WOLONTARIAT W HISZPANII Od reimu Franco do wolontariatu

Praca ochotnicza ma dug i yw tradycj w Hiszpanii. Staa si ona czynnikiem integrujcym ludzi w spoeczestwo. Przez dugi czas dziaalno socjalna bya oparta na pomocy udzielanej przez koci. Pod koniec XIX wieku, a take w okresie pierwszych dziesicioleci wieku XX, dochodzio stale do gwatownych konfliktw na tle problemw rozwoju spoecznego, gospodarczego i politycznego Hiszpanii. Te spory midzy konserwatywnymi i post- powymi siami toczyy si zarwno wok zagadnie polityki spoecznej, jak i opieki socjalnej. Chodzio przede wszystkim o to, czy koci powinien zachowywa dotychczasowe szerokie wpywy w spoeczestwie na sprawy oglne, a w szczeglnoci na sprawy opieki spoecznej, czy te miejsce dotychczasowej pozycji kocioa winny przej inicjatywy pastwowe.1 Zakres dziaa zarwno socjalnych, jak i obywatelskich stopniowo si rozszerza, przybierajc formy dziaa komunalnych, ekologicznych, kulturalnych i sportowych. To historyczne Od czasu, kiedy pomoc bya po prostu aktami do- broci jednostki i odbywaa si bez wsparcia struktur organizacyjnych, praca ochotnicza stale ewoluowaa. Eksplozja czonkostwa w stowarzyszeniach, obserwowana w latach siedemdziesitych, umo-liwia stworzenie partycypacyjnej infrastruktury i prowadzenie coraz bardziej zrnicowanych dziaa, w ktrych jest miejsce dla kadego, kto pragnie uczestniczy w pracy ochotniczej. Zakres zada wykonywanych przez te organizacje zmieni si: od wypeniania luk w pracy sub publicznych, do funkcji koordynacyjnokomplementarnej. W latach 80. nastpio na caym wiecie oficjalne uznanie wagi dziaa organizacji ochotniczych oraz pyncych z nich pozytywnych skutkw dla spoeczestwa. Popierajce rezolucje Rady Europy i Organizacji Narodw Zjednoczonych oraz legislacyjne tendencje w rnych krajach (m.in. Francja, Wochy.) spowodoway oywienie kontaktw midzy administracjami a organizacjami ochotniczymi. Trzy czynniki organizoway wtedy ycie spo-eczne: rodzina, pastwo i koci. Organizacje poza- rzdowe miay nike tradycje. Prawdopodobnie byo to skutkiem przekonania, e rzdy socjalistyczne za- pewni wszystkie usugi socjalne i obywatelskie, jakie s niezbdne do prawidowego funkcjonowania pastwa. Przekonanie byo, niestety, bdne, gdy gwne przyczyny wzrostu liczby organizacji poza- rzdowych, dziaajcych gwnie w obszarze socjalnym s: rnorodno i suma zapotrzebowa rnych grup spoecznych (bezrobotnych, czy emigrantw), zredukowane zaufanie do rzdu, ktry jak si okazao, nie jest w stanie zaspokoi wszystkich potrzeb, zainteresowanie instytucjami, ktre wiadcz usugi socjalne wzrost ich efektywnoci i jakoci oferowanych usug, wpyw wzorcw amerykaskich na dziaalno trzeciego sektora2 Zasady podatkowe wprowadzone w roku 1989 zapocztkoway wzrastanie liczby organizacji poza- rzdowych. W pierwszych trzech latach liczba organizacji i programw, w ktrych one uczestniczyy z roku na rok niemale si podwajaa: Zasady rekrutacji, przygotowanie i kiero- wanie wolontariuszy do pracy

