Professional Documents
Culture Documents
Mechanizmy wspuytkowania
W rodowisku biurowym, finalny dokument jest czsto efektem pracy caego zespou pracownikw. W starych, dobrych czasach robocza kopia raportu czy te zestawienia po wydrukowaniu krya pord wielu osb, ktre sukcesywnie nanosiy na niego odpowiednie poprawki i modyfikacje, pokrywajc go dziesitkami a nierzadko i setkami kolorowych komentarzy, uwag i odnonikw. Zazwyczaj po zakoczeniu tego procesu, mocno ju wyeksploatowany wydruk trafia na biurko nieszcznika, ktry musia mozolnie przedziera si poprzez tak gmatwanin i po wytonej pracy utworzy z tego co, co przypominao ju gotowy, czysty dokument. Taka organizacja pracy zwykle bya potwornym poeraczem czasu tym bardziej, e czsto cay proces musia by powtarzany wielokrotnie. Microsoft Excel, ktry zasuenie zdoby sobie poczesne miejsce w niemal kadym szanujcym si biurze, udostpnia cay szereg mechanizmw, ktre maj na celu uatwienie i znaczce przyspieszenie opisanego procesu: Waciwoci dokumentu przechowuj informacje o zawartoci dokumentu oraz jego autorze Komentarze pozwalaj zespoowi oceniajco-korygujcemu na wprowadzenie odpowiednich komentarzy i uwag co do zawartoci dokumentu. Domylnie takie uwagi nie s umieszczane na wydruku chyba, e uytkownik zadecyduje inaczej. ledzenie wprowadzonych zmian pozwala zespoowi oceniajco-korygujcemu na wprowadzanie dowolnych modyfikacji dokumentu przy zachowaniu nienaruszonej oryginalnej zawartoci. Podczas procesu finaowej korekty dokumentu poszczeglne modyfikacje mog by zatwierdzane bd odrzucane. Ochrona dokumentw pozwala na ograniczenie moliwoci edycji dokumentu. Opcje zapisu pozwalaj na zabezpieczenie dokumentu przed nieautoryzowanym otwarciem bd modyfikacj. Udostpnianie skoroszytw pozwala wielu uytkownikom na jednoczesn prac z tym samym skoroszytem poprzez sie komputerow.
Rysunek 11.2. Korzystajc z zakadki Podsumowanie okna dialogowego Waciwoci moesz wprowadzi wiele dodatkowych informacji dotyczcych zawartoci dokumentu.
Waciwoci dokumentu
Okno dialogowe Waciwoci (rysunek 11.2 oraz 11.4) pozwala na wprowadzenie i przechowywanie informacji o dokumencie. Waciwoci dokumentu mog by przegldane przez kadego uytkownika, ktry otworzy dany skoroszyt.
Rady W celu lepszej organizacji informacji o dokumencie, okno Waciwoci jest podzielone na szereg zakadek. W niniejszym podrozdziale omwimy tylko zakadki Podsumowanie oraz Statystyka eksploracj pozostaych zakadek pozostawimy uytkownikowi. Informacje zapisane we waciwociach dokumentu s wykorzystywane przez wewntrzny mechanizm Excela sucy do wyszukiwania plikw. Szczegowe omwienie tego mechanizmu wykracza poza ramy tej ksiki, aczkolwiek moesz wybierajc z menu gwnego polecenie Plik Wyszukaj sprbowa zmierzy si z nim samodzielnie (rysunek 11.1).
4. 5.
Aby utworzy obraz podgldu, ktry bdzie wywietlany w obszarze podgldu okna otwierania dokumentu (rysunek 11.3) zaznacz opcj Zapisz obraz podgldu. Nacinij przycisk OK.
Rady Wprowadzanie informacji w oknie waciwoci nie jest obligatoryjne jeeli chcesz, moesz pozostawi wszystkie pola puste (rysunek 11.2). Wicej informacji na temat zakadki Oglne okna Opcje znajdziesz w rozdziale 15.
