Program Ochrony Środowiska Dla Gminy Wojciechowice - Aktualizacja Na Lata 2009 - 2012 Spis Treści: Str.

PROGRAM OCHRONY RODOWISKA DLA GMINY WOJCIECHOWICE AKTUALIZACJA NA LATA 2009 2012
_________________________________________________________________________________________________________________
Spis Treci:
Str. : 1. Wprowadzenie.... 5 1.1. Podstawa prawna opracowania...... 5 1.2. Diagnoza i wyzwania polityki ekologicznej.. 6 1.3. Zakres opracowania... 8 2. Oglna charakterystyka gminy Wojciechowice...... 9 2.1. Pooenie geograficzne.. 9 2.2. Sytuacja demograficzna..... 11 2.3. Sytuacja gospodarcza..... 11 3. Zagadnienia o charakterze systemowym..... 15 3.1. Aspekty ekologiczne w polityce sektorowej i planowaniu przestrzennym 15 3.1.1. Stan wyjciowy... 15 3.1.2. Cel redniookresowy do 2015r 16 3.1.3. Kierunki dziaa.. 16 3.2. Aktywizacja rynku do dziaa na rzecz ochrony rodowiska 17 3.2.1. Stan wyjciowy... 17 3.2.2. Cel redniookresowy do 2015r.... 17 3.2.3. Kierunki dziaa.. 17 3.3. Zarzdzanie rodowiskowe 18 3.3.1. Stan wyjciowy... 18 3.3.2. Cel redniookresowy do 2015r... 19 3.3.3. Kierunki dziaa.. 19 3.4. Edukacja ekologiczna spoeczestwa..... 19 3.4.1. Stan wyjciowy... 19 3.4.2. Cel redniookresowy do 2015r.... 21 3.4.3. Kierunki dziaa.. 21 3.5. Odpowiedzialno za szkody w rodowisku.. 22 3.5.1 Stan wyjciowy... 22 3.5.2. Cel redniookresowy do 2015r.... 23 3.5.3. Kierunki dziaa.. 23 4. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego..... 24 4.1. Zasoby przyrodnicze.. 24 4.1.1. Stan wyjciowy... 24 4.1.1.1. Pomniki przyrody..... 25 4.1.1.2. Zabytki i dziedzictwo kultury...... 27 4.1.1.3. Obszary Natura 2000.... 32 4.1.2. Cel redniookresowy do2015r. 34 4.1.3. Kierunki dziaa.. 34 4.2. Lasy.... 35 4.2.1. Stan wyjciowy... 35 4.2.2. Zalesienia.... 38 4.2.3. Cel redniookresowy do 2015r 40 4.2.4. Kierunki dziaa.. 40 4.3. Kopaliny..... 41 4.3.1. Stan wyjciowy... 41 ____________________________________________________________________________________________________________ 2 PROJEKT
Opracowany przez: Eksperckie Biuro Zarzdzania Bezpieczestwem Pracy ul. Sandomierska 40, 27 400 Ostrowiec w. tel: (041) 248 00 07; fax: (041) 265 44 50, e-mail: biuro@ebzbp.com, www. ebzbp.com
_________________________________________________________________________________________________________________
5.
6.
4.3.2. Cel redniookresowy do 2015r 4.3.3 Kierunki dziaa...... 4.4. Gleby...... 4.4.1. Stan wyjciowy... 4.4.1.1. Budowa geologiczna.. 4.4.1.2. Struktura gleb..... 4.4.1.3. Ochrona gleb.. 4.4.2 Cel redniookresowy do 2015r.... 4.4.3. Kierunki dziaa.. Zrwnowaone wykorzystanie surowcw, materiaw, wody i energii..... 5.1. Materiaochonno, wodochonno i energochonno... 5.1.1. Stan wyjciowy... 5.1.2. Cel redniookresowy do 2015r.... 5.1.3. Kierunki dziaa.. 5.2. Odnawialne rda energii..... 5.2.1. Stan wyjciowy... 5.2.2. Cel redniookresowy do 2015r.... 5.2.3. Kierunki dziaa.. 5.3 Ksztatowanie zasobw wodnych i ochrona przed powodzi 5.3.1. Stan wyjciowy... 5.3.1.1. Powodzie.. 5.3.1.2. Susze. 5.3.2. Cel redniookresowy do 2015r.... 5.3.3. Kierunki dziaa.. Poprawa jakoci rodowiska i bezpieczestwa ekologicznego... 6.1. Zasoby wodne i gospodarka wodnociekowa 6.1.1. Stan wyjciowy... 6.1.1.1. Wody powierzchniowe.... 6.1.1.2. Wody podziemne 6.1.1.3. Gospodarka wodno ciekowa.. 6.1.2. Cel redniookresowy do 2015r.. 6.1.3. Kierunki dziaa 6.2. Powietrze atmosferyczne.. 6.2.1. Stan wyjciowy. 6.2.1.1. rda zanieczyszcze 6.2.1.2. Ocena jakoci powietrza. 6.2.2. Cel redniookresowy do 2015r.. 6.2.3. Kierunki dziaa 6.3 Gospodarka odpadami.. 6.4. Haas. 6.4.1. Stan wyjciowy. 6.4.1.1. Haas komunikacyjny. 6.4.1.2. Haas kolejowy... 6.4.1.3. Haas przemysowy 6.4.2. Cel redniookresowy do 2015r.. 6.4.3. Kierunki dziaa 6.5. Pola elektromagnetyczne.. PROJEKT
42 42 43 43 43 44 46 50 50 51 51 51 51 52 53 53 59 59 59 59 59 60 61 61 62 62 62 62 66 68 73 73 74 74 74 76 78 78 79 79 79 81 82 82 82 83 83 3
____________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________
6.5.1. Stan wyjciowy. 83 6.5.2. Cel redniookresowy do 2015r.. 86 6.5.3. Kierunki dziaa 87 6.6. Powane awarie 87 6.6.1. Stan wyjciowy. 87 6.6.1.1. Zakady o zwikszonym ryzyku wystpienia powanej awarii przemysowej. 88 6.6.1.2. Transport materiaw niebezpiecznych. 88 6.6.2. Cel redniookresowy do 2015r.. 89 6.6.3. Kierunki dziaa 89 7. Ocena realizacji polityki ekologicznej.. 89 8. Harmonogram rzeczowo finansowy... 90 9. rda finansowania realizacji zamierzonych celw Programu Ochrony rodowiska 91 10. Streszczenie w jzyku niespecjalistycznym 99 11. Materiay rdowe. 100 Spis Tabel: 1. Stan ludnoci w gminie Wojciechowice.. 2. Migracje ludnoci na pobyt stay w latach 2004 2008 3. Podmioty Gospodarki Narodowej zarejestrowane w rejestrze Regon wg sektorw wasnociowych.. 4. Podmioty Gospodarki Narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sekcji PKD. 5. Bezrobocie w gminie Wojciechowice..... 6. Stan i rodzaj ukadu drogowego gminy Wojciechowice..... 7. Lenictwo w gminie Wojciechowice... 8. Klasy gruntw ornych na obszarze gminy... 10. Wyniki klasyfikacji oglnej w badanych punktach pomiarowych rzek w roku 2008.. 11. Jako wdy przeznaczonej do spoycia z ujcia Gierczyce w 2009r 12. Bilans wody w 2008r. w Gminie Wojciechowice... 13 Wyniki bada jakoci odprowadzanych oczyszczonych ciekw z oczyszczalni w Jasicach 14. Gospodarka komunalna w gminie Wojciechowice..... 15. Wskaniki monitoringu PO... 16. Harmonogram rzeczowo finansowy. Spis Rysunkw: 1. Pooenie gminy Wojciechowice na tle powiatu opatowskiego. 2. Soectwa gminy Wojciechowice. 3. Lokalizacja zabytkw architektury na terenie gminy Wojciechowice.................... 4. Lesisto w gminie Wojciechowice na tle Powiatu Opatowskiego.... 5. Zakwaszenie gleb w gminie Wojciechowice na tle powiatu opatowskiego... 6. Schemat instalacji sonecznej przygotowania ciepej wody uytkowej.. 7. Ocena stanu wd powierzchniowych wojewdztwa witokrzyskiego w 2008r 9. rda pl elektromagnetycznych w gminie Wojciechowice na tle powiatu opatowskiego................................................................ PROJEKT
Str.: 11 12 12 13 14 15 36 45 65 67 69 71 71 90 91 Str.: 9 10 33 39 49 55 66 85 4
____________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________
1. Wprowadzenie. 1.1. Podstawa prawna opracowania.

Podstaw prawn opracowania aktualizacji Programu Ochrony rodowiska dla Gminy Wojciechowice jest Umowa zawarta w dniu 18 marca 2009 roku pomidzy Gmin Wojciechowice z siedzib w Wojciechowicach, reprezentowan przez Wjta Gminy Wojciechowice a Panem Pawem Lisowskim prowadzcym dziaalno gospodarcz pod nazw Eksperckie Biuro Zarzdzania Bezpieczestwem Pracy z siedzib w Ostrowcu witokrzyskim, ul. Sandomierska 40. Opracowanie aktualizacji Programu Ochrony rodowiska dla Gminy Wojciechowice jest realizacj obligatoryjnego obowizku naoonego na wadze gminne Ustaw z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo Ochrony rodowiska (t. j. Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150) w celu realizacji polityki ekologicznej pastwa. Gminne Programy Ochrony rodowiska powinny by sporzdzane co cztery lata z uwzgldnieniem: 1. celw ekologicznych, 2. priorytetw ekologicznych, 3. poziomw celw dugoterminowych, 4. rodzaju i harmonogramu dziaa proekologicznych, 5. rodkw niezbdnych do osignicia celw, w tym mechanizmw prawno ekonomicznych i rodkw finansowych. Program Ochrony rodowiska podlega zaopiniowaniu przez organ wykonawczy jednostki wyszego szczebla. Uchwalany jest przez rad gminy. Z wykonania programw Wjt Gminy ma sporzdza co dwa lata raporty, ktre bd przedstawiane radzie gminy. Podstawowymi aktami prawnymi, ktre miay wpyw na tre Programu ochrony rodowiska dla gminy Wojciechowice na lata 2009 - 2012 byy nastpujce ustawy: Ustawa Prawo ochrony rodowiska, Ustawa o ochronie przyrody, Ustawa o ochronie gruntw rolnych i lenych, Ustawa o lasach, PROJEKT
____________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________
Ustawa Prawo wodne, Ustawa Prawo geologiczne i grnicze, Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wod i zbiorowym odprowadzaniu ciekw, Ustawa o odpadach, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. oraz szereg aktw wykonawczych do w/w ustaw.
1.2. Diagnoza i wyzwania polityki ekologicznej.

Program Ochrony rodowiska dla gminy Wojciechowice zosta sporzdzony w 2004r. i obejmowa cele z Polityki ekologicznej pastwa na lata 2003 2006 z uwzgldnieniem perspektywy na lata 2007 2010, ktra zostaa opublikowana w czerwcu 2003. Niestety jak dotd nie zostay jeszcze zrealizowane w peni wszystkie dziaania wynikajce z powyszej Polityki, w zwizku z tym nie jest moliwe dokonanie penej oceny skutecznoci zrealizowania jej w ramach prac i cakowitej diagnozy potrzeb dalszych dziaa w zakresie ksztatowania i ochrony rodowiska. W gminie Wojciechowice w ostatnich latach pooono duy nacisk na polityk ekologiczn mieszkacw, co w znacznej mierze przyczynio si do podniesienia wiadomoci ekologicznej spoeczestwa. To nie zmienia jednak faktu i dziaanie te musza by nadal kontynuowane. W lad za Programem Ochrony rodowiska dla Powiatu Opatowskiego obecnie najwaniejszym dziaaniem s zadania realizowane w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu, co w znacznej mierze pozwoli ma na zmniejszenie biornorodnoci biologicznej. Podstaw tych dziaa na poziomie gminnym maj by wykonywane opracowanie ekofizjograficzne, ktre maj wspomaga typowanie obszarw cennych przyrodniczo. Wanym zagadnieniem bdzie kontynuacja dziaa w zakresie ochrony gospodarki lenej. Wymagane jest kontynuowanie przebudowy lub odbudowy drzewostanw oraz powszechna i ciga ochrona lasw przed wyczeniem z uytkowania lenego. W zakresie ochrony gleb niezbdne jest sprawdzenie dziaa prewencyjnych polegajcych na wspieraniu dobrych praktyk rolniczych, ktre przeciwdziaaj erozji gleb, niezbdna jest rwnie ochrona gatunkowa, a na terenach ju zdegradowanych naley podejmowa
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
_________________________________________________________________________________________________________________
dziaania, ktre jak w najwikszej mierze przyczynia si do odtworzenia naturalnych walorw przyrodniczych. Wane jest rwnie propagowanie wrd lokalnej spoecznoci i przedsibiorcw wykorzystanie energii ze rde odnawialnych. W pewnej mierze moe to si przyczyni do zmniejszenia energochonnoci, materiaochonnoci oraz wodochonnoci. Niezbdne s rwnie dziaania polegajce na ochronie oraz na poprawie jakoci wd powierzchniowych oraz podziemnych. Gwnym zadaniem z zakresu ochrony przed haasem jest zmniejszenie jego emisji. Najbardziej problemowy na terenie Gminy Wojciechowice moe by haas komunikacyjny. Natomiast z zakresu ochrony przed polami magnetycznymi niezbdne jest ustalenie rde zagroe oraz stay monitoring pl elektromagnetycznych. W zwizku z tym w planach zagospodarowania przestrzennego naley wprowadzi stosowne zapisy powicone ochronie przed tymi polami. Podstaw wyznaczenia w/w. celw i kierunkw dziaa na lata 2009 2012 staa si nowa Polityka ekologiczna pastwa na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy na lata 2011 2014. Szczegowe cele i zadania obejmuj cele i kierunki dziaa o charakterze systemowym, ochron dziedzictwa przyrodniczego, racjonalne wykorzystanie materiaw, wody i energii oraz dalsz popraw jakoci rodowiska i bezpieczestwa ekologicznego. W zakresie poprawy jakoci bezpieczestwa ekologicznego, cele szczegowe i podejmowane dziaania przedstawione przemysowych. Oprcz wymienionych zagadnie naley sprecyzowa cele i zadania w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego dla ochrony przyrody i krajobrazu, zrwnowaonego rozwoju lasw, ochrony powierzchni ziemi, ochrony zasobw kopalin. W celu realizacji wszystkich zagadnie ekologicznych niezbdne bdzie take podjcie dziaa o charakterze systemowym takich jak: aktywizacja rynku do dziaa na rzecz ochrony rodowiska, zarzdzanie rodowiskowe, odpowiedzialno za szkody w rodowisku, edukacja ekologiczna spoeczestwa, aspekty ekologiczne w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
____________________________________________________________________________________________________________
zostay
dla
jakoci
wd
i gospodarki
wodnej,
jakoci
powietrza awarii
atmosferycznego,
haasu,
promieniowania
elektromagnetycznego,
powanych
PROJEKT
_________________________________________________________________________________________________________________
1.3. Zakres opracowania.

Program Ochrony rodowiska dla Gminy Wojciechowice zgodny jest z oglnymi wymaganiami zawartymi w Ustawie Prawo ochrony rodowiska (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150) oraz z wymaganiami zdefiniowanymi przez Zamawiajcego. Gwne kierunki dziaa jak i wszystkie cele szczegowe zostay przyjte z zachowaniem cisego powizania z celami i priorytetami przyjtymi w dokumentach: Polityka Ekologiczna Pastwa na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy na lata 2011 2014. Program Ochrony rodowiska dla Wojewdztwa witokrzyskiego na lata 2007 2015. Program Ochrony rodowiska dla Powiatu Opatowskiego aktualizacja na lata 2008 2011. Strategia dziaa dla poprawy stanu rodowiska zawiera cele dugookresowe do roku 2018 oraz kierunki dziaa do roku 2012 ujta jest w kilku blokach tematycznych, a mianowicie: - zagadnienia o charakterze systemowym, - ochrona dziedzictwa przyrodniczego, - zrwnowaone wykorzystanie surowcw, materiaw, wody i energii, - poprawa jakoci rodowiska i bezpieczestwa ekologicznego, - ochrona klimatu. Podstawowymi aktami prawnymi, ktre miay wpyw na tre Programu Ochrony rodowiska dla gminy Wojciechowice Aktualizacja na lata 2009 - 2012 byy: - Ustawa Prawo Ochrony rodowiska, - Ustawa Prawo Wodne, - Ustawa o Ochronie Przyrody, - Ustawa o Lasach, - Ustawa Prawo Geologiczne i Grnicze, - Ustawa o zbiorowym Zaopatrzeniu w Wod i o Zbiorowym Odprowadzaniu ciekw, - Ustawa o Planowaniu i Zagospodarowaniu Przestrzennym
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
_________________________________________________________________________________________________________________
- Ustawa o Odpadach, - wraz z szeregiem rozporzdze wykonawczych do w/w. ustaw.
2. Charakterystyka oglna gminy Wojciechowice. 2.1. Pooenie geograficzne.

Gmina pooona jest w pnocno-wschodniej czci wojewdztwa witokrzyskiego w przy drogach krajowych: - Kielce Lublin, - Rzeszw Radom Warszawa. Gmina Wojciechowice administracyjnie ley w centrum powiatu opatowskiego i graniczy z picioma gminami: od pnocnego wschodu z gmin Oarw, (powiat opatowski), od poudniowego wschodu z gmin Wilczyce, (powiat sandomierski), od poudnia z gmin Lipnik, (powiat opatowski), od poudniowego zachodu z gmin Opatw, (powiat opatowski), od pnocnego zachodu z gmin mielw, (powiat ostrowiecki). Rysunek Nr 1. Pooenie gminy Wojciechowice na tle powiatu opatowskiego.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
_________________________________________________________________________________________________________________
Zgodnie z podziaem fizyczno - geograficznym Polski (J. Kondracki 1994r) gmina Wojciechowice pooona jest w makroregionie Wyyny Kieleckiej w obrbie mezoregionw: Wyyna Sandomierska (zwana rwnie Wyyn Opatowsk) i Przedgrze Ieckie. Na terenie gminy wystpuj dwie jednostki strukturalne. Poudniowa cz jednostki ysogrskiej trzonu paleozoicznego Gr witokrzyskich, natomiast cz pnocna znajduje si na obrzeeniu mezozoicznym Gr witokrzyskich. W skad gminy wchodzi dwadziecia soectw: Bidziny, Drygulec, Gierczyce, Jasice, Kaliszany, Koszyce, Kunice, Lisw, opata, ugi, ukawka, Mikuowie, Mierzanowice, Oowiny, Sadowice, Smugi, Stodoy Kolonia, Stodoy Wie, Wojciechowice, Wlonice. Rysunek Nr 2. Soectwa gminy Wojciechowice.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
10
_________________________________________________________________________________________________________________
2.2. Sytuacja demograficzna.

Powierzchnia gminy wynosi 86 km2 i zamieszkuje j 4 414 mieszkacw stan na 31.12.2008r. Na przestrzeni ostatnich 4 lat liczba ludnoci zmniejszya si o 213 osb. rednia gsto zaludnienia wynosi 51,32 osb na km2. Tabela Nr 1. Stan ludnoci w gminie Wojciechowice. J. m. Ogem Mczyni Kobiety
2005 2006 2007 Stae miejsce zameldowania stan na 30 VI osoba 4,639 4,609 4,560 osoba 2,316 2,293 2,273 osoba 2,323 2,316 2,287 PROJEKT
2004
2008 4,518 2,251 2,267 4,464 2,222 2,242 11
____________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________
Ogem Mczyni Kobiety Ogem Mczyni Kobiety Ogem Mczyni Kobiety Ogem Mczyni Kobiety Ogem Mczyni Kobiety Ogem Mczyni Kobiety
Stae miejsce zameldowania stan na 31 XII osoba 4,627 4,575 4,543 4,468 osoba 2,301 2,278 2,264 2,224 osoba 2,326 2,297 2,279 2,244 Faktyczne miejsce zamieszkania stan na 30 VI osoba 4,555 4,526 4,481 4,444 osoba 2,288 2,257 2,233 2,229 osoba 2,267 2,269 2,248 2,215 Faktyczne miejsce zamieszkania stan na 31 XII osoba 4,544 4,496 4,469 4,400 osoba 2,265 2,238 2,242 2,197 osoba 2,279 2,258 2,227 2,203 Urodzenia ywe osoba 40 44 42 36 osoba 17 23 21 17 osoba 23 21 21 19 Zgony osoba 68 64 58 58 osoba 36 37 31 36 osoba 32 27 27 22 Przyrost naturalny osoba -28 -20 -16 -22 osoba -19 -14 -10 -19 osoba -9 -6 -6 -3
4,414 2,198 2,216 4,396 2,195 2,201 4,353 2,176 2,177 38 27 11 57 28 29 -19 -1 -18
W gminie Wojciechowice, ze wzgldu na jej typowo wiejski charakter zauwaa si stay spadek liczby mieszkacw, spowodowany przede wszystkim migracj ludnoci na zewntrz, gwnie do miast.
Tabela Nr 2. Migracje ludnoci na pobyt stay w latach 2004 2007. J. m. 2004 2005 2006 Zameldowania ogem osoba 66 49 55 Zameldowania z miast osoba 33 33 32 Zameldowania ze wsi osoba 33 16 23 Zameldowania z zagranicy osoba 0 0 0 Wymeldowania ogem osoba 65 81 71 Wymeldowania do miast osoba 26 38 39 Wymeldowania na wie osoba 39 43 32
2007 63 32 30 1 116 74 42
2.3. Sytuacja gospodarcza.

