1 Dokumentacja ............................................................................................................................................................................................................

2
2 Instalacja i konfiguracja w kilku krokach ..................................................................................................................................................................... 2
3 Kilka uwag na początek .............................................................................................................................................................................................. 2
4 Jedna maszyna krok po kroku .................................................................................................................................................................................... 3
5 Akceptowanie zmian w konfiguracji ............................................................................................................................................................................ 3
6 Uprawnienia ............................................................................................................................................................................................................... 3
7 Nadzorca i model nadzorcy i grupy nadzorców ........................................................................................................................................................... 3
7.1 512 nadzorców .................................................................................................................................................................................................... 3
7.2 Model nadzorcy ................................................................................................................................................................................................... 3
7.3 Grupy nadzorców ................................................................................................................................................................................................ 3
7.4 Jak to było w poprzednim Golemie ...................................................................................................................................................................... 3
8 Zbiory danych (liczników) ........................................................................................................................................................................................... 4
9 Tryby pracy nadzorcy ................................................................................................................................................................................................. 4
9.1 Tryb 1 i 2 - Kontrola czasu pracy i ilości z uwzględnieniem zlecenia i ilości zamówionej ..................................................................................... 4
9.2 Tryb 3 – Kontrola czasu pracy i ilości bez uwzględnienia serii ze zmianą parametrów. ........................................................................................ 4
9.3 Tryb 4 – Kontrola czasu pracy i ilości bez uwzględnienia serii i zmiany parametrów. ........................................................................................... 4
9.4 Tryb 5 – Kontrola czasu pracy z uwzględnieniem zlecenia .................................................................................................................................. 4
9.5 Tryb 6 – Kontrola czasu pracy bez uwzględnienia zlecenia ................................................................................................................................. 4
9.6 Tryb 7 – prosty licznik cykli .................................................................................................................................................................................. 4
9.7 Tryb 8 - Kontrola czasu pracy z rejestracją zdarzeń ............................................................................................................................................ 4
9.8 Tryb 9 – Rejestracja zdarzeń ............................................................................................................................................................................... 4
9.9 Tryb 10 – prosty licznik czasu pracy .................................................................................................................................................................... 4
9.10 Tryb 11 – Licznik energii elektrycznej z interfejsem i rejestracją ....................................................................................................................... 4
10 Program konstruktor ............................................................................................................................................................................................... 5
11 Podgląd konfiguracji................................................................................................................................................................................................ 5
12 Ustawienia globalne ................................................................................................................................................................................................ 5
13 Wejście koncentratora i filtry ................................................................................................................................................................................... 5
13.1 Wejścia fizyczne, wejścia logiczne ................................................................................................................................................................... 5
13.2 Wejścia sterujące statusem i wejścia systemu Andon ...................................................................................................................................... 5
13.3 Filtry i ustawienia filtrów ................................................................................................................................................................................... 5
13.4 Monitor wejść i symulator wejść ....................................................................................................................................................................... 6
14 Czas pracy, czas mikro przestojów, czas nieoznaczony, czas cyklu i wydajność .................................................................................................... 6
14.1 Jak Golem liczy czas pracy .............................................................................................................................................................................. 6
14.2 Podstawa czasu pracy na „sztywno” lub z definicji zlecenia. ............................................................................................................................ 6
14.3 Czas mikro przestojów ..................................................................................................................................................................................... 6
14.4 Wydajność zamiast optymalnego czasu cyklu .................................................................................................................................................. 6
14.5 Sygnał PRZED a nie PO .................................................................................................................................................................................. 7
14.6 Pomiar czasu cyklu i wydajności. ..................................................................................................................................................................... 7
14.7 Przegląd ustawień związanych z czasem pracy i mikro postojami, czasem cyklu i wydajnością ....................................................................... 7
15 Gniazdo – czyli ile produktu na jeden impuls ........................................................................................................................................................... 7
15.1 1 produkt co ileś cykli ....................................................................................................................................................................................... 7
15.2 Liczenie metrów bieżących .............................................................................................................................................................................. 7
15.3 Przegląd ustawień związanych z parametrem gniazdo..................................................................................................................................... 8
16 Status ..................................................................................................................................................................................................................... 8
16.1 Ustawienia związane ze statusem ................................................................................................................................................................... 8
16.2 Kodowanie statusu przełącznikami .................................................................................................................................................................. 8
16.3 Status rozszerzony .......................................................................................................................................................................................... 8
16.4 Automatyczna zmiana statusu ......................................................................................................................................................................... 8
17 Operator ................................................................................................................................................................................................................. 9
18 Opcje zlecenia i opcje panelu operatora.................................................................................................................................................................. 9
18.1 Jak operator ma zmienić zlecenie, kolejka zleceń ............................................................................................................................................ 9
18.2 Generator numeru (nazwy) zlecenia ................................................................................................................................................................ 9
18.3 Wprowadzane, dodatkowe parametry .............................................................................................................................................................. 9
18.4 Zawieszanie i wznawianie zlecenia, zmiana parametrów, zakończenie zlecenia .............................................................................................. 9
19 Opcje bazy SQL, wznowienie pracy i zdarzenia załącz / wyłącz .............................................................................................................................. 9
19.1 Wyłączenie rejestracji SQL .............................................................................................................................................................................. 9
19.2 Zdarzenie wznowienia pracy .......................................................................................................................................................................... 10
19.3 Zdarzenia załączenia / wyłączenia ................................................................................................................................................................. 10
20 Braki ..................................................................................................................................................................................................................... 10
21 Wskaźnik OEE – konfiguracja ............................................................................................................................................................................... 10
22 Sygnalizatory, wyświetlane parametry .................................................................................................................................................................. 10
22.1 Kolor panelu, lampa sygnalizacyjna i bargraf ................................................................................................................................................. 10
22.2 Parametry wyświetlane w panelu mini. ........................................................................................................................................................... 11
23 System Andon ...................................................................................................................................................................................................... 11
24 Alarmy .................................................................................................................................................................................................................. 11
25 Szybkie komentarze.............................................................................................................................................................................................. 11
26 Grafika .................................................................................................................................................................................................................. 11
27 Asystenci trendu 48 godzin, braków i energii......................................................................................................................................................... 11
28 Grupy maszyn, sterowanie wyświetlaniem, ustawienia podsumowania grupy ....................................................................................................... 11
28.1 sterowanie wyświetlaniem.............................................................................................................................................................................. 11
29 Indywidualne ustawienia programu przeglądarki ................................................................................................................................................... 11
30 Podsumowanie zmiany ......................................................................................................................................................................................... 12
31 Administrowanie bazą danych............................................................................................................................................................................... 12
31.1 Czyszczenie baz danych................................................................................................................................................................................ 12
32 Kontrola pracy systemu ........................................................................................................................................................................................ 12
32.1 Kontrola pracy stacji i połączenia ze stacjami................................................................................................................................................. 12
32.2 Log czynności wykonywanych przez operatora .............................................................................................................................................. 12
32.3 Czas systemowy komputerów ........................................................................................................................................................................ 12
33 Pomiar energii....................................................................................................................................................................................................... 12
33.1 Częstotliwość sygnału i podzielniki na wejściach koncentratora ..................................................................................................................... 12
33.2 Przykład licznika energii ................................................................................................................................................................................. 13
33.3 Przykład konfiguracji ...................................................................................................................................................................................... 13
33.4 Konfiguracja nadzorcy (modelu) liczącego energię ....................................................................................................................................... 13
 33.5 Konfiguracja nadzorcy maszyny ..................................................................................................................................................................... 13
33.6 Panel informacyjny licznika ............................................................................................................................................................................ 13
34 Słownik ................................................................................................................................................................................................................. 13

1 Dokumentacja
dokumentację systemu podzielono na kilka części:
golem_oee_super_visor.pdf ogólny opis systemu Golem OEE SuperVisor
golem_oee_wybor_konfiguracji.pdf artykuł na temat możliwości systemu z argumentami za i przeciw dla poszczególnych rozwiązań
golem_oee_instalacja.pdf instalacja i konfiguracja połączeń sieciowych, informacje dla działu IT, zasady licencyjne
golem_oee_koncentratory_podłaczenia.pdf opis koncentratorów wejść i zasad podłączenia do maszyn
golem_oee_konfiguracja.pdf opis konfiguracji systemu, opis programu konstruktora, porady i przykłady
golem_oee_klient.pdf opis programu przeglądarki systemu Golem OEE
oee.pdf wskaźnik OEE – teoria i praktyka

ponadto dostępne są dodatkowe dokumentacje do dodatkowych programów systemu.

Uwaga
Opis wszystkich funkcjonalności znajduje się w programie konstruktor. Przy każdej grupie ustawień jest przycisk ze znakiem zapytania który otwiera
okno z opisem poszczególnych funkcjonalności. Dlatego ten dokument należy traktować bardziej jako poradnik a nie podręcznik.

2 Instalacja i konfiguracja w kilku krokach

Nie wiesz od czego zacząć? Początek jest zawsze trudny więc napisze w kilku krokach co należy zrobić aby zainstalować, uruchomić i wdrożyć system
Golem OEE SuperVisor

1) Przeczytaj pobieżnie ten dokument i dokładnie dokument golem_oee_wybor_konfiguracji.pdf

2) Zainstaluj serwer SQL i wszystkie programy – pomoże Ci w tym dokument golem_oee_instalacja.pdf
3) Zapoznaj się z programem GolemKonstruktor – przy każdym ustawieniu jest przycisk pomocy
4) Zrób listę maszyn które chcesz podłączyć na początek. Nie zaczynaj od budowy systemu dla wszystkich maszyn, na początku zrób system
pilotażowy aby zapoznać z nim siebie i użytkowników
5) Podłącz do koncentratora wejść sygnały z maszyn. Pomoże Ci w tym dokument golem_oee_koncentratory_podłaczenia.pdf
6) Zapoznaj się dokładniej dokumentem który właśnie czytasz
7) Skonfiguruj system pilotażowy, zacznij go eksploatować, poeksperymentuj z konfiguracją, naucz kilka osób obsługi
8) Zaprojektuj system na nowo, podłącz następne maszyny, wyczyść bazy danych. Popraw konfigurację lub ustal ją na nowo

Każdy program na początku wydaje się być trudnym. Golem ma bardzo duże możliwości ale jest to okupione dużą liczbą parametrów do ustawienia.
Generalnie jednak konfiguracja systemu nie jest trudna.

3 Kilka uwag na początek

Postanowiłem zebrać na kilka luźnych uwag i wrzucić na początek choć nie będę ich w tym miejscu rozwijał. Celem moim jest zwrócenie uwagi na
pewne sprawy które najczęściej prowadzą do kłopotów i nieporozumień a dokładniejszy opis znajdzie się albo dalej albo w pomocy konstruktora.

 Wszystkie opisane tu zasady odnoszą się (o ile nie napisano inaczej) do wersji OEM. Pamiętajmy jednak że wersja OEM obsługuje tylko
jedną stację zbierania danych.

 Zmiany w konfiguracji są akceptowane po wyłączeniu i ponownym załączeniu przeglądarki ale niektóre z nich wymagają przeładowania
(ponownego uruchomienia albo użycia przycisku RELOAD) stacji zbierania danych

 Nie należy zmieniać radykalnie konfiguracji nadzorcy w trakcie pracy systemu. Jeśli jednak zmienimy jego nazwę, tryb pracy, przeznaczenie
to należy wykasować zebrane dane (jest ku temu w konstruktorze specjalne narzędzie) bo w pewnych sytuacjach zebrane dane przypisane
poprzedniemu nadzorcy o tym samym numerze mogą narobić bałaganu.