Rada Informacje zawarte w oknie Statystyka (rysunek 11.4) nie mog by modyfikowane.
Rysunek 11.3. Obraz podgldu jest wywietlany w obszarze podgldu okna otwierania dokumentu.
Komentarze
Komentarze s to notatki, ktre autor i inni uytkownicy mog umieszcza na arkuszu. Domylnie komentarze s wywietlane na ekranie, ale nie drukowane chyba, e uytkownik zadecyduje inaczej.
3. 4.
Rada Excel pobiera Twoje dane z zakadki Oglne okna dialogowego Opcje. Wicej na temat opcji znajdziesz w rozdziale 15.
Rysunek 11.9. Kiedy umiecisz wskanik myszki nad znacznikiem, Excel wywietli komentarz w maym okienku na ekranie.
Rada Jeeli bdziesz postpowa zgodnie z powyszymi wytycznymi, to na ekranie moe pojawi si pasek narzdzi Recenzja (rysunek 11.11). Znajdziesz na nim narzdzia przeznaczone do pracy z komentarzami i poprawkami.
Rysunek 11.11. Podczas wywietlania komentarzy, na ekranie moe pojawi si pasek narzdzi Recenzja.
Rysunek 11.12. Aby usun komentarze z menu gwnego wybierz polecenie Edycja Wyczy Komentarze.
Rysunek 11.13. Wybierz odpowiedni opcj z listy rozwijanej Komentarze, znajdujcej si na zakadce Arkusz okna dialogowego Ustawienia strony.
ledzenie zmian
Mechanizm ledzenia zmian zaimplementowany w programie Excel umoliwia caemu zespoowi korektorw na wprowadzanie poprawek i modyfikacji bez naruszania oryginalnej zawartoci arkusza. Zamiast tego, w oknie arkusza pojawiaj si komentarze opisujce proponowane poprawki. Na zakoczenie procesu aktualizacji dokumentu, osoba odpowiedzialna za jego finaln wersj ma moliwo zaakceptowania bd odrzucenia poszczeglnych poprawek w efekcie otrzymuje si ostateczny dokument zawierajcy tylko zatwierdzone zmiany i modyfikacje.
Rysunek 11.14. Aby wczy ledzenie zmian, z menu gwnego wybierz polecenie Narzdzia led zmiany Wyrniaj zmiany.
Rysunek 11.15. Okno dialogowe Wyrniaj zmiany pozwala na dostosowanie sposobu ledzenia do biecych potrzeb uytkownika.
Rysunki 11.16. i 11.17. Za pomoc przedstawionych list rozwijanych moesz okreli kiedy i czyje poprawki bd ledzone.
Lista zmian w nowym arkuszu powoduje, e wprowadzane zmiany s rejestrowane na osobnym arkuszu historii zmian. Opcja ta jest dostpna tylko i wycznie po uprzednim udostpnieniu arkusza w trybie wspuytkowania.
3. 4.
Rada Wczenie trybu ledzenia zmian powoduje jednoczenie udostpnienie arkusza w trybie wspuytkowania. Wicej informacji na ten temat znajdziesz w nastpnych podrozdziaach.
Rada Jeeli dokument bdzie w trybie ledzenia zmian modyfikowany przez wicej ni jedn osob jednoczenie, to poprawki poszczeglnych osb bd wyrnione rnymi kolorami. Dziki temu rozrni zmiany wprowadzone przez pana X od zmian pana Y.
Rada Opisany powyej mechanizm jest bardzo wygodny i umoliwia szybkie sprawdzenie wprowadzanych modyfikacji.
Rysunek 11.19. Ustaw wskanik myszki na znaczniku modyfikacji komrki na ekranie pojawi si mae okno dialogowe z informacj o wprowadzanych zmianach.
4. 5.
6. 7.