____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
12
_________________________________________________________________________________________________________________
Wedug danych GUS (stan na koniec 2008r.) na terenie gminy Wojciechowice funkcjonuje 212 podmiotw gospodarczych z czego 1) 2) sektor publiczny przypada 11 podmiotw, sektor prywatny przypada 201 podmiotw.
Pod wzgldem iloci podmiotw gospodarczych przewaa sektor prywatny nad publicznym, jednake w sektorze tym przewaaj mae firmy jedno lub kilkuosobowe. Tabela 3. Podmioty Gospodarki Narodowej zarejestrowane w rejestrze Regon wg sektorw wasnociowych. J. m. 2004 2005 2006 2007 2008 Ogem jed.gosp. 223 202 200 208 212 Sektor publiczny Podmioty gospodarki narodowej ogem jed.gosp. 11 11 11 11 11 Pastwowe i samorzdowe jednostki prawa budetowego ogem jed.gosp. 9 9 9 9 9 Sektor prywatny Podmioty gospodarki narodowej ogem jed.gosp. 212 191 189 197 201 Osoby fizyczne prowadzce dziaalno gospodarcz jed.gosp. 165 143 141 148 152 Spki handlowe jed.gosp. 7 8 8 8 8 Spdzielnie jed.gosp. 5 5 5 5 5 Stowarzyszenia i organizacje spoeczne jed.gosp. 12 12 12 13 14 rdo: Urzd Statystyczny w Kielcach, 2009r.
Tabela 4. Podmioty Gospodarki Narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sekcji PKD. J. m. 2004 2005 2006 2007 2008 Jednostki zarejestrowane Ogem jed.gosp. 223 202 200 208 212 Sektor publiczny jed.gosp. 11 11 11 11 11 Sektor prywatny jed.gosp. 212 191 189 197 201 W sekcji A - ROLNICTWO, LENICTWO, OWIECTWO I RYBACTWO Ogem jed.gosp. 17 15 14 15 15 Sektor prywatny jed.gosp. 17 15 14 15 15 W sekcji C - PRZETWRSTWO PRZEMYSOWE Ogem jed.gosp. 1 1 1 1 1
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
13
_________________________________________________________________________________________________________________
Sektor prywatny jed.gosp. 1 1 1 1 1 W sekcji D - WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGI ELEKTRYCZN, GAZ, PAR WODN, GORC WOD I POWIETRZE DO UKADW KLIMATYZACYJNYCH Ogem jed.gosp. 17 18 18 17 17 Sektor prywatny jed.gosp. 17 18 18 17 17 W sekcji E - DOSTAWA WODY; GOSPODAROWANIE CIEKAMI I ODPADAMI ORAZ DZIAALNO ZWIZANA Z REKULTYWACJ Ogem jed.gosp. 1 1 1 1 1 Sektor publiczny jed.gosp. 1 1 1 1 1 W sekcji F BUDOWNICTWO Ogem jed.gosp. 14 11 12 13 13 Sektor prywatny jed.gosp. 14 11 12 13 13 W sekcji G HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDW SAMOCHODOWYCH, WCZAJC MOTOCYKLE Ogem jed.gosp. 64 55 54 58 58 Sektor prywatny jed.gosp. 64 55 54 58 58 W sekcji H TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA Ogem jed.gosp. 7 7 7 8 7 Sektor prywatny jed.gosp. 7 7 7 8 7 W sekcji I DZIAALNO ZWIZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USUGAMI GASTRONOMICZNYMI Ogem jed.gosp. 29 26 25 24 26 Sektor prywatny jed.gosp. 29 26 25 24 26 W sekcji J INFORMACJA I KOMUNIKACJA Ogem jed.gosp. 9 9 9 9 12 Sektor prywatny jed.gosp. 9 9 9 9 12 W sekcji K DZIAALNO FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA Ogem jed.gosp. 15 10 9 9 10 Sektor prywatny jed.gosp. 15 10 9 9 10 W sekcji L DZIAALNO ZWIZANA Z OBSUG RYNKU NIERUCHOMOCI Ogem jed.gosp. 13 13 13 13 13 Sektor publiczny jed.gosp. 2 2 2 2 2 Sektor prywatny jed.gosp. 11 11 11 11 11 W sekcji M DZIAALNO PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA Ogem jed.gosp. 6 5 5 6 6 Sektor publiczny jed.gosp. 5 5 5 5 5 Sektor prywatny jed.gosp. 1 0 0 1 1 W sekcji N DZIAALNO W ZAKRESIE USUG ADMINISTROWANIA I DZIAALNO WSPIERAJCA Ogem jed.gosp. 8 8 8 10 9 Sektor publiczny jed.gosp. 1 1 1 1 1 Sektor prywatny jed.gosp. 7 7 7 9 8 W sekcji O ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA;
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
14
_________________________________________________________________________________________________________________
OBOWIZKOWE ZABEZPIECZENIA SPOECZNE Ogem jed.gosp. 22 Sektor publiczny jed.gosp. 2 Sektor prywatny jed.gosp. 20 rdo: Urzd Statystyczny w Kielcach, 2008
23 2 21
24 2 22
24 2 22
24 2 22
Do wikszych zakadw produkcyjnych dziaajcych na terenie gminy nale: Okrgowa Spdzielnia Mleczarska w Bidzinach,
Piekarnia Kama w Jasicach,
Przemiaownia w Jasicach,
Metarol Produkcja i sprzeda czci zamiennych do maszyn rolniczych,
Na terenie gminy nie wystpuje dziaalno gospodarcza o duej uciliwoci dla rodowiska. Tabela Nr 5. Bezrobocie w gminie Wojciechowice. Stan na dzie: 30.06.2006r. 31.12.2006r. 30.06.2007r. 31.12.2007r. 30.06.2008r. 31.12.2008r. 30.06.2009r Liczba bezrobotnych w gminie Wojciechowice 342 347 290 279 301 259 275 Liczba bezrobotnych w powiecie opatowskim 5 102 5 075 4 546 4 392 4 490 3 777 4 252
Gmina Wojciechowice posiada dobrze rozwinit sie infrastruktury. Z roku na rok poprawia si jako drg gminnych. Obecnie niemal wszystkie drogi s utwardzone. W razie potrzeb
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
15
_________________________________________________________________________________________________________________
spoecznych tworzone s nowe odcinki drg. Na bieco wykonywane s remonty. Dla poprawy bezpieczestwa przy wikszych drogach kadego roku powstaj chodniki. Tabela Nr 6. Stan i rodzaj ukadu drogowego gminy. DROGI PUBLICZNE GMINNE O nawierzchni twardej km O nawierzchni twardej ulepszonej km O nawierzchni gruntowej km 68.00 23.50 14.00
3. Zagadnienia o charakterze systemowym. 3.1. Aspekty ekologiczne w polityce sektorowej i zarzdzaniu
przestrzennym. 3.1.1. Stan wyjciowy.

Aby zachowa zasoby cenne przyrodniczo, poprawi jako rodowiska i bezpieczestwo ekologiczne oraz rozwija gospodarczo i spoecznie gmin Wojciechowice naley kierowa si zasad zrwnowaonego rozwoju. Dlatego wane jest uwzgldnianie celw ochrony rodowiska w sektorowych politykach, strategiach, planach oraz programach przede wszystkim w transporcie, energetyce, przemyle, gospodarce komunalnej, rolnictwie, turystyce i rekreacji gdy sektory te wykazuj najwiksz presj na rodowisko. Ponadto bardzo wana jest rwnie ocena potencjalnych skutkw dla rodowiska realizacji dziaa opisanych w dokumentach strategicznych.
3.1.2. Cel redniookresowy do 2015r.

Cel:
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
16
_________________________________________________________________________________________________________________
Wczenia celw ochrony rodowiska do sektorowych dokumentw strategicznych oraz przeprowadzenie oceny skutkw ich realizacji na rodowisko przed ich zatwierdzeniem.
3.1.3. Kierunki dziaa:

Do realizacji powyszego celu niezbdne bdzie prowadzenie w latach 2009 -2013 dziaa edukacyjnych zwizanych z obowizkiem wykonywania strategicznych ocen oddziaywania na rodowiska oraz uwiadomienie korzyci wynikajcych z ich przeprowadzenia. Niezbdne bdzie rwnie wzmocnienie wsppracy wydziaw ochrony rodowiska z instytucjami odpowiedzialnymi za przygotowanie i wdraanie tych dokumentw. Poniej na podstawie analizy wymaga w zakresie ochrony rodowiska, kierunkw dziaa okrelonych w Polityce ekologicznej pastwa na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektyw na lata 2011 2014, Programie ochrony rodowiska dla wojewdztwa witokrzyskiego oraz Programie ochrony rodowiska dla powiatu opatowskiego okrelono oglne kierunki dziaa, ktrych realizacja pomoe w osigniciu okrelonego celu. Na ich podstawie wyznaczono dziaania bdce w gestii Gminy Wojciechowice. Cele krtkookresowe 2009 2012: Wzmocnienie wsppracy wydziaw ochrony rodowiska z instytucjami odpowiedzialnymi za przygotowanie gminnych dokumentw strategicznych, Wykonywanie ocen oddziaywania na rodowisko dla dokumentw strategicznych. Upowszechnienie dorobku oraz korzyci wynikajcych z przeprowadzenia ocen oddziaywania na rodowisko. Bieca aktualizacja planu zagospodarowania przestrzennego uwzgldniajca wymagania ochrony rodowiska, Identyfikacja konfliktw rodowiskowych oraz przestrzennych i sposobw zarzdzania nimi, Plan zagospodarowania przestrzennego powinien odnosi si do kwestii lokalizacji obiektw mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz do planw ratowniczych wok tych obiektw, wskazywa i uwzgldnia obiekty wskazane do objcia rnymi formami ochrony
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
17
_________________________________________________________________________________________________________________
przyrody oraz inne obszary o szczeglnych walorach przyrodniczych. Powinien rwnie uwzgldnia dziaania na rzecz optymalizacji potrzeb transportowych, wykorzystania odnawialnych rde energii, czy zachowania proporcji pomidzy obszarami zainwestowanymi i biologicznie czynnymi.
3.2. Aktywizacja rynku do dziaa na rzecz ochrony rodowiska. 3.2.1. Stan wyjciowy.
Zgodnie z zaoeniami Polityki ekologicznej pastwa na lata 2003 2006 z uwzgldnieniem perspektyw na lata 2007 2010 prace dla aktywizacji mechanizmw rynkowych do wspierania dziaa w zakresie ochrony rodowiska miay by wdroone do 2006 r. Miao to doprowadzi do rozwoju produkcji urzdze sucych ochronie rodowiska, produkcji towarw przyjaznych rodowisku oraz tworzenia nowych miejsc pracy, zwaszcza w turystyce, lenictwie, ochronie przyrody, odnawialnych rde energii i wykorzystania odpadw. Jednak w latach 2003 2006 nie udao si zrealizowa tych celw, dlatego s one nadal aktualne w latach nastpnych.

Cel Wprowadzenie mechanizmw zapewniajcych ekonomizacj ochrony rodowiska

Obecnie konieczne jest zintensyfikowanie prac w zakresie moliwoci aktywizacji rynku do dziaa na rzecz ochrony rodowiska. Pozwol one rwnie zidentyfikowa bariery utrudniajce te prace. Poniej na podstawie analizy wymaga w zakresie ochrony rodowiska, kierunkw dziaa okrelonych w Polityce ekologicznej pastwa na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektyw na lata 2011 2014, Programie ochrony rodowiska dla wojewdztwa witokrzyskiego oraz Programie ochrony rodowiska dla powiatu opatowskiego okrelono oglne kierunki dziaa, ktrych realizacja pomoe w osigniciu okrelonego celu. Na ich podstawie wyznaczono nastpujce dziaania: Cele krtkookresowe 2009 2012:
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
18
_________________________________________________________________________________________________________________
Dziaania prowadzce do upowszechniania i promocji wrd mieszkacw gminy etykiet informujcych o produktach ekologicznych. Promocja lokalnych firm wytwarzajcych produkty ekologiczne i urzdzenia ochrony rodowiska. Dziaania edukacyjne w zakresie zrwnowaonego konsumpcjonizmu.
3.3.1. Zarzdzanie rodowiskowe. 3.3.1. Stan wyjciowy.

Systemy Zarzdzania rodowiskowego (SZ) s dobrowolnym zobowizaniem organizacji typu: przedsibiorstwa, placwki sektora finansw, szkolnictwa, zdrowia, jednostki administracji publicznej do podejmowania dziaa majcych na celu zmniejszenie oddziaywa na rodowisko, zwizanych z prowadzon dziaalnoci. Zapewniaj one wczenie rodowiska i jego ochrony do celw strategicznych firmy. W ostatnim picioleciu nastpi dynamiczny rozwj systemw zarzdzania rodowiskowego. W Polsce ju blisko 1100 organizacji posiada certyfikowane systemy zgodnie z norm PN EN ISO 14001, okoo 230 organizacji zaangaowanych jest w Polski Ruch Czystej Produkcji, z kolei Program Odpowiedzialno i Troska zrzesza 38 przedstawicieli przedsibiorstwa brany chemicznej. Od 2002 r. prowadzone byy intensywne przygotowania do stworzenie moliwoci rejestracji polskich organizacji w systemie EMAS. Pierwsza krajow organizacj w tym systemie zarejestrowano w 2005 r.

Cel
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
19
_________________________________________________________________________________________________________________
Upowszechnianie oraz wsparcie wdraania systemw zarzdzania rodowiskowego w sektorze maych i rednich przedsibiorstw i administracji publicznej

Duy nacisk w perspektywie redniookresowej musi by pooony na tworzeniu warunkw sprzyjajcych wdraaniu systemw zarzdzania rodowiskowego i ksztatowaniu zachowa konsumentw w zakresie wiadomego wyboru wyrobw i usug wytwarzanych z poszanowaniem i trosk o rodowisko i jego jako. Cel moe by osignity, jeeli podjte zostan dziaania ukierunkowane na stymulowanie organizacji do wzicia udziau w programach szkolno informacyjnych w zakresie systemu EMAS.
Cele
krtkookresowe 2009 2012: Promowanie systemw zarzdzania rodowiskowego (SZ), Organizowanie akcji informacyjnych lub szkole dotyczcych EMAS, Zachcanie przedsibiorcw do brania czynnego udziau w akcjach informacyjno szkoleniowych o tematyce EMAS oraz o moliwociach korzystania z instrumentw finansowo organizacyjno technicznych zachcajcych do wdraania EMAS.
3.4. Edukacja ekologiczna. 3.4.1. Stan wyjciowy.

Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej identyfikuje i hierarchizuje gwne cele edukacji rodowiskowej, wskazujc jednoczenie moliwoci ich realizacji. Jednym z podstawowych zapisw Strategii jest zaoenie, i edukacja ekologiczna powinna obejmowa cae spoeczestwo, wszystkie grupy wiekowe, zawodowe, a take decydentw na szczeblu centralnym i lokalnym. Podjte rwnie zostay dziaania zmierzajce do wdroenia w krajowym systemie edukacji ekologicznej wytycznych Strategii edukacji dla zrwnowaonego rozwoju przyjtej w 2005 r. przez kraje regionu EKG ONZ oraz ogoszonego przez UNESCO Programu propagowania dorobku Szczytu Ziemi na rzecz Zrwnowaonego Rozwoju (Johannesburg 2002). Warunkiem koniecznym i niezbdnym do realizacji celw Programu Ochrony rodowiska dla gminy Wojciechowice jest aktywno spoeczestwa i jego uczestnictwo, w tym procesie. ____________________________________________________________________________________________________________ 20 PROJEKT
_________________________________________________________________________________________________________________
Aktywno ta oparta jest gwnie na wiadomoci mieszkacw w zakresie ochrony rodowiska, dlatego te tak du rol odgrywa proces edukowania spoeczestwa w zakresie ekologii. Warto te zaznaczy, i znaczna cz problemw rodowiskowych wynika wanie z niedostatecznej wiedzy mieszkacw w tym zakresie. W gminie Wojciechowice organizowane s corocznie akcje Sprztania wiata oraz konkursy ekologiczne organizowane w szkoach. Do wszystkich mieszkacw gminy kierowane s informacje dotyczce efektw ekologicznych wynikajcych z segregacji odpadw komunalnych i wydzielania z ich strumienia odpadw opakowaniowych i surowcw wtrnych. Do publicznej wiadomoci podawane s informacje dotyczce koniecznoci usuwania z terenu gminy wyrobw zawierajcych azbest. Prowadzona od kilku lat edukacja ekologiczna na terenie gminy Wojciechowice ma na celu podniesienie wiadomoci ekologicznej mieszkacw gminy w zakresie ochrony rodowiska przed odpadami i przekonanie ich, e warto segregowa odpady. Kierujc si zasad edukacja ekologiczna nie zaczyna si w dowolnym miejscu na Ziemi, ale zaczyna si w czowieku wszystkie zrealizowane i realizowane programy ukierunkowane byy na rne grupy odbiorcw, od najmodszych przedszkolakw na modziey i dorosych koczc. Obrana przez Urzd Gminy w Wojciechowice metoda ksztatowania wiadomoci proekologicznej dzieci i modziey oraz dorosych, pobudzania dziaania na rzecz rodowiska to prowadzenie rnorodnych konkursw ekologicznych. Konkursy z jednej strony mobilizuj uczestnikw do zwrcenia uwagi na wane problemy lokalne, a z drugiej daj pole do twrczoci i inspiracji dziaa na rzecz rodowiska. Dlatego te konkursy o tematyce ekologicznej, gwnie dot. gospodarki odpadami, s podstaw w dziaaniu gminy Wojciechowice na rzecz ochrony rodowiska. Ponadto organizowane s szkolenia i warsztaty dla dzieci i nauczycieli. Konkursy ekologiczne ciesz si duym powodzeniem. Olbrzymi rol odgrywaj te: - ch podejmowania dziaa na rzecz wasnego rodowiska lokalnego, - denie do rozwijania twrczoci artystycznej dzieci utalentowanych plastycznie i muzycznie, - ch pokazania swoich dokona oraz wymiana dowiadcze, co skutecznie integruje placwki owiatowe w podejmowaniu dziaa na rzecz ochrony rodowiska oraz dopinguje do coraz lepszej pracy.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
21
_________________________________________________________________________________________________________________
Celem programu jest wyrobienie nawyku systematycznej zbirki i segregacji odpadw oraz spowodowanie, e temat odpadw, ekologii i ochrony rodowiska bdzie stale obecny w szkoach. Poprzez realizacj programu ekologicznego nastpuje poszerzenie wiadomoci na temat waciwego postpowania z odpadami, recyklingu, korzyci wynikajcych z segregacji oraz moliwoci zagospodarowania surowcw wtrnych; utrwalenie nawyku segregacji odpadw.

Cel Ksztatowanie nawykw wysokiej kultury ekologicznej mieszkacw gminy, zapewnienie szerokiego dostpu do informacji o rodowisku i jego ochronie

Cele krtkookresowe 2009 2012:
Opracowanie gminnego programu edukacji dla zrwnowaonego rozwoju, Realizacja programw edukacji ekologicznej caego spoeczestwa, Promowanie aktywnych form edukacji ekologicznej dzieci i modziey, Pomoc merytoryczna i finansowa dla szk w realizacji dziaa z zakresu edukacji ekologicznej, Wspdziaanie wadz gminnych z lokalnymi mediami w zakresie prezentacji stanu rodowiska i propagowanie przykadw podejmowanych dziaa dla jego ochrony, Doskonalenie wsppracy wadz gminnych z ekologicznymi organizacjami pozarzdowymi, szkoami, przedstawicielstwami rodowiska naukowego i zakadami pracy w celu efektywnego wykorzystania form edukacji,
Wspieranie Udzia
merytoryczne
projektw administracji
zakresu publicznej
edukacji szczebla
ekologicznej lokalnego
dla oraz
zrwnowaonego rozwoju realizowanych przez rne podmioty, przedstawicieli przedstawicieli przedsibiorstw z zakresu publicznego dostpu do informacji o rodowisku,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
22
_________________________________________________________________________________________________________________
Wspieranie
potencjalnych oraz
inicjatyw organizacje
szkoleniowych spoeczne
organizowanych
przez
przedsibiorstwa rodowiskowe.
obejmujcych
zagadnienia
Wdroenie mechanizmw uatwiajcych dostp do informacji o rodowisku, m.in. umieszczanie ich na stronie internetowej.
3.5. Odpowiedzialno za szkody w rodowisku. 3.5.1. Stan wyjciowy.

W 2007 r. wesza w ycie ustawa z 13.4.2007 r. o zapobieganiu szkodom w rodowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2007 r. Nr 75, poz. 493). W swoim zaoeniu ma ona na celu wdroenie do prawa polskiego postanowie dyrektywy 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21.4.2004 r. w sprawie odpowiedzialnoci za rodowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrzdzonym w rodowisku naturalnym. Ustawa wprowadza do przepisw ochrony rodowiska nowe definicje poj niezbdnych do realizacji obowizkw ustawowych. Do najwaniejszych z nich naley: - definicja szkody w rodowisku - obejmujca szkody w zasobach wodnych, w glebie oraz w siedliskach i gatunkach chronionych, definicja bezporedniego zagroenia szkod w rodowisku, dziaa zapobiegawczych oraz dziaa naprawczych. Ustawa nakada obowizek podjcia przez podmiot prowadzcy dan dziaalno okrelonych dziaa zapobiegawczych w przypadku wystpienia bezporedniego zagroenia szkod oraz dziaa naprawczych w przypadku wystpienia szkody. W obu przypadkach podmiot bdzie dodatkowo obowizany do udzielenia wojewodzie wszelkich dostpnych informacji o zagroeniu szkod lub powstaej szkodzie oraz do uzgodnienia z nim zakresu, sposobu i terminu zakoczenia dziaa naprawczych. Ustawa ma zastosowanie do szkd wykrytych po dniu 30 kwietnia 2007 r. Do pozostaych szkd bd wci miay zastosowanie przepisy ustawy z dnia 21 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 ze zm.), dotyczce ochrony powierzchni ziemi (art. 102 i nast.). Ustawa Prawo Ochrony rodowiska wyrnia dwa rodzaje odpowiedzialnoci zwizanej z wystpowaniem szkody w rodowisku:
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
23
_________________________________________________________________________________________________________________
- odpowiedzialno administracyjn zwizan z egzekwowaniem administracyjnych obowizkw cicych na podmiotach, - odpowiedzialno cywilnoprawn pozostajc w gestii sdw powszechnych. Zasada zanieczyszczajcy paci najoglniej rzecz biorc oznacza ona i ten, kto spowodowa zanieczyszczenie jest zobowizany do usunicia wynikajcych std skutkw albo poniesienia kosztw takiego usunicia, natomiast w przypadku potencjalnego zanieczyszczenia - chodzi o koszty zapobiegania zanieczyszczeniu.

Cel Sprawca ponosi odpowiedzialno za szkody wyrzdzone w rodowisku

Cele krtkookresowe 2009 2012: Stworzenie wasnej bazy danych o szkodach w rodowisku powstaych na terenie gminy, Wprowadzenie procedury wymuszajcej na sprawcach szkd w rodowisku informowanie organw prowadzcych tak baz danych o zaistniaej sytuacji, Stworzenie procedury wymuszajcej na sprawcach szkd w rodowisku pokrycie wszelkich kosztw finansowych usunicia szkd, lub dziaa prewencyjnych zapobiegajcych tym szkodom, wszelkie koszty ponosi bd sprawcy szkody, Informowanie spoeczestwa, prowadzenie szkole obejmujcych zagadnienia z nowych procedur odpowiedzialnoci sprawcy za szkody wyrzdzone w rodowisku dla potencjalnych sprawcw kontroli szkd nad (pracownikw administracji si publicznej, szkd podmiotw gospodarczych, mieszkacw), Sprawowanie czynnej wywizywaniem sprawcw z obowizkw w zakresie naprawy lub zapobiegania takim szkodom,
4. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego.

____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
24
_________________________________________________________________________________________________________________
4.1. Zasoby przyrodnicze.