 Jeśli dwoje nadzorców współpracuje ze sobą, np. jeden liczy energię lub braki dla drugiego lub jest asystentem trendu to muszą oni być w tej
samej stacji zbierania danych. Nadzorca SV20 może liczyć braki dla nadzorcy SV2 ale nadzorca SV140 już nie bo należy do innej stacji.

 Stacja zbierania danych musi cały czas pracować – to rejestrator który jeśli nie pracuje to nie zbiera danych. A pamiętajmy że nawet jak się
nic nie dzieje (maszyny nie pracują bo jest noc) to i tak stacja rejestruje dane – w tym przypadku czasy postoju

 Parametr PORTMODE w pliku golemstacjasv.ini określa ilu modułowy koncentrator podłączono do komputera. portmode=0 włącza symulator
wejść. Domyślnie tak jest ten parametr ustawiony dlatego zdarza się że instalujący system dzwoni że nie ma komunikacji z koncentratorem.
Jeśli włączony jest symulator wejść to przycisk zamknij zamyka stacje natychmiast. Gdy działa ona z koncentratorem potrzebne jest hasło
STOPOEE

 Część ustawień przynależy konkretnej przeglądarce – zmieniamy je w oknie ustawień otwieranym przyciskiem w górnym lewym rogu okna
przeglądarki

 Program dostarczany jest z dwoma kompletami baz danych – jeden komplet to bazy z przygotowana przygotowaną przykładową konfiguracją.
Drugi komplet baz danych (podkatalog PUSTEBAZY) są całkowicie puste, to znaczy nie zawierają ani konfiguracji ani żadnych zapisanych
danych. W podkatalogu tym też jest opis co należy zrobić aby zamienić bazy i zresetować system.

 Należy stworzyć skrót do pliku GolemStacjaSV.exe i dodać ten skrót do AutoStartu komputera aby uruchamiał się wraz z jego uruchomieniem

 Uwaga n czas ustawiony na poszczególnych komputerach. Wiele bardzo trudnych do wykrycia błędów bierze się z różnicy czasu pomiędzy
komputerami stacji zbierania danych a serwera a czasami różnic pomiędzy komputerem stacji a komputerem przeglądarki.
  Na końcu tego dokumentu znajduje się słownik – warto go przejrzeć aby uniknąć nieporozumień bo np. kiedy mówimy o przeglądarce to nie
mamy na myśli przeglądarki WWW 

4 Jedna maszyna krok po kroku

Mamy zainstalowane wszystkie programy. Mamy podłączoną maszynę do wejścia numer 1 pierwszego koncentratora. Widać zmianę sygnału w
monitorze wejść. Co dalej?
1) Wybieramy model maszyny – nadajemy mu jakąś nazwę np. Prasy. Wybieramy tryb pracy i ustawiamy parametry wg potrzeb posiłkując się
ich opisami. Możemy skorzystać z funkcji ustawienia domyślne
2) Wybieramy nadzorcę i nadajemy mu nazwę np. Prasa1, ustawiamy w nadzorcy model Prasy. Wybieramy 1 wejście koncentratora, kategorię
i grafikę.
3) Wybieramy pierwszą grupę i nadajemy jej nazwę PRASY i dodajemy nadzorcę Prasa1
4) Restartujemy stację zbierania danych aby odczytała nowe ustawienia
5) Uruchamiamy program przeglądarki – w grupie prasy powinna być widoczna nasza maszyna Prasa1. Uwaga – aby maszyna reagowała na
impulsy z koncentratora musi być ustawiona w status praca

To bardzo ale to bardzo uproszczony opis konfiguracji. Napisałem go aby dać jakiś obraz konfiguracji na dobry początek.

5 Akceptowanie zmian w konfiguracji

Kiedy zmienimy jakiś ustawienia konfiguracyjne to programy o tym nie wiedzą. Muszą więc je ponownie odczytać. Przeglądarkę wystarczy wyłączyć i
włączyć ponownie. Zmiana niektórych ustawień wymaga restartu stacji zbierania danych. Można ją oczywiście wyłączyć i włączyć ponownie ale często
pracujemy na już działającym systemie i nie chcemy zakłócać jego racy. Dlatego w oknie stacji mamy przycisk RELOAD który powoduje ponowne
odczytanie wszystkich ustawień.
No dobrze ale co jak mamy stacje na komputerze w jakimś odległym zakątku firmy? Mamy za każdą zmianą tam latać? Niekoniecznie. Idealnie byłoby
mieć udostępniony zdalny dostęp do takiego komputera ale jeżeli nie mamy to możemy skorzystać z ukrytej funkcji przeglądarki. Otóż w oknie kontroli
stacji (otwieranym przyciskiem koło przycisku ustawień) jest, w lewym górnym rogu, mało widoczny przycisk reload który wysyła do wszystkich stacji
polecenie ponownego odczytu ustawień.

6 Uprawnienia
Wszystkie czynności takie jak dodawanie zleceń, zmiana statusu, komentarze, wszystkie te czynności wymagają zalogowania się użytkownika do
systemu. Najpierw jednak trzeba użytkownikowi stworzyć konto w systemie i nadać uprawnienia. Dostęp do listy pracowników można uzyskać i z
programu konstruktor (przycisk personel) i z programu przeglądarki (w ustawieniach).
No ale ani konstruktor ani przeglądarka do ustawień nie wpuści nas bez znajomości hasła awaryjnego. hasło to loguje użytkownika do systemu
z maksymalnymi uprawnieniami.
hasło awaryjne : intel8080

Uwaga. Pierwszym uprawnieniem jest uprawnienie do ustawiania programu i konfiguracji systemu. Uprawnienie to daje pełnię władzy nad systemem,
w tym pozwala na dostęp do programu konstruktor.
Jeżeli chcemy aby jakiś użytkownik systemu miał prawo do dodawania innych użytkowników i nadawania im uprawnień a jednocześnie nie chcemy aby
mógł ingerować w ustawienia systemu to musimy uniemożliwić mu dostęp do programu konstruktor.

7 Nadzorca i model nadzorcy i grupy nadzorców

7.1 512 nadzorców

Podstawą konfiguracji systemu jest tzw. nadzorca (ang. supervisor –stąd skrót SV).
Nadzorcą nazywamy pewien logiczny fragment programu odpowiedzialny za śledzenie pracy konkretnej maszyny. Nadzorcę należy skonfigurować
właściwie dla danego urządzenia, określić w jaki sposób liczyć czas, jak obsługiwać status, czy uwzględniać produkt i jego serię i tak dalej.
Można powiedzieć że system składa się z 512 programów nadzorców oznaczanych skrótem SV1 .. SV512. Każda ze stacji obsługuje 128 nadzorców.
Uważny czytelnik zapyta – po co aż tylu skoro stacja może monitorować tylko 64 wejścia ? A to na wypadek gdyby ktoś chciał stworzyć kilku nadzorców
dla tej samej maszyny co czasami może mieć sens. No i na przyszłość.

7.2 Model nadzorcy

Uciążliwym było by gdyby każdy z nadzorców miał pełen komplet ustawień. Mając kilka identycznych maszyn musielibyśmy ustawiać kilka razy te same
parametry. Zmieniając coś w konfiguracji jednej maszyny musielibyśmy zmieniać to samo ustawienie w nadzorcach innych maszyn .
Dlatego konfigurację nadzorcy podzielono na dwie części:
konfigurację nadzorcy która obejmuje tylko te parametry które są unikalne dla tej konkretnej maszyny (nazwa, numer wejścia, grafika itp.)
konfigurację modelu nadzorcy czyli konfigurację wszelkich parametrów z których będą korzystać nadzorcy dla których wybrano dany model.

Mówiąc inaczej: większość parametrów nadzorca dziedziczy z przypisanego mu modelu nadzorcy.

Dlatego konfigurację systemu zaczynamy od stworzenia odpowiednich modeli nadzorców. Możemy np. stworzyć modele wtryskarki główne,
wtryskarki pomocnicze i młynki. Potem dla każdej maszyny konfigurujemy odpowiedniego nadzorcę przypisując mu odpowiedni model.

7.3 Grupy nadzorców

Mamy wiec nadzorców dla maszyn. No ale chcielibyśmy je jakoś poukładać na ekranie czy na raportach. Temu służą grupy nadzorców. Jeżeli mamy
np. dwie hale produkcyjne to możemy stworzyć trzy grupy: hala A, Hala B i wszystkie maszyny. Możemy stworzyć też grupy dla wybranych maszyn np.
grupy maszyn produkujących pewien produkt.
Grupowanie służy nie tylko określaniu sposobu wyświetlania ale też tworzeniu tzw. podsumowania grupy gdzie można w pewnym sensie potraktować
kilka maszyn jako jedną co opisze niżej.

7.4 Jak to było w poprzednim Golemie

W stosunku do poprzedniej wersji systemu (Golem OEE bez przyrostka SV) zmieniło się kilka pojęć. Nadzorca (SV) nazywał się tam zespołem ZLR
Parametr TakJak określał z którego zespołu ZLR zaimportować większość ustawień. Teraz tę funkcję przejmują modele.
Grupy pomiarowe pełniły funkcję pomocniczą i definiowane były jako zakres od Zlr do Zlr. Teraz grupa to dowolna ilość nadzorców z dowolnym ich
porządkiem.
8 Zbiory danych (liczników)
Celem systemu jest liczenie czasów, cykli, braków, kilowatogodzin etc. a dane te są przechowywane w licznikach. Możemy te dane podzielić na te które
są w bazie danych SQL i te które są w bazie danych stacji.
Dane (liczniki) w stacji zbierania danych podzielone są na trzy grupy:
liczniki miesięczne – kasowane raz na miesiąc – nazywamy je licznikami bieżącego miesiąca
liczniki zmianowe – kasowane na przełomie zmian roboczych – nazywamy je licznikami bieżącej zmiany
liczniki kasowane – liczniki te kasowane są w momencie zmiany zlecenia lub dla prostych trybów – ich skasowania. Mówimy wtedy że to
liczniki bieżącego zlecenia
Kiedy jednak chcemy zrobić jakiś raport, czy to dla jakiegoś zlecenia, czy czas pracy maszyny w danym roku, czy tygodniu wtedy program korzysta
z danych gromadzonych w bazie SQL w specjalnej tabeli przyrostów.
Działa to tak że jest jeszcze jeden komplet liczników których stan co godzinę zapisywany jest do tej tabeli a potem kasowany. Jeśli chcemy poznać
czas awarii od 15 marca do 17 czerwca dla maszyny X to sumujemy wszystkie zapisy z tego czasu.

Zdarza się czasami tak że w oknie informacyjnym maszyny widzimy że pracowała ona 11 i pół godziny. Robimy raport a tam brakuje nam te pół
godziny! A to dla tego że dane do raportu kończą się na ostatniej pełnej godzinie. No chyba że zamkniemy zlecenie albo zmienimy operatora – wtedy
program nie będzie czekał do końca bieżącej godziny tylko zapisze przyrosty od razu.

9 Tryby pracy nadzorcy

Tryb pracy określa sposób działania nadzorcy. Od trybu pracy zależy wiele funkcjonalności - forma i zawartość panelu informacyjnego i panelu
operatora, sposób konfiguracji poszczególnych parametrów etc. Tryb ustawiamy w modelu nadzorcy z którego nadzorca będzie korzystał.