Powtrz krok numer 3 dla kadej kolejnej zmiany. Kiedy Excel zakoczy edycj wszystkich zmian, okno dialogowe Zaakceptuj lub odrzu zmiany zniknie z ekranu.
Rysunek 11.21. Excel zaznacza kolejn zmodyfikowan komrk oraz wywietla okno dialogowe Zaakceptuj lub odrzu zmiany zawierajce informacje o dokonanych zmianach.
Rysunek 11.22. Aby usun znaczniki wprowadzonych zmian musisz wyczy wspuytkowanie skoroszytu.
Ochrona dokumentw
Mechanizm ochrony dokumentw programu Excel pozwala na ograniczenie rodzajw modyfikacji dozwolonych w danym arkuszu. Istniej cztery poziomy ochrony dokumentu: Polecenie Chro arkusz zapewnia ochron przed dokonywaniem niektrych zmian w skoroszytach oraz zablokowanych komrkach arkusza. Polecenie Zezwalaj uytkownikom na edycj zakresw zapewnia ochron przed modyfikacj okrelonych zakresw komrek arkusza. Polecenie Chro skoroszyt zapewnia ochron struktury oraz okienek skoroszytu. Polecenie Chro i udostpnij skoroszyt pozwala na wspuytkowanie arkusza, ale wycznie w trybie ledzenia dokonywanych zmian.
Wszystkie opcje ochrony dokumentu mog by ustawione za pomoc polece z podmenu Narzdzia Ochrona (rysunek 11.23).
Rady Wicej informacji na temat funkcjonowania mechanizmu ledzenia zmian znajdziesz we wczeniejszych czciach niniejszego rozdziau. Oprcz opisanych powyej mechanizmw ochrony dokumentu moesz zabezpieczy skoroszyt przed otwarciem bd modyfikacj za pomoc hasa. Wicej informacji na ten temat znajdziesz w dalszej czci tego rozdziau.
Rady Wprowadzanie hasa ochrony arkusza jest opcjonalne (rysunek 11.24). Z drugiej strony, jeeli zdecydujesz si nie podawa hasa, to musisz si liczy z tym, e kady uytkownik bdzie mg wyczy ochron arkusza. Jeeli zdecydujesz si poda haso zabezpieczajce (rysunek 11.24), to postaraj si go nie zapomnie! Jeeli zapomnisz, jakie wpisae haso, to nie bdziesz ju mg wicej odbezpieczy takiego dokumentu. Jeeli dokonasz prby modyfikacji zabezpieczonego elementu, to na ekranie pojawi si okno dialogowe z informacj, e dany element jest chroniony (rysunek 11.25). Dla wybranych komrek moesz w kadej chwili wyczy ochron. Aby tego dokona, musisz przed zabezpieczeniem arkusza zaznaczy wybrany zakres komrek, a nastpnie z menu gwnego wybra polecenie Format Komrki. Na ekranie pojawi si okno dialogowe Formatowanie komrek przejd na zakadk Ochrona (rysunek 11.26). Wycz opcj Zablokuj i nacinij przycisk OK. Po zabezpieczeniu skoroszytu bdziesz mg nadal bez ogranicze modyfikowa zawarto takich komrek.
Rysunek 11.24. Okno dialogowe Chronienie arkusza pozwala na ustawienie opcji ochrony dokumentu.
Rysunek 11.25. Jeeli dokonasz prby modyfikacji zabezpieczonego elementu, to na ekranie pojawi si okno dialogowe z informacj, e dany element jest chroniony.
Rysunek 11.26. Dla wybranych komrek moesz w kadej chwili wyczy ochron.
Rysunek 11.27. Aby wyczy ochron arkusza, z menu gwnego wybierz polecenie Narzdzia Ochrona Nie chro arkusza.
3. 4.
