JakoϾ zasilania - poradnik

Harmoniczne
Current (A) Filtry aktywne 3.3.3

Harmoniczne

Degrees
 Harmoniczne
Rzeczywista wartoϾ skuteczna (RMS) - jedyny prawdziwy wyznacznik
Shri Karve
MGE UPS System Ltd
Marzec 2001

Polskie Centrum Promocji Miedzi S.A. (PCPM S.A.)

Polskie Centrum Promocji Miedzi S.A. jest organizacj¹ non-profit, finansowan¹ przez dostawców miedzi oraz producentów pragn¹cych za-
chêciæ odbiorców do stosowania miedzi i jej stopów oraz promuj¹cych ich prawid³owe i efektywne zastosowanie. Dzia³alnoœæ Centrum obej-
muje zapewnienie technicznego doradztwa i informacji tym, którzy s¹ zainteresowani wykorzystaniem miedzi w jej wszystkich aspektach.
Centrum równie¿ zapewnia ³¹cznoœæ miêdzy jednostkami badawczymi a przemys³em wykorzystuj¹cym miedŸ w produkcji oraz utrzymuje
blisk¹ ³¹cznoœæ z innymi organizacjami zajmuj¹cymi siê rozwojem miedzi na ca³ym œwiecie.

Europejski Instytut Miedzi (ECI)

Europejski Instytut Miedzi jest spó³k¹ joint venture Miêdzynarodowego Stowarzyszenia na Rzecz Miedzi (ICA) i IWCC. ECI, dziêki swoim
cz³onkom, zajmuje siê w imieniu najwiêkszych producentów miedzi na œwiecie i czo³owych europejskich producentów - promocj¹ miedzi w
Europie. Powsta³y w styczniu 1996 roku Europejski Instytut Miedzi jest wspierany dziêki sieci dziesiêciu Towarzystw Rozwoju Miedzi
(CDA) w krajach Beneluksu, we Francji, w Niemczech, Grecji, na Wêgrzech, we W³oszech, w Polsce, Skandynawii,Hiszpanii i Wielkiej Bry-
tanii. Towarzystwo rozwija swoj¹ dzia³alnoœæ podjêt¹ przez CDA powsta³¹ w 1959 roku oraz dziêki INCRA (Miêdzynarodowemu Towarzy-
stwu Badañ Miedzi) powsta³emu w 1961 roku.

Zrzeczenie siê odpowiedzialnoœci

Polskie Centrum Promocji Miedzi S.A. oraz Europejski Instytut Miedzi zrzekaj¹ siê wszelkiej odpowiedzialnoœci za bezpoœrednie b¹dŸ po-
œrednie skutki jak równie¿ nieprzewidziane szkody, które mog¹ byæ poniesione w wyniku u¿ycia informacji lub nieumiejêtnego u¿ycia infor-
macji lub danych zawartych w niniejszej publikacji.

Copyright© Polskie Centrum Promocji Miedzi S.A.

Reprodukcja materia³u zawartego w niniejszej publikacji jest legalna pod warunkiem reprodukcji w ca³oœci i podania jej Ÿród³a.

Polskie Centrum Promocji Miedzi S.A. European Copper Institute

50-136 Wroc³aw 168 Avenue de Tervueren
pl. 1 Maja 1-2 B-1150 Brussels
Polska Belgium

Tel: 00 48 71 78 12 502 Tel: 00 32 2 777 70 70

Fax: 00 48 71 78 12 504 Fax: 00 32 2 777 70 79
e-mail: pcpm@miedz.org.pl Email: eci@eurocopper.org
Website: www.miedz.org.pl Website: www.eurocopper.org
 Filtry aktywne

Filtry aktywne
W niespe³na 10 lat jakoœæ zasilania uros³a od zainteresowania naukowców do kwestii o najwy¿szym znaczeniu. Przy ci¹gle rosn¹-
cej iloœci obci¹¿eñ urz¹dzeñ elektronicznych i zwiêkszaj¹cej siê iloœci zak³óceñ harmonicznych w systemie zasilania, firmy w coraz
wiêkszym stopniu zale¿ne s¹ od urz¹dzeñ wra¿liwych na zak³ócenia w zasilaniu energi¹ elektryczn¹. Filtry aktywne staj¹ siê coraz
wa¿niejsze dla zak³adów energetycznych i ich klientów.