Drzwi do wolontariatu s otwarte dla kadego, kto ma moliwoci i zamiar zaoferowania dobrowolnie swych usug dla dobra spoeczestwa. Zainteresowani prac ochotnicz mog skontaktowa si z Biurem Pracy Ochotniczej, gdzie otrzymaj informacje o rodzajach pracy oraz o grupach spoecznych potrzebujcych pomocy. W zalenoci od zainteresowania oraz iloci czasu, jaki wolontariusz ma do zaoferowania, otrzymuje on list organizacji, ktre zgosiy zapotrzebowanie na wolontariuszy, a ktrych pole dziaania odpowiada yczeniom ochotnika. redni czas oczekiwania na skojarzenie wynosi okoo 1-2 miesicy. Wolontariusz kontaktuje si z organizacj, ktra go interesuje i dokonuje odpowiednich uzgodnie. Funkcja Biura Pracy Ochotniczej ogranicza si do udzielenia informacji, przewodnictwa i doradztwa. Sama praca ochotnicza jest uzgadniana i prowadzona w ramach organizacji pracy ochotniczej. Przygotowanie wolontariusza do skorzystania z ofert biura porednictwa pracy dla wolontariuszy jest podzielone na trzy etapy: a) oglne informacje o wolontariacie, prawa i obo- wizki wolontariuszy, b) specjalistyczne przygotowanie wolontariuszy do specyfiki pracy z chorymi na AIDS czy osobami niepenosprawnymi, c) zagadnienia dotyczce zarzdzania organizacj, kierowania ludmi, tworzenia grup wsppracownikw. Kursy organizuje i finansuje INCAVOL, s one dobrowolne, ale w niektrych sytuacjach organizacja poszukujca wolontariuszy moe wymaga ukoczenia takiego szkolenia3 . Biuro Pracy Ochotniczej w hiszpaskim wydaniu jest zblione do polskich standardw. Gromadzi ono informacje zarwno o wolontariuszu jego moliwociach, preferencjach, dyspozycyjnoci, a take o organizacjach zainteresowanych pomoc wolontariuszy (oferta dla wolontariusza: zakres i charakter wykonywanych prac). Najczciej deklarowane przyczyny podjcia pracy wolontarystycznej: socjalizacja ycia spoecznego najblisza rodzina i przyjaciele pracuj wolontarystycznie, ch uczenia si zdobywanie nowej wiedzy dziki wolontariatowi kariera wolontariat zwiksza moliwo znale- zienia pracy, poszukiwanie bezpieczestwa rozwizywanie swoich problemw poprzez aktywno wolontarystyczn, poczucie wasnej wartoci i przydatnoci ch podzielenia si swoim dowiadczeniem, altruizm.4 Regulacje prawne Ambitne plany spoeczno-polityczne i projekty szkoleniowe, wczeniej zainicjowane przez rzdy Frontu Ludowego, upady po zwycistwie wojsk generaa Franco. Po zakoczeniu wojny domowej Hiszpania popada w wieloletni agoni gospodarcz i socjaln, ktrej towarzyszy zmasowany ucisk polityczny. Pierwsze lata rzdw Franco czsto okrelano jako faz samowystarczaln i autokratyczn. Po wojnie domowej, a szczeglnie po klsce zaprzyjanionych pastw Niemiec i Woch w okresie drugiej wojny wiatowej, rzd reimowy, take ze wzgldw ideologicznych oraz z uwagi na midzynarodow izolacj polityczn i gospodarcz, przyj strategi kroczenia specyficzn drog hiszpask.

