You are on page 1of 10

Katedra i Zakad Bromatologii Akademii Medycznej im.

Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

SYMPOZJUM PROFILAKTYKA CHORB CYWILIZACYJNYCH YWNO - YWIENIE - LEK


Pozna, 9 - 1 0 wrzenia 1996

Streszczenia

Wydawnictwo Kontekst Pozna 1996

106

Grupa tematyczna B - YWIENIE

B-27

KONTROLA ODCZYNU OPADANIA KRWINEK CZERWONYCH (OB) W PRZEWLEKYCH CHOROBACH ZAPALNYCH I METABOLICZNYCH NA DIECIE BARDZO NISKO KALORYCZNEJ WEDUG WASNEGO MODELU
EWA DBROWSKA, SYLWIA MAGORZEWICZ, GRAYNA ULASISKA, BOGDAN FALKIEWICZ*, TOMASZ NIEWGOWSKI III Klinika Chorb Wewntrznych, AM w Gdasku * Wydzia Chemii, Uniwersytet w Gdasku Choroby zapalne stanowi do liczn grup chorb, ktrych etiopatogeneza nie zostaa dotd ostatecznie ustalona. Poniewa do czsto wspistniej z innymi zaburzeniami metabolicznymi, obok predyspozycji genetycznej mona podejrzewa udzia wadliwego ywienia w ich rozwoju. Wczeniejsze badania zwrciy nasz uwag na korzystny wpyw diety w a r z y w n o - o w o c o w e j n a k l i n i c z n y p r z e b i e g p r z e w l e k y c h c h o r b z a p a l n y c h i metabolicznych. Celem pracy bya analiza odczynu opadania krwinek czerwonych (OB) w czasie stosowania diety bardzo nisko kalorycznej u pacjentw z chorobami zapalnymi i metabolicznymi. Materia i metody: Badaniami objto: 19 osb z przewlekymi chorobami zapalnymi: (7 osb z kolagenozami, 3 z przewlekym zapaleniem wtroby, 9 z przewlekymi zapaleniami bakteryjnymi), oraz 27 osb z chorob niedokrwienn serca (Chns). U wszystkich zastosowano kuracj diet warzywno-owocow (400 kcal). Przed diet, po 1 tygodniu i po 3 tygodniach diety zbadano 1 godzinny odczyn OB. Wyniki: OB w grupie przewlekych zapale nars po 1 tygodniu diety u 14/19 (73%), a nastpnie obniy si. Przed diet wynosi 60 mm, po 1 tygodniu diety wynosi 82 mm, a po 3 tygodniach obniy si do 25 mm. W grupie pacjentw z Chns OB znamiennie obniy si z 42,3 mm, do 28,5 mm po 1 tygodniu diety, a po 3 tygodniach wynosi 15 mm. (U 4/27 tj. u 14,8% chorych z tej grupy obserwowalimy przejciowy wzrost OB, po 1 tygodniu diety.) Hipoteza: Mona podejrzewa, e dieta warzywno-owocowa, ktra jest bardzo nisko biakowa i niemal beztuszczowa, moe by czynnikiem aktywujcym ukad immunologiczny do produkcji interleukiny 6, ktra wyzwala z wtroby przeciwzapalne biaka ostrej fazy, ktrych udzia w zwikszaniu szybkoci OB jest znany. Wnioski: Pod wpywem diety bardzo nisko kalorycznej (warzywno-owocowej) odczyn OB w przewlekych chorobach zapalnych ulega przejciowemu wzrostowi, a nastpnie obnia si, za w chorobach niezapalnych (choroba niedokrwienna serca) obnia si.

