Praca wasna studenta: do samodzielnego przez studenta przeczytania i opracowania odpowiedzi na pytania:

1.

Goffman E.: Pitno. Rozwaania o zranionej tosamoci. Gdaskie Wyd. Psychologiczne. Gdask 2005. Z perspektywy osb nosicieli pitna prosz scharakteryzowa funkcje jakie wobec nich peni dwie kategorie osb; swoi i zorientowani. Swoi grupa ludzi noszcych to samo pitno: -stanowia grupe wsparcia dla jednostki noszcej pitno udzielaja porad i wskazwek dotyczcych chwytw zawodowych daja wsparcie jednostce moralne oraz poczucie akceptacji wrd swoich jednostka moe traktowa soja uomnoc jako podstawe do organizowania sobie zycia umozliwia swobodna rozmowe na dematy dotyczce pietna okrelaja si jako my, nasi ludzie guchoniemi, chromi , niesyszcy itp. Zorientowani onormalsi, ktrych szczeglna sytuacja sprawia ,ze zostaj wtajemniczeni w sekretne zycie jednostki z pitnem i s wobec niego zyczliwi. jednostka z pitnem nie musi odczuwa wstydu nie musi si kontrolowa czuje si akceptowana zona pacjenta psychiatrycznego, heteroseksualni barmani w barach dla gejw, bohema wobec prostytutek

2.

Prosz wymieni i scharakteryzowa 3 rodzaje pitna. brzydota cielesna- deformacja fizyczna wady charakteru- wynik saboci woli, nieujarzmionych lub nienaturalnych namitnoci, niebezpiecznych przekona, nieuczciwoci grupowe pitna rasy,narodowoci i wyznania- przekazywane z pokolenia na pokolenie i nakladajace jednostkowa skaze na wszystkich czonkw rodziny: -wszytskie rodzaje pietna cz te same waciwoci socjologiczne, -pitno rzutuje nawet na pozytywne cechy jednostki degradujc je nieraz cakowicie

Prosz scharakteryzowa wzorce kariery moralnej nosicieli pitna. -dot os z pitnem wrodzonym, socjalistycznych do swojej niekorzystnej sytuacji nawet wtedy gdy przyswajaj i poznaj standardy ,ktrych nie mog spelnic: np. sierota uczy si ze normalnie jest mie rodzicow i naturalnie czuje ,ze wie jak by dobrym ojcem. -dot os zyjacych pod kloszem, nakadanym zwykle przez rodzine: bazuje na kontroli (filtracja zych)przepywu informacji, momentem krytycznym jesy rozpoczcie zycia na zewntrz, szkola pierwsza randka 4. Prosz wymieni i scharakteryzowa przynajmniej dwa przykady znakw, ktrym w komunikacji spoecznej przypisuje si odmienne znaczenie / sens. Zestaw pyta kontrolnych do zakresu wicze: w.I. Przedmiot, cele i funkcje socjologii medycyny.

3.

1.

Prosz scharakteryzowa socjologie medycyny jako sub-dyscyplin socjologii. -zajmuje si zdrowiem i choroba ,bada spoeczne uwarunkowania stanu zdrowia i przycyzny chorob, ich nastpstw i konsekwencji -medycyna jest czescia danego systemus polecznego, instytucje medyczne elementem organizacji zycia spoecznego, a wiedza medyczna ,praktyki wytworem okrelonej kultury Prosz wymieni przynajmniej 2 przyczyny zainteresowania si socjologii problematyk zdrowia i choroby. -konieczno ksztatowa zachowa prozdrowotnych w spoeczestwie -nowa struktura chorb oraz zmiana struktury demograficznej spoeczestwa wymuszaj sprzganie dziaa socjologicznych z medycznymi -pooenie akcentu na prewencje, zdrowy styl ycia Prosz wymieni przynajmniej 2 przyczyny zainteresowania si socjologii instytucj medycyny. -zmiana podejcia do chorego, konieczno humanizacji medycyny=> efekt placebo dziaa medycznych -medykalizacja ycia spoecznego -wzrost wiadomoci zdrowotnej pacjentw, konieczno traktowania ich jako rwnoprawnych partnerw -umiejtna organizacja ycia szpitalnego, aby zminimalizowa stres pacjenta zmiany w ideologii medycyny: choroba => zdrowie leczenie=> zapobieganie prawo do leczenie=> obowizek bycia zdrowym lekarz leczy, naprawia=> jednostka zapobiega

2.

3.

4. Prosz scharakteryzowa teoretyczne ujcia problemw i medycyny.(Goodman N, R.18.). w.II. Wybrane zagadnienia kultury;skadniki kultury. Kulturowe uwarunkowania zdrowia i choroby. Wiedza i wierzenia na temat przyczyn chorb. 1.
Prosz wymieni jedn ze znanych sobie definicji kultury i wymieni wszystkie jej symboliczne wymiary (treci kultury). kultura- cao obejmujca wiedz, wierzenia, sztuke, moralno, prawo ,zwyczaje i inne umiejtnoci nabywane przez czowieka jako czonka spoeczestwa: pomaga czonka danego spoeczestwa radzi sobie z problemami w wszym znaczeniu dziedzina wartoci pozbawionej praktycznej uytecznoci. wiedzasystem wartoci-stanowi zesp czynnikw integrujcy jednostki wewntrz spoeczestwa normy- wyznaczaj wzorce postpowania, stabilizuj zycie spoeczne

2.