Mimo wielu konfliktw (...) (strajki, rozruchy studenckie, denia autonomiczne Katalonii i w kraju Baskw), reim Franco zdoa utrzyma wadz. Dopiero po mierci generaa w roku 1975, rozpocz si proces przejcia do systemu demokracji.5 Ustawa o stowarzyszeniach z czasu rzdw frankistowskich waciwie nie zezwalaa na dziaalno nie kontrolowan przez pastwo. Dopiero konstytucja ustanowiona w roku 1978 (po mierci Franco), zawieraa prawo do nie kontrolowanej dziaalnoci stowarzysze. Podstaw rozpoczcia dziaalnoci by wpis do rejestru sdowego. Osoba zarejestrowana jako prezes miaa by wolontariuszem (a wic dziaa bezpatnie, dobrowolnie i wiadomie). Jeli stowarzyszenie prowadzio dziaalno gospodarcz, 75% zyskw musiao by przeznaczonych na dziaalno statutow. Naley jeszcze wspomnie o utworzeniu w roku 1991 Kataloskiego Instytutu Pracy Ochotniczej, instytucji niezalenej od autonomicznego rzdu Katalonii, jednake bdcej czci Departamentu Socjalnego kataloskiego Ministerstwa Socjalnego. Instytut zajmuje si promocj pracy ochotniczej, zapewniajc organizacjom wsparcie w osiganiu ich celw. Najpopularniejsz forma organizacji non-profit w Hiszpanii s fundacje, ktre z pocztku powstaway, by zarzdza spadkami przeznaczonymi na cele spoeczne. Dziaalno wolontariuszy w sektorze publicznym Stowarzyszenie VOLUNTARIUS 2000 (wolontariat akcyjny) Rok 1992 by pocztkiem dziaalnoci wolontarystycznej zorganizowanej na du skal. Igrzyska Olimpijskie w Barcelonie okazay si doskona okazj do uaktywnienia mieszkacw miasta. W kilkutygodniowej akcji udzia wzio 42 tysice wolontariuszy. Po olimpiadzie powoano do ycia organizacj, ktra zapewniaaby dalsz aktywn dziaalno na rzecz miasta Stowarzyszenie VOLUNTARIUS 2000. Przez pierwsze dwa lata istnienia organizacja dziaaa bez dotacji ze strony wadz Barcelony. VOLUNTARIUS 2000 to organizacja non-profit, skupiajca okoo 10 tysicy czonkw. Celami stowarzyszenia s: budzenie mioci do miasta poprzez dziaalno wolontarystyczn, propagowanie wrd maych spoecznoci lokalnych pracy w grupie, udoskonalanie i uatrakcyjnianie dziaa wolontarystycznych. Stowarzyszenie wolontariuszy dla osb starszych (wolontariat cigy) Organizacja jest stowarzyszeniem non-profit. Pracuje w niej 7 pracownikw etatowych i okoo 700 wolontariuszy. Celem dziaania jest niesienie pomocy osobom starszym majcym problemy fizyczne i psychiczne. Jest to przykad organizacji, w ktrej wolontariusze pracuj w sposb cigy, systematyczny. Kandydat na wolontariusza spotyka si z psychologiem. Po rozpoznaniu predyspozycji i zdolnoci do pracy kandydata, moe on wybra prac z jedn lub dwoma osobami. Koordynator, ktry pomaga wolontariuszom, wspiera i ocenia ich prac, znajduje si w kadej dzielnicy Barcelony. Jako form wsparcia dla wolontariuszy, stowarzyszenie organizuje cykliczne spotkania klubu wolontariusza, jak rwnie zapewnia ubezpieczenie na czas wykonywanej pracy. 6 Dziedziny dziaania Praca ochotnicza obejmuje zarwno prac socjaln, suc pojedynczym osobom i grupom ludzi, jak i prac na rzecz caych spoecznoci, kultury, ochrony rodowiska itd.

