wiczenia z analizy finansowej wiczenia 2-14 (od 21.02.

2011)

dr Katarzyna Kreczma ska-Gigol Katedra Finansw SGH w Warszawie

Warunek w a ciwego wykorzystania sprawozda finansowych

Znajomo zawarto ci i mechanizmw tworzenia sprawozda finansowych Umiej tno analizy tych sprawozda

Ocena wiarygodno ci i wyp acalno ci przedsi biorstwa

Analiza dokumentw Analiza informacji uzyskanych z innych rde (np. z raportw wywiadowni, od kontrahentw, z prasy itd.) Analiza sprawozda finansowych

Podstawowe sprawozdania finansowe

Bilans Rachunek wynikw Rachunek przep yww pieni

nych

Cechy charakteryst yczne sprawo zda finansowych

Bilans pokazuje stan aktyww i rd a jego finansowania. Dotyczy tera niejszo ci. Jest to zdj cie na dany moment. Rachunek zyskw i strat pokazuje efekty prowadzonej dzia alno ci w danym okresie. Dotyczy przesz o ci. Rachunek przep yww pieni nych mo e pokazywa przep ywy z przesz o ci, ale mo e rwnie dotyczy przysz o ci, czyli planw przedsi biorstwa.
5

Analiza finansowa

Analiza wst pna (pierwotna)

l l

Analiza bilansu Analiza rachunku wynikw Wska nikowa

Analiza pog biona (wtrna)

l

Etap pierwszy analizy finansowej to: - Skompletowanie materia w rd owych - Ocena materia w rd owych pod k tem formalnym (czy zosta y sporz dzone zgodnie z obowi zuj cymi zasadami rachunkowo ci, czy nie ma w nich b dw rachunkowych, czy s w a ciwie podpisane, czy jest opinia bieg ego rewidenta badaj cego bilans firmy)

Analiza bilansu

Analiza wst pna

Polega na wst pnej ocenie bilansu i rachunku wynikw przedsi biorstwa. Jej celem jest ustalenie obszarw dalszej pog bionej analizy przedsi biorstwa. Polega na:
l l l

odnalezieniu powi za mi dzy r nymi pozycjami sprawozda finansowych, ustaleniu znaczenia poszczeglnych pozycji, dokonaniu oceny wzrostw lub spadkw wielko ci liczbowych w sprawozdaniach.

Analiza pozioma bilansu

Analiza dynamiki zmian sumy bilansowej oraz dynamiki zmian poszczeglnych pozycji bilansu jest to analiza pozioma, czyli analiza porwnawcza. Pozwala okre li :
l

czy w danym okresie firma rozwija a swoj dzia alno , czy te zmniejsza a, ktre ze sfer dzia alno ci firmy w danym okresie zyskiwa y na znaczeniu, a ktrych znaczenie mala o, na jakim segmencie rynku firma by a bardziej aktywna, a na jakim ogranicza a swoj dzia alno .
9

Tempo i dynamika zmian

Tempo zmian - stosunek r nicy mi dzy warto ci analizowanej wielko ci w danym okresie a jej warto ci w okresie bazowym do warto ci w okresie bazowym.
l

Pokazuje ile razy przyrost absolutny badanego zjawiska jest wy szy lub ni szy od poziomu tego zjawiska w okresie podstawowym Najcz ciej wyra ane jest w procentach

Dynamika jest relacj mi dzy warto ci okre lonej pozycji w okresie bie cym a warto ci tej pozycji w okresie bazowym.
10

Zadanie 1. Analiza pozioma bilansu (aktyww i pasyww)

11

Analiza pionowa bilansu (procentowa, strukturalna)

Analiza struktury bilansu, czyli analiza pionowa bilansu. Analiza pionowa bilansu polega na badaniu udzia u poszczeglnych pozycji bilansu w sumie bilansowej oraz wzajemnego stosunku poszczeglnych pozycji bilansu. Pozwala okre li , ktre sfery dzia alno ci firmy maj najwi ksze znaczenie.
12

Zadanie 2. Analiza pionowa bilansu (aktyww i pasyww)

13

Struktura pasyww

Po stronie pasyww: rd a finansowania dziel si na kapita y w asne i zobowi zania. Skala zad u enia nie powinna przekracza cznej warto ci aktyww. Sytuacja bezpieczna jest wtedy, gdy pasywa bie ce stanowi najwy ej po ow bie cych (p ynnych) aktyww. Przewaga bie cych zobowi za nad bie cymi aktywami mo e powodowa k opoty z utrzymaniem p ynno ci finansowej. Kapita y w asne powinny finansowa co najmniej maj tek trwa y. Cz maj tku trwa ego mo e by finansowana zobowi zaniami d ugoterminowymi, ale zad u enie to nie powinno przekracza rodkw w asnych wi cej ni dwukrotnie. Za minimalne bezpieczne warunki uwa a si stan, gdy aktywa bie ce s finansowane przez pasywa bie ce, a rodki trwa e i pozosta e aktywa s finansowane w 1/3 przez kapita y w asne, a w 2/3 przez zad u enie.
14

