Zacznik do Uchway nr XLVI/330/2010 Rady Miejskiej w Paczkowie z dnia 27 maja 2010 r.

GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY PACZKW

NA LATA 2010-2013

Paczkw 2009

SPIS TRECI 1. Wstp 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce 3.1. Uregulowania prawne 3.2. Organy ochrony zabytkw 4. Uwarunkowania zewntrzne ochrony dziedzictwa kulturowego 4.1. Strategiczne cele polityki pastwa w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami 4.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie wojewdztwa i powiatu 5. Uwarunkowania wewntrzne ochrony dziedzictwa kulturowego 5.1. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie gminy (analiza dokumentw programowych gminy) 5.2. Charakterystyka zasobw i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy 5.2.1. Zarys historii obszaru gminy 5.2.2. Krajobraz kulturowy i zabytki nieruchome 5.2.3. Zabytki ruchome 5.2.4. Zabytki archeologiczne 5.2.5. Zabytki w zbiorach muzealnych i innych 5.2.6. Dziedzictwo niematerialne 5.3 Zabytki objte prawnymi formami ochrony 6. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego gminy. Analiza szans i zagroe 7. Zaoenia programowe 7.1. Priorytety i kierunki dziaa gminnego programu opieki 7.2. Zadania gminnego programu opieki 8. Instrumentarium realizacji programu opieki nad zabytkami 9. Zasady oceny realizacji programu opieki nad zabytkami 10. rda finansowania programu opieki nad zabytkami 11. Realizacja i finansowanie przez gmin zada z zakresu ochrony zabytkw 12. Zaczniki: Zacznik nr 1 Rejestr zabytkw nieruchomych Zacznik nr 2 Rejestr zabytkw archeologicznych Zacznik nr 3 Gminna Ewidencja Zabytkw Gminy Paczkw Zacznik nr 4 Stanowiska archeologiczne z terenu gm. Paczkw wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytkw Zacznik nr 5 Rejestr zabytkw ruchomych Zacznik nr 6 Lista zabytkowych kapliczek proponowanych do ujcia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego

1. WSTP Gmina Paczkw charakteryzuje si cennym krajobrazem kulturowym, bdcym spucizn po wiekach wczeniejszych, na ktry skadaj si, oprcz tworw przyrody, dziea rk ludzkich - wytwory cywilizacji. Zasoby krajobrazu kulturowego regionu podlegaj ochronie i wymagaj podejmowania dziaa strukturalnych oraz organizacyjnych, ktre w poczeniu z waciwie prowadzon opiek przez wacicieli i uytkownikw zabytkw dadz efekt w postaci prawidowo utrzymanych obiektw i obszarw zabytkowych. Ochrona zabytkw w swej istocie jest domen i zadaniem pastwa polskiego, natomiast sama opieka nad zabytkiem, pojmowanym szeroko, jest zadaniem waciciela i uytkownika, w tym take samorzdu terytorialnego. Zadania wynikajce z prawidowo prowadzonej opieki nad dziedzictwem kulturowym na poziomie gminy mog odbywa si w sposb prawidowy pod warunkiem, e bd miay charakter kompleksowy, obejmujcy wszystkie aspekty chronienia zabytkw nie tylko przed zniszczeniem, ale co najwaniejsze, przekazania go w stanie niepogorszonym nastpnym pokoleniom. Majc bowiem pen wiadomo tego, e nawet dla obiektw i obszarw, ktre utraciy swoj pierwotnie wytworzon funkcj, wsplnie ze strukturami pastwa odpowiedzialnymi za ochron zabytkw naley wygenerowa takie ich zagospodarowanie, ktre nie tylko nie naruszy ich substancji zabytkowej, ale take wprowadzi nowe funkcje gwarantujce im nowe zagospodarowanie, a jednoczenie pozwalajce na ich przetrwanie. Ten sposb dziaania moliwy jest jednak pod warunkiem, e dziaania prowadzone w rodowisku kulturowym bd spjne na rnych szczeblach zarzdzania administracyjnego w obrbie kompetencji struktur pastwa i samorzdu. Z tego wzgldu podstawow zasad dziaania samorzdu gminnego powinno by denie do wzajemnego uzupeniania si ekonomicznych i kulturowych aspektw rozwoju, a ich wykorzystanie powinno stanowi jeden z priorytetw polityki gminnej. Opracowanie Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami powinno suy rozwojowi gminy poprzez denie do poprawy stanu zachowania zabytkw, eksponowania walorw krajobrazu kulturowego, wykorzystania zabytkw na potrzeby spoeczne, gospodarcze i edukacyjne. Gminny program opieki nad zabytkami ma za zadanie peni wan rol spoeczn, dy do zachowania cigoci tradycji i tosamoci kultury regionu, a jego konsekwentna realizacja sta si istotnym czynnikiem rozwoju gminy. Nie mniej wanym oczekiwanym efektem powinny by dziaania podnoszce poziom lokalnej wiadomoci spoecznej, w wyniku czego zwikszy si poczucie lokalnoci jako wyrnika wzmacniajcego wizi spoeczne. 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 5 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz. U. 2001 r. Nr 142, poz. 159 z pn. zm.) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568), Burmistrz Gminy Paczkw sporzdza na okres 4 lat Program Opieki nad Zabytkami Gminy Paczkw (art. 87 ust. 3 ww. ustawy). Gminny program opieki nad zabytkami podlega uchwaleniu przez Rad Gminy, po uzyskaniu opinii wojewdzkiego konserwatora zabytkw. Program ogaszany jest w wojewdzkim dzienniku urzdowym. Z realizacji programu Burmistrz Paczkowa sporzdza, co dwa lata sprawozdanie, ktre przedstawia na sesji Radzie Gminy. Oglne wytyczne do sporzdzenia programw ujte s w dokumencie Narodowa Strategia Kultury na lata 2004 2013 przyjtym przez Rad Ministrw w dniu 21 wrzenia 2004 r. oraz jego przedueniu Uzupenienie Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004 2020 przyjtym w 2005 r. Dokumentem sucym wdroeniu Narodowej Strategii Kultury jest Narodowy Program Kultury Ochrona Zabytkw i Dziedzictwa Kulturowego. Program ten jest zgodny z narodowym planem rozwoju oraz zaoeniami Krajowego Programu Zabytkw. Podstaw do sformuowania Narodowego Programu Kultury Ochrona Zabytkw i Dziedzictwa Kulturowego jest uznanie sfery dziedzictwa za podstaw rozwoju kultury i jej upowszechniania, a take za potencja regionw, sucy wzrostowi konkurencyjnoci regionw dla turystw, inwestorw i mieszkacw. Narodowy Program Kultury Ochrona Zabytkw i Dziedzictwa Kulturowego ma okrelony plan dziaania. Wytyczone zostay strategiczne cele polityki pastwa w sferze ochrony zabytkw: przygotowanie skutecznego systemu prawno - finansowego wspierania ochrony i opieki nad zabytkami; podjcie prac nad kompleksowym systemem edukacji na rzecz dziedzictwa; poszukiwanie instrumentw wzmacniajcych efekty dziaalnoci suby konserwatorskiej; intensyfikacja ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego, w tym szczeglnie kompleksowa poprawa stanu zabytkw nieruchomych. Celem Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Paczkw, opracowanego w oparciu o Gminn Ewidencj Zabytkw, jest stworzenie caociowej i wieloletniej strategii ochrony zabytkw, znajdujcych si na terenie gminy Paczkw, realizowanej w 4-letnich cyklach, rodkami optymalnymi, dostpnymi przez gmin, zarwno

prawnymi (zapisy dotyczce ochrony zabytkw w planach zagospodarowania przestrzennego) jak te finansowymi (przeznaczenie czci budetu gminy na ochron zabytkw). Program okrela rwnie kierunek podejmowanych przez gmin dziaa, majcych na celu szeroko pojt ochron dziedzictwa kulturowego. Gwnym celem Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Paczkw jest wzmocnienie ochrony i opieki nad zabytkami, ktra jest istotn czci dziedzictwa kulturowego oraz poprawa stanu zabytkw w gminie poprzez wczenie problemw ochrony zabytkw do systemu zada strategicznych, jak rwnie uwzgldnianie uwarunkowa ochrony dziedzictwa kulturowego cznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i rwnowagi ekologicznej. Zasadne jest rwnie zahamowanie procesw degradacji zabytkw i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania, wyeksponowanie poszczeglnych zabytkw oraz walorw krajobrazu kulturowego, podejmowanie dziaa zwikszajcych atrakcyjno zabytkw dla potrzeb spoecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjajcych wzrostowi rodkw finansowych na opiek nad zabytkami. Wanym zadaniem jest rwnie okrelenie warunkw wsppracy z wacicielami zabytkw eliminujcych sytuacje konfliktowe zwizane z ich wykorzystaniem. Ochron zabytkw i opiek nad zabytkami uwzgldnia si przy sporzdzaniu i aktualizacji planw zagospodarowania oraz w strategiach rozwoju (art. 18 ust. 1). W szczeglnoci dotyczy to: zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia; innych zabytkw nieruchomych znajdujcych si w gminnej ewidencji zabytkw, parkw kulturowych. W studium i planie, o ktrych mowa w ust. 1 cytowanej ustawy, ustala si, w zalenoci od potrzeb strefy ochrony konserwatorskiej, obszary, na ktrych obowizuj okrelone ustaleniami planu ograniczenia, zakazy i nakazy majce na celu ochron znajdujcych si na tym obszarze zabytkw (art. 19). Sposb prowadzenia rejestru zabytkw oraz ewidencji gminnych okrela rozporzdzenie Ministra Kultury z dnia 14 maja 2004 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytkw, krajowej, wojewdzkiej i gminnej ewidencji zabytkw oraz krajowego wykazu zabytkw skradzionych lub wywiezionych za granic niezgodnie z prawem (Dz. U. z 2004 r. Nr 124 poz. 1305). 3. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE 3.1. Uregulowania prawne Zabytki zostay objte ochron zadeklarowan, jako konstytucyjny obowizek pastwa i kadego obywatela, co okrela art. 5 i 6 ust. 1 i art. 86 Konstytucji RP. W art. 5 Konstytucji RP czytamy: Rzeczpospolita Polska strzee niepodlegoci i nienaruszalnoci swojego terytorium, zapewnia prawo wolnoci i prawa czowieka i obywatela oraz bezpieczestwo obywateli, strzee dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochron rodowiska, kierujc si zasad zrwnowaonego rozwoju. W art. 6 ust. 1 napisano: Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i rwnego dostpu do dbr kultury, bdcej rdem tosamoci narodu polskiego, jego trwania i rozwoju, a w art. 86: Kady jest obowizany do dbaoci o stan rodowiska i ponosi odpowiedzialno za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej odpowiedzialnoci okrela ustawa. Gwnym aktem prawnym regulujcym zasady ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce jest ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z pn. zm.), regulujca w sposb caociowy pojcia zabytku, ochrony i opieki nad zabytkami, form ochrony, kompetencje organw ochrony zabytkw, w tym administracji rzdowej i samorzdowej, formy finansowania opieki nad zabytkami, ich ewidencjonowania, etc. W rozumieniu ustawy o zabytkach ich ochrona zabytkw polega na podejmowaniu przez organy administracji publicznej dziaa majcych na celu zapewnienie warunkw prawnych, organizacyjnych i finansowych umoliwiajcych trwae zachowanie zabytkw oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie. Dziaania winny obj take zapobieganie zagroeniom mogcym spowodowa uszczerbek dla wartoci zabytkw, udaremnianie niszczenia i niewaciwego korzystania z zabytkw. Rwnie wane jest przeciwdziaanie kradziey, zaginiciu lub nielegalnemu wywozowi zabytkw za granic, a take kontrola ich stanu zachowania i przeznaczenia. Zadania te winny by uwzgldnione w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy ksztatowaniu rodowiska (art. 4 cytowanej ustawy). Opieka nad zabytkiem sprawowana jest przez jego waciciela lub posiadacza. Polega ona w szczeglnoci na zapewnieniu warunkw naukowego badania i dokumentowania zabytku, prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robt budowlanych przy zabytku, zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie, korzystania z zabytku w sposb zapewniajcy trwae zachowanie jego wartoci, popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczenia dla historii i kultury (art. 5 cytowanej ustawy). Zgodnie z art. 6 cytowanej ustawy ochronie i opiece podlegaj bez wzgldu na stan zachowania zabytki nieruchome, ruchome i archeologiczne:

za zabytki nieruchome uznaje si krajobraz kulturowy, ukady urbanistyczne, ruralistyczne i zespoy budowlane, dziea architektury i budownictwa, dziea budownictwa obronnego, obiekty techniki, cmentarze, parki, ogrody i inne formy zaprojektowanej zieleni, miejsca upamitniajce wydarzenia historyczne lub dziaalno wybitnych osobistoci bd instytucji; za zabytki ruchome uznaje si dziea sztuk plastycznych, rzemiosa artystycznego i sztuki uytkowej, kolekcje, numizmaty oraz pamitki historyczne, wytwory techniki, materiay biblioteczne, instrumenty muzyczne, wytwory sztuki ludowej i rkodziea, inne obiekty etnograficzne oraz przedmioty upamitniajce wydarzenia historyczne bd dziaalno wybitnych osobistoci lub instytucji; zabytkami archeologicznymi s pozostaoci terenowe pradziejowego i historycznego osadnictwa, cmentarzyska, kurhany, relikty dziaalnoci gospodarczej, religijnej i artystycznej. Ustawowej ochronie podlegaj rwnie nazwy geograficzne, historyczne lub tradycyjne nazwy obiektu budowlanego, placu, ulicy lub jednostki osadniczej. Artyku 7 ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami reguluje nastpujce formy ochrony zabytkw: wpis do rejestru zabytkw, ktry dla zabytkw znajdujcych si na terenie wojewdztwa prowadzi wojewdzki konserwator zabytkw; sposb prowadzenia rejestru oraz ewidencji zabytkw okrela rozporzdzenie Ministra Kultury z dnia 14 maja 2004 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytkw, krajowej, wojewdzkiej i gminnej ewidencji zabytkw oraz krajowego wykazu zabytkw skradzionych lub wywiezionych za granic niezgodnie z prawem (Dz. U. z 2004 r. Nr 124, poz. 1305); uznanie za pomnik historii zabytku nieruchomego o szczeglnej wartoci dla kultury, wpisanego na List Pomnikw Historii przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek ministra waciwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego; utworzenie parku kulturowego w celu ochrony krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyrniajcych si krajobrazowo terenw z zabytkami nieruchomymi, charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej; park kulturowy moe na podstawie uchway utworzy rada gminy po zasigniciu opinii wojewdzkiego konserwatora zabytkw; ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, dotyczce w szczeglnoci zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru zabytkw i ich otoczenia; innych zabytkw nieruchomych znajdujcych si w gminnej ewidencji zabytkw oraz parkw kulturowych; w studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy ustala si rwnie, w zalenoci od potrzeb, strefy ochrony konserwatorskiej obejmujce obszary, na ktrych obowizuj okrelone ustaleniami planu ograniczenia, zakazy i nakazy, majce na celu ochron znajdujcych si na tym obszarze zabytkw. Wykonywanie zada w zakresie kultury i ochrony zabytkw jest ustawowym zadaniem samorzdw, co reguluje art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym. Zostay w nim okrelone zadania wasne gminy: zaspakajanie zbiorowych potrzeb wsplnoty naley do zada wasnych gminy. W szczeglnoci zadania wasne obejmujce sprawy kultury, w tym ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami. 3.2. Organy ochrony zabytkw Zgodnie z zapisem artykuu 89 ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad nimi organami ochrony zabytkw s: Minister waciwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, w imieniu, ktrego zadania i kompetencje, w tym zakresie, wykonuje: Generalny Konserwator Zabytkw; wojewoda, w imieniu, ktrego zadania i kompetencje, w tym zakresie, wykonuje wojewdzki konserwator zabytkw. Do zada wykonywanych przez Generalnego Konserwatora Zabytkw nale w szczeglnoci (art. 90 cytowanej ustawy): 1) opracowywanie krajowego programu ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami; 2) realizacja zada wynikajcych z krajowego programu ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami oraz z koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju; 3) podejmowanie dziaa zwizanych ze wspieraniem rozwoju regionalnego i realizacj kontraktw wojewdzkich w sprawach opieki nad zabytkami; 4) prowadzenie krajowej ewidencji zabytkw i krajowego wykazu zabytkw skradzionych lub wywiezionych za granic niezgodnie z prawem; 5) wydawanie decyzji, postanowie i zawiadcze w sprawach okrelonych w ustawie oraz w przepisach odrbnych; 6) organizowanie i prowadzenie kontroli w zakresie przestrzegania oraz stosowania przepisw dotyczcych ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami; 7) sprawowanie nadzoru nad dziaalnoci wojewdzkich konserwatorw zabytkw; 8) promowanie bada naukowych w zakresie konserwacji zabytkw;

9) organizowanie szkole dla sub konserwatorskich; 10) organizowanie konkursw promujcych opiek nad zabytkami, w tym przyznawanie wyrnie, nagrd pieninych lub rzeczowych; 11) opiniowanie wnioskw o nadanie odznaki Za opiek nad zabytkami; 12) wsppraca z organami administracji publicznej w sprawach ochrony zabytkw; 13) organizowanie szkole w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami; 14) podejmowanie dziaa dotyczcych troski o zabytki zwizane z histori Polski, pozostajce poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Do zada wykonywanych przez wojewdzkiego konserwatora zabytkw nale w szczeglnoci (art. 91): 1) realizacja zada wynikajcych z krajowego programu ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami; 2) sporzdzanie, w ramach przyznanych rodkw budetowych, planw finansowania ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami; 3) prowadzenie rejestru i wojewdzkiej ewidencji zabytkw oraz gromadzenie dokumentacji w tym zakresie; 4) wydawanie, zgodnie z waciwoci, decyzji, postanowie i zawiadcze w sprawach okrelonych w ustawie oraz w przepisach odrbnych; 5) sprawowanie nadzoru nad prawidowoci prowadzonych bada konserwatorskich, architektonicznych, prac konserwatorskich, restauratorskich, robt budowlanych i innych dziaa przy zabytkach, a take bada archeologicznych; 6) organizowanie i prowadzenie kontroli w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami; 7) opracowywanie wojewdzkich planw ochrony zabytkw na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych oraz koordynacja dziaa przy realizacji tych planw; 8) upowszechnianie wiedzy o zabytkach; 9) wsppraca z innymi organami administracji publicznej w sprawach ochrony zabytkw. Przy ministrze waciwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego dziaa Rada Ochrony Zabytkw, jako organ opiniodawczo - doradczy w sprawach realizacji polityki Rady Ministrw w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad nimi. Przy Generalnym Konserwatorze Zabytkw dziaa Gwna Komisja Konserwatorska, jako organ opiniodawczy do spraw dziaa konserwatorskich podejmowanych przy zabytkach. Przy wojewdzkim konserwatorze zabytkw dziaa Wojewdzka Rada Ochrony Zabytkw, jako organ opiniodawczy w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami. Krajowy Orodek Bada i Dokumentacji Zabytkw wraz z orodkami regionalnymi (Regionalny Orodek Bada i Dokumentacji Zabytkw w Opolu) zajmuje si problematyk rozpoznania, dokumentacji i ochrony dziedzictwa kulturowego. 4. UWARUNKOWANIA ZEWNTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 4.1. Strategiczne cele polityki pastwa w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami Wzmiankowana ustawa o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami zobowizuje Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego do opracowania, przy pomocy Generalnego Konserwatora Zabytkw, Krajowego Programu Ochrony Zabytkw i Opieki nad Zabytkami. Natomiast Gminny Program opiera si na opracowanych i zatwierdzonych w dniu 10 maja 2004 r. przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Tezach do opracowania krajowego programu ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami, wedug ktrych wzmiankowany krajowy program powinien zawiera: 1. Uwarunkowania ochrony i opieki nad zabytkami: stan zabytkw nieruchomych, stan zabytkw ruchomych, stan zabytkw archeologicznych, stan zabytkw techniki, pomniki historii i obiekty wpisane na List wiatowego Dziedzictwa Kulturalnego UNESCO, stan sub konserwatorskich, stan opieki nad zabytkami, stan uregulowa prawnych. 2. Dziaania o charakterze systemowym: powizanie ochrony zabytkw z polityk ekologiczn, ochrony przyrody, architektoniczn i przestrzenn, celn i polityk bezpieczestwa pastwa, wypracowanie strategii ochrony dziedzictwa i wprowadzenie jej do polityk sektorowych. 3. System finansowania: stworzenie sprawnego systemu finansowania ochrony i opieki konserwatorskiej. 4. Dokumentowanie, monitorowanie i standaryzacja metod dziaania - ujednolicenie metod dziaa profilaktycznych, konserwatorskich, restauratorskich i ochronnych. 5. Ksztacenie i edukacja: ksztacenie profilaktyczne, podyplomowe i system uznawalnoci wyksztacenia, edukacja spoeczestwa, edukacja wacicieli i uytkownikw. 6. Wsppraca midzynarodowa: wsppraca z instytucjami i organizacjami, wsppraca na obszarze Europy rodkowej.

Rada Ministrw w dniu 21 wrzenia 2004 r. przyja Narodow Strategi Rozwoju Kultury na lata 2004 - 2013 oraz Uzupenienia Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004 - 2020. Oba dokumenty zawieraj strategiczne cele polityki pastwa i uwarunkowania formalno - prawne w sferze ochrony zabytkw. Jednym z czoowych zaoe jest ochrona i opieka nad dziedzictwem kulturowym, a jednym z celw strategicznych jest ochrona i rewaloryzacja zabytkw. Cel ten sta si jednym z priorytetw Narodowego Programu Kultury - Ochrona Zabytkw i Dziedzictwa Kulturowego. Celem strategicznym w/w Programu jest intensyfikacja ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego, w tym szczeglnie kompleksowa poprawa stanu zabytkw nieruchomych. Celami czstkowymi tego Programu s: poprawa warunkw instytucjonalnych, prawnych i organizacyjnych w sferze dokumentacji i ochrony zabytkw; kompleksowa rewaloryzacja zabytkw i ich adaptacja na cele kulturalne, turystyczne, edukacyjne, rekreacyjne i inne cele spoeczne; zwikszenie roli zabytkw w rozwoju turystyki i przedsibiorczoci poprzez tworzenie zintegrowanych narodowych produktw turystycznych; promocja polskiego dziedzictwa kulturowego w Polsce i za granic, w szczeglnoci za pomoc narzdzi spoeczestwa informatycznego; rozwj zasobw ludzkich oraz podnoszenie wiadomoci spoecznej w sferze ochrony dziedzictwa kulturowego; tworzenie warunkw dla rozwoju i ochrony dziedzictwa kultury ludowej; zabezpieczenie zabytkw przed nielegalnym wywozem za granice Polski. W Uzupenieniach Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004-2020, poza przesuniciem daty kierunkowej, wprowadzono programy operacyjne, jako system realizacyjny Narodowej Strategii Rozwoju Kultury, powizane z finansowaniem dziaalnoci kulturalnej ze rodkami znajdujcymi si w dyspozycji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dla dziaa zwizanych z opiek nad zabytkami powoano Program Operacyjny DZIEDZICTWO KULTUROWE nastpujcymi z priorytetami: 1. Rewaloryzacja zabytkw nieruchomych i ruchomych. 2. Rozwj instytucji muzealnych. 3. Ochrona dziedzictwa narodowego poza granicami kraju. 4. Ochrona zabytkw archeologicznych. 5. Tworzenie zasobw cyfrowych dziedzictwa kulturowego. 6. Ochrona zabytkowych cmentarzy. Celem ww. Programu jest intensyfikacja ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego, w tym kompleksowa poprawa stanu zabytkw oraz rozwj kolekcji muzealnych, gdzie celami czstkowymi s: poprawa stanu zachowania zabytkw; zwikszenie narodowego zasobu dziedzictwa kulturowego (w tym dziedzictwa archeologicznego); kompleksowa rewaloryzacja zabytkw i ich adaptacja na cele inne ni kulturalne; zwikszenie roli zabytkw w rozwoju turystyki i przedsibiorczoci poprzez tworzenie zintegrowanych narodowych produktw turystycznych; poprawa warunkw instytucjonalnych, prawnych i organizacyjnych w zakresie ochrony zabytkw i ich dokumentacji; zabezpieczenie zabytkw, muzealiw i archiwaliw przed skutkami klsk ywioowych, kradzieami i nielegalnym wywozem za granice oraz na wypadek sytuacji kryzysowej i konfliktu zbrojnego. Ponadto przy tworzeniu Gminnego Programu korzystano z metody i instrukcji Krajowego Orodka Bada i Dokumentacji Zabytkw w Warszawie zawartych w opracowaniu Gminny program opieki nad zabytkami. Poradnik metodyczny. 4.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie wojewdztwa i powiatu Gminny Program zgodny jest w swych zaoeniach z: 1. Programem Opieki nad Zabytkami Wojewdztwa Opolskiego na lata 2007- 2010 (sporzdzony w zwizku z uchwa nr XIV/158/2007 z dnia 20 grudnia 2007 r.), w ktrym zawarto m. in. wytyczne i zalecenia do powiatowych i gminnych programw opieki nad zabytkami. Wymieniono nastpujce cele ochrony zabytkw i krajobrazu kulturowego na terenie gminy: utrzymanie i zarzdzanie zasobem regionalnego dziedzictwa; poprawa stanu zachowania krajobrazu i dziedzictwa regionalnego oraz odnowa wsi; ochrona dziedzictwa archeologicznego; rozwj instytucji opieki nad zabytkami; rozwj muzealnictwa i wystawiennictwa; ochrona i ksztatowanie krajobrazu kulturowego;