PLAKATY

107

B-28

KONTROLA LIPIDOGRAMU W ZESPOLE X METABOLICZNYM NA DIECIE BARDZO NISKO KALORYCZNEJ W MODYFIKACJI WASNEJ
EWA DBROWSKA, SYLWIA MAGORZEWICZ, GRAYNA ULASISKA, DANUTA SIEDZIENIEWSKA, TOMASZ NIEWGOWSKI, J E R Z Y UKASIAK* III Klinika Chorb Wewntrznych, AM w Gdasku, * Pracownia Analizy Instrumentalnej Katedry i Zakadu Chemii Fizycznej, AM w Gdasku Zesp X metaboliczny zosta opisany pod koniec lat 80-tych przez Reavena. Istot zespou jest upoledzenie wraliwoci receptorw komrek organizmu na insulin i hiperinsulinemia. Klinicznie dochodzi do rozwoju otyoci brzusznej, nadcinienia, choroby niedokrwiennej serca, hiperlipidemii i cukrzycy. Zesp X nie zawsze jest penoobjawowy. S liczne doniesienia o udziale nadmiernie kalorycznej diety w rozwoju zespou i o moliwoci przywrcenia wraliwoci na insulin pod wpywem diety bardzo nisko kalorycznej (VLCD very Iow calorie diet - ok. 400 kcal/dob). Celem pracy byo zbadanie wpywu diety VLCD na wartoci lipidogramu w zespole X. Materia i metody: Badaniami objto 34 osoby, o redniej wieku 53 lata, u ktrych wsplnym obcieniem bya choroba niedokrwienna serca (w wywiadzie przebyty zawa serca u poowy badanych), otyo brzuszna i hiperlipidemia. U wszystkich badanych zastosowano diet, polegajc na wycznym spoywaniu warzyw takich j a k : korzeniowe, kapustne, dyniowate, liciaste, cebulowe, psiankowate - bez ziemniakw, oraz jabek i grapefruitw. Warzywa podawano w postaci surwek, sokw, warzyw duszonych i zup (bez tuszczu). Badania przeprowadzono w dwch grupach: 1. grupa: 21 osb, u ktrych czas stosowania diety wynosi 3 tygodnie, 2. grupa: 13 osb, u ktrych czas stosowania diety wynosi 7 tygodni. U wszystkich przed diet i po diecie zbadano poziom cholesterolu cakowitego, HDL, L D L i trjglicerydw metod enzymatyczn. Wyniki: W pierwszej grupie chorych uzyskano obnienie wszystkich frakcji cholesterolu. Wspczynnik LDL/HDL obniy si z 5,1 do 4,7. W grupie drugiej, stosujcej diet 7 tygodni uzyskano obnienie stenia cholesterolu cakowitego, LDL i trjglicerydw, za stenie cholesterolu H D L ulego wzrostowi. Wspczynnik LDL/HDL obniy si z 5,1 do 3,6. Jedynie u dwch osb z najbardziej zaawansowan chorob wiecow nie uzyskano normalizacji lipidogramu, mimo 7 tygodniowego okresu diety, cho u jednej z nich nastpio w tym czasie udronienie niedronej od 20 lat ttnicy ramieniowej i szyjnej, wraz z cofniciem si dre parkinsonoidalnych i ustpienfem chromania, przestankowego a u drugiej osoby nastpia regresja blw stenokardialnych, ustpia cukrzyca i take chromanie przestankowe. Wnioski: Dieta warzywno-owocowa przywraca waciwe proporcje lipidw we krwi u chorych z zespoem X metabolicznym i moe by przydatn metod leczenia zespou X.