Kapita obrotowy netto

podej cie bilansowe

Kapita obrotowy netto = aktywa bie

Warto ciowo - kapita obrotowy netto jest cz bie cych finansowan kapita ami sta ymi
ce

ci aktyww
ce

Aktywa bie ce to aktywa o okresie istnienia krtszym ni rok zapasy, nale no ci krtkoterminowe, inwestycje krtkoterminowe (wraz z rodkami pieni nymi) i krtkoterminowe rozliczenia mi dzyokresowe. Jest to maj tek obrotowy powi kszony o krtkoterminowe rozliczenia mi dzyokresowe czynne, a jednocze nie rwne s one aktywom obrotowym pomniejszonym o nale no ci od odbiorcw odzyskiwane w okresie powy ej 12 miesi cy. Aktywa bie ce = zapasy + nale no ci krtkoterminowe + inwestycje krtkoterminowe + krtkoterminowe rozliczenia mi dzyokresowe nale no ci krtkoterminowe z tytu u dostaw i us ug powy ej 12 m-cy Pasywa bie ce = Zobowi zania krtkoterminowe + rezerwy na zobowi zania krtkoterminowe + rozliczenia mi dzyokresowe zobowi zania wobec dostawcw powy ej 12 m-cy 15

pasywa bie

KON uj cie kapita owe

Kapita obrotowy netto = pasywa sta e aktywa sta e Pasywa sta e = kapita y w asne + rezerwy d ugoterminowe + zobowi zania d ugoterminowe + zobowi zania wobec dostawcw powy ej 12 m-cy + rozliczenia mi dzyokresowe d ugoterminowe Aktywa sta e = Aktywa trwa e + nale no ci z tytu u dostaw i us ug powy ej 12 m-cy

16

Struktura kapit a owo-maj tkowa

Kapita w asny / aktywa sta e x 100% Kapita sta y / aktywa sta e x 100% Zobowi zania krtkoterminowe/aktywa obrotowe x 100% KON/Aktywa og em x 100% KON/Aktywa bie ce x 100% KON/(Zapasy + nale no ci krtkoterminowe) x 100%
17

Zadanie 3. Struktura kapi ta owomaj tkowa

18

Wska niki KON

Kapita obrotowy netto : og em roczne obroty = KON : SR Kapita obrotowy netto: przeci tne miesi czne obroty = KON : PMO Kapita obrotowy netto : (zapasy + nale no ci) = KON : (Z + N) Kapita obrotowy netto : aktywa og em = KON : A Kapita obrotowy netto : aktywa obrotowe = KON : AO (Gotwka + krtkoterminowe papiery warto ciowe) : kapita obrotowy netto = P : KON Przyrost kapita u obrotowego netto : zysk netto = delta KON : ZN Przyrost kapita u obrotowego netto : zobowi zania og em = delta KON : Z
19

Zadanie 4. Wska niki KON

20

Kapita obrotowy netto : (zapasy + nale no ci) = KON : (Z + N) Warto tego wska nika powinna dla przedsi biorstw przemys owych wynosi co najmniej 0,5. Oznacza to, e przedsi biorstwo powinno finansowa kapita em obrotowym netto co najmniej po ow zapasw i nale no ci.
21

Kapita obrotowy netto : aktywa og em = KON : A Wska nik ten pokazuje, w jakim stopniu kapita obrotowy netto finansuje maj tek przedsi biorstwa. Kapita obrotowy netto powinien stanowi minimum 5-10% aktyww og em.
22

Kapita obrotowy netto : aktywa obrotowe = KON : AO Wska nik ten pokazuje, w jakim stopniu kapita obrotowy netto finansuje maj tek obrotowy przedsi biorstwa. Je li warto tego wska nika wzrasta, to oznacza to szybszy wzrost kapita u obrotowego netto ni wzrost aktyww bie cych. Przedsi biorstwo mo e w mniejszym stopniu finansowa si kredytem kupieckim. Spadek wska nika, mo e oznacza , e przedsi biorstwo nie reguluje terminowo swoich zobowi za , ale mo e te oznacza , e jego pozycja na rynku umocni a si na tyle, e jego dostawcy oferuj mu d u szy kredyt kupiecki. W zwi zku z tym sam spadek lub wzrost wska nika mo e by symptomem zarwno dobrych zmian w przedsi biorstwie, jak i pogorszenia si jego sytuacji.
23

(Gotwka + krtkoterminowe papiery warto ciowe) : kapita obrotowy netto = P : KON Wska nik ten pokazuje, jaka jest p ynno finansowa przedsi biorstwa. Je li warto wska nika maleje, to jest to zjawisko niekorzystne z punktu widzenia wierzycieli przedsi biorstwa. Zmniejsza si bowiem wtedy prawdopodobie stwo zaspokojenia ich roszcze w stosunku do przedsi biorstwa w szybkim czasie.
24

Analiza rachunku z yskw i strat

25

Analiza pozioma wyniku finansowego

Analiza pozioma rachunku wynikw - to ocena dynamiki lub tempa zmian poszczeglnych wielko ci. Pozwala okre li , jakie by o tempo zmian (wzrostu lub spadku) poszczeglnych elementw rachunku wynikw, przychodw lub kosztw. Przy tego rodzaju analizie musz by brane pod uwag analogiczne okresy. Je li porwnujemy wielko ci w r nych okresach, to mo emy jedynie okre li jakie by o tempo wzrostu lub spadku w badanym okresie - jaki procent. Analiza pozioma mo e by dokonywana w uj ciu nominalnym lub realnym. W uj ciu realnym uwzgl dnia si wp yw inflacji. Dynamika w uj ciu nominalnym = (warto pozycji w okresie badanym) : (warto pozycji w okresie bazowym) Dynamika w uj ciu realnym = (dynamika w uj ciu nominalnym w %) : (100 + stopa inflacji w %) Wnioski z analizy poziomej pomagaj oceni , czy firma rozwija a si , czy poprawia a swoj kondycj . Porwnuj c do sytuacji innych firm w danej bran y mo na porwna , czy rozwija a si wolniej czy szybciej ni wi kszo firm z tej samej bran y, oraz czy poprawia a swoj kondycj bardziej lub s abiej ni inne firmy.