9.1 Tryb 1 i 2 - Kontrola czasu pracy i ilości z uwzględnieniem zlecenia i ilości zamówionej
W tym trybie nadzorca liczy zarówno czas pracy jak i ilość wyprodukowaną. Cała praca nadzorcy determinowana jest przez podany numer zlecenia.
Przy podawaniu numeru zlecenia, w zależności od konfiguracji pozostałych parametrów podaje się parametry takie jak gniazdo, optymalny czas cyklu
albo wydajność, optymalne czasy przezbrajania i ustawiania. Tryb1 pozwala na wykorzystanie wszystkich funkcjonalności systemu.
Można powiedzieć że następne tryby „upraszczają” zadania realizowane przez nadzorcę.

Tryb 2 jest identyczny jak tryb 1 tylko nie uwzględniana jest ilość zamówiona a co za tym idzie nie jest podawana prognoza czasu zakończenia zlecenia.

9.2 Tryb 3 – Kontrola czasu pracy i ilości bez uwzględnienia serii ze zmianą parametrów.
Tryb podobny do trybu 2 ale nie podajemy numeru zlecenia i produktu. Operator może jednak zmienić ustawienia parametrów takich jak takie jak
gniazdo, optymalny czas cyklu albo wydajność, optymalne czasy przezbrajania i ustawiania jednak nie podaje produktu i numeru serii. Podczas zmiany
parametrów kasowane są liczniki bieżącego zlecenia (choć zlecenia jako takiego nie ma).
Tryb ten ma zastosowanie wtedy gdy chcemy mieć możliwość dostosowania parametrów takich jak ilość na cyklu bo parametry te ulegają dużym
zmianom ale nie chcemy albo nie możemy skorzystać z numeracji zleceń.

9.3 Tryb 4 – Kontrola czasu pracy i ilości bez uwzględnienia serii i zmiany parametrów.
Podobnie jak tryb 3 ale wszystkie parametry muszą być ustalone w konfiguracji. Operator może skasować liczniki zlecenia.

9.4 Tryb 5 – Kontrola czasu pracy z uwzględnieniem zlecenia

Tryb podobny do trybu 2 ale ukryte są liczniki produktu a liczniki cykli mają charakter pomocniczy. Tryb ten przewidziano dla tych maszyn w których
chcemy uwzględniać zlecenie ale charakter ich pracy jest taki że nie sposób uzyskać impulsów proporcjonalnych do ilości wyprodukowanej.
Może to być np. maszyna CNC gdzie czasami ciężko uzyskać jednoznaczny sygnał że zaczęto albo skończono obróbkę jakiegoś detalu

9.5 Tryb 6 – Kontrola czasu pracy bez uwzględnienia zlecenia

Tryb podobny do trybu piątego ale nie uwzględnia zlecenia. Operator może jedynie skasować liczniki czasu pracy.

9.6 Tryb 7 – prosty licznik cykli

W trybie tym możemy skonfigurować nadzorcę jako prosty licznik cykli. Nie uwzględniane są ani status ani czas pracy. Nadzorca w tym trybie może być
np. licznikiem braków dla innego nadzorcy.

9.7 Tryb 8 - Kontrola czasu pracy z rejestracją zdarzeń

W trybie tym rejestrujemy czas pracy urządzenia i rejestrujemy wszystkie jego załączenia i/lub wyłączenia. Można tego trybu użyć do monitorowania
np. młynka do mielenia odpadów. Będziemy mogli wtedy śledzić czas pracy i zobaczyć dokładnie o której został załączony i wyłączony

9.8 Tryb 9 – Rejestracja zdarzeń

W trybie tym możemy jedynie rejestrować załączenia i/lub wyłączenia danego urządzenia. Może to być np. nadzorca rejestrujący otwarcie osłon
maszyny, otwarcie bramy wjazdowej czy moment zadziałania niektórych zabezpieczeń.

9.9 Tryb 10 – prosty licznik czasu pracy

Tryb licznika czasu pracy z prostym panelem informacyjnym bez panelu operatora. Można ustawić sposób liczenia czasu pracy. Mikro przestoje należy
wyłączyć albo ustalić czas na stałe. Status w tym trybie zawsze ustalony jest na pracę.
Nadzorcę w tym trybie można wykorzystać np. do monitorowania pomp hydraulicznych czy innych agregatów jako asystenta dla maszyn do których
należą te pompy. Należy pamiętać aby kategorię nadzorcy pracującego w tym trybie ustawić jako maszynę pomocniczą aby nie był on brany pod
uwagę przy zestawieniach.
Jeżeli dodamy nadzorcę pracującego w tym trybie możliwe będzie wyświetlenie panelu czasu pracy w tabeli głównej przeglądarki.

9.10 Tryb 11 – Licznik energii elektrycznej z interfejsem i rejestracją

W tym trybie zespół liczy energie elektryczną z liczników z wyjściami impulsowymi. W trybie tym na panelu maszyny i panelu mini wyświetlana jest
zużyta energia, można podejrzeć zużycie energii w skali miesiąca, i zmiany oraz od skasowania licznika. Operator może skasować licznik i dodać
komentarze. Nadzorca pracujący w tym trybie może być usługodawcą w stosunku do innego nadzorcy naliczając jego liczniki energii.
UWAGA!
Kiedy zmieniamy tryb pracy w edytorze modelu to po wybraniu prostszych trybów niż tryb 1 i 2 niektóre ustawienia znikają. Ale nie wszystkie.
Niektóre ustawienia pozostają choć ich ustawienie jest bez znaczenia. Przy innych, tych wybieranych za pomocą rozwijanych list dla danego trybu
tylko niektóre mają sens.
10 Program konstruktor

Całą konfigurację systemu wykonujemy za pomocą programu

konstruktora.

Pomoc dla programu konstruktora, opis wszelkich parametrów i

ustawień a także funkcji systemu i samego konstruktora przeniesiono
do programu.
W każdym z okien programu konstruktora znajdują się przyciski [?]
otwierające kontekstową pomoc dla wybranych tematów.

Aby uruchomić konstruktora trzeba pokazać mu bazę danych –

zobacz dokument instalacja.

11 Podgląd konfiguracji
W wielu miejscach systemu, np. w panelach informacyjnych maszyn czy w podglądzie w stacji zbierania danych (przycisk CFG) możemy przywołać
okno z opisem aktualnej konfiguracji systemu.

12 Ustawienia globalne
W oknie ustawień globalnych mamy kilka ustawień dla całego systemu.
Firma – nazwa firmy która wyświetlana jest w oknach przeglądarek
Port bazowy TCP/IP – opisany w dokumencie o instalacji systemu
Schemat zmian roboczych – możliwy jest wybór dwu zakresów określających godziny zmian roboczych.
Nazwy kart w karcie maszyny – każda maszyna (nadzorca) ma specjalną kartę która ma trzy pola notatnikowe do sporządzenia dowolnych notatek – tu
możemy nadać im jakieś konkretne nazwy
Wyliczanie OEE dla raportów zbiorczych – parametry opisane niżej przy opisie ustawień dla OEE
Sortowanie w kolejce zleceń – sposób sortowania zleceń w kolejce – opisane w punkcie dotyczącym zlecenia
Współpraca z programem CMMS Maszyna – opisana w odrębnej instrukcji integracji systemów Golem OEE i programu CMMS Maszyna

13 Wejście koncentratora i filtry

13.1 Wejścia fizyczne, wejścia logiczne

Cała praca nadzorcy opiera się na obserwacji stanu wejścia. Wejście może być wejściem fizycznym (numery 1..64) lub logicznym.
Wejścia logiczne (wirtualne ) nie istnieją fizycznie ich stan może zostać ustalony przez skrypt sterujący stacji lub program dodatkowy.
Specjalnymi wejściami logicznymi są wejścia od numeru 112 do numeru 127. Wejścia te reprezentują stan fizycznych wejść 1 – 16 ale z podziałem
przez 4 i wypełnieniem 50%.
Po co one? Aby wykluczyć zakłócenia które mogą przenikać do okablowania koncentrator wymaga aby minimalny czas trwania sygnału i przerwy
wynosił około 100ms co daje maksymalną częstotliwość ok. 10Hz (w zasadzie gwarantowana jest częstotliwość zmian nie przekraczająca ok. 2-3Hz).
Jeśli chcemy podłączyć np. licznik energii elektrycznej to mamy problem bo np. preferowany przez nas licznik daje przy pełnym obciążeniu kilka bardzo
krótkich impulsów na sekundę i gdyby je podłączyć normalnie to system po prostu gubił by impulsy.
Dlatego podłączając taki licznik do 1 wejścia koncentratora wybieramy wejście logiczne 112 gdzie system będzie widział sygnał czterokrotnie wolniejszy
i co najważniejsze nie będą to krótkie szpilki.

Wejście można też zanegować czyli odwrócić sygnał. Normalnie uznaje się że jest sygnał kiedy podano na wejście koncentratora napięcie. Czasami
jednak do dyspozycji mamy sygnał odwrotny – cykl sygnalizowany jest zanikiem napięcia. Możemy wtedy kazać programowi sygnał „odwrócić”.
Należy jednak w miarę możliwości unikać takiej sytuacji bo ma ona drobną wadę – może nastąpić zaliczenie jednego sygnału podczas uruchomienia
stacji.

13.2 Wejścia sterujące statusem i wejścia systemu Andon

Wejścia te opisane zostaną przy okazji opisu statusu i systemu Andon

13.3 Filtry i ustawienia filtrów

Mamy do dyspozycji 3 filtry pozwalające na kształtowanie sygnału wejściowego: filtr opóźnienia załączenia, opóźnienia wyłączenia i blokady.
Filtry załączamy wpisując w modelu nadzorcy wartość inną niż zero. Ustawienie z modelu można pokryć ustawieniem z ustawień nadzorcy.
1) Filtr opóźnienia załączenia – działa tak że aby system „zobaczył” sygnał musi on trwać co najmniej tyle ile ustawiona wartość.
Powiedzmy że mamy sygnał zamknięcia formy – trwa on co najmniej kilka sekund. No ale kiedy forma się otwiera sygnał pojawia się
ponownie na ok. pół sekundy. Jeśli ustawimy filtr na 2 sekundy (tak dla bezpieczeństwa) to nie będzie on zauważony. Ale UWAGA !
Zmierzony czas cyklu będzie w rzeczywistości o te ok. 2 sekundy krótszy !
2) Filtr opóźnienia wyłączenia. Jego ustawienie powoduje że system ignoruje przerwy o czasie mniejszym niż ustawiony. Powiedzmy że
mierzymy czas pracy jakiegoś mieszalnika który miesza w prawo, potem w lewo potem w prawo itd. Sygnał mamy z dwu połączonych styków
pomocniczych styczników lewo prawo. No ale przy każdej zmianie kierunku silnik na chwilę jest zatrzymywany. Ustawiając filtr możemy
spowodować aby system nie widział tej przerwy
3) Filtr blokady działa tak że po sygnale (zboczu narastającym sygnału) system przez określony czas ignoruje zmiany sygnałów.
Podłączmy do wejścia przycisk. Niech operator naciśnie zawsze przycisk gdy chce aby system zarejestrował brak. No ale w ludzkiej naturze
jest tak ze człowiek zawsze naciśnie ten przycisk kilka razy. I co – zamiast jednego braku system policzy kilka. Dlatego możemy np. ustawić
filtr na 30 sekund – wtedy po pierwszym naciśnięciu system przez 30 sekund będzie ignorował następne.