Nacinij przycisk OK. Na ekranie pojawi si okno dialogowe Potwierd haso. W polu Ponownie wprowad haso, aby kontynuowa wpisz jeszcze raz haso i nacinij przycisk OK. Powtarzaj kroki 25 dla kolejnych zakresw, ktre chcesz doda. Wybrane zakresy pojawiaj si na licie Zakresy odblokowywane za pomoc hasa, gdy arkusz jest chroniony, zlokalizowanej w oknie dialogowym Zezwalanie uytkownikom na edycj zakresw (rysunek 11.30). Nacinij przycisk OK. Aby wczy ochron arkusza, postpuj zgodnie z instrukcjami podanymi na poprzedniej stronie.
8. 9.
Rady W kroku numer 4 moesz w bardzo prosty sposb zaznaczy wybrany zakres komrek: wystarczy skorzysta z przycisku Zwi okno dialogowe i po prostu zaznaczy wybrany zakres przy uyciu myszki. Jeeli wczysz opcj Wklej informacje o uprawnieniach do nowego skoroszytu (Rysunek 10.30), to Excel utworzy nowy arkusz zawierajcy podsumowanie wybranych uprawnie (rysunek 11.31). Jeeli dokonasz prby modyfikacji komrki, ktra znajduje si w chronionym zakresie, to na ekranie pojawi si okno dialogowe Odblokowywanie zakresu (rysunek 11.32). Wprowad haso chronionego zakresu i nacinij przycisk OK.
Rysunek 11.30. Wybrane zakresy pojawiaj si na licie Zakresy odblokowywane za pomoc hasa, gdy arkusz jest chroniony.
Rysunek 11.31. Excel moe utworzy nowy arkusz zawierajcy podsumowanie wybranych uprawnie.
Rysunek 11.32. Jeeli dokonasz prby modyfikacji komrki, ktra znajduje si w chronionym zakresie, to na ekranie pojawi si okno dialogowe Odblokowywanie zakresu.
Jeeli to konieczne, wpisz w polu Haso (opcjonalnie) wybrane haso. Nacinij przycisk OK. Jeeli wprowadzie haso, na ekranie pojawi si okno dialogowe Potwierd haso. W polu Ponownie wprowad haso, aby kontynuowa wpisz jeszcze raz haso wybrane w punkcie 3 i nacinij przycisk OK.
Rada Jeeli wczysz ochron arkusza, to Excel zablokuje wszystkie polecenia w menu gwnym, ktre mogyby by uyte do przeprowadzenia niepodanych modyfikacji.
Rysunek 11.34. Aby wyczy ochron skoroszytu, z menu gwnego wybierz polecenie Narzdzia Ochrona Nie chro skoroszytu.
6.
Rada Jeeli stosowae ochron bez hasa, to okno dialogowe opisane w punkcie 3 moe si nie pojawi. W takim przypadku powiniene rcznie wyczy udostpnianie skoroszytu (co zostao opisane we wczeniejszej czci tego rozdziau).
Rysunek 11.36. Aby wyczy ochron skoroszytu, z menu gwnego wybierz polecenie Narzdzia Ochrona Nie chro udostpnionego skoroszytu.
4. 5.
Nacinij przycisk OK. Jeeli wprowadzie haso, na ekranie pojawi si okno dialogowe Potwierd haso. W polu Ponownie wprowad haso, aby kontynuowa wpisz jeszcze raz haso wybrane w punkcie 3 i nacinij przycisk OK (jeeli wprowadzie dwa hasa, to caa procedura bdzie powtrzona dwukrotnie).
Rysunek 11.38. Z menu Narzdzia, znajdujcego si na pasku narzdzi okna Zapisz jako, wybierz polecenie Opcje oglne.
Rysunek 11.39. Okno dialogowe Opcje zapisywania pozwala na wybranie rnych poziomw ochrony pliku.
5.
