Walory estetyczne miedzi i jej stopw

White Paper

Kazimierz Zakrzewski PCPM 2010

Spis treci:

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Mied w yciu czowieka. Historia stosowania miedzi. Wasnoci miedzi i jej stopw wykorzystywanych w budownictwie. Rodzaje blach i tam stosowanych w architekturze. Estetyka miedzi stosowanej na pokrycia dachowe i elewacyjne. Estetyka miedzi stosowanej na pokrycia dachowe i elewacyjne. Zagroenie dla stosowania miedzi w budownictwie. Strategia promocji walorw estetycznych miedzi. Wnioski. Bibliografia, normy i linki.

aport ma na celu przedstawienie walorw estetycznych oraz korzyci wynikajcych z zastosowania miedzi w Architekturze. Praca skierowana jest gwnie do architektw, konstruktorw fasad, dachw oraz systemw rynnowych, oraz do inwestorw. Zastosowanie miedzi w architekturze realizowane jest gwnie w budynkach reprezentacyjnych takich jak hale widowiskowe i sportowe, gmachach uytecznoci publicznej (teatry, muzea, siedziby wyszych uczelni) oraz bankach. W tego typu budynkach najwaniejszym kryterium doboru materiay jest jego estetyka i ponadczasowy wygld, ktre mona uzyska po wyborze miedzi na elewacje i dach budynku. Przy promocji walorw estetycznych miedzi w architekturze naley pamita take o renowacji i remontach strych obiektw historycznych, w ktrych dachy, systemy rynnowe oraz akcesoria architektoniczne zrobione s z miedzi. Suby konserwatorskie powinny mie wiadomo o moliwoci zastosowania blachy miedzianej oksydowanej i patynowanej w modernizowanych obiektach, w ktrych wymienia si tylko cz pokrycia. Zastosowanie tego rodzaju blachy daje moliwo doboru materiau, ktrego kolor odpowiada pierwotnemu wystpujcemu na pokryciu budynku. Raport pokazuje take korzyci zastosowania miedzi w pomieszczeniach wewntrz budynkw oraz we wzornictwie przemysowym.

1.

Mied w yciu czowieka.

Mied wystpuje w skorupie ziemskiej zarwno w postaci czystego metalu, jak i zwizkw metali. W czystej formie metal ten ma kolor brzowo-czerwony, jest nietoksyczny, do mikki, kowalny i bardzo cigliwy. Mied naley do tej samej grupy pierwiastkw w ukadzie okresowym, do ktrej nale metale szlachetne jak srebro i zoto. Mied zajmuje 28 miejsce na licie najbardziej rozpowszechnionych pierwiastkw w skorupie ziemskiej ze redni 50-70 mg/kg. Najwiksze iloci wystpuj w skaach wulkanicznych i w skale podstawowej, a najmniej w wapniu i piaskowcu. Mied jest utleniana powietrzem szczeglnie w rodowisku wilgotnym oraz w wysokich temperaturach, jak rwnie w wodzie nasyconej tlenem. Mied jest podstawow substancj mikroodywcz we wszystkich ywych organizmach. Ludzie, zwierzta i roliny potrzebuj miedzi na etapie wzrostu oraz do prawidowego rozwoju. W organizmach niemowlt znajduje si 5-10 razy wicej miedzi ni u osb dorosych, co wiadczy o jej roli zabezpieczajcej wzrost i odporno organizmw. Dzienne zapotrzebowanie na mied u osb dorosych wynosi 0,9 mg. Mied jest niezbdna do: rozwoju koci i nabierania si, rozwoju podu i niemowlt, rozwoju czerwonych i biaych krwinek, transportu i wchaniania elaza, prawidowej pracy serca i innych mini, rozwoju mzgu i ukadu nerwowego, ochrony ciaa przed uszkodzeniami tkanek (mied dziaa jak utleniacz). Najwaniejsze obszary wydobywcze miedzi wystpuj na zachodnim wybrzeu Ameryki Pd., na obszarach morskich i wybrzeu poudniowym Ameryki Pn., Meksyku, Kanadzie, Papua Nowej Gwinei i w Afryce. Wykorzystywane potencjalnie zasoby miedzi s pozyskiwane z rud i wtrnego odzyskiwania jak i dalszych rezerw w grudkach manganowych i pokadach miedzi upkowej. Obecnie wykorzystuje si ok. 2% rezerw. Mied ma take due walory dekoracyjne, ktre w poczeniu z jej trwaoci i niezawodnoci, ktre wykorzystywane s we wspczesnym budownictwie i wzornictwie uytkowym.

