Elektromagnetyczne waciwoci rodowiska. Liniowo, jednorodno, izotropowo.

rodowisko fizyczne dzielimy na: -przewodniki (I i II rodzaju) metale i elektrolity -pprzewodniki pasmo zabronione jest niewielkie (niedua przerwa energetyczna). Przewodniki typu n ruch elektronw, typu p ruch dziur -dielektryki dua przerwa energetyczna -prni Ze wzgldu na struktur rodowiska: a) jednorodne/niejednorodne waciwoi rodowiska jednorodnego nie s funkcj f(x,y,z) b) izotropowe/anizotropowe odpowied na wymuszenie jest niezalena (w izotropowym) lub zalena (anizotropowy) od kierunku wymuszenia c) liniowe/nieliniowe czy zaleno od wymuszenia jest liniowa Struktura geometryczna pola. Pole jednorodne, symetryczne. Pole skalarne, wektorowe. Ukady wsprzdnych. Pole jednorodne - pole fizyczne, w ktrego wszystkich punktach natenie pola jest takie samo, czyli ma sta warto, kierunek i zwrot. Linie si w takim polu s prostymi rwnolegymi. Jeeli polem tym jest pole si, to sia dziaajca na ciaa, wynikajca z obecnoci pola, jest staa w caym obszarze wystpowania pola. Pole wektorowe funkcja, ktra kademu punktowi przestrzeni przyporzdkowuje pewn wielko wektorow. Pole skalarne funkcja, ktra kademu punktowi przestrzeni przyporzdkowuje pewn wielko skalarn. UKADY WSPRZDNYCH: - kartezjaski. Wsprzdne x, y , z . Wersory: i , j , k . Warto pamita, e: i oi = 1 i oj = 0 i j =k -cylindryczny. Wsprzdne ( , , z ) + ; 0, 2 ; z ; Wersory: 1 ,1 , k Przejcie z ukadu kartezjaskiego na cylindryczny:

= ( x2 + y2 ) 2 y = tg 1 x z=z -ukad sferyczny. Wsprzdne: (r , , ) r + ; 0, ; 0, 2 . Wersory: 1r ,1,1

Prawo Coulomba. Wektor natenia pola elektrycznego. Zasada superpozycji. Obliczanie pl elektrostatycznych. QQ ' 1 F= 3 r12 - prawo Coulomba r12 4 0 Wektor natenia pola elektrycznego:

E = lim + q0 > 0 E=

FQq0 q0

dF dQ

1 Q 3 r12 4 0 r12

r1 r2 Q' r12 Q

Procedura obliczania pl elektrostatycznych: 1. definiujemy adunek punktowy dq 2. korzystamy z definicji natenia pola dla adunku punktowego 3. zasada superpozycji - E = dE Prawo Gaussa. Wektor indukcji elektrycznej, rdowo. Zastosowanie do obliczania pl elektrostatycznych. Prawo Gaussa: Dla adunku punktowego: E = (V ) E ods = S QQV

Dla ukadu adunkw:

E =

1 0

j =1 Q j V

1 qV dV 0 V 1 Posta rniczkowa prawa Gaussa: divE = qV 0 Dla rozkadu przestrzennego: E =

Jeeli warto strumienia pola jest rna od zera, to pole jest polem rdowym (posiada wewntrz tej powierzchni rdo).

Potencja, napicie, potencjalno, bezwirowo pl fizycznych. Obraz pola (linie si, powierzchnie ekwipotencjalne).

Potencja: V = E odl
r

dla ladunku punktowego: Q V= 4 0 r Napicie: U AB = VA VB = E odl E odl = E odl

rA rB rA rB

Napicie midzy punktami A i B nie zaley od drogi cakowania, a jedynie od pooenia punktw A i B. Wynika z tego, e caka liniowa wektora E obliczona po dowolnej drodze zamknitej l jest rwna 0 ( E odl = 0 ).
l

Oznacza to, e pole elektrostatyczne jest polem bezwirowym. W polu bezwirowym istnieje wiele punktw o jednakowych potencjaach. czc te punkty w przestrzeni otrzymamy powierzchnie ekwipotencjalne. Rys. Linie si i linie ekwipotencjalne pola adunku punktowego.

Dipol elektryczny. Moment elektryczny i mechaniczny. Pole dipola elektrycznego.

Energia pola elektrycznego. Energia ukadu adunkw. W polu elektrycznym zgromadzona jest energia. Jest ona rwna pracy potrzebnej do uoenia ukadu adunkw wytwarzajcych dane pole elektryczne, mona wic stwierdzi, e energia potencjalna ukadu adunkw jest rwnowana energii w wytworzonym przez nie polu elektrycznym.