Podstawowym aktem prawnym regulujcym t problematyk jest ustawa z dnia 14 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004r. Nr 92, poz. 880 z pn. zm.). Ustawa ta okrela cele, zasady i formy ochrony przyrody ywej i nieoywionej oraz krajobrazu. Ochrona przyrody, w rozumieniu w/w. ustawy, polega na zachowaniu, zrwnowaonym uytkowaniu oraz odnawianiu zasobw, tworw i skadnikw przyrody a w szczeglnoci: dziko wystpujcych rolin, zwierzt i grzybw, rolin, zwierzt i grzybw objtych ochron gatunkow, zwierzt prowadzcych wdrowny tryb ycia, siedlisk przyrodniczych, siedlisk zagroonych wyginiciem, rzadkich i chronionych gatunkw rolin, zwierzt i grzybw, tworw przyrody ywej i nieoywionej oraz kopalnych szcztkw rolin i zwierzt, krajobrazu, zieleni w miastach i wsiach, zadrzewie. Celem ochrony przyrody jest: utrzymanie procesw ekologicznych ekosystemw, zachowanie rnorodnoci biologicznej, zachowanie i stabilnoci dziedzictwa
geologicznego i paleontologicznego, zapewnienie cigoci istnienia gatunkw rolin, zwierzt i grzybw, wraz z ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do waciwego stanu ochrony, ochrona walorw krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewie, utrzymywanie lub przywracanie do waciwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, a take pozostaych zasobw, tworw i skadnikw przyrody, ksztatowanie waciwych postaw czowieka wobec przyrody przez edukacj, informowanie i promocj w dziedzinie ochrony przyrody.
4.1.1. Stan wyjciowy.

Geobotaniczny podzia Polski jest to system podziau terytorium Polski na jednostki wyrniane na podstawie kryteriw geobotanicznych. Uwzgldnia on szat rolinn charakteryzujc dany obszar oraz czynniki geograficzno-historyczne j ksztatujc. Podstawowymi czynnikami wyrniania jednostek botaniczno-fizjograficznych s: flora, rolinno, klimat, rzeba terenu, gleby oraz historia rozwoju rolinnoci. Spord systemw uwzgldniajcych ca szat rolinn, zwaszcza naturaln i pnaturaln, najszerzej stosowany jest system opracowany przez Wadysawa Szafera nawizujcy do systemu Raciborskiego. System jest wpisany w szersz klasyfikacj wykraczajc poza granice Polski. Wedug powyszej klasyfikacji szata rolinna obszaru gminy Wojciechowice zostaa zaklasyfikowana do:
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
25
_________________________________________________________________________________________________________________
Pastwo: Holarktydy, Obszar: Eurosyberyjski, Prowincja: rodkowoeuropejska Niowo Wyynna, Dzia: Batycki, Poddzia: Pas wyyn rodkowych, Kraina: Miechowsko Sandomierska, Okrg: Sandomiersko opatowski. Szata rolinny na terenie gminy jest mao urozmaicona, z uwagi na typowo rolniczy charakter uytkowania gruntw. Skada si na ni gwnie rolinno segentalna, murawowa, kowa oraz w niewielkim procencie lena.
4.1.1.1. Pomniki przyrody.

Teren gminy Wojciechowice jak dotd nie zosta poddany wieloprzestrzennej, prawnej ochronie rodowiska. Z pord form ochrony przyrody wymienionych w art. 6 ustawy z dnia 14 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004r. Nr 92, poz. 880 z pn. zm.) na obszarze gminy Wojciechowice ochronie indywidualnej poddanych jest 20 drzew lub grup drzew jako pomniki przyrody oywionej. Zdecydowana wikszo z nich zlokalizowana jest w parkach podworskich w nastpujcych miejscowociach: 1. Mikuowice o powierzchni cakowitej 3,80 ha - do dobrze zachowany park dworski ze starodrzewiem, ktry tworz w wikszoci lipy, klony wizy i modrzewie (kilka egzemplarzy lip i modrzewia osiga rozmiary pomnikowe) oraz nielicznie wystpuje sumak octowiec, 2. Drygulec o powierzchni 3,60 ha staodrzew skadajcy si z klonw pospolitych i jesionistych, jesionw wyniosych, lip drobnolistnych, akacji, wierkw pospolitych, grabu pospolitego, znajduj si tu rwnie dwie alej drzew (jesionowa i grabowa), 3. Gierczyce o powierzchni 3,40 ha starodrzew z zachowan alej z buka czerwonego szpalerami z gogu i morwy, ponadto wystpuj: lipa drobnolistna, wierk kujcy, wierzba paczca, klon pospolity, topola biaa i woska, kasztanowiec, wiz szypukowy, wejmutka daglezja i ywotnik,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
26
_________________________________________________________________________________________________________________
4. Jasice o powierzchni 2,65 ha park z zachowanymi fragmentami szpalerw grabowych i alei akacjowych. Wystpuje tu rwnie lipa drobnolistna, topola woska, wierzba paczca, jesiony, klony jesioniste, wizy, brzozy, osiki, wierki pospolite, 5. Bidziny o powierzchni 2,55 ha starodrzew zachowanym szpalerem skadajcym si z lip, kasztanowcw, grabw, i nielicznych klonw i brzz (dwa drzewa o charakterze pomnikowym), 6. Mierzanowice o powierzchni 2,50 ha park z zachowanymi fragmentami alei i szpalerw drzew, skad gatunkowy jest gownie rodzimy, najczciej wystpuje klon pospolity, akacja, klon jesionolistny, wiz, lipa drobnolistna, z rzadziej wystpujcych gatunkw wystpuj wizowce, 7. Wojciechowice o powierzchni 2,00 ha zaoon w XVIII w na terenie parku zachoway si fragmenty szpalerw i alei drzew skadajce si w duej mierze z wizw szypukowych, jesionw wyniosych, klonw pospolitych i srebrzystych, modrzewi europejskich, grabw pospolitych, kasztanowcw, dbw szypukowych, wierkw pospolitych, brzz brodawkowatych, 8. Kaliszany o powierzchni 1,44 ha park z zachowan alej klonow, grupami drzew, gwnie wizw, lip i kasztanowcw, wejmutka, ywotnik, 9. Wlonice o powierzchni 1,25 ha starodrzew zachowanym fragmentem szpaleru kasztanowcw i kp lip drobnolistnych, 10. ukawka o powierzchni 1,19 ha starodrzew skadajcy si z klonw pospolitych, jaworw, kasztanowcw, lip drobnolistnych, topl woskich, modrzewi i wierzb paczcych, 11. Stodoy Kolonie- o powierzchni 1,10 ha park z zachowanym fragmentem alei lip drobnolistnych, ponadto wystpuj kasztanowiec, leszczyna, klon pospolity, db szypukowy, wiz szypukowy, akacja, lipa drobnolistna, stare drzewa owocowe, 12. Koszyce o powierzchni 1,00 ha park ze starodrzewiem skadajcym si z klonu pospolitego, wierzby kruchej, topoli czarnej, bzu czarnego, kasztanowca, jesiona wyniosego, 2 drzewa o wymiarach pomnikowych (topola czarna i klon pospolity).
4.1.1.2. Zabytki i dziedzictwo kultury.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
27
_________________________________________________________________________________________________________________
Urodzajne, wytworzone na lessach gleby oraz blisko z surowcw krzemiennych stworzyy na obszarze gminy warunki do lokalizacji pierwotnego osadnictwa, ktre nastpio w epoce kamienia okresie neolitu i ktre szczeglnie intensywnie rozwino si w epoce brzu. W okolicach wsi Mierzanowice przeprowadzane byy badania archeologiczne, ktre potwierdziy du intensywno osadnicz tych rejonw i ich zwizek z rozlegym obszarem Maopolski, co w efekcie pozwolio badaczom na wyodrbnienie odrbnoci kulturowej, tj. Kultury Mierzanowickiej. Na terenie gminy Wojciechowice szereg obiektw dziedzictwa kulturowego objtych jest konserwatorsk ochron prawn: o Wojciechowice: Koci parafialny w Wojciechowicach - Pierwszy zapis o kociele w Wojciechowicach pochodzi z 1326 r. Dotyczy on prawdopodobnie wityni wczeniej stojcej na tym samym miejscu, co obecna. Na cianach obecnego prezbiterium widniej wizerunki witych: Heleny, Anny i Marii Panny, Czesawa, Wojciecha i Wadysawa z Gielniowa autorstwa Wojciecha Gersona. W otarzu wielkim dominuje obraz witego Wojciecha. Wntrze nawy wypeniaj dwa otarze boczne. Lewy przedstawia centralnie paskorzebiony Krucyfiks. Prawy za obraz Matki Boskiej Racowej. Obecny koci ma proweniencj gotyck, co uwydatnia si w zewntrznej formie; w smukej, charakterystycznej bryle. Wewntrz bowiem tylko prezbiterium zachowao pierwotny styl. Szczeglnie widoczny jest gotyk w sklepieniu krzyowo - ebrowym ze zwornikiem. Ostroukowy - czyli gotycki -charakter zachoway rwnie okna i otwr tczowy, czyli przejcie z prezbiterium do nawy gwnej, Wystrj wntrza prezbiterium jest znacznie pniejszy. Pochodzi z XIX w. W wojciechowickim kociele do nawy gwnej przylega kaplica Matki Boskiej o cechach architektury przejciowej -od renesansu do baroku. Ufundowa j w 1683 r. podskarbi wielki koronny Hermolaus Ligza wraz z on Ann z Jakubowic. Na cianach wojciechowickiej wityni mona przeczyta tablice pamitkowe i epitafia, zwizane z miejscowymi wacicielami i dobrodziejami. o Cmentarz parafialny znajduje si w niewielkiej odlegoci od kocioa, przy rozwidleniu drg Wojciechowice - Mikuowice i
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
28
_________________________________________________________________________________________________________________
Wojciechowice - Podgajcze - mielw. Nekropolia ogrodzona jest murem kamiennym. Na cmentarzu zachowao si jeszcze sporo, dzi ju zabytkowych, nagrobkw kamiennych. Najstarsze nagrobki, utrzymane w stylu klasycystycznym, pochodz z I poowy XIX w. postawione zostay na grobach okolicznych ziemian. o Pozostaoci zabudowa zespou dworskiego oficyna murowana w I po. XIX w. oraz dwa murowane domy, dawne czworaki z czterema (w kadym) mieszkaniami dla suby dworskiej i pracownikw folwarcznych. o Zabytkami s rwnie dwa obiekty uytecznoci publicznej: siedziba Urzdu Gminy i posterunek policji, wzniesione pod koniec XIX w. dla potrzeb szkoy Bidziny: o Koci parafialny - Parafia Bidziny to jedna z najstarszych w tej okolicy. Wzmiankowana ju w II w. Pierwszy, drewniany koci istnia w Bidzinach przed 1326 r. W 1720 r. wczesny waciciel Bidzin, Stanisaw Aleksander Bidziski oraz jego ona Krystyna, postanowili wznie now wityni dla tej starej parafii. Powstaa pnobarokowa, smuka budowla z kamienia janikowskiego. Wystrj tej wityni, a szczeglnie czci otarzowej, wzorowany jest na rokokowym wystroju katedry sandomierskiej z lat 1770 - 1773. Nowsze ustalenia datuj wykonanie otarza gwnego na okoo 1811 rok, a wic jest to pno barokowa realizacja, a raczej ju wyranie rokokowa. o Cmentarz parafialny - okoo 0, 5 km od kocioa zlokalizowany jest nowy cmentarz parafialny. Trzeci w dziejach tej wsi. Powsta na pocztku XIX w. i zosta -zgodnie z wczesnymi wymaganiami sanitarnymi zlokalizowany za zwart zabudow wsi. Jest to oddzielone kamiennym murem od pozostaego terenu sakralne terytorium ksztatu trapezowatego o powierzchni 1, 5 ha. Z drogi Bidziny - Sobtka na cmentarz przechodzi si przez gwn bram (z I po. XIX w.) wzniesion z ciosw kamienia janikowskiego. Mur zbudowany jest rwnie z tego samego materiau. Najwicej jest tu nagrobkw kamiennych z II po. XIX w. i z pierwszych dziesitkw XX w.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
29
_________________________________________________________________________________________________________________
o Figura w. Barbary - stojca przy drodze Bidziny - Grochocice, na peryferiach tych wiosek, wysoka wrcz monumentalna kolumna, naley do najstarszych, zabytkowych tego typu obiektw w Opatowskim. Wyryta rylcem w kamiennej podstawie data 1686 r. dowodzi, e ju tu staa w XVII w. o Figura w Jana Nepomucena - rzeba kamienna z II poowy XVIII w. Pnobarokowa w charakterystycznym dla tego witego ukadzie inkograficznym. Stoi przy gwnej szosie. o Figura w Floriana - kamienna rzeba przy gwnej drodze. Z pocztkw XIX w o Latarnia z Chrystusem Frasobliwym- kamienny graniastosup zwieczony latarni. Wewntrz rzeba ludowa Chrystusa Frasobliwego. XIXw. o kilkanacie domw mieszkalnych i budynkw gospodarczych - drewnianych kamiennych, wzniesionych w latach 20. XX wieku. Drygulec: o Przystanek mierci - obok torowiska, stoi pomnik, upamitniajcy tragiczne wydarzenia z pierwszych dni wrzenia 1939 r. o Ruiny suszarni chmielu, o Pozostaoci zespou dworskiego murowany spichlerz z II poowy XX w, kamienna figura Matki Boskiej znajdujca si nad byym dworskim stawem, o Park - z XVIII w., Gierczyce: o Koci w Gierczycach wraz z towarzyszc mu dzwonnic i ogrodzeniem naley do najcenniejszych zabytkw staropolskiej architektury drewnianej nie tylko w powiecie opatowskim, ale czsto wspominany jest w oglnopolskich pracach o zabytkowej architekturze sakralnej. Wg. Dugosza parafia erygowana okoo 1390 r. Wntrze wityni przesycone jest prowincjonalnym rokokiem. Utrzymane jest w kolorystyce zotej i zielonej. ciany za obite wspczenie drewnian boazeri zachoway naturalny koloryt. Wg katalogu zabytkw pow. opatowskiego urzdzenie wntrza wykonane zostao w czwartej wierci XVIII w. o Dzwonnica Uznawana przez wielu znawcw i mionikw staropolskiej
____________________________________________________________________________________________________________
drewnianej architektury sakralnej za wybitne dzieo architektury. Zbudowana 30 PROJEKT
_________________________________________________________________________________________________________________
w XVIII w. konstrukcji supowej, oszalowana deskami. Kwadratowa u podstawy. W czci przyziemnej arkadowe przejcie na przestrza - zapewne dawniej gwne przejcie na plac kocielny (dawniej cmentarz), Przyziemie dzwonnicy przykryte jest czteropaciowym daszkiem gontowym. Wyrasta z niego jakby druga kondygnacja, wsza i nisza, z otwartymi arkadkami. Wieczy j i przykrywa amany daszek z latarni. Cao tej niewielkiej budowli architektonicznie jest urozmiacona i dlatego sprawia takie mie estetycznie wraenie. o Zabudow tego zabytkowego zespou dopenia plebania, utrzymana w stylu dworkowym - zbudowana w 1930 r. o Cmentarz parafialny - do gierczyckiego zespou sakralnego mona te zaliczy nowy cmentarz, ktry zlokalizowany jest opodal kocioa, od starego oddzielony drog lokaln. Obwiedziony murem kamiennym skada si ze starej i nowej czci. Na przeciciu alei stoi neoromaska kaplica grobowa. Zachoway si w niej najstarsze, zabytkowe nagrobki kamienne z XIX i XX w. o Kaplica grobowa empickich - Dominujcym akcentem architektonicznym w cmentarnym pejzau jest neoromaska kaplica grobowa rodziny empickich Marmurowe epitafia wmurowane w wewntrzne ciany upamitniaj pochwki w krypcie kaplicy. o Cmentarz choleryczny - zatartego napisu na cokole kamiennego krzya wynika, e jest to cmentarz choleryczny, ktra grasowaa w tej okolicy w 1867 r. Cho nie mona wykluczy e chowano tu wczeniej zmarych na choroby zakane. Pochwki na tym cmentarzu praktykowane byy do 1957 r. , kiedy to nekropolia ta zostaa ostatecznie zamknita. o Kompleks podworski kilkadziesit lat temu drewniany dwr spali si jednak pozostao wyranie zaznaczone dworzyszcze. Pozostay te murowane, a wic znacznie trwalsze od drewnianych, budynki gospodarcze i drzewa w podworskim parku (szczeglnie cenna przyrodniczo aleja bukowa). Po wprowadzeniu reformy rolnej w 1944 r. zesp dworski sta si siedzib miejscowej Spdzielni Produkcyjnej. We dworze lokowano te kolejno rne placwki uytecznoci publicznej (m. in. punkt felczerski, wietlic wiejsk, kino). Jasice: PROJEKT
____________________________________________________________________________________________________________
31
_________________________________________________________________________________________________________________
o Dwr - wzniesiony na pocztku XX w. Wok budynku zachowa si, zaoony w XIX w., park podworski z kamienn kapliczk supow (latarni) o W Jasicach wsi mona te zobaczy jeszcze kamienne (z ciosw kamiennych wapienia janikowskiego) i drewniane zagrody wzniesione w pierwszych dekadach ubiegego wieku. Kaliszany: o Do dzi zachowa si park podworski ze starym ukadem oraz byy dwr, Na progu 2006r. wci czciowo uytkowany, ale ju bdcy w zym stanie technicznym. Po wojnie przechodzi on rne koleje losu. Suy jako mieszkania dla okolicznej ludnoci, by siedzib dla klubu kultury, Zakadu nr 3 Spdzielni Kek Rolniczych w Stodoach. Koszyce: o zachoway si ruiny ceglanego dworu w otoczeniu resztek zabytkowego parku. Obiekt powsta na pocztku XX wieku. Jest to budowla trzykondygnacyjna, podpiwniczona zabudowana z czerwonej cegy, o kubaturze 5 tys. m3, powierzchni 700 m2, majca 25 pomieszcze. Przez wiele lat powojennych uytkownikiem dworu bya Rolnicza Spdzielnia Produkcyjna w Gierczycach. Obecnie obiekt jest opuszczony. Jedynie uytkowane s pomieszczenia chlewni. ukawka: o Park z XVIIIw., Mierzanowice: o Rzeba Dziecitka Jezus - z 1805 r. , barokowo ludowa, o Park podworski z resztkami zabudowa dworskich: dwr murowany z pocztku XIX w., obora murowana z II poowy XIX w., piwnica murowana z II poowy XIX w., Mikuowice: o Park podworski z XVIII w. Stodoy - Wie: o Koci drewniany w Stodoach zosta przeniesiony z Lasocina. W Lasocinie koci powsta w latach 20. XVII w. Podczas przenosin barokowe wyposaenie
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
32
_________________________________________________________________________________________________________________
wntrza zostao w Lasocinie w nowej wityni. Konstrukcja zewntrzna kocioa zostaa jednak wiernie odtworzona na nowym miejscu. Koci w Stodoach jest typow dla staropolskiej architektury drewnianej budowl. Jest to skromna, jednonawowa witynia z wszym, wielobocznie zamknitym prezbiterium. Wewntrz uwag zwraca belka tczowa wsparta na wyranie profilowanych kroksztynach. Z dawnego wyposaenia (lasociskiego) zachowaa si jeszcze pnobarokowa ambona. o Z kocioem ssiaduje cmentarz parafialnym, na ktrym mona spotka kamienne nagrobki nowszej proweniencji, pochodzce z orodka kamieniarskiego w Janikowie (m. in. grb rodziny Roguskich). o Park z XVIII w., Wlonice: o ceglany dwr, a opodal niego resztki parku podworskiego i dawny staw dworski, pooony w pytkiej dolince, o przy drodze z Przybysawic stoi jeszcze duy, kamienny krzy z poowy XIX w. z uszkodzonym krucyfiksem,
4.1.1.3. Obszary Natura 2000.

Europejska sie Natura 2000 ma za zadanie utrzymanie biornorodnoci pastw czonkowskich UE poprzez ochron najcenniejszych siedlisk oraz gatunkw fauny i flory na ich terytorium. Podstawy prawne do jej tworzenia stanowi: - Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptakw, tzw. Ptasia na podstawie, ktrej tworzy si Obszar Specjalnej Ochrony OSO, - Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory, tzw. Siedliskowa na podstawie, ktrej tworzy si Specjalne Obszary Ochrony SOO. Obecnie na terenie gminy Wojciechowice nie ma zatwierdzonych obszarw ochronnych Natura 2000 ani nie planuje si ich utworzenia. Rysunek Nr 3. Lokalizacja zabytkw architektury na terenie gminy Wojciechowice.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
33
_________________________________________________________________________________________________________________
-paace, - kocioy zabytkowe.

____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
34
_________________________________________________________________________________________________________________
Cel Ochrona i wzrost rnorodnoci biologicznej i krajobrazowej gminy

Podstaw wszelkich dziaa w zakresie ochrony przyrody jest inwentaryzacja przyrodnicza gminy w ramach dziaa Regionalnego Konserwatora Przyrody oraz wykonywanie opracowa ekofizjograficznych w samej gminie, ktre wspomagaj take typowanie obszarw cennych przyrodniczo. Wielo i rnorodno form wystpujcego bogactwa przyrody stanowi podstawow atrakcj dla odwiedzajcych dany region turystw. Podstaw atrakcyjnoci jest zachowanie bogactw naturalnych zapewniajcych zrwnowaone z nich korzystanie. Wane jest prowadzenie dziaa majcych na celu wzrost wiadomoci spoecznej, gdy ochrona biornorodnoci biologicznej nie bdzie moliwa bez szerokiej akceptacji i udziau spoeczestwa. Kolejnym istotnym narzdziem w celu ochrony przyrody i krajobrazu jest realizacja przez rolnikw odpatnych programw rolnorodowiskowych, m.in. poprzez promocj tradycyjnych systemw produkcji rolniczej, ktra zmierza do zachowania rnorodnoci biologicznej siedlisk oraz zachowanie zasobw rodowiska przyrodniczego. Cele krtkookresowe 2009 2012: Zachowanie i ochrona zbiornikw wd powierzchniowych naturalnych i sztucznych, utrzymanie meandrw na wybranych odcinkach ciekw, Zachowanie terenw podmokych, oczek wodnych, polan, muraw, niedopuszczenie do ich uproduktywnienia lub te sukcesji, Utrzymanie cigoci i trwaoci ekosystemw lenych Utrzymanie rnorodnoci siedlisk przyrodniczych i gatunkowych, Zachowanie i ewentualne odtwarzanie lokalnych i regionalnych korytarzy ekologicznych, Tworzenie nowych obszarw i obiektw prawnie chronionych, Inwentaryzacja przyrodnicza gminy,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
35
_________________________________________________________________________________________________________________
Wzmocnienie roli opracowa ekofizjograficznych przy uzgadnianiu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, Intensyfikacja wdraania i promocji programu rolnorodowiskowego, Waciwy rozwj i ochrona ruchu turystycznego, Planowanie i prowadzenie prac hydrotechnicznych w sposb uwzgldniajcy potrzeb zachowania i odtwarzania naturalnego charakteru rzek i ich dolin, Prowadzenie szkole i edukacji w zakresie ochrony i rnorodnoci biologicznej, Zachowanie terenu (w tym rozwj infrastrukturalny) z moliwie jak najmniejszym naruszeniem jego naturalnej rzeby,
4.2. Lasy. 4.2.1. Stan wyjciowy.

