Wy sza Szko a Prawa i Administracji Przemy l

Praca zaliczeniowa z przedmiotu Administracja Obrony Narodowej

Temat: Interesy narodowe i cele strategiczne Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie bezpiecze stwa i obronno ci

Opracowa : Szrejter Kamil

Wyk adowca: dr Pawe uczkowski

W pierwszej dekadzie nowego stulecia Rzeczpospolita Polska jest krajem bezpiecznym. Zawdzi cza to g bokim przemianom geopolitycznym, ktre dokona y si w Europie w ko cu dwudziestego wieku. Polacy w sposb szczeglny przyczynili si do ich zainicjowania. Ruch Solidarno ci , odwo uj cy si do warto ci chrze cija skich, ktre ukszta towa y cywilizacj europejsk oraz idei suwerenno ci narodw i niepodleg o ci pa stw, odmieni Europ . Wyniku rozpadu bloku pa stw komunistycznych, przekre lony zosta jej sztuczny podzia na cz woln i zniewolon . Przyst pienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku, spowodowa o korzystn zmian mi dzynarodowych uwarunkowa jej bezpiecze stwa. Polska sta a si podmiotem wsp kszta tuj cym proces integracji europejskiej, dobrze wykorzysta a t najlepsz od dziesi cioleci mi dzynarodow koniunktur i wraz z innymi pa stwami Europy rodkowej

przyst pi a do Organizacji Traktatu P nocnoatlantyckiego i Unii Europejskiej - staj c si cz ci zachodniej wsplnoty wolnych narodw. Zdo a a zagwarantowa sobie nienaruszalno granic i integralno terytorium, a Polacy odzyskali mo liwo stanowienia i swoim bycie oraz uzyskali szanse cywilizacyjnego rozwoju i pe nego uczestnict wa europejskiej i globalnej spo eczno ci mi dzynarodowej. Rozwj sytuacji mi dzynarodowej, cho wsp cze nie korzystny, niesie ze sob nowe wyzwania. Trzeba je umie trafnie odczytywa i skutecznie stawia im czo a. Ich zmienno i dynamika zmusza pa stwa i narody do sta ego wysi ku. Podstawowym zadaniem i g wn trosk ka dego pa stwa i jego obywateli jest zapewnienie sobie bezpiecze stwa w warunkach zrwnowa onego rozwoju. Okre lenie interesw narodowych i sformu owanie celw strategicznych w zgodzie z aktem rangi najwy szej, jakim jest Konstytucja RP. Jest wyrazem troski konstytucyjnych organw pa stwa o zapewnienie Polsce i Polakom bezpiecze stwa i jednocze nie okre la formy narodowego wysi ku w tej dziedzinie. Urzeczywistnienie zawartych w niej kierunkw dzia a jest obowi zkiem w adz Rzeczpospolitej Polskiej i ca ego spo ecze stwa. Taki wysi ek zapewni Polsce bezpiecze stwo dzisiaj i w przysz o ci oraz pozycj na aren ie mi dzynarodowej na miar jej aspiracji. Strategia Bezpiecze stwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej, skorelowana ze strategiami sojuszniczymi- Koncepcja Strategiczna NATO i Europejska Strategia Bezpiecze stwa- stanowi podstaw do opracowania wykonawcz ych dyrektyw strategicznych, a w szczeglno ci Polityczno - Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP, strategii poszczeglnych dziedzin bezpiecze stwa narodowego, strategicznych planw reagowania obronnego i zarz dzania kryzysowego oraz wieloletnich programw transformacji systemy bezpiecze stwa pa stwa, w tym programw pozamilitarnych przygotowa obronnych i p rogramw rozwoju si zbrojnych.
1. Interesy narodowe i cele strategiczne Rzeczpospolitej Polskiej w dziedzinie bezpiecze stwa.