26

Zadanie 5. Analiza pozioma rachunku wynikw

27

Analiza pionowa rachunku wynikw

Analiza pionowa rachunku wynikw pozwala okre li :

l

ktre pozycje w rachunku wynikw maj najwi kszy wp yw na jego kszta t, udzia ktrych kosztw i przychodw by najwy szy w przychodach i kosztach og em.

Udzia wybranej pozycji = (warto wybranej pozycji) : warto odniesienia (np. przychody og em)

28

Wska niki struktur y rachunku wynikw

Relacja zysku z dzia alno ci operacyjnej do zysku ze sprzeda y = zysk z dzia alno ci operacyjnej /zysk ze sprzeda y x 100% Relacja zysku brutto do zysku z dzia alno ci operacyjnej = zysk brutto/ zysk z dzia alno ci operacyjnej x 100% Relacja zysku brutto do zysku ze sprzeda y = zysk brutto/zysk ze sprzeda y x 100% Relacja zysku netto do zysku ze sprzeda y = zysk netto/ zysk ze sprzeda y x 100% Efektywna stopa opodatkowania = podatek dochodowy/ zysk brutto x 100%
29

Zadanie 6. Analiza pionowa rachunku wynikw

30

Analiza przyczynowa rachunku wynikw

Szuka odpowiedzi na pytanie:

l

jakie by y przyczyny tego, e wynik finansowy przedsi biorstwa ukszta towa si na danym poziomie?

31

Zadanie 7. Analiza przyczynowa rachunku wyni kw

32

Analiza wska nikowa

33

Wska niki s u ce do oceny s ytuacji finansowej przedsi biorstwa

Wska niki p ynno ci Wska niki sprawno ci dzia ania Wska niki stopnia zad u enia wspomagania finansowego Wska niki zyskowno ci

34

Wska niki p ynno ci

35

Poj cie p ynno ci finansowej

P ynno finansowa, w znaczeniu krtkookresowym, jest to zdolno do dokonywania zakup w, wtedy gdy s potrzebne i regul owania zobowi za pieni nych w terminie. P ynno finansowa w d ugim okresie jest to sytuacja, gdy przychody pieni ne przewy szaj czne wymagania pieni ne. Jest to stan rwnowagi dochodowej.
36

Uwarunkowania p ynno ci finansowej

P ynno finansowa przedsi biorstwa uzale niona jest przede wszystkim od: - zdolno ci do generowania sprzeda y, - skuteczno ci egzekwowania nal e no ci, - dost pno ci rde finansowania.

37

wska nik p ynno ci bie

cej = aktywa bie

ce/pasywa bie

ce

wska nik szybki (p ynno ci przyspieszonej) =

(gotwka + krtkoterminowe nale no ci + zapasy + inne aktywa bie ce) : (krtkoterminowe zobowi zania zobowi zania z tyt. dostaw i us ug pow. 12 mies. + rezerwy krtkoterminowe + rozlicz. mi dz. Krtkoterm.) ce zapasy

rozliczenia mi dzyokresowe czynne) : bie ce pasywa Wska nik rodkw pieni nych = inwestycje krtkoterminowe : zobowi zania bie ce Wska nik natychmiastowej p ynno ci = ( rodki pieni ne i inne aktywa pieni ne ) : zobowi zania bie ce o okresie zapadalno ci do 3 miesi cy
Wska nik p ynno ci bie cej mwi o tym, ile razy bie ce aktywa pokrywaj bie ce zobowi zania (min. 1,2), optymalna wielko 1,2-2,0 (wg. niektrych 1,5-2,0). Wska nik szybki pokazuje stopie pokrycia zobowi za krtkoterminowych aktywami o du ym stopniu p ynno ci (min. 1,0). Wska nik rodkw pieni nych okre la, jaka cz zobowi za mo e by regulowana w oparciu o aktywa, ktre nie s zwi zane w procesie operacyjnym, a maj posta gotwki lub jej substytutw Nie ma standardw okre laj cych wysoko wska nika natychmiastowej p ynno ci. Nale y porwnywa go w czasie

(aktywa bie

Ocena p ynno ci

38

Zadanie 8. Wyliczanie i interpretacja wska nikw p ynno ci finansowej

39

Czynniki kszta tuj ce p ynno finansow

Ab/Zb = Ab/Ao x Ao/Zo x Zo/Zb Ab./Zb. wska nik bie cej p ynno ci Ab./Aog. struktura aktyww Aog./Zog. struktura rde finansowania , mno nik zad u eniowy Zog./Zb. struktura zad u enia

40

Zadanie 9. Sprawdzani e, jakie czynniki mia y wp yw na p ynno

41

Wska niki sprawno ci dzia ania

42

Wska niki sprawno ci dzia ania

1. (przeci tny stan zapasw : sprzeda ) x liczba dni w okresie 2. Cykl zapasw w dniach = redni stan zapasw / sprzeda dzienna 3. Cykl zapasw w dniach= ( redni stan zapasw/ koszty wytworzenia wyrobw gotowych) x liczba dni w badanym okresie 4. Cykl zapasw w dniach = redni stan zapasw / dzienne koszty wytworzenia Dzienne koszty wytworzenia = koszty wytworzenia wyrobw gotowych/ liczba dni w badanym okresie Cykl zapasw wyra ony w dniach obrotu pokazuje , co ile dni przedsi biorstwo odnawia swoje zapasy dla zrealizowania okre lonej sprzeda y. Je li cykl wynosi np. 50 dni, to odpowiada 50 dniom sprzeda y
43

wska nik obrotu zapasami w dniach w dniach)