Ponadto praca ochotnicza stara si uwzgldnia pojawiajce si nowe potrzeby wymagajce pomocy wolontariuszy. Oglnie moemy wyodrbni pi podstawowych pl dziaania: Praca socjalna: ludzie potrzebujcy pomocy to pojedyncze osoby lub grupy pod pewnymi wzgldami niepenosprawne lub z problemami, ktre zagraaj ich penej integracji i spoecznemu dobrobytowi (inwalidzi, chorzy, ubodzy, bezdomni, imigranci, ludzie grup spoecznego ryzyka.itp.). Pomoc im przyjmuje form opieki, prewencji i wsparcia, cechuje j personalizacja dziaa. Praca na rzecz spoecznoci: szeroki zakres interwencji obywatelskich opartych na promocji czonkostwa partycypujcego i stowarzyszeniowego. W tym przypadku dziaania odbywaj si w rodowisku socjokulturalnym i pomagaj ludziom wspuczestniczy w yciu spoecznym. Grupa ta obejmuje stowarzyszenia ssiedzkie, centra gminne, edukacj w czasie wolnym, kluby sportowe itd. Praca kulturalna: obiektem dziaa jest kultura kraju, a dziaania przyjmuj form promocji kultury ludowej i tradycyjnej, przedstawie artystycznych, obrony dziedzictwa narodowego itd. Praca w zakresie ochrony rodowiska: obiektem dziaa jest natura i oglnie rodowisko naturalne. Praca przyjmuje form grup mionikw przyrody i ochrony dziedzictwa narodowego, grup edukacji ekologicznej, kampanii uwiadamiajcych itd. Wsppraca zagraniczna: dziaania majce na celu pomoc innym krajom, zwaszcza Trzeciego wiata, obozy robocze, akcje w sytuacjach zagroenia itd. Takie s podstawowe dziedziny pracy ochotniczej, lecz w kadej z nich moliwe s rozmaite rodzaje dziaa i poziomy interwencji. Dziaania mog przyj form indywidualnych kampanii na rzecz ludzi potrzebujcych, koordynacji pracy wolontariuszy lub wsparcia udzielanego administracji stowarzysze, organizacji dziaa i specyficznych kampanii. Przykady pracy wlontarystycznej Praca ochotnicza moe by wiadczona w rnych formach, w zalenoci od osoby oferujcej swe usugi. Dziaania wolontarystyczne mog by skierowane do ludzi o szczeglnych potrzebach i do caego spoeczestwa, mog polega na pracy fizycznej, zwizku osobistym lub na zarzdzaniu i administracji. 1. Opieka spoeczna i towarzyszenie Rodzaje pracy socjalnej, oparte na osobistym zwizku midzy wolontariuszem a podopiecznym, polegaj na opiece lub towarzyszeniu osobom lub grupom ludzi cakowicie lub czciowo nie- penosprawnym. Przykady: wizyty w domach i szpitalach, towarzyszenie podczas wyj z domu i wy- cieczek, dziaania pobudzajce, odprowadzanie i przyprowadzanie dzieci ze szkoy itd. 2. Szkolenie Dziaania zwizane z wykorzystaniem wiedzy i umiejtnoci wolontariusza. Obejmuj monitoro-wanie, nauczanie na rnych poziomach, warsztaty itd. 3. Edukacja i reedukacja terapeutyczna W ramach dziaa edukacyjnych wiadczy si osobist pomoc, zapewnia si bezpieczestwo, prowadzi si analiz czyich lub wasnych dowiadcze i wiadomo. Dziaania reedukacyjne i terapeutyczne: pomoc w odzyskaniu rwnowagi emocjonalnej, zaakceptowaniu siebie, uwierzeniu innym; zainteresowanie czyim