-symbole i znaki- wsplnie z jzykiem umoliwiaj komunikacje pomidzy cznkami spoeczestwa jzyk , gesty- wsplne symbole i znaki umoliwiajce komunikacje pomidzy czonkami Prosz wyjani rnice midzy hipotez etnocentryzmu a hipotez relatywizmu kulturowego. Prosz scharakteryzowa klasyfikacj reakcji ludzi na wiadomo o chorobie, ktr zaproponowa M. Jarosz. (Tobiasz Adamczyk: Wybrane s. 53 54) -zaprzeczenie- bdc dziaaniem mechanizmu obronnego, okrelanego jako wyparcie. informacje o chorobie nie wpywaj na wytworzenie u niego obrazu wasnej choroby . cz informacji nie zostaje przyjta- chory zaprzecza chorobie. -pomniejszanie-chory bagatelizuje chorob ,otrzymanym informacja nadaje znaczenie nie budzce obawy. interpretuje swoje dolegliwoci jako mao znaczce dysfunkcje organizmu, trzyma si wasnej diagnozy ktra wg niego brzmi niegronie, jednak mog daleko odbiega od rzeczywistego powanego stanu -akceptacja diagnozy- chory zdaje si na opiek lekarza i innych osb. przyjmuje informacje i przeksztaca je w obraz wasnej choroby. -wyolbrzymienie- nawet lekkie ,nic nie znaczce objawy wzbudzaj przekonanie o cikiej chorobie. osoba trwa w stanie lekowej samoobserwacji i jest cakowicie skoncentrowana na swoich dolegliwociach. Prosz scharakteryzowa demograficzne zrnicowanie zachowa w zdrowiu i chorobie (Tobiasz Adamczyk: Wybrane ..s. 61 63) -wiedza chorego na temat zdrowia i moliwo skutecznego dziaania w celu opanowania choroby. -wiek, wyznaczajcy zdolno organizmu chorego do opanowania choroby -pe -Status Spo Eko SSE -osobowo i czynniki emocjonalne -uwarunkowania kulturowe Wymie i scharakteryzuj kulturowo uwarunkowane reakcje ludzi w chorobie (postawy wobec choroby) (Tobiasz Adamczyk: Wybrane.s.80 81). Tradycyjne: -reakcja religijna- postawa akceptujca chorob i mier bez zastrzee ze wzgldu na ich uwarunkowanie dziaaniem si wyszych, niepodlegajcych kontroli czowieka. Reakcja religijna przypisuje chorobie i mierci znacznie symboliczne (np. Bg da to Bg wzi) -reakcja magiczna- prba postawy czynnej wobec choroby, traktujc j jako rezultat dziaa bogw czy innych tajemnych mocy, ktrych przychylno trzeba zdoby. Reakcje ta stanowi rytualny zabieg w traktowaniu choroby. Nowoczesne: -reakcja opiekuczo-pielgnacyjna wie si z psychiczna opieka i emocjonalnym wsparciem pacjenta .Zrwnowaenie stresu spowodowanego chorob aczy si ze wzbudzeniem poczucia zaufania ,bezpieczestwa i pewno, e zarwno personel jak i otoczenie chorego go rozumiej. Reakcja ta ma przede wszystkim znaczenie ekspresywne. -reakcja medyczna (instrumentalna)- obejmuje wiadczenia, ktrych celem jest opanowanie choroby za pomoc rodkw naukowych, lekarze robi wszystko ,aby uratowa pacjentowi ycie

3.

4.

5.

kultura ksztatuje - wyobraenia o zdrowiu i chorobie -sposb postrzegania, odczuwania, opisywania, interpretowania objaww -stan wiedzy dot chorb -postawy i zachowania wobec chorb -styl ycia w.III. Socjalizacja. Zachowania w zdrowiu i chorobie.

1.

Prosz scharakteryzowa proces socjalizacji co czowiek poznaje i przyswaja w procesie socjalizacji. socjalizacja: zoony wielostronny proces uczenia si, dziki ktremu ,istota biologiczna staje si istot spoeczna, czonkiem okrelonego spoeczestwa i reprezentantem okrelonej kultury.w toku socjalizacji czowiek uczy si: umiejtnoci, norm i wzorcw, wartoci .Ksztatuje wasn tosamoc. socjalizacja pierwotna -skadowa procesu socjalizacji ,zachodzca w grupie pierwotnej, najczciej w rodzinie. Na jednostk maj znaczcy wpyw inni ,przewanie rodzice. Charakteryzuje si silnym oddziaywaniem znaczcych innych na jednostk .dziaa ona na zasadzie naladowania oraz w mniejszym stopniu przez werbalny przekaz symboliczny. Socjalizacja pierwotna konczy si w momencie pojawienia si uoglnionego innego .I zaczyna si wtrna Socjalizacja wtrna- obejmuje proces profesjonalizacji lub etatyzacji kiedy w toku wzrastania jednostki do zycia spoecznego wchodzi ona do kolejnych wtrnych grup(instytucje religijne, zakady pracy, partie). Prosz wyjani znaczenie symbolicznych wymiarw kultury (symbolicznych systemw kultury) na takie fakty jak zdrowie i choroba. zwizki kultury z szeoko pojmowanym zdrowiem przebiegaj wielotorowo, gdy kultura tworzy wasne wzory, wrd ktrych mona wyienic: -definiowanie czy jest zdrowie, czym jest choroba -koncepcje dotyczce przyczyn chorb -role osb leczcych, osoby chorej -zachowania zwizane z leczeniem -systemy pomocy medycznej i promocji zdrowia - styl zycia jako czynnik socjogenny w etiologii chorb