Podstawowymi przepisami prawnymi regulujcymi zagadnienia gospodarki lenej jest ustawa o lasach z dnia 28 wrzenia 1991r. (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 45, poz. 435 z pn. zm.). Lasy peni nastpujce funkcje: chroni i wsptworz inne zasoby przyrody, stanowi filtr zanieczyszcze powietrza, reguluj stosunki wodne (gromadz wod), agodz efekt cieplarniany (wi dwutlenek wgla), odnawiaj zapas tlenu w atmosferze, stabilizuj klimat (agodz temperatur), tworz miejsca wypoczynku, s odnawialnym rdem surowcw (runa lenego i drewna), stanowi rodowisko ycia wielu zwierzt. Wedug regionalizacji przyrodniczo-lenej lasy gminy Wojciechowice pooone s na terenie VI Krainy Maopolskiej w dwch dzielnicach przyrodniczo-lenych: w 3 Dzielnicy Radomsko-Ieckiej [mezoregion Przedgrza Ieckiego (Puszcza Iecka)],
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
36
_________________________________________________________________________________________________________________
Dzielnicy
Wyyny
rodkowo-Maopolskiej
(mezoregion
Wyyny
Sandomierskiej). Tabela Nr 7. Lenictwo w gminie Wojciechowice. J. m. 2004 2005 2006 2007 LENICTWO WSZYSTKICH FORM WASNOCI Powierzchnia gruntw lenych Grunty lene ogem* ha 184.8 183.8 186.0 186.1 Lasy ogem ha 184.1 183.1 185.3 185.4 Grunty lene publiczne ogem ha 83.8 82.8 85.0 85.1 Grunty lene publiczne Skarbu Pastwa ha 83.8 82.8 82.8 82.8 Grunty lene publiczne Skarbu Pastwa w zarzdzie Lasw Pastwowych ha 79.8 79.8 79.8 79.8 Grunty lene prywatne ha 101.0 101.0 101.0 101.0 Powierzchnia gruntw nielenych zalesionych Zalesienia ogem ha 0 0.5 0 5.4 Zalesienia lasy prywatne ogem ha 0 0.5 0 5.4 Lesisto w % % 2.10 2.10 2.10 2.10 LASY NIE STANOWICE WASNOCI SKARBU PASTWA Powierzchnia gruntw lenych Ogem ha 101.00 101.00 103.20 103.30 Lasy ogem ha 101.00 101.00 103.20 103.30 Grunty lene prywatne ogem ha 101.00 101.00 101.00 101.00 Grunty lene prywatne osb fizycznych ha 101.00 101.00 101.00 101.00 Grunty lene gminne ogem ha 0 0 2.20 2.30 Grunty lene gminne lasy ogem ha 0 0 2.20 2.30 Zalesienia Ogem ha 0 0.5 0 5.4 Lasy prywatne ha 0 0.5 0 5.4 Pozyskanie drewna (grubizny) Ogem m3 327 176 221 161 Lasy prywatne m3 327 176 221 161
2008 191,1 190,4 85,1 82,8 79,8 106,0 0 0 2,2 108,30 108,30 106,00 106,00 2,30 2,30 0 0 135 135
*Grunty lene w rozumieniu ustawy z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntw rolnych i lenych (t. j. Dz. U. z 2004r. Nr 121, poz. 1266) oznaczaj grunty: okrelone, jako lasy w przepisach o lasach, zrekultywowane dla potrzeb gospodarki lenej, pod drogami dojazdowymi do gruntw lenych.
rdo GUS. Lasy pastwowe na terenie gminy Wojciechowice stanowi jeden kompleks leny Uroczysko Lisw. Dla Uroczyska Lisw sporzdzony jest plan urzdzenia lasu i gospodarka lena prowadzona jest na podstawie tego planu. Cay kompleks zaliczony zosta do I strefy uszkodze (mae uszkodzenia).
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
37
_________________________________________________________________________________________________________________
Dominujcym siedliskiem jest las wiey (Lw) przebudowany. Siedlisko na areaach przebudowanych ma struktur wielopitrow z przewaga dbu, grabu, brzozy i domieszk klonu, akacji, sosny, modrzewia oraz osiki. Podszyt i run stanowi leszczyna i tarnina, dere, maliny, trawy i roliny zielne. Drzewostan jest silnie zwarty (0,8 0,9), Wikszo kompleksu lenego Uroczyska Lisw zajmuje topola, ktra osign wiek rbny i sukcesywnie jest karczowana. Na wykarczowanych obszarach dokonuje si dolesie dbowo grabowych. Docelowo ta cz lasu ma mie struktur naturalnego drzewostanu. Kompleks ma bioklimat rednio korzystny i prawidowe Stosunki wodne. Podstawow funkcj tego kompleksu jest funkcja produkcyjna i nasienna. Kompleks jest prawie w caoci otoczony gruntami ornymi. Ze wzgldu na wysokie klasy bonitacyjne tych gruntw w przyszoci nie planuj si zwikszania powyszego areau w ramach Programu Zwikszania Lesistoci. Prawie wszystkie lasy prywatne pooone s w pnocnej czci gminy na glebach o klasach bonitacyjnych V i VI. Najwikszy area leny stanowi lasy prywatne w soectwie Drygulec o pow. 93,46 ha. Rozciga si pomidzy gminami Oarw i mielw. W soectwie Smugi znajduj si kolejne 4 areay jednak o znacznie mniejszej powierzchni. Dwie nastpne dziaki lene znajduj si w miejscowoci Jasice. Jedna z nich o pow. 28 ha graniczy z kompleksem lenym Uroczysko Lisw. Dominujcym siedliskiem lasw prywatnych jest br wiey (Bw). Przewaajcym drzewostanem w soectwach Drygulec i Smugi jest sosna z domieszk brzozy. Peni one funkcje gospodarcz i wodochronn (pooone s w strefie ONO GZWP 420). W lasach w soectwie Jasice pooonych w dolinie cieku wodnego od miejscowoci Bidziny przewaajcym siedliskiem s olsy. Jest to siedlisko mokre uksztatowane na glebach hydromorficznych. Przewaajcym drzewostanem jest olcha czarna z domieszk jesionu. Lasy te speniaj funkcje wodochronn. Pozostae lasy speniaj w gwnej mierze funkcje gospodarcze. Lasy prywatne nie posiadaj obecnie uproszczonych planw urzdzenia lasw. Stan ich mona oceni jako dobry. Wiek drzewostanw jest bardzo zrnicowany: od Ia do V, z przewag klas niskich do 40 lat.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
38
_________________________________________________________________________________________________________________
Nadzr nad gospodark len w lasach gminnych i nalecych do osb fizycznych sprawuje Nadlenictwo Ostrowiec witokrzyski RDLP Radom. Lasy pastwowe znajduj si w obrbie Nadlenictwa Ostrowiec witokrzyski. Nadlenictwo prowadzi corocznie pielgnacj drzewostanu obejmujc czynnoci zwizane z prowadzeniem ci pielgnacyjnych i poprawianiem formy drzewostanu.
4.2.2. Zalesienia.
Wg Krajowego Programu Zwikszania Lesistoci wskanik zalesienia w 2020 roku powinien wynosi 30 %, a po 2050 roku 33 %. W chwili obecnej w gminie Wojciechowice wskanik ten wynosi ok. 2,10 %. W zwizku z tym czna powierzchnia gruntw przeznaczonych do zalesienia do 2020r. powinna wynosi ok. 2393,9 ha. Uzasadnione jest dalsze prowadzenie zalesie i zwikszanie wskanika lesistoci w rejonach wystpowania sabych i bardzo sabych gleb oraz w rejonach dolin rzecznych gdzie uprawa rolnicza jest znacznie utrudniona w celu zabezpieczenia gleb przed erozj wodn i powietrzn. Tereny takie obserwujemy na obszarach soectw Drygulec, Mikuowice nad ciekiem od Bidzin, Oowiny i ukawka nad ciekiem od Gierczyc, Lisw nad ciekiem od Kaliszan oraz w miejscowoci Sadowice.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
39
_________________________________________________________________________________________________________________
Rysunek Nr 4. Lesisto w gminie Wojciechowice na tle Powiatu Opatowskiego.
Wskanik lesistoci w %: < 10 10 - 20 20 30 30 40 > 50
Gwne zagroenia i problemy - Utrata wanoci uproszczonych planw urzdzenia lasu i brak inwentaryzacji dla lasw nie stanowicych wasnoci Skarbu Pastwa, - Organizacja zabezpieczenia obszarw lenych prywatnej wasnoci, - Kradziee drewna, - Zbyt due rozdrobnienie kompleksw lenych, powodujce przerwanie cigoci naturalnych ekosystemw lenych i ograniczenie liczby nisz ekologicznych, bdcych ostoj dla dziko yjcej fauny, - Due zagroenie poarowe, nasilajce si szczeglnie podczas ostatnio wystpujcych upaw w miesicach letnich i panujc w tym okresie susz, - Niedostateczne wykonywanie prac pielgnacyjnych zabiegw pielgnacyjnych, - Niski procent i sabe tempo zalesie i zadrzewie rdpolnych, - Brak odpowiedniego dostosowania lasw dla rozwoju turystyki i agroturystyki.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
40
_________________________________________________________________________________________________________________

Cel: Trway rozwj zrwnowaonej gospodarki lenej

Cele krtkookresowe 2009 2012: Realizacja gospodarki lenej w oparciu o plan urzdzenia lasw wraz z inwentaryzacj stanu lasw, Systematyczna zmiana struktury wiekowej i skadu gatunkowego drzewostanw w celu dostosowania ich do charakteru siedliska i zwikszenia biornorodnoci biologicznej, Przebudowa drzewostanw znieksztaconych w wyniku dziaalnoci czowieka, Rozpoznanie stanu lasw, przeciwdziaanie poarom, rozwojowi szkodnikw i chorb, Prowadzenie edukacji na rzecz zrwnowaonego rozwoju lasw, Produkcja drewna oraz innych surowcw i produktw na zasadzie racjonalnej gospodarki, Sprawowanie waciwej kontroli nad lasami nie bdcymi wasnoci Skarbu Pastwa, Tworzenie zrzesze prywatnych wacicieli lasw w celu uzyskania rodkw unijnych. W celu zrealizowania wyej postawionych kierunkw dziaa niezbdna staje si realizacja: - opracowania dla lasw prywatnych znajdujcych si na terenie gminy uproszczonych planw urzdzenia lasw oraz inwentaryzacj stanu lasw, - kontynuacja przebudowy drzewostanw zmienionych lub uszkodzonych na skutek dziaalnoci czowieka, - utrzymania wielofunkcyjnoci lasw i wzmoenie ich korzystnego oddziaywania na rodowisko (zwikszenie funkcji glebochronnej, wodochronnej i klimatotwrczej),
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
41
_________________________________________________________________________________________________________________
- dostosowania lasw do penienia zrnicowanych funkcji spoecznych (np. rozwj turystyki), - poprawy stanu lasw prywatnych, - powszechna i ciga ochrona lasw przed wyczeniem z uytkowania lenego (zagospodarowanie lasw na cele nie lene moe odbywa si tylko w uzasadnionych przypadkach i w braku innych alternatywnych rozwiza),
4.3. Kopaliny. 4.3.1. Stan wyjciowy.

Podstawowymi aktami prawnymi obowizujcymi aktualnie w Polsce w zakresie ochrony zasobw kopalin s: Prawo geologiczne i grnicze, ustawa z dnia 7 luty 1994 r. (Dz. U. z dnia 7 listopada 2005 r. nr 228 poz. 1947 t. j., Prawo ochrony rodowiska, ustawa z dnia 27 kwiecie 2001 r. (Dz. U. 2008 r. nr 25, poz. 150). Najwaniejszym o rodowiskowych przeprowadzeniu (przedsiwzicia w ochronie zasobw w kopalin na oceny niniejszej jest wymg uzyskania na decyzji po uwarunkowaniach postpowania wymagajce zgody sprawie realizacj decyzji przedsiwzicia zostay
oddziaywania
rodowisko okrelone
uzyskania
w rozporzdzeniu Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie rodzajw przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz szczegowych uwarunkowa zwizanych z kwalifikowaniem przedsiwzicia do sporzdzania raportu o oddziaywaniu na rodowisko Dz. U. nr 257, poz. 2573) a take system koncesji udzielanych na podstawie ustawy Prawo geologiczne i grnicze na poszukiwanie i rozpoznawanie z kopalin oraz ich wydobywanie. Na terenie gminy Wojciechowice wystpuj nastpujce rodzaje kopalin : piaskowce keloweju (wapieniste lub krzemionkowe, pytowe, zwize, zbite) wystpuj w pasie od Drygulca po Smugi, wapienie Oksfordu (wapienie szare, zwize, zbite lokalnie z krzemieniami) wystpuj w okolicach Drygulca, gliny morenowe wystpuj w okolicy miejscowoci ugi,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
42
_________________________________________________________________________________________________________________
iy bajosu (czarne, szare piaszczyste) zalegaj w podou wychodni piaskowcw keloweju, torfy holocenu w niewielkich ilociach wystpuj w rejonie miejscowoci Wojciechowice i Koszyce. Koncesje na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin wydaj Starosta Opatowski i Wojewoda witokrzyski. W gminie Wojciechowice obecnie nie prowadzi si eksploatacji z. Gwnymi zagroeniami i problemami w ochronie zasobw kopalin s: ingerencja w rodowisko naturalne powodujca jego zanieczyszczenie lub zuboenie jego walorw, przeksztacenie krajobrazu, kosztowny i zoony proces rekultywacji. Wydobycie na niewielk skal nie stwarza znaczcych zagroe dla rodowiska. Powoduje jedynie niewielkie zmiany krajobrazu, ktre mog by zniwelowane dziki rekultywacji i zagospodarowaniu wyrobisk odkrywkowych.

Cel: Zrwnowaone korzystanie z zasobw kopalin przy jednoczesnej minimalizacji niekorzystnych skutkw ich eksploatacji

Cele krtkookresowe 2009 2012: Kontynuowanie prac w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i dokumentowania kopalin, Racjonalna gospodarka surowcami mineralnymi, Propagowanie stosowania substytutw zasobw nieodnawialnych. Zapobieganie nielegalnemu wydobyciu kopalin, Ochrona perspektywiczna kopalin poprzez dokonanie stosownych zapisw w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, Rekultywacja i zagospodarowanie wyrobisk poeksploatacyjnych. Edukacja mieszkacw w zakresie odnawialnych rde energii, PROJEKT
____________________________________________________________________________________________________________
43
_________________________________________________________________________________________________________________
Nadzr nad pracami geologicznymi.
4.4. Gleby. 4.4.1. Stan wyjciowy. 4.4.1.1. Budowa geologiczna.

Na obszarze gminy Wojciechowice mona wyrni dwie zasadnicze jednostki strukturalne: - w czci poudniowej gminy - jednostk ysogrsk trzonu paleozoicznego Gr witokrzyskich, - w czci pnocnej gminy - mezozoiczne obrzea Gr witokrzyskich. Na terenie gminy jednostka ysogrska reprezentowana jest przez osady dewonu i permu. Dewon wyksztacony jest w postaci szaro - czarnych iw i piaskowcw kwarcytowych, natomiast perm to muowce i piaskowce kwarcytowe. Obrzeenie mezozoiczne na omawianym obszarze, zbudowane jest gwnie z utworw jurajskich, lecych niezgodnie na osadach permu i triasu. Osady triasu i jury maj uoenie monoklinalne o upadzie kilka do kilkanacie stopni na NE. Trias wyksztacony jest jako: iowce, piaskowce i dolomity. Powyej osadw triasowych, na caym obszarze gminy zalegaj utwory jury dolnej, rodkowej i grnej. W czci pnocnej gminy (rejon miejscowoci Drygulec), utwory jury odsaniaj si na powierzchni. W wychodniach obserwuje si piaskowce, iy i muowce jury rodkowej (dogger) oraz wapienie skaliste i pytowe jury grnej (malm). Jura dolna (lias) reprezentowana jest przez: iy pstre, gliny, piaskowce, muowce, ioupki syderytowe i wapienie. Jura rodkowa to: wystpujce w rejonie Wyszmontw Smugi - ugi, czarne iy bajosu, przechodzce w iy piaszczyste, miejscami z pyem wglowym i konkrecjami pirytu. Wyej obserwuje si: piaski ilaste z wkadkami piaskowca elazistego, soczewki pirytu i paskury elaziska ilastego. S to osady batonu. Nad tymi utworami wystpuj piaskowce z wkadkami krzemienia zaliczane do kaloweju, wanie te utwory odsaniaj si w rejonie Drygulca. Miszo jury rodkowej waha si od 50 - 170 m. Jura grna reprezentowana jest przez wapienie margliste z liczn faun, zaliczane do oksfordu, przechodzce w zsylifikowane wapienie z krzemianami. W pnocnej czci gminy osady jury rodkowej wykazuj wiksz marglisto i s to ju margle z wkadkami wapieni. Poza wsk stref wychodni utworw jurajskich w rejonie wsi Drygulec, cay obszar
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
44
_________________________________________________________________________________________________________________
gminy pokryty jest utworami czwartorzdowymi o miszoci dochodzcej do 50m. Najstarsze osady, morena denna przepeniona skaami jurajskimi, nie odsaniaj si na powierzchni. Prawie caa powierzchni gminy pokrywaj lessy. Stratygrafia tych osadw nie jest w peni dokadnie przedstawiona. Prawdopodobnie less zalega w dwu poziomach i zwizany jest z dwoma fazami zlodowacenia modszego. Miszo tych poziomw jest zmienna i wacha si od kilku do kilkunastu metrw. Poziomy lessw rozdzielone s warstw piaskw najczciej wirowych, miejscami zaglinionych. Na pnoc od w/w. opisanych lessw zalegaj utwory akumulacji lodowcowej. S to osady moreny dennej, muki, piaski i gliny deluwialne i peryglacjalne z licznymi gazami krystalicznych ska pnocnych. Gliny zwaowe, zlodowacenia rodkowopolskiego, wypeniaj zbocza dolin i wwozw tworzc tarasy akumulacyjne, np. w rejonie miejscowoci Stodoy, Koszyce i Kaliszany. Na niewielkim obszarze , w pnocnej czci gminy wystpuj piaski eolityczne. W obrbie granic gminy w okolicy Drygulca wystpuje niewielki fragment wydmy parabolicznej, ktra w znacznej czci wystpuje na terenie gminy Oarw. Holoceskie mady , piaski i wiry rzeczne wypeniaj doliny rzeki Przepa i jej dopyww. Niewielkie nagromadzenie torfw wystpuje w grnej czci aluwiw rzeki Przepa, na odcinku Podkoszyce Podgajcze.
4.4.1.2. Struktura gleb.

Gleby znajdujce si na terenie gminy Wojciechowice prawie w caoci wyksztaciy si z lessw gbokich i rednich. Znajduj si one na Wyynie Sandomiersko Opatowskiej, ktra zajmuje ok. 93% powierzchni gminy: Czarnoziemy waciwe (C) wystpuj sporadyczne w zachodniej czci gminy, stanowi najcenniejsze gleby wytworzone na lessach, Czarnoziemy zdegradowane (Cz) pokrywaj ok. 64% powierzchni gminy, najczciej zaliczane s do II oraz I klasy bonitacyjnej, Gleby brunatne waciwe (B) pokrywaj ok. 22% powierzchni gminy, zaliczane do Via, IIIa oraz II klasy bonitacyjnej,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
45
_________________________________________________________________________________________________________________
Natomiast najczciej uytkowane jako uytki zielone, powstae ze spywajcych czstek gleby z terenw stokowych, rozcinajce warstw lessu, nieckowate lub paskodenne doliny, skadaj si w znacznej czci z gleb deluwialnych: czarnoziemy nabyte (Cd), gleby brunatne deluwialne (Bd), gleby organiczne murszowe (M), muowo torfowe (Emt), gleby glejowe (G), mady pyowe (F).
uzupenieniem ich s:
Z powierzchni 8 637 ha: 7 186 ha (83,2 %) stanowi uytki rolne: - grunty orne 6 335 ha 88,1%, - sady 223 ha 3,1%, - trwae uytki zielone 455 ha 6,3%, 186 ha 2,2 % stanowi lasy i grunty lene, 306 ha 3,5% to pozostae tereny Udzia klas bonitacyjnych gruntw uytkowanych jako uytki rolne, lasy i grunty lene w gminie Wojciechowice zosta przedstawiony w Tabeli Nr 8. Tabela Nr 8. Klasy gruntw ornych na obszarze gminy.
Klasy gruntw ( ha)
I 1924,06
II 3345,38
III 206,99
IIIa 1602, 6
IIIb 301,52
IV 141,03
IVa 947,81
IVb 147,9
V 167,32
VI 96,29
Ponad 7 380,55 ha powierzchni gruntw zaliczonych do klas bonitacyjnych I IIIb podlega szczeglnej ochronie prawnej przed wyczeniem jej z uytkowania rolnego a kolejne 1236,74 ha podlega ochronie warunkowe zaliczone do klas bonitacyjnych IV. Grunty orne najsabsze (klasy VI) kwalifikuje si przede wszystkim do zalesiania, za grunty sabe ____________________________________________________________________________________________________________ 46 PROJEKT
_________________________________________________________________________________________________________________
(V klasy) znajdujce si na pograniczu klasy VI powinny by zalesiane ze wzgldu na ma produktywno i du podatno na degradacj. Zasady ochrony gruntw rolnych i lenych oraz rekultywacji i poprawiania wartoci uytkowej gruntw okrelone zostay w ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntw rolnych i lenych (t. j. Dz. U. z 2004r., Nr 121, poz. 1266). Rolnicza przestrze produkcyjna Cz terenw rolnych bezporednio zwizana z procesami produkcji rolniczej okrelana jest mianem rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Dua rnorodno typologiczna gleb, uwarunkowana morfologi, budow geologiczna i zmiennoci warunkw klimatycznych, decyduje o duym zrnicowaniu jakoci rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Oglna waloryzacja przestrzeni produkcyjnej oprcz jakoci gleb uwzgldnia ponadto warunki agroklimatyczne, stosunki wodne i rzeb terenu. redni wskanik jakoci rolniczej przestrzeni produkcyjnej w 120 punktowej skali wynosi dla wojewdztwa witokrzyskiego 69,3 pkt, natomiast w skali kraju 66,6 pkt. Gmina Wojciechowice plasuje si zdecydowanie powyej redniej krajowej oraz wojewdzkiej i wynosi 100 110 pkt. Wysoka jako przestrzeni produkcyjnej pozwala zakwalifikowa gmin do najlepszych glebowo obszarw wojewdztwa oraz kraju.
2.4.1.3. Ochrona gleb.