wstrzymanie procesu degradacji zaoe parkowo - paacowych; wspieranie inicjatyw majcych na celu podniesienie rangi obiektw i zespow zabytkowych; wspieranie dziaa istniejcych szlakw oraz inicjatyw na rzecz tworzenia nowych, obejmujcych cenne zespoy i obiekty zabytkowe; promocja regionalnego dziedzictwa kulturowego i rozwj tosamoci regionalnej; podniesienie poziomu edukacji spoeczestwa dot. Regionalnego dziedzictwa kulturowego; powoanie nowych instytucji do spraw dziedzictwa i wsppraca z ju istniejcymi; wsppraca midzy regionami. 2. Strategi Rozwoju Wojewdztwa Opolskiego na lata 2000 - 2015 (uchwaa Nr XXXIX/350/2005 Sejmiku Wojewdztwa Opolskiego z dnia 11 padziernika 2005 r.). Dokument ten jest podstawowym dokumentem strategicznym dla tworzenia polityki rozwojowej wojewdztwa opolskiego. Wrd celw, jakie wyznacza znajduj si odniesienia do dziedzictwa kulturowego tj.: dbao o instytucje kultury na terenie wojewdztwa opolskiego oraz konieczno stworzenia systemu ochrony dbr kultury; ochrona dziedzictwa kulturowego, wielu obiektw zabytkowych przed zniszczeniem i dewaluacj, jako obowizek spoecznoci regionu i powinnoci wobec przyszych pokole; w sferze kultury przyjto zasad kreowania dobrego wizerunku regionu; kultura, jako czynnik integracji spoecznej, musi znale miejsce w planach rozwojowych; tworzenie warunkw trwaego zrwnowaonego rozwoju poprzez rewitalizacj i ochron rodowiska w tym krajobrazu kulturowego; dziaania na rzecz zachowania i wykorzystania zasobw kulturowych i przyrodniczych wsi; tworzenie warunkw do rozwoju wielokulturowoci regionalnej; 3. Planem zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa opolskiego, przyjtym uchwa Nr XLIX/357/2002 z dnia 24 wrzenia 2002 r. Jest on podstawowym dokumentem okrelajcym zasady organizacji struktury przestrzennej wojewdztwa oraz zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego w przekroju podstawowych komponentw przestrzeni, a przypadku dziedzictwa kulturowego wskazuje obszary i dziaania, ktre tworz zasady i kierunki dla programu rewaloryzacji przestrzeni historycznej w ukadzie lokalnym, regionalnym i krajowym. Realizacja polityki przestrzennej wyraona w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Opolskiego winna doprowadzi do uzyskania przestrzeni o wysokich walorach estetycznych architektury i krajobrazu, czerpicych z dziedzictwa przyrody i kultury oraz nadajcy przestrzeni indywidualny wyraz. W celu skutecznej ochrony krajobrazu kulturowego plan przewiduje nastpujce kierunki dziaa: ograniczenie rozpraszania zabudowy poprzez rozwj budownictwa na zasadzie dogszczania istniejcych jednostek osadniczych; nie wprowadzanie obiektw agresywnych krajobrazowo tzn. o duych kubaturach, wysokich kominach itp.; preferowanie zabudowy nawizujcej do cech regionalnych (ukad kalenicy, pokrycie dachu, ksztat bryy budynku, zagospodarowanie dziaki) i krajobrazu; utrzymanie regionalno - historycznej skali i struktury jednostek osadniczych; stosowanie szczegowych wytycznych architektonicznych dla nowopowstajcego budownictwa zagrodowego, mieszkaniowego oraz usugowego i ich egzekwowanie; izolowanie zieleni obiektw dysharmonijnych; czenie ochrony rodowiska kulturowego z ochron rodowiska przyrodniczego poprzez ochron krajobrazu naturalnego zwizanego przestrzennie z historycznym zaoeniem architektonicznym. W celu skutecznej ochrony zabytkowych ukadw staromiejskich plan przewiduje nastpujce kierunki dziaa: opracowanie planw szczegowych i rewaloryzacji zabytkowych ukadw przestrzennych, w szczeglnoci w miastach zabytkowych o randze krajowej, uwzgldniajcych ochron przed uciliwociami wynikajcymi z prowadzenia dziaalnoci gospodarczej i ukadw komunikacyjnych; wykonanie prac dokumentacyjnych archiwizujcych rozwj przestrzenny miejscowoci; rygorystyczne realizowanie wytycznych konserwatorskich w zakresie rewaloryzacji i uytkowania obiektw zabytkowych; preferowanie nowej zabudowy nawizujcej do stylu regionalnego i istniejcej zabudowy; objcie szczegln ochron panoram miast poprzez wyznaczenie strefy ekspozycji oraz chronionych osi widokowych, eksponowanie i odtwarzanie w sylwetach miejscowoci dominant architektonicznych: wie kociow, zamkw, ratuszy; utrzymanie historycznego rozplanowania oraz podkrelenie i uczytelnienie uksztatowania przestrzennego miast;

konsekwentne modernizowanie bd likwidowanie elementw dysharmonijnych pooonych w zabytkowych centrach miast; utrzymanie ulic w ich dzisiejszym przebiegu oraz liniach rozgraniczajcych; utrzymanie mieszkalno - usugowego charakteru centrum miast; wprowadzanie do obiektw zabytkowych funkcji zgodnych z ich pierwotnym przeznaczeniem bd niekolidujcych z ich zabytkowym charakterem; dziaania zwizane z ochron przeciwpowodziow nie powinny wpywa niekorzystnie na obraz i uksztatowanie obszarw miejskich pooonych nad rzek Odr; konserwacj, rewaloryzacj i adaptacj w odniesieniu do obiektw i terenw zabytkowych w uzgodnieniu z Opolskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw; podporzdkowanie wytycznym konserwatorskim rewaloryzacji i uytkowania obiektw zabytkowych; wykonanie dla obiektw zabytkowych prac dokumentacyjnych archiwizujcych histori, przeksztacenia i podstawowe historyczne elementy konstrukcyjne wraz z detalami architektonicznymi; wprowadzanie do obiektw zabytkowych funkcji zgodnych z ich pierwotnym przeznaczeniem bd nie kolidujcych z ich zabytkowym charakterem; oznaczenie i opisanie obiektw zabytkowych w celu uwiadomienia spoeczno znaczenia zabytkw w historii regionu; utrzymanie istniejcych muzew regionalnych jako szczeglnie cennych miejsc zachowania dziedzictwa kulturowego. 4. Studium zagospodarowania przestrzennego pogranicza polsko - czeskiego z czerwca 2005 r. zostao wykonane na zlecenie Departamentu Spraw Przestrzennych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z listopada 2005 r. ze strony Republiki Czeskiej oraz Departamentu adu Przestrzennego Ministerstwa Infrastruktury z marca 2005 ze strony Rzeczypospolitej Polskiej. W celu skutecznej ochrony krajobrazu kulturowego plan przewiduje nastpujce kierunki dziaa: dziaania na rzecz wzmocnienia i zachowania regionalnych tradycji architektonicznych; podnoszenie wiadomoci spoecznej i edukacji z zakresu ochrony rodowiska naturalnego i kulturowego; rewitalizacja krajobrazu kulturowego w rejonach wiejskich; zabiegi organizacyjno - techniczne na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego. 5. Na poziomie powiatowym najwaniejszym dokumentem planistycznym jest Strategia Rozwoju Powiatu Nyskiego. Strategia Rozwoju Wsplnoty Midzygminno Powiatowej Ziemi Nyskiej na lata 2004 2015 uchwaa Nr XX/174/04 Rady Powiatu w Nysie z dnia 18 czerwca 2004 r. Gwne cele dotyczce dziedzictwa kulturowego uwzgldnione w Strategii Rozwoju to: renowacja, konserwacja i utrzymanie zabytkw; wspieranie dziaa stowarzysze zajmujcych si ochron zabytkw na terenie powiatu nyskiego; powoanie i organizacja Regionalnego Centrum Konserwacji i Renowacji Zabytkw; opracowanie projektw rekonstrukcji zabudowy staromiejskiej miast Ziemi Nyskiej ze szczeglnym uwzgldnieniem Starwki Paczkowa; wykorzystanie posiadanego potencjau kulturowego, historycznego i przyrodniczego do rozwoju sektora turystyki; opracowanie i wdroenie koncepcji rewitalizacji fortyfikacji nyskich. 5. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 5.1. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie gminy (analiza dokumentw programowych gminy). Kwestie ochrony i opieki nad zabytkami w Gminie Paczkw omawiaj szerzej nastpujce dokumenty: 1. Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Gminy Paczkw. Wymienia si tu obiekty i strefy podlegajce ochronie konserwatorskiej i okrela zasady ich ochrony; zgodnie z obowizujcymi przepisami. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego musi by zgodny z zapisami studium, a naruszenie zasad i trybu sporzdzania studium lub planu miejscowego powoduje niewano uchway Rady Gminy w caoci lub czci. Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego uwzgldnia ochron zewidencjonowanych zabytkw, lecz nie posiada mocy prawnej. Brak tej podstawy nie nakada obowizku uzgadniania ani konsultowania z organem konserwatorskim zada przy tego typu obiektach. W tym przypadku waciwe uytkowanie i naleyta opieka nad obiektami zewidencjonowanymi zaley przede wszystkim od dobrej woli i wiadomoci wacicieli i uytkownikw. Jest to dokument niezbdny do koordynowania dziaa zwizanych z zagospodarowaniem terenw na obszarze gminy. Wskazuje szanse poprawy sytuacji ekonomiczno - gospodarczej w oparciu o rolniczy

charakter gminy, walory rodowiska przyrodniczego, pooenie geograficzne i dobrze zachowane zasoby kultury. W czci IV Kierunki i zasady ochrony wartoci kulturowych zwrcono uwag na wartoci, ktre powinny by brane pod uwag w planach zagospodarowania przestrzennego gminy: konserwacj i rewaloryzacj w odniesieniu do obiektw i terenw zabytkowych; adaptacj w odniesieniu do obiektw i terenw o potencjalnych wartociach kulturowych; modernizacj w odniesieniu do obiektw nie majcych cech zabytkowych, a dysharmonizujcych obszar o wartociach kulturowych; utrwalenie dotychczasowej formy przestrzennej w danej miejscowoci w sytuacji niewielkiego nawarstwienia w stosunku do formy pierwotnej; ochron terenw osadniczych przed niekontrolowan, pod wzgldem estetyki architektonicznej, zabudow niedostosowan do rodowiska kulturowego; eliminacj czynnikw degradujcych ukady historyczne jednostek osadniczych; adaptacj i modernizacj elementw zabudowy i krajobrazu do potrzeb wspczesnych; zagospodarowanie obiektw opuszczonych; rewaloryzacj wartoci krajobrazowych, zachowaniem i adaptacj dawnych zagrd chopskich i folwarkw stanowicych wartoci historyczne i krajobrazowe; eksponowanie regionalnej odrbnoci terenu; bezwzgldna ochron historycznego ukadu przestrzennego i komunikacyjnego jednostek osadniczych; projektowanie nowej zabudowy indywidualnie, w dostosowaniu do otoczenia oraz zachowania rwnowagi elementw krajobrazu historycznego regionu. 3. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Paczkw (MPZP) przyjty uchwa Nr XXX/181/04 Rady Miejskiej w Paczkowie z dnia 30 grudnia 2004 r. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miasta Paczkw dziaania inwestycyjno budowlane polega bd na: restauracji i rekonstrukcji historycznego ukadu urbanistycznego, zachowaniu i konserwacji istniejcych elementw zabytkowych, na odtworzeniu waniejszych fragmentw zniszczonych i znieksztaconych oraz na ksztatowaniu nowych elementw ukadu przestrzennego w dostosowaniu do historycznej koncepcji urbanistycznej; w dziaaniach tych uwzgldni naley szczeglnie zachowanie historycznego ukadu ulic oraz ich przekroju poprzecznego (szerokoci i wysokoci pierzei obrzenych kwartaw zabudowy, linii rozgraniczajcych rwnowanych liniom zabudowy, zachowywaniu lub odtwarzaniu historycznych nawierzchni jezdni, placw i chodnikw); restauracji z dopuszczeniem ograniczonej przebudowy konstrukcji i przebudowy infrastruktury technicznej obiektw zabytkowych, wytyczne okrelajce zakres tej przebudowy wydaje OWKZ na wniosek uprawnionego projektanta; dopuszczeniu ewentualnej rekonstrukcji fragmentw historycznej zabudowy (dotyczy brakujcych elementw wntrz urbanistycznych); dopuszczeniu nowej zabudowy plombowej i uzupeniajcej (w tym na w/w terenach) ktra sw wysokoci, rozczonkowaniem, uksztatowaniem bry oraz podziaami architektonicznymi ma by podporzdkowana zachowanej stylowej zabudowie historycznej, przy czym podporzdkowanie to nie musi obejmowa detalu architektonicznego; wprowadzaniu detalu urbanistycznego jednolitego stylistycznie, dostosowanego do historycznego charakteru starego miasta; ograniczaniu umieszczania reklam poziomych na wysoko maksymaln pasw podokiennych 2 kondygnacji przyziemia; usuniciu form dysharmonizujcych. 4. Strategia Rozwoju Gminy Paczkw. Rada Miejska w Paczkowie uchwalia program gospodarczy Program ten okrela polityk przestrzenn Gminy Paczkw: zwikszanie rodkw (nakadw) gminy na kultur i sport; unowoczenianie bazy owiatowej na miar XXI wieku (budynki, pracownie, obiekty sportowe); rozwj i integracja rodowiska kulturotwrczego w gminie. 5. Plan Rozwoju Lokalnego na lata 2004- 2013 uchwala nr XXXIII/195/05 Rady Miejskiej w Paczkowie z dnia 24 lutego 2005 r. Plan ten oprcz bardzo krtkiej oceny stanu obiektw dziedzictwa kulturowego, przede wszystkim zajmuje si planowaniem inwestycji. Wrd dziaa powodujcych popraw rodowiska kulturowego, turystyki znajduje si: renowacja, konserwacja i ekspozycja wietlna zabytkowych zabudowa w miecie (w tym: stopniowa wymiana pokry dachowych, stopniowe malowanie elewacji, renowacja baszt i murw obronnych, owietlenie wiey kocielnej i baszt oraz remont Ratusza); renowacja i rozbudowa cmentarzy w Wilamowej i Paczkowie.

6. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Paczkw na lata 2007-2013 przygotowano w celu wzmocnienia potencjau rozwojowego gminy poprzez rewitalizacje przestrzeni publicznych i nadanie im nowych funkcji turystycznych, rekreacyjnych i sportowych oraz aktywizacje spoecznoci lokalnej. Wyznaczy on dugofalowe dziaania poprzez wskazanie zada inwestycyjnych, okrelenie kosztw oraz wzajemne powizanie ich z polityk regionaln. Celem rewitalizacji jest nowy rozwj miejscowoci, zapewniajcy lepsze warunki ycia mieszkacw, zachowanie substancji zabytkowej miejscowoci i w konsekwencji przycignicie turystw i inwestorw. W ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji przewidziano realizacj projektw dotyczcych: rewitalizacji Historyczne Centrum Miasta Paczkw w granicach historycznych murw miejskich, wraz z otaczajca zieleni. Granica obszaru biegnie wzdu nastpujcych ulic: wschodni stron ul. Staszica, od strony pnocno- wschodniej i wschodniej wzdu zieleni miejskiej otaczajcej mury obronne a do ul. Wojska Polskiego, nastpnie, w kierunku poudniowym, plantami miejskimi, a do ul. Sienkiewicza, ulic Sienkiewicza do zbiegu z ul. Staszica i ul. Daszyskiego; renowacja zabytkowej struktury mieszkalnej; remont konserwatorski elewacji budynku gwnego oraz wiey ratusza; rewitalizacja murw obronnych wraz z terenem plantw miejskich; remont owietlenia, wietlna wizualizacja obiektw zabytkowych w Paczkowie oraz instalacja systemu monitoringu ulicznego; wymiana zdegradowanej infrastruktury technicznej w rejonie Rynku obejmujca wymian nawierzchni, sieci wodocigowej, kanalizacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej; renowacja i modernizacja zabytkowej struktury mieszkalno usugowej. 5.2. Charakterystyka zasobw i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy Celem Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami nie jest powtarzanie znanych i dostpnych informacji na temat historii zachowanych obiektw zabytkowych. Z tych powodw charakterystyka zasobu zabytkw z terenu miejscowoci i Gminy Paczkw nastawiona jest w gwnej mierze na wskazanie tych obiektw i zabytkowych zespow, ktre w znaczcym stopniu decyduj o wizerunku gminy. 5.2.1. Zarys historii obszaru gminy. Gmina miejska Paczkw pooona jest na podsudeckim szlaku wiodcym z Nysy do Kodzka. Siedzib gminy jest miasto Paczkw. Gmina zajmuje powierzchni 79,69 km2, a zamieszkuje j blisko 13 481 osb. Znajduje si w granicach administracyjnych powiatu nyskiego. Gmina Paczkw graniczy z Gmin Otmuchw, natomiast w granicach ssiedniego wojewdztwa dolnolskiego graniczy z gminami powiatu zbkowickiego: Zoty Stok, Kamieniec Zbkowicki, Zibice. Od strony poudniowej miasta graniczy ono z Republik Czesk. Pod wzgldem przestrzenno geologicznym Gmina Paczkw pooona jest w granicach makroregionu Przedgrze Sudeckie, nad Nys Kodzk, pomidzy jeziorem: Otmuchowskim i Zalewem Paczkowskim. W skad gminy wchodz: miasto Paczkw oraz soectwa: Dziewitlice, Gocice, Kamienica, Kozielno, Lisie Kty, Stary Paczkw, cibrz, Trzeboszowice, Wilamowa, Ujedziec, Unikowice, cibrz, Frydrychw. Gmina Paczkw wchodzi w skad Euroregionu Pradziad. Euroregion ten to ponadgraniczne porozumienie samorzdw lokalnych poudniowo - zachodniej czci wojewdztwa opolskiego oraz czeskich stowarzysze gmin z dawnych powiatw Bruntal i Jesenik. Teren gminy przecinaj dwie wane drogi krajowe. Pierwsza z nich to tzw. trasa podsudecka, biegnca z Gliwic przez Nys i Kudow Zdrj do Czech, natomiast druga prowadzi do Wrocawia przez Zbkowice lskie i widnic. Przechodzca przez miasto i gmin linia kolejowa czy Gliwice z Jaworzyn lsk i Kodzkiem. Gmina Paczkw to rejon przemysowo - rolniczy. Grunty rolne zajmuj ponad 80% powierzchni gminy i s to przewanie dobrze utrzymane gleby III i IV klasy. W granicach administracyjnych gminy znajduj si take parki: w Paczkowie przy ul. Jagielloskiej, we Frydrychowie oraz w Ujedcu. Przez teren Gminy Paczkw przepywaj rzeki: Nysa Kodzka, Biaa Woda, widna, rednica, potoki: Tarnawka, Potok Gony, Szronka, Mynwka oraz cieki wodne: Czerwona Woda, Olchowiec, Raczyna. Paczkw Tereny pradoliny Kamienicy, na ktrych w 1254 r. lokowano miasto Paczkw, byy zamieszkae i uytkowane ju od czasw neolitu. Najwczeniejsze osady sowiaskie ulokowane byy w tym czasie na terenie dzisiejszego Starego Paczkowa oraz dawnej wsi Bogunw, obecnie znajdujcej si w obrbie dzisiejszych granic miasta (tzw. Paczkwek okolice ul. Robotniczej). Nazwa Paczkw pochodzi najprawdopodobniej od imienia Pakosaw, zdrobniale wymawianego jako Paczek lub Paczko. Uwaa si, i wie Paczkw (dzisiejszy Stary Paczkw) bya zatem wasnoci Pakosawa, a miasto przejo nazw od wsi, w pobliu ktrej powstao. W dziejach Paczkowa ogromn rol odegrali ksita piastowscy oraz biskupi wrocawscy, do ktrych naleay tereny ziemi nyskiej, w tym Paczkw oraz pobliski Otmuchw.

Miasto, powstae na prawie nyskim (flamandzkim), na tzw. surowym korzeniu, zaoone zostao z inicjatywy biskupa Tomasza I Kolowarogiego przez wjtw Henryka i Wilhelma. 8 marca 1254 r. zawarta zostaa pomidzy nimi umowa w sprawie zaoenia osady targowej, zgodnie z ktr biskup oddawa zasadcom do dyspozycji wie Bogunw wraz z polami do potoku Tarnawka. Miastu nadano prawa analogiczne, jak dla Nysy oraz przyznano cztery lata wolnizny. Mieszkacy zobowizani byli do pacenia rocznie p grzywny srebra od zebranych podw rolnych i posiadanego majtku oraz do dostarczania do biskupiego spichlerza madratu dziesiciny zboowej. Mieszkacy otrzymali w zamian prawo do korzystania z szeciu wk pastwiska i owienia ryb w Nysie. Uwaa si, e u podstaw powstania miasta byo zaoenie kolejnej osady targowej oraz cele strategiczne Paczkw mia by stranic biskupich posiadoci na poudniowo zachodnim pograniczu otmuchowskiej kasztelanii. Miasto ssiadowao bowiem od strony Kozielna z warownym zamkiem, wzniesionym w XII w. przez Bolka Wysokiego oraz warowni, tzw. Novum Castrum po drugiej stronie Nysy Kodzkiej. Tez o strategicznej funkcji miasta potwierdzaaby zatem sprzyjajca lokalizacja miasta, otoczonego z trzech stron strumieniami, mynwk oraz rzek. Paczkw, lecy na terytorium ksistwa wrocawskiego, ale w posiadociach biskupich (kasztelanii otmuchowskiej), gdzie biskupi sprawowali wadz feudaln, by cile zwizany z biskupstwem okoo 500 lat. Najwaniejszy etap rozwoju budowlanego miasta nastpi za czasw rzdw biskupa Przecawa z Pogorzeli (1342 1376). Ukad miasta zaoono w oparciu o wzorcowe schematy urbanistw redniowiecznych, na planie symetrycznego owalu, z centralnie usytuowanym rynkiem o proporcjach 2:1 oraz siatk prostopadle krzyujcych si ulic. Za czasw biskupa Przecawa trwaa budowa murw obronnych zamykajcych miasto oraz budowa kocioa parafialnego p.w. w. Jana Ewangelisty. Prawdopodobnie ju w tym czasie miasto otoczone byo rwnie fos oraz dodatkowym waem ziemnym. Dostp do miasta otwieray trzy bramy miejskie z wieami: Wrocawska, Kodzka i Zbkowicka oraz XVI wieczna brama Nyska. Ju od XIII XIV wieku w okolicach miasta istniay dwa obiekty sakralne: koci parafialny w Bogunowie, w miejscu dzisiejszych ruin kocioa cmentarnego (1604 - 1606) przy ul. Wojska Polskiego oraz kaplica (XIII w.) w miejscu dzisiejszej kaplicy p.w. w. Mikoaja, spalona w trakcie wojny trzydziestoletniej i odbudowana z drewna, a w 1831 r. murowana. Mieszkacy redniowiecznego miasta zajmowali si przede wszystkim upraw roli, hodowl byda, rybowstwem, rzemiosem i handlem. Z uwagi na blisko innych osad targowych oraz oddalenie od gwnych szlakw handlowych, uznaje si, i handlowa i wytwrcza dziaalno mieszkacw wczesnego miasta zaspokajaa przede wszystkim zapotrzebowanie w pobliskich miejscowociach, jak Unikowice, Stary Paczkw, Gocice, Kamienica, Kozielno czy Chaupki. Wiadomo, i najlepiej rozwijao si w miecie sukiennicy, jak rwnie szewstwo, krawiectwo oraz wytwarzanie pciennictwo. Miasta nie omijay od samego pocztku zawieruchy wojenne. W czasie walk husyckich miasto, z uwagi na poparcie, jakim darzyo biskupa Konrada, zwolennika Zygmunta Luksemburczyka i przeciwnika husytw, zostao spldrowane i zajte przez wojska husytw. Po ich wycofaniu si rozebrano cz murw miejskich (1429 r.), by ju nigdy nie byy oson dla nieprzyjaciela. Odbudowano je za czasw biskupa Jana Thurzo (pocz. XVI w.). Na ten okres przypada rwnie budowa niezachowanego do dzi muru zewntrznego ze stanowiskami artyleryjskimi. Po czasach wojen husyckich oraz wojnie trzydziestoletniej, miasto powoli podnosio si z upadku, co przejawiao si wzrostem liczby mieszkacw oraz rozwojem rzemiosa. Du rol odegraa w tym pomoc biskupw wrocawskich, zainteresowanych rozwojem gospodarczym ksistwa nysko otmuchowskiego, wpywajcych na popraw jakoci produktw rzemielniczych i zwalczanie zewntrznej konkurencji. Od pocztku XVI w. w mieci organizowano jarmarki w. Marcina, w. Grzegorza oraz trzeci, ustanowiony w 1577 r. Z okresem tym wie si rwnie wzrost znaczenia ekonomicznego mieszczan, co wie si ze stopniowym usamodzielnianiem si rady miejskiej (powstaej jeszcze w XIV w.) spod zwierzchnictwa biskupiego. Poczwszy od 1414 r. rada nabywaa w drodze wykupu uprawnienia wjta, co trwao do 1560 r. Cakowite przejcie tyche uprawnie symbolicznie uczczono, budujc na paczkowskim rynku ratusz z wie stranicz i sal obrad. Na poudniowej cianie wiey ratusza znajduje si herb biskupa Baltazara, inwestora tej budowli. Widniej na nim piastowskie ory, lilie symbolizujce zwizek miasta z ksistwem nysko otmuchowskim oraz strzay wrd gwiazd i lwy, bdce symbolami rodowymi biskupa. Za czasw kolejnego biskupa wrocawskiego, Andrzeja Jerina, zainicjowano w miecie budow wielu kamienic renesansowych oraz budow studni wodocigowej na Grnym Rynku w okolicach ul. Kotaja. W I po. XVIII w. miasto ponownie stao si miejscem przemarszu walczcych ze sob w wojnie trzydziestoletniej wojsk. Na ludno Paczkowa nakadane byy liczne kontrybucje, obowizek kwaterunku oraz oddawania wyywienia. Dodatkowo w 1634 r. w miecie wybuch wielki poar, ktry zapocztkowa fal klsk ywioowych oraz regres w gospodarce rolnej, produkcji rzemielniczej i handlu. Od 1741 r., w efekcie zawieruch dziejowych, terytorium ksistwa nysko otmuchowskiego podzielono dwie czci: pnocn prusk oraz poudniow austriack. Paczkw znalaz si w granicach pruskiej czci lska i tym samym utraci wikszo dotychczasowego zaplecza rolniczego, ktre wchoni-