2.

ponadto kultura ksztatuje -oglny poziom zycia danej zbiorowoci -wyobrazenia o zdrowiu i chorobie -sposb postrzegania, odczuwania, pisywania i interpretownia objaww chorobowych -stan wiedzy dotyczcej przyczynowoci chorb -postawy i zachowania wobec chorb i oraz metod leczniczych - styl ycia

3.

Prosz zdefiniowa i scharakteryzowa relacje midzy osobowoci a tosamoci i rolami spoecznymi. przyjmujc nowe role czowiek nie tylko dopasowuje je do swoich wczeniejszych ale rwnie do samego siebie. osobowo czowieka rwnie ma wpyw na sposb odgrywania rl. czowiek uczc si rl ,przyswaja je sobie jako cz swojego ja i czyni je elementami struktury wasnej osobowoci. tosamo spoeczna jednostki jest pochodna jej przynalenoci do rnych grup i kategorii spoecznych. odgrywanie rl wpywa na osobowo i zmienia ja, powodujc zmiany obrazu samego siebie .zwizek tosamoci z rolami wskazuje na znaczenie socjalizacji. czowiek w toku socjalizacji uczy si klasyfikowa siebie i innych, a takie klasyfikowanie okrela sposb postrzegania. Prosz wyjani czym jest osobowo autorytarna. osobowo autorytarna jest wyposaona w takie cechy jak: -aprobata konwencjonalnych wartoci i przyjtych zwyczajw, -tendencja do surowego karania osb uznajcych normy odmienne od przyjtych -bezkrytyczne poddanie si autorytetom -niech do wnikania w psychik wasna oraz innych -poczucie zagroenia, niech ,wrogo do innych grup -sztywno, oscho, odrzucenie indywidualizmu , etnocentryzm, -preferowanie dziaania z pozycji siy lub identyfikowanie si ze sprawujcymi wadze -przesadne zainteresowanie sprawami seksualnymi. Prosz wyjani czym jest rola oczekiwana i rola rzeczywista. Prosz wyjani relacj pomidzy postaw a zachowaniem zdrowotnym. postawa-jest czci osobowoci i daje nam odpowiedz jaka jest nasza motywacja, dlaczego postpujemy tak a nie inaczej zachowanie-czynno zmierzajca do utrzymania zdrowia lub jego przywrcenia (ocena wasnego st zdr, wiedza o zdrowotnych skutkach aktywnoci fiz,)mwi nam co robi zachowanie to efekt postawy, zachowanie jest atwo obserwowalne w przeciwiestwie do motywacji ktra jest elementem postawy. Prosz zdefiniowa zjawisko kontroli spoecznej i scharakteryzowa jej (kontroli) rodzaje. Prosz scharakteryzowa funkcje kontrolne instytucji medycyny. Funkcje medycyny: -ochrona zdrowia -badania i wprowadzanie nowych metod leczenia -kontrola spoeczna medycyna sprawuje nadzr spoeczny nad zjawiskiem zdrowia i choroby poprzez uprawomocnienie choroby rodzimy si i umieramy w wikszoci przypadkw w szpitalach ,akt urodzenia lub zgonu wymaga powiadczenia lekarza. Aby spoeczestwo funkcjonowao prawidowo, choroby i inne negatywne zjawiska z nim zwizane musza by kontrolowane. Dlatego medycyna i lekarze ciesz si autorytetem. Medycyna uprawomocnia rne zachowania ,przyzwalajc lub zabraniajc pewnych dziaa.(np. wykonywania pewnego zawodu, suenia w armii) rozstrzyga i kwalifikuje rne czyny kategoriach choroby lub zbrodni. Prosz wyjani co oznacza okrelenie legitymizacja choroby i leczenie pacjenta w kontekcie kontrolnych funkcji instytucji spoecznych (medycyny).

4.

5.

6.

7.

8.

9.

dotyczcymi subiektywnej oceny zdrowia a zrachowaniami w zdrowiu w stanie zego samopoczucia i w chorobie, jako przejawy kontroli wewntrznej. w. IV. Spoeczne podejcie do problematyki zdrowia i choroby. Wielowymiarowa definicja zdrowia. Samoocena (subiektywna) stanu zdrowia.