Monitoring jakoci gleb jest prowadzony w ramach pastwowego monitoringu rodowiska. Badania w sieci krajowej wykonywane s przez Instytut Uprawy, Nawoenia i Gleboznawstwa w Puawach, w cyklach picioletnich. Kolejny cykl badawczy rozpocznie si w 2010r. poborem prbek. Wrd 216 prbek pomiarowo kontrolnych zlokalizowanych na glebach uytkowanych rolniczo na terenie caego kraju, 9 zlokalizowano na obszarze wojewdztwa witokrzyskiego. Jednak aden z nich nie by zlokalizowany na terenie gminy Bodzechw. W punktach objtych sieci krajow oznaczeniu podlegaj nastpujce wskaniki: skad granulometryczny, % prchnicy, % CaCO3, pH, kwasowo hydrolityczna, kwasowo wymienna, zawarto przyswajalnych dla rolin form fosforu, potasu, magnezu i siarki, zawarto azotu oglnego, wgla organicznego, wielopiercieniowe wglowodory aromatyczne, wymienny wap, potas, magnez i sd, przewodnictwo elektrolityczne
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
47
_________________________________________________________________________________________________________________
i radioaktywno. Peny pomiar chemizmu gleb wykonany zosta w 1995, 2000 i 2005r. Wyniki wskazuj, e grunty uytkowane rolniczo na terenie wojewdztwa witokrzyskiego, nie zawieraj nadmiernych iloci metali cikich. Nisk zawarto wskazuje take siarka siarczanowa. Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Kielcach wykonuje, w ramach monitoringu regionalnego, wasne badania gleb pooonych na wybranych obszarach o potencjalnym zagroeniu zanieczyszczeniem. Maj one na celu monitorowanie zmian zachodzcych w glebach, sygnalizowanie zagroe i umoliwienie wczesnego podejmowania dziaa ochronnych. Ze wzgldu na bardzo powolne zmiany jakie zachodz w rodowisku glebowym, Badania wykonywane s cyklicznie w odstpach co 5 6 lat, w rejonach wpywu okrelonych rde zanieczyszcze zwizanych z koncentracj zwizan na danym obszarze przemysu, przebiegiem cigw komunikacyjnych o duym nateniu ruchu oraz lokalizacj skadowisk odpadw. Jednak aden z punktw monitoringu regionalnego nie by zlokalizowany w obrbie gminy Wojciechowice, gdy teren gminy nie jest naraony na ponadnormatywne zanieczyszczenia metalami cikimi. Jeden punkt pomiarowy nr 373 jest zlokalizowany w ssiedniej gminie mielw. Ostatnie badania prowadzone byy w 2005r. Pobrano 118 prbek. Wyniki rednich wartoci zanieczyszcze przedstawiono w tab. 7. Nowy cykl badawczy rozpoznanie prbek w 2010r. Wyniki bada przeprowadzonych w 2005r. przedstawiay si nastpujco: - Kadm (Cd) 0,26 mg/kg, - Mied (Cu) 7,1 mg/kg, - Nikiel (Ni) - 11,5 mg/kg, - Ow (Pb) 14,7 mg/kg, - Cynk (Zn) 55,5 mg/kg. Badania gleby wykonane w 2005r. nie wykazay przekrocze dopuszczalnych norm zanieczyszcze gleb okrelonych w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 9 wrzenia 2002 r. w sprawie standardw jakoci gleby oraz standardw jakoci ziemi (Dz. U. z 2002 r., Nr 165, poz. 1359). Na terenach rolniczych mog wystpowa zanieczyszczenia chemicznymi rodkami do produkcji rolnej w wyniku ich niewaciwego stosowania.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
48
_________________________________________________________________________________________________________________
Powysze badania potwierdziy, e gleby odpowiadaj warunkom do podejmowania upraw rolniczych metodami ekologicznymi i produkcji nieskaonej ywnoci. W ramach monitoringu regionalnego Wojewdzki Inspektor Ochrony rodowiska w Kielcach wykonuje badania gleb pooonych na wybranych obszarach o potencjalnym zagroeniu zanieczyszczeniem. W przypadku stwierdzenia naruszenia standardw jakoci gleby lub ziemi WIO przekazuje starocie wyniki bada. W ostatnich latach na terenie gminy Wojciechowice badania takie nie byy prowadzone. Okresowe badania jakoci gleby i ziemi zgodnie z art. 109 ust. 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150), nale do zada wasnych starosty. Rejestr zawierajcy informacje o terenach, na ktrych stwierdzono przekroczenie standardw jakoci gleby lub ziemi od dnia 30 kwietnia 2007 r. w wietle przepisw art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w rodowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493) prowadzi wojewoda. Zakwaszenie gleb. Z bada gleb pod katem odczynu pH prowadzonych przez WIO w latach 2000 2005 (badania 5 letnie) wynika, i na terenie wojewdztwa witokrzyskiego przewaaj gleby zakwaszone. W strukturze jakociowej gleb opartej na wartoci odczynu pH w powiecie kieleckim 61% gleb stanowi gleby kwane i bardzo kwane ( 60% - 100% udziau gleb kwanych i bardzo kwanych). W obrbie terenu gminy Bodzechw wystpuje od 20% do 40% gleb kwanych i bardzo kwanych. Odczyn gleb uzaleniony jest od rodzaju skay macierzystej, skadu granulometrycznego gleby a take stosowania w jej obrbie zabiegw agrotechnicznych. Ponadto rdem zakwaszenia mog by procesy zachodzce pomidzy korzeniami rolin i gleb, zmineralizowanie substancji organicznej gleby lub tez powstawanie kwasw organicznych w substancjach humusowych. Obniony poziom pH (zakwaszenie) ogranicza zawarto w glebie przyswajalnych przez roliny skadnikw pokarmowych, a jednoczenie uatwia gromadzenie metali cikich. W celu podniesienia odczynu pH gleby poddaje si wapnowaniu. Jest to podstawowy zabieg agrotechniczny podnoszcy zdolnoci produkcyjne gownie poprzez popraw jej yznoci oraz ograniczenie zanieczyszcze metalami cikimi. Na podstawie oceny stopnia zakwaszenia gleb WIO stworzy skal potrzeb wapnowania
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
49
_________________________________________________________________________________________________________________
gleb w odniesieniu do caego wojewdztwa, na tle ktrej dla 26 % gleb wskazuje si konieczno wapnowania, dla 12 % wystpuje potrzeba wapnowania, dla 11 % wapnowanie jest wskazane, natomiast dla pozostaych 51 % ograniczone lub zbdne. Wapnowanie jest jednym z glwnych zabiegw agrotechnicznych, ktre ma wpyw na yzno gleby i zwikszenie jej zdolnoci produkcyjnych. Jest rwnie najbardziej efektywnym sposobem ograniczania istniejcych i potencjalnych skutkw zanieczyszczenia gleb metalami ciekimi. Rysunek Nr 5. Zakwaszenie gleb w gminie Wojciechowice na tle powiatu opatowskiego.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
50
_________________________________________________________________________________________________________________
Erozja gleb. Istotnym zjawiskiem wpywajcym na jako gleb, jest erozja, czyli proces naturalnej degradacji mechanicznej. Zakres i skala wystpowania uzalenione s od szeregu czynnikw zwizanych z rzeb terenu, jego wyeksponowaniem, wysokoci wzgldnej, gbokoci wystpowania wd gruntowych, form wystpowania wd powierzchniowych, wielkoci przepywu ciekw, a take czynnikw klimatycznych zwizanych gwnie z wystpowaniem wiatrw (prdko i kierunek) i opadw atmosferycznych (natenie, czstotliwo itp.). Skala erozji uzaleniona jest rwnie od samej gleby, tzn. jej cech decydujcych o odpornoci na degradacj mechaniczn. Wyrnia si 5 podstawowych typw erozji: wietrzn, wodn, ruchy masowe, niegow i uprawow. Teren gminy Wojciechowice najbardziej jest naraony na erozj wodn (zwaszcza na terenach lessowych o spadkach powyej 9%) i powietrzn (brak zadrzewie i zakrzewie rdpolnych speniajcych rol wiatrochronn). Warunki te s sprzyjajce dla wysychania pokrywy glebowej i stepowieniu krajobrazu. Istniejce problemy i zagroenia dla jakoci gleb: - naturalne zagroenie gleb procesami erozyjnymi, - zakwaszenie gleb obniajce ich przydatno rolnicz, - mogce lokalnie wystpowa zanieczyszczenia jakoci gleb metalami cikimi gwnie w ssiedztwie duych zakadw produkcyjnych oraz w pobliu gwnych tras komunikacyjnych, - naturalne zrnicowanie gleb utrudniajce ujednolicenie i zintegrowanie gospodarki rolnej w ramach gminy pod ktem struktury i technologii produkcji.

Cel: Ochrona rodowiska glebowego przed degradacj

Cele krtkookresowe 2009 2012: Przestrzeganie zasad dobrej praktyki rolniczej (KDPR) w zakresie ochrony gleb uytkowanych rolniczo,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
51
_________________________________________________________________________________________________________________
Wdraanie
programw
rolnorodowiskowych
uwzgldniajcych
dziaania
prewencyjne w zakresie ochrony gleb, w tym ich erozji, Minimalizacja negatywnego wpywu dziaalnoci gospodarczej na stan rodowiska glebowego poprzez modernizacj technologii, Budowa pyt obornikowych i budowa zbiornikw na gnojowic (akcja edukacyjna) Utrzymanie jakoci gleb powyej lub co najmniej na poziomie wymaganych standardw, Lokalny monitoring zanieczyszcze ziemi i gleb,
5. Zrwnowaone wykorzystanie surowcw, materiaw, wody i energii. 5.1. Materiaochonno wodochonno i energochonno. 5.1.1. Stan wyjciowy.
Zrwnowaone wykorzystanie surowcw ma korzystny wpyw zarwno na ochron rodowiska jak rwnie na ekonomiczno prowadzonych procesw technologicznych w poszczeglnych zakadach. Oprcz minimalizacji oddziaywania na rodowisko poprzez mniejszy pobr surowcw naturalnych czy zmniejszenie emisji, przedsibiorcy maj szans paci mniejsze opaty ekologiczne za korzystanie ze rodowiska. W konsekwencji przyczynia si to do redukcji kosztw energii i surowcw stosowanych w produkcji. W ostatnich latach zauwaalny jest wzrost efektywnoci wykorzystania energii, zmniejszy si pobr wd do celw technologicznych oraz zanotowano spadek emisji zanieczyszcze do atmosfery. Jest to efektem szeregu dziaa polegajcych na inwestycjach w przemyle, transporcie czy gospodarce komunalnej.

Cel: Wzrost efektywnoci zasobw wodnych oraz surowcw na cele gospodarcze, zwikszenie efektywnoci energetycznej gospodarki, zmniejszenie iloci powstajcych odpadw oraz minimalizacja ich negatywnego oddziaywania na rodowisko
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
52
_________________________________________________________________________________________________________________

Coraz trudniejsza dostpno do zasobw naturalnych i wody ora coraz wysze koszty ich przetworzenia powoduj konieczno efektywniejszego wykorzystania tych materiaw. W zakadach przemysowych naley kontynuowa dziaania zmierzajce do zmniejszenia iloci pobieranej wody i energii na jednostk produkcyjn. Due znaczenie mog mie tu programy naprawcze, ktre dostosowuj obecne technologie do najlepszych dostpnych technik, jak i wprowadzanie nowych wodo- i energooszczdnych technologii. W dobie spoeczestwa konsumpcyjnego nie naley jednak spodziewa si spadku iloci zuywanej wody czy energii, zwaywszy na to i w Polsce zuycie wody i energii jest i tak znacznie nisze ni w innych krajach europejskich. Efektem dziaa zmierzajcych do zmniejszenia materiaochonnoci, wodochonnoci i energochonnoci nie moe jednak by ograniczanie mieszkacom dostpu do tych zasobw, ani spadek wskanikw rozwoju gospodarczego. W zakresie gospodarki odpadami naley ograniczy iloci ich powstawania oraz doprowadzi do gospodarczego wykorzystania wszystkich moliwych skadnikw odpadw. Zwikszenie efektywnoci energetycznej moe zosta osignite poprzez zmniejszenie energochonnoci podczas procesw produkcyjnych, zwikszenie efektywnoci wytwarzania energii oraz zmniejszenie strat w przesyce energii. Cele krtkookresowe 2009 2012: Dziaalno szkoleniowa i informacyjna lokalnych przedsibiorcw, ktrzy poprzez modernizacj swoich procesw produkcyjnych mog ograniczy opaty za gospodarcze korzystanie ze rodowiska, Modernizacja procesw technologicznych w kierunku osignicia najlepszej dostpnej techniki, Wspieranie i intensyfikacja stosowania zamknitych obiegw wody w przedsibiorstwach, Wspieranie dziaa prowadzcych do minimalizacji zuycia materiaw, wody, energii i iloci wytwarzanych odpadw.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
53
_________________________________________________________________________________________________________________
5.2. Energia odnawialna. 5.2.1. Stan wyjciowy.

Odnawialne rdo energii to rdo wykorzystujce w procesie przetwarzania energi wiatru, promieniowania sonecznego, geotermaln, fal, prdw i pyww morskich, spadku rzek oraz energi pozyskiwan z biomasy, biogazu wysypiskowego, a take z biogazu powstaego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ciekw albo rozkadu skadowanych szcztek rolinnych i zwierzcych. Do surowcw odnawialnych nale: - energia wd, - energia geotermalna, - energia soneczna, - energia wiatru, - biomasa (drewno, soma, odchody zwierzt), - biogaz. W ostatnich latach zauwaa si wzrost zuycia energii pochodzcej ze rde odnawialnych (OZE). Zawdziczamy to coraz wikszej wiadomoci ekologicznej spoeczestwa. Odnawialne rda energii s nieszkodliwe dla rodowiska i s praktycznie niewyczerpane. Niesie to za sob liczne korzyci, m. in.: - ekologiczne ogranicza zuycie paliw kopalnych, zmniejsza emisj gazw i pyw do atmosfery zwaszcza emisj CO2, co w dalszej mierze prowadzi do zmniejszenia efektu cieplarnianego, - gospodarcze zwiksza bezpieczestwo energetyczne kraju, - spoeczne poprawia wizerunek regionu wdraajcego technologie przyjazne rodowisku, moliwy jest rwnie rozwj lokalnego rynku pracy. Przy moliwoci wykorzystania energii ze rde odnawialnych wzito pod uwag nastpujce rodzaje odnawialnych rde energii: wiatr, soce, wod biomas (uprawa wierzby, somy, drewna) oraz biogaz (oczyszczalnie ciekw, skadowiska odpadw, hodowla trzody chlewnej byda oraz drobiu).
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
54
_________________________________________________________________________________________________________________
Energia wiatru jest to energia kinetyczna poruszajcych si mas powietrza. Prdko wiatru, czyli przemieszczania si mas powietrza zawiera w sobie ogromne zasoby energii i jest praktycznie niewyczerpalne. Z jednego km2 powierzchni ziemi, nawet przy mao sprzyjajcych warunkach wietrznych, mona uzyska redni moc ok. 250 750 kW i odpowiednio - redni roczn produkcje energii od 500 do 1600 MWh. Wiatr jest czystym rdem energii nie powodujcych adnych zanieczyszcze do atmosfery. By uzyska moc ok. 1 MW mocy, rednica wirnika turbiny musi wynosi ok. 50 m. W zwizku z powyszym elektrownie wiatrowe wymagaj stosunkowo duej powierzchni i musz lokalizowane na otwartych przestrzeniach z dala od wikszych miejscowoci. Uciliwy moe by rwnie stay, monotonny o niskich czstotliwociach haas obracajcych si opat wirnika. Z analizy mapy kierunkw i si wiatru Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej wynika, e gmina Bodzechw znajduje si w strefie korzystnej, w ktrej rednioroczna prdko wiatru wynosi ok. 10m/s. Uyteczna prdko wiatru dla potrzeb energetycznych wynosi, co najmniej 4 m/s. Ponadto znaczenie w tego typu inwestycjach maj rwnie: odlego od osad ludzkich zgodnie z przepisami nie moe by mniejsza, ni 0,5 km; ograniczenia wynikajce z haasu, jaki powoduj turbiny, uksztatowanie terenu najlepszy jest teren paski, trawiasty, blisko drg dojazdowych ze wzgldw ekonomicznych, blisko przyczy energetycznych redniego -15 kV (moliwo bezporedniego podczenia turbiny o mocy max 6 MW) i wysokiego napicia -110 kV (budowa stacji przekanikowej) - moliwo sprzeday energii. Projektowanie farmy wiatrowej wymaga take kompromisu pomidzy oszczdnoci powierzchni a opacalnoci produkcji. Zakada si, e na 1 MW zainstalowanej mocy naley przeznaczy ok. 10 ha. Energia soneczna jest dla ziemi pierwotnym rdem energii. Energi soneczn mona wykorzysta do produkcji energii elektrycznej, do produkcji ciepej wody, bezporednio poprzez zastosowanie specjalnych systemw do jej pozyskiwania i akumulowania. Promieniowanie soneczne jest to strumie energii emitowany przez Soce rwnomiernie we wszystkich kierunkach.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
55
_________________________________________________________________________________________________________________
Graniczn moc, jak mona uzyska bezporednio z energii sonecznej na jednym metrze kwadratowym, jest tzw. staa soneczna, ktra wynosi rednio 1 367 W/m2 i jest moc promieniowania sonecznego docierajc do zewntrznej warstwy atmosfery. Cz tej energii jest odbijana lub pochaniana przez atmosfer, wic efektywnie wykorzysta przy powierzchni Ziemi moemy do 1000 W/m2. Ze wszystkich rde energii, energia soneczna jest najbezpieczniejsza. W gminie Wojciechowice generalnie istniej dobre warunki do powszechnego wykorzystania energii sonecznej. Najwiksze szanse rozwoju maj technologie konwersji technicznej oparte na wykorzystaniu kolektorw sonecznych. Roczna gsto promieniowania sonecznego na terenie gminy wynosi ok. 985 KWh/m2, natomiast rednie usonecznienie wynosi 1600 godzin na rok. Obecnie Urzd Gminy nie posiada informacji na temat lokalizacji kolektorw sonecznych na terenie gminy. Rysunek Nr 6. Schemat sonecznej instalacji przygotowania ciepej wody uytkowej.
A kolektor soneczny, B pompa, C grzejnik pomocniczy, D ciepa woda uytkowa, E woda powrotna. Energia geotermalna - to energia wydobytych na powierzchni ziemi wd geotermalnych. Energi t zaliczamy do kategorii energii odnawialnej, bo jej rdo - gorce wntrze kuli
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
56
_________________________________________________________________________________________________________________
ziemskiej - jest praktycznie niewyczerpalne. W celu wydobycia wd geotermalnych na powierzchni wykonuje si odwierty do gbokoci zalegania tych wd. W pewnej odlegoci od otworu czerpalnego wykonuje si drugi otwr, ktrym wod geotermaln po odebraniu od niej ciepa, wtacza si z powrotem do zoa. Wody geotermalne s z reguy mocno zasobne, jest to powodem szczeglnie trudnych warunkw pracy wymiennikw ciepa i innych elementw armatury instalacji geotermalnych. Energi geotermaln wykorzystuje si w ukadach centralnego ogrzewania jako podstawowe rdo energii cieplnej. Drugim zastosowaniem energii geotermalnej jest produkcja energii elektrycznej. Jest to opacalne jedynie w przypadkach rde szczeglnie gorcych. Zagroenie jakie niesie za sob produkcja energii geotermicznej to zanieczyszczenia wd gbinowych, uwalnianie si radonu, siarkowodoru i innych gazw. W 1999r. na zlecenie Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi Polskiej Akademii Nauk opracowano Studium moliwoci wykorzystania energii geotermalnej w wojewdztwie witokrzyskim. Na podstawie powyszej analizy budowy geologicznej stwierdzono, i na terenie wojewdztw witokrzyskiego nie ma korzystnych warunkw geotermalnych. W rejonie Kielc wystpuj ujcia wd o duej wydajnoci i temperaturze ok. 9 11 C istniej perspektywy dla tzw. geotermiki niskich temperatur. Geotermia niskiej entalpii (niskotemperaturowa) - temperatura rda ciepa (wd podziemnych i ska) < 20C, energia odzyskiwania jest przy pomocy geotermalnych pomp ciepa (geotermia pytka) jest moliwa do powszechnego stosowania na terenie caej gminy. Biogaz powstaje w procesie beztlenowej fermentacji odpadw organicznych. W procesie fermentacji beztlenowej do 60% substancji organicznej zamieniany jest w biogaz. Wykorzystywany do celw energetycznych powstaje w wyniku fermentacji: odpadw organicznych na wysypiskach mieci, odpadw zwierzcych w gospodarstwach rolnych, osadw ciekowych w oczyszczalniach ciekw. Nieoczyszczony biogaz skada si w ok. 65% (w granicach 50-75%) z metanu i w 35% z dwutlenku wgla oraz domieszki innych gazw (np. siarkowodoru, tlenku wgla), jego
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
57
_________________________________________________________________________________________________________________
warto opaowa waha si w granicach 17-27 MJ/m3 (Megaduli na metr szecienny biogazu, w warunkach normalnych, czyli 0C i 105 Pa) i zaley gwnie od zawartoci metanu. Biogaz wysypiskowy w warunkach optymalnych z jednej tony odpadw komunalnych moe powsta 400 500 m3 gazu wysypiskowego. Jednak w rzeczywistoci nie wszystkie odpady organiczne ulegaj penemu rozkadowi, a przebieg fermentacji zaley od szeregu czynnikw. W zwizku z powyszym przyjmuje si, e z jednej tony odpadw powstaje ok. 200 m3 gazu. Na ternie gminy Wojciechowice nie ma jednak zlokalizowanych skadowisk odpadw komunalnych. Biogazownie rolnicze w gospodarstwach hodowlanych powstaj znaczne iloci odpadw, ktre mog by wykorzystane do produkcji biogazu. Z 1 m3 pynnych odchodw mona uzyska rednio 20 m3 biogazu, a z 1 m3 obornika 30 m3 biogazu, o wartoci energetycznej ok. 23 MJ/m3. W praktyce jednak instalacje do pozyskania biogazu maj szanse powsta jedynie w duych gospodarstwach hodowlanych. Biogaz z oczyszczalni ciekw potencja techniczny dla wykorzystania biogazu z oczyszczalni ciekw do celw energetycznych jest bardzo wysoki. Standardowo z 1m3 osadu (4-5% suchej masy) mona uzyska 10 20 m3 biogazu o zawartoci ok. 60 % metanu. Do bezporedniej produkcji biogazu najlepiej dostosowane s oczyszczalnie biologiczne. Oczyszczalnie ciekw maj wysokie zapotrzebowanie wasne, zarwno na energi elektryczn jak i ciepln. Z przyczyn ekonomicznych pozyskiwanie biogazu dla celw energetycznych jest uzasadnione tylko na wikszych oczyszczalniach ciekw przyjmujcych rednio ponad 8 000 10 000 m3 ciekw na dob. Biomasa s to substancje pochodzenia rolinnego lub zwierzcego, ktre ulegaj biodegradacji pochodzce z produktw, odpadw i pozostaoci z produkcji rolnej oraz lenej, a take z przemysu przetwarzajcego ich produkty. Do celw energetycznych wykorzystuje si najczciej: - drewno o niskiej jakoci technologicznej oraz odpady, - odchody zwierzt, - osady ciekowe, - som, makuchy i inne odpady produkcji rolniczej,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
58
_________________________________________________________________________________________________________________
- wodorosty uprawiane specjalnie w celach energetycznych, - odpady organiczne np. wysodki buraczane, odygi kukurydzy, trawy, lucerny, - oleje rolinne, tuszcze zwierzce. Z 1 ha produkcji rolnej rednio zbiera si ok. 10 Mg biomasy, co stanowi rwnowarto 5 Mg wgla kamiennego. Powstajcy gaz cieplarniany CO2, jest asymilowany przez roliny wzrastajce na polach, wic jego ilo w atmosferze nie zwiksza si. Zawarto popiow przy spalaniu biomasy wynosi ok. 1%. Dla porwnania przy spalaniu wgla kamiennego gorszej jakoci moe powstawa nawet do 20% popiou. Spalanie biomasy jest uwaane za korzystniejsze dla rodowiska ni spalanie paliw kopalnych, gdy zawarto szkodliwych pierwiastkw (przede wszystkim siarki) w biomasie jest nisza, a powstajcy w procesie spalania dwutlenek wgla wytworzony zosta w nieodlegej przeszoci z dwutlenku wgla zawartego w biosferze. Natomiast dwutlenek wprowadzony do rodowiska przy spalaniu paliw kopalnych jest dodatkowym dwutlenkiem wgla wnoszonym do atmosfery, zwikszajcym globalne ocieplenie. Wad biomasy stosowanej do spalania jest wydzielanie si szkodliwych substancji podczas spalania biaek i tuszczy. Obecnie wykorzystywana w przemyle energetycznym biomasa pochodzi gwnie z rolnictwa i lenictwa. Najwaniejszym rdem s odpady drzewne i soma. Wiksz cz odpadw drzewnych wykorzystuje si w miejscu ich powstania (przemys drzewny) gwnie do produkcji ciepa lub par uytkowanych w procesach grzewczych i technologicznych. W przypadku somy, cenna energetycznie a zarazem nie przydatna w rolnictwie jest soma rzepakowa i sonecznikowa. Popularne staj si rwnie uprawy wierzby energetycznej. Produkcja eko - paliw jest szans dla terenw wiejskich. Szanse maj tereny gleb sabszych, na ktrych mogyby by produkowane surowce do bioetanolu, jak i regiony gleb lepszych gdzie mogyby rozwin si produkcje rzepaku. Energia wd powierzchniowych wykorzystywana jest do produkcji w pooonych na rzekach lub jeziorach elektrowniach wodnych. Pobr wd dla potrzeb energetycznych jest bardzo korzystny zarwno ze wzgldw ekologicznych, jak i ekonomicznych. Na skutek spitrzania wody powstaj zrnicowane ekosystemy, zwiksza si retencja wd powierzchniowych i gruntowych, co w konsekwencji polepsza stosunki gruntowo - wodne.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
59
_________________________________________________________________________________________________________________
Energia wd powierzchniowych moe zosta wykorzystana na istniejcych lub planowanych zbiornikach wodnych.