Po zmianie numeracji wejść i/lub ustawień filtrów wymagane przeładowanie ustawień stacji
13.4 Monitor wejść i symulator wejść
Zależnie od tego czy ustawimy stację do pracy z koncentratorem czy z symulatorem wejść ( parametr PORTMODE w pliku golemStacjaSV.ini)
stacja pracuje albo z koncentratorem wejść albo z symulatorem koncentratora.
Jeśli uruchomiony jest koncentrator to przyciskiem monitor wejść możemy otworzyć okienko z podglądem stanów wejść, dodajmy wejść nie filtrowanych.
Inaczej przycisk jest opisany jako symulator wejść i otwiera okno na którym mamy 64 przełączniki odpowiadające wejściom koncentratora.
Symulator ma też możliwość określenia numerów 4 wejść i tempa zmian. Wtedy wybrane wejścia będą się zmieniały cyklicznie.

14 Czas pracy, czas mikro przestojów, czas nieoznaczony, czas cyklu i wydajność
Ważne – czas w systemie Golem liczony jest w sekundach z dokładnością plus minus 1 sekunda niezależnie czy odliczymy 10 sekund czy 10 godzin.
Dlatego nie należy się przejmować tym że w rzeczywistości czas cyklu maszyn nie jest liczbą całkowitą. System jest tak skonstruowany że
jeżeli podamy optymalny czas cyklu 5 sekund a w rzeczywistości jest to 4,7 sekundy to i tak czas zostanie naliczony prawidłowo ponieważ
program nie mnoży ilości cykli przez czas a po każdym cyklu dolicza ten czas. Dlatego te 0,3 sekundy różnicy czasu cyklu nie kumulują się a jedynie
obciążają OSTATNI cykl z danego okresu pomiarowego.

14.1 Jak Golem liczy czas pracy

Głównym zadaniem systemu jest liczenie produktu i liczenie EFEKTYWNEGO czasu pracy. Są maszyny gdzie można pobrać sygnał który jest
adekwatny do pracy. To znaczy jak wejście koncentratora jest załączone to czas „biegnie”. Wtedy ustawiamy pierwszy tryb liczenia czasu pracy czyli
Narasta jak wejście jest załączone. Jednak w większości maszyn nie ma sygnału który byłby adekwatny do faktycznego czasu pracy.

Powiedzmy ze maszyna to prasa a sygnał to impuls z zaworu załączającego sprzęgło. Gdy sprzęgło zadziała praca wykonuje cykl. Cykl taki zależnie od
wielkości pracy i jej narzędzi może trwać powiedzmy 4 sekundy. No ale impuls załączający zawór który doprowadzamy do koncentratora trwa
np. 0.5 sekundy.
No ale uwaga! Powiedziałem że cykl trwa 4 sekundy. Ale te cztery sekundy trwa samo mechaniczne wykrojenie elementów. A trzeba prasę załadować,
nacisnąć przyciski startowe, wyjąć wycięte elementy i/lub odpad jeśli prasa sama tego nie robi. Więc wprawny operator powinien robić cykl co
powiedzmy 8 sekund. To właśnie to 8 sekund jest naszym optymalnym czasem cyklu który nazywać będziemy skrótem OCC a który omówimy
dokładniej w następnym punkcie.

Dlatego poza prostym sposobem liczenia czasu częściej stosowany jest taki sposób że narastające zbocze inicjuje zliczanie czasu.
Ustawienie Po impulsie na wejściu doliczany czas Tt lub Po impulsie na wejściu doliczany czas z definicji produktu . (różnice w następnym punkcie)
Działa to tak:

Kiedy podamy napięcie na wejście (1) program zaczyna liczyć czas pracy przez czas OCC. Kiedy czas ten się skończy a w międzyczasie nie pojawi się
następny impuls to zaczyna być liczony czas mikro przestojów (2). Następny impuls (3) przerywa czas mikro przestojów i ponownie naliczany jest czas
pracy. Ponieważ następny impuls (4) pojawił się zanim miną czas OCC to czas pracy liczony jest od nowa. Kolejny impuls (6) pojawił się już po czasie
OCC więc naliczony został czas mikro przestojów (5). Po upływie czasu OCC naliczany jest ponownie czas MP (7). Tym razem jednak liczony jest on
przez ustawiony w konfiguracji czas (ustalony na stałe albo jako krotność czasu OCC). Kiedy skończy się liczenie czasu MP a nadal nie ma sygnału na
wejściu to liczony jest czas nieoznaczony (8)

Mamy jeszcze trzeci sposób liczenia czasu Narasta jak załączone - potem doliczany czas Tt. Jest to połączenie prostego sposobu liczenia czasu z
przedstawioną powyżej metodą. Działa to tak że jak załączymy wejście koncentratora to czas „biegnie” a jak wyłączymy to dolicza się czas na takiej
samej zasadzie jak przedstawiona wyżej, z ta wszak różnicą że naliczanie dodatkowego czasu zaczyna się po wyłączeniu sygnału.

14.2 Podstawa czasu pracy na „sztywno” lub z definicji zlecenia.

Przy wyborze metody liczenia czasu pracy mamy do wyboru dwie odmiany czasu doliczanego: Po impulsie na wejściu doliczany czas Tt lub Po
impulsie na wejściu doliczany czas z definicji zlecenia . Różnią się one tym skąd pochodzi doliczany czas który określamy jako OCC.
Może to być czas Tt ustawiony w konfiguracji na stałe. No ale przy różnych produktach czas ten będzie różny. Dlatego jednym z parametrów dla
zlecenia jest optymalny czas cyklu. I to ten czas zostanie pobrany jako podstawa dla wyliczenia czasu pracy.

14.3 Czas mikro przestojów

Mikro przestoje możemy ustawić na dwa sposoby. Albo ustawiamy czas mikro przestojów na stałe, np. na 5 minut wtedy gdy chcemy aby mikro
przestoje obejmowały czynności operacyjne typu zmianę materiału czy krótkie przerwy na czyszczenie maszyn albo ustawiamy jako krotność
optymalnego czasu cyklu pobieranego z definicji zlecenia. Wtedy gdy operator wprowadzi zlecenie i określi w nim optymalny czas cyklu to program
podstawi jego krotność jako podstawę czasu mikro postojów.

14.4 Wydajność zamiast optymalnego czasu cyklu

Jeżeli mamy maszyny w których czas cyklu trwa mniej niż 1 sekunda to możemy włączyć funkcję „praca na podstawie wydajności /h „
Wtedy zamiast podawać że optymalny czas cyklu podajemy ile produktu oczekujemy na godzinę.
Ale uwaga – tylko dla parametru gniazdo równego 1 ustawionego na stałe – czyli 1 impuls na wejściu koncentratora to jeden produkt.
14.5 Sygnał PRZED a nie PO
Najczęstszym używanym trybem jest ten z doliczaniem czasu. Ale trzeba tu zwrócić uwagę na pewną rzecz, a mianowicie czy sygnał przychodzi na
początku cyklu czy na końcu.
Tam gdzie cykle trwają po kilka – kilkanaście sekund nie ma to większego znaczenia ale ma znaczenie przy długich cyklach. Rozważmy taką oto
sytuację że mamy podłączony paletyzator i liczymy gotowe palety z produktem. Czas przygotowania palety (nasze OCC) to kilkanaście minut.
Sygnał pozyskano z transportera który odbiera gotową paletę. I oto co się dzieje:
Zaczynamy zlecenie i rozpoczynamy produkcję o 10:30. Ale pierwszy zarejestrowany cykl mamy o godzinie 10:47 – po zakończeniu palety !
Mało tego – o 13:50 zrobiliśmy ostatnią paletę i kończymy pracę. Ale system dopiero w tym momencie zaczyna naliczać czas ostatniego cyklu.
W konsekwencji mamy kilka minut naliczonych na poczet następnej zmiany roboczej. A następna zmiana nie pracowała więc szefostwo się pyta – skąd
te 10 minut pracy jak nikt nie pracował ?
Dlatego sygnał powinien przychodzić wtedy gdy cykl się zaczyna a nie gdy się kończy.

14.6 Pomiar czasu cyklu i wydajności.

System mierzy czas cyklu. Możliwe są dwie metody pomiaru: od impulsu do impulsu i od załączenia do wyłączenia. Pierwszą metodę wybieramy wtedy
gdy liczymy czas pracy tak jak opisano powyżej – liczenie zaczyna się od zbocza narastającego impulsu i kończy na takim samym zboczu następnego.
W drugim przypadku zaczynamy liczyć czas gdy pojawi się stan a kończymy gdy stan zniknie. Po zakończeniu pomiaru wynik umieszczany jest w
specjalnej tablicy a to co dostajemy jako wynik pomiaru to średnia z ostatnich 4 cykli.
Czas cyklu używany jest do prognozowania czasu zakończenia zlecenia.
Wydajność liczymy w ten sposób że przez podany czas podstawy system zlicza wykonany produkt a potem wylicza ile powinno być na godzinę.
Gdy wybierzemy podstawę 6 minut to co 6 minut program sprawdzi ile przez te 6 minut zliczył i pomnoży x 10.
Dlatego wynik aktualizowany jest co tyle minut ile leży u podstawy pomiaru.

14.7 Przegląd ustawień związanych z czasem pracy i mikro postojami, czasem cyklu i wydajnością
Ustawiana w modelu nadzorcy
Metoda obliczania czasu pracy i czasu mikro przestojów :
a) Narasta jak wejście jest załączone – jak w klasycznym liczniku czasu pracy – jest sygnał to liczy czas
b) Doliczany czas Tt – metoda opisana wyżej – czas ustawiony na sztywno określony parametrem Tt
c) Doliczany czas ustawiany przez operatora – jak wyżej ale czas pobierany z definicji zlecenia lub ustawiany jako parametr dla trybu 3
d) Narasta jak załączone - potem doliczany czas Tt – specjalny tryb stanowiący połączenie 1 i 2 czyli czas płynie jak wejście jest załączone a jak
się wyłączy to doliczany jest czas Tt

Dla trybów 1, 2, 3 i 5 możliwe wszystkie ustawienia. Dla trybu 4, 6, 8 i 10 tylko ustawienia a, b i d. Dla trybu 7 i 11 ustawienie nieistotne

a) Nie licz mikro przestojów

b) Podstawą mikro przestojów jest krotność czasu cyklu z definicji zlecenia – podstawą jest czas OCC podawany w zleceniu pomnożony przez
wartość parametru krotność czasu mp.
c) Podstawą mikro przestojów jest czas Tmp

Dla trybów 1, 2, 3 i 5 możliwe wszystkie ustawienia. Dla trybu 4, 6, 8 i 10 tylko ustawienia a i c. Dla trybu 7 i 11 ustawienie nieistotne.
Czasy Tt i Tmp można pokryć parametrami Tt i Tmp z ustawienia konkretnego nadzorcy.
Czas trwania cyklu
a) Czas od załączenia do następnego załączenia
b) Czas od załączenia do wyłączenia
Dla trybu 5,6,7,8,9,10 i 11 ustawienie nieistotne.
Wydajność
a) Nie wyznaczaj wydajności
b) Wyznaczana z podstawą 3 minut
c) Wyznaczana z podstawą 6 minut
d) Wyznaczana z podstawą 12 minut
e) Wyznaczana z podstawą 48 minut
Dla trybu 5,6,7,8,9,10 i 11 ustawienie nieistotne.