rodowiskiem, odblokowanie osobistego rozwoju, ustanawianie ram przepisw, zaspokajanie potrzeb ywnociowych, higienicznych i bezpie-czestwa. 4. Ochrona obywatelska i poprawa jakoci rodowiska Poza organizacjami ekologicznymi, ktre w ostatnich latach wiele uczyniy dla uwiadomienia, wyszkolenia i bada w zakresie ochrony rodowiska, s take wolontariusze lenicy, grupy obrony lasw, ochotnicze strae poarne, organizacje pierwszej pomocy i ratunkowe itd. 5. Dziaania spoeczno-kulturalne i uczestnictwo w yciu spoecznym Dziaania, w ktrych wolontariusz uczestniczy jako cz grupy ochotnikw, powstaej dla organizowania specyficznych przedsiwzi. Uczestnictwo w organizacjach dla promowania dziaa spoeczno-kulturalnych, adresowanych do spoeczestwa i przynoszcych mu poytek. 6. Zarzdzanie, administracja i doradztwo Zadania w zakresie zarzdzania i administrowania organizacjami oraz programowania i planowania dziaa interwencyjnych, przygotowywania ludzi i materiaw koniecznych do wykonania dziaa, opracowywania metodologii i doradztwa, kontakty z instytucjami i innymi organizacjami. 7. Studia, badania i tworzenie Techniczna i intelektualna wsppraca majca na celu badania i studia, tworzenie dzie artystycznych, przygotowywanie publikacji i wykonywanie tu- macze. 8. Inne dziaania pomocnicze Dziaania pomocnicze, ktre wolontariusz moe zaoferowa w celu wsparcia okrelonego projektu, nie wymagajcego adnych kwalifikacji. Hiszpaski wolontariusz W Hiszpanii jest wielu ludzi wykonujcych prac ochotnicz, znacznie wicej ni si powszechnie uwaa. Wolontariusz nie jest kim nadzwyczajnym czy heroicznym, ale po prostu tym, kto: dziaa dla dobra innych lub spoeczestwa w ogle, jest oddany ideaom solidarnoci ze swym otoczeniem, grup spoeczn, spoeczestwem, kocha sw wiosk, miasto, kraj, ludzi, angauje si odpowiedzialnie, z wasnej woli i bez przymusu, dziaa altruistycznie, niczego nie dajc w zamian, jest wraliwy na braki i potrzeby spoeczestwa, decyduje si na podstawie wasnych zasad i prze- kona na podjcie dziaa dla dobra spoeczestwa, ma mode serce, jest aktywny, dynamiczny, przedsibiorczy, odpowiedzialny i gotw do powice, dziaa w ramach organizacji, szkoli si i doskonali jako swojego uczestnictwa, jest osob, ktra wiele daje, niczego w zamian nie oczekujc. Wolontariusze to ludzie przygotowani do dziaania w subie innym i spoeczestwu w celu poprawy jakoci ycia. Ich dziaania inspirowane s nadziej wspdziaania na rzecz czystszego rodowiska, wsparcia osoby niepenosprawnej, edukacji dziecka, rozpowszechniania kultury ludowej, pomocy w zintegrowaniu si ludzi z rnych rodowisk, pracy dla pokoju i solidarnoci. Dla zapewnienia rozwoju wolontariatu i jego ochrony prawnej, I Kataloski Kongres Wolontariatu (27-29 listopada 1995 r., Barcelona) zaproponowa, aby wolontariusze i ich organizacje dostosowali swoje dziaania do nastpujcych praw i obowizkw wolontariusza:

Prawa wolontariusza Wolontariusz ma prawo do: 1. Otrzymania informacji na temat dziaalnoci, celw i sposobw pracy instytucji na rzecz ktrej pracuje, uzyskania wsparcia w prowadzeniu pracy ochotniczej oraz rodki umoliwiajce waciwe wykonanie swej pracy. 2. Szkolenia dostosowanego do dziaa przez siebie prowadzonych. 3. Unikania jakiejkolwiek formy dyskryminacji oraz uzyskania respektu dla siebie i swoich przekona. 4. Penego uczestnictwa w planowaniu, realizacji i ocenie programw i dziaa, w ktrych uczestniczy, i uzyskania spoecznego uznania dla swej dziaalnoci. 5. Ubezpieczenia od wszelkiego ryzyka wynikajcego z dziaalnoci prowadzonej na zasadzie wolontariatu i od wszelkich szkd, jakie jego dziaanie moe wyrzdzi innym. 