Wstêp
Problemy wywo³ywane przez pr¹dy harmoniczne w instalacjach i sieciach zasilania s¹ omówione w Czêœci 3.1. naszego poradni-
ka. Du¿a czêœæ obci¹¿enia istniej¹cego w przemyœle, handlu i gospodarstwach domowych to obecnie obci¹¿enie nieliniowe, a poziom
zak³óceñ w sieciach niskiego napiêcia jest powa¿nym problemem. Mo¿liwe problemy, które mog¹ wywo³aæ zbyt wysokie harmonicz-
ne napiêcia w sieci zasilania zauwa¿ono ju¿ dawno i stworzono procedury oraz standardy, aby wyeliminowaæ zniekszta³cenia. Zasto-
sowanie tych procedur i standardów przynios³o pozytywne skutki w tym sensie, ¿e problemy klientów prawie zawsze maj¹ swoje
Ÿród³o wewn¹trz swoich w³asnych instalacji i rzadko pochodz¹ z sieci. Jeœli taka sytuacja ma siê utrzymaæ, u¿ytkownicy powinni
ograniczyæ harmoniczne pr¹dowe wprowadzane do sieci. Aby to zrobiæ, musz¹ stosowaæ filtracjê harmoniczn¹ przy pomocy trzech
dostêpnych metod, z których ka¿da ma zalety i wady:

M filtry bierne,

M transformatory - izolacja, po³¹czenie zig zac, po³¹czenia grupowe transformatorów,

M filtry aktywne.
Ta czêœæ poradnika omawia zastosowanie filtrów czynnych, czasami nazywanych czynnymi korektorami harmonicznych (AHC).
Przyk³ad urz¹dzenia tutaj omawianego to korektor produkowany przez firmê MGE UPS Systems Limited i sprzedawany pod nazw¹
handlow¹ „SineWave”.
Dostarczane urz¹dzenia ³agodz¹ce wp³yw harmonicznych mog¹ spe³niaæ wymagania dostawcy energii (tzn. wymagania G5/4 lub
ich miejscowe odpowiedniki) lub rozwi¹zywaæ problemy z harmonicznymi wewn¹trz sieci u¿ytkownika energii. Umiejscowienie i ro-
dzaj stosowanych urz¹dzeñ zale¿y od konkretnych warunków danego zak³adu i zwykle wymaga szczegó³owego badania harmonicz-
nych.
Tam gdzie stosuje siê urz¹dzenia przetwarzaj¹ce dane, wystêpuj¹ wszystkie nieparzyste harmoniczne, wywo³uj¹ce takie problemy
jak przeci¹¿enie przewodów neutralnych harmonicznymi 3-go rzêdu (nieparzyste wielokrotnoœci trzech). Takie problemy mo¿na
zmniejszyæ przez stosowanie sprawdzonych rozwi¹zañ konstrukcyjnych - prawid³owe wymiarowanie kabli w momencie ich instalo-
wania. Jednak czêsto zmiany w przeznaczeniu budynku lub rozplanowanie pomieszczeñ powoduj¹ pojawianie siê takich problemów
dopiero póŸniej. Problem jest wiêkszy w przypadku pomieszczeñ biurowych czêsto zmienianych, co za sob¹ poci¹ga zmiany profilu
zasilania obwodów ze stosunkowo „czystego” na posiadaj¹cy wiele odkszta³ceñ. Innymi s³owy, harmoniczne zmieniaj¹ siê wraz ze
zmianami w budynkach i w miarê dodawania nowych i przemieszczaniem starych urz¹dzeñ. Takie zmiany zwykle planuje siê, zapo-
minaj¹c o wp³ywie, jakie mog¹ one wywieraæ na instalacje elektryczne.
Wymiana kabli w budynku bez przerywania w nim pracy mo¿e byæ bardzo droga i zajmuj¹ca i dlatego nale¿y stosowaæ inne me-
tody rozwi¹zywania problemów z harmonicznymi. Mo¿liwe jest zastosowanie filtrów biernych, ale doœæ trudno zaprojektowaæ wy-
dajny filtr bocznikowy trzeciej harmonicznej. Wszystkie filtry bierne bêd¹ dzia³aæ tylko na te czêstotliwoœci harmoniczne, na które
zosta³y zaprojektowane, tak wiêc konkretne czêstotliwoœci mog¹ wymagaæ zastosowania konkretnych filtrów. W ka¿dym razie, w
miarê zmiany dzia³ania i powstawania zak³óceñ harmonicznych, filtry bierne mog¹ wymagaæ wymiany lub uzupe³nieñ. Transforma-
tory po³¹czone zygzakowo i transformatory z izolacj¹ w trójk¹t s¹ skuteczne w zwalczaniu harmonicznych 3-go rzêdu, ale nie maj¹
wp³ywu na inne harmoniczne. W takiej sytuacji dobrym rozwi¹zaniem jest zastosowanie filtrów aktywnych.