Praca na podstawie wydajności / h zamiast optymalnego czasu cyklu – ustawienie tego parametru spowoduje że operator wpisujący zlecenie nie będzie
pytany o optymalny czas cyklu tylko o optymalną wydajność na godzinę.
Nie pytaj o wydajność tylko wpisz podaną – po załączeniu tej opcji system nie będzie pytał operatora tylko przyjmie wartość wpisaną
Parametry istotne tylko dla trybów 1,2 i 3. Uwaga! dla prawidłowego działania należy stosować tylko dla maszyn których cykl jest mniejszy niż sekunda
i tylko dla ustawienia parametru gniazdo na 1.

Po zmianie któregokolwiek z wymienionych parametrów wymagane przeładowanie ustawień stacji.

15 Gniazdo – czyli ile produktu na jeden impuls

System liczy zmiany (impulsy) na wejściu koncentratora. Impuls taki nazywamy cyklem maszynowym a licznik tych impulsów licznikiem cykli
maszynowych. No ale bardzo często mamy sytuację że gdy system zarejestruje jeden cykl to maszyna wyprodukuje kilka produktów.
Tak się dzieje często w przypadku wtryskarek – wtrysk to cykl maszynowy ale w formie jest kilka gniazd wiec wypada kilka produktów.
Zresztą to od form wtryskowych pochodzi nazwa parametru – gniazdo. Gniazdo określa ile produktu należy doliczyć na jeden cykl maszynowy.
Zwracam uwagę na słowo doliczyć – to nie jest mnożenie ilości cykli przez ilość gniazd lecz dodanie gniazd po każdym cyklu.

Parametr gniazdo może być ustawiony na stałe ale też może być podawany przez operatora np. jako parametr zlecenia produkcyjnego

15.1 1 produkt co ileś cykli

Może być tak że na jeden produkt przypada ileś cykli. Np. maszyna która zgrzewa kraty robi kilkadziesiąt cykli zgrzewania aby wykonać 1 produkt.
Oczywiście najlepiej byłoby podłączyć się tak aby dostać 1 sygnał na wykonany komponent, np. z jakiegoś siłownika który zabiera gotową kratę ale nie
zawsze to jest możliwe. Dlatego istnieje taka możliwość że parametr gniazdo określi co ile cykli maszynowych należy licznik produktu zwiększyć o
jeden.

15.2 Liczenie metrów bieżących

Z tymi metrami to taki przykład ale chyba najlepszy. Wyobraźmy sobie linię która produkuje coś w sposób ciągły. Niech będzie to tłocznia do folii.
Ciężko mówić tu o cyklach maszynowych więc powinniśmy się zadowolić jedynie pomiarem czasu pracy. Czy koniecznie? Niekoniecznie.
Możemy zbudować układ pomiarowy składający się ze swobodnie obracającego się kółka z czujnikiem. Kółko „jedzie” po folii i daje jeden impuls na
obrót czyli jeden impuls na 10 centymetrów bo taki obwód ma nasze kółko.
Jeśli ustalimy parametr Gx na 10 to będziemy mieli wymiar w metrach bieżących.
No fajnie. Ale my chcielibyśmy mieć wydajność w kilogramach a waga jest zależna od szerokości i innych parametrów.
Wtedy operator jako parametr może wpisać ilość g na metr bieżący a program liczyć będzie ilość impulsów x 10 ( Gx) x parametr wprowadzony przez
operatora – np. 0.04 g

15.3 Przegląd ustawień związanych z parametrem gniazdo

Wybór trybu:
a) Zawsze dodaj 1 na cykl
b) Dodaj parametr gniazda ustawiany przez operatora – parametrem gniazdo będzie parametr podany przez operatora, np. w zleceniu
c) Dodaj parametr Gx - dodawany parametr Gx ustalony na stałe
d) Dodaj parametr ustawiany przez operatora x Gx - jak b ale pomnożony przez parametr Gx
e) Dodaj 1 co ilość cykli ustawioną przez operatora – 1 produkt co wartość podaną w zleceniu
f) Dodaj 1 co ilość cykli określoną przez Gx – jak wyżej ale podzielnik ustalamy na stałe
g) Wyliczany w skrypcie

Po zmianie trybu gniazda i/lub parametru Gx wymagane przeładowanie ustawień stacji.

16 Status
Status i status rozszerzony zostały dość szczegółowo opisane w innych dokumentach więc skoncentrujmy się na możliwych ustawieniach.
Przede wszystkim zdecydować musimy czy będziemy używać status rozszerzony i jak będzie zmieniany status – za pośrednictwem panelu
operatorskiego w przeglądarce czy za pomocą wejść (przełączników podłączonych do wejść)

Uwaga – Jeżeli mamy inny status niż PRACA (dla statusu rozszerzonego status inny niż status powiązany z pracą) to zablokowane są funkcje liczenia
produktu i liczenia czasu pracy !

16.1 Ustawienia związane ze statusem

Sposób sterowania statusem
a) status nie obsługiwany (zawsze praca)
b) status starowany z okna terminala - statusem steruje operator za pomocą programu przeglądarki
c) status sterowany wejściem A
d) status sterowany wejściami A i B
e) status sterowany wejściami A, B i C
f) status ROZSZERZONY starowany z okna terminala
g) status sterowany skryptem sterującym

ZABLOKUJ LICZENIE JAK BRAK ZLECENIA – załączenie tej opcji spowoduje że dla trybów 1,2 i 5 czyli trybów ze zleceniem funkcje liczące nie będą
realizowane wtedy gdy nie ma aktywnego zlecenia pomimo że status ustawiony jest na pracę.
Wejścia A,B i C ustalane są w modelu nadzorcy.
Zmiana wszystkich parametrów związanych ze statusem wymaga restartu stacji. Dla trybów 7,8,9,10,11 status jest nie istoty – zawsze będzie ustawiony
na pracę.

16.2 Kodowanie statusu przełącznikami

Status można zakodować dwójkowo za pomocą wejść koncentratora. Pamiętajmy jednak że kodowanie wejściami poza jedną niewątpliwą zaletą –
można zmienić status bez komputera ma szereg wad: nie można zmienić statusu w inny sposób, nie można skorzystać ze statusu rozszerzonego i nie
można użyć automatycznej zmiany statusu.

Kodowanie wejściem A Kodowanie wejściami A i B Kodowanie wejściami A, B i C

A = 1 – status PRACA stan wejść stan wejść
A = 0 – status AWARIA A B status A B C status
0 0 postój planowany 0 0 0 postój planowany
1 0 praca 1 0 0 postój nieplanowany
0 1 awaria 0 1 0 przezbrajanie
1 1 przezbrajanie 1 1 0 ustawianie
0 0 1 awaria
1 0 1 praca

Dla trybu sterowania ABC można zanegować stan wejść – to na wypadek gdybyśmy chcieli zastosować nastawnik BCD który z reguły podaje liczbę w
kodzie bcd ale zanegowaną z naszego punktu widzenia.

16.3 Status rozszerzony

Idea statusu rozszerzonego jest taka – tak jak w normalnym statusie mamy przycisk awaria który ustawia nadzorcę w status awaria to zróbmy przycisk
który zrobi to samo, czyli ustawi status na awarie ale jednocześnie ustawi pomocniczy status na awarię podajnika żeby było wiadomo co to za awaria.
Dla każdego modelu możemy zdefiniować 20 statusów rozszerzonych. Każdy z nich musi mieć przyporządkowany status główny (nadrzędny).
Możemy wspomóc się słownikiem statusów, czyli najpierw przygotować sobie listę dla różnych maszyn a potem wpisywać przyciskiem w polu edycji.

Pierwszy status zawsze jest statusem przyporządkowanym pracy.

16.4 Automatyczna zmiana statusu

Załączenie opcji Automatyczna zmiana statusu na PRACA i ustawienie parametru Wymagana ilość cykli w ciągu 4 minut spowoduje uaktywnienie
systemu automatycznej zmiany statusu na pracę.
Jak to działa? Każdej maszynie przyporządkowany jest kasowany co 4 minuty licznik. Gdy maszyna ma inny status niż praca to każdy cykl maszynowy
zwiększa stan tego licznika po czym porównuje z ustawioną ilością cykli – jeśli jest większy to zmienia status na pracę.
Inaczej mówiąc jeśli w ciągu 4 minut wykonana jest określona ilość cykli to program stwierdza że maszyna pracuje i zmienia status na pracę.
Ustawienie działa tylko dla trybów 1 i 2 i wymaga restartu stacji po zmianie.
17 Operator
Konfiguracja tego co dla danej maszyny może zrobić użytkownik / operator sprowadza się do dwu ustawień: wyboru reakcji na wywołanie panelu
operatora i określenie czy dana maszyna ma mieć operatora.

operator
a) Brak możliwości ingerencji operatora
b) w/g uprawnień operatora i trybu pracy - operator otworzy panel operatorski skonfigurowany wg ustawień danej maszyny i będzie mógł
wykonać operacje do których jest uprawniony (zmiana statusu, zmiana zlecenia, przejęcie maszyny etc.)
c) Tylko panel statusu i komentarzy – otwiera prosty panel operatorski pozwalający na zmianę statusu i dodanie komentarzy
d) Tylko dodawanie komentarzy

Operator przypisany do maszyny – określa czy jest możliwość przypisania operatora do maszyny (przejęcia maszyny przez operatora)
Zmiana parametrów nie wymaga restarty stacji
Dla trybu 7,8,9,10 i 11 możliwe ustawienie a i d a ustawienie operatora nieistotne ustawienie nieistotne.

18 Opcje zlecenia i opcje panelu operatora

18.1 Jak operator ma zmienić zlecenie, kolejka zleceń

W trybach 1,2 i 5 na panelu operatora pojawią się przyciski „nowe zlecenie” i „koniec zlecenia”. Ustawienie
sposób zmiany zlecenia określa sposób wyboru zlecenia:
a) Ręczne wprowadzanie danych zlecenia w panelu operatora – operator otwiera okno w którym wprowadza wszystkie parametry
b) Wybór produktu z listy produktów, nr zlecenia podaje operator (albo generator) – operator otwiera okno kolejki zleceń, wybiera produkt i
dopisuje ręcznie numer zlecenia i opcjonalnie ilość zamówioną
c) Wybór produktu i zlecenia z listy zleceń – operator o otwiera okno kolejki zleceń i wybiera zlecenie o konkretnym numerze przygotowane w
edytorze kolejki zleceń
Zmiana parametrów nie wymaga restartu stacji. Dla trybu 3,4,6,7,8,9,10 i 11 ustawienie nieistotne.