(cykl zapasw

Rotacja nale no ci

wska nik rotacji nale no ci w dniach

(przeci tny stan nale no ci : sprzeda ) x liczba dni w badanym okresie Cykl nale no ci w dniach = redni stan nale no ci / sprzeda dzienna Wska nik ten okre la liczb dni sprzeda y za ktra nie uzyskano jeszcze zap aty. Wielko zale y od rodzaju prowadzonej dzia alno ci. Nale y porwnywa go do przedsi biorstw w tej samej klasie.
44

Cykl zobowi za

Cykl zobowi za bie cych = ( redni stan zobowi za bie cych/ przychody netto ze sprzeda y produktw, towarw i materia w) x liczba dni Cykl zobowi za krtkoterminowych = redni stan zobowi za krtkoterminowych (bez kredytw, po yczek i emisji papierw krtkoterminowych) / sprzeda dzienna Cykl zobowi za krtkoterminowych wskazuje, jaki jest redni czas odraczania p atno ci zobowi za . Im d u szy czas tym mniejsze zapotrzebowanie na kapita obrotowy netto
45

Cykl konwersji gotwki w przedsi biorstwie

Cykl operacyjny
Cykl konwersji zapasw Okres sp ywu nale no ci Cykl konwersji gotwki

Okres odroczenia p atno ci (cykl obrotu zobowi za )

46

Cykl konwersji gotwki

Jest to cykl kasowy netto. Jest on r nic mi dzy cyklem obrotowym, czyli cyklem operacyjnym a cyklem obrotu zobowi za , czyli odroczeniem sp aty zobowi za wobec dostawcw.

47

Cykl konwersji gotwki a zapotrzebowani e na kapita obrotowy netto

Cykl konwersji gotwki w dniach pokazuje jakie jest zapotrzebowanie na kapita obrotowy netto liczone w dniach

48

Cykl kapita u obrotowego netto

Cykl kapita u obrotowego netto = ( redni poziom kapita u obrotowego netto / przychody netto ze sprzeda y produktw, towarw i materia w) x liczba dni w badanym okresie Cykl ten informuje na ile dni obrotu wystarcza kapita obrotowy netto

49

Cykl konwersji gotwki a cykl kapita u obrotowego nett o

Je li zapotrzebowanie na kapita obrotowy netto w dniach, czyli cykl konwersji gotwki w dniach jest d u szy ni cykl kapita u obrotowego w dniach, to znaczy e w przedsi biorstwie jest niedobr kapita u obrotowego netto (luka finansowa) Je li cykl konwersji gotwki jest krtszy ni cykl kapita u obrotowego netto, to znaczy e w przedsi biorstwie jest nadmiar kapita u obrotowego netto (nie ma niedoboru nadwy ka finansowa) 50

Lp.

Nazwa wska nika

Metoda kalkulacji

Tre

wska nika

Wska nik p ynno ci bie cy Wska nik p ynno ci szybki Wska nik gotwki

Bie ce aktywa/bie zobowi zania Aktywa atwe do up ynnienia/ bie ce zobowi zania

ce

Mierzy zdolno firmy do zdobycia gotwki w celu wywi zania si ze zobowi za Jest miar p ynno ci znacznie w ni wska nik bie cy sz

rodki pieni ne/zobowi zania wobec dostawcw Sprzeda na kredyt/nale no ci (Nale no ci/sprzeda )*360 Koszt sprzeda y/zapasy (Zapasy/koszty sprzeda y)*360 (Wyroby gotowe/sprzeda )* 360 (Materia y/sprzeda )*360 Zakupy/ zobowi zania wobec dostawcw (Zobowi zania wobec dostawcw/zakupy)* 360

Pokazuje stopie pokrycia gotwk zobowi za wobec dostawcw Pokazuje ile razy w ci gu roku firma obrci a nale no ciami Obrazuje cykl ci gania nale no ci w dniach Pokazuje ile razy w ci gu roku firma obrci a zapasami Mierzy czas, w ktrym przeci tna pozycja pozostaje na stanie zapasw Ile razy w ci gu roku firma obrci a wyrobami gotowymi Mierzy czas, w ktrym przeci tnie materia y pozostaj w firmie Ile razy w ci gu roku firma sp aci zobowi zania Pokazuje czas, jaki firma potrzebuje 51 na regulowanie zobowi za

4 5 6 7 8 9 10 11

Obrt nale no ci Cykl nale no ci w dniach Obrt zapasami Obrt zapasami w dniach Szybko obrotu wyrobw gotowych Szybko obrotu materia w Obrt zobowi za handlowych Okres p acenia zobowi za

Wska niki zad u enia (wspomaga nia finansowego)

52

Ocena wyp acalno ci - Wska niki poziomu zad u enia

(zobowi zania + rezerwy na zobowi zania) : aktywa og em

Wska nik oglnego zad u enia =

Wska nik ten obrazuje w asno ciow struktur finansowania aktyww. Okre la w jakim stopniu maj tek przedsi biorstwa jest finansowany kapita ami obcymi. Zbyt wysoki wska nik wiadczy o du ym ryzyku finansowym i informuje, e przedsi biorstwo mo e sta si niewyp acalne, czyli utraci zdolno do zwrotu d ugw. Zgodnie ze z ot regu finansowania wska nik ten powinien kszta towa si na poziomie maksymalnie 0,5. Wed ug standardw zachodnich w przedsi biorstwie, w ktrym zosta a zachowana rwnowaga pomi dzy kapita em obcym i kapita em w asnym, wska nik ten powinien oscylowa w przedziale 0,57-0,67. Wielko tego wska nika zale y rwnie od wielko ci przedsi biorstwa. W przypadku du ych przedsi biorstw zad u enie mo e by wy sze ni w przypadku ma ych przedsi biorstw.