D-28

LECZENIE PORFIRU PNEJ SKRNEJ DIET BARDZO NISKO KALORYCZN WEDUG WASNEGO MODELU
EWA DBROWSKA, IRENA JABOSKA-KASZEWSKA III Klinika Chorb Wewntrznych, AM w Gdasku Porfiria pna skrna (PCT) charakteryzuje si obnion aktywnoci dekarboksylazy uroporfirynogenu, nadprodukcj uro- i koproporfiryn, wysokim steniem elaza, ferrytyny i kompleksw immunologicznych we krwi. Do obrazu klinicznego porfirii naley uszkodzenie wtroby, czsto jej stuszczenie, oraz trudno gojce si rany na grzbietach doni. Tradycyjne leczenie polegajce na usuwaniu elaza przez powtarzane krwioupusty, bd przez infuzje desferalu wicego elazo jest postpowaniem objawowym, ktre doprowadza jedynie do czasowej remisji. W poszukiwaniu alternatywnej metody leczenia zwrcono uwag na korzystny efekt diety bardzo nisko kalorycznej w remisji stuszczenia wtroby, ktre jest czstym objawem porfirii i podjto prb zbadania wpywu tej diety na przebieg PCT. Celem pracy byo zbadanie wpywu diety bardzo nisko kalorycznej u chorych z PCT na typowe dla tej choroby parametry biochemiczne i immunologiczne. Materia i metody: U 15 mczyzn z PCT zbadano przed i po 4 tygodniach stosowania diety warzywno-owocowej (bez ziarna, ziemniakw i rolin strczkowych) poziom zelaza, ferrytyny, kompleksw immunologicznych (metod hamowania tworzenia rozet EA i EAC w surowicy chorego), a take wydalanie w moczu dobowym uro-i koproporfiryn. Wyniki: U chorych po kuracji diet stwierdzono znamienny spadek stenia elaza, ferrytyny i kompleksw immunologicznych. W przypadku niskiego wyjciowo poziomu kompleksw immunologicznych stwierdzono przejciowy wzrost ich stenia i nastpnie spadek U wszystkich badanych wystpowa take znamienny spadek wydalania porfiryn z moczem (uroporfiryny obniyy si z 1300 ug/24h do 30 ug/24h).Wraz z normalizacj zaburze biochemicznych i immunologicznych obserwowano cakowite wygojenie, nie gojcych si dotd ran na doniach. Nastpia te remisja wspistniejcych z porfiri chorb, takich jak: stuszczenie wtroby, nadwaga, nadcinienie, cukrzyca, paradontoza, choroba zwyrodnieniowa staww itp. U pacjentw, ktrzy zastosowali na stae zdrowe ywienie, oparte na diecie wegaskiej (bez pokarmw pochodzenia zwierzcego) i okresowo powracali do diety warzywno-owocowej obserwowano wieloletni remiscencj choroby. Wnioski: Naprzemienne kuracje diet warzywno-owocow i zdrowym ywieniem mog by rozwaone jako alternatywna metoda leczenia i profilaktyki porfirii pnej skrnej.