Polska jest suwerennym i demokratycznym pa stwem w Europie rodkowej o znaczonym potencjale demograficznym, politycznym, wojskowym i ekonomicznym. Pranie realizowa swoje interesy narodowe i aspiracje obywateli do bezpiecznego i godnego ycia w pokojowym i ustabilizowanym otoczeniu. Tworzy warunki dla osi gania dobrobytu przez swoich obywateli przy poszanowaniu prawa i demokratycznych warto ci. Zarazem chce wnie wk ad do utrwalenia wsplnych warto ci i rozwoju mechanizmw wsp pracy w ramach Unii Europejskiej, w przestrzeni euro atlantydzkiej i w skali globalnej, celem zagwarantowania trwa ego bezpiecze stwa wiatowego. Dzi Polska dzia a w z o onym i rozbudowanym rodowisku mi dzynarodowym. Jako pa stwo cz onkowskie silnie politycznie, militarnie i gospodarczo organizacji Sojuszu P nocnoatlantyckiego i Unii Europejskiej- staje si coraz bardziej licz cym si uczestnikiem wsp pracy mi dzynarodowej. Cz onkowstwo w NATO i UE oraz sojusz ze Stanami Zjednoczonymi zapewni y Polsce wysoki poziom bezpiecze stwa i sta y si jednym z podsta wowych gwarantw jej rozwoju wewn trznego i pozycji mi dzynarodowej. Rzeczpospolita Polska, b d c pa stwem granicznym NATO i UE, zajmuje wa ne miejsce w europejskim rodowisku bezpiecze stwa, a jej terytorium stanowi obszar o istotnym znaczeniu strategiczn ym. Cz onkowstwo Rzeczypospolitej Polskiej
2

w UE spowodowa o poszerzenie i ewolucj poj cia interesu narodowego oraz potrzeb umocnienia to samo ci narodowej i europejskiej Polski i jej obywateli w zjednoczonej Europie. Celowi temu s u y maj dzia ania uki erunkowane na wzrost identyfikacji obywateli z pa stwem oraz rozwj wszechstronnej i rwnoprawnej integracji, opartej na poszanowaniu wsplnych warto ci demokratycznych i spo ecznych.
2. Interesy narodowe.

Podstawowe interesy narodowe s nie zmienne i oparte na ca o ciowej koncepcji bezpiecze stwa pa stwa, uwzgl dniaj cej aspekty polityczno - militarne, ekonomiczne, spo eczne i ekologiczne. Interesy narodowe wynikaj z fundamentalnych i niezmiennych warto ci Polski, a ich realizacja stanowi dla pa stwa i jego mieszka cw potrzeb nadrz dn . Zgodnie z Konstytucj RP nale do nich: y zapewnienie niepodleg o ci, y nienaruszalno ci terytorialnej, y wolo ci, y bezpiecze stwa, y poszanowania praw cz owieka i obywatela, y zachowanie dziedzictwa narodowego, y ochrona rodowiska narodowego z warunkach zrwnowa onego rozwoju. Interesy narodowe mo na podzieli na trzy grupy:
y

ywotne, wa ne oraz inne istotne.

ywotne interesy narodowe Rzeczypospolitej Polskiej wi si zapewni eniem przetrwania pa stwa i jego obywateli. Obejmuj potrzeb zachowania niepodleg o ci i suwerenno ci pa stwa, jego integralno ci terytorialnej i nienaruszalno ci granic; zapewnienia bezpiecze stwa obywateli, praw cz owieka i podstawowych wolno ci, a tak e umacniania demokratycznego porz dku politycznego. Ich realizacja to bezwzgl dny priorytet polskiej polityki bezpiecze stwa. Do wa nych interesw narodowych Polski nale y zagwarantowanie trwa ego i zrwnowa onego rozwoju cywilizacyjnego oraz gospodarczego kraju, stworzenia warunkw do wzrostu dobrobytu spo ecze stwa, do rozwoju nauki i techniki oraz do nale ytej ochrony dziedzictwa narodowego i to samo ci narodowej, a tak e rodowiska naturalnego. Inne istotne interesy Polski s zwi zane z d eniem do zape wnienia silnej pozycji mi dzynarodowej pa stwa oraz mo liwo ci skutecznego promowania polskich interesw na arenie mi dzynarodowej. Do istotnych interesw nale y rwnie umacniania zdolno ci dzia ania i skuteczno ci najwa niejszych instytucji mi dzynarodo wych, w ktrych Polska uczestniczy, jak rwnie rozwj stosunkw mi dzynarodowych opartych na poszanowaniu prawa oraz efektywnej wsp pracy wielostronnej zgodnie z celami i zasadami okre lonymi w Karcie Narodw Zjednoczonych. Realizacja interesw narodowych oraz wynikaj cych z nich celw odbywa si w ramach dzia a wewn trznych pa stwa oraz w jego relacjach z otoczeniem zewn trznym. Zdolno Polski do skutecznego dzia ania na zewn trz jest uwarunkowana jako ci wewn trzn adu politycznego, gospoda rczego i spo ecznego.
3