53

Wska niki wyp acalno ci -Wska niki poziomu zad u enia

Wska nik zad u enia kapita u w asnego =

(Zobowi zania + rezerwy na zobowi zania) : kapita w asny Wska nik ten okre la stopie zaanga owania kapita u obcego w stosunku do kapita u w asnego, czyli mo liwo pokrycia zobowi za kapita ami w asnymi. Je li przedsi biorstwa przekraczaj racjonalny poziom tego wska nika, to maj problemy z uzyskiwaniem finansowania w instytucjach finansowych. Dla ma ych przedsi biorstw w USA przyjmuje si proporcj 3:1, czyli struktura kapita w to 25% kapita y w asne i 75% zad u enie. Akceptowanie tak wysokiego poziomu zad u enia wynika z istnienia rz dowych funduszy gwarancyjnych dla ma ych i rednich przedsi biorstw. Dla du ych i rednich firm relacja ta jest mniej korzystna. Kredytobiorcy rzadko akceptuj sytuacj , gdy zad u enie przekracza kapita y w asne.
54

Wska niki wyp acalno ci -Wska niki poziomu zad u enia

Wska nik udzia u zobowi za powy ej 1 roku w zobowi zaniach og em =

Zobowi zania powy ej 1 roku : zobowi zania og em Do zobowi za powy ej roku zalicza si : rezerwy d ugoterminowe, zobowi zania d ugoterminowe, zobowi zania z tytu u dostaw i us ug powy ej 12 m-cy oraz rozliczenia mi dzyokresowe d ugoterminowe. Im wy szy ten wska nik, tym bezpiecze stwo przedsi biorstwa wi ksze.

55

Wska niki wyp acalno ci -Wska niki poziomu zad u enia

Wska nik zad u enia d ugoterminowego, czyli wska nik d ugu = Zobowi zania d ugoterminowe : kapita w asny
Zobowi zania d ugoterminowe to kredyty i po yczki d ugoterminowe, wyemitowane obligacje i inne d ugi, ktrych czas zwrotu jest d u szy ni rok bilansowy. Wska nik ten pokazuje struktur kapita w sta ych. Zadowalaj cy jego poziom to wynik struktury 33:67, czyli wynosi 0,5. Wska nik wy szy od 1,0 wiadczy o tym, e zobowi zania d ugoterminowe s wy sze od kapita w w asnych. Racjonalny wska nik d ugu powinien mie ci si w przedziale 0,5-1,0. Firmy z wy szym wska nikiem s uwa ane za nadmiernie zad u one. Do okre lenia wska nika d ugu u ywa si terminu d wignia lub lewar. Racjonalne proporcje zad u enia i kapita u w asnego podnosz zyski przedsi biorstwa, a co si z tym wi e stop zwrotu z kapita u sta ego. Efekt d wigni finansowej dzia a dopki wska nik rentowno ci kapita u sta ego jest wy szy ni stopa procentowa od zaci ganych kredytw.

56

Wska niki wyp acalno ci -Wska niki poziomu zad u enia

Wska nik poziomu zad u enia rzeczowych aktyww trwa ych =

Rzeczowe aktywa trwa e : zobowi zania d ugoterminowe Wska nik ten informuje o stopniu zabezpieczenia zobowi za d ugoterminowych przez rzeczowe aktywa trwa e. Aktywa te wykorzystywane s jako g wne zabezpieczenia rzeczowe zaci ganych kredytw i po yczek. Maj znacznie wy sz warto wtedy, gdy przedsi biorstwo dzia a ni wwczas, gdy przestaje dzia a . Roszczenia kredytodawcy mog poch ania znaczna cz zlikwidowanego maj tku przedsi biorstwa. Warto zastawcza rzeczowych aktyww trwa ych mo e wynosi od 1,5 do 6- krotnej warto ci zaci ganych kredytw. Im wy sze ryzyko tym lepiej musi by zabezpieczony 57 kredyt.

Ocena wyp acalno ci

wska niki stopnia pokrycia

Wska niki pokrycia d ugu: wska nik kapita owy = (kapita w asny : aktywa og em) x 100 wska nik wiarygodno ci kredytowej (wska nik pokrycia obs ugi d ugu I) = (zysk brutto + odsetki) : (rata sp aty kredytu + odsetki) W liczniku pokazany jest zysk, jaki generuje przedsi biorstwo, ale cz tego zysku oddaje dawcom kapita u w postaci odsetek. S one kosztem pomniejszaj cym dochd do opodatkowania. W mianowniku znajduje si kwota obs ugi d ugu, czyli raty kapita owe plus odsetki. Okre la on stopie zabezpieczenia obs ugi tych zobowi za . Wysoko wska nika zale y od kondycji finansowej przedsi biorstwa. Powinna by wi ksza od 1. Bank wiatowy za minimum przyjmuje poziom 1,3. Poziom optymalny jest wed ug niego 2,5. Oznacza to, e nawet je li zysk spadnie o 50%, to i tak przedsi biorstwo b dzie zdolne do sp aty kredytu. W krajach wysoko rozwini tych w liczniku wska nika pokrycia d ugu wykorzystuje si EBIT, czyli zysk przed sp at odsetek i opodatkowaniem, lub EBITDA, czyli zysk przed sp ata odsetek i opodatkowaniem powi kszony o amortyzacj .