PLAKATY

109

B-30

KONTROLA GLIKEMII I CINIENIA TTNICZEGO U CHORYCH Z CUKRZYC TYPU II, LUB NADCINIENIEM NA DIECIE BARDZO NISKO KALORYCZNEJ WEDUG WASNEGO MODELU
EWA DBROWSKA, SYLWIA MAGORZEWICZ, GRAYNA ULASISKA, DANUTA SIEDZIENIEWSKA, TOMASZ NIEWGOWSKI, BOGDAN FALKIEWICZ* III Klinika Chorb Wewntrznych, AM w Gdasku, * Wydzia Chemii, Uniwersytet w Gdasku Nadcinienie ttnicze i cukrzyca typu II czsto kojarz si ze sob, jak rwnie z otyoci. U podoa tych chorb ley czsto niewaciwy styl ywienia, dlatego te zastosowanie zmiany modelu ywienia, jakim jest dieta bardzo nisko kaloryczna, wydaje si uzasadnione. Wiadomo z pimiennictwa, e bardzo nisko kaloryczna dieta przywraca wraliwo na insulin i moe doprowadzi do klinicznej remisji tych chorb. Celem pracy byo zbadanie wpywu diety bardzo nisko kalorycznej na poziom glikemii u chorych z cukrzyc typu II, a take na wartoci cinienia ttniczego u chorych z nadcinieniem. Materia i metody: W dwch grupach chorych: I. z nadcinieniem ttniczym (66 osb) i II. z cukrzyc typu II (23 osb) zastosowano standardow diet warzywno-owocow (400 kcal) przez okres 2 tygodni, kontrolujc codziennie rano na czczo: wag ciaa, cinienie ttnicze i glikemi. Wyniki: U 71,2% chorych z grupy I. uzyskano obnienie cinienia ttniczego ju w czasie 1 tygodnia stosowania diety, co pozwolio na odstawienie lekw hipotensyjnych, u 19,6% chorych udao si zmniejszy dawki lekw i cinienie utrzymywao si w normie, za u 9% badanych cinienie ttnicze pozostawao na wyszym poziomie, mimo lekw i diety; czas trwania choroby by tu najduszy i wynosi 10 lat (u pozostaych 8 lat), a masa ciaa najnisza - BMI wynosi rednio 22,5 (u pozostaych BMI wynosi rednio 30). U 83% chorych z grupy II uzyskano normalizacj glikemii w czasie 1 tygodnia, co pozwolio na odstawienie lekw przeciwcukrzycowych (Diaprel, Metformin, Chlorpropamid), BMI wynosi u nich 29,6 (wszyscy z nadwag), redni czas trwania cukrzycy wynosi 4,2 lata, a rednia utrata masy ciaa 4 kg. U 17% chorych mimo diety nie udao si odstawi lekw; BMI wynosi u nich 25, redni czas trwania cukrzycy by duszy i wynosi 8 lat, a rednia utrata masy ciaa wynosia 2 kg. Wnioski: Dieta bardzo nisko kaloryczna (warzywno-owocowa) jest skuteczn metod leczenia nadcinienia i cukrzycy typu II szczeglnie w przypadkach, gdy pacjent ma du nadwag, i choroba nie trwaa zbyt dugo. Efekt hipotensyjny i normalizujcy glikemi wystpuje najwczeniej w czasie stosowania diety i wyprzedza utrat masy ciaa.

16

REFERATY

R-10

INFLUENCE OF DIET ON FREE RADICAL PATHOLOGY IN THE CIVILISATION - RELATED DISEASES - A REVIEW OF THE LITERATURE
BOGDAN FALKIEWICZ, ADAM LITWO, JERZY UKASIAK, DANUTA SIEDZIENIEWSKA, EWA DABROWSKA, KRYSTYNA PLUCINSKA, KAZIMIERZ WISNIEWSKI, L E S Z E K ANKIEWICZ Faculty of Chemistry, University of Gdansk Faculty of Medicine, Medical University of Gdansk Faculty of Pharmacy, Medical University of Gdansk Free redicals mediated reactions has been implicated in cancerogenesis, ageing, and in a number of other human diseases such as some of the so-called Civilisation-Related Diseases (CRD). The role of free radicals has continued to focus the imagination of scientists, and the interest in nutritional aspects of free redicals is also meaningful. There are many scientific evidences that dietary-derived factors could influence on the incidence and course of the CRD. There is also evidence that some of these factors modificate the free radical reactions in human body. We discuss various clinical conditions where free radical injuries are of major pathogenetic significance. We present also shortly the chemistry of free redical mediated pathology of human tissues and evidence or possibility of the influence of diet on these processes. This lecture focusses on the importance of free redicals and dietary antioxidants in nutrition and discusses data on use of dietary restriction (calorie and/or protein) and antioxidants in modulating of the consequences of oxidative stress in the human pathology.