Topologia filtrów aktywnych

Pomys³ stosowania filtrów aktywnych jest doœæ stary, jednak brak odpowiedniej niedrogiej techniki spowolni³ prace nad takim urz¹-
dzeniem na wiele lat. Dzisiaj szeroko dostêpne izolowane bramkowe tranzystory bipolarne (IGBT) oraz cyfrowe procesory przetwa-
rzaj¹ce sygna³y (DSP) sprawiaj¹, ¿e filtry aktywne (AHC) s¹ bardzo praktycznym rozwi¹zaniem. Sposób dzia³ania takich urz¹dzeñ
jest prosty; stosuje siê zasilacze elektroniczne do wytwarzania pr¹dów harmonicznych, wymaganych przez obci¹¿enia nieliniowe, tak
¿e potrzebne jest normalne zasilanie, aby dostarczyæ pr¹d podstawowy. Rys. 1 przedstawia zasadê dzia³ania urz¹dzenia bocznikowego.


 Filtry aktywne

Rys. 1. Filtr aktywny po³¹czony równolegle.

Pr¹d obci¹¿enia mierzony w przek³adniku pr¹dowym jest analizowany przez procesor (DSP), aby wyznaczyæ profil harmonicznych.
Ta informacja jest wykorzystywana przez generator harmonicznych do generowania dok³adnie takich harmonicznych pr¹dowych, ja-
kie s¹ pobierane od strony zasilania w nastêpnym okresie fali podstawowej. W praktyce harmoniczna pr¹dowa jest obni¿ana o oko³o
90%.
Ze wzglêdu na to, ¿e dzia³anie filtra aktywnego opiera siê na pomiarze z przek³adnika pr¹dowego, szybko dostosowuje siê on do
zmian harmonicznych obci¹¿enia. Analiza i generowanie harmonicznych to procesy sterowane cyfrowo i dlatego ³atwo zaprogramo-
waæ urz¹dzenie do usuwania tylko niektórych harmonicznych w celu zapewnienia jak najwiêkszej wydajnoœci przy danych parame-
trach takiego urz¹dzenia.
Istnieje wiele ró¿nych topologii filtrów aktywnych. Niektóre z nich s¹ opisane poni¿ej. Dla ka¿dej topologii problem stanowi¹ wy-
magane parametry znamionowe sk³adowych oraz metoda doboru ca³ego urz¹dzenia pod wzglêdem obci¹¿eñ, które nale¿y korygowaæ.