6. Rekompensaty wszelkich wydatkw poniesionych podczas pracy ochotniczej, jeli sobie tego yczy. 7. Swobody uzgadniania warunkw, na jakich wykonuje prac ochotnicz, jak rwnie wspdecydowania o zakresie swojego zaangaowania w prac, o porze i iloci czasu, jaki moe na prac powici, a take do decydowania o zakresie swoich obowizkw. Obowizki wolontariusza Wolontariusz ma obowizek: 1. Wspdziaa w realizacji celw programu, w ktrym uczestniczy i by zaangaowanym w prac w stopniu wymaganym przez organizacj. 2. Realizowa zaakceptowane dziaania w sposb odpowiedzialny, w dobrej wierze i bez wynagrodzenia, aktywnie wspiera organizacj i przestrzega jej wewntrznych przepisw. 3. Przestrzega okrelonych prawem i samodzielnie przez organizacj zasad bezpieczestwa i higieny. 4. Odmwi wszelkiej finansowej lub materialnej rekompensaty zaoferowanej przez odbiorc swych dziaa lub stron trzeci. 5. Zachowa w tajemnicy wszystkie informacje otrzymane lub uzyskane podczas wykonywania swojej pracy, czy to dotyczce beneficjenta, czy organizacji w zakresie nie naruszajcym praw wolontariusza. I Kataloski Kongres Wolontariatu I Kataloski Kongres Wolontariatu odbywa si w Barcelonie, w listopadzie 1995 roku dziki poparciu Rady Europy i Parlamentu Europejskiego. Obrady powicone byy m.in. Europejskiej Karcie Wolontariuszy oraz Uniwersalnej Deklaracji Wolontariatu uzgodnionej na wiatowym Kongresie z inicjatywy IAVE. Uczestnicy Kongresu stwierdzili: Wolontaryzm jest manifestacj solidarnoci organizowan poprzez organizacj non-profit. Wszyscy obywatele maj prawo organizowa si i zajmowa prac ochotnicz, zgodnie ze swoimi inklinacjami i moliwociami. Zaangaowanie wolontariusza w prac jest oparte na wolnym osobistym wyborze, wynikajcym z zasad solidarnoci i altruizmu. Poprzez uczestnictwo w organizacjach obywatel-

skich praca ochotnicza stanowi wkad w rozwj spoeczestwa i wiata: bardziej sprawiedliwy, harmonijny, zrwnowaony, pokojowy, cechujcy si wikszym szacunkiem dla rodowiska. Praca ochotnicza zachca do przyjmowania przez obywateli obowizkw wobec spoeczestwa i sprzyja zaspokajaniu potrzeb spoecznych. Praca ochotnicza jest oparta na zasadach demokratycznej swobody zrzeszania si i uczestnictwa w yciu spoecznym, szacunku dla godnoci ludzkiej, rwnoci i wolnoci.

Dobrym zakoczeniem artykuu o Hiszpanii bd fragmenty Manifestu I Kataloskiego Kongresu Wolontariatu, ktry podsumowuje denia i kierunki rozwoju hiszpaskiego wolontariatu: My, wolontariusze kataloskich organizacji i stowarzysze zgromadzeni na I Kataloskim Kongresie Wolontariatu w Barcelonie 27-29 listopada 1995 roku (...), pragniemy przekaza caej spoecznoci Katalonii, co nastpuje: Historia i tradycja kraju Katalonii charakteryzuje si znacznym nateniem tendencji stowarzyszeniowych, ktrych autorami byy osoby wybierajce solidarno i gotowe powici cz swego wolnego czasu na pomoc innym i na dawanie dynamizmu swym spoecznociom. Praca ochotnicza jest wyrazem wolnego, bezinteresownego zaangaowania si w ycie spoecze-stwa, co wiele mwi o humanistycznych cechach kraju, gdy warto kraju mierzy si przede wszystkim wartoci i wiar ludzi. Praca ochotnicza jest syntez takich uniwersalnych wartoci jak solidarno i wsppraca (...). Praca ochotnicza wyrasta dzi z osobistej wolnoci i kultury praw. Nowoczesna praca ochotnicza jako przykad obywatelskiego uczestnictwa zakada trzy podstawowe przekonania lub wartoci: osobiste zaangaowanie, uznanie rnic i demokracja.