Professional Documents
Culture Documents
Obecność piasku, pyłu i iłu w gruntach stwierdza się przez próbę rozcierania w wodzie
lub rozcinania nożem.
Próba rozcierania polega na umieszczeniu małej próbki gruntu pomiędzy palcami i
rozcieranie, najlepiej w wodzie. Ilość frakcji piaszczystej może być określona z
wyczuwalnego stopnia szorstkości materiału.. Jeżeli wyczuwa się dużą ilość ziarenek piasku
(duża szorstkość) mamy do czynienia z pyłem piaszczystym lub iłem piaszczystym. Gruby pył
również może być podobnie wyczuwalny, lecz jego cząstki nie są widoczne gołym okiem.
Grunt ilasty w dotyku przypomina mydło, przykleja się do palców i trudno go usunąć bez
zmycia, nawet gdy jest w stanie suchym. Grunty pylaste wyczuwa się jako gładkie w dotyku,
a suche cząstki gruntu przyklejone do palców w postaci mączki, mogą być łatwo zdmuchnięte
lub usunięte przez pocieranie dłoni.
Próba rozcinania. Dla stwierdzenia obecności iłu lub pyłu wilgotną próbkę należy
przeciąć nożem. Gdy powierzchnia przekroju jest błyszcząca – ił, gdy matowa – pył lub pył
ilasto-pylasty o niskiej plastyczności. W celu dodatkowej oceny powierzchnię próbki można
zarysować lub wygładzić paznokciem.
Zawartość węglanów (głównie węglanu wapnia CaCO3) określa się przy użyciu 10
% roztworu HCl. Po skropieniu powierzchni próbki kwasem należy obserwować reakcję i jej
intensywność; grunt jest:
- bezwapnisty (0) – brak reakcji z kwasem,
- wapnisty (+) – lekko się pieni pod wpływem kwasu,
- silnie wapnisty (++) – występuje intensywne pienienie
5
Krok 11 – określenie plastyczności gruntu – podział na pyły i iły
Oznaczenie plastyczności (spoistości) przeprowadza się wykonując próbę
wałeczkowania, próbę wytrzymałości w stanie suchym i próbę dylatancji (rozszerzalności).