Filtry aktywne szeregowe

Ten rodzaj filtrów po³¹czonych szeregowo w sieci rozdzielczej koryguje zarówno harmoniczne pr¹dowe pobierane przez obci¹¿e-
nie, jak i odkszta³cenia napiêcia ju¿ obecne w systemie zasilania. Z technicznego punktu widzenia takie rozwi¹zanie jest podobne do
filtra liniowego i musi byæ dostosowane do parametrów znamionowych obci¹¿enia ³¹cznego.

Rys. 2. Filtr aktywny szeregowy.

 Filtry aktywne

Filtry aktywne równoleg³e

Urz¹dzenia te, zwane równie¿ filtrami boczniko-
wymi, s¹ pod³¹czone równolegle do linii pr¹du
przemiennego i wystarczy je dobraæ do harmonicz-
nych pr¹dowych pobieranych przez obci¹¿enie(a)
nieliniowe. Ten rodzaj filtrów jest dok³adnie opisa-
ny w dalszej czêœci naszego poradnika.

Rys. 3. Filtr aktywny po³¹czony równolegle. Filtry aktywne hybrydowe

To rozwi¹zanie, ³¹cz¹ce filtry aktywne (AHC) z
filtrem pasywnym, mo¿e byæ po³¹czone zarówno
szeregowo, jak i równolegle. W niektórych przy-
padkach takie rozwi¹zanie mo¿e byæ rozwi¹zaniem
najefektywniejszym kosztowo. W filtrze pasywnym
odbywa siê filtrowanie podstawowe (na przyk³ad
harmonicznych 5-go rzêdu), a filtr aktywny (AHC),
dziêki swojej precyzji i dynamice, koryguje harmo-
niczne innych rzêdów.

Rys. 4. Filtry aktywne hybrydowe.

Zasada dzia³ania filtra aktywnego po³¹czonego równolegle

Filtr aktywny jest pod³¹czony równolegle do linii zasilaj¹cej i nieustannie generuje harmoniczne pr¹dowe, które dok³adnie odpo-
wiadaj¹ sk³adowym harmonicznym, pobieranym przez obci¹¿enie. W rezultacie kszta³t fali pr¹du p³yn¹cego ze Ÿród³a zasilania pozo-
staje sinusoidalny.
Ca³e spektrum harmonicznych o niskiej czêstotliwoœci od drugiej do dwudziestej pi¹tej harmonicznej jest kompensowane.
Jeœli pr¹dy harmoniczne pobierane przez obci¹¿enie s¹ wiêksze ni¿ parametry znamionowe filtra aktywnego (AHC), urz¹dzenie ta-
kie automatycznie obni¿a amplitudê generowanych harmonicznych pr¹dowych do maksymalnych wartoœci znamionowych; nie da siê
wiêc takiego urz¹dzenia przeci¹¿yæ i bêdzie ono utrzymywa³o pr¹d na poziomie maksymalnych wartoœci znamionowych. Filtry har-
moniczne mog¹ wiêc bez przeszkód i ryzyka uszkodzenia kompensowaæ, choæby czêœciowo, harmoniczne o wartoœci ponadznamio-
nowej dla filtra.

Punkty po³¹czeñ i konfiguracje

Filtry aktywne (AHC) mog¹ byæ instalowane w ró¿nych punktach systemów rozdzielczych:
M centralnie w punkcie po³¹czenia z sieci¹ publiczn¹ (PCC), aby korygowaæ harmoniczne pr¹dowe w ca³ym syste-
mie (Rys. 5, pozycja A),
M czêœciowa korekcja pr¹dów harmonicznych (Rys. 5, pozycja B),
M blisko obci¹¿eñ generuj¹cych harmoniczne, aby zapewniæ miejscow¹ filtracjê harmonicznych pr¹dowych (Rys. 5,
pozycja C).
Warto zauwa¿yæ, ¿e filtr harmoniczny reaguje tylko na „ni¿sze” harmoniczne; na przyk³ad filtr w pozycji B koryguje tylko harmo-
niczne wywo³ane obci¹¿eniami w linii zasilaj¹cej S3 i nie reaguje w innych liniach zasilaj¹cych. Umo¿liwia to du¿¹ elastycznoœæ przy
ustalaniu konfiguracji filtrów.
Przy stosowaniu wszystkich rodzajów filtrów „oczyszczona” zostaje wy³¹cznie strona zasilania, podczas gdy strona obci¹¿enia jest
nadal „zaœmiecona” harmonicznymi. W zwi¹zku z tym kable i przewody po stronie obci¹¿enia nadal wymagaj¹ wymiarowania dla
istnienia harmonicznych i zwi¹zanego z nimi efektu naskórkowoœci.