2.

Historia stosowania miedzi.

Obok zota, srebra i oowiu, mied bya jednym z pierwszych, ktre byy poddawane obrbce i formowaniu przez czowieka. Czowiek zna mied i jej zastosowanie od bardzo dawna. Uwaa si, e od okoo 10 000 lat. Sztuka wytapiania wglanu miedzi i tlenku miedzi z rudy rozwina si prawdopodobnie 2 000 4 000 lat temu. Produkcja przedmiotw uytkowych z miedzi rozwina si rwnoczenie z rozwojem coraz lepszych metod ekstrakcji miedzi, co byo nie mniej wane ni odkrycie sposobu wytapiania rud siarczkowych, co miao miejsce okoo 4 500 lat temu. Doskonae umiejtnoci wykorzystywania miedzi posiadano w staroytnym Egipcie. Egipcjanie przez doskonae umiejtnoci kucia na zimno wykorzystywali mied do produkcji mieczy, ktre oznaczay si du twardoci.

Uwaa si, e pierwszym stopem uywanym przez czowieka by stop miedziano-arsenowy okoo 3 200 p.n.e. Ludzie w tamtych czasach odkryli, e czysta mied, ktra bya doskonaym materiaem na przedmioty dekoracyjne, nie nadawaa si na narzdzia. Kiedy odkryto, e mona uzyska twardszy metal przez wykuwanie miedzi z niewielk iloci arsenu, produkcja rnych przedmiotw, narzdzi i broni wzrosa. czna produkcja miedzi w okresie 2 000 7 000 p.n.e. szacuje si na 500 000 ton. W okresie najwikszego rozkwitu Imperium Rzymskiego mied wydobywano w duych ilociach do wyrobu przedmiotw kuchennych, narzdzi, broni oraz monet. czna produkcja miedzi w tym okresie szacuje si na 5 milionw ton. Po upadku Rzymu nastpi okres czasowej stagnacji w produkcji miedzi,, ktry trwa do IX wieku, kiedy znowu zaczto ekstrahowa mied w duych ilociach. Produkcja przemysowa miedzi na du skal rozpocza si w poowie XIX wieku, kiedy zaczto uywa miedzi do produkcji kabli elektrycznych. Obecnie mied i stopy miedzi s uywane tam, gdzie wane s takie wasnoci jak wysoka przewodno i dobra odporno na korozj, kolor, moliwo nadawania odpowiedniego ksztatu, wytrzymao na rozciganie, czy te atwo czenia przy pomocy lutowania. Blachy, pyty i tamy z miedzi odtlenionej fosforem maj szerokie zastosowanie w budownictwie. Ten gatunek miedzi stosowany jest od dawna na pokrycia dachowe, panele cienne, rury spustowe oraz ornamenty architektoniczne.

3.

Wasnoci miedzi i jej stopw wykorzystywanych w budownictwie.

Mied stosowana jest w budownictwie od stuleci z uwagi na doskonae wasnoci do ktrych nale:

