Nigel Cawthorne YCIE EROTYCZNE WIELKICH DYKTATORW

SEX LIVES OF THE GREAT DICTATORS

Tumaczya: Zofia Domaniewska

Wydanie polskie: 1996

PRZEDMOWA

Henry Kissinger, w latach siedemdziesitych czoowy amerykaski negocjator w konfliktach midzynarodowych, powiedzia pewnego razu: Wadza jest potnym afrodyzjakiem. Liberalny historyk lord Acton w licie do biskupa umieci nastpujcy aforyzm: Wadza demoralizuje, a wadza absolutna demoralizuje absolutnie. Te dwie maksymy zakrelaj szerokie pole do dziaania dla dnych uciech tyranw. Nie wszyscy korzystaj z okazji. Chilijski genera Pinochet by pominwszy oczywicie drobne ludzkie sabostki znany z surowych zasad moralnych. Mona zarzuci mu, e stworzy bezlitosny reim i by sprawc mierci wielu tysicy ludzi, e torturowa i zamyka pod byle pretekstem w wizieniu przeciwnikw politycznych, e doprowadzi terror do perfekcji... Tymczasem jednak, jako czowiek onaty, nigdy nawet nie spojrza na inn kobiet. A inny znany ajdak, prezydent Egiptu, Naser? Uroczy, rodzinny czowiek. Spjrzcie na generalissimusa Franco, w latach 1939-1975 dyktatora Hiszpanii, bezwzgldnego wobec przeciwnikw politycznych. Jako modzieniec interesowa si dziewcztami, wybierajc zazwyczaj spord szkolnych koleanek siostry szczupe brunetki. Pisywa dla nich wiersze i by przeraony, gdy jedna z adresatek pokazaa je jego siostrze. Gdy wstpi do wojska i znalaz si w Maroku, wytrwale nadskakiwa Sofii Subiran, piknej onie wysokiego komisarza, generaa Luiza Aizpuru. Przez blisko cztery lata Franco zasypywa wybrank listami miosnymi. Jego szans przekreli fakt, e by kiepskim tancerzem, a ponadto nudnym formalist. Podczas wojny w Maroku Franco odnis ran w podbrzusze. Byli tacy, ktrzy uwaali, e to wanie jest istotny powd jego miernego zainteresowania seksem. Stacjonujc w Oviedo, spotka smuk, czarnook miejscow dziewczyn, Mari del Carmen Polo y Martinez Valdes. Ona miaa lat pitnacie, on dwadziecia cztery. Mimo sprzeciwu rodziny zakochany Francisco pisywa do niej do klasztornej szkoy, w ktrej przebywaa. Gdy w roku 1923 dziewczyna osigna penoletnio, pobrali si. Dla Carmen byo to spenienie marze. Pi lat pniej stwierdzia: Wydawao mi si, e ni, e jestem bohaterk pasjonujcej powieci.

Ich maestwo byo udane, nawet, jeli z pozoru brakowao w nim namitnoci. Mieli jedno dziecko, creczk o imieniu Nenuca, urodzon w 1926 roku. Uparcie powracay plotki, e maa nie jest crk Francisca, lecz jego rozwizego brata, Ramona. Jak si wydaje, Franco nie odczuwa powszechnego w krajach kultury aciskiej pragnienia, by mie syna. Gdy zmar, zabrako, wic na szczcie nastpcy. W 1936 roku Franco zdoby sobie obelywy przydomek Miss Wysp Kanaryjskich. Byo to jednak wynikiem jego waha w kwestii poparcia przewrotu wojskowego, nie za skonnoci seksualnych. Pan i pani Franco stopniowo oddalali si od siebie. Gdy El Caudillo doszed do wadzy, wydawa si zawsze w towarzystwie doi Carmen zaspiony i peen rezerwy. Jednake, jak si wydaje, adne z maonkw nie miewao innych partnerw. Genera wola gr w karty i wdkarstwo. Gdy pidziesit dwa lata pniej Franco spocz na ou mierci, wci pozostawali maestwem. Jak wida, ycie dyktatora moe by gdy chodzi o seks po prostu nudne. Kto chciaby dowiedzie si, co taki potwr jak Pol Pot totalitarny przywdca Kambody i sprawca mierci trzech milionw swych rodakw porabia w sypialni? C, jak si wydaje, niewiele. Jego pierwsz on bya o osiem lat od niego starsza nauczycielka. Uczniowie nazywali j za plecami star cnotk. Poznali si, gdy oboje studiowali we Francji. Ich maestwo zaskoczyo przyjaci. Niewielu kambodaskich mczyzn decyduje si na zwizki ze starszymi kobietami. ona Pol Pota bya gorliw rewolucjonistk i dodawaa maonkowi odwagi w realizacji krwawego planu cofnicia Kambody z powrotem do roku zerowego. Gdy Wietnamczycy pozbawili tyrana wadzy, jego poowica przesza zaamanie nerwowe. Za jej zgod Pol Pot poj drug on. Tym razem, zgodnie ze swymi zapatrywaniami politycznymi, wybra nie intelektualistk, lecz wieniaczk. W 1988 roku kobieta ta urodzia pierwsze dziecko. Z pewnoci bdziecie zachwyceni syszc, e Pol Pot by nadzwyczaj czuym tat. Czsto widywano go, gdy z creczk w ramionach obserwowa wiczenia kadry. Dowodzi to, e nie powinnimy nigdy ufa politykom demonstrujcym publicznie swe rodzinne cnoty. Jednake nudziarze i cnotliwi mowie nale raczej do wyjtkw. Pomylcie sami... Jestecie dyktatorami. Wadacie milionami ludzi. Wystarczy, e szepniecie sowo i wszystko dzieje si zgodnie z waszym yczeniem. Pokusa, by uy nieograniczonej wadzy, musi by przemona. Spjrzmy na prezydenta Indonezji, Sukarno, autorytarnego wadc i wyznawc sterowanej demokracji. Podobnie jak wielu antykolonialnych przywdcw Sukarno spdzi w modoci wiele lat w wizieniu, nie majc adnej moliwoci zaspokojenia swych erotycznych pragnie. Gdy doszed do wadzy, popuci sobie cugli. Majc ju dobrze po szedziesitce, zdoby saw niedocigego kobieciarza. Pilnie nadrabia stracony czas. Amerykaskie czasopisma bezustannie zarzucay mu pogo za spdniczkami i nazyway

lubienikiem. Gazety francuskie naday mu miano le grand seducteur* a brytyjscy dziennikarze utrzymywali, e poza semk legalnego potomstwa spodzi, co najmniej setk bkartw. W dziecistwie Sukarno chtnie poszukiwa bezpiecznego schronienia w ku Sarinah, sucej rodzicw. Reszt ycia spdzi prbujc odnale owo uczucie spokoju i ukojenia w alkowach innych kobiet. Podstawy politycznej edukacji zdoby nadskakujc duskim dziewcztom. W wieku dwudziestu lat poj sw pierwsz on, Inggit. Bya starsza o jedenacie lat i musiaa rozwie si z mem, by polubi Sukarno. Wspieraa go i bya zaufanym sojusznikiem w dniach walki o wadz. Jednake po siedemnastu latach maestwa Sukarno uzna, e Inggit jest bezpodna, i polubi mod modelk o imieniu Fatmawati. Po rewolucji poj za on Hartini. Gdy zdoby ju wadz, jego zainteresowanie seksem wzmogo si. Mia jeszcze dwie towarzyszki ycia: Dewi, inteligentn i utalentowan japosk barmank, ktr spotka w Tokio w 1959 roku, oraz Yurike Sanger, ktrej nie mg oficjalnie polubi, albowiem islam pozwala wyznawcy na posiadanie tylko czterech on. Walory seksualne, na rwni z gorliwoci i zapaem, zdobyy mu podziw wspczesnych. W wieku lat pidziesiciu by playboyem, przekroczywszy szedziesitk sta si donuanem najgorszego gatunku. Powodowao to ostr krytyk ze strony konserwatywnie nastawionej czci spoeczestwa i przypieszyo upadek dyktatora. Gdy utraci wadz, ony opuciy go w popochu. Nawet miertelnie nudni dyktatorzy, tacy jak Nicolae Ceauescu, nabieraj ycia pod seksualnym mikroskopem. Gdy Elena Ceauescu jako nastolatka przybya do Bukaresztu z rodzinnej wsi, pracowaa w domu publicznym. Brat Nicolae, Andruta, zawiadczy, e w roku 1943 zaskoczy pewnego dnia swoj on i Elen cakowicie nagie w towarzystwie dwch hitlerowskich oficerw. Nicolae przebywa wwczas w wizieniu. Wydaje si, e Elena miaa o wiele gortszy temperament od ma, ktry przed lubem nigdy nie zbliy si do dziewczyny. Paacowi szpiedzy twierdz, e gdy zbrodnicza para zdobya wadz, to wanie Elena zwykle inicjowaa seksualne igraszki. Nicolae nie uwaa, aby posugiwanie si seksem w rozgrywkach politycznych byo czym zdronym. Wsplnie z Elen ogldali potem nieprzyzwoite filmy, przedstawiajce zachodnich dyplomatw w kompromitujcych sytuacjach. Nicolae bywa zazwyczaj zakopotany. Wola przygody Kojaka. Obsesj Eleny stay si seksualne sabostki on czonkw politbiura. Polecia subom specjalnym instalowa podsuchy w sypialniach, moga, wic przysuchiwa si odgosom, jakie kobiety te wydaway uprawiajc seks.

wielki uwodziciel, (fr.)

Syn Eleny i Nicolae, Nicu, to istny potwr seksualny. Ojciec by zachwycony, gdy w wieku lat czternastu przeszed msk inicjacj gwacc koleank z klasy. Rwnie w latach mskich gwaci bezkarnie bukareszteskie kobiety. Upadek komunizmu pooy kres rzdom Ceauescu i innych wadcw Europy rodkowej. Wyglda na to, e demokracja zwycia nawet w Ameryce Poudniowej. Jednake na Bliskim Wschodzie potni dyktatorzy, jak choby szach Iranu, upadaj po to tylko, by ustpi miejsce fundamentalistom religijnym, takim jak ajatollah Homeini. Ale w niniejszej ksice nie odnajdziecie krwawych tyranw islamu. Mog take zagwarantowa, e w naszej serii nie uka si yciorysy seksualne muw. C, nie przepadam za nieustannym towarzystwem chopcw ze Sub Specjalnych...

ROZDZIA I

NIE DZI WIECZR, JZEFINO

Napoleon Bonaparte, Paulina Borghese, Ludwik Napoleon Bonaparte

Mio cielesna jest szkodliwa dla spoeczestwa i indywidualnego szczcia czowieka, napisa mody Napoleon. Pamitajmy jednak, e by wwczas jedynie pogronym w rozterkach chopcem. Jego pierwsze uniesienia nie byy nawet heteroseksualne. W szkole wojskowej w Brienne czternastoletni Napoleon znany by z braku umiejtnoci nawizywania przyjani. A jednak jego zwizek z Pierreem Frangoisem Laugierem de Bellecourt, piknym arystokrat z Nancy, by bliski i nadzwyczaj intymny. Szerzyy si plotki, e Pierre Francois jest jak mawiano w szkole nimf. Napoleon szala z zazdroci, gdy towarzysz odsun si od niego. Domaga si zapewnienia, e wci s najlepszymi przyjacimi. Razem wstpili, do Ecole Militaire w Paryu. Pierre Francois wkrtce zacz obraca si w krgach ostentacyjnie homoseksualnych, wic Napoleon pooy kres ich zayoci i zabroni mu kiedykolwiek odzywa si do siebie. Napisa nawet do ministra wojny, by ten wprowadzi w szkoach wojskowych spartaskie rygory. Wkrtce doradzono mu, by przesta si tym interesowa. Na pierwszym posterunku, w 1785 roku w Walencji, szesnastoletni podporucznik Bonaparte zaprzyjani si z pani du Colombier. Przebywajcemu z dala od domu chopcu dojrzaa pani du Colombier zapewnia matczyn czuo i poczucie bezpieczestwa. Miaa ponadto liczn crk o imieniu Caroline. Romans modych rozkwit latem 1786 roku. Napoleon wspomina ten zwizek trzydzieci lat pniej, na wyspie w. Heleny: Nikt nie mgby by bardziej niewinny, ni my wtedy bylimy. Czsto wyznaczalimy sobie spotkania. Pamitam zwaszcza jedno z nich. Byo to o wicie pewnego letniego poranka. Moecie mi nie wierzy, ale jedyn nasz rozkosz stanowio przy tej okazji wsplne jedzenie wini.

Dwadziecia lat po owym lecie modzieczej mioci Napoleon napisa do Caroline i spotkali si w Lyonie. Kobieta z trudem moga uwierzy, e jej szczuplutki onierzyk jest teraz imperatorem. Obserwowaa kady jego ruch z atencj wydajc si emanowa z samego jdra jej duszy zanotowa jeden z dworakw. Jednake w oczach cesarza jego liczna ukochana zmienia si w grub i nudn kur domow. aowa, e doprowadzi do spotkania. Mimo to zapewni mowi Caroline rzdow posad, brata mianowa porucznikiem, a jej samej zaproponowa miejsce damy dworu u boku swojej matki, czyli Madame Mere, jak j oficjalnie tytuowano. Napoleon straci dziewictwo dopiero w wieku osiemnastu lat, z prostytutk, ktr zaczepi w okolicy Palais Royal w Paryu. By to z jego strony uczynek przemylany, eksperyment filozoficzny, jak zapisa w swym notesie. Paac by w czasach rewolucji znanym miejscem gromadzenia si ulicznych dziewek. Drosze prostytutki wynajmoway pokoje na wysokim parterze. Wychylay si z pkolistych okien i nawoyway przechodniw, przybierajc wyzywajce pozy. Znane kurtyzany opacay pachokw, ktrzy rozdawali w tumie przed paacem ulotki opisujce ich specjalnoci i stawki. Tanie dziewki pracoway w krlewskich ogrodach. Mody Napoleon wanie odebra od. Spacerujc w paacowych ogrodach, stwierdzi, e miotaj nim gwatowne dze, ktre ka mu przesta by chodnym. Zanotowa pniej, e zatrzymaa go wta dziewczyna, ktrej natychmiast wyjani istot swych filozoficznych poszukiwa. Jak si wydaje, kobieta bya przyzwyczajona do chtnych modziecw, podejmujcych gorliwie tego rodzaju naukowe eksperymenty. Napoleon zapyta j, w jaki sposb utracia dziewictwo i dlaczego oddaje si nierzdowi. Opowiedziaa mu standardow histori o tym, e zostaa uwiedziona przez oficera, wyrzucona z domu przez rozwcieczon matk, e pojechaa z kolejnym oficerem do Parya, gdzie wkrtce, porzucona, musiaa sama troszczy si o siebie. Gdy skoczya, zaproponowaa, by udali si do jego pokoju hotelowego. Po co? zapyta naiwnie Bonaparte. Chode odrzeka rozgrzejemy si, a ty dostaniesz swoj porcj rozkoszy. Dowiadczenie to rozczarowao Napoleona i nadal pozostawa powcigliwy wobec pci odmiennej. Szeroko rozpowszechniona jest plotka, jakoby Napoleon mia niezwykle may penis. Dowodem ma by protok sekcji, spisany przez Brytyjczykw, a zatem prawdopodobnie tendencyjny. Podbrzusze cesarza jest w nim opisane jako przypominajce wzgrek Wenery u kobiet. Ciao byo rzekomo cakowicie pozbawione owosienia, skra mikka i blada, a piersi tak pulchne i okrge, e wiele przedstawicielek pci piknej byoby z nich dumnych. Penis zosta odcity i przechowany. W roku 1969 wystawiono go na sprzeda w domu aukcyjnym Christies. Czonek, okrelony taktownie przez prowadzcego licytacj jako pita

Napoleoska, by may i niepozorny. Trudno jednak dobrze si prezentowa, po spdzeniu ptora wieku w formalinie. Majc dwadziecia pi lat Napoleon zakocha si po raz pierwszy uczuciem dojrzaego mczyzny. Obiektem jego westchnie bya znana pikno, Desiree Clary. Uznawszy jej imi za wulgarne, Napoleon nazywa j Eugenie. Smuka i ciemnowosa, miaa walory, ktre przyszy cesarz ceni w kobiecie najbardziej: drobne stopy i donie oraz duy posag. Brat Napoleona by mem jej starszej siostry, wic zakochany Bonaparte liczy, e uatwi mu to konkury. Jednake, gdy pojawia si kwestia maestwa, bogaci pastwo Clary stwierdzili stanowczo, e w rodzinie wystarczy jeden Bonaparte bez grosza przy duszy. Napoleon nie da za wygran. Zaloty, gwnie korespondencyjne, trway nadal. Eugenie przebywaa z rodzicami w Marsylii, on za mieszka w Paryu. Listy Napoleona promienioway namitnoci. By wyrazi gbi swych uczu, napisa dla ukochanej kwiecist histori miosn, zatytuowan Clisson i Eugenie. Bya to opowie o modym wojowniku imieniem Clisson, ktry gin w chwale na polu bitwy, dowiedziawszy si, e jego ona, urocza Eugenie, zakochaa si w jego najlepszym przyjacielu. Przyszy cesarz pisa: Czasami na wybrzeu osrebrzonym powiat Wenery Clisson oddawa si swym pragnieniom i porywom serca. Nie mg oderwa si od sodkiego, melancholijnego spektaklu przesyconej wiatem ksiyca nocy. Pozostawa tam, pki lnienie nie zagaso, pki ciemno nie okrya marze. Spdza cae godziny medytujc w lenych ostpach, a wieczorami przesiadywa do pnocy, zagubiony w marzeniach za spraw blasku srebrzystej gwiazdy mioci. Kto powiedzia, e tyrani pozbawieni s uczu? Nawet na wyspie w. Heleny, odlegym miejscu swego wygnania, Napoleon wspomina Eugeni jako pierwsz mio. A jednak to on wycofa si z propozycji maestwa. Stara si by delikatny. Napisa, e pewnego dnia jej uczucia dla niego ulegn z pewnoci zmianie, sdzi, wic, i jego obowizkiem jest zwolni j z przysig wiecznej mioci. Gdy tylko stwierdzi, e ju go nie kocha, musi mu o tym powiedzie. Jeli natomiast zakocha si w innym, musi da ujcie wasnym uczuciom. On to zrozumie. Serce Eugenie zostao zamane. Pozostaje mi jedynie yczy sobie rychej mierci pisaa. Wkrtce jednak wrcia do rwnowagi i polubia innego wojaka, Jeana Baptistea Bernadottea. Zosta on z czasem marszakiem Francji, a w 1810 roku nastpc tronu Szwecji. Eugenie zostaa krlow, a jej potomkowie do dzisiaj zasiadaj na szwedzkim tronie. Napoleon nadal poszukiwa ony. Tym razem zwrci si ku bardziej dojrzaym kobietom. Owiadcza si przynajmniej piciokrotnie. Jedna z jego wybranek, panna de Montansier, miaa a szedziesit lat. Jednake mody Napoleon, brudny i le ubrany, nie wydawa si dobr parti. Wytarty kapelusz zazwyczaj nasunity mia gboko na uszy, a proste, niestarannie upudrowane wosy pltay si na konierzu paszcza. Buty przyszego

cesarza byy tanie, tandetne i brudne. Nigdy nie nosi rkawiczek, uwaajc je za zbdny luksus. W rzeczywistoci nie mg sobie po prostu na nie pozwoli. Najgorsze za byo to, e Napoleon wydawa si zwykym nudziarzem, bezustannie wybuchajcym gniewem przeciw niegodziwoci bogaczy. Pani de Permon bya jedn z niewielu kobiet, ktre zapraszay Napoleona do swego salonu. Robia to zreszt gwnie, dlatego, e by jej krajanem z Korsyki. Przyszy cesarz czsto taczy z crk gospodyni, Laure. W tamtym czasie napisaa Laure serce Bonapartego zdolne byo do przywizania. Fortuna zacza sprzyja Napoleonowi od chwili, gdy dowodzc oddziaem wojska, powstrzyma kolumn zbuntowanych rojalistw maszerujc na Zgromadzenie Narodowe. W cigu jednej nocy Bonaparte sta si zbawc republiki. Mianowano go generaem i powierzono dowdztwo armii wewntrznej. Otrzyma wspaniay, nowy mundur i mg opuci swj ndzny hotelik, by zamieszka w domu przy rue des Capucines. Mia nawet wasny powz. Tymczasem zmar pan Permon, wic Napoleon regularnie odwiedza pogron w aobie wdow. Pewnego razu podczas rozmowy w cztery oczy stwierdzi, e ich rodziny powinny si poczy. Zasugerowa, e Albert, syn pani Permon, mgby polubi jego liczn modsz siostr, Paulin. Zaskoczona gospodyni stwierdzia, e Albert ma inne plany yciowe. A wic Laure powinna polubi Jeromea Bonaparte, upiera si Napoleon. S zbyt modzi, oponowaa pani Permon. Syszc to przyszy cesarz sign po kolejne rozwizanie owiadczy si. Oczywicie, bdzie trzeba odczeka stosowny okres aoby. Pani Permon wzia jego propozycj za art. Miaa ju czterdzieci lat i bya znacznie starsza od niespodziewanego konkurenta. Jednake Napoleon mwi serio. Gdy usysza odmow, nigdy ju nie przestpi progu jej domu. Wkrtce potem pozna Jzefin Tascher-Beauharnais. Trzydziestodwuletnia, pochodzca z Martyniki wice ksina w czasach terroru trafia do wizienia, a jej m zgin na gilotynie. Po uwolnieniu Jzefina, podobnie jak reszta Paryan, zapragna nieco si zabawi. Miasto z szaleczym zapamitaniem oddawao si tacom. Otwarto ponad szeset sal tanecznych. Kobiety, chcc odczarowa okruciestwa rewolucji, nosiy wosy ala guillotine, krtko przycite lub upite na czubku gowy i odsaniajce nagi kark. Aby wzmc makabryczny efekt, moda nakazywaa noszenie wok szyi krwistoczerwonej wstki. Odby si nawet Bal dla Victlme* Zaproszono na wycznie tych, ktrych bliscy ponieli mier na gilotynie. Jzefina powierzya opiek nad swym trzynastoletnim synem, Eugene, generaowi Hocheowi, wiziennemu towarzyszowi i byemu kochankowi. Pniej zacza poycza pienidze, by opaci ekstrawagancki styl ycia. Trwonia fundusze na powozy, egzotyczne smakoyki, kwiaty i modne stroje.
*

bal ofiar (fr.)

Dziki smukej figurze i burzy kasztanowatych kdziorw Jzefina wkrtce staa si wzorem uwodzicielki w stylu dyrektoriatu. Cho nie posuna si tak daleko, jak jej przyjacika, pani Hamelin, ktra paradowaa po Polach Elizejskich na wp naga, widywano j z obnaonymi ramionami i doskonale widocznymi piersiami, odzian w przejrzyste suknie i cieliste trykoty. Umiejtnie wykorzystywaa swe wdziki, by skoni wadze do zwrotu majtku skonfiskowanego w czasach terroru. Wkrtce z drzwi jej paryskiego apartamentu znikny pieczcie, a Jzefina znw moga cieszy si swymi strojami, klejnotami i piknymi meblami. Odzyskaa klucze do wiejskiego paacyku nieyjcego ma, a ponadto otrzymaa szczodr rekompensat za ju sprzedane meble, srebra i ksigozbir. Zapacono jej nawet za konie oraz ekwipunek, ktry jej m utraci, gdy pozbawiono go dowdztwa armii Renu. Zabiegi o odzyskanie majtku pozwoliy jej zawrze wiele korzystnych znajomoci. Sypiajc z najwaniejszymi personami porewolucyjnej Francji, Jzefina otrzymywaa od sub bezpieczestwa wynagrodzenie za wiadomoci zdobywane podczas pogawdek do poduszki. Bya doprawdy zdumiewajca. wczesny dowcip gosi, e szczodra natura rdo funduszy, pozwalajcych jej paci rachunki, umiecia zapobiegliwie... poniej ppka. Jedn z najbliszych przyjaciek Jzefiny bya wizienna towarzyszka, Therese de Fontenay. Crka hiszpaskiego bankiera tak szczodrze rozdzielaa swe aski wrd panw z k bliskich wadzy, e zyskaa przydomek wasnoci rzdowej. Bya kochank finansisty, Gabriela Ouvarda, ministra Jeana Talliena (z ktrym bya nawet przez jaki czas zamna) oraz samego czonka Dyrektoriatu, Paula Barrasa. Barras, z pochodzenia szlachcic, przyczy si do rewolucjonistw, gdy tylko dostrzeg, skd wieje wiatr. Bra czynny udzia w okruciestwach terroru, potem za gdy nadszed czas by jednym z autorw upadku Robespierrea. Po rewolucji sta si najpotniejszym czowiekiem w Paryu. Mieszka w Paacu Luksemburskim, prowadzc ycie rwnie wystawne, jak kady przedrewolucyjny dandys. Jego dza przyjemnoci nasuwaa wspczesnym porwnanie z bogatym, ekstrawaganckim, wszechmocnym i rozwizym ksiciem. Therese przedstawia mu Jzefin. W rzeczywistoci wygldao to tak, e obie kobiety taczyy obnaone ku uciesze wszechwadnego Barrasa. Gdy znudzi si Therese, Jzefina szybko zastpia przyjacik w jego ku, co zaszokowao wikszo znajomych, ale dla Jzefiny byo zupenie naturalne. Zarwno jej ojciec, jak m byli niestrudzonymi cudzoonikami, a jedna z ciotek sypiaa z teciem. Warto te wspomnie, e Barras by nadzwyczaj przystojnym mczyzn. Jzefina z pewnoci nie bya typem kobiety, jakiej szuka Napoleon. Zawsze przeraao go, jak atwo prne i niemoralne kokietki kontroluj ycie i decyzje mczyzn sprawujcych wadz. Oburzony, pisa do brata: Kobiety s wszdzie. Oklaskuj aktorw w teatrze, spaceruj w parkach, przegldaj ksiki w ksigarniach. Moesz znale te urocze

stworzenia nawet w gabinetach mdrcw. Zakradaj si tam, by kierowa naw pastwa. Mczyni szalej za nimi, myl tylko o nich i yj jedynie dla nich. Jako dowdca armii wewntrznej Napoleon otrzymywa zaproszenia do wszystkich liczcych si salonw. Cho nie byo zgody, co do jego mskich wdzikw, niektre kobiety zachwycay si klasycznymi greckimi rysami modego generaa i duymi, ciemnymi oczami, ktre pony ogniem, gdy mwi. Nigdy nie zgadlibycie, e jest on wojskowym napisaa jedna z nich nie ma w nim nic obcesowego, adnej buty, adnej haaliwoci, adnej szorstkoci. Wikszo pa zgadzaa si, e by aonie chudy. Napoleon pozna Jzefin wkrtce po tym, jak wyda rozkaz oddania wadzom wszelkiej broni znajdujcej si w prywatnych rkach. Syn Jzefiny mia szpad, ktra naleaa niegdy do jego ojca. Eugene nie chcia rozstawa si z ukochan pamitk, zwrci si, wic do dowdcy armii wewntrznej z prob, by wolno mu byo j zatrzyma. Synowskie oddanie chopca wywaro na Napoleonie gbokie wraenie. Speni jego prob. Nastpnego dnia Jzefina przybya, by osobicie podzikowa generaowi. Napoleon wyzna pniej, e jej nadzwyczajny wdzik i nieodparcie pocigajce maniery dosownie zbiy go z ng. Zapyta, czy mgby spotka si z ni ponownie. Trudno sdzi, by Jzefina bya rwnie jak on oczarowana tym, co ujrzaa. Ten niski, chudy mczyzna o ponurych, kanciastych rysach i prostych jak druty wosach nie by z pewnoci marzeniem kobiet. Znajca warto korzystnych znajomoci kokietka dostrzega jednak, e Bonaparte stoi u progu byskotliwej kariery, i zaprosia go na swe rodowe soirees. Jej otoczenie krpowao go i przeraao. Pienidze, ktre Jzefina wydawaa kadorazowo na kwiaty i wykwintne jedzenie, wystarczyyby jego rodzinie na tygodniowe utrzymanie! Dom Jzefiny by, jak zauway jeden z ssiadw, dosownie zapchany luksusowymi przedmiotami: Brakowao tam jedynie rzeczy niezbdnych. Salon zapeniali aktorzy i dramatopisarze, ktrych obecno odbieraa Napoleonowi mow. Pikne kobiety te zawsze go oniemielay. Nie jestem obojtny na wdziki kobiet, lecz do tej pory nie udao im si mnie zepsu twierdzi. Moje usposobienie kae mi by niemiaym w ich towarzystwie. Jednake przy boku Jzefiny Napoleon czu si zupenie inaczej. Jej uprzejmo dodawaa mu pewnoci siebie. Jeden z przyjaci zauway, e: Byo w niej co zagadkowego, aura omdlewajcego rozmarzenia tak charakterystyczna dla Kreoli, widoczna w jej rysach, gdy odpoczywaa i gdy poruszaa si. Dawao jej to szczeglny urok, ktry dalece przerasta uderzajc pikno rywalek. Wkrtce Napoleon by zakochany do szalestwa. Musia wiedzie o jej zwizku z Barrasem wiedzia o tym cay Pary. Kochankowie nie byli dyskretni. Gdy Jzefina podejmowaa dyrektora w swym domu w Croissy za ktry naturalnie on paci ssiedzi widywali kosze luksusowych smakoykw dostarczane od wczesnego ranka. Pniej zjawia si oddzia policji konnej, a za nim Barras wraz z grup

wesoych przyjaci. Barras mwi: Bonaparte wiadom by sprawek tej damy tak samo, jak my wszyscy. Pewien jestem, e wiedzia o nich, gdy wielokrotnie w mojej obecnoci wysuchiwa opowieci o wyczynach Jzefiny. Zreszt pani de Beauharnais znana bya jako jedna z moich dawnych kochanek. Bonaparte by u mnie czstym gociem, nie mg, wic pozostawa w niewiadomoci, jak si sprawy miay. Nie mg te sdzi, e midzy mn a Jzefin wszystko ju skoczone. Napoleon wiedzia take o romansie ukochanej z generaem Hochem. Pewnego wieczoru, na przyjciu wydawanym przez Theres Tallien, bdc w doskonaym humorze przyszy cesarz zabawia si odczytywaniem przyszoci z linii doni. Gdy doszed do generaa Hochea, jego nastrj uleg gwatownej zmianie. Generale, umrze pan we wasnym ku rzek ponuro. Takie sowa, skierowane przez onierza i do onierza, byy obelg. Jedynie szybkiej interwencji Jzefiny naley przypisa fakt, e nie doszo midzy konkurentami do otwartej sprzeczki. Jasne byo, e Napoleon nie umie poradzi sobie ze swymi uczuciami do Jzefiny. Gdy zaprzesta wizyt w jej domu, rozalona dama napisaa: Nie odwiedzasz ju przyjaciki, ktra tak Ci sprzyja. Zupenie j opucie, co jest wielkim bdem, gdy jest Ci czule oddana. Przyjd jutro na obiad. Musz z Tob porozmawia o sprawach, ktre mog przynie Ci wielkie korzyci. Dobranoc, przyjacielu. Czue uciski. Napoleon odpisa natychmiast: Nie mog zrozumie, czemu przemawiasz do mnie takim tonem. Bagam, by uwierzya, gdy powtarzam, e nikt nie aknie Twej przyjani tak mocno jak ja. Nikt te chtniej ode mnie nie skorzysta ze sposobnoci, by jej dowie. Gdyby pozwoliy mi obowizki, przybybym, aby dorczy licik osobicie. Wkrtce zacz odwiedza j jeszcze czciej ni dawniej. Wspomina pniej: Pewnego dnia, gdy siedziaem obok niej przy stole, zacza prawi mi komplementy na temat moich cnt wojskowych. Jej podziw zupenie mnie oszoomi. Od tej chwili rozmawiaem ju tylko z ni i nie opuszczaem jej ani na chwil. Trzynastoletnia crka Jzefiny, Hortense, potwierdza jego psie przywizanie. Pewnego wieczoru dziewczynka towarzyszya matce na uroczystej kolacji wydanej przez Barrasa w Paacu Luksemburskim... Siedziaam pomidzy moj matk a generaem, ktry gawdzc z ni pochyla si w jej stron tak czsto i gorliwie, e byo mi bardzo niewygodnie i wci musiaam odsuwa si w ty. Patrzyam mu uwanie w twarz, ktra bya przystojna i pena wyrazu, cho niezwykle blada. Mwi z ogniem i wydawao si, e nie zwraca uwagi na nic poza moj matk. Niedugo potem zostali kochankami. Dla Jzefiny uprawianie mioci byo przyjemnym zwieczeniem wsplnie spdzonego wieczoru. Dla Napoleona byo to przeycie wrcz metafizyczne. O sidmej rano nastpnego ranka pisa bez tchu: Obudziem si peen Ciebie. Pomidzy Twym portretem a wspomnieniami naszej oszaamiajcej nocy nie znajduj wypoczynku dla zmysw. Sodka, niezrwnana Jzefino, jaki dziwny wpyw wywierasz na

moje serce? Co si stanie, gdy si rozgniewasz? C uczyni, gdy bdziesz smutna lub zakopotana? Moja dusza rozpadnie si chyba na kawaki. Twj kochanek nie znajduje, wic spokoju ni odpoczynku. Nie znajd go take ulegajc gbokiemu uczuciu, jakie wypenia mnie, gdy z Twych warg, z Twego serca pij w zerajcy mnie pomie [] Zobacz Ci za trzy godziny. Nim to nastpi, mio dolce amor, posyam Ci tysiczne pocaunki nie rewanuj mi si jednak tym samym, gdy Twj dotyk rozpala ogie w moich yach. wiadkiem uniesie by adiutant Napoleona, Auguste Marmont: By zakochany do szalestwa, w penym sensie tego sowa.[] Bya to, jak si wydaje, pierwsza w jego yciu, wrcz pierwotna namitno. Odda si jej z caym arem waciwym swojej naturze. Nigdy wczeniej nie optaa mczyzny mio tak czysta, nie liczca si z niczym. Cho ona utracia ju wieo modoci, umiaa go uszczliwi, a wiemy przecie, e dla zakochanych nie istnieje pytanie dlaczego?. Czowiek kocha, poniewa kocha. Nic nie jest trudniejsze do wyjanienia i analizy ni to wanie uczucie. Jeszcze dugo po ich rozwodzie, na wygnaniu, pokonany i rozgoryczony Napoleon przyznawa: Byem w niej namitnie zakochany, a nasi przyjaciele dostrzegli to, nim odwayem si szepn na ten temat, cho swko. Wielu dziwio si jego mioci do Jzefiny, ktra, jak sdzili, utracia ca sw wieo. Napoleon mia dwadziecia sze lat. Ona miaa ju lat trzydzieci dwa. W akcie maestwa Jzefina odja sobie jednak cztery lata, on za z galanteri doda sobie dwa. Napoleon, peen optymizmu modzieczej mioci, napisa do Jzefiny: Nie zdoaaby wzbudzi we mnie tak nieskoczonej mioci, gdyby sama jej nie odczuwaa. A jednak tak wanie sprawy si miay. Bonaparte y zudzeniami, Jzefina za po prostu bawia si czowiekiem, ktrego nazywaa swoim zabawnym maym Korsykaninem. Jakkolwiek byo, Barras chcia pozby si rozrzutnej kochanki, a kochanka potrzebowaa nowego opiekuna. Tym lepiej, jeli by mody i naiwny. Napoleon przyzna z czasem, e wanie Barras doradzi mu, by polubi Jzefin. Tumaczy, e zwizek ten bdzie nadzwyczaj korzystny, tak ze wzgldw materialnych, jak towarzyskich. Utwierdza te modego generaa w mylnym mniemaniu, e wybranka posiada duy majtek. W rzeczywistoci jej jedyny posag stanowi plik nie zapaconych rachunkw. Pamitajmy jednak, e Jzefina pochodzia z arystokratycznej rodziny, a Napoleon by nieuleczalnym snobem. Jzefina poczua si zaskoczona, syszc owiadczyny. Oczekiwaa, e przez pewien czas zostanie jego kochank, nie za on. Wyznaa przyjacice, e go nie kocha, e czuje jedynie obojtno i chd. Przestraszona namitnoci Napoleona, oskaraa go, e ukrywa istotne powody, dla ktrych chce j polubi. Bonaparte by przeraony: Jake moga pomyle, e nie kocham Ci dla Ciebie samej!!! Dlaczeg, wic? Za co? Jestem zdumiony Tob, lecz jeszcze bardziej sob. Dzi rano spoczywaem u Twoich stp, nie majc siy, by odepchn Ci czy stawi opr. Szczyt saboci i upodlenia! Jak dziwn wadz masz nade mn, moja

niezrwnana Jzefino, e jedna myl o Tobie zatruwa mi ycie i rozdziera serce, a jednoczenie inne uczucie, stokro silniejsze, inny weselszy nastrj prowadzi mnie ku tobie znowu i znw czogam si u Twych stp. W kocu sia jego namitnoci zwyciya. Nie wiem czemu powiedziaa Jzefina do jednego z przyjaci lecz czasami jego absurdalna wiara w siebie przywodzi mi na myl, e dla niego wszystko jest moliwe, wszystko, czego si podejmie. A z jego wyobrani, kto wie, co mu jeszcze przyjdzie na myl? Wiele lat pniej, na wyspie w. Heleny, Napoleon poda bardziej racjonalne (nie wiemy, czy prawdziwe) wyjanienie swego zwizku z Jzefin: Naprawd j kochaem, ale nie miaem dla niej szacunku [] W rzeczywistoci polubiem j tylko, dlatego, e sdziem, i posiada wielk fortun. Mwia, e tak wanie jest, lecz nie byo to prawd. Rodzina Bonapartych bya przeciwna maestwu. Krewni Napoleona nie akceptowali frywolnego stylu ycia wybranki i jej ekstrawaganckich strojw. Dzieci Jzefiny rwnie nie byy zachwycone. Mama ju nas nie kocha powiedziaa bratu Hortense. Z czasem wyjaniono rodzestwu, e ojczym-genera bdzie pomocny w karierze wojskowej Eugenea. Nawet wtedy jednak Hortense nie pogodzia si z sytuacj. Gdy pniej dyrektorka jej szkoy, jak zreszt caa Francja, wyraaa podziw dla zwycistw generaa, Hortense odrzeka z godnoci: Madame, przyznaj mu wszelkie zasugi, a jednak nigdy mu nie daruj, e zdoby take moj matk. Gdy doszo do spisania kontraktu maeskiego, finansista zajmujcy si sprawami majtkowymi pary odradza Jzefinie wizanie si z modym onierzem bez grosza przy duszy. Ostrzega, e maonek moe polec w bitwie, nie pozostawiajc jej nic poza swym szynelem i szpad. Mimo to Jzefina nie zrezygnowaa. Do otarza prowadzi j Barras. Napoleon spni si o cae dwie godziny. Poniewa mer poszed ju do domu, lubu udzieli im urzdnik niszy rang, ktry nie mia nawet waciwych uprawnie do przeprowadzenia podobnej ceremonii. Byo to 9 marca 1796 roku o godzinie dziesitej rano. Barras nie kama. Zwizek istotnie przynis Napoleonowi korzyci. Na tydzie przed lubem wdziczny czonek Dyrektoriatu uczyni generaa dowdc armii francuskiej we Woszech. Po lubie Bonaparte zamieszka w nowym domu Jzefiny pod numerem szstym przy ulicy Chanterine. Bya to odosobniona posiado, ukryta w gszczu drzew. ciany i sklepienie buduaru byy pokryte lustrami. Zocone abdzie sunce po morzu r na suficie sypialni musiay jednak znikn. Na cze maonka Jzefina zamienia, bowiem sw alkow w prawdziwy namiot wojskowy. Gdy nadesza noc polubna i maonkowie zamierzali skonsumowa swj zwizek, mopsik Jzefiny, Fortune, uzna, e ten obcy czowiek atakuje jego pani, ugryz, wic Napoleona w ydk. Pies i nienasycona kochanka to byo ju zbyt wiele dla generaa. Po

wypenieniu maeskiego obowizku odmwi dalszych igraszek i zagbi si w ksikach o wojskowej strategii oraz taktyce. Po upywie trzydziestu szeciu godzin za przerwa miesic miodowy i uda si do Woch. By moe wanie wtedy po raz pierwszy pady sowa: Nie dzi wieczr, Jzefino. Podczas gdy Napoleon rzuci si w wir wojny, nienasycona Jzefina zabawiaa si w towarzystwie szczodrych kochankw. Jednym z nich by mody oficer kawalerii, porucznik Hippolyte Charles. By wysoki, dziarski i przystojny, wic moda ona zakochaa si do szalestwa. Jednake Napoleon wkrtce zatskni za sw drog Jzefin i wezwa j do Mediolanu. Przyjed tu do mnie tak szybko, jak zdoasz baga bymy w chwili mierci mogli rzec, e bylimy szczliwi, cho przez kilka dni. Zapewni j, e adna kobieta nie bya kochana z rwnym oddaniem, ogniem i czuoci. Nigdy adna kobieta nie sprawowaa tak absolutnej wadzy nad niczyim sercem. Jzefina zajta bya Charlesem i nie odpisaa. Gdy Napoleon po raz kolejny powrci na kwater i stwierdzi, i ona wci jeszcze nie przybya, napisa, e smutek rozdziera mu serce. Baga, by do niego napisaa: Kocham Ci mioci przekraczajc wszelkie granice wyobrani, kada minuta mego ycia powicona jest Tobie, ani jedna godzina nie mija bez myli o Tobie. Nigdy nie mylaem w ten sposb o adnej kobiecie. Jzefina zjawia si wreszcie, jednak nad wyraz znudzona. Napoleon zajty by w tym czasie obleniem Mantui, ona za pisaa do kraju o tym, jak bardzo brakuje jej innych kochankw. Genera z kolei z trudem koncentrowa si na prowadzeniu wojny, gdy bezustannie caowa, drani, ciska i pieci jej przepikne ciao, nawet wtedy gdy znajdowali si w pokoju penym ludzi. Zdolny by posun si jeszcze dalej. Francuski dyplomata, Miot de Melito, opisa przejadk powozem nad Lago Maggiore. Jak twierdzi, siedzieli wraz z generaem Berthier zaszokowani, podczas gdy na siedzeniu naprzeciw Napoleon i jego wybranka oddawali si igraszkom maeskim. Wizyta Jzefiny uczynia Napoleona najszczliwszym czowiekiem w wiecie. Napisa: Kilka dni temu wydawao mi si, e Ci kocham, teraz jednak, gdy znw Ci ujrzaem, kocham Ci tysic razy bardziej. Od chwili, gdy Ci poznaem, co dzie kocham Ci mocniej. Tysic pocaunkw jeden nawet, dla Fortunea, podej bestii. Jzefina bynajmniej nie bya tym wszystkim zachwycona. Mj m nie kocha mnie napisaa on mnie obdarza czci bosk. Sdz, e oszala. Armia Napoleona posuwaa si w gb Woch. Gdy dotara do Brescii, Napoleon napisa do Jzefiny, by przyjechaa, gdy czeka tu na ni najczulszy z kochankw. Zjawia si natychmiast, ale tylko, dlatego e jej prawdziwy kochanek, pan Charles, suy obecnie pod rozkazami niekochanego ma.

Gdy kampania przyja niekorzystny obrt, przebywajca w Mediolanie Jzefina draa o ycie ma... i kochanka. Mogo to doprowadzi do nieszczcia, bo Napoleon, miast koncentrowa si na dowodzeniu wojskami, traci czas na pisanie czasami nawet dwa razy dziennie dugich, namitnych listw. Myla tylko niej. Cauj Twoje serce, usta moje wdruj niej, coraz niej, o wiele niej! napisa. Przy innej okazji wyzna: Cauj Twoje piersi i niej, o wiele niej. Trudno jest podejmowa trafne decyzje i stawia czoo wrogowi, gdy myli si jedynie o seksie oralnym. Mimo emanujcej z listw namitnoci Jzefina rzadko odpisywaa. Gdy si w kocu na to zdobya, tytuowaa ma ceremonialnie: vous* zamiast uy familiarnego tu* W listach do Charlesa wyraaa jednak namitny ar, na jaki nie mg liczy Napoleon. Jzefina lubia odczytywa intymne wyznania ma przyjacioom. Ktry z nich zanotowa: Byy to niezwyke listy. Pismo trudne do odcyfrowania, jzyk niezrczny, styl dziwaczny i niejasny. By w nich jednak ton tak namitny, uczucia tak gwatowne, wyraenia tak ywe, a jednoczenie poetyczne, mio tak rna od tego, co zna wiat, e kada kobieta na ziemi byaby dumna bdc ich inspiracj. Poza tym, jaki to zaszczyt sta si si motywujc triumfalny marsz ogromnej armii. Zwycistwo pod Rivoli odwrcio losy kampanii. Namitno zdawaa si wzmaga zapa wojenny generaa. Kady czyn mj podporzdkowany jest jedynemu celowi, spotkaniu z Tob pisa Napoleon. Pdz na zamanie karku, by ujrze Ci jak najprdzej. Dwa dni po decydujcej bitwie napisa z ulg: Kad si spa z sercem wypenionym twym cudownym obrazem. Nie mog czeka, musz da Ci dowd mej gorcej mioci. Jaki bybym szczliwy mogc asystowa, gdy si rozbierasz. Niewielkie, jdrne, biae piersi, urocza twarz, wosy zwizane szarf a la creole. Wiesz, e nigdy nie zapomn wizyt w [] cienistym zagajniku. Cauj go po tysickro i czekam niecierpliwie na moment, gdy znw si w nim znajd. ycie z Jzefin to ycie wrd pl Elizjum. Cauj Twoje usta, oczy, piersi, wszystko, wszystko. Sze dni pniej powrci do Mediolanu. Wbieg na schody paacu Serbelloni. Sypialnia bya pusta. Jzefina przebywaa w Genui z porucznikiem Charlesem. Czeka na ni przez dziewi dugich dni, piszc pene udrki, namitnoci i alu listy: Zostawiem wszystko, by Ci ujrze, by znowu trzyma Ci w ramionach. Bl, ktry czuj, jest trudny do opisania. Nie wymagam jednak, by zmieniaa swe plany lub interesowaa si czowiekiem, ktry yje jedynie dla Ciebie. Nie jestem tego wart. Byem w bdzie, gdy bagaem Ci, by podzielia moj mio. Jak mgbym oczekiwa, by koronki wayy tyle, co zoto? Moe los przeznaczy dla mnie wszystkie smutki i ale, zachowujc dla Jzefiny tylko szczliwe dni? gdybym by pewien, e ona ju mnie nie kocha, milczabym szczliwy, e mog by jej choby uytecznym.
* *

pan (fr) ty (fr.)

Ju po zapiecztowaniu koperty otworzy j ponownie i dopisa w desperacji: Och, Jzefino, Jzefino!. Napoleon w dalszym cigu nie docenia gbi uczu swej ony dla Charlesa. Sysza wprawdzie, e spdzaj oni sporo czasu razem, uwaa jednak, e porucznik jest zwykym fircykiem i nie moe stanowi konkurencji dla zwyciskiego wodza. Po powrocie do Parya brat i siostra poinformowali jednak Napoleona, e Jzefina uywa swych wpyww, by zapewni kochankowi korzystne kontrakty rzdowe. Gdy Bonaparte zada od swej poowicy caej prawdy, Jzefina wybuchna paczem i wszystkiemu zaprzeczya. Jeli chce rozwodu, niech powie wprost krzyczaa. Napoleon zbyt mocno pragn wierzy w niewinno ukochanej ony. Uwierzy nawet, gdy przysigaa, e zerwie wszelkie stosunki z Charlesem. Jzefina za ju po chwili pisaa do kochanka: Niewane, jak bardzo bd mnie drczy, nigdy nie rozdziel mnie z mym Hippolytem. Moje ostatnie tchnienie wydam dla niego. Do widzenia, mj Hippolyte, tysic pocaunkw tak gorcych, jak moje serce i jak mio. Kilka dni pniej spotkali si w tajemnicy. Tylko Ty moesz przywrci mi szczcie zaklinaa Jzefina. Powiedz mi, e mnie kochasz, e kochasz tylko mnie. Uczyni mnie to najszczliwsz z kobiet. Jestem Twoja, caa Twoja. Wkrtce kochankowie musieli si rozsta, gdy Napoleon zabra on do Tulonu, skd jego armia wyruszy miaa do Egiptu. Przed odjazdem Bonaparte wezwa do swej sypialni generaa Dumasa. Maonkowie spoczywali w ku. Gdy Egipt zostanie podbity stwierdzi Napoleon polemy po nasze ony i spodzimy synw. Dumas mia by ojcem chrzestnym maego Bonaparte. Podczas kampanii egipskiej 1798 roku do Napoleona ponownie dotary plotki o niewiernoci Jzefiny. Usysza take, e za jej spraw sta si pomiewiskiem caego Parya. W rewanu nakaza sekretarzowi, by znalaz mu odpowiedni kobiet, jednak wszystkie byy albo zbyt pulchne, albo zbyt brzydkie, jak na jego gust. Uwag generaa zwrcia dopiero dziewitnastoletnia Pauline Foures. Przywdziaa ona mski strj, by towarzyszy mowi do Egiptu. Jej ksztaty w obcisych rajtuzach noszonych przez onierzy francuskich rozpaliy zmysy Napoleona. Zgodnie ze wiadectwem wspczesnych Pauline miaa ran cer, przepikne zby i proporcjonaln figur. Bonaparte wysa pana Foures w gr Nilu, a sam odda si bynajmniej nie dyskretnym zalotom. Podczas obiadu rozmylnie rozla na jej sukienk nieco wina, potem za zabra dziewczyn na gr, by moga si oczyci. Gdy porucznik wrci do Kairu, Napoleon natychmiast wyprawi go z misj do Francji i umieci Pauline w domu ssiadujcym z kwater gwn. Podobnie jak wielu wojskowych, Napoleon mia szczeglny pocig do munduru. Pauline nosia wic kapelusz z pirami i suto szamerowany paszcz, by pobudzi jego namitno. Wkrtce zasuya na przydomek Madame la Generale lub Nasza Pani ze Wschodu.

Nieszczsny Foures musia wreszcie da rozwd onie, ktra publicznie chepia si, e jest kochank Napoleona. Chcc, by wieci o romansie dotary do Jzefiny, Napoleon rozkaza, by jej syn, Eugene, eskortowa madame Foures podczas przejadek po Kairze. Zoy nawet kochance obietnic maestwa, pod warunkiem, e urodzi mu dziecko. Paulina jednak nie moga jako zaj w ci. Twierdzia, e nie ma w tym jej winy, e ten may idiota po prostu nie jest w stanie zrobi dziecka. Podkrelaa, e jego dwuletnie maestwo pozostao bezdzietne, cho Jzefina miaa przecie dwjk potomstwa z poprzedniego zwizku. Po bitwie nad Nilem w 1799 roku Napoleon pozostawi pani Foures w Kairze i przelizn si przez brytyjsk blokad. Nigdy wicej nie ujrza Pauline, cho gdy zasiad na cesarskim tronie, kupi jej dom i zapewni szczodre utrzymanie. Pauline Foures zmara w roku 1869, za panowania Napoleona III, w wieku dziewidziesiciu lat. Jzefina dowiedziaa si o romansie ma w najbardziej upokarzajcy sposb. Listy opisujce najintymniejsze aspekty zwizku zostay przechwycone przez Anglikw i opublikowane w Londynie. Natychmiast przedrukoway je gazety francuskie. Tymczasem skandal, jaki wybuch wok dostaw wojskowych porucznika Charlesa, doprowadzi do rozstania kochankw. Jzefina nie miaa, wic wyboru, musiaa pogodzi si z mem. Usyszaa, e opuci Egipt, popdzia, wic na wybrzee, wyprzedzajc nawet jego braci. Dotara ju do Lyonu, gdy dowiedziaa si, e minli si w drodze. Zawrcia, wic do Parya. Gdy Napoleon zjawi si przy ulicy de la Victoire, zasta pusty dom. Kilka godzin pniej przybyli jego bracia. Opowiedzieli mu o wszystkim i nalegali, by zada rozwodu. Jednake Napoleon kocha Jzefin tak bardzo, e nie umia przyj do wiadomoci faktu, i bya mu niewierna. Gdy w trzy dni pniej powrcia w kocu do domu, Napoleon zamkn si na klucz w gabinecie. adne proby i bagania nie mogy skoni go do otwarcia drzwi. Jzefina przepakaa na progu ca noc. Rankiem suca doradzia jej, by przyprowadzia Hortense i Eugenea. Napoleon kocha swe przybrane dzieci, wic wreszcie wyszed z ukrycia. Oczy mia czerwone od paczu. Gdy obejmowa Eugenea, Hortense i Jzefina upady mu do stp i podjy za kolana. W tej sytuacji nie mg opiera si zbyt dugo. Gdy po jakim czasie odwiedzi ich jego brat, Lucien, znalaz maonkw w sypialni w najlepszej zgodzie. A jednak nic ju nie mogo by jak dawniej. Jzefina prbowaa teraz desperacko utrzyma mio ma, lecz Napoleon szuka rozkoszy gdzie indziej. Mimo to w jego obecnoci nie wolno byo nawet wspomnie o poruczniku Charlesie. Po zamachu stanu, w wyniku, ktrego w 1800 roku Bonaparte sta si dyktatorem, jego adiutant, niejaki Duroc, stale poszukiwa modych kobiet i prowadzi je do sypialni ssiadujcej z gabinetem Napoleona. Kazano im natychmiast si rozbiera i ka do ka, aby mogy zaspokoi

potrzeby le petit general* gdy tylko skoczy on prac. Dwa lub trzy razy Napoleon by nawet nieomal zakochany. Nie mia zwyczaju si usprawiedliwia. Mwi Jzefinie po prostu: Powinna uwaa za zupenie naturalne, e pozwalam sobie na tego rodzaju rozrywki. Cudzostwo byo jego zdaniem zamaskowanym dowcipem, [] nie osobliwym fenomenem, lecz cakiem zwyczajnym wydarzeniem na jakiej sofie. Rozpaczliwie usiujc ocali sw pozycj, Jzefina zdecydowaa, e Hortense musi polubi Ludwika Bonaparte. W ten sposb, nie mogc by matk nastpcy Napoleona, bdzie przynajmniej jego babk. Zdobya przychylno ma dla swoich planw wpywem wywieranym w buduarze, za pomoc baga i pieszczot, jak powiedzia jeden ze sucych. Maestwo omal nie spalio na panewce, gdy Ludwik usysza plotki o tym, e osiemnastoletnia Hortense ma romans z ojczymem czyli samym Napoleonem. Podczas drugiej kampanii woskiej Napoleon regularnie posya popoudniami po miejscow dziewczyn, by przyjemnie spdzi czas. Uwid take synn La Grassini, primadonn La Scali, i umieci w luksusowym apartamencie w Paryu. Jednake przelotny romans ze zwyciskim bohaterem w Mediolanie to cakiem co innego ni bycie oficjaln kochank gowy pastwa. Wkrtce La Grassini zastpia Bonapartego modym skrzypkiem nazwiskiem Rhode. Przyszed czas na Louise Rolandeau z Opera Comique. Gdy Jzefina przebywaa w znanym uzdrowisku Plombieres, ktrego rda miay jakoby przywraca kobietom podno, Napoleon poprosi Louise, by penia honory domu w Malmaison, jego wiejskiej posiadoci. Jzefina napisaa do Hortense, ktra bya tam oficjaln gospodyni, by pooya kres niestosownym wizytom. Tak jakbym moga co na to poradzi! alia si Hortense. Jzefina w popiechu wrcia, by odzyska kontrol nad sytuacj, ale sprawy miay si coraz gorzej. Wygldao na to, e Napoleon wda si w romans z jej mod dam dworu i powierniczk, Claire de Remusat. Jzefina gorzko narzekaa na deprawacj seksualn ma. Ostrzegaa Claire, e jest on najbardziej niemoralnym z ludzi. Pani de Remusat napisaa: Trzeba byo sysze, jak zaklinaa si, e nie ma on adnych moralnych zasad. e powciga swe wystpne skonnoci jedynie ze strachu, by nie zaszkodziy jego reputacji. Gdyby pozwoli sobie ulega bez oporw swoim zachciankom, pogryby si w najbardziej odraajcych ekscesach. Czy nie uwodzi, jednej po drugiej, wasnych sistr? Czy uwaa, e ma szczeglne prawa i przywilej zaspokajania swych seksualnych pragnie? Napoleon odpisa w duchu uraonej niewinnoci. Pyta Claire, czy sdzi, e Jzefina powinna przejmowa si tymi niegronymi rozrywkami, ktre w aden sposb nie wpywaj na jego uczucia. Nie jestem jak inni mczyni grzmia, gdy Jzefina ponowia oskarenia. Prawa moralnoci i okowy spoeczestwa nie stosuj si do mnie. Mam prawo odpowiada na wszelkie twoje zastrzeenia moim wiecznym JA.
*

may genera (fr.)

Mimo wszystko, gdy w 1803 roku Napoleon woy na swoje skronie cesarsk koron, Jzefina staa u jego boku. Sprytnie wykorzystaa koronacj do wasnych celw. Gdy do Francji przyby papie Pius VII, by namaci nowego cesarza, zorganizowaa prywatne spotkanie i wyznaa, e troska si o legalno ich maestwa. Istotnie, odby si tylko cywilny lub, zabrako obrzdu religijnego. Papie by zaszokowany i odmwi udziau w uroczystociach, nim sytuacja nie ulegnie zmianie. Wieczorem l grudnia 1804 roku, w najwikszej tajemnicy, zainstalowano w gabinecie cesarza prowizoryczny otarz. W obecnoci dwch wiadkw ceremoni odprawi wuj Napoleona, kardyna Fesch. Gdy byo ju po wszystkim, Jzefina poprosia kardynaa o zawiadczenie, e maestwo jest legalne. Rodzina Bonapartych nienawidzia Jzefiny i zrobiaby wszystko, by si jej pozby. Posunli si nawet do strczenia krewniakowi potencjalnych kochanek. Siostra cesarza, Caroline, przedstawia na dworze ambitn i atrakcyjn Marie Antoinette Duchatel. Wkrtce Jzefina zacza podejrzewa, e Marie Antoinette i jej ma czy intymny zwizek. Pewnego dnia zauwaya, e zarwno pani Duchatel, jak Napoleon s nieobecni w salonie. Znalaza ich w zamknitym na klucz pokoju i zacza gwatownie dobija si do drzwi. Wreszcie Napoleon otworzy. Oboje byli nadzy. Marie Antoinette ucieka, Jzefina wybuchna paczem. Napoleon za szala po pokoju, kopic meble i groc rozwodem, o ile ona nie przestanie go szpiegowa. Jzefina ya w cigym strachu, e ktra z kochanek Napoleona zajdzie w ci. Bya pewna, e wwczas m natychmiast porzuci j jako bezpodn i polubi t, ktra zdolna bdzie da mu syna. Kolejn protegowan Caroline bya liczna osiemnastoletnia Eleonore Denuelle, ktrej ma wanie aresztowano za faszerstwo. Caroline trzymaa Eleonore pod staym nadzorem i przywozia regularnie do Tuileries na spotkania z cesarzem. W ten sposb Napoleon mg by pewny, e jeli dziewczyna zajdzie w ci, dziecko bdzie jego. We wrzeniu 1806 roku okazao si, e Eleonore istotnie oczekuje potomka. Jzefina nie rzeka ani sowa, po prostu zdaa si na los. Gdy Denuelle urodzia chopca, cesarz dumnie owiadczy, e to on jest ojcem. Wci jednak nie porzuca Jzefiny. Po jakim czasie okazao si, e wysiki Caroline, by utrzyma kochank brata z dala od innych mczyzn, nie odniosy skutku. Wydaje si, e ojcem dziecka mg by m strczycielki Joachim Murat. Wiele miostek Napoleona przeszo niepostrzeenie, lecz jego romans z Marguerite Weymer (ktra z czasem straszliwie utya i zyskaa przydomek Wieloryb) wywoa prawdziwy skandal. Napoleon pozna Marguerite, gdy bya frywoln, szesnastoletni aktoreczk Comedie Franaise. Wieczorami Weymer przemykaa si do pokoju ssiadujcego z gabinetem cesarza. Po ukoczeniu pracy Napoleon figlowa z ni przez chwil, nim uda si do sypialni.

Czasami Jzefina nie moga znie oczekiwania. Pewnej nocy, gdy chciaa przyapa ma na gorcym uczynku, zagrodzi jej drog Rustam, wierny mameluk z gwardii cesarskiej. Innym razem, gdy kochankowie rozpoczynali gr wstpn, Napoleon zemdla i upad w konwulsjach na podog. Marguerite zacza histerycznie krzycze. Obudzia wszystkich domownikw. Gdy cesarz odzyska przytomno, ujrza, e wok ka tocz si przeraeni dworzanie, a take Jzefina oraz Claire de Remusat, przy jego boku za spoczywa cakiem naga Marguerite. Jakby nie do byo powodw do plotek, Marguerite zdobya sobie w Paryu nieco dwuznaczny przydomek mademoiselle Georges* Do rozstania doszo, gdy opublikowano erotyczn ksieczk ukazujca pann Weymer podczas homoseksualnych igraszek z jej lesbijsk kochank, Raucort. Napoleon nie trudzi si, by ukry swe romanse przed Jzefin. Potrafi w obecnoci caej wity omawia zalety, wady i szczeglne cechy fizyczne ostatniej swej wybranki z najbardziej nieprzyzwoit otwartoci. Niedyskrecje te wkrtce docieray za porednictwem kurierw dyplomatycznych na dwory caej Europy. Jednake Jzefina zdecydowana bya zachowa pozycj ony i znosia najgorsze upokorzenia. Pomagaa nawet mowi pozby si kobiet, ktre ju go znudziy. Cho plotka i obiegajce Pary pamflety czyniy z Napoleona Herkulesa pord kochankw, prawda bya daleko bardziej prozaiczna. Mademoiselle Georges zanotowaa w pamitniku, e posza z cesarzem do ka dopiero przy trzecim spotkaniu. Jej zdaniem Napoleon nie by zbyt namitny i nigdy jej do niczego nie zmusza, cho zdarzao si, e wybucha gniewem z zazdroci o dawnych kochankw. Marguerite wspominaa, jak pewnego razu cesarz paradowa po sypialni w wianku z biaych r na skroniach. Pisarz francuski Stendhal zna dobrze Napoleona i uwieczni chwil, gdy cesarz wieczorem, przy maym stoliku, podpisywa dekrety: Gdy zaanonsowano przybycie damy, prosi j nie podnoszc wzroku znad dokumentw by wesza i poczekaa na niego w ku. Pniej, ze wiec w doni, poda za ni do sypialni, po czym powraca do stolika i swoich niezliczonych dekretw. Gwna cz spotkania nigdy nie trwaa duej ni trzy minuty. Mod, nerwow aktork powitay pene galanterii sowa: Wejd. Rozbierz si. Kad si. Czasami nie dochodzio nawet do tego. Pewnego razu cesarz wysa sucego, aby przyprowadzi mademoiselle Duchesnois, kolejn gwiazdk z Comedie Franaise. Gdy zjawia si w jego apartamentach w Tuileries, kazano jej czeka. Po dwch godzinach sucy przypomnia Napoleonowi, e dziewczyna wci czeka. Cesarz odrzek: Powiedz jej, eby si rozebraa. Duchesnois zrzucia, wic sukni. Kolejn godzin przesiedziaa nago. Wwczas sucy ponownie przypomnia Napoleonowi o jej obecnoci. Tym razem cesarz powiedzia: Ka jej i do domu. Panna Duchesnois ubraa si, wic i wysza.
*

Georges to imi mskie. Przezwisko sugerowao lesbijskie skonnoci panny Weymer. - przyp. tum.

