Bractwo Czapki Studenckiej wydziału lekarskiego UJ

„Facultatis Medicinalis Academicorum

Cracoviensium Ordo”

PORADNIK ŻÓŁTODZIOBA
CZAPKOWEGO

Poradnik w formie odpowiedzi i

pytań
Kraków 2010
1) Co to jest czapka studencka?
Czapka studencka jest to dawne tradycyjne nakrycie
głowy studentów.

Zwyczaj ten zaginął po protestach studenckich w

1968, gdzie wyrażał solidarność środowisk
uniwersyteckich.

Jeśli chodzi o UJ, Czapki studenckie noszą przede

wszystkim przedstawiciele Samorządu Studenckiego
podczas różnych oficjalnych uroczystości
uniwersyteckich (np. podczas Inauguracji Roku
Akademickiego). Noszą je także studenci pierwszego
roku podczas Immatrykulacji.

2) Jaka jest ta czapka studencka

UJ?
Ma na otoku nad daszkiem podwójny złoty sznurek.
Zaszewki są uformowane w ośmiobok.

Kolory czapek studenckich UJ

• Wydział Prawa i Administracji - czarny
• Wydział Lekarski - bordowy
• Wydział Farmaceutyczny - bordowy
• Wydział Nauk o Zdrowiu - bordowy
• Wydział Filozoficzny - srebrny szary
• Wydział Historyczny - niebieski
• Wydział Filologiczny - granatowy
 • Wydział Polonistyki - granatowy z niebieskim
otokiem
• Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki
Stosowanej - fioletowy z
granatowym otokiem
• Wydział Matematyki i Informatyki - fioletowy
• Wydział Chemii - żółty
• Wydział Biologii i Nauk o Ziemi - zielony
• Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej -
brązowy
• Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych
- karminowy
• Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii -
ecru

3) Co to jest Bractwo Czapki

Studenckiej?
Wiadomo jednak, że w dzisiejszych czasach ciężko by
było kogokolwiek zmusić do noszenia czapki studenckiej
bez jakiegoś czynnika dodatkowego - tą zachętą jest
Bractwo Czapki Studenckiej. Oto otwarte, egalitarne i
apolityczne stowarzyszenie oferujące ponadrocznikową
integrację studentów. W grudniu 2009 podpisaliśmy
umowę o współpracy z Samorządem Studenckim
Wydziału Lekarskiego.

W końcu studia to wyjątkowy czas w życiu, więc pomóż

w tworzeniu tego nowego fascynującego zwyczaju!
Poznaj nowych ludzi i zrób coś niecodziennego!
Naszym najważniejszym celem jest upowszechnienie
zwyczaju noszenia czapki studenckiej.

Pozostałe cele;
• wskrzeszenie tradycji noszenia czapki studenckiej
dla chętnych (nie jesteśmy żadną korporacją
akademicką, jedynym warunkiem uczestnictwa
jest bycie studentem CMUJ i można zakupić
swoją czapkę)
• odnowienie tradycji studenckich z przeszłości
• tworzenie na bieżąco studenckiego śpiewnika
• aktywna pomoc w tworzeniu wyjazdów i imprez
• integracja ponadrocznikową (także absolwentów)
• dawanie czapek honoris causa
• organizacja europejskiego festiwalu tradycji
studenckich w Krakowie
• rozszerzenie działalności na inne wydziały

4) Pouczenie
Przypominamy Wam, że wskrzeszamy stare akademickie
tradycje.

Nie zależy nam na gonieniu nowoczesności w złym

znaczeniu tego słowa. Jeśli jako zwyczaje studenckie
uznajesz tylko zachowania których za 50 lat nikt nie
będzie pamiętał ani wspominał, to miejsce nie jest dla
Ciebie.

Potrzebujemy ludzi z sercem i zapałem, żeby tenże

projekt okazał się pięknym i ponadczasowym
przedsięwzięciem, łączącym wszystkie roczniki jak i
absolwentów naszej Alma Mater.

Jeszcze raz przypominamy; mamy się dobrze bawić, a

przy okazji zrobić razem coś ciekawego, innego,
ponadczasowego.

5) Dobra, chce czapkę. Muszę

wstępować do Bractwa?
Nie. Prawo do noszenia czapki ma każdy student.
Bractwo zajmuje się tylko popularyzowaniem tej idei i
uczynienia jej bardziej atrakcyjną.

6) Chcę mieć czapkę i wstąpić do

Bractwa.
Dobrze, musisz sobie znaleźć Ojca Chrzestnego i Matkę
Chrzestną wśród członków Bractwa. Będą one Twoimi
osobami polecającymi i pewnie od którejś z tych osób
dostałeś ten poradnik.