!
 Filtry aktywne

Idealnie by³oby, gdyby filtracja harmonicznych mia³a miejsce w punkcie ich powstawania. Aby zoptymalizowaæ tak¹ filtracjê, mo¿-
na po³¹czyæ kilka filtrów harmonicznych w ró¿nych konfiguracjach w ró¿nych miejscach w systemie rozdzielczym, osi¹gaj¹c w ten
sposób pe³n¹ elastycznoœæ i du¿y wybór sposobów filtracji. Najbardziej popularne konfiguracje s¹ opisane w nastêpnych dwóch pa-
ragrafach.

Rys. 5. Trójpoziomowy radialny system rozdzielczy z mo¿liwymi punktami po³¹czenia filtrów harmonicznych.

"
 Filtry aktywne

Rys. 6. Konfiguracja równoleg³a.

Konfiguracja równoleg³a
Taki uk³ad, przedstawiony na Rys. 6, spe³nia trzy ró¿ne wymagania:

M zwiêkszone mo¿liwoœci filtracji w danym punkcie systemu zasilania pr¹du przemiennego, przez po³¹czenie czterech filtrów
o tych samych parametrach znamionowych,
M zwiêkszone mo¿liwoœci filtracji przy ewentualnej rozbudowie systemu w przysz³oœci,
M zwiêkszona niezawodnoœæ dziêki zastosowaniu filtra o tych samych parametrach znamionowych dla zwiêkszenia redundan-
cji systemu.

Rys. 7. Konfiguracja kaskadowa.

Konfiguracja kaskadowa
Taki uk³ad, przedstawiony na Rys. 7, posiada nastêpuj¹ce zalety:

M zwiêkszone ogólne mo¿liwoœci filtracji dziêki zastosowaniu filtra o takich samych lub innych parametrach znamionowych,
M miejscowa filtracja konkretnego obci¹¿enia lub harmonicznej oraz szeroka filtracja grupy obci¹¿eñ nieliniowych,

#
 Filtry aktywne

Wyniki prób eksploatacyjnych

Ta czêœæ poradnika przedstawia niektóre typowe wyniki zastosowania filtrów aktywnych (AHC) przy obci¹¿eniach nieliniowych.
Prezentowane dane przedstawiaj¹ mo¿liwe do osi¹gniêcia poziomy filtracji przy zwyczajnym zastosowaniu w przemyœle i budynkach
us³ugowych.

Obci¹¿enia typu PC
Obci¹¿enia typu PC charakteryzuje wystêpowanie du¿ej iloœci wszystkich nieparzystych harmonicznych niskiego rzêdu i bardzo
wysokie poziomy trzecich, pi¹tych, siódmych i dziewi¹tych harmonicznych. Rys. 8 przedstawia typowe spektrum takich obci¹¿eñ.

Rys. 8. Obci¹¿enia typu PC bez filtracji.