Poszukiwanie partnerek uatwiaa mu take Jzefina. Lubia otacza si modymi i adnymi damami dworu, gdy wic Napoleon przeywa to, co nazywa okresem godowym, mg bez przeszkd dokona wyboru. Mio to jedyna namitno zamieniajca ludzi w zwierzta mawia. Miewam ruj, jak pies. Im wiksz wadz zdobywa Napoleon, tym bardziej powierzchowne staway si jego miostki. Musia jednak dba o swj wizerunek. Dopiero w starszym wieku przyzna si, e nie jest biegy w miosnych grach. Zausznik cesarza, genera Louis de Caulaincourt tak podsumowa sytuacj: Rzadko odczuwa potrzeb fizycznej mioci, rzadko te znajdowa w niej prawdziw przyjemno. Cesarz tak chtnie wspomina swe sukcesy erotyczne, e kto mgby niemal pomyle, i stara si o nie jedynie, dlatego, by mc o nich pniej opowiada. W rzeczywistoci Napoleon niezbyt wielk sympati darzy kobiety. By przy tym nadzwyczaj szczery: Traktujemy niewiasty zbyt dobrze, a czynic to psujemy wszystko. Mylilimy si zaiste bardzo, podnoszc je do naszego poziomu. Ludzie Wschodu wykazali o wiele wicej inteligencji i wyczucia uczynili z nich niewolnice. Sdzi, e mczyzna powinien mie kilka on. Na c uskara si wikszo dam? Na to, e nie chcemy przyzna, i maj dusze. [] Domagaj si rwnoci! Czyste szalestwo! Kobieta stanowi nasz wasno, podobnie jak drzewo owocowe naley do ogrodnika. Napoleon przekonany by o saboci kobiecego intelektu. Narzeka, e jego brat Jzef bezustannie przesiaduje z kobietami czytajcymi Tassa i Aretina. Nie ma wtpliwoci, e pomie romantyzmu zgas w duszy cesarza wraz z odkryciem romansu Jzefiny z porucznikiem Charlesem. Jzefina troskaa si niewiernoci ma, nawet, gdy przebywa w domu. Pamitajmy, e cesarz czsto bawi za granic, gdzie nie moga ledzi jego poczyna. Po zwyciskiej kampanii w Prusach w 1806 roku Napoleon znalaz si w Polsce, wic zadrczaa si podejrzeniami dotyczcymi polskich piknoci. Cesarz prbowa j uspokoi: Tu, na bezkresnych przestrzeniach Polski, nie powicamy zbyt wiele uwagi licznotkom. Wiesz, e dla mnie istnieje tylko jedna kobieta. Czy j znasz? Mog Ci j opisa, lecz nie chc by popada w prno. Cho, prawd mwic, niewiele dobrego mam o niej do powiedzenia. Noce tutaj s dugie. Dugie i samotne. Jednake Napoleon krtko pozosta sam. Po zwycistwie nad Rosjanami pod Putuskiem obwoa si wyzwolicielem Polski. Na wielkim przyjciu wydanym na Zamku Krlewskim w Warszawie zauway dwudziestoletni ksin Mari Walewsk. Patrzya na niego jak na bohatera. Napoleon nie kry, e chciaby spotka si z ni ponownie, w bardziej intymnej atmosferze. Maria bya on siedemdziesicioletniego ksicia i miaa reputacj istoty czystej, skromnej oraz gboko religijnej. Wci odmawiaa probom cesarza, ktry chcia, by dzielia z nim oe. Drogie prezenty nie odnosiy skutku. Gdy Napoleon wysa jej szkatuk

klejnotw, oburzona dama cisna j na podog i wykrzykna: Och, on musi uwaa mnie za dziewk!. Nie pomagay ani pene namitnoci listy, ani zawoalowane groby. Pomyl, o ile droszy mi bdzie Twj kraj, gdy zlitujesz si nad mym biednym sercem baga zakochany dyktator. Polacy wysali, wic do ksicia Walewskiego delegacj z prob, by zmusi Mari, aby ulega dla dobra kraju. W rezultacie ksina, jako posuszna maonka, niechtnie zjawia si w prywatnych apartamentach cesarza w Warszawie. Gdy j ujrza, rzuci na podog zegarek i zmiady go obcasami, mwic, e tak samo zetrze w proch jej nard, jeli nie bdzie mu powolna. Pniej spad na ni jak orze na mew. Maria zemdlaa. Zgwaci, wic nieprzytomn kobiet. Nie bronia si zbytnio stwierdzi potem. Mimo niezbyt szczliwych pocztkw romans trwa trzy lata, a wspczeni utrzymywali, e czarujca i pena oddania Maria bya jedyn kobiet, jak Napoleon kiedykolwiek kocha. Podczas pobytu w Polsce mieszkali razem w zamku Finckenstein. Napoleon nazywa kochank swoj polsk on. Jedynym cieniem by fakt, e cho Maria miaa ju jedno dziecko ze swym siedemdziesicioletnim mem, Napoleon najwyraniej nie by w stanie uczyni jej brzemienn. W kocu, po powrocie do Francji, cesarz otrzyma oczekiwany list. Mia syna. Cho nie cichy plotki wok ojcostwa dziecka Eleonore Denuelle, Napoleon wierzy, e Maria urodzia jego potomka. Ksi da dziecku swoje nazwisko, a chopiec Aleksander Walewski zrobi z czasem karier na dworze Napoleona III. A jednak powicenie Marii byo daremne. Napoleon podpisa, bowiem z carem Rosji traktat, w ktrym godzi si, by sowa Polska i Polacy zostay starte nie tylko z wszelkich dokumentw, ale i z kart historii. Przekonany wreszcie, i nie jest bezpodny, Napoleon zdecydowa si na rozwd z Jzefin i polubienie kobiety, ktra zdoa da mu legalnego dziedzica. Zmczony podbojami, wybra maestwo dynastyczne. Marzy o zwizku z wielk ksin Rosji. Cesarzowawdowa sprzeciwia si jednak tym planom, twierdzc, e Napoleon nie jest jak inni mczyni. Jeli wielka ksina polubi go ostrzegaa bdzie musiaa przyjmowa w sypialni innych mczyzn, by da mu potomka. Do Parya przyby na przeszpiegi ksi Fryderyk Ludwik Meklemburski. Jzefina, bardziej ni kiedykolwiek bojc si rozwodu, zniweczya maeskie plany owiadczajc, e Napoleon jest impotentem: Bonaparte est bon rien* rzeka. Pniej, ju po rozwodzie, dwudziestodziewicioletni ksi Fryderyk owiadczy si czterdziestosiedmioletniej Jzefinie. Odmwia. Jzefina twierdzia ponadto publicznie, e nasienie Napoleona nic nie jest warte, po prostu jak woda. By moe cesarz wyglda jak inni mczyni mawiaa lecz tak samo

Gra sw: bon parte (czciowo dobry) jest cakiem do niczego. - przyp. tum.

wygldaj wszak synni piewacy kastraci. Ataki impotencji Napoleona byy tematem otwartych rodzinnych dyskusji, a pogoski o nich kryy po caej Europie. Poniewa Jzefina wci nie moga obdarzy go synem i dziedzicem tronu, w 1809 roku Napoleon kaza anulowa ich maestwo. Z powodw politycznych wybra na maonk Mari Luiz Austriaczk, siostrzenic Marii Antoniny. Bez ogrdek stwierdzi, e osiemnastoletnia dziewica ma ten wanie rodzaj ona, ktry pragnie polubi. Swojemu bratu Lucienowi powiedzia: Naturalnie wolabym woy koron na skronie mej kochanki*, musz jednak poczy si z domem panujcym. Zwizek z Austri okaza si z czasem politycznym bdem i doprowadzi wkrtce do fatalnej w skutkach wojny z Rosj. Cho Jzefina przegraa bitw o utrzymanie ma przy sobie, nie zaprzestaa walki. Popara nawet zwizek cesarza z Mari Luiz, majc nadziej, e moda ona zwrci si do niej o rad. Mogliby wtedy stworzy wygodne menage a trois* Jako starsza z dwch cesarzowych zachowaaby naturalnie pierwszoplanow pozycj. Jednake ju w dwa tygodnie po swym lubie per procura Napoleon wygna by on z Parya. Spotykali si od czasu do czasu w Malmaison, lejc zy radoci. Maria Luiza bya o dwadziecia lat modsza od Napoleona. W dniu, gdy spotkali si pierwszy raz, odmwia pjcia z nim do ka. Zachowanie cesarza, kiedy wreszcie doszo do zblienia, opisywano jako raczej gwatowne ni pene zakl, lecz moda maonka zupenie si tym nie przejmowaa. Jak gosi znana anegdota, gdy byo po wszystkim, poprosia Napoleona, by zrobi to raz jeszcze. Napoleon by w Marii Luizie szczerze zakochany. W 1811 roku przyszed na wiat jego pierwszy legalny potomek i dziedzic. Napoleon by w ekstazie, cho nie milky plotki, e zastosowano sztuczne zapodnienie. Nawet Jzefina okazaa rado. Wbrew wyranym rozkazom Marii Luizy zdoaa w sekrecie zobaczy dziecko. Spotkaa si zreszt take z ksin Walewsk, gdy ta przybya do Francji wraz z synem. Kiedy Napoleon utraci wadz, Jzefina chciaa pody za nim na Elb, lecz przeszkodzia jej w tym ona. Tymczasem Maria Luiza nie towarzyszya mowi na wygnaniu. Z czasem zostaa wielk ksin Parmy. Wwczas ojciec wysa jej do pomocy ksicia von Neipperg, ktry j uwid. Pozostali kochankami a do dnia jej mierci. Gdy Napoleon powrci z Elby, Jzefina ju nie ya. Kiedy po przegranej pod Waterloo zosta uwiziony na wyspie w. Heleny, zabra ze sob czterech przyjaci samych mczyzn. Wci pojawiaj si sugestie, jakoby Napoleon wola mczyzn. Tolerowa wszak homoseksualizm w armii i odmwi umieszczenia w kodeksie napoleoskim zakazu podobnych praktyk. Wielu mczyzn pisao o jego uwodzicielskim wdziku. Genera Segur

* *

Pani Walewskiej dos.: gospodarstwo dla trojga, trjkt miosny (fr.)

by jeszcze bardziej bezceremonialny: U szczytu wadzy nie rozkazywa jak mczyzna, lecz uwodzi jak kobieta. Sam Napoleon przyznawa, e jego przyjanie z mczyznami zazwyczaj zaczynay si od pocigu fizycznego. Genera Caulain-Court powiedzia: Utrzymywa, e dla niego serce nie jest siedliskiem sentymentw, e jego uczucia bior pocztek tylko tam, gdzie inni mczyni doznaj wzrusze odmiennego rodzaju: nie w sercu, lecz w ldwiach i innym jeszcze miejscu, ktre pozostawi bezimiennym. Napoleon by zafascynowany zotowosym modym carem, Aleksandrem I. Wydaje si, e wanie ta obsesja staa si powodem depresji cesarza po katastrofalnej kampanii rosyjskiej 1812 roku. Gdy po raz pierwszy spotkali si na tratwie na rzece Tyly, Napoleon wykrzykn: Ale to sam Apollo!. Pniej napisa do Jzefiny: Gdyby by kobiet, uczynibym go swoj kochank. Pokojwka Jzefiny opowiadaa o predylekcji Napoleona do przystojnych mczyzn. Jego sucy byli czsto delikatnymi, wyranie zniewieciaymi chopcami, a cesarz chtnie obdarza ich pieszczotami. Sekretarz cesarza, Meneval, zanotowa: Siadywa na brzegu mojego biurka lub na porczy fotela, a czasami wrcz na moich kolanach. Obejmowa mnie ramieniem za szyj i zabawia si, pocigajc lekko za ucho. Adiutant Napoleona, Louis Marchand, nosi przydomek panna Marchand, a kawaler de Sainte-Croix szczupy i zgrabny modzieniec o adnej, gadkiej twarzy, raczej dziewczcej ni mskiej by nazywany pann Sainte-Croix. Baron Gaspard Gougard, penicy przez sze lat funkcj cesarskiego ordynansa, zwraca si do swego pana zawsze per Jej Wysoko. Po tragicznym odwrocie spod Moskwy, w wieku czterdziestu dwch lat, Napoleon sta si impotentem, prawdopodobnie w wyniku zaburze funkcjonowania gruczow dokrewnych. Cierpia take z powodu gorcego moczu, dolegliwoci wywoanej, jak si wydaje, kamieniami moczowymi. Napoleon mia kopoty z wyraaniem wasnej seksualnoci. Jego urodziwa siostra, Paulina Bonaparte, nie miaa z tym nigdy najmniejszych problemw. Bya jedn z najpikniejszych kobiet swoich czasw, a przy tym osob nienasycon pod wzgldem seksualnym. Niezwyke poczenie doskonaoci fizycznej z kracow rozwizoci moraln zauway jeden z jej wspczesnych. Jeli bya najpikniejszym stworzeniem, jakie kiedykolwiek widziaem, bya take najbardziej frywolnym. Podobne o niej zdanie wyrazia take ksina Anna Potocka: Z najdelikatniejszymi i najbardziej regularnymi rysami twarzy czya najzgrabniejsz figur, podziwian (niestety!) zbyt czsto. W czasach, gdy higiena osobista nie bya zbyt popularna, kpiele Pauliny stay si powodem skandalu. Kadego ranka napeniano wann dwudziestoma litrami wieego mleka. Paulina rozbieraa si, a wwczas Paul, jej ciemnoskry sucy, zanosi j do azienki.

Opinia publiczna zamara ze zgrozy, Paulina za wykrzykna bezwstydnie: Czemu by nie? A moe jestecie zaszokowani, bo on nie jest onaty?. Wydaa, wic Paula za jedn ze swoich pokojwek i nadal celebrowaa poranne ablucje z jego udziaem. W wieku pitnastu lat Paulina zakochaa si w czterdziestoletnim Louisie Freronie, znanym jako krl dandysw. Rodzina uznaa ich zwizek za niemoliwy, a Napoleon zabroni Freronowi kontaktw z siostr. W rewanu Paulina rozpocza seri flirtw z jego oficerami. By odzyska kontrol nad sytuacj, cesarz znalaz Paulinie ma, Victora Leclerca, jasnowosego, powanego syna bogatego mynarza. Prezentem lubnym Napoleona dla szwagra bya nominacja na generaa brygady. Cho maestwo nie opierao si na wielkiej mioci, Paulina bya do szczliwa i w 1798 roku urodzia Leclercowi syna, Dremidea. W 1801 roku francusk koloni San Domingo ogarn bunt niewolnikw pod przywdztwem Toussainta LOuverture. Leclerca wysano, by stumi zamieszki. Paulina nie chciaa opuszcza Parya i swych licznych kochankw. (Jeden z nich napisa pniej: Nim wyjechaa, nie mniej ni piciu z nas rwnoczenie dzielio jej aski. Bya niewyobraaln azg i... najbardziej podan.) Zamkna si na trzy dni w swej sypialni i zgodzia uda na San Domingo dopiero wwczas, gdy Napoleon przyrzek jej regularne dostawy paryskich sukien. Leclercowi udao si w 1802 roku stumi rebeli. Wkrtce potem zarazi si t febr i zmar. Paulina powrcia do Francji. Po przybyciu do Parya jej aoba nie potrwaa dugo. Napoleon popiesznie wybra jej drugiego ma, ksicia Camillo Borghese. By to bajecznie bogaty Woch, posiadacz najwikszej na wiecie kolekcji diamentw. Paulina pokochaa jego fortun i tytu, pojawi si jednak istotny szkopu: ksi nie zdoa sprosta jej w sypialni. Z Villa Borghese moda ona pisaa do wuja: O wiele lepiej byoby mi pozosta wdow po Leclercu, z dochodem rocznym zaledwie dwudziestu tysicy frankw, ni polubi eunucha. Paulina z atwoci przerzucaa si od jednego uczucia do drugiego. Przebywajc w Paryu zakochaa si w Louisie Philippeie Augucie de Forbin, malarzu z towarzystwa. Wie gosi, e zosta on szczodrze wyposaony przez natur i Paulina nie moga si nim nasyci. Z czasem jego niezwyke przymioty fizyczne stay si przyczyn powanych dolegliwoci zdrowotnych partnerki. Wezwano lekarza, ktry stwierdzi, e nieszczsna dziewczyna jest na skraju wycieczenia. Macica bya obrzmiaa na skutek cigego dranienia, a ciany pochwy uszkodzone w wyniku cigych otar. Dla ratowania zdrowia Pauliny skoniono Forbina, by wstpi do armii, i wysano na odlegy posterunek. Paulina natychmiast znalaza pocieszenie. W Nicei zatrudnia modego muzyka, Felixa Blanginiego, by dyrygowa jej orkiestr. Pniej trafia w ramiona czoowego aktora francuskiego tamtych czasw, Francoisea Talmy, a wreszcie zaprosia do swej sypialni dwudziestopicioletniego adiutanta, szefa personelu Napoleona, pukownika Armanda de

Canouville. W tym momencie Napoleon ponownie wzi sprawy w swoje rce i wyprawi nieszcznika do Gdaska. Canouville zmar w 1812 roku, podczas odwrotu spod Moskwy. Na jego szyi znaleziono medalion z podobizn Pauliny. Ta za przez kilka dni bya dosownie niepocieszona. Wraz z bratem udaa si na wygnanie na Elb, a po upywie Stu Dni zamierzaa towarzyszy mu na w. Helen. Gdy Brytyjczycy udaremnili jej zamiary, powrcia do ma i na koniec, w piknej villa Borghese, z nieodcznym lusterkiem w rku, zmara na raka w wieku czterdziestu czterech lat. Pozosta jednak trway pomnik jej urody. W najlepszych swych dniach pozowaa synnemu rzebiarzowi, Antonio Canovie, do posgu odpoczywajcej Wenus. Gdy spytano j, jak moga pozowa mu nago, odrzeka ze zdziwieniem: Nie byo wcale zimno. W pracowni pali si przecie ogie. Ostatnim jej yczeniem byo, by trumna pozostaa zamknita. Miast tego przyniesiono z magazynu rzeb Canovy i umieszczono tu obok otarza. Ludwik Napoleon, syn Ludwika Bonaparte, brata Napoleona I i krla Holandii, oraz crki Jzefiny, Hortense, zosta cesarzem Napoleonem III w 1852 roku. Po upadku Napoleona I rodzin Bonapartych wygnano z Francji, Ludwik wychowywa si, wic w Szwajcarii. Ju jako modzieniec miewa wiele kochanek i mg si pochwali gromadk nielubnego potomstwa. Gdy zmar ksi Reichstadtu (jedyny legalny potomek Napoleona I, uwaany za jego nastpc: za Napoleona II), Ludwik Napoleon przewodzi rodzinie w walce o francuski tron. By umocni swe prawa, owiadczy si wasnej kuzynce, Matyldzie Bonaparte. Jednake jego nadzieje na maestwo rozwiay si z powodu nieustajcych stara o odzyskanie wadzy. W 1836 roku dokona nieudanego zamachu stanu i musia ucieka do Anglii. Sprbowa raz jeszcze w 1840 roku. Wraz z niewielkim oddziaem wyldowa w Boulogne i natychmiast zosta pojmany. Uwiziony w fortecy Ham, tak dugo domaga si kobiecego towarzystwa, a francuskie wadze zezwoliy na odwiedziny niejakiej Alexandrinie Yergeot. Dwudziestoletnia pikno z gminu, oficjalnie zatrudniona bya jako prasowaczka, lecz tajemnic poliszynela stanowi fakt, e jest ona naonic Pierwszego Winia Stanu. Ludwik spdzi w wizieniu sze lat. W tym czasie Alexandrine urodzia mu dwch synw. W 1846 roku Ludwik Napoleon zdoa uciec i dotrze do Anglii. W Londynie zamieszka z angielsk piknoci, Elizabeth Howard. Byli razem przez dwa lata. Wanie Elizabeth sfinansowaa jego powrt do Francji w 1848 roku i umoliwia mu odzyskanie wadzy. Nagrodzi j tytuem ksinej de Beauregard i picioma milionami frankw w gotwce. W 1853 roku Ludwik Napoleon polubi hiszpask arystokratk, Eugeni de Montijo. Bya to z pewnoci najmniej odpowiednia dla partnerka. Eugenia uwaaa seks za

odraajcy, a jako gorliwa katoliczka wierzya, e ma on suy jedynie podzeniu dzieci. Ksiniczka Matylda utrzymywaa, e cesarzowa powinna bya zosta mniszk. W chwili lubu Eugenia miaa dwadziecia siedem lat i bya dziewic. Dwa lata pniej, po przyjciu na wiat ich jedynego syna, kontakty seksualne midzy maonkami ustay. Mimo to cesarzowa bya zazdrosna o kochanki ma i oskaraa go, e sypia z najgorszymi wyrzutkami spoeczestwa, byle tylko przysporzy jej blu. Istotnie, Ludwik mia szczeglne upodobanie do osawionych kurtyzan i prostytutek. Pewnego razu zapaci dziesi tysicy funtw za jedn jedyn noc z brytyjsk prostytutk Cor Pearl. Cora znana bya w caej Europie. Gdy wyznaczy jej spotkanie Bertie, ksi Walii, wniesiono j do sali jadalnej na srebrnym pmisku, przystrojon jedynie sznurem pere i... naci pietruszki. Inna kurtyzana, ktr Napoleon III dzieli si z niesfornym ksiciem Walii, to La Barucci, pikna Woszka. Jej prawdziwe nazwisko brzmiao Giulia Beneni. Trzymaa na widocznym miejscu w salonie srebrny puchar z wygrawerowanym N i cesarsk koron. Cesarz mia take dusz przygod ze synn francusk aktork, Rachel. Napoleon III sypia nie tylko z kobietami pracujcymi, miewa take arystokratyczne kochanki. Markiza Taisey-Chatenoy opowiadaa, jak pewnej nocy wkroczy do jej sypialni odziany w bladoliliow jedwabn pidam. Nie zawracajc sobie gowy konwersacj czy gr wstpn, od razu wzi si do rzeczy. Po kilku chwilach, wypenionych sapaniem i ocieraniem potu, zakoczy spraw i odszed. Uwid take pani Walewsk, on swego ministra spraw zagranicznych. Jego ostatni kochank zostaa postawna wieniaczka, Marguerite Bellanger. Napoleon by ju wwczas chory i Eugenia obawiaa si, e nowy romans moe go zabi, skonia, wic Marguerite do zerwania kontaktw z cesarzem. Spytany, czemu ma tak wiele kochanek, Ludwik odrzek: Potrzebuj moich maych rozrywek. Jednake te mae rozrywki stanowiy powane zagroenie dla bezpieczestwa pastwa. Ministrowie bagali cesarza, by by ostrony, i ostrzegali, e jaka awanturnica moe doprowadzi go do zguby. Tak si zreszt istotnie stao. Pikna dziewitnastolatka, contessa di Castiglione, zostaa wysana przez premiera Sardynii, by zapewni swym rodakom poparcie cesarza w walce o zjednoczenie Woch. Osigna, co chciaa. Napoleonowi III brakowao wyczucia politycznego. Wplta Francj w seri katastrofalnych konfliktw, a poraka w wojnie z Prusami w latach 1870-1871 kosztowaa go cesarsk koron. Zmar na wygnaniu w Anglii w 1873 roku.

ROZDZIA II

DZIESI DNI, KTRE WSTRZSNY KIEM

Lenin
Wadimir Iljicz Uljanow lepiej znany jako Lenin by w gruncie rzeczy kobieciarzem, lecz pocigay go tylko te damy, ktre zaangaoway si w rewolucyjn walk. Jego pierwsz kochank zostaa o rok od niego starsza zagorzaa marksistka, Nadieda Konstantinowna Krupska. Gdy jako moda dziewczyna przeczytaa pierwszy tom Kapitau Marksa, usyszaa jak pniej twierdzia dzwon aobny bijcy dla kapitalizmu, obwieszczajcy, e wkrtce grabiecom zostanie odebrany ich up. Z pewnoci miewaa romantyczne porywy. Nadieda bya ciemnowosa i dosy atrakcyjna. Rewolucyjny zapa modego Lenina wywar na niej wielkie wraenie. Spacerowali bulwarami nad New i gawdzili o obaleniu kapitalizmu oraz o pomszczeniu mierci brata Lenina, powieszonego za udzia w spisku na ycie cara. Jednake Lenin interesowa si rwnoczenie jedn z przyjaciek Nadiedy, dowcipn i dn przygd Apolinari Jakubow. Owiadczy si jej tu przed swoim aresztowaniem za dziaalno wywrotow. Z wiziennej celi napisa do Apolinarii i Nadiedy, aby zjawiy si pod murem, na ulicy Szpalernej, by mg zerkn na nie spoza krat. Apolinaria nie przysza, Nadieda samotnie obja wart. Lenin zrozumia, e jego owiadczyny zostay odrzucone. Wkrtce aresztowano rwnie Apolinari i Nadied. Zesano je na Syberi. Po kilku miesicach mody profesor prawa pomg Apolinarii w ucieczce. Pojechali razem do Londynu, gdzie w 1902 roku spotkali si z Leninem i Nadied. Apolinaria pomoga kochankom znale niedrogie lokum pod numerem 30 przy Holford Square. Po krtkim pobycie w wizieniu take Lenin musia wyruszy na Syberi. W tym czasie on i Nadieda byli ju zarczeni, wic poprosili wadze, by wolno im byo uda si na zesanie razem. Otrzymali zgod, pod warunkiem, e si pobior. Siostra Lenina, Anna, nie bya zachwycona. Napisaa, e Nadia wyglda jak led.

Cho Nadiedzie nie brakowao w modoci urody, w chwili lubu z Leninem utracia ju cay swj czar i wygldaa staro. Pisarz Ilja Erenburg stwierdzi zoliwie: Wystarczy jeden rzut oka na Krupsk, a zrozumiecie, e Lenin nie interesowa si kobietami. Ponadto oblubienica cierpiaa na chorob Gravesa* co oznaczao, e nie bd mogli mie dzieci. On take nie by zbyt pocigajcy. Pierwsze sowa, jakie Nadieda skierowaa do narzeczonego po przybyciu na Syberi, brzmiay: Och, jak obrzydliwie si roztye!. Tej nocy pili z miejscowymi i udali si do sypialni dopiero o wicie. Jeli istniaa jakakolwiek szansa na rozkosze miodowego miesica, zniweczyo j przybycie matki Nadiedy. Bya to gboko religijna kobieta o nadzwyczaj ostrym jzyku. Nieustannie sprzeczaa si z Wadimirem. Z czasem Lenin zagustowa w kobietach z klas uprzywilejowanych. W 1905 roku mieszka w Sankt Petersburgu pod przybranym nazwiskiem, by unikn aresztowania. Pozna przystojn rozwdk, znan jako Elizabeth de K. Bya to niezalena finansowo arystokratka o wyrafinowanych gustach artystycznych i literackich. Uwielbiaa wystawny styl ycia. Spotkali si w restauracji Tartar, gdzie Lenin jada obiady w towarzystwie jednego z przyjaci, Michaia Rumiancewa. Elizabeth siedziaa samotnie, a Lenin nie mg oderwa od niej wzroku. Rumiancew zna j troch, wic zaprosi dam do ich stolika. Poznasz nadzwyczaj interesujcego czowieka uprzedzi j jest bardzo sawny, ale nie wolno ci zadawa zbyt wielu pyta. W chwil potem rozbawionej i zaciekawionej Elizabeth przedstawiono niejakiego Williama Freya. Zapytaa go, czy jest Anglikiem. Niezupenie odpar tajemniczy mczyzna. Gawdzili okoo godziny. Elizabeth wiadoma bya, e nieznajomego otacza aura niebezpieczestwa, lecz nie miaa pojcia, e to jest wanie osawiony W. Lenin, ktry pisuje pene ognia artykuy do Nowej yzni. Lenin, o ktrym mwi cay Petersburg. Tydzie pniej Elizabeth odwiedzia redakcj Nowej yzni, gdzie natychmiast natkna si na swojego Anglika. Ciesz si, e pani widz powiedzia martwiem si o pani. Nie przychodzi pani ju do Tartare?. Elizabeth zrozumiaa, e Frey chciaby spotka si z ni ponownie, lecz znaa go zbyt sabo, by przyj jego zawoalowane zaproszenie. Musiaa dowiedzie si czego wicej. Odszukaa Rumiancewa i spytaa o Williama Freya. Nic nie rozumiesz odpar Rumiancew. Mj przyjaciel Frey bez wtpienia interesuje si kobietami, lecz jego zainteresowanie ma charakter raczej spoeczny i polityczny. Bardzo wtpi, czy konkretne kobiety w ogle go obchodz. Pozwl mi doda, e po naszym wsplnym obiedzie dokadnie wypyta mnie o ciebie. Jest ostrony przy zawieraniu nowych znajomoci. Boi si tajnych informatorw. Zmuszony byem powiedzie mu, kim jeste. Elizabeth zrozumiaa, e fascynujcy pan Frey jest zapewne gronym rewolucjonist. A jednak musiaa spotka si z nim ponownie. Rumiancew zaaranowa, wic kameralne
Schorzenie tarczycy; do typowych objaww nale m. in. wytrzeszcz oczu i pojawienie si wola. przyp. tum.
*

przyjcie. W trakcie rozmowy pada propozycja, by w mieszkaniu Elizabeth odbyway si tajne spotkania. Apartament pooony by w modnej dzielnicy, a gocie mogli wchodzi i wychodzi nie zauwaeni. Co wicej, policji nie przyszoby prawdopodobnie do gowy, e w takim wanie miejscu spotyka si grupa rewolucjonistw. Elizabeth zgodzia si udostpni mieszkanie dwa razy w tygodniu. Zwalniaa wwczas suc i nastawiaa samowar. Lenin zjawia si pierwszy i przekazywa jej haso dnia. Miaa wpuszcza pozostaych goci po podaniu umwionego sowa. Gdy rozpoczynali dyskusj, Elizabeth usuwaa si do sypialni. Czasami jednak jedynym gociem by Lenin. Ich romans, peen namitnoci, od pocztku obfitowa w sprzeczki. Elizabeth miaa szerokie zainteresowania kulturalne. Lenin nie dba o nic poza polityk. Kochanka staraa si mimo wszystko wyj mu naprzeciw. W czerwcu 1906 roku wzia udzia w tajnym wiecu zorganizowanym na polach pod Petersburgiem. Gdy pojawi si Lenin, tum dosownie oszala. Mwca zachca zgromadzonych do natychmiastowego buntu. Wreszcie uformowali pochd i wkroczyli do miasta. Lenin szed oczywicie na czele. Na Piotrowskim Prospekcie kozacy rozpdzili manifestantw, smagajc ich bezlitonie nahajkami. Lenin ukry si w przydronym rowie. Wydawa si zachwycony obrotem spraw, lecz Elizabeth wiedziaa, e kochanek jest w olbrzymim niebezpieczestwie. Grozio mu aresztowanie za podeganie do rozruchw. Spytaa, czy jest gotw odda si cakowicie w jej rce i sucha bez zastrzee. Odpar, e tak. Wwczas kobieta poprowadzia go przez ki i zaronite cieki do pobliskiej wioski, a nastpnie wrcili tramwajem do centrum Sankt Petersburga. On by wobec niej rwnie opiekuczy. Pewnego razu, gdy byli sami w jej mieszkaniu, rozarzony wgielek z samowara upad na sukni Elizabeth. Materia zaj si byskawicznie. Lenin rzuci si na ratunek i zdusi pomienie. Gdy powsta, zauwaya, e dry. Odwrci si i wybieg z pokoju. Wanie wtedy Elizabeth zdaa sobie spraw, e jest w niej gboko zakochany. Podya za nim, gdy uda si do Sztokholmu. Nawet w Szwecji obawia si tajnej policji. Wid ycie konspiratora, pene tajemnych sygnaw, hase i zebra w odludnych miejscach. Pewnego dnia zadzwoni do niej i umwi si na kolejne spotkanie. Zaznaczy jednak, e gdyby dostrzega w pobliu jakich Rosjan, powinna udawa, e go nie zna. Przybywszy w umwione miejsce Elizabeth zauwaya dwch Gruzinw okadajcych piciami automat sprzedajcy przekski. Gdy pojawi si Lenin, Gruzini wykrzyknli unisono: Towarzyszu Iljicz, pomcie nam z t cholern, buruazyjn maszyn! Chcemy kanapki z szynk, a ona wci podaje nam ciastka! Ojciec rewolucji musia uy wszystkich swych talentw dialektycznych, by wydoby dane kanapki. Tymczasem Elizabeth posusznie spogldaa w inn stron. Lenin by zachwycony jej postaw, cho nie byo prawdziwego zagroenia. Wiesz, kim s ci dwaj? spyta pniej. To nasi delegaci z Kaukazu. Wspaniali chopcy, ale zupene dzikusy.

Dzielc czas midzy on i partyjne spotkania, Lenin rzadko znajdowa chwil dla Elizabeth. Czasami, w niedziel, wynajmowali niewielk dk wiosow i wypywali na jezioro. Namitno nie gasa. Gdy pani de K. powrcia do Sankt Petersburga, otrzymaa od kochanka szalony, naglcy list. Napisz do mnie od razu nalega Lenin. Okrel dokadnie, gdzie i kiedy moemy si spotka, inaczej mog zdarzy si opnienia i nieporozumienia. Elizabeth poczua si dotknita jego tonem i postanowia zerwa romans. Jednake, gdy dwa lata pniej, przebywajc w Genewie, przeczytaa w gazecie, e Lenin bdzie przemawia w Paryu, pod wpywem impulsu wskoczya do pocigu. W czasie przerwy udaa si na spotkanie z Wadimirem w maym pokoiku za trybun. By otoczony wielbicielami, wic nie zdoaa zbliy si do niego. W kocu dostrzeg j w tumie. Wydawa si zaskoczony, otworzy szeroko oczy. Co tu robisz? zapyta. Przyjechaam, eby ci posucha odrzeka Elizabeth. Mam take dla ciebie wiadomo od pewnej osoby. Wrczya mu kopert. By w niej adres i numer telefonu hotelu, gdzie si zatrzymaa. Nastpnego ranka czekaa niecierpliwie na telefon. Nie zadzwoni. Lenin zjawi si osobicie i natychmiast padli sobie w ramiona. Romans rozpocz si na nowo, lecz ju bez namitnoci, jaka go ongi cechowaa. Spotykali si i pisywali do siebie przez dziewi lat. Niektre z wczeniejszych listw pene s ognia. Ostatnie przypominaj wykady dialektyki marksistowskiej. W kocu kochankowie zrozumieli, e yj w dwch rnych wiatach. Cho Lenin by gorcym rzecznikiem rwnych praw dla kobiet, twierdzi, e nigdy nie spotka takiej, ktra przeczytaaby od deski do deski Kapita lub bya w stanie zrozumie rozkad jazdy pocigw i poj reguy gry w szachy. Wrczy Elizabeth szachownic z pionkami i poprosi, by udowodnia mu, e si myli. W odpowiedzi wysaa mu reprodukcj Giocondy Leonarda i poprosia, by przyjrza si jej, a nastpnie opisa swoje odczucia. Lenin napisa: Nie rozumiem tej twojej Mony Lisy. Ani jej strj, ani twarz nie mwi mi zupenie nic. Wydaje mi si, e istnieje opera o tym tytule i jaka powie dAnnunzia. Po prostu nie pojmuj, czemu wysaa mi t rzecz. Ostatnia ktnia dotyczya pojcia wolnoci. Elizabeth zakwestionowaa sztywne reguy dialektyki marksistowskiej. Twierdzia, e musi przecie by miejsce na osobist wolno jednostki. Lenin odpar: Ludzie nie potrzebuj wolnoci. Wolno jest jedn z form buruazyjnej dyktatury. W pastwie godnym tego miana nie ma miejsca na wolno. Lud chce sprawowa wadz, lecz c zrobiby, gdyby mu j dano? By rok 1914 i Lenin ju wkrtce mia zosta dyktatorem. Wci jeszcze spotyka si z pani de K., gdy pozna wielk mio swego ycia, kolejn bogat rozwdk, Elisabeth dHerbenville Armand, Francuzk z pochodzenia, crk aktora music-halli. Gdy ojciec zmar, zamieszkaa z babk i ciotk, ktre byy nauczycielkami w Moskwie. Elisabeth miaa wwczas osiemnacie lat i wkrtce zwrcia uwag dwudziestoletniego Aleksandra Armanda, modszego syna bogatego wytwrcy tekstyliw.

Pobrali si i osiedlili w podmoskiewskiej posiadoci. Na wiat przyszo picioro dzieci. Elisabeth bya waciwie cakiem szczliwa, otrzymywaa przecie od ycia wszystko, o czym moga zamarzy. Wszystko poza dreszczykiem emocji i niebezpieczestwem. Nieoczekiwanie odesza od ma i zamieszkaa z jego modszym bratem, Wadimirem. Bdc wyznawcami wolnej mioci wdali si w ognisty romans, ale Elisabeth wci czego brakowao, wic podya do Sztokholmu, gdzie wprowadzia si do znanej rzeczniczki praw kobiet, Ellen Key. Feminizm znudzi wkrtce dn wrae kobiet. Gdy wic do rk Elisabeth trafiy polityczne eseje Lenina, obiecujce silne wraenia rewolucyjnej walki, natychmiast staa si wyznawczyni bolszewizmu. Powrcia do Rosji, by wzi udzia w rewolucji 1905 roku, i przybraa pseudonim Inessa. Po kilku dniach zostaa aresztowana. Spdzia w wizieniu dziewi miesicy, a po wyjciu na wolno pracowaa jako kurier podziemnej organizacji bolszewikw. Wkrtce pojmano j ponownie, pod powaniejszym ju zarzutem przekupstwa funkcjonariuszy armii. M zapaci kaucj, lecz niepoprawna Inessa nie zaprzestaa konspiracyjnych dziaa i po raz trzeci trafia za kraty. Tym razem zesano j do Archangielska, gdzie surowy klimat pnocy ama wszystkie karki, poza najtwardszymi. Jej szwagier, Wadimir, bdc wci pod jej urokiem, pody za ni na wygnanie. Wkrtce zachorowa na grulic i zmar. Inessie udao si zbiec i wraz z dwjk dzieci dotrze do Francji, gdzie tymczasem staa si legend. W Paryu Lenin powita j z otwartymi ramionami. Bya przecie bohatersk rewolucjonistk. Przywdca bolszewikw od dawna ledzi jej wyczyny, teraz za umieci j w apartamencie ssiadujcym z mieszkaniem jego i Nadiedy. Inessa miaa trzydzieci lat. Uwag zwracay jej ogromne oczy, delikatne rysy i nieokieznana burza kasztanowych lokw. Obecno tej bystrej i inteligentnej towarzyszki inspirowaa innych uchodcw. Czsto widywano j z Leninem w przytulnych kafejkach przy Avenue dOrleans. Bya lubiana, lecz Andelika Baabanow bolszewicka agitatorka, ktra z czasem zostaa kochank Mussoliniego nie paaa do niej sympati. Prawdopodobnie bya po prostu zazdrosna: Nie lubiam jej. Bya pedantyczna. Stuprocentowa bolszewiczka, jeli chodzi o sposb ubierania zawsze w tym samym, surowym stylu sposb, w jaki mylaa i mwia. Znaa dobrze kilka jzykw, a w kadym z nich odmieniaa w nieskoczono: Lenin, Lenina, Leninowi. A do tej chwili Lenin uwaany by za purytanina. Teraz towarzysze rewolucjonici zauwayli, jak zwraca si do tej pocigajcej kobiety per ty. Forma ta uywana bya przez wyksztaconych Rosjan wycznie w stosunku do bliskich. Dotychczas wdz zwraca si w ten sposb jedynie do swojej matki, sistr i oczywicie ony. Zarwno Lenin, jak Inessa uwielbiali muzyk Beethovena. Podobnie interpretowali pisma Marksa. Oboje wzorowali si na bohaterach powieci Czernyszewskiego Co robi? Ju wkrtce odgrywali role, jakie wyznaczy im pisarz.

Nadieda nie staraa si przeszkodzi zwizkowi ma z Iness. W istocie wrcz uatwiaa mu sytuacj. Tego lata udaa si z matk na wakacje do Pornic, niewielkiej wioski w pobliu St Nazaire, pozostawiajc dwjk zakochanych w stolicy. Istniej dowody, e nim w Paryu zjawia si Inessa, Lenin mia przygod z nieznan nam z nazwiska Francuzk. Wdz rewolucji napisa do niej seri nadzwyczaj intymnych listw. Gdy po mierci Lenina sprawa wysza na jaw, tajemnicza kochanka zgodzia si wstrzyma publikacj korespondencji, pki yje Nadieda. Otrzymaa za to szczodre uposaenie od sowieckich wadz. By moe wic Nadieda wolaa widzie u boku ma kogo, kto przynajmniej mwi po rosyjsku i jest oddany sprawie. Z pewnoci lubia Iness. Lubia przebywa w jej towarzystwie i przyglda si zabawom dwjki dzieci, ktre rywalka przywioza ze sob do Parya. Krupska pisaa bez ogrdek, e dom staje si janiejszy, gdy wkracza do Inessa. Lenin za nie mia nic do ukrycia, jeli chodzi o sprawy swych uczu i namitnoci rewolucja bya zawsze na pierwszym miejscu. Kochankowie rozstali si po raz pierwszy, gdy Lenin i Nadieda udali si z rewolucyjn misj do Krakowa. Inessa tsknia straszliwie. Pisaa z Parya: Rozstalimy si, ja i Ty, najdroszy! To takie bolesne. Gdy spogldam na znajome miejsca, widz a nazbyt jasno, jak nigdy dotd, ile miejsca zajmujesz w mym paryskim yciu. Kada moja tu aktywno czy si tysicznymi nimi z mylami o Tobie. Nie byam w Tobie zupenie zakochana, cho kochaam Ci tak bardzo. Nawet teraz potrafi obej si bez Twoich pocaunkw, o ile bd moga Ci widywa. Porozmawia z Tob od czasu do czasu byoby tak wielk radoci, a nikomu nie wyrzdzioby szkody. Czemu miaabym si tego wyrzec? Listy Inessy nie pomijaj take napi i zadranie midzy ca trjk: Pytasz mnie, czy si gniewam, e to Ty narzucie nam rozk. Nie, bo nie sdz, by uczyni to dla siebie. Byo wiele dobrego w moich paryskich kontaktach z N. K.*. W jednej z ostatnich pogawdek powiedziaa mi, e staam si jej bardzo droga po wsplnych chwilach spdzonych w Longjumeau* i jesieni, nad tumaczeniami. Przyzwyczaiam si do Ciebie. Tak bardzo pragn nie tyle sucha Ci, co przyglda Ci si, gdy mwisz. Po pierwsze, Twoja twarz tak bardzo si wwczas oywia, a po drugie atwo mi wtedy patrze na Ciebie, bo wcale mnie nie zauwaasz. Samotno Inessy nie trwaa dugo. Po omiu miesicach caa trjka osiada w Galicji. Z pocztku dochodzio do spi i Nadieda miaa zamiar odej, aby Lenin mg polubi kochank. Jednake jemu wcale si to nie umiechao. By zbyt zaleny od Krupskiej w rewolucyjnej dziaalnoci. Z drugiej strony, nie potrafi obej si bez Inessy, cho z innych zgoa powodw. Trwao, wic menage d trois. Byy to szczliwe chwile. Nadieda wspominaa: Godzinami spacerowalimy po zasypanych limi lenych ciekach. Zazwyczaj
* *

Nadieda letnia szkoa dla rewolucjonistw

wybieralimy si w trjk: Wadimir Iljicz, Inessa i ja. [] Czasami odpoczywalimy na sonecznej polanie pokrytej krzewami. Iljicz szkicowa tezy przemwie, ja uczyam si woskiego. [] Inessa szya spdnic i rozkoszowaa si ciepem soca. Przez cae lata podrowali razem, wsplnie spiskowali i snuli polityczne intrygi. W 1917 roku powrcili do Rosji synnym zaplombowanym pocigiem. W wagonie znajdowaa si take Andelika Baabanow. To wanie Lenin, Nadieda i Inessa zaplanowali rewolucj padziernikow. Uformowali zamknity krg wadzy, ktry doprowadzi do stworzenia Zwizku Sowieckiego, pierwszego na wiecie pastwa komunistycznego. Mieszkali razem na Kremlu a do mierci Inessy na tyfus w padzierniku 1920 roku. Dwa tygodnie przed mierci Inessa zanotowaa w pamitniku: Dla nieuleczalnych romantykw mio zajmuje w yciu pierwsze miejsce, pozostawia w tyle wszystko inne. Z pewnoci ona bya romantyczk. Nawet wtedy, gdy choroba rozwina si na dobre, pozostaa oddana Leninowi. W ostatnich skrelonych przez ni notatkach czytamy: Teraz wszyscy mi ju zobojtnieli. Chodzi o to, e nudzi mnie niemal wszystko. Jedyne ciepe uczucia ywi dla dzieci i W. I. Pod innymi wzgldami jest tak, jakby moje serce umaro. Tak jakbym oddaa wszystkie moje siy, wszystkie namitnoci W. I. i mojej pracy. rda mioci wyschy w mojej piersi. Ciao Inessy wystawiono w Domu Sowietw, a potem pogrzebano pod kremlowskim murem. Na jednym z wiecw widniay sowa: Towarzyszce Inessie, W. I. Lenin. Wdz rewolucji by zaamany. Andelika Baabanow, wwczas ju etatowa pracownica Kominternu, zanotowaa: Nie tylko jego twarz, ale caa posta wyraaa tak wielki smutek, e nie odwayam si go pociesza nawet najmniejszym gestem. Byo jasne, e chce pozosta sam na sam ze sw aob. Wydawao si, e zmala: czapka niemal zakrywaa mu twarz, oczy tony w powstrzymywanych z wysikiem zach. Gdy nasze grono postpio naprzd wraz z tumem aobnikw, poszed z nami bez oporu, tak jakby wdziczny by, e prowadzimy go bliej zmarej towarzyszki. Po mierci Inessy Lenin i Nadieda zaopiekowali si jej dziemi. Jednake wdz rewolucji nigdy ju nie otrzsn si z alu. Bez swojej wielkiej mioci podupad na zdrowiu, a jego polityczna gwiazda zacza blednc. Zmar na udar w 1924 roku. Nadieda ya jeszcze pitnacie lat w apartamencie na Kremlu. Zmara w 1939 roku, w wieku siedemdziesiciu lat.

ROZDZIA III

ZA MURAMI KREMLA

Josif Wissarionowicz Stalin, awrientij Beria

Zazwyczaj sdzi si, e komunistyczni dyktatorzy nie interesuj si seksem. Uwaamy zwykle, e myl jedynie o dobru ludu. Osobista przyjemno, jaka wynika z uprawiania mioci, jest wszak buruazyjnym przeytkiem. Posuchajmy, co czonek sowieckich wadz, Borys Bazanow, powiedzia o najstraszliwszym z czerwonych tyranw towarzyszu Stalinie: Ten namitny polityk nie mia innych sabostek. Nie goni ani za pienidzmi, ani za rozkosz. Nie by kibicem sportowym i nie szala za kobietami. Kobiety, poza jego wasn on, mogy dla niego nie istnie. Bazanow mija si z prawd. Pierwsz on Stalina bya Gruzinka, Jekatierina Swanidze. Jej brat Aleksander studiowa w tym samym seminarium duchownym, w ktrym Josif Wissarionowicz Dugaszwili zgbia zasady wiary, nim porzuci je na rzecz rewolucyjnej walki. Pobrali si w 1903 roku. Cho Stalin by ju w tym czasie ateist, zgodnie z yczeniem matki panny modej ceremonia odbya si w cerkwi. Jekatierina rwnie bya gboko religijna, wic gdy m udawa si na spotkania rewolucjonistw, padaa na kolana i wznosia mody proszc, by Stalin porzuci niemie Bogu pogldy i zwrci si ku yciu w spokoju i ciszy. Mieli jednego syna, Jakowa. Cho Stalin niespecjalnie liczy si z on, to jednak musia bardzo j kocha. By zaamany, gdy w 1910 roku Jekatierina zmara. W cmentarnej bramie powiedzia, kadc rk na sercu: To stworzenie zmikczao moje kamienne serce. Teraz nie yje, a wraz z ni umary wszystkie moje cieplejsze uczucia dla rodzaju ludzkiego. Czuj w piersiach pustk, tak niewypowiedzian pustk. Sowa te zwiastoway mier milionw ludzi. Cho strata pierwszej ony zamienia serce przyszego dyktatora w kamie, jego seksualne dze nie umary wraz z ni. Podczas wojny domowej, w roku 1919, spotka Nadi Alelujew, crk kolejarza. Bya bardzo pikna, a jej rysy wskazyway wyranie na orientalne

pochodzenie. Stalin ukrywa si. Spotka Nadi, gdy jej rodzice, ktrych zna od dwudziestu lat, udzielili mu schronienia w swym domu. Miaa zaledwie lat szesnacie, gdy pozbawi j dziewictwa. Stalin mia lat trzydzieci dziewi. Cho dwukrotnie od niej starszy, wyda si dziewczynie nad wyraz romantyczny dziki swemu fanatycznemu oddaniu rewolucji. Wkrtce Nadia rwnie zostaa rewolucjonistk i mimo sprzeciwu matki polubia Stalina. Maonek speni marzenia Nadii, zabierajc j do Moskwy opancerzonym samochodem. Miesic miodowy spdzili w Carycynie, gdzie Stalin organizowa obron przeciw natarciu Biaych. Zreorganizowa siy policyjne, zdemaskowa niejeden kontrrewolucyjny spisek i zleci niezliczone egzekucje. Miasto zostao na jego cze nazwane Stalingradem. Tu wanie Nadia stracia swe polityczne dziewictwo. Okruciestwo ma wobec kadego, kto omieli sprzeciwi si jego woli, uwiadomio dziewczynie, jak potg i narkotykiem jest nieograniczona wadza. Nadia zostaa jedn z sekretarek Lenina i zamieszkaa wraz z mem na Kremlu. Nienawidzia tego mieszkania. Ich pierwsze dziecko, Wasilij, przyszo na wiat w 1920 roku, a creczka, Swietana, w 1926. Gdy po mierci Lenina Stalin przej wadz, Nadia zacza martwi si wpywami i przywilejami zwizanymi z pozycj wodza. Kciy si one wszak z jej komunistycznymi zasadami. Zapragna ukoczy studia. Jednake na uczelni inni studenci wkrtce uwiadomili jej, e forsowana przez ma kolektywizacja kosztowaa ycie milionw zmarych z godu na Ukrainie. Podejmowanie przy rodzinnym stole podobnych tematw nie byo z pewnoci recept na domowe szczcie. Stalin odpowiada na zarzuty najwulgarniejszymi obelgami. Nie oszczdza nawet Nadiedy Krupskiej, ktra z blem wysuchiwaa jego krzykw. Wasn matk zwyk nazywa star dziwk. Stalin skary si, e Nadia nie jest w jego gucie, e to kobieta z ideaami... led z ideaami sama skra i koci. Bardziej odpowiadaa jego upodobaniom bya kelnerka, krasawica z zadartym noskiem i wesoym, dwicznym miechem, ktr zatrudni jako suc na daczy. Swietana podsumowaa zwile jej zalety: Pulchna, schludna, zrcznie podawaa do stou i nigdy nie wtrcaa si do rozmowy. Swietana bya przekonana, e gdy na daczy zjawia si wspomniana dziewczyna, stosunki seksualne midzy rodzicami od dawna naleay do przeszoci. Nadia miaa oddzieln sypialni, a Stalin nocowa zazwyczaj w swym biurze lub w niewielkim pokoiku ssiadujcym z jadalni. Kryy plotki, e ma romans z tancerk baletow. Nie cichy rwnie pogoski, e to wanie on zrobi dziecko szesnastoletniej crce czonka biura politycznego, azara Kaganowicza. Trocki sdzi, e poza Swietan Stalin ma jeszcze drug crk, ktrej matk nie jest Nadia. Wieczorem 8 listopada 1932 roku sprawy midzy Stalinem i Nadia przybray najgorszy moliwy obrt. Na Kremlu odbywao si przyjcie z okazji pitnastej rocznicy rewolucji.

Stalin namawia on do picia, cho wiedzia, e jest abstynentk z przekonania. Doszo do sprzeczki i Stalin cisn jej w twarz zapalony papieros. Upokorzona Nadia wybiega z pokoju. Dugo spacerowaa po kremlowskich ogrodach, usiujc si uspokoi. Gdy wrcia do swoich apartamentw, znalaza Stalina w ku z on jednego z partyjnych dygnitarzy. Wwczas posza do swego pokoju i zastrzelia si. Stalin niezbyt przej si jej mierci. Nad jej otwart trumn wysycza z nienawici: Opucia mnie jak wrg. Nie uczestniczy ani w czuwaniu przy zwokach, ani w pogrzebie, a swoj nienawi rozcign take na rodzin zmarej ony. Siostr Nadii, Ann Siergiejewn, skazano na dziesi lat wizienia. Odsiadywaa wyrok w pojedynczej celi. Szwagier Stalina, Pawe, zmar nagle, rzekomo na atak serca, podczas czystek 1938 roku. Jego on, Jewgieni, aresztowano pod faszywym zarzutem prby otrucia Stalina. Ma Anny, Stanisawa Redensa, aresztowano i rozstrzelano. Wielu mwio, e Nadia dobrze zrobia popeniajc samobjstwo, gdy inaczej take ona padaby ofiar czystek. Tylko crka, Swietana, cieszya si mioci ojca, lecz staa si na Kremlu winiem. Stalin nazywa j swoj gosposi. Zawsze siadywaa u jego boku podczas uroczystych obiadw. Przezywa j pieszczotliwie wrbelkiem i muszk, a listy koczy zawsze czuym cauj. Czsto j caowa. Dystans midzy nimi powikszy si dopiero wtedy, gdy Swietana przeczytaa w Illustrated London News, e jej matka wcale nie umara na zapalenie wyrostka, jak jej wmawiano. Stalin wpad we wcieko, gdy Swietana zacza interesowa si mczyznami. Od tej chwili nie moga ju liczy na pocaunki przestaa by jego niewinn, ma dziewczynk. Kiedy zbuntowaa si przeciw ojcowskiej tyranii, Stalin zacz w obecnoci kolegw czyni brutalne uwagi na temat jej ycia seksualnego. Poleci NKWD ledzi jej kochankw. Gdy dziewczyna bya jeszcze uczennic, odkry jej romans z filmowcem w rednim wieku, ydowskiego pochodzenia, Aleksiejem Kaplerem. Zada od crki caej prawdy. Wiem o wszystkim krzycza wymachujc teczk materiaw zgromadzonych przez NKWD mam tu wszystkie wasze rozmowy telefoniczne! Ale ja go kocham protestowaa Swietana. Kochasz?! wrzasn Stalin uderzajc j w twarz. Twj kocha jest brytyjskim szpiegiem. Zosta aresztowany. Kapler spdzi pi lat za krgiem polarnym, w kopalniach Workuty. Stalin by zachwycony, gdy rozpado si pierwsze maestwo Swietany. Jednake, gdy ponownie wysza za m, zrazi si do niej ostatecznie. Po mierci dyktatora Swietana ucieka na Zachd. Mieszkaa w Wielkiej Brytanii, Ameryce i Szwajcarii. Po czterech nieudanych maestwach, w wieku siedemdziesiciu lat, zostaa mniszk, aby jak mwia odpokutowa za grzechy ojca. Stalin, przynajmniej na pocztku, kocha crk. Wobec synw by zawsze brutalny i bezlitosny. Jakow, syn z pierwszego maestwa, by od dziecka traktowany z pogard. By

moe, dlatego, e przypomina Stalinowi o jego gruziskim pochodzeniu. Jedynie naleganiom Nadii zawdzicza naley, e chopiec mieszka na Kremlu. Prawdopodobnie on sam wolaby inne lokum. May Jakw jest obiektem czstych i surowych kar swego ojca relacjonowa Trocki. Gdy w roku 1928 lub 1929 Jakow usiowa bezskutecznie popeni samobjstwo, Stalin stwierdzi zoliwie: Ha, nawet strzela celnie nie potrafi. W czasie drugiej wojny wiatowej Jakow trafi do niewoli niemieckiej. Ojciec ogosi go zdrajc mwic, e aden prawdziwy Rosjanin nie daby si schwyta ywcem. Odmwi wymiany syna na ktrego z jecw niemieckich i zamkn w wizieniu jego on. Jakow zmar w niewoli w 1943 roku. Modszy syn, Wasilij, rwnie by bity. W domu rzuca chopca na podog i kopa cikimi buciorami mwia Swietana. Po nieudanej karierze w czerwonym lotnictwie Wasilij zmar jako cakowicie zdegenerowany alkoholik, majc czterdzieci jeden lat. Jego syn zakoczy ycie w wyniku przedawkowania heroiny, jedna z crek bya alkoholiczk, a druga zmara w szpitalu psychiatrycznym. Stalin lubi fotografowa si z maymi dziemi, a machina partyjnej propagandy gosia, e obdarza je szczegln mioci. Czsto opowiadano wwczas historyjk o tym, jak to trzyletni chopiec wrci do domu z przedszkola i oznajmi ojcu: Nie jestem ju twoim synem. Co przez to rozumiesz?! wykrzykn przeraony ojciec. Nie jeste moim ojcem rzeko rezolutnie dziecko moim ojcem jest Stalin. To on da mi wszystko, co mam. W rzeczywistoci Stalin w swej brutalnoci nie ogranicza si do wasnego potomstwa. W 1935 roku zmieni przepisy prawa tak, e przed sdem mogy stawa take dzieci. Dziesiciolatki byy torturowane i przetrzymywane w wizieniach. Starano si wydoby z nich informacje o rodzicach lub wyznania, e s kontrrewolucjonistycznymi, faszystowskimi terrorystami. Dzieci osb przebywajcych w obozach take trafiay za kraty. Gdy spytano Stalina czym zawiniy, ten odrzek: S wolnomylicielami, ot co. Podczas klski godu w 1932 roku Stalin wyda rozkaz, by rozstrzeliwano zagodzone dzieci, kradnce ywno z wagonw kolejowych. Sowiecki przywdca ubzdura sobie, e roznosz one choroby weneryczne. Oblicza si, e ojczulek Stalin jest bezporednio odpowiedzialny za mier setek tysicy dzieci. Musimy doda do tego jeszcze dwa lub trzy miliony, ktre zmary z godu w latach trzydziestych. W wczesnym Zwizku Sowieckim popularny by nastpujcy dowcip, powtarzany oczywicie szeptem: Nauczyciel pyta jednego ze swych wychowankw: Kto jest twoim ojcem? Dziecko odpowiada: Towarzysz Stalin. A kto jest twoj matk? Sowiecka ojczyzna mwi dziecko. A kim chciaby zosta? pyta nauczyciel. Dziecko bez namysu odpowiada: Sierot. Stalin uwielbia buty z cholewami. Nie tylko, dlatego e mg w nich kopa swego syna, jego wasny ojciec by przecie szewcem. Upiwszy si kopa maego Josifa. Bi take jego matk, co pozwala uzna, e Stalin przez cae ycie by wrogiem kobiet. Take wysokie buty

wodza stay si tematem artw: Dlaczego Lenin nosi botinki, a Stalin sapogi? To proste: w czasach Lenina gwno sigao tylko do kostek. Na oficjalnych fotografiach Stalin zawsze wystpuje w wysokich butach, ze spodniami wsunitymi w cholewy na chopski sposb. Rzadko je zdejmowa i zawsze sypia w skarpetkach. Powodem moga by ch ukrycia zdeformowanej lewej stopy. Wedug kartotek Ochrany drugi i trzeci palec mia zronite. Jeden z czonkw osobistej obstawy trafi do GU-agu, poniewa zapomnia o woeniu wysokich butw. Nieszcznik ten nosi filcowe kapcie, gdy nie chcia budzi picego wodza. Stalin oskary go o snucie morderczych planw. Nie rozstawa si z sapogami nawet przy najmniej odpowiednich okazjach. Podczas wakacji w Gruzji, pod koniec lat dwudziestych, pokazywa gociom kwitnce w ogrodzie przepikne re. Mia na sobie lekki garnitur z grubego jedwabiu i cikie, czarne buty do konnej jazdy, ktre zupenie nie pasoway do reszty stroju. Josifie Wissarionowiczu zapyta wreszcie jeden z goci jest tak gorco, a wy wci macie na sobie te buty. Jak moecie wytrzyma?. C mam powiedzie odrzek Stalin s naprawd wygodne. I uyteczne. Gdybym w nich kopn kogo w gow, do koca wiata nie pozbieraby wszystkich zbw. I wybuchn miechem. To typowa dla Stalina sadystyczna fantazja. Zawsze mia skonno do identyfikowania si z silniejszym, z napastnikiem nawet z wasnym okrutnym ojcem. Gdy by u wadzy, wzorowa si na rosyjskich carach, zwaszcza na Iwanie Gronym i Aleksandrze I, pogromcy Napoleona. Czasami porwnywa si nawet do Mikoaja II, wadcy, ktry uwizi go, a potem zesa na Syberi. Ulubionym bohaterem Stalina by Hitler. Przeprowadzajc czystki wzorowa si na hitlerowskiej Nocy Dugich Noy. Gdy w czerwcu 1941 roku Hitler zaatakowa Rosj, Stalin rozkaza wojskom ochrony granic zaniechanie oporu. Sdzi, e zaszo nieporozumienie. Po prostu nie mg uwierzy, e Hitler atakuje, cho widziao to cae jego otoczenie. Wielu komentatorw politycznych doszukao si w tej fascynacji elementw homoseksualnych, lecz musimy pamita, e Stalin nienawidzi rwnie gejw. W 1933 roku, nie podajc powodw, ustanowi prawo zakazujce, pod grob surowej kary, stosunkw homoseksualnych. Pniej, dla celw propagandowych, wymyli spisek homoseksualistw. Twierdzi, e ma on na celu obalenie wadzy. W styczniu 1934 roku rozpoczy si masowe aresztowania homoseksualistw. Maksym Gorki opublikowa w Prawdzie artyku, w ktrym czytamy: Gdy zniszczymy homoseksualistw, faszyzm zniknie z powierzchni Ziemi. Stalin czsto nazywa swych wrogw mskimi kurwami. Kryy plotki, e w poowie lat trzydziestych Stalin mia homoseksualn przygod z szefem swojej ochrony, wgierskim ydem K. W. Paukerem. Z pewnoci to Pauker by w tym zwizku biernym partnerem. Wiedzia, co Stalin lubi. Jego popisowym numerem byo odgrywanie roli Grigorija Zinowjewa, ktry przed egzekucj upad na kolana i obj cholewy

swego kata. Naoczny wiadek relacjonuje: Stalin ledzi kady ruch Zinowjewa i co chwila wybucha miechem. Gdy gocie zobaczyli, ile radoci przysparza Stalinowi ta scena, poprosili o bis. Pauker posusznie zrobi, czego od niego dano. Tym razem Stalin mia si tak serdecznie, e a zgi si w p i trzyma rkami za brzuch. Gdy Pauker zdecydowa si na improwizacj i zamiast pa na kolana wznis rce do nieba i wykrzykn: Suchaj, Izraelu, Pan jest twoim Bogiem!, Stalin nie mg ju wytrzyma i krztuszc si ze miechu nakaza Paukerowi, by przerwa wystp. Pewne podteksty homoseksualne mogy mie rwnie pijatyki, jakie Stalin po wojnie urzdza na Kremlu. Wrd zaproszonych byli wycznie mczyni. Czonek wczesnych polskich wadz, Jakub Berman, uczestniczy w 1948 roku w jednym z takich przyj. Wspomina, e taczy z Mootowem. Z pewnoci chodzi o pani Mootow? zapytano go. Nie, nie byo jej tam odrzek Berman. Przebywaa przecie w obozie pracy. Taczyem z Mootowem. Musia to by walc, a w kadym razie co atwego, bo nie mam pojcia o tacu. Po prostu przestawiaem stopy do rytmu. Jak kobieta? pado pytanie. Tak, Mootow prowadzi odpar Berman by niezym tancerzem. Stalin tymczasem obsugiwa gramofon i patrzy. Zdaniem Bermana, bawi si doskonale. Nie by to odosobniony incydent. Stalin czsto zmusza mczyzn, by taczyli ze sob. W rzeczywistoci na Kremlu byo coraz mniej kobiet. Podobnie jak pani Mootow przebyway w obozach pracy. Stalin wczy si do zabawy jeden jedyny raz. Wypiwszy bruderszaft z Tito, chwyci jugosowiaskiego przywdc wp i ruszy z nim w tan do skocznej, ludowej melodii. Taczy z takim ogniem, e kilkakrotnie nogi oszoomionego Tito odryway si od parkietu. William Bullitt, w latach trzydziestych amerykaski ambasador w Zwizku Sowieckim, opowiada o jeszcze bardziej szokujcym wydarzeniu: Stalin by wobec mnie nadzwyczaj kordialny. Pewnego razu, gdy wypi troch za duo, ucaowa mnie namitnie w usta. C za przeraajce dowiadczenie! awrentij Beria mia sta si nastpc Stalina. By szefem jego tajnej policji, znanym z brutalnych gwatw na modych dziewcztach. Podobnie jak w przypadku wikszoci potencjalnych dyktatorw, ycie seksualne Berii byo z pozoru zupenie normalne. W 1920 roku w Gruzji pozna swoj on. W tym czasie ojczyzna Stalina nie bya jeszcze krajem komunistycznym i Beria przebywa w wizieniu. ona jednego z towarzyszy przysza do niego z wizyt i przyprowadzia swoj siostrzenic, pitnastoletni Nino Gegeczkori. Jej uroda zbia Beri z ng. Po roku, gdy komunici zdobyli wadz i Beria wyszed na wolno, spotka j na ulicy w Tbilisi. Sza wanie do szkoy. Zapyta, czy spotka si z nim potem na chwil pogawdki. Nino zgodzia si. Pniej opowiadaa: Siedzielimy na aweczce. awrentij mia na sobie czarn peleryn i studenck

czapk. Dugo mwi o tym, jak bardzo mu na mnie zaley. Co wicej, powiedzia, e mnie kocha i chce si ze mn oeni. Miaam wtedy szesnacie lat. Beria wyjani, e sowiecki rzd chce wysa go do Belgii, aby pozna procesy destylacji ropy naftowej, lecz podr dojdzie do skutku tylko wtedy, jeli si oeni. Nino zastanowia si nad propozycj i wreszcie wyrazia zgod. Pobrali si w popiechu, bojc si sprzeciwu jej rodziny. Jednake belgijska podr nigdy nie dosza do skutku. Jako lojalny komunista, Beria mia zosta szefem Czeka. Mieli jednego syna, taka jest oficjalna wersja tej opowieci. Jednake w ksice Komisarz, autorstwa Tadeusza Wittlina, byego winia Workuty, znajdujemy zupenie inne informacje. Wittlin utrzymuje, e Beria pozna Nino, gdy by ju szefem gruziskiej tajnej policji. Mia wwczas do dyspozycji luksusowo wyposaony pocig, ktry suy mu za wdrown kwater gwn. Na jednej ze stacji zbliya si do niego moda dziewczyna, bagajc o ask dla brata, ktry niedawno zosta aresztowany. Bya bardzo pikna redniego wzrostu, o wielkich czarnych oczach i nienobiaej cerze. Tak wanie Beria i Nino spotkali si po raz pierwszy. Beria od razu si ni zachwyci i poprosi, by wsiada do wagonu. Twierdzi, e chce pozna szczegy sprawy. Natychmiast zaprowadzi j do swej sypialni i kaza si rozebra. Gdy usiowaa uciec, zamkn drzwi na klucz i uderzy j w twarz. Potem chwyci j za ramiona, popchn na posanie i zgwaci brutalnie. Gdy byo po wszystkim, zamierza wezwa strae i zamkn dziewczyn w wizieniu. Jednake spojrzawszy na jej zalan zami twarz stwierdzi, e w istocie jest nadzwyczaj adna. By pewien, e najdalej za p godziny zapragnie jej znw. Zamkn j, wic w sypialni i uda si do wagonu restauracyjnego na suto zakrapiany obiad. Przez ca noc gwaci j systematycznie. Rankiem zamwi niadanie dla dwojga. Gdy opuszcza pocig, by speni obowizki subowe, zamyka j w przedziale. Mimo caej swej brutalnoci Beria by zauroczony. Nino stanowia ten typ kobiety, jakiego zawsze pragn. Miaa mae piersi, wielkie oczy i wydatne, sodkie wargi. Cho bya moda i niewinna, jej ciao byo pene i dojrzae. Trzyma j w zamkniciu przez kilka dni, podczas gdy pocig przemierza stepy Suchumi w regionie Abchazji. Z czasem Beria doszed do wniosku, e byoby gupot pozbywa si tak cennej zdobyczy. Wszyscy jego towarzysze i zwierzchnicy byli onaci, a on spdza czas uwodzc mode dziewczta. Wiedzia, e mimo oficjalnych tez, goszcych pochwa wolnej mioci, w partii przewaay purytaskie tendencje. Jeli ma kontynuowa karier, bdzie lepiej, jeli si oeni. Jak pomyla, tak zrobi. Nino bya jego winiem i nie miaa w tej sprawie nic do powiedzenia. Wydaje si, e wersja Wittlina lepiej pasuje do tego, co wiemy o charakterze Berii. Jako dziecko nie by urodziwy i szkolne koleanki kpiy z niego bezlitonie. Gdy by nastolatkiem, dziewczta traktoway go lekcewaco, on za zacz je gorco nienawidzi. Nie mia nawet do pienidzy, by zapaci adniejszym prostytutkom. Musia zadowala si starymi i brzydkimi.