Cel: Zwikszenie wykorzystania odnawialnych rde energii na terenie gminy

Cele krtkookresowe 2009 2012: Propagowanie i edukacja ekologiczna mieszkacw gminy w zakresie zagadnie dotyczcych odnawialnych rde energii, Zwikszenie wykorzystania biomasy wykorzystywanej do produkcji energii elektrycznej i ciepa, Wsparcie finansowe budowy nowych instalacji OZE,
5.3. Ksztatowanie zasobw wodnych i ochrona przed powodzi. 5.3.1. Stan wyjciowy.
Polska od kilku lat wprowadza nowy system zarzdzania zasobami wodnymi. Ma on na celu zmian podejcia do gospodarowania wodami i stworzenie systemu uwzgldniajcego integracj dziaa w sferze gospodarki wodnej z takimi dziedzinami jak rolnictwo, lenictwo, ochrona przyrody, planowanie przestrzenne, energetyka, transport, przemys, gospodarka komunalna oraz zaangaowanie spoeczestwa. Rozwijanie wsppracy pomidzy wszystkim stronami zaangaowanymi w problematyk gospodarki wodnej bdzie stanowio w nadchodzcych latach podstaw polityki w tym zakresie.
5.3.1.1. Powodzie.
Jak wynika z Projektu Programu Ochrony rodowiska dla Wojewdztwa witokrzyskiego na lata 2007 2015 oraz z Wojewdzkiego Planu Reagowania Kryzysowego wojewdztwo witokrzyskie znajduje si wrd piciu najbardziej naraonych na niebezpieczestwo powodzi wojewdztw w Polsce. Jego obszar jest gwnie naraony na wystpowanie wezbra
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
60
_________________________________________________________________________________________________________________
w okresie od marca do kwietnia oraz od czerwca do sierpnia. Nieregularno przepyww w rzekach zwiksza ryzyko wystpienia wezbra. W zwizku z tym przyczyny wystpowania wezbra rzecznych zwizane s z okrelonymi porami roku i dzieli si na wezbrania roztopowe (wczesnowiosenne) oraz wezbrania opadowe (letnie). Dla wojewdztwa witokrzyskiego najwikszym zagroeniem s wylewy Wisy spowodowane opadami na Podkarpaciu, w Beskidach i Tatrach. Opady te powoduj wezbrania w prawostronnych dopywach Wisy, a te z kolei s przyczyn powstawania tzw. cofki przy ujciu lewostronnych dopyww Wisy. Powstanie cofki powoduje zalewanie dolin rzecznych. Ochrona ludzi i mienia przed powodzi realizowana jest w szczeglnoci przez zachowanie i tworzenie systemw retencji wd w tym sieci zbiornikw z rezerw powodziow (m. in. budowa zbiornikw maej retencji), racjonalne uytkowanie budowli przeciwpowodziowych w tym m.in. utrzymanie waw przeciwpowodziowych, odpowiednie ksztatowanie zagospodarowania przestrzennego tych terenw oraz dziaania organizacyjne (wczesne ostrzeganie, obserwacja przepyww itp.). Wanym elementem w przeciwdziaaniu zagroeniom powodziowym jest prowadzenie obserwacji stanu wd powierzchniowych na wodowskazach oraz edukacja w tym zakresie. Mieszkacy i uytkownicy terenw zagroonych powinni by systematycznie informowani o: - potencjalnym i rzeczywistym zasigu powodzi, - lokalnym systemie ochrony przeciw powodziowej, - waciwych sposobach zachowania si podczas powodzi, - metodach zabezpieczenia si w tym okresie, - metodach zabezpieczenia budynkw przed powodzi, - metodach likwidacji jej skutkw.
5.3.1.2. Susze.
Niekorzystnym zjawiskiem klimatycznym wystpujcym na terenie Polski s susze. Zjawisko to jest wynikiem wyksztacenia si stacjonarnego wyu nad Europ wschodni powodujcego wystpienie nawet kilkutygodniowych okresw bezdeszczowych. Wystpowanie susz nie jest regularne. Trudno te wyranie wyodrbni obszary najbardziej i najmniej naraone na susze, cho z danych statystycznych z wielolecia wynika, i wystpuj one najczciej w Polsce
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
61
_________________________________________________________________________________________________________________
rodkowej, zachodniej i wschodniej. Wystpowanie suszy uzalenione jest od czynnikw, ktre decyduj o regularnoci cyklu hydrologicznego tj. wielkoci i czstotliwoci opadw atmosferycznych, reimu odpywu, zdolnoci retencyjnych podoa. Porednio take na cykl hydrologiczny wpywa zdrowotno i odporno ekosystemw, ktra moe by osabiana przez zanieczyszczenia emitowane do rodowiska. Skutkiem suszy jest zakcenie bilansu wodnego danego obszaru, ktre wpywa negatywnie na wegetacj rolin powodujc due uciliwoci i straty ekonomiczne w rolnictwie, osabia take wydajno przemysu bazujcego na lokalnych zasobach wodnych czy wreszcie ogranicza moliwoci wykorzystania wody w gospodarce komunalnej. Od poowy ubiegego wieku susze na terenie wojewdztwa witokrzyskiego wystpoway kilkakrotnie, czasami przez dwa lub trzy lata z rzdu. W ostatnim czasie susza nawiedzia region w roku 2003, a take latem roku 2006 (kilkutygodniowy okres bezdeszczowy od czerwca do sierpnia), kiedy to skutki suszy odczuwalne byy prawie w caym kraju. Gwne zagroenia i problemy: - Brak rozwiza systemowych przeciwdziaajcych skutkom suszy, - Brak rozwiza systemowych odnonie utrzymania wyeksploatowanych urzdze wodnych.

Cel: Trway i zrwnowaony rozwj zasobw wodnych gminy oraz efektywna ochrona przed powodzi i susz

Cele krtkookresowe 2009 2012: Realizacja programu maej retencji na szczeblu gminnym, Zwikszenie retencji wd powierzchniowych, Zwikszenie retencji glebowej, Poprawa warunkw wodnych na terenach wymagajcych szczeglnej ochrony, Wyznaczanie obszarw zalewowych, Zachowanie niezabudowanych terenw zalewowych, PROJEKT
____________________________________________________________________________________________________________
62
_________________________________________________________________________________________________________________
Zachowanie terenw podmokych, Waciwe utrzymanie wd i urzdze wodnych, Modernizacja istniejcego systemu melioracyjnego (nawadniajcego i odwadniajcego), Naleyte utrzymanie koryt rzecznych, Modernizacja uj wody, Dziaanie wodooszczdne optymalizacja zuycia wody przy jednoczesnym tworzeniu rezerw wd w postaci uj awaryjnych i rezerwowych.
6. Poprawa jakoci rodowiska i bezpieczestwa ekologicznego. 6.1. Zasoby wodne i gospodarka wodnociekowa. 6.1.1. Stan wyjciowy. 6.1.1.1. Wody powierzchniowe.
Gmina Wojciechowice ley w lewobrzenym dorzeczu Wisy, w obrbie trzech zlewni II rzdu: od poudnia - w zlewni Opatwki, od wschodu - w zlewni kanau Oarw - Wisa, od centrum i pnocnego zachodu w zlewni Kamiennej, z jej dopywem rzeczk Przepa. Granice wododziaw przebiegaj wzdu linii kolejowej Ostrowiec-Sandomierz, midzy zlewni Kamiennej, a zlewni kanau Oarw - Wisa. Na poudniu od miejscowoci Balbinw, przez Koloni Lisw do miejscowoci opata oraz midzy miejscowoci Wlonice a Kunice przebiega wododzia midzy Kamienn a Opatwk. Wojciechowice maj bardzo zrnicowan sie rzeczn, ale aden ciek, jak i rzeczka Przepa nie maj wikszego znaczenia dla gospodarki wodnej gminy. Cieki wodne przyczyniy si do bardzo znacznego uksztatowania rzeby terenu i urozmaicenia krajobrazu. Znaczniejsza sie ciekw wystpuje w rodkowej czci gminy tworz gwny nurt Przepaci: ciek od Nowej Wsi, PROJEKT
____________________________________________________________________________________________________________
63
_________________________________________________________________________________________________________________
ciek od Gierczyc, ciek od Podgrochocic (zwany rwnie Wojciechwk), ciek od Podukawki.
Ciek od Bidzin, gwny dopyw Przepaci na obszarze gminy, zbierajcy wody z soectw wschodnich i centralnych, czy si z Przepaci na terenie soectwa Drygulec. Na terenie Gminy mielw Przepa czy si z Krzczonowiank, by razem uj do Kamiennej na pnoc od mielowa. Powierzchnia cakowita zlewni Krzczonowianki (wraz z Przepaci) wynosi 127,7 km2, natomiast zlewnia samej Przepaci do ujcia do Krzczonowianki wynosi 62,2 km2. Zlewnia Przepaci obejmuje 72 % powierzchni Gminy Wojciechowice. Na pnocnym wschodzie gminy, z zachodu od miejscowoci ugi pynie ciek od ug, nalecy ju do zlewni kanau Oarw - Wisa. Na wschodzie przez teren soectwa Wlonice pynie ciek od Janowic, gincy w rejonie wsi Chrapanw (Gmina Oarw). Na poudniu gminy najduszym ciekiem - dopywem Opatwki, jest ciek od Lisowa, zbierajcy wody podrzdnych ciekw: od Adamowa i od Sadowic. Zlewnia caej Opatwki wynosi 281,5 km2, natomiast zlewnia cieku od Lisowa wynosi 45 km2 i prawie w caoci znajduje si w Gminie Wojciechowice. Brak jest ciekw wodnych w soectwach opata i Mierzanowice. Istniejca sie rzeczna jest wzbogacona sieci roww melioracyjnych dolin rzecznych na obszarze soectw Stodoy Kolonia, Stodoy Wie, Koszyce, Wojciechowice. Powierzchnie zmeliorowanych gruntw wynosi 659,93 ha, a dugo roww melioracyjnych wynosi 37,8 km. Na terenie gminy nie ma znaczcych zbiornikw wodnych. Niewielkie zbiorniki wodne wystpuj w Podgajcze (soectwo Drygulec), Jasicach (zbiorniki stabilizacyjne oczyszczalni ciekw) oraz mae zbiorniki rdpolne w soectwach: Kunice, Gierczyce, Bidziny, opata. Jedyny zbiornik retencyjny o powierzchni 0,52 ha i pojemnoci 4,8 ty. m 3, znajduje si w Bidzinach. Jako wd powierzchniowych. W 2007r. monitoring jakoci wd powierzchniowych prowadzony by zgodnie z Programem monitoringu rodowiska wojewdztwa witokrzyskiego na lata 2007 2009 zaakceptowanym do realizacji przez Wojewod witokrzyskiego i zatwierdzonym przez Gwnego Inspektora Ochrony rodowiska. Program badawczy obejmowa kontrol jakoci
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
64
_________________________________________________________________________________________________________________
wd powierzchniowych w 34 punktach pomiarowo kontrolnych, zlokalizowanych w 29 rzekach wojewdztwa, zgodnie z okrelonym zakresem i czstotliwoci bada. Pobr prb do bada i oznaczenia analityczne wykonao Laboratorium Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska posiadajce Certyfikat Akredytacji Laboratorium Badawczego AB 106. Ocen jakoci wd powierzchniowych wykonano na podstawie Rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 20 sierpnia 2008r. w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych czci wd powierzchniowych (Dz. U. z 2008r. Nr 162, poz. 1008) Klasyfikacja dla prezentowania stanu wd powierzchniowych obejmuje 5 klas jakoci tych wd: 1) Klasa I oznacza bardzo dobry stan ekologiczny, 2) Kasa II , oznacza dobry stan ekologiczny 3) Klasa III oznacza umiarkowany stan ekologiczny 4) Klasa IV oznacza saby stan ekologiczny 5) Klasa V oznacza zy stan ekologiczny Okrelenia jakoci wd powierzchniowych wykonanej w 2008 roku przez Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Kielcach dokonano dla poszczeglnych badanych punktw pomiarowych. Podstaw okrelenia klas jakoci wd powierzchniowych stanowiy wartoci graniczne wskanikw jakoci wody w poszczeglnych klasach. Na terenie gminy Wojciechowice nie dokonywano okrelenia jakoci wd
powierzchniowych. Badania wykonano na rzece Kamienna w odcinku od Przepaci do ujcia a take na rzece Opatwka w Supczy. Wrd wskanikw decydujcych o klasie czystoci wody w Kamiennej i Opatwce dokonano klasyfikacji na podstawie poniszych wskanikw: 1. Wskaniki bakteriologiczne: Liczba bakterii grupy coli typu kaowego, Oglna liczba bakterii grupy coli, Chlorofil a, Barwa. PROJEKT
2. Wskaniki biologiczne: 3. Wskaniki fizyczne:
____________________________________________________________________________________________________________
65
_________________________________________________________________________________________________________________
Tabela Nr 10. Wyniki klasyfikacji oglnej w badanych punktach pomiarowych rzek w roku 2008. L.p. Rzeka / Stan ekologiczny / potencja Stan chemiczny Stan Punkt ekologiczny JCWP JCWP wd w pomiarowy Klasa ppk Wskaniki Klasa Dobry Wskaniki wska. decydujce stanu / decydujce poniej 1. Kamienna od II BZT5 Przepaci / II Azot Kjeldahla Wola II Azot amonowy Pawowska II Fosfor oglny III Fitobentos III bn Makrofity bn Makrobentos Z 2. Opatwka od Tlen rozp. ychawy do BZT5 ujcia / Ogl. wgiel org.g Supcza bn Makrobentos Oznaczenia: - dobry stan ekologiczny (II klasa), dobry i powyej dobrego potencja ekologiczny - umiarkowany stan / potencja ekologiczny (III klasa), - zy stan / potencja ekologiczny (V klasa), zy stan wd JCWP, przekroczenie norm dla klasy II elementw fizykochemicznych Z zy stan wd, bn brak norm dla badanego wskanika biologicznego. Wyniki oglnej klasyfikacji w kadym z badanych punktw pomiarowych wd powierzchniowych oraz stenia rednioroczne, maksymalne i minimalne wskanikw zadecydoway o klasie jakoci wody. Wyej wymienione wskaniki wskazyway, i wody w rzece Kamienna oraz Opatwki s wodami o zej jakoci Klasy V.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
66
_________________________________________________________________________________________________________________
Rys. Nr 7. Ocena stanu wd powierzchniowych wojewdztwa witokrzyskiego w 2008 roku.
6.1.1.2. Wody podziemne.

Pod wzgldem hydrogeologicznym rejon gminy Wojciechowice naley do Regionu witokrzyskiego. W regionie tym wody wystpuj w kilku pitrach wodononych: rodkowodewoskim, grnodewoskim, permotriasowym, grnojurajskim oraz czwartorzdowym. Najwiksze znaczenie dla zaopatrzenia w wod maj poziomy wodonone permu, triasu i jury. Pnocne krace gminy le na Gwnym Zbiorniku Wd Podziemnych GZWP 420 Wierzbica Ostrowiec o powierzchni cakowitej ok. 659 km2 i obszarze zasilania 833 km2. Zatwierdzone zasoby wodne tego zbiornika wynosz 6 462,9 m3/h. Gmina nie pobiera wody
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
67
_________________________________________________________________________________________________________________
z tego zbiornika. Uytkowy Zbiornik Wd Podziemnych obejmuje rodkowo-zachodni cz gminy. Na tym obszarze wyrnia si trzy wyranie zrnicowane rejony hydrogeologiczne: rejon I - obejmujcy utwory dewonu, permu i jury (lias i dogger) i cechujcy si bardzo nisk i nisk zasobnoci wd podziemnych. Wydajno uj na tym rejonie nie przekracza 30 mVh, rejon II - obejmujcy utwory jury (malm, piaskowce doggeru), cechujcy si rednimi zasobnociami wody, powyej 30 m /h, rejon III - obejmujcy utwory triasu (wapie muszlowy). W rejonie tym zasobno uj jest bardzo wysoka, przekraczajca nawet 100 m3/h. Na tym obszarze znajduje si podstawowe ujcie wd podziemnych na cele konsumpcyjne i gospodarcze - ujcie Gierczyce". Badanie monitoringowe na terenie wojewdztwa witokrzyskiego wykonane w 2006r. wykonane przez Pastwowy Instytut Geologiczny obejmoway 31 punktw pomiarowych sieci krajowej. aden z punktw pomiarowych nie by zlokalizowany na terenie gminy Wojciechowice. W Tabeli Nr 11 przedstawiono wyniki bada Nr 301/118/N/09 wykonane przez Powiatow Stacj Sanitarno-Epidemiologiczn Oddzia laboratoryjny w Sandomierzu jakoci wody przeznaczonej do spoycia pobranej z ujcia Gierczyce. Tabela 11. Jako wdy przeznaczonej do spoycia z ujcia Gierczyce. Badane parametry Wynik Jednostka Mtno Barwa Zapach w 25C Smak Odczyn Przewodno elektrolityczna Waciwa w 25C Twardo oglna elazo Amoniak Azotyny Azotany Mangan Liczba bakterii na agarze w tem.
0,29 <5 akceptowalny akceptowalny 7,5 617 <0,04 <0,04 0,02 11 <0,04 PROJEKT
NTU mg/dm3 pH S/cm mg/dm3 mg/dm3 mg/dm3 mg/dm3 mg/dm3 mg/dm3 j.k.t. / 1cm3
Warto dopuszczalna* 1 15 akceptowalny akceptowalny 6,5 9,5 2500 60 - 500 0,200 0,050 0,50 50 0,050 100 68
____________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________
22C metoda pytkowa Liczba bakterii na agarze w tem. j.k.t. / 1cm3 50 36C metoda pytkowa Liczba bakterii grupy coli metoda 0 j.k.t. / 100cm3 0 filtrw membranowych Liczba bakterii Escherichia coli 0 j.k.t. / 100cm3 0 metoda filtrw membranowych Liczba Enterokokw kaowych 0 j.k.t. / 100cm3 0 metoda filtrw membranowych *W badanym zakresie jako wody odpowiada Rozporzdzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakoci wody przeznaczonej do spoycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr 61, poz. 417). rdem zanieczyszcze wd podziemnych mog by przede wszystkim zanieczyszczenia przedostajce si z powierzchni m. in. infiltrujce wody opadowe i roztopowe z terenw rolniczych, przemysowych i komunikacyjnych. Przecieki z nieszczelnych instalacji kanalizacyjnych, zbiornikw bezodpywowych, wycieki ze zbiornikw i instalacji (np. paliwowych), odprowadzanie wd popucznych ze stacji uzdatniania wody, wody opadowe z kanalizacji deszczowej.
6.1.1.3. Gospodarka wodno ciekowa.