Trwao: Polega ona na umiejtnoci miedzi do starzenia si pod wpywem oddziaywania czynnikw atmosferycznych i wytwarzania w ten sposb wasnej, naturalnej warstwy ochronnej. Warstwa ta ochrania mied i pomaga w zapewnieniu jej dugowiecznoci. Warstwa ochronna po uszkodzeniu mechanicznym tworzy si na nowo. Opacalno: Gwnym powodem opacalnoci miedzi jest jej wytrzymao. Jest odporna na dziaanie zasadowych materiaw budowlanych jak np. wapno, cement oraz wody kondensacyjne bd wilgoci przenikajcej do konstrukcji. Mied oddaje si take bezproblemowo obrbce w kadej temperaturze i nie generuje dodatkowych kosztw serwisu oraz konserwacji. Cechy mechaniczne: Skad chemiczny miedzi wykorzystywanej w budownictwie okrelony jest w normie EN 1172 Oznaczona jest wzorem Cu-DHP i jest miedzi odtlenion fosforem, posiadajca stopie czystoci 99,9% lub wzorem CuZn 0,5 dla miedzi z niewielkim dodatkiem cynku. Oba rodzaje miedzi s bardzo plastyczne, cigliwe i kowalne. Nadaj si do spawania, lutowania mikkiego i twardego. Przy rnicy temperatur 100K rozszerzalno cieplna miedzi wynosi 1,7 mm/m. Mied wykazuje take najwysze wrd wszystkich metali wyduenie przy zerwaniu i przez to nadaje si do wykonywania skomplikowanych przyczy wymagajcych duych odksztace. Do tego typu pocze stosowana jest mied mikka o oznaczeniu R 220, natomiast do obrbki dachw paskich, bd produkcji systemw rynnowych mied ptwarda R 240. Ciar waciwy miedzi wynosi 8,93 kg/ dm3. Obrbka: atwo formowania blachy miedzianej sprawia, e nadaje si ona znakomicie do zastosowania w budownictwie. Nawet niskie temperatury nie wpywaj niekorzystnie na plastyczno miedzi, a ze wzgldu na wysoka temperatur topnienia do obrbki wcznie z lutowaniem mikkim, twardym i spawaniem. Oznakowanie: Blachy i tamy miedziane wykonane zgodnie z norm EN 1172 maj znormalizowane szerokoci (500,600,670,700,800,1000 i 1250 mm) musz posiada mi. nastpujce oznaczenia: Grubo (wymiar nominalny), Numer normy europejskiej, Nazw i znak producenta, Nazw i symbol kraju pochodzenia. Ochrona przeciwogniowa: Temperatura topnienia dla miedzi wynosi 1083C. Europejskie przepisy kwalifikuj mied jako materia klasy A1- najwysza klasa odpornoci na ogie, jak mona uzyska co oznacza, ze dach wykonany z miedzi jest odporny na dziaanie ognia.

Zachowanie w warunkach atmosferycznych: Walcowana blacha miedziana ju po kilku godzinach wytwarza na swojej powierzchni utlenion warstw, ktra zabezpiecza j przed zmiennym oddzia1 year ywaniem czynnikw atmosferycznych. Dalszy proces tworzenia warstwy oksydacyjnej na skutek reakcji miedzi z wilgoci, tlenkami powietrza i innymi skadnikami powietrza prowadzi do stopniowego powstawania rwnomiernego na caej powierzchni brzowego zabarwienia. Funkcj warstwy oksydacyjnej jest niezawodna ochrona miedzi przed korozj. Proces ten zachodzi szybciej na dachach paskich ni na powierzchni elewacji. Mied jest odporna na dziaanie tzw. korozji odwrotnej, ktra jest problemem przy zastosowaniu innych metali. Woda kondensacyjna i przenikajca do konstrukcji wilgo nie niszczy blachy, gdy na jej powierzchni take wytwarza si 20 years warstwa tlenkw. czenie z innymi metalami: Mied z uwagi na jej pooenie po dodatniej stronie napiciowego szeregu elektrochemicznego metali mona czy bez ryzyka z oowiem i stal nierdzewn. czenie z innymi metalami (aluminium, tytan-cynkiem, stal ocynkowana i elazem) prowadzi do ich zniszczenia. Ponad elementami konstrukcyjnymi z miedzi nie mona umieszcza adnych elementw wykonanych z elaza, bd ocynkowanego elaza, poniewa wykazuj one skonno do rdzewienia. Wypukiwanie tlenkw elaza powoduje powstawanie na powierzchniach miedzi nieestetycznych brzowych ladw wypukiwania. Brzowa warstwa oksydacyjna: Powstajca w wyniku brzowa warstwa ochronna nie ulega zmianie praktycznie przez duszy okres czasu. Kolor ten pogbia si stopniowo, a do osignicia barwy ciemnobrzowej bd antracytowej. Na powierzchni miedzi wytwarza si rwnoczenie gruba i szczelna warstwa oksydacyjna. Na powierzchniach miedzianych o duym kcie nachylenia, fasadach oraz lecych w miejscach zawilgoconych warstwa oksydacyjna rozwija si wolniej i nie osiga koloru zielonej patyny. Zielona patyna: W przypadku dachw powstajca warstwa patyny ulega cigym zmianom. Na pocztku widoczny jest lekko zielonkawy odcie, ktry pod wpywem dziaania przez duszy okres czasu czynnikw atmosferycznych przechodzi w typow dla miedzi patynow ziele. Proces ten jest spowodowany wystawieniem miedzi na dusze oddziaywanie kwanej atmosfery. Zielone zabarwienie miedzi zaley od nachylenia powierzchni dachu i warunkw pogodowych panujcych na danym obszarze. Proces tworzenia si zielonej patyny (8 15 lat) przebiega znacznie szybciej na terenach nadmorskich lub miejskich oraz w przypadku dachw paskich ni na terenach wiejskich bd na dachach stromych. Warstwa oksydacyjna stanowi ochron niezalenie od koloru. Mied wstpnie patynowana: Moliwoci architektonicznego formowania zostay rozszerzone poprzez zastosowanie miedzi wstpnie patynowanej. Z produktw tego typu naley wymieni przede wszystkim arkusze miedzi, ktre s wstpnie patynowane w specjalnie opracowanym procesie przemysowym. 8