Gdy nadesza rewolucja, wszystko ulego zmianie. Jako szef Czeka, Beria mia obowizek ledzi wrogw partii bolszewickiej. Czsto szuka ich w szkoach, gdzie osobicie przesuchiwa uczniw, bijc po twarzach i smagajc trzcink donie, nim nie podali mu nazwisk rzekomych kontrrewolucjonistw. Szczeglnie lubi przesuchiwa dziewczta, zwaszcza te adne takie, jakie odtrcay go, gdy sam by uczniem. Im bardziej bezbronna i niewinna bya ofiara, tym lepiej. Uwielbia znca si nad nimi i zdolny by posun si nawet do morderstwa. W 1935 roku komisarz handlu zagranicznego, Arkadij Rosengoltz, na swoje nieszczcie zabra w podr do Suchumi liczn crk, Jelen. Byli gomi Nestora Lakoby, sekretarza komitetu wykonawczego Abchazji. Gospodarz poprosi dwch swoich kuzynw, Bazylego i Michaia, by oprowadzili Jelen po okolicy. Gdy Beria ujrza dziewczyn, by dosownie oczarowany. Kilka dni pniej Lakoba zaprosi go do swego wiejskiego domku, sugerujc, e bdzie to spotkanie w mskim gronie. Gdy zjawi si Beria, Lakoby nie byo w pobliu. Obecni byli tylko jego kuzyni i Jelena. Najpierw suchali wsplnie pyt, a Jelena taczya z wszystkimi po kolei. Podano rachatukum, herbat i wino. W pewnej chwili Jelena wysza do toalety. Jeden z chopcw wla do jej kieliszka czysty spirytus. Gdy dziewczyna wrcia, Beria zaproponowa toast za krlow piknoci. Nalega, by wypia wino jednym haustem. Wkrtce potem Jelena le si poczua i wysza na dwr zaczerpn powietrza. Trzej mczyni podyli za ni. Dziewczyna upada na trawnik. Po kilku minutach odzyskaa przytomno i zdaa sobie spraw, e towarzysze zdejmuj z niej ubranie. Z pocztku mylaa, e chodzi o to, by moga swobodniej oddycha. Oni jednak zgwacili j kolejno. Gdy byo po wszystkim, napastnicy wpadli w panik. Co si stanie, jeli Jelena opowie o caej historii ojcu? By on przecie prominentem wrd bolszewikw i mia wielkie wpywy w Moskwie. Znaleli rozwizanie jeden z nich chwyci dziewczyn za szyj i udusi. Nastpnie Beria zatelefonowa do wadz ledczych. Gdy funkcjonariusze przybyli na miejsce zbrodni, wyjani im, e jest szefem tajnej policji Gruzji i e dziewczyna wypia zbyt wiele wina. W upojeniu wpada w histeri i wybiega do ogrodu, gdzie popenia samobjstwo. Beria stwierdzi, e nie ma potrzeby przeprowadza sekcji. Owiadczenie sygnowane przez pierwszego sekretarza wszechkaukaskiego komitetu partii komunistycznej, awrentija Pawowicza Beri, oraz sekretarza komitetu wykonawczego Abchazji, Nestora Lakob, zrobio swoje. Wadzom ledczym pozostawao jedynie zawiadomi ojca dziewczyny o nieszczliwym wypadku. Nastpnego dnia Beria powrci do Tbilisi. Jako Gruzin, Beria by jednym z niewielu ludzi, ktrym ufa Stalin, jego kariera w partii komunistycznej przebiegaa, wic bez przeszkd. W 1938 roku uda si do Moskwy, by obj kierownictwo Ludowego Komisariatu Spraw Wewntrznych osawionego NKWD. Za jego spraw powstay w caym Zwizku Sowieckim tysice obozw pracy. Jako e Beria zajmowa si zarwno bezpieczestwem wewntrznym, jak produkcj na potrzeby wojska, trudno zrozumie, kiedy znajdowa czas na seksualne podboje. Mimo to Moskwa huczaa od plotek o

tym, e uwozi i gwaci mode dziewczta. Jednake prawdy nie zna nikt, a do chwili, gdy w 1953 roku zmar Stalin, a Beria przegra walk o wadz z Nikt Chruszczowem. Gdy wszechwadny szef NKWD zosta wreszcie aresztowany, jeden z czonkw jego osobistej ochrony sporzdzi list trzydziestu dziewiciu kobiet, z ktrymi jego zwierzchnika czyy intymne zwizki. Owiadczy ponadto bez ogrdek, e w 1943 roku Beria zarazi si syfilisem. Podczas procesu inny podwadny powiedzia, e jego zadaniem byo wyszukiwanie na ulicach Moskwy atrakcyjnych kobiet i dostarczanie ich do mieszkania przeoonego, gdzie Beria je gwaci. Potwierdzi to personel amerykaskiej ambasady. Znajdowaa si ona przy tej samej ulicy, co biuro Berii, i pracownicy niejednokrotnie widywali dziewczta przywoone pno w nocy czarnymi limuzynami. Beria nie ogranicza swych rozrywek do godzin pracy. Nocami czsto przemyca dziewczta do swej rezydencji, nie zwaajc na obecno ony. Aby unikn haasu, poi je winem, a zasny, i dopiero potem gwaci. Nie lepiej zachowywa si podczas urlopw. wczesny minister kultury Gruzji wspomina pewn przejadk ulubion motorwk Berii. Na jeziorze natknli si na mod pywaczk, czonkini miejscowego klubu sportowego. Beria zatrzyma d i nalega, by dziewczyna wesza na pokad. Gdy to uczynia, zacz robi sprone uwagi. Wyranie usiowa j uwie, cho baa si go panicznie. Po chwili zwrci si ku ministrowi, kaza mu wskoczy do wody i popyn do brzegu. Gdy nieszczsny czowiek wyzna, e nie umie pywa, Beria wypchn go za burt. Utonby z pewnoci, gdyby nie dostrzeg go z brzegu jeden z czonkw ochrony i nie wysa na pomoc odzi. Beria zawsze mia szczeglne upodobanie do sportsmenek. Domaga si, by dano mu wybra co dla siebie spord dziewczt przybyych do Moskwy z okazji dnia kultury fizycznej. NKWD trzymao pod specjalnym nadzorem rosyjsk inteligencj, a Beria osobicie troszczy si o morale modziutkich aktoreczek. Mia romans z Nin Aleksiejewsk, czonkini zespou pieni i taca, ktry w 1940 roku zosta wysany do Finlandii, by zapewni rozrywk sowieckim onierzom. Po aresztowaniu Berii przeszukano jego biuro. Znaleziono listy miosne i czci damskiej garderoby. Syn Berii, Sergo, usiowa broni ojca, lecz nawet on musia przyzna, e Beria mia nielubne dziecko. Stalin wiedzia oczywicie o wszystkim. Rosyjski historyk, Dimitrij Wokogonow twierdzi: Cho sekretarz generalny ceni ascez i purytanizm, musia wiedzie, e Beria jest notorycznym rozpustnikiem. Mwiono, e opowieci o niektrych eskapadach Berii bawiy Stalina do ez. Nie do na tym, szef NKWD usiowa w obecnoci wodza uwie jego przyjacik, Jewgieni Aleksandrown. Pewnego wieczoru przy kolacji cisn pod stoem jej koano. Josif, on mnie obmacuje! wykrzykna kobieta. Wszyscy biesiadnicy spojrzeli na winowajc. Oczywicie, nie znaczy to wcale, e nie sprbowa ponownie.

ona Stalina, Nadia, nienawidzia Berii i przestrzegaa przed nim ma. On jednak nie zwraca na to uwagi. Zachowao si nawet zdjcie Berii trzymajcego na kolanach crk Stalina, Swietlan. Szef NKWD obejmuje ramionami dziewczynk, ktra wyranie stara si unikn jego karesw. Podczas procesu oskarono Beri, e jest imperialistycznym szpiegiem i prowadzi antypastwow i antypartyjn dziaalno, oraz o piciokrotny gwat. W aktach znajdujemy opisy orgii z udziaem nastoletnich dziewczt, uwizionych w jego willi w Gruzji, a take zeznania tych, ktre zgwaci w Moskwie. W grudniu 1953 roku uznano go winnym postawionych zarzutw i natychmiast rozstrzelano.

ROZDZIA IV

KOCHANKOWIE Z PIZZA LE LORETO

Benito Mussolini
Niewiele jest tajemnic w yciu seksualnym woskiego dyktatora Benita Mussoliniego. Waciwie mgby on bez problemu kandydowa z ramienia amerykaskiej partii demokratw, bowiem brakiem dyskrecji dorwnywa takim tuzom, jak J. F. Kennedy czy Lyndon B. Johnson. Przyznawa pniej, e ju jako nastolatek rozbiera wzrokiem kad napotkan dziewczyn. Przed ukoczeniem osiemnastu lat, gdy uczy si w szkole w Forlimpopoli, regularnie odwiedza miejscowy burdel. We fragmencie autobiografii, napisanym w modoci, w czasie jednego z czstych pobytw w wizieniu, odmalowa chwile spdzone z pewn ladacznic, ktra sczya pot kadym porem swego zwiotczaego ciaa. Pisa take, i uwid swoj kuzynk i kilka jej przyjaciek, lecz spotkania z nimi byy zwykle krtkie i pozbawione prawdziwej rozkoszy. Plastycznie opisa pierwszy, brutalny kontakt seksualny z wieniaczk o imieniu Virginia. Bya biedna lecz miaa delikatn cer oraz do adne rysy. Mussolini zanotowa: Pewnego dnia zabraem j na gr, rzuciem na podog przy drzwiach i po chwili bya moja. Powstaa z paczem i wrd ka rzucaa na mnie obelgi. Twierdzia, e odebraem jej honor. Prawdopodobnie byo to prawd. Jaki jednak honor moga posiada? Podobne fragmenty zostay oczywicie pominite w oficjalnej autobiografii Mussoliniego, ktra ukazaa si drukiem w 1939 roku. Pierwsz sta partnerk seksualn Benita bya rosyjska agitatorka komunistyczna, Andelika Baabanow. Starsza od swego partnera o czternacie lat, wkrtce znudzia si gwatownym, penym egoizmu mokosem. Dziewitnastoletni Mussolini pracowa przez cztery miesice jako nauczyciel w Gualtieri. Spotka tam pikn dwudziestolatk o imieniu Luigia. Bya on onierza, a Benito nie mia dla niej litoci. Przyzwyczaiem j do mej zazdrosnej i tyraskiej mioci mwi suchaa mnie lepo i robiem z ni, co chciaem.

Drczy j, bi, a pewnego razu zrani noem w udo. Kocha si z ni dziko i samolubnie, co potem miao by cech szczegln wszystkich jego kontaktw z kobietami. Mussolini uwaa si przede wszystkim za czowieka czynu. Nie zadowalao go zagrzebanie si w zapadej wiosce i wbijanie wiedzy w gowy czterdziestki uczniw. Musia stamtd wyjecha, by pozostawi pitno na losach wiata. W czerwcu 1902 roku, bez grosza przy duszy, uda si do Szwajcarii. Sypia pod mostami i w publicznych aniach, a czasem z pewn studentk medycyny, uciekinierk z Polski. Chwile spdzone z ni w ku okreli jako niezapomniane. Mniej wicej w tym czasie zarazi si chorob weneryczn od pewnej matki w rednim wieku. Bya ona jak twierdzi na szczcie starsza i sabsza od niego. Jak zawsze kochaa go do szalestwa. Po powrocie do Woch Benito zosta dziennikarzem i agitatorem politycznym. Czsto przebywa w wizieniu. W 1909 roku, gdy podczas jednego z krtkich okresw wolnoci mieszka w domu ojca, zakocha si w Augucie Guidi. Bya ona starsz crk Anny, kochanki Mussoliniego seniora, kobiety o ponurym usposobieniu. Benito chcia oeni si z August, ona jednak uwaaa go za lekkoducha. Polubia z czasem mczyzn posiadajcego sta prac grabarza. Mussolini zwrci wic uwag na modsz pann Guidi, Rachel, o ktrej mwiono, i jest jego siostr przyrodni. Benito wanie ukoczy jedyn sw powie, ktra doczekaa si publikacji. Utwr zatytuowany Kochanka kardynaa ukazywa si w odcinkach w Il Popolo dItalia. Nie zosta dobrze przyjty, lecz podoba si Rachele. Jedna z najsympatyczniejszych postaci, suca, ktra oddaje ycie, by uratowa pani, nosia jej imi. Pewnego wieczoru, gdy Benito wrci do domu z teatru, zada, by Rachele z nim zamieszkaa. Jej matka nie chciaa o tym sysze, wic Mussolini wycign bro i powiedzia: Widzi pani ten rewolwer, signora Guidi? Jest w nim sze nabojw. Jeli Rachele mnie nie zechce, znajdzie si jeden dla niej i jeszcze pi dla mnie. Wybr naley do pani. Anna niechtnie daa parze swe bogosawiestwo. Dwa dni pniej Mussolini wynaj w Forli dwa malekie, ciemne pokoiki. Rachele wspominaa: Wprowadzilimy si wieczorem. Pamitam, e Benito by bardzo zmczony i bardzo szczliwy, cho obawia si nieco mojej reakcji, gdy dokumenty maeskie nie byy jeszcze gotowe. Rozumiaam jednak, e stoi przede mn mczyzna mojego ycia, czekajc niecierpliwie na jedyny dar, jaki moe mu przynie los moj mio. Codzienne zmagania pokryy przedwczesnymi zmarszczkami jego mod twarz. Nie byo miejsca na wahania. Poszam za nim bez namysu. Wsplne ycie nie ukadao si gadko. Mussoliniemu zaoferowano prac wydawcy w Brazylii. Zdecydowany by j przyj, ale przeszkodzia temu cia Rachele. Przez trzy lata pastwo Mussolini i ich powikszajca si co roku gromadka potomstwa gniedzili si w dwch obskurnych klitkach. Benito zosta sekretarzem zwizku socjalistw w Forli i trwoni fundusze wydajc tygodnik zatytuowany La Lotta di Classe (Walka Klas). Wszystkie cztery strony wypeniay jego wasne utwory. Czas wolny spdza popijajc wino z

przyjacimi i od czasu do czasu podszczypujc w tyek jak adn pann. Pozostawa jednak, na razie, wierny Rachele. Napisa kolejn powie. Tym razem opowiadaa ona o losach arcyksicia Ferdynanda, ktry w zamku Mayerling popeni samobjstwo wraz ze sw siedemnastoletni kochank. Nie udao mu si opublikowa tego dziea. Powie, podobnie jak Kochanka kardynaa, bya w gruncie rzeczy czyst pornografi. Mussolini przez cae ycie mia szczeglne upodobanie do tanich erotycznych powiecide. La Lotta di Classe stopniowo zdobywaa grono oddanych czytelnikw, Mussolini za coraz wicej czasu spdza poza domem. Pokusy, jakie stwarza taki tryb ycia, okazay si nieodparte. W chwili, gdy Benito przej wadz, by nienasyconym rozpustnikiem. Z maniackim zapamitaniem usiowa uwie kad kobiet, ktra zjawiaa si w jego pokoju hotelowym lub w apartamencie paacu przy via Rasella. Nie byo miejsca na adne ale, czy, na adne uprzejmoci. Po prostu bra je z szalecz pasj. Nie zawraca sobie gowy szukaniem ka. Najczciej robi to na pododze lub na blacie biurka. Nie kopota si take zdejmowaniem spodni czy butw. Akt dobiega koca w cigu dwch minut. Jako modzieniec Benito wybiera zazwyczaj wyrafinowane intelektualistki, zwaszcza nauczycielki, z wiekiem jednak jego wymagania ograniczay si do tego, by partnerka nie bya zbyt chuda. Lubi, gdy jego kochanki mocno pachniay. Uwielbia wo potu, lecz dziaay na niego rwnie cikie, duszce perfumy. Mussolini nie by czyciochem. Czsto skrapia si obficie wod kolosk, zamiast uy wody i myda. Najczciej nie zawraca sobie gowy goleniem. Pewnego razu zjawi si z kilkudniowym zarostem na oficjalnej audiencji na hiszpaskim dworze. Akt seksualny nieodmiennie suy jedynie jego wasnej satysfakcji. Nie myla ani o odczuciach partnerki, ani o jej wygodzie. A jednak kobiety lgny do niego. On za bez zbdnych wstpw rzuca si na dziennikarki, ony czonkw partii, aktorki, suce, hrabiny i cudzoziemki. Kobiety te z dum wspominay chwile spdzone z Mussolinim. Wiele z nich twierdzio, e odpowiada im tak bezceremonialne podejcie. Podobaa im si brutalna cielesno aktu miosnego. W chwili orgazmu Benito wybucha lawin gwatownych przeklestw, potem jednak przez chwil by czuy i romantyczny. Czasami bra do rki skrzypce i gra jak sentymentaln melodi. Mio fizyczna bya dla niego nieprzytomnym, zwierzcym przeyciem, gdy jednak zaspokoi swe dze, partnerki budziy w nim cieplejsze uczucia. Jedna z jego kochanek opowiadaa, e z pocztku jego niezdarna gra wstpna, polegajca na brutalnym mitoszeniu piersi, wzbudzia w niej odraz. A jednak powracaa potem w jego ramiona, gdy nie umiaa oprze si tak wszechwadnemu mczynie. Mussolini mia pen swobod dziaania, gdy Rachele nie chciaa zamieszka z nim w Rzymie. Bya wiadoma swych gminnych manier. W stolicy czua si zupenie nie na miejscu. Wiedziaa take o licznych kochankach ma. Czasami udawa si do jednej z nich,

Margherity Sarfatti, twierdzc, e jedzie odwiedzi rodzin. Rachele tolerowaa jego grzeszki, gdy wiedziaa, e Benito mimo wszystko kocha j oraz dzieci i jest szczliwy w maestwie. Ciko pracujca i odporna na cierpienie, bya idealn on dla faszysty. Zamiowanie Mussoliniego do seksu i sentyment dla dzieci znalazy wkrtce odbicie w polityce pastwa. Duce nalega na podwojenie przyrostu naturalnego. Twierdzi, e Wochy potrzebuj wielodzietnych rodzin, by zapewni dostateczn liczb onierzy. Ustanowi podatek od nieuzasadnionego pozostawania w stanie kawalerskim. Pracownicy nie posiadajcy potomstwa mieli by odtd dyskryminowani na korzy przykadnych ojcw rodzin. Z pen hipokryzj wyj spod prawa cudzostwo. Kobiety miay podlega karom surowszym ni mczyni. By przeciwny nowoczesnym tacom, ktre uwaa za niemoralne i plugawe. Usiowa pooy kres dekadenckiemu yciu nocnemu Rzymu. Papie by zachwycony, cho narzeka, e wci wbrew prawu w lokalach odbywaj si wystpy obnaonych dziewczt. Duce by gboko oddany pitce swoich dzieci, a woska prasa malowaa obraz uomo casalingo poczciwego domatora. Trudno byo jednak ukry inne, bynajmniej nie domowe rozrywki. Skandaliczne opowieci o jego seksualnych wyczynach nieustannie trafiay na amy zagranicznych czasopism. Jedn z kochanek bya neurotyczna Ida Dalser. Mieszkali razem z przerwami a do roku 1915, gdy Benito j porzuci. Mieli fizycznie i umysowo upoledzonego synka o imieniu Benito Albino. Cho Mussolini panicznie obawia si chorb i deformacji ciaa, uzna chopca oficjalnie za swego potomka. Gdy zerwa z Id, kobieta trafia do szpitala psychiatrycznego. Ju w 1913 roku utrzymywaa, e Benito zoy jej obietnic maesk. Z czasem twierdzia, e lub w istocie si odby. Zarzekaa si, e nie zdoa jej kupi za pienidze, jakie dawa na utrzymanie dziecka. Gdy Mussolini pracowa jeszcze w Il Popolo dItalia, miaa zwyczaj stawa wraz z synkiem pod oknami redakcji i krzycze, by kochanek zszed na d, jeli si odway. Reakcja Benita bya prosta i bezporednia. Pewnego razu zjawi si w oknie z pistoletem w doni. Ida podoya ogie w pokoju hotelu Bristol w Tarencie, krzyczc histerycznie, e jest on Duce. Zmara w szpitalu psychiatrycznym w Wenecji w 1935 roku. Benito Albino znalaz si w przytuku w Mediolanie, gdzie zmar w roku 1942. W 1913 roku Mussolini uwid anarchizujc intelektualistk, Led Rafanelli. Kobieta dopiero po fakcie dowiedziaa si, e kochanek jest onaty. Wyjani jej, i Rachele nie przejmuje si jego miostkami. Chcia koniecznie kontynuowa romans, twierdzc, e kady wydawca z prawdziwego zdarzenia potrzebuje utalentowanej kobiety na stanowisku oficjalnej kochanki. Inn kobiet, ktrej mioci akn, bya Margherita Sarfatti, zajmujca si krytyk sztuki w Avanti!. Z czasem zostaa wydawc faszystowskiego czasopisma Gerarchia. Pisywaa za Mussoliniego artykuy do amerykaskich gazet i bya autork oficjalnej biografii, ktra koczya si opisem jego oczu poncych wewntrznym ogniem. Romans trwa a do lat

trzydziestych. Margherita bya jedyn powan rywalk oficjalnej kochanki Duce, Clary Petacci. Zrazio j dopiero wprowadzenie przez Mussoliniego antysemickich regulacji prawnych. W 1937 roku przybya do Rzymu francuska aktorka, Fontagnes, ktra pod swym prawdziwym nazwiskiem, Magda Coraboeuf, pisywaa dla La Liberte. Miaa przeprowadzi wywiad z Duce. Odmwia powrotu do Parya, pki Mussolini nie pjdzie z ni do ka. Uczyni to z waciw sobie gwatownoci. Gdy kochali si po raz pierwszy, usiowa udusi j szalem. Przebywaam w Rzymie dwa miesice, a Duce mia mnie w tym czasie dwadziecia razy powiedziaa prasie. Rozpaczliwie usiujc uciszy plotki, Mussolini poinformowa policj i ambasad Francji, e Magda nie jest we Woszech mile widziana. Kobieta zareagowaa gwatownie usiowaa si otru. Gdy to si nie powiodo, strzelia do ambasadora francuskiego, ktrego obwiniaa o utrat mioci najwspanialszego mczyzny na wiecie. Zostaa aresztowana i skazana na rok wizienia za umylne uszkodzenie ciaa. W jej mieszkaniu policja znalaza ponad trzysta fotografii Mussoliniego. Po wojnie aresztowano j ponownie, za szpiegostwo na rzecz pastw osi. W 1960 roku w Genewie po raz drugi zaya trucizn. Tym razem osigna cel. Mimo wszystko Mussolini zdolny by take do trwalszych zwizkw z kobietami. W 1932 roku, gdy subowym alfa romeo podrowa do Ostii, zauway stojc na poboczu adn, mod dziewczyn, ktra machaa do niego krzyczc: Duce! Duce!. Benito kaza szoferowi zatrzyma pojazd. Wysiad i zbliy si do dziewczyny. Gdy do niej przemwi, zadraa z podniecenia. Nazywaa si Clara Petacci. Bya on oficera woskiego lotnictwa, z ktrym pniej si rozwioda. Mussolini natychmiast wysa pana Petacci do Japonii, by usun go z drogi. Clara miaa dwadziecia cztery lata (Mussolini pidziesit trzy), zielone oczy, dugie, zgrabne nogi i due piersi, co Benito uwielbia. Gos jej by zachrypnity, a zby drobne i szeroko rozstawione. Aby to ukry, nauczya si umiecha, tylko lekko rozchylajc usta. Bya hipochondryczk, osob sentymentaln, raczej gupi i gboko oddan Duce. Mussolini take ywi dla niej wiele uczucia. Gdy omal nie umara w wyniku zapalenia wyrostka, zmieni rozkad jazdy pocigw, by na czas znale si u jej boku. Jednake gdy chodzio o seks, Benito by wobec niej rwnie brutalny, jak wobec innych kochanek. Ofiarowa jej mieszkanie w palazzo Venezia, gdzie mogli kocha si midzy jednym oficjalnym spotkaniem a nastpnym. Wszystko ukadao si znakomicie. Clara pozostaa z nim przez kolejnych trzynacie lat i cho miaa szans ucieczki zgina wraz z nim w 1945 roku, gdy panowanie faszystw dobiego kresu. Wiedziaa, e kochanek nie porzuci dla niej ony i dzieci. Wiedziaa take, e nie jest jej wierny. Mimo to czekaa godzinami w swym apartamencie, czytajc zawe historie miosne, rysujc modele nowych sukien, malujc paznokcie lub po prostu spogldajc w lustro czy wygldajc oknem. Benito czsto zjawia si dopiero po dziesitej wieczorem. Czasami nie przychodzi wcale, a ona przeklinaa podstarzae contessy, z ktrymi jej ukochany uprawia

mio na czarnej kanapie pitro niej. Cho Clara tolerowaa drobne grzeszki, wci obawiaa si utraty mioci Mussoliniego. Troskaa si, e moe powrci do jednej z dawnych kochanek lub znale sobie now. Wci powracay nazwiska Angeli Curti i Margherity Sarfatti. Kryy rwnie plotki o kobiecie imieniem Irma, ktra usiowaa odebra jej ukochanego Benita. Czasami Clara czynia Mussoliniemu wyrzuty. Momentalnie wpada wwczas w zo i obsypywa j gradem wyzwisk. Jej pacz zoci go jeszcze bardziej. Wreszcie zwrcia si o rad do Zity Ritossy, kochanki swego brata. Ta doradzia jej, by nie bya dla Duce tak atwo dostpna. Clara odrzeka, e ju tego prbowaa, lecz wydawao si to nie wywiera na nim adnego wraenia. W rzeczywistoci poczwszy od 1939 roku Mussolini usiowa pozby si Clary. Zwierzy si sycylijskiej ksinej di Gangi, e uwaa kochank za odraajc. Wiosn 1943 roku strae pilnujce wejcia, do palazzo Venezia otrzymay polecenie niewpuszczania jej. Wdara si do rodka tylko po to, by stan twarz w twarz z chodnym i zagniewanym Duce. Uwaam nasz romans za skoczony powiedzia. Uywa tego zwrotu ju setki razy. Jednake, gdy Clara wybuchna paczem, serce Mussoliniego zmiko. Przy wielu innych okazjach usiowa z ni zerwa, lecz rezultat by zawsze ten sam. Sytuacja na froncie nie przedstawia si dobrze mawia Mussolini, gdy tymczasem jego miostki sprawiaj, e wydaje si czowiekiem sabym. Nie szkodzioby, gdyby mia setki kobiet, ale jego przywizanie do tej jedynej jest powodem niebezpiecznych plotek. Jeden z jego oficerw stwierdzi, e Clara wyrzdza Duce wicej zego, ni pitnacie przegranych bitew. Cho Mussolini nie ofiarowa Clarze praktycznie nic od czasu do czasu drobne prezenty czy piset lirw na now sukienk gnbieni podatkami Wosi sdzili, e Duce trwoni ich pienidze, by utrzymywa kochank w luksusie, podczas gdy oni cierpi niedostatek. W rzeczywistoci drogie stroje i perfumy pochodziy od rzymskich kupcw i biznesmenw, ktrzy usiowali w ten sposb zaskarbi sobie ask wodza. Nie przyjd wicej za dnia. Tylko po ciemku. Na kilka minut, tylko by na ciebie spojrze i ucaowa ci bagaa Clara. Nie chc wywoywa skandalu. Powodem skandalu staa si jednak jej wasna rodzina. Przed wojn krewni Clary wybudowali luksusow will w modnym regionie Camilluccia. Byy tam azienki z czarnego marmuru. Wiedzc, z ktrej strony chleb jest posmarowany masem, najwicej uwagi powicili sypialni Clary. ciany byy pokryte lustrami, a na podwyszeniu znajdowao si ogromne, usane jedwabiem oe. Gdy jednak spytano Mussoliniego, jak mu si to podoba, odpar, e nie bardzo. Matka sugerowaa, by Clara poprosia kochanka, aby zapaci za will, lecz crka zdecydowanie odmwia. Mimo to wszyscy sdzili, e Mussolini podpisywa rachunki. Nawet jeli krewni Clary nie korzystali z patronatu Duce, byli do sprytni, by wykorzysta jej pozycj dla wasnych korzyci. Jej brat Marcello, pracujc na statku, zbi fortun szmuglujc zoto w bagau dyplomatycznym.

W lipcu 1943 roku, gdy alianci wyldowali na Sycylii, Mussolini zosta odsunity od wadzy przez Wielk Rad Faszystowsk. Nastpnego dnia na rozkaz krla Wiktora Emmanuela III aresztowano go. Clara take zostaa zatrzymana i umieszczona w zamku Visconti w Novarze. Spdzaa tam czas piszc listy miosne do ukochanego Benito, ktrego nazywaa Ben, i wypeniajc swj pamitnik wspomnieniami wsplnie spdzonych, wspaniaych chwil. Pisaa: Ciekawa jestem, czy otrzymasz mj list, czy te oni go przeczytaj. Nie wiem i nie dbam o to. Cho dawniej byam zbyt niemiaa, by powiedzie Ci, e Ci kocham, dzi mwi wszystko otwarcie i gotowa jestem wykrzycze to w twarz caemu wiatu. Kocham Ci bardziej ni kiedykolwiek. Listy nigdy nie dotary do adresata. Zatrzymaa je cenzura. We wrzeniu Mussolini zosta uwolniony przez niemieckich spadochroniarzy i utworzy w pnocnych Woszech marionetkowe pastewko, ktrego wojska walczyy nadal u boku hitlerowcw. Clara, pragnc poczy si z kochankiem, przekonaa pilnujce jej zakonnice, by przekazay list do niemieckiej kwatery w Novarze. Wysano na odsiecz wz bojowy. Cho Niemcy nie ufali Clarze, sdzili, e moe by uyteczna. Znaleli jej lokum w willi nad jeziorem Garda, gdzie Mussolini mg j codziennie odwiedza. Pilnowa jej mody, uroczy major Franz Spogler, ktry podlega bezporednio kwaterze gwnej gestapo w Wiedniu. Jednake plany Niemcw spaliy na panewce, gdy Rachele dowiedziaa si, e Clara jest w pobliu. Jej ataki zazdroci sprawiay, e Mussolini rzadko mg widywa kochank. Czasami jednak, wieczorem, wysya gdzie swe subowe alfa romeo, by unikn podejrze, i maym fiatem udawa si do Clary. Ich spotkania byy chodne i pene smutku. Dwukrotnie Duce mwi, e nie chce jej wicej widzie. Za kadym razem Clara wybuchaa paczem i Mussolini, po raz kolejny, ustpowa. W kocu Rachele nie moga duej znie podobnej sytuacji, postanowia wic spotka si osobicie z kochank ma. Clara siedziaa w milczeniu, a Rachele besztaa j surowo. Na koniec Clara, powiedziaa cicho: Duce kocha pani, signora, nigdy nie wolno mi byo powiedzie ani sowa przeciwko pani. Uspokoio to Rachele na moment. Wwczas Clara zaproponowaa, e da jej kopie listw od Mussoliniego. Nie chc kopii. Nie po to przyszam! krzykna Rachele i znowu wpada w gniew. Wykrzykiwaa obelgi pod adresem Clary. Ta, czerwieniejc na twarzy coraz bardziej, zatelefonowaa do Mussoliniego. Ben, twoja ona jest tutaj oznajmia. Co mam zrobi?. Rachele chwycia suchawk i zmusia ma, by powiedzia Clarze, e wiedzia wczeniej o planowanej wizycie. Rachele zakomunikowaa rywalce, e faszyci nienawidz jej rwnie mocno jak woscy partyzanci. W kocu obie kobiety wybuchny paczem. Gdy Rachele wreszcie zdecydowaa si wyj, jej ostatnie sowa brzmiay: Trafisz na pizza le Loreto niewielki placyk w Mediolanie, gdzie gromadziy si tanie prostytutki. Byo to prorocze stwierdzenie. Podczas gdy alianci posuwali si w gb pwyspu woskiego, Mussolini opuci Rachele, by utworzy w Valtellina ostatni punkt oporu. Gdy rozstawali si w ogrodzie willi,

owiadczy, e gotw jest wkroczy w wielka cisz mierci. Doradcy sugerowali, by poszuka schronienia w Hiszpanii lub Szwajcarii. Jedna z dawnych kochanek, Francesca Lavagnini, zaprosia go do Argentyny. Clara radzia, by upozorowa wasn mier w wypadku drogowym. Mussolini odrzuci wszystkie propozycje. Gdy tylko upewni si, e Rachele i dzieci s bezpieczni, nalega, by Clara wyjechaa do Hiszpanii. Rodzina kochanki udaa si tam bez namysu, lecz Clara odmwia, podam za moim przeznaczeniem napisaa do przyjaciki. Nie wiem, co si ze mn stanie, lecz nie mog sprzeciwia si losowi. Clara i Mussolini uciekli na pnoc, do Como. Tu doczya do nich Elena Curti Cucciate, adna, jasnowosa crka byej kochanki Duce, Angeli Curti. Benito chadza z ni na spacery, co wpdzao Clar w paroksyzmy zazdroci. Co tu robi ta kobieta?! krzyczaa histerycznie. Musisz natychmiast si jej pozby! Musisz! Musisz! Nie musia. Zamiast tego on i Elena wyruszyli w, drog z niemieckim konwojem. Clara dogonia ich, gdy zatrzymali si przed partyzanck blokad na drodze prowadzcej ku szwajcarskiej granicy. Partyzanci owiadczyli, e aby unikn rozlewu krwi, przepuszcz wszystkich Niemcw, lecz nie pozwol przejecha adnemu woskiemu faszycie. Clara doradzia Mussoliniemu, by przebra si w niemiecki mundur, aby umoliwi sobie ucieczk, po czym zacza paka. Duce wdzia szynel oraz hem i wdrapa si na ciarwk. Gdy odjeda, Clara biega za samochodem i prbowaa wskoczy, lecz pochwyci j jeden z ministrw Mussoliniego. Musia uy caej siy, by oderwa jej rce od burty. Na kolejnej blokadzie ktremu z partyzantw udao si jednak dostrzec znienawidzonego Duce. W pobliskim miecie konwj zosta przeszukany. Clara dogonia kochanka tylko po to, by zosta aresztowana wraz z nim. Z pocztku udawaa, e jest Hiszpank. Pytaa nawet partyzantw, co zrobi z Clara Petacci, gdy j dostan. Wkrtce jednak wyznaa prawd: Nienawidzicie mnie. Sdzicie, e poszam za nim dla jego pienidzy i wadzy. To nieprawda. Moja mio nie miaa nic z egoizmu. Powiciam si dla niego. Bagaa, by umieszczono ich w jednym wizieniu. Jeli zabijecie jego, zabijcie mnie take mwia. Wydano odpowiednie rozkazy i przewieziono oboje do Mediolanu. Gdy wiozce ich samochody spotkay si na drodze, mieli moliwo zamienienia kilku sw. Clara bya absurdalnie oficjalna. Dobry wieczr, ekscelencjo powiedziaa. Mussolini by wcieky widzc j. Signore, co pani tutaj robi? zapyta. Chciaam by z panem odpara. Winiowie i ich eskorta przybyli do Azzano o trzeciej pitnacie nad ranem. Zatrzymali si w domu rodziny o nazwisku De Marias. Nastpnej nocy okoo czwartej zjawi si Audisio, mczyzna w brunatnym prochowcu. Twierdzi, e przynosi im ratunek. Zawiz kochankw do pobliskiej willi, gdzie poleci im wysi z samochodu. Wybawcami byli czonkowie komunistycznej partyzantki, ktrzy mieli dokona egzekucji Mussoliniego i pitnastu innych przywdcw faszystowskich. Clara

obja Benita i wykrzykna: Nie! Nie! Nie wolno wam tego zrobi!. Zostaw go powiedzia Audisio albo ciebie te zastrzelimy. Groba nie wywara na Clarze adnego wraenia. Jeli Mussolini mia umrze, chciaa umrze wraz z nim. Trzymaa go kurczowo w ramionach. Audisio podnis bro i nacisn spust, lecz chybi. Clara rzucia si ku niemu i chwycia luf obiema rkami. Gdy si mocowali, Audisio nacisn cyngiel jeszcze raz. Nie moesz tak po prostu nas zastrzeli! krzyczaa kobieta. Audisio nacisn spust po raz trzeci, lecz bro najwyraniej si zacia. Poyczy, wic automat od jednego z towarzyszy i zasypa winiw gradem kul. Pierwsza z nich zabia Clar, druga powalia Duce na ziemi. Trzecia pozbawia go ycia. Zwoki wrzucono na skrzyni ciarwki, na stos cia pozostaych faszystw, i zawieziono do Mediolanu. Tam, na pizza le Loreto, powieszono je za nogi na latarniach. Spdnica Clary zsuna si na twarz, odsaniajc jej ciao. Jeden z partyzantw wszed, wic na skrzynk i wepchn rbek spdnicy gboko midzy uda, by uczyni zado przyzwoitoci. Co ciekawe, mimo e kochanka Mussoliniego bya powszechnie znienawidzona, wielu mczyzn zwrcio tego dnia uwag na twarz Clary. Cho brudna i pokryta smugami krwi bya jak mwiono niezwykle pikna.

ROZDZIA V

SEKRETY WUJA ADOLFA

Adolf Hitler
Adolf Hitler by najokrutniejszym tyranem czasw nowoytnych. Cho nie yje ju od ponad p wieku, grono jego wiernych uczniw na caym wiecie rasistw, antysemitw, fundamentalistw religijnych, zwolennikw rzdw autorytarnych i zwykych szalecw wci zafascynowane jest jego demagogi, wizj totalitarnego pastwa i prostymi, cho ociekajcymi krwi rozwizaniami najtrudniejszych problemw politycznych. Gdyby jednak ludzie ci poznali godn litoci histori perwersyjnego ycia seksualnego zmarego fhrera, trudno byoby im nadal oddawa mu tak absolutn cze. Trudno, bowiem podziwia kogo, kto lubi lee nago na posadzce i poddawa si kopniakom partnerki; kogo, kto najwiksz rozkosz odczuwa, gdy kobiety oddaway na jego gow mocz oraz ka. Kilka kochanek Hitlera tak bardzo przerazio si jego deprawacji, e popenio samobjstwo. Nie ma najmniejszych wtpliwoci, e Hitler by dziwnym czowiekiem. Stao si to jasne na dugo przed tym, nim doszed do wadzy. Jego pene patosu, a jednoczenie promieniujce hipnotycznym urokiem oracje czsto podniecay suchaczki a do orgazmu. Pewien czowiek, ktry ongi pracowa jako sprztacz w hali ludowej w Monachium, stwierdzi, e czasem kobiety traciy kontrol nad pcherzami. Podog w pierwszym rzdzie awek musiano, wic po wiecu starannie wyciera. Hitler uwielbia podobne dowody oddania. Homoseksualici przekonani s, e Hitler podziela ich upodobania. Niemal wszyscy czonkowie jego ochrony byli gejami. Podobna sytuacja panowaa w kierownictwie NSDAP. Marszaek Rzeszy, Hermann Gring, znany by jako transwestyta. Rudolf Hess zasuy na przydomek Fraulein Anna, a Ernst Rohm, znany z homoseksualizmu szef brygad szturmowych i dugoletni przyjaciel Hitlera, powiedzia pewnego razu: On jest jednym z nas. Wkrtce po Nocy Dugich Noy, kiedy to Rohm wraz z przyjacimi zosta brutalnie zamordowany, rozpoczy si w Niemczech masowe aresztowania homoseksualistw.

Wydano prawo zabraniajce mczyznom dotyka si wzajemnie w sugestywny sposb. Gejom nakazano nosi na ubraniu rowe gwiazdy. Wielu z nich trafio z czasem do obozw koncentracyjnych. Oblicza si, e za panowania Hitlera mier ponioso ponad p miliona homoseksualistw. Czego usiowa dowie nieugity fuher? Wczesne filmy ukazuj, e ruchy Hitlera byy pene minoderii i nienaturalne. Potem dopiero Leni Riefenstahl, aktorka filmowa i genialna reyserka, zacza filmowa wodza nisko umieszczon kamer. abia perspektywa dodawaa Hitlerowi powagi, podkrelaa jego potg i pomagaa tworzy legend. Amerykascy generaowie nie mogli ju dowcipkowa zoliwie, e Hitler nigdy nie przeszedby przez West Point* swoim drobnym, afektowanym kroczkiem. Rwnie czsto wymiewano nawyk Hitlera polegajcy na trzymaniu rk tak, jakby usiowa chroni genitalia. Obyczaj ten sta si rdem dowcipu mwicego, e fhrer ukrywa ostatniego bezrobotnego czonka partii faszystowskiej. Gdy wybucha wojna, alianci usiowali zrozumie, co dzieje si w gowie Hitlera. Gdyby mogli pozna jego myli, udaoby si prawdopodobnie przewidzie jego kolejne posunicia. W Ameryce szef OSS*, William Wild Bili Donovan, zleci to zadanie psychologowi z Bostonu, doktorowi Walterowi C. Langnerowi. Przy wsppracy uciekinierki z okupowanej Europy, doktor Gertrud Kurth, oraz profesora Henry A. Murraya z kliniki psychologii na Harvardzie, Langner zgromadzi niezliczone materiay, pochodzce zarwno ze rde pisanych, jak z relacji tych, ktrzy znali fhrera osobicie. Szczeglnie wiele wysiku woono w badania nad yciem seksualnym dyktatora. Zgodnie z obowizujcymi wwczas teoriami psychoanalitycznymi powinno si ono sta kluczem do zrozumienia caoci jego zachowa. Cho raport Langnera przeznaczony by dla sub zajmujcych si propagand, nie sta si jej bezporednim narzdziem. Langner usiowa z maksymalnym obiektywizmem zestawi wszelkie znane fakty dotyczce preferencji seksualnych Hitlera. Genera Donovan by bardzo zadowolony z efektw jego pracy. Materia zosta szeroko rozkolportowany. Brytyjski minister spraw zagranicznych, lord Halifax, gratulowa badaczowi osobicie, a Roosevelt i Churchill czytali raport z niekaman satysfakcj. Bdc wyznawc psychoanalizy, Langner korzenie dziwacznych zachowa Hitlera odnalaz naturalnie w jego wczesnym dziecistwie. Ojciec dyktatora, Alois Hitler, by austriackim urzdnikiem celnym na granicy z Niemcami, a przy tym przystojnym mczyzn i niestrudzonym rozpustnikiem. By nielubnym synem niejakiej Anny Marii Schicklgruber, sucej w domu bogatego yda nazwiskiem Frankenberger. Wanie on by, jak si wydaje, ojcem Aloisa. Z czasem Anna Maria polubia Johanna Georga Heidlera, ktrego nazwisko Alois zmieni pniej na Hitler. Uczyni to jednak dopiero w wieku czterdziestu lat sdzc, i pomoe mu to w

Akademia Wojskowa Stanw Zjednoczonych, najsynniejsza bodaj na wiecie tego rodzaju szkoa, mieszczca si nad brzegami rzeki Hudson w stanie Nowy Jork. - przyp. tum. * Biura Sub Strategicznych, poprzednika CIA

karierze w subach celnych. Klara Polzl zacza pracowa u swego wuja, Aloisa Hitlera, majc zaledwie szesnacie lat. Bya wedle relacji wiadkw bardzo adna. Penia rol niaki maej Teresy, crki Aloisa i jednej z jego wiedeskich kochanek. Bya krewn Johanna Heidlera, a wic nie czyy jej z Aloisem wizy krwi. Alois mieszka wwczas w podej tawernie w Linzu. Klar ostrzegano przed uwielbiajcym alkohol i kobiety wujem. By wwczas onaty ze starsz od siebie o czternacie lat Ann Glassl. Wniosa ona pokany posag, ktry maonek wkrtce roztrwoni, zaspokajajc seksualn dz ze suc, siedemnastoletni Fanni, Franzisk Matzelberger. Delikatne, mode ciao Klary nie mogo uj uwagi rozpustnego Aloisa i wkrtce atmosfera w domu staa si tak gorca, e Anna odesza, nie mogc znie upokarzajcej sytuacji. Gdy ona usunie usuna si z drogi, jej miejsce natychmiast zaja Fanni. Bya do sprytna, by dostrzec, e liczna Klara moe z kolei zastpi j w roli kochanki Aloisa. Odmwia, wic zamieszkania z nim, jeli nie pozbdzie si Klary. Wkrtce Fanni i Alois pobrali si. Mieli dwoje dzieci, Aloisa i Angel. Po narodzinach creczki Fanni ciko zachorowaa, wic posano po Klar, by pielgnowaa spoczywajc na ou mierci konkurentk. Gdy Fanni zmara, zmartwiony wdowiec pocieszy si Klar. W tym samym czasie mia zreszt kazirodczy romans z wasn crk, Teres, ktra urodzia mu syna. Wkrtce take Klara zasza w ci. Pobrali si. Ich pierwszy syn, Gustav, urodzi si w kilka dni po weselu, lecz y bardzo krtko. Dwoje kolejnych dzieci zmaro w czasie epidemii bonicy. Rankiem 7 stycznia 1885 roku przyszed na wiat syn, ktremu nadano imi Adolf. Utraciwszy uprzednio trjk potomstwa, Klara niemal ca sw mio przelaa wanie na niego. Karmia synka piersi znacznie duej, ni byo to konieczne. Niezdrow wi midzy matk a Adolfem umocnia mier kolejnego dziecka Klary, szecioletniego Edmunda. Szste i ostatnie dziecko Klary i Aloisa, dziewczynka o imieniu Paula, przeyo, lecz byo upoledzone na umyle. Jedynie Adolf okaza si w peni zdrowy. Caa mio matki skoncentrowaa si teraz na jedynaku. Przez cae ycie Hitler chtnie przyznawa, i by w dziecistwie maminsynkiem. Zamieci tego rodzaju komentarze nawet w swym politycznym manifecie, Mein Kampf. Idylla panujca midzy Klar a jej jedynym zdrowym dzieckiem pozostawiaa niewiele miejsca dla Aloisa. Otrzyma awans, wic czsto przebywa poza domem, a gdy powraca, oczekiwa od ony seksualnej gotowoci. Pewnego razu Klara odmwia mu, uda si, zatem do Wiednia, do swej byej kochanki, matki Teresy. Okazao si, e kobieta jest w zaawansowanej ciy i nie moe pomc mu w potrzebie. Alois wrci wcieky do Linzu i w gorc, sierpniow noc brutalnie zgwaci Klar na oczach Adolfa, ktry by wwczas zbyt may, by popieszy matce z pomoc. Przez pierwsze siedemnacie lat ycia Adolf nieustannie by wiadkiem blu i ponienia, jakie ukochanej matce zadawa wiecznie pijany, brutalny ojciec. Alois zmar nagle w styczniu 1903 roku. Bya to dla rodziny olbrzymia ulga. W nekrologu czytamy: Ostre sowo padajce

czasami z jego ust nie powinno przesania nam gorcego serca, ktre bio pod szorstk powierzchownoci. Z pewnoci ten pomiertny hod nie odzwierciedla uczu modego Adolfa. Wiele lat pniej, po anschlussie Austrii, cmentarz, na ktrym spoczywao ciao Aloisa, zosta umylnie zamieniony w stanowisko ogniowe artylerii, a grb bezpowrotnie zniszczony. Po mierci Aloisa matka i syn nareszcie zostali sami. Nie na dugo jednak. W cztery lata pniej Klara zachorowaa na raka piersi. Zajmowa si ni lekarz ydowskiego pochodzenia, Eduard Bloch. Ten sam, ktry opiekowa si chorym na syfilis Adolfem. Mimo e Klara, ktrej usunito jedn pier, bya umierajca, Hitler zdecydowa si wyjecha do Wiednia i wstpi do Akademii Sztuk Piknych. Stolica pograjcego si w dekadencji cesarstwa austro-wgierskiego bya wwczas gniazdem wystpku i zepsucia. W osawionej Spittelberggasse, dzielnicy czerwonych latarni, obnaone dziewczta wdziczyy si bezwstydnie za koronkowymi firankami. Z powodu wzrastajcej psychozy antysemickiej wiele ydowskich dziewczt musiao szuka zatrudnienia wanie w domach rozpusty, gdzie zakaenie chorob weneryczn byo nieomal nie do uniknicia. Chore prostytutki musiay pracowa tym ciej, by zarobi na apwki dla lekarzy wystawiajcych wiadectwa zdrowia, a modzi mczyni nie liczyli si z ryzykiem. Po kilkunastu wizytach na Spittelberggasse Hitler by ju chory na nieuleczaln wwczas ki. I wanie wtedy zosta wezwany do rodzinnego Linzu, gdzie w cierpieniach umieraa jego matka. Ulegajc naleganiom Adolfa, doktor Bloch zastosowa jodoform, ktry jak wwczas sdzono powstrzymywa wzrost nowotworw. Hitler nalega: Moja matka musi by leczona wszystkimi dostpnymi metodami. Aby zwalczy trucizn, trzeba uy trucizny jeszcze potniejszej. W przypadku Klary jodoform nie da spodziewanych efektw. Wywoa jedynie halucynacje i zwikszy cierpienia. Gdy Klara wreszcie zmara, Hitler nie mg przebole straty. W tym samym mniej wicej czasie Adolf mia dziwaczny, wyimaginowany romans. Pewnego razu, gdy spacerowa gwn ulic w Wiedniu ze swym przyjacielem Gustlem Kubizkiem, zauway mod pikno Stefani Jantsen. Stwierdzi, e jest w niej zakochany. Cho nigdy nie zamieni z ni ani sowa, zauroczenie trwao pene cztery lata. Czasami wyobraa sobie, e bierze z ni lub, e na wiat przychodz dzieci. Bya dla niego ideaem kobiety germaskiej. Pisywa dla niej sentymentalne wiersze, a pewnego razu, gdy uroi sobie, e kochanka gniewa si na niego, usiowa popeni samobjstwo. Kiedy Kubizek zbada spraw dokadniej, wyszo na jaw, e prba samobjcza rwnie bya mistyfikacj. Adolf z najwiksz starannoci zaplanowa kady szczeg, nawet to, e Gustl mia sta si wiadkiem desperackiego z pozoru czynu. Opowiadajc pniej o caym incydencie, Kubizek insynuowa, e wyimaginowany romans mia suy za podniet do masturbacji. Jak si okazao, przez wikszo czasu Stefanii w ogle nie byo w Linzu!

Po powrocie do Wiednia Hitler wykada znajomym, jakie s zagroenia pynce z prostytucji. Zabra Kubizka, z ktrym wynajmowa kwater, na Spittelberggasse, by ten zobaczy, jakimi idiotami staj si mczyni w pogoni za swymi najniszymi dzami. Spacerowali tam i z powrotem, a Hitler perorowa o zu pyncym z nierzdu i o nierozsdku mczyzn ulegajcych takim sabociom. Kubizek czu, e przyjaciel czerpie z tej wizyty perwersyjn przyjemno. W czasie, gdy Hitler mieszka w Wiedniu, w jego biografii natrafiamy na roczn luk. By moe podda si w tym czasie leczeniu, by moe chodzio o syfilis. Jeli tak, kuracja nie odniosa skutku Podczas pobytu w stolicy Adolf starannie unika kobiecego towarzystwa. Nie zdziwi nas to, gdy zapoznamy si z wczesnymi opisami jego powierzchownoci. Nosi, wic strj tyrolskiego grala: skrzane szorty odsaniajce krtkie, krzywe nogi, szelki i biae koszule. Mia szerokie biodra, spadziste ramiona, a jego pier bya tak wta, e w dniach swej pniejszej chway musia nosi grubo wywatowane marynarki. Minie Adolfa byy zwiotczae, paznokcie brudne, ubrania nigdy nie czyszczone, a zby zbrzowiae i popsute. Kr pogoski, e Hitler mia w tym okresie kilka homoseksualnych przygd. By moe plotki te rozgaszali jego polityczni przeciwnicy, lecz niektre z tych historii opieraj si na do solidnych podstawach. Podczas pierwszej wojny wiatowej Hitler wykaza si odwag i fanatycznym patriotyzmem. Dwukrotnie otrzyma elazny krzy, lecz dosuy si zaledwie stopnia kaprala. Szeroko rozpowszechnione byo przekonanie, e awans uniemoliwi mu proces przed sdem wojskowym, gdzie oskarano go o nieprzyzwoite, nieskromne zachowanie wobec wyszego stopniem. Gdy Hitler doszed do wadzy, lady owego incydentu zostay zatarte przez gestapo, ktre zniszczyo akta sprawy. Towarzysze broni potwierdzaj, e Hitler... by dziwacznym gociem nigdy nie prosi o przepustki i nie wykazywa zwykego, onierskiego zainteresowania kobietami. Nigdy te nie narzeka a czynili to nawet najdzielniejsi na panujcy w okopach brud, na boto, wszy i fetor. W czasie dziaa wojennych Hitler pad ofiar brytyjskiego ataku gazowego. Gdy wraca do zdrowia w zatoczonym lazarecie w Pasewalk w pnocnych Niemczech, cierpia na ataki lepoty i halucynacje. Lekarz, ktry si nim wwczas zajmowa, doktor Edmund Forster, przypisywa te objawy psychopatycznej, a jednoczenie histerycznej osobowoci pacjenta. Mogy one te by zwizane z drugim stadium kiy. Gdy Hitler doszed do wadzy, odnaleziono i zniszczono kart choroby. Fostera, ktry tymczasem otrzyma nominacj profesorsk, zmuszono do rezygnacji. y potem w cigym strachu przed gestapo i w kocu si zastrzeli. Jednake Heinrich Himmler widzia wspomniane akta i potwierdzi pniej, e fhrer istotnie chorowa na ki. Po wojnie Hitler osiad w Monachium miecie, ktre znane byo jako wiatowe centrum wenerologii. Z pocztku Adolf dobrowolnie skaza si na samotno. Zgodnie z relacjami przyjaci, pki w jego pokoju zapchane byy pornografi. Nie brakowao nawet zniszczonych od cigego przegldania tomw Historii sztuki erotycznej oraz Ilustrowanej

historii moralnoci. Jednoczenie Adolf pielgnowa swe malarskie zainteresowania chadza na lekcje rysowania z natury, eby gapi si bezkarnie na nagie modelki. Mimo wszystko Hitler nie by pozbawiony pewnego erotycznego wabika, a dojcie do wadzy zawdzicza w sporej czci kobietom. Pierwsz jego protektork staa si niejaka Helene Bechstein. Ona i jej m mieli spory majtek. Helene wspomagaa finansowo raczkujc parti nazistowsk i przedstawia Adolfa swym bogatym przyjacikom, one za szybko przekonay mw, by nie szczdzili grosza na potrzeby obiecujcego polityka. Hitler nie bardzo nadawa si na symbol seksu. Cho krzywe nogi ukrywa teraz pod dugimi spodniami bkitnego garnituru, wyglda najogldniej mwic ndznie. Twarz znieksztaca mu tik: kcik ust, co chwila unosi si ku grze. Co kilka krokw podrzuca prawym ramieniem i, w tej samej chwili, przytupywa lew nog. Ci, ktrzy mieli okazj zbliy si do niego, twierdz, e ciao fhrera wydawao nieznon wo. Przez cae ycie cierpia na silne gazy. Bra nieustannie leki i przesta je miso, aby zagodzi odr. Adolf nie by rwnie dobrym wspbiesiadnikiem. Jad mao, a nie pi nic zgoa. Jako nastolatek upi si pewnego razu do nieprzytomnoci, potem za przyrzek matce, e bdzie abstynentem. Gdy jednak pogawdka schodzia na sprawy polityczne, od razu podnieca si i zapala. Czyni gwatowne gesty, nie tolerowa, gdy mu przerywano, a jego ostry gos wznosi si wci wyej i wyej, a ku werbalnemu orgazmowi. Wywierao to mocne wraenie, zwaszcza na starszych kobietach, ktre ju po chwili bez wahania ofiarowyway mwcy sw biuteri. Podczas publicznych wystpie wielbicielki popaday w tak ekstaz, e czsto konieczna bya interwencja lekarza. Pewnego razu jedna z nich porwaa z ziemi gar wiru, po ktrym kroczy Adolf, i usiowaa go pokn. Dla tego rodzaju kobiet Hitler by bogiem. Wszystkie bez wahania rozsupyway sakiewki, a wiele z nich owiadczao, e spao z Hitlerem, cho jest mao prawdopodobne, by fhrer zaryzykowa zaraenie ktrej ze swych zwolenniczek syfilisem. Hitler umia zjednywa sobie sympati rwieniczek swej matki. O wiele gorzej ukadao mu si z modszymi partnerkami. W Monachium mia zwyczaj chodzi na dziewczynki ze swym szoferem, Emilem Maurice. Cho Maurice odnosi na tym polu o wiele wiksze sukcesy, to Hitler przybra przydomek Herr Wolf* Ten bezlitosny drapienik by staym tematem dzikich, erotycznych fantazji wodza. Doszo nawet do tego, e poleci swej niezrwnowaonej siostrze, Pauli, zmieni nazwisko na Wolf. Twierdzi, e jest to kara za sprzeniewierzenie si jego aryjskim ideaom. Hitler opisuje szczodr Helen Bechstein jako najwiksz dam Niemiec, ona natomiast traktowaa go raczej jak syna ni kochanka. Po nieudanym puczu w roku 1923 wanie ona przekonaa osadzonego w wizieniu Adolfa, by zakoczy strajk godowy. Zachcaa go jednoczenie do kontynuowania walki, cho on sam twierdzi, e wszystko ju stracone. Gdy wyszed na wolno, pad jej do stp. Zakopotana kobieta bagaa go, by wsta. Byoby
*

wilk - niem.

straszne, gdyby kto wszed mwia potem. C za upokorzenie dla furhera. Helena nie pragna Adolfa dla siebie. Planowaa jego zwizek ze sw crk Lotte. Jednake Hitler nie mia zamiaru eni si z dziewczyn. Jak twierdzi, by ju od dawna zalubiony... Germanii. Mimo to flirtowa z owdowia synow kompozytora Ryszarda Wagnera, Angielk z pochodzenia, Winifred Wagner. Organizowaa ona w Bayreuth festiwale operowe. Cay nazistowski etos opiera si na ukochanych przez kompozytora starogermaskich mitach i fhrer sugerowa, niekoniecznie artem, i moe wanie Winifred byaby dla niego odpowiedni towarzyszk. Wiele z zauroczonych Hitlerem kobiet nie chciao otwarcie finansowa faszystowskiej partii, dary trafiay, wic czsto bezporednio do kiesy wodza. Podarki te stay si zalkiem osobistej fortuny Adolfa. Kupi za nie letni dom w Berchtesgaden. Tam wanie spotka Elisabeth Buchner, on kierowcy wycigowego prowadzc miejscowy hotelik. Bya wysoka i postawna, wic Hitler widzia w niej swoj Brunhild. Wprawiaa go w takie podniecenie, e caymi dniami spacerowa, uderzajc si silnie po udach pejczem z niegarbowanej skry nosoroca. Cho w tym okresie Hitler by wobec kobiet bardzo nieufny, nieodparcie pocigay go mode, naiwne dziewczta, na ktre z atwoci mg wywiera wpyw. Mitzi Reiter pozna, gdy spacerowa z psem po Berchtesgaden. Bya od niego o ponad dwadziecia lat modsza. Podczas pierwszej randki poszli na koncert, nastpne spotkanie odbyo si na faszystowskim wiecu. Z pocztku ich zwizek by do niewinny. Hitler przechadza si z Mitzi po parku i zasypywa j pochlebstwami. Twierdzi, e j uwielbia. Potem nagle chwyta j w ramiona i caowa. Chc ci zmiady krzycza. Przez pewien czas kochankowie mieli zamiar wsplnie wynaj mieszkanie w Monachium. Nie min jednak nawet rok i Mitzi prbowaa popeni samobjstwo. Usiowaa udusi si paskiem, lecz uratowa j brat. Byo oczywiste, e dziewczyna panicznie boi si Hitlera. Pewnego razu opowiadaa zbi swego psa tak okrutnie, e poczua si przytoczona jego brutalnoci. Inna kochanka, Susi Liptauer, powiesia si po miosnej nocy spdzonej z Adolfem. Wkrtce potem Hitler wda si w romans z wasn siostrzenic, Geli Raubal. W 1927 roku siostra przyrodnia Adolfa, Angela, przybya do Monachium, by poprowadzi Adolfowi dom. Przywioza ze sob dwudziestoletni crk. Geli bya jasnowos, postawn niemieck piknoci. Gdy po raz pierwszy przekroczya prg kwatery Hitlera przy Brienner Strasse, nie moga wprost wyrazi uwielbienia, jakim obdarzaa swego wielkiego, sawnego wuja. Hitler z miejsca ogosi si jej stranikiem i opiekunem. Umieci dziewczyn w pokoju ssiadujcym z wasn sypialni. Jednake wkrtce sprawy zaczy przybiera niepomylny obrt. Geli znudzona bya politycznymi dyskusjami, chciaa wychodzi na miasto, taczy i bawi si. Hitler zabroni siostrzenicy przebywa w towarzystwie ludzi rwnych jej wiekiem, a pewnego razu, gdy spotka j na ulicy z koleg, grozi jej swym nieodcznym pejczem. Nieustannie i nadzwyczaj plastycznie opisywa jej rozliczne niebezpieczestwa wynikajce z uprawiania seksu.