10. Na przykadzie modelu Kasla i Cobba wyka relacj pomidzy stanami wiadomoci

1.

Prosz wymieni wszystkie wymiary zdrowia definiowanego jako penia moliwoci (6 elementowego). Prosz wskaza rda tej definicji. -zawodowy -kariera zawodowa -intelektualny- kreatywno -emocjonalny- seksualno -duchowy- system wartoci etyka - fizyczny- dieta ,aktywno fizyczna -spoeczny- rodzina, spoeczestwo, rodowisko zdrowie- to stan dobrego samopoczucia fiz psych i spo a nie tylko brak choroby lub niepenosprawnoci, zdrowie to take zdolno i umiejtno penienia rl spoecznych ,adaptacji do zmian rodowiska i radzenia sobie z nimi. Prosz wymieni wszystkie kategorie czynnikw determinujcych stan zdrowia jednostki (osoby). -wydarzenia zyciowe -zmiana i zdolnos adaptacji

2.

-czynniki spoeczne -role spoeczne - kontekst miejsca zamieszkania(miasto/wie-warunki , dostp do instytucji, styl ycia) -zawodowe wyksztalcenie ,zawd ,sytuacja materialna, status ,presti, jako ycia -czynniki biologiczne(wiek ,pe, czynniki genetyczne ,rasa) -rodowisko(pooenie geograficzne ,rodzina ,rodowisko pracy)

3.

Prosz wymieni cechy choroby jako roli spoecznej okrelone przez T. Parsonsa. Choroba jako zinstytucjonalizowany typ roli charakteryzujcy si zakceniem penienia rl spoecznych lub wykonywaniu zada. -czowiek ma prawo by zwolniony z penienia normalnych rl i zada, przy czym zakres i czas trwania tego przywileju moe by rny -przezwycienie choroby moliwe jedynie poprzez podjcie decyzji o wyzdrowieniu przyjcie postawy wyraajcej ch powrotu do zdrowia jest warunkiem koniecznym, ale niewystarczajcym do jego osignicia. Tym samym osoba chora nie jest odpowiedzialna za stan w ktrym si znajduje ,poniewa wyzdrowienie wymaga okrelonych zabiegw terapeutycznych. -osoba chora powinna uwaa stan choroby za niepodany i podejmowa samodzielnie lub przy pomocy otoczenia wysiki w celu wyzdrowienia. -osoba chora lub odpowiedzialni za ni czonkowie jej otoczenia maj obowizek szukania kompetentnej pomocy i wspdziaania w celu doprowadzenia do wyzdrowienia. Pomocy tej udziela system opieki medycznej, ktrego zadaniem jest rwnie zapobieganie chorobom.

Prosz zaprezentowa definiowanie choroby jako dewiacji. zachowanie -zakcajce porzdek spoeczny -niezgodne z oczekiwaniami odnonie do spenianych przez jednostk rl i wykonywanych zada -wykraczajce poza obszar spoecznej tolerancji polegajce na braku akceptacji celw kulturowych lub zinstytucjonalizowanych rodkw prowadzcych do ich osigniecia -wiadomie sprzeczne z normami spoecznymi Wg T Parsona traktowanie choroby jak dewiacji oznacza ,e: choroba nie pojawia si na skutek niewiadomej motywacji, ale z powodu spoecznego przypisania -choroba jest pewn rol czsto doywotnio przypisana jednostce, o ile rwnoczenie wystpuje zjawisko pitnowania -choroba opisuje pewna karier zwizan z reakcjami rodowiska spoecznego, a szczeglnie instytucjami, ktre zajmuj si choroba.

4.

5.