Nadaj one dachom i fasadom ju od samego pocztku kolor typowej zielonej patyny. Dodatkow zalet tego rozwizania jest to, e kolor ten otrzymuj take powierzchnie obrbek skonych. Podobnie jak w przypadku walcowanej blachy miedzianej, kolor arkuszy blachy miedzianej wstpnie patynowanej cigle pogbia si w procesie stabilizacji, przy czym jej barwa moe przechodzi stopniowo od tozielonej do zielononiebieskiej. Powierzchnia wstpnie patynowanych arkuszy blachy miedzianej posiada kolor i trwao porwnywaln z zielon patyn powstajc na powierzchni blachy miedzianej w warunkach naturalnych. Znaczna cz uywanej miedzi to mied zawarta w stopach miedzi. Dodatki do miedzi zwykle powoduj obnienie jej przewodnoci. Mied stapia si z niewielkimi ilociami jednej lub kilku substancji, aby uzyska konkretne wasnoci, nie zmieniajc swoich wasnoci podstawowych. Dodanie cyny, elaza lub chromu zwiksza wytrzymao miedzi. Siarka i tellur poprawiaj jej moliwo cicia. Dodanie srebra, kadmu, cyny lub telluru zwiksz temperatur miknicia oraz poprawia jej pezanie. Stopy miedzi, ktre znalazy powszechne zastosowanie to: - Mosidz, ktry skada si gwnie z miedzi i do 45% cynku. Stopy zawierajce 36 do 37% cynku s kowalne w stanie zimnym i bardzo atwo poddaj si obrbce (mosidze ). Mosidz zawierajcy ponad 37% cynku jest twardszy i bardziej wytrzymay (mosidz ). Dodanie oowiu poprawia jego moliwo cicia, za aluminium, elazo lub mangan zwiksza jego wytrzymao na rozciganie i odporno na korozj. Mosidz zawierajcy mied, cynk i nikiel to stop, ktry ze wzgldu na swj srebrzysty kolor nazywany jest argentanem lub nowym srebrem.

- Brz to stop miedzi z cyn, ktry obecnie moe zawiera dodatkowo glin, mangan, krzem lub cynk zamiast cyny. Stop ten moe zawiera 4,6 i 8% cyny. Brzy atwo poddaj si obrbce na zimno i s zwykle wytwarzane w formie tamy.