Pewnego razu Otto Strasser, modszy brat Gregora Strassera, jednego z przywdcw nieudanego puczu z 1923 roku, zaprosi Geli na bal maskowy. Gdy ubiera si do wyjcia, do pokoju wpad jego brat oznajmiajc, e Hitler nie zgadza si, by Otto chodzi gdziekolwiek z jego siostrzenic. Zadzwoni telefon. Odezwa si fhrer we wasnej osobie. Rozumiem, e zamierzae wybra si gdzie z Geli dzi wieczr rycza Hitler. Nie pozwol, by chodzia gdziekolwiek z onatym mczyzn! Nie pozwol, by tu, w Monachium, stosowa swoje plugawe, berliskie sztuczki! Gdy Otto ujrza Geli, wygldaa jak osaczone zwierz. Zamkn mnie na klucz kaa. Zamyka mnie za kadym razem, gdy powiem nie. Podczas kolejnego ataku zazdroci Hitler oskary Geli, e jest dziwk, i zmusi Angel, by zabraa crk do ginekologa. Spacerowa tam i z powrotem pod drzwiami gabinetu, gdzie lekarz bada dziewczyn. Gdy okazao si, e Geli wci jest dziewic, Hitler kupi jej kosztowny piercionek, lecz nie zaniecha zamykania na noc drzwi jej sypialni. W tym czasie Angela zacza zastanawia si, jakie s zamiary Hitlera wobec jej crki. Prosia, by przyrzek, e jej nie uwiedzie. Hitler odpowiedzia, e nie tu tkwi problem. Geli bya jego zdaniem przebieg dziwk i czego nie mogy obali adne badania lekarskie tylko pdziewic. Otto Strasser, ktremu udao si zbiec do Kanady, gdy jego brat ponis mier podczas Nocy Dugich Noy, by wiadom caej okropnoci zwizku Geli z Hitlerem. Zwizku, ktry pozostawi dziewczyn pozornie nietknit, lecz z pewnoci nie niewinn. Strasser powiedzia pniej doktorowi Langnerowi: Hitler kaza jej si rozbiera, a potem kad si na pododze. Musiaa przykuca bezporednio nad jego twarz, tak by mg zbada jej czci intymne. Wprawiao go to w wielkie podniecenie [] Gdy podniecenie Hitlera dochodzio szczytu, kaza jej oddawa mocz na sw twarz, co zapewniao mu seksualn rozkosz. Geli twierdzia, e caa procedura budzia w niej skrajn odraz i nie dawaa adnej przyjemnoci. Strasser sysza zreszt podobne opowieci ju wczeniej, od Henriette Hofman, crki oficjalnego fotografa Hitlera, lecz zoy je na karb histerii. Pokojwki zajmujce si sprztaniem sypialni Geli rwnie twierdziy, e musz si tam dzia dziwaczne i trudne do wypowiedzenia rzeczy. Geli zwierzya si przyjacice, e Hitler jest potworem. [] Nigdy nie uwierzyaby, jakie rzeczy kaza mi robi. Inni wierzyli, cho z trudem. W 1929 roku w rce syna byej gospodyni Hitlera, doktora Randolfa, trafi przypadkowo albumik peen pornograficznych portretw Geli autorstwa samego fhrera. Ukazyway one dziewczyn w najbardziej nieskromnych, obscenicznych pozach i wyranie wskazyway na @koprofilskie fascynacje Adolfa. Fanatyczny antysemita, ojciec Stempfle, odkupi je z czasem w imieniu Hitlera, za porednictwem prywatnego kolekcjonera nazwiskiem Rehse. Jednake, gdy skarbnik NSDAP, Xavier Schwartz, przyby, by odebra albumik, Rehse podbi cen. Stempfle zgin podczas Nocy Dugich Noy. Schwartzowi polecono, by zamiast zniszczy albumik, dostarczy go fhrerowi do rk wasnych. Podczas gdy Geli spdzaa noce w zamkniciu,

Hitler odwiedza inne kobiety. By czstym gociem w studio swego fotografa, Heinricha Hofmanna, miejscu spotka homoseksualistw obu pci. Hofmann krci pornograficzne filmy, a fhrer chtnie je oglda. Interesowa si take szesnastoletni crk fotografa, Henriett. Z czasem wyda j za m za Baldura von Schiracha, znanego z homoseksualnych skonnoci szefa Hitlerjugend i gauleitera Wiednia. Jednoczenie Adolf wci widywa si z Winifred. Kobieta przywizaa si do niego tak fanatycznie, e grozia mierci wasnej crce, gdy ta nie mogc duej patrze na traktowanie ydw w Niemczech ucieka do Szwajcarii. Wreszcie Emil Maurice zdecydowa si wykorzysta czst nieobecno szefa i rozpocz romans z Geli. Gdy Hitler przyapa ich na gorcym uczynku, Emil zosta z miejsca zwolniony wrd wyzwisk, z ktrych najagodniejszym byo: Ty plugawy ydzie!*. W 1931 roku Geli zdecydowaa si opuci Hitlera i zamieszka w Wiedniu, by tam studiowa muzyk. Take Angela pragna gorco wyrwa crk z obj wuja Adolfa. Sytuacja naglia. Geli spodziewaa si dziecka. Ojcem mg by Emil Maurice, cho dziewczyna sypiaa w tym czasie take z pewnym modym stranikiem. Prby dowiedzenia, e za ci Geli odpowiedzialny by sam Hitler, spezy na niczym. Jeden z ostatnich listw wuja do siostrzenicy zawiera pornograficzne szkice, sugerujce wyranie, e Adolf by impotentem. Najgorsze za byo to, e bratanek wodza, wnuk Aloisa, Patrick Hitler, sugerowa, i ojcem moe by mody yd, nauczyciel rysunku z Linczu. Pewnego jesiennego wieczoru midzy Hitlerem a Geli doszo do gwatownej ktni. Ona upieraa si, e odejdzie i wyjedzie do Wiednia. On sprzeciwi si temu stanowczo. Musia natychmiast uda si do Hamburga, na dole czeka ju na niego samochd. Dziewczyna wychylia si z okna i jeszcze raz bagaa go, by pozwoli jej odej. Odmwi i zabroni jej widywa si z kimkolwiek a do jego powrotu. Nastpnego ranka znaleziono j martw. Policyjny raport stwierdza, e przyczyn mierci bya kula, ktra wesza w ciao w dolnej czci klatki piersiowej i przeszya serce. Geli Raubal miaa zaledwie dwadziecia trzy lata. O jej mierci kryo wiele plotek. Jedna z nich gosia, e to Himmler zamordowa Geli na rozkaz fhrera. Inna, e spust nacisn sam Hitler, usiujc wyrwa dziewczynie bro. Mwiono take, i do ktni doszo, gdy Geli powiedziaa Adolfowi, e chcc uciec przed jego tyrani zarczya si z pewnym Austriakiem. Otto Strasser utrzymywa, e Hitler zastrzeli Geli podczas sprzeczki. Po mierci dziewczyny jego brat, Gregor, nie odstpowa wodza przez trzy dni i trzy noce, chcc upewni si, e nie popeni samobjstwa. Aby uciszy ewentualne plotki, kierownictwo NSDAP wydao oficjalny komunikat, w ktrym czytamy, e Hitler po samobjstwie siostrzenicy pogry si w gbokiej aobie. Strasser twierdzi, e prokuratura chciaa oskary Hitlera o morderstwo, lecz minister sprawiedliwoci Bawarii, Wilhelm Grtner, ukrci sprawie eb. Wersja mwica o samobjstwie zostaa, wic oficjalnie potwierdzona przez wadze ledcze. Gdy Hitler przej wadz, Grtner zosta
*

Maurice by pochodzenia ydowskiego

mianowany ministrem sprawiedliwoci Rzeszy, a nieszczsny prokurator musia salwowa si ucieczk za granic. Jakkolwiek mierci zgina Geli, faszyci mieli ju do dugie rce, by zatuszowa skandal. Ciao wyniesiono z mieszkania kuchennymi schodami i pogrzebano w zapiecztowanej oowianej trumnie na monachijskim cmentarzu. Pniej wywieziono je z kraju. W pogrzebie uczestniczyli Himmler i Rohm. Chory z rozpaczy Hitler pozosta w domu. Mimo wszystko zdoa skreli oszczercz not przeciw Municher Post, ktra omielia si sugerowa, i w chwili mierci Geli miaa zamany nos i inne uszkodzenia ciaa, odniesione najwyraniej w walce o ycie. Zbadaniem okolicznoci mierci dziewczyny zaj si dziennikarz nazwiskiem Gerlich. Zgin wkrtce potem. Zamordowano take Vossa, prawnika Gregora Strassera, przechowujcego jego prywatne dokumenty. Sam Strasser zgin z rk siepaczy Hitlera w 1934 roku. Cho stwierdzono oficjalnie, e Geli popenia samobjstwo, na pogrzebie w jej ojczystej Austrii odprawiono pen, katolick msz. Hitler nie mg wwczas uda si do Austrii bez zezwolenia wadz, lecz pozwolono mu odwiedzi grb siostrzenicy, o ile nie bdzie prowadzi adnej dziaalnoci politycznej. Kwatera gwna faszystw w Monachium polecia, wic austriackim towarzyszom zignorowa wizyt. Adolf przekroczy granic pn noc. Musiano specjalnie dla niego otworzy cmentarn bram. Przez kilka chwil spacerowa samotnie wok grobu. Powrci do Niemiec, nim nasta wit. W jaki czas potem poleci, by na podstawie zdjcia wykonano naturalnych rozmiarw popiersie Geli. Gdy mu je pokazano, rozpaka si rzewnie. Rzeba bya stale dekorowana wieymi kwiatami, a Hitler, co rok w dniu mierci siostrzenicy spdza dugie godziny wpatrzony w niewidzce oczy posgu. Wkrtce po dojciu do wadzy Hitler zaprosi do kancelarii pikn dziewitnastoletni niemieck gwiazd filmow, Renat Miller. Wieczr rozpocz si od plastycznej opowieci o tym, w jaki sposb gestapowscy oprawcy wycigaj zeznania od swych ofiar. Hitler chepi si, e okruciestwo jego ludzi przerasta wyczyny najbardziej brutalnych katw redniowiecza. Cho Renate czua odraz, pogodzia si z tym, e bdzie musiaa pj do ka z kanclerzem Rzeszy. Wreszcie udali si do sypialni i rozebrali. Wwczas Hitler rzuci si na podog, do stp dziewczyny, i zacz baga, by go kopaa: Jestem plugawy krzycza. Jestem nieczysty! Bij mnie! Bij mnie!. Renate bya przeraona. Nigdy przedtem nie widziaa czego podobnego. Bagaa Hitlera, by wsta, lecz on po prostu lea, jczc i paczc. Wreszcie musiaa uczyni zado jego yczeniom. Im mocniej kopaa, tym wiksze byo podniecenie partnera. Renate odczuwaa gboki niesmak, a jednak w rozmowie z reyserem, Alfredem Zeislerem, stwierdzia, e nie to byo w istocie najgorsze. Byo jeszcze co, co trudnego do opisania, co, o czym nie umiaa wprost opowiedzie. Wkrtce potem aktorka zabia si, wyskoczywszy z okna swego pokoju hotelowego. Kryy pogoski, e w samobjczym skoku pomogli jej ludzie z Gestapo, ktrzy odkryli romans Renate z pewnym czowiekiem pochodzenia ydowskiego.

Hitler mia, jak si wydaje, szczeglne upodobanie do aktorek filmowych. Linda Basquette, amerykaska gwiazda kina niemego, wyznaa, e otrzymaa peen uwielbienia list oraz zaproszenie do Berchtesgaden. Gdy przybya, fhrer przeladowa j swoimi zalotami. Budzi we mnie olbrzymi odraz wyznaa Basquette jego ciao wydawao nieznon wo. Wci mia gazy. Jego oczy byy przeraajco przenikliwe. Aktorka utrzymywaa, e aby ostudzi zapay Hitlera, musiaa pewnego razu kopn go w krocze. Jednake bl podnieci zalotnika jeszcze bardziej. Aby unikn jego awansw, Basquette wyznaa mu, e jest w czci ydwk. Linda Basquette bya w pniejszych latach dziewiciokrotnie zamna. Jednym z jej wybracw by Samuel Warner. Zmara w 1987 roku, w wieku osiemdziesiciu siedmiu lat. Tymczasem w kancelarii Rzeszy zabawa trwaa dalej. Szampan la si litrami, a pieniarki i tancerki mogy liczy na szczodr zapat. Ministrowie Rzeszy speniali wszystkie zachcianki wesoych dziewczt. Joseph Goebbels, jeden z niewielu heteroseksualistw w cisym kierownictwie NSDAP, by tak swobodny w kontaktach z podlegajcymi mu jako ministrowi propagandy aktoreczkami, e jego udrczona ona, Magda, owiadczya Hitlerowi, i chce rozwodu. Fhrer zauway, e takie rozwizanie nie wchodzi w rachub, nie ma, bowiem w Niemczech prawnika, ktry przyjby spraw. Magda usiowaa, jak si wydaje, szuka zemsty prbujc uwie Hitlera. Bya do adna, lecz wyznaa pniej, e fhrer okaza si impotentem. Przez krtki czas Hitler interesowa si Margaret Slezak, lecz bya ona zaprzysig wolnomylicielk. Gdy nie zechciaa zastosowa si do woli wodza, ten wygna j ze swego najbliszego otoczenia. Nie ma wtpliwoci, e Hitler mg przebiera i wybiera midzy licznymi kobietami. Pewnego wieczoru austriacki filmowiec, Luis Trenker, towarzyszy aktorce Luise Ulrich do kancelarii, gdzie fhrer opowiada historyjki. Znaleli go w pokoju penym uroczych kobiet w wieczorowych strojach. Jak mwiono, sama jego obecno wystarczaa, by na dekoltach pojawia si gsia skrka. Jedna z dam, ona dyrektora opery w Norymberdze, pleaa u stp wodza w pozie wyraajcej absolutne oddanie. Hitler tymczasem wykrzykiwa, e Niemcom potrzeba wicej czogw, wicej karabinw i wicej bomb. Do najdziwaczniejszych czcicielek Hitlera naleaa Unity Mitford. Jako pita crka lorda Redesdale, pochodzia z doskonaej rodziny. Jej siostra, Jessika, bya komunistk, ktra zrobia wielk, acz kontrowersyjn karier w amerykaskim dziennikarstwie. Inna z sistr, Debora, bya ksin Devonshire. Nancy Mitford staa si z czasem uznan powieciopisark, Diana za polubia przywdc brytyjskich faszystw, sir Oswalda Mosleya. Unity mierzya daleko wyej chciaa usidli samego fhrera. W czasie dziesiciodniowych wakacji w Niemczech w 1935 roku Diana przedstawia siostr Hitlerowi. Unity z miejsca ulega jego urokowi. Zacza ledzi fhrera jak myliwy zwierzyn, utlenia wosy, by zyska wygld bardziej zbliony do nordyckiego ideau, a otrzyman od idola swastyk nosia dumnie w

klapie akietu. Rodzice dziewczyny nie mieli nic przeciwko jej planom. Lord i lady Redesdale odwiedzili Berlin na specjalne zaproszenie Hitlera. Spowodowao to rozam w rodzinie, gdy Diana i Unity uwielbiay Hitlera, a Jessika i Nancy byy mu rwnie gorco przeciwne. Nie wiemy, jak powanie Hitler traktowa znajomo z Unity. Nie wiemy rwnie, czy ich zwizek zosta skonsumowany, choby w zboczony, waciwy fhrerowi sposb. Pamitajmy jednak, e Hitler zazwyczaj wykorzystywa podobne do Unity, niewinne dziewczta, by zaspokajay jego wystpne dze. Z pewnoci chtnie przebywa w jej towarzystwie. Obecno Unity wydawaa si agodzi jego napicia wewntrzne. Otoczenie wodza nieustannie artowao z Unity. Goebbels i Streicher ochrzcili j kpico Mit-fart* Publikujc artyku zatytuowany Nienawidz ydw i inne tego rodzaju teksty, Unity spalia za sob mosty. Nie moga wrci do Anglii. W dniu wypowiedzenia wojny strzelia sobie w skro w angielskim parku w Monachium. Nie umara od razu. Sparaliowan dziewczyn wywieziono do Szwajcarii, a potem do Anglii. Matka pielgnowaa j na jednej z odludnych szkockich wysepek a do jej mierci w 1948 roku. Leni Riefenstahl, ktra w filmach Tryumf woli oraz Olympia z takim talentem uczynia z wtego, zniewieciaego Hitlera mistyczne uosobienie potgi aryjskiej rasy panw, twierdzia po wojnie, e nigdy nie bya jego kochank. Jednake wiele osb z bezporedniego otoczenia wodza utrzymuje, e sprawy miay si zupenie inaczej. Poznali si, gdy Leni bya jeszcze aktork. Przedstawi ich sobie Goebbels. Sdzi, e zwizek fhrera z Riefenstahl, atletyczn heroin serii filmw o wspinaczce grskiej, byby tryumfem propagandy. Hermann Gring zauway pewnego razu, ku niezadowoleniu fhrera: Leni jest rys na potdze Rzeszy. Specjalistka do spraw propagandy, Putzi Hanfstaengl, obecna przy pierwszym spotkaniu Leni i fhrera, wspomina, e Hitler by peen rezerwy i wydawa si przeraony. Hanfstaengl graa na pianinie, a Riefenstahl wykonywaa jaki prowokacyjny taniec. Przysza tu, by zdoby mczyzn. Po chwili Putzi i Goebbels dyskretnie wyszli z pokoju. Riefenstahl miaa licznych kochankw, midzy innymi boksera Maxa Schmellinga, producenta filmowego Ernsta Lubitscha oraz asa lotnictwa z czasw pierwszej wojny wiatowej, Ernsta Udeta. Hanfstaengl sdzia, e jeli Leni nie zdoa uwie fhrera, nie uda si to adnej. Mimo wszystko wydaje si, e Hitler pozosta nieczuy na wdziki Leni. Gdy kilka dni pniej Hanfstaengl spotkaa Riefenstahl na pokadzie samolotu, z zaciekawieniem spytaa, jak poszo. Jedyn odpowiedzi byo chrzknicie majce wyraa niezadowolenie. A jednak Leni nie poddawaa si atwo. Hanfstaengl opowiadaa Luisowi Trenkerowi, jak pewnej nocy, okoo drugiej, udali si z Hitlerem na kaw do apartamentw Leni. Aktorka wykonywaa

szczciara - niem.

wanie jeden ze swych synnych tacw nago. Putzi narzekaa: Wci potrzsaa biodrami tu przed moim nosem. Riefenstahl, ktra po wojnie utracia wszystko w wyniku swych zwizkw z faszystami, uparcie zaprzeczaa, jakoby podobne spotkanie w ogle si odbyo. Jednake Luis Trenker sdzi inaczej i pewien jest, e Leni dopia celu. Kryy pogoski, e podczas zdj do filmu S.O.S. Iceberg! Leni miaa zamiar wynaj w Hamburgu d, by uda si na Baleary w poszukiwaniu plenerw. Ekipa bezskutecznie czekaa na nabrzeu. Leni przepada jak kamie w wod. Przez kilka dni nie udawao si ustali miejsca jej pobytu. Pniej producenci filmu odebrali telefon. Riefenstahl bya gociem Hitlera w jego wiejskim domku pod Norymberg. Gdy Leni powrcia, dzierya ogromny bukiet kwiatw. Jej oczy lniy ju z daleka relacjonuje Trenker. Caa jej istota ulega przemianie. Chciaa, by wszyscy dostrzegli, e przeya co cudownego. By spotka si z fhrerem, Riefenstahl przemierzaa wielkie odlegoci. Przestaa si malowa, gdy Hitler nie aprobowa makijau. Utrzymywa, e paryskie szminki produkowane s ze wiskiej uryny, zreszt aryjska pikno nie potrzebuje adnych kosmetykw dla podkrelenia swej urody. A jednak przygoda nie przebiegaa po myli Goebbelsa. Po roku Leni wyznaa dziennikarce ydowskiego pochodzenia, Belli Fromm, e Hitler zaprasza j na obiad dwa razy w tygodniu, lecz zawsze egna si najpniej kwadrans po jedenastej mwic, e jest ju zmczony. Mimo wszystko Riefenstahl musiaa budzi w fhrerze szczeglne uczucia. Usilnie prosi j, by zachowaa najwiksz ostrono podczas zdj do kolejnego filmu o grach. Twierdzi, e potrzebuje jej do obrazw propagandowych. Leni okazaa si mistrzyni w tej dziedzinie. Jej dokumentalna relacja z igrzysk olimpijskich w 1936 roku to istna apoteoza aryjskiego nadczowieka. Mimo nalega Goebbelsa i innych faszystowskich przywdcw Hitler pozwoli, by w filmie znalazy si sceny, w ktrych czarnoskry amerykaski biegacz, Jesse Owens, pozostawia w pobitym polu najlepszych sprinterw Niemiec. Punktem kulminacyjnym bya jednak scena, w ktrej Hitler skada gratulacje niemieckiej oszczepniczce, Tillie Fleischer, ktra dowioda wyszoci rasy aryjskiej zdobywajc dwa zote medale. Hitler by dosownie optany marzeniami o idealnej nordyckiej piknoci. Raporty FBI wiadcz, e mia romans z dusk krlow piknoci, Ingrid Arvad, ktra przed wybuchem wojny opucia Europ. W Stanach Zjednoczonych zostaa kochank modego oficera wywiadu marynarki, Johna F. Kennedyego. Ich zwizek odkry Lyndon Johnson, ktry informacj t chcia wykorzysta, by zapewni sobie w 1960 roku nominacj z ramienia partii demokratycznej. W 1938 roku, gdy Duce przebywa w Monachium, Leni Riefenstahl bya jedyn osob, ktr Hitler przedstawi Mussoliniemu. Na jej usugi byo cae ministerstwo propagandy. Po osobistej interwencji fhrera zezwolono jej filmowa kampani w Polsce. Na zdjciach znalazy si take dowody licznych zbrodni dokonywanych przez onierzy niemieckich. Na

froncie Leni miaa zwyczaj nosi szary polowy mundur, taki sam, jaki przywdziewa jej ukochany fhrer. Jako dowd wdzicznoci za dokonania w dziedzinie propagandy hitlerowskiej Hitler ofiarowa Leni mercedesa oraz wspania will ze studiem filmowym w ogrodzie. W czasie wojny dobudowano do niej take schron lotniczy, aby niemiertelne kadry Leni mogy przetrwa najstraszliwszy nawet atak. Gdy Amerykanie wkroczyli do Kitzbuchel, znaleli Leni w ogrodzie. Palia negatywy. Po wojnie Riefenstahl wypara si wszystkiego, zwaszcza za taca Salome przed Hitlerem i Hanfstaengl. Amerykaskiemu dziennikarzowi, Buddowi Schulbergowi, powiedziaa: Nie byam w jego typie. Byam zbyt silna, zbyt zdecydowana, on za lubi spokojne, podobne do krw kobiety takie jak Eva Braun* Hitler pozna Ev Braun w 1929 roku. Pracowaa jako laborantka w studio fotograficznym Heinricha Hofmanna. Na fhrerze wielkie wraenie wywary jej zgrabne nogi. Wychowana w klasztornej szkole Eva miaa wwczas siedemnacie lat. Bya niewinna, nie miaa szerszych zainteresowa ani ambicji. atwo byo wywiera na ni wpyw. Hitler by od niej starszy o dwadziecia trzy lata. Od pocztku trzyma j krtko. Pewnej nocy u Hofmanna Luis Trenker, nie wiedzc, kim jest Eva, zaprosi j do taca. Powiedziano mu, e moe zgin za prb uwiedzenia kochanki fhrera. Pniej, przy ponownym spotkaniu, Eva zdoaa porozmawia z nim na osobnoci. Ostrzega go, by nigdy nie wspomina ani sowem o tamtym wieczorze i wsplnym tacu. Z histeri w gosie rzeka: Nie masz pojcia, jakim straszliwym tyranem potrafi by Adolf. Hitler i Eva kochali si po raz pierwszy wiosn 1932 roku, wkrtce po mierci Geli Raubal. Pamitniki Evy wskazuj, e dziewczyna uwielbiaa Hitlera, cho ten znca si nad ni. Nigdy nie wdawaa si w szczegy, stwierdzajc tylko tajemniczo: Potrzebuje mnie ze szczeglnych powodw. Nie moe by inaczej. Jakkolwiek sprawy si miay, Eva nie bya szczliwa, l listopada 1932 roku po raz pierwszy usiowaa odebra sobie ycie. Tu po pnocy strzelia sobie w szyj z rewolweru subowego swego ojca. Ranna, zdoaa jednak wezwa lekarza, ktry poinformowa fhrera, e dziewczyna usiowaa strzeli sobie w serce, lecz chybia, i e pomoc nadesza w ostatniej chwili. Hitler natychmiast owiadczy Hofmannowi, e Eva chciaa si zabi z mioci do niego. Musz si ni teraz zaopiekowa stwierdzi. To nie moe si powtrzy. A jednak powtrzyo si. Po pierwszej prbie samobjczej Eva staa si wyczn wasnoci fhrera. Bya teraz jeszcze bardziej nieszczliwa. 6 lutego 1935 roku, w swoje urodziny, zanotowaa, e wanie skoczya w zdrowiu dwadziecia trzy lata. Po chwili zawahaa si: Czy to

Mimo e postpowanie Leni Riefenstahl podczas wojny musi budzi odraz, jej dziea do dzi uwaane s za wybitne osignicia sztuki filmowej. Naley wic ona do duej grupy filmowcw, ktrzy - jak np. Siergiej Eisenstein - oddali swe talenty na usugi reimw totalitarnych. - przyp. tum.

naprawd powd do radoci? Teraz myl zupenie inaczej. Marzya jedynie o maym piesku, ktry zagodziby jej samotno. Tego wieczoru jada kolacj ze sw przyjacik, Hert, i skarya si, e dzie jej urodzin koczy si wrd pijastwa i hulanek. Hitler zjawi si niespodziewanie dopiero po piciu dniach. Zanotowaa, e spdzili uroczy wieczr. A jednak kochanek nie przynis jej pieska, o ktrym marzya, a jej szafy nie byy pene adnych sukien. Nawet nie zapyta, co chciaabym dosta na urodziny pisaa Eva. A jednak wci pena bya szacunku i oddania: Jestem nieskoczenie szczliwa, e On kocha mnie tak bardzo, i modl si, by tak pozostao na zawsze. Nie chc, by kiedykolwiek, z mojej winy, odwrci ode mnie oczy. Po miesicu, 4 marca, zanotowaa w dzienniczku: Znowu jestem miertelnie nieszczliwa, gdy nie wolno mi pisa do Niego jak wikszo niemieckich kobiet zaimek ten pisaa zawsze du liter, stawiajc Hitlera w jednym rzdzie z Bogiem i Chrystusem. Ten zeszycik musi pomieci wszystkie moje ale. Wiedziaa, e tej niedzieli Hitler by w Monachium, a jednak nie odwiedzi jej. Nie odpowiada rwnie na jej telefony do austerii Bavaria, gdzie jad obiad. Czekaa cay dzie jak kotka na rozpalonym dachu. Wyobraaa sobie, e On moe przyby w kadej chwili. Gdy zdecydowaa si zacz dziaa, byo ju za pno. Dotara na dworzec kolejowy akurat w chwili, gdy tylne wiata jego pocigu znikay w mroku. Tego wieczoru odrzucia zaproszenie na kolacj i siedziaa samotnie, usiujc zrozumie, czemu ukochany Adolf gniewa si na ni. Przez cay tydzie nie miaa od niego wiadomoci. Pragna gorco zachorowa, aby fhrer poczu si winny, e j zaniedbuje. Czemu musz znosi to wszystko lamentowaa. Och, gdybym nigdy Go nie bya spotkaa!. By przerwa na chwil bieg oszalaych myli, braa tabletki nasenne. Wkrtce uzalenia si od nich. Czemu diabe nie uwolni mnie od tych mk pisaa. Pieko jest czym nieskoczenie lepszym od tego, co przeywam teraz. Czemu On nie przestanie mnie torturowa. Tymczasem sprawy miay si coraz gorzej. Heinrich Hofmann powiedzia Evie, e Hitler znalaz inn na jej miejsce. Jest znana jako Walkiria i tak wanie wyglda. A Hitler to wanie lubi zanotowaa Eva. Tajemnicz kobiet moga by zarwno Winifreda Wagner*, jak Unity Milford, ktrej drugie imi brzmiao Walkiria. Obie byy wysokie i postawne, o duych piersiach, Eva za bya drobna i miaa niewielki biust. On wkrtce sprawi, e tamta straci dwadziecia kilo ze zmartwienia pisaa rozgoryczona dziewczyna. Chyba e z tego samego powodu utyje potwornie. Eva twierdzia, i najbardziej boli j, e Hitler nie poinformowa jej osobicie o zmianie swych uczu. A przecie nie powinna czu si zaskoczona. Codziennie ukazyway si w gazetach zdjcia fhrera z kolejnymi atrakcyjnymi kobietami.
*

jej te napisa wszak Noc Walkirii

Musi Mu by cakowicie obojtne, co si ze mn stanie. Poczekam do 3 lipca, innymi sowy, kwarta od naszego ostatniego spotkania. Nikt nie powie mi, e jestem niecierpliwa. Siedz tu i czekam, a soce pali mnie przez okienne szyby. Czemu On nic nie rozumie. Czemu upokarza mnie na oczach obcych. Ach, rozkosze mczyzn... Eva nie umiaa jednak czeka a tak dugo. 28 maja wysaa kolejny list i zdecydowaa, e jeli Adolf nie odpisze do dziesitej wieczr, odbierze sobie ycie. Nawet jeli nie przebywa z Walkiri, byo tak wiele innych... Nie otrzymaa odpowiedzi ani o dziesitej, ani pniej. Nastpnego ranka zaya dwa tuziny tabletek fanodormu. Po kilku minutach stracia przytomno. Znalaza j jej siostra, Ilse, ktra zjawia si, by odnie poyczon sukienk. Wezwano doktora i ocucono dziewczyn. Cay incydent zosta zatuszowany. Stwierdzono, e Eva zaya pastylki przez omyk. Jednake wkrtce potem Hitler znalaz kochance wiksze mieszkanie na przedmieciu Monachium, pniej za ofiarowa jej wymarzon wili. W tym mniej wicej czasie Eva przedstawia Hitlerowi doktora Theo Morrella, specjalist chorb wenerycznych. By osobistym lekarzem fhrera a do jego mierci w 1945 roku. Morrell nigdy nie przyzna, e leczy Hitlera na ki. Twierdzi, e wezwano go z powodu egzemy na goleniach. Czsto w tym wanie miejscu pojawiaj si kilaki guzy zapalne charakterystyczne dla kocowego okresu rozwoju choroby. Przepisane fhrerowi leki to specyfiki, jakie zazwyczaj podaje si pacjentom w ostatnim stadium kiy. Eva poprosia Morrella, by da Hitlerowi co, co podniosoby jego potencj seksualn. Lekarz wstrzykn fhrerowi orchikryn, ekstrakt z rozdrobnionych byczych jder, lecz nie odnioso to spodziewanego skutku i Hitler nie kontynuowa kuracji. W czasie wojny Eva przebywaa w Berghof, domku letnim Hitlera w Berchtesgaden. Odgrywaa tam schludn, malutk onk, gdy tylko Adolf zdoa wyrwa si z Berlina. Jednake rwnie w Berchtesgaden Eva bya winiem. Jego zazdro jest dziwaczna i nieludzka zanotowaa w dzienniku. Hitler uwielbia oglda j obnaon. Nalega, by kpaa si i plaowaa nago. Wci czyni aluzje, e jest zbyt gorco, by nosi ubranie, w nadziei e zrzuci je dla niego. Jeli mia na to czas, chtnie rozbiera j sam, a jego niezdarne palce sprawiay, e dziewczyna draa z podania. Lubi rwnie fotografowa j nago. Czsto z bardzo bliska robi zdjcia jej poladkw. Najbardziej intymne i obsceniczne kadry tumaczy tym, e nie chce, by ktokolwiek j rozpozna, gdyby odbitki trafiy w niepowoane rce. Otto Skorzeny, szef komandosw Hitlera, relacjonowa, e Eva powiedziaa mu, i fhrer nigdy nie kopocze si zdejmowaniem butw i e czasami nie id nawet do ka. Po prostu kadziemy si na pododze twierdzia dziewczyna. Na pododze jest zawsze bardzo namitny.

Rzadko dochodzio midzy nimi do zwykego stosunku seksualnego. W rzeczywistoci dokumentacja medyczna wskazuje, e pochwa Evy bya zbyt wska, by dziewczyna moga normalnie uprawia seks. Poniewa jednak bardzo pragna mie dzieci, poddaa si bolesnemu zabiegowi chirurgicznemu, aby skorygowa wad. Gdy rekonwalescencja dobiega koca, ginekolog Evy zgin w tajemniczym wypadku samochodowym. Mimo e teraz kochankowie mogliby prowadzi normalne ycie seksualne, sytuacja nie zmienia si ani o wos. Potrzebuje mnie do pewnych szczeglnych celw alia si Eva. To idiotyczne. W lutym 1945 roku, gdy byo jasne, e wojna jest przegrana, Hitler poleci Evie, by pozostaa w Berghofie. Ona jednak nie moga znie rozki. W kwietniu, wbrew jego rozkazom, udaa si do berliskiego bunkra. Po drodze omal nie zgina podczas nalotu brytyjskich bombowcw. Gdy przybya, Hitler by tak uradowany, e nic jej si nie stao, i nie mia serca skarci jej za nieposuszestwo. Tragedia dobiegaa koca. Gring wysa Hitlerowi ultimatum, dajc przekazania mu rzdw. Zdrada! wrzeszcza Hitler. Wymiewa marszaka Rzeszy twierdzc, e wszystkim wiadomo, i rana w pachwinie, odniesiona podczas pierwszej wojny wiatowej, uczynia go impotentem. Dlatego jest taki gruby chichota fhrer. Ponadto crka Gringa wykazywaa jakoby zastanawiajce podobiestwo do Mussoliniego. Duce mieszka przez jaki czas u pastwa Gringw i Emmy, ona marszaka, bardzo go polubia. Gdy nadeszy wieci o zdradzie Himmlera Hitler rozpocz mroc krew w yach tyrad. Jego ciao drao, a lewa cz twarzy ulega paraliowi. Dodajmy, e s to czste objawy trzeciego stadium kiy. Niektrzy Niemcy, zwaszcza kobiety, pozostali mimo wszystko wierni fhrerowi. Hanna Reitsch, pilotka-oblatywaczka, ktra dowioda niegdy skutecznoci latajcych bomb V-l odpalajc je z kokpitu samolotu, uczynia jeszcze jeden, ostatni wysiek, by stan u boku ukochanego wodza. Pod ogniem rosyjskiej artylerii wyldowaa w alei prowadzcej ku Bramie Brandenburskiej. Mwiono, e zamierzaa wywie fhrera do Argentyny, lecz porzucia ten zamiar, gdy dowiedziaa si, e w bunkrze przebywa rywalka, Eva Braun. O pnocy 29 kwietnia 1945 roku Hitler i Eva pobrali si. Potem wrcili do swego pokoju. Nastpnego ranka nowoecy spali do pna, a szwagier Evy, Hermann Fegelein zosta zastrzelony na rozkaz fhrera. Schwytano go, gdy usiowa wymkn si z bunkra z du sum frankw szwajcarskich oraz nieznan z nazwiska, mwic po francusku kobiet. Eva bagaa Hitlera, by darowa Hermannowi ycie. Bezskutecznie. 30 kwietnia w gabinecie Hitlera fhrer i jego maonka rozgryli kapsuki z trucizn, a nastpnie kade z nich strzelio drugiemu w gow. Ciaa odkry Goebbels. Zwoki wyniesiono na powierzchni, oblano benzyn i podpalono. Nie spony jednak do koca. Pozostae szcztki pozwoliy Rosjanom przeprowadzi autopsj. Wyszo na jaw, e Hitler mia tylko jedno jdro. Nie udao si jednak ustali, czy bya to wada wrodzona, czy te

utraci drugie w wyniku interwencji chirurgicznej. Operacje takie bywaj podejmowane, gdy kia wkroczy w ostatnie, trzecie stadium. Wielki dyktator zmar. A jednak to jeszcze nie koniec tej historii. We wczesnych latach siedemdziesitych pojawiy si doniesienia, e Hitler mia crk. Mwiono, e jej matk bya Tillie Fleischer, oszczepniczka i zdobywczyni dwch olimpijskich medali podczas berliskiej olimpiady 1936 roku. Po tym, jak Leni Riefenstahl sfilmowaa fhrera gratulujcego zwyciskiej sportsmence, mieli jakoby omiomiesiczny romans. Hitler mia ofiarowa Tillie biaego mercedesa oraz will nad jeziorem w okolicach Berlina. Jednake gdy kobieta zasza w ci, rzuci j jak wycinit cytryn. Tillie polubia z czasem doktora Hosera, jednego z adiutantw fhrera. Crka Hitlera, Gizela, miaa odtd uchodzi za jego dziecko. Gdy dziewczynka dorosa, polubia yda, syna rabina Francji, ktry zgin w jednym z hitlerowskich obozw mierci. Ostatecznie Gizela sama przyja judaizm. Byoby to raczej ironiczne zakoczenie, lecz wydaje si mao prawdopodobne. Zgodnie ze sowami Magdy Goebbels, to wanie Hitler, a nie Gring, by impotentem w wyniku postrzau w pachwin podczas pierwszej wojny wiatowej.

ROZDZIA VI

MYLI PRZEWODNICZCEGO MAO

Mao Zedong
Cho Mao uwaa si za cesarza, w gbi duszy pozosta wieniakiem. Nie dba o wygld i higien osobist. Jada potrawy ostro pachnce, ktre powodoway przykry zapach z ust. Pali nieustannie papierosy marki 555 state express, co sprawio, e jego zby zupenie poczerniay. Lubi otwarcie komentowa wasne procesy trawienne, a pewnego razu, w gorcy dzie, niewiele mylc zdj spodnie w obecnoci sporej grupy oficjalnych goci. W pniejszym wieku zupenie przesta my zby i wkrtce pokryy si one zielonkawym nalotem. Kpiel uznawa za zwyk strat czasu. Zamiast tego sucy co wieczr wycierali go wilgotnymi rcznikami, a on tymczasem podpisywa pastwowe dokumenty, czyta lub gawdzi. Gdy przewodniczcy mia szedziesit lat, odkryto, e cierpi na stulejk. Co wicej, okazao si, e lewe jdro jest mniejsze ni powinno, a prawe wcale nie zstpio do moszny. Pozostao zaklinowane w kanale pachwinowym. Gdy zwrcono na to uwag Mao, by zdumiony. Wida wczeniej nie zdawa sobie sprawy, e zdrowy mczyzna posiada dwa jdra. Mao Zedong urodzi si w 1893 roku, w wiosce Shaoxing w prowincji Hunan. By synem biednego rolnika. Pierwsze dowiadczenia seksualne zdoby jeszcze jako nastolatek. W rodzinnej osadzie przespa si z dwunastoletni koleank. Mao uwielbia pniej wspomina sw inicjacj. W 1962 roku zaaranowa nawet spotkanie z kobiet, w ktrej ramionach straci niewinno. Siwa i postarzaa stana przed jego obliczem. Przewodniczcy ofiarowa jej dwa tysice juanw. Gdy wysza, westchn ze smutkiem: Jake ona si zmienia. Ciekawe, czego oczekiwa po ponad pidziesiciu latach? W gruncie rzeczy mody Mao wykazywa niewielkie zainteresowanie seksem. By pilny i zamknity w sobie. Przewanie zachowywa abstynencj seksualn, zajmujc si miast tego wielkimi problemami politycznymi wczesnych lat. Ojciec niepokoi si o pogronego w

marzeniach, romantycznego chopca, zdecydowa si wic na poddanie go terapii szokowej. Zaaranowa zwizek pitnastoletniego Mao z kobiet starsz o sze lat. Po raz pierwszy i ostatni w yciu przyszy lider komunistw wzi udzia w chiskim rytuale weselnym. Pniej jednak, mimo e kobieta zamieszkaa w domu rodziny Mao, stara si wcale jej nie widywa. Zmara w 1910 roku. Mao utrzymywa, e maestwo nigdy nie zostao skonsumowane. Majc lat dwadziecia Mao zbyt by zajty polityk, by myle o seksie. W grupie jego towarzyszy byy wprawdzie kobiety, choby Tai Chang, ktra z czasem zostaa prominentn dziaaczk komunistyczn, lecz niemiao i wynikajce z tradycji nawyki sprawiay, e Mao nie traci czasu na miostki. Mao powici wszystkie swe siy pracy konspiracyjnej w Pekinie i prawdopodobnie pozostawa w celibacie a do spotkania z Tao Shuyong, wzorow studentk. Romans ostyg z czasem, gdy modzi nie mogli doj do porozumienia w sprawach politycznych. Wkrtce kade poszo w swoj stron. Wwczas Mao pozna kolejn pikn rewolucjonistk, Yang Kaihui. Pisywa dla niej miosne poematy*. Yang, o biaej skrze i gboko osadzonych oczach, bya crk profesora uniwersytetu. Zawarli maestwo na prb, a zwizek zalegalizowali dopiero w 1921 roku, gdy na wiat przyszo pierwsze dziecko. Historia ta moe nie robi na nas wikszego wraenia, pamitajmy jednak, e w tamtych czasach w Chinach nie byo przyjte, by modzi pobierali si z wasnej inicjatywy, bez bogosawiestwa rodzicw. By to czyn icie rewolucyjny! Maonkowie niedugo pozostawali razem. Wkrtce rozdzielia ich historia. Wybucha wojna z nacjonalistycznymi oddziaami Kuomintangu, pod wodz lidera antykomunistw, Chiang Kaisheka. W 1927 roku Mao pozostawi on i dzieci dla bezpieczestwa w Czangsza, gdzie by znanym przywdc komunistycznym. Trzy lata pniej onierze Kuomintangu zdobyli Czangsza. Yang zostaa pojmana i rozstrzelana, gdy nie chciaa zaprze si ma. Dwaj synowie uciekli do Szanghaju, gdzie musieli pdzi ycie wczgw. Modszy z chopcw, An Qing, zapad na chorob psychiczn. Powodem mogy by cierpienia, jakich dozna z rk policji. Starszy syn, An Ying, zgin w czasie wojny koreaskiej od amerykaskich bomb. W chwili gdy Yang powicia swe ycie za ma, Mao cieszy si towarzystwem kolejnej uroczej komunistki, o wiele od niego modszej He Zizhen. Dziewczyna miaa osiemnacie lat, a jej kochanek trzydzieci siedem. Gdy Mao spotka sw rewolucyjn towarzyszk mioci, jak j nazywa, opisa j jako wyrafinowan i atrakcyjn. Jej wypowiedzi byy zawsze jasne i wywaone. Oczy przypominay par krysztaw. Gdy Mao spotyka si z ni, jego odczucia byy sodkie jak mid.

czyni to zreszt dla kadej kolejnej kochanki

Pobrali si wkrtce po mierci Yang. Kryy jednak pogoski, e ju wczeniej, w zaciszu sowieckiej bazy, odby si sekretny lub. W sprawach dotyczcych maestw i rozwodw Mao nigdy nie troszczy si zbytnio o sprawy formalne. Natychmiast po zawarciu maestwa zaczy kry plotki, by moe kolportowane przez przeciwnikw politycznych, e Mao nie zadowala swej poowicy seksualnie. By od niej dwukrotnie starszy, a do tego nieustannie zajty. W tradycyjnej wierszowanej formie usiowa przekaza He, e rozumie jej frustracj: Mam zaledwie osiemnacie lat, a wosy wci czarne jak heban, Czekam na staro, uwiziona na grskim szczycie... Do drzwi puka posaniec i mwi: Towarzysz Mao jest zajty, ma spotkanie. Mam tylko poduszk, by ukoi samotno, Moje oe stygnie, gdy nadchodzi noc. Powinnam bya polubi eleganckiego modzieca I czerpa rozkosz z kadej godziny. W 1934 roku He wraz z Mao staa na czele Wielkiego Marszu. Bya to trwajca dwa lata pielgrzymka, podczas ktrej zwolennicy komunistw uciekajc przed ofensyw Kuomintangu, pokonali niemal 12 000 kilometrw ze swych baz w poudniowo-wschodniej czci kraju do prowincji Shaarwi na pnocnym zachodzie. Dwjka dzieci Mao i He pozostaa w Hunan pod opiek pary wieniakw. Nigdy nie udao si ustali, jaki by ich los. Podczas Wielkiego Marszu He urodzia kolejn dwjk dzieci i wkrtce znw zasza w ci. W sumie daa mowi szecioro potomstwa. Tylko jedno z dzieci byo pci mskiej, a ycie zachowaa jedynie dziewczynka imieniem Lin Min. Wanie w czasie Wielkiego Marszu Mao przesta dba o higien osobist. Odmawia korzystania z wygdki, wola uda si z onierzami ochrony na pole i wygrzeba doek w ziemi. Sdzi, e jego procesy trawienne bd inspiracj dla komunistycznych wojsk. Powica wiele uwagi trawieniu take wtedy, gdy doszed do wadzy. Niektrzy lokalni przywdcy komunistyczni instalowali w swych domach toalety w stylu zachodnim, wyposaone w wygodne sedesy i pokrywali ka mikkimi materacami, tymczasem Mao zawsze podrowa z wasnym twardym, drewnianym oem i domaga si dostpu do tradycyjnej chiskiej toalety, gdzie przykuca nad dziur prowadzc do kloaki. Nawet w czasie wizyty w Moskwie wola kuca nad nocnikiem, ni uy dekadenckiej sowieckiej ubikacji, zaopatrzonej w buruazyjny sedes. Gdy po zakoczeniu Wielkiego Marszu komunici rozoyli si obozem w grotach Yanan, Mao zacz zdradza on. Mia romans z Ting Ling, przyjacik z dziecistwa jego drugiej ony, Yang Kaihui. Inn kochank przywdcy bya Lily Wu, elegancka aktorka, o ktrej mawiano, e jest jedyn dziewczyn w Yanan majc trwa ondulacj. Pozna j pewnego wieczoru, gdy spoywa kolacj w jaskini, gdzie schronia si Agnes Smedley,

reporterka Manchester Guardian. Lily penia rol tumaczki i wci kada do na udzie przewodniczcego twierdzc, e jest lekko wstawiona. Mao z pocztku by nieco zaskoczony, ale po chwili uj rk dziewczyny i rzek, e on take wypi za duo. Pniej spotkali si sam na sam w ustronnej grocie. Gdy dowiedziaa si o tym He wpada w furi. Formalnie oskarya Lily o odebranie jej mowskiej mioci. W 1938 roku Mao mia przygod z kolejn aktork, ktrej za reputacja wprawia kierownictwo partii komunistycznej w stan szoku. Imi dziewczyny brzmiao Lan Ping*. Zmienia je pniej na Jiang Qin*, lecz niektrzy pamitajc o jej zym prowadzeniu si w modoci nazywali j zoliwie Lang Ping Guo*. Dziecistwo Jiang Qing nie byo usane rami. Ojciec by czowiekiem brutalnym i gwatownym, matka za pracowaa jako suca, lecz jeli udao jej si znale klienta, nie stronia od prostytucji. Zanim Jiang w 1930 roku polubia mczyzn o nazwisku Fei, syna bogatego kupca z Jinan, miaa wielu kochankw. Maestwo trwao zreszt tylko kilka miesicy. Jiang wci kcia si z krewnymi ma, ktrzy oskarali j o lenistwo. Doszo do rozwodu. Wkrtce potem Jiang spotkaa Yu Ojwei, przywdc miejscowej konspiracyjnej organizacji komunistycznej. Zakochali si w sobie i w 1931 roku zamieszkali razem. Gdy we wrzeniu 1931 roku armia japoska wkroczya do Mandurii, Jiang, pocztkujca aktorka, graa w kilku antyimperialistycznych przedstawieniach. Wkrtce siy nacjonalistyczne wziy gr nad komunistami i Yu Qiwei znalaz si w wizieniu. Jiang, niewiele mylc, rozpocza romans ze studentem wychowania fizycznego imieniem Qiao. Przygoda nie trwaa dugo. Jiang marzya o jasnych wiatach Szanghaju, gdzie zamierzaa kontynuowa karier aktorsk. Biedna, lecz ambitna, szybko zdobya renom w rodowisku artystycznym. Bya kochank reysera filmowego a jednoczenie jednego z czonkw wadz komunistycznych, niejakiego Changa. Polubia aktora i krytyka Tang Na, potem za zamieszkaa z onatym dyrektorem duego teatru, Zhang Minem. Tang by tak zrozpaczony, e usiowa odebra sobie ycie, poykajc potn dawk pastylek nasennych. Na szczcie kierownik hotelu, w ktrym si zatrzyma, wkroczy w por i uratowa modzieca. Jiang nie przeja si tym wcale. Nadal budowaa sw karier wdajc si w liczne romanse. Jiang Qing bya kobiet rozwiz twierdzia ona jednego z rewolucyjnych przywdcw w Yanan. Jiang udaa si w tamte strony w towarzystwie kolejnego eks-ma, Davida Yu. Wydawao si, e po prostu nie jest w stanie y bez mczyzny. W tym czasie miaa jakoby romans z aktorem o nazwisku Wang. Korzystali z biura jej ma jako staego miejsca miosnych schadzek. Wanie w Yanan Jiang spotkaa Mao.

* *

Bkitne Jabko azurowa Rzeka * zgnie jabko

Od chwili gdy przybya do miasta, plotki nie milky ani na moment. Mao zauway j od razu i ofiarowa jej bilet do instytutu marksizmu-leninizmu, gdzie mia wygosi wykad. Siedziaa w pierwszym rzdzie i zwrcia na siebie uwag mwcy, zadajc kilka pyta. Po jakim czasie Mao przyby do teatru, by obejrze j na scenie. Oklaskiwa jej wystp tak gorco, e He Zizhen zrobia mu kolejn scen zazdroci. Doszo do gwatownej ktni. Dla Mao Jiang bya po prostu kolejn apetyczn licznotk. Ona jednak wiedziaa, czego chce, i postanowia zdoby to za wszelk cen. Rozwioda si z Tang Na i porzucia dwjk dzieci po to tylko, by by u boku Przewodniczcego. Seks pociga nas na pocztku, tym jednak, co zainteresowanie podtrzymuje, jest wadza wyjaniaa pniej. Gdy Jiang zasza w ci, Mao zada od He rozwodu. Jednake w wczesnych Chinach nie bya to bynajmniej sprawa prywatna. Trzeba byo uzyska zgod kierownictwa partii. Czoowi przywdcy komunistyczni nie mogli naturalnie przej do porzdku dziennego nad barwn przeszoci wybranki. Odmwiono Mao zgody na rozwd i ponowne maestwo. Czonkowie Komitetu Centralnego nie posiadali si ze zdumienia: He Zizhen zawsze bya ci dobr towarzyszk. Jest godn zaufania i wiern komunistk. Dowioda swej prawdziwej wartoci w walce i w pracy. Czemu nie moesz ju duej y z tak jak ona kobiet? Mao odrzek zwile: Szanuj i powaam towarzyszk He. Nie powinnimy jednak myle w przestarzay, feudalny sposb. Rozwd nie powinien by uwaany za zagroenie dla pozycji i reputacji kobiety. Bez Jiang Qing nie jestem w stanie kontynuowa rewolucji. Wyrzeczenia i trudy Wielkiego Marszu zachwiay rwnowag psychiczn He, a porzucenie przez ma stao si kropl przepeniajc czar goryczy. Ostatecznie Przewodniczcemu udao si w 1939 roku uzyska rozwd. Wielu sdzio, e postpi podle, opuszczajc dobr towarzyszk. Rozwd przypaci odejciem wielu stronnikw. Lily Wu utracia aski kochanka i zostaa odesana do Sichuanu. He wysano do Moskwy na leczenie psychiatryczne, lecz nie udao si doprowadzi do poprawy jej stanu zdrowia. Reszt ycia spdzia w wygodnej rezydencji w Szanghaju opacanej przez komunistyczny rzd, lecz nigdy ju nie powrcia do rwnowagi psychicznej. W 1961 roku Mao otrzyma list od He i postanowi zobaczy si z ni. Przywieziono kobiet do jego willi w Lushun, star i siw. Najwyraniej cieszyo j spotkanie z Mao, lecz nie bya w stanie rozsdnie odpowiada na pytania. Po jej odjedzie Mao popad w gbok depresj. Warunkiem maestwa z Jiang Qing byo wysanie narzeczonej do szkoy partyjnej. Kierownikiem placwki by niejaki Kang Sheng. Cho by praw rk Mao, Jiang miaa z nim romans podczas czteromiesicznego pobytu w szkole. Jiang i Mao pobrali si w 1939 roku. Nie zawracano sobie gowy weselnymi obrzdami ani zawarciem legalnego zwizku. Wystarczyo zwyke owiadczenie stron. Zoliwe plotki nie cichy i Jiang zmuszona bya usun si w cie. Staa si z pozoru przykadn poowic komunisty, lecz wci usiowaa forsowa swoj wol. Jej narzdziem

by seks. Opowiadaa wszystkim, e Mao jest wspaniaym kochankiem. Cae najblisze otoczenie musiao wiedzie, e kochali si ostatniej nocy. Mao nie by jednak czowiekiem, ktry mgby zadowoli si jedn kobiet, wic poczwszy od 1949 roku maonkowie zaczli oddala si od siebie. W marcu przewodniczcy wysa Jiang do Moskwy, a sam uda si na Pachnce Wzgrza w towarzystwie aktorki zwanej Ju Shan, skdind siostry Davida Ju, byego ma Jiang. David uwaa, e Jiang nie nadaje si na on czowieka, ktry w tym czasie by ju nieomal nowym cesarzem Chin. Sdzi, e jego siostra jest bardziej kulturalna i przewysza maonk Przewodniczcego pod kadym wzgldem. Jednake usuny braciszek le oceni sytuacj. Mao zawsze uwielbia proste, wiejskie dziewczyny i po szeciu miesicach znudzi si uczon Shan. W listopadzie za do kraju powrcia Jiang i zaja nalene jej miejsce u boku ma. W tym samym roku u szedziesicioletniego Mao wykryto anomalie w budowie genitaliw. Stwierdzono take, e jego prostata jest nadzwyczaj maa i mikka. Lekarz by przekonany, e Przewodniczcy jest bezpodny. Jego trzy ony urodziy wprawdzie gromadk dzieci, lecz najmodsze z nich miao obecnie ju pitnacie lat. Sdzono wic, e Mao utraci zdolnoci rozrodcze po czterdziestym pitym roku ycia. Gdy poinformowano go o tym, rzek ponuro: A wic jestem teraz eunuchem, tak?. Wydawa si gboko poruszony. Lekarz musia tumaczy mu, e eunuchom na cesarskim dworze usuwano jdra lub cae genitalia. Jak si okazao, Mao nie mia zielonego pojcia o budowie i funkcjonowaniu ukadu rozrodczego. W tym okresie Mao przesta interesowa si wdzikami Jiang. Powiedzia jej, e majc szedziesit lat jest ju zbyt stary, by uprawia seks. A jednak wci awansowali w partyjnej hierarchii ci, ktrzy jak choby Kang Sheng umieli dostarcza Przewodniczcemu zastpy chtnych, modych kobiet. Kang Sheng zgromadzi rwnie dla Mao obszerny zbir pornograficznych publikacji. aden kraj nie posiada bogatszej ni Chiny tradycji w dziedzinie sztuki erotycznej, wic kolekcja Mao staa si z czasem najbogatsza na wiecie. Podczas rewolucji kulturalnej Sheng pustoszy muzea jak kraj dugi i szeroki, wzbogacajc zbiory swego mocodawcy. Seks, a zwaszcza intymne ycie blinich stanowiy ulubiony temat konwersacji Przewodniczcego. W 1954 roku Mao pokona Gao Ganga, ktry zgromadzi siy tak potne, e Stalin ochrzci go krlem Mandurii. Oskarony o antypartyjny spisek, Gang popeni samobjstwo. Mao nie interesowa si jednak zbytnio politycznymi intrygami konkurenta. Fascynowao go ycie seksualne rywala. Mwiono, e Gao posiad ponad sto kobiet. Dwukrotnie odby stosunek, nim si zabi zachwyca si Mao. Czy moecie wyobrazi sobie podobn dz? Ze wszystkich si prbowa dorwna Gangowi w ekscesach. Znany by ze swej pywackiej pasji. Zwyk do podgrzewanego, krytego basenu w Zakazanym Miecie zaprasza setki nagich dziewczt, potem za dawa nurka midzy nie.

Z pocztku stara si by dyskretny. Jego osobisty sekretarz, Ye Zilong, rekrutowa odpowiednie kandydatki z Grup Pracy Kulturalnej, Centralnego Korpusu Garnizonowego oraz z Biura Spraw Poufnych. Musiay by mode, niewyksztacone i fanatycznie oddane Przewodniczcemu. Pozostaway w mieszkaniu Ye, czekajc a Jiang mocno zanie. Potem prowadzono je po cichu przez podwrze i pokj jadalny do sypialni Mao. Rankiem, nim Jiang si obudzia, dziewczta znikay rwnie niepostrzeenie, jak si pojawiy. Partnerki Przewodniczcego mogy liczy na szczodr nagrod. Mao mg sobie pozwoli na tak wspaniaomylno. Sprzedano miliony egzemplarzy jego Czerwonej ksieczki, co uczynio go najbogatszym czowiekiem w Chinach. Wydanie Dzie wybranych przynioso mu ponad trzy miliony juanw* czystego zysku. Podczas partyjnych spotka na najwyszym szczeblu w Wielkiej Hali Ludowej przygotowywano specjalny, odosobniony pokj. Armia i partia dostarczay tam pikne dziewczta o nieskazitelnym, proletariackim pochodzeniu. Mwiono im, e zostay wybrane na partnerki do taca dla Wielkiego Przywdcy. W rzeczywistoci miay trafi do jego ka. A jednak wielu dostojnikw partyjnych uwaao to za zaszczyt tak wielki, e proponowali Mao wasne crki i siostry. Pani Mao dumna bya ze swej prezencji i biegoci w sztuce miosnej, wic wieci o podbojach ma raniy j gboko. Uparcie uczszczaa na taneczne przyjcia, gdzie Mao szuka nowych partnerek. Zwolnia wszystkie adniejsze pielgniarki. Gdy osobisty lekarz Mao zakwestionowa jej dziaania, odrzeka: Doktorze, nie rozumie pan Przewodniczcego. Jest on bardzo zagubiony w swym miosnym yciu. Jego fizyczne przyjemnoci i aktywno umysowa s od siebie oddzielone, a przecie nie brakuje kobiet pragncych sta si jego ofiarami. [] Musz wic one (pielgniarki) by uprzejme dla swego przywdcy, lecz ostrone w kontaktach z nim. Jiang nie mylia si w podejrzeniach. Mao istotnie ju od jakiego czasu mia romans z jedn z pielgniarek zatrudnionych w jego specjalnym pocigu. Dziewczyna ta podczas podry po kraju robia wszystko, czego od niej zada. W Szanghaju Mao chtnie pokazywa si z ni publicznie. Zabra j do ekskluzywnego klubu Jinjaing zarezerwowanego dla najwyszych funkcjonariuszy partyjnych. Wadze Szanghaju wiadome byy zamiowania wodza do kobiecego towarzystwa, podsuway mu wic najlepsze w miecie aktorki i piewaczki. Byy one jednak z reguy zbyt wyrafinowane dla proletariusza, jakim w gbi duszy pozosta Mao. Rajcy uczyli si szybko i wkrtce wyszukali kilka modziutkich tancerek, ktre o wiele bardziej odpowiaday gustom Przewodniczcego. W tym czasie w okolicy przebywaa Grupa Pracy Kulturalnej dwudziestej armii. Mode dziewczta z Grupy toczyy si wok Mao, rywalizujc zawzicie o przywilej zataczenia z Przewodniczcym. On taczy z nimi do drugiej nad ranem, a potem powraca do swej salonki w objcia pielgniarki.
*

500 tysicy funtw szterlingw

Podejrzenia Jiang wobec personelu medycznego potwierdziy si podczas przyjcia z okazji szedziesitych pitych urodzin Mao, ktre odbyo si w Guangzhou*. Tej nocy pani Mao nie moga zasn. Zadzwonia, by wezwa pielgniark i zada rodka nasennego. Nikt si nie zjawi, Jiang wstaa wic i posza do subwki. Pokj by pusty. Pena podejrze, zacza szturmowa drzwi sypialni ma. Wewntrz znalaza przeraon pielgniark. Doszo do ktni. Jiang oskarya Mao take o romans z pewn by suc, ktr ostatnio odwiedzi. Zachci j, by wysaa do szkoy swoj crk, i ofiarowa trzy tysice juanw na czesne. Pani Mao przekonana wic bya, e m sypia take z crk owej kobiety. Mao nie odpowiedzia na zarzuty, lecz wyjecha natychmiast do Pekinu, pozostawiajc rozgoryczon on w Guangzhou. Jiang zrozumiaa, e moe go utraci. Wraz z przeprosinami wysaa mu cytat ze znanej chiskiej bani ludowej zatytuowanej Mapa. Opowiada ona o mnichu, ktry uda si do Indii w poszukiwaniu buddyjskich manuskryptw. Pewna mapa rozgniewaa go, wic uwizi j w jaskini pod wodospadem. Moje ciao przebywa w jaskini pod wodospadem rzeka do mapa lecz moje serce pody z tob. Mao przyj przeprosiny. Zda sobie spraw, e historia o mapie miaa da mu do zrozumienia, i moe teraz sypia z kimkolwiek chce. Podczas jednej z podry do prowincji Shanxi pewien dyrektor szpitala nastrczy Przewodniczcemu cztery mode, energiczne pielgniarki. Zapewni take zesp muzyczny oraz grup tancerek. Ju wkrtce Mao sypia z modziutk pielgniark oraz z jedn z tancerek. Nie kopota si zacieraniem ladw, lecz zadzwoni do ony nakazujc jej, by nie przyjedaa do niego, jak to byo wczeniej ustalone. Doczy do niej, gdy zaatwi wszystkie sprawy. Czas pyn. Mao stawa si coraz mniej ostrony, wic Jiang wielokrotnie przyapywaa go inflagrante delicto* Nic nie moga na to poradzi. Pewnego razu osobisty lekarz Przewodniczcego zauway j paczc na awce w ogrodzie, tu obok pokojw ma. Powiedziaa wrd ka, e tak jak nikt, nawet Stalin, nie zdoa pokona jej ma w walce politycznej, tak adna kobieta nie zdoa nigdy zawojowa go bez reszty. Wreszcie Mao i Jiang Qing zawarli ugod. O ile ona bdzie sta wiernie przy jego boku podczas oficjalnych okazjach, a jednoczenie tolerowa bezustann niewierno Mao nie rozwiedzie si z ni. Jiang, jak ju wspomnielimy, bardziej bya zainteresowana wadz ni seksem, wic popiesznie wyrazia zgod. Od tej pory Mao nie musia ukrywa swych przygd. W Biurze Spraw Poufnych spotka mod urzdniczk o jasnej skrze, delikatnie zarysowanych brwiach i penych wyrazu, ciemnych oczach. Powiedziaa, e jest nim zafascynowana od wczesnego dziecistwa i e w szkole czsto bito j z tego powodu. Mao spdzi z ni pewien czas w Szanghaju, wywoujc kolejn fal plotek. Taczy z ni cae noce, przerywajc tylko wtedy, gdy jego modziutka
* *

dawniej Kanton na gorcym uczynku - ac.

towarzyszka twierdzia, e jest wyczerpana. Dziewczyna bya tak dumna z romansu, e usiowaa nawet zaprzyjani si z Jiang Qing. W tym czasie pani Mao pogodzia si ju z sytuacj, wic potraktowaa rywalk z sympati. W latach szedziesitych Jiang staa si jedn z animatorek rewolucji kulturalnej i powoli zacza stanowi dla Mao zagroenie. Oddalili si od siebie. Kazano jej skada podania na pimie, jeli chciaa si z nim zobaczy. Przewodniczcy by uraony. Musia zaprzesta urzdzania tanecznych przyj, a jego ulubiona opera, otwarcie kontrrewolucyjne dzieo zatytuowane Cesarz uwodzi barmank, znalaza si na indeksie. Staem si mnichem narzeka w przygnbieniu. Wkrtce przekona si, e nawet monolit rewolucji kulturalnej ma pewne szczeliny. Wrd panujcego w kraju chaosu zjawiy si trzy jego dawne przyjaciki i owiadczyy, e nie maj si gdzie podzia, gdy wygnano je z domw na ulic jako imperialistki. Jeli tam was nie chc, zostacie ze mn powiedzia Mao. Twierdz, e jestecie imperialistkami? Dobrze. Ja jestem wadc imperium. Podczas gdy fanatycy z Czerwonej Gwardii rozdzierali umczony kraj na strzpy, Przewodniczcy figlowa w towarzystwie owych trzech licznotek. Wkrtce jedna z nich zasza w ci. Mao umieci j w klinice przeznaczonej dla partyjnych dostojnikw, gdzie urodzia chopca. Wszyscy byli uradowani, e wdz ma syna. Ani Mao, ani jego lekarze nie wspomnieli ani sowem o fakcie, e bezpodny przywdca nie mg by ojcem dziecka. Bezpodno nie przeszkadzaa mu zreszt zupenie. Interesowaa go jedynie potencja. Od jakiego czasu zdarzay mu si ataki niemocy seksualnej, a zdecydowany by zachowa mskie siy a do osiemdziesitki. Wzorujc si na dawnych cesarzach wierzy, e im wicej bdzie mia partnerek seksualnych, tym duej poyje. Pierwszy cesarz Pastwa rodka, zaoyciel rodu Han, z ktrego wywodz si jakoby wszyscy Chiczycy, by jak mwiono niemiertelny dziki temu, e uprawia seks z tysicem dziewic. Cesarz Qin Shi Huang, zaoyciel dynastii Qin, wysa pewnego razu za morze wypraw zoon z mnicha taoistycznego i piciuset niewinnych dzieci w poszukiwaniu eliksiru niemiertelnoci. Legenda gosi, e posacy stali si z czasem protoplastami wspczesnych Japoczykw. Za najwikszego z wadcw Mao uwaa jednak Sui Yanga (604-618 n.e.), budowniczego Wielkiego Kanau. Cesarz ten prowadzi dekadenckie, pene luksusw ycie wrd tumu piknych kobiet. Mia zwyczaj odbywa przejadki dk cignit przez pikne mode dziewczta w jedwabnej uprzy. Lekarze zaaplikowali Mao wycig z rogw jelenia starodawne chiskie remedium na impotencj. Zabieg nie odnis skutku. Przez trzy miesice prbowano rumuskiego leku o nazwie H3. Rwnie bezskutecznie. Wwczas lekarze doszli do wniosku, e problem jest natury psychologicznej. Zauwayli, i potencja seksualna Przewodniczcego jest cile zwizana z jego aktywnoci polityczn.