Przepisy prawne Unii Europejskiej w zakresie odprowadzania i oczyszczania ciekw komunalnych okrelone zostay w szczeglnoci w dyrektywie Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 roku, dotyczcej oczyszczania ciekw komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991 r., str. 40-52, z pn. zm.; Dz. Urz. WE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t.002, str. 26), zwane dalej dyrektyw 91/271/EWG. Krajowy Program Oczyszczania ciekw Komunalnych (KPOK) okrela dziaania, ktre bd podejmowane do koca okresu przejciowego, wynegocjowanego dla tej dyrektywy tj. do koca 2015 r., a take dla okresw porednich 2005r., 2010r. 2013r. Program stanowi spis przedsiwzi zaplanowanych do realizacji w zakresie zbierania i oczyszczania ciekw komunalnych (budowy, rozbudowy i/lub modernizacji oczyszczalni ciekw komunalnych i systemw kanalizacji zbiorczej) w aglomeracjach w celu prawidowego i uporzdkowanego procesu implementacji dyrektywy 91/271/EWG
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
69
_________________________________________________________________________________________________________________
Podstawowym ujciem wody na cele zaopatrzenia ludnoci w wod jest ujcie w Gierczykach ujmujce wod z utworw triasowych. Pozwala ono w peni zaspokoi potrzeby mieszkacw gminy oraz sprzeda nadmiar wody do miejscowoci Nikisiaka Dua w gminie Opatw, Borzcin w gminie Wilczyce oraz Mczennice i Studzianki w gminie Lipnik. Jedynie soectwo Wlonice ze wzgldw techniczno ekonomicznych jest zaopatrywane w wod z ujcia miw w gminie Oarw. Zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym z dnia 10.10.2002r. wydanym przez Starost Opatowskiego z ujcia w Gierczycach moliwy jest pobr wd w iloci: Qmax d = 1836 m3/dob Qr d = 1464 m3/dob Qmax h = 76,5 m3/h za pomoc dwch studni wierconych o nastpujcych parametrach technicznych:
studnia podstawowa S 2, pompa gbinowa o wydajnoci Q = 60 96 m3/h
przy H = 85 70 m supa wody, Qe = 109,0 m3 / perzy depresji Se = 2,8m
studnia awaryjna S 1, pompa gebinowa o wydajnoci Q = 60 96 m 3/h przy
H = 85 70 m supa wody, Qe = 79,3 m3 / perzy depresji Se = 9,8m Studnie te s eksploatowane naprzemiennie. Ujcie w Gierczycach posiada jeszcze jedn studni nie objt powyszym pozwoleniem wodnoprawny na pobr wd podziemnych, ktra jest studni zapasow. Woda z tego ujcia jest bardzo dobrej jakoci i nie wymaga uzdatniania. Prowadzone na bieco analizy kontrolne wykazuj, e spenia ona wymogi wody przeznaczonej do spoycia przez ludzi. Wyniki jakoci wody zostay przedstawione w Tabeli Nr 11. Bilans wody w 2008r. przedstawiono w Tabeli Nr 12. Tabela Nr 12. Bilans wody w 2008r. w Gminie Wojciechowice.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
70
_________________________________________________________________________________________________________________
Lp. 1. 2. 3. 4.
Bilans wody Ilo wody Jednostka miary Woda wydobyta 184 020 m3 Woda zakupiona z ujcia miw 2 800 m3 Woda sprzedana ssiednim gminom 52 800 m3 Zuycie wody przez mieszkacw gminy 134 020 m3
W 2008r na terenie gminy Wojciechowice dugo sieci wodocigowej rozdzielczej wynosi 154,4 km, dugo przyczy wynosi 34,4 km. Stopie zwodocigowania wynosi 100%. Do sieci wodocigowej podczonych jest 1 226 budynkw z terenu gminy. W 2008r rednie zuycie wody w cigu roku na jednego mieszkaca wynioso 31,96 m3. Obecna dugo sieci kanalizacyjnej wynosi 25,144 km. Przyczonych do sieci jest 214 budynkw mieszkalnych. Sie kanalizacyjna znajduje si w miejscowociach: Wojciechowice, Mikuowice i Drygulec oraz 6 szt. przyczy w miejscowoci Bidziny. Powstajce na terenie gminy cieki komunalne odprowadzane s do mechaniczno biologicznej oczyszczalni ciekw Jasicach. Zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym Nr RO.I-6223-1-7/2002/ak oczyszczone cieki sanitarne pochodzce z oczyszczalni ciekw w Jasicach odprowadzane s do cieku od Bidzin za porednictwem stawu stabilizacyjnego w km 3 + 300 brzegu lewego lub bezporednio do cieku w km 3 + 240 (na czas czyszczenia staww). Dopuszczalna ilo ciekw do zrzutu:
Qr d = 200 m3/d,
Qmax d = 360 m3/d.
Rzeczywista moc przerobowa oczyszczalni ciekw w Jasicach wynosi 469m3/d. Przedmiotowy staw stabilizacyjny suy do odprowadzania ciekw z oczyszczalni w ktrej realizowany jest proces oczyszczania ciekw sanitarnych mieszkacw, ciekw
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
71
_________________________________________________________________________________________________________________
technologicznych
z zakadw
przemysowych
oraz
ciekw
dowoonych
taborem
asenizacyjnym z terenu gminy Wojciechowice. Jako odprowadzanych oczyszczonych ciekw analitycznie spenia warunki podane w pozwoleniu wodnoprawnym oraz w Rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 24 lipca 2006r. w sprawie warunkw, jakie naley speni przy wprowadzaniu ciekw do wd lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczeglnie szkodliwych dla rodowiska wodnego (Dz. U. z 2006r Nr 137, poz. 984 z pn. zm.).
Tabela Nr 13. Wyniki bada jakoci odprowadzanych oczyszczonych ciekw z oczyszczalni w Jasicach. Lp. Badany wskanik Wynik badania Jednostka stenia Warto dopuszczalna 1. BZT5 9,6 mg O2/dm3 30 3 2. Zawiesina oglna 19,8 mg/dm 50 3. Azot oglny 11,6 mg N/dm3 30 3 4. Fosfor oglny 1,15 mg P/dm 5 3 5. Azot amonowy 1,4 mg NNH4/dm 6 6. Odczyn w 20C 7,80 pH Pomimo, e w ostatnich latach nastpi przyrost dugoci sieci kanalizacyjnej jednak nadal s one niewystarczajce i nie obejmuj wszystkich mieszkacw. Na terenie gminy zinwentaryzowanych jest 471 zbiornikw bezodpywowych (szamb) oraz 1 przydomowa oczyszczalnia ciekw. W 2008r. Gminny Zakad Gospodarki Komunalnej wywiz od mieszkacw gminy 2350m3 nieczystoci pynnych. Zostay one wywiezione do oczyszczalni ciekw w Jasicach. W zwizku ze sabo rozwinitym systemem kanalizacji w gminie oraz niezadowalajcym, poziomem obowizkowego wywoenia ciekw z szamb na zlewni oczyszczalni, bardzo znaczna ilo ciekw sanitarnych jest odprowadzane nieszczelnociami zbiornikw (szamb) bezporednio do ziemi, nielegalnymi odprowadzeniami do wd lub do ziemi lub wywoona na pola uprawne lub do ciekw wodnych. W 2008r. oczyszczono 30 450 m3 ciekw. Na podstawie zuycia wody w gminie Wojciechowice w 2008r wynika, i 103 570 m3 nieoczyszczonych ciekw zostao odprowadzonych bezporednio do wd lub do
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
72
_________________________________________________________________________________________________________________
ziemi. W najbliszych latach planowana jest rozbudowa sieci kanalizacyjnej o miejscowoci: Bidziny i Jasice. Tabela Nr 14. Gospodarka komunalna w gminie Wojciechowice w latach 2004 - 2008.
J. m. URZDZENIA SIECIOWE Wodocigi Dugo czynnej sieci rozdzielczej Dugo czynnej sieci rozdzielczej bdcej w zarzdzie bd administracji gminy Dugo czynnej sieci rozdzielczej bdcej w zarzdzie bd administracji gminy, eksploatowanej przez jednostki gospodarki komunalnej Poczenia prowadzce do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania Woda dostarczona gospodarstwom domowym Ludno korzystajca z sieci wodocigowej Kanalizacja Dugo czynnej sieci kanalizacyjnej Dugo czynnej sieci kanalizacyjnej bdcej w zarzdzie bd administracji gminy Dugo czynnej sieci kanalizacyjnej bdcej w zarzdzie bd administracji gminy eksploatowanej przez jednostki gospodarki komunalnej Poczenia prowadzce do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania cieki odprowadzone Ludno korzystajca z sieci kanalizacyjnej Sie gazowa Dugo czynnej sieci ogem Dugo czynnej sieci przesyowej Dugo czynnej sieci rozdzielczej Dugo czynnej sieci ogem Dugo czynnej sieci przesyowej Dugo czynnej sieci rozdzielczej Czynne poczenia do budynkw Odbiorcy gazu Odbiorcy gazu Odbiorcy gazu ogrzewajcy mieszkania gazem Odbiorcy gazu ogrzewajcy mieszkania gazem Zuycie gazu Zuycie gazu Zuycie gazu na ogrzewanie mieszka
2004 153.7 153.7
2005 153.7 153.7
2006 153.7 153.7
2007 153.7 153.7
2008 154.4 154.4
km km
km szt dam3 osoba km km
153.7 1,212 89.4 4,330 2.8 2.8
153.7 1,212 85.5 4,284 2.8 2.8
153.7 1,216 84.2 4,259 2.8 2.8
153.7 1,216 52.6 4,193 2.8 2.8
154.4 1,226 93.3 25.1 25.1
km szt dam3 osoba km km km m m m szt gosp.dom. gosp.dom. gosp.dom. gosp.dom. tys.m3 hm3 tys.m3
2.8 6 19.4 263 127.9 14.8 113.1 635 0.3 0.2 0.20 -
2.8 6 23.0 260 128.0 14.8 113.2 639 336 98 179.10 98.0
2.8 6 19.1 258 127,908 14,760 113,148 641 343 48 206.80 99.4
2.8 6 20.9 254 127,908 14,760 113,148 645 349 52 202.70 103.0
25.1 214 28.1 127,908 14,760 113,148 645 349 52 -
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
73
_________________________________________________________________________________________________________________
Zuycie gazu na ogrzewanie mieszka hm3 0.1 Ludno korzystajca z sieci gazowej osoba 764 760 Korzystajcy z instalacji w % ogu ludnoci Ogem Wodocig % 95.3 95.3 Kanalizacja % 5.8 5.8 Gaz % 16.8 16.9 Sie rozdzielcza na 100 km2 ogem Sie wodocigowa km 178.0 178.0 Sie kanalizacyjna km 3.2 3.2 Sie gazowa km 130.9 131.1 Zuycie wody, energii elektrycznej oraz gazu w gospodarstwach domowych Woda z wodocigw Na 1 mieszkaca m3 19.6 18.9 Na 1 korzystajcego / odbiorc m3 20.6 20.0 Gaz z sieci Na 1 mieszkaca m3 43.9 39.6 Na 1 korzystajcego / odbiorc m3 666.7 533.0
758 95.3 5.8 17.0 177.8 3.2 130.9 18.8 19.8 46.2 602.9
1,036 95.3 5.8 23.5 177.8 3.2 147.9 11.8 12.5 45.6 580.8
100 -
rdo: GUS Kielce 2008r.

Cel: Osignicie lepszego stanu wd powierzchniowych i podziemnych

W celu osignicia dobrego stanu wd powierzchniowych i podziemnych istotne znaczenie maj inwestycje dotyczce budowy i rozbudowy systemw kanalizacyjnych oraz budowa i modernizacja oczyszczalni ciekw. Cele krtkookresowe 2009 2012: Likwidacja nielegalnych odprowadze nieczyszczonych ciekw, Wspieranie monitoringu jakoci wd, Budowa sieci kanalizacyjnej, Budowa przydomowych oczyszczalni ciekw w miejscach gdzie jest to ekonomicznie i technicznie uzasadnione, Budowa kanalizacji deszczowej i separatorw, PROJEKT
____________________________________________________________________________________________________________
74
_________________________________________________________________________________________________________________
Oczyszczenie
ciekw
deszczowych
przed
odprowadzaniem
ich
do
wd
powierzchniowych, Dbao o drono roww melioracyjnych, roww przydronych oraz przepustw pod drogami gminnymi, Modernizacja oczyszczalni ciekw (w przypadku zaistnienia takiej koniecznoci), Budowa indywidualnych systemw oczyszczania ciekw w miejscach gdzie nie jest moliwe wczenie do sieci kanalizacji zbiorczej lub wywoenie nieczystoci z istniejcych szamb do oczyszczalni ciekw, Dziaania edukacyjne i kontrolne w zakresie przeciwdziaania odprowadzaniu nieoczyszczonych ciekw komunalnych do wd lub do ziemi, Budowa lub modernizacja oczyszczalni lub podczyszczalni ciekw przemysowych, Budowa oczyszczalni lub podczyszczalni ciekw pochodzenia rolniczego, Eliminowanie i ograniczanie odprowadzania substancji szczeglnie szkodliwych dla rodowiska wodnego, Wdraanie Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej, Budowa zbiornikw maej retencji.
6.2. Powietrze atmosferyczne. 6.2.1. Stan wyjciowy.

Ochrona powietrza, zgodnie z polskimi przepisami polega na zapobieganiu powstawaniu zanieczyszcze, ograniczaniu lub eliminowaniu zanieczyszcze wprowadzanych do powietrza substancji zanieczyszczajcych w celu zmniejszania ste do dopuszczalnego poziomu, ewentualnie utrzymanie ich na dopuszczalnym poziomie. Powietrze atmosferyczne jest jednym ze skadnikw rodowiska naturalnego, ktry w znacznej mierze decyduje o jakoci ycia czowieka oraz jego otoczenia. Wpywa rwnie na stopie czystoci innych komponentw rodowiska, tj. zakwaszenie gleb, jako wd powierzchniowych i podziemnych, zdrowotno lasw oraz zanieczyszczenia upraw. Zanieczyszczenia powietrza szybko przenosz si na znaczne odlegoci, a dalszej perspektywie oddziaywaj na zmiany klimatu oraz niekorzystne procesy w warstwie ozonowej. O jakoci powietrza na terenie gminy Wojciechowice decyduj nie tylko
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
75
_________________________________________________________________________________________________________________
miejscowe emisje ale i zanieczyszczenia pochodzce z ssiednich gmin czy powiatw, a nawet wojewdztw.
6.2.1.1. rda zanieczyszcze.

Emisja przemysowa Zgodnie z danymi przedstawionymi w Programie Ochrony rodowiska dla Wojewdztwa witokrzyskiego wojewdztwo zajmuje 9 miejsce w kraju pod wzgldem emisji pyw i 8 miejsce pod wzgldem emisji gazw. Na terenie gminy Wojciechowice brak jest zakadw przemysowych, ktre figurowayby na licie zakadw uciliwych dla rodowiska ze wzgldu na emisj zanieczyszcze do powietrza. O jakoci powietrza na terenie gminy Wojciechowice decyduj nie tylko miejscowe emisje ale i zanieczyszczenia pochodzce z ssiednich gmin czy powiatw, a nawet wojewdztw.
Emisja niska. Gwnym rdem zanieczyszcze s procesy spalania, wgiel jest nadal podstawowym paliwem w sektorze energetycznym, komunalnym i mieszkaniowym. Poza tym w ostatnich latach znacznie wzrasta udzia transportu drogowego (w odniesieniu do emisji tlenkw azotu). Znaczny wpyw dla zanieczyszczenia powietrza maja przestarzae kotownie opalane wglem kamiennych niskiej jakoci, o duej zawartoci siarki, pracujce dla potrzeb centralnego ogrzewania oraz mae przedsibiorstwa spalajce wgiel w celach grzewczych i technologicznych. Czsto nie posiadaj one adnych urzdze do celw ochrony powietrza. Gwnym nonikiem energii jest nadal wgiel kamienny, cho sukcesywnie wzrasta wykorzystanie energii z bardziej ekologicznych rde, m.in. gaz ziemny i olej opaowy, co w znacznym stopniu ogranicza emisj zanieczyszcze do rodowiska. Wpyw na stan jakoci powietrza ma rwnie Gwnymi zanieczyszczeniami powietrza s: dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek wgla i py. Wielko emisji pochodzca z tych rde jest trudna do oszacowania i wykazuje zmienno sezonow (cisy zwizek z sezonem grzewczym). Spala si w nich rwnie rne materiay odpadowe, w tym odpady komunalne, ktre mog by rdem emisji dioksyn, poniewa proces spalania jest niezupeny i zachodzi w niedostatecznie wysokich temperaturach. Emisja komunikacyjna.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
76
_________________________________________________________________________________________________________________
Bardzo wanym rdem zanieczyszczenia powietrza jest rwnie transport komunikacyjny. W wyniku spalania paliw w pojazdach samochodowych do atmosfery przedostaj si znaczne iloci zanieczyszcze gazowych, m.in.: tlenki azotu, tlenki wgla, dwutlenek wgla, wglowodory (szczeglnie benzen) oraz pyy zawierajce zwizki oowiu, kadmu, niklu i miedzi. Ponadto zanieczyszczenia komunikacyjne o duym nasileniu mog powodowa powstawanie smogu w okresie zimowym a w okresie letnim, tzw. smogu fotochemicznego, co przyczynia si do powstawania ozonu przyziemnego. Istotne znaczenie posiadaj rwnie zanieczyszczenia powstajce przy cieraniu si opon i nawierzchni drg. Najwiksze stenia emisji znajduj si wzdu cigw komunikacyjnych.
Emisja napywowa. Na stan czystoci powietrza w gminie Wojciechowice moe mie wpyw zakady zlokalizowane w ssiednich gminach a nawet ponadregionalne zanieczyszczenia powietrza z duych orodkw przemysowych. W ssiedztwie gminy Wojciechowice znajduj si nastpujce zakady, ktre mog mie znaczcy wpyw na jako powietrza atmosferycznego na terenie gminy: Celsa Huta Ostrowiec Sp. z o.o., Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o., Grupa Oarw S. A.,
W ostatnich latach zauwaa si spadek oddziaywania przemysu na stan rodowiska.
6.2.1.2. Ocena jakoci powietrza.

Ocena poziomw substancji w powietrzu i klasyfikacja stref w wojewdztwie witokrzyskim za 2008 rok jest sidm z kolei ocen roczn wykonan przy zastosowaniu nowych zasad i kryteriw okrelonych przepisami wprowadzonymi w ycie w 2001 roku ustaw Prawo ochrony rodowiska i w 2002 roku odpowiednimi rozporzdzeniami Ministra rodowiska do tej ustawy. Oceny dokonuje si z uwzgldnieniem dwch grup kryteriw, tj. ustanowionych ze wzgldu na ochron zdrowia ludzi oraz ochron rolin.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
77
_________________________________________________________________________________________________________________
W wyniku dostosowania prawa do wymogw UE podstawowymi aktami prawnymi obowizujcymi w Polsce w zakresie sporzdzania rocznej oceny jakoci powietrza s: - ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (tekst jednolity - Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150); - rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomw substancji w powietrzu (Dz. U. z 2002r. Nr 87, poz. 798); - rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomw niektrych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2008r. Nr 47, poz. 281); - rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w ktrych dokonuje si oceny jakoci powietrza (Dz. U. z 2008r. Nr 52, poz. 310). Zakres prezentowanych zestawie oraz ukad przedstawionych wynikw oceny poziomw substancji w powietrzu i klasyfikacji stref jest zgodny z Rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczcych zanieczyszcze powietrza (Dz. U. z 2008 r. Nr 216, poz. 1377). W ocenie rocznej dokonywanej pod ktem ochrony zdrowia naley uwzgldni: dwutlenek azotu NO2, dwutlenek siarki SO2, tlenek wgla CO, benzen C6H6, py zawieszony PM10, benzo(a)piren BaP, arsen As, Kadm Cd, nikiel Ni, ow Pb, ozon O3. Natomiast w ocenie pod ktem ochrony rolin uwzgldnia si: dwutlenek siarki SO2, tlenki azotu NOx, ozon O3. Stan czystoci powietrza atmosferycznego nie jest badany w gminie. Najbliej pooone wzgldem gminy Wojciechowice stacje wykonujce cige pomiary z ktrych wyniki wykorzystano w ocenie rocznej zlokalizowane s: - Oarw Mieczysaww PM10, - Oarw Os. Wzgrze NO2, - Oarw Os. Wzgrze PM10, - Oarw Os. Wzgrze SO2, Wynikiem oceny jest zaliczenie kadej ze strefy dla wszystkich substancji podlegajcych ocenie do jednej z poniszych klas: - Klasa A jeeli stenia zanieczyszczenie na terenie strefy nie przekraczaj odpowiednio poziomw dopuszczalnych, poziomw docelowych; dla ozonu Klasa D1 - jeeli stenia zanieczyszczenie na terenie strefy nie przekraczaj poziomw celw dugoterminowych,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
78
_________________________________________________________________________________________________________________
- Klasa B - jeeli stenia zanieczyszczenie na terenie strefy przekraczaj poziomy dopuszczalne lecz nie przekraczaj poziomw dopuszczalnych powikszonych o margines tolerancji, - Klasa C jeeli stenia zanieczyszcze przekraczaj poziomy dopuszczalne powikszone o margines tolerancji, w przypadku gdy margines nie jest okrelony poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe: dla ozonu Klasa D2 - jeeli stenia zanieczyszczenie na terenie strefy przekraczaj poziomy celw dugoterminowych. W wyniku klasyfikacji dokonanej z uwzgldnieniem kryterium ochrony zdrowia ludzi jedn stref (miasto Kielce) przyporzdkowano do klasy C z uwagi na przekroczenia poziomu dopuszczalnego ozonu. W wyniku klasyfikacji dokonanej z uwzgldnieniem kryterium ochrony rolin stref wojewdztwa witokrzyskiego przyporzdkowano do klasy C oraz D2 z uwagi na przekroczenia poziomu docelowego i celu dugoterminowego ozonu. Pozostae strefy sklasyfikowano w klasie A, jako dotrzymujce kryterialne wartoci ste zanieczyszcze w powietrzu, czyli poziomy dopuszczalne i docelowe. Dla stref ze statusem klasy C, naley opracowa program ochrony powietrza, o ktrym stanowi Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 8 lutego 2008 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinny odpowiada programy ochrony powietrza (Dz. U. Nr 38, poz. 221), natomiast klasa D2 skutkuje podjciem dugoterminowych dziaa naprawczych bdcych celem programu ochrony rodowiska dla wojewdztwa witokrzyskiego. W odniesieniu do wszystkich pozostaych stref, ktre ocenione zostay jako strefy odpowiadajce klasie A, wymaganym dziaaniem jest utrzymywanie jakoci powietrza na tym samym lub lepszym poziomie. pyu PM10. Natomiast stref wojewdztwa witokrzyskiego przyporzdkowano do klasy D2 z uwagi na przekroczenia poziomu celu dugoterminowego

Cel: Spenienie wymaga prawnych w zakresie jakoci powietrza, standardw emisyjnych z instalacji, wymaganych przepisami prawnymi
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
79
_________________________________________________________________________________________________________________

Cele krtkookresowe 2009 2012: Wspieranie dziaa inwestycyjnych w zakresie ochrony powietrza realizowanych przez podmioty gospodarcze, Wspieranie dziaa na rzecz ograniczenia niskiej emisji ze rde komunalnych, w tym likwidacja rde niskiej emisji, szczeglnie w miejscach przewidzianych do rozwoju turystyki, Rozbudowa sieci gazowej, Eliminowanie wysokoemisyjnych paliw na rzecz paliw gazowych, olejowych, termomodernizacje w budynkach podlegajcych Gminie, Zwikszenie wykorzystania paliw alternatywnych w tym biopaliw, Polepszenie stanu technicznego pojazdw z uwzgldnieniem stosowania katalizatorw i benzyn bezoowiowych, Zmiana wyeksploatowanych, nieefektywnych kotw wglowych na koty energooszczdne i niskoemisyjne w budynkach podlegajcych Gminie, Poprawa stanu nawierzchni drg gminnych, Wspieranie systemu monitoringu jakoci powietrza, Edukacja ekologiczna spoeczestwa w zakresie potrzeb i moliwoci ochrony powietrza w tym oszczdnoci energii i stosowania odnawialnych rde energii,
6.3. Gospodarka odpadami.