te zostao w granice austriackie. Wpyno to na kolejny regres gospodarczy miasta, w efekcie czego urzeczywistnio si to zuboeniem ludnoci. W 1810 r. ostatecznie zsekularyzowano ksistwo biskupie. Powolny wzrost gospodarczy miasta rozpocz si w Paczkowie dopiero na pocztku XIX w., co zwizane byo z rozwojem tutejszego przemysu. Obok starych mynw, garbarni, browaru i warsztatw rzemielniczych stworzono nowe przedsibiorstwa, jak fabryka wiec, wytwrnia pojazdw straackich, fabryka zapaek, zakad produkcji przyrzdw krelarskich, fabryka myda i inne. Ogromny wpyw na rozwj miasta miao wytyczenie w okolicach miasta linii kolejowej, umoliwiajcej poczenie z Nys i Kamiecem Zbkowickim, uruchomienie poczty oraz budowa utwardzonych drg do Kodzka i Nysy. Rozwj przemysowy pocign za sob rozwj urbanistyczny miasta. Nastpia znaczna rozbudowa przedmie: w okolicach ul. Pocztowej zlokalizowano fabryk wiec, wytwrni sprztu straackiego, gazowni, zakad energetyczny i wodocigi; w okolicach ul. Daszyskiego i Robotniczej zaoono fabryk przyborw krelarskich oraz cegielni; w rejonie ul. Sienkiewicza zaoono fabryk myda i tartak; natomiast przy ul. Armii Krajowej i Kolejowej umieszczono wytwrni elementw cementowych, tartak, mleczarni i zakad produkcji ram zoconych. Wraz z inwestycjami przemysowymi i napywem siy roboczej rozwino si budownictwo mieszkaniowe, ktrego szczyt przypada na II po. XIX w. Zabudow objto tereny w rejonie ulic: Staszica, Sienkiewicza, Daszyskiego, Kopernika, Wojska Polskiego, Zawadzkiego, Mickiewicza, Dbrowskiego, Okrzei, Witosa, Armii Krajowej i Kolejowej. Ponadto przebudowom i renowacjom liczne kamienice z XV XVIII w. w obrbie centrum miasta. Wybudowano rwnolege takie obiekty uytecznoci publicznej, jak: szpital miejski, gmach gimnazjum, wodocigi, gazowni, oczyszczalni ciekw, koci ewangelicki oraz budynek remizy straackiej, poczty, domy opieki, szkoy, zakad leczniczy, muzeum w Domu Kata. Na 1819 r. przypada pocztek porzdkowania zespou murw obronnych. Otwarto wwczas zamurowan od 1778 r. bram Nysk, rozebrano pozostaoci murw zewntrznych, budynki bramy Kodzkiej i Wrocawskiej, zasypano fos oraz zaoono w jej miejscu planty miejskie. Tkanka miasta nie ucierpiaa w trakcie I i II wojny wiatowej. W 1945 r. miasto znalazo si w granicach miasta polskiego. Dziewitlice Dziewitlice to wie o redniowiecznym rodowodzie. Pierwsza wzmianka o wsi pojawia si w 1284 r. Wczeniejsze nazwy wsi to niem. Heinersdorf i czeski Prusk Jindichov. Dziewitlice wraz z czesk wsi Bernarcice (Bernartice) stanowiy, przed I wojn lsk, jedn miejscowo. Po pierwszej wojnie lskiej nastpi podzia miejscowoci na cz czesk i polsk. W latach 1893 - 1961 przez Dziewitlice przebiegaa linia kolejowa nr 259 ze stacj Dziewitlice. Przez wie przepywa rzeka widna bdca prawym dopywem Nysy Kodzkiej majca swe rda w Czechach, a wpadajca do Jeziora Nyskiego. Gocice Wie ley na Przedgrzu Paczkowskim, ktry jest lekko sfalowanym paskowyem o typowo podgrskim krajobrazie cigncym si wskim pasmem pomidzy Obnieniem Otmuchowskim na pnocy, Sudetami Wschodnimi na poudniu, Grami Opawskimi na wschodzie. Gocice to wie o redniowiecznym rodowodzie. Pierwsza wzmianka o wsi pojawia si w dokumencie z 1328 r., w ktrym mowa o niejakim Guntherze de Gostycz bdcym wiadkiem sporu pomidzy paczkowskim rzenikiem a klasztorem w Kamiecu. Kamienica Kamienica usytuowana jest na wanej trasie turystycznej wiodcej z Grnego lska do Kotliny Kodzkiej. Jest najdalej wysunit miejscowoci za zachodzie wojewdztwa opolskiego, jest rwnie najwiksz wsi w Gminie Paczkw pod wzgldem powierzchni (1278 ha) jak i liczby mieszkacw. Ley na wysokoci 240 300 m. n.p.m. na terenie najwikszej erozyjnej doliny wrd poudniowych dopyww Nysy Kodzkiej. Przez wie przebiega droga krajowa Nysa Kodzko. Kamienica to wie o redniowiecznym rodowodzie, pierwsza wzmianka o miejscowoci pojawia si w 1326 r. Przeprowadzone badania archeologiczne wykazay lady osadnictwa wskazujce, i teren ten zamieszkany by ju w czasach neolitu ok. 2500 r. p.n.e. Kamienica zostaa zaoona na terenie lenym, o czym wiadczy 68% gleb powstaych pod wpywem rolinnoci lenej gwnie lasw iglastych. Wczeniejsze nazwy miejscowoci to Kempitz, nastpnie Kamitz, a od 1936 r.- Grenstol. Wie acuchowa, zwarta zabudowa z XIX w. Kamienica posiada koci parafialny p.w. w. Jerzego z 1914 r., ktry wzniesiono na miejscu wczeniejszego wczesnogotyckiego. Koci otacza mur kamienny z dwiema bramami: jedna z XVI w, przebudowana w XVIII w. z renesansow attyk, druga z XVIII w. ze stojc obok drewnian wieyczk.

W 1945 roku we wsi otworzono szko podstawow, a rok pniej sw dziaalno rozpocza Publiczna Biblioteka Gromadzka oraz wietlica gminna, ktra prowadzia oywion dziaalno nie tylko na terenie gminy, lecz rwnie wojewdztwa. W 1946 r. powstao pierwsze w regionie przedszkole, Koo Gospody Wiejskich (pierwsze na ziemi nyskiej) oraz Ochotnicza Stra Poarna, LZS (1950 r.). We wsi dziaaj dzi takie organizacje jak: Ochotnicza Stra Poarna, Koo Gospody Wiejskich, Ludowy Zesp Sportowy, Polski Zwizek Hodowcw Gobi Pocztowych, Towarzystwo Spoeczne Kamienica. Kozielno Wie pooona jest w dolinie Nysy Kodzkiej, w poudniowo - zachodniej czci wojewdztwa opolskiego, od pnocy graniczy w chwili obecnej z Zalewem Paczkowskim, a od strony poudniowej ze wsi Kamienica. Od zachodu z Botnic, ktra naley do wojewdztwa dolnolskiego, i od wschodu z miastem Paczkw, ktre stanowi centrum administracyjne i gospodarcze wsi. Wie ley na obszarze chronionego krajobrazu Rejonu Jezior Otmuchowskiego, Nyskiego i Zalewu Paczkowskiego poonego na Przedgrzu Sudeckim. Powstaniu jej sprzyjay korzystne warunki naturalne. Rzeka Nysa Kodzka (przepywajca przez Zalew Paczkowski), nad ktr usytuowaa si wioska stwarzaa dogodne warunki nawodnienia oraz sprzyjajce uprawie warunki glebowe. Osada Cozelno powstaa w 1254 r. Natomiast pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z XV wieku. Zabudowania wsi charakteryzuje ukad acuchowy, budynki usytuowane s wzdu drogi po obu jej stronach. Stary orodek osadnictwa uksztatowany na prawobrzenych terenach Nysy Kodzkiej by obszarem stale i silnie kolonizowanym do koca redniowiecza, unikno szczliwie zniszcze wojennych. Od 1945 roku zaczli napywa do wioski pierwsi osadnicy w ramach zasiedlenia Ziem Odzyskanych. Lisie Kty Wie Lisie Kty pooona jest na Pogrzu Paczkowskim, pomidzy Grami Zotymi na zachodzie i Grami Opawskimi na wschodzie, na poudniu u podna Sudetw, przy granicy z Czechami (okoo 400 m od przejcia granicznego Bily Potok - Paczkw). Cay teren, o typowo podgrskim krajobrazie, przecity jest agodnymi dolinami licznych potokw. Przez wie przepywa grska rzeka Czerwona Woda oraz znajduj si tam dwa stawy. Zaoenie wsi przypada na XIII wiek, nosia ona wwczas nazw "Ube silva fuit". W pniejszych latach trzy razy zmieniano nazw wsi, a obecna nazwa obowizuje od 1945 r. W rodku wsi znajduje si zaoenie renesansowego dworu obronnego z wie mieszkaln. Wzniesiono go w ok. 1600 roku, a w II po. XIX wieku dwr ten zosta znieksztacony neogotyck przebudow. Na dziedzicu jest odremontowany gobnik z po. XIX w. Obok dworu znajduje si neogotycka kaplica z po. XIX w., ktr rozbudowano w 80 latach. Naley ona do parafii rzymskokatolickiej dekanatu paczkowskiego. Stary Paczkw Wie pooona jest na poudniowy wschd od miasta Paczkw. Wie ma redniowieczny rodowd, po raz pierwszy nazwa miejscowoci pojawia si w dokumencie z 1261 r., wymieniana przy okazji sprzeday majtku koo Ligoty. Kolejna wzmianka pojawia si w dokumentach z 1293 r. informujc, i Stary Paczkw posiada parafi i koci. Wie t charakteryzuje zwarta zabudowa, na wzniesieniu w zachodniej czci wsi znajduje si koci, a w jego ssiedztwie wznosi si pitrowy murowany budynek gminny z po. XIX w., w ktrego elewacj tyln wmurowano pnogotycki ostroukowy portal z dat 1570 r. Prawdopodobnie budynek ten stoi na miejscu dawnego zamku, ktry wzmiankowano ju w 1478 r., a po ktrym nie zachoway si adne lady. W latach 1945-54 wie bya siedzib Gminy Stary Paczkw. cibrz Wie cibrz (Stbendorf) znajduje si w bliskiej odlegoci Jeziora Otmuchowskiego, przebiega przez ni droga krajowa nr 46 w kierunku Kodzka. cibrz w po. XVII w. sta si wasnoci Jana Henryka Heymanna von Rosenthala, kustosza kocioa w. Jakuba w Nysie i radcy bpa Sebastiana Rostocka. Od 1672 r. peni funkcj biskupa pomocniczego i administratora Ksistwa Nyskiego. W 1668 r. wzniesiono dla niego paac istniejcy do dnia dzisiejszego, w ktrym zachoway si oryginalne barokowe detale architektoniczne - sztukaterie, elementy krat i oku, kartusz herbowy. Do wsi cibrz naley te (przysiek) Frydrychw. cibrz przysiek Frydrychw Wbrew funkcjonujcej lokalnej nazwie wie do roku 2001 w oficjalnym wykazie nazw figurowaa pod nazw Miechowice. Uchwa Rady Miasta Paczkw z dnia 20 listopada 2008 r. Frydrychw uzyska status soectwa. W miejscowoci znajduje si paac otoczony parkiem. Wzniesiono go w latach 1910-1920 w miejscu dawnego dworu, ktry w latach 1810 - 1905 nalea do Aleksandra von Humblodta.

Trzeboszowice Wie Trzeboszowice (dawn. Siemiaowice, niem. Schwammelwitz) pooona jest w rozlegej dolinie (ok. 210 m n.p.m.) w strefie przygranicznej z Czechami, w odlegoci okoo 2 km od jeziora Otmuchowskiego. Przez wie przepywa grska rzeka Raczyna, ktra stanowi prawobrzeny dopyw Nysy Kodzkiej. Przez wiosk wzdu rzeki biegnie droga powiatowa, ktra czy si z drog krajow nr 46. Zaoenie wsi przypada na 1293 rok, kiedy to powstaa osada rolna pod nazw "Swemenicz", skadajca si z 59 maych gospodarstw. W pniejszych latach trzy razy zmieniono nazw wsi, a obecna nazwa obowizuje od 1947 roku. W Trzeboszowicach znajduje si zabytkowy koci w stylu neogotyckim z 1888 roku p.w. w. Jadwigi. W latach 1893 - 1961 w odlegoci okoo 1 kilometra od Trzeboszowic przebiegaa linia kolejowa nr 259 z przystankiem Trzeboszowice. Do 1972 r. Trzeboszowice byo siedzib Gromadzkiej Rady Narodowej. Ujedziec Miejscowo Ujedziec jest wsi pooon w bliskiej odlegoci Paczkowa, i Republiki Czeskiej (ok. 2 km). Jest to wie owalnicowa o redniowiecznym rodowodzie, wzmiankowana w dokumencie z 1291 r. jako Geseze, potem w dokumencie z 1292 r. jako Syeszez proce Paczcow i w kocu w 1296 r. jako Vyeszez. Miejscowo Ujedziec od drugiej poowy XVI w. bya wasnoci Achillesa z czeskiego rodu Baworw. Kolejnym wacicielem by Wolfgang von Bibritsch (zm. 1609), ktry na przeomie XVI/XVII w. wzmiankowany by jako posiadacz Ujedca, Mikulovic i Kolnovic koo Guchoaz. Natomiast zaoycielem jednej z dwch linii rodu Jerinw z Ujedca by Konstanty Magnus von Jerin, ktry kupi miejscowo w 1657 r. od wdowy po Fryderyku von Brand. Druga linia rezydowaa w niedalekich Siestrzechowicach. W 1921 r. majtek Ujedziec wraz z posiadoci w Starym Paczkowie (od 1837 r.) by wasnoci Konstantyna von Jerin starosty powiatu nyskiego. Do zabytkw mieszczcych si na terenie wsi naley zaoenie paacowo parkowe z dworem z 1595 r., gruntownie przebudowanym w pierwszej poowie XIX w., a nastpnie w 1877 r., w stylu neoklasycystycznym, koci p.w. w. Katarzyny, wybudowany w 1834 1836 r. oraz budynek szkoy. We wsi dziaaj takie organizacje jak: Ochotnicza Stra Poarna, Koo Gospody Wiejskich oraz Ludowy Zesp Sportowy. Przez wie przebiega droga powiatowa Nysa Paczkw oraz trasy rowerowe: midzynarodowa, tzw. L-J-P-O (Ldek Zdrj Javornik Paczkw Otmuchw, powstaa w ramach wsppracy transgranicznej z Czechami) oraz powiatowe: R-9 i nr 60. Przez teren soectwa Ujedziec przepywaj dwie rzeki: Czerwona Woda i Raczyna. Unikowice Wie Unikowice, d. Henrykw, znajduje si w poudniowo-zachodniej czci wojewdztwa opolskiego, na Przedgrzu Paczkowskim, w ssiedztwie Lisich Ktw, Gocic, Kamienicy, Paczkowa, Starego Paczkowa Ujedca i ok. 2 km od granicy z Republik Czesk. Jest to wie ulicowa, w ktrej znajduj si dwa zabytkowe domy: nr 39 i XVIII-wieczny dom nr 24, ktrego dach kryty jest upkami. W centralnej czci wsi znajduje si kaplica z XVIII w. W pomieszczeniach gospodarstwa przy dzisiejszym domu nr 12 po II wojnie wiatowej ulokowano onierzy polskich z II Batalionu 25 Puku Piechoty, w celu zabezpieczania granic pastwa od Ldka Zdroju po Jasienic Grn. 8 lipca 1945 r. wojsko zostao zastpione Milicj Obywatelsk i wycofane ze wsi. Wilamowa Miejscowo Wilamowa jest ma wsi pooon w Gminie Paczkw, w powiecie nyskim. Ssiaduje z Paczkowem Jest to wie o redniowiecznym rodowodzie. Po raz pierwszy wymienia si Wilamow w dokumencie z 1305 r. W roku 1843 chop Henkel na swoim gruncie i z wasnych rodkw zbudowa koci, ktry zosta powicony Pannie Marii z Gry Karmel. Koci powikszono i rozbudowano w 1901 r. Przez wiele lat wie t zamieszkiwaa ludno niemiecka, ktra dopiero w roku 1946 zostaa wysiedlona. Wie zacza zaludnia si poprzez napyw ludnoci z rnych regionw Polski. W Wilamowej dziaaj takie organizacje jak: Ochotnicza Stra Poarna, Koo Gospody Wiejskich. Istnieje rwnie jedna placwka owiatowa przedszkole. 5.2.2. Krajobraz kulturowy i zabytki nieruchome Krajobraz kulturowy to wiadectwo dziaalnoci mieszkacw danego regionu prowadzonej na przestrzeni wiekw, dlatego najpeniej stanowi o jego tosamoci. Skada si z elementw przyrodniczych, ale przede wszystkim z wytworw i osigni cywilizacyjnych czowieka. S to zarwno pojedyncze obiekty i

zespoy budowli, dziea sztuki, elementy zagospodarowania przestrzeni, krajobrazy miejskie i wiejskie, ksztatujce wiadomo i tosamo regionaln mieszkacw. Podstawowymi elementami zachowanego dziedzictwa kulturowego s zabytkowe obiekty, ukady przestrzenne i krajobrazowe, zespoy paacowo dworsko - parkowe oraz czste ukady ulicowe z do dobrze zachowanymi zagrodami. Gwnym elementem krajobrazu kulturowego gminy, ze wzgldu na znaczne wartoci historyczne i kulturowe, jest historyczne zaoenie przestrzenne miasta Paczkw. Ukad obrony miasta pochodzi z przeomu XIII i XVI w. ze rdmieciem na planie owalu, otoczonym niemal w caoci murami obronnymi z dziewitnastoma basztami upinowymi i czterema dawnymi bramami Wrocawska, Zbkowick, Kodzk, Nysk. Najokazalsza z nich to czteroboczna Wiea Bramy Wrocawskiej zbudowana z kamienia amanego i cegy. Uwag zwraca jej blankowana attyka z potrjnym rzdem arkatur, wieczy j smuky hem murowany o ksztacie wielociennego ostrosupa. Mury, przewanie obnione, zachoway obok bramy Zbkowickiej dawne sterczyny oraz arkadowania, ktre podtrzymyway ganek stray obronnej. Ozdobne attyki baszt pochodz z XVI w. Wczeniejsza jest jedynie attyka basztowa bramy Wrocawskiej z 1482 r. Wan role obronn w caym zaoeniu peni rwnie koci p.w. w. Jana Ewangelisty, wczony w zesp fortyfikacji miejskich, wzniesiony w 1361- 1389 r., ceglany o trzech nawach halowych, dwuprzsowych z wielobocznie zakoczonym prezbiterium, z wysok trzypitrow wie. Dachy kocioa ukryte s poza cianami obronnej attyki z otworami strzelnic i ozdobnym renesansowym grzebieniem, ktry tworz segmentowe sterczyny p i wierkoliste, zestawione w jaskczy ogon. Attyka fary powstaa po przebudowie dachw wityni na pogrone i otrzymaa form architektury obronnej. Wntrze zdobi bogato ebrowane sklepienia gwiedziste i sieciowe. Orodek ukadu miasta stanowi wyduony rynek, w ktrego centrum wznosi si XVI-wieczny ratusz (przebudowany w XIX w.). Zabudow rynku charakteryzuje dua liczba zachowanych kamienic domw mieszczaskich z barokowo zakrojonymi cianami szczytowymi, o gbokiej zabudowie na wskich redniowiecznych dziakach. Zabytkowe domy w obrbie murw miejskich byy murowane i tynkowane, przewanie wielotraktowe, o dachach siodowych krytych dachwk. Natomiast domy poza obrbem murw miejskich, usytuowane na dawnych przedmieciach to domy na ul. Armii Krajowej, ul. Daszyskiego, ul. Kociuszki, ul. Sienkiewicza, ul. Wojska Polskiego. Ich stan zachowania jest rny, zaniedbania nie dotycz jedynie estetyki fasady, ale i wntrza budynkw. Gmina Paczkw jest typow gmin rolnicz, w ktrej uytki rolne stanowi wiksz cz wszystkich ziem w gminie. Ma to znaczcy wpyw na ksztat tutejszego krajobrazu kulturowego. Na terenie gminy powstaway zaoenia paacowo-folwarczne. Obszary majtkw, speniajc funkcje reprezentacyjne i gospodarcze, skaday si z pooonej centralnie rezydencji, z zaoeniem parkowym, lub dziedzicem z podwrzem gospodarczym. Do dnia dzisiejszego zachoway si murowane dwory w ciborzu, Ujedcu, Lisich Ktach, Frydrychowie, Trzeboszowicach, Unikowicach z zachowanymi przy nim resztkami parkw. Poszczeglne obiekty powstaway najczciej na przestrzeni XVI i XX w. Pod wpywem zmieniajcej si sytuacji politycznej dokonywano na ich terenie zmiany, szczeglnie po 1945 r., kiedy to przeksztacano je w pastwowe gospodarstwa rolne i przez wiele lat ulegay niszczeniu i dewastacji. Dlatego te rny jest ich stopie zachowania. Wspczenie istnieje szansa na przywrcenie do dawnej wietnoci przynajmniej niektrych z nich np. w dwr w ciborzu. Wikszo wsi w Gminie Paczkw posiada charakterystyczny ukad ulicwki. Powstaway one gwnie w okresie XVII XVIII wieku. Przebiegay zwykle rwnolegle do istniejcego cieku wodnego, w dolinach i wwozach. Wzdu drogi przylegay z obu stron wskie dziaki z domem mieszkalnym od frontu. Drewniana zabudowa wystpuje tu niezmiernie rzadko (przykad nieistniejcego ju budynku we wsi Unikowice dom nr 39) natomiast zachowaa si w bardzo duej iloci XIX-wieczna zabudowa murowana. Na szczegln uwag zasuguje zabudowa wsi Stary Paczkw, z 2 po. XIX w. gdzie wzdu gwnej ulicy znajduje si zwarta zabudowa z domami murowanymi, tynkowanymi. Zagrody zoone byy przewanie z dwch domw. Jeden ustawiony kalenicowo, drugi szczytowo wzgldem drogi pomidzy nimi bramy z przejazdem prowadzcym na podwrze gospodarcze. Domy przewanie pitrowe z dachami siodowymi i naczkowymi, krytymi dachwk. Spord architektury sakralnej na uwag zasuguje przede wszystkim koci w. Jana Ewangelisty w Paczkowie. W soectwach gminy znajduje si siedem kociow i dwie kaplice. Do najbardziej wartociowych zaliczy mona kocioy w Starym Paczkowie, Ujedcu czy Dziewitlicach. Ten ostatni koci, p.w. w. Marii Magdaleny, by wzmiankowany ju w 1305 r. Obecny wzniesiono prawdopodobnie w XV w. i przeksztacono w XVII w., oraz rozbudowano w latach 1929-30 dodajc transept. Na uwag w gminie zwracaj budynki uytecznoci publicznej, przede wszystkim: domy gminne o klasycystycznej architekturze w Gocicach i Kamienicy oraz najciekawszy z nich w Starym Paczkowie, wzniesiony prawdopodobnie na miejscu dawnego zamku, o nieregularnym ukadzie wntrz i osi zewntrznych, z pnogotyckim portalem w elewacji tylnej; budynek szkoy/przedszkola w Dziewitlicach, wzniesiony z w formie nawizujcej do neogotyku oraz nawizujce do jego formy budynki w Ujedcu i Unikowicach; dawne remizy straackie w Paczkowie i Trzeboszowicach.

Styk kulturowy pomidzy ludnoci napywow, a autochtoniczn obliguje rwnie do uszanowania istniejcych reliktw kultury tj. pomnikw powiconych ludnoci miejscowej polegej na frontach wojen wiatowych, pyt nagrobnych sprzed 1945 r., a niejednokrotnie z koca XIX wieku, usytuowanych na cmentarzach przykocielnych lub wydzielonych. Przykadem wydzielonego cmentarza jest cmentarz w Unikowicach, pozostajcy obecnie w bardzo zym stanie i wymagajcy szybkiej interwencji oraz przeprowadzenia prac porzdkujcych i zabezpieczajcych. Istotnym elementem charakterystycznym dla rolniczych krajobrazw kulturowych s kapliczki i krzye przydrone, figury witych i krzye pokutne. Eksponowane w widocznych miejscach przy drogach, wrd pl, na terenie zespow dworsko-parkowych, stanowi wiadectwo kultu, a zarazem s dzieem lokalnych twrcw i s jednoczenie istotnym elementem decydujcym o tosamoci kulturowej krajobrazu. Krzye pokutne (okrelane rwnie jako krzye pojednania), wykonane najczciej z granitu lub piaskowca, s pomnikami redniowiecznego prawa, milczcymi dowodami popenionych zabjstw. Na caej Opolszczynie postawiono 11 - 12 takich krzyy. Odnalezionych i zabezpieczonych jest obecnie 6, z czego jeden znajduje si przy mostku przed wsi Unikowice, a kolejny w Kamienicy obok kocioa. 5.2.3. Zabytki ruchome Za zabytek ruchomy uznaje si rzecz ruchom, jej cz lub zesp rzeczy ruchomych, bdcych dzieem czowieka lub zwizanych z jego dziaalnoci, stanowicych wiadectwo minionej epoki bd zdarzenia, ktrych zachowanie ley w interesie spoecznym ze wzgldu na posiadan warto artystyczn, historyczn lub naukow. Do zabytkw ruchomych zalicza si: dziea sztuk plastycznych, rzemiosa artystycznego i sztuki uytkowej, dziea sztuki ludowej i rkodziea, a take inne obiekty etnograficzne, instrumenty muzyczne, przedmioty zgromadzone w kolekcjach, numizmaty, pieczcie, medale i ordery, militaria, pamitki historyczne, przedmioty zwizane z wybitnymi osobistociami lub instytucjami, jak rwnie wystrj architektoniczny: staa dekoracja budynkw (wewntrzna i zewntrzna), obiekty maej architektury o cechach indywidualnych, niepowtarzalnych wytworw artystycznych rzeby, paskorzeby, malowida cienne, mozaiki, sztukaterie, detal, w tym gzyms, obramowanie otworw okiennych i drzwiowych; rzeby ogrodowe, fontanny, pomniki, kapliczki przydrone, drogowskazy kamienne, nagrobki itp. Dotychczas rozpoznane i poddane ochronie konserwatorskiej zabytki ruchome z terenu gminy Paczkw podzieli mona na dwie zasadnicze grupy: zabytkw stanowicych wyposaenie kociow oraz obiekty zwizane z kultem religijnym, pozostajce integraln czci krajobrazu kulturowego gminy. Do pierwszej grupy zalicza si wyposaenie przechowywane w nastpujcych kocioach: p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; p.w. w. Mikoaja w Gocicach; p.w. w. Jerzego w Kamienicy; p.w. Jana Ewangelisty w Paczkowie; p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; p.w. w. Trjcy w Unikowicach. W skad tego typu wyposaenia wchodz przedmioty zwizane z obrzdkiem mszalnym, jak: monstrancje, kielichy mszalne, relikwiarze, lichtarze, wieczniki otarzowe, kropielnice, paschay, puszki, tace i pucharki. Do grupy tej zaliczane s rwnie takie elementy wyposaenia kociow, jak tabernakula, otarze, antepedia, kazalnice, chrzcielnice, krucyfiksy, krzye, grupy rzebiarskie, figury, obrazy, prospekty organowe, epitafia, nagrobki, pyty nagrobne, tablice herbowe, drzwi, awy kolatorskie, komody zakrystyjne, a take elementy wystroju: plafony, polichromie oraz detale architektoniczne: zworniki i wsporniki sklepienne. Do drugiej grupy zalicza si liczne kapliczki, krzye przydrone i wolnostojce figury witych, datowane na XVIII, XIX i pocztek XX w. Nieliczn grup rozpoznanych obiektw ruchomych zwizanych z tradycjami wieckimi stanowi rwnie zachowane wyposaenie dawnego dworu w cibrzu. 5.2.4. Zabytki archeologiczne W chwili obecnej zasb zabytkw archeologicznych z terenu gminy Paczkw jest trudny do scharakteryzowania z uwagi na planowane dopiero przeprowadzenie bada powierzchniowych wg oglnopolskiego programu AZP (Archeologiczne Zdjcie Polski). Realizacja bada przewidziana jest na lata 2010 2011 i wtedy dopiero moliwe bdzie sporzdzenie caociowego obrazu stanowisk archeologicznych z terenu gminy. Dotd zewidencjonowano jedynie cz stanowisk z terenu wsi Kamienica i Dziewitlice. Niewtpliwie najcenniejszym, dotychczas odkrytym, znaleziskiem archeologicznym jest grodzisko stokowate z terenu wsi Stary Paczkw.

