąco.

11. Czy Twój komputer nie jest w stanie obsłużyć Visty?

Dzięki Linuksowi możesz z powodzeniem wykorzystać do pracy przestarzałe komputery z
małą ilością pamięci RAM i słabymi kartami graficznymi. Linux nie wymaga od Ciebie
aktualizacji sprzętu wraz z aktualizacją systemu!

12. Linux zapewnia Ci większe bezpieczeństwo

Jak długo naprawiane są błędy pod Windows? Miesiąc, dwa, pół roku… czasem i dłużej! Pod
Linuksem poprawki naprawiające znalezione błędy pojawiają się często w przeciągu kilku
godzin od ich wykrycia! Samo zgłaszanie błędów odbywa się najczęściej w prosty sposób za
pomocą odpowiedniego oprogramowania do śledzenia błędów, można później obserwować
losy takiego zgłoszenia aż do jego usunięcia i wydania aktualizacji z poprawką. To wszystko
oczywiście za darmo!

13. Korzystaj z tych samych dokumentów na Linuksie i Windows

Linux nie ogranicza Cię w możliwości korzystania z innych systemów. Możesz mieć
jednocześnie wiele różnych systemów operacyjnych i swobodnie korzystać pod Linuksem z
dokumentów znajdujących się na ich partycjach - Linux współpracuje bez problemu z
większością istniejących systemów plików. Nie musisz dzięki temu tworzyć kopii swoich
dokumentów osobno dla Windows i Linuksa - po prostu otwórz partycję Windows pod
Linuksem i korzystaj z istniejących tam zdjęć, czy dokumentów.

14. Linux i Wolne Oprogramowanie są innowacyjne i nowoczesne

Wbrew opiniom niektórych krytyków Wolnego Oprogramowania Linux to nie jest kopia
rozwiązań produktów komercyjnych. Sporo pomysłów zostało wręcz skopiowane z Linuksa,
zaś sporo istniejących projektów było wręcz kamieniem milowym w informatyce. Nie
wierzysz? Kilka przykładów wielkich pomysłów Open Source:
- pulpit 3D: Compiz ze swoimi efektami pojawił się na długo przed Aero w Windows, zaś
wybór efektów i małe wymagania sprzętowe powalają każde inne rozwiązanie tego typu z
każdego innego systemu,
- LiveCD: w Linuksie uruchamianie systemu z płyty CD istnieje od lat, Windows czy MacOS
X nie doczekał się tego w takim stopniu do dziś. O zastosowaniu systemów LiveCD można
by napisać osobnych parę artykułów, stanowią one doskonałe narzędzia do odzyskiwania
danych, gotowe i bezpieczne firewalle itp.
- serwisy Wiki, w tym Wikipedia: stron Wiki jest w tej chwili tysiące, zaś Wikipedia stanowi
już ogromne bogactwo wiedzy narodów - to wszystko za darmo i na zasadach wolnych
licencji,
- VNC: jest to kolejny ważny projekt pochodzący od użytkowników Wolnego
Oprogramowania, pozwala na wygodną pracę na zdalnych pulpitach graficznych stając się już
dawno standardem w takich zastosowaniach.

15. Pomoc i dokumentacja

W Linuksie każdy program, polecenie systemowe, a nawet ważniejsze pliki konfiguracyjne
posiadają swój podręcznik, nazywany manualem. Znajdziemy w nim składnię programu,
przykładowe użycie, stronę projektu oraz odnośniki do programów pokrewnych. Manual jest
jednym z podstawowych składników programu - rozwijany i tłumaczony na wszystkie języki
równolegle do samego programu. Chcąc dowiedzieć się więcej o danym programie
wpisujemy po prostu w konsoli tekstowej: man nazwa_programu (np. man mkdir).
Odrębną część pomocy stanowią niezliczone fora dyskusyjne, strony internetowe, grupy
dyskusyjne czy kanały IRC, gdzie skupia się społeczność linuksowa wzajemnie pomagając
sobie w rozwiązywaniu problemów. Uzbrojony w przeglądarkę internetową możesz
rozwiązać praktycznie każdy problem związany z Linuksem.

16. Słuszna idea

Linux, a właściwie GNU/Linux to nie tylko system operacyjny oraz szereg wolnego
oprogramowania - to również sięgająca kilkudziesięciu lat idea wolności, zapoczątkowana
przez Richarda Stallmana. Był on inicjatorem powstania projektu GNU, który miał na celu
stworzenie zgodnego z Uniksem systemu operacyjnego - dostępnego dla każdego. Dzisiaj
możemy śmiało powiedzieć, że idea GNU odniosła sukces i otrzymała poparcie największych
korporacji na świecie - aktywnie włączyli się w jej propagowanie nawet takie firmy, dla
których Linux był de facto konkurencją. Mam tu na myśli firmy takie jak np. HP, które do
niedawna oferowały głównie swoje systemy uniksowe, a obecnie stosują na swoich serwerach
systemy Linux.

W czym Linux może być gorszy (na razie)?

1. Zapaleni gracze nie będą zadowoleni
Niestety - producenci gier nadal w większości faworyzują Windows i najnowsze gry ukazują
się poza konsolami do gier właśnie na ten system. Nie dzieje się tak jednak z powodu braku
możliwości stworzenia takich gier na Linuksa - gry tworzone dla Windows i Linuksa, pod
Linuksem działają zdecydowanie szybciej i płynniej. Jedynym powodem jest jedynie dużo
większy udział Windows na rynku komputerów osobistych, w momencie kiedy Linux zyska
około 20-30% rynku desktopów każda gra będzie również dostępna natywnie pod Linuksem.
Warto również zwrócić uwagę na rozwiązania typu Wine lub Cedega - w chwili obecnej
ogromna liczba gier windowsowych jest w stanie dzięki nim działać również pod Linuksem,
przy czym ich wydajność jest w wielu przypadkach nie gorsza niż natywnie uruchomione pod
Windows.

2. Brak niektórych aplikacji istniejących pod Windows

Tak, zdarzają się programy których mimo ogromnej bazy oprogramowania linuksowego nie
jesteśmy w stanie zastąpić niczym innym. Są to głównie specjalistyczne programy naukowe,
księgowe czy dtp. Tu również z pomocą przyjdzie nam Wine, które z wydania na wydanie
obsługuje coraz więcej aplikacji Windows, w tym często te których nie ma pod Linuksem.

3. Obsługa części sprzętu

Istnieje pewna grupa sprzętu komputerowego, który nie jest jeszcze wspierany przez Linuksa
- chociaż to zmienia się z dnia na dzień i to co dziś nie działa pod Linuksem jutro może już
być w pełni obsługiwane. Najprostszą metodą na rozpoznanie czy nasz sprzęt zostanie
obsłużony jest użycie dystrybucji LiveCD.

4. Instalacja i obsługa
Instalacja i obsługa może sprawiać początkującym użytkownikom Linuksa pewne problemy.
Na szczęście istnieją dystrybucje z wygodnym instalatorem (np. OpenSUSE ze swoim YaST,
albo Ubuntu).