Prosz wymieni te cechy choroby, ktre wg. E. Freidsona zwikszaj ryzyko wystpienia dewiacji wtrnej. S37 -czas jej trwania -zakres i moliwo wyzdrowienia -stopie niezdolnoci -potencjalna degradacja (pitno spoeczne) Rol omwi rnic midzy chorob somatyczn a psychiczn. ch.Psychiczne to takie ,ktre wi si z nieprawidowym funkcjonowaniem psychiki organizmu a ch. Somatyczne to wszystkie te, ktre s odpowiedzialne ze nieprawidowe dziaanie fizycznych funkcji ustroju. Prosz poda przynajmniej 1 przykad samooceny stanu zdrowia dokonanej przez nieprofesjonalistw i poda sens analizy takiej samooceny stanu zdrowia. S 25 -zdrowie jako brak poczucia ,e jest si chorym- charakterystyczne dla osb o niskim statusie spoekonom ,ktrzy nie myl o zdrowiu jako formie doskonaej(fitness) :osoby starsze i zym stanie zdrowia; -zdrowie jako brak obiektywnej choroby ,zdrowie pomimo choroby- mona uwaa si za zdrowego pomimo choroby(np. cukrzyca); zdrowie w tym ujciu oznacza zwycisk strategie pokonania choroby, ktrej wyraeniem jest prowadzenie normalnej aktywnoci yciowej. -zdrowie jako rezerwa- potencja zdrowotny, szybkie odzyskanie zdrowia w przypadku choroby, dobre znoszenie leczenia, szybka rehabilitacja. -zdrowie jako zdrowe ycie- utosamianie zdrowia ze zdrowym stylem ycia, aktywno fizyczna, uroda -zdrowie jako energia witalnoci- subiektywne poczucie wewntrznej energii, witalnoci, zdolnoci do dziaania ,braku ograniczeni -zdrowie jako relacje spoeczne zdolno do utrzymania relacji z innymi ,aktywno interpersonalna, spotkania ze znajomymi ,wyjcie do teatru, kina klubu. -zdrowie jako funkcja-zdolno do wypeniania funkcji yciowych -zdrowie jako dobrostan psychospoeczny- umiejtno cieszenia si yciem, pozytywny stan ducha, umysu ,myli, pozytywne relacje midzyludzkie. Prosz scharakteryzowa dziaania zwizane z samoopiek wg definicji WHO. samoopieka dotyczy zachowa intencjonalnych podejmowanych przez jednostk, jej rodzin i spoeczno w celu polepszenia zdrowia, uniknicia choroby. Dziaania te opieraj si na wiedzy i umiejtnociach czerpanych ze rde profesjonalnych i nie prof. S one podejmowane z inicjatywy samych zainteresowanych, jak i we wsppracy z profesjonalistami medycznymi wymiary samoopieki: -praktyki zwizane z prowadzeniem prozdrowotnego stylu ycia -praktyki medyczne dotyczce samoopieki i samoleczenia (w celu samoleczenia lub zdiagnozowania choroby) -praktyki odnoszce si do codziennych aktywnoci

6.

7.

8.

9.

Prosz scharakteryzowa model Kasla i Cobba i wskaza przydatno tego modelu dla zdrowia publicznego. wyrniaj oni 3 stany: penego zdrowia zego samopoczucia choroby w ich ujciu choroba jest rozpatrywana w zalenoci od stopnia samoceny jednostki pod wzgldem psychofizycznym(subiektywnym), sposobu wypeniania rl oraz obiektywnej oceny stanu zdrowia jednostki(na podstawi zmian wychwytanych przez lekarza). zachowania zwizane ze zdrowiem to wszystkie dziaania zmierzajce do zapobiegania skutkom zagroenia. Due znaczenie przypisuje si samokontroli w celu uniknicia ryzyka.

10. Na przykadzie modelu Kasla i Cobba wyka relacj pomidzy stanami wiadomoci

1. 2.

dotyczcymi subiektywnej oceny zdrowia a zrachowaniami w zdrowiu w stanie zego samopoczucia i w chorobie. uwzgldnia nastpujce stany wiadomoci jednostki, na podstawie samopoczucia jestem zdrowy, czuje si chory, jestem chory zachowania zwizane ze zdrowiem i choroba warunkuje wystpowanie stanw: -wypeniania normalnych rl spoecznych - zmniejszonej sprawnoci wykonywania normalnych rol spoecznych ,przygotowania si do roli -wejscia w role czowieka chorego -zaniechanie roli chorego w odniesieniu do zaburze psychicznych rozpoznanie choroby moe by poprzedzone stwierdzeniem wystpowania zachowa dewiacyjnych w konsekwencji ktrych otoczenie nie mogo sobie poradzi z chor osob w. V. Rodzina jako instytucja. Rodzinne uwarunkowania zdrowia. Konsekwencje choroby / niepenosprawnoci dla funkcjonowania rodziny. Z perspektywy strukturalistycznej grupa spoeczna jest zbiorowoci, ktr charakteryzuj struktury wewntrzgrupowe. Prosz wymieni te struktury i scharakteryzowa grup w tej konwencji. Prosz wymieni i scharakteryzowa wybrane rodzaje grup. Prosz scharakteryzowa rodzin jako instytucj. rodzina jako instytucja peni okrelone funkcje: -emocjonalno-ekspresyjne zaspokaja najistotniejsze potrzeb emocjonalne czonkw rodziny( mio , szacunek ,przyja) -prokreacyjna- zaspokaja potrzeby rodzicielskie maonkw i prokreacyjne spoeczestwa seksualna- zapewnia maonkom akceptowalne formy wspycia -socjalizacyjna- wychowanie dziecka i przystosowanie go do ycia w zbiorowoci, wprowadzenie w wiat kultury, przygotowanie do penienia rl spoecznych. -materialno-ekonomiczna- zaspokajanie potrzeb czonkw rodziny(konsumpcja, posiki, sprztanie gromadzenie dbr) -opiekuczo-zabezpieczajca- zabezpieczenie materialne, fizyczne czonkw rodziny, dzieci, pomoc starszym -prawno-kontrolna- nadzorowanie postpowania czonkw rodziny, zapobieganie odstpstwom -klasowa wyznaczenie okrelonej pozycji spoecznej czonkw -kulturalna- zapoznanie modego pokolenia z dorobkiem kultury -rekreacyjno-towarzyska- dom rodzinny to miejsce wypoczynku, kontaktw towarzyskich w krgu znajomych. Prosz wymini i scharakteryzowa cechy rodziny jako grupy spoecznej. Rodzina grupa osb poczonych ze sob wizi maestwa, pokrewiestwa lub adopcji, w porwnaniu z innymi zbiorowociami spoecznymi wyrnia si intymnoci stosunkw jednoczcych czonkw i trwaoci zwizkw. Emocjonalnych. To ,e rodzina jest spoeczna oznacza ,e osoby j tworzce s poczone systemem stosunkw uregulowanych instytucjonalnie, posiadaj wsplne wartoci i oddzielone s od innych zbiorowoci wyran zasad odrbnoci. rodzina jako grupa spoeczna posiada: -wsplny cel, ktrego osignicie wymaga koordynacji -poczucie tosamoci i odrbnoci -organizacje, struktur ,ukad pozycji i rl -orodki skupienie Przynaleno do rodziny jako grupy oznacza dla poszczeglnych jj czonkw podporzdkowanie si wymogom: -okrelonych funkcji i zada -wzorom postepowania -wzorom fizycznym( wygld zewntrzny, strj) -wzorem moralnym (zasady i normy) materialne postawy rodziny jako grupy to: -terytorium, -mieszkanie -wartoci -symbol (nazwisko, wizytwka, obrazek) rodzina jako grupa pierwotna skada si z pewnej liczby jednostek powizanych miedzy sob okrelonymi typami wizi i stosunkami spoecznymi.