4.

Rodzaje blach i tam stosowanych w architekturze.

Mied i stopy miedzi stosowane do celw przemysowych i budowlanych produkowane s w postaci blachy paskiej i tamy miedzianej, odtlenionej fosforem, wywaanej, ptwardej i twardej. Zawarto miedzi wynosi 99,90%. Standardy jakoci miedzi do celw budowlanych w Europie powinny by zgodne z norm Europejsk EN 1172. Do wykonywania dachw, fasad i systemw rynnowych zwykle stosuje si materia w stanie ptwardym.

Powierzchnia blachy miedzianej stosowanej w budownictwie jest dostpna w postaci klasycznej, w ktrych powierzchnia ma kolor naturalnej miedzi, ktra wraz z czasem podlega procesowi naturalnego utleniania i patynowania.

Wielu architektw projektantw i inwestorw chce ju podczas montau uzyska barwy, ktre normalnie pojawiaj si duo pniej po kilku lub kilkudziesiciu latach. Ponadto zielona patyna nigdy nie pojawia si na powierzchniach pionowych. Dlatego czoowi producenci blachy opracowali kilka sposobw oksydowania blachy na kolor brzowy oraz patynowania na kolor zielony. W celu zapewnienia brzowego koloru, ktry powstaje naturalnie po kilku latach, czoowi producenci tej blachy opracowali proces chemiczny, w ktrym blacha miedziana po walcowaniu przechodzi przez kpiel chemiczn, po ktrej jej powierzchnia po obu stronach jest oksydowana na ciemnobrzowo. Blacha oksydowana jest przeznaczona gwnie na dachy i pokrycia zewntrzne cian, okien, drzwi oraz do celw dekoracyjnych. Produkt ten nadaje si do tworzenia dowolnych ksztatw i wykazuje szereg zalet przy naprawach i dodawaniu do powierzchni miedzianych oksydowanych wczeniej. Stosujc metod nakadania zielonej patyny w sposb sztuczny przez producentw blachy miedzianej otrzymujemy natychmiast patyn, ktra w kolorze i wykoczeniu jest identyczna z patyn, powstajc naturalnie. Sztucznie wytworzona patyna nie zapobiega naturalnemu powstawaniu patyny proces ten zachodzi niezalenie i zastosowanie metody sztucznego wytworzenia patyny nie ma na niego adnego wpywu. Z czasem naturalnie powstajca patyna jest wyraniejsz, a warunki klimatyczne i atmosferyczne nadaj pokryciu ostateczny kolor i wygld. Staj si ona rwnie bardzo odporn powierzchni, co jest charakterystyczne dla patyny powstajcej na miedzi w sposb naturalny. Najnowszym za produktem jest blacha miedziana powlekana cynkiem przypominajc blach cynkow. W celu podniesienia wartoci estetycznych blachy miedzianej w ostatnich latach wytworzono szereg produktw, ktre rozszerzyy moliwoci zastosowania tego materiau w architekturze. nale do nich:

10

Siatka miedziana lub perforowana blacha miedziana zgodnie z projektem architekta stosowana gownie na ciany parkingw i prestiowych budynkw uytecznoci publicznej takich jak muzea, siedziby organizacji itp.

Blacha miedziana dekoracyjna, ktra powstaje w procesie walcowania faktury, ktra nadaje powierzchni estetyczny wygld. Blacha ta moe wystpowa w swoim naturalnym klasycznym stanie, jak rwnie moe by po procesie walcowania oksydowana na kolor ciemno brzowy lub poddana procesowi patynowania na kolor zielony. Ten rodzaj blachy stosuje si gwnie do wewntrznych i zewntrznych elementw dekoracyjnych. Panel kompozytowy typu Bond skadajcy si z termoplastycznego, polietylenowego rdzenia, pomidzy dwoma warstwami zewntrznymi z miedzi o gruboci 0,5 mm. Panele te s idealnym materiaem okadzinowym. Produkt ten jest lekki, sztywny i ma rwn powierzchni.