5.2.5. Zabytki w zbiorach muzealnych i innych Na terenie gminy Paczkw istnieje jedna placwka muzealna, powicona tematyce gazownictwa. Niezbdne jest stworzenie placwki zwizanej z histori i kultur Paczkowa oraz regionu. Muzea i Izby Pamici s jednymi z najwaniejszych elementw ochrony zabytkw i ksztatowania wiadomoci kulturowej spoeczestwa. Zadaniem muzew jest ochrona dziedzictwa, rozumiana jako inicjowanie i realizowanie bada naukowych, dziaa popularyzatorskich i edukacyjnych. Muzea powoywane s take m.in. do gromadzenia zbioru materiaw rdowych do bada dziejw i kultury np. regionu bd miasta. Prezentuj dzieje kultury materialnej i artystycznej, jak rwnie su budowaniu lokalnej tosamoci i identyfikacji z regionem. Utworzenie duego muzeum prawdopodobnie przerasta obecnie finansowe moliwoci gminy Paczkw, jednak wskazane jest w niedalekiej przyszoci stworzenie miejsca, w ktrym pamitki zwizane z histori mogyby by gromadzone i prezentowane. 5.2.6. Dziedzictwo niematerialne. Dziedzictwo niematerialne odgrywa istotn rol w jednoczeniu i okrelaniu kulturowej tosamoci grup spoecznych. Odzwierciedla jej oczekiwania, ktre s wyraane m.in. w formie jzyka, literatury, muzyki, taca, obyczajw, ubioru. Wsie gminy Paczkw zamieszkuje przede wszystkim ludno napywowa, istniej jednak silne tradycje stanowice o jej spjnoci kulturowej. Spord wielu obrzdw do dnia dzisiejszego wituje si ukoczenie niw- doynki, topienie marzanny symbolizujce egnanie zimy, czy andrzejki. Poza obrzdowoci religijn istnieje wspczesna forma trwania tradycji lokalnej, ktra wyraa si poprzez prezentowanie folkloru lokalnego na imprezach masowych, festiwalach i przegldach. We wsiach gminy funkcjonuj Koa Gospody Wiejskich, ktre za cel stawiaj sobie kultywowanie tradycji, folkloru i wartoci kultury ludowej, jak jest muzyka i piew. 5.3. Zabytki objte prawnymi formami ochrony Opiece nad zabytkami w Gminie Paczkw podlegaj: a) Obiekty wpisane do rejestru zabytkw woj. opolskiego. Rejestr zabytkw z terenu danego wojewdztwa prowadzi odpowiedni wojewdzki konserwator zabytkw, a wic obiekty z terenu gminy Paczkw ujte s rejestrem zabytkw woj. opolskiego prowadzonym przez Opolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. W rejestrze zabytkw woj. opolskiego ujto zarwno obiekty nieruchome, ruchome, jak i archeologiczne z terenu Gminy Paczkw. Obiekty, zespoy i zaoenia urbanistyczne wpisane do rejestru zabytkw podlegaj rygorom ochrony konserwatorskiej, wynikajcym z ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z p. zm.). Zabytki te objte s pen ochron konserwatorsk. Oznacza to, i wszelkie dziaania przy nich, a wic zarwno prace konserwatorskie, jak i badania naukowe, wymagaj uzyskania pozwolenia wojewdzkiego konserwatora zabytkw (ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami, art. 36, p. 1 12). Efektem objcia obiektu ochron konserwatorsk w postaci wpisu do rejestru s skutki prawne. Wpis do rejestru jest m.in. podstaw do ubiegania si o dotacj na prace konserwatorskie, restauratorskie czy budowlane przy zabytku ze rodkw publicznych, jak rwnie korzystania z ulg podatkowych (ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami, art. 73 78). Sposb i tryb wydawania pozwole na prace w zabytku reguluje rozporzdzenie Ministra Kultury z dnia 9 czerwca 2004 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robt budowlanych, bada konserwatorskich i architektonicznych, a take innych dziaa przy zabytku wpisanym do rejestru zabytkw oraz bada archeologicznych i poszukiwa ukrytych lub porzuconych zabytkw ruchomych (Dz. U. z 2004 r. Nr 150, poz. 1579). Zabytki nieruchome zacznik nr 1 Zabytkiem nieruchomym, w brzmieniu ww. ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568), art. 3 poz. 1 2, okrela si nieruchomo, jej cz lub zesp nieruchomoci, bdc wytworem czowieka lub zwizan z jego dziaalnoci i stanowic wiadectwo minionej epoki lub zdarzenia, ktrej zachowanie ze wzgldu na warto historyczn, artystyczn bd naukow ley w interesie spoecznym. Rejestr zabytkw nieruchomych z terenu woj. opolskiego prowadzi Opolski Wojewdzki Konserwator Zabytkw. Zabytek nieruchomy wpisywany jest do rejestru na podstawie decyzji wydanej przez Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw z urzdu bd na wniosek waciciela zabytku nieruchomego lub uytkownika wieczystego gruntu, na ktrym znajduje si zabytek nieruchomy. W trybie okrelonym w w/w ustawie do rejestru moe by rwnie wpisane otoczenie zabytku wpisanego do rejestru zabytkw, jak rwnie nazwa geograficzna, historyczna lub tradycyjna tego zabytku.

Wpis do rejestru historycznego ukadu urbanistycznego, ruralistycznego lub historycznego zespou budowlanego nie wycza moliwoci wpisania do rejestru zabytkw nieruchomych poszczeglnych elementw wchodzcych w skad tych ukadw lub zespow. Wpisanie do rejestru zabytkw ujawnia si w ksidze wieczystej danej nieruchomoci na wniosek wojewdzkiego konserwatora zabytkw, na podstawie decyzji o wpisie tego zabytku do rejestru. W odniesieniu do zabytkw nieruchomych ujtych w rejestrze ochronie podlega forma architektoniczna tego typu obiektw, w tym: brya, kubatura, forma dachu, kompozycja elewacji wraz z detalem architektonicznym i stolark oraz materia budowlany, jak rwnie funkcja obiektu, a wszelkie zmiany zalene s od pozwolenia wojewdzkiego konserwatora zabytkw. Warunki ochrony: 1) zachowanie formy architektonicznej i substancji oryginalnej obiektu wpisanego do rejestru zabytkw zarwno wewntrz, jak i na zewntrz obiektu; 2) zachowanie otoczenia obiektu zabytkowego zgodnie z historycznym przeznaczeniem. Obecnie rejestr zabytkw nieruchomych woj. opolskiego obejmuje 92 obiekty zabytkowe oraz zespoy obiektw zabytkowych z terenu gminy Paczkw (patrz zacznik nr 1), w tym: kocioy 4 ruiny kociow 1 kaplice 2 ukady urbanistyczne 1 architektura obronna - 1 zespoy paacowo - dworsko parkowe - 5 folwarki - 3 parki - 3 planty miejskie - 1 budynki mieszkalne (kamienice, domy) 63 budynki uytecznoci publicznej etc. - 3 Na zlecenie Opolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw wykonano do chwili obecnej 15 kart ewidencyjnych zabytkw architektury i budownictwa (tzw. karty biae) dla nastpujcych obiektw: Koci parafialny p.w. w. Jerzego w Kamienicy (nr rej. 86/2009); Dwr w Lisich Ktach (nr rej. 935/64); Koci parafialny p.w. w. Jana Ewangelisty w Paczkowie (nr rej. 2362/96); Ratusz w Paczkowie (nr rej. 924/64); Dom przy ul. H. Kotaja 8 w Paczkowie (nr rej. 2362/96); Dom przy ul. G. Narutowicza 16 (nr rej. 2361/96); Dom przy ul. Rynek 19 (nr rej. 2404/01); Zesp stacji uzdatniania wody przy ul. Miraszewskiego 3 w Paczkowie (poza rej.); Wodocigowa wiea cinie przy ul. Sienkiewicza 20 w Paczkowie (poza rej.) - 2 karty; Koci parafialny p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie (nr rej. 1123/66); Zesp dworski w cibrzu (nr rej. 2346/95); Oficyna w zespole dworskim w cibrzu (nr rej. 2346/95); Stajnia w zespole dworskim w cibrzu (nr rej. 2346/95); Zesp wodno retencyjny Jezioro Otmuchowskie w cibrzu. Docelowo wszystkie obiekty wpisane do rejestru zabytkw powinny posiada swoj kart ewidencyjn zabytkw architektury i budownictwa. W archiwum zakadowym Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Opolu znajduje si rwnie 11 kart ewidencyjnych cmentarzy z terenu Gminy Paczkw (tzw. karty cmentarzy): Karta cmentarza rzymskokatolickiego p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach Karta cmentarza rzymskokatolickiego p.w. w. Mikoaja w Gocicach; Karta cmentarza rzymskokatolickiego p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Karta cmentarza w Kozielnie; Karta cmentarza (dawnego) przy ul. Wojska Polskiego 18a w Paczkowie; Karta cmentarza komunalnego przy ul. Zawadzkiego w Paczkowie; Karta cmentarza rzymskokatolickiego p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Karta cmentarza rzymskokatolickiego p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; Karta cmentarza rzymskokatolickiego p.w. w. Katarzyny w Ujedzcu; Karta cmentarza w Unikowicach; Karta cmentarza rzymskokatolickiego p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej w Wilamowej. Zabytki archeologiczne zacznik nr 2 i 4. Zabytkiem archeologicznym w brzmieniu ww. ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r., Nr 162, poz. 1568), art. 3 poz. 4, okrela si zabytek nieruchomy, bdcy powierzchniow, podziemn lub podwodn pozostaoci egzystencji i dziaalnoci czowieka,

zoon z nawarstwie kulturowych i znajdujcych si w nich wytworw bd ich ladw lub te zabytek ruchomy, bdcy tym wytworem. W rejestrze zabytkw archeologicznych woj. opolskiego znajduje si obecnie 1 obiekt z terenu Gminy Paczkw grodzisko stokowate z XIII XIV w. w Starym Paczkowie. Ponadto do rejestru zabytkw nieruchomych woj. opolskiego wpisane zostay zespoy obiektw nieruchomych z elementami archeologicznymi redniowieczny ukad urbanistyczny, mury miejskie z basztami oraz planty miejskie w Paczkowie. Teren Gminy Paczkw do obecnej chwili zosta jedynie fragmentarycznie przebadany w ramach Archeologicznego Zdjcia Polski (AZP). Dotychczas, w latach 2001 i 2006, w ramach programu przebadano powierzchniowo jedynie cz terenw wsi Dziewitlice oraz Kamienica. Przeprowadzenie bada na pozostaych terenach w obrbie Gminy Paczkw przewidziane jest na lata 2010 2011. W archiwum zakadowym Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Opolu przechowywane s wyniki bada AZP z terenu Gminy Paczkw w postaci 11 kart ewidencji stanowisk archeologicznych: Dziewitlice, stan. nr 1, lad osadnictwa z okresu neolitu; Dziewitlice, stan. nr 2, lad osadnictwa z okresu epoki brzu oraz punkt osadniczy z okresu pnego redniowiecza (XV w.); Dziewitlice, stan. nr 3, lad osadniczy z okresu pnego redniowiecza; Dziewitlice, stan. nr 4, lad osadnictwa z pnego okresu lateskiego, lad osadnictwa z okresu wpyww rzymskich oraz punkt osadniczy z okresu pnego redniowiecza (XIII XIV w.); Dziewitlice, stan. nr 5, lad osadnictwa z okresu pnego redniowiecza (XIII XIV w.); Dziewitlice, stan. nr 6, punkt osadniczy z okresu pnego redniowiecza (XIV XV w.); Dziewitlice, stan. nr 7, lad osadnictwa z okresu wczesnego redniowiecza (XIII w.) oraz punkt osadniczy z okresu pnego redniowiecza (XIV XV w.); Dziewitlice, stan. nr 8, skarb z IV w. n.e.; Dziewitlice, stan. nr 9, lady osadnicze z okresu pnego redniowiecza i okresu nowoytnego (XVI i XVII w.); Kamienica, stan. nr 8, punkt osadniczy z okresu pnego redniowiecza (XIV w.); Kamienica, stan. nr 9, lad osadnictwa z okresu pradziejw. Program badawczo konserwatorski Archeologiczne Zdjcie Polski (AZP) realizowany jest od lat koca 70. XX w celu rozpoznania metod bada powierzchniowych oraz za pomoc kwerend rdowych stanowisk archeologicznych na terenie caego kraju oraz stworzenia bazy informacji o rozpoznanych stanowiskach archeologicznych. Wyniki caociowo zrealizowanych bada stanowi bd podstawow baz informacji o zasobach archeologicznych Gminy Paczkw, a wic liczbie, funkcji, wielkoci oraz chronologii stanowisk archeologicznych i stan si podstaw dla dalszych etapw bada prac wykopaliskowych. Wyniki bada AZP s podstawowym rdem dla WUOZ w precyzowaniu wytycznych dla wadz gminnych w zakresie ustalania stref ochrony konserwatorskich w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Ponadto s wyjciow dla wnioskowania o przeprowadzenie bada ratowniczych oraz nadzoru konserwatorskiego w przypadku planowanej inwestycji. Zabytki ruchome zacznik nr 5. Zabytkiem ruchomym w brzmieniu ww. ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568), art. 3 poz. 1 i 3, okrela si rzecz ruchom, jej cz lub zesp nieruchomoci, bdc wytworem czowieka lub zwizan z jego dziaalnoci i stanowic wiadectwo minionej epoki lub zdarzenia, ktrej zachowanie ze wzgldu na warto historyczn, artystyczn bd naukow ley w interesie spoecznym Rejestr zabytkw nieruchomych z terenu woj. opolskiego prowadzi Opolski Wojewdzki Konserwator Zabytkw. Zabytek ruchomy wpisywany jest do rejestru na podstawie decyzji wydanej przez wojewdzkiego konserwatora zabytkw na wniosek waciciela zabytku ruchomego lub z urzdu w przypadku nieuzasadnionej obawy zniszczenia, uszkodzenia lub nielegalnego wywozu zabytku za granic. Do rejestru zabytkw ruchomych nie wpisuje si obiektw wpisanych do inwentarza muzeum oraz obiektw wchodzcych w skad narodowego zasobu bibliotecznego. Obecnie rejestr zabytkw ruchomych woj. opolskiego obejmuje 18 obiektw ruchomych oraz zespow obiektw ruchomych z terenu Gminy Paczkw wpisanych na podstawie 21 decyzji (patrz zacznik nr 5), w tym: wyposaenie obiektw sakralnych - 9 wyposaenie obiektw wieckich - 1 pyty herbowe- 1 figury - 6 krzye 1.

W archiwum zakadowym Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Opolu znajduje si rwnie 200 kart ewidencyjnych zabytkw ruchomych z terenu Gminy Paczkw: Otarz gwny w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Obraz Chrystusa Ogrodnika ze wit Mari Magdalen w otarzu gwnym w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Otarz boczny p.w. Matki Boskiej w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Otarz boczny p.w. Serca Jezusa w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Kazalnica w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Chrzcielnica w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Pokrywa chrzcielnicy w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Krucyfiks (XIX w.) w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Krucyfiks (2 po. XVIII w.) w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Grupa rzebiarska: Archanio Micha i dwa anioy w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Obraz w. Trjcy w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Obraz w. Stanisawa Biskupa w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Obraz Opakiwanie Chrystusa w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Obraz Ukrzyowanie w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Monstrancja (XIX w.) w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Monstrancja (ok. po. XIX w.) w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Kielich mszalny (po 1740 r.) w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Kielich mszalny (2 w. XVIII w.) w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Relikwiarzyk w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Lichtarz na pascha (XVIII w.) w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Lichtarze (XVIII w.) w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Lichtarze (XVIII/XIX w.) w kociele p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; Monstrancja (1719 r.) w kociele p.w. w. Mikoaja w Gocicach; Kielich (ok. 1500 r.) w kociele p.w. w. Mikoaja w Gocicach; Obramienie wnki (ok. 1600 r.)w kociele p.w. w. Mikoaja w Gocicach; Figura w. Jana Nepomucena w kociele p.w. w. Mikoaja w Gocicach; Rzeba Matki Boskiej z Dziecitkiem w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Krzy przy kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Otarz boczny p.w. Zwiastowania NMP w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Tabernakulum w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Otarz gwny: obraz w. Jerzego w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Kazalnica w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Chrzcielnica w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Pokrywa chrzcielnicy w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Prospekt organowy w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Obraz Chrystus przy supie w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Figura w. Jana Nepomucena (XVIII w.) w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Figura Chrystusa Zmartwychwstaego w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Krucyfiks w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Relikwiarzyk w. Krzya (1770 r.) w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Relikwiarzyk (2 po. XVIII w.) w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Monstrancja (ok. 1700 r.) w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Monstrancja (przed 1687 r.) w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Kielich mszalny (2 po. XVIII w.) w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Ampuki na wino i wod w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Figura w. Jana Nepomucena przed kocioem p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Kielich (1693 r.) w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Obraz w. Jerzego (XIX w.) w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; awa kolatorska w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy; Rzeba w. Mikoaja przy domu nr 8 w Kamienicy; Figura Matki Boskiej przy domu nr 62 przy domu nr 8 w Kamienicy; Otarz z obrazem Matki Boskiej Czstochowskiej w kaplicy w. Rocha w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Otarz w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Antependium otarza w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Chrzcielnica w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie;

 Wsporniki i zworniki sklepienia w kaplicy Matlitzw (I) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Wspornik gurtu w I przle wschodnim midzy naw gwn i poudniow (I) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Wspornik (I) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Wspornik (II) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Wspornik (III) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (IV) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (V) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (VI) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (VII) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (VIII) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (IX) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (X) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (XI) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (XII) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (XIII) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (XIV) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (XV) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (XVI) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (XVII) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zwornik (XVIII) w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Obraz w. Otylia w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Obraz w. Jan Nepomucen przed Mari z Dziecitkiem w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Obraz w. Alojzy Gonzagi w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Rama obrazu w. Alojzy Gonzagi w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Obraz w. Maria Magdalena przed krzyem w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Epitafium ks. Franciszka Primera proboszcza paczkowskiego w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Obraz w. Rocha w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Obraz Wniebowzicie Marii w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Figura Chrystusa jako Salvatora Mundi w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Figura anioka na filarze nawy pnocnej w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Rzeba w. Wawrzyca w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Rzeba Najwitszej Marii Panny z Dziecitkiem w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Figura w. Anny koo otarza w kaplicy w. Rocha w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Figura w. Marii Magdaleny w kaplicy w. Rocha w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Figura w. Jana Nepomucena w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Nagrobek Jana Krzysztofa von Hohndorf (+1689) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Nagrobek Rycerza Jana (zm. 1613) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Nagrobek Frantza von Maltitz (zm. 1728) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Pyta nagrobna rycerza z rodziny von Maltitz w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Tablica herbowa biskupa Andrzeja von Jerin w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Kartusz herbowy biskupa Andrzeja von Jerin w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Pyta z herbem biskupa Marcina Gertsmanna w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Epitafium A.P. Fischera (zm. 1653) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie;

 Epitafium azarza Hempla (zm. 1549) i ony Doroty (zm. 1564) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Pyty nagrobne pary maeskiej Kremerw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Taca w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Monstrancja w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Lichtarze w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Lichtarze (I) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Lichtarze (II) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Lichtarze (III) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Lichtarze (IV) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Lichtarze (V) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Kielich mszalny w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Kielich mszalny w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Kielich mszalny w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Kielich mszalny w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Puszka na komunikanty w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Pascha w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Komoda zakrystyjna - zamek w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Zamki i antaba w drzwiach do zakrystii w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Krata w kaplicy Maltitzw w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Portal do kaplicy w. Rocha w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Portal poudniowy kocioa p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Lavabo w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Kropielnice przycienne w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Studnia w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Portal zachodni kocioa p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Drzwi do zakrystii w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Drzwi do skarbca w zakrystii w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Komoda zakrystyjna w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Komoda zakrystyjna w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Taca w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Pucharki w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Pucharki w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Relikwiarze w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Polichromia dekoracyjna z inskrypcj na filarze nawy gwnej w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Figura w. Jana Nepomucena (1724 r.) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Empora Maltitzw (nieistniejca) w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Medalion: paskorzeba - zrzucenie w. Jana Nepomucena z mostu w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty w Paczkowie; Rzeba w. Jana Nepomucena w niszy naronika domu nr 11 w Rynku w Paczkowie; Rzeba w. Jana Nepomucena na terenie plant miejskich u wylotu ul. Wojska Polskiego w Paczkowie; Rzeba w. Jana Nepomucena w Paczkowie; Obraz wotywny z Chrystusem w Toczni Mistycznej w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Krucyfiks (XIX w.) w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Obraz Trjcy witej ze witymi w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Obraz wotywny ze w. Rochem w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Obraz w. Tekla w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Chrzcielnica w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Obraz gwny i fragmenty otarza gotyckiego w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Rzeba gowa Chrystusa w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Lawaterz w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Lichtarze (ko. XVIII w.) w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Lichtarze (ko. XVIII w.) w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Lichtarz na pascha w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie;

 Pacyfika (pocz. XIX w.) w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Pacyfika (pocz. XIX w.) w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Monstrancja w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Puszka w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Kielich mszalny (XVIII w.) w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Kielich mszalny (ok. 1711 r.) w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Kielich (1501 r.) w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Drzwi do skarbca (do d. zakrystii) w kociele p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie; Rzeba w. Jan Nepomucen we wnce kapliczki przy domu nr 15 (ob. nr 16) w cibrzu; Kapliczka przy domu nr 16 w cibrzu; Bramka schodw w sieni w d. dworze w cibrzu; Dekoracja sztukatorska w d. dworze w cibrzu; Figura w. Katarzyny w kapliczce przy domu nr 101 w Trzeboszowicach; Figura w. Barbary w kapliczce przy domu nr 101 w Trzeboszowicach; Obraz w. Jadwigi w kociele p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; Lichtarze (1 po. XIX w.) w kociele p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; Lichtarze (2 po. XVIII w.) w kociele p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; Lichtarze (XVIII/XIX w.) w kociele p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; Figura Chrystusa u supa w kociele p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; Pajk w kociele p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; Obraz Trjca wita w otarzu gwnym w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Obraz Opakiwanie Chrystusa w otarzu gwnym w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Obraz Wskrzeszenie azarza w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Plafon Koronacja NMP (ko. XVIII w.) w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Rzeba w. Jan Chrzciciel w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Rzeba Matka Boska w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Rzeba w. Jan Nepomucen w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Rzeba w. Antoni Padewski w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Obrazy: Droga Krzyowa w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; wiecznik otarzowy w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Plafon koronacja NMP (ko. XIX w.) w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Otarz gwny w kaplicy p.w. w. Trjcy w Unikowicach; Otarz gwny Matki Boskiej w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Otarz boczny w. Rodziny w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Obraz w. Rodziny w otarzu bocznym w. Rodziny w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Otarz boczny Matki Boskiej Bolesnej w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Obraz Madonny z Dziecitkiem w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Kazalnica w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Chrzcielnica w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Pokrywa chrzcielnicy w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Figura w. Rocha w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Figura w. Zakonnika w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Obraz Matki Boskiej (po 1846 r.) w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Obraz Matka Boska ze witymi w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Obraz Zoenie do Grobu w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Obraz w. Elbieta w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Krzy otarzowy w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Krucyfiks (XIX w.) w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Krucyfiks (XIX w.) w kociele p.w. Matki Boskiej w Wilamowej; Kapliczka przy drodze gwnej Nysa Paczkw w granicach wsi Wilamowa; b) ochrona ustalona w planach zagospodarowania przestrzennego Ochrona zabytkw i opieka nad zabytkami ustalana jest, na podstawie ww. ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568), art. 18 2-, przy sporzdzaniu i aktualizowaniu koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju wojewdztw, planw zagospodarowania przestrzennego wojewdztw, analiz i studiw z zakresu zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy, a take w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzgldnia si przede wszystkim ochron: zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru zabytkw wraz z otoczeniem; zabytkw nieruchomych ujtych w gminnej ewidencji zabytkw; parkw kulturowych.