DONIESIENIA

41

D-21

VERY LOW CALORIE DIETS (VLCD) - INDICATIONS, CONTRAINDICATIONS, USE IN THE PREVENTION AND TREATMENT OF THE CIVILISATION - RELATED DISEASES
BOGDAN FALKIEWICZ, EWA DBROWSKA*, JERZY UKASIAK**, DANUTA SIEDZIENIEWSKA*, SYLWIA MAGORZEWICZ*, TOMASZ NIEWGOWSKI 4 Faculty of Chemistry, University of Gdansk * Faculty of Medicine, Medical University of Gdansk ** Faculty of Pharmacy, Medical University of Gdansk There are many different unique VLCD formulations. They deliver up to a total of 600 to 800 kcal per day which include appropriate levels of protein, vitamin and mineral supplementation. It has been well documented thet supervised use of a well-balanced VLCD protocol is safe and well tolerated. Weight loss over the course of a VLCD correspond to these obtained during complete starvation. The average weight loss during the well-balanced VLCD treatment consists predominantly of loss in the fat mass, preserving the lean body mass to a high degree. Using VLCD is one of the strategies in the treatment of moderate and severe obesity. Wecan also see some useful effects strictly correlated or concominant with the use the VLCD programs in the prevention and treatment of so-called civilisation-related diseases (CRD). In our experience, the combination of a well-balanced VLCD based on some vegetable-fruit traditional foods with the well-balanced vegetarian/macrobiotic diet is extremely useful in the treatment of some CRD, such as: obesity, hypertension, NIDDM, coronary heart disease, intermittent claudication, rheumatoid arthritis, polygenic hyperlipoproteinemia, porphyria cutanea tarda. We have observed causual unexpected improvement in some other diseases, like scleroderma, lupus erythematous, asthma bronchiale, chronic aggressive hepatitis. Despite its prevalence, the genesis of this positive changes has never been thoroughly established.

42

DONIESIENIA

D-22

BADANIE WSPZALENOCI POMIDZY TYPEM BUDOWY CIAA A WYSTPOWANIEM OTYOCI


KATARZYNA PRZYBYOWICZ, ROMAN CICHON, LIDIA WDOOWSKA, WITOLD KOZIKOWSKI Instytut ywienia Czowieka, ART w Olsztynie

Celem podjtych bada byo okrelenie moliwoci metodycznych pozwalajcych w sposb praktyczny zrnicowa wielko masy ciaa i wystpowanie otyoci w zalenoci od typu budowy ciaa. Badaniami objto 954 osoby w tym 495 studentw Wydziau Technologii ywnoci ART w Olsztynie oraz 495 studentw Wojskowej Akademii Technicznej w Zegrzu w wieku 20-26 lat. Przeprowadzone pomiary antropometryczne obejmoway okrelenie: masy ciaa, wysokoci, szerokoci nadgarstka oraz gruboci czterech fadw skrno-tuszczowych. Wyniki pomiarw masy ciaa i wysokoci wykorzystano do obliczenia BMI, a fadw skrno-tuszczowych do wyznaczenia zawartoci tuszczu w ciele wg. Durnina i Wormsley'a. Za podstaw zrnicowania budowy ciaa przyjto szeroko nadgarstka i utworzono pi klas w stosunku do ktrych przebadano wspzaleno z wartociami BMI i procentow zawarto tuszczu. Przeprowadzona statystyczna analiza wykazaa istnienie rnic w wartociach BMI i w zawartoci tuszczu w ciele u osb o odmiennym typie budowy ciaa.