Ostatnio coraz czciej stosuje si stopy miedzi takie jak mosidz, brz oraz stopy miedzi z aluminium o szczeglnym zotym kolorze. Blacha ze stopw miedzi charakteryzuje si rnorodn gam kolorw, ktry zachowuje swj naturalny kolor przez dugi okres czasu, gdy proces utleniania powierzchni zachodzi bardzo wolno. Ze stopw miedzi wykonuje si te same rodzaje blach, jakie wystpuj dla miedzi. (blacha klasyczna, dekoracyjna oraz siatka i blacha perforowana).

11

5.

Estetyka miedzi stosowanej na pokrycia dachowe i elewacyjne.

Pokrycia dachowe i elewacyjne doskonale wpisuj si w dynamiczny, nowoczesny i spjny pejza miejski. Mied jest materiaem naturalnym i moe by atwo stosowana razem z innymi materiaami budowlanymi takimi jak kamie, cega, szko i drewno. W ostatnim okresie architekci czsto stosuj mied do okadania zewntrznych cian budynku z uwagi na moliwo jej prefabrykacji co powoduje obnienie pracochonnoci wykonania elewacji bezporednio na budynku co znacznie zmniejsza robocizn i powoduje, e stosowanie tego rodzaju konstrukcji jest opacalne. Istnieje szereg systemw elewacyjnych wykorzystujcych mied, ale wszystkie czy wsplny cel: sprostanie wysokim wymaganiom technicznym, estetycznym i ekonomicznym stawianym tym produktom. Systemy te dostpne s w rnych rodzajach powierzchni patynowana (zielona patyna), oksydowana (oksydacja brzowa) oraz naturalna miedziana. Niektre systemy mog by wykonane ze stopw miedzi takich jak brz, mosidz lub tombak. Dostpne s nastpujce systemy: gonty, kasetony, panele, panele profilowane oraz blachy profilowane. Poza klasycznymi systemami fasadowymi wykonanymi z blachy miedzianej coraz czciej stosuje si na elewacje siat i blach perforowan, w ktrej wielko, i ukad otworw zaley od inwencji architekta.

6.

Korzyci wynikajce ze stosowania miedzi w pokryciach dachowych i elewacyjnych.

Mied stosowana na pokrycia dachowe i elewacyjne poza korzyciami zwizanymi z jej wasnociami fizycznymi posiada rwnie szereg walorw estetycznych. S one wykorzystywane przez architektw w projektowaniu obiektw reprezentacyjnych do ktrych gwnie nale takie obiekty jak teatry, hale koncertowe, stadiony, banki oraz reprezentacyjne gmachy publiczne. Zastosowana mied przez swoj rnorodno barw (od naturalnej miedzi poprzez oksydowany brz do zielonej patyny), moliwo zastosowania blach o rnych profilach i fakturze powierzchni oraz siatek i blach perforowanych daje moliwo zastosowania tego produktu na elewacje budynkw. Z drugiej strony mied stosowana jest jako materia dekoracyjny wewntrz budynkw. Blach miedzian pokryto ciany jednej ze stacji metra w Paryu. Mona j spotka jako element dekoracyjny recepcji hoteli, aranacji wntrz w teatrach, restauracjach oraz bankach. Do celw dekoracyjnych mona stosowa blach miedzian klasyczn, oksydowan oraz patynowan. Szeroko stosuje si take do tych celw blachy wykonane ze stopw miedzi.

7.

Zagroenie dla stosowania miedzi w budownictwie.

Doskonae wasnoci miedzi oraz niepodwaalne efekty estetyczne, jakie posiadaj blachy miedziane i jej stopy uywane do pokry dachowych i fasadowych s dostrzegane przez architektw i proponowane w budownictwie obiektw reprezentacyjnych oraz w budynkach, ktre wyrniaj si na tle istniejcej architektury. Jednak barier w wyborze materiau jest cena pokry z miedzi

12

i jej stopw. Substytuty stosowane w budownictwie takie jak blachy tytanowo-cynkowe, panele kompozytowe z okadzin aluminiow oraz inne materiay na bazie tworzyw sztucznych wypieraj jej stosowanie z uwagi na wysz cen miedzi. Kryterium ceny jest gwnym argumentem producentw substytutw, ktre s czsto decydujce w wyborze materiau przez inwestora.

