CHÓD PRAWIDŁOWY

CHÓD – OCENA ZMIAN STATYCZNO – KINETYCZNYCH

CHÓD
Definicja:
Cykl chodu:
Fazy chodu:
CHÓD - ANALIZA DYNAMICZNA
WYZNACZNIKI (DETERMINANTY) CHODU
1. Skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej
2. Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej
3. Ruchy boczne miednicy
4. Zgięcie w stawie kolanowym w fazie podporowej
5. Skrócenie czynnościowe kończyny w fazie przenoszenia
6. Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w płaszczyźnie strzałkowej
7. Izochronia
8. Izometria
9. Izotonia

CHÓD – OCENA ZMIAN STATYCZNO – KINETYCZNYCH

  Wpływ na statykę ciała mają:

1. 1. pozycja ciała

- - w symetrycznej pozycji stojącej na obu nogach punkt ciężkości ciała pada w środek
czworoboku podparcia (pole na którym stoimy, zawarte pomiędzy linią łączącą obydwie pięty,
końce paluchów obu stóp oraz brzegami bocznymi stóp)
- - środek ciężkości przesuwa się w obrębie tego pola w miarę tego jak pochylamy tułów w
przód, tył oraz na boki
- - pozycje które rozszerzają czworobok podparcia i obniżają środek ciężkości zwiększają
stabilność stania
- - trwałe zmiany w budowie ciała powodują bądź zawężenie pola podparcia (brak jednej nogi),
bądź trwałe symetryczne ustawienie się środka ciężkości w obrębie pola podparcia z
(przymusowe odciążenie jednej kończyny, ból, niepełny zrost kostny, przykurcz, porażenie)
- - rzutowanie środka ciężkości można prześledzić za pomocą pionu spuszczanego na przedniej
powierzchni ciała z wysokości II kręgu kości krzyżowej
2. 2. masa ciała

- - nadwaga, ciąża, zwiększa obciążenie kończyn dolnych i może powodować obniżenie się
środka ciężkości, przesunięcie go do przodu w obrębie pola podparcia oraz obniżenie się
sklepienia stóp
3. 3. siła antygrawitacyjna mięśni

- - do utrzymania pozycji stojącej w warunkach fizjologicznych potrzebna jest minimalna siła

mięśniowa
- - każde przesunięcie środka ciężkości ciała wciąga w grę inne grupy mięśniowe wprowadzając
je w stan napięcia
- - ogólne osłabienie siły mięśniowej prowadzi do zapadania się postawy człowieka

CHÓD
- - sposób chodzenia utrwala się w 7 roku życia
Definicja:
1. 1. seria rytmicznych, zmiennych ruchów kończyn i tułowia powodujących w
rezultacie przesunięcie się do przodu środka ciężkości człowieka
2. 2. rytmiczne gubienie i odzyskiwanie równowagi w zmieniających się na
przemian fazach podporu i przenoszenia
Cykl chodu:
- - czynności i ruchy wykonywane przez idącego pomiędzy kontaktem pięty z
podłożem jednej z kończyn i powtórnym jaj zetknięciem się z podłożem
- - podczas jednego cyklu chodu każda z kończyn dolnych przechodzi przez
jedną fazę podporu i przenoszenia kończyny
Fazy chodu:

• • faza podporu
- - podczas przeciętnie szybkiego chodu faza podporu jednej kończyny dolnej
zajmuje około 60% czasu cyklu chodu
- - rozpoczyna się w momencie zetknięcia się pięty z podłożem, a kończy w
chwili oderwania palucha
- - składa się z pięciu podfaz (w odniesieniu do stopy):
1. 1. kontakt pięty z podłożem
2. 2. „stopa płasko” – cała powierzchnia stopy przylega do podłoża
3. 3. pełne obciążenie – podpór właściwy (środek masy ciała znajduje się nad
środkiem geometrycznym powierzchni styku stopy z podłożem)
4. 4. oderwanie pięty od podłoża – przetaczanie stopy (propulsja)
5. 5. oderwanie palucha - odbicie
• • faza przenoszenia
- - podczas przeciętnie szybkiego chodu faza przenoszenia jednej kończyny
dolnej zajmuje około 40% czasu cyklu chodu
- - rozpoczyna się w momencie oderwania od podłoża palucha, a kończy w
chwili zetknięcia pięty tej samej kończyny z podłożem
- - składa się z trzech podfaz:
1. 1. przyspieszenie
- - rozpoczyna się w momencie gdy paluch kończyny dolnej zakrocznej odrywa
się od podłoża i noga zakroczna goni tułów, a kończy w chwili gdy kończyna ta
znajdzie się pod środkiem ciała
2. 2. przenoszenie właściwe
- - sytuacja , w której oś poprzeczna stawu skokowo – goleniowego znajduje się
w płaszczyźnie czołowej głównej ciała
- - w tym momencie przenoszona kończyna jest potrójnie zgięta (w stawie
skokowym, kolanowym, biodrowym)
3. 3. hamowanie
- - po wyprzedzeniu tułowia przez kończynę dolną zakroczna następuje
zwolnienie tempa ruchu kończyny ku przodowi i przygotowanie jej do kontaktu z
podłożem
• • faza podwójnego podparcia
- - sytuacja w której paluch nogi zakrocznej jeszcze się nie oderwał od podłoża a
pięta nogi wykrocznej już się oparła
- - czas trwania fazy podwójnego podparcia jest zależny od szybkości chodu
- - im jest ona większa tym faza ta jest krótsza
- - podczas biegu faza podwójnego podparcia nie występuje – zastąpiona jest
fazą lotu