Ten rodzaj napiêcia wywo³uje wiele problemów, takich jak przeci¹¿enie przewodów neutralnych, przegrzewanie siê transformato-
rów oraz nagrzewanie siê z powodu efektu naskórkowoœci (patrz - Czêœæ 3.1 poradnika). Zastosowanie przy takim obci¹¿eniu filtrów
aktywnych (AHC) powoduje powstanie spektrum pr¹du zasilania przedstawione na Rys. 9. Poprawa jest wyraŸnie widoczna - ³¹czne
odkszta³cenie harmoniczne pr¹dowe (THDI) zmniejsza siê z 92,6% do 2,9% (32-krotnie), a wartoœæ skuteczna pr¹du (RMS) zmniej-
sza siê o 21%.
Ca³kowita korekcja, taka jak na Rys. 9, wymaga wiêcej pr¹du z filtra. W zale¿noœci od okolicznoœci mo¿e zaistnieæ koniecznoœæ
wyeliminowania wszystkich pr¹dów harmonicznych. Byæ mo¿e ten problem nale¿y wi¹zaæ wy³¹cznie na przyk³ad z trzeci¹ harmo-
niczn¹ i byæ mo¿e wystarczy zaj¹æ siê tylko ni¹. Rys. 10 przedstawia efekt wywo³any na pr¹dzie zasilania poprzez zaprogramowanie
filtra na filtracjê wy³¹cznie trzeciej harmonicznej.
Korzyœci¹ zastosowania takiej metody jest to, ¿e problem jest rozwi¹zany przy ni¿szym pr¹dzie filtra aktywnego (AHC) i w zwi¹z-
ku z tym jeden taki filtr mo¿e sobie poradziæ z o wiele wiêkszym obci¹¿eniem.

$
 Filtry aktywne

Rys. 9. Ca³kowita filtracja przy obci¹¿eniu typu PC.

Rys. 10. Czêœciowa filtracja przy obci¹¿eniu typu PC.

Obci¹¿enia napêdów bezstopniowych

Rys. 10 przedstawia typowe obci¹¿enie napêdu bezstopniowego obci¹¿onego czêœciowo. Najwy¿sze sk³adowe (pi¹ta i siódma) mo-
g¹ wywo³ywaæ powa¿ne problemy w instalacji, takie jak przegrzanie transformatora i mog¹ stanowiæ du¿¹ przeszkodê w spe³nieniu
wymagañ klienta dotycz¹cych ograniczeñ harmonicznych pr¹dowych.
Dodanie filtra aktywnego (AHC) i zapewnienie pe³nej filtracji powoduje powstanie spektrum przedstawionego na Rys. 12. W ta-
kim przypadku ³¹czne odkszta³cenie harmonicznych pr¹dowych (THDI) zmniejsza siê ze 124% do 13,4% (9,3-krotnie), a wartoœæ sku-
teczna pr¹du (RMS) zmniejsza siê o 30%.

%
 Filtry aktywne

Rys. 11. Typowe obci¹¿enie napêdu bezstopniowego bez filtracji.

Rys. 12. Filtracja obci¹¿enia napêdu bezstopniowego.

Zalety filtra aktywnego (AHC)

Filtr aktywny (AHC) posiada nastêpuj¹ce zalety:
M zmniejsza ³¹czne odkszta³cenie harmonicznych pr¹dowych (THDI) oko³o 10 razy,
M poprawia wspó³czynnik mocy,
M zabezpiecza przed zmianami czêstotliwoœci, np. podczas pracy generatora awaryjnego,
M nie wystêpuje ryzyko rezonansu przy ¿adnej czêstotliwoœci harmonicznej,
M nie mo¿na go przeci¹¿yæ,
M jest elastyczny,
M mo¿liwe jest programowanie przez u¿ytkownika, tak aby, w razie potrzeby, reagowa³ na konkretne czêstotliwoœci harmo-
niczne.
Filtr aktywny (AHC) jest rozwi¹zaniem ³atwym do zastosowania nawet przy z³o¿onych problemach. Jest bardzo elastyczny, przez
co mo¿e mieæ zastosowanie przy zmianach w konfiguracji urz¹dzeñ w budynkach i jest ³atwy w u¿yciu.