W studium i planie okrela si rwnie, w zalenoci od potrzeb, strefy ochrony konserwatorskiej, wyznaczone zgodnie z metod ustalania obszarw pod ochron konserwatorsk, opracowan w przez Zesp Ekspertw Midzynarodowej Komisji ds. Rewaloryzacji Miast i Zespow Staromiejskich w 1990 roku. Wyrnia si nastpujce strefy ochrony konserwatorskiej: "A" - strefa penej ochrony, do bezwzgldnego zachowania, obejmujca obszary o dobrze zachowanej historycznej strukturze przestrzennej. "B" - strefa obejmujca obszar podlegajcy rygorom w zakresie utrzymania zasadniczych elementw rozplanowania oraz charakteru i skali zabudowy. "K" - strefa ochrony krajobrazu zwizanego z zespoem zabytkowym. "W" - strefa ochrony archeologicznej. "E" - strefa ochrony ekspozycji, gwnie przez wyznaczanie terenw wyczonych spod zabudowy. "OW" - strefa obserwacji archeologicznych Obecnie brak jest obowizujcego caociowego planu zagospodarowania przestrzennego dla Gminy Paczkw. Obowizuje natomiast jedynie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Paczkw (uchwaa Nr XXX/181/04 z dnia 30 grudnia 2004 r.). Zgodnie z wymogami ochrony zabytkw, w MPZG miasta Paczkw ustalone zostay strefy ochrony konserwatorskiej: A strefa obejmujca cisy obszar miejski wraz z otaczajcymi go plantami miejskimi; B strefa obejmujca obszary przedmie staromiejskich i obszary intensywnego rozwoju miasta w XIX w.; K strefa obejmujca obszar terenw zielonych przy ul. Jagielloskiej wraz z parkiem, ul. Spacerow, teren cmentarza starego przy ul. Wojska Polskiego oraz teren cmentarza komunalnego przy ul. Zawadzkiego; W strefa obejmujca obszar domniemanego zamku; OW strefa obejmujca obszar staromiejski w granicach przylegych do obwarowa staromiejskich, pokrywajcy si ze stref A. E strefa obejmujca ekspozycj panoramy zabytkowego ukadu miasta. Dla stref tych wprowadzono odpowiednie obostrzenia, zgodne z brzmieniem ustawy (art. 18, p.2): okrelono rozwizania niezbdne do zapobiegania zagroeniom dla zabytkw, zapewnienia im ochrony przy realizacji inwestycji oraz przywrcenia do jak najlepszego stanu, jak rwnie ustalono ich przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu uwzgldniajc opiek nad zabytkami. Ochrona zabytkw w MPZP dla miasta Paczkw zakada rwnie ochron indywidualn obiektw wpisanych do rejestru zabytkw oraz obiektw poddanych ochronie w MPZG, wpisanych jednoczenie do gminnej ewidencji zabytkw. W wykazie obiektw wpisanych do rejestru zabytkw woj. opolskiego z terenu Gminy Paczkw zaczonym do MPZP pominito kilka nastpujcych obiektw widniejcych w rejestrze wg danych WUOZ Opole - stan na listopad 2009 r. (porwnaj zacznik nr 1): planty miejskie (nr rej. 283/91 z dnia 10.01.1991 r.); park przy ul. Jagielloskiej (nr rej. 2122/86 z dnia 15.05.1986 r.; 179/88 z dnia 26.07.1988 r.); kamienica przy ul. Narutowicza 2 (nr rej. 1566/66 z dnia 17.08.1966 r.); kamienica przy ul. Narutowicza 8 (nr rej. 1565/66 z dnia 17.08.1966 r.); kamienica przy ul. Narutowicza 10 (nr rej. 1567/66 z dnia 17.08.1966 r.); kamienica przy ul. Narutowicza 16 (nr rej. 2361/96 z dnia 7.10.1996 r.); will z parkiem przy ul. Pocztowej 19 (nr rej. 2323/93 z dnia 7.09.1993 r.); kamienic przy Rynku 50 (nr rej. 1560/66 z dnia 16.08.1966 r.); kamienic przy Rynku 52 (nr rej. 1561/66 z dnia 16.08.1966 r.); kamienic przy Rynku 55 (nr rej. 2197/89 z dnia 29.08.1989 r.). Wykaz obiektw w rejestrze zabytkw z terenu gm. Paczkw powinien zosta uzupeniony w aktualizowanym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego o ww. obiekty (wg zacznika nr 1). Dla obiektw tych wprowadzono obostrzenia, zgodne z brzmieniem ww. ustawy (art. 18, p. 2), polegajce na wymogu uzyskiwania pozwolenia Opolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw na wszelkie poprzedzajce projektowane i realizowane dziaania przy zabytkach. Wykaz obiektw (130) podlegajcych ochronie w MPZP, wpisanych jednoczenie do gminnej ewidencji zabytkw obejmuje, jak wynika z weryfikacji zasobu, zarwno obiekty ujte w wojewdzkiej ewidencji zabytkw, jak i nowo wytypowane obiekty o cechach zabytkowych, a take cz obiektw z rejestru zabytkw. W celu ochrony wartoci zabytkowych wyej wymienionych obiektw (GEZ wg MPZP z 2004 r.), wprowadzono wymg zachowania zewntrznego wygldu budynkw (elewacji, pokrycia dachu, detalu architektonicznego i wyposaenia). W aktualizowanym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego miasta Paczkw naley, tworzc osobne listy obiektw w rejestrze zabytkw i obiektw w GEZ poza rejestrem, uporzdkowa dane wg powyszych podziaw.

Naley wyczy z tej listy obiekty wyszczeglnione ju w licie obiektw w rejestrze zabytkw: kamienic przy Rynku 19; kamienic przy Rynku 38; kamienic przy Rynku 39; kamienic przy Rynku 40; kamienic przy Rynku 43. Naley rwnie zweryfikowa list obiektw w GEZ spoza rejestru w oparciu o zaktualizowan list GEZ (stan na grudzie 2009 r.). c) park kulturowy Krajobrazem kulturowym, w brzmieniu ww. ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568), art. 3 poz. 14, okrela si historycznie uksztatowan w wyniku dziaalnoci czowieka przestrze, na ktr skadaj si zarwno wytwory czowieka, jak i elementy przyrodnicze. W celu ochrony krajobrazu kulturowego i zachowania wyrniajcych si krajobrazowo obszarw z zabytkami nieruchomymi, bdcymi reprezentatywnymi przykadami miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej tworzy si parki kulturowe. Park kulturowy jedna z czterech podstawowych form ochrony zabytkw. Park kulturowy powouje na podstawie uchway rada gminy (lub rady gmin jeli obszar parku znajduje si na terenie kilku gmin), po zasigniciu opinii wojewdzkiego konserwatora zabytkw. Uchwaa powinna okrela nazw danego parku kulturowego, granice, sposb ochrony oraz zakazy i ograniczenia. Wjt (burmistrz, prezydent miasta) zobowizany jest, po zasigniciu opinii wojewdzkiego konserwatora zabytkw, sporzdzi plan ochrony parku kulturowego oraz miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Ponadto rada gminy moe utworzy jednostk organizacyjn zarzdzajc parkiem. Szczegowe informacje na temat zasad tworzenia parku kulturowego, zarzdzania nim oraz sporzdzania planu ochrony parku kulturowego dostpne s na stronie internetowej Krajowego Orodka Bada i Dokumentacji Zabytkw (www.kobidz.pl). Do chwili obecnej na terenie Gminy Paczkw nie powsta aden park kulturowy. d) pomnik historii Pomnik historii jest szczegln, elitarn form ochrony zabytkw, ktr objte mog zosta zarwno zabytki nieruchome wpisane do rejestru, jak i parki kulturowe, charakteryzujce si wyjtkowymi w skali kraju wartociami historycznymi, artystycznymi i naukowymi dla dziedzictwa kulturowego. Zabytek wnioskowany o uznanie za Pomnik Historii powinien spenia nastpujce kryteria: posiada zachowan pierwotn kompozycj przestrzenn bd kompozycj nieznacznie przeksztacon; by obiektem jednorodnym stylowo bd obiektem o czytelnych i zharmonizowanych ze sob nawarstwieniach; by obiektem odpowiednio wyeksponowanym w przestrzeni miejskiej lub krajobrazie oraz posiada pierwotne relacje z otoczeniem; by dzieem wybitnych twrcw; by obiektem dobrze zachowanym. Rozporzdzenie o uznaniu zabytku na Pomnik Historii wydaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek ministra waciwego do spraw kultury i dziedzictwa naukowego, po uzyskaniu opinii Rady Ochrony Zabytkw. W treci rozporzdzenia okrela si cechy danego zabytku wiadczce o jego najwyszej wartoci, jak rwnie jego precyzyjne granice, a take zamieszcza schematyczn mapk obiektu. Szczegowe informacje na temat kryteriw i procedur uznawania obiektu za Pomnik Historii dostpne s na stronie internetowej Krajowego Orodka Bada i Dokumentacji Zabytkw (www. kobidz.pl). Do chwili obecnej na terenie Gminy Paczkw nie ma obiektu uznanego za pomnik historii. Zabytki w gminnej ewidencji zabytkw zacznik 3 Ewidencja zabytkw, w brzmieniu ww. ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568) art. 21, jest podstaw dla sporzdzania programw opieki nad zabytkami przez wojewdztwa, powiaty i gminy. Ewidencja zabytkw jest uporzdkowanym zbiorem opracowa, wykonywanym wg jednorodnych wzorcw, stanowicym podstawowe informacje o obiektach zabytkowych. Krajow ewidencj zabytkw w formie zbioru kart ewidencyjnych zabytkw znajdujcych si w wojewdzkich ewidencjach zabytkw prowadzi Generalny Konserwator Zabytkw. Wojewdzk ewidencj zabytkw w formie kart ewidencyjnych zabytkw znajdujcych si na terenie wojewdztwa prowadzi wojewdzki konserwator zabytkw. Natomiast gminn ewidencj zabytkw w formie zbioru kart adresowych zabytkw nieruchomych z terenu gminy, objtych wojewdzk ewidencj zabytkw prowadzi wjt (burmistrz, prezydent miasta) danej gminy.

Zasady prowadzenia gminnej ewidencji zabytkw (GEZ) okrela ww. ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568), art. 21; art. 22, poz. 4 oraz rozporzdzenie Ministra Kultury z dnia 14 maja 2004 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytkw, krajowej, wojewdzkiej i gminnej ewidencji zabytkw oraz krajowego wykazu zabytkw skradzionych lub wywiezionych za granic niezgodnie z prawem (Dz. U. z 2004 r. Nr 124 poz. 1305). Aktualna gminna ewidencja zabytkw Gminy Paczkw sporzdzona zostaa rwnolegle z Programem Opieki nad Zabytkami Gminy Paczkw na lata 2010 2013 jesieni 2009 roku. W zasb GEZ wczono obiekty nieruchome znajdujce si w rejestrze zabytkw woj. opolskiego z terenu Gminy Paczkw, w dotychczasowej, wymagajcej weryfikacji i znacznego rozszerzenia wojewdzkiej ewidencji zabytkw oraz obiekty nieruchome, nieujte dotd adn form ochrony, a charakteryzujce si wartociami historycznymi, artystycznymi czy naukowymi, zasugujcymi na ujcie w ewidencji. Na potrzeby GEZ Gminy Paczkw wczono rwnie zewidencjonowane stanowiska archeologiczne z terenu Gminy Paczkw. Na terenie Gminy Paczkw ewidencj objto 597 zabytkw nieruchomych oraz 11 stanowisk archeologicznych. Gminna Ewidencja Zabytkw w formie kart adresowych (rwnie w wersji elektronicznej) przechowywana bdzie Urzdzie Gminy Paczkw. Za kryteria decydujce o wpisie obiektu do ewidencji przyjto: - czas powstania nie pniej ni lata 50 XX w.; - stopie zachowania walorw zabytkowych; - funkcj obiektu i wpyw jego formy na oglny charakter zabudowy miejscowoci; - warto historyczn, artystyczn i naukow. Wizja terenowa prowadzona w padzierniku i listopadzie 2009 r. zweryfikowaa zasb dotychczasowej wojewdzkiej ewidencji zabytkw z terenu Gminy Paczkw, do ktrej fiszki adresowe i karty ewidencyjne dostpne s w Wojewdzkim Urzdzie Ochrony Zabytkw w Opolu. W efekcie weryfikacji ustalono, i rozbirce bd utracie wartoci zabytkowych ulegy nastpujce obiekty widniejce nadal w rejestrze zabytkw woj. opolskiego: 1. Kamienica, Rynek 45 w Paczkowie; 2. Kamienica, ul. Sowackiego 1 w Paczkowie; 3. Kamienica, ul. Sowackiego 8 w Paczkowie; 4. Dawny zajazd, nr 10 w cibrzu (utrata wartoci). Powysze obiekty z powodu utraty wartoci zabytkowych nie zostay wczone do gminnej ewidencji zabytkw. Gmina winna ubiega si o wykrelenie ww. obiektw z rejestru zabytkw woj. opolskiego. W efekcie weryfikacji ustalono rwnie, i rozbirce bd utracie wartoci ulegy nastpujce obiekty pozostajce nadal w wojewdzkiej ewidencji zabytkw: 1. Kamienica, ul. Wrocawska 16 w Paczkowie; 2. Dom, nr 39 w Wilamowej; Gminna powinna niezwocznie ubiega si o wykrelenie ww. obiektw z ewidencji zabytkw woj. opolskiego. Wyczone z aktualnej gminnej ewidencji zabytkw gm. Paczkw pozostaj rwnie obiekty widniejce w ewidencji wojewdzkiej: 1. Cmentarz (okrelany jako nowy) w Gocicach cmentarz nie istnieje, informacje zawarte na jego temat w karcie ewidencyjnej tzw. zielonej nie maj rzeczywistego potwierdzenia; 2. Oficyna w zespole dworskim w Ujedzcu informacje zawarte w karcie ewidencyjnej tzw. zielonej nie maj rzeczywistego potwierdzenia. Gmina winna skonsultowa w/w obiekty z WUOZ w Opolu i ubiega si o ich wykrelenie z wojewdzkiej ewidencji zabytkw. Jednoczenie w trakcie weryfikacji terenowej wytypowano ponad 350 kolejnych obiektw i zespow obiektw charakteryzujcych si wartociami historycznymi, naukowymi lub artystycznymi, zasugujcych na wczenie do aktualnego GEZ. Gminna ewidencja zabytkw nie jest dokumentem zamknitym, winna by uzupeniana i weryfikowana. Jej zmiany nie wpywaj na niewano ustale studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego, miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego oraz gminnego programu opieki nad zabytkami. Ponadto powinna podlega okresowej aktualizacji, polegajcej m.in. na wykreleniu z ewidencji obiektw nieistniejcych i gruntownie przebudowanych. Uzupenienia wymagaj rwnie zmiany statusu prawnego: wpis do rejestru zabytkw, ustanowienie parku kulturowego czy pomnika historii. Naley podkreli, i obiekty znajdujce si w gminnej ewidencji zabytkw, a pozostajce poza rejestrem zabytkw czy ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie s objte ochron prawn. Uwzgldnienie ich w ewidencji gminnej ma wycznie charakter informacyjny, pomocny przy okrelaniu zasobu zabytkw gminy i przy opracowywaniu programw opieki nad zabytkami.

6. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY. ANALIZA SZANS I ZAGROE. Analiza SWOT to diagnoza aktualnego stanu gminy poprzez wskazanie mocnych i sabych stron celem identyfikacji szans i zagroe (wyzwa), eliminacji nieprawidowoci i bdw. STRONY MOCNE: bogaty krajobraz kulturowy cenne zabytki architektury wiadomo zasobw dziedzictwa kulturowego w promocji regionu dua ilo zespow dworsko parkowych dobrze utrzymane zespoy sakralne dua ilo tras turystycznych SABE STRONY: zy stan architektury zabytkowej miasta Paczkw, szczeglnie kamienic zy stan architektury rezydencjonalnej mae szanse otrzymania pomocy finansowej ze rodkw publicznych przez wacicieli prywatnych na utrzymanie zabytkw maa wiadomo spoeczna wartoci zabytkowej brak planw zagospodarowania przestrzennego soectw saba estetyka wsi nieskuteczne dziaania promocyjne brak moliwoci aktywnego rozwoju mieszkacw w dziedzinie kultury brak zaangaowania spoeczestwa w ycie wsi saba wiadomo ekologiczna SZANSE: wsppraca transgraniczna fundusze Unii Europejskiej na popraw zabytkw i ich ochron wzrost wiadomoci zabytku, jako produktu turystycznego uporzdkowanie estetyki miejscowoci ZAGROENIA: niewykorzystany potencja regionu brak planw zagospodarowania przestrzennego bezrobocie brak zaangaowania mieszkacw w sprawy wsi niskie wyksztacenie klski ywioowe 7. ZADANIA PROGRAMOWE I PODSTAWOWE CELE POLITYKI ZWIZANEJ Z OCHRON ZABYTKW Realizacja ustale i celw dotyczcych ochrony zabytkw z terenu Gminy Paczkw, zawartych w niniejszym programie, uzaleniona jest od wczenia problematyki ochrony zabytkw do systemu zada strategicznych gminy. W celu wypenienia poniszych zada naley: uzna warto i znaczenie dziedzictwa kulturowego dla gminy; konsekwentnie planowa i realizowa dziaania samorzdowe w zakresie ochrony zabytkw; uwzgldnia problematyk ochrony obiektw zabytkowych i dziedzictwa kulturowego w koncepcjach zagospodarowania przestrzennego gminy; uwzgldnia uwarunkowania ochrony zabytkw, w tym krajobrazu kulturowego, zabytkw archeologicznych oraz uwarunkowania ochrony przyrody w planach rozwoju gminy; uwzgldnia w planach zagospodarowania przestrzennego ochrony krajobrazu naturalnego zwizanego przestrzennie z zaoeniami urbanistycznymi, ruralistycznymi i architektonicznymi; wspiera projekty zwizane z opiek nad zabytkami i zagospodarowaniem obiektw zabytkowych; racjonalnie wykorzystywa gminne fundusze na prace ratownicze, konserwatorskie i dokumentacyjne oraz dziaania zwizane z opiek nad zabytkami. 7.1. Priorytety i kierunki dziaa gminnego programu opieki Priorytet I: Rewaloryzacja dziedzictwa kulturowego jako element rozwoju spoeczno gospodarczego gminy: zahamowanie procesu degradacji zabytkw i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; podejmowanie dziaa zwikszajcych atrakcyjno zabytkw na potrzeby spoeczne, turystyczne i edukacyjne; podejmowanie dziaa umoliwiajcych tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami; Priorytet II: Ochrona i wiadome ksztatowanie krajobrazu kulturowego:

 zintegrowana ochrona dziedzictwa kulturowego i rodowiska przyrodniczego; rozszerzenie zasobu i ochrony dziedzictwa kulturowego gminy; ochrona ukadw ruralistycznych na obszarach wiejskich; Priorytet III: Promocja, edukacja i dokumentacja walorw gminnego dziedzictwa kulturowego oraz badanie i dokumentacja dziedzictwa kulturowego gminy: szeroki dostp do informacji o dziedzictwie kulturowym gminy; edukacja i popularyzacja wiedzy o regionalnym dziedzictwie kulturowym; specjalistyczne rozpoznanie badawcze poszczeglnych obiektw, zespow oraz obszarw zabytkowych zwizane z przygotowywanym lub realizowanym procesem inwestycyjnym; promocja regionalnego dziedzictwa kulturowego suca kreacji produktw turystyki kulturowej; specjalistyczne rozpoznanie badawcze poszczeglnych obiektw oraz obszarw zwizanych z przygotowywanym lub realizowanym procesem inwestycyjnym. 7.2. Zadania gminnego programu opieki Priorytet I 1. Rewaloryzacja starego miasta w ramach redniowiecznych zaoe w Paczkowie. Stare miasto, ze wzgldu na zachowanie redniowiecznego, niezmienionego ukadu urbanistycznego w obrbie pasu oryginalnych murw redniowiecznych, stanowi obecnie jeden z najbardziej wartociowych zespow miejskich w skali caego historycznego lska, a take kraju. Sam zesp murw miejskich wraz z basztami upinowymi oraz wieami bramnymi jest obecnie jedynym zachowanym caociowo tego typu obiektem w skali regionu. Wydarzenia historyczne oraz przewroty dotykajce miasto na przestrzeni wiekw nie wpyny negatywnie na zachowanie substancji zabytkowej miasta. Zachowane jest redniowieczne rozplanowanie miasta wraz z ukadem komunikacyjnym w postaci przejazdw bramnych (poszerzonym w XIX w. o wyloty ul. Wojska Polskiego oraz Sowackiego), zabudowa w obrbie historycznych kwartaw, dominanty i gwne punkty miasta w postaci ratusza oraz kocioa p.w. w. Jana Ewangelisty, a take charakter historycznej zabudowy o okrelonych gabarytach. Zwarto i spjno zabudowy starwki zakcona jest jednak poprzez niezabudowane przestrzenie, szczeglnie w obrbie ulic Sowackiego, Sikorskiego, Piastowskiej, Krasiskiego oraz Rynku. Elementem dysharmonizujcym przestrze starego miasta s rwnie zrealizowane po wojnie budynki, m.in. blok przy ul. Wrocawskiej czy niewielkie kubaturowo obiekty przy ul. Krasiskiego oraz Kocielnej, a take prowizoryczne stragany przy ul. Sowackiego i Kotaja czy dziki parking przy ul. Sikorskiego. Negatywne, z punktu ochrony zabytkw oraz zachowania charakteru zabytkowego krajobrazu kulturowego, jest dopuszczanie do nieograniczonego ruchu samochodowego w obrbie staromiejskiego zaoenia. Dugofalowe dziaania przy rewitalizacji zaoenia przewiduj: wykonanie bada archeologiczno konserwatorskich; opracowanie koncepcji rewaloryzacji zaoenia starego miasta; eliminacja obiektw dysharmonizujcych ukad, wyburzenie zabudowy o niewielkiej wartoci technicznej (w pierzei wschodniej ul. Wrocawskiej, w pierzei pnocnej ul. Krasiskiego, w pierzei poudniowej ul. Sikorskiego) oraz zagospodarowanie na skwery zieleni bd wprowadzenie nowej zabudowy (o formach wspczesnych, dostosowanej do charakteru miejsca i otaczajcej zabudowy) wg wytycznych wojewdzkiego konserwatora zabytkw; prace konserwatorskie przy ratuszu staromiejskim; prace konserwatorskie i restauratorskie przy najcenniejszych kamienicach w obrbie starego miasta, w pierwszej kolejnoci przy obiektach renesansowych; renowacja elewacji kamienic w obrbie starego miasta (przywrcenie oryginalnej kolorystyki tynkw, prace konserwatorskie przy detalu architektonicznym, prace konserwatorskie przy zniszczonych stolarkach okiennych i drzwiowych, odtworzenie oryginalnych pokry dachowych); ustalenie wytycznych dla nowej zabudowy oraz zabudowy pustych dziaek (przy ul. Kocielnej, Piastowskiej, Sikorskiego, Sowackiego, Kotaja, Krasiskiego i Rynku); okrelenie i ujednolicenie zasad w zakresie umieszczania szyldw i reklam na obiektach zabytkowych; remont i ujednolicenie nawierzchni ulic, placw i chodnikw (kostka brukowa) oraz remont owietlenia; wprowadzenie iluminacji najwaniejszych obiektw m.in. ratusza, kocioa p.w. w. Jana Ewangelisty, najcenniejszych kamienic (np. kamienic szczytowych nr 25, 35 i 36 przy Rynku) oraz murw miejskich wraz z wieami bramnymi; uporzdkowanie skwerw wok murw miejskich wraz ze zmian nawierzchni cieek wzdu murw;

 wprowadzenie funkcji zwizanych z obsug ruchu turystycznego do obiektw nalecych do gminy, w tym m.in. do wie bramnych; wprowadzenie ogranicze lub stopniowe wyeliminowanie ruchu samochodowego w obrbie starego miasta; wyeliminowanie parkingw z obszaru starego miasta i stworzenie miejsc postojowych w niewielkim oddaleniu od centrum. 2. Rewaloryzacja zespou murw miejskich wraz z wieami bramnymi w Paczkowie (poczona z rewaloryzacj starego miasta). Zesp murw miejskich wraz z basztami upinowymi oraz wieami bramnymi jest obecnie jedynym zachowanym caociowo tego typu obiektem w skali regionu i stanowi jeden z najcenniejszych i najbardziej charakterystycznych elementw zabytkowych na terenie gminy. Walory zabytkowe i turystyczne tak murw z basztami, jak i przede wszystkich wie bramnych nie s jednak w tej chwili wystarczajco wykorzystywane, dodatkowo stan zachowania wie pogarsza si. Dziaania przy rewitalizacji zespou murw wraz z basztami i wieami przewiduj: przeprowadzenie bada archeologicznych w otoczeniu murw miejskich od strony plant miejskich w celu zbadania reliktw zewntrznego piercienia murw, rozebranego w I po. XIX w.) profilaktyczne prace konserwatorskie przy murach miejskich, basztach oraz wieach bramnych, przede wszystkim przy wiey Kodzkiej i Zbkowickiej; iluminacja wietlna murw, poszczeglnych baszt upinowych oraz wie bramnych; wprowadzenie funkcji zwizanych z obsug ruchu turystycznego do wie bramnych: informacji turystycznej wraz z muzeum miasta w wiey Wrocawskiej (jako najbliszej od strony miasta), punktw widokowych na wiey Kodzkiej i Zbkowickiej oraz galerii rzemiosa lub sztuki, sklepw z pamitkami itp. 3. Ukoczenie prac konserwatorskich przy ratuszu w Paczkowie. Zgodnie z zaplanowanymi w Lokalnym Programie Rewitalizacji wytycznymi, naley ukoczy rozpoczte prace konserwatorskie przy ratuszu, stanowicym jeden z symboli miasta oraz udostpni wie ratuszow na punkt widokowy. Dziaania konserwatorskie powinny skupia wok: oczyszczenia i zabezpieczenia kamiennego detalu architektonicznego elewacji; odnowy i zabezpieczenia tynkw zewntrznych z jednoczesnym odtworzeniem oryginalnej kolorystyki obiektu z XVI w.; zabezpieczenia i odnowy stolarki okiennej i drzwiowej. 4. Dziaania ochronne na terenie plant miejskich oraz parku przy ul. Jagielloskiej w Paczkowie. prowadzanie biecych prac pielgnacyjnych rolinnoci w obrbie plant miejskich i parku; opracowanie ewidencji parkw. 5. Rewaloryzacja cmentarza starego oraz ruiny kocioa cmentarnego. dokadne oznakowanie cmentarza od strony ul. Wojska Polskiego; zabezpieczenie cmentarza przed moliwoci dewastacji przez osoby postronne (wykonanie elaznej bramy i furty od strony ul. Wojska Polskiego oraz ogrodzenia od strony plant miejskich); ustanowienie na terenie ogranicze, w tym zakazu wpuszczania psw itp.; uporzdkowanie i oczyszczenie z samosieww; przeprowadzenie prac konserwatorskich przy ruinach kocioa cmentarnego; podjcie prac konserwatorskich przy pozostaociach pyt nagrobnych; wczenie miejscowej modziey szkolnej w akcj zwizan z rewitalizacj cmentarza np. poprzez program lady Przeszoci w celu kreowania wraliwoci historycznej i zabytkowej oraz rozbudzania zainteresowania otaczajcym krajobrazem kulturowym. 6. Podjcie dziaa ochronnych oraz prac renowacyjnych przy przydronych i przydomowych kapliczkach, figurach i krzyach z terenu gm. Paczkw. Na terenie gminy Paczkw znajduj si liczne kapliczki, krzye oraz figury witych, pozostajce wiadectwem wielowiekowych tradycji kulturowych oraz religijnych dawnych i obecnych mieszkacw tutejszych miejscowoci. Cz spord kapliczek, bdcych obiektami kubaturowymi i zabytkami nieruchomymi, ujta zostaa ochron w formie wpisu do rejestru zabytkw nieruchomych lub gminnej ewidencji zabytkw i wczona jest bd niebawem zostanie do aktualizowanych i tworzonych miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego. Cz obiektw niekubaturowych podlega ju ochronie na mocy wpisu do rejestru zabytkw ruchomych. Pozostaje natomiast grupa obiektw nie ujta dotd adn form ochrony, a wykazujca wartoci, ktrych zachowanie ley w interesie spoecznym. Obiekty te, z uwagi na swoj niekubaturowo nie mog by ujte w gminnej ewidencji zabytkw, poniewa nie s zaliczane do grupy obiektw nieruchomych. Gmina winna: rozpozna wasno tego typu obiektw na terenie gminy;

 uwzgldni ochron obiektw w aktualizowanych i tworzonych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego; pozyska fundusze na odnow tego typu obiektw np. ze rde Niemieckiej Fundacji Ochrony rodowiska (DBU). 7. Rewaloryzacja zespow dworsko-parkowych i folwarcznych w Ujedcu, cibrzu, cibrzu-przysiek Frydrychw i Lisich Ktach. Naley wszcz procedur o wpisanie parkw w Ujedcu, cibrzu-Frydrychowie, cibrzu i Lisich Ktach ujtych w rejestrze zabytkw woj. opolskiego na List preferencyjn parkw i ogrodw zabytkowych dla Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej. Ewentualne umieszczenie danego zaoenia parkowego lub ogrodowego na Licie stwarza moliwo ubiegania si o dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej (NFOiGW). Wniosek opiniowany przez WKZ w Opolu poprzedzony musi by opracowaniem i zoeniem przez wacicieli danego obiektu caociowego planu dziaa zwizanych z ratowaniem i odtworzeniem historycznego ukadu parku/ogrodu. Szczegowych informacji udziela WUOZ w Opolu oraz Krajowy Orodek Bada i Dokumentacji Zabytkw. 8. Zachowanie i ochrona zabytkowego ukadu i zabudowy wsi Stary Paczkw. Gmina Paczkw winna podejmowa starania o zachowanie i ochron zabytkowego ukadu i charakterystycznej, zagrodowej zabudowy Starego Paczkowa, a take wspomc prywatne inicjatywy dce do tego samego celu. Priorytetem powinno by denie do zachowania XIX-wiecznego wygldu oraz uksztatowania poszczeglnych zagrd z charakterystycznymi domami szczytowymi i bramami wjazdowymi. 9. Rewitalizacja obiektw poprzemysowych na terenie Paczkowa. Na terenie Paczkowa znajduj si dwa ujte w gminnej ewidencji zabytkw zespoy obiektw poprzemysowych, nieuytkowane a charakteryzujce si walorami zabytkowymi i cenne z punktu widzenia miejscowego krajobrazu kulturowego miasta: zesp zakadw Pollena przy ul. Pocztowej 4; myn zboowy przy ul. Myskiej 6. Gmina, mimo, i nie jest wacicielem wymienionych obiektw winna wczy si w dziaania majce znalezienie nowej funkcji uytkowej (kulturalna, turystyczna, edukacyjna, gospodarcza etc.), wprowadzonej z poszanowaniem zabytkowego charakteru zespow. 10. Monta iluminacji wietlnych kociow z terenu gminy. Proponowane obiekty: koci p.w. Matki Boskiej Nieustajcej Pomocy w Paczkowie; koci p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; kaplica w Unikowicach; koci p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; koci p.w. w. Mikoaja w Gocicach; koci p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie. 11. Monta zabezpiecze antypoarowych i antywamaniowych kociow z terenu gminy. Proponowane obiekty: koci p.w. Jana Ewangelisty w Paczkowie; koci p.w. Matki Boskiej Nieustajcej Pomocy w Paczkowie; koci p.w. w. Jadwigi w Trzeboszowicach; kaplica w Unikowicach; koci p.w. w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach; koci p.w. w. Mikoaja w Gocicach; koci p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie. 12. Utrzymanie w dobrym stanie zabytkw stanowicych wasno Gminy Paczkw (wpisanych do rejestru zabytkw i ewidencji zabytkw). Gmina Paczkw jest wacicielem bd wspwacicielem ponad 25% zasobu obiektw zabytkowych z terenu gminy ujtych w gminnej ewidencji zabytkw. W skad zasobu wchodz: unikatowy w skali regionu zesp murw miejskich z basztami upinowymi oraz 3 wieami bramnymi w Paczkowie; planty miejskie oraz park w Paczkowie; ruina kocioa cmentarnego; kaplica; 1 dworu z zaoeniem parkowym; ok. 145 budynkw mieszkalnych; 2 cmentarzy; 5 obiektw o charakterze usugowo gospodarczym;