Jeeli plik zosta zapisany jako Zalecany tylko do odczytu, to podczas prby otwarcia na ekranie pojawi si okno dialogowe przedstawione na rysunku 11.42, zawierajce pytanie, czy plik powinien zosta otwarty w trybie tylko do odczytu. Do wyboru masz trzy moliwoci: Aby zrezygnowa z otwarcia pliku, nacinij przycisk Anuluj. Aby otworzy plik z penymi prawami modyfikacji i zapisu, nacinij przycisk Nie. Aby otworzy plik w trybie tylko do odczytu, nacinij przycisk Tak.
Rady Jeeli plik zostanie otwarty w trybie tylko do odczytu, to nie bdziesz mg zapisa w nim adnych modyfikacji jeeli dokonasz prby zapisu pliku, to na ekranie pojawi si okno dialogowe przedstawione na rysunku 11.43. Informacj o tym, e plik zosta otwarty w trybie tylko do odczytu moesz znale na pasku tytuu okna dokumentu (rysunek 11.44).
Rysunek 11.40. Jeeli otwarcie pliku wymaga podania hasa, to na ekranie pojawi si okno dialogowe Haso.
Rysunek 11.41. Jeeli modyfikacja pliku wymaga podania hasa, to na ekranie pojawi si okno dialogowe Haso.
Rysunek 11.42. Jeeli plik zosta zapisany jako Zalecany tylko do odczytu, to podczas prby otwarcia na ekranie pojawi si okno dialogowe zawierajce pytanie, czy plik powinien zosta otwarty w trybie tylko do odczytu.
Rysunek 11.43. Jeeli bdziesz prbowa zapisa plik tylko do odczytu, to Excel wywietli okno dialogowe z ostrzeeniem.
Rysunek 11.44. Informacj o tym, e plik zosta otwarty w trybie tylko do odczytu moesz znale na pasku tytuu okna dokumentu.
Udostpnianie skoroszytu
Mechanizm udostpniania skoroszytu umoliwia wielu uytkownikom jednoczesn prac z tym samym skoroszytem mechanizm ten zosta zaprojektowany specjalnie do pracy w rodowisku sieciowym.
Rada Informacj o tym, e plik zosta udostpniony innym uytkownikom, moesz znale na pasku tytuu okna dokumentu (rysunek 11.47).
Rysunek 11.45. Aby wczy (wyczy) udostpnianie skoroszytu, z menu gwnego wybierz polecenie Narzdzia Udostpnij skoroszyt.
Rysunek 11.46. Wczenie udostpniania skoroszytu wymaga zaznaczenia tylko jednej opcji.
Rysunek 11.47. Informacj o tym, e plik zosta udostpniony innym uytkownikom, moesz znale na pasku tytuu okna dokumentu.
Rady W oknie dialogowym Udostpnij skoroszyt znajdziesz list wszystkich uytkownikw, ktrzy w danej chwili posiadaj otwarty ten skoroszyt (rysunek 11.48). Jeeli usuniesz danego uytkownika z listy uytkownikw, dla ktrych skoroszyt jest udostpniony, to taki uytkownik podczas prby zapisu skoroszytu otrzyma na ekranie okno dialogowe z informacj, e nie jest ju wspuytkownikiem tego skoroszytu oraz instrukcj, w jaki sposb moe zachowa wprowadzone modyfikacje (rysunek 11.50).
Rysunek 11.48. W oknie dialogowym Udostpnij skoroszyt znajdziesz list wszystkich uytkownikw, ktrzy w danej chwili posiadaj otwarty ten skoroszyt.
Rysunek 11.49. Jeeli wyczysz udostpnianie skoroszytu dla wybranego uytkownika, to na ekranie pojawi si okno dialogowe z odpowiednim ostrzeeniem.
Rysunek 11.50. Jeeli usuniesz danego uytkownika z listy uytkownikw, dla ktrych skoroszyt jest udostpniony, to taki uytkownik podczas prby zapisu skoroszytu otrzyma na ekranie okno dialogowe z informacj, e nie jest ju wspuytkownikiem tego skoroszytu oraz instrukcj, w jaki sposb moe zachowa wprowadzone modyfikacje.