DONIESIENIA

43

Istot leczenia jest zastosowanie w I etapie, przez okres kilku tygodnii, bardzo nisko kalorycznej diety (400 kcal/dob), bogatej w biokatalizatory rolinne (witaminy, poliaminy, enzymy, a take mikroelementy i bonnik), bezcholesterolowej, beztuszczowej, ubogiej w biako. Te kryteria spenia dieta warzywna (bez nasion) z dodatkiem owocw (zwaszcza jabek), dziki czemu organizm oczyszcza si" ze zbdnych zogw, a take uzupenia brakujce biokatalizatory. W I I etapie zaleca si na stae diet opart gwnie na ziarnach, warzywach, owocach z dodatkiem mleka zsiadego, ryb i okresowych powrotw do diety oczyszczajcej" warzywno-owocowej. Efekty kliniczne wida najwyraniej po kilku, lub kilkunastu tygodniach kuracji, kiedy to dochodzi do obnienia ciaru ciaa i samoistnej (bez potrzeby farmakoterapii) regresji nadcinienia, cukrzycy typu II, wraz z popraw wydolnoci wiecowej, zwikszeniem dystansu w miadycy zarostowej koczyn, normalizacj lipidogramu. Pod wpywem diety udaje si take uzyska remisj kliniczn przewlekych chorb zapalnych: staww, wtroby, nerek, drg oddechowych, a w niektrych przypadkach take ustpienie przykurczw i zwyrodnie okoostawowych, wraz ze zmniejszeniem blw reumatycznych i popraw sprawnoci ruchowej. W wielu przypadkach udawao si zredukowa, a nawet odstawi leki. Nie obserwowano dziaa ubocznych tej diety. Naley rozway przydatno diety warzywno-owocowej stosowanej na zmian ze zdrowym ywieniem w profilaktyce, a take jako alternatywy leczenia farmakologicznego chorb wspczesnej cywilizacji.

98

Grupa tematyczna B - YWIENIE

B-17

KONTROLA CIARU CIAA U PACJENTW Z NIEDOKRWIENN CHOROB SERCA NA DIECIE BARDZO NISKO KALORYCZNEJ WEDUG WASNEGO MODELU
EWA DBROWSKA, SYLWIA MALGORZEWICZ, GRAYNA ULASISKA, BOGDAN FALKIEWICZ*, TOMASZ NIEWGOWSKI, J E R Z Y U K A S I A K " III Klinika Chorb Wewntrznych, AM w Gdasku * Wydzia Chemii, Uniwersytet w Gdasku ** Pracownia Analizy Instrumentalnej Katedry i Zakadu Chemii Fizycz/iej, AM w Gdasku Choroba niedokrwienna serca (Chns) stanowi jedn z najczstszych przyczyn zgonw w Polsce. Czsto wie si z wadliwym ywieniem, dyslipidemi i nadwag. Nasze wczeniejsze badania wskazuj na korzystny wpyw diety bardzo nisko kalorycznej w przywracaniu waciwych proporcji lipidogramu w Chns. Celem pracy byo przeanalizowanie wpywu diety bardzo nisko kalorycznej na zachowanie si ciaru ciaa u pacjentw z Chns. Materia i metody: Badaniami objto 57 osb z rozpoznaniem Chns. Poowa z nich przebya zawa serca w okresie ostatnich 5 lat. U chorych zastosowano diet warzywno-owocow (400 kcal) przez okres 2 tygodni - u 32 osb, przez 4 tygodnie - u 10 osb, przez 6 tygodni u 15 osb. Chorych waono i mierzono przed i po diecie, obliczajc wspczynnik BMI tj. stosunek wagi ciaa do kwadratu wysokoci w metrach. Wyniki: rednia utrata wagi ciaa wynosia w cigu 2 tygodni stosowania diety - 4 kg, tj. 5,2%, BMI obniy si z 28,5 do 26,9 (u osb z nisk wag ciaa utrata wagi po 2 tygodniach diety wynosia zaledwie 3,4 kg, tj. 5,2%, za z wysok wag - 4,6 kg, czyli te 5,1%). Po 4 tygodniach diety utrata wagi wynosia 7,3 kg, tj. 8%, a po 6 tygodniach diety 12,3 kg, tj. 13,9%, BMI obniy si w tej grupie z 32 do 27. Najwiksz utrat wagi w przeliczeniu na 1 dzie obserwowano u osb stosujcych diet najkrcej tj. 2 tygodnie (0.48 kg), za najmniejsz (0,29 kg) u osb stosujcych diet najduej tj. 6 tygodni. Wnioski: Dieta bardzo nisko kaloryczna skutecznie i proporcjonalnie do wagi wyjciowej obnia ciar ciaa. Dzienna utrata ciaru ciaa jest wiksza na pocztku diety i zmniejsza si w miar czasu jej trwania.

You might also like