(...) Praca ochotnicza odgrywa ogromn rol w budowaniu kraju, jakiego pragniemy: braterstwa wrd mieszkacw, tolerancji i szacunku dla wszystkich opinii, ukochania rnorodnoci, wspierania praw obywatelskich i organizacji spoecznych, otwartego na harmonijn wspprac z innymi narodami (...). Do wolontariatu naley zachca. Wolontariat powinien by podtrzymywany i stymulowany. Kady obywatel ma prawo uczestnictwa w pracy ochotniczej wedle swoich preferencji i moliwoci w jednej z wielu dziedzin moliwego dziaania. Jak stwierdza si w ustawie 25/91, ktra ustanowia Kataloski Instytut Pracy Ochotniczej, ten udzia zawiera si w ramach demokratycznych, niedochodowych organizacji skadajcych si przede wszystkim z wolontariuszy, ktrzy organizuj prac na rzecz spoeczestwa i pojedynczych ludzi. (...) Administracja publiczna jest zobowizana zagwarantowa obywatelom odpowiedni jako ycia i podstawowe usugi, tak aby mogli oni zrealizowa swoje prawa w peni i w odpowiedni sposb. (...) Dla osignicia tych podstawowych, niezbywalnych praw musimy zachca do solidarnoci wszystkie grupy spoeczne i rozwija uczestnictwo w organizacjach ochotniczych dziaajcych we wszystkich dziedzinach, ktre dotycz dobra ludnoci. Jeli spoeczestwo pozbawione jest silnych podstaw, w tym organizacji ochotniczych, nie moe zapewni prawidowego funkcjonowania pastwa dobrobytu. Zarwno publiczne, jak i prywatne instytucje musz czy wysiki dla wzmocnienia organizacji i rozwijania pastwa dobrobytu.

(...)Wolontariusze pracuj czsto razem z patnymi specjalistamii dlatego ich praca winna mie charakter wspdziaajco-komplementarny. Uznanie dziaa ochotniczych wymaga lepszego zdefiniowania statusu wolontariuszy w organizacji. W tych sprawach organizacje te winny przyjrze si Kataloskiej Karcie Pracy Ochotniczej, zaapro-bowanej wanie przez ten Kongres, zaadaptowa j do swych dziedzin dziaania i zawsze przestrzega jej ducha. Kady, kto jest wolontariuszem w organizacji, musi by pewien, e jego prawa bd respektowane, jak rwnie musi sam zadeklarowa przestrzeganie podstawowych obowizkw. (...)Praca wolontariusza to zawsze doskonaa szkoa, zwaszcza dla ludzi modych, ktrym daje moliwo osobistego rozwoju, wynikajcego z przejmowania obowizkw wobec spoecznoci. Dla osb starszych, z ich wiedz i dowiadczeniem, jest to sposb na bycie poytecznym dla spoeczestwa poprzez rozdawanie tej mdroci, ktr tylko oni posiedli. (...) Wiele organizacji stano wobec koniecznoci poprawy swego dziaania (...). Aby pj naprzd musz rozszerzy sw niezaleno i zrnicowa rda swego finansowania, wzmocni demokracj wewntrzn i wprowadzi zwyczaj codziennego jej praktykowania, wzmocni struktury federacyjne i koordynujce (...). Wychodzc z powyszych zaoe, zwracamy si do instytucji pastwowych, do sektora owiaty, do rodkw masowego przekazu, do zwizkw zawo- dowych i organizacji pracodawcw, do partii politycznych, do wiata stowarzysze, do wszystkich wolontariuszy i do ludnoci Katalonii, aby kady uczyni to swym zadaniem, aby kady w swoim zakresie dziaania wspiera i zachca do pracy wolontarystycznej jako decydujcego elementu w dziele uczynienia naszego kraju ziemi pokoju, szacunku i koegzystencji. Wreszcie, zwracamy si do innych narodw Europy i do caej ludzkoci, aby postpowaa drog braterstwa i solidarnoci midzy ludmi i narodami.