3.

4.

5.

Prosz wymieni stadia rozwojowe rodziny (cykl ycia rodziny). -maestwo bez dzieci(przed dzietne) -maestwo z maymi dziemi ( trwajce do momentu odejcia jednego dziecka w celu zaoenia rodziny, prokreacji lub wasnego gospodarstwa) -faza odchodzenia pozostaych dzieci z domu -maestwo odczone od dzieci Prosz wymieni i scharakteryzowa czynniki przeobraajce rodzin. -wzrost tolerancji do planowania rodziny -moliwo stosowania antykoncepcji -praktyki ograniczania liczby urodze -zwikszenie liczby kobiet czynnych zawodowo -kontynuowanie pracy przez kobiety zamne -zmiana roli kobiety w rodzinie i spoeczestwie -zwikszanie liczby osb zatrudnionych w zawodach pozarolniczych -wzrost kosztw wychowania i ksztacenia dzieci -denie do osigniecia wyszej stopy yciowej -wyszy przecitny wiek zawierania maestwa -zmniejszenie rnych wpyww tradycyjnych Przewleka choroba dziecka moe wywoa zaburzenia niektrych funkcji rodziny, prosz je wskaza i omwi. konsekwencja choroby mog by zaburzenia rnych funkcji: -emocjonalne( np. Zaburzenia wizi rodzinnej, gwnie pomidzy maonkami, rodzicami -opiekuczej zwizane ze wzrostem zapotrzebowania na ni -prokreacyjnej i seksualnej ( wrd dorosych) w przypadku porae czynnociowych lub innych schorze -zabezpieczenia materialnego- w zwizku z ograniczeniem w penieniu tej funkcji oraz w zwizku ze zwikszonymi wydatkami i potrzebami -rekreacyjno-towarzyskiej- w wyniku dostosowania do zmiennych warunkw zycia

6.

7.

w.VI. Socjologiczne aspekty funkcjonowania instytucji medycznych Oczekiwania spoeczne wobec profesji medycznych.

1. 2. 3. 4.

Prosz wymieni czynniki kulturowe, ktre determinuj relacj lekarz pacjent. -komunikacja werbalna, mowa ciaa, jzyk , normy, przekonania, system wartoci, wiedza, wzory zachowa, technologie. Mwic o interakcji spoecznej mylimy o wzajemnym oddziaywaniu ludzi na siebie, prosz scharakteryzowa interakcj jako: wymian, gr, komunikacje symboliczn. Prosz wymieni i scharakteryzowa modele opieki zinstytucjonalizowanej [tj, stacjonarnej, tj. szpitalnej]. Prosz scharakteryzowa model relacji lekarz pacjent wg. Hollendra i Szasza. -aktywno i bierno: pacjent z racji swojego stanu piczka, narkoza) jest bierny a dziaania lekarza ,ktry stara si mu pomc odbywaj si niezalenie od pacjenta ,w tej relacji lekarz jest aktywny. (pierwowzorem jest stosunek rodzicw do niemowlcia) -kierowanie-wsppraca pacjent mimo choroby jest w peni wiadomy i moe wypenia wskazania lekarza, lekarz oczekuje cisego wypeniania zalece(np. choroby zakane).(pierwowzr rodzice i dziecko do lat 14) -oboplne uczestnictwo- lekarz pomaga choremu, by ten mg pomc sobie sam(np. choroby przewleke ,pacjent przychodzi na konsultacje, ale leczy si w domu wedle zalece).(pierwowzr rodzic-dorose dziecko) Prosz scharakteryzowa model relacji lekarz pacjent w konwencji nurtu interakcyjnego. Prosz scharakteryzowa szpital jako instytucje spoeczn / Prosz wymieni i scharakteryzowa funkcje szpitala. szpital jako instytucja naley do najbardziej sformalizowanych i zhierarchizowanych struktur, oznacza si cisym podziaem obowizkw i zada , zhierarchizowana struktura jest oparta na autorytetach (wynikajcych z zarzadzania administracyjnego oraz z profesjonalnych umiejtnoci lekarzy), systemach formalnej komunikacji oraz duym systemem regulacji prawnych i wewntrznej kontroli. FUNKCJE: -diagnozowanie -leczenie -pielgnacja -promowanie zdrowia, edukacja zdrowotna -edukacja, szkolenie studentw, personelu -badania naukowe -rehabilitacja kliniczna Prosz scharakteryzowa szpital jako organizacj. jest to organizacja ktra ma hierarchiczn struktur( ukad rl i pozycji)ma cile okrelone cele(do ktrych zostaa powoana) misje, zadania ,zasady i oczekiwania co do funkcjonowania i sposobw koordynacji dziaa, istniej tam wizi rzeczowe, ktre s uwarunkowane wsplnymi interesami subowymi. *Struktura szpitala jako organizacji formalnej ,charakteryzuje si nastpujcymi cechami: -wizi spoeczn o charakterze rzeczowym (uwarunkowanymi wsplnymi interesami subowymi, okrelonymi w statutach i regulaminach -celami- wartociami narzuconymi rzez organizacje, jako te ktre sama chce osign lub zrealizowa -swoistoci organizacji o ktrej decyduje atrakcyjno i presti w otoczeniu