 9 obiektw uytku publicznego. Tak duy zasb stanowi wyzwanie dla gminy, ale rwnie pozwala na realizacj skoordynowanej, konsekwentnej i dugofalowej polityki w zakresie ochrony miejscowej tradycji i dziedzictwa kulturowego. Prowadzenie prac remontowych przy obiektach zabytkowych stanowicych wasno gminy powinno przebiega zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi. W pierwszej kolejnoci naley: stworzy harmonogram niezbdnych prac przy obiektach zagroonych i wymagajcych interwencji konserwatorskiej; przeprowadza prace remontowe i konserwatorskie przy obiektach znajdujcych si w zym stanie, a prezentujcych znaczne wartoci zabytkowe lub historyczne i walory architektoniczne. 13. Kontrolowanie przez wadze gminy dbaoci o zabytki. Na gminie spoczywa ustawowy obowizek zapewnienia warunkw prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony dbr kultury. Wadze gminy zobowizane s do prowadzenia wasnych inwestycji zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi, jak rwnie do nadzorowania i eliminowania prac prowadzonych przez inne podmioty, ktre szkodziyby substancji zabytkowej. Powinny rwnie natychmiastowo reagowa na brak naleytej dbaoci wacicieli o biece utrzymanie zabytkw i zapobiega degradacji krajobrazu kulturowego. 14. Ochrona obiektw zabytkowych nieuytkowanych z terenu gminy. Na terenie gminy znajduj si obiekty zabytkowe, nie bdce obecnie uytkowane. Brak uytkownika wie si z nieuchronnym pogorszeniem stanu technicznego obiektw, wynikajcym z niepodejmowania biecych prac remontowych i konserwatorskich, niebezpieczestwem zawilgocenia czy dewastacji, a w konsekwencji z czsto nieodwracalnym ubytkiem lub cakowit utrat wartoci zabytkowych. Gmina winna stworzy list takich obiektw oraz udostpnia tego typu informacje na ten temat np. na stronie internetowej w celu znalezienia uytkownikw lub wacicieli dla zdegradowanych obiektw. Aktualnie nieuytkowane pozostaj nastpujce obiekty: dawne prewentorium przy ul. Chrobrego 1 w Paczkowie; zesp zabudowa zakadw Polleny przy ul. Pocztowej 4 w Paczkowie; budynek gospodarczy przy ul. Myskiej 4 w Paczkowie; dawny myn zboowy przy ul. Myskiej 6 w Paczkowie; wiea cinie przy ul. Sienkiewicza 20 w Paczkowie; wiea cinie w Dziewitlicach. 15. Dofinansowanie prac konserwatorskich i remontowych nie bdcych wasnoci Gminy poprzez stworzenie uchway odnonie dotacji na prace remontowo konserwatorskie przy zabytkach. 16. Okrelenie zada i kompetencji dotyczcych opieki nad zabytkami w obrbie administracji gminy powoanie gminnego konserwatora zabytkw. Ilo obiektw zabytkowych oraz zrnicowanie problematyki konserwatorskiej nasuwa ide stworzenia samodzielnego stanowiska do spraw ochrony i opieki nad zabytkami na terenie miasta i gminy Paczkw gminnego konserwatora zabytkw. Moliwo powoania tego typu stanowiska stwarza obowizujca ustawa o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami z 23 lipca 2003 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 162 poz. 1568 z pn. zm.), ktrej art. 96 ust. 2 mwi, i wojewoda, na wniosek wojewdzkiego konserwatora zabytkw, moe powierzy, w drodze porozumienia, prowadzenie niektrych spraw z zakresu swojej waciwoci, w tym wydawanie decyzji administracyjnych, gminom i powiatom, a take zwizkom gmin i powiatw, pooonych na terenie wojewdztwa. Ponadto potrzebne jest wsparcie merytoryczne Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Opolu, co przyczynioby si do wzrostu respektowania i egzekwowania wymogw ochrony konserwatorskiej w stosunku do obiektw wpisanych do rejestru i nadzr nad stanem gminnego dziedzictwa kulturowego. 17. Utworzenie w strukturze Urzdu Miejskiego stanowiska doradcy ds. pozyskiwania rodkw finansowych na opiek nad zabytkami. 18. Tworzenie miejsc pracy zwizanych z zagospodarowywaniem i popularyzacj dziedzictwa kulturowego, szkolenie rzemielnikw reprezentujcych tzw gince zawody. 19. Wspieranie rozwoju gospodarstw agroturystycznych w zabytkowych obiektach budownictwa wiejskiego i dworskiego oferujcych wypoczynek oraz rozrywk, zwizane z miejscow tradycj i kultur. Gmina powinna wczy si w pomoc i propagowanie pozytywnych przykadw adaptacji obiektw zabytkowych, wykonywanych z poszanowaniem ich substancji zabytkowej. Tego typu dziaania stwarzaj szans na zabezpieczenie i uratowanie zaniedbanych lub zagroonych obiektw o niewielkich walorach artystycznych, lecz charakterystycznych dla krajobrazu kulturowego gminy. Kadorazowe dziaania zwizane z odnow danego obiektu powinny by realizowane w poszanowaniu wartoci substancji zabytkowej obiektu oraz wzorcw i miejscowej tradycji budowlanej. Oznacza to, i zachowany powinien by m.in. wygld zewntrzny obiektu, tj. brya, fasady wraz z podziaami, detalem architektonicznym, forma przekrycia dachu, jak rwnie charakter ewentualnych budynkw gospodarczych. Jednoczenie wskazane jest znalezienie nowych funkcji dla obiektw nieuytkowanych, jak stodo-

y, obory, chlewnie itp., co zabezpieczy je przed degradacj oraz podniesie walory estetyczne i uytkowe. Jednoczenie wpynie to pozytywnie na spoeczno lokaln oraz rozwj turystyki. 20. Utworzenie bd pomoc w stworzeniu placwki muzealnej. Na terenie Gminy Paczkw znajduje si obecnie zaledwie jedna placwka muzealna (Muzeum Gazownictwa). Niezbyt popularna, cho wartociowa tematyka, wok ktrej obraca si dziaalno wspomnianej instytucji, nie jest zwizana cile z dziedzictwem kulturowym Gminy Paczkw czy regionu. Gmina winna zainicjowa i zaangaowa si w stworzenie placwki muzealnej, ktrej dziaalno oraz projekty badawcze byyby nieodcznie zwizane z tematyk historii, kultury i tradycji Paczkowa i okolic. Proponowany zakres tematyki ewentualnej placwki: muzeum historii i kultury Paczkowa; muzeum dawnego biskupstwa wrocawskiego; muzeum cechw; warsztaty gincego rzemiosa. 21. Stworzenie profesjonalnego Punktu Informacji Turystycznej. Proponowana lokalizacja centrum przewidziana jest w remontowanym obecnie Domu Kata przy ul. Wojska Polskiego 23. Z uwagi na oddalenie od Rynku, naley rozway rwnie lokalizacj np. w Wiey Wrocawskiej, pooonej na drodze z dworca PKS w kierunku rynku staromiejskiego. Punkt winien by otwarty zarwno w dni robocze, jak rwnie w soboty i niedziele, take w okresie posezonowym. Priorytet II 1. Wspieranie wacicieli obiektw ujtych w projektach Lokalnego Programu Rewitalizacji (m.in. Rewitalizacja Historycznego Centrum Miasta, Renowacja Zabytkowej Struktury Mieszkalno - Uytkowej). Moliwo zrealizowania projektw ujtych w Lokalnym Programie Rewitalizacji zalena jest w znacznej czci od wacicieli prywatnych, w posiadaniu ktrych znajduj si tak poszczeglne nieruchomoci na terenie historycznego ukadu urbanistycznego Paczkowa od ich wiadomoci wartoci krajobrazu kulturowego i sytuacji finansowej. Zadaniem Gminy, oprcz pomocy finansowej, jest wsparcie w zakresie fachowego poradnictwa, promocji i proponowaniu waciwych rozwiza. Gmina, chcc zapobiec masowej degradacji krajobrazu kulturowego, powinna zachca wacicieli poszczeglnych obiektw zabytkowych do systematycznego przeprowadzania prac konserwatorskich i remontowych np. poprzez samorzdowy system preferencji finansowych dla wacicieli i uytkownikw obiektw zabytkw polegajcy na stworzeniu systemu ulg i zwolnie podatkowych lub dofinansowaniu do tego typu prac. 2. Organizacja systematycznych szkole urzdnikw w gminie w zakresie opieki i ochrony dziedzictwa kulturowego. 3. Wpis do rejestru obiektw nieruchomych. Gminna winna wsppracowa oraz uwiadamia wacicieli obiektw zabytkowych odnonie wartoci kulturowej ich wasnoci. Naley rwnie informowa wacicieli o korzyciach i moliwociach pyncych z objcia obiektw zabytkowych ochron prawn. Obiekty proponowane do wpisania do rejestru zabytkw: Kamienica, Rynek 11 w Paczkowie; Wiea cinie, ul. Sienkiewicza 20 w Paczkowie; Stacja uzdatniania wody, ul. Miraszewskiego 3 w Paczkowie; Gmach szkoy, ul. Sienkiewicza 20 w Paczkowie; Kamienica, ul. Staszica 10 w Paczkowie; Kamienica, ul. Staszica 11 w Paczkowie; Gmach dawnego biskupiego domu starcw, ul. Wojska Polskiego 21 w Paczkowie; Gmach ob. urzdu miasta i przedszkola, ul. Wojska Polskiego 43 w Paczkowie; Gmach szkoy, ul. Wojska Polskiego 45 w Paczkowie; Koci p.w. Matki Boskiej Nieustajcej Pomocy, ul. Staszica w Paczkowie; Dawne prewentorium, ul. Chrobrego 1 w Paczkowie; Gmach szkoy, ul. Kotaja 9 w Paczkowie; Ukad ruralistyczny Starego Paczkowa Koci p.w. w. Katarzyny w Ujedcu. 4. Wykrelenie obiektw z rejestru zabytkw. Gmina winna zwrci si do wojewdzkiego konserwatora zabytkw z prob o wykrelenie z rejestru zabytkw woj. opolskiego nastpujcych nieistniejcych obiektw: 1. Kamienica, Rynek 45 w Paczkowie (rozebrany); 2. Kamienica, ul. Sowackiego 1 w Paczkowie (rozebrany); 3. Kamienica, ul. Sowackiego 8 w Paczkowie (rozebrany); 4. Dawny zajazd, nr 10 w cibrzu (utrata wartoci). 5. Zwrcenie si do wojewdzkiego konserwatora zabytkw z prob o wykonanie kart ewidencyjnych (tzw. kart biaych).

W chwili obecnej (stan na listopad 2009 r.) na zlecenie Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Opolu wykonano jedynie 15 Kart Ewidencyjnych Zabytkw Architektury i Budownictwa, tzw karty biae (porwnaj p. 5.3.a). Tego typu karty stanowi podstawow dokumentacj danego zabytku, obejmujc takie zagadnienia, jak dane administracyjne i adresowe, rys historyczny, opis obiektu, fotografie oraz plany. Docelowo wykonane powinny zosta Karty Ewidencyjne dla wszystkich obiektw ujtych w rejestrze zabytkw woj. opolskiego z terenu gminy Paczkw oraz obiekty proponowane do wpisu do rejestru. 6. Sporzdzenie i uchwalenie miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego dla obszarw wiejskich. Sporzdzanie miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego dla obszarw wiejskich jest niezbdne dla ochrony tak poszczeglnych obiektw ujtych w gminnej ewidencji zabytkw, jak i dla ochrony caociowego krajobrazu kulturowego, a take ksztatowania adu przestrzennego. Przy opracowywaniu planw naley uwzgldni wytyczne zawarte w Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Paczkw, z uwzgldnieniem zasigu wyodrbnionych tam stref ochrony konserwatorskiej i zasad ich ochrony. Stref B ujto nastpujce obiekty: zesp dworski w Lisich Ktach; zesp dworski w cibrzu; dwr w Trzeboszowicach; zesp dworsko-folwarczny z parkiem w Ujedzcu. Zaproponowano rwnie uwzgldnienie ochrony zabytkowych ukadw ulicznych wraz z zieleni wzdu osiowo przebiegajcych cigw wodnych w Dziewitlicach, Gocicach, Kamienicy, Starym Paczkowie, Trzeboszowicach, Unikowicach, Ujedcu i Wilamowej. Uwzgldniono take ochron zabytkowych cmentarzy w Dziewitlicach, Gocicach, Kamienicy, Starym Paczkowie, Trzeboszowicach, Unikowicach, Ujedcu i Wilamowej, jak rwnie (jeszcze niezewidencjonowanych) stanowisk archeologicznych w Ujedcu i Starym Paczkowie i parkw w cibrzu - przysiek Frydrychw i Ujedcu. W programie zaleca si rwnie uwzgldnienie kapliczek, przydronych krzyy i wolnostojcych kolumn z figurami, nieujtych w gminnej ewidencji zabytkw, a charakterystycznych dla krajobrazu kulturowego gminy i regionu (patrz zacznik nr 6). 7. Administracyjne egzekwowanie rygorw okrelonych m.in. w planach zagospodarowania przestrzennego. Gmina winna wczy si w kontrol i egzekwowanie zasad ustalonych w planach zagospodarowania przestrzennego, przede wszystkim w zakresie wysokoci zabudowy, jej charakteru i funkcji, a take ochrony wyznaczonych cennych obszarw i budynkw. Istotna jest rwnie skuteczna egzekucja prawa budowlanego, a co za tym idzie walka z samowolami budowlanymi. To wanie prawdopodobnie samowole budowlane przyczyniy si do utraty cech zabytkowych przez znaczn cz budynkw. Nale do nich gwnie wymiany okien, najczciej wice si z poszerzeniem otworw, zmiany ksztatu dachu, dowolny dobr poszycia, zbijanie tynkw i ocieplanie kosztem podziaw architektonicznych i wystroju. 8. Okresowe przegldy stanu zachowania i zabezpiecze obiektw zabytkowych zgodnie z Gminnym planem ochrony zabytkw Gminy Paczkw na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych. 9. Podjcie dziaa zmierzajcych do historycznego miasta Paczkw za Pomnik Historii. Szczegowe informacje nt. istoty Pomnikw Historii na www.kobidz.pl. 10. Podjcie dziaa zmierzajcych do utworzenia Parkw Kulturowych na terenie gminy. Gmina winna rozway powoanie Parku Kulturowego na terenie ukadu staromiejskiego w Paczkowie, obejmujcego miasto w obrbie murw obronnych wraz z plantami miejskimi oraz terenem dawnego cmentarza. Szczegowe informacje nt. istoty Parkw Kulturowych na www.kobidz.pl. 11. Aktualizacja Gminnej Ewidencji Zabytkw oraz Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Paczkw. Gmina, po dwch latach od momentu obowizywania Gminnej Ewidencji Zabytkw oraz Programu Opieki nad Zabytkami, winna zaktualizowa GEZ. Aktualizacja ta polegajc ma na wykreleniu z ewidencji obiektw nieistniejcych i gruntowanie przebudowanych (zmiana bryy budynku, ukadu i wielkoci otworw okiennych, skucie wystroju elewacji itp.) oraz wprowadzeniu, w uzgodnieniu z wojewdzkim konserwatorem zabytkw, nowych obiektw, dotd nieobjtych ewidencj, a posiadajcych wartoci zabytkowe, wane dla kulturowej tosamoci regionu. 12. Wsppraca z placwkami owiatowymi, stowarzyszeniami, organizacjami spoecznymi, fundacjami, kocioami i innymi instytucjami w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami (w tym zwaszcza z Regionalnym Orodkiem Bada i Dokumentacji Zabytkw w Opolu oraz Towarzystwem Opieki nad Zabytkami). 13. Wsppraca ze subami konserwatorskimi wojewdztwa. Gmina winna wsppracowa ze subami konserwatorskimi woj. opolskiego.

Wsppraca polega ma m.in. na: obligowaniu inwestorw do opiniowania planowanych prac (w tym podstawowych, jak wymiana okien, ocieplanie cian) przez wojewdzkiego konserwatora zabytkw; wsppracy z zespoem monitorujcym realizacj Wojewdzkiego Programu Opieki nad Zabytkami; nadzr nad bezpieczestwem stanowisk archeologicznych, w tym przestrzeganie zakazu wykonywania na terenie stanowisk archeologicznych lub w ich obrbie nielegalnych poszukiwa, prac gbokociowych, wykonywania wykopw lub prowadzenia robt budowlanych bez zgody wojewdzkiego konserwatora zabytkw. 14. Opracowanie studium widokowo krajobrazowego obszaru gminy. Tego typu studium ma na celu wskazanie obszarw wyczonych z lokalizacji inwestycji agresywnych tj. wielkokubaturowych obiektw usugowych, przemysowych, elektrowni wiatrowych etc. 15. Opracowanie katalogu form budownictwa regionalnego. Tego typu opracowanie suy powinno m.in. przy nowych realizacjach inwestorskich w strefach ochrony konserwatorskiej i historycznie uksztatowanych ukadach przestrzennych, jak rwnie stanowi dokumentacj badawcz na potrzeby wiedzy i ochrony tego typu zabudowy. Priorytet III 1. Rozpowszechnianie informacji o obiektach ujtych w gminnej ewidencji zabytkw. Udostpnienie i aktualizacja gminnej ewidencji zabytkw na oficjalnej stronie internetowej Urzdu Miejskiego. 2. Promocja dziedzictwa kulturowego z terenu Gminy Paczkw. Gminna powinna aktywnie wspiera: tworzenie wydawnictw i informatorw propagujcych zagadnienia zwizane z histori gminy oraz ochron dbr kultury; zamieszczanie i rozbudowywanie na oficjalnej stronie internetowej gminy informacji dotyczcych historii poszczeglnych miejscowoci oraz dziejw waniejszych obiektw zabytkowych, w tym przede wszystkim chronionych prawnie poprzez wpis do rejestru zabytkw wojewdztwa opolskiego; opracowanie mapy zabytkw gminy, bdcej przystpn i czyteln form informacji wizualnej przeznaczonej dla mieszkacw i potencjalnych turystw; ulepszenie istniejcych ju szlakw turystycznych: Pozna Gmin, Cyklotrasa L-J-O, Trasa krajowa nr 60, Trasa midzynarodowa nr R9, Dookoa Jeziora Otmuchowskiego", Dookoa Zalewu Paczkowskiego, Po Obnieniu Otmuchowskim, Wzdu granicy polsko czeskiej, trasy rowerowej Paczkw - Zoty Stok - Kodzko - Ldek Zdrj - Javornik Paczkw, polegajce na stworzeniu ujednoliconego systemu tablic informacyjnych dotyczcych historii obiektw zabytkowych pooonych na trasie szlakw oraz informacji na temat wartociowych obiektw zabytkowych mieszczcych si w okolicy; wytyczenie i opracowanie nowych, tematycznych szlakw turystycznych, promujcych histori i bogactwo kulturowe gminy, np.: szlak turystyczny/edukacyjny Paczkw miasto redniowieczne zwizany z pocztkami historii i powstawaniem miasta; szlak ten obejmowaby przede wszystkim obszar staromiejskiego ukadu miasta z murami obronnymi, basztami upinowymi oraz wieami bramnymi, kocioem p.w. w. Jana Ewangelisty oraz przestrzeni starwki z rynkiem; na trasie szlaku powinno znale si rwnie Muzeum Historii Miasta bd lokalna Izba Pamici oraz punkt informacji turystycznej; naley rwnie rozway wczenie ewentualnie odkrytych i wyeksponowanych stanowisk archeologicznych zwizanych z pocztkami miasta; szlak turystyczny/edukacyjny Paczkw - miasto redniowieczne zwizany z rozwojem miasta w okresie nowoytnym; trasa ta obejmowaby przede wszystkim obszar staromiejskiego ukadu miasta i prowadziaby szlakiem renesansowych kamienic z wczeniem ratusza, kocioa p.w. w. Jana Ewangelisty, murw obronnych z wie Kodzk oraz ruiny kocioa cmentarnego; na trasie szlaku powinno znale si rwnie Muzeum Historii Miasta bd lokalna Izba Pamici oraz punkt informacji turystycznej; szlak najwaniejszych obiektw zabytkowych z terenu Paczkowa; szlak turystyczny Dawne Biskupstwo Wrocawskie, stworzony np. z miastem Otmuchw i Nys; szlak kapliczek, figur i krzyy przydronych oraz przydomowych z terenu gminy (obejmujcy obiekty w Paczkowie, Dziewitlicach, Gocicach, Kamienicy, Kozielnie, Lisich Ktach, cibrzu, Starym Paczkowie, Trzeboszowicach, Ujedcu, Unikowicach i Wilamowej). 3. Propagowanie wiedzy o dziedzictwie kulturowym wrd dzieci i modziey. Gmina winna wspiera dziaania takie jak: propagowanie uczestnictwa szk w oglnopolskim projekcie lady przeszoci. Modzie adoptuje zabytki, nadzorowanym przez Centrum Edukacji Obywatelskiej, jak rwnie w innych konkursach zwizanych z wiedz o zabytkach, organizowanych przez CEO oraz Krajowy Orodek Bada i Dokumentacji Zabytkw. dofinansowanie szkolnych konkursw wiedzy o zabytkach gminy oraz wycieczek szkolnych, ktrych celem jest poznawanie zabytkw gminy;