Katalonia, 29 listopada 1995

1 Trjkt, 2/98 2 Dariusz Pietrowski, Wolontariat w Hiszpanii, w: "Roczniak", 2/96 3 Tame 4 Tame 5 Trjkt, 2/98 6 Porwnaj: Dariusz Pietrowski, Wolontariat w Hiszpanii, w: Roczniak, 2/96 Opracowanie: Aleksandra Wsik Regionalne Centrum Wolontariatu w odzi

Przykad instytucji publicznej w Hiszpanii, zajmujcej si wolontariatem KATALOSKI INSTYTUT PRACY OCHOTNICZEJ (INSTITUT CATALA DEL VOLUNTARIAT INCAVOL) Plaa de Pau Vila, 1 08003 Barcelona tel.: 034 93 483 10 00 Instytut jest niezalen organizacj, bdc czci Departamentu Socjalnego kataloskiego Ministerstwa Socjalnego, ktrej celem jest promocja pracy ochotniczej. INCAVOL zosta utworzony w 1991 r. (ustawa 25/1991) z zamiarem zapewnienia stowarzyszeniom i ruchom wolontariuszy wikszego, lepiej ukierunkowanego wsparcia. Kataloski Instytut Pracy Ochotniczej ma na celu umoliwianie i planowanie rozwoju wolontariatu oraz popraw jakoci jego funkcjonowania. Wzrost i jako to dwa wielkie zadania stojce przed Instytutem oraz kataloskimi stowarzyszeniami i wolontariuszami. Promocja wolontariatu ma si przyczyni do uwiadomienia caemu spoeczestwu, a nastpnie uznania przez wszystkich, e wolontariat jest normalnym zjawiskiem, ktre jest akceptowane i doceniane. INCAVOL podejmuje nastpujce dziaania: kampanie w centrach edukacyjnych, prezentacje przesania wolontaryzmu w mediach, publikacje na temat pracy ochotniczej, wsparcie programu Tothom per tothom" (Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego), promowanie organizacji dla seniorw, kampanie promujce prac ochotnicz wrd osb starszych, programy likwidacji analfabetyzmu, kampanie dla wolontariuszy-seniorw, skierowane do ludzi w wieku emerytalnym oraz wiele, innych, ktre opatrzone s wsplnym hasem potrzebujemy ciebie, wolontariuszu i stanowi woanie o wspuczestnictwo i wspodpowiedzialno za popraw jakoci ycia w Hiszpanii. Instytut Szkoleniowy Fundacji Pere Tarres Instituto de Formacion Fundacion Pere Tarres C/ Entenca 157 08029 - BARCELONA Tel. + 0034 934 101 602 Instytut jest organizacj non-profit stworzon w 1960 roku jako centrum specjalistycznych szkole w zakresie animacji kulturalno-edukacyjnej, pedagogiki socjalnej, zarzdzania organizacjami i edukacji ekologicznej. Orodek jest uznawany przez Ministerstwo Kultury oraz oficjalnie zatwierdzony i autoryzowany przez Generalny Sekretariat Modziey (Sekretaria General de Joventut), Kataloski Instytut Nowych Zawodw (Catalan Institute of New Professions) (INCANOP) oraz Kataloski Instytut Wolontariuszy (Institut Catala del Voluntariat). Do 1996 roku, Instytut by znany pod nazw Escola de L'Esplai (Szkoa Rekreacji) a dzi nazwa ta uywana jest do okrelenia wszystkich kursw przeprpwadzxanych w dziedzinie szkole rekreacyjnych - wszystkich kursw dotyczcych monitoringu i zarzdzania, monograficznych studiw nad rekreacj i metodami wypoczynku.

Opracowanie: Aleksandra Wsik Regionalne Centrum Wolontariatu w odzi rda do obu artykuw o Hiszpanii: 1. Roczniak, nr 2/96, BORIS, Warszawa 1996 2. TRJKT, nr 2 3/98, Wsplnota Robocza Organizacji Socjalnych, Wrocaw 1998

Specjalne podzikowania dla Centrum Wolontariatu z Kielc za pomoc w gromadzeniu materiaw.