CHÓD - ANALIZA DYNAMICZNA

- - określa wielkość siły mięśni, która jest potrzebna w trakcie prawidłowego
chodu
- - na idącego człowieka działają dwa rodzaje sił:
1. 1. zewnętrzne
- - siła grawitacji, reakcja podłoża
- - na ogół działają zgięciowo
2. 2. wewnętrzne
- - pracujące mięśnie (utrzymanie prawidłowej postawy, stabilizacja stawów,
hamowanie lub przyspieszanie poszczególnych części kończyn i tułowia)

  Największą aktywność podczas chodu wykazują:

- - mm. stabilizujące tułów
- - mm. odpowiedzialne za stabilizacje miednicy
• • faza podporu:
- - prostownik grzbietu strony przeciwnej
- - mm. czworoboczny lędźwi strony przeciwnej
- - mm. pośladkowy średni
- - mm. przywodziciel wielki
• • faza przenoszenia
- - mm. grupy strzałkowej (zabezpieczenie przed supinacją)
- - m. piszczelowy tylny (zabezpieczenie przed pronacją)
- - m. przywodziciel wielki

Stwierdzono iż najpracowitszą grupa dynamiczną w funkcji lokomocji jest zespół mięśniowy

tylnej ściany goleni – odpowiedzialny za przetaczanie stopy.

WYZNACZNIKI (DETERMINANTY) CHODU

  Wyznaczniki chodu prawidłowego:

- - wyróżniamy 6 determinant chodu
- - trzy z nich dotyczą zmiany położenia miednicy i stawów biodrowych
- - dwa zakresu ruchu w stawach kolanowych
- - jeden stawów skokowo-goleniowych
- - są to wyznaczniki kinematyczne
- - dotyczą chodu po gładkiej poziomej płaszczyźnie
1. Skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej
- - określenie prawidłowego ustawienia miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie
poprzecznej w fazie podwójnego podparcia
- - w chwili wysunięcia nogi wykrocznej do przodu miednica podąża za ruchem i
wysuwa swą wykroczna stronę nieco do przodu
- - wykazuje ona skręt w płaszczyźnie poziomej około 4° do przodu i 4° do tyłu
- - ruch odbywa się w obu biodrach
- - na skutek ruchów miednicy udo nogi wykrocznej – rotacja zewnętrzna, udo
nogi podpierającej w rotacji wewnętrznej
- - skręcanie się miednicy wydłuża krok
2. Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej
- - określa ustawienie miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie czołowej
- - podczas chodu miednica (w warunkach prawidłowych) ustawia się lekko
ukośnie, opadając w stronę kończyny przenoszonej
- - staw biodrowy kd. podporowej – ustawiony w przywiedzeniu
- - staw biodrowy kd. przenoszonej – ustawiony w identycznym odwiedzeniu
- - miednicę przed większym opadaniem w kierunku kończyny przenoszonej
zabezpiecza napięcie mięśnia pośladkowego średniego po stronie przeciwnej
3. Ruchy boczne miednicy
- - określa konieczność bocznych przemieszczeń miednicy w czasie chodu, wynikających z
naprzemianstronnego obciążania kończyn dolnych
- - miednica podąża w kierunku nogi podporowej
- - ruchu boczne miednicy najbardziej widoczne są podczas wolnego chodu
- - podczas biegu zostają całkowicie zniwelowane
- - wykonywane są w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i obu stawach biodrowych
(przywodzenie + odwodzenie + rotacja)
- - wielkość wychyleń bocznych miednicy jest osobniczo różna
4. Zgięcie w stawie kolanowym w fazie podporowej
- - określa wielkość kąta zgięcia stawu kolanowego kończyny podporowej w fazie pełnego
obciążenia
- - musi on wynosić około 20°
- - w fazie podporu gdy pięta styka się z podłożem kolano jest wyprostowane
- - zaraz potem ulega zgięciu, aż stopa przyłoży się podeszwą do podłoża
- - zaraz po okresie pełnego obciążenie stopy znowu następuje gwałtowny
wyprost stawu kolanowego
- - zgięcie stawu kolanowego w chwili gdy masa ciała przenosi się do przodu
ponad nogą podporową, redukuje wysokość środka ciężkości
5. Skrócenie czynnościowe kończyny w fazie przenoszenia
- - określa wymaganą wielkość skrócenia czynnościowego kończyny dolnej w fazie
przenoszenia
- - kończyna przenoszona powinna przemieszczać się do przodu dokładnie w
płaszczyźnie strzałkowej przeprowadzonej przez staw biodrowy
- - miednica po tej stronie jest lekko opuszczona
- - skrócenie czynnościowe odbywa się we wszystkich trzech stawach
- - największe jest w stawie kolanowym
- - kolano zgina się zaraz po styku pięty z podłożem gdy kostki unoszą się
zakreślając łuk ponad stępem oraz po raz drugi gdy pięta zaczyna się unosić a
stopa przygotowuje się do odbicia
- - aby chód mógł być prawidłowy, staw kolanowy musi mieć możliwość zgięcia
do kąta 65° (w fazie przenoszenia)
6. Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w płaszczyźnie strzałkowej
- - określa kątową wielkość zakresu ruchomości w stawach skokowo-goleniowych w
płaszczyźnie strzałkowej, która jest potrzebna przy prawidłowym chodzie
- - od 15° (W) do 20° (Z)
7. Izochronia
- - polega na równym w czasie obciążaniu lewej i prawej kończyny dolnej
8. Izometria
- - polega na wykonywaniu równej długości kroków prawą i lewą kończyną dolną
9. Izotonia
- - polega na prawidłowej koordynacji ruchów kończyn górnych i tułowia z praca kończyn
dolnych