 zachca szkoy do upowszechniania wiedzy i problematyki zabytkw i dziedzictwa archeologicznego; wczenie si w organizacj projektw edukacyjnych z zakresu ochrony zabytkw i zabytkoznawstwa, w tym wolontariackich obozw archeologicznych czy praktyk studenckich zwizanych z konserwacj zabytkw. 4. Propagowanie pord lokalnej spoecznoci wiedzy na temat potrzeby ochrony dziedzictwa kulturowego, tradycji lokalnych i idei maych ojczyzn. Gmina winna wspiera dziaania takie jak: propagowanie wiedzy na temat lokalnej specyfiki budowlanej i zachowania cigoci tradycji oraz idei jej poszanowania; organizowanie spotka pracownikw sub konserwatorskich z miejscow spoecznoci; tworzenie cieek edukacyjnych w celu uwiadomienia roli zabytkw w krajobrazie kulturowym; wsporganizowanie wszelkiego rodzaju wystaw powiconych historii regionu oraz ochronie obiektw zabytkowych; ochrona i promocja lokalnej tradycji oraz poszanowanie dla technicznego i przemysowego dziedzictwa gminy; organizowanie piknikw rodzinnych z elementami tradycji lokalnej poczonych z wycieczkami turystycznymi z przewodnikiem w celu umoliwienia zapoznania si przez uczestnikw z zabytkami na co dzie niezauwaanymi. powoanie lokalnego Muzeum bd Izby Pamici w celu edukacji na rzecz ochrony miejscowego dziedzictwa kulturowego. 5. Wsppraca ze spoecznoci lokaln w zakresie promocji zabytkw. Gmina winna wczy si w nastpujce dziaania: pozyskanie wrd mieszkacw gminy Spoecznych Opiekunw Zabytkw; pozyskiwanie wolontariuszy i osb chtnych do wsppracy w zakresie promocji zabytkw; wspieranie dziaalnoci lokalnych fundacji i stowarzysze pracujcych na rzecz ochrony zabytkw oraz pielgnowania miejscowej tradycji i dziedzictwa kulturowego. 6. Promowanie tzw. dobrych praktyk Gmina powinna wczy si w realizowanie nastpujcych dziaa: wspieranie organizacji szkole, warsztatw i konferencji powiconych tematyce dziedzictwa kulturowego gminy i regionu oraz jej ochronie; organizacji szkole dla wacicieli oraz uytkownikw obiektw zabytkowych w celu upowszechniania wiedzy o zabytkach oraz propagowania standardw w zakresie ochrony dziedzictwa, konkretnych rozwiza konserwatorskich oraz moliwociach pozyskiwania funduszy na tego typu cele; promowanie wzorcowych realizacji z zakresu ochrony obiektw zabytkowych oraz zagospodarowania terenw i obszarw o cennych wartociach kulturowych; organizacji konkursw na najlepszego uytkownika obiektu zabytkowego oraz najlepsze realizacje przy obiektach zabytkowych na terenie gminy. 7. Wspudzia w imprezach oglnopolskich i regionalnych promujcych zabytki. uczestnictwo w obchodach Europejskich Dni Dziedzictwa, ktrych koordynatorem w Polsce jest Krajowy Orodek Bada i Dokumentacji Zabytkw, natomiast koordynatorem na terenie woj. Opolskiego Regionalny Orodek Bada i Dokumentacji Zabytkw w Opolu (informacje szczegowe dostpne s na www.zabytek.pl oraz www.kobidz.pl) wczenie si w obchody Midzynarodowego Dnia Ochrony Zabytkw. 8. Promocja wartoci materialnych oraz niematerialnych dziedzictwa kulturowego, oraz zabytkw w rozwoju turystyki i przedsibiorczoci; 9. Ochrona i promocja odrbnych cech lokalnych, pielgnacja tradycji oraz poszanowanie dla technicznego i przemysowego dziedzictwa gminy. 10. Wspieranie rozwoju gospodarstw agroturystycznych oraz miejsc zwizanych z kultur i turystyk organizowanych w obiektach zabytkowych. propagowanie pozytywnych przykadw adaptacji, wykonanych z poszanowaniem dla substancji zabytkowej; propagowanie odnawiania zabytkowych obiektw zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi i poszanowaniem substancji oryginalnej. 11. Budowa i promocja produktw turystycznych w oparciu o dziedzictwo kulturowe. Na terenie Gminy Paczkw znajduje si jedno z najbardziej wyjtkowych i najlepiej zachowanych w skali regionu i kraju miast otoczonych niemal kompletnym zespoem murw obronnych z basztami i wieami bramnymi. Warto gminy podnosz rwnie wysokiej klasy zabytki tj. gotycki koci p.w. w. Jana Ewangelisty, renesansowy ratusz paczkowski, zesp staromiejskich kamienic powstaych od XVI w., koci p.w. Marii Magdaleny w Dziewitlicach o redniowiecznej genezie, XV-wieczny koci p.w. Wszystkich witych w Starym Paczkowie, ruina kocioa cmentarnego w Paczkowie, pnobarokowa kaplica w Unikowicach, zaoe-

nie paacowo parkowe przy ul. Pocztowej 19 w Paczkowie, zespoy dworskie w Trzeboszowicach (XIX w.), Ujedcu (XVI, XX w.), Lisich Ktach (XVI/XVII, XIX w.), cibrzu (XIX w.), cibrzu przysiek Frydrychw (XIX w.), XIX-wieczne folwarki w Paczkowie i Kozielnie, a take XIX-wieczne zabudowy wsi Stary Paczkw, Wilamowa, Kamienica i Trzeboszowicach, jak rwnie liczne przydrone kapliczki i krzye. Wymienione obiekty i zespoy obiektw zabytkowych stanowi mog, w poczeniu z naturalnymi walorami turystycznymi, jak blisko gr oraz zbiornikw wodnych, du atrakcj turystyczn nie tylko dla pasjonatw dziedzictwa kulturowego i zabytkw. Gmina powinna dy do dalszej promocji i upowszechniania pozytywnego i interesujcego wizerunku swojego terenu i zasobw dziedzictwa kulturowego pod uywanym, lecz niekoniecznie kojarzonym jeszcze z Paczkowem hasem Paczkw polskie Carcassonne. 8. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Zakada si, e zadania okrelone w Gminnym Programie bd realizowane w wyniku nastpujcych dziaa: 1. Wsplne dziaanie wadz Gminy Paczkw ze Opolskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw oraz z wacicielami i uytkownikami obiektw zabytkowych, przedstawicielami Kociow, organizacjami pozarzdowymi i stowarzyszeniami regionalnymi, orodkami naukowymi; 2. Dziaania wasne wadz samorzdowych: a) prawne - np. uchwalanie miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego, wnioskowanie o wpis do rejestru zabytkw obiektw, ktre powinny by objte ochron konserwatorska; b) finansowe - naleyte utrzymywanie, wykonanie remontw i prac konserwatorskich przy obiektach zabytkowych bdcych wasnoci gminy oraz poprzez dotacje, system ulg finansowych, nagrody, zachty dla wacicieli i uytkownikw obiektw zabytkowych; c) programowe - realizacja projektw i programw regionalnych; d) inne - dziaania stymulujce, promocyjne, edukacyjne itp. 3. Dziaania w ramach programw dofinansowywanych z funduszy Unii Europejskiej. 9. ZASADY OCENY REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Gminny Program Opieki nad Zabytkami, po zaopiniowaniu przez Opolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw, zostanie przedstawiony Radzie Gminy Paczkw, w celu przyjcia go uchwa. Program zosta opracowany na okres czterech lat i stanowi dokument uzupeniajcy w stosunku do innych aktw planowania. Z realizacji zada Gminnego Programu co dwa lata Burmistrz Gminy zobowizany jest do sporzdzenia sprawozda i przedstawienia ich Radzie Gminy. Nastpnie sprawozdania przekazywane powinny by do Opolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. Ich wyniki powinny by wykorzystywane przy opracowywaniu, aktualizacji i realizacji wojewdzkiego programu opieki nad zabytkami. Gwnym odbiorc programu jest spoeczno lokalna, ktra bezporednio powinna odczu efekty jego wdraania. Dotyczy to nie tylko wacicieli i uytkownikw obszarw i obiektw zabytkowych, ale rwnie wszystkich mieszkacw, gdy zachowane i naleycie pielgnowane dziedzictwo kulturowe wyrnia obszar gminy i przesdza o jej atrakcyjnoci. Przyjty przez Rad Gminy w formie uchway Gminny Program Opieki nad Zabytkami jest elementem polityki samorzdowej. Powinien suy podejmowaniu planowych dziaa dotyczcych: inicjowania, wspierania, koordynowania bada i prac z dziedziny ochrony zabytkw i krajobrazu kulturowego oraz upowszechniania i promowania dziedzictwa kulturowego. Program wykorzystywany moe by przez inne jednostki samorzdu terytorialnego, rodowiska badawcze i naukowe, wacicieli i posiadaczy obiektw zabytkowych, a take osoby zainteresowane kultur i dziedzictwem kulturowym. Opracowanie i uchwalenie Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami nie powinno by traktowane jedynie jako realizacja przez gmin ustawowego zadania. Program suy ma bowiem rozwojowi gminy poprzez denie do poprawy stanu zachowania zabytkw, eksponowania walorw krajobrazu kulturowego, wykorzystania atrakcyjnoci zabytkw dla potrzeb spoecznych, gospodarczych i edukacyjnych. Inne wane cele Gminnego Programu wskazane przez ustawodawc, jak okrelenie warunkw wsppracy z wacicielami zabytkw eliminujcych sytuacje konfliktowe, czy tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami, sprawiaj, e program ten moe peni wan rol spoeczn, a jego konsekwentna realizacja sta si istotnym czynnikiem rozwoju gminy. Program powinien pomc w aktywnym zarzdzaniu zasobem stanowicym dziedzictwo kulturowe gminy. Wsppraca rodowisk samorzdowych, konserwatorskich i lokalnych przy realizacji Gminnego Programu przynie powinna wszystkim stronom wymierne korzyci: zachowanie dziedzictwa kulturowego dla przyszych pokole, polepszenie stanu obiektw zabytkowych, zwikszenie atrakcyjnoci przestrzeni publicznych i rozwj spoeczno - gospodarczy. Kolejne sporzdzane programy opieki winny uwzgldnia pojawiajce si nowe uwarunkowania prawne i administracyjne, zmieniajce si warunki spoeczne, gospodarcze i kulturowe, nowe kryteria oceny i aktualny stan zachowania zasobu oraz prowadzone okresowo oceny efektw wdraania obowizujcego programu.

10. RDA FINANSOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Gminny Program Opieki nad Zabytkami jest zbiorem celw i zada dla gminy jako terytorium administracyjnego, a nie wycznie dla wadz samorzdowych, a rda finansowania nie odnosz si wycznie do rodkw, ktrymi dysponowa moe samorzd. Kwestie dofinansowania prac przy obiektach zabytkowych wpisanych do rejestru zabytkw reguluje Rozporzdzenie Ministra Kultury z dnia 6 czerwca 2005 r. w sprawie udzielenia dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytkw (Dz. U. z 2005 r. Nr 112, poz. 940). Istnieje moliwo dofinansowania zada z zakresu ochrony zabytkw m. in. z budetu pastwa. Wsparcie finansowe pochodzi ze rodkw: Programw wsplnotowych: - Program Kultura 2007-2013; - Midzynarodowy Fundusz Wyszehradzki; - Mechanizm Finansowy EOG - Norweski Mechanizm Finansowania; - Program Modzie w Dziaaniu- 2007-2013; - Program Europa dla Obywateli; Pastwowych: - Program Operacyjny MRR Infrastruktura i rodowisko, XII o priorytetowa Kultura i dziedzictwo kulturowe; - Programy operacyjne MKiDN (12), m.in.: Dziedzictwo Kulturowe, Edukacja kulturalna i upowszechnianie kultury; Promocja kultury polskiej za granic; Rozwj inicjatyw lokalnych; Patriotyzm jutra; Promesa Ministra MKiDN; Ochrona dziedzictwa kultury ludowej (PO Dziedzictwo Kulturowe Priorytet 5); - Program Operacyjny MRiRW Program Rozwoju Obszarw Wiejskich; - Fundusz kocielny ze rodkw MSWiA (dla prac przy obiektach sakralnych, nieobejmujcych konserwacji ruchomego wyposaenia kociow); - Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej (dla zabytkowych zaoe zielonych); Wojewdzkich: - Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Opolskiego 2007-2013; - Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw; Fundacji: - Wspomagania Wsi; - Europejski Fundusz Rozwoju Wsi; - Lokalne Projekty Kulturalne- program polsko- holenderski; - European Cultural Foundation; Budetu gminy i powiatu. Istnieje moliwo, na drodze podjcia stosownej uchway przez Rad Miejsk, udzielenia dotacji na prace remontowe i konserwatorskie i roboty budowlane przy obiektach wpisanych do rejestru zabytkw. Dotacje mog by udzielane osobom posiadajcym tytu prawny do zabytku znajdujcego si na terenie gminy i wyka si poniesieniem wkadu wasnego na wykonanie prac. Pierwszestwo w ubieganiu si o dotacje powinni mie waciciele obiektw zabytkowych pozostajcych w zym stanie technicznym o najwikszych wartociach historycznych i artystycznych oraz o szczeglnym znaczeniu dla gminy. 11. REALIZACJA I FINANSOWANIE PRZEZ GMIN ZADA Z ZAKRESU OCHRONY ZABYTKW Zgodnie z przywoywan ju wielokrotnie ustaw z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami, gwny obowizek dbania o stan zabytkw, a tym samym ponoszenia nakadw na prace konserwatorskie, spoczywa na wacicielach i uytkownikach obiektw zabytkowych. Na kadym wacicielu i posiadaczu zabytku spoczywaj obowizki, okrelone w art. 5 powyszej ustawy, wynikajce z zasad sprawowania opieki nad zabytkami. W art. 28 wskazano rwnie dodatkowe obowizki wacicieli i posiadaczy zabytkw wpisanych do rejestru zabytkw. Na mocy art. 29 ust. 1 na wszystkich wacicielach i posiadaczach zabytkw oraz przedmiotw o cechach zabytkowych spoczywa obowizek udostpniania ich organom ochrony zabytkw w celu przeprowadzenia bada. W ustawie z 2003 r. utrzymano take obowizujc dotychczas zasad, e obowizek utrzymania zabytku we waciwym stanie, co wie si m.in. z prowadzeniem i finansowaniem przy nim prac konserwatorskich, restauratorskich i robt budowlanych, spoczywa na jego posiadaczu, ktry dysponuje tytuem prawnym do zabytku. W przypadku jednostki samorzdu terytorialnego prowadzenie i finansowanie wspomnianych prac i robt jest zdaniem wasnym (art. 71 ust. 2). W corocznie uchwalanych budetach Gminy Paczkw uwzgldniane s wydatki na ochron dziedzictwa narodowego.

Na ochron i konserwacje zabytkw wydano w 2008 r.: 503 811.78 z: remont dachu budynku Rynek 1 (Urzd Miejski)- 260 623.49 z; wymiana pokrycia dachowego oraz konserwacja elementw konstrukcyjnych dachu kocioa p.w. w. Mikoaja w Gocicach - ogem 132 158.46 z. -Urzd Miejski -10 000 z.; 29 825.07 z; zainstalowanie nagonienia w kociele p.w. w. Mikoaja w Gocicach- 13 420 z; renowacja i konserwacja zabytkowych organw w kociele p.w. w. Jana Ewangelisty w Paczkowie - ogem 161 950 z- w tym Gmina Paczkw -10 000 z; renowacja dzwonw z napdem elektrycznym w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy 28 000 z; elektryczny napd na wiey kocioa p.w. w. Jerzego w Kamienicy 7 000 z; remont zakrystii w kociele p.w. w. Jerzego w Kamienicy 26 000 z. Zacznik 1 - obiekty z terenu gm. Paczkw wpisane do rejestru zabytkw nieruchomych woj. opolskiego
Rejestr zabytkw nieruchomych Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Miejscowo Gocice Gocice Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kozielno Kozielno Lisie Kty Paczkw Obiekt koci p.w. w. Mikoaja dom gminny koci p.w. w. Jerzego ogrodzenie z bramkami dom gminny/poczta dom dom dom folwark dom zs dworski ukad urbanistycznych w ramach redniowiecznych zaoe koci p.w. w. Jana Ewangelisty ruina kocioa cmentarnego p.w. w. Jana Ewangelisty kaplica p.w. w. Mikoaja Zs murw miejskich z basztami: wie Wrocawsk, Zbkowick i Kodzk planty miejskie dom dom dom willa park dom dom dom dom dom dom budynek mieszkalny willa z parkiem ratusz z wie ratuszow dom Armii Krajowej 3 Daszyskiego 5 Daszyskiego 36 Jagielloska 6 Jagielloska Kotaja 8 Kocielna 11 Kociuszki 4 Narutowicza 2 Narutowicza 8 Narutowicza 10 Narutowicza 16 Pocztowa 19 Rynek 1 Rynek 3 Adres Nr 18/50 1667/66 A-86/2009 1680/66 1681/66 1682/66 1683/66 1684/66 1687/66 1688/66 935/64 37/49 Data wpisu 20.02.1950 23.09.1966 24.03.209 26.09.1966 26.09.1966 26.09.1966 26.09.1966 26.09.1966 26.09.1966 26.09.1966 3.06.1964 10.06.1949

nr 93 nr 7 nr 27 nr 82 nr 27 nr 35

13. 14. 15. 16.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

17/50 1116/66 1536/66 923/64

22.05.1950 05.02.1966 12.08.1966 01.06.1964

17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

283/91 1562/66 2401/2000 1563/66 2122/86 2122/86; 179/88 2362/96 1564/66 1571/66 1566/66 1565/66 1567/66 2361/96 2323/93 924/64 1190/66

10.01.1991 16.08.1966 27.11.2000 16.08.1966 15.05.1986 15.05.1986; 26.07.1988 20.12.1996 16.08.1966 17.08.1966 17.08.1966 16.08.1966 17.08.1966 07.10.1996 07.09.1996 02.06.1964 10.03.1966

33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw PaczkwPaczkwek Stary Paczkw Stary Paczkw cibrz cibrz

dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom budynek (kamienica) dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom dom, folwark (czworak, brama wjazdowa) dom dom dom dom dom dom dom dom folwark koci p.w. Wszystkich witych dom gminny zs dworski dwr

Rynek 4 Rynek 5 Rynek 6 Rynek 7 Rynek 8 Rynek 9 Rynek 10 Rynek 14 Rynek 15 Rynek 16 Rynek 17 Rynek 18 Rynek 19 Rynek 20 Rynek 22 Rynek 23 Rynek 25 Rynek 27 Rynek 28 Rynek 29 Rynek 31 Rynek 33 Rynek 35 Rynek 36 Rynek 38 Rynek 39 Rynek 40 Rynek 43 Rynek 44 Rynek 45 Rynek 48 Rynek 49 Rynek 50 Rynek 52 Rynek 55 Sienkiewicza 6 Sienkiewicza 8 Sowackiego 1 Sowackiego 8 Wojska Polskiego 4 Wojska Polskiego 17 Wojska Polskiego 23 Wrocawska 6 Wrocawska 10 (ob. Robotnicza 1)

1537/66 1538/66 431/58 1539/66 1540/66 1541/66 1542/66 1543/66 1544/66 1545/66 1546/66 1547/66 2404 741/64 1191/66 1192/66 925/64 1548/66 1549/66 1550/66 1551/66 1552/66 926/66 1193/66 1553/66 1554/66 1555/66 1556/66 1557/66 1558/66 742/64 1559/66 1560/66 1561/66 2197/89 1572/66 1568/66 1569/66 605/59 1919/67 1920/67 1194/66 1570/66 970/65 1701/66 1123/66 1705/66

12.08.1966 12.08.1966 08.10.1958 12.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 14.03.1001 17.03.1964 10.03.1966 10.03.1966 02.06.1964 13.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 13.08.1966 02.06.1964 10.03.1966 16.08.1966 16.08.1966 16.08.1966 16.08.1966 16.08.1966 16.08.1966 17.03.1964 16.08.1966 16.08.1966 16.08.1966 29.08.1989 17.08.1966 17.08.1966 17.08.1966 22.10.1959 23.10.1967 23.10.1967 10.03.1966 17.08.1966 28.01.1966 27.09.1966 08.02.1966 27.09.1966 15.02.1995 02.06.1964

nr 68 nr 68

A-2346/95 A-928/64

82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92.

cibrz cibrz Frydrychw Trzeboszowice Ujedziec Ujedziec Unikowice Unikowice Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa

zajazd park paacowy dwr zs paacowy park w zs paacowym kaplica dom dom dom dom dom nr 39 nr 12 nr 16/17 nr 36 i 37 nr 39

1706/66 95/85 1026/65 1027/65 96/84 1710/66 1711/66 1713/66 1714/66 1715/66 1716/66

28.09.1966 28.01.1985 21.05.1965 09.06.1965 28.01.1984 28.09/1966 28.09.1966 28.09.1966 28.09.1966 28.09.1966 28.09.1966

Zacznik 2 obiekty z terenu gm. Paczkw wpisane do rejestru zabytkw archeologicznych woj. Opolskiego.
Rejestr zabytkw archeologicznych Lp Miejscowo Obszar AZP brak Nr stanow. w miejsc. Nr stanow. na obszarze Funkcja Chronologia Nr

1.

Stary Paczkw

grodzisko stokowate

XIII XIV w.

390/75

Zacznik 3 obiekty z terenu gm. Paczkw wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytkw.

Gminna ewidencja zabytkw Lp. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Miejscowo Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Obiekt stare miasto w ramach redniowiecznych zaoe zesp murw miejskich z basztami upinowymi wiea bramna Wrocawska w zespole murw miejskich wiea brama Kodzka w zespole murw miejskich wiea bramna Zbkowicka w zespole murw miejskich planty miejskie park Adres Uwagi nr rej. 37/49 z dnia 10.06.1949 nr rej. 923/64 z dnia 1.06.1964 nr rej. 923/64 z dnia 1.06.1964 nr rej. 923/64 z dnia 1.06.1964 nr rej. 923/64 z dnia 1.06.1964 nr rej. 283/91 z dnia 10.01.1991 nr rej. 2122/86 z dnia 15.05.1986; 179/88 z dnia 26.07.1988 nr rej. 17/50 z dnia 22.05.1950

u wylotu ul. Wrocawskiej u wylotu ul. Narutowicza u wylotu ul. Sikorskiego

Jagielloska

13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

koci parafialny p.w. w. Jana Ewangelisty koci p.w. Matki Boskiej Nieustajcej Pomocy ruina kocioa cmentarnego p.w. w. Jana Ewangelisty kaplica p.w. w. Mikoaja (ob. zbr) kaplica dzwonnica kaplica cmentarz komunalny d. cmentarz parafialny

Kocielna 13 Staszica 27 Wojska Polskiego 18 Armii Krajowej 23 Robotnicza Zawadzkiego Zawadzkiego Wojska Polskiego 18

nr rej. 1116/66 z dnia 5.02.1966 nr rej. 1536/66 z dnia 12.08.1966

21.

Paczkw

park

Jagielloska

nr rej. 2122/86 z dnia 15.05.1986 nr rej. 179/88 z dnia 26.07.1988

22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

willa/kamienica willa kamienica kamienica kamienica kamienica Kamienica Kamienica Kamienica kamienica kamienica willa kamienica dom willa willa zakad kamieniarski willa willa dom dom budynek mieszkalny (d. budynek biurowy zakadw) budynek zakadw misnych budynek pomocniczy przy zakadach misnych dom d. prewentorium kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica d. zakady przemysowe przyrzdw drewnianych Augusta Schneidera kamienica dom dom dom czy dawna stodoa? kamienica dom kamienica dom obora dom d. stodoa dom

Armii Krajowej 1 Armii Krajowej 2 Armii Krajowej 3 Armii Krajowej 5 Armii Krajowej 6 Armii Krajowej 7 Armii Krajowej 11 Armii Krajowej 12 Armii Krajowej 13 Armii Krajowej 14 Armii Krajowej 16 Armii Krajowej 17 Armii Krajowej 20 Armii Krajowej 21 Armii Krajowej 28 Armii Krajowej 30 Armii Krajowej 31a Armii Krajowej 32 Armii Krajowej 34 Armii Krajowej 35 Armii Krajowej 37 Armii Krajowej 40 Armii Krajowej 40 Armii Krajowej 40 Armii Krajowej 42 Chrobrego 1 Daszyskiego 1 Daszyskiego 3 Daszyskiego 4 Daszyskiego 5 Daszyskiego 6 Daszyskiego 12/14 Daszyskiego 16 Daszyskiego 17 Daszyskiego 20 Daszyskiego 21 Daszyskiego 22 Daszyskiego 23 Daszyskiego 24 Daszyskiego 26 Daszyskiego 26 Daszyskiego 28 Daszyskiego 32 Daszyskiego 33 nr rej. 2401/2000 z dnia 27.11.2000 nr rej. 1562/66 z dnia 16.08.1966

66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

dom dom/kamienica dom dom dom dworzec PKP dom willa/dwr dom kamienica kamienica kamienica gmach szkoy kamienica willa dom dom dom willa willa willa dom dom dom dom dom kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica dom/ob. siedziba CARITAS plebania dom dom dom dom dom dom kamienica willa dom dom kamienica kamienica kamienica willa

Daszyskiego 36 Daszyskiego 40 Dbrowskiego 2-14 Dbrowskiego 18-20 Dbrowskiego 22 Dworcowa Grska 2 Jagielloska 2 (d.6) Kolejowa 3 Kotaja 2 Kotaja 4 Kotaja 8 Kotaja 9 Kotaja 10/12 Kopernika 3 Kopernika 6 Kopernika 8 Kopernika 10 Kopernika 12 Kopernika 14 Kopernika 16 Kopernika 20 Kopernika 22 Kopernika 24 Kopernika 28 Kopernika 32 Kocielna 2 Kocielna 3 Kocielna 4 Kocielna 5 Kocielna 7 Kocielna 9 Kocielna 11 Kocielna 13 Kociuszki 2 Kociuszki 4 Kociuszki 5 Kociuszki 7 Kociuszki 8 Kociuszki 10 Kociuszki 12/14/16 Kociuszki 18 Kociuszki 19 Kociuszki 26 Krasiskiego 1 Krasiskiego 2 Krasiskiego 3 1 Maja 1

nr rej. 1563/66 z dnia 16.08.1966

nr rej. 2122/86 z dnia 15.05.1986

nr rej. 2362/96 z dnia 20.12.1996

nr rej. 1564/66 z dnia 16.08.1966

nr rej. 1571/66 z dnia 17.08.1966

114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. 131. 132. 133. 134. 135. 136. 137. 138. 139. 140. 141. 142. 143. 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. 152. 153. 154. 155. 156. 157. 158. 159. 160. 161. 162.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

willa willa willa dom dom willa willa willa willa willa willa dom willa dom willa dom/willa willa willa kamienica dom dom dom dom dom stacja uzdatniania wody dom w zagrodzie dom dom dawny myn/pomieszczenia gospodarcze dom myn zboowy dom dom dom z zagrod budynek ob. przedszkola dom d. myn dom kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica

1 Maja 3 1 Maja 5 1 Maja 12 Mickiewicza 2-4 Mickiewicza 6-8 Mickiewicza 9 Mickiewicza 14 Mickiewicza 15 Mickiewicza 17 Mickiewicza 18 Mickiewicza 19 Mickiewicza 20 Mickiewicza 21 Mickiewicza 23-37 Mickiewicza 24 Mickiewicza 26 Mickiewicza 28 Mickiewicza 30 Mickiewicza 32-34 Mickiewicza 36-38 Mickiewicza 41-51 Mickiewicza 53-55 Mickiewicza 57 Miraszewskiego 2 Miraszewskiego 3 Myska 2 Myska 3 Myska 4 Myska 4 Myska 5 Myska 6 Myska 7 Myska 13 Myska 21 Myska 29 Moniuszki 2 Moniuszki 4 Moniuszki 9 Narutowicza 1 Narutowicza 2 Narutowicza 3 Narutowicza 4 Narutowicza 5 Narutowicza 6 Narutowicza 7 Narutowicza 8 Narutowicza 9 Narutowicza 10 Narutowicza 11 nr rej. 1567/66 z dnia 17.08.1966 nr rej. 1565/66 z dnia 16.08.1966 nr rej. 1566/66 z dnia 17.08.1966