ENERGIA UKADU ADUNKW PUNKTOWYCH: QQ r F = 1 22 4 r r QQ QQ 1 2 W = Fdr = dr = 1 2 = Q1V1 = Q2V2 r r 4 r 2 4 r 1 W = (Q1V1 + Q2V2 ) 2 dla n ladunkow: 1 n QVi i 2 i =1 praktycznie : 1 W = VqV dv 2 V div(VD ) = Vdiv D + D ograd V W= VqV = div(VD) + E oD Dielektryk w polu elektrostatycznym. Polaryzacja, wektor polaryzacji

 = 0; Konduktywno wynosi 0, rezystywno dy do nieskoczonoci

Chmura elektronowa ulega odksztaceniu moment dipolowy nie wynosi ju 0. (Polaryzacja elektronowa)

Warunki graniczne pola elektrostatycznego (dielektryk-dielektryk, dielektrykprzewodnik). Pole elektrostatyczne na granicy dwu rodowisk. ? Rwnania Laplace`a i Poissone`a. Zastosowanie do obliczania pl elektrostatycznych.

Pojemno ukadu elektrostatycznego. Obliczanie pojemnoci.

Przewodnik w polu elektrostatycznym, rozkad gstoci adunku, cinienie elektrostatyczne, wytrzymao elektryczna ukadu.

Pole wewntrzne w metalu = 0. adunek wypadkowy = 0. Potencja powierzchni przewodnika jest stay (powierzchnia ekwipotencjalna) linie si pola s do niej proporcjonalne. 0 E = qs E= qs 0

Wystrzymao elektryczna najwiksza warto pola elektrycznego, ktra nie wywouje wyadowania zupenego (iskry lub uku) staa statyczna, wprowadza si jeszcze wspczynnik bezpieczestwa. Kondensatory, ich budowa, czenie, pojemno, pojemno zastpcza.

Kondensatory wielowarstwowe, pojemno, rozkad napicia, wytrzymao elektryczna (rozkad nate pola).

Prd elektryczny, natenie, wektor gstoci prdu. Rwnanie cigoci (bezrdowo) pola prdowego.

Potencja i napicie w polu prdowym. Potencjalno pola prdowego. Energia i moc prdu elektrycznego. Objtociowa gsto mocy. Prawo Joule`a w postaci rniczkowej (dla pola prdowego). Prawo Ohma w postaci rniczkowej. Oporno, przewodno. Obliczanie rezystancji lub konduktancji ukadu. Napicie krokowe. Rozkad potencjau. Oporno przejcia.

Warunki graniczne pola prdowego, (pole prdowe na granicy dwu rodowisk). Warunki graniczne pola magnetostatycznego (pole magnetostatyczne na granicy dwu rodowisk). Potencja wektorowy pola magnetycznego. Zastosowanie do obliczania pl oraz indukcyjnoci ukadw.

Strumie magnetyczny, jego zwizek z wektorem indukcji i z potencjaem wektorowym.

Bezrdowo pola magnetycznego.

Energia pola magnetycznego. Objtociowa gsto energii. Ptla histerezy, energia magnesowania rdzenia ferromagnetycznego, straty mocy przemagnesowania (straty na histerez). Wektor indukcji magnetycznej. Definicja, zwizki z innymi wielkociami magnetycznymi. Dipol magnetyczny. Moment magnetyczny i mechaniczny dipolu. Pole dipolu magnetycznego. Cewka toroidalna. Rozkad pola magnetycznego, indukcyjno. Prawo Biot`a-Savart`a-Laplace`a. Zastosowanie do obliczania pl magnetycznych. Prawo przepywu (Ampere`a). Zastosowanie do obliczania pl magnetycznych. Wektor magnetyzacji (polaryzacji magnetycznej), podatno magnetyczna. Pole magnetyczne w rodowisku polaryzujcym si. Sia Lorentza. Ruch adunku w polu elektrycznym i magnetycznym.

Indukcyjno wasna i wzajemna ukadu magnetycznego. Metody obliczania.

Siy midzy przewodami z prdem (siy midzy obwodami prdowymi). Zasada dziaania prdnicy i silnika. Sia elektromotoryczna samoindukcji. Indukcyjno wasna i wzajemna. Indukcja elektromagnetyczna (prawo Faraday`a). Zasada Lentza. Natenie pola elektrrycznego w zmiennym polu magnetycznym (pierwsze prawo Maxwella). Natenie pola magnetycznego w zmiennym polu elektrrycznym (drugie prawo Maxwella). Rwnania Maxwella w postaci cakowej. Rwnania Maxwella w postaci rniczkowej. Wektor Poyntinga (transport energii pola elektromagnetycznego). Efekt Halla. Wyjanienie zjawiska. Zastosowania.