58

Ocena wyp acalno ci

wska niki stopnia pokrycia

Wska nik pokrycia zobowi za odsetkowych = (zysk brutto + odsetki) : odsetki Lub Wska nik pokrycia zobowi za odsetkowych = EBIT:odsetki Wska nik pokrycia zobowi za odsetkowych pokazuje jaka jest zdolno przedsi biorstwa do terminowego regulowania odsetek. Je li wielko tego wska nika wynosi 1, to oznacza, e sfinansowane z kredytu przedsi biorstwo przynosi zysk pokrywaj cy tylko koszty obs ugi kredytu. rednia norma tego wska nika wynosi 4-5. W praktyce racjonalne granice tego wska nika wyznaczaj : poziom zad u enia przedsi biorstwa, stopy kredytowe oraz poziom generowanego zysku.
59

Ocena wyp acalno ci

wska niki stopnia pokrycia

Wska nik pokrycia obs ugi d ugu z nadwy ki finansowej = (zysk netto + amortyzacja) : (raty kapita owe +odsetki) Najbardziej praktyczny i wa ny wska nik wiarygodno ci kredytowej. Warto normatywna tego wska nika wynosi 1,5. Oznacza to, e suma zysku netto i amortyzacji powinna by co najmniej o 50% wy sza ni roczna rata kredytu wraz z odsetkami. Przy ni szym wska niku uznaje si , e je li inwestycja b dzie finansowana kredytem, to jest to przedsi wzi cie o podwy szonym ryzykiem. Konieczne b dzie przedstawienie dodatkowych zabezpiecze .

60

Ocena wyp acalno ci

wska niki stopnia pokrycia

Wska nik wiarygodno ci kredytowej = (zysk brutto + odsetki + amortyzacja) : (raty kapita owe + odsetki) Tak obliczony wska nik mo e by porwnywany w uk adzie mi dzynarodowym, poniewa pomija zr nicowanie rozwi za podatkowych w r nych krajach.

61

Wska niki obrazuj ce dobr i zarz dzanie funduszami

Lp. 1

Nazwa wska nika Wska nik d ugu

Metoda kalkulacji Zobowi zania /aktywa

Tre

wska nika

Jak cz aktyww firmy jest finansowana d ugiem Stosunek zad u enia firmy do kapita w % pokrycia zobowi za odsetkowych zyskiem operacyjnym % pokrycia zobowi za odsetkowych wygenerowanym strumieniem gotwki Pokazuje w jaki sposb dochd z dzia alno ci pokrywa obs ug d ugu wraz z odsetkami j.w.

Wska nik d ug/kapita w asny Pokrycie zobowi za odsetkowych

Zobowi zania/Kapita w asny

(Zysk operacyjny + odsetki)/odsetki

Pokrycie zobowi za odsetkowych gotwk z dzia alno ci I -wska nik pokrycia obs ugi d ugu

(Gotwka z dzia alno ci + odsetki)/odsetki

Zysk operacyjny/(raty kapita owe + odsetki)

II- wska nik pokrycia obs ugi d ugu Wska nik Tobin s q

Zysk netto/ (raty kapita owe i odsetki) (Rynkowa warto d ugu + kapita w asny)/ koszty wymiany maj tku

Pokazuje cen odtworzenia maj tku firmy

62

Wska niki rentowno ci (zyskowno ci)

63

Do obliczenia rentowno ci mog by wykorzystywane r ne kategori e zysku

Zysk z dzia alno ci operacyjnej Zysk z dzia alno ci operacyjnej + amortyzacja Zysk brutto Zysk netto Zysk netto + amortyzacja Zysk brutto + odsetki, czyli zysk przed sp at odsetek i opodatkowaniem (EBIT) Zysk brutto + odsetki + amortyzacja (EBITDA) Zysk brutto + odsetki +amortyzacja + op aty leasingowe (EBITDAR) Zysk brutto + odsetki +op ata zwi zana z wyczerpywalno ci zasobw naturalnych + amortyzacja (EBIT(D)DAR
64

Lp.

Nazwa wska nika

Metoda kalkulacji

Tre

wska nika

Stopa zysku brutto

Zysk brutto/sprzeda

Ocenia polityk cenow firmy w odniesieniu do jej kosztw produkcji. Mierzy zysk firmy po sp aceniu jej wierzycieli, ale przed op aceniem podatkw Obrazuje zysk firmy pochodz cy z dostarczania jej produktw i us ug dla klientw Prezentuje rentowno widzian przez w a ciciela, bo uwzgl dnia rentowno przed podzia em zysku Pokazuje zysk ekonomiczny firmy w stosunku do lokaty w aktywa Pokazuje zysk netto firmy w stosunku do lokaty w aktywa Pokazuje korzy ci w a cicieli z poniesionych na firm nak adw