Podczas Wielkiego Skoku by nienasycony. Jedna z partnerek powiedziaa lekarzowi: Jest wietny we wszystkim po prostu zabjczy. Rwnie apetyt Mao wydawa si rosn z wiekiem. Lekarze wic musieli podawa mu placebo wycig z eszenia z dodatkiem glukozy mwic mu, e jest to odywczy tonik. W pnych latach szedziesitych, gdy siedemdziesiciokilkuletni ju Mao by u szczytu wadzy, nie mia najmniejszych kopotw ze zdobywaniem partnerek. Im bardziej si starza, tym byy one modsze. Podobny przepis na dugie, aktywne ycie stosowao przed nim wielu chiskich cesarzy. Mao spdza wikszo dnia w ogromnym ou, ktre sobie na staro upodoba zamiast twardej drewnianej pryczy. Czyta duo, zwaszcza literatur erotyczn. Jego ulubionym dzieem by Sen o czerwonej komnacie, klasyczne dzieo pochodzce z czasw feudalnych. Opowiadao ono o modziecu zwanym Jia Baoyu, zakochanym w dziewczynie, ktrej nie mg polubi z powodu sprzeciwu rodziny. Sta si wyrzutkiem spoeczestwa, a jego bunt wyraa si w gorczkowym poszukiwaniu przyjemnoci i uwodzeniu modych kobiet. Podwrzec rezydencji Mao w Zakazanym Miecie, zwany Ogrodem Obfitych Dobrodziejstw, zosta urzdzony na podobiestwo otoczenia domu rodzinnego Jia Baoyu. Mao utrzymywa si w dobrym zdrowiu, jedzc dania suto okraszone oliw, puczc usta herbat i sypiajc ze zdrowymi, wiejskimi dziewcztami. Podobnie jak cesarze z dynastii Han usiowa przezwyciy staro i mier, stosujc w mioci filozofi taoistyczn. Czsto ofiarowywa nowej wybrance taoistyczny podrcznik sztuki miosnej, zatytuowany Sekrety brzydkiej dziewczyny. Zgodnie z filozofi tao mczyzna, chcc zachowa siy i energi, musi oszczdza zawart w nasieniu energi jang. Jednoczenie powinien stara si wchon jak najwicej energii jin zawartej w jin shui, czyli wydzielinie kobiecej pochwy. Naley w tym celu odbywa jak najwicej stosunkw seksualnych z jak najwiksz liczb kobiet, unikajc przy tym wytrysku. Mao by najszczliwszy, gdy oe dzielio z nim kilka modych kobiet jednoczenie. Nierzadko sypia z trzema, czterema czy nawet picioma partnerkami i zawsze zachca je, by przedstawiy mu swe koleanki. Cho nie byo obawy, by ktra z dziewczt zasza w ci, Przewodniczcy pozostawia im po sobie trwa pamitk. Przy tak intensywnym yciu seksualnym nie sposb unikn zakaenia chorobami wenerycznymi. Jedna z przyjaciek Przewodniczcego okazaa si chora na rzsistkowic* Choroba ta moe przenosi si nie tylko poprzez kontakt seksualny, lecz take przez przedmioty codziennego uytku, na przykad bielizn. Dziewczta w Grupach Pracy Kulturalnej czsto poyczay sobie czci garderoby. Rzsistkowica powoduje u kobiet przykre dolegliwoci i wyciek z drg rodnych. U mczyzn przebiega na og

Choroba wywoywana przez pasoyta zwanego rzsistkiem. Rz. moe sta si przyczyn bezpodnoci i poronie oraz prowadzi do uszkodze bony luzowej drg rodnych. Leczenie jest trudne i dugotrwae. przyp. tum.

bezobjawowo. Z chwil gdy jedna z partnerek Mao ulega zakaeniu, infekcja zacza si rozprzestrzenia jak poar w suchym lesie. Na ironi zakrawa fakt, e rozszerzaniu si epidemii rzsistkowicy w Chinach winien by bezporednio sam Mao. Podczas Wielkiego Skoku poleci on bowiem, by stosowa gbokie sadzenie w celu zwikszenia plonw ryu. Kobiety musiay pracowa zanurzone po pas w mtnej, penej mikroorganizmw wodzie. Spowodowao to wrd wieniaczek ogromny wzrost zachorowa na infekcje drg rodnych. wiadomo, e jest si nosicielem przeszkodziaby wikszoci normalnych mczyzn w dalszych podbojach. Partnerki Mao jednak uwaay infekcj za rodzaj honorowej odznaki ofiarowanej im osobicie przez wodza rewolucji. Mao odmwi poddania si leczeniu. Dopki on sam nie odczuwa blu, wszystko byo w porzdku. Co si stanie, jeli zachoruje Jiang Qing zapyta jeden z lekarzy. Mao odrzek spokojnie, e jest to absolutnie niemoliwe. Lekarz nie poddawa si. Nalega, by Przewodniczcy wzi przynajmniej porzdn kpiel. Naturalnie Mao ani myla pj za jego rad i wci poprzestawa na wycieraniu co wieczr ciaa wilgotnymi rcznikami. Genitaliw nie my za wcale. Ludzie z najbliszego otoczenia byli wiadomi zagroenia i z rcznikami oraz pociel obchodzili si z najwysz ostronoci. Gdy Mao przebywa w Pekinie, jego posanie byo co wieczr sterylizowane. W podry jednak adne ostrzeenia nie mogy skoni gocinnych wieniakw, by postpowali podobnie. Proci ludzie sdzili, e poddanie pocieli sterylizacji byoby obelg dla uwielbianego wodza. W 1967 roku Mao zarazi si wirusem opryszczki. Uprzedzono go, e schorzenie jest nadzwyczaj zaraliwe i przenosi si przez kontakt seksualny, ale Przewodniczcy by przekonany, e nie moe by przecie a tak le, i nie ograniczy liczby partnerek. Cho w czasie rewolucji kulturalnej przyjcia z tacami zostay wyjte spod prawa jako dekadencki przeytek buruazyjny, raz w tygodniu za murami Zakazanego Miasta odbyway si regularne potacwki. Przewodniczcego otaczay mode licznotki z Grup Pracy Kulturalnej i Korpusu Garnizonowego, flirtoway i zapraszay do taca. Taczy wic walce, tanga i fokstroty z kad po kolei. W pokoju ssiadujcym z sal taneczn stao wygodne posanie. Mao mg w kadej chwili uda si tam na sjest. Czsto zabiera z sob jedn z dziewczt. Peng Dehuai, czonek biura politycznego, oskary go pewnego razu, e zachowuje si jak cesarz dysponujcy haremem zoonym z trzech tysicy konkubin. Grupy Pracy Kulturalnej rozwizano, ale Przewodniczcy bez trudu znajdowa chtne dziewczta w innych zespoach artystycznych, w siach obrony powietrznej, w Biurze Spraw Poufnych, wrd kolejarek, pracownic Pekiskiego Okrgu Wojskowego i Drugiego Korpusu Artylerii oraz wieniaczek z Hubei czy Zhejiang. Peng Dehuai za gorzko poaowa niewczesnych oskare. Zmar w wizieniu w 1974 roku. Potacwki trway nadal. Otoczony tak licznym tumem wielbicielek, Mao nie mia kopotw ze znalezieniem partnerek. Wczeniej polega w tej mierze na swych podwadnych,

jednak obecna sytuacja bardziej mu odpowiadaa. Starsze i lepiej wyksztacone kobiety czasami opieray si jego zalotom, a niektre pielgniarki sdziy, e uprawianie mioci z wasnym pacjentem kci si z etyk zawodow. Jednake mode uczestniczki tacw w Zakazanym Miecie nie miay najmniejszych oporw. Pochodziy ze wsi, z rodzin, ktre wierne partii komunistycznej uwaay Przewodniczcego za bohatera i wybawc. W Chinach kwit kult jednostki, a Mao otaczano czci niemal bosk. Lud marzy, by cho rzuci na okiem, gdy przemawia do tumw na placu Niebiaskiego Spokoju. W latach rewolucji kulturalnej Mao rozdawa ludziom owoce mango. Stay si one z czasem obiektem istnego kultu wrd tych, ktrzy mieli szczcie je posiada. Kad kropl przyrzdzonej z nich herbaty uwaano za boski eliksir. Dla dziewczt wychowanych w podobnej atmosferze nawet przebywanie w jednym pokoju z Mao byo rozkosz. By wezwan do jego sypialni i suy jego przyjemnoci... to ju graniczyo z ekstaz. Mao uwielbia otacza si modymi licznotkami. Opiekoway si nim, pomagay w pracy i dostarczay rozkoszy w ku. Jego zaufan sekretark bya Zhang Yufeng. Przewodniczcy pozna j podczas jednej z potacwek, gdy liczya sobie zaledwie osiemnacie lat. Miaa due, okrge oczy i jasn karnacj. Wkrtce wywiza si burzliwy romans. By zachowa nad dziewczyn pen kontrol, Mao powierzy jej funkcj stewardesy w swym specjalnym pocigu, a potem posad sekretarki. Zostaa przy jego boku do koca, ale jedna kobieta nigdy przecie nie moga Przewodniczcemu wystarczy. W dniach ostatniej, miertelnej choroby opiekoway si nim dwie modziutkie tancerki. Gdy w 1971 roku Przewodniczcy zmar, pani Mao bya zdecydowana wzi sprawy w swoje rce. Bya czonkini osawionej Bandy Czworga, ktra usiowaa przej wadz w kraju. Jednake kolportowane powszechnie opowieci o jej modzieczych romansach kosztoway dn wadzy kobiet utrat wikszoci stronnikw. W 1977 roku Jiang Qing zostaa aresztowana i pozbawiona czonkostwa partii komunistycznej. Oskarono j o wzniecanie niepokojw spoecznych w latach rewolucji kulturalnej. Odmwia przyznania si do winy, a proces w latach 1980-1981 wykorzystaa, by rzuca obelgi na wczesne wadze Chin. W 1981 roku skazano j na mier, lecz wykonanie wyroku zawieszono na dwa lata, w nadziei e oskarona zechce wyrazi skruch. W 1983 roku wyrok zmieniono na doywocie. mier Jiang Qing w wizieniu w 1991 roku bya wedle wersji oficjalnej wynikiem samobjstwa.

ROZDZIA VII

CZERWONA DYNASTIA

Kim Isong, Kim Chongil

Kim Ilsong*, soce Azji i wadca absolutny Koreaskiej Republiki LudowoDemokratycznej, sprawowa rzdy od komunistycznego przewrotu w 1945 roku a do swej mierci w roku 1995. Nawet podczas pobytu na wygnaniu, w Mandurii, by dobrze znany jako niestrudzony kobieciarz. Jego pierwsz on bya Kim Jongsuk. A do 1935 roku mieszkaa z rodzicami, biednymi rolnikami, w Jiande, na terenie Chin. Tam wanie w wieku szesnastu lat zostaa porwana przez partyzancki oddzia chiskich komunistw. Przeznaczono j dla Kim Ilsonga, ktry zrobi z niej sw szwaczk i kuchark. Penia rwnie rol osobistej ochrony. W 1942 roku urodzia w bazie wojskowej na Syberii syna i nastpc przywdcy, Kim Chongila*. Gdy Kim Ilosng przej rzdy w komunistycznym raju pnocnej Korei, mia przygody z niezliczonymi kobietami: aktorkami, tancerkami, modelkami, sekretarkami, adnymi pielgniarkami oraz dziewcztami kisaeng, czyli koreaskimi gejszami. W zamknitym, odizolowanym od wiata kraju sprawowa wadz absolutn, nie musia wic zawraca sobie gowy zalotami. Mg po prostu poleci swoim gwardzistom, by uprowadzili wybran dziewczyn i dostarczyli do jego kwatery. Gdy spytamy jakiegokolwiek obywatela komunistycznej Korei, ile dzieci ma Kim Ilsong, otrzymamy odpowied zwiz i oczywist: Wszyscy jestemy jego dziemi. Kim Jongsuk potulnie godzia si na seksualne podboje ma. Wiadomo, e musiaa znosi ze traktowanie. Zmara w 1949 roku, w wieku trzydziestu dwch lat. Kryy plotki, e zastrzelia si lub zostaa otruta. W oficjalnym komunikacie jako przyczyn zgonu podano atak serca. Wkrtce po jej mierci Kim Ilsong polubi pikn, modsz od niego o

* *

Kim Ir Sen Kim Dzongila

dwadziecia lat Kim Songae. Dziewczyna bya ju wwczas w ciy i wkrtce urodzia mu drugiego syna, Kim Chongila. W przypadku Kim Chongila sprawdza si powiedzenie, e jaki ojciec, taki syn. Wychowywano go na nastpc ukochanego nauczyciela. Po jego mierci mia obj wadz, stajc si tym samym zaoycielem pierwszej w komunistycznym obozie dynastii. Odziedziczy po Kim Isongu zamiowanie do piknych kobiet. Pracujc w Generalnym Biurze Ochrony, polubi kobiet zwan Hong Iljon. Bya crk rewolucjonisty i studiowaa literatur na uniwersytecie Kim Ilsona w Phenianie. Mieli jedno dziecko, dziewczynk. Jednake Kim Chongil nie by wierny onie, co wicej, bi j brutalnie. Rozwiedli si w 1973 roku. Wanie wtedy Kim Ilsong oficjalnie mianowa syna swym nastpc. Wczy go w skad biura politycznego i powierzy kierownictwo ministerstwa propagandy i sztuki. Kim Chongil nie zwlekajc polubi pewn maszynistk. Z czasem przyszo na wiat troje dzieci: syn i dwie crki. Druga ona pozostaje oficjaln towarzyszk nastpcy tronu, lecz z pewnoci nie jest jedyn kobiet w jego yciu. We wczesnych latach siedemdziesitych Kim Chongil mia romans z dziewitnastoletni gwiazd filmow Sun Hyerim. Bya ona on niejakiego Yi Pyonga, brata jednego z kolegw szkolnych Kim Chongila. Gdy dziewczyna zasza w ci, wkroczya partia komunistyczna. Yi Pyong zmuszony by rozwie si z on. Zwizek Kim Chongila z Sun Hyerim trwa, cho kobieta wraz ze swym nielubnym synem, ktry otrzyma imi Kim Jungnam, mieszkali w Moskwie. Kim Chongil mia co najmniej sidemk nielubnego potomstwa, bdcego owocem podobnych przygd. piewaczka zespou artystycznego z Phenianu utopia si w rzece Taedong po zerwaniu z Kim Dzongilem pod koniec lat siedemdziesitych. Take kilka innych kobiet targno si na ycie, gdy doszo do rozstania. Kim Dzongil mia rwnie przygod z Son Nuirim, siostr ambasadora pnocnej Korei w Moskwie. Mieli dwie creczki, lecz Kim odsun j od siebie, gdy w 1991 roku okazao si, e cierpi na chorob umysow. Ostatecznie Son zamieszkaa w Moskwie, gdzie opiekowa si ni ojciec. Inn kochank Kima bya Yi Sangjin, jego koleanka z uniwersytetu. Zgodnie ze rdami dyplomatycznymi bya on urzdnika ministerstwa spraw zagranicznych Korei. Synn aktork filmow, Hong Yunghui, przedstawi Kim Chongilowi jeden z jego adiutantw, znajcy dobrze gusty wodza. Jej ulego zostaa wkrtce wynagrodzona gwn rol w rewolucyjnej operze Sprzedawczyni kwiatw oraz tytuem ludowej artystki Korei, najwyszym wyrnieniem, jakie moe otrzyma aktor. Hong penia na przyjciach wydawanych przez Kima funkcj hostessy, a z czasem polubia mczyzn, ktrego wybra dla niej kochanek.

W 1990 roku Kim Chongil uwid dziewitnastoletni crk kierownika koreaskiego zwizku judo. Dziewczyna bya czonkini zespou artystycznego Mansudae i urodzia Kimowi kolejn crk. W maju 1991 roku w gwnej roli serialu Skowronek, emitowanego przez centraln telewizj z Phenianu, pojawia si nowa aktorka. Zdradzaa niezwyke podobiestwo do Kim Jongsuk, matki Kim Chongila. Wkrtce zamieszkaa w luksusowej willi w pobliu gry Taesung na przedmieciach Phenianu. Jedzia mercedesem ofiarowanym jej przez potnego kochanka. Jednake Kim Dzongil nie zawsze by tak uprzejmy. Moda aktorka, U Inhui, zostaa rozstrzelana na oczach piciotysicznego tumu. Oskarono j o to, e wbrew wyranym instrukcjom Kim Chongila wdaa si w romans z innym mczyzn. Prawdziw namitnoci Kim Chongila byy jednak kontakty zagraniczne. W 1991 roku zaprosi do Korei liczne, zoone wycznie z dziewczt, rosyjskie zespoy pieni i taca. Pacono im znaczne sumy w walutach wymienialnych za prywatne pokazy w willi Kima. Rosjanka, ktra zabawiaa piewem goci podczas przyjcia z okazji osiemdziesitych urodzin Kim Ilsonga, wyznaa pniej, e uprawiaa grupowy seks z Kim Chongilem oraz czonkami jego wity. Pewnej Skandynawce oferowano due sumy za dotrzymywanie Kimowi towarzystwa w jego apartamentach. Jednake najwikszym osigniciem Kim Ilsonga i Kim Chongila pozostaje przeksztacenie Zjednoczonego Demokratycznego Frontu Patriotycznego Korei w olbrzymi system rajfurstwa. W caym kraju poszukiwano kobiet do zespow pieni i taca, zespow szczcia oraz zespow satysfakcji. Wybranki umieszczano w odosobnionych willach i przeznaczane do osobistego uytku ojca i syna. Kady z takich zespow mia swe wasne funkcje. Zespoy pieni i taca zgodnie z nazw pieway, gray i taczyy podczas przyj. zespoy szczcia zajmoway si odwieajcym masaem, a zespoy satysfakcji zapewniay spenienie seksualne. W zespoach tych znajdowao si nie mniej ni dwa tysice dziewczt, mieszkajcych w willach lub specjalnych pensjonatach rozsianych po caym kraju. Za rekrutacj kandydatek odpowiadao Generalne Biuro Ochrony. Specjalne oddziay selekcyjne dokonyway wyboru spord dziewczt przedstawionych przez lokalne struktury partii komunistycznej. Kobiety te musiay mie okoo dwudziestu lat i wzrost powyej 160 centymetrw. Wymagane byo take nieskazitelne zaplecze spoeczne i ideologiczne. Wybranki musiay wyrazi zgod. Nawet jeli ich rodzicami byli dostojnicy partyjni, nie tolerowano sprzeciwu. Corocznie dokonywano take rekrutacji wrd studentek szk artystycznych w stolicy i na prowincji. Okoo roku 1980 wcielono przymusowo do jednego z zespow osiemnastoletni studentk kolegium nauczycielskiego Kim Hyongjik. Posano j na uniwersytet piewu i taca w Phenianie, by uczya si gry na skrzypcach. Inna dziewczyna,

ktra wracaa z pracy, zostaa zabrana z ulicy przez czonka partii. Okoo roku 1989 zlecono narodowej komisji sportu, by dostarczya mode gimnastyczki majce sta si czonkiniami zespow szczcia. W pniejszym okresie poszukiwano kobiet za granic: w Hongkongu, Makao i na Bliskim Wschodzie. Niektrym z nich pacono, inne po prostu porywano. Trafiay w odosobnione miejsca i musiay porzuci wszelk nadziej, e wrc do domu. Gdy lokalna organizacja partyjna dostarczaa kolejn grup dziewczt, w Komitecie Centralnym dokonywano wyboru. Najbardziej obiecujce kandydatki wysyano do kliniki Namsan, gdzie poddawano je szczegowym badaniom pod ktem zdrowia fizycznego i postawy ideowej. Selekcja zespow szczcia rozpocza si, gdy w szpitalu Czerwonego Krzya w Phenianie zorganizowano roczne kursy masau. Uczestniczyo w nich trzydzieci modych kobiet. Pniej kandydatki wysyano na szkolenie do Zwizku Sowieckiego, zanim trafiy do rezydencji Kim Ilsonga lub Kim Chongila. Zespoy pieni i taca oraz satysfakcji podlegay procznemu treningowi. Dziewczta co sobot wystpoway na przyjciach organizowanych przez Kim Chongila. Kade z nich miao okrelony temat, bya wic noc w Tokio, noc w Paryu, noc Perska czy noc Indyjska. Dziewczta musiay posusznie odgrywa odpowiednie role. Po szeciu miesicach suby w jednym z zespow kada z dziewczt otrzymywaa rang podporucznika w Generalnym Biurze Ochrony i bya na dwa tygodnie wysyana za granic. Czonkinie zespow mieszkay w luksusowych apartamentach i jaday tylko najlepsze produkty, sprowadzane specjalnie dla nich z Japonii. Te, ktre dostpiy zaszczytu odbycia stosunku z Kim Ilsongiem lub Kim Chongilem, otrzymyway szwajcarski zegarek z wygrawerowanym na kopercie imieniem partnera. Faworytki mogy liczy na podarunek w postaci luksusowego auta. Mwiono, e traktowano je lepiej ni ministrw w rzdzie Korei. Suba w zespoach trwaa do dwudziestego pitego roku ycia. Pniej dziewczta mogy polubi oficerw gwardii lub mczyzn nagrodzonych odznaczeniami pastwowymi. Oczywicie obowizywaa je dyskrecja w sprawach zwizanych z ich rzeczywistym zajciem, jednak wszyscy w Korei wiedzieli, co w trawie piszczy. Gdy ktra z dziewczt udawaa si na przepustk do domu, Kim Chongil uprzedza czonkw jej macierzystej organizacji partyjnej, by traktowali przyby jak ksiniczk krwi. Pod koniec ycia Kim Ilsonga czyni rzeczy jeszcze bardziej odraajce. Partia obowizana bya dostarcza mu regularnie mode dziewice. Zmuszano je do oddawania krwi, ktr nastpnie przetaczano wielkiemu nauczycielowi, w nadziei e podtrzyma to jego gasnce siy witalne.

ROZDZIA VIII

KUBASKI CASANOVA

Fidel Castro
Kuba to gorca wyspa. Zapomnijcie o baseballu narodowym sportem Kuby jest seks. Stanowi on jedyn ucieczk przed trudnociami ycia codziennego. Czste zmiany partnerw i zamiowanie do seksu pozamaeskiego sprawiy, e w 1989 roku 61,2 procent dzieci urodzio si poza formalnymi zwizkami. Rocznie dokonuje si 160 tysicy aborcji, z czego jedn trzeci u nastolatek. Posadas, tak zwane hotele mioci, s wszdzie. Za pi pesos (ekwiwalent pitnastu centw amerykaskich) mona kupi tam trzy godziny prywatnoci. Gdy czas dobiegnie koca, dzwoni telefon i kto po drugiej stronie mwi: Turno. Prostytucja jest bardzo rozpowszechniona, niemal jawna i gwnie amatorska. Wiele kobiet gotowych jest pj do ka za butelk szamponu do wosw czy par dinsw. Szedziesicioletni biznesmeni paraduj dumnie z piknymi dziewcztami o czekoladowej skrze, do modymi, by mogy by ich wnuczkami. Wysoko ponad tym morzem seksualnej dekadencji wznosi si posta z charakterystyczn brod, posta w zielonym wojskowym stroju. Wydaje si, e jest to ostatni na wyspie szlachetny asceta. adna kobieta nie ukazuje si nigdy wraz z nim w wietle reflektorw. A mogoby by przecie zupenie inaczej. W miar upywu lat pojawiy si co najmniej dwie kandydatki do zajcia pozycji pierwszej damy w Republice Kuby. Fidel urodzi si jako nielubny syn Angela Castro, zamonego plantatora trzciny cukrowej, oraz pitnastoletniej pomywaczki, Liny Ruz. Angel nie mg polubi matki chopca, gdy w ojczystej Galicji pozostawi on. Nie byo niczym niezwykym wrd hiszpaskich imigrantw posiadanie drugiej, kubaskiej rodziny. Cho Fidel nie zosta ochrzczony, wychowywali go ksia, ktrzy zaszczepili w nim lk przed seksem, masturbacj i homoseksualizmem. Nim zapisa si na uniwersytet, by studiowa prawo, nigdy nie mia dziewczyny. Na studiach zacz spotyka si z dziewcztami

i wtedy przyjaciel, kolega z roku, Rafael Dmaz, przedstawi mu sw siostr Mirt. Studiowaa filozofi. Spotkali si w uniwersyteckiej kafeterii i zapaali do siebie uczuciem od pierwszego wejrzenia. Cho Castro wci by niemiay wobec kobiet i nie lubi taczy, z oficjalnych mityngw politycznych wymyka si ukradkiem na spotkania z Mirt. Gdziekolwiek poszli, zawsze towarzyszya im przyzwoitka. Mirta miaa zielone oczy i ciemnoblond wosy. Nie ulega wtpliwoci, e bya pierwsz mioci Fidela. Pochodzia z jednej z najbogatszych rodzin na Kubie, a ponadto miaa wietne koligacje. Jej rodzice byli wic nieco zmartwieni, gdy zdali sobie spraw, e lada moment bd mieli zicia, ktry w miasteczku uniwersyteckim ma opini zwykego gangstera. Castro sta przecie na czele manifestacji przeciw wzrostowi kosztw transportu, ktra zakoczya si demolowaniem autobusw, i dwukrotnie zosta oskarony o morderstwo. Jednake mio przezwyciya wszelkie przeszkody. Fidel i Mirta pobrali si w 1948 roku. Ojciec pana modego by zachwycony, e syn zawar tak korzystny zwizek, i opaci modej parze podr polubn do Stanw Zjednoczonych. Castro mia nawet zamiar pozosta na kontynencie, by podj studia na uniwersytecie Columbia, lecz wydarzenia polityczne skoniy go wkrtce do powrotu do ojczyzny. Na Kubie ycie byo nadzwyczaj cikie, a pastwo Castro mieli teraz jeszcze jedn osob do nakarmienia: synka imieniem Fidelito. Mirta nieustannie martwia si, e m nie usiuje znale jakiej pracy. Spdza czas na politykowaniu. Walczc o wpywy w partii sypia z towarzyszk o szpetnej twarzy pokrytej dziobami po ospie. Kobieta ta miaa za to decydujcy wpyw na rozkad gosw w kierownictwie. Gdy przestaa by mu potrzebna, rzuci j bez skrupuw. Mirta mimo wszystko staa wiernie u jego boku, ratujc mu ycie, gdy trafi do wizienia za prb zbrojnego obalenia wadzy. A jednak Fidel mia ju wwczas romans z inn kobiet, Natali, Nati Revuelta. Bya to jego koleanka z uniwersytetu, liczna zielonooka blondynka, obracajca si w arystokratycznym towarzystwie. Jej ycie przebiegao dotd gadko, bez adnych potkni i faszywych krokw. Nauk pobieraa w katolickiej szkole dla dziewczt w Filadelfii, pracowaa w amerykaskiej ambasadzie oraz w koncernie Esso. Bya czonkini hawaskiego Jacht Clubu i Country Clubu oraz on dobrze si zapowiadajcego specjalisty chorb serca, Orlando Fernandeza. Brakowao jej w yciu tylko dreszczyku emocji. Ujrzaa Castro podczas wiecu w miasteczku uniwersyteckim. Pierwsze wraenie byo nader pozytywne. Nati uznaa, e Fidel jest obdarzony charyzm i bardzo pocigajcy. Po nieudanym powstaniu z 1953 roku Castro zosta skazany na pitnacie lat wizienia, lecz w wyniku amnestii znalaz si na wolnoci, nim min rok. Podczas pobytu w wizieniu pisywa do Natalii namitne listy miosne: Mio jest jak diament, najtwardszy i najczystszy z mineraw, zdolny skruszy kady inny kamie. Nie bdzie on jednak doskonay, dopki

zrczny szlifierz nie uksztatuje odpowiednio jego krawdzi. Wwczas iskierki blasku wytrysn na wszystkie strony z nieporwnan wietlistoci. Metafora byaby doskonaa, gdyby diament raz oszlifowany i wypolerowany mg stawa si wci wikszy i wikszy. Prawdziwa mio opiera si bowiem na wielu uczuciach, nie na jednym. Stopniowo dochodz one do wzajemnej rwnowagi i odbijaj nawzajem swe blaski. Gdy Castro otwiera serce przed Nati, Mirta usiowaa uy swych wpyww, by poprawi warunki, w jakich przebywa. I wwczas Castro uczyni co, czego nigdy nie powinni czyni winiowie. Napisa do obu kobiet tego samego dnia. Nikogo nie zdziwi fakt, e listy ulegy przypadkowej zamianie. Cho Mirta bya gboko zraniona namitnoci ma do innej kobiety, usiowaa podczas wizyt odzyska jego uczucia. Jednake Fidel rozwid si z ni, gdy tylko wyszed na wolno. Twierdzi, e czyni to z powodw politycznych. Utrzymywa, e jej rodzina jest zbyt mocno zwizana ze znienawidzonym reimem Batisty. Brat Mirty, dawny kolega Fidela ze studiw, by w ministerstwie spraw wewntrznych Kuby odpowiedzialny za utrzymywanie spokoju w kraju, a sama Mirta pobieraa botell (pastwow rent), by zapewni sobie i Fidelito godne warunki ycia w czasie pobytu ma w wizieniu. Romans Fidela z Nati sta si wkrtce tajemnic poliszynela Jednake gdy na wiat przysza dziewczynka imieniem Alina, otrzymaa oficjalnie nazwisko ma Natalii Fernandez. W latach pidziesitych stosunek Kubaczykw do nielubnych dzieci nie by tak liberalny jak obecnie. Spdziwszy nieco czasu w Stanach Zjednoczonych, Castro uda si w 1956 roku do Meksyku, gdzie zgromadzi niewielki oddzia i zbiera bro majc posuy do obalenia rzdw Batisty. Gdy jego dziaalno odkryy meksykaskie wadze, zosta aresztowany. W wizieniu odwiedzaa go niejaka Teresa Casuso, Kubanka, ktra od przeszo dziesiciu lat przebywaa na emigracji w Meksyku. Bya pisark. Jej m zgin walczc po stronie Republiki w hiszpaskiej wojnie domowej. Miaa lat czterdzieci i widziaa w Castro romantycznego, fascynujcego modego renegata. Gdy go poznaa, od razu odgada, e ten mczyzna potrzebuje kogo, kto by si o niego zatroszczy. Pocztkowo moga liczy na wzajemno, popenia jednak fatalny bd, zabierajc na jedn z wizyt szesnastoletni Isabel Custudio, ktra bawia wwczas w jej domu. Rodzice dziewczyny, sawni kubascy aktorzy, przebywali na tourne po kraju. Oto jak Teresa opisaa rywalk: Wygldaa jak elegancka modelka. Jej ogromne, niewinne, zielonkawobrzowe oczy podkrelone byy czarnym tuszem na wosk mod. Tego dnia jej wosy miay naturalny kolor starego zota. Castro by cakowicie zauroczony. Po wyjciu z wizienia regularnie odwiedza dom pani Casuso. Nieustannie mwi o rewolucji. Gdy zgodzia si przechowa dla niego pewne przedmioty, znalaza go upychajcego w szafach istny arsena. Jednake Teresa podejrzewaa,

e prawdziwym powodem wizyt jest ch ujrzenia Isabel. Szuka jej z modziecz porywczoci i wylewnoci, ktra zaskakiwaa j i bawia. Isabel bya jednak bardzo zajta. Rankami studiowaa na uniwersytecie, po poudniu pracowaa, a wieczory spdzaa na politycznych spotkaniach. Gdy Castro zjawia si u pani Casuso, dziewczyny zazwyczaj nie byo w domu. W rzeczywistoci Isabel unikaa go. Prdko poj, w czym rzecz, i pewnego ranka przyszed bardzo wczenie, zanim ukochana zdoaa opuci rezydencj. Wspominaa pniej: Gdy zaczam zbiera si do wyjcia, ju na mnie czeka. Spojrzelimy na siebie i wybuchnlimy miechem, bo jego fortel by tak samo oczywisty, jak moje usiowanie uniknicia spotkania. To byo bardzo zabawne. Zaproponowa, e podwiezie mnie na uniwersytet. Od tego czasu stali si nierozczni. Fidel zawsze mia teraz na sobie czyst koszul i wieo uprasowany garnitur. Czyni jej awanse z wytrwaoci waciw kademu partyzanckiemu przywdcy. Isabel mwi: Traktowa mnie jak ksiniczk. By tak delikatny i subtelny, jak mczyzna by powinien. Czuam si jak laleczka, jak figurynka z porcelany. Bardzo zaleao mu na moim wizerunku. Powiedzia, e jest bardzo wane, bym prezentowaa si rwnie dobrze jak on. Zapewniwszy sobie przychylno rodzicw dziewczyny, Castro poprosi Isabel o rk. Zgodzia si. Trwonic fundusze przeznaczone na bro i amunicj, zasypywa j kosztownymi prezentami: byy wrd nich buty, stroje oraz francuskie perfumy. Ofiarowa jej take skromniejszy kostium kpielowy w miejsce miaego bikini, ktre doprowadzao go do furii. Chcia zabra j ze sob na Kub. Pewnego dnia bdzie pierwsz dam jego ojczyzny mawia. Jednake Isabel poszukiwaa mioci, nie za niebezpieczestwa. Rejsu przez Zatok Meksykask dk wyadowan partyzantami nie uwaaa za najlepszy sposb spdzania miodowego miesica. Gdy wic do Meksyku powrci jej byy narzeczony i ponownie poprosi j o rk, powiedziaa tak. Wyjechali razem nastpnego dnia, a Castro przez cae lata nie wspomnia nawet imienia dawnej ukochanej. Po wyjedzie Isabel zupenie przesta si my. Ubrania nie musiay ju by czyste i schludne. Niemal wcale nie wychodzi z domu. Caymi dniami celowa tylko ze swej ulubionej strzelby w anten telewizyjn po drugiej stronie drogi. Napisa do Mitry, by pozwolia mu spotka si z siedmioletnim wwczas Fidelito. Przyrzek, e chopiec wrci do niej w cigu dwch tygodni, lecz nie mia zamiaru dotrzyma sowa. W licie do meksykaskich gazet stwierdzi, e nie odda synka w rce swych najgroniejszych wrogw i potwarcw, ktrzy zbezczecili jego dom i poddali go krwawej tyranii, ktrej su.

Gdy Castro i jego ludzie wyruszyli na pokadzie Granmy, starego drewnianego jachtu, w historyczn misj majc na celu wyzwolenie Kuby, Mirta przywioza Fidelita z powrotem do kraju. W grudniu 1956 roku skadajce si z osiemdziesiciu dwch ludzi siy ekspedycyjne Castro wyldoway na kubaskim wybrzeu. Zostay rozbite w puch przy pierwszej prbie ataku. Ocaleli partyzanci poszli w rozsypk, a Castro znalaz schronienie w Sierra Maestra. Pisa stamtd do Nati proszc, by doczya do niego w grskich kryjwkach. Miaa szans zosta pierwsz dam kubaskiej rewolucji, lecz odmwia twierdzc, e nie moe opuci dziecka. Wwczas w yciu Fidela pojawia si Celia Sanchez. Bya crk lekarza z Manzanillo i koordynowaa dziaania konspiracyjne na wschodzie kraju. Przybya do Sierra Maestra, by zorganizowa obz i skontrolowa, jak gospodaruje si milionami dolarw, ktre jej towarzysze zgromadzili zbierajc rewolucyjne podatki. Dzielia oe z Castro. Ich listy pene s czuoci, cho nie ma w nich pasji, jaka charakteryzowaa korespondencj Fidela z Nati. Czas spdzony w Sierra Maestra sta si podwalin zwizku, ktry mia przetrwa dwadziecia lat. Po przejciu przez Fidela wadzy Celia zajmowaa w stolicy mieszkanie pooone bezporednio pod kwater wodza. Czsto mona byo znale Castro w jej sypialni i chyba to wanie Celia najbardziej zasuguje na tytu pierwszej damy kubaskiej rewolucji. Po dwch latach spdzonych w grach i wypenionych nieustannymi potyczkami z wojskami Batisty Castro zdoa przeprowadzi skuteczn ofensyw przeciw siom reimu. witowa zwycistwo w ramionach Glorii Gaitan, znanej jako Czarna Ra z Bogoty. Bya to pikna crka zamordowanego przywdcy boliwijskich rewolucjonistw, Jorge Eliecera Gaitana. Spotkali si po raz pierwszy w Bogocie w 1948 roku. Romans trwa kilka lat, nawet wtedy gdy Gloria polubia profesora uniwersytetu. Pewnego razu Castro zapyta: C ty robisz w ku z tym greckim filozofem, twoim mem?. To bardzo inteligentny czowiek odpara Gloria. Replika Fidela bya szybka i zoliwa: Oczywicie, ale gdyby Karol Marks by kobiet, nie oenibym si z nim. Gdy Castro przej wadz, m Nati uda si na emigracj do Stanw Zjednoczonych. Fidel mg teraz bez przeszkd odwiedza dawn kochank i obecnie przyzna to oficjalnie matk jego crki, Aliny. Czsto przebywali razem w jej posiadoci lub w domku plaowym na Varadero. Nati otrzymaa rzdow posad i rent kombatanck. Gdy namitno Castro ostyga, wysa matk i crk do Parya, oferujc Natalii prac w tamtejszej ambasadzie kubaskiej. Powrciy na wysp po dwch latach. Castro opiekowa si Alin, cho czsto dochodzio midzy nimi do sprzeczek. Dziewczyna czterokrotnie wychodzia za m, a ojciec nie pochwala jej wyborw. Usiowaa opuci Kub, lecz wadze uparcie odmawiay jej wizy wyjazdowej. Kopoty czekay take Mirt, obecnie on Hiszpana Emilio Nueza. Pewnego wieczoru w Varadero Castro natkn si na nich w restauracji, w ktrej podawano steki. Rozkaza

wacicielowi lokalu natychmiast ich wyprosi. Mczyzna odwanie odmwi. Wkrtce potem Mirta i jej drugi m wyjechali do Madrytu. Trzydzieci lat pniej niektrzy czonkowie rodziny Castro wci utrzymywali, e Mirta bya jedyn kobiet, ktr Fidel kocha naprawd. Wkrtce po sukcesie rewolucji Castro pozna mod Niemk, Marit Lorenz. Miaa siedemnacie lat, czarne wosy i zielone oczy. Spotkali si gdy M.S. Berlin, na ktrym ojciec Marity by kapitanem, zawin do portu w Hawanie. Castro przebywa na pokadzie starannie odrestaurowanej Granmy. Zawsze lubi spotyka si z zagranicznymi gomi, skontaktowa si wic z M.S. Berlin i pan Lorenz zaprosi go na obiad. Castro nie mg oderwa oczu od licznej Marity. Przed obiadem oprowadzaa go po statku. Gdy zjedali wind do maszynowni, nadesza silna fala i dziewczyna wpada w ramiona Fidela. Wykorzysta sposobno, by skra jej causa. Przy obiedzie Marita zafascynowana bya jego opowieciami o bohaterskich wyczynach w Sierra Maestra. W pewnej chwili wspomina jej matka Fidel rozoy ramiona jak mesjasz, wbi wzrok w niebo i rzek: Kuba to ja. Castro sugerowa, by Marita pozostaa w Hawanie i pracowaa dla niego, lecz ojciec sprzeciwi si stanowczo tym planom, twierdzc, e dziewczyna musi wrci do Nowego Jorku, by kontynuowa nauk. Castro wymg na niej przyrzeczenie, e powrci kiedy na Kub. W Nowym Jorku Marita odebraa telefon od Castro. Twierdzi, e bardzo za ni tskni. Rodzice dziewczyny byli nieobecni, a ona sama zgodzia si przyjecha na tydzie na Kub. Nastpnego ranka w jej mieszkaniu zjawio si trzech urzdnikw kubaskiej ambasady. Zawieli j na lotnisko Idlewild*. W Hawanie zabrano j prosto do apartamentu 2406-8 w hotelu Hilton. Po godzinie zjawi si Castro. Pooy w popielniczce nieodczne cygaro i chwyci j w ramiona. ciska j, caowa i przyrzeka, e zostanie przy niej na zawsze. Zawsze! Zawsze! wzdychaa modziutka Marita. Spdzili wsplnie reszt dnia. Kochali si. Marita narzekaa, e nigdy nie widzi Fidela zupenie nagiego nawet jeli zdejmie z siebie wszystko, wci nosi sw synn brod. Cho Marita szybko zdobya sympati Celii Sanchez i czonkw osobistej ochrony, czua si osamotniona, gdy sabo mwia po hiszpasku. Castro by zajty i pozostawia j sam na dugie godziny. Pewnej nocy zjawi si dopiero o czwartej, z narczem tropikalnych orchidei. Marita pakaa i grozia odejciem. Nie odchod, ukochana rzek Fidel pobierzemy si teraz, w tej chwili. Uklk na ku naprzeciwko niej, uczyni znak krzya i powiedzia: Czy ty, mia Alemanita*, Marito Lorenz, chcesz polubi Fidela Castro?. Odrzeka: Polubiam ci, Fidelu Castro, na zawsze.

* *

obecnie noszce imi J. F. Kennedyego moja Niemeczko - hiszp.

miali si i obejmowali, a Castro owiadczy, e na Kubie on sam jest prawem i bogiem. S wic teraz legalnym maestwem wedle regu ludzkich i boskich. Powiedzia, e zdaje sobie spraw, jak bardzo bya dotd samotna, i e teraz bdzie j zabiera wszdzie ze sob. Tydzie pniej kupi jej piercionek zarczynowy z brylantem. Widnia na nim wygrawerowany napis: 3/59, de Fidel para Manta. Siempre* Marita pracowaa jako sekretarka i tumaczka Castro. Towarzyszya mu podczas pitnastodniowej wizyty w Stanach Zjednoczonych, lecz wkrtce znuyo j pozostawanie w hotelach, podczas gdy Fidel zajmowa si sprawami wagi pastwowej. Bya w ciy, co powodowao cige zdenerwowanie. Staa si zazdrosna, gdy odkrya, jakie wraenie charyzma jej kochanka wywiera na adnych dziennikarkach i innych Amerykankach. Zasypyway one Fidela listami, licikami i bilecikami proszc o spotkanie. Jedn z wielbicielek bya sama Ava Gardner. Zgodnie z relacj Marity Ava zjawia si w ich hotelu kompletnie pijana. Wcisna si do windy wraz z nimi, a nastpnie obrzucia dziewczyn obelgami, nazywajc j ma suk, ktra ukrywa Fidela, i spoliczkowaa. Jeden z czonkw obstawy, kapitan Pupo, wycign bro. Pniej tego samego wieczoru Castro opowiedzia Maricie, e umwi Av z jednym ze swych krzepkich gwardzistw, nakazujc mu, by zapewni jej pen satysfakcj z yczeniami od Republiki Kuby. Po powrocie do Hawany ciarna Marita zachorowaa. W niewiadomy sposb podsunito jej silne rodki halucynogenne. Pogrona w malignie, zauwaya w pewnym momencie, e jej brzuch jest znowu paski. Dziecko znikno, cho czasami syszaa z oddali pacz niemowlcia. Miaa wysok gorczk. Cierpiaa na zatrucie krwi, a lekarzom nie udawao si zatamowa krwawienia z drg rodnych. Castro rozkaza, by zawieziono j do Stanw, gdzie moga otrzyma najlepsz pomoc medyczn. W Nowym Jorku dziewczyna znalaza si w pilnie strzeonym pokoju szpitalnym. Powiedziano jej, e dziecko przyszo na wiat przedwczenie i zmaro. Nieustannie powtarzaa wrd majacze, e zabi je Castro. Spraw odkryli reporterzy brukowego magazynu Confidential. Nagwek na frontowej stronie gosi: Przeraajca historia amerykaskiej matki Fidel Castro zgwaci moj nastoletni crk. Dalej czytamy: Zwabiona przez Castro na Kub, Marita Lorenz, lat osiemnacie, zostaa uprowadzona, zgwacona, a nastpnie poddana niefachowo wykonanej aborcji. Historia gwatu obrastaa wci nowymi, sensacyjnymi szczegami. Castro mia jakoby zerwa krucyfiks z szyi nagiej dziewczyny, nim pozbawi j cnoty. Matka Marity zadaa od wadz kubaskich odszkodowania wysokoci jedenastu milionw dolarw. Gdy Marita dosza do siebie, zdaa sobie spraw, e wszystkie te straszliwe opowieci byy propagandowym wysikiem, majcym na celu zdyskredytowanie Castro, ktry jako

od Fidela dla Marity. Na zawsze, - hiszp.

zdeklarowany komunista by w Stanach Zjednoczonych uwaany za wroga publicznego numer jeden. Pozwolono jej opuci szpital, lecz wci bya pod ochron FBI. Po powrocie do domu otrzymaa depesz od Castro. Prosi j o telefon. Gdy zadzwonia, zdy powiedzie jej, e dziecko yje. W tym momencie agenci FBI przerwali poczenie. W kilka tygodni pniej Marita otrzymaa kolejny telegram. Tym razem udao jej si zmyli czujno obstawy. Z perspektywy czasu zdaa sobie spraw, e udao si to troch zbyt atwo. Gdy dotara do budki telefonicznej, pady strzay, na szczcie, niecelne. Confidential rozpowszechnia pogoski, e to Castro skaza dziewczyn na mier. CIA nie ustawaa tymczasem w wysikach. Agentom udao si przekona Marit, e jej yciu zagraa niebezpieczestwo. Z czasem namwiono j do wzicia udziau w nieudolnej prbie zamachu na ycie kubaskiego dyktatora. Miaa poda mu trucizn. W drodze na Kub ukrya kapsuki w soiczku kremu Pondsa, ktry czciowo je rozpuci. Po przybyciu do Hawany udaa si prosto do apartamentu Castro w Hiltonie. Sprawdzia starannie, czy na poduszkach nie ma adnych wosw blond. Znalaza liczne listy z prob o spotkanie od pewnej samotnej damy. Wwczas zajrzaa do soiczka z kremem. Stwierdziwszy, e kapsuki nie nadaj si do uytku, usiowaa spuka je w bidecie. Gdy przyby Castro, padli sobie w ramiona. Pytaa o dziecko, lecz on odrzek, e jest teraz bardzo zmczony. Pooy si na ku i zapyta, czy przybya go zabi. Potwierdzia. Wrczy jej swj rewolwer, ten sam, ktry towarzyszy mu podczas rewolucji. Skierowaa bro ku niemu, powoli nacisna spust i... wyja magazynek. Castro zesztywnia, sdzi bowiem, e odcigna kurek i bro jest gotowa do strzau. Nie uczyni jednak najmniejszej prby, by uciec czy broni si. Jest zupenie zardzewiay powiedziaa Marita potrzeba mu oliwy. Nikt nie moe mnie zabi, Marito rzek Fidel. Nikt. Pooy si na wznak i zasn. Nastpnego ranka kochali si. On pi najspokojniej coca-col, nie sprawdziwszy uprzednio, czy nie jest zatruta. W azience Marita zauwaya, e kapsuki z trucizn wci pywaj w bidecie. Rozkruszya je wic i spukaa ponownie, tym razem skutecznie. Na kolanach bagaa o wieci o dziecku. Powiedzia jej, e to chopiec. Twierdzi, i kocha syna i e pozwoli jej go zobaczy, tylko jeli zostanie na Kubie na stae. Marita bya wiadoma, e jest to niemoliwe. Gdyby zdecydowaa si pozosta, CIA natychmiast podyoby jej ladem. Pozostawia w apartamencie Castro sze tysicy dolarw, ktre dali jej amerykascy agenci. Gdy powrcia na Floryd, jej mocodawcy byli wciekli. Nie tylko przegapia dwie okazje do zabicia Castro moga go przecie otru lub zastrzeli lecz dostarczya mu pienidze. A pamitajmy, e byy to pienidze rzdu Stanw Zjednoczonych. Z drugiej strony, udao si dowie, e Castro bynajmniej nie jest tak niedostpny, jak sdzili. Wiedzieli

teraz, w jaki sposb potencjalny zabjca moe zbliy si do ofiary. Marita nigdy nie powrcia na Kub i nigdy nie poznaa prawdy o swoim dziecku. Nie byo to ostatnie spotkanie piknej Niemki ze wiatem wielkich tyranw. Z czasem Marita zostaa z polecenia CIA kochank generaa Marcosa Pereza Jimeneza, dyktatora Wenezueli i zaciekego wroga Castro. Jimenez mia zwyczaj dzwoni do Fidela ze swej wygodnej rezydencji na Florydzie i urga kubaskiemu przywdcy za to, jak postpi z Marita. Jednake wkrtce potem jak urodzia nowemu kochankowi creczk, Monice, Jimenez zosta przekazany wadzom Wenezueli, gdzie czeka go proces. Po rozstaniu z Marit ycie miosne Castro skada si z serii przelotnych przygd. Czonkowie obstawy maj za zadanie dostarcza mu wci nowe partnerki. Castro nie jest zbyt czuym kochankiem. Tancerka z lokalu o nazwie Tropicana utrzymywaa, e kochajc si z ni jednoczenie czyta ksik. Francuska aktorka narzekaa, e przez cay czas pali cygaro, a inna kobieta, e nigdy nie zdejmowa butw. Pewna kubaska aktorka powiedziaa: Nie moecie sobie wyobrazi, co to za brutal, co za samolubny potwr. Po prostu ciga spodnie i szybko robi swoje. Najczciej przytaczanym zarzutem jest jednak oskarenie, e kubaski przywdca nawet w sypialni nie przestaje mwi na tak romantyczne tematy, jak przyszo rewolucji czy reforma rolna. Romanse Castro nie s na Kubie tajemnic. Te, ktre z nim spay, mog oczekiwa kwiatw z okazji urodzin i kosztownych prezentw*. Tylko jednej kobiecie udao si zatrzyma Castro na duej. Bya to kolejna czarnowosa, zielonooka arystokratka, Dalia Soto Del Valle Jorge, znana jako la mujer de Trinidad*. Jej ojciec, Enrique, by wacicielem duej fabryki cygar, ona za pracowaa jako sekretarka w zwizku zawodowym zbieraczy trzciny cukrowej. Tam wanie, w roku 1962 lub 1963, poznaa Castro. Twierdzia, e o zbliajcym si romansie uprzedzia j wrka, mwic: Zyskasz mio wielkiego czowieka. Gdy rozpocza si ich przygoda, rodzina Dalii sdzia, e dziewczyna jest winiem Castro, a ojciec powiedzia przyjacioom, e utraci crk. Jednake zwizek Dalii i Castro przetrwa. Maj piciu synw. Wszyscy nosz jako nazwisko drugie imi Fidela, Alejandro. Zostali wysani do szk do Zwizku Sowieckiego, podobnie jak jedyny legalny potomek Fidela, syn Mirty Fidelito.

zdobywanych na biednym hawaskim rynku przez Celi Sanchez, ktra zawsze przebywa w najbliszym otoczeniu przywdcy * kobieta z Trynidadu

ROZDZIA IX

PARA Z PARAGWAJU

Francisco Solano Lpez

Ameryka aciska to region, ktry wyda licznych dyktatorw. Jednym z najmniej sympatycznych by bez wtpienia Francisco Solano Lpez z Paragwaju. Mg da swemu krajowi dobrobyt i wolno, a nieomal doprowadzi do zguby, wpltujc go w wojn z trzema potnymi ssiadami jednoczenie: Brazyli, Argentyn i Urugwajem. Urodzony w 1827 roku Francisco by synem dyktatora, Carlosa Antonio Lpeza. Wysannik rzdu Stanw Zjednoczonych, Charles Ames Washburn, tak opisuje naszego bohatera: Niski i krpy, zawsze mia skonnoci do tycia. Ubiera si groteskowo, lecz jego stroje zawsze byy kosztowne i starannie wykoczone. Gdy by zadowolony, jego oczy wyraay bydlc agodno. Gdy si jednak rozzoci, renice wydaway si rozszerza, a przestaway przypomina oczy ludzkiej istoty i zmieniay si w lepia rozwcieczonej do szalestwa bestii. Zawsze zreszt, nawet gdy by spokojny, jego twarz miaa tpy, zwierzcy wyraz. Mia niskie czoo, ma gow i grube rysy twarzy. Uzbienie byo zepsute, a brak przednich zbw sprawia, e jego mowa bya niewyrana i czasami trudna do zrozumienia. Jak si wydaje, nie zawraca sobie gowy czyszczeniem pozostaych, byy wic dotknite prchnic i tak poczerniae, e nie rniy si kolorem od cygar, ktre nieustannie pali. Twarz mia pask, a nos i wosy zdradzay raczej afrykaskie ni indiaskie pochodzenie. Poza tym pene i obwise policzki sprawiay, e jego twarz przypominaa pysk buldoga. Ta odraajca kreatura staa si z czasem postrachem najwietniejszych rodzin Asuncin, a zwaszcza ich piknych crek. Francisco uwielbia dziewice z arystokracji, a kada, ktra usiowaa mu si opiera, ju wkrtce moga odwiedza ojca w wizieniu. Kobiet, na ktrej szczeglnie mu zaleao, bya pikna Pancha Garmendia, znana jako duma i klejnot Asuncin. Podali jej wszyscy modzi mczyni w Paragwaju, lecz Lpez wystraszy konkurentw. Mimo to dziewczyna wci odmawiaa groc, e popeni samobjstwo, jeli Francisco dotknie jej choby palcem.

Niestety, Francisco nie mg zamkn ojca Panchy w wizieniu, gdy pan Garmendia od dawna ju nie y. Zosta rozstrzelany jako wrg pastwa przez poprzednika Carlosa, Antonio Lpeza, El Supremo, pierwszego doywotniego dyktatora Paragwaju. Zamiast wic uwizi ojca, Francisco oskary o zdrad i rozstrzela braci dziewczyny. Nastpnie skonfiskowa wszelk jej wasno. Na koniec Pancha trafia za kraty. Reszt ycia spdzia w niewoli. Gdy dwadziecia lat pniej Francisco zmuszony by ucieka z Asuncin przed wojskami sprzymierzonych, zabra j ze sob do dungli, gdzie wkrtce zmara. Rozprawiwszy si z Pancha, Francisco zapaa uczuciem do Carmencity Cordal. By zdecydowany uczyni z niej sw konkubin. Carmencita miaa wkrtce polubi swego kuzyna, Carlosa Decouda, syna jednej z najpierwszych rodzin w Paragwaju. Decoud stawi czoo Franciscowi i upokorzy go publicznie. Nie byo to mdre posunicie. Wkrtce zosta aresztowany pod sfabrykowanymi zarzutami o knucie antypastwowych intryg. W noc poprzedzajc planowany lub z Carmencit Decoud zosta rozstrzelany, a jego zbroczone krwi zwoki porzucono na ulicy pod oknami dziewczyny. Niektrzy utrzymuj, e dostarczono je wprost do jej saloniku. Carmencita spdzia reszt ycia noszc gbok aob. Jak Ofelia modlia si caymi dniami na kach, a nocami zbieraa polne kwiatki przy wietle ksiyca. Crki bogatych rodzin zaczy gorczkowo ubiega si o paszporty, a zachowanie Francisca wzburzyo opini publiczn do tego stopnia, e wasny ojciec zasugerowa, by wyjecha z kraju, pki skandal nie przycichnie. Francisco z wypchanym portfelem uda si wic do Europy. Mia dokona zakupu floty wojennej. Byo to, jak si domylamy, dokadnie to, czego potrzebowa nie majcy dostpu do morza Paragwaj. Po przybyciu do Parya mody Lpez scedowa na swego sekretarza nudne sprawy pastwowe i jak okreli to pniej amerykaski ambasador popuciwszy wodzy swym wyuzdanym popdom, zanurzy si w wystpnym yciu wesoej stolicy. Jako wielki mionik Napoleona, Francisco marzy, by by przedstawionym na cesarskim dworze Francji. Wbi si na t okazj w jeden z najcianiejszych swych strojw, mniemajc faszywie, e ukryje to jego korpulentne ksztaty. Gdy przedstawiono go Napoleonowi III oraz jego maonce, gorliwie ucaowa cesarzow w rk. Biedna Eugenia natychmiast odwrcia si i zwymiotowaa prosto na pozacany pulpit. Pniej utrzymywaa, e powodem bya cia. Nastpnie Francisco przelotnie odwiedzi Londyn, lecz krlowa Wiktoria stwierdzia, e jest niestety zbyt zajta, by zabawia miego gocia z Paragwaju. Po powrocie do Parya Francisco pozna mod kobiet, ktra zachowywaa si tak, jakby nie zwracaa najmniejszej uwagi na jego mao pocigajc powierzchowno. Wie niosa, e tam gdzie inne dostrzegay tylko jego popsute zby, ona widziaa klejnoty, klejnoty, klejnoty... Nazywaa si Eliza Lynch.