Normalnie jest tak że kiedy operator zmienia zlecenie to wpisuje nazwę produktu, numer tego zlecenia, parametry takie jak occ, narzędzie, gniazdo i
inne zależne od konfiguracji. Jednak jest to źródło potencjalnych błędów dlatego dobrze by było gdyby listę zleceń przygotował ktoś inny a operator
tylko dokonał wyboru. Dlatego w program wbudowana jest prosta kolejka zleceń / produktów a my mamy możliwość wyboru jednego z 3 sposobów
zmiany zlecenia:
a) Ręczne wprowadzanie danych zlecenia w panelu operatora
b) Wybór produktu z listy produktów, nr zlecenia podaje operator (albo generator)
c) Wybór produktu i zlecenia z listy zleceń

18.2 Generator numeru (nazwy) zlecenia

Normalnie nazwę zlecenia (numer zlecenia) podaje operator inicjujący zlecenie albo osoba która takowe zlecenia przygotowuje w kolejce zleceń.
Czasami jednak nie ma czegoś takiego jak unikalny numer zlecenia albo mamy do czynienia z tzw. produkcją ciągnioną gdzie każdy produkt jest
zleceniem samym w sobie. W takim przypadku możemy powierzyć generowanie numeru zlecenia generatorowi:
a) Generator numeru(nazwy) zlecenia wyłączony
b) 15 znaków nazwy produktu, potem kod daty i czasu np KlejAT12_08091214
c) 12 znaków nazwy produktu, potem nr SV potem kod daty i czasu KlejAT12_00608091214
d) 15 znaków nazwy maszyny potem kod daty i czasu Liinia8_08091214
e) Numerem zlecenia będzie jego numer ID – każde nowe zlecenie otrzymuje nadawany przez system unikalny numer ID – to ten numer będzie
numerem zlecenia

18.3 Wprowadzane, dodatkowe parametry

Użyj parametr Narzędzie – decyduje czy ma być podawana nazwa narzędzia. Parametr narzędzie może pozostać pusty – pozwala operatorowi na nie
wprowadzanie nazwy narzędzia pomimo jego załączenia w konfiguracji.
Użyj parametr gramatura (załącz kontrole gramatury) – operator zostanie poproszony o podanie wagi jednego wyrobu a system będzie liczył przepływ
materiału przez maszynę,
Użyj parametr optymalna ilość gniazd (załącz kontrolę gniazd) - operator zostanie poproszony o podanie ilości gniazd które powinno mieć narzędzie.
Użyj parametr opakowanie - operator zostanie poproszony o podanie ilości produktu w opakowaniu a system będzie liczył ilość opakowań

18.4 Zawieszanie i wznawianie zlecenia, zmiana parametrów, zakończenie zlecenia

Zawieszanie i wznawianie zlecenia – załącza możliwość zawieszania i wznawiania zlecenia. Przy wyłączonej opcji przyciski zawieś zlecenie i wznów
zlecenie będą niewidoczne.
Uaktywnij możliwość wpisu ilości wykonanych podsumowania zlecenia – po załączeniu tej opcji, po zakończeniu zlecenia przez operatora wyświetlone
zostanie okno gdzie operator może (ale nie musi) wpisać ilość wykonaną, ilość braków i swoje uwagi do zlecenia. Informacje te są informacjami
pomocniczymi i nie biorą udziału w wyliczeniach. Są widoczne w rejestrze zleceń i na raporcie zleceń.
Zablokuj możliwość zmiany parametrów w trakcie realizacji – ukrywa przyciski pozwalające na korektę parametrów w trakcie realizacji zlecenia

19 Opcje bazy SQL, wznowienie pracy i zdarzenia załącz / wyłącz

19.1 Wyłączenie rejestracji SQL

Jak wspomniałem w rozdziale zbiory danych program co godzinę zapisuje do bazy danych SQL wszystkie przyrosty liczników, liczników czasu, statusów
, baków etc. Jeżeli nadzorca oparty o dany model pełni funkcję pomocniczą i starczą nam liczniki z bieżące to możemy parametrem Wyłącz rejestrację
danych w bazie SQL wyłączyć rejestrację oszczędzając miejsce w bazie danych choć powiedzmy sobie szczerze ze jest to oszczędność raczej
symboliczna.
Wyłączenie rejestracji ma sens głównie dla zespołów pracujących w trybie licznika energii (11) gdyż zużycie rejestrowane jest przez nadzorcę którego
asystentem jest zespół. Taką samą sytuację mamy z licznikiem w trybie 7 będącym licznikiem braków dla innego zespołu.

Ważne – wyłączenie nie dotyczy innych danych zapisywanych w bazie danych SQL takich jak np. zdarzenia czy komentarze.
19.2 Zdarzenie wznowienia pracy
Zdarzenie wznowienia pracy to komunikat zapisywany do rejestru zdarzeń który mówi o której i po jakim czasie maszyna została uruchomiona. No ale
gdyby zdarzenie takie zostało generowane po każdym załączeniu maszyny to by się niczym nie różniło od zdarzenia załączenia. Zresztą było by wtedy
mało użyteczne. Dlatego jeżeli załączymy parametr komunikat o wznowieniu do bazy SQL to ustawić musimy ustawić odpowiednio parametr
Czas wznowienia. Jak go dobrać? Powiedzmy że nie interesują nas komunikaty o wznowieniach ( a w zasadzie o przerwach w pracy) o czasie
mniejszym niż 10 minut. Dlatego ustawiamy parametr na 600 sekund. Wtedy jeśli nastąpi cykl maszynowy a od poprzedniego cyklu mineło więcej niż te
ustawione 600 sekund to dostaniemy komunikat : „Start po xx:xx:xx”.

19.3 Zdarzenia załączenia / wyłączenia

Możemy zapamiętać fakt załączenia i/lub wyłączenia wejścia nadając zdarzeniom stosowne nazwy. Możemy np. podłączyć się do osłony maszyny
a do rejestru zdarzeń generować zdarzenia „Otwarcie osłony” i „Zamknięcie osłony”
Mamy tu dwie możliwości – możemy zapisywać te zdarzenia do rejestru zdarzeń w bazie SQL i / lub do rejestru podręcznego który przechowuje ostatnie
20 zdarzeń. Jeżeli zdecydujemy się zapisywać do bazy SQL to każdy zapis pozostanie tam na zawsze, ale czy koniecznie chcemy wiedzieć że
otwierano osłonę miesiąc temu? Z drugiej strony lista ostatnich 20 może być trochę za krótka.

Oddzielnie dla załączenia i wyłączenia ustawiamy w modelu :

Do bazy SQL – zapis do bazy SQL czyli do rejestru zdarzeń Do listy – zapis do rejestru podręcznego
Gdy zdecydowaliśmy które zdarzenia do jakich rejestrów mają być zapisywane musimy określić nazwy dla zdarzeń – np. „otwarcie drzwi: itp.
Robimy to w ustawieniach nadzorcy – komunikat załączenie i wyłączenie. Jeśli pozostawimy te pola puste to system sam podstawi tekst
Załączenie (wyłączenie) nazwa_nadzorcy.
Zmiany wymagają restartu stacji.

20 Braki
Co do braków mamy dwa ustawienia jedno w modelu nadzorcy ustalamy jak braki będą obsługiwane :
a) Braki nie są obsługiwane
b) Braki dopisywane przez operatora – operator dopisuje braki za pomocą panelu operatorskiego (na poczet aktualnego zlecenia)
c) Braki zliczane przez nadzorcę asystenta – inny nadzorca obsługuje urządzenie które liczy braki
d) Braki zliczane przez zespół nadzorcę asystenta i dopisywane – połączenie trybów a i b
e) Braki wyliczane na podstawie podsumowania serii / zmiany
zmiana parametru na / z c, d wymaga restartu stacji. Dla trybu 7,8,9,10 i 11 ustawienie nieistotne.

Jeżeli wybraliśmy ustawienie b lub c to w ustawieniach asystenta musimy ustawić: Numer nadzorcy liczącego braki – wpisujemy numer odpowiedniego
nadzorcy.
Możemy też użyć opcji Dodaj braki tak jak gniazdo. Co ona spowoduje ? Normalnie (z wyłączoną tą opcją) na każdy cykl nadzorcy kontrolującego braki
dodamy do liczników nadrzędnego nadzorcy tyle braków ile jest parametr gniazdo nadzorcy liczącego braki. Może być jednak sytuacja że wyrzutnik
braków wyrzuca tyle braków ile produkuje maszyna w jednym cyklu. Dlatego załączenie parametru Dodaj braki tak jak gniazdo spowoduje dodanie na
każdy cykl wyrzutnika tyle braków ile wynosi parametr gniazdo nadzorcy którego asystentem jest wyrzutnik.

21 Wskaźnik OEE – konfiguracja

System w różnych miejscach wyznacza wskaźnik OEE. Musimy go jednak powiadomić jak ma klasyfikować czas przezbrajania i czas ustawiania
maszyn, czy ma on być traktowany jako strata czy nie, czy stratą ma być czas ponad normatywny a jeśli tak to czy ma być on ustawiony na stałe czy
podawany przez operatora który wpisuje parametry zlecenia.
Dla wszystkich raportów zbiorczych, czyli tam gdzie oee wyznaczane jest z sum czasów pracy różnych zleceń obowiązuje ustawienie z ustawień
globalnych systemu. W takim przypadku możemy jedynie określić czy przezbrajanie / ustawianie jest/ nie jest stratą.
Natomiast w modelu maszyny możemy ustalić czy
a) Przezbrojenie nie jest stratą
b) Przezbrojenie jest stratą
c) Przezbrojenie jest stratą powyżej opt. czasu przezbrojenia – czas podawany w definicji zlecenia przez operatora który inicjuje zlecenie
d) Przezbrojenie jest stratą powyżej czasu TPZ. – czas ustalany na „sztywno” za pomocą parametru Czas TPZ .
Czas TPZ może zostać pokryty czasem TPZ z ustawień konkretnego nadzorcy.
Analogiczne ustawienie dla ustawiania.
Dla trybu 7,8,9,10 i 11 ustawienie nieistotne.

22 Sygnalizatory, wyświetlane parametry

22.1 Kolor panelu, lampa sygnalizacyjna i bargraf

Kolor panelu maszyny
a) Nie zmieniaj koloru panelu - zawsze biały
b) Kolor sterowany statusem + przekroczenie ilości zamówionej – odpowiednim kolorem sygnalizowany jest status. Kolorem żółtym (dla trybu 1)
sygnalizowana jest praca kiedy do końca realizowanego zlecenia zostało mniej niż 5% albo zlecenie jest zrealizowane (zamówiona ilość
wykonana)
c) Stan wejścia: wyłączone - kolor biały, załączone - kolor czerwony
d) Stan wejścia: wyłączone - kolor biały, załączone - kolor zielony
Lampa sygnalizacyjna
a) Lampa niewidoczna
b) Lampa sterowana czasami pracy i mikro przestojów – Zielony – biegnie czas pracy, Żółty – biegnie czas mikro przestojów, inaczej czerwony
c) Lampa segmentowa sterowana statusem
d) Lampa segmentowa sterowana skryptem
Bargraf
a) Bargraf niewidoczny
b) Współczynnik OEE – bargraf wyświetla stan współczynnika OEE (dla zlecenia)
c) Wydajność – wyświetla wydajność gdzie zakłada się 100% wtedy gdy czas cyklu jest równy / większy od czasu OCC
d) Czas pracy w/g zmiany – pokazuje stosunek czasu efektywnej pracy w bieżącej zmianie roboczej do czasu od początku tej zmiany

Zmiana ustawienia lampy wymaga restartu stacji.