Stopa zysku operacyjnego Stopa zysku netto

Zysk operacyjny/sprzeda

Zysk netto/sprzeda

4 5 6

Si a zarobkowa Zyskowno aktyww Zyskowno kapita u w asnego

Zysk operacyjny/ aktywa Zysk netto/aktywa Zysk netto/Kapita y w asne

65

Rentowno

sprzeda y

Stopa mar y brutto = zysk brutto ze sprzeda y : przychody ze sprzeda y produktw, towarw i materia w Lub strata brutto ze sprzeda y : przychody netto ze sprzeda y produktw, towarw i materia w (deficytowo sprzeda y) Stopa mar y brutto informuje, ile zysku brutto ze sprzeda y (mar y) odniesionego do obrotu pozostaje po pokryciu kosztw wytworzenia produktw. Cz mar y przeznaczona jest na pokrycie kosztw oglnego zarz du i kosztw sprzeda y. Pozosta cz stanowi zysk (strat ) ze sprzeda y. Rentowno sprzeda y = zysk ze sprzeda y : przychody netto ze sprzeda y produktw, towarw i materia w Rentowno ci sprzeda y pokazuje, jak przedsi biorstwo radzi sobie na rynku produktw, ktre oferuje klientom. Jest wyrazem: ilo ci sprzedanych produktw, struktury asortymentu, polityki cen oraz poziomu jednostkowych kosztw w asnych. Poziom wska nika rentowno ci sprzeda y jest uzale niony od rodzaju prowadzonej dzia alno ci i specyfiki bran y. Znajduje w nim odzwierciedlenie pozycja firmy na rynku produktw, wyrobw, us ug realizowanych w ramach dzia alno ci podstawowej.

66

Rentowno

operacyjna sprzeda y

Rentowno operacyjna sprzeda y = zysk z dzia alno ci operacyjnej : (przychody netto ze sprzeda y produktw, towarw i materia w + pozosta e przychody operacyjne) Jest zdeterminowana rentowno ci sprzeda y produktw i wynikiem pozosta ej dzia alno ci operacyjnej. Mo e on znacznie zmniejsza lub zwi ksza zysk ze sprzeda y poprzez wynik operacji sprzeda y rzeczowych aktyww trwa ych i warto ci niematerialnych i prawnych, uj cie rezerw ograniczaj cych ryzyko funkcjonowania firmy oraz kosztw amortyzacji ponadnormatywnej i rezerw os aniaj cych zysk przed podzia em. Okresowo mo e wyst powa sytuacja odwrotna, gdy przedsi biorstwo sprzeda z zyskiem maj tek rzeczowy, rozwi e niewykorzystane rezerwy , otrzyma dotacje lub wniesie aportem maj tek do 67 sp ek zale nych.

Rentowno

sprzeda y brutto

Rentowno sprzeda y brutto = Zysk brutto : (przychody netto ze sprzeda y produktw, towarw i materia w + pozosta e przychody operacyjne + przychody finansowe + zyski nadzwyczajne) Rentowno sprzeda y brutto w pojedynczych firmach jest zazwyczaj ni sza od rentowno ci operacyjnej. Poniewa koszty finansowe odzwierciedlaj ce polityk doboru rde finansowania przewy szaj przychody finansowe. Natomiast holdingi, ktre uzyskuj przychody finansowe z dywidend i udzia w w zyskach sp ek zale nych , odsetek od po yczek oraz dyskonta od papierw d u nych tych sp ek, maj rentowno ci sprzeda y brutto wy sz od rentowno ci operacyjnej sprzeda y.
68

Rentowno

sprzeda y netto

Rentowno sprzeda y inaczej zwrot ze sprzeda y = zysk netto : (przychody netto ze sprzeda y produktw, towarw i materia w + pozosta e przychody operacyjne + przychody finansowe + zyski nadzwyczajne) Informuje o udziale zysku netto w warto ci sprzeda y. Im ni szy wska nik rentowno ci, tym wi ksza warto sprzeda y musi by zrealizowana dla osi gni cia okre lonej kwoty zysku. Wy sza warto wska nika oznacza korzystniejsz sytuacje dla firmy. Zwykle ga zie wysoko kapita och onne, o d ugim cyklu produkcyjnym, anga uj ce wysoki kapita obrotowy, cechuj si ni sz rentowno ci ni ga zie o du ym zaanga owaniu wysoko wykwalifikowanej kadry i krtkim cyklu operacyjnym. R nica mi dzy rentowno ci sprzeda y brutto i netto jest wyrazem polityki fiskalnej pa stwa i mo e wynika z bardzo wysokiej stopy podatkowej lub z poziomu kosztw, ktre prawo nie uznaje jako koszty uzyskania przychodw. 69

Rentowno sprzeda y przy wykorzystaniu EBIT

Rentowno brutto = zysk przed sp at odsetek i opodatkowaniem : (przychody netto ze sprzeda y + pozosta e przychody operacyjne + przychody finansowe + zyski nadzwyczajne) W liczniku znajduje si pe ny zysk wygenerowany przez przedsi biorstwo. Cz tego zysku jest transferowana do dawcy kapita w w postaci odsetek lub dyskonta od papierw d u nych. Koszty korzystania z tego kapita u pomniejszaj podstaw opodatkowania, co oznacza, e w cz ci ci ar korzystania z kapita w obcych bierze na siebie Skarb Pa stwa. Na tym polega efekt tarczy podatkowej.
70

Wska nik rentowno ci operacyjnej ustalony przy uwzgl dnieniu amortyzacji

Rentowno operacyjna = (zysk z dzia alno ci operacyjnej + amortyzacja) : (przychody netto ze sprzeda y + pozosta e przychody operacyjne) W liczniku uj ty jest czny zysk bie cy i cz stka zyskw wygenerowanych w poprzednich okresach, wydanych na zakup aktyww trwa ych, ktra zwraca si poprzez ich 71 amortyzowanie.