O urodzonej w roku 1835 w hrabstwie Cork Elizie mwiono, e miaa zbyt bujn wyobrani, zbyt bystry umys i zbyt potne libido. W wieku pitnastu lat wysza za m, jako siedemnastolatka wzia rozwd, a jako osiemnastolatka miaa ju liczny zastp kochankw. Jej rodzina wyemigrowaa do Francji podczas klski godu w 1845 roku. Pierwszym mem Elizy zosta Xavier Quatrefages, oficer cznikowy w armii francuskiej. By do stary, by by jej ojcem, ale maestwo stanowio drog ucieczki od ndzy, w jakiej ya jej rodzina. Wkrtce Quatrefages zosta wysany do Algieru, gdzie Eliz zgwaci wyszy stopniem wojskowy. M nie uczyni nic, by broni jej honoru. Zrobi to wic nowy znajomy, mody i urodziwy oficer rosyjskiej kawalerii. Zabi winnego gwatu pukownika i zabra Eliz do Parya, gdzie umieci j w apartamencie przy modnym bulwarze Saint Germain. Wkrtce jednak porzuci kochank, by wyruszy na toczc si na Krymie wojn midzy Rosj a wspieran przez europejskie mocarstwa Turcj. Podobizny Elizy pochodzce z tego okresu dowodz, e bya niezwykle pikna. Zdecydowaa si sprbowa kariery kurtyzany. Oto jak opisa j argentyski dziennikarz, Hector Yarela: Bya wysoka, o wiotkiej, delikatnej figurze i przelicznych, kuszcych okrgociach. Jej oczy byy tak intensywnie bkitne, e zdawao si, i poyczyy najsubtelniejszych barw niebios. Miay ponadto wyraz niewypowiedzianej sodyczy, w ktrej gbiach krlowa blask Kupidyna. Jej pikne usta byy namitne, zawsze pokryte mgiek eterycznej wilgoci, ktr musia sprowadza sam Bg, by ukoi poncy w niej ogie. Usta te byy jak kielich rozkoszy na zastawionym stole wszechogarniajcej namitnoci. Donie miaa mae, o dugich palcach; paznokcie ksztatne i zawsze starannie wypolerowane. Bya to z pewnoci kobieta, ktra z dbaoci o wygld uczynia religi. Miaa zdolnoci jzykowe i ostry dowcip, wic ju wkrtce przyjmowaa licznych goci. Sawa Elizy rosa i aden liczcy si mczyzna nie mg opuci Parya nie zoywszy jej uprzednio wizyty. Zaledwie dziewitnastoletnia Eliza spotkaa czowieka nazwiskiem Brizuela, jednego z czonkw wity Lpeza. Brizuela niezwocznie pochwali si swemu panu now zdobycz, a Francisco zdecydowa, e musi ujrze w klejnot na wasne oczy. Eliza nie miaa nic przeciwko spotkaniu z dzikusem, o ktrym mwiono w Paryu, e sypie pienidzmi na prawo i lewo. Po kilku godzinach spdzonych w salonie madame Lynch Francisco znalaz si w jej buduarze. Nastpnego ranka zacz opowiada o bogactwach swego kraju. Min kolejny dzie i oto Eliza daa caej subie wypowiedzenie. Nie ma wtpliwoci, e Francisco zakocha si w dziewczynie do szalestwa. Zna przedtem wiele piknych kobiet, lecz Eliza bya pierwsz, ktra zgodzia si dobrowolnie pj z nim do ka. Z pewnoci musiaa odczuwa fizyczny wstrt wobec tak odraajcej kreatury. A jednak cho nie miaa pojcia, gdzie waciwie ley Paragwaj potrafia

wyczu z daleka pienidze i wadz. Bya do bystra, by zdawa sobie spraw, e cho jako dziewitnastolatka otoczona jest zalotnikami, wkrtce moe utraci swj urok. A tu oto miaa przed sob mczyzn, ktry do koca ycia gotw by utrzymywa j w luksusie. Powiedzia, e pewnego dnia zostanie cesarzem Ameryki Poudniowej. Czy Eliza zgodzi si stan wwczas u jego boku? Nie zawracajc sobie gowy mczcymi formalnociami zwizanymi z zawarciem maestwa, kochankowie udali si w podr po Europie. Eliza zabraa ze sob kufry pene sukien i klejnotw. Zjedli obiad w towarzystwie osawionej Izabeli* krlowej Hiszpanii, ktra zasugerowaa przeprowadzenie w Paragwaju referendum, by przekona si, czy lud nie pragnie przypadkiem powrotu hiszpaskiej wadzy. Francisco odrzek, e pomyli o tym. Oczywicie nie mia takiego zamiaru. W Rzymie Eliza wydaa nadzwyczaj rozpasane przyjcie na cze papiea. Potem, po wycieczce na front wojny krymskiej, moda para udaa si z powrotem za ocean. Brat Francisca, Benigno, powrci do Paragwaju ju wczeniej i donis ojcu o romansie brata z una ramera irlandesa*. W obawie przed gniewem ojca Francisco i Eliza zatrzymali si wic w Buenos Aires. Matka, doa Juana, oraz dwie siostry owiadczyy, i nigdy nie zaakceptuj La Irlandesa, lecz Carlos czu, e si starzeje, pragn wic, by jego syn i dziedzic powrci do kraju. Uspokojeni wiadomociami ze stolicy, Francisco i Eliza udali si w powoln, liczc ponad tysic piset kilometrw podr w gr rzeki, do Asuncin. Gdy przybyli na miejsce, Eliza bya w zaawansowanej ciy. Kobiety z rodziny Lpezw dotrzymay sowa. Nie chciay pogodzi si z jej obecnoci. Ona za szukaa zemsty, paradujc po Asuncin w najnowszych paryskich kreacjach i obnoszc si ze sw wspania figur. Przymia wszystko, co mogy pokaza wiatu panny Lpez. Wkrtce Eliza przekonaa si, e Francisco nie stanowi jej wycznej wasnoci. Wci utrzymywa w swym mieszkaniu w Asuncin by kochank, Juan Pesoa, oraz dwoje jej dzieci. Spotyka si take z innymi kobietami. Eliza usiowaa zapanowa nad sytuacj, wyszukujc mu nowe naonice. Powicaa temu zadaniu wiele uwagi. Cho wcale nie chciaa polubi Francisca, w obawie e jako ona utraciaby wadz, jak miaa nad nim w roli kochanki, musiaa mie pewno, i adna inna nie stanie z nim na lubnym kobiercu. Francisco Lpez tymczasem wcale nie zrezygnowa z waciwych sobie, brutalnych metod zmuszania kobiet do ulegoci. Gdy zakocha si w crce Pedra Burgosa, burmistrza niewielkiego miasteczka Luque, zagrozi, e skonfiskuje cay majtek jej ojca, jeli dziewczyna mu si nie odda. Pedro liczy jednak na wpywy, jakie mia u Carlosa Lpeza. Wtedy wkroczya Eliza. Gdy tylko upewnia si, e dziewczyna nie ma zamiaru polubi
Izabela II (1830-1904), krlowa, crka Ferdynanda VII, panowaa w Hiszpanii w latach 1833-1868 (faktycznie od roku 1841, wczeniej rzdy regentki sprawowaa jej matka). Jej reakcyjne panowanie zakoczyo si zrzuceniem Izabeli z tronu i wygnaniem. - przyp. tum. * irlandzk dziwk
*

Francisca, zachcia jej ojca, by zaakceptowa go w roli kochanka crki. Obiecaa mu, e gdy tylko syn dyktatora przejmie wadz, jego postawa zostanie sowicie wynagrodzona. Dziewczyna niechtnie ulega. Pedro Burgos zosta z czasem rozstrzelany pod zarzutem udziau w antyrzdowym spisku. Zrczne manipulowanie yciem seksualnym Francisca dao z czasem Elizie spor wadz. Wci pragna zosta, zgodnie z obietnic, cesarzow Ameryki Poudniowej. Czci jej planw bya zamiana prowincjonalnego Asuncin w metropoli godn miana stolicy cesarstwa. Namwia kochanka, by rozpocz intensywn przebudow. Z jej pomysu w Asuncin miaa stan replika grobowca Napoleona, przeznaczona na mauzoleum Francisco* Eliza dbaa take o pozycj swego syna, Juana Francisca. Cho by on ulubiecem ojca, obawiaa si nieustannie utraty ask. Rozwizaniem mia by chrzest. Pomys od razu spodoba si Franciscowi. Rozkaza, by narodziny synka uczczono, lepiej pno ni wcale, salutem ze stu jeden dzia. Spowodowa on zburzenie jedenastu budynkw w stolicy, z ktrych pi dopiero niedawno oddano do uytku w ramach planu modernizacji miasta. Jedno z dzia, stara brytyjska armata, nie zostao do starannie wyczyszczone, wybucho wic, zabijajc poow obsugi, a drug poow wysyajc do szpitala. Panie Lpez byy zgorszone, a Carlos zabroni odprawienia ceremonii w stoecznej katedrze de la Encarnacion. Brat dyktatora, prymas Paragwaju, grozi ekskomunik kademu ksidzu katolickiemu, ktry zgodzi si udzieli sakramentu. Jednake Eliza nie bya atwym przeciwnikiem. Znalaza kapana, niejakiego ojca Palacios, ktry zgodzi si ochrzci Juana pod warunkiem, e zostanie nastpc nieustpliwego prymasa, gdy tylko Francisco przejmie wadz. Francisco niechtnie ama ojcowskie zakazy, lecz Eliza zdoaa go wreszcie przekona. Jeli nie wyrazi zgody grozia zabierze dziecko do Europy i ochrzci je w kociele anglikaskim! Kochanek owiadczy, e jeli zechce, uniemoliwi jej wyjazd z kraju. Odrzeka bez namysu, e gdy tylko powie jego ojcu, i zamierza wyjecha, ten natychmiast zapewni jej zbrojn eskort oraz najprawdopodobniej spor sumk na koszty podry. Francisco nie mia wyboru. Chrzest odby si w wiejskim domku Elizy. Nie zjawi si nikt z wyszych sfer towarzyskich ani aden czonek korpusu dyplomatycznego. Wci bardziej obawiali si Carlosa ni Francisca. Cho Eliza wygraa bitw, wojna z rodzin kochanka trwaa nadal. Wyran przewag osigna dopiero podczas otwarcia Teatru Narodowego, zbudowanego w ramach planu modernizacji stolicy. Eliza skonia kochanka, by ciasn klitk po lewej stronie sceny nazwa lo krlewsk. Skierowano tam Carlosa, jego on i crki. Francisco z Eliz u boku zajmowali natomiast najlepsze miejsca naprzeciwko sceny. Madame Lynch usiowaa zdoby popularno w wyszych sferach Asuncin, otwierajc podwoje swojego salonu. Cho kobiety z paragwajskich wyszych sfer zbojkotoway go
*

W tym samym okresie powstaa pierwsza w Ameryce Poudniowej sie telegraficzna. - przyp. tum.

solidarnie, ich mowie stawili si w komplecie i nie tracili sposobnoci do flirtu z pikn gospodyni. Francisco chcia jednak, by jego konkubin zaakceptoway nie tylko matka i siostry, ale take wszystkie pozostae damy z towarzystwa. Gdy otwarto now koloni rolnicz w grze Rio de la Plata (przedsiwzicie zakoczyo si zreszt cakowitym fiaskiem ekonomicznym), zorganizowa wycieczk dla paragwajskich dostojnikw oraz korpusu dyplomatycznego. Mczyni udali si tam konno, kobiety za popyny w gr rzeki statkiem. Oficjaln gospodyni na pokadzie bya madame Lynch. W wydarzeniu tym nie sposb byo nie wzi udziau. Nawet doa Juana i jej dwie crki zjawiy si na statku. Wszystkie kobiety jednak cakowicie ignoroway Eliz. Wkrtce po odbiciu od brzegu rzucono kotwic na rodku nurtu i podano suty poczstunek. Byy tam pieczone prosita, indyki, sterty najdelikatniejszej jagniciny, wiee owoce i warzywa oraz najlepsze importowane wina. Damy stoczyy si wok stou, nie dopuszczajc do Elizy. Gdy poprosia, by j przepuciy, aby moga podj obowizki gospodyni, kobiety zacieniy jeszcze szeregi. Eliza wezwaa wic kelnerw i rzeka: Wyrzucie to wszystko za burt. Zapada martwa cisza. Kelnerzy wahali si, wic Eliza powtrzya polecenie: Wyrzucie to wszystko za burt!. Sucy pochwycili pmiski i butelki, ktre wkrtce zniky w nurtach Rio de la Plata. Wwczas Eliza usiada w milczeniu, spogldajc na kobiety, ktre tak niegrzecznie j potraktoway. Przez kolejnych dziesi godzin nieszczsne damy czekay, zgodniae, spragnione i spocone, a znienawidzona La Irlandesa pozwoli kapitanowi zawrci ku przystani. W chwili mierci Carlos nie myla prawdopodobnie o Francisco jako o swym nastpcy. Mimo dyktatorskich zapdw by gorcym zwolennikiem pokoju i obawia si, e syn wplcze kraj w konflikt z ssiadami. Po mierci ojca Francisco skoni jednak Kongres Narodowy, by mianowa go prezydentem na dziesi lat. Wykorzysta okazj, by zawiadomi wszystkich, i Eliza wkrtce obdarzy go kolejnym, pitym ju potomkiem. Gdy kongresmeni wybuchnli spontanicznym aplauzem, doda: Chciabym, by wszystkim stao si wiadome, e nasz najwiksz radoci oraz yczeniem jest, aby od dzi pani Eliza Lynch cieszya si wszelkimi przywilejami, jakie przysuguj onie gowy pastwa. Panie Lpez zemdlay syszc te sowa. W cigu miesica po dojciu Francisca do wadzy tysice wybitnych obywateli Paragwaju znalazy si w wizieniach lub na wygnaniu. Inni uciekali w panicznym strachu. Jak popenili zbrodni? Po prostu omielili si by innego zdania ni Francisco. wieo upieczony dyktator postanowi podporzdkowa sobie take kler. Zgodnie z obietnic prymasem zosta ojciec Palacios. Usuny ksiulo nie tylko ochrzci ongi Juana Francisca, lecz dostarcza regularnie jego ojcu cenne informacje, gromadzone w konfesjonale podczas spowiedzi.

Pose brytyjski w Paragwaju przesta kpi z Elizy nazywajc j irlandzk konkubin, teraz staa si paragwajsk pani Pompadour. Cho Lpez wci utrzymywa wasny dom, gdzie hula w towarzystwie prostytutek, nie kry obecnie swego zwizku z madame Lynch. Staa si pierwsz dam Paragwaju. Wykwintnisie z Asuncin musiay schowa w kiesze swoj dum i wycign rk do zgody. Eliza wydawaa huczne przyjcia i dyktowaa nowy styl ubierania si. Oczywicie wkrtce przymia je wszystkie. I wtedy Lpez owiadczy nagle, e zamierza polubi brazylijsk ksiniczk Isabell. Twierdzi, e kieruj nim wycznie motywy polityczne, a kochanka na zawsze pozostanie najblisza jego sercu. Eliza jak zawsze zdoaa wykorzysta sytuacj na swoj korzy. Zadaa praw rwnych z maonk Francisca, a ponadto zmusia go do oficjalnego uznania za swoje wszystkich jej dzieci. Juan Francisco zyska niezbywalne prawo do dziedziczenia po ojcu wadzy. Gdy nowiny dotary do Isabelli, ksiniczka zdecydowaa si polubi jednego z czonkw francuskiej rodziny panujcej. Dla uczczenia pierwszej rocznicy objcia przez Francisca wadzy Eliza urzdzia wielki festyn. W amfiteatrze zbudowanym nad brzegiem Rio Paraguay odbyway si walki bykw, popisy taneczne i przedstawienia teatralne. Wino i caa, miejscowy rum, lay si strumieniami, a lud jak zauway jeden z obserwatorw walnie przyczynia si do wzrostu liczby ludnoci kraju. Francisco nie porzuci jednak swych ambicji w polityce zagranicznej. Prbowa wczy si w spr o panowanie nad portami Urugwaju, jaki wiody ze sob Brazylia i Argentyna, lecz le oceni sytuacj. Wkrtce wszystkie trzy kraje wypowiedziay Paragwajowi wojn. Lpez ruszy do natarcia, ktre skoczyo si spektakularn klsk. Mimo to madame Lynch wyprawia bal zwycistwa, na ktrym wszystkie damy z Asuncin musiay odda swe kosztownoci dla wspomoenia paragwajskiej armii. Eliza upokorzya je jeszcze bardziej, zapraszajc na bal prostytutki z caego miasta i osobicie witajc je w progu. Tumaczya to gbokim przekonaniem, e wszystkie klasy spoeczne powinny wsplnie witowa tak radosne wydarzenie. Lpez przebywa na froncie, by osobicie dowodzi armi, a Eliz pozostawi w Asuncin w roli regentki. Pierwszym jej zarzdzeniem by nakaz oddania wszelkiej posiadanej jeszcze biuterii, by wspomc kraj w godzinie prby. Prowadzia rwnie szczegln polityk wobec ludzi oskaronych o spiskowanie przeciw wadzy. Aby dowie swej lojalnoci, musieli paci due sumy w zocie. Wkrtce sprawy na froncie przybray tak niepomylny obrt, e Franciscowi zabrako zdrowych, sprawnych onierzy. Karty powoania otrzymali wszyscy obywatele pci mskiej midzy jedenastym a szedziesitym rokiem ycia. Nie oszczdzono nawet arystokratw. Kobiety pozostay w domu, by uprawia ziemi. Jedynymi mczyznami, jakich mona byo teraz spotka w Asuncin, byli policjanci.

Siy trzech pastw wkroczyy wreszcie na terytorium Paragwaju. W bitwie pod Estero Bellaco, 24 maja 1866 roku, wojska Lpeza zostay kompletnie rozbite. Ciaa paragwajskich onierzy byy tak wychudzone, e nie chciay pon, gdy po bitwie palono zwoki polegych. Francisco pogorszy sytuacj jeszcze bardziej, nakazujc rozstrzela pozostaych przy yciu oficerw za tchrzostwo w obliczu nieprzyjaciela. Zaoferowano Paragwajowi pokj, lecz postawiono warunek: Lpez mia znale si na wygnaniu w Europie. Odmwi. Miast tego zamkn w wizieniach, podda chocie i torturom, a wreszcie rozstrzela wszystkich Paragwajczykw, ktrzy wpadli w jego rce. Nie wystarczy mu konflikt z trzema potnymi ssiadami, zaszczyci swoj uwag take zagranicznych dyplomatw. Okrty wojenne Stanw Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji i Woch wyruszyy natychmiast z odsiecz. Madame Lynch uya swego niekwestionowanego uroku, by oczarowa zagranicznych wysannikw i przekona kochanka, e klski, jakie na spady, nie s jego win. Winni byli otaczajcy go zdrajcy i spiskowcy. Lpez poszukiwa ich nieustannie i by wobec nich bezlitosny. Po kolejnej klsce zmuszony by ewakuowa Asuncin. Ju dawno podda torturom i rozstrzela swoich braci, a siostry podroway na krytych wozach zaprzonych w woy. Od czasu do czasu pozwalano im wyj, by mogy pa przed bratem na twarz, poczyni nowe wyznania i odebra chost. Francisco skaza na wysmaganie biczami take swoj matk, cho miaa ju wtedy ponad siedemdziesit lat. Eliza usiowaa zabra ze sob tak wiele bogactw, jak to tylko byo moliwe. Musiaa jednak pozostawi fortepian, od ktrego wzio z czasem nazw paragwajskie miasteczko Piano. Lpez ukry si w dungli i zawar korzystne traktaty z indiaskimi szczepami, lecz brazylijska armia cigaa go niestrudzenie. Kilka godzin przed ostatnim atakiem Francisco skaza na mier matk i siostry, lecz wyrok nie zosta wykonany. Jego ludzie zasonili go wasn piersi przed wrogiem, gdy prbowa umkn konno, ale wierzchowiec ugrzz w mule w oysku rzeki. Brazylijscy onierze mieli rozkaz pojma go ywcem, jednake Francisco wycign bro, nie mieli wic wyboru. Umieram za mj kraj wyszepta wraz z ostatnim tchnieniem. Eliza z dziemi usiowaa uciec powozem, lecz pochwyci ich oddzia brazylijskiej kawalerii. Juan Francisco prbowa si broni i zosta miertelnie ugodzony lanc. Eliz zabrano, by obejrzaa ciao kochanka. Wraz z pozostaymi przy yciu synami wykopaa goymi rkami pytki grb. Spocz w nim rwnie Juan Francisco. Gdy wie o mierci dyktatora dotara do Asuncin, spowodowaa wybuch szaleczej radoci. Odby si uroczysty bal, ktry przewyszy wszystkie dawne przyjcia organizowane przez Eliz.

Ona za, wraz z paniami Lpez, przybya do Asuncin na pokadzie brazylijskiej kanonierki. Doi Juanie i jej crkom pozwolono wrci do domu. Pani Lynch zatrzymano na okrcie pod stra, rzekomo dla jej wasnego bezpieczestwa. Rzd tymczasowy oskary j o kradzie biuterii, ktra miaa by wszak przeznaczona na potrzeby armii, oraz o doprowadzenie do beznadziejnego konfliktu i spowodowanie tym samym mierci co najmniej dziesiciu tysicy obywateli Paragwaju. Brazylijczycy odrzucili jednak danie wydania jej miejscowym wadzom. Madame Lynch wraz ze swym potomstwem zostaa odesana do Europy. Podczas pobytu w Paragwaju zdoaa zgromadzi ponad sto kilogramw zota, ktre spoczywao bezpiecznie w Banku Anglii. Dostarczyli je tam woski konsul i amerykaski dyplomata, ktrzy byli pod urokiem piknej Elizy. Brazylijczycy okazali si rwnie uprzejmi, pozwalajc jej zabra ze sob na wygnie reszt zgromadzonych dbr. Eliza posaa dzieci do szkoy w Anglii i rozpocza oficjalne starania o odzyskanie reszty upw. Gdy wadze Paragwaju stanowczo odmwiy, udaa si za ocean osobicie, by dochodzi swego w miejscowych sdach. Jej obecno wywoaa jednak tak wielki niepokj spoeczny, e wadze poprosiy j o opuszczenie kraju. Osiedlia si w Paryu, gdzie zmara w 1886 roku. Jej zwoki spoczy na cmentarzu Pere Lachaise, lecz siedemdziesit pi lat pniej dokonano ekshumacji i przewieziono doczesne szcztki La Irlandese do jej przybranej ojczyzny, gdzie spoczywaj do dzisiaj, a mogia otoczona jest opiek nalen najwikszej romantycznej heroinie w historii Paragwaju.

ROZDZIA X

NIE PACZ PO MNIE, ARGENTYNO

Juan Domingo Peron

Najsynniejszym argentyskim dyktatorem czasw wspczesnych by bez wtpienia Juan Domingo Peron. Urodzi si 8 padziernika 1895 roku w Lobos, maej wiosce na Pampie* okoo stu kilometrw na poudniowy zachd od Buenos Aires. Jego rodzice byli Kreolami i nigdy nie wzili lubu. W wieku pitnastu lat Juan poszed do szkoy wojskowej. Z dala od rodzinnego gniazda mia pierwsze dowiadczenia seksualne z prostytutkami. Wspomina pniej: W czasach, gdy byem chopcem, nie istnia zwyczaj chodzenia na prywatki. Nie zdarzao si nam ot tak, po prostu pj do kogo i kocha si z porzdn dziewczyn. W 1928 roku trzydziestoletni Juan polubi nauczycielk Aureli Tizon. Bya to skromna, cicha istota. Jedyny jej wkad w karier ma to przetumaczenie z angielskiego kilku podrcznikw wojskowych. Cho wydawali si kochajcym maestwem, w pniejszych czasach Juan rzadko wspomina o pierwszej pani Peron. Zmara bezpotomnie w 1938 roku. W roku 1939, na kilka miesicy przed wybuchem wojny w Europie, Peron zosta attache wojskowym w Rzymie. Pozna tam z pierwszej rki metody Mussoliniego. Pniej podrowa po Wgrzech, Austrii, Niemczech, Hiszpanii oraz Portugalii obserwujc faszystw w akcji. W Hiszpanii przey przygod z pewn Woszk. Gdy si rozstali, dowiedzia si, e kobieta bya w ciy, nigdy jednak nie udao mu si odnale ani jej, ani dziecka. Cho Peron uczy si zasad faszyzmu od europejskich mistrzw, nigdy nie zdoaby wcieli swych planw w ycie, gdyby nie druga ona, niebezpieczna Evita.

Pampa, z jz. keczua - pole, plac. Rozlega rwnina w Argentynie i Urugwaju. Ley midzy Andami na zachodzie, Gran Chaco na pnocy, Paran i Atlantykiem na wschodzie i Patagoni na poudniowym zachodzie. - przyp. tum.

Ta trzeciorzdna aktorka o skrajnie prawicowych pogldach bya poudniowoamerykaskim odpowiednikiem Ronalda Reagana. Maria Eva Duarte urodzia si w Los Toldos 7 maja 1919 roku. Bya czwartym dzieckiem Juanity Ibarguren, kochanki miejscowego waciciela ziemskiego, Juana Duarte. W tamtych czasach od argentyskich dentelmenw oczekiwano, e bd utrzymywa stae kochanki. ony godziy si z tym wiedzc, e ich maonkowie nigdy nie wprowadz owych kobiet w wysze krgi towarzyskie. Mczyni wynajmowali wic garsoniery lub kawalerki, gdzie mogli bez przeszkd cieszy si towarzystwem wesoych dziewczt. Nawet najmniejsza miecina miaa swoje amoblados hotele mioci, gdzie mona byo wynaj pokj na godziny. Najlepsze, na co moga liczy wieniaczka, jak bya matka Evity, to pozycja staej kochanki mczyzny do bogatego, by mg j utrzyma. Juanita Ibarguren i Juan Duarte yli ze sob przez pitnacie lat. Gdy Eva miaa siedem lat, jej ojciec nagle zmar. By wyywi dzieci, matka Evity prowadzia lokal, ktry nazywano ogldnie pensjonatem, jednake istniej dowody, e by to najzwyklejszy burdel. Los Toldos to biedna osada w sercu Pampy, okoo dwustu pidziesiciu kilometrw od Buenos Aires. Dziewczyn tak jak Evita czekaa tam marna przyszo. Majc czternacie lat zgodzia si wic przespa z pieniarzem tang Josem Armanim, pod warunkiem e zabierze j do Buenos Aires. Pniej utrzymywaa, e jej pierwszym kochankiem by o wiele synniejszy piewak, Augustin Magaldi. Cho powszechnie sdzi si, e Eva po przyjedzie do Buenos pracowaa jako prostytutka, najprawdopodobniej nigdy nie wysza na ulic. Z pewnoci bywaa zatrudniana jako fotomodelka i pozowaa do zdj pornograficznych. Na swych partnerw wybieraa ludzi wpywowych i bogatych, ktrzy mogli podnie jej status spoeczny. Pitnastoletnia Evita zostaa kochank Emilio Kartulovica, wydawcy magazynu filmowego Sintonia. Kontakty Emilia day jej wspaniay start w eleganckim towarzystwie. Eva bya do wysoka, jak na kobiet pochodzc z Ameryki aciskiej, miaa sto szedziesit pi centymetrw wzrostu. Miaa brzowe oczy, tlenione blond wosy i marzya o karierze aktorki. Wkrtce oczarowaa Rafaela Firtuso, waciciela teatru Liceo, i otrzymaa rol w jednej z jego produkcji. Zabawne, e w pierwsze tourne po kraju Evita udaa si ze sztuk zatytuowan Pocaunek mierci. Przedstawienie powicone byo zagroeniom wynikajcym z rozwizoci seksualnej. Sponsorowaa je Argentyska Liga Profilaktyczna, ktrej czonkowie sdzili, e wzruszajcy melodramat pomoe zahamowa stay wzrost liczby nielubnych dzieci w Argentynie. Pierwsz rol filmow Evita otrzymaa dziki protekcji Kartulovica w filmie z ycia bokserw Sekundy poza ringiem. Podczas zdj miaa przelotny romans z gwiazdorem Pedro Quartuccim. Pniej pojawiaa si w niewielkich rolach w koszmarnych argentyskich obrazach: Zadanie dla miaka (1939), Najnieszczliwszy czowiek w miecie (1940) oraz

licznotka w opaach (1941). Cho zasilaa swj budet pozujc do zdj reklamowych, zarobki z trudem wystarczay na utrzymanie. Aby zwiza koniec z kocem, spdzaa wieczory w nocnych klubach Tabaris, Embassy lub Gong, gdzie bogaci biznesmeni wydawali w cigu jednej nocy wicej, ni ona moga zarobi przez cay rok. Parom nie wolno byo kocha si w loach lokali, umawiano si wic na spotkania w jednym z pobliskich hoteli mioci. Dziewczyna moga oczekiwa, e wrci do domu takswk z pidziesicioma pesos w torebce. Evita zazwyczaj staraa si nieco zaoszczdzi i sza piechot. Nawet bez opieki czua si zupenie bezpieczna na ciemnych ulicach Buenos Aires podobno miaa tak ostry jzyk, e kadego natrta moga osadzi w miejscu. Kariera Evity zacza rozwija si coraz szybciej. Wkrtce staa si krlow oper mydlanych, nadawanych przez Radio Argentina oraz Radio El Mundo. Kreowaa gwne role w suchowiskach zatytuowanych Gdy ci spotkaam, narodzia si mio oraz Miosne obietnice. Najwiksz saw przynioso jej jednak Moje krlestwo mioci. Bya to seria zaczerpnitych z historii opowieci, stworzona przez pewnego studenta filozofii. Evita grywaa gwne role kobiece: krlowej Elbiety I, lady Hamilton* cesarzowej Jzefiny, carycy Aleksandry oraz pani Czang Kaj-szek. Jej zdjcie dwukrotnie znalazo si na okadce Anteny, tygodnika dla radiosuchaczy, ktry w caej Argentynie sprzedawa si w ogromnych nakadach. W czerwcu 1943 roku wojskowy zamach stanu kierowany przez Juana Perna odda wadz w rce grupy generaw. W miesic pniej Eva zaszokowaa swych kolegw w sali prb Radio Belgrano demonstrujc im, jakie wpywy daje jej sawa. Podniosa suchawk telefonu i rzeka do pozostaych aktorek: Hej, dziewczta, posuchajcie tego!. Wybraa numer. Halo powiedziaa czy to rada ministrw? Dajcie mi prezydenta Ramireza... Halo, panie prezydencie. Tu Eva Duarte... Tak, z rozkosz zjem z panem obiad jutro wieczorem. O dziesitej... Dobrze. Na razie... Chau, Pedro. Gdy o incydencie dowiedzia si dyrektor stacji Belgrano, podnis Evicie pensj ze 150 do 5000 pesos miesicznie. Byo to sprytne posunicie. Eva miaa w tym czasie romans z pukownikiem Anibalem Imbertem, ministrem komunikacji, ktry kontrolowa bezporednio wszystkie stacje radiowe. Pukownik zabra sw liczn mod kochank z podej dzielnicy Boca i umieci j w luksusowym apartamencie przy Calle Posadas, cichej, wysadzanej drzewami alei w pobliu modnej Avenida Alvear. Inne aktorki szalay z zazdroci. Czekay niecierpliwie, kiedy Imbert rzuci wreszcie Evit, ona za zaamana i zrozpaczona upadnie na samo dno. Jednake Eva wci poszukiwaa sposobnoci, by wspi si wyej i zdoby wicej. 15 stycznia 1944 roku trzsienie ziemi obrcio w gruzy hiszpaskie miasto kolonialne San Juan. Tysice mieszkacw zginy, a fala wspczucia dla ofiar przetoczya si przez
*

Lady Emma Hamilton - towarzyszka ycia brytyjskiego admiraa Horatio Nelsona. - przyp. tum.

cay kraj. Eva przekonaa Imberta, by urzdzi wielki publiczny wystp, z ktrego dochd przekazany zostanie na pomoc ofiarom katastrofy. Benefis mia odby si w Luna Parku, arenie bokserskiej pod goym niebem, pooonej w rdmieciu Buenos Aires. Udzia zapowiedzieli najsynniejsi aktorzy argentyscy, a wystpy zamierzay transmitowa wszystkie stacje radiowe. Tego wieczoru Evita dostrzega Libertad Lamarque, jedn z najpikniejszych aktorek Argentyny, w ramionach przystojnego, wysokiego oficera w rednim wieku. Pani Duarte starannie odrobia prac domow. Od razu rozpoznaa pukownika Juana Domingo Perna, ministra pracy, zdobywajcego w juncie coraz wiksze wpywy. Natychmiast te zbliya si do Libertad, ktr troch znaa, i poprosia, by przedstawia j swemu towarzyszowi. Gdy Libertad podya na scen, Eva wlizna si na puste krzeso obok pukownika. Peron by znanym kobieciarzem, kryy plotki, e szczeglnie lubi mode dziewczta. Mia czterdzieci osiem lat, Evita za zaledwie dwadziecia cztery. Uwioda go bez trudu. Wedle jej wasnych sw: Nie odstpowaam go ani na krok. By moe to wanie zwrcio jego uwag. Gdy mia czas mnie sucha, powtarzaam nieustannie: Jeli jest tak, jak pan mwi, i sprawy kraju s pana wasnymi sprawami, przysigam, e choby wymagao to najwikszych powice, nie opuszcz pana a do mierci. Ktry z dyktatorw umiaby si oprze? Tej samej nocy poszli razem do ka. Evita wkrtce zorientowaa si, e Peron wraz z innymi oficerami przygotowuje spisek majcy na celu obalenie cywilnych wadz. Twierdzi, e ma zamiar wyprbowa faszyzm w praktyce, unikajc bdw, ktre popeni Mussolini. Bya przekonana, e przy jej pomocy uda si wprowadzi te plany w czyn. Kilka dni pniej Evita przysza do mieszkania Perna. W tym czasie przebywaa tam jego nastoletnia kochanka, dziewczyna z pnocy kraju, ktrej nada przezwisko La Piranha, czyli Pirania. Eva szybko usuna rywalk z drogi. Potem za, znajc sabo Juana do modziutkich dziewczt, skonia go, by zamieszka w tym samym co ona domu. W Argentynie rzadko ktry mczyzna polubia swoj kochank, a minister w kraju nkanym nieustannymi zamachami stanu niedugo zazwyczaj pozostaje przy wadzy. Evita zdawaa sobie spraw, e aby ich zwizek trwa, Peron musi zachowa stanowisko. Wadz w Argentynie zapewniao zazwyczaj poparcie gauchos, synnych kowbojw z Pampy, teraz jednak wikszo z nich opucia swe rodzinne strony, by wegetowa w slumsach otaczajcych wielkie miasta. Evita przekonaa Perna, e musi zdoby ich zaufanie. Jako minister pracy mg zrobi wiele, by to osign. Natychmiast podnis pac minimaln i zapewni robotnikom cztery tygodnie urlopu rocznie oraz zasiki chorobowe. Wyda take przepisy chronice ich przed nieuzasadnionym zwolnieniem. Najwikszy aplauz zyskao mu wprowadzenie agonaldo, trzynastej pensji wrczanej pracownikom tu przed Gwiazdk. Wkrtce zdoby serca ludu i zaoy paramilitarn organizacj na wzr czarnych koszul Mussoliniego. Skadaa si ona z ndzarzy, descaminados, czyli ludzi bez koszul.

Eva kontynuowaa karier aktorsk, nie majc teraz adnych trudnoci z otrzymaniem gwnych rl. W filmie zatytuowanym Cyrkowa kawalkada partnerowaa jej Libertad Lamarque, ktra nie zapomniaa, e Evita odbia jej niegdy kochanka. Aby dola oliwy do ognia, panna Duarte skonia Perna, by co wieczr odwozi j ze studia do domu. Gdy pewnego dnia Eva usiada na krzele nalecym do Libertad, rywalka spoliczkowaa j w gniewie. Napicie byo nie do zniesienia. Film okaza si kompletnym fiaskiem. Wkrtce potem Libertad zmuszono do opuszczenia kraju. W 1945 roku Peron by ministrem wojny i wiceprezydentem. Doszo do kolejnego zamachu stanu. Zorganizowali go starsi stopniem wojskowi, zaalarmowani nadzwyczajnym wzrostem popularnoci Perna wrd argentyskiego ludu. Gdy kochanek znalaz si w areszcie, Eva zorganizowaa przy pomocy zwizkw zawodowych fal akcji protestacyjnych. Na jej apel na miejskich placach gromadziy si tysice ludzi. Peron wyszed na wolno 17 padziernika 1945 roku. Wraz z Ev uda si do paacu prezydenckiego. Z balkonu przemawia do trzystu tysicy ludzi. Kilka dni pniej kochankowie wzili lub. Osoby przeciwne Peronowi rozpuszczay zoliwe arty, utrzymujc, e gdy Peron poprosi Evit o rk, bya tak zaskoczona, i nieomal spada z ka. Eva niestrudzenie dementowaa tego rodzaju pogoski. Utrzymywaa, e jej mio jest czysta, nie opiera si wycznie na seksie. Uwaaa si nie tylko za maonk Perna, ale za argentysk kobiet i idealistk, ktra zapomina o wszystkim, gdy w gr wchodzi odpowiedzialno za ojczysty kraj. Gdy Peron chcia j nagrodzi pisaa czyni to caujc j w czoo. Uywa stanowiska, by zatuszowa kompromitujce fakty z jej yciorysu. Wykupi i zniszczy pornograficzne zdjcia, do ktrych pozowaa. Pastwo Peron usiowali stworzy wraenie, e w ich zwizku seks wcale si nie liczy, e ca swoj energi powicaj pracy dla dobra ludu. Z pewnoci Evita bya najcenniejszym z aktyww politycznych dyktatora. Mimo jej futer, klejnotw oraz krlewskich manier proci ludzie wierzyli, e jest jedn z nich. Mwiono, e jej uroda odzwierciedla argentyski idea kobiecoci nowych czasw. Plakaty ukazyway j jako dziewic Mari, lecz przeciwnicy polityczni wci nazywali ma dziwk. Wiele lat pniej, kiedy Eva podrowaa rzdow limuzyn w towarzystwie woskiego admiraa, zostaa zwymylana przez rozwcieczony tum. Czy pan syszy? rzeka do swego towarzysza Nazywaj mnie dziwk. Rozumiem pani doskonale odrzek Woch. Nie byem na morzu od pitnastu lat, a wszyscy wci tytuuj mnie admiraem. Czoowy przeciwnik reimu Perna, pisarz Jorge Luis Borges, powiedzia: ona Perna bya zwyk prostytutk. Miaa burdel w okolicy Junin. Musiao to go drani, prawda? Chodzi mi o to, e jeli dziewczyna jest dziwk w wielkim miecie, nie znaczy to wiele, ale w maej miecinie na Pampie wszyscy si znaj. By dziwk to tak, jak by fryzjerem czy

cyrulikiem. Musiao to stanowi wielk dla niej zgryzot. Wszyscy j znali, wszyscy ni gardzili i wszyscy j wykorzystywali. Nie zadowalajc si pozycj milczcej pierwszej damy Evita pragna zyska wpyw na rzdy w pastwie. Usiowaa doprowadzi do zalegalizowania prostytucji i uporzdkowania dzielnicy czerwonych latarni w Buenos, wzbudzajc now fal plotek na temat wasnej przeszoci. Doprowadzia do przyznania kobietom prawa gosu oraz braa czynny udzia w tworzeniu ruchu zwizkowego. Fundacja dobroczynna Evy Peron przekazywaa miliony pesos pochodzce z funduszy rzdowych na rozliczne programy pomocy spoecznej. Jednoczenie pewne sumy stale wdroway do Szwajcarii, na prywatne konto Evity. Posugujc si swym niekamanym urokiem, Eva stworzya sie poplecznikw, umieszczajc ich w strategicznych punktach argentyskiej struktury wadzy. Bez skrupuw niszczya kariery potnych przeciwnikw politycznych. Ze zwykymi opozycjonistami rozprawiaa si o wiele bardziej bezceremonialnie. Poddawano ich torturom przy uyciu prdu elektrycznego, co na cae ycie czynio tych nieszcznikw impotentami. Eva bya bezporednio odpowiedzialna za wykastrowanie przywdcw rebelii, a ich jdra trzymaa w soiku na biurku. Musiao to wywiera silne wraenie na odwiedzajcych jej gabinet ministrach, urzdnikach i delegatach zwizkowych. Wydaje si, e Evita pozostaa wierna mowi. By jednak pewien wyjtek. Podczas drugiej wojny wiatowej spotkaa Arystotelesa Onassisa, ktry z Argentyny kierowa wysyk paczek ywnociowych do okupowanej przez faszystw Grecji. Gdy w 1947 roku Evita przebywaa w Europie, spotkali si na oficjalnym przyjciu i umwili na bardziej intymne spotkanie w jej willi na woskiej Riwierze. Gdy tylko zjawi si Onassis, rzucili si sobie w objcia. Rankiem Eva przyrzdzia dla niego omlet. W rewanu Ari ofiarowa jej dziesi tysicy dolarw na cele charytatywne. Mawia pniej, e by to najdroszy omlet, jaki zdarzyo mu si w yciu zje. W czasie tej samej podry, w Rzymie, tysice ludzi zgromadziy si pod oknami ambasady. Peron! Peron! rycza tum. Gdy Evita wysza na balkon i pomachaa rk, odpowiedzieli wycigajc rk w faszystowskim pozdrowieniu, ktrego nie widywano we Woszech od czasu upadku Mussoliniego. Po chwili wybucha walka midzy faszystami a komunistami. Godzin zajo policji przywrcenie spokoju, a kwiatowe gazony przed ambasad zostay starte z powierzchni ziemi. Eva zmara w wieku trzydziestu trzech lat na raka. Jej mier pogrya Argentyn w aobie. Pojawiy si sugestie, e pani Peron powinna zosta kanonizowana. Po mierci ony pidziesicioszecioletni dyktator zainteresowa si Zwizkiem Uczniw Szk rednich. Szczeglnie wiele uwagi powica dziewcztom. Stowarzyszenie miao oddziay we wszystkich szkoach. Wybierano najadniejsze czonkinie i umieszczano je w luksusowych orodkach rekreacyjnych, gdzie suyy rozrywce wyszych oficerw armii.

Orodki zatrudniay wykwalifikowany personel medyczny, by zmniejszy ryzyko chorb wenerycznych. Peron mia swj wasny orodek rekreacyjny, gdzie spdza popoudnia w otoczeniu nastoletnich dziewczt, obserwujc, jak graj w koszykwk lub pywaj. Wkrtce jedna z nich, Nellie Rivas, zostaa jego kochank. Bya crk robotnika z fabryki sodyczy i miaa zaledwie trzynacie lat. Peron utrzymywa jednak, e nie bya niewinna. Sypiaa w domu na sofie ustawionej w nogach ka swych rodzicw. Pewnego dnia w biurze Zwizku Uczniw w Olivos powiedziano jej, e zje obiad z prezydentem. Nie byo to ich ostatnie spotkanie. Wkrtce wysano j, by dostarczya do paacu prezydenckiego pewne dokumenty. Spdzia popoudnie na pogawdce i zostaa na noc. Nastpnego dnia zjawia si wraz z Peronem na zawodach sportowych. Wrcili pno, wic spdzia w paacu kolejn noc. Nazajutrz pogoda bya zbyt burzliwa, by dziewczyna moga wrci do domu. Nie wrcia tam ju nigdy. Peron zbudowa dla niej w suterenie jednej ze swych willi luksusowe gniazdko o cianach pokrytych lustrami, wycielone skrami biaych niedwiedzi. Obsypa j klejnotami. Jednake cho ich zwizek opiera si gwnie na seksie, byo w nim miejsce take na czuo i trosk. Peron spdza dugie godziny uczc Nellie podstaw dobrych manier. Chcia nawet wysa j w podr do Europy, aby zobaczya troch wiata, lecz dziewczyna odmwia twierdzc, e nie chce rozstawa si z kochankiem. Najmniejsza wzmianka o opuszczeniu rezydencji przyprawiaa mnie o szalestwo napisaa pniej. Plotki o nastoletniej naonicy dyktatora zataczay coraz szersze krgi. Wkrtce cay kraj mwi o orgiach odbywajcych si za wysokimi murami prezydenckiej posiadoci. Peron jawi si jako rzymski cesarz otoczony haremem niewolnic. Cho wikszo tych opowieci bya zmylona, cz stronnikw prezydenta sdzia, e kala on pami ukochanej Evity. W 1955 roku argentyska gospodarka leaa w ruinie, a opuszczony przez wikszo zwolennikw Peron zmuszony by odda wadz i szuka schronienia na paragwajskiej kanonierce, ktra zawina na remont do portu w Buenos Aires. Zanim wyruszy na wygnanie, skreli ostatni list do Nellie Rivas. Czytamy w nim: Moja droga maleka. [] Tskni za tob codziennie. [] Wiele causw i wiele gorcych pragnie. Wkrtce si spotkamy. Papi. Namitna korespondencja Juana i Nellie zostaa z czasem opublikowana, co jeszcze bardziej nadszarpno reputacj Perna. By sdzony in absentia przez sd wojskowy. Oskarono o romans z Nellie Rivas i pozbawiono stopnia generaa za prowadzenie si niegodne oficera i dentelmena. W uzasadnieniu wyroku napisano: Zbyteczne byoby opisywanie przeraenia sdu dowodami tak podych czynw, popenionych przez kogo, kto zawsze utrzymywa, e jedynym bogactwem kraju s dzieci. Serce Nellie zostao zamane. Kocha mnie mwia. Mgby by moim dziadkiem, lecz kocha mnie. Zawsze mwi mi, e jestem bardzo adna, a to przecie nieprawda, czy nie?

Dziewczyn wysano na osiem miesicy do zakadu poprawczego. Jej rodzice przebywali na wygnaniu w Montevideo. Z czasem Nellie polubia Argentyczyka zatrudnionego w amerykaskiej ambasadzie. W tym samym czasie ekshumowano zwoki Evity i wywieziono z Argentyny w obawie, e jej grb moe sta si obiektem kultu zwolennikw Perna. Szcztki piknej Evy Duarte spoczy w nie oznaczonej mogile gdzie we Woszech. Na wygnaniu w Hiszpanii Juan Peron spotka argentysk tancerk Mari Estell Martinez Isabellit. Porzucia karier, aby zosta jego osobist sekretark. Pobrali si w 1961 roku. W roku 1971 w Argentynie doszo do kolejnego przewrotu. Tym razem wojskowi przyrzekli przywrcenie demokracji i uczynili gest w stosunku do Perna, ktry wci mia liczn rzesz zwolennikw. W Madrycie zwrcono mu trumn z ciaem Evity. W 1973 roku Peron powrci do ojczyzny i wygra wybory prezydenckie. Wspkandydatk bya Isabel Martinez, ktra staa wiernie u jego boku. Gdy Juan obejmowa urzd w padzierniku 1973 roku, wiedzia, e jest umierajcy. ona przeja po nim wadz l lipca roku 1974. Nie zdoaa jednak sprosta konkurencji z ukochan przez lud Evit, a raczej z jej legend. Zdesperowana, sprowadzia zwoki rywalki z powrotem do Argentyny i kazaa pogrzeba w grobie rodziny Duarte, kilkanacie zaledwie metrw od miejsca spoczynku jej ukochanego Juana. Nie odnioso to najmniejszego skutku. W 1976 roku Isabel zostaa pozbawiona wadzy przez grup oficerw lotnictwa. Pi lat spdzia w areszcie domowym. W 1981 roku zostaa wydalona do Hiszpanii, gdzie zrzeka si kierownictwa partii peronistw. Zmara na wygnaniu w 1985 roku.

ROZDZIA XI

DYPLOMATYKA I BUTY

Ferdinand Marcos
Ferdinand Marcos, w latach 1966-1986 wadca absolutny Republiki Filipin, by mistrzem w dziedzinie manipulowania systemem wyborczym. W 1973 roku, aby utrzyma si przy wadzy, wprowadzi w kraju stan wojenny. Ponownie uczyni to w roku 1986. W 1983 roku zmuszony by przeprowadzi wolne wybory prezydenckie. Jego kontrkandydat, Benigno Aquino, powrci z wygnania w USA, by zgin od kuli, nim dotkn stop filipiskiej ziemi. Marcos zdoa utrzyma si przy wadzy jeszcze przez trzy lata. Dopiero w 1986 roku Ferdinand i jego ona, niezrwnana Imelda, zmuszeni byli ucieka z kraju i szuka schronienia na Hawajach, pozostawiajc w paacu prezydenckim kolekcj zoon z trzech tysicy par butw. Jako dziecko Imelda chodzia boso. Cho naleaa do wpywowego klanu Romualdez, osiadego na wyspie Leyte, jej najblisza rodzina bya biedna. Przez jaki czas dziewczynka mieszkaa wraz z matk w garau. Gdy skoczya szesnacie lat, bya ju znan w okolicy piknoci. W 1951 roku zakochaa si w Victorianie Chan, dziedzicu bogatej chiskiej rodziny, wacicieli elektrowni w Tacloban. Rodzice chopca uznali, e Imelda nie jest odpowiedni parti, i doprowadzili do zerwania. Wkrtce zakochaa si ponownie, tym razem w niejakim Justo Zibala, przystojnym studencie medycyny z wyspy Negros. By on jednak protestantem, wic ojciec dziewczyny, Orestes, gorliwy katolik, sprzeciwi si ich zwizkowi. Kolejnym jej adoratorem by Dominador Pacho, waciciel tartaku, o ktrym mwiono, e zawsze dostaje to, czego zapragnie. Aby uciec przed jego awansami, Imelda z picioma pesos w kieszeni udaa si do Manili. Znalaza prac w banku. Stoeczni bywalcy szybko dostrzegli jej urod. Wydawca niedzielnego dodatku This Week umieci jej podobizn na okadce w dniu witego Walentego, co przynioso dziewczynie natychmiastow saw. W domu wuja, kongresmena Daniela Romualdeza, otoczona bya modymi fircykami z

manilskiej druyny polo. Jeden z nich szczeglnie j sobie upodoba. Gdy chopak dosta, czego chcia, natychmiast porzuci Imeld. Zapamitajmy jego nazwisko, by to obiecujcy polityk Benigno Aquino. Imelda zdecydowaa, e musi szuka szczcia na wasn rk. Postanowia wzi udzia w wyborach Miss Manila. Rodzina przekonana, e triumfatorka musi pj do ka z czonkami jury bya wstrznita. Imelda unikna haby, przegraa bowiem z dwudziestoletni Norm Jimenez z prowincji Pangasinan. Jednake nasza bohaterka nie poddawaa si tak atwo. Wdara si do biura organizatora konkursu, burmistrza Manili, Arsenio Lacsona. By on dobrze znany ze swych seksualnych wyczynw. Kadego popoudnia midzy trzeci a czwart udawa si do hotelu Filipinas na chisk herbatk, czyli figle z par chiskich dziewczt dostarczonych przez wdzicznych wyborcw. Stanwszy przed nim, Imelda wybuchna niepohamowanym szlochem. Arsenio stara si j pocieszy. Gdy ich spotkanie dobiego koca, burmistrz Lacson uniewani decyzj sdziw i obwoa Imeld Miss Manila. Natychmiast wezbraa fala plotek, e pikna prowincjuszka jest najnowsz zdobycz Arsenia. Jednake sdziowie obstawali przy swej poprzedniej decyzji, wic Lacson zmuszony by w zamian nada faworytce tytu Muzy Manili. Sam go wymyli. Jako Muza Imelda wystpia wraz z Miss Manila w konkursie Miss Filipin. adna z nich nie odniosa sukcesu. Konkursowe szalestwa nie zniszczyy widokw Imeldy na zawarcie korzystnego maestwa. Wkrtce zwizaa si z Aristonem Nakpilem, jednym z najbogatszych ludzi w Manili. By on potomkiem starej, szacownej rodziny i studiowa architektur na Harvardzie oraz w Szkole Sztuk Piknych w Fontainebleau we Francji. Imelda uwaaa, e jest uderzajco przystojny, i zachwycaa si jego erudycj. Spdzali razem weekendy w jego rodzinnej posiadoci w Bataganas, a wakacje w grskim uzdrowisku Baguio. Jedynym problemem by fakt, e Ariston by ju onaty. Rozwcieczony ojciec zabra dziewczyn do domu, na Leyte. Jednake Imelda zakosztowaa wesoego ycia i nie moga cierpie sennej, prowincjonalnej atmosfery panujcej w Tacloban. Ucieka z powrotem do Manili, w nadziei e odyje trwajcy ju od piciu lat romans z Nakpilem. Wanie wtedy poznaa Ferdinanda Marcosa, polityka, ktry zdoa osign niemoliwe: zosta wybrany do kongresu, cho bezporednio przed wyborami oskarono go o morderstwo. Czekajc na apelacj studiowa w wizieniu prawo i zda egzamin aplikancki. Przed sdem najwyszym broni si sam. Wiedzia, e przewodniczcy skadu sdziowskiego zosta w wieku osiemnastu lat oskarony o zabjstwo i e take wystpowa we wasnej sprawie przed trybunaem. Marcos odzyska wolno. Wkrtce Ferdinand, dobrze zapowiadajcy si polityk, otrzyma zaproszenie na uroczyst promocj absolwentw w liceum Imeldy. By rwnie starym klientem banku, gdzie pracowaa. Mia reputacj kobieciarza i z pewnoci nie przegapi tak licznej buzi.

Zostali sobie przedstawieni na pewnym przyjciu. Marcos by oczarowany. Zacz przeladowa Imeld swymi zalotami tak uporczywie, e z trzema koleankami w charakterze przyzwoitek ucieka na Wielki Tydzie do Baguio. Ferdinand pody za ni z gotowym, podpisanym przez siebie aktem maestwa oraz sdzi pokoju, by ceremonia moga si odby, jak tylko dziewczyna powie tak. Gdy Imelda rano udaa si na msz, siad tu przy niej i opowiada o wietlanej przyszoci, jak maj przed sob. Pniej zabra dziewczyn i jej przyjaciki do banku. W skarbcu pokaza im sw skrytk depozytow, w ktrej spoczywa niemal milion dolarw w gotwce. Wkrtce potem Imelda podpisaa akt maestwa. Od ich spotkania do lubu upyno zaledwie jedenacie dni. Ferdinand kupi obrczk z biaego zota z jedenastoma brylantami po jednym za kady dzie zalotw. Nastpnego dnia w obecnoci sdziego pokoju odby si cywilny lub. Kilka dni pniej modzi zoyli wizyt ojcu Imeldy, ktry nieoczekiwanie polubi Marcosa od pierwszego wejrzenia. Wybaczy crce, pod warunkiem e odbdzie si take ceremonia kocielna. lub odby si w manilskiej katedrze w. Michaa. Uroczysto wsporganizowa prezydent Filipin, Ramon Magsaysay. Imelda miaa na sobie wspania kreacj z tiulu i biaej satyny, przybran detami, perekami oraz sztucznymi brylancikami. Na przyjciu byy trzy tysice goci, wrd nich wielu senatorw i kongresmenw. Biesiada odbywaa si w parku Malacanany, pooonym na brzegu rzeki Pasig, dokadnie naprzeciw paacu prezydenckiego. Tort by replik budynku parlamentu. To byo bardzo upolitycznione wesele wspomina Conchita, siostra panny modej. Miesic miodowy pastwa Marcos w Baguio wywoa wiele szumu. Powodem by fakt, e Ferdinand od dawna dzieli st i oe ze sta konkubin, niejak Carmen Ortega. Poznali si cztery lata wczeniej. Marcos sponsorowa Carmen podczas konkursu Miss Fotografii Prasowej. Wkrtce zostaa jego sta kochank i wprowadzia si do domu, ktry Ferdinand dzieli ze sw matk, do Josef. Wci pojawiay si w prasie doniesienia o zbliajcym si lubie, lecz nigdy nie zawarli formalnego zwizku. Mimo to Carmen Ortega bya powszechnie znana w Manili jako pani Marcos. Imelda musiaa o tym wiedzie. Pewnego razu Ferdinand zabra Carmen do banku, gdzie pracowaa Loreta, siostra Imeldy, aby podj pidziesit tysicy dolarw przeznaczone na krtkie wakacje w Stanach Zjednoczonych. Przedstawi wwczas Carmen jako pani Marcos. Doa Josefa uwaaa Carmen za prawowit maonk syna. Zwizek z Imeld przypisywaa wycznie racjom politycznym. Marcos chcia kandydowa w wyborach do izby wyszej, a rodzina Romualdez kontrolowaa ponad milion gosw na centralnej wyspie archipelagu Visaya. Ponadto Eduardo Romualdez by przewodniczcym Korporacji Rekonstrukcji Finansowej, ktra dysponowaa milionowymi kredytami zagranicznymi. Cho

Imelda nie bya tego wiadoma, Ferdinand polubi j po to, by przypiecztowa sw polityczn oraz finansow przyszo. Panna Ortega nie miaa ani wpywowych krewnych, ani wielkich pienidzy. W czasie gdy Ferdinand i Imelda przebywali w podry polubnej, Carmen oraz trjka jej dzieci przeprowadzili si do duej willi pooonej na podmiejskich Zielonych Wzgrzach. Jak na ironi ulica, przy ktrej pooony by dom, gdzie Imelda miaa mieszka z mem i teciow, nazywaa si ulic Ortegi. wieo upieczona pani Marcos daa, by dom natychmiast sprzeda i znale inne lokum, ale Ferdinand i Josefa stanowczo si temu sprzeciwili. Jakby nie do byo upokorze, Imelda wkrtce przekonaa si, e Marcos wci widuje si z Carmen. Zebraa si wic na odwag i udaa na Zielone Wzgrza. Owiadczya, e Carmen musi natychmiast przesta spotyka si z jej mem. Oskarya rywalk o niszczenie jej maeskiego szczcia. Carmen odrzeka chodno, e to wanie Imelda zniszczya jej szczcie. Bya znowu w ciy, a co wicej, dziecko zostao poczte po lubie Ferdinanda z Imeld. Moda pani Marcos bya zupenie bezsilna. Nie moga przecie tak po prostu odej od ma. W katolickim kraju, jakim s Filipiny, nie byo wielkich nadziei na anulowanie maestwa, rozwd za by zupenie wykluczony. Nie umiaa take powstrzyma ma przed widywaniem si z kochank. Imelda doznaa zaamania nerwowego. Marcos wysa j do Nowego Jorku. Po trzech miesicach spdzonych w Manhattans Presbyterian Hospital wci staa przed brutalnym dylematem: opuci ma i stawi czoa konsekwencjom czy zagry zby i usiowa obrci sytuacj na wasn korzy. Zdecydowaa si ostatecznie walczy t sam broni. Udaa si do Portugalii i u stp Matki Boskiej Fatimskiej modlia si o dzieci. Wkrtce jej mody zostay wysuchane. Podczas najgortszej fazy kampanii ma do kongresu Imelda urodzia Imee, pierwsze z ich trojga dzieci. Drugie dziecko, Bong-Bong, przyszo na wiat w dwa lata pniej, a trzecie, Irene, w czasie kolejnej kampanii Marcosa w 1959 roku. Przez wszystkie te lata Imelda cierpiaa na migreny i przynajmniej raz przedawkowaa leki. Kilkakrotnie zwracaa si o pomoc do psychiatrw, a potem z wolna pogodzia si z istniejc sytuacj. Cho Ferdinand spodzi z on trjk dzieci, nie powica jej zbyt wiele uwagi. Przekonywa jedn ze swych kochanek, e Imelda jest oziba i e przy niej staje si impotentem. Pewnego razu publicznie owiadczy, e ona cierpi na virginitis. A jednak ich ycie erotyczne musiao mie take swoje wzloty. Podczas wyborw prezydenckich w 1965 roku kryy fotografie nagiej Imeldy. Mwiono, e zostay wykradzione z prywatnej kolekcji Ferdinanda. Sztab Marcosa owiadczy, e jest to fotomonta: twarz Imeldy poczono z nagim ciaem innej kobiety. Gdy pani Marcos dowiedziaa si o wszystkim, pada zemdlona. Rwnie gwatownie zareagowaa, gdy zakpi z niej okrutnie gubernator Negros, Alfredo Montelibano. W azience swej hacjendy zainstalowa bowiem specjalne lustro, przez ktre

rozbawieni gocie mogli obserwowa, jak pierwsza dama Filipin robi siusiu. Kryy fotografie przedstawiajce Imeld w tej niezrcznej sytuacji. Jedn z nich mia w chwili mierci w portfelu Benigno Aquino. Seksualne podboje Marcosa stanowiy stae zagroenie polityczne, a w najwikszym niebezpieczestwie bya, rzecz jasna, Imelda. W swej dziaalnoci publicznej Ferdinand nieustannie chepi si mod i pikn on. Ich losy byy ze sob cile splecione. U boku obojtnego, notorycznie niewiernego ma moga by tylko pierwsz dam... lub nikim. W 1969 roku Ferdinand zacz interesowa si Gretchen, on Eduardo Cojuangco, czonka rodziny kontrolujcej niezwykle zyskowny przemys cukrowniczy na Filipinach. Utrata poparcia klanu Cojuangco moga kosztowa Marcosa wadz. Imelda wysaa kochance ma licik. Nie wiemy nic o jego treci, lecz wedle sw Ferdinanda Gretchen czytajc go nie moga powstrzyma ez. Take Eduardo wiedzia, co si wici, lecz ima si bardziej subtelnych metod. Zbliay si wybory i Marcos potrzebowa sukcesw propagandowych. Dopiero co ukazaa si jego w duej czci zmylona autobiografia, zatytuowana Rendez-vous z przeznaczeniem. Moemy w niej przeczyta, e Ferdinand okaza si nieustraszony w walce z Japoczykami. Za zasugi na polu bitwy otrzyma jakoby okoo dwudziestu odznacze filipiskich oraz zaszczytny amerykaski Medal of Honour. Poniewa prezydent w tajemniczy sposb zagubi gdzie wszystkie swe odznaczenia, amerykaskie wadze natychmiast przysay mu nowy. Armia Filipin postpia podobnie. W rzeczywistoci Marcos walczy podczas drugiej wojny wiatowej po stronie pastw osi, lecz w czasach najwikszego nasilenia zimnej wojny amerykaski Departament Stanu wola zapomnie o tym drobnym fakcie. Powsta pomys, by ksika posuya za kanw penometraowego filmu fabularnego (ju wczeniej nakrcono na jej podstawie telewizyjne widowisko dokumentalne). Eduardo Cojuangco mia szerokie kontakty w Hollywood. Ochoczo zabra si do pracy. W Rendez-vous z przeznaczeniem czytamy, e w czasie walk z Japoczykami Ferdinand mia kochank pochodzenia filipisko-amerykaskiego imieniem Evelyn. Miaa ona jakoby uratowa mu ycie, zasaniajc go wasnym ciaem przed kul wroga. Cojuangco poleci Paulowi Masonowi, pracownikowi Universal Studios, przeprowadzi prbne zdjcia do roli Evelyn. Wybrano Joyce Reese oraz Dovie Beams. Gdy dziewczta przybyy na Filipiny, skierowano je prosto na przyjcie odbywajce si w domu Marcosa na Zielonych Wzgrzach. Zaprowadzono je do na wp wykoczonego budynku, do pokoju, gdzie stao olbrzymie oe. Ferdinand zjawi si wkrtce i przedstawi si jako Fred. Dovie odpiewaa dla niego Want To Be Bad*. Fred od razu poj aluzj. Po krtkiej rozmowie w filipiskim jzyku tagalog wszyscy opucili pokj, zabierajc ze sob Joyce Reese.
*

Chc by niegrzeczna - ang.

Gdy zostali sami, Marcos pocaowa Dovie w kark. Spytaa go, czy jest prawnikiem. Przyzna, e ma z prawem co nieco do czynienia, e jest prezydentem Filipin. Nastpnego dnia zostali kochankami. Ferdinand umieci Dovie w willi na Zielonych Wzgrzach. Budynek specjalnie odnowiono, instalujc w ogrodzie basen. Marcos wyzna kochance, e Imelda od lat nie zadowala go seksualnie. yj z dala od siebie, powiedzia. Moe i byo to prawd, lecz Dovie wkrtce odkrya, e jej partner widuje si wci z pann Ortega. Nie trwao dugo, kiedy po gwatownej ktni z Dovie Ferdinand obdarzy wiern Carmen kolejnym dzieckiem. Poinformowano Dovie, e zagra w filmie rol Evelyn. Ferdinand kupi jej tamy do nauki jzyka tagalog. Czasami przerywali lekcje, by kocha si namitnie. Wkrtce Dovie zgromadzia nadzwyczaj interesujc tamotek. Czsto spotykali si w domku pooonym na paacowych terenach golfowych. Pewnego razu, gdy Imelda bya nieobecna, Marcos przemyci Dovie do paacu prezydenckiego. Gdy Marcos zasn zmczony seksem, dziewczyna szybko przeszukaa jego biurko i ukrada kilka dokumentw, traktujc to jako zabezpieczenie na czarn godzin. Ludzie ze cisego otoczenia Marcosa byli przeraeni nowym romansem. Jeli wespr Ferdinanda, Imelda kae ich rozstrzela. Jeli odmwi, pod cian wyle ich sam prezydent. Stpali po kruchym lodzie. Gdy Imelda zacza co podejrzewa i kazaa ledzi samochd ma, agentom zawsze jako udawao si go zgubi. Pewnego dnia Dovie wrcia na Zielone Wzgrza i zastaa dom zamknity na cztery spusty. Marcos owiadczy jej, e zbyt niebezpiecznie byoby w nim pozostawa. Budynek by nieustannie obserwowany przez szpiegw Imeldy. Twierdzi, e Dovie musi przeprowadzi si do hotelu w Wack Wack. Wkrtce dziewczyna odkrya, e dom na Wzgrzach otrzymaa Carmen Ortega, dla ktrej od pocztku by przeznaczony. Wanie dlatego prezydent kaza go tak starannie wyremontowa. Dovie wci potajemnie nagrywaa ich miosne noce. Marcos take domaga si miych pamitek. Kupi aparat Polaroida i zrobi seri zdj nagiej Dovie spoczywajcej w sugestywnych pozach na ku lub figlujcej w azience. Pniej dziewczyn spotkao szczeglne wyrnienie Ferdinand poprosi j o pukiel wosw onowych. Odrzeka, e da mu go, jeli kochanek zrewanuje si jej takim samym podarunkiem. Gdy go otrzymaa, wysaa natychmiast dla bezpieczestwa do Stanw Zjednoczonych wraz z nagranymi ju tamami. Uczucia dyktatora stygy szybko. Pewnego wieczoru powiedzia Dovie, e film jest nieudany i e obsadzenie jej w roli Evelyn byo fatalnym bdem. Dziewczyna spakowaa rzeczy i wyruszya z powrotem do Los Angeles. Powrcia pniej pod pretekstem krcenia filmu o Filipinach. Zaproponowano jej za milczenie dziesi tysicy dolarw. Przyja je, lecz stwierdzia, e jej dyskrecja warta jest o wiele wicej. Zadaa stu tysicy. Gdy odmwiono, podniosa cen do stu pidziesiciu. Tej

samej nocy zostaa porwana przez tajn policj i umieszczona w bezpiecznej kryjwce. Zjawi si Marcos i doszo do potwornej ktni. Pniej Marcos usiowa doprowadzi do zgody. Gdy odmwia mu pocaunku, zabrano j do apartamentu w hotelu Savoy i poddano okrutnym torturom. W pewnej chwili oprawcy pozwolili Dovie pj do azienki. Zdoaa uciec, dotrze do telefonu i zadzwoni do przyjaci w Los Angeles. Ci skontaktowali si natychmiast z wpywowymi znajomymi Dovie. Jednym z nich by gubernator Kalifornii, Ronald Reagan. Gdy departament stanu zaalarmowa amerykask ambasad w Manili, Dovie trafia pod przybranym nazwiskiem do centrum medycznego. W tym czasie Imelda dowiedziaa si o wszystkim. Jej agenci przeczesywali Filipiny w poszukiwaniu rywalki. Dovie zadzwonia do ambasady amerykaskiej i porozumiaa si z konsulem, Lawrenceem Harrisem. Wkrtce wraz z ambasadorem, Henrym Byroadem, zjawi si on przy ku dziewczyny i przedstawi jej ofert Imeldy. W zamian za milczenie miaa otrzyma sto tysicy dolarw wolnych od podatku. Dovie poinformowaa obu dyplomatw o kompromitujcych Marcosa materiaach, ktre s w jej posiadaniu. Bya przekonana, e jej yciu zagraa niebezpieczestwo. Zorganizowano dla niej konferencj prasow w hotelu Bay View przy Roxas Boulevard. Tu Dovie wyoya karty na st. O prezydencie mwia cay czas Fred, aby umoliwi zrelacjonowanie wydarzenia filipiskim mediom, ktrym nie wolno byo zamieci nawet najmniejszej krytycznej uwagi pod adresem Ferdinanda Marcosa. Zaprezentowano nawet tamy, na ktrych mona byo usysze skrzypienie spryn ka, pomruki, jki, a wreszcie Marcosa piewajcego miosn pie Ilocano. Wszyscy wiedzieli, e jest to jego ulubiony utwr. Wkrtce kopie sprzedawano na czarnym rynku po piset dolarw za sztuk. Jedna z tam dostaa si w rce studentw stoecznego uniwersytetu. Przejli oni uniwersytecki radiowze i w kko prezentowali fragment, w ktrym Marcos baga Dovie, by uprawiaa z nim seks oralny. Nawet onierze, ktrych wysano, aby odbili radiostacj, z trudem zachowywali kamienne twarze. Benigno Aquino zoliwie zaproponowa wszczcie dochodzenia przez komisj kongresu. Wadze USA musiay sporo si natrudzi, by wywie Dovie z kraju. Wszdzie czyhali na ni agenci Imeldy. W kocu dziewczyna udaa si do ojczyzny via Hongkong, gdzie usiowano j zabi. Brytyjskie suby specjalne musiay ukry j na pi dni. W Stanach Zjednoczonych Dovie kontynuowaa kampani przeciwko Marcosowi, publikujc swe oskarenia w wydawanym w Manili czasopimie Graphic* oraz w ksice zatytuowanej Marcos Lovie Dovie, ktra zawieraa obsceniczne zdjcia. Publikacja wkrtce w tajemniczy sposb znikna z bibliotecznych pek. Nawet w Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie brakuje jej egzemplarza.

redakcja zostaa natychmiast zamknita

Tymczasem Marcos nawiza romans z on oficera marynarki Stanw Zjednoczonych. Tajne depesze departamentu stanu zaczy nazywa dyktatora kobieciarzem. Przygoda zagraaa stosunkom filipisko-amerykaskim, wic Ferdinand wkrtce przenis swe uczucia na pieniark Carmen Soriano. Imelda dopada rywalk w San Francisco w 1970 roku. Zjawia si w jej mieszkaniu w towarzystwie swego doradcy finansowego, Ernesto Villatuyi, i zadaa, by Carmen podpisaa zobowizanie, e nigdy ju nie pjdzie z Marcosem do ka. Gdy dziewczyna odmwia, Imelda usiowaa j uderzy. Carmen uchylia si i na podog run Bogu ducha winny Villatuya. Wkrtce potem otrzyma nominacj na dyrektora narodowego banku Filipin i pozostawa na tym stanowisku do 1972 roku. W zamian za przymknicie oka na zdrady ma Imelda daa teraz pienidzy i zota. Jednoczenie podrowaa po caym wiecie reprezentujc filipiskie wadze. Bya w Libii i dawaa pniej publicznie do zrozumienia, e wpada w oko Kadafiemu. Jednake przyjacioom wyznaa, e libijski przywdca jest gejem. Kryy rwnie plotki o jej lesbijskich przygodach. W midzynarodowym eleganckim towarzystwie mwiono, e Imelda jest kochank Christiny Ford, ony Henry Forda II. Inna plotka gosia, e Imelda sypia z aktorem, Georgem Hamiltonem. Seksualne kompleksy Imeldy doprowadziy w kocu do upadku jej ma. Wanie ona zadecydowaa, e powracajcy z wygnania Benigno Aquino, czowiek ktry niegdy wykorzysta j i porzuci, nie moe postawi stopy na filipiskiej ziemi. Marcos patrzy z przeraeniem, jak jego najgroniejszy polityczny przeciwnik pada martwy na pyt manilskiego lotniska, tu obok samolotu wypenionego zagranicznymi dziennikarzami. Wiedzia, e w tej chwili jego rzdy dobiegy koca. Cho prezydent zdoa zrzuci win za zabjstwo na wysokich urzdnikw armii i wygra wybory prezydenckie, w 1986 roku musia opuci kraj na zawsze. Nowym prezydentem zostaa wdowa po zamordowanym Corazn Aquino. Marcos zmar na Hawajach na grulic skry w 1989 roku. Imelda za staa si krlow popularnych talk shows.