22.2 Parametry wyświetlane w panelu mini.
W panelu mini możemy wyświetlić 4 parametry:
a) Nic nie wyświetlaj
b) Zlecenie – wyświetlana nazwa zlecenia
c) Produkt – wyświetlana nazwa produktu zlecenia
d) Licznik od zmiany zlecenia – stan licznika zlecenia
e) Licznik od początku zmiany roboczej – stan licznika produktu od początku zmiany
f) Procent wykonania zlecenia - ilość do wyprodukowania do końca zlecenia w %. (dla trybu1)
g) Czas pracy od zmiany zlecenia
h) Czas pracy od zmiany roboczej
i) Operator
j) Czas opt / Czas cyklu
k) Wydajność /h

23 System Andon
System Andon pozwala na przywoływanie pomocy przez obsługę maszyn czy linii. Może to się odbywać dwojako – albo przez naciśniecie przycisków na
panelu operatora albo przycisków podłączonych do wejść koncentratora. Po wysłaniu wezwania na ekranie, na panelu wybranej maszyny zaczyna
pulsować rysunek chorągiewki a odpowiedni komunikat zostaje wpisany do rejestru przywołań.
Powiedzmy to wyraźnie – system Andon został wbudowany w system Golem z myślą o dodatkowych, tworzonych na indywidualne zamówienie klientów
dodatkowych programów gdzie można wykorzystać komputer do sterowania dużego monitora / telewizora do wyświetlania komunikatów z ewentualnym
podłączeniem, z użyciem modułów halla2007 lamp sygnalizacyjnych.
W modelu ustalamy tryb pracy dla danej grupy maszyn :
a) wyłączone
b) przywołanie i kasowanie z panelu operatorskiego
c) przywołanie wejściami, kasowanie z panelu
d) przywołanie i kasowanie wejściami
a w definicji samego nadzorcy wpisujemy komunikaty jakie mają się pojawić dla wezwania z konkretnej maszyny.
Jeśli pozostawimy pola komunikatów puste to system sam podstawi tekst Wezwanie pomocy / wezwana pomocy technicznej

24 Alarmy
W panelu informacyjnym maszyny a także na małych żółtych panelikach wyświetlanych na głównych panelach maszyn możemy wyświetlić kilka
alarmów / ostrzeżeń, np. o tym że przekroczono ilość zamówioną, przekroczono czas mikro postojów o wskazaną ilość itp.

25 Szybkie komentarze
Poza komentarzami które wpisywane są ręcznie przez operatorów mamy do dyspozycji tzw. szybkie komentarze gdzie użytkownik wybiera jeden z
wcześniej przygotowanych tekstów z listy. Lista taka składa się z dwu części – pierwsza część to komentarze zdefiniowane w modelu maszyny
a druga część to komunikaty wspólne dla całego systemu.
Pozwala to np. na przygotowanie globalnych komentarzy typu „przerwa śniadaniowa” i komentarzy dla grupy maszyn np. dla linii pakującej „awaria wagi”
a dla wtryskarki „zablokowana forma”. Dla każdego modelu można zdefiniować 6 komentarzy plus dowolną ilość tych globalnych.

26 Grafika
Na panelu maszyny możemy wyświetlić grafikę, np. zdjęcie lub rysunek maszyny. Na płycie instalacyjnej znajduje się bogata kolekcja rysunków maszyn.
Grafika którą można wczytać musi być w formacie BMP i mieć maksymalny wymiar 191 x 100 pikseli.

27 Asystenci trendu 48 godzin, braków i energii

Do trendu ostatnich 48 godzin pracy można dodać dwa dodatkowe wykresy, np pod wykresem pracy wtryskarki można wykreślić pracę jej pompy jeżeli
obsługuje ją inny nadzorca. Jako asystenta 1 i 2 podajemy numer odpowiedniego zespołu lub wartość zero.

Jeżeli dla danej maszyny zadeklarowano liczenie braków za pomocą innego nadzorcy podajemy jego numer inaczej wpisujemy 0.
Można załączyć parametr dodaj braki tak jak gniazdo co spowoduje że nadzorca braków nie będzie dopisywał ilości w/g swojego ustawienia parametru
gniazdo a według ustawienia tej maszyny.

Jeżeli dla danej maszyny zadeklarowano liczenie energii za pomocą innego nadzorcy podajemy jego numer inaczej wpisujemy 0

28 Grupy maszyn, sterowanie wyświetlaniem, ustawienia podsumowania grupy

Grupy decydują o tym jak, ile i w jakim porządku będą wyświetlane maszyny w oknach przeglądarki oraz jakie maszyny i w jakiej kolejności znajdą się w
raportach. Do dyspozycji mamy 99 grup a w każdej może być maksymalnie 200 maszyn.
Mogą to być maszyny z jednej hali produkcyjnej, maszyny o podobnym przeznaczeniu, maszyny pracujące w tym samym gnieździe roboczym itp.
Może też być tak że w jednej grupie będzie jakaś grupa maszyn a w innej te same maszyny wraz z pomocniczymi urządzeniami jeśli takowe występują
Po wyborze grupy nadajemy jej nazwę i dopisujemy do niej pożądane maszyny.

28.1 sterowanie wyświetlaniem

Maszyny w przeglądarce wyświetlane są na dwu zakładkach, w formie małych paneli i w formie tabeli gdzie jeden wiersz przyporządkowany jest
maszynie. W kolumnach tej tabeli wyświetlane mogą być różne panele pomocnicze: statusu, czasu pracy, liczników, parametrów zlecenia, oee i
zdarzeń. Możemy dowolnie poukładać ich kolejność albo zbędne pomiąć. Pamiętajmy jednak o tym że program przy wyświetlaniu sam pominie
te które nie mają zastosowania w maszynie o danym trybie pracy.
Ostatnia kolumna w liście maszyn w grupie, w edytorze grup opisana jest jako K.W. (koniec wiersza). Jeżeli oznaczymy maszynę w tym polu to kiedy
będą one wyświetlane w zakładce paneli mini po tej maszynie nastąpi „złamanie” wiersza co pozwala na bardziej przejrzystą organizację.

Definiując grupę określamy też jakie parametry mają być uwzględniane w podsumowaniu grupy

29 Indywidualne ustawienia programu przeglądarki

Część ustawień systemu jest indywidualna dla konkretnej przeglądarki – możemy ustalić jakie zakładki mają być widoczne, jaka ma być reakcja na
kliknięcie w panel mini, jakie raporty mają być widoczne. Można też ustawić grupę z którą będzie startowała przeglądarka i ograniczyć dostęp tej kopii
tylko do tej grupy. Dzięki temu można np. skonfigurować przeglądarkę na danej hali tak aby jej pracownicy mieli dostęp tylko do maszyn z tej hali.
30 Podsumowanie zmiany
Jednym z rejestrów systemu jest podsumowanie zmiany. Jest to rejestr w którym operator może wpisać dla każdej maszyny (widoczne są maszyny z
ustawionej grupy) ile produktu wykonano w danej zmianie i ile było braków. Aby można było skorzystać z tej opcji musi ona być załączona w modelu
maszyny (opcje zlecenia i panelu operatora). Ponadto trzeba załączyć opcje podsumowania zmiany w ustawieniach przeglądarki.

Ponadto aby wpisać dane podsumowujące zmianę wymagane są odpowiednie uprawnienia. Możliwe są dwa rodzaje uprawnienia: do dodawania wpisu i
do modyfikacji wpisu. W pierwszym przypadku operator może wpisać ilość wyprodukowaną i ilość braków tylko wtedy gdy dla wybranej zmiany roboczej
nie wpisano jeszcze żadnej wartości.

31 Administrowanie bazą danych

Narzędzie administrowanie bazą pozwala na tworzenie kopii bezpieczeństwa baz danych, aktualizację struktury baz danych oraz kasowanie danych.

31.1 Czyszczenie baz danych

Do dyspozycji mamy kilka narzędzi do kasowania danych z bazy. Pierwsze pozwala na usunięcie wszystkich danych związanych z jednym, wybranym
nadzorcą. Kasowanie to powinno zostać wykonane zawsze po tym jeśli z jakiegokolwiek powodu zmieniamy zadanie danego nadzorcy.
Następne pozwala na wykasowanie wszystkich danych z nieaktywnych nadzorców. Kiedy w ustawieniach nadzorców z jakiegokolwiek powodu
wyłączymy danego nadzorcę to mogą w bazie pozostać po nim niepotrzebne dane.

Trzecie narzędzie kasuje wszystkie dane zgromadzone w bazie. Kiedy użyjemy tak ekstremalnego rozwiązania? Wtedy gdy stworzyliśmy system
testowy i postanawiamy że od teraz nie będzie to już system testowy tylko system do normalnej pracy. Kasowanie wymaga podania hasła deleteall aby
nie skasować danych przypadkowo.

UWAGA – kasowane są tylko zgromadzone dane, nie konfiguracja.

32 Kontrola pracy systemu

Nie raz szukałem błędów w oprogramowaniu albo konfiguracji a potem okazywało się że i owszem, błędy były ale w pracy samego systemu(wyłączone
stacje, nie działające sieci etc.) , błędy operatorów a czasem nawet celowe działania nie do końca zadowolonych z istnienia systemu.
Dlatego w system wprowadzono kilka narzędzi kontrolnych

32.1 Kontrola pracy stacji i połączenia ze stacjami

Drugi do lewej z góry przycisk w oknie przeglądarki otwiera okno z kontrolą połączeń ze stacjami. W tabelce pokazany jest status poszczególnych stacji
– czy są załączone w konfiguracji, jaki jest ich adres host lub IP, czy aktualnie jest łączność ze stacją i co najważniejsze o której ostatni raz
uruchomiono daną stację.

32.2 Log czynności wykonywanych przez operatora

Zdarzyło się kiedyś że dość sprytny operator aby zaniżyć wiarygodność systemu często twierdził że zmieniał status, produkt ,dodawał opisy itp. a
w rejestrze zdarzeń nie było wcale informacji. Długo nie mogliśmy ustalić czy to wina połączeń sieciowych czy też błędów w oprogramowaniu.
W namierzeniu faktycznej „przyczyny” pomogło dopiero dodanie lokalnego logu przeglądarki. Na zakładce Audyt ustawień przeglądarki jest przycisk
„Log operatora TEJ przeglądarki” który otwiera plik operator.txt w którym zapisywane są czynności operatorów.

32.3 Czas systemowy komputerów

Należy zadbać aby nie było zbyt wielkich różnic (najlepiej gdyby nie było ich w ogóle, np. dzięki zastosowaniu mechanizmów synchronizacji czasu w
sieci LAN) w czasie systemowym pomiędzy różnymi komputerami systemu.
Kiedyś bardzo intensywnie szukaliśmy błędu w oprogramowaniu. Część zapisów z jednej stacji przypisywana była do innej zmiany roboczej. Okazało się
że czas systemowy komputera jednej stacji zbierania danych był przesunięty o kilkanaście minut i niektóre zapisy robione były na poczet innej zmiany
roboczej.
Jeżeli komputer stacji ma inny czas niż komputer przeglądarki to możemy mieć czasami „dziwne” odczyty parametrów OEE bo na stacji od początku
zlecenia (wg jej zegara) minęło 7120 a w przeglądarce 7080 sekund i możemy zobaczyć OEE większe niż 100%

33 Pomiar energii
Na rynku dostępne są mierniki zużycia energii elektrycznej wyposażone w wyjścia impulsowe na których generowane są impulsy w ilości
proporcjonalnej do ilości zużytych kilowatogodzin.
Golem pozwala na zliczenie tych impulsów i przeliczenie na zużycie prądu a następnie na powiązanie zużycia z daną maszyną.