163. 164. 165. 166. 167. 168. 169. 170. 171. 172. 173. 174. 175. 176. 177. 178. 179. 180. 181. 182. 183. 184. 185. 186. 187. 188. 189. 190. 191. 192. 193. 194.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica willa willa willa willa willa willa willa willa budynek mieszkalny kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica dom zesp zabudowa zakadw Pollena Budynek biurowo-noclegowy w ob. muzeum gazownictwa Budynek aparatowni, przypiecowni i piecowni w ob. muzeum gazownictwa willa willa willa willa willa z parkiem dom dom/kamienica dom dom dom stodoy wozownie chlewnie gobnik willa dom w zagrodzie

Narutowicza 12 Narutowicza 13 Narutowicza 14 Narutowicza 15 Narutowicza 16 Narutowicza 17 Narutowicza 18 Narutowicza 19 Narutowicza 20 Narutowicza 21 Okrzei 1 Okrzei 2 Okrzei 3 Okrzei 4 Okrzei 5 Okrzei 6-8 Okrzei 7-9 Okrzei 10 Okrzei 13 Piastowska 1 Piastowska 4 Plater 1 Plater 2 Plater 7 Plater 11 Plater 13 Plater 15 Pocztowa 1 Pocztowa 2 Pocztowa 4 Pocztowa 6 Pocztowa 6 nr rej. 2361/96 z dnia 7.10.1996

195. 196. 197. 198. 199. 200. 201. 202. 203. 204. 205. 206. 207. 208. 209. 210.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

Pocztowa 9 Pocztowa 11 Pocztowa 13 Pocztowa 15 Pocztowa 19 Polna 13 Poniatowskiego 1 Poniatowskiego 8 Poniatowskiego 10 Robotnicza 1 Robotnicza 1 Robotnicza 1 Robotnicza 1 Robotnicza 1 Robotnicza 8 Robotnicza 8a nr rej. 2323/93 z dnia 7.09.1993

211. 212. 213. 214. 215. 216. 217. 218. 219. 220. 221. 222. 223. 224. 225. 226. 227. 228. 229. 230. 231. 232. 233. 234. 235. 236. 237. 238. 239. 240. 241. 242. 243. 244.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

obora dom dom dom dom ratusz kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica

Robotnicza 8a Robotnicza 10 Robotnicza 12 Robotnicza 14 Robotnicza 21 Rynek 1 Rynek 2 Rynek 3 Rynek 4 Rynek 5 Rynek 6 Rynek 7 Rynek 8 Rynek 9 Rynek 10 Rynek 11 Rynek 12 Rynek 13 Rynek 14 Rynek 15 Rynek 16 Rynek 17 Rynek 18 Rynek 19 Rynek 20 Rynek 21 Rynek 22 Rynek 23 Rynek 24 Rynek 25 Rynek 26 Rynek 27 Rynek 28 Rynek 29 nr rej. 1548/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 1549/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 1550/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 925/64 z dnia 2.06.1964 nr rej. 1191/66 z dnia 10.03.1966 nr rej. 1192/66 z dnia 10.03.1966 nr rej. 1543/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 1544/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 1545/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 1546/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 1547/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 2404 z dnia 14.03.2001 nr rej. 741/64 z dnia 17.03.1964 nr rej. 1190/66 z dnia 10.03.1966 nr rej. 1537/66 z dnia 12.08.1966 nr rej. 1538/66 z dnia 12.08.1966 nr rej. 431/58 z dnia 8.10.1958 nr rej. 1539/66 z dnia 12.08.1966 nr rej. 1540/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 1541/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 1542/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 924/64 z dnia 2.06.1964

245. 246. 247. 248. 249. 250. 251. 252. 253. 254. 255. 256. 257. 258. 259. 260. 261. 262. 263. 264. 265. 266. 267. 268. 269. 270. 271. 272. 273. 274. 275. 276. 277. 278. 279. 280. 281.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica dom kamienica kamienica dom czworak w zespole folwarku dom w zespole folwarku willa dom dom willa/dom dom budynek biurowy zakadw Pollena dom

Rynek 30 Rynek 31 Rynek 32 Rynek 33 Rynek 34 Rynek 35 Rynek 36 Rynek 38 Rynek 39 Rynek 40 Rynek 41 Rynek 42 Rynek 43 Rynek 44 Rynek 47 Rynek 48 Rynek 49 Rynek 50 Rynek 51 Rynek 52 Rynek 53 Rynek 54 Rynek 55a/b/c Sienkiewicza 1 Sienkiewicza 2 Sienkiewicza 2b Sienkiewicza 2c Sienkiewicza 3 Sienkiewicza 6 Sienkiewicza 6a Sienkiewicza 7 Sienkiewicza 8 Sienkiewicza 10 Sienkiewicza 16 Sienkiewicza 17 Sienkiewicza 18 Sienkiewicza 19 nr rej. 1568/66 z dnia 17.08.1966 nr rej. 1572/66 z dnia 17.08.1966 nr rej. 1572/66 z dnia 17.08.1966 nr rej. 2197/89 z dnia 29.08.1989 nr rej. 1561/66 z dnia 16.08.1966 nr rej. 742/64 z dnia 17.03.1964 nr rej. 1559/66 z dnia 16.08.1966 nr rej. 1560/66 z dnia 16.08.1966 nr rej. 1556/66 z dnia 16.08.1966 nr rej. 1557/66 z dnia 16.08.1966 nr rej. 926/64 z dnia 2.06.1964 nr rej. 1193/66 z dnia 10.03.1966 nr rej. 1553/66 z dnia 16.08.1966 nr rej. 1554/66 z dnia 16.08.1966 nr rej. 1555/66 z dnia 16.08.1966 nr rej. 1552/66 z dnia 13.08.1966 nr rej. 1551/66 z dnia 13.08.1966

282. 283. 284. 285. 286. 287. 288. 289. 290. 291. 292. 293. 294. 295. 296. 297. 298. 299. 300. 301. 302. 303. 304. 305. 306. 307. 308. 309. 310. 311. 312. 313. 314. 315. 316. 317. 318. 319. 320. 321. 322. 323. 324. 325. 326. 327. 328. 329.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw

dawna stodoa/budynek gospodarczy wiea wodna budynek gimnazjum willa dom dom kamienica kamienica kamienica d. remiza straacka kamienica biblioteka szpital kamienica kamienica kamienica kamienica/dom dom dom dom/kamienica dom/kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica/dom kamienica dom/kamienica willa dom/willa dom/willa dom dom/willa dom willa dom dom kamienica dom/willa willa/dom kamienica kamienica kamienica d. biskupi dom starcw dom dom dom/willa willa willa

Sienkiewicza 19 Sienkiewicza 20 Sienkiewicza 22 Sienkiewicza 23 Sienkiewicza 25 Sienkiewicza 29 Sikorskiego 1 Sikorskiego 2 Sikorskiego 12 Sikorskiego 14 Sowackiego 2 Sowackiego 7 Staszica 3 Staszica 4 Staszica 5 Staszica 6 Staszica 7 Staszica 8 Staszica 9 Staszica 10 Staszica 11 Staszica 12 Staszica 14 Staszica 15 Staszica 18 Staszica 19 Staszica 20 Staszica 21 Staszica 22 Staszica 23 Staszica 24 Staszica 25 Staszica 26 Staszica 27 Staszica 29 Staszica 29a Staszica 30 Witosa 2 Witosa 4 Wojska Polskiego 4 Wojska Polskiego 17 Wojska Polskiego 20 Wojska Polskiego 21 Wojska Polskiego 23 Wojska Polskiego 25 Wojska Polskiego 29 Wojska Polskiego 31 Wojska Polskiego 32 nr rej. 1194/64 z dnia 10.03.1967 nr rej. 1919/67 z dnia 23.10.1967 nr rej. 1919/67 z dnia 23.10.1967

330. 331. 332. 333. 334. 335. 336. 337. 338. 339. 340. 341. 342. 343. 344. 345. 346. 347. 348. 349. 350. 351. 352. 353. 354. 355. 356. 357. 358. 359. 360. 361. 362. 363. 364. 365. 366. 367. 368. 369. 370. 371. 372.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Gocice

willa willa dom dziecka willa dom/willa dom paacyk/ob. Urzd Miejski gmach szkoy kamienica kamienica kamienica kamienica kamienica dom/willa willa dom/willa dom/willa dom/willa ob. przedszkole dom/willa dom willa willa dom koci parafialny p.w. w. Marii Magdaleny ogrodzenie cmentarz rzymskokatolicki p.w. w. Marii Magdaleny kaplica (I) cmentarna kaplica (II) cmentarna kaplica (III) cmentarna kaplica (IV) cmentarna dom stodoa spichlerz dom dom dom dom dom dom stodoa przedszkole wiea cinie koci parafialny p.w. w. Mikoaja brama ogrodzenie cmentarz dawny

Wojska Polskiego 32a Wojska Polskiego 33 Wojska Polskiego 34 Wojska Polskiego 35 Wojska Polskiego 37 Wojska Polskiego 39 Wojska Polskiego 43 Wojska Polskiego 45 Wrocawska 6 Wrocawska 8 Wrocawska 9 Wrocawska 10 Wrocawska 12 Zawadzkiego 2 Zawadzkiego 4 Zawadzkiego 5 Zawadzkiego 9 Zawadzkiego 10 Zawadzkiego 12/14 Zawadzkiego 15 Zawadzkiego 17 Zawadzkiego 21 eromskiego 1 nr rej. 970/65 z dnia 28.01.1966 nr rej. 1570/66 z dnia 17.08.1966

przy kociele

przy kociele przy kociele przy kociele przy kociele nr 12 przy domu nr 12 przy domu nr 12 nr 26 nr 28 nr 94 nr 95 nr 96 nr 97 przy domu nr 56-56a

nr rej. 18/50 z dnia 20.02.1950 przy kociele przy kociele przy kociele

373. 374. 375.

Gocice Gocice Gocice

376. 377. 378. 379. 380. 381. 382. 383. 384. 385. 386. 387. 388. 389. 390. 391. 392. 393. 394. 395. 396. 397. 398. 399. 400. 401. 402. 403. 404. 405. 406. 407. 408. 409. 410. 411. 412.

Gocice Gocice Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Kozielno Lisie Kty Lisie Kty Lisie Kty Lisie Kty Stary Paczkw

dom dom gminny koci parafialny p.w. w. Jerzego ogrodzenie brama poudniowa cmentarz wieyczka dom w zagrodzie stodoa (I) stodoa (II) dom dom stodoa dom w zagrodzie stodoa kapliczka dom dom cmentarz kaplica dom w zagrodzie stodoa obora dom w zagrodzie obora stodoa I stodoa II dom w zagrodzie stodoa obora dom stodoa dwr z baszt kaplica NMP gobnik spichrz koci parafialny p.w. Wszystkich witych cmentarz plebania

nr 29 nr 37 nr rej. 1667/66 z dnia 23.09.1966 nr rej. 86/2009 z dnia 24.03.2009 nr rej. 1680/66 z dnia 26.09.1966 nr rej. 1680/66 z dnia 26.09.1966 nr rej. 1680/66 z dnia 26.09.1966 nr rej. 1682/66 z dnia 26.09.1966

przy kociele przy kociele przy kociele przy kociele nr 7 nr 7 nr 7 nr 8 nr 27 przy domu nr 27 nr 82 przy domu nr 82 nr 87a nr 90 nr 93 przy kaplicy nr 26 (d.27) nr 26 (d.27) nr 26 (d.27) nr 35 przy domu nr 35 przy domu nr 35 przy domu nr 35 nr 55 przy domu nr 55 przy domu nr 55 nr 57 przy domu nr 57

nr rej. 1687/66 z dnia 26.09.1966 nr rej. 1687/66 z dnia 26.09.1966 nr rej. 1687/66 z dnia 26.09.1966

w zespole dworskim w zespole dworskim w zespole dworskim

nr rej. 935/64 z dnia 3.06.1964 nr rej. 935/64 z dnia 3.06.1964 nr rej. 935/64 z dnia 3.06.1964 nr rej. 935/64 z dnia 3.06.1964 nr rej. 1123/66 z dnia 8.02.1966

413. 414.

Stary Paczkw Stary Paczkw

przy kociele

415. 416. 417. 418. 419. 420. 421. 422. 423. 424. 425. 426. 427. 428. 429. 430. 431. 432. 433. 434. 435. 436. 437. 438. 439. 440. 441. 442. 443. 444. 445. 446. 447. 448. 449. 450. 451. 452. 453. 454. 455. 456. 457. 458. 459. 460. 461. 462. 463. 464. 465.

Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw

kapliczka dom gminny dom w zagrodzie stodoa dom w zagrodzie stodoa obora dom w zagrodzie dom w zagrodzie spichlerz, ob. dom dom w zagrodzie oficyna, ob. dom dom w zagrodzie obora dom w zagrodzie spichlerz dom w zagrodzie dawna oficyna, ob. dom dom dom w zagrodzie stodoa obora dom w zagrodzie dom dom w zagrodzie dom w zagrodzie dom w zagrodzie stodoa dom w zagrodzie dom w zagrodzie dom w zagrodzie dom w zagrodzie dom w zagrodzie oficyna, ob. dom dom w zagrodzie dom w zagrodzie oficyna, ob. dom dom w zagrodzie dom w zagrodzie stodoa dom w zagrodzie oficyna, ob. dom dom w zagrodzie stodoa dom w zagrodzie oficyna, ob. dom dom spichlerz dom w zagrodzie stodoa dom

przy domu nr 84 nr rej. 1705/66 z dnia 27.09.1966 nr 10 przy domu nr 10 nr 15 nr 15 nr 15 nr 17 nr 25 nr 25 nr 27 nr 27 nr 29 nr 29 nr 32 nr 32 nr 41 nr 41a nr 43 nr 45 nr 45 nr 45 nr 46 nr 47 nr 48 nr 49 nr 54 nr 54 nr 54a nr 55 nr 57 nr 59 nr 60 przy nr 60 nr 61 nr 62 przy nr 62 nr 66a nr 67 przy domu nr 67 nr 74 przy nr 74 nr 75 nr 75 nr 78 przy nr 78 nr 79 nr 79 nr 83 nr 83 nr 85

466. 467. 468. 469. 470. 471.

Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw Stary Paczkw cibrz

dom dom w zagrodzie stodoa I stodoa II willa dwr

nr 88 nr 89 nr 89 nr 89 nr 94 nr 42 (d.68) nr rej. 928/64 z dnia 2.06.1964; nr rej. 2346/95 z dnia 15.02.1995 nr rej. 2346/95 z dnia 15.02.1995 nr rej. 2346/95 z dnia 15.02.1995 nr rej. 2346/95 z dnia 15.02.1995

472.

cibrz

oficyna

w zespole dworskim nr 41 w zespole dworskim nr 39 w zespole dworskim nr 40 w zespole dworskim nr 6 nr 31 nr 31 nr 32 nr 32 nr 33 nr 33 nr 34 nr 34 nr 37 nr 37 nr 38 nr 38

473. 474. 475.

cibrz cibrz cibrz

stajnia park budynek gospodarczy

476. 477. 478. 479. 480. 481. 482. 483. 484. 485. 486. 487. 488. 489. 490. 491. 492. 493. 494. 495. 496. 497. 498. 499. 500. 501. 502.

cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz cibrz Frydrychw cibrz Frydrychw cibrz Frydrychw cibrz Frydrychw cibrz Frydrychw cibrz Frydrychw cibrz Frydrychw cibrz Frydrychw cibrz-Frydrychw cibrz-Frydrychw cibrz-Frydrychw cibrz Frydrychw

dom w zagrodzie dom obora dom w zagrodzie stodoa dom w zagrodzie obora dom w zagrodzie stodoa dom stodoa dom stodoa wiea cinie most drogowy na kanale Ulgi dwr park w zespole dworskim Obora I, ob. chlewnia Obora II, ob. chlewnia Obora III, ob. chlewnia Stodoa I Stodoa II spichlerz dom obora dom dom

Nr 7 przy dworze W zespole dworskim W zespole dworskim W zespole dworskim W zespole dworskim W zespole dworskim W zespole dworskim nr 1 nr 1 nr 3 i 3a nr 5 nr rej. 95/84 z dnia 28.01.1984

503. 504. 505. 506. 507. 508. 509. 510. 511. 512. 513. 514. 515. 516. 517. 518. 519. 520. 521. 522. 523. 524. 525. 526. 527. 528. 529. 530. 531. 532. 533. 534. 535. 536. 537. 538.

cibrz Frydrychw cibrz Frydrychw cibrz Frydrychw cibrz-Frydrychw Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Ujedziec Ujedziec Ujedziec Ujedziec Ujedziec

dom stodoa dom hydroforowania koci parafialny p.w. w. Jadwigi plebania cmentarz dwr park dom stodoa dom spichlerz kapliczka dom w zagrodzie obora dom dawna remiza straackakapliczka dom w zagrodzie dom w zagrodzie kapliczka dom chlewnia dom w zagrodzie obora dom w zagrodzie stodoa dom dom w zagrodzie most koci parafialny p.w. w. Katarzyny cmentarz rzymskokatolicki p.w. w. Katarzyny dwr spichrz park

nr 9 nr 9 nr 19

przy kociele przy kociele nr rej. 1026/65 z dnia 21.05.1965 przy dworze nr 9 i 10 za domem nr 11 nr 40 przy domu nr 40 przy domu nr 40 nr 52 nr 52 nr 77 przy domu nr 77 przy domu nr 92 nr 98 nr 101 przy domu nr 101 nr 103 przy domu nr 108 nr 109 nr 109 nr 110 nr 110 nr 112 b nr 113 wodospad

przy kociele nr 51 nr rej. 1027/65 z dnia 9.06.1965 nr rej. 1027/65 z dnia 9.06.1965 nr rej. 1027/65 z dnia 9.06.1965; nr rej. 96/84 z dnia 28.01.1984

przy dworze

539. 540. 541. 542. 543. 544.

Ujedziec Ujedziec Ujedziec Ujedziec Ujedziec Ujedziec

kunia stodoa I stodoa II kapliczka dom stodoa

przy dworze przy dworze przy dworze ok. 200 m od dworu nr 4 przy domu nr 4

545. 546. 547. 548. 549.

Ujedziec Ujedziec Unikowice Unikowice Unikowice

kapliczka szkoa d. cmentarz kaplica kapliczka

przy domu nr 10b nr 68 przy drodze do nr 382 do Paczkowa nr rej. 1710/66 z dnia 28.09.1966 przy drodze nr 382 z Paczkowa do Unikowic nr 24 przy dworze nr 24 przy dworze nr 24 nr 65 nr 12a przy domu nr 12a przy domu 14a nr 15 nr 16 przy domu nr 16 przy domu nr 16 nr 39 nr rej. 1711/66 z dnia 28.09.1966

550. 551. 552. 553. 554. 555. 556. 557. 558. 559. 560. 561.

Unikowice Unikowice Unikowice Unikowice Unikowice Unikowice Unikowice Unikowice Unikowice Unikowice Unikowice Unikowice

dwr stajnia stodoa szkoa dom w zagrodzie stodoa stodoa dom dom w zagrodzie stodoa obora dom

562. 563. 564.

Unikowice Unikowice Wilamowa

dom w zagrodzie stajnia koci parafialny p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej cmentarz dom w zagrodzie stodoa obora dom w zagrodzie stodoa obora kapliczka dom w zagrodzie dom w zagrodzie dom w zagrodzie dom w zagrodzie

nr 40 przy domu nr 40

565. 566. 567. 568. 569. 570. 571. 572. 573. 574. 575. 576.

Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa

nr 5 nr 5 nr 5 nr 6 nr 6 nr 6 przy domu nr 6 nr 7 nr 8 nr 10 nr 12 nr rej. 1713/66 z dnia 28.09.1966

577. 578. 579. 580. 581. 582. 583. 584.

Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa

budynek gospodarczy dom w zagrodzie dom w zagrodzie dom w zagrodzie dom w zagrodzie budynek gospodarczy dom w zagrodzie dom

nr 12 nr 13 nr 16 nr 17 nr 18 nr 18 nr 22 nr 28a nr rej. 1714/66 z dnia 28.09.1966 nr rej. 1714/66 z dnia 28.09.1966

585. 586. 587. 588. 589. 590. 591. 592. 593. 594. 595. 596. 597.

Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa

dom w zagrodzie stodoa w zagrodzie dom dom w zagrodzie stodoa obora dom dom w zagrodzie obora, ob. chlewnia dom dom w zagrodzie obora wodocig

nr 36 i 37 nr 36 i 37 nr 38 nr 40 nr 40 nr 40 nr 41 nr 42 nr 42 nr 43 nr 44 nr 44

nr rej. 1715/66 z dnia 28.09.1966

Zacznik 4 zewidencjonowane stanowiska archeologiczne (AZP) z terenu gm. Paczkw, wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytkw.
Lp. Miejscowo Obszar AZP 95-29 95-29 95-29 95-29 Nr stan. w miejscowoci 1 2 3 4 Nr stan. na obszarze 1 2 3 4 Chronologia Funkcja Wpis do rejestru -

1. 2. 3. 4.

Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice

neolit epoka brzu XV w. pne redniowiecze p. ok. lateski ok. wpyww rzymskich XIII XIV w. XIII XIV w. XIV XV w. XIII w. XIV XV w. IV w. n.e. (?) Pne redniowiecze XVI w. XVII w. XIV w. pradzieje

toporek kamienny lad osadnictwa punkt osadniczy punkt osadniczy lad osadnictwa lad osadnictwa lad osadnictwa lad osadnictwa punkt osadniczy lad osadnictwa punkt osadniczy skarb (?) lad osadnictwa lad osadnictwa lad osadnictwa punkt osadniczy lad osadnictwa

5. 6. 7. 8. 9.

Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice

95-29 95-29 95-29 95-29 95-29

5 6 7 8 9

5 6 7 8 9

10. 11.

Kamienica Kamienica

94-27 94-27

8 9

1 2

Zacznik 5 rejestr zabytkw ruchomych woj. opolskiego z terenu gm. Paczkw.

Rejestr zabytkw ruchomych Lp. Miejscowo Dziewitlice Gocice Kamienica Kamienica Kamienica Kamienica Paczkw Obiekt wyposaenie kocioa parafialnego p.w. w. Marii Magdaleny kielich (z ok. 1500 r.) z kocioa p.w. w. Mikoaja krzy przy kociele parafialnym p.w. w. Jerzego wyposaenie kocioa parafialnego p.w. w. Jerzego figura w. Jana Nepomucena przy kociele parafialnym p.w. w. Jerzego figura Matki Boskiej przy domu nr 62 wyposaenie kocioa parafialnego p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty Nr 918/93 563/1/72 847/90 545/1-2/71 848/1-16/90 851/90 542/1/71 537/1-45/71 621/73 Data wpisu 14.12.1993 29.02.1972 14.12.1990 18.12.1971 30.11.1990 19.12.1990 6.12.1971 4.12.1971 28.09.1973

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Stary Paczkw cibrz cibrz Trzeboszowice Trzeboszowice Unikowice

pyta herbowa w murze przy plebanii kocioa parafialnego p.w. w. Jana Apostoa Ewangelisty prospekt organowy wraz z instrumentem w kociele p.w. w. Jana Apostoa i Ewangelisty rzeba w. Jana Nepomucena przy Rynku 11 rzeba w. Jana Nepomucena przy ul. Sienkiewicza rzeba w. Jana Nepomucena przy ul. Staszica 29a wyposaenie kocioa parafialnego p.w. Wszystkich witych rzeba w. Jana Nepomucena w kapliczce w pobliu domu nr 16 wyposaenie dawnego dworu 2 figury w kapliczce przy domu nr 101 wyposaenie kocioa parafialnego p.w. w. Jadwigi wyposaenie kaplicy parafialnej p.w. w. Trjcy

541/71 88/07 180/59 864/91 905/93 546/1-3/71 749/1-17/88 909/93 704/1-2/78 707/1-2/79 708/1-6/79 927/1-7/94

6.12.1971 10.01.2007 28.10.1959 2.07.1991 5.03.1993 18.12.1971 12.09.1988 26.03.1993 23.05.1978 4.01.1979 4.01.1979 11.04.1994

Zacznik 6 lista zabytkowych kapliczek proponowanych do ujcia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

Kapliczki, krzye i figury do uwzgldnienia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lp. 1. 2. 3. miejscowo Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice obiekt Kapliczka Kapliczka Kapliczka adres Przy domu nr 26 Przy przedszkolu Przy drodze na wysokoci wjazdu do Dziewitlic Przy domu nr 14 Przy drodze do Dziewitlic Przy drodze do Dziewitlic Przy drodze do Dziewitlic Obok plebanii Przy drodze na wysokoci wjazdu do Gocic Obok kocioa pw. w. Mikoaja Obok kocioa pw. w. Mikoaja Obok domu nr 62 Obok kocioa p.w. w. Jerzego Obok kocioa p.w. w. Jerzego Obok cmentarza 1794 r. 1801 r. czas powstania

4. 5. 6. 7. 8. 9.

Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Dziewitlice Gocice Gocice

Kapliczka Kapliczka (I) Kapliczka (II) Kapliczka (III) Kolumna z figur w. Jana Nepomucena Krzy

10. 11. 12. 13. 14. 15.

Gocice Gocice Kamienica Kamienica Kamienica Kozielno

Kapliczka Krzy Kolumna z figur w. Jana Nepomucena Figura w. Jana Nepomucena Kolumna z figur w. Mikoaja Krzy

16. 17. 18.

Lisie Kty cibrz Paczkw

Krzy Kapliczka Krzy przydrony

Przy drodze

Chrobrego w rejonie cmentarza komunalnego Kocielna

19.

Paczkw

Krzy przed kocioem p.w. w. Jana Ewangelisty Figura w. Jana Nepomucena Kapliczka przydrona Rzeba w. Jana Nepomucena Kolumna z figur NMP Rzeba w. Jana Nepomucena Kolumna z figur NMP Krzy

20.

Paczkw

Planty miejskie u zbiegu z ul. Wojska Polskiego Robotnicza Rynek 11 Sienkiewicza Staszica 29a Zawadzkiego Obok kocioa p.w. Wszystkich witych Obok kocioa p.w. w. Jadwigi ok. 200 m od zabudowa Trzeboszowic, przy drodze polnej w kierunku Ratnowic Obok domu nr 1 Pomidzy domami nr 50 i 51 Przy domu nr 37 Przy drodze z Ujedziec do Dziewitlic Przy drodze z Ujedziec do Dziewitlic Na cmentarzu Przy domu nr 5 Przy domu nr 25 Przy domu nr 22 Przy drodze w kierunku Starego Paczkowa Przy drodze w kierunku Trzeboszowic

21. 22. 23. 24. 25. 26.

Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Paczkw Stary Paczkw

27. 28.

Trzeboszowice Trzeboszowice

Krzy Kapliczka

29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39.

Trzeboszowice Trzeboszowice Trzeboszowice Ujedziec Ujedziec Ujedziec Unikowice Wilamowa Wilamowa Wilamowa Wilamowa

Kapliczka Kapliczka Kapliczka Kapliczka (I) Kapliczka (II) Krzye Krzy Kapliczka Kapliczka Kapliczka Kapliczka