ROZDZIA XII

MGBYM CI ZJE!

Idi Amin Dada, Jean Bokassa, Omar Bongo

Jednym z najbardziej dnych krwi dyktatorw Afryki by Idi Amin z Ugandy. Ten syn plemiennego szamana przeszed na wiar muzumask, religia nie powstrzymywaa go jednak przed piciem alkoholu. Gdy suy jeszcze w Krlewskich Strzelcach Afrykaskich, obudzi si pewnego ranka po pijackiej nocy w burdelu w Mogadiszu. Wydawao mu si, e syszy imama wzywajcego wiernych na modlitw. Uklk przy oknie i pochyli gow, ale jego mody przerwao chrapanie lecej w ku kobiety. Skoczy wic ku niej, za wosy wywlk z pocieli, spoliczkowa i wrzasn w jzyku swahili: Mdl si, ty muzumaska suko!. W 1972 roku, doszedszy w ugandyjskiej armii do stopnia pukownika, Amin stan na czele puczu i rozpocz osawione dyktatorskie rzdy. Zdobywszy wadz, kierowa zarwno krajem, jak swym yciem osobistym, z budzc lk mciwoci. Mg posi kad kobiet, ktrej pragn, wysyajc po prostu na mier jej ma lub przyjaciela. Edward Rugumajo, do 1973 roku minister owiaty w rzdzie Amina, napisa zoony z piciu tysicy sw raport, ktry wywoa przeraenie wrd przedstawicieli Organizacji Jednoci Afrykaskiej, ONZ oraz krajw-Wsplnoty Brytyjskiej. Oskarono w nim dyktatora o to, e jest rasist, plemiennym kacykiem i dyktatorem, ktry zabije bez wahania kadego, o ile moe to posuy jego interesom, takim jak utrzymanie wadzy lub zdobycie tego, czego pragnie kobiet i pienidzy. Te, ktre nie chciay dobrowolnie uczyni zado jego daniom, brutalnie gwaci. Czsto obcinano im pniej piersi. Niektre koczyy w zamraarce Amina. Pita ona dyktatora, Sarah Amin, widziaa pewnego razu w zamraalniku gow piknej dziewczyny o imieniu Ruth. Bya kochank Amina, on za podejrzewa j, e spotyka si ukradkiem z innymi mczyznami.

Pierwsz poowic Amina zostaa Maljamu Kibedi, crka nauczyciela. Idi zakocha si w niej, gdy mia dwadziecia osiem lat. By wwczas sierantem w ugandyjskiej armii oraz mistrzem boksu. Maljamu bya wysoka i inteligentna. Mimo e jej rodzina sprzeciwiaa si maestwu, modzi zamieszkali razem. Mieli kilkoro dzieci, lecz formalne maestwo zawarli dopiero w 1966 roku, po trzynastu latach wsplnego ycia. Nawet wwczas nie odbya si weselna ceremonia. Amin po prostu zapaci Maljamu stosown sum. Zrobi to, poniewa pragn polubi kolejn kobiet, na co pozwalaa mu muzumaska religia. Chcia wic, aby Maljamu zachowaa wszystkie przywileje pierwszej ony. Trzy miesice po lubie z Maljamu Amin polubi Kay Adroa. Dziewczyna bya crk duchownego i studiowaa na uniwersytecie w Makerere. Bya to przeliczna istota o skrze przypominajcej heban. Miaa na sobie tradycyjny biay strj panny modej, jej wybranek za wojskowy mundur. Ceremonia odbya si w Arua, rodzinnym miecie Amina. Potem wydano huczne przyjcie. Kay zwracaa si do Maljamu mamo, aby zaakcentowa swj szacunek wobec pierwszej ony. W cigu roku Amin oeni si po raz trzeci. Dysponowa ju wwczas znacznymi wpywami w kraju i sdzono, e zaczyna zagraa pozycji prezydenta Miltona Obote. Aby upi podejrzenia rywala, Amin polubi kobiet imieniem Nora, krajank Obote. Nora zamieszkaa wsplnie z pozostaymi onami. Wkrtce dyktator mg poszczyci si gromadk czternaciorga lub pitnaciorga dzieci. on numer cztery zostaa tancerka imieniem Medina. Jej zesp Bicie serca Afryki zabawia zazwyczaj podczas oficjalnych przyj zagranicznych dygnitarzy. atwo byo dostrzec zwinn i pen seksu dziewczyn wrd innych tancerek. Amid milcza i wpatrywa si w ni oczarowany. Bya tak adna, e wybrano j do roli w filmie turystycznym, majcym reklamowa uroki Ugandy. Wkrtce po lubie Amin pooy kres jej aktorskim ambicjom. Ich romans rozpocz si w 1971 roku, tu po odebraniu wadzy prezydentowi Obote. We wrzeniu 1972 roku Ugandyjczycy pilnie nasuchiwali nowin o nieudanej inwazji ze strony przebywajcego w Tanzanii Obote. Jednake w mediach sycha byo jedynie doniesienia o zbliajcym si lubie dyktatora. Twierdzi on, e Medin ofiarowao mu plemi Baganda w dowd wdzicznoci za to, co zrobi dla nich od czasu przejcia wadzy. A przecie jedyne, co zrobi, to brutalne pozbawienie ycia wielu tysicy ich ziomkw. W marcu 1974 roku, podczas walk, do ktrych doszo po powstaniu wznieconym przez generaa Charlesa Arube, Idi Amin uraczy rodakw now sensacj. Pierwsze trzy ony, Maljamu, Kay i Nora uzyskay rozwd, gdy jak twierdzi dyktator zajy si biznesem. Bya to szczera prawda. Amin ofiarowa im sklepy tekstylne skonfiskowane wypdzonym z Ugandy Azjatom. Szeptano, e Maljamu bya rwnie podejrzana o polityczne przewinienia jej brat, Wanume Kibedi, minister spraw zagranicznych Ugandy, uciek przecie ostatnio z

kraju. Kay musiaa zej ze sceny, gdy bya kuzynk swego ma. Oficjalny komunikat gosi, e zwizki krwi okazay si zbyt bliskie, by maestwo mogo trwa. Prawdziwe powody byy jednak zupenie inne. U boku Mediny otoczony kochankami Amid nie mia po prostu czasu dla trzech pierwszych on. Trzyma je w zamkniciu w jednej z prezydenckich willi. Znudzone i sfrustrowane kobiety szybko znalazy sobie kochankw. Kay zasza w ci z niejakim Peterem Mbalu-Mukas, lekarzem ze szpitala Mulago, czowiekiem onatym i obarczonym licznym potomstwem. Pewnej nocy kobiety wyday przyjcie dla swych kochankw. Stranicy bali si, e plotki o hulance dotr do Amina, aby wic uprzedzi fakty, zawiadomili go osobicie. Wcieky dyktator chwyci za suchawk i powiedzia paniom, e wkrtce przybdzie, by wyrzuci je z mieszkania. Odrzeky, eby zatrzyma sobie Medin i poszed do diaba. Potem zamkny drzwi na klucz i w dalszym cigu oddaway si figlom. Nastpnego dnia z radia dowiedziay si o rozwodach. Amin po prostu, jak czyni to muzumanie, wyrzek si po trzykro kadej z nich. Pniej wysa im oficjalne dokumenty. Jednake nie mogo to wystarczy chciwemu krwi dyktatorowi. W miesic pniej Maljamu trafia do wizienia, rzekomo za przemyt beli materiau do Kenii. Nie zgodzono si na kaucj, kobieta spdzia trzy tygodnie za kratkami. Podczas procesu wymierzono jej niewielk grzywn i zwolniono do domu. Po roku Maljamu zostaa ranna w wypadku. Pojazd jednego z ochroniarzy Amina uderzy w jej samochd. Gdy powiadomiono dyktatora o incydencie, zapyta: Czy nie yje?. Maljamu zabrano do szpitala i umieszczono w izolatce, ktr sama opacaa. Miaa zaman rk i nog. Leaa w blach na wycigu, gdy zjawi si Amin w otoczeniu stadka dziennikarzy z wasnego biura prasowego. Zacz przy wszystkich beszta by poowic. Jeste doprawdy nieszczsn kobiet. Nie umiesz waciwie pokierowa swoim yciem strofowa j. Poleci, by zasigna rady szamana, co powinno na przyszo uchroni j przed pechem. Nastpnego dnia kaza zabra chor z izolatki, za ktr sama zapacia, i umieci na oglnej sali. W listopadzie 1975 roku Maljamu udaa si do Anglii w poszukiwaniu pomocy medycznej i nigdy ju nie powrcia. Dzieci pozostay z innymi onami, a sklepem mia zaj si jej ojciec. Jednake Amid nakaza natychmiast spldrowa lokal. Wielebny Adroa, ojciec Kay, przekona Amida, by ten przyj jego crk z powrotem. Dyktator nie mia pojcia, e kobieta jest w ciy. Wybudowa dla niej dom w swym rodzinnym miecie Arua, lecz nie chciaa tam przebywa. Amin wielokrotnie odwiedza Kay w jej mieszkaniu. Dochodzio do gwatownych ktni. Po jednej z nich kobieta zostaa aresztowana pod zarzutem posiadania broni oraz amunicji. Amin zjawi si po chwili na komisariacie i ktnia trwaa nadal poprzez kraty aresztanckiej celi. Nie moesz aresztowa mnie za posiadanie pistoletu, ktry sam przyniose do mojego mieszkania! krzyczaa Kay.

Spdzia w areszcie ca noc. Rankiem wyjania urzdnikom, e bro jest wasnoci jej ma, i zostaa zwolniona. W kilka dni pniej pocite na kawaki ciao Kay znaleziono w baganiku samochodu jej kochanka. Mczyzna popeni samobjstwo i usiowa pozbawi ycia rwnie sw on oraz dzieci. S poszlaki, e Kay zostaa poddana niefachowo wykonanej aborcji i wykrwawia si na mier. Pozostaje tajemnic, dlaczego powiartowano jej zwoki. Amin kaza zeszy rozrzucone czonki i pokaza ciao dzieciom. Wasza matka bya z kobiet powiedzia patrzcie tylko, co si z ni stao. Przeraajce widowisko odbyo si na oczach dziennikarzy, przed obiektywami telewizyjnych kamer. Amid nie wzi udziau w pogrzebie ani nie wysa swego przedstawiciela. Policja nie prowadzia dalszego dochodzenia. Imi Kay nigdy wicej nie pado na dworze dyktatora. Trzecia ona, Nora, unikna losu towarzyszek. W dalszym cigu systematycznie doprowadzaa do bankructwa swj sklep. Powodem niezwykej pobaliwoci dyktatora byy prawdopodobnie racje polityczne. Nora naleaa do szczepu Lango, a Amin nie chcia straci poparcia tak licznej grupy rodakw. Medina bya teraz samotna w paacu i cierpiaa wszystkie tego konsekwencje. Jej zwizek z dyktatorem by peen namitnoci, lecz niezwykle gwatowny. Gdy Amid zacz podejrzewa, e ona maczaa palce w zamachu na jego ycie, zbi j tak brutalnie, e zama sobie nadgarstek. Bi j rwnie w okresie ciy, nieomal powodujc poronienie. Przy innej okazji pobi j tak ciko, e musiaa przez kilka tygodni przebywa na leczeniu w Libii. Gdy wrcia, nadal nosia ciemne szka, aby ukry sice wok oczu. Pit on Amina zostaa Sarah Kyolaba, osiemnastoletnia tancerka erotyczna z zespou jazzowego jednostki wojskowej o nazwie Zmotoryzowany Oddzia Samobjcw (nazwano j tak, by wzmocni efekt dramatyczny). Sarah bya uderzajco pikna, lecz ya z liderem zespou, Jessem Gitt. Gdy Sarah powia dziecko, Amid umieci oboje w szpitalu w Kampali. Niebawem zjawia si tam Medina. Jej wizyta bya filmowana i wkrtce media ogosiy, e prezydent ma nowego potomka. Nie wspomniano ani sowem o tym, kim jest jego matka. Po opuszczeniu kliniki Sarah wrcia do prawdziwego ojca dziecka, Jessego Gitty. Jednake Amin wci od czasu do czasu po ni posya. Gitta usiowa zatrzyma kochank w domu, lecz wkrtce znikn w tajemniczych okolicznociach. Sarah podejrzewaa, e Amin kaza go zamordowa, ale bya bezsilna. Na kolejnym spotkaniu Organizacji Jednoci Afrykaskiej w Kampali Amin ogosi si marszakiem polnym i zaprosi obecnych mw stanu na swj lub z Sar. Jednym z gwnych punktw uroczystoci miaa by operacja wojskowa o kryptonimie Kapsztad. Amin rozkaza ugandyjskim siom powietrznym zbombardowa wysepk na jeziorze Wiktorii, by zademonstrowa gociom, co moe sta si z miastami RPA. Efekt by daleki od

zamierzonego. Bomby chybiy celu i wpady do wody nie czynic wikszych szkd. Szef lotnictwa, Smuts Guwecldeko, otrzyma dymisj. Niedugo potem w jakim zauku znaleziono jego okrwawione ciao. Nastpnego dnia Amid ponownie woy mundur marszakowski, aby powtrzy ceremoni lubn przed kamerami TV. Wydarzenie wielokrotnie retransmitowano. Po lubie z Aminem zmuszono Sarah, by napisaa szydercz piosenk o znikniciu Jessego Gitty. Po jakim czasie odkrya gow kochanka w jednej z prezydenckich zamraarek. Gdy Amid zauway, e otwieraa chodnie, zbi j brutalnie. Nie ma wtpliwoci, e Amin zjada ciaa swych ofiar. Pewnego dnia w sierpniu 1975 roku gawdzi z kilkoma urzdnikami, ktrym w Zairze podano mapie miso czyli co, czego nie tknie aden Ugandyjczyk. Widzc, e audytorium zamaro ze zgrozy, dyktator rzuci od niechcenia: Ja jadem ludzkie miso. Czujc, e posun si za daleko, doda, e gdy onierz na polu walki nie ma co je, wolno mu dobi rannego towarzysza i posili si jego ciaem, aby przey. Amid opowiada o szokujcych szczegach swej diety take ministrowi zdrowia Ugandy, Henryemu Kyembie, ktry z czasem uciek do Wielkiej Brytanii. Na wygnaniu Amid czsto wspomina otwarcie o spoywaniu ludzkiego misa. Twierdzi, e bardzo mu tego brakuje. Nie mg przypomnie sobie dokadnie, czyje gowy trafiy do zamraarek. Sdzi jednak, e znajdowaa si tam gowa ministra sprawiedliwoci Bena Kiwanuki, niejakiego ojca Kiggundu oraz arcybiskupa Luwum, ktrego jak przyzna zabi ze szczegln przyjemnoci. Amid chepi si, e jest najwikszym ludobjc Afryki, ma bowiem na swoim koncie p miliona ludzkich istnie. Podziwia Hitlera, cho sdzi, e wymordowanie ydw nie miao wikszego znaczenia. Jeden z regionw Ugandy ochrzci Fhrer, sdzc mylnie, e by on polem bitwy podczas pierwszej wojny wiatowej. Prawdziwe pole walki leao setki kilometrw na poudnie, na terytorium Tanzanii. Poza picioma onami Amin mia bezustannie na podordziu co najmniej trzydzieci kochanek. Kobiety te yy w cigym strachu, nieustannie ledzone przez szpicli, lkajc si nawet spojrze na innego mczyzn. Amin sdzi, e seksualny wigor jest symbolem dyktatorskiej wadzy i autorytetu. Oddajmy gos Henryemu Kyembie: Nigdy nie usiowa ukry swych dz. Nie odrywa wzroku od piknych kobiet. Jego reputacja seksualnego atlety bya tak mocno ugruntowana, e kobiety czsto oddaway mu si z wasnej woli. Miewa romanse z kobietami wszystkich ras, wielu narodowoci. Z uczennicami i kobietami dojrzaymi, od ulicznych dziewek do profesorek uniwersytetu. Chepi si, e spodzi tuzin dzieci z kobietami z dwunastu rnych szczepw. Wierzy, e jego krew poczy ca wschodni Afryk. Poza oficjalnymi onami mia co najmniej dziesi konkubin. Jedna z nich, Sauda, nosia nawet jego nazwisko. Urodzia mu blinita, ktre otrzymay muzumaski chrzest. Saud

pocigaa w dyktatorze reputacja kobieciarza. Inne kobiety natomiast byy mu powolne ze wzgldu na jego reputacj mordercy. Henry Kyemba zatrudni jedn z nich jako sekretark. Jej ma, profesora uniwersytetu, zamordowano. Podobny los spotka pana Nsheka-nabo, dyrektora hotelu Tororo, gdy dyktatorowi wpada w oko jego urocza maonka. Pienidze, pochodzce z polisy na ycie, Amin wyrzuci przez okno. mier nie omina rwnie ma pewnej policjantki. Pielgniarki zatrudniane przez ministerstwo zdrowia dyktator uwaa za prywatny harem. Pewna uczennica szkoy pielgniarskiej z Jinja ucieka do Kenii, by unikn jego zalotw. Inna pracownica szpitala Mulago zorientowaa si w sytuacji, gdy w domu jej rodzicw zjawili si gwardzici Amina przynoszc sl, cukier i siedemset szylingw w gotwce. Gdy rodzice dziewczyny ujrzeli prezenty, wybuchnli paczem. Take ich crka zmuszona bya opuci kraj. Amin nie okaza si tak liberalny, gdy przyszo sdzi seksualno blinich. Rozwizo bya za jego rzdw zakazana, a Amin osobicie przestrzega studentw przed grob chorb wenerycznych. Istniej domniemania, e sam cierpia na zaawansowan ki, co mogoby czciowo wyjani jego dziwaczne zachowania. Jedna z byych kochanek utrzymuje, e zostaa przeze zaraona i w konsekwencji staa si bezpodna. Amin zawsze stanowczo temu zaprzecza. Gdy Denis Hill opublikowa The White Pumpkin, ksik w ktrej znalazy si doniesienia o okruciestwach ugandyjskiego reimu, Amid natychmiast kaza go aresztowa. Gdy premier Wielkiej Brytanii, James Callaghan, zada uwolnienia pisarza, Amin oskary nieszcznika o mani seksualn. Twierdzi, e Hill nieustannie pi i przestawa z prostytutkami. Rzeczywicie, The White Pumpkin zawiera wskazwki, jak znale w barze odpowiedni dziewczyn i jak postpowa z ni w sypialni. A przecie sam Amin zwyk by uywa ulicznych dziewek za szpiegw. Specjalnie szkolone dziewczta, wybierane osobicie przez Wielkiego Dad, podroway po caym wiecie, by od cudzoziemcw zdobywa tajne wiadomoci. W towarzyskiej rozmowie Amin potrafi wykaza si dowcipem. Czsto suchacze miali si do rozpuku z jego artw i dykteryjek. Gdy krytykowa go zambijski przywdca, Kenneth Kaunda, Amin poradzi mu, by poszed wypaka si w dwudziestopicioletnie majtki krlowej* Rzdy Amina skoczyy si w 1979 roku, gdy grupa jego onierzy przekroczya granic Tanzanii i na jej terytorium zgwacia kilka kobiet. Tanzaskie wojska dokonay inwazji.

Zambia, dawniej Rodezja pnocna, od roku 1900 znajdowaa si pod panowaniem brytyjskim. Kenneth Kaunda zosta w 1964 roku pierwszym premierem Rodezji. Podczas jego rzdw kraj zdoby niepodlego (pozostajc jednak czonkiem Wsplnoty Brytyjskiej) i pod now ju nazw - Zambia - zosta przyjty do ONZ. Chodzi wic o krlow brytyjsk, ktra od wier wieku sprawowaa protektorat nad rzdzonym przez Kaund krajem - przyp. tum.

Amin uciek do Libii, gdzie traktowano go z nalenym szacunkiem. Otrzyma do dyspozycji luksusow will. Amin polubi w Libii pi arabskich kobiet, ktre zastpiy mu utracone ony. Jedn z jego wybranek bya podobno Zurra, crka osawionego pukownika Kadafiego. Kryy plotki, e Zurra porzucia Amina, bowiem jej ojciec uzna, i ugandyjski dyktator popad w alkoholizm. Wkrtce nawet pukownik Kadafi nie mg cierpie towarzystwa Amina, ktry przeprowadzi si do Diddy, gdzie jak mwiono zaprosi go na wakacje w socu rzd Arabii Saudyjskiej. Idi Amin wci yje i jest na wolnoci. Przebywa na terytorium Arabii Saudyjskiej. Idolem Amina by inny kanibal, cesarz Bokassa. Amin utrzymywa, e wprowadzi on Republik rodkowoafrykask na mapy wiata. Z pewnoci to akurat mu si udao. Jean Bedel Bokassa urodzi si w Bobangui. Majc osiemnacie lat, w 1919 roku, wstpi do armii francuskiej. Szybko awansowa i gdy Republika rodkowoafrykaska zyskaa w 1963 roku niepodlego, zosta gwnodowodzcym armii. Dwa lata pniej przeprowadzi zamach stanu, pozbawi wadzy prezydenta Davida Dacko, znis konstytucj i obwoa si doywotnim prezydentem kraju. 4 grudnia 1977 roku Bokassa poszed w lady swego idola, Napoleona, i ukoronowa si na cesarza. Huczne uroczystoci odbyy si w Bangui, do tej chwili stolicy republiki. Koronacja Bokassy I kosztowaa jedn trzeci opiewajcego na siedemdziesit milionw dolarw rocznego budetu kraju. Przez kilka poprzedzajcych ceremoni dni szesetosobow elit liczcej dwa i p tysica ludzi grupy goci podejmowano posikami w najlepszych hotelach oraz w specjalnym osiedlu, ofiarowanym cesarzowi przez wadze Afryki Poudniowej. W dniu koronacji Bokassa uda si do paacu koronacyjnego, urzdzonego na stadionie w Bangui, wspaniaym powozem zaprzonymym przez siedem czy osiem par specjalnie sprowadzonych z Francji koni rasy normandzkiej. Zwierzta pochodziy z wikszego stada, ale tylko one zdoay przetrzyma gwatown zmian klimatu. Bokassa mia na sobie dug do kostek tunik, uszyty z dziewiciu metrw karmazynowego aksamitu, szamerowany zotem i lamowany gronostajami paszcz o wadze ponad trzydziestu kilogramw oraz sanday z prawdziwych pere. Powoli wstpi na stopnie udrapowanego czerwonym aksamitem, pozacanego tronu. Oparcie stanowi olbrzymi orze ze zota. Kolejny krlewski ptak wieczy cik koron, ktr Bokassa unis nad gow. Przypasa miecz, a potem, z hebanow buaw w doni, zoy uroczyst przysig, e bdzie kontynuowa demokratyczne przemiany w Cesarstwie rodkowej Afryki. Woy koron take na skronie klczcej u jego stp cesarzowej Katarzyny. Bya to biaa kobieta i ulubiona ona spord dziewiciu, ktre day mu pidziesicioro czworo dzieci.

Bokassa mia take stadko nielubnego potomstwa. Podczas suby w armii francuskiej znalaz si w Indochinach. Teraz wysa wadzom Wietnamu not goszc, e dzieci, ktre spodzi z miejscowymi dziewcztami, musz niezwocznie przyby do Afryki rodkowej. Gdy zjawia si grupka wietnamskich sierot, Bokassa odkry, e nie s to jego dzieci. Mali Wietnamczycy wkrtce zniknli, jakby si pod ziemi zapadli. Po koronacji para cesarska udaa si z pomp do katedry Matki Boskiej w Bangui, gdzie podczas uroczystej mszy biskup namaci nowego imperatora. Zoy na policzku Bokassy pocaunek pokoju. Nuncjusz papieski odczyta list gratulacyjny Ojca witego. Gdy przebrzmiao Te Deum, Bokassa wyda bankiet dla czterech tysicy osb. Menu byo naturalnie francuskie. Francuszczyzn syszao si tu czciej ni lokalny jzyk sangho, a orkiestra francuskiej marynarki graa jednego walca po drugim. Odziany w mundur marszakowski Bokassa i jego poowica w paryskiej sukni rozpoczli tace. Gdy przyjcie dobiego koca, cesarz uda si do rezydencji lecej okoo pidziesiciu kilometrw od Bangui. Nie by to z pewnoci Wersal. Budynek przypomina raczej tani motel w pobliu bazy wojskowej. Po dwch latach w kraju wezbra sprzeciw wobec rzdw dyktatora. Bokassa w odwecie kaza zabi setk dzieci w wieku szkolnym. 21 wrzenia wojska francuskie doprowadziy do zrzucenia go z tronu. Wadz odzyska byy prezydent, David Dacko. Gdy przeszukano paac w Kologa, znaleziono ciaa ludzkie nadziane ryem i gotowe do konsumpcji. Bokassa ukry si w swym uroczym osiemnastowiecznym chateau pod Paryem. Publikowane we francuskiej prasie doniesienia, e podarowa diamenty wartoci dwustu pidziesiciu tysicy funtw szterlingw Giscardowi dEstaign, sprawiy, i ten ostatni przegra wybory prezydenckie w 1981 roku. Tymczasem w Republice rodkowoafrykaskiej postawiono nieobecnemu cesarzowi cikie zarzuty. Oskarano go o uprawianie kanibalizmu, preparowanie ludzkich cia w kanibalistycznych celach, osobiste zamordowanie co najmniej siedmiorga z wielkiej rzeszy zabitych podczas jego panowania dzieci oraz wydanie rozkazu egzekucji licznych duchownych, politykw, wyszych urzdnikw i oficerw. Gdy Giscard dEstaigne utraci stanowisko, wadze Francji wypowiedziay Bokassie gocin. Uda si na Wybrzee Koci Soniowej. Z czasem, zmczony yciem na wygnaniu, przybra pseudonim Christian Sole, po czym w biaym przeciwsonecznym kasku, noszc na szyi otrzymany od Jana Pawa II krzy, powrci do ojczyzny, by podda si wyrokom sdu. Zosta skazany na mier. Wyrok zamieniono na dziesi lat wizienia. Wyszed na wolno w 1993 roku i obecnie mieszka w bardzo skromnych warunkach w Bangui. Ju wczeniej wadze francuskie oskaryy go o nieuiszczenie podatkw w kwocie trzystu tysicy funtw. Aby zdoby pienidze, Bokassa sprzeda swj podparyski paacyk

Narodowemu Kou Wojownikw, stowarzyszeniu grupujcemu ultraprawicowych weteranw francuskich wojen kolonialnych, stronnikw Le Pena. Od czasu gdy Bokassa opuci Francj w 1986 roku, stowarzyszenie czerpie zyski z wynajmu rezydencji. Na szczcie sprawy w Afryce nie zawsze przybieraj a tak makabryczny obrt. W kwietniu 1995 roku Omar Bongo, prezydent Gabonu, wda si w porzdny skandal erotyczny w starym, dobrym stylu. Podczas prowadzonego w Paryu rutynowego procesu o prostytucj doszo do wydarze o znaczeniu midzynarodowym. Na dworze Bonga szeptano od dawna, e woski krawiec, szyjcy dyktatorowi ubrania na miar, zaopatruje go take w prostytutki. Proces Francesco Smalto, zamieszkaego w Paryu projektanta mody mskiej, ujawni liczne rewelacje na temat sztuczek, jakich imaj si bonzowie wiata mody, by zwabi sawnych i bogatych klientw. Wyszy take na jaw nowe, niezbyt pochlebne szczegy portretu Omara Bongo, zaprzysigego autokraty i jednego z najbogatszych ludzi Afryki. Zgodnie z tym, co usyszeli paryscy sdziowie, prostytutki obawiay si uprawia seks z dyktatorem, gdy odmawia on uywania prezerwatywy. Bongo nie by obecny podczas procesu, lecz jego paryski prawnik oraz lekarz zaprzeczyli zdecydowanie owym rewelacjom. Zainteresowanie policji dziaaniami Smalto datowao si od czasu wszczcia dwa lata wczeniej ledztwa dotyczcego luksusowych call-girls. Odkryto powizania krawca z kobiet prowadzc niewielk agencj zwizan ze wiatem mody, Laur Moerman. Zajmowaa si ona oficjalnie dostarczaniem modelek na pokazy. Kilka z tych modych kobiet zeznao, e Smalto wynaj je i wysa statkiem do Libreville, stolicy Gabonu, gdzie ich obowizki sprowadzay si gwnie do rozbierania Omara Bongo. Przewodniczcy skadu sdziowskiego odczyta zeznania dziewczyny o imieniu Monica. Dowiadujemy si z nich, co dziao si podczas jednej z takich podry: Tego wieczoru wszystko szo le. Bongo nie chcia zaoy prezerwatywy, a poniewa jedna z jego przyjaciek zmara niedawno na AIDS, nie chciaam si z nim kocha. Inna dziewczyna, Chantal, twierdzia, e wynagrodzenie za noc z Bongo wynosio sze tysicy funtw, jeli stosunek odbywa si bez zabezpieczenia, i jedynie tysic dwiecie funtw, jeli prezydent zmuszony by zaoy kondom. Cho Smalto z pocztku wszystkiemu zaprzecza, wyzna na koniec sdowi, e Bongo by jego najlepszym klientem, wydawa corocznie na stroje ponad trzysta tysicy funtw, wic kreator mody obawia si utraci go na rzecz konkurencji. Powiedzia: Wiedzielimy, e prezydent Bongo jest czuy na kobiec urod, i dlatego wanie za kadym razem wysyalimy mu dziewczta. Podejrzewaem, e sypia z nimi, lecz nie byem tego pewny. Zamiowanie Omara Bongo do luksusu stao si legend. Nie po raz pierwszy bowiem jego nazwisko pado przed francuskim sdem. Gdy znana paryska firma jubilerska Chaumet, znalaza si w kopotach finansowych, Bongo by jej duny piset tysicy funtw.

Proces zniszczy reputacj Francesco Smalto jako krla krawcw i krawca krlw. Ostatnim gwodziem do trumny okazao si zaprezentowane przed sdem nagranie rozmowy telefonicznej dwch prostytutek, Ariane i Sarah: A: Dzwonia do mnie Marika, mwia, e musi jecha do Libreville. Powiedziaam jej, co j tam czeka. Przyjacika Bongo umara niedawno wanie n a t o. S: AIDS?! To okropne! A: Tak, a najgorsze, e wyjazd zaproponowa jej znany projektant. Na sali sdowej zapada martwa cisza.

ROZDZIA XIII

ATATURK OJCIEC NOWEJ TURCJI

Mustafa Ketnal Pasza

Wielu uwaa Kemala Ataturka za wyzwoliciela. Z pewnoci by bardziej liberalny ni sutan, ktrego rzdy obali w 1920 roku. Jednake Ataturk wierzy w postp techniczny oraz modernizacj kraju za wszelk cen, a to wymagao wprowadzenia w Turcji systemu monopartyjnego. Gdy w latach trzydziestych przyszo mu na myl, by pozwoli na stworzenie konkurencyjnej partii, eksperyment uda si tak dobrze, e dyktator musia uy siy, by zdawi opozycj. Z mniejszociami narodowymi, na przykad Kurdami, rozprawia si jeszcze bardziej bezceremonialnie. Mia pen wiadomo faktu, e jest dyktatorem. Co wicej, by z tego dumny. Gdy francuski dziennikarz napisa, e Turcja jest rzdzona przez jednego pijaka*, jednego nieboszczyka* oraz trzystu guchoniemych*, Ataturk stwierdzi: Ten czowiek si myli. Turcja rzdzona jest tylko przez jednego pijaka. Majc lat dwanacie Mustafa Kemal zosta wysany do akademii wojskowej w otomaskim wwczas miecie Saloniki. Polubi mundur i ju wkrtce sta si czonkiem wskiego krgu elegantw. Cho przebywa w wiecie pozbawionym kobiet, zdoa przey modziecz mio do dziewczyny o imieniu Emina. Miaa osiem lat i bya crk jednego ze szkolnych urzdnikw. Po latach wspominaa jego wykwintny styl ubierania. Twierdzia, e bya pewna, i kto o tak imponujcym wygldzie musi w przyszoci zosta co najmniej sutanem. Jednake par modziutkich zakochanych rozdzielay twarde prawa islamu. Jedyne na co mogli liczy, to sanie sobie tsknych spojrze przez okno jej domu, gdy Mustafa Kemal przechodzi ulic.

* *

Ataturk znany by z zamiowania do trunkw premiera * mia na myli parlament

Kemal by szaleczo zazdrosny, gdy jego owdowiaa matka ponownie wysza za m. Poszukiwa pistoletu, by nastraszy ojczyma, lecz na szczcie znalaz go dopiero wtedy, gdy nowoecy byli ju poza zasigiem strzau. Nie chcia spotka si z matk a do ukoczenia szkoy wojskowej. Czternastoletni Kemal trafi do akademii wojskowej w Monastyrze. Nim si tam uda, przyjaciel podarowa mu dugi kinda, aby mg si broni przed seksualnymi zakusami innych mczyzn. Kobiety wci kryy si za zasonami, wic modzi, adni chopcy, tacy jak Kemal, byli bardzo poszukiwani. Czasami elew Kemal udawa si do Salonik, by zobaczy Emin. Jej siostra wspomina, e snuli maeskie plany, lecz ostatecznie nic z tego nie wyszo. Podczas wizyt w Salonikach Kemal robi wycieczki rwnie do dzielnicy zamieszkanej przez cudzoziemcw. Kobiety miay tam odkryte twarze, a co wicej, mogy piewa, taczy i siada z mczyznami przy stole. Kemal lubi pi, a kobiety nie mogy si oprze modemu, przystojnemu wojakowi. Gdy wysano go do Istambuu, szybko okaza si staym gociem w salonie madame Corinne. Bya to owdowiaa Woszka mieszkajca w Perze, zeuropeizowanej czci miasta. Gdy Kemala wysano z misj do Sofii, pisa nieustannie listy zapewniajc przyjacik, e nie ma tam adnych piknych kobiet. Cho listy pene s wzmianek o spotkaniach z dziewcztami, wci powtarzaj si zapewnienia, i adna z nich nie bya pocigajca. T, o ktrej n i e wspomnia, bya niemiecka pielgniarka Hildegarde. Po wyjedzie z Sofii Kemal podj korespondencj take z ni. W Sofii by ulubiecem damy z towarzystwa, Sultany Rashy Petrov. Pewnego wieczora, na balu maskowym, pozna Dimitrian Miti Kowaczew, crk bugarskiego ministra wojny. Ca noc taczyli i rozmawiali. Wkrtce by ju czstym gociem w domu Kowaczeww, gdzie mwio si po turecku. Wolno mu byo nawet zabiera Miti do miasta bez przyzwoitki. W Turcji w tamtych czasach moda dama z dobrej rodziny nigdy nie wyszaby na ulic sam na sam z modym czowiekiem. Kemal marzy o polubieniu Miti, istnia jednak problem rnic religijnych. Kemal postanowi poradzi si swego przyjaciela, Fethi, ktry stara si o crk generaa Petrova. Gdy pojawia si kwestia maestwa, genera rzek: Prdzej utn sobie gow, ni pozwol, by moje dziecko polubio Turka. Take genera Kowaczew okaza si bardzo stanowczy. Nie byo mowy o maestwie. Miti bya chrzecijank, Kemal wyznawc islamu. Aby jeszcze wyraniej zaakcentowa swoje stanowisko, genera odrzuci zaproszenie na raut wydany w tureckiej ambasadzie. Gdy wybucha pierwsza wojna wiatowa, Kemala wezwano do Istambuu. Wykazawszy si wielk odwag w bitwie pod Gallipoli, powrci do Sofii. On i Miti kochali si nadal, lecz towarzyski konwenans nakazywa im we wzajemnych kontaktach bezosobow, chodn uprzejmo. Po czterech latach dziewczyna usiowaa odwiedzi ukochanego w Istambule,

lecz zaamanie si frontu w Bugarii uczynio podr niemoliw. Z czasem Miti polubia bugarskiego posa, lecz nadal ledzia pilnie zadziwiajc karier swojego modego Turka. Kemal pogodzi si z matk, gdy ta rozstaa si z drugim mem. Po jego mierci zamieszkaa z ni jej szwagierka Fikriye. Kemal uczyni dziewczyn swoj kochank. Matka bya oburzona. Nieszczsna Fikriye nie stanowia odpowiedniej partii dla jej syna. Cho formalnie bya polubiona pewnemu Egipcjaninowi, mieszkaa z Kemalem w Istambule, w dzielnicy Sisli. Jej kochanek wci spotyka si z madame Corinne. Po zajciu Istambuu przez Brytyjczykw dom Corinne przeszukano w poszukiwaniu ukrytej broni. Kemal uciek do Anatolii, gdzie rozpocz walk o niepodlego swej ojczyzny. Fikriye podya za nim. Mieszkaa w jego kwaterze jako konkubina. Chciaa zosta on Kemala, lecz ten cho kocha j gorco nie chcia o tym sysze. Pragn maestwa w stylu zachodnim i ony, ktra staaby przy jego boku jako rwnoprawna towarzyszka. Cho Fikriye nie nosia zasony, bya kobiet Wschodu. Zawsze kroczya za swym mczyzn i nigdy nie odwayaby si stan obok niego. Poza tym Kemal by pasz, a wic jego pierwsza ona powinna by dziewic. Smaga, smuka Fikriye, wczeniej zamna, mimo wszystko walczya o swoje. Jej obecno u boku kochanka podczas kampanii miaa powstrzyma go od kontaktw z rozwizymi kobietami. Peno ich byo w garnizonie i niepoprawny Mustafa nieraz z nimi figlowa. Kampania na rzecz oswobodzenia Turcji zakoczya si spaleniem Smyrny. Gdy Kemal przyby do miasta, w jego kwaterze gwnej zjawia si moda kobieta i zadaa spotkania z komendantem. Z pocztku odmwi, potem jednak postanowi rzuci okiem na przyby. Gdy ujrza jej twarz, natychmiast odprawi ordynansw i poprosi, by usiada. Miaa na imi Latifa. Bya crk Ushakizade Muammera, bogatego mieszkaca Smyrny, zajmujcego si przemysem okrtowym i handlem zagranicznym. Cho Latifa bya typow Turczynk o oliwkowej karnacji i wielkich ciemnych oczach, studiowaa w Europie prawo, a jzykiem Moliera mwia jak rodowita Francuzka. Rodzice jej spdzali lato w Biarritz, ona jednak powrcia do kraju, by wspomc spraw wyzwolenia. Tak jak wiele tureckich kobiet, nosia w medalionie na szyi podobizn przywdcy. Podsycio to domysy Kemala, e ta pikna dziewczyna jest w nim zakochana. Mieszkaa w obszernym domu za miastem i zaproponowaa, by Kemal przenis si tam wraz ze swym sztabem. Wydaa na jego cze oficjalne przyjcie, lecz konsekwentnie odmawiaa pjcia z nim do ka. Dranio to Kemala, ktry jako bohaterski wyzwoliciel przywyk do kobiet chtnych i powolnych jego rozkazom. Latifa bya nieugita, chciaa zosta jego on, nie za kochank. Gdy pod koniec miesica opuszcza Smyrn, by uda si do Ankary, wci nie zdoa jej przekona. Wkrtce napisa do niej. By teraz gow pastwa i potrzebowa ony, Latifa za w peni odpowiadaa jego wymaganiom. Przybya do stolicy. Cho by w aobie po mierci swej matki, poprosi Latif, by wysza za niego natychmiast. Nazajutrz w domu jej ojca odby si

europejski lub. Muzumanie widz zazwyczaj sw wybrank dopiero po zakoczeniu ceremonii, Kemal i Latifa zoyli przysig siedzc razem przy stoliku. Kemal zabra oblubienic w podr polubn. Miaa stanowi przykad wspomagajcy szerok kampani na rzecz emancypacji kobiet. Tak wanie powinno si traktowa kobiety mawia wskazujc Latif stojc przy jego boku w obrazoburczych bryczesach. Gdy kobiety usioway odprowadzi j na stron, nalega, by zostaa przy nim. By to koniec wiata haremw. Postpowanie dyktatora wobec ony dao bro do rki jego bardziej tradycjonalistycznie nastawionym oponentom. Fala sprzeciwu wzbieraa zawsze, gdy Latifa z okazji wit i uroczystoci pojawiaa si w wydekoltowanych sukniach. W tym czasie Fikriye przebywaa w Niemczech, w sanatorium. Trudy kampanii wojennych wpdziy j w grulic. O maestwie kochanka dowiedziaa si z gazet. Powrcia spiesznie do Turcji i przez cztery letnie dni przebywaa w domu Kemala i jego nowej ony w Chankaya. Potem wrcia do Ankary i zatrzymaa si w hotelu. Po kilku dniach udaa si do paacu prezydenckiego, by porozmawia z Kemalem, lecz odmwiono jej przyjcia. Wrcia do hotelu i strzelia sobie w skro z pistoletu, ktry przywioza z Niemiec. Nie zgina na miejscu. Zmara dopiero po kilku dniach w szpitalu. Poczucie winy za mier kochanki zmienio w pieko maeskie ycie Kemala. On i Latifa byli razem jeszcze przez dwa lata, lecz 5 sierpnia 1925 roku maestwo zostao rozwizane. Latifa zamieszkaa w Istambule. Opuszczaa dyskretnie miasto, ilekro przybywa tam jej byy m. W 1933 roku Zgromadzenie Narodowe nadao Kemalowi miano Ataturka, czyli ojca wszystkich Turkw. Dyktator nie porzuci swego zamiowania do butelki i zmar na marsko wtroby w 1938 roku. Latifa przeya go o trzydzieci osiem lat.

ROZDZIA XIV

PLAYBOY Z KRAJU PIRAMID

Faruk, krl Egiptu

Egipski krl Faruk panowa, ale nie rzdzi. Mimo to zdoa zyska reputacj gorsz ni wielu innych dyktatorw dysponujcych prawdziw wadz. By stronnikiem faszystw, spekulantem wojennym, nienasyconym arokiem, bezlitosnym uwodzicielem, hazardzist, kleptomanem i utracjuszem. Gdyby rzeczywicie istniao siedem grzechw gwnych mawiano Faruk z pewnoci wymyliby smy. Po objciu w 1936 roku wadzy Faruk utrzymywa si na tronie jedynie dziki poparciu Brytyjczykw. Taka sytuacja bya powodem wielu krlewskich zgryzot. Uwaa si przecie nie tylko za krla Egiptu, najpotniejszego pastwa wiata arabskiego, ale take za kalifa* islamu. W 1941 roku mwi otwarcie, e oczekuje z utsknieniem niemieckiej inwazji i klski Brytyjczykw. Gdy jednak znienawidzeni obcy w roku 1951 istotnie opucili Egipt, dwaj oficerowie, Gamal Abd el-Naser oraz Anwar Sadat (ten ostatni spdzi podczas wojny trzy lata w wizieniu za knucie proniemieckich spiskw), bez trudu pozbawili wadzy dotychczasowego krla. Nawet przed strceniem z tronu Faruk nie mia jakiejkolwiek realnej wadzy politycznej. Mg jedynie czyni zado swym zachciankom. Pewnego razu wyda dekret zabraniajcy posiadania czerwonych samochodw. Potem kaza przemalowa szkaratn farb wszystkie pojazdy znajdujce si w paacowych garaach. W 1938 roku osiemnastoletni Faruk polubi pikn siedemnastolatk, Safinez Zulfikar. Maestwo okazao si katastrof. Faruk by niewinny wychowywa si dotd w haremie, pod czu opiek matki, krlowej Nazli. Safinez bya dowiadczon poeraczk mskich serc. Dodajmy, e krlowa matka rwnie nie odmawiaa sobie przyjemnoci. W chwili lubu syna rozpoczynaa wanie gony romans z jego nauczycielem, sawnym onierzem, uczonym i
Khalifa - (arab.) - namiestnik; nastpca Mahometa; najwyszy zwierzchnik wiecki i duchowny muzumanw. - przyp. tum.
*

podrnikiem, Ahmedem Mohammedem Hasaneinem. Pniej miaa przygod z modym dyplomat, katolikiem obrzdku koptyjskiego, Riadem Ghalim. Z czasem oenia go z modsz siostr Faruka. Caa trjka zamieszkaa wsplnie w Beverley Hills. Cierpliwo Faruka wyczerpaa si, gdy matka i siostra przyjy katolicyzm. Skonfiskowa ich posiadoci i zabroni przekracza granice Egiptu. Naiwny mody romantyk zmieni imi nowo polubionej ony na Farida, co oznacza jedyna. Jego poowica nie odwzajemnia jednak tej deklaracji natychmiast zacza bra sobie kochankw. Zraniony niewiernoci ony, Faruk postanowi odpaci jej piknym za nadobne. Jedn z pierwszych jego kochanek bya Fatima Toussoun, ona krlewskiego kuzyna, ksicia Hassana. Kobieta od razu rzucia si w objcia modego monarchy. Ten nie umia oprze si piknej Czerkiesce o mlecznobiaej skrze. Nocne schadzki odbyway si w niewielkim paacyku w Halwan, nad brzegiem Nilu. Daj mi syna powiedzia krl a natychmiast ci polubi. Ju w wieku dwudziestu trzech lat Faruk cierpia na ataki impotencji. Powszechnie sdzono, e ma niedorozwinite narzdy pciowe. Aby ukry uomno, stworzy wizerunek mskiego, nienasyconego kochanka. Ogasza, e posiada droit de roi* wobec kadej ze swych poddanych. Twierdzi, e mia w yciu ponad pi tysicy partnerek. Co rano ofiarowywa Faridzie kosztowny upominek, lecz nie mogo to wynagrodzi rozczarowa, jakich doznawaa w sypialni. Faruk konsultowa si z endokrynologiem, a z czasem sta si prawdziwym koneserem afrodyzjakw. Sporzdzano dla niego dekokty, ktrych uywano w czasach faraonw. Prbowa amfetamin, haszyszu zmieszanego z miodem, tabletek kofeinowych i sproszkowanego rogu nosoroca. Jednoczenie pochania wielkie iloci ostryg, jaj, gobi i owocw mango. Sdzi, e wanie te pokarmy wzmagaj msk potencj. Ty nieustannie. Co rano w azience ozdobionej mozaik przedstawiajc nagie niewolnice poddawa si masaowi w nadziei zrzucenia cho kilku kilogramw. Ani na chwil nie przestawa flirtowa z atrakcyjnymi kobietami. Te, ktre nie chciay ulec, porywa. Zabierano je do haremu w jednym z piciu rozsianych po kraju paacw. Wicej kopotu byo z matkami. Mowie czsto robili wiele wrzawy, gdy odkryli, e ich poowice zostay uprowadzone. Z czasem zaczto wic uywa bardziej subtelnego rodka, szantau, by skoni krlewskie wybranki do zaniechania oporu. Faruk kolekcjonowa pikne kobiety tak samo jak znaczki czy antyki. Co wieczr jego sekretarz, Antonio Pulli, wyrusza na miasto w poszukiwaniu biaych chrzystek, ktre chciayby otrzyma diamentow bransoletk. Faruk zwyk by obsypywa swe partnerki podobnymi byskotkami. Czasami Pulli udawa si do luksusowych domw publicznych w poszukiwaniu pensjonariuszek o jasnej karnacji. Przez pewien okres Faruka fascynoway

prawo krlewskie; prawo pierwszej nocy (fr.)

tancerki wykonujce taniec brzucha. Zawar znajomo z najsynniejszymi w kraju mistrzyniami tej sztuki. Jedn z najcenniejszych zdobyczy okazaa si ydwka z Aleksandrii, Irene Guinle. Faruk nigdy nie dopuci, by religia, rasa czy wzgldy polityczne stany na drodze jego zachciankom. Poznali si, gdy mieli po dwadziecia jeden lat. Faruk by wwczas szczupy i nadzwyczaj przystojny. Ich romans trwa dwa lata. Irene, crka kupca handlujcego bawen, mwia biegle szecioma jzykami. Gdy miaa siedemnacie lat, w klubie sportowym w Aleksandrii zwrci na ni uwag owca talentw z wytwrni MGM. Jako namitna sportsmenka Irene miaa nadzwyczaj atletyczne ciao, a piersi jdrne i due. Jednake matka dziewczyny nie chciaa sysze o karierze aktorskiej. Uwaaa, e aktorka to niewiele lepiej ni prostytutka. Irene zostaa naprdce wydana za m za Lorisa Najjara, wychowanego w Anglii aleksandryjskiego yda. Pan mody mia okoo dwudziestu dziewiciu lat. Niestety Najjar wynis z prywatnej angielskiej szkoy dla chopcw do szczeglne przyzwyczajenia. Podczas nocy polubnej wyj z teczki szpicrut i par czarnych butw z lakierowanej skry na wysokich obcasach. Irene ucieka w popochu z hotelowego apartamentu. Loris znalaz j kryjc si pod piramidami i zaprowadzi z powrotem do maeskiej sypialni. Zmusi dziewczyn, by biczowaa go a do krwi, a potem kopaa jego poranione ciao. Musiaa powtarza rytua trzy razy dziennie. Wszyscy tak wanie to robi wyjani Najjar modej, niewinnej maonce. Nienormalna sytuacja wkrtce odbia si na zdrowiu Irene. Dziewczyna zacza traci wosy. Wierzya jednak w swej naiwnoci, e maestwo to zwizek na cae ycie. Dopiero po czterech latach poja, e moe przecie zada rozwodu. Po Najjarze Faruk stanowi upragnione wytchnienie. Spotkali si na dobroczynnym balu, ktry mia pomc w zgromadzeniu funduszy dla wojska. Armia niemiecka staa ju na libijskiej granicy. Wydawao si, e nic nie jest w stanie jej zatrzyma. Cho Irene przybya na zaproszenie jednego z przyjaci krla, ktry wspczu mu wiedzc, e jego maestwo jest w gruncie rzeczy fikcj, starannie unikaa Faruka. Mam alergi na zwolennikw faszystowskich Niemiec twierdzia nieugicie. W kocu Faruk osaczy j przy stole do gier hazardowych. Wkrtce Irene stwierdzia, e nieustannie wygrywa. Po chwili poczua, e kto jej si bacznie przyglda. Odwrcia si. Za ni sta Faruk umiechajc si jak kot z Cheshire*. Adiutanci w popiechu przynieli monarsze skadany tron. Faruk podsun go Irenie, a sam usiad obok na zwykym krzele. Prosi, by zgodzia si zay wraz nim kpieli przy ksiycu. Odmwia stanowczo i zamierzaa natychmiast opuci przyjcie, lecz zbliy si do niej angielski ambasador, sir

Kota z Cheshire spotkaa Alicja w Krainie Czarw. Umia on umiecha si, lecz nie do na tym. Gdy znika, a robi to wymienicie, jego szeroki umiech jeszcze przez dusz chwil unosi si samotnie w powietrzu. - przyp. tum.

Miles Lampson. Brytyjskie panowanie nad Egiptem, a zatem take nad Kanaem Sueskim, byo zagroone. W tej sytuacji rzecz najwyszej wagi byo zachowanie kontroli nad zdradzajcym proniemieckie cigoty Farukiem. Oczywicie, musi pani i z nim popywa rzek Lampson. Po prostu musi pani. Obiekcje dziewczyny zaczy sabn, lecz wci graa na zwok. Kazaa Farukowi wysa rolls roycea do swego domu po kostium kpielowy. Otrzymawszy go, na rozlegej play w Montazah wskoczya do ciepego morza. Faruk, we wspaniaych krlewskich szatach, siedzia na piasku otoczony obokiem jaminowego kadzida i patrzy. Potem Irene posza si przebra do paacowej azienki. Na play zostay jej sanday, wic wysaa krla, by je przynis. Na koniec wspaniay rolls royce odwiz j do domu. Faruk zadzwoni o dziesitej nastpnego ranka i poprosi o spotkanie. Odmwia twierdzc, e nienawidzi mczyzn z brodami. By to z jej strony celowy wybieg. Zapuszczona przez krla broda zbliaa go do Bractwa Muzumaskiego, grupy bojownikw walczcych o usunicie Brytyjczykw z Egiptu. ydowskie pochodzenie Irene zupenie nie przeszkadzao Farukowi. W rzeczywistoci stanowio w jego oczach dodatkow zalet. Ojciec Faruka, Fuad, przez dwadziecia lat mia kochank pochodzenia ydowskiego, niejak pani Suarez. Wanie ona zaaranowaa jego pierwsze maestwo z dziewitnastoletni kuzynk, ksiniczk Shivekar. Narzeczona bya jedn z najbogatszych kobiet w Egipcie, Fuad za mia due dugi karciane. Pani Suarez tak korzystnie zainwestowaa pienidze krlewskiej ony, e pomnoya je stokrotnie. Wanie ona skonia Brytyjczykw, by osadzili jej kochanka na egipskim tronie, cho nie by on formalnie rzecz biorc nastpny w kolejce do sukcesji. Zmara w ramionach krla, a on spdzi reszt ycia opakujc jej odejcie. Presja wywierana z jednej strony przez Faruka, za przez Lampsona z drugiej, bya tak silna, e po kilku miesicach Irene wyrazia wreszcie zgod na spotkanie. Woya na t okazj czarn sukni z tak skomplikowanym zapiciem, e pewna bya, i lubieny krl nie zdoa wyuska jej z odzienia. Podano obiad z dziesiciu da. Na stole zjawiy si ostrygi, gobie i morskie okonie przyrzdzone przez francuskiego kucharza. W olbrzymiej, wychodzcej na morze sypialni Faruka biesiadnikom usugiwao czterech sudaskich kelnerw. Irene szybko zdaa sobie spraw, e szpiedzy Faruka obserwuj kady jej krok. Krl zna wszelkie intymne szczegy nieudanego maestwa Irene. Przy tym by naiwny jak dziecko i atwo byo nim pokierowa. Irene wrcia do domu okoo wp do pierwszej w nocy. Dziesi minut pniej zadzwoni telefon. Faruk chcia zobaczy j znowu. Spotykali si regularnie przez dwa miesice, lecz nie doszo midzy nimi do fizycznego zblienia. Gdy krl zaprosi Irene na weekend do paacu, sucy od razu zanieli jej walizki do jego sypialni. Mieli spa w jednym ku. Irene zapytaa, czy nie bdzie mu przeszkadzao, jeli

bdzie spaa nago. Faruk odrzek, e jeli jej to nie przeszkadza, jemu tym bardziej. Potem pocaowali si skromnie w policzek i usnli jak dzieci. Nastpnego dnia kpali si nago w paacowym basenie. Wci jednak nie uprawiali seksu. Po koszmarnych przeyciach maeskiej sypialni Irene z ulg przyjmowaa powcigliwo krla. Faruk wyzna dziewczynie mio. Poniewa Fatima Toussoun wanie powia dziewczynk, Irene zapytaa Faruka o jego stosunek do niej. Odrzek, e posa kochance koli z pere, lecz nie odwiedzi ani jej, ani dziecka. Irene zostaa oficjaln kochank krla. Czsto pokazywali si razem publicznie. Zawsze jednak Faruk odmawia towarzyszenia Irene na przyjciach wydawanych przez znienawidzonych Brytyjczykw. W kocu Irene oddaa si krlowi take ciaem, on za zgoli dla niej brod. Pragn, by przesza na islam. Ofiarowa jej wysadzany drogimi kamieniami Koran, ktry miaa uwanie przestudiowa. Ludzie na ulicach wznosili na jej widok radosne okrzyki Niech nam yje Irene!. Staa si faktyczn krlow Egiptu, cho formalnie nie miaa prawa do krlewskiego tytuu. Farida pojawiaa si u boku Faruka tylko przy oficjalnych okazjach. Jedyn osob, nie akceptujc tego stanu rzeczy, bya matka Irene, ktra nakazaa jej opuci rodzinny dom. Dziewczyna wikszo czasu spdzaa wic w paacu Abdin, olbrzymim budynku o piciuset komnatach. Farida i inne kobiety Faruka przebyway w haremie, lecz Irene mieszkaa wraz z monarch w jego apartamentach. Podczas gdy Faruk zaywa szczcia w ramionach kochanki, proniemieckie manifestacje na ulicach Kairu przybray niepokojce rozmiary. Sprzyjajcego Brytyjczykom premiera Egiptu zmuszono do ustpienia. Sir Lampson zdecydowany by wybra jego nastpc. Paac Abdin otoczyy brytyjskie tankietki, bramy zostay zamknite, a Lampson poprowadzi oddzia onierzy po szerokich schodach, prosto do gabinetu krla. Tam pokaza Farukowi dokumenty abdykacji, dajc mu do wyboru: podpisa je albo zaaprobowa wybranego przez Brytyjczykw premiera. atwo przewidzie decyzj nieszczsnego monarchy. W 1943 roku niebezpieczestwo ze strony Niemcw osabo, a romans krla zacz stygn. Faruk i Irene udali si do domku myliwskiego pooonego w jednej z oaz na poudnie od Kairu. Towarzyszy im Humphrey Barker, ktrego Irene uwaaa za nielubnego syna krla Anglii, oraz jego atrakcyjna przyjacika, Barbara Skelton. Pewnego wieczoru Irene spostrzega, e Humphrey samotnie siedzi w saloniku nad szklank whisky. Pobiega na gr do sypialni krla. Drzwi byy zamknite na klucz. Walia w nie, a Faruk otworzy. Irene stwierdzia, e w ich olbrzymim ou spoczywa naga Barbara. Mam nadziej, e wygodnie ci w moim ku? rzeka z przeksem. Nastpnego ranka Faruk, Irene i Barbara zasiedli razem do niadania. Gdy podano croissanty, Irene rzeka do rywalki: Jaka szkoda, e nie masz czasu na dokoczenie posiku.

Wezwano ci pilnie do Kairu. Ju wczeniej kazaa spakowa bagae Barbary. Teraz wepchnito j do samochodu. Co ty zrobia narzeka Faruk. To bya niezwyka kobieta, fantastyczna. Irene nie rozmawiaa z nim a do wieczora. Po powrocie do stolicy zatrzymaa si u przyjaciki. Faruk przyrzeka, e uczyni j krlow Egiptu. Miaa urodzi mu syna i dziedzica. Wkrtce Irene spotkaa niejakiego Percivala Baileya, brytyjskiego oficera. Rozgorza namitny romans. Faruk poda za nimi wszdzie jak zbity pies. Gdy udawali si na kolacj czy dancing, pozostawia na ich stoliku swj tropikalny hem lub lask, aby wiedzieli, e widzia ich razem. Po szeciu tygodniach odby si lub Irene. Miaa teraz paszport brytyjski. Gdyby go nie otrzymaa, nigdy nie zdoaaby wydosta si z Egiptu. Nim wyjechaa do Anglii, odwiedzi j adiutant krla, Antonio Pulli. Powiedzia jej, e bya jedyn kobiet, jak Faruk kiedykolwiek kocha. Teraz odjeda, on za obawia si o ycie swojego pana. Krl nie je, nie pije i caymi dniami ley apatyczny w ku. Irene postanowia odwiedzi Faruka po raz ostatni. By wcieky. Jeli opuci Egipt grozi nigdy nie bdzie jej wolno powrci. Owiadczy, e wyda wojn jej pobratymcom, ydom. Wyysiej! Olepn! Bd zadawa si z dziwkami! Spdz reszt ycia na hazardzie! krzycza. Jak si okazao, nie rzuca sw na wiatr. Irene wyjechaa i zamieszkaa w Sutton Place, posiadoci ciotki swego ma, ksinej Sutherland. Z czasem dom ten kupi potentat naftowy J. Paul Getty. Po rozwodzie z Baileyem bya kochanka krla zostaa on brazylijskiego milionera. Cho Irene sdzia, e atwo pozbya si Barbary Skelton, okazao si, i nie bya to jedynie przelotna przygoda. Barbara po raz pierwszy ujrzaa Faruka w Marsylii, gdy miaa zaledwie szesnacie lat. Udawaa si wwczas do Indii ze swym wujem Dudleyem. W czasie drugiej wojny wiatowej trafia do Egiptu jako szyfrantka ministerstwa spraw zagranicznych. Faruk zauway j pewnego wieczoru w nocnym klubie. Nastpnego dnia odwiedzi j krlewski koniuszy i przekaza zaproszenie na weekend do Fajum. Pniej krl i jego nowa towarzyszka widywali si na og raz w tygodniu. W tym czasie oficjaln kochank krla bya Irene. Barbara przyznawaa, e rywalka jest niezwykle pikna. Jednake wci spotykaa si z Farukiem, ktry wydawa jej si o wiele bardziej interesujcy ni otaczajcy j brytyjscy oficerowie. Po latach, gdy zostaa znan pisark, opisaa do wiernie dni spdzone w paacu krla Faruka. Na kartach ksiki znajdujemy relacje z odbywajcych si na dachu przyj, w trakcie ktrych szampan la si strumieniami, a rozrywk zapewniay nagie tancerki z ogolonymi wosami onowymi wykonujce taniec brzucha. Barbara pisze o krlewskich flirtach z piknymi dziewcztami i o tym, jak Faruk bi j paskiem od szlafroka. Wyznaa, e wolaaby gruby pejcz.