33.1 Częstotliwość sygnału i podzielniki na wejściach koncentratora

Dla prawidłowego funkcjonowania koncentratora wymagane są impulsy o szerokości co najmniej 200ms i przerwie 200ms między nimi.
Wyjątkiem są wejścia 1 do 16 koncentratora które wyposażone są w podzielniki częstotliwości wejściowej przez 4.
Wyjścia podzielników widziane są przez system jako wejścia logiczne 112 do 127. Tak więc jeśli doprowadzimy sygnał o jakiejś częstotliwości na
wejście 1 koncentratora to na wejściu logicznym numer 112 zobaczymy stan wejścia 1 podzielony przez 4 i wypełnieniu 50%.

Gdybyśmy podłączyli np. licznik LE-03 który ma 800 impulsów na kWh to przy dużym obciążeniu koncentrator mógłby „gubić” impulsy z normalnego
wejścia – natomiast na wejściu logicznym będziemy mieli 200 impulsów na kWh co już z powodzeniem zmieści się w ograniczeniach czasowych
systemu.

Reasumując: chcąc mierzyć zużycie energii elektrycznej należy przeznaczyć na podłączenie liczników pierwsze 16 wejść koncentratora.
33.2 Przykład licznika energii

Proponujemy zastosowanie licznika LE-03 produkowanego przez firmę F&F

Strona producenta: http://www.fif.com.pl

Licznik LE-03 nie wymaga stosowania zewnętrznych przekładników dla prądu do 100A
a więc można podłączyć go bezpośrednio do maszyn z zainstalowaną mocą ok. 40kW

Licznik ma optoizolowane wyjście impulsowe 800 impulsów na kWh.

33.3 Przykład konfiguracji

Aby dokonać pomiaru energii musimy odpowiednio skonfigurować model i nadzorcę który będzie miernikiem energii oraz przyporządkować go do
nadzorcy maszyny której zużycie będzie on mierzył.
Dla potrzeby naszego przykładu zakładamy że zainstalowano licznik LE-03 podłączony do wejścia 2 koncentratora i że mierzy on zużycie energii
maszyny dla której skonfigurowano nadzorcę SV20. Dla potrzeb licznika skonfigurowano nadzorcę SV2.

33.4 Konfiguracja nadzorcy (modelu) liczącego energię

W modelu wybieramy:
nazwa modelu – nadamy mu nazwę np. Liczniki energii
Tryb pracy wybieramy tryb : Tryb 11 - Licznik energii elektrycznej
Parametr gniazdo – wpisujemy wartość 0.005 ( licznik daje 800 impulsów na 1 kWh, koncentrator dzieli tę wartość przez 4. Mamy więc 200
impulsów na kilowatogodzinę więc jeden impuls ma wagę 0.005 Kwh)

W nadzorcy licznika energii (SV2) któremu możemy nadać nazwę związaną z maszyną np. WA1_LE ustawiamy wejście 113 czyli wirtualne wejście
stanowiące wyście podzielnika wejścia 2 do którego podłączono licznik

33.5 Konfiguracja nadzorcy maszyny

W konfiguracji nadzorcy maszyny którą obserwujemy (SV20) wpisujemy w parametrze „numer nadzorcy liczącego zużycie energii”
wartość 2 bo to nadzorca SV2 mierzy zużycie enegrii.
Dzięki temu powiązaniu możemy uzyskać raporty o zużyciu prądu przez tę maszynę.

33.6 Panel informacyjny licznika

Jeżeli sobie tak zażyczymy to możemy wyświetlać stan licznika energii w oknie przeglądarki umieszczając nadzorcę na liście w którejś z grup. Operator
może skasować licznik kasowalny o ile załączymy obsługę operatora wg uprawnień.

34 Słownik
Andon – japoński synonim słowa znak określający system przywoływania pomocy przez obsługę linii produkcyjnej. System pozwala na przywołanie za
pomocą panelu operatora albo przycisków podłączonych do koncentratora. na wysłanie sygnałów obsługa wzywa pomocy i obsługa wzywa pomocy
technicznej.
Asystent Nadzorcy – Nadzorca może mieć swoich pomocników – to inni nadzorcy którzy są z nim powiązani. Może to być np. asystent który liczy braki
lub asystent rejestrujący otwarcie osłon maszyny czy pracę jej pompy hydraulicznej.
Baza Danych Stacji – Prosta baza danych związana ze stacją zbierania danych przechowująca wszelkie bieżące dane: stany liczników, podstawowe
trendy etc. Podział na dwie bazy pozwala odciążyć serwer SQL dzięki czemu nie ma potrzeby stosowania wyrafinowanych, wydajnych i drogich
serwerów.
Baza Danych SQL – Baza danych w której program przechowuje wszystkie dane służące do tworzenia raportów. W bazach SQL (bo jest ich kilka)
program przechowuje też konfigurację systemu.
Cykl maszynowy – jeden cykl maszyny odpowiadający jednemu impulsowi na wejściu koncentratora, np. jedno zwarcie formy, jedno uderzenie pracy
czy jedno załączenie napędu.
Gniazdo – parametr określający ile produktu zrobiono na jeden cykl maszynowy. Każdy cykl zwiększa liczniki produktu o wartość gniazda ale też
możliwe jest aby określona ilość cykli spowodowała dodanie jednego produktu. Nazwa parametru wywodzi się z ilości gniazd w formie wtryskowej
Generator numeru zlecenia – Podczas inicjacji nowego zlecenia wymagany jest jego indywidualny numer. Można taki numer wygenerować jeżeli w
firmie nie są stosowane unikalne numery zleceń/zamówień/serii
Grupa – Grupa nadzorców wspólnie wyświetlana w przeglądarce. Można komponować dowolne grupy, np. maszyny z jednej hali, maszyny tego
samego typu, gniazda produkcyjne itp. Poza wspólnym wyświetlaniem możliwa jest wspólna analiza całej grupy tak jak była by to jedna maszyna.
Kategoria maszyn – maszyny obserwowane przez nadzorców można zaklasyfikować jako maszyny główne i pomocnicze. Maszyny pomocnicze nie są
uwzględniane w części raportów i wyliczeń.
Klient (przeglądarka) – w opisie systemu nazwa programu do obsługi systemu i raportowania występuje pod dwoma nazwami – klient (w sensie klienta
w systemie bazodanowym) i przeglądarka jako że służy do przeglądania informacji gromadzonych w systemie.
Koncentrator wejść – urządzenie do którego podłączono sygnały wejściowe pobierane z maszyn. Koncentrator podłącza się do komputera stacji
zbierania danych przez port RS232
Konstruktor – program służący do konfigurowania systemu.
Model nadzorcy – Aby nadzorca wiedział jak ma obserwować maszyny musi zostać odpowiednio skonfigurowany. Najczęściej jednak wielu nadzorców
obserwuje podobne maszyny dlatego większość ustawień przechowuje model nadzorcy. Dzięki temu możemy dla wielu maszyn ustawić wspólne
parametry a w samym nadzorcy tylko te które dla niego są indywidualne.
Nadzorca – (z ang. Super Visor – stąd skrót SV) Fragment programu odpowiedzialny za śledzenie danej maszyny czy urządzenia. To nadzorca
obserwuje sygnał z maszyny, liczy czasy, generuje dane dla raportów. W systemie można użyć 500 nadzorców.
OEE – Wskaźnik efektywności wykorzystania wyposażenia – w wielkim uproszczeniu wskaźnik OEE pokazuje ile procent czasu przeznaczonego na
pracę maszyna przepracowała efektywnie.
Operator – w systemie operator występuje w dwu znaczeniach: jako użytkownik wykonujący operacje w systemie (zmiana statusu, serii, dodawanie
komentarzy itp.) jako operator przypisany do danej maszyny czy grupy maszyn. Operatora takiego należy rozumieć jako osobę odpowiedzialną za te
maszyny. To jego nazwiskiem oznaczana jest każda seria, można zrobić raporty jego aktywności etc.
Optymalny czas cyklu (OCC) – czas na wykonanie jednego cyklu. Czas ten określa idealny wg planistów czas wykonania jednego cyklu czyli
wyprodukowania jednej sztuki (partii) produktu.
Optymalna wydajność (OW) – Parametr podawany zamiast optymalnego czasu cyklu wtedy gdy czas cyklu maszynowego jest mniejszy niż sekunda.
Panel informacyjny – okno programu wyświetlające bieżące (w kontekście bieżącego miesiąca, bieżącej zmiany roboczej i bieżącego zlecenia)
informacje, stany liczników i liczników czasu, statusu, wykresy etc.
Panele maszyny – wyświetlane w formie wiersza tabeli (lub pola tabeli w przypadku paneli mini) informacje o stanie maszyn w głównym oknie
przeglądarki.
Panel operatorki – okno programu przeglądarki które pozwala użytkownikowi na sterowanie systemem – zmianę serii, zmianę statusu, dodawanie
komentarzy etc. Panel operatorski może występować też jako odrębny program konfigurowany dla jednej, dwu lub 4 maszyn.
Podsumowanie zmiany – tabela w której operatorzy mogą wpisać ilości wyprodukowane, ilości braków, wartości zdefiniowane przez użytkownika i
komentarze.
Połączenie TCP/IP – Programy wchodzące w skład systemu komunikują się między sobą (przeglądarki czytają dane ze stacji zbierania danych,
pobierają dane do raportów z bazy SQL, stacje zapisują do bazy dane do raportów etc.) i bazą danych za pomocą sieci LAN używając do tego
protokołu TCP/IP.
Przeglądarka – zobacz klient.
Serwer SQL – specjalny program który pośrednicy między innymi programami a plikami bazy danych. Często serwerem nazywa się też komputer na
którym umieszczono bazy danych i zainstalowano program serwer. System Golem korzysta z serwera FireBird.
Stacja zbierania danych – bezobsługowy program zbierając dane z koncentratora wejść, przetwarzający je według zaprogramowanej konfiguracji i
udostępniający wyniki przeglądarkom oraz zapisujący dane do bazy SQL celem dalszej obróbki i tworzenia raportów. W wielu opisach pojęcie stacja
zbierania danych odnosi się do komputera na którym ten program zainstalowano.
Status – stan w jakiej znajduje się maszyna: Praca, Awaria, Przezbrajanie, Ustawianie, Postój nieplanowany i postój planowany.
Status rozszerzony – rozszerzenie statusu – pozwala na zdefiniowanie bardziej precyzyjnych przyczyn postojów – np. postój planowany może mieć
rozszerzenia przerwa śniadaniowa, postój nocny etc.
Szybkie komentarze – Uzupełnieniem systemu komentarzy za pomocą których operatorzy mogą opisywać zaistniałe sytuacje dostępny jest system
szybkich komentarzy czyli zdefiniowanych komunikatów które można wybrać jednym przyciskiem. Możliwe jest robienie statystyk tych komunikatów.
Zdarzenie on/off – zdarzenie załączenia, wyłączenia lub załączenia i wyłączenia zapisywane w rejestrze zdarzeń. Może to być np. komunikat o
zamknięciu i otwarciu drzwi lub załączeniu pracy młynka itp.
Zdarzenie wznowienia pracy – zdarzenie zapisywane w rejestrze zdarzeń mówiące o tym że maszyna uruchomiona została po czasie dłuższym niż
ustalony w konfiguracji.
Zlecenie – niepowtarzalny numer identyfikujący daną produkowaną partię. Może to być numer serii, numer zamówienia etc.