5.

6.

7.

-przywdztwem- ustanowionym lub narzuconym w trybie administracyjnym -schematami organizacyjnymi- ustanawiajcymi ukady zalenoci w kategoriach wadzy, odpowiedzialnoci ,zakresu czynnoci i sposobw komunikacji. -hierarchicznym ukadem pozycji i rl- ukad nadrzdnoci i podrzdnoci -sposobami komunikacji obowizujcymi tematami przekazu informacji , zgodnie z procedura subow -normami- kodeksy, statusy, regulaminy egzekwowane w sposb bezosobowy -sankcjami ,karami majcymi charakter formalno-prawny

8.

Prosz scharakteryzowa szpital jako system spoeczny. - organizacja z rnymi kategoriami zawodowymi, ale w jej skad wchodz normy okrelajce, rodzin wydajca opinie, rodzina odwiedzajca, polityka spoeczna -kompleksowa organizacja oraz ma spoeczno: modele decyzyjne, modele dotyczce rozkadu wadzy, modele socjalizacyjne -Szpital: wewntrzne rodowisko, organizacja opieki i leczenia, zewntrzne rodowisko, kontakty z innymi instytucjami Prosz zaprezentowa przynajmniej 3 definicje instytucji opracowane w obszarze socjologii i / lub psychologii spoecznej. instytucja to celowo powoana lub spontanicznie uksztatowane urzdzenie spoeczne wyposaone w materialne i niematerialne rodki dziaania w celu wykonywania specjalistycznych czynnoci -ujcie behawioralne wszelaki utrwalony sposb dziaania , zorganizowany sposb robienia czego -ujcie aksjologiczno-normatywne- system powizanych wewntrznie regu spoecznych (wartoci, wzory) -ujcie funkcjonalne- utosamianie si z rol spoeczn, wizka rl -ujcie organizacyjne- organizacja i zarzdzanie -ujcie normalno-prawne instytucja taki twr spoeczny powoany i sankcjonowany przez pastwo oraz wyposaony w niezbdne rodki dziaania a take przepisy, normy , sankcje

9.

w. VII. Postawy spoeczne wobec osb przewlekle chorych i niepenosprawnych:

1.

Wymie elementy tzw. lineranego modelu konsekwencji choroby. model medyczny: 1.choroba uraz (sytuacja wewnetrzna) 2.uszkodzenie, uszczerbek na zdrowiu( uzewntrznienie) model spoczny: 3. Niepenosprawnoc( obiektywizacja) 4. Ograniczneie rl spoecznych( socjalizacja) pierwotne czynniki etiologiczne->uszkodzenie struktury lub funkcji->ograniczenie dziaalnoci-> spoeczne uczestnictwo Wiek jest czynnikiem istotnie determinujcym jako ycia, aby si o tym przekona prosz na planie wielowymiarowej (6 elementowej) definicji zdrowia - sporzdzi list strat - zmian, dowiadczanych przez osoby starsze. lista strat wg wymiarw zdrowia: -fizyczny- ograniczenie redukcja aktywnoci fizycznej (wyjcie z domu, poruszanie , niemono samoobsugi) -spoeczny- umieraj rwienicy, bliscy- obnia si status spo-eko, spada liczba penionych rl, wzrasta liczba kontaktw z instytucjami medycznymi -psychiczny- obnia si samoocena, poczucie przydatnoci, utrata oceny rzeczywistoci, samodzielnoci, -intelektualny- pogarsza si pami zdolno uczenia si, koncentracji -emocjonalny- wzrastaj emocje z adunkiem ujemnym (lk przed mierci) -duchowy- obnia si liczba wartoci, wzrasta warto religii(oczekiwanie na mier) osoby starsze s zalene: -od lekw od innych form leczenia od innych osb

2.