7) Co muszę umieć?
Do obowiązkowego przeczytanie jest książka Jana
Ptaśnika „Obrazki z życia żaków krakowskich w XV i XVI
wieku”.

Musisz umieć zaśpiewać całe „Gaudeamus Igitur”

8) Informacje na temat
„Gaudeamus Igitur” z Wikipedii
"Gaudeamus" jest tradycyjną pieśnią uniwersytecką od
ponad dwustu lat, i nadal odgrywaną (a niekiedy również
odśpiewywaną przez studentów i profesorów) podczas
rozpoczęcia roku akademickiego, wręczania dyplomów i
innych ważnych dla uczelni uroczystości. W przeszłości
była to także studencka pieśń biesiadna, przedstawiająca
swobodę i radość życia studenckiego.

Hymn "Gaudeamus" jest powszechnie uznawany za

najstarszą zachowaną pieśń studencką. Według niektórych
źródeł, został napisany już w XIII w. Rzeczywiście, w
datowanym na 1267 r. wierszu "Scribere Proposui"
pojawiają się niektóre słowa pieśni, jednak nie zawiera on
tytułowego zwrotu ani tekstu pierwszej zwrotki, a
towarzysząca mu melodia nie przypomina współczesnej.

Pierwszy zbliżone do współczesnego tekst zachował się w

odręcznym śpiewniku studenckim z Niemiec z XVIII w.
Odnalazł go Christian Wilhelm Kindleben i po znaczących
zmianach wydał drukiem w "Studentlieder" ("Śpiewniku
studenckim") w 1781 r. we współczesnej postaci. Niemiecki
wpływ na tekst pieśni widać w użytym w siódmej zwrotce
mało łacińskim słowie "antiburschius", pochodzącym od
niemieckiego słowa oznaczającego brać studencką.

Pochodzenie melodii jest jeszcze mniej znane. Wiadomo, że

kiedy C. W. Kindleben opublikował tekst, była już dobrze
znana. Przyjmuje się, że muzykę napisał niemiecki pieśniarz
Johann Christian Grünthaus. W 1717 roku ukazał się jego
wiersz zawierający niemieckie tłumaczenie drugiej i trzeciej
zwrotki. Choć brak było zapisu melodii, styl muzyczny
współczesnego hymnu sugeruje, że pochodzi z tego samego
okresu.

Kiedy w 1879 r. Uniwersytet Wrocławski przyznał

Johannesowi Brahmsowi tytuł doktora honoris causa,
Bernard Schols, przyjaciel Brahmsa mieszkający we
Wrocławiu, skłonił go, aby w dowód wdzięczności napisał
"Symfonię Doktorancką". W tym dziele można usłyszeć
"Gaudeamus".
 Choć "Gaudeamus" został przetłumaczony na wiele
języków świata, nadal najczęściej śpiewa się go po łacinie.
W skróconej wersji śpiewana jest tylko zwrotka pierwsza i
czwarta.

9) Pełny tekst piosenki

Zaczynamy śpiewać;

Gdy wieczorem marzę sam

To w mej wyobraźni
Stają widma dawnych lat
Szczęścia i przyjaźni.
Gwar wesołych młodych słów
W duszy mej się cieśni
Z dala słyszę znany głos
Ulubionej pieśni:
Gaudeamus...

Gaudeamus igitur, Radujmy się więc,

Iuvenes dum sumus; Dopókiśmy młodzi,
Post iucundam iuventutem Po uciesznej młodości,
Post molestam senectutem Po przykrej starości
Nos habebit humus! Pochłonie nas ziemia!

Ubi sunt qui ante nos
In mundo fuere?
Vadite ad superos,
Transite ad inferos,
Ubi iam? Fuere!
Gdzie są ci, którzy przed nami
Na świecie byli?
Idźcie szukać w niebie,
Szukajcie i w piekle,
Bo na ziemi już byli!

Vita nostra brevis est, Życie nasze krótko trwa,

Brevi finietur, Wkrótce się skończy,
Venit mors velociter, Przyjdzie śmierć ochoczo,
Rapit nos atrociter, I porywa nas okrutna,
Nemini parcetur. Nikogo nie oszczędzi.