Czynniki maj ce wp yw na rento wno sprzeda y

Koszty jednostkowe wytwarzania poszczeglnych produktw Liczba sprzedanych produktw, ktra wi e si z efektem skali i relatywnej obni ce kosztw sta ych Rodzaj dzia alno ci i zwi zana z nim jednostkowa rentowno produktw Struktura asortymentowa sprzeda y Polityka cenowa przedsi biorstwa Polityka marketingowa Koniunktura gospodarcza Struktura tworzenia rachunku wynikw Poziom obci e zysku brutto na rzecz bud etu Wielko przedsi biorstwa i skala transferw pomi dzy nim a jednostkami zale nymi Polityka doboru rde finansowania Polityka podatkowa przedsi biorstwa
72

Dynamiczne uj cie rentowno ci sprzeda y

Wska nik pieni

nej wydajno ci sprzeda y

Gotwkowa rentowno sprzeda y = dodatnie przep ywy pieni ne netto z dzia alno ci operacyjnej : przychody netto ze sprzeda y produktw, towarw i materia w Wska nik ten informuje, ile gotwki wygenerowano z ka dej z otwki przychodw ze sprzeda y. Gotwkowa deficytowo sprzeda y = ujemne przep ywy pieni ne netto z dzia alno ci operacyjnej : przychody netto ze sprzeda y produktw, towarw i materia w Wska nik ten pokazuje, jaki jest poziom niedoboru gotwki w relacji do obrotu uj tego memoria owo. W d ugim okresie generowane nadwy ki pieni ne powinny wykazywa tendencj zbie n z kszta towaniem si zysku.
73

Rentowno

aktyww

wska nik rentowno ci aktyww ROA = (wynik finansowy : aktywa) x 100% ROA netto = (zysk netto : redni stan aktyww) x 100% Wska nik ten nazywany jest stop zwrotu z aktyww. Pokazuje, jaka jest zdolno aktyww przedsi biorstwa do generowania zysku, czyli jak efektywnie firma zarz dza aktywami. Im wy sza warto wska nika, tym korzystniejsza sytuacja firmy.
74

Rentowno aktyww przy wykorzystaniu zysku operacyj nego

Oblicza si ten wska nik przede wszystkim wwczas, gdy przedsi biorstwo przynosi straty. ROAo = (zysk z dzia alno ci operacyjnej : redni stan aktyww og em) x 100% Przy tym wska niku eliminuje si skutki polityki doboru rde finansowania lub braku p ynno ci.
75

Inne uj cia wska nika ROA

Zamiast zysku netto uwzgl dnia si tzw. zdolno do finansowania przedsi biorstwa, czyli zysk netto + amortyzacja. ROA = [(zysk netto +amortyzacja) : redni stan aktyww og em] x 100% Zamiast zysku netto uwzgl dnia si EBIT ROA = (EBIT: redni stan aktyww og em) x 100%

76

Stopie efektywno ci poszczeglnych aktyww

Rentowno aktyww trwa ych = (zysk netto: redni stan aktyww trwa ych) x 100% Rentowno aktyww obrotowych = (zysk netto: redni stan aktyww obrotowych) x 100% Wska niki te okre laj zdolno aktyww trwa ych i obrotowych do generowania zysku netto. Wykorzystywane s do oceny zdolno ci firmy do zwrotu d ugw

77

Statyczne stopy z wrotu z aktyww

Pieni na stopa zwrotu z aktyww = przep ywy pieni ne netto z dzia alno ci operacyjnej : redni stan aktyww og em Pieni na stopa zwrotu z aktyww trwa ych = przep ywy pieni ne netto z dzia alno ci operacyjnej: redni stan aktyww trwa ych Pieni na stopa zwrotu z aktyww obrotowych = przep ywy pieni ne netto z dzia alno ci operacyjnej : redni stan aktyww obrotowych Pieni ne stopy zwrotu z aktyww pokazuj , jaka jest zdolno aktyww przedsi biorstwa do generowania dodatnich przep yww pieni nych z dzia alno ci operacyjnej. Informuj , ile gotwki operacyjnej przypada na 1 z rodkw zaanga owanych w okre lone aktywa przedsi biorstwa.

78

Rentowno kapita u w asnego, inaczej rentowno finansowa

wska nik rentowno ci kapita w ROE = (wynik finansowy : kapita w asny) x 100% Rentowno kapita u w asnego ROE = (zysk netto : redni stan kapita u w asnego) x 100% Im warto wska nika wy sza, tym sytuacja finansowa przedsi biorstwa i jego w a cicieli lepsza
79

Stop zwrotu z kapita w w asnych mo na przedstawi jako iloczyn rentowno ci aktyww i struktury rde ich finansowania Zysk netto/ redni stan kapita u w asnego = (zysk netto/ redni stan aktyww og em) x ( redni stan aktyww og em/ redni stan kapita u w asnego)

80

Wska niki efektywno ci zatrudnienia: wska nik 1= aktywa : liczba etatw wska nik 2= wynik finansowy : liczba etatw Wska niki efektywno ci, wska niki zyskowno ci okre laj na ile efektywna , zyskowna jest dzia alno firmy. Baz odniesienia dla wska nikw efektywno ci jest czas, plan lub normatyw. Sprawdza si , czy na przestrzeni badanego czasu wska niki uleg y polepszeniu lub pogorszeniu, czy s zgodne z zaplanowanymi lub z warto ci uznawan za norm .

81