8.

Strategia promocji walorw estetycznych miedzi.

Promocja zastosowa miedzianych blach w architekturze (take jej walorw estetycznych) prowadzona jest przez regionalne CDA przy wsparciu producentw blachy miedzianej i stopowej. Do realizacji tego celu stworzono pod kierownictwem ECI europejski program Copper Concept o zastosowaniu miedzi w architekturze. Program ten skierowany jest gwnie do architektw, jak rwnie projektantw systemw dachowych i fasad. Bardzo wan grup, do ktrej program jest adresowany to inwestorzy i orodki decyzyjne (wadze lokalne, ludzie kultury, zarzdy bankw, itp.). Dekarze zrzeszeni w Zwizkach Dekarskich oraz uczniowie szk dekarskich objci s take tym programem. W ramach programu Copper Concept wykorzystuje si nastpujce narzdzia: 1. Publikacje i broszury informacyjne (w jednolitej szacie graficznej kampanii). 2. Strona internetowa www.copperconcept.org. 3. Przygotowanie i dystrybucja czasopisma Forum Miedzi, ktra wydawana jest w kilkunastu wersjach jzykowych. 4. Konkurs dla architektw O Nagrod Mied w Architekturze. 5. Konkurs dla modych architektw i studentw architektury wntrz Mied w domu 6. Seminaria dla architektw. 7. Seminaria dla duchowiestwa i decydentw odpowiedzialnych za kocioy i obiekty historyczne. 8. Face to face meetings. 9. Uczestnictwo w imprezach organizowanych przez stowarzyszenia dekarskie. 10. Warsztaty szkoleniowe dla uczniw szk dekarskich i modych dekarzy.

13

9.

Wnioski.

Mied i jej stopy od stuleci s zastosowanie w budownictwie jako uniwersalne pokrycie dachowe oraz doskonay materia na elementy dekoracyjne. Mied poza swoimi doskonaymi wasnociami fizycznymi ma take wiele walorw estetycznych. Mied utleniajc si zmienia kolor od naturalnego koloru miedzi poprzez brz oksydowanej miedzi oraz ziele patyny, ktra jest produktem finalnym procesu starzenia si miedzi. W czasach wspczesnych mied i jej stopy znalazy zastosowanie w architekturze na pokrycie cian reprezentacyjnych budynkw oraz jako doskonay materia do wykoczenia wntrz oraz do produkcji szeregu przedmiotw codziennego uytku. Opracowanie chemicznego procesu oksydacji i patynowania oraz produkcja blachy ze stopw miedzi spowodoway, ze materia ten wystpuje w szerszej gamie kolorystyki. Opracowano miedzian siatk oraz blach perforowan, ktr wykonuje si zgodnie z wizja architekta. Innowacje te zwikszyy walory estetyczne miedzi wykorzystywanej w architekturze i dodatkowo przyczyniaj si do ponadczasowego stosowania tego materiau w budownictwie.

10. Bibliografia, normy oraz linki.

Norms: EN 1172 European standard covering sheet metals and strips for construction purposes. EN 14782 Self-supporting metal sheet for roofing, external cladding and internal liningProduct specification and requirements. En 14783 Fully supported metal sheet and strip for roofing, external cladding and internal lining Product specification and requirements. Guides: Copper in Architectures. Facts on Characteristics and Usage of Copper for Architects. ECI 2007. Kupfer im Hochbau. DKI 1999. The Copper Book for Architecture. Luvata 2002. The Guide to Copper in Architecture. CDA UK 2006. Brochures: TECU Copper for Roof and Faade Cladding. Product Range. KME 2006. Building Applications. TECU Copper designs. Copper Solutions for Architecture. Luvata 2007. Links: http://www.copperconcept.org/ http://www.kme.com/en/products_and_markets/roofing_systems/ http://www.luvata.com/en/Products--Markets/Products/Architectural-Solutions/

14