3. Cele strategiczne.

Cele strategiczne wynikaj z interesw bezpiecze stwa i rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej, b d cej cz onkiem NATO i Unii Europejskiej, a tak e z rosn cych wsp zale no ci mi dzy pa stwami i gospodarkami, jak rwnie coraz intensywniejszymi kontaktami mi dzy jednostkami i spo ecze stwami. Nadrz dnym celem strategicznym Rzeczypospolitej Polskiej jest zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunkw realizacji interesw narodowych poprzez eliminacje zewn trznych i wewn trznych zagro e , redukowanie ryzyka oraz odpowiednie oszacowanie podejmowanych wyzwa i umiej tne wykorzystanie pojawiaj cych si szans. Za g wne cele strategiczne nale y uzna : y zapewnienie niepodleg o ci i nienaruszalno ci terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz suwerenno ci w decydowaniu o wewn trznych sprawach ycia narodu, jego organizacji oraz ustroju pa stwa; y stworzenie warunkw rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego, decyduj cych o mo liwo ciach dzia ania narodu i pa stwa; y zapewnienie mo liwo ci korzystania przez obywateli z konstytucyjnych wolno ci, praw cz owieka i obywatela oraz stworzenie bezpiecznych warunkw do godziwego ycia obywateli i rozwoju ca ego narodu, w wymiarze materialnym i duchowym; y zapewnienie mo liwo ci aktywnego kszta towania stosunkw w otoczeniu mi dzynarodowym i zdolno ci skutecznego dzia ania poprzez obron interesw mi dzynarodowych i promowanie wizerunku wiarygodnego uczestnika stosunkw mi dzynarodowych, a tak e realizacji zobowi za sojuszniczych, stanowi cych o wiarygodno ci Polski; y zapewnienie bezpiecze stwa, ochrony i opieki nad obywatelami polskimi przebywaj cymi poza granicami kraju; y promocj polskiej gospodarki i wspieranie przedsi biorcw oraz budow presti u Polski w otoczeniu mi dzynarodowym ; y zapewnienie poczucia bezpiecze stwa prawnego obywateli Rzeczypospolitej Polskiej; y ochron duchowego i materialnego dziedzictwa narodowego (bogactw naturalnych, maj tku indywidualnego obywateli i zbiorowego maj tku narodowego) oraz zapewnienie mo liwo ci jego bezpiecznego rozwijania we wszystkich sferach aktywno ci narodowej, w tym zw aszcza ekonomicznej, spo ecznej i intelektualnej; y ochron rodowiska naturalnego i ochron przed skutkami kl sk ywio owych, a tak e katastrof spowodowanych poprzez dzia alno cz owieka; y zapewnienie szerokiego dost pu do informacji, podniesienie poziomu edukacji narodowej oraz stworzenia silnego zaplecza naukowo - badawczego, po czonego z potencja em wytwrczym, poprawiaj cym konkurencyjno gospodarki. W ramach realizowanej polityki bezpiecze stwa powy sze cele przek adane s na zadania i konkretne dzia ania, stosowanie do uwarunkowa , uwzgl dniaj c potrzeby i mo liwo ci ich wykonania samodzielnie lub z innymi partnerami.
4

BIBLIOGRAFIA

1. Balcerowicz B., Bezpiecze stwo 2000, AON, Warszawa 2001. 2. Balcerowicz B., Sojusz a obrona narodowa, Bellona, Warszawa 1999. 3. Ciborowski L., Analiza zewn trznych elementw bezpiecze stwa RP, AON, Warszawa 2001. 4. Dawidczyk A., Nowe wyzwania, zagro enia i szanse dla bezpiecze s twa Polski u progu XXI w., AON, Warszawa 2001. 5. Dennelly Ch.N., Nowy kszta t europejskich si zbrojnych u progu XX w., Warszawa 1999. 6. W asne notatki z wyk adw dr Paw a uczkowskiego.