&
Europejskie Centra Promocji Miedzi
i partnerzy programu Leonardo da Vinci Power Quality

Benelux W³ochy
European Copper Institute Istituto Italiano del Rame
168 Avenue de Tervueren Via Corradino d’Ascanio 4
B-1150 Brussels I-20142 Milano
Belgium Italy
Tel: 00 32 2 777 70 70 Tel: 00 39 02 89301330
Fax: 00 32 2 777 70 79 Fax: 00 39 02 89301513
Email: ist-rame@wirenet.it
Email: eci@eurocopper.org
Web: www.iir.it
Web: www.eurocopper.org
Kontakt: V. Loconsolo
Kontakt: H. De Keulenaer
Institutio Italiano del Rame
Copper Benelux Via Cardinal Maffi 21
168 Avenue de Tervueren I-27100 Pavia
B-1150 Brussels Italy
Belgium Tel: 00 39 0382 538934
Tel: 00 32 2 777 7090 Fax: 00 39 0382 308028
Fax: 00 32 2 777 7099 Email: info@ecd.it
Email: mail@copperbenelux.org Web www.ecd.it
Web: www.copperbenelux.org Kontakt: Dr A. Baggini
Kontakt: B. Dôme TU Bergamo
Hevrox Viale G Marconi 5
I-24044 Dalmine (BG)
Schoebroeckstraat 62
Italy
B-3583 Beringen
Tel: 00 39 035 27 73 07
Belgium
Fax: 00 39 035 56 27 79
Tel: 00 32 11 454 420 Email: graziana@unibg.it
Fax: 00 32 11 454 423
Kontakt: Prof. R. Colombi
Email: info@hevrox.be
Kontakt: I. Hendrikx Wielka Brytania
Copper Development Association
KU Leuven Verulam Industrial Estate
Kasteelpark Arenberg 10 224 London Road
B-3001 Leuven-Heverlee St Albans
Belgium Hertfordshire AL1 1AQ
England
Tel: 00 32 16 32 10 20 Tel: 00 44 1727 731205
Fax: 00 32 16 32 19 85 Fax: 00 44 1727 731216
Email: ronnie.belmans@esat.kuleuven.ac.be Email: copperdev@compuserve.com
Kontakt: Prof. Dr R. Belmans Webs: www.cda.org.uk & www.brass.org
Kontakt: A. Vessey
Niemcy
Polska
Deutsches Kupferinstitut e.V
Polskie Centrum Promocji Miedzi S.A.
Am Bonneshof 5
D-40474 Duesseldorf Pl.1 Maja 1-2
PL-50-136 Wroc³aw
Germany Polska
Tel: 00 49 211 4796 323
Tel: 00 48 71 78 12 502
Fax: 00 49 211 4796 310 Fax: 00 48 71 78 12 504
Email: sfassbinder@kupferinstitut.de Email: pcpm@miedz.org.pl
Web: www.kupferinstitut.de Kontakt: P. Jurasz
Kontakt: S. Fassbinder
Politechnika Wroc³awska
HTW Wybrze¿e Wyspianskiego 27
Goebenstrasse 40 PL-50-370 Wroc³aw
D-66117 Saarbruecken Polska
Germany Tel: 00 48 71 32 80 192
Tel: 00 49 681 5867 279 Fax: 00 48 71 32 03 596
Fax: 00 49 681 5867 302 Email: i8@elektryk.ie.pwr.wroc.pl
Email: wlang@htw-saarland.de Kontakt: Prof. Dr hab. in¿. H. Markiewicz
Kontakt: Prof Dr W. Langguth Dr in¿. A. Klajn
 MGE UPS Systems Ltd
Orion Hous
171-177 High Street
Harrow HA3 %EA
Tel.: 020 8861 4040
Fax: 020 8861 2812
website: www.mgeups.com

Shri Karve

Polskie Centrum Promocji Miedzi S.A. European Copper Institute

50-136 Wroc³aw 168 Avenue de Tervueren
pl. 1 Maja 1-2 B-1150 Brussels
Polska Belgium
Tel: 00 48 71 78 12 502 Tel: 00 32 2 777 70 70
Fax: 00 48 71 78 12 504 Fax: 00 32 2 777 70 79
e-mail: pcpm@miedz.org.pl Email: eci@eurocopper.org
Website: www.miedz.org.pl Website: www.eurocopper.org