Vivat Academia, Niechaj żyje Akademia,

Vivant professores, Niech żyją profesorowie,
Vivat membrum quodlibet, Niech żyje każdy członek,
Vivant membra quaelibet, Niech żyją wszyscy
Semper sint in flore! członkowie,
Niechaj kwitną zawsze!
Vivant omnes virgines
Faciles, formosae, Niechaj żyją wszystkie panny
Vivant et mulieres, Przystępne i piękne,
Tenerae, amabiles, Niechaj żyją i mężatki
Bonae, laboriosae! Delikatne, miłe,
Dobre i pracowite!
Vivat et respublica
Et qui illam regit Niechaj żyje i państwo
Vivat nostra civitas, I ten, kto nim rządzi,
Maecenatum caritas, Niech żyje nasze miasto,
Quae nos hic protegit! Mecenasów łaskawość,
Która nas tu chroni
Pereat tristitia,
Pereant osores, Niech przepadną smutki,
Pereat diabolus, I zginą wrogowie,
Quivis antiburschius, Niech przepadnie diabeł,
Atque irrisores! I anty-burschowie,
(antystudenccy)
A także szydercy
10) Zarząd Bractwa

Wielki Mistrz - Magister Magnus

Otwiera posiedzenia Rady. Zakłada po raz pierwszy raz

CS kandydatowi podczas chrztu.
Wielki Mistrz powinien czuwać nad dobrym noszeniem
CS.

W wieczystym posiadaniu tytułu Honorowego Wielkiego

Mistrza Czapki Studenckiej jest prof. Zdzisław Gajda,
opiekun i duchowy przewodnik projektu.
 Kasztelan -Magister Substitutus

Jest zastępca Wielkiego Mistrza. Pomaga mu w jego

obowiązkach.

Magister Bibendi

Koordynuje nade wszystko współprace Bractwa CS z

Samorządem Studentów CMUJ. Stara się, by członkowie
Bractwa byli aktywnie obecnie podczas imprez
Samorządu i IFMSA. Magister Bibendi integruje
nadchodzące chrzty z bieżącymi imprezami. Magister
Bibendi we współpracy z RC stara się organizować także
imprezy w imieniu Bractwa CS.

Skarbnik (quaestor)

Skarbnik zbiera pieniądze od kandydatów na wyrób

swojej czapki. Jego dokładne kompetencje pozostają
jeszcze do uściślenia w przyszłości.

Pełnomocnik do Spraw Kontaktów z Samorządem

Studenckim:

Magister Culturae i jednocześnie Pełnomocnik do

spraw kontaktów ze Studenckim Kołem Naukowym
Historii Medycyny

Magister Cantandi

Osoba odpowiedzialna za inicjowanie pieśni bractwa,

podawanie melodii i tekstu. Może być powołana przez
Rade Czapki do zaintonowania konkretnej pieśni albo
sprawować tę funkcję w trakcie całej uroczystości.

Magister Disciplinae (censor)

Magister Disciplinae pilnuje porządku podczas spotkań.

Wszystkie wymienione tutaj osoby tworzą Radę Czapki,

która podejmuje w głosowaniach decyzje dotyczące
Bractwa.

12) Prawa i obowiązki Członka

Bractwa CS wydziału
lekarskiego;
12.1: Członek Bractwa (Commilito Ordini) ma prawo;

- glosować w wyborach na skład Rady Czapki

- samemu kandydować na członka Rady
- postulować pomysły radzie
- sugerować nadzwyczajne posiedzenie RC w wypadku
ważnego problemu
- przebywać na posiedzeniu RC i zadawać jej pytania
- dokonać skargi na innego członka Bractwa w wypadku
naruszeniu punktu 4) Kodeksu
odmówić przyszłemu kandydatowi zostania
Matka/Ojcem Chrzestnym

12.2 Członek Bractwa ma obowiązek;

- godnie reprezentować CS w kraju i zagranica
- ubierać CS podczas studenckich imprez
- w sytuacji bycia Matka/Ojcem Chrzestnym,
odpowiednio przygotować
kandydata I po okresie próbnym zgłosić jego
kandydaturę RC

13) Słownik łaciny używanej

podczas spotkań;
Decet me castigare Wypada mnie zganić z
propter moram. powodu zwłoki
/spóźnienia/.
Consilii Magnifici Wysoka Rado, prosze o
Participes, ignoscite mihi wybaczenie mojego
me serius /ad/venisse ! spoznienia
Praesidium, rogo vocem Rado, mogę zabrać głos?
pro me?
-Rogo impotentiam Proszę o
minorem mniejszą/większą/całkowi
-Rogo impotentiam tą niemoc.
maiorem
-Rogo impotentiam
plenam

Ave Confratres et Witajcie Bracia i Siostry!

Consorores!
Dignus/a/ est, ut noster Godny/a jest on/a być
frater /nostra soror/ fiat. naszą/ym bratem/siostrą.
habeo ut tempus toaletus Magister Disciplinae
personnalis? odpowiada; habes albo non
habes. Petent odpowiada
„ergo habeo”
Commiltio Ordini Członek Bractwa
Beanus/Beana Nieotrzęsiony student

Satyra na pijaństwo żaków – ze zbiorów Muzeum

Etnograficznego w Krakowie