3.

Wymie etapy procesu adaptacji do niepenosprawnoci wg. N. Cohna. Etap I SZOK wystpuje zawsze, pozostae nie musz wystpi-uwidacznia si ju w pierwszym okresie diagnostycznym i w trakcie leczenia ,inwalida nie uwiadamia sobie , ze jego ciao jest chore, to nie naley do mnie ETAP II OCZEKIWANIE NA UZDROWIENIE: wie ,e jest chory ale przypuszcza ,e wkrtce powrci do zdrowia. ETAP III REZYGNACJA, UBOLEWANIE NAD SOBA- kryzys, uwaa ,e wszystko jest stracone, myli nawet o samobjstwie ETAP IV POJAWIENIE SI POSTAWY OBRONNEJ- rozpoczcie walki z kalectwem, oijawia si motywacja, przekonanie innych ,e jest dobrze ETAPV AKCEPTACJA przystosowanie do nowej sytuacji ,mimo wszystko mona z tym y. Wymie i scharakteryzuj rodzaje rehabilitacji. -MEDYCZNA ma na celu przywrcenie aktywnoci fizycznej -PSYCHICZNA zmierza do osignicia stanu akceptacji niepenosprawnoci, odzyskania wiary w siebie i swoje moliwo oraz przygotowanie do normalnego uczestnictwa w yciu spoecznym, niepenosprawno wywouje czsto wstyd i poczucie niszoci. Dla przezwycienia tych dozna istotne jest wyeliminowanie przekona: moje inwalidztwo stanowi kare, wikszo jest fizycznie normalna, deformacja ciala prowadzi do deformacji psychiki, bd ciarem dla rodziny, jestem wart mniej , nikt nie zechce mnie lubi -SPOECZNA dy do przyswojenia nowych rl spoecznych lub nauczenia penienia dawniejszych w nowych okolicznociach Etapy rehabilitacji spoecznej: -wycofanie si z poprzednich rl spoecznych -wstpna identyfikacja z nowymi rolami lub popenianiem dawnych rl w odmiennych okolicznociach

4.

-stopniowe wdraanie do penienia nowych rl -wbudowanie nowych rl w zintegrowanie caoci z innymi rolami. -ZAWODOWA- dziaania zwizane z przystosowaniem do warunkw i osb z ktrymi styka si na co dzie.

5.

Wymie i scharakteryzuj wszystkie kategorie czynnikw ksztatujcych skuteczno dziaa rehabilitacyjnych. na tempo i przebieg rehabilitacji maj wpyw zmienne czynniki zdrowotne i poza zdrowotne: -zmienne zdrowotne: (rodzaj szkd zdrowotnych, rodzaj kalectwa, typ kalectwa, stopien odwracalnoci) -zmienne poza zdrowotne demograficzno spoeczne( wiek ,pe , stan cywilny, wyksztacenie, zawd, sytuacja rodzinna, finansowoekonomiczna, wypoczynek) zmienne osobowociowe( inteligencja, temperament, zdolno samokontroli emocjonalnej, postawa) zmienne rodowiskowe ,postawy (rodzina, grupy zawodowe, krg towarzyski, oglnospoeczne) Wymie i scharakteryzuj postawy otoczenia wobec osb niepenosprawnych. I postawa uczuciowa: -pozytywna - sympatia yczliwo -porednia - wspczucie , lito ,obojtno -negatywna niech do inwalidy (widoku inwalidztwa) II postawa wolicjonalna: - pozytywna- akceptacja kontaktu, ch utrzymania kontaktu -porednia- niesienie pomocy, przygldanie si -negatywna- unikanie kontaktu, unikanie widoku III postawa intelektualna: -pozytywna- pozytywna ocena wartoci inwalidy (uznanie ,podziw, szacunek) - porednia-ocena cechy inwalidy , ciekawo, zainteresowanie -negatywna- ujemna ocena cechy inwalidy Wymie czynniki demograficzne i spoeczne rnicujce postawy wobec osb niepenosprawnych. czynniki demograf-spo-wpywajce na zrnicowanie przejawianych postaw pe: -kobiety w wikszym stopniu przejawiaj pozytywn wobec osb upoledzonych zdrowotnie -tradycyjne przygotowanie kobiety do roli opiekunki, speniajcej w razie potrzeby funkcje pielgnacyjne -umiejtnoci wczuwania si emocjonalnie w pooenie osb niepenosprawnych, kierowanie si uczuciami Wiek- osoby mode przejawiaj bardziej pozytywna postaw religia- np. katolicy w wikszym ni protestanci przejawiaj postaw tolerancyjna. zawd: osoby wykonujce zawody wymagajce specjalnych warunkw fizycznych odnosz si bardziej negatywnie do niepenosprawnoci status spoeczno-ekonomiczny- w tym dochd (problem utrzymania) poprzednie dowiadczenia- wynikajce z kontaktu z niepenosprawnymi

6.

7.