Towarzyszya krlowi na balach odziana w paryskie kreacje, za ktre on paci. Wadze brytyjskie obawiay si, e kochankowie staj si sobie zbyt bliscy i e Faruk mgby wydoby z Barbary tajne informacje. Dziewczyna zostaa odesana do kraju. Polubia z czasem pisarza, Cyrila Connolyego, a pniej wydawc, Georgea Weidenfelda. Miaa wielu kochankw, midzy innymi poet Petera Quennella, krytyka Kennetha Tynana, rysownika komiksw Charlesa Addamsa, producenta filmowego Johna Sutro, wydawc Roberta Silversa oraz... Francoise Sagan. W czasie jedenastu lat maestwa Farida daa Farukowi trzy crki. Cho sama nie bya wzorem wiernoci, do szau doprowadzay j kolejne dziewczta wkradajce si tylnymi schodami do paacu i figlujce z jej mem do biaego rana. Gdy Farida ujrzaa pewn gwiazd opery opuszczajc sypialni krla, zadaa rozwodu. Faruk nie oponowa. Chcia mie syna. W 1949 roku w Egipcie zjawia si prawdziwa amerykaska ksina, Patricia Honeychile Wilder Hohenlohe. Urodzona w Georgii Patricia bya w przeszoci gwiazd show prowadzonego przez synnego komika, Boba Hopea. Wprawdzie rozwioda si z austriackim ksiciem Aleksandrem Hohenlohe, lecz zachowaa tytu oraz du cz majtku. Chepia si romansami z Clarkiem Gablem i Tyroneem Powerem, gwiazdorami Hollywood. Twierdzia, e rzucia ich dla swego nauczyciela jazdy konnej. Mwia take, i podczas wojny uprawiaa w schronie przeciwlotniczym pod Londynem seks z modym amerykaskim oficerem o nazwisku J. F. Kennedy. Teraz, na oczach swego najnowszego ma, argentyskiego gracza w polo, rozpocza polowanie na krla. Spotkali si w pewnym kairskim nocnym lokalu. Honeychile flirtowaa z Farukiem, by wzbudzi zazdro ma. Wkrtce maonek wyjecha na wielkie polowanie do Indii, a niepoprawna Patricia zamieszkaa w paacu Abdin. udzia si, e zdoa tytu ksinej zamieni na jeszcze godniejsze miano krlowej, lecz Faruk ju wybra maonk. Miaa ni zosta pulchna dziewczyna z niszych sfer, szesnastoletnia Narriman Sadek. Faruk zauway j w salonie jubilerskim, gdzie wybieraa z narzeczonym piercionek zarczynowy. Gdy krl zasypa Narriman komplementami, sprytna dziewczyna natychmiast poja, e trafi jej si szczliwy los i bez skrupuw odprawia swego towarzysza. Nim doszo do lubu, Faruk wyda przyjcie kawalerskie, ktre cigno si bite trzy tygodnie. Z caej Europy cigny prostytutki, by zabawia zaproszonych goci. W Biarritz doczya do nich Barbara Skelton. W Rzymie przedstawia dawnemu kochankowi obecnego ma, Cyrila Connollyego, lecz panowie nie przypadli sobie do gustu. Krlewskie wesele byo wystawne, ywcem wyjte z Bani tysica i jednej nocy. Potem nastpia podr polubna po Europie. Prawdopodobnie by to jeden z najkosztowniejszych i najbardziej luksusowych miesicy miodowych w historii. Trwa zreszt nie jeden, ale cztery miesice. Faruk ofiarowa swej

oblubienicy luksusowe przysmaki, kreacje od najlepszych krawcw, klejnoty i bezcenne dziea sztuki. W Paryu zatrzymali si w Royal Monceau, w Wenecji u Danielego, a w Cannes w Carltonie. Pewnego razu, podczas przejadki krlewskim jachtem, Faruk kaza przebra wszystkich szedziesiciu goci w identyczne granatowe blezery, biae flanelowe spodnie i marynarskie czapki. Na ldzie krlewska para oraz ca wit podrowaa flotyll wspaniaych rolls roycew. Ciekawe, ile z tego rozumiaa Narriman, prosta wieniaczka... Faruk nie dochowa jej wiernoci. Zamieni najwysz kondygnacj szpitala Mossat w Aleksandrii w przytuln garsonier, pen troskliwych, urodziwych pielgniarek. Mimo wszystko Narriman daa mu upragnionego syna, a w 1952 roku podya za nim na wygnanie. W Kairze pozostaa ogromna kolekcja pornografii filmy, czasopisma, karty z wizerunkami nagich piknoci oraz zegarki i zegary o wskazwkach w ksztacie... czci ciaa, ktrych w tym miejscu nie wymienimy. Nowe wadze sprzeday zbir oraz krlewsk kolekcj znaczkw na aukcji. Dochd przekroczy milion dolarw. Zdetronizowany Faruk osiedli si w Rzymie i trwoni topniejc fortun wiodc ycie playboya. By ulubiecem wcibskich paparazzi. Gazety pene byy opowieci o jego nocnych eskapadach i kochankach z najwyszych sfer towarzyskich. A jednak czekaa go jeszcze jedna wielka mio. Szesnastoletni pocztkujc aktoreczk, Irm Minutolo, pozna w Canzone del Mare, klubie plaowym na Capri, prowadzonym przez Gracie Fields, brytyjsk gwiazd music-halli. Irma miaa due oczy, pene usta i wydatne piersi, doskonale widoczne w skpym bikini. Faruk ujrza j, gdy wychodzia z morza po kpieli. Nie mg oderwa od niej oczu. Porzuciwszy towarzystwo skoczy ku dziewczynie. Mia na sobie bia szat z materiau frotte, ozdobion krlewsk koron. Zdj synne czarne okulary, ktre w tym czasie byy ju jego znakiem firmowym, pogadzi jej rudawoblond wosy i wyrazi zachwyt pikn figur. Irma natychmiast poddaa si urokowi jego zielonobkitnych oczu. Wspominaa pniej, e wielka tusza Faruka, jego ysina i okulary doskonale pasoway do jej wyobraenia o tym, jak powinien wyglda krl. Po prostu dodaway mu mskoci. Tego wieczoru Irma wygraa rywalizacj o tytu Miss Capri. Nastpnego ranka Faruk kaza dostarczy do hotelu, gdzie zatrzymay si z matk, sto pidziesit psowych r. Kobiety miay zamiar spdzi na Capri cay miesic, lecz gdy dostarczono kwiaty, signora Capece Minutolo popiesznie wywioza sw nastoletni latorol z powrotem do rodzinnego Neapolu. Jednake Faruk nie poddawa si atwo. Udao mu si zdoby adres dziewczyny i co dzie wysya jej ogromne kosze kwiatw. Matka zabronia Irmie odpowiada na jego telefony, lecz pewnego razu zadzwoni, gdy pani Minutolo przybywaa w ogrodzie.

Irma podniosa suchawk. Krl zapyta, czy podobay jej si kwiaty. Jakie kwiaty? spytaa dziewczyna. Faruk zrozumia wszystko. Powiedzia, e j kocha i e jest ona jedynym promieniem soca w yciu nieszczsnego wygnaca. Wkrtce telefony ustay. Nie nadchodziy te nowe bukiety r. Irma poczua, e jej serce zostao zamane. Matka tak surowo karcia j za flirt z Farukiem, e dziewczyna nie miaa odwagi zwierzy si nawet najbliszym przyjacikom. W miesic pniej Irma wysza ze szkoy i stwierdzia, e samochd, ktrym zazwyczaj wracaa do domu, wcale na ni nie czeka. W gbi ulicy dostrzega za to szmaragdowozielonego rolls roycea z egipsk flag. Podszed do niej mczyzna w ciemnym garniturze. Powiedzia, e jest sekretarzem krla Faruka. Czy Irma zgodzi si pj z nim? zapyta. Zaprowadzi j do tajemniczego rolls roycea. Na tylnym siedzeniu dostrzega Faruka w eleganckim, prkowanym garniturze. Zapytaa, gdzie jest jej kierowca. Zadbalimy o wszystko odpar krl kierowca bdzie tu z powrotem za kwadrans. Faruk wysiad z wozu, pogaska dziewczyn po wosach i raz jeszcze wyzna jej mio. A co z innymi paskimi kobietami? spytaa Irma, w ktrej opowieci matki zasiay ziarno nieufnoci. Faruk odpar, e one nic dla niego nie znacz. Irma jest t, ktra zdobya jego serce. Zapyta, czy zgodzi si zosta jego, trzeci ju, krlow. Irma wybuchna paczem. Wyskoczya z samochodu i ucieka. W dole ulicy znalaza swj wz i ubagaa kierowc, by odwiz j do domu. Zawarli umow. Jeli szofer nie powie nic o tym, co si wydarzyo, ona take zachowa milczenie. Przez dwa tygodnie Irma nie miaa wieci od Faruka. W jaki czas potem, podczas przerwy, wony zawiadomi j, e w biurze jest do niej telefon. Dzwoni Faruk. Powiedzia, e nazajutrz otrzyma tuzin r. Musi dokadnie je obejrze. Poda jej take numer telefonu do willi Dusmet, znajdujcej si w Grottaferrata, na wzgrzach Alban, gdzie si zatrzyma. Nastpnego dnia wony ponownie wezwa pann Minutolo do biura. Dostarczono kwiaty. Irma obejrzaa je i dostrzega, e jedna z r jest imitacj. Wewntrz znalaza pikny piercionek z rubinem otoczonym brylantami. Drcymi rkami wykrcia numer do willi. czyy j kolejno trzy sekretarki, a potem usyszaa gos Faruka. Powiedziaa, e nie powinien kupowa jej tak drogich prezentw. Krl by jednak odmiennego zdania. Dlaczego wanie ja? pytaa dziewczyna. Bo jeste inna odrzek Faruk. Bo jeste dzieckiem. Bo jeste czysta. Bo ci uwielbiam. Potem prosi, by przyrzeka, e bdzie myle o nim codziennie przez godzin, on za za dwa tygodnie zjawi si osobicie w Neapolu. Zakochana Irma gotowa bya marzy o swoim krlu nie przez jedn, ale przez dwadziecia cztery godziny na dob. apczywie szukaa wzmianek na jego temat we woskich gazetach, cho zdjcia przedstawiajce go podczas zabaw w nocnych klubach, w towarzystwie piknych aktorek i jasnowosych Skandynawek, raniy jej serce.

W tym czasie Faruk widywa si z namitn, osiemnastoletni Szwedk, Brigitt Stenberg by kochank Luckyego Luciano, amerykaskiego gangstera deportowanego w 1946 roku do Woch. Luciano i Faruk poznali si osobicie we wspomnianym ju klubie Canzona del Mare. Mieli ze sob wiele wsplnego: obaj byli wygnacami, obaj zakosztowali sodyczy wadzy i obaj uwielbiali pikne kobiety. Luciano wielokrotnie zapewnia krlowi ochron, gdy Naser w obawie e mocarstwa Zachodu zechc znowu osadzi byego monarch na egipskim tronie usiowa go zabi. Lucky zna wszystkich zawodowych zabjcw we Woszech. Nie byo mowy, by cokolwiek zdarzyo si bez jego wiedzy. Zawsze umia uprzedzi skrytobjcze uderzenia Nasera. Luciano spotka Brigitte w chwili, gdy pewien Amerykanin sycylijskiego pochodzenia zaproponowa jej prac w Nowym Jorku. Mczyzna ten wrczy jej bilet do Stanw z przesiadk w Buenos Aires i zatrzyma jak twierdzi, dla bezpieczestwa paszport dziewczyny. Luciano powiedzia Brigitcie, e jej dobroczyca jest po prostu handlarzem ywym towarem. Podr miaa zakoczy si w burdelu w Buenos Aires. Oczywicie Brigitta wkrtce odzyskaa paszport. Faruk widywa dziewczyn wielokrotnie w towarzystwie Luciana, lecz zawar z ni znajomo, gdy jada obiad w jednej z rzymskich restauracji z modym urzdnikiem ambasady amerykaskiej. Przedstawi si i spdzili godzink na pogawdce. Potem krl odwiz dziewczyn do domu swym kuloodpornym mercedesem. Faruk zawar z Lucjanem umow, na mocy ktrej gangster zrzek si kochanki. Brigitta lubia Faruka za jego agodne oczy. Imponowao jej, e mia ongi absolutn wadz nad dwudziestoma milionami ludzi. On darzy j sympati, gdy jak twierdzi przypominaa mu Narriman. Cho Faruk stara si zachowa dyskrecj, paparazzi nie zniechcali si tak atwo. Brigitta bya zachwycona swymi podobiznami w popularnych czasopismach. W Irmie z kolei fakt ten nie budzi zachwytu. Kolejnych zmartwie przysparzaa jej ona Faruka stale obecna gdzie w pobliu. Jednake opowieci, jakie syszaa o Narriman, daway jej nieco nadziei. Przecie gdy krl pozna sw obecn maonk, ona take bya tylko szesnastoletni, jasnowos prowincjuszk. Gdy Faruk powrci do Neapolu, Irma wczeniej wysza ze szkoy i wsiada do pocigu jadcego do rybackiego portu Posilipo. Spotkali si w gabinecie miejscowej restauracji. Przy rozstaniu Faruk wrczy jej list. Otworzy w nim swoje serce. Irma wci na nowo odczytywaa gorce wyznania. Pniej nastpi kolejny okres milczenia. W marcu 1953 roku gazety doniosy, e Narriman zamierza opuci ma. Chciaa powrci do Kairu i uzyska muzumaski rozwd. Domagaa si take prawa do opieki nad ich czternastomiesicznym synkiem, Fuadem.

Faruk oskary wadze Egiptu o spowodowanie rozpadu maestwa. Powiedzia prasie, e uyto najpotniejszej broni teciowej. Matk Narriman okreli jako najstraszliwsz kobiet na wiecie. Rozpad krlewskiego maestwa z pewnoci by korzystny dla rzdu egipskiego. Faruk straci wprawdzie wadz, lecz monarchia nie zostaa formalnie zniesiona. May Fuad by wic de facto krlem Egiptu i Sudanu. Prawa islamu stanowi, e dziecko ma pozostawa z matk a do sidmego roku ycia. Kilka tygodni pniej Faruk ponownie zadzwoni do Irmy. Prosi, by przybya i zamieszkaa z nim. Dla zakochanej dziewczyny byo to rwnoznaczne z owiadczynami. Jej ojciec, tradycjonalista, wci by przeciwny zwizkowi crki z krlem, lecz opr matki zacz sabn. Widziaa, e Irma jest zakochana do szalestwa. Ponadto wielkie wraenie wywar na niej piercionek z rubinem. Cho Faruk utrzymywa, e jest obecnie biedny jak mysz kocielna, w dalszym cigu uwaano go za jednego z najbogatszych ludzi wiata. Tego lata signora Capece Minutolo owiadczya mowi, e Irma musi uda si do szkoy jzykowej do Parya, by szlifowa swj francuski. Signor Capece Minutolo zaprotestowa, mwic e francuski Irmy nie wymaga szlifowania. ona odpara, e w takim razie crka wiele skorzysta spdzajc lato w klasztorze sistr sercanek, pooonym niedaleko Hiszpaskich Schodw. Ojciec wyrazi zgod. W dniu wyjazdu Irmy by zajty, wic nie mg odwie jej na dworzec w Neapolu. Czeka tam na dziewczyn rolls royce Faruka, ktry zawiz j do willi w Grottaferrata. Dostaa do dyspozycji cae skrzydo budynku. Znajdowaa si tam marmurowa azienka, bliniaczo podobna do tej, ktr dziewczyna podziwiaa na filmie z Rit Hayworth. Irma braa lekcje dobrych manier, muzyki, literatury oraz jazdy konnej. Przygotowaniem strojw na jej oficjalny debiut zajli si najsynniejsi krawcy i kunierze. Przyjcie odbyo si w Rzymie, przy via Veneto, a Faruk i Irma wkrtce zostali par krlewsk w wiecie bywalcw nocnych lokali. Faruka stale otaczay pikne kobiety, lecz Irma umiaa powcign zazdro, on za nigdy nie kaza jej zbyt dugo czeka na wyrazy swego uwielbienia. O wicie cae towarzystwo powracao do willi Dusmet. Faruk dwornie caowa dziewczyn w rk. Potem Irma udawaa si do swych apartamentw, by ujrze ukochanego dopiero nastpnego dnia o dziewitej wieczorem. Zabawa rozpoczynaa si wwczas na nowo i zawsze trwaa do biaego rana. Prowadzc podobne ycie Irma nieodmiennie przycigaa uwag, zwaszcza gdy miaa na sobie jedn z wydekoltowanych kreacji, bdcych darem kochanka. Wkrtce Wosi nadali jej przydomek Irma Capace de Totalo, czyli Irma zdolna do wszystkiego. W cigu miesica jej podobizna pojawia si na okadkach wszystkich woskich brukowcw. Surowy signor Capece Minutolo szala z gniewu.

Faruk z waciw sobie elegancj uda si do Neapolu, by pozna rodzicw ukochanej. Ojciec zaatakowa go gwatownie. Czemu nie poprosi o zgod rodzicw, zanim zabra dziewczyn do Grottaferrata? Zamknlibycie j na zawsze w klasztorze odpar Faruk. Teraz, gdy Irma bya oficjaln kochank krla, Brigitta postanowia zerwa romans. Nie chciaa wiecznie pozostawa na drugim planie. Jako poegnalny prezent zaproponowaa Farukowi najnowsz Miss Universe, mod Fink nazwiskiem Armi Kuusia, ktra pracowaa u jej ciotki. Brigitta owiadczya, e napisze do Armi, by zorientowa si, czy dziewczyna jest zainteresowana. Potem wyjechaa do Szwecji, gdzie wykorzystujc dowiadczenie nabyte podczas romansw z Lucianem i Farukiem, rozpocza udan karier pisarsk. Faruk tymczasem zabra Irm w ptoraroczn podr po Europie. Przedstawia jej gwiazdy filmu, znakomitoci towarzyskie i koronowane gowy. W Kutzbuchel zjedli nawet obiad w towarzystwie Honeychile Hohenlohe. Faruk w popiechu opuci jednak biesiadny st, gdy sdzi, e siedzca obok Angielka jest agentk, majc za zadanie otrucie go. Nie wymaga od Irmy wiele. W podry zatrzymywali si zawsze w oddzielnych pokojach. Po powrocie do Rzymu wynaj dla niej apartament w ssiedztwie, lecz spotyka si z ni tylko raz lub dwa razy w tygodniu. Gdy zapragna zosta piewaczk operow, zapaci za lekcje piewu i zorganizowa jej debiut sceniczny w Neapolu. Nie zabiera jej ju jednak do nocnych klubw. Nigdy nie towarzyszya mu te przy zielonym stoliku. Oczywicie Faruk prowadzi nadal bujne ycie towarzyskie. Gore Vidal* wspomina jeden z wieczorw spdzonych w towarzystwie krla na via Veneto. Otyy eks-monarcha ssa sutek ulicznej prostytutki, gdy zodziej na skuterze wyrwa kobiecie torebk. Faruk rozemia si, wrczy jej sum, ktra z nawizk wynagrodzia strat, po czym powrci do ssania jej piersi. Irma wiedziaa z gazet, e Faruk spotyka si z innymi kobietami. Vidal przezwa je owczyniami tuciochw. Jednake kochanek nie chcia rozmawia na ten temat i Irma przekonana bya, e jest jego prawdziw mioci. Twierdzia, e Faruk jest bardziej zazdrosny ni Otello. Gdy bez pytania udaa si rollsem na przejadk po play w Anzio, postawi na nogi poow rzymskiej policji. Przy innej okazji spostrzeg, e szofer przyglda si Irmie. Natychmiast wrczy mu odpraw. Cho Faruk nie zrezygnowa z rozwizego stylu ycia, on i Irma pozostali przyjacimi a do jego mierci w wieku czterdziestu piciu lat. Tego wieczoru Faruk ucztowa w restauracji z najnowsz sw zdobycz, namitn blondynk, Ann Mari Gatti. Przyjecha po ni osobicie do mieszkania przy via Ostiense. Obecnie porusza si po miecie bez obstawy. Jedzi fiatem 2300 na dyplomatycznych numerach. Rolls royce zosta sprzedany. O pnocy przybyli na kolacj do znajdujcego si przy via Aurilia Antica zajazdu Ile de France. Faruk pochon tuziny surowych ostryg z
Pisarz amerykaski, znany skandalista. Autor scenariusza do osawionego filmu Kaligula oraz m. in. powieci fantastycznej Na ywo z Golgoty. - przyp. tum.
*

ostrym sosem tabasco, homara, piecze jagnic z frytkami, a na deser krem z kasztanw Monte Bianco, dwie pomaracze oraz dwie butle wody mineralnej zapijanej coca-col. Nieustannie kopci hawaskie cygara obok sonecznych okularw by to jeszcze jeden jego nieodczny atrybut. Nagle chwyci si za gardo i pad na st. Wszyscy obecni sdzili, e to kolejny art. Gdy zdali sobie spraw z sytuacji, byo ju zbyt pno. Faruk zmar w drodze do szpitala. Wielu rojalistw do dzi sdzi, e zosta otruty. Pamitajmy jednak, e wacy niemal sto czterdzieci kilogramw Faruk cierpia na powan nadwag i nadcinienie. wiadectwo zgonu mwi o wylewie krwi do mzgu. Sekcji nie przeprowadzono. W chwili mierci Faruk mia przy sobie dwa banknoty tysicdolarowe, plik banknotw o nominale dziesiciu tysicy lirw, zote pudeeczko z tabletkami na nadcinienie oraz berett kaliber 6.35 majc suy do obrony przed zamachem na ycie. Jego towarzyszka, Anna Maria Gatti, wkrtce znikna, jakby si pod ziemi zapada. Podczas pogrzebu Irma kroczya za trumn wraz z pierwsz on krla, Farid, oraz jej crkami. Po trzynastu latach w roli oficjalnej kochanki pozwolono jej na koniec odegra rol krlowej. Z czasem zyskaa rozgos kreujc rol rozwizej piewaczki operowej w filmie Franco Zefirellego Modo Toscaniniego. Partnerowaa w nim samej Elizabeth Taylor.

ROZDZIA XV

PAWI TRON

Mohammad Reza Pahlawi

Ostatni szach Iranu uczy si, jak postpowa z kobietami, od ojca, zaoyciela dynastii Pahlawi, Rezy Khana. Pierwsza ona Khana, Tad al-Moluk, bya siln kobiet. Nie chciaa zaakceptowa pozamaeskich przygd ma. Daa mu blinita: nastpc tronu oraz dziewczynk imieniem Aszraf. W 1922 roku Reza Khan mia gony romans z Aziz Kha-nom, ulubienic zamonych teheraczykw. Wkrtce zrozumia, e przygoda moe zaszkodzi jego politycznej karierze, wic korzystajc z udogodnie islamskiego prawa uczyni Aziz sw drug maonk. Cho Tad al-Moluk w dalszym cigu korzystaa z przywilejw nalenych pierwszej onie, nie zgodzia si zamieszka pod jednym dachem z rywalk. Tymczasem sprawy ukaday si dla niej coraz gorzej. Jeszcze w tym samym roku Reza Khan oeni si po raz trzeci. Turan Khanom bya crk katarskiego ksicia Madda adDowleha i urodzia szachowi synka. Mimo to wkrtce otrzymaa rozwd. W kolejnym roku Khan wyczerpa muzumaski limit, enic si po raz czwarty. Szesnastoletnia Esmat Khanom rwnie bya ksiniczk i pochodzia z Kataru. Teciowie poyczyli nowoecowi pienidze na budow nowej rezydencji. W kocu 1923 roku szach zamieszka tam z Esmat, odwiedzajc Tad al-Moluk dwa razy w tygodniu. Nie sprzyjao to z pewnoci maeskiej harmonii. Pomyl, zmarnowaam dla ciebie swoj modo i urod rozpaczaa Tad al-Moluk, lecz nic nie moga zrobi. Wszystko wskazuje na to, e wanie Esmat bya jedyn prawdziw mioci szacha. Urodzia mu czterech synw i crk. Jednake Tad al-Moluk bya matk pierworodnego syna dziedzica tronu. Rozwd nie wchodzi w rachub. W 1925 roku Reza Khan przej wadz w kraju i otrzyma tytu szachinszacha, czyli krla krlw. W roku 1939 popeni fatalny bd, opowiadajc si po stronie Hitlera.

Teheran lea na szlaku dostaw wojskowych dla Armii Czerwonej, wic Brytyjczycy pozbawili szacha wadzy, osadzajc na tronie jego najstarszego syna. Pierwsze maestwo Rezy Pahlawiego zaaranowa ojciec. Siedemnastoletnia Fawziah bya siostr krla Egiptu, Faruka. Jej uroda bya powszechnie znana. Wyksztacona w Szwajcarii, zostaa przedstawiona na wikszoci dworw Europy. Z niechci mylaa o podry na zapad prowincj, jak wydawa jej si Iran. Jednake Faruk by wniebowzity na myl o zawarciu z Persj prawdziwego przymierza krwi w starym stylu. Od dawna ju pertraktowa w sprawie maestwa dwch pozostaych swych sistr z krlem Iraku, Faisalem, oraz jordaskim nastpc tronu, Talalem. Zamierza w ten sposb utworzy wszecharabskie przymierze. Przed weselem, ktre odbyo si w paacu Abdin w Kairze, para moda spotkaa si tylko raz. Po lubie musieli czeka ze skonsumowaniem zwizku a do kolejnej ceremonii, tym razem w Teheranie. Podr z Fawziah do stolicy okazaa si gehenn. Ksiniczka miaa dwiecie sztuk bagau. Zawieray one dwiecie sukien, sto szedziesit par butw, siedem futer i olbrzymi ilo biuterii. Sama suknia lubna warta bya dziesi tysicy funtw szterlingw. Po roku Fawziah urodzia creczk, Szahnaz. Maestwo nie byo szczliwe. Teheran miertelnie nudzi krlewsk maonk. Wylegiwaa si w ku do poudnia, potem spdzaa dugie godziny na ubieraniu si. Przez reszt dnia graa w karty lub udawaa si na przejadk. Od roku 1942 mieszkaa w oddzielnych apartamentach i rzadko kiedy spdzaa noc z mem. Szach narzeka, e Fawziah zawsze znajduje jak wymwk, aby unikn tego co zwyk nazywa maeskim obowizkiem. Dworzanie ochrzcili j mianem ozibej Wenus. Szach zacz widywa si z innymi kobietami. Gdy Fawziah otrzymaa anonim informujcy o niewiernoci ma, postanowia odpaci mu piknym za nadobne. Kryy plotki, e darzy j mioci przyrodni brat wadcy, ksi Golam-Reza. Potem mwiono, e maonka szacha ma przygod z zawodowym tenisist, nazwiskiem Taki Emami. Wkrtce usunito go z paacu i zabroniono opuszcza kraj. Wreszcie jeden z najbliszych krlowi dworzan doprowadzi rzecz do punktu krytycznego. Pewnego wieczoru zabra krlow do niewielkiej willi w paacowych ogrodach, gdzie ujrzaa szacha w do kompromitujcej sytuacji ze znan w teheraskim towarzystwie piknoci, Pari Khanom. Reza czyni niezbyt przekonujce wysiki wyjaniajc, e to wcale nie jest tak, jak si wydaje. Fawziah pobiega do swych komnat, zamkna drzwi na klucz i pakaa przez wiele godzin. W 1945 roku Fawziah powrcia do Kairu. Szach da jej rozwd w roku 1948. W orzeczeniu wspomina o jej niewiernoci, ani sowem nie zajknwszy si o wasnej. Po piciu miesicach bya poowica szacha Persji polubia Esm il-Szirina, siostrzeca ulubionej naonicy Faruka.

Przez z gr rok czonkowie rodziny panujcej poszukiwali kandydatki na now krlow. Bliniacza siostra Rezy przedstawia mu niejak Nin Bakhtiar, lecz dwie pozostae krlewskie siostry, ksiniczki Shams i Fatima, miay wasne plany. Obie pragny odzyska wzgldy szacha. Shams popada w nieask, gdy po rozwodzie z mem polubia syna czonka wojskowej orkiestry, Fatima za wbrew wyranym yczeniom wadcy wysza za amerykaskiego podrnika i owc przygd, Patrica Hilliyera. Ksiniczki znalazy w Londynie osiemnastoletni dziewczyn o imieniu Soraya. Mieszkaa w pensjonacie w Kensington i uczszczaa do prywatnej szkoy jzykowej. Fotografi Sorayi wysano do Teheranu. Szach kaza przeledzi dokadnie przeszo kandydatki oraz przyjrze si jej rodzinie. Soraya bya crk Khalila Esfandi, pomniejszego wodza jednego z perskich szczepw, oraz urodzonej w Moskwie Ewy Karl. Przodkowie Ewy pochodzili z Niemiec oraz z krajw batyckich. Jej rodzice poznali si i wzili lub w Berlinie, potem za zamieszkali w Iranie i tam wanie przysza na wiat Soraya. Gdy miaa lat pitnacie, jej rodzina powrcia do Europy. Dziewczynka koczya tu szko, a jej ojciec traci majtek w kasynach. Jak wida adnych wstydliwych sekretw nie odkryto i ksiniczka Shams powrcia triumfalnie do ojczyzny, wiozc ze sob krlewsk narzeczon. Matka szacha, Tad alMoluk, zorganizowaa przyjcie, aby przedstawi Soray reszcie rodziny. Shams i Fatima zdoay przemyci do paacu swych mw. Gdy wreszcie zjawi si szach, odziany w jeden z najwspanialszych swych strojw, Soraya z wraenia a si polizna. Jej uroda wywara na Rezie wielkie wraenie. Szczeglnie zachwycajce wyday mu si zielone oczy dziewczyny, o migdaowym wykroju. Poleci Shams, by w jego imieniu poprosia Soray o rk. Chcia otrzyma odpowied jeszcze tego samego wieczoru. W takim razie, moja odpowied brzmi... tak odpara Soraya. Wyznaczono dat lubu, lecz wkrtce krlewska narzeczona pada ofiar panujcej wwczas w Teheranie epidemii tyfusu. Sytuacja bya powana. Lekarze bezradnie rozkadali rce. Zdesperowany szach zwrci si do swego bliskiego przyjaciela, weterynarza w armii, podpukownika Karima Ayadiego, by ten sprbowa uratowa dziewczyn od niechybnej mierci. Ku zaskoczeniu wszystkich wysiki Ayadiego przyniosy natychmiastowy skutek. Uyto nowego leku, aureomycyny, o ktrym sprytny weterynarz czyta we francuskim czasopimie. Specyfik musiano sprowadzi drog lotnicz ze Stanw Zjednoczonych. Ayadi zosta w nagrod osobistym lekarzem szacha. Dopiero po czterech latach udao mu si zdoby niezbdny na tym stanowisku dyplom lekarski. Z Parya przybya wspaniaa suknia lubna z salonu Christiana Diora. Bya jednak zbyt cika dla osabionej Sorayi, wic, ku przeraeniu francuskich krawcw, szach i Ayadi odcili dziesiciometrowy tren. Aby dziewczynie nie byo chodno, kazano jej woy grube,

weniane, wojskowe skarpety oraz ciepy, rozpinany sweter. Nosia go pod futrem. Iraczycy byli zachwyceni, e szach polubi istot tak rozkosznie pulchn. Jednake wkrtce krlewska maonka utracia sympati poddanych. Oczywicie nie dlatego e w istocie bya szczupa. Nigdy nie nauczya si perskiego, a jej dziecinne zachowanie dranio dworzan. Szach jednak uwaa poz maej dziewczynki za bardzo pocigajc i spenia kad zachciank Sorayi. Czsto porywa j w romantyczne ustronia. Byli bardzo w sobie zakochani. Po piciu latach maestwo szacha wci pozostawao bezdzietne. Reza nadal nie mia syna i nastpcy. Soraya bya tak zazdrosna, e szach musia odwiedza crki z pierwszego maestwa w najgbszym sekrecie. Lud zacz szemra, nadajc krlowej miano niemieckiej krowy. Muowie wywierali na wadc nacisk. Wedle praw islamu powinien wzi sobie drug on. Cho szach na razie opiera si tym sugestiom, Soraya pewna bya, e wkrtce zmieni zdanie. Podczas jednego z przyj dostrzega ma taczcego z urodziw blondynk i postawia mu ultimatum. Albo abdykuje i wraz z ni opuci kraj, albo zachowa koron, lecz utraci jej mio. Jeszcze tej samej nocy wyjechaa z Teheranu. Osiedlia si w St Moritz, gdzie wkrtce dotary dokumenty rozwodowe. Soraya otrzymaa osiemdziesit tysicy dolarw. Moga zatrzyma ca biuteri. Zachowaa rwnie tytu krlewski. Przez wiele lat korespondowaa z byym mem, a pewnego razu doszo nawet do nieoficjalnego spotkania. Oboje musieli jednak pogodzi si z sytuacj. Tak wic w pocztku lat pidziesitych szach znw poszukiwa ony. Tad al-Moluk prowadzia przesuchania urodziwych debiutantek. Co tydzie gazety publikoway listy kolejnych kandydatek. Dziennikarze mogli liczy na wysokie apwki od rodzin dziewczt na wydaniu za umieszczenie ich midzy potencjalnymi narzeczonymi. W tym czasie szach mia kilka przelotnych przygd. Widywano go w towarzystwie dwudziestodwuletniej Dokhi, dziewitnastoletniej Safieh oraz niemieckiej aktorki filmowej, Helgi Andersen. Bardziej powana okazaa si znajomo z sabaudzk ksiniczk MariGabriel, crk zdetronizowanego krla Woch, Huberta. Spotkali si w Szwajcarii, zakochali w sobie i zaczli mwi o maestwie. Kopot w tym, e Maria nie pochodzia z Persji i nie bya muzumank. Narodowo mona byo atwo zmieni, wydajc stosowny dekret. Urzdnicy ambasady Iranu w Paryu wzili si ostro do pracy. Pacono ogromne sumy francuskim genealogom, aby dowie, e Maria-Gabriela jest w istocie potomkini ksiniczki Zalidy, crki Mohammeda II, jedenastowiecznego muzumaskiego wadcy Sewilli. Prasa gosia, e wybranka szacha ma nieskazitelne islamskie pochodzenie. Oczywicie narzeczona powinna przyj wiar ma, gdy gniew ajatollahw mgby zagrozi wadzy szacha. Problemem by jednak fakt, e Hubert chepi si, i jest dobrym

katolikiem, i zdecydowanie sprzeciwia si przejciu crki na islam. Gdy wysannicy szacha potrzsnli sakiewk, skrupuy ojca zaczy sabn. Powiedzia, e wyrazi zgod, jeli papie da nowoecom swe bogosawiestwo. W lutym 1959 roku szach zoy wic krtk wizyt Janowi XXIII. Papie stwierdzi, i nie uzna maestwa, chyba e szach przejdzie na katolicyzm. Byo to absolutnie nie do pomylenia. W trzy miesice pniej iraskie wadze wyday owiadczenie, w ktrym czytamy, e plotki o zwizku Jego Krlewskiej Wysokoci z cudzoziemk byy mocno przesadzone. Szach nigdy nawet nie pomylaby o polubieniu kobiety, ktra nie jest muzumank. Po kilku miesicach siostra szacha, ksiniczka Szahnaz, oraz jej m, Ardeszir Zahedi, znaleli now kandydatk, osiemnastoletni Farah Dib. Przyjechaa do ojczyzny na letnie wakacje z Parya, gdzie w Ecole des Beaux Arts studiowaa architektur. Szahnaz uwaaa, e dziewczyna jest absolutnie urocza, i postanowia przedstawi j bratu. W rzeczywistoci Reza i Farah spotkali si ju wczeniej, podczas oficjalnego przyjcia dla studentw w ambasadzie Iranu w Paryu. Dziewczyna nie wywara wwczas na wadcy wikszego wraenia. Jak moge zapomnie o naszym spotkaniu? strofowaa po latach ma. Czy nie bya to mio od pierwszego wejrzenia? Farah pamitaa spotkanie z szachem doskonale. Aby mc na nim by, zerwaa znajomo z dwiema przyjacikami o komunistycznych zapatrywaniach. W ambasadzie znalaza si w tumie rojalistw, pragncych znale si jak najbliej krla krlw. Aby przywrci porzdek, przedstawiano studentw po kolei Gdy przysza pora na Farah, szach wyrazi zdumienie, e kobieta pragnie zosta architektem. Mia takie smutne oczy pisaa Farah do matki. Pikne i smutne. Jeszcze w Paryu dowiedziaa si o rozpadzie krlewskiego maestwa. Znw napisaa do matki: Wanie usyszaam, e jego wysoko i Soraya rozstali si. C za szkoda!. Doniesienia o poszukiwaniu kandydatki na krlewsk maonk wypeniy tego lata amy francuskiej prasy. Farah staa si obiektem nieustannych kpin kolegw. Na jednej ze studenckich prywatek wszyscy obecni podpisali dokument stwierdzajcy, e krlow Iranu powinna zosta ona i tylko ona. Gdy powrcia do kraju na wakacje, rodzina polecia jej odwiedzi Hessarak, rezydencj krlewskiego szwagra. Przedstawiono j tam ksiniczce Szahnaz. Kobiety spotykay si wielokrotnie. Farah bya wiadoma, e jest poddawana szczegowemu badaniu. Szahnaz przedstawia j caej rodzinie. Wreszcie na jednej z herbatek w Hessarak pojawi si osobicie Jego Wysoko. Farah szybko otrzsna si z wraenia i przypomniaa mu o ich dawnym spotkaniu w Paryu. Szach wykaza uprzejme zainteresowanie, lecz nic ponadto. Farah bya wspaniale zbudowana, miaa czarne oczy, uwaane w Persji od dawna za symbol kobiecej urody, lecz bya brunetk. Wszyscy wiedzieli, e szach woli blondynki. Do chwili gdy dziewczyna powinna bya powrci do Parya, nic si nie wyjanio. Szahnaz poprosia, by Farah odoya wyjazd o kilka dni. Na poegnalnym przyjciu w

Hessarak szach kaza wszystkim prcz Farah opuci sal balow. Chc porozmawia z tob na osobnoci powiedzia. Mam nadziej, e nie masz nic przeciwko temu? Wyjani jej, czemu dwa poprzednie maestwa zakoczyy si rozwodem. Wyliczy obowizki i moliwe niebezpieczestwa wice si z rol krlowej. Potem poprosi o jej rk. Cho by od Farah dwukrotnie starszy, dziewczyna nie wahaa si ani chwili. Bdzie to dla mnie zaszczyt, Wasza Wysoko odrzeka. Wwczas Reza po raz pierwszy uj jej do. Pniej wielokrotnie pytaa ma, czemu wybra wanie j. Odpowiada niezmiennie: Podobaa mi si twoja prostota, twoja czysto. Dlaczego Farah wyrazia zgod? Kochaa mczyzn czy potnego wadc? Ci dwaj byli jednym wyjaniaa. Wiedziaam, e kocham tego, ktry prosi o moj rk. W dziesi miesicy po ich lubie szach osobicie odwiz Farah do szpitala pooniczego, gdzie na wiat przyszed dorodny chopiec. Uczynio to Farah ulubienic perskiego ludu. Bya ich krajank, a teraz urodzia szachowi dziedzica. Uradowany Reza uwolni dziewidziesiciu omiu winiw politycznych i obniy podatek dochodowy do dwudziestu procent. Ju w pierwszym roku maestwa Farah otrzymywaa anonimowe listy, ostrzegajce, e jej maonek nie jest w stanie dochowa wiernoci. Pisano, e jej jedynym zadaniem jest rodzenie dzieci, on za poszukuje cielesnych rozkoszy gdzie indziej. W cigu piciu lat Farah powia trjk potomstwa. Cho szach woy na skronie Farah koron, z pewnoci nie pozosta jej wierny. Wszyscy w Persji wiedzieli, e saboci wadcy jest zamiowanie do piknych kobiet. Niektrzy usiowali to wykorzysta. Musisz by po trosze alfonsem, aby awansowa mawiali dworacy. Genera Mohammed Khatam oraz Amir-Assadollah Alam dostarczali krlowi kurtyzany i czerpali z tego powane osobiste korzyci. Osobisty lekarz wadcy obecnie ju genera Ayadi, nieustannie poszukiwa towarzyszek dla Rezy wrd zamieszkaych w Persji Europejek. Zazwyczaj byy to blondynki o wydatnych ustach. Niezmiernie poszukiwane stay si stewardesy Lufthansy. Plotkowano, e szach ma we Francji nielubne dziecko i e jedna z kochanek przysaa do ambasady Iranu w Paryu olbrzymi rachunek za luksusowe stroje. Terenem owieckim szacha by take jego wasny dwr. Pewnego razu zapragn uprawia mio z crk jednego z ministrw w krcym nad Teheranem migowcu. Byy premier Woch, Giulio Andreotti, wspomina, e podczas festiwalu filmowego w Wenecji szach zaszokowa lokalne wadze, dajc dostarczenia kobiety, z ktr mgby spdzi noc. Zaskoczony prefekt odpar, e to raczej robota dla policji!.

Zagraniczni dyplomaci donosili, e iraski dwr przesycony jest seksem. Wszyscy plotkowali o ostatnich sympatiach szacha, ktry nie stara si ukry swych przygd przed on. Ona jednak wydawaa si jedyn czyst i niewinn istot w otoczeniu wadcy. Zupenie inaczej sprawy si miay z siostr szacha, ksiniczk Aszraf. Mwiono, e fotografowaa si nago z pewnym amerykaskim senatorem. W 1976 roku raport CIA donis, e staa si niemal legend z uwagi na szalejc w jej otoczeniu korupcj i cige uganianie si za modymi mczyznami. Wielu z jej faworytw otrzymao w zamian za swe usugi wysokie stanowiska pastwowe. Etatowym rajfurem szacha by niejaki Amir-Huszang Davalu, noszcy tytu osobistego szafarza Jego Wysokoci. Farah okrelaa go mianem nadwornego trefnisia, ktry doprowadza szacha do miechu. Davalu jako jedyny mg wchodzi bez zaproszenia do prywatnych apartamentw wadcy. W rzeczywistoci Davalu rozpocz strczycielsk karier jeszcze w latach czterdziestych w Paryu. Zaopatrywa wwczas w osoby towarzyszce faszystowskich oficerw. Wrd jego klientw by sam Hermann Gring. Davalu wsppracowa ze znanym paryskim maison niejakiej madame Claude, ktrej staym klientem by krl Maroka, Hassan. Madame Claude zajmowaa si wyszukiwaniem dziewczt pragncych zosta call-girls. Wiele z jej podopiecznych zawaro z czasem korzystne maestwa. W latach gdy szach utrzymywa si przy wadzy dziki tajnej policji SAVAK, madame Claude dostarczaa mu wci nowych partnerek. Jedna z dziewczt, wysoka, postawna blondynka, wystpujca pod pseudonimem Ange, opowiedziaa pniej o chwilach spdzonych u boku krla krlw. W 1969 roku przez kilka miesicy przebywaa w Teheranie. Podr lotnicz odbya oczywicie pierwsz klas, a na lotnisku czeka na ni mody mczyzna ze wity szacha. Zawiz j mercedesem z przyciemnionymi szybami do hotelu Hilton. Zatrzymali si w ssiednich apartamentach. Mczyzna usiowa uwie Ange, lecz madame Claude ostrzega dziewczyn, e jeli odda si komu poza szachem, nastpnym samolotem zostanie odesana do domu i straci wysokie wynagrodzenie. Przybya tu, by da rozkosz wadcy. Przez trzy dni Ange zajmowaa si wycznie unikaniem zalotw swego stra i nauk dworskiego dygania. Powiedziano jej, e szach yczy sobie, by kobiety dygay przy spotkaniu z nim. Czwartego dnia zawieziono Ange do willi w pnocnej czci miasta. Budynek by pilnie strzeony. Zaprowadzono j do pomieszczenia, gdzie znajdowa si suto zastawiony st. Dziewczyna zauwaya butelk brandy i ykna nieco dla kurau. Gdy w trzy godziny pniej pojawi si szach, Ange bya kompletnie pijana. Usiowaa dygn, lecz upada. Szach ucisn jej do. Ale powinnam dygn upieraa si dziewczyna i ponownie sprbowaa odda wadcy stosowne honory. Madame Claude uprzedzia j, e szach lubi popija i taczy. Nalaa mu wic brandy i odtaczyli namitne tango. Potem poszli do sypialni. Szach spni si kilka godzin na spotkanie z Farah na lotnisku. Doszo do gwatownej ktni.

Reza tak zagustowa w towarzystwie Ange, e nalega, aby zostaa w Teheranie na duej. Dziewczyna siedziaa wic w hotelowym pokoju, gdzie krlewski kochanek odwiedza j dwa razy w tygodniu. By dla mnie zawsze bardzo miy opowiada Ange czuy, delikatny i szczodry. Niepodobny do innych Arabw. Czsto figlowali jak dzieci. Ulubiona zabawa polegaa na gonitwie wok ka. Kochankowie nazywali j chat, czyli z francuska kot. Ange cigaa Rez po sypialni krzyczc: Szach, chat, Szach* Cho jej kochanek czsto si umiecha, jego otoczenie zachowywao powag. Ange czua, e Reza nie jest szczliwym czowiekiem. Wkrtce dziewczyna znuya si cigym przebywaniem w zamkniciu. Wszyscy wiedzieli, po co si tu znalaza, i pilnie obserwowali kady jej krok. Bez obstawy nie moga nawet pj popywa w hotelowym basenie. Jedynym czowiekiem, z ktrym wolno jej byo pozosta sam na sam, by jej opiekun. Przystojny towarzysz wci usiowa j uwie. Zaprosi j na obiad do swego apartamentu, a potem wyoni si z azienki w rozchestanym szlafroku. Nikt si nie dowie, obiecuj zaklina. Jednake Ange konsekwentnie opieraa si jego zalotom. Pewien amerykaski biznesmen zaoferowa jej tysic dolarw, lecz odrzucia propozycj: Jestem tu dla szacha odrzeka spokojnie. Po szeciu miesicach cierpliwo Ange wyczerpaa si. Nie moesz wyjecha nalega opiekun. Jego Wysoko jest przy tobie szczliwy. Jednake dziewczyna postawia na swoim. Gdy w 1970 roku szach przyby do Parya na pogrzeb prezydenta de Gaullea, usiowa skontaktowa si z Ange. Tymczasem dziewczyna wybieraa si na ryback wypraw ze swym przyjacielem i nie chciaa zmieni planw. Pani Claude bya wcieka. Musiaa naprdce wyszuka dla wadcy inn towarzyszk. Przez wszystkie te lata setki modych podopiecznych sprytnej madame odwiedzio Teheran. Farah ze wszystkich si staraa si niczego nie dostrzega. Tylko raz erotyczne podboje ma stay si powodem wikszej ktni. Na pocztku lat siedemdziesitych zaczy kry plotki, e Reza zakocha si w dziewitnastoletniej dziewczynie o tlenionych blond wosach. Na imi miaa Gilda. Co gorsza, sugerowano, e szach polubi j w sekrecie i umieci w domku pooonym w paacowych ogrodach. Pod koniec 1972 roku Farah w popiechu wyjechaa do Europy. W raporcie CIA czytamy: Wzniecio to plotki o rozpadzie krlewskiego maestwa. Cho kryy pogoski, e w intrydze maczaa palce ksiniczka Aszraf, bardziej prawdopodobne jest, e prawdziwym powodem wyjazdu krlowej by romans szacha z inn kobiet.

Sowo chat (fr.) wymawia si sza; zabawa polega na grze sw. - przyp. tum.

Farah wkrtce wrcia i zadaa, by Reza natychmiast pozby si Gildy. Na ratunek popieszy szwagier szacha, genera Kha-tami, m ksiniczki Fatimy. Uprzejmie zgodzi si uczyni Gild sw kochank. Mwiono, e zyska tym wielk wdziczno wadcy. W 1973 roku nieustraszona woska dziennikarka, Oriana Fallaci, miaa miao zapyta szacha wprost, czy prawd jest, e potajemnie polubi drug on. To gupia, obrzydliwa, odraajca potwarz wybuchn Reza. Fallaci nie poddawaa si jednak tak atwo. Ale Wasza Wysoko jest przecie muzumaninem rzeka. Paska religia zezwala na polubienie kolejnej kobiety. Nie powinno to by adn ujm dla krlowej Farah. Szach, ju spokojniej, powiedzia: Tak, oczywicie. Zgodnie z moj religi wolno mi to uczyni, o ile moja pierwsza ona udzieli mi pozwolenia. Chc by szczery, kady przyzna, e istniej sytuacje, gdy... Na przykad pierwsza ona choruje lub odmawia wypeniania maeskich powinnoci, co czyni jej ma nieszczliwym... Spjrzmy prawdzie w oczy. Trzeba by hipokryt albo niewinitkiem, by sdzi, e jakikolwiek mczyzna zaakceptuje podobn sytuacj. W waszym wiecie, gdy zdarzy si co takiego, m bierze sobie kochank, czsto nie jedn. A w naszej kulturze mczyzna moe wwczas polubi kolejn kobiet. W styczniu 1979 roku Farah Diba towarzyszya mowi na wygnanie. Ich celem bya Panama tam si osiedlili. Tamtejszy dyktator, osawiony genera Noriega, zapewni szacha, e kady mczyzna w jego kraju ma prawo, oprcz ony, mie take kochank. Zgodzi si nawet nastrczy gociowi partnerk. Pewnego wieczoru wynaj apartament w hotelu Panama i zaprosi na kolacj mod kobiet. Upiera si, e jest to uczciwa dziewczyna, a nie dziwka. Reza spoy w jej towarzystwie posiek, potem za udali si do sypialni. Bya to prawdopodobnie ostatnia miosna przygoda byego szacha Iranu. Zmar w czerwcu 1979 roku, w ramionach oddanej mu do koca Farah Diby.

ROZDZIA XVI

KREW NA PIASKU

Rodzina panujca Arabii Saudyjskiej

Krl Fahd z dynastii Sauda rzdzi Arabi Saudyjsk elazn rk. Pijastwo, hazard, pornografia i rozpusta byy surowo zabronione prostym Saudyjczykom, lecz rodzina krlewska robia, co chciaa. Zaoycielem dynastii by Ibn Saud, ojciec trzech krlw. Rzdzi w latach 1953-1964. Jego stosunek do kobiet by jasny i prosty. Zostay sprowadzone w jego oczach do roli maszynek do rodzenia dzieci Za jego panowania nie byo w Arabii Saudyjskiej ani jednej szkoy dla dziewczt. Bo i po co? Nauka nie przystoi kobiecie. Ibn Saud nigdy nie zasiad z adn kobiet do posiku. Jego harem znajdowa si w pozbawionym okien podziemiu. Okna s bram dla kochankw mawia krl. Nie by zazdrosny. Jedna z jego on, Hassa Al Sudeiri, po rozwodzie polubia krlewskiego brata. Wwczas Saud zapragn j odzyska. Przekona brata, by da kobiecie rozwd i sam polubi j ponownie. Hassa daa mu siedmiu synw, wrd nich obecnego krla Arabii Saudyjskiej, Fahda. A jednak seks nie suy wycznie podzeniu potomstwa. Czsto stawa si narzdziem politycznego nacisku. Saud usiowa zjednoczy arabskie plemiona, polubiajc przedstawicielki ponad trzydziestu z nich. Zawsze mia u boku cztery ony, cztery konkubiny i cztery niewolnice, ktrych zadaniem byo dostarcza mu satysfakcji. Przez maestwa sta si wkrtce powinowatym wikszoci Saudyjczykw. Lubi si popisywa. Gdy pewnego razu wrd jednego ze szczepw rozeszy si pogoski, i krl utraci msko, Saud natychmiast odwiedzi niedowiarkw i dowid swej potencji deflorujc jedn z miejscowych dziewic. Wspomina zreszt wielokrotnie, e pozbawi dziewictwa siedemset dziewczt. Gdy mu si odday, natychmiast je porzuca. Jednym ze szczliwych spadkobiercw by najsynniejszy na wiecie podwjny agent, Kim Philby.

Syszano, jak podczas pobytu w Egipcie Saud stwierdzi: Ten kraj jest peen piknych kobiet, chciabym kupi jedn z nich, by zabra ze sob do domu. Czy uwaacie, e sto tysicy funtw to godziwa cena? Saud chepi si, e nigdy nie widzia twarzy adnej ze swych partnerek. Pod koniec jego rzdw caa rzesza lekarzy w kraju zatrudniona bya przy osobie monarchy, usiujc podtrzyma jego potencj. Synowie Sauda poszli w lady ojca. Gdy tylko surowy monarcha znika z pola widzenia, zabawiali si z licznymi kobietami. Byli znani z pijastwa. Ksi Nasir spowodowa pewnego razu mier czterech osb, raczc je pdzonym osobicie bimbrem. Ojciec wybaczy mu bez wahania. Wicej problemw mia ksi Mishari, ktry strzeli do brytyjskiego wicekonsula w Diddzie, gdy ten odmwi mu kolejnej porcji whisky. Wdowa po nieszczsnym dyplomacie otrzymaa siedemdziesit tysicy funtw odszkodowania, a ksi spdzi kilka miesicy w areszcie. W tych czasach kar za posiadanie alkoholu bya w Arabii Saudyjskiej chosta lub nawet publiczna egzekucja. Ksita szukali rozrywek take poza granicami ojczyzny. Wierzyli, e kada dziewczyna w bikini wystawia swe ciao na sprzeda tak uczy ich ojciec. Jeden z braci by szczeglnie zafascynowany pewn restauracj, gdzie gocie mogli obserwowa podwodne popisy skpo odzianych licznotek. Ksita sypiali z luksusowymi prostytutkami i pozostawiali na swej drodze sterty nie zapaconych rachunkw. Kady kto mia szczcie ich pozna, otrzymywa zoty zegarek z portretem Ibn Sauda na kopercie. W cigu roku rozdali w ten sposb trzydzieci pi tysicy luksusowych czasomierzy. Wydatki ksit pokryway amerykaskie kompanie naftowe, chcc zapewni sobie przychylno przyszych wadcw rop pyncego krlestwa. Gdy w 1953 roku zmar Ibn Saud, tron obj jego syn i imiennik. Nowy wadca chorowa i wikszo czasu spdza za granic w poszukiwaniu lepszej opieki medycznej. W 1964 roku, podczas jego kolejnej podry, wadz przej ksi Faisal, wspierany przez pozostaych braci. Faisal, na wyrane yczenie swej ony, otworzy pierwsz w kraju szko dla dziewczt, lecz nie uczyni nic, by poprawi los saudyjskich wieniaczek. Gdy po latach spytano go, kiedy da kobietom prawa, odrzek: Wtedy gdy dam je take mczyznom. W 1975 roku Faisal pad ofiar zamachu swego bratanka. Wadz przej Khalid, a po jego mierci w roku 1982 krlem zosta Fahd. Sytuacja arabskich kobiet nie ulega zmianie. Wci nie wolno im byo prowadzi pojazdw mechanicznych. W 1991 roku grupa wykadowczy miejscowych licew wyjechaa w protecie samochodami na ulice Rijadu. Zostay natychmiast aresztowane, osdzone i umieszczone w wizieniu. Nie musimy dodawa, e prcz wolnoci straciy take posady. Wyksztacenie nie na wiele si przydawao nawet kobietom nalecym do rodziny krlewskiej. Oczekiwano od nich, e bd siedzie w domu. Nie pozwalano im nawet

zajmowa si dziaalnoci charytatywn. Gdy szy na zakupy, miay zawsze w kieszeni skrawki papieru z numerami swych telefonw. Czasem udawao im si niepostrzeenie wrczy tak wizytwk przystojnemu mczynie. Wiele dam miao kochankw, inne musiay paci za seks. Cena tych ukradkowych rozrywek moga okaza si bardzo wysoka. Telewizyjny film mier ksiniczki opowiada on o losach Mishaal, ktra uczynia fatalny bd zakochaa si. Dorastaa w Bejrucie i odebraa zachodnie wychowanie. Po powrocie do Arabii Saudyjskiej, w wieku siedemnastu lat, zostaa oddana jednemu z krlewskich kuzynw. Mczyzna konsekwentnie j ignorowa, a gdy zaprotestowaa zada rozwodu. Podczas podry po Europie Mishaal spotkaa modego Libaczyka nazwiskiem Mohammed Al Shaer. Mia on szerokie kontakty w Arabii Saudyjskiej. Jego wuj by nawet czonkiem rzdu. Ksiniczka powrcia do ojczyzny, by prosi rodzin o zgod na maestwo. Nie uzyskaa jej. Usiowaa uciec w przebraniu wiejskiego chopca, lecz udaremniono jej zamiary. Tymczasem do Arabii przedosta si take jej kochanek. Spotkali si w hotelu w Diddzie i tam zostali aresztowani. Mishaal miaa nieszczcie by wnuczk Mohammeda Dwa Grzechy, kolejnego syna krla Sauda. Wystpkami, ktre stay si pretekstem do nadania mu takiego wanie przydomku, byy pijastwo i przemoc. Pijackie wybuchy gniewu sprawiay, e budzi lk nawet w trzech swoich braciach, zasiadajcych kolejno na saudyjskim tronie. W 1964 roku, w jednej z rzadkich chwil trzewoci, zgosi zamiar objcia wadzy. Dwa Grzechy kaza zamkn w wizieniu wnuczk oraz jej kochanka. Zada, aby jego brat, krl Khalid, wyda wyrok mierci. Gdy ten odmwi, uda si do imama. Uwaa, e sprawa mieci si w kompetencjach wadzy duchownej. Wreszcie, zniecierpliwiony czekaniem, osobicie wyda wyrok skazujcy. Poniewa kat wyraa wtpliwoci co do caej procedury, egzekucji dokonali gwardzici Mohammeda. W lipcu 1977 roku przewieziono ksiniczk Mishaal i Mohammeda Al Shaera na zakurzony plac na przedmieciu Diddy. Mishaal zastrzelono na oczach kochanka. Nastpnie cito mu gow, a ciao powiartowano. Dwa dni pniej podano, e ksiniczka utona podczas kpieli. Jednake pielgniarka Mishaal, Niemka, Rosemary Beacheau, znaa ca prawd. Zwierzya si pewnemu brytyjskiemu producentowi filmowemu, ktry na podstawie jej relacji stworzy mier ksiniczki. Saudyjczycy za wszelk cen usiowali nie dopuci do rozpowszechniania filmu. Kompania Mobil Oil zawiesia finansowanie publicznej sieci telewizyjnej w USA, w obawie e emisja obrazu moe wpyn na pogorszenie stosunkw z Arabi Saudyjsk. Liczba saudyjskich turystw w Londynie spada o siedemdziesit procent. Wadze saudyjskie wyday piset milionw dolarw na zatuszowanie skandalu.

Los Mishaal podzieliy inne saudyjskie kobiety. Osiem miesicy po premierze mierci ksiniczki kolejny ksi poprosi krla Khalida o wydanie wyroku mierci na crk, ktra jego zdaniem dopucia si rozpusty. W obawie przed kolejnym midzynarodowym skandalem krl poleci bratu, by sam upora si z sytuacj. Tak te si stao. Ksi zabra crk nad paacowy basen i najzwyczajniej j utopi. Znw podano, e by to nieszczliwy wypadek. Ojciec dziewczyny eni si trzydzieci sze razy.

ROZDZIA XVII

MATKA WSZYSTKICH MATEK

Saddam Hussein
Nikt nie ma chyba wtpliwoci, e Saddam Hussein jest krwioerczym potworem. A jednak znalazy si kobiety, ktre pociga bujny ws prawdziwego macho, wojskowe stroje w kolorze khaki, silna pi i pogarda dla ycia poddanych. ycie seksualne Saddama zaczo si do konwencjonalnie. Po tym, jak wzi udzia w zamachu na prezydenta Quassema, przyszy dyktator uciek do Syrii, pniej za uda si do Egiptu, gdzie podj studia prawnicze na kairskim uniwersytecie. Cho poficjalna biografia gosi, e Saddam zamordowa Quassema wasnymi rkami, wiemy, i ograniczy si do zapewnienia zamachowcom wsparcia ogniowego. Podczas pobytu w Kairze postanowi polubi sw kuzynk, Sadid Talfah. Znali si od dziecistwa, wychowywali si razem jak brat i siostra. Zgodnie z tradycj Saddam owiadczy si listownie. Propozycja zostaa przyjta. Zarczyny odbyy si w Egipcie, lub po powrocie obojga do Iraku, w 1963 roku. W rok pniej na wiat przyszed ich pierwszy syn, Udai. Niestety, Saddam nie zdoa ukoczy studiw prawniczych. Jako e nie by przyzwyczajony do poraek, w 1972 roku pojawi si na uniwersytecie w Bagdadzie z broni za pasem, otoczony gwardzistami, tote czym prdzej wrczono mu dyplom prawnika. W cztery lata pniej na tej samej uczelni odebra tytu doktora praw. Wci powracay plotki o maeskich zdradach Saddama. Jedna z nich gosia, e kochank dyktatora bya przez jaki czas ona pewnego kupca z Armenii. Inna, e mia przygod z crk byego ambasadora Iraku. Chodziy suchy, e obowizki strczyciela peni zaufany gwardzista Saddama, zajmujcy si midzy innymi kosztowaniem potraw z jego talerza, Kamei Hanna Jedzo. Zazwyczaj spotkania odbyway si w tajemnicy, lecz z czasem Saddam, coraz bardziej znudzony on, zacz pokazywa si publicznie z Samir Shahbandar, by on dyrektora irackich linii lotniczych. Opozycja utrzymywaa, e kobieta

nie jest w istocie czonkiem szacownej rodziny Shahbandar, lecz kuchark, ktra przybraa nazwisko swych chlebodawcw. Maestwo Saddama oraz jego starannie pielgnowany wizerunek czowieka rodzinnego i domatora legy w gruzach, gdy Samira owiadczya, e spodziewa si dziecka. Saddam zastanawia si, czy ma rozwie si z Sadidah, czy te poj Samir za drug maonk. Byo to zgodne z prawami islamu, lecz sprzeczne z polityk rzdzcej partii Baas. Na wiat przyszed dorodny chopiec. Opozycja zoliwie utrzymywaa, e na imi mu Ali. Oznaczaoby to, e Saddam jest Abu Ali, ojcem Alego. Warto wiedzie, e w jzyku arabskim jest to idiom, ktry znaczy te tyle co krtacz, oszust. Pierworodny Saddama, Udai, by bardzo opiekuczy wobec matki i skory do gniewu. Zdy ju zabi pewnego pukownika, ktry przeszkodzi mu w uwiedzeniu swej nastoletniej crki, oraz innego oficera, ktry zbytnio wzi sobie do serca awanse, jakie nastpca dyktatora czyni w bagdadzkiej dyskotece jego onie. Udai wiedzia, e to Jedzo przedstawi jego ojcu Samir, i podczas romansu suy kochankom za posaca. Pewnego razu, w pijackim gniewie, zachosta winnego na mier. Stao si to powodem niesnasek w rodzinie. Saddam kaza wtrci syna do wizienia. Sadidah natychmiast popieszya ulubiecowi na ratunek. Czemu go aresztowae? spytaa ma. Ostatecznie zabi nie po raz pierwszy. Nie jest te jedynym morderc w rodzinie. Saddam zagodnia i Udai zosta wysany do Szwajcarii, by tam w luksusie wie ycie wygnaca. Saddam ogosi, e stao si tak na yczenie rodziny zamordowanego. Stwierdzi, e krewni Jedzo zgodzili si uzna tragedi za wynik woli Allacha. W 1995 roku znw doszo w rodzinie do gbokich podziaw. Dwie crki Saddama schroniy si wraz z mami w Jordanii. Powrcili do Iraku w roku 1996. Po kilku godzinach od przekroczenia granicy ziciowie dyktatora zginli z rk Udai, ktry tymczasem powrci ze Szwajcarii. Ugruntowao to opini Saddama jako krwawego tyrana. Nie ma wtpliwoci, e iracki przywdca bdzie kontynuowa swe seksualne podboje, pki jak tylu innych dyktatorw XX wieku nie zostanie przemoc pozbawiony wadzy.