Zagadnienie to zostao szczegowo omwione w ramach opracowania pn. Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Wojciechowice, stanowicego cz II niniejszego opracowania. Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Wojciechowice stanowi aktualizacj Planu opracowanego w 2004 r. W niniejszym Planie przedstawiono m. in.: charakterystyk powiatu z uwzgldnieniem czynnikw wpywajcych na gospodark odpadami, analiz aktualnego stanu gospodarki odpadami, prognozy wzrostu iloci wytwarzanych odpadw, identyfikacj problemw,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
80
_________________________________________________________________________________________________________________
cele i zadania, system gospodarki odpadami, harmonogram realizacji przedsiwzi, rda finansowania przedsiwzi z zakresu gospodarki odpadami, system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celw. Szczegowe cele kierunki dziaa zwizanych z gospodark odpadami podane zostay w Planie Gospodarki Odpadami dla Gminy Wojciechowice
6.4. Haas. 6.4.1. Stan wyjciowy.

Haas jest jedn z najpowszechniejszych uciliwoci, z jak spotykaj si ludzie mieszkajcy przede wszystkim w aglomeracjach miejskich oraz gwnych szlakach komunikacyjnych Szkodliwo / uciliwo haasu zaley od szeregu parametrw charakteryzujcych haas (m.in. od jego natenia, czstotliwoci i dugotrwaoci dziaania), jak i od indywidualnych cech odbiorcy haasu (m.in. stanu zdrowia, wieku). Haas dziaa niekorzystnie na organizm ludzki i jest jedn z najpowszechniejszych uciliwoci gwnie w aglomeracjach miejskich. Zgodnie z ustaw Prawo ochrony rodowiska za haas uznaje si dwiki o czstotliwociach od 16 Hz do 16 000 Hz. W zalenoci od rda haasu rozrnia si dwie podstawowe kategorie haasu, tj. haas komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy) i haas przemysowy. Kryteria oceny, zrnicowane w zalenoci od rodzaju terenu, rodzaju obiektu lub dziaalnoci bdcej rdem haasu oraz w zalenoci od pory dnia lub nocy s okrelone w Rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku (Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826). Zgodnie z ustaw- Prawo ochrony rodowiska podstawowym poziomem oceny klimatu akustycznego jest powiat a odpowiedzialnym za dokonywanie ocen w formie map akustycznych opracowywanych i aktualizowanych w cyklach picioletnich jest Starosta. Oceny stanu akustycznego rodowiska dokonuje si obowizkowo dla: - aglomeracji o liczbie mieszkacw wikszej ni 100 tys.(tak aglomeracj w wojewdztwie witokrzyskim jest miasto Kielce). Odpowiedzialnym jest Prezydent m. Kielce
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
81
_________________________________________________________________________________________________________________
- terenw poza aglomeracjami na ktrych eksploatacja obiektw (drogi, linii kolejowej, lotniska) moe powodowa przekroczenie dopuszczalnego poziomu haasu. Odpowiedzialny zarzdzajcy tymi obiektami. Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Kielcach realizuje badania, niezbdne do wykonywania ocen klimatu akustycznego w wojewdztwie biorc pod uwag obszary priorytetowe wskazane w ustawie Prawo Ochrony rodowiska, natenie ruchu drogowego i kolejowego oraz kontroluje rda przemysowe. Prowadzone przez WIO w Kielcach w roku 2005 badania obejmoway pomiary haasu przemysowego w ramach planowanych i interwencyjnych kontroli zakadw przemysowych oraz obiektw usugowych. Gwnymi rdami haasu jest komunikacja drogowa i kolejowa a dalszej czci haas przemysowy.
6.4.1.1. Haas komunikacyjny.

Za degradacj stanu rodowiska z punktu widzenia uciliwoci haasu odpowiedzialny jest w ponad 80% ruch samochodowy. Szybki rozwj motoryzacji spowodowa zwikszenie obszarw naraonych na haas drogowy (w tym terenw uzdrowiskowych i wypoczynkowych), wzrost natenia ruchu samochodowego, rozcignicie si godzin szczytu komunikacyjnego do godzin pno-wieczornych, a nawet do pory ciszy nocnej wcznie. Wszystko to skutkuje wzrostem ryzyka zdrowotnego, zwaszcza ludnoci zamieszkujcej tereny pooone wzdu gwnych cigw komunikacyjnych. Najbardziej naraeni na haas komunikacyjny naraeni s mieszkacy i uytkownicy obiektw zlokalizowanych w najbliszym ssiedztwie drogi krajowej Nr 74 i 79, oraz drg wojewdzkich Nr 755. Najwiksz uciliwo odczuwaj mieszkacy posesjo pooonych wzdu gwnych szlakw komunikacyjnych. W duym stopniu zagroenie haasem zaley w gwnej mierze od: Natenia ruchu pojazdw, struktury strumienia pojazdw oraz prdkoci jazdy, Pynnoci strumienia pojazdw, Jakoci i rodzaju nawierzchni drogowej, Rodzaju i szerokoci drogi, PROJEKT
____________________________________________________________________________________________________________
82
_________________________________________________________________________________________________________________
Uksztatowania terenu, Obudowy trasy komunikacyjnej, Odlegoci i rodzaju zabudowy. Krajowe Nr 74 i 79 o cznej dugoci 16,1 km, Wojewdzkie Nr 755 o dugoci 4,9 km, Powiatowe o cznej dugoci 44,3 km, Gminne o cznej dugoci 79,3 km.
Na terenie gminy Wojciechowice zlokalizowane s drogi:
W celu ograniczenia negatywnego oddziaywania haasu drogowego wzdu drg montowane s ekrany akustyczne. Na terenie gminy Wojciechowice nie ma zlokalizowanych adnych ekranw akustycznych.
6.4.1.2. Haas kolejowy.

Gmin Wojciechowice przecinaj linia kolejowa linia kolejowa Rozwadw Skarysko Kamienna. Haas generowany przez ruch taboru kolejowego stanowi uciliwo dla mieszkacw terenw odlegych nawet o 1 km, jednak jest mniej uciliwy ni haas drogowy. Najwiksza uciliwo akustyczna wystpuje w pasie 300 m od linii kolejowej. Na ograniczenie zagroenia haasem spowodowanym transportem kolejowym wpywa odpowiednie zagospodarowanie terenu wzdu magistrali (nasypy ziemne, zalesienia). Haas generowany przez ruch kolejowy na terenie gminy Wojciechowice nie jest zbyt uciliwy dla mieszkacw gminy z uwagi na niewielkie jego nasilenie, w zwizku z tym nie jest konieczne podejmowanie dziaa w kierunku jego ograniczenia. W ostatnich latach WIO nie wykona pomiarw haasu komunikacyjnego. Badania takie prowadzone byy do 2004 r.
6.4.1.3. Haas przemysowy.

Innym rdem haasu jest haas przemysowy generowany przez zakady przemysowe i handlowo usugowe. Obejmuje ono zarwno dwiki emitowane przez rnego rodzaju maszyny i urzdzenia a take czci procesw technologicznych. Najbardziej uciliwymi mog by przedsibiorstwa wielobranowe, jak i instalacje i wyposaenie maych zakadw
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
83
_________________________________________________________________________________________________________________
rzemielniczych i usugowych. Do tego rodzaju haasu zalicza si take dwiki emitowane przez urzdzenia obiektw handlowych (wentylatory, urzdzenia klimatyzacyjne). Ten rodzaj haasu ma charakter cile lokalny i ogranicza si do maych obszarw. W zwizku z tym nie posiada znamion znacznego zagroenia dla zdrowia i komfortu ycia mieszkacw.

Cel: Zmniejszenie zagroenia mieszkacw emisj haasu| zwaszcza przez rodki transportu

Cele krtkookresowe 2009 2012: Wspieranie monitoringu haasu w rodowisku, szczeglnie na terenach bdcych pod wpywem oddziaywania szczeglnie uciliwych drg oraz linii kolejowych, Wspieranie monitoringu haasu przemysowego, Realizacja inwestycji zmniejszajcych naraenie na haas komunikacyjny (budowa obwodnic, ekranw akustycznych oraz pasw zieleni wzdu drg), Ograniczanie emisji haasu przemysowego poprzez kontrol jednostek emitujcych ponadnormatywny haas oraz egzekwowanie przestrzegania dopuszczalnego poziomu haasu w rodowisku, oraz inwestycje umoliwiajce ograniczenie emisji haasu. Uzyskiwanie od jednostek kontrolujcych, danych na temat miejsca, czstoci i skali przekrocze dopuszczalnego poziomu haasu w rodowisku, Wprowadzanie, w przypadku posiadania takich informacji, do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zapisw powiconych ochronie przed haasem, z wyznaczeniem stref ograniczonego uytkowania wszdzie tam gdzie jest przekroczony rwnowany poziom haasu, Bieca modernizacja nawierzchni drg i linii kolejowych, PROJEKT
____________________________________________________________________________________________________________
84
_________________________________________________________________________________________________________________
Kontrola
jednostek
emitujcych
haas
oraz
egzekwowanie
przestrzegania
dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku. Wspieranie zarzdcw drg i linii kolejowych e zakresie ochrony przed haasem.
6.5. Pola elektromagnetyczne. 6.5.1. Stan wyjciowy.

Promieniowanie elektromagnetyczne dzieli si na jonizujce i niejonizujce. Podzia taki wynika z granicznej wielkoci energii, ktra wystarcza do jonizacji czstek materii. Promieniowanie niejonizujce jest zwizane ze zmianami pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez rda energetyczne i radiokomunikacyjne. Do rde tych zalicza si m.in. urzdzenia nadawcze (radio -telewizyjne, telekomunikacyjne, radiolokacyjne itp.), jak rwnie urzdzenia przemysowe i linie oraz stacje elektroenergetyczne. Dla rodowiska i czowieka w zakresie promieniowania elektromagnetycznego istotne s mikrofale, radiofale i fale o bardzo niskiej czstotliwoci (VLF), a take fale o ekstremalnie niskiej czstotliwoci (FW). Wan cech pl elektromagnetycznych jest to, i ich natenie spada wraz z rosnc odlegoci od rda, ktre je wytwarza. rdami pl elektromagnetycznych s systemy przesyowe energii elektrycznej, stacje radiowe, telewizyjne i telefonii komrkowej, urzdzenia diagnostyczne, terapeutyczne, przemysowe i domowe. Z punktu widzenia ochrony rodowiska istotne s urzdzenie, ktre emituj fale elektromagnetyczne wysokiej czstotliwoci w postaci radiofal o czstotliwoci 0,1 300 MHz i mikrofal od 300 do 300 000 MHz. Najbardziej niebezpiecznymi urzdzeniami wytwarzajcymi pola elektromagnetyczne s te, zwizane z przesyem radiowym danych i gosu (nadajniki GSM, stacje radiowe i telewizyjne) oraz linie wysokiego napicia. Do sztucznych rde pl elektromagnetycznych znajdujcych si na terenie gminy Zagnask, majcych ujemny wpyw na rodowisko, zaliczy mona m.in.: - linie elektroenergetyczne o napiciu znamionowym 110 kV, ktrych szkodliwy wpyw rozciga si odpowiednio ok. 12m od osi linii w obie strony. - bazowe stacje telefonii komrkowej, - cywilne stacje radiowe CB o mocy do 10 W, - radiostacje amatorskie kat. l i 2,0 mocach od 15 - 750 W,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
85
_________________________________________________________________________________________________________________
- szereg urzdze emitujcych pola elektromagnetyczne, pracujcych w przemyle, orodkach medycznych, policji, stray poarnej. Do rde promieniowania elektromagnetycznego na terenie powiatu opatowskiego zaliczy mona: linie elektroenergetyczne o napiciu znamionowym 110 kV, 220 kV i 400 kV, stacje elektroenergetyczne 400/220/110 kV, stacje nadawcze radiowo telewizyjne, bazowe stacje telefonii komrkowej. Zgodnie z art. 121 Prawa ochrony rodowiska, ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu rodowiska poprzez utrzymanie poziomw pl elektromagnetycznych poniej poziomw dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach albo przez zmniejszenie poziomw tych pl do wartoci dopuszczalnych, w przypadku ich przekroczenia. Do aktualnych regulacji prawnych dotyczcych ochrony rodowiska przed promieniowaniem elektromagnetycznym nale: rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z dnia 15 czerwca 2002 r., nr 75, pz. 690) oraz rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 30 padziernika 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku oraz sposobw sprawdzania dotrzymania tych poziomw (Dz. U. z dnia 14 listopada 2003 r., nr 192, pz. 1883). Rysunek. Nr 9. rda pl elektromagnetycznych w gminie Wojciechowice na tle powiatu opatowskiego.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
86
_________________________________________________________________________________________________________________
Oceny poziomw pl elektromagnetycznych dokonuje Wojewdzki Inspektor Ochrony rodowiska w ramach Pastwowego Monitoringu rodowiska. Monitoring ten, zgodnie z art. 26 ust. l, pkt. 5 ustawy Prawo ochrony rodowiska, obejmuje uzyskiwane na podstawie bada monitoringowych informacje w zakresie promieniowania jonizujcego i pl elektromagnetycznych. Badania te powinny by przeprowadzane cyklicznie, przy zastosowaniu ujednoliconych metod zbierania, gromadzenia i przetwarzania danych. Wojewdzki Inspektor Ochrony rodowiska prowadzi rwnie, aktualizowany corocznie, rejestr zawierajcy informacje o terenach, na ktrych stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
87
_________________________________________________________________________________________________________________
Poniewa wpyw pl elektromagnetycznych zarwno na czowieka jak i na rodowisko, uzaleniony jest od wysokoci natenia oraz czstotliwoci drga, dlatego warto tych poziomw jest okrelana w kolejnych pasmach czstotliwoci. W 2006r. i 2007r. do bada monitoringowych natenia pola elektromagnetycznego wytypowanych zostao 13 obiektw znajdujcych si na terenie wybranych miast wojewdztwa witokrzyskiego. Pomiary przeprowadzono w 237 pionach pomiarowych. Obiekty zostay wyznaczone na terenach o wysokiej gstoci zaludnienia w rejonie oddziaywania rde emisji PEM - stacje bazowe telefonii komrkowej oraz stacje radiowe i telewizyjne. Poziom natenia pola elektromagnetycznego w 2006r. nie by badany na terenie gminy Wojciechowice. Na terenie zabudowy mieszkaniowej warto graniczna natenia skadowej elektrycznej elektromagnetycznego promieniowania niejonizujcego o czstotliwoci 50 Hz, wynosi 1 kV, natomiast skadowa magnetyczna nie powinna przekracza poziomu 60 A/m (Dz. U. z 2003r., Nr 192, poz. 1883). Gwnym problemem dotyczcym promieniowania elektromagnetycznego jest brak systematycznych pomiarw pl i ewidencji rde w bazie GIS oraz maa wiadomo spoeczestwa odnonie oddziaywania rde pl elektromagnetycznych.

Cel: Minimalizacja oddziaywania pl elektromagnetycznych na zdrowie czowieka

Gwnym dziaaniem pozwalajcym na osignicie okrelonego celu jest ustalenie rde zagroe poprzez prowadzenie monitoringu pl elektromagnetycznych oraz wprowadzenie do miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego zapisw powiconych ochronie przed tymi polami. Wana jest rwnie edukacja spoeczestwa odnonie skali zagroenia emisja pl, szczeglnie w pobliu stacji bazowych telefonii komrkowej.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
88
_________________________________________________________________________________________________________________
Cele krtkookresowe 2009 2012: Wspieranie bada zagroenia promieniowaniem elektromagnetycznym na terenie gminy, Wprowadzenia do planu zagospodarowaniu przestrzennym zapisw powiconych ewentualnej ochronie przed dziaaniem pl elektromagnetycznych, Opracowanie procedur administracyjnych zapewniajcych biec lokalizacj rde pl elektromagnetycznych, Preferowanie niskokonfliktowych lokalizacji rde pl, Edukacja ekologiczna dotyczca rzeczywistych zagroe emisj pl elektromagnetycznych.
6.6. Powane awarie przemysowe. 6.6.1. Stan wyjciowy.

System przeciwdziaania powanym awariom przemysowym istnieje w Polsce od duszego ju czasu i oparty jest na cisym nadzorze nad instalacjami stwarzajcymi nadzwyczajne zagroenie dla rodowiska. Sprawuj go instytucje publiczne, w tym Inspekcja Ochrony rodowiska. W ostatnich latach system ten zosta dostosowany do wymaga wsplnotowych zawartych w Dyrektywie 96/82/WE w sprawie przeciwdziaania zagroeniom powanymi awariami z udziaem substancji niebezpiecznych, zmienionej Dyrektyw 2003/105/WE w sprawie kontroli niebezpieczestwa powanych awarii zwizanych z substancjami niebezpiecznymi. W/w przepisy oparto o zasad, i zagroeniom naley przeciwdziaa u rda. Gwnym podmiotem w przepisach polskich jest prowadzcy instalacj bd zakad zwikszonego lub duego ryzyka, na ktre naoono wikszo obowizkw i zada. Polskie prawo okrela rodzaje i iloci substancji niebezpiecznych, ktrych znajdowanie si w danym zakadzie decyduje o zakwalifikowaniu go jako zakad o duym lub zwikszonym ryzyku wystpienia powanej awarii przemysowej. Obecnie obowizuje rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2006 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie rodzajw i iloci substancji niebezpiecznych, ktrych znajdowanie si w zakadzie decyduje o
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
89
_________________________________________________________________________________________________________________
zaliczeniu go do zakadu o zwikszonym ryzyku albo zakadu o duym ryzyku wystpienia powanej awarii przemysowej (Dz. U. z dnia 24 lutego 2006 r., nr 30, pz. 208).
6.6.1.1. Zakady o zwikszonym ryzyku wystpienia powanej awarii przemysowej.

W Komendzie Wojewdzkiej Pastwowej Stray Poarnej sporzdzono wykaz zakadw o duym ryzyku i zakadw o zwikszonym ryzyku wraz z podaniem rodzajw i iloci materiaw niebezpiecznych. Z wykazu tego wynika, i w wojewdztwie witokrzyskim znajduje si 13 zakadw, z czego 2 w powiecie kieleckim, ktre mog by sprawc powanej awarii przemysowej. aden z nich nie jest zlokalizowany na terenie gminy Wojciechowice. Skaenie niebezpiecznymi substancjami chemicznymi moe nastpi w wyniku awarii zbiornikw i instalacji umieszczonych w tym zakadzie, ktry przechowuje niebezpieczne substancje chemiczne lub te w czasie uszkodze rodkw transportu, ktre przewo substancje transportem samochodowym lub kolej. Obowizki zwizane z powanymi awariami spoczywaj gwnie na prowadzcym zakad o zwikszonym ryzyku wystpienia awarii, na organach Pastwowej Stray Poarnej a take na wojewodzie.
6.6.1.2. Transport materiaw niebezpiecznych.

Istotnym rdem zagroe wystpienia powane awarii przemysowej jest rwnie transport substancji niebezpiecznych (zarwno transport samochodowy jak i kolejowy). Na trenie gminy Wojciechowice nie ma cile ustalonej trasy transportu substancji niebezpiecznych, np. paliw pynnych, trasy te s indywidualnie, kadorazowo wybierane przez danych przewonikw. Transportem drogowym przewoone s materiay niebezpieczne takie jak: -propan butan, -alkohol etylowy, -substancje ropopochodne (benzyna, oleje, gaz propan - butan), -amoniak, -adunki napdowe, -proch bezdymny.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
90
_________________________________________________________________________________________________________________
Tras kolejow Rozwadw Skarysko Kamienna przewoone s: -chlorek winylu, -amoniak, -chlor, -tlenek winylu, -kwas azotowy, -siarkowodr, -substancje ropopochodne (etylina, olej napdowy, gaz propan butan), -akrylonitryl. Dla zwikszenia nadzoru przestrzegania przepisw w zakresie drogowego przewozu materiaw niebezpiecznych prowadzone s akcje kontroli tych przewozw koordynowane przez policj, przy udziale Pastwowej Stray Poarnej, Inspekcji Transportu Drogowego i Inspekcji Ochrony rodowiska.

Cel: Ograniczanie skutkw powanych awarii przemysowych, dla ludzi oraz rodowiska

Cele krtkookresowe 2009 2012: Wykreowanie waciwych zachowa spoeczestwa w sytuacji wystpienia powanej awarii transportu materiaw niebezpiecznych, Wyznaczenie niebezpieczne, Wyznaczenie miejsca potencjalnego magazynowania odpadw powstajcych w wyniku wystpienia powanej awarii i w czasie usuwania skutkw przedostania si materiaw niebezpiecznych do rodowiska podczas kolizji samochodowej, Monitoring potencjalnych sprawcw powanej awarii przemysowej pod ktem speniania wymogw bezpieczestwa i prewencji. miejsc do parkowania samochodw przewocych materiay
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
91
_________________________________________________________________________________________________________________
7. Ocena realizacji polityki ekologicznej.

Podstaw waciwej oceny realizacji Programu Ochrony rodowiska jest odpowiedni system sprawozdawczoci, ktry powinien opiera si na wskanikach stanu rodowiska. W tabeli poniej przedstawiono wskaniki monitoringu programu, z zaznaczeniem, i lista ta nie jest wyczerpujca i podlega aktualizacji. Tabela Nr 15. Wskaniki monitoringu PO Lp. Nazwa wskanika 1. Klasyfikacja jakoci wd powierzchniowych 2. Jako wody pitnej 3. Pobr wody 4. Oczyszczane cieki komunalne i przemysowe wymagajce oczyszczenia 5. Lesisto 6. Powierzchnia gruntw zadrzewionych i zakrzewionych 7. Powierzchnia terenw ochronnych 8. Liczba inwestycji proekologicznych na terenach cennych przyrodniczo 9. Powierzchnia terenu poddana zabiegom agrotechnicznym i pracom rekultywacyjnym 10. Emisja zanieczyszcze pyowych i gazowych 11. Liczba zakadw, ktre wprowadziy energooszczdne i niskoemisyjne procesy produkcyjne, czy te stosuj zasady czystej produkcji 12. Liczba modernizowanych kotowni 13. Liczba gospodarstw stosujcych urzdzenia lub systemy energooszczdne 14. Liczba ludnoci poddana ponadnormatywnemu lub uciliwemu oddziaywaniu haasu 15. Stan zagospodarowania z 16. Dugo sieci wodocigowej, kanalizacyjnej i gazowej 17. Odsetek ludnoci objtych systemem kanalizacji zbiorczej 18 Liczba modernizowanych lub poddawanych konserwacji obiektw melioracyjnych 19. Nakady poniesione na realizacj PO 12. Udzia spoeczestwa w dziaaniach na rzecz jakoci rodowiska 13. Liczba, jako i skuteczno kampanii edukacyjnych Warto klasa klasa m3 % % ha ha Szt. ha Mg/rok Szt. Szt. Szt. Szt. km % Szt. z Szt. -
8. Harmonogram rzeczowo finansowy.

W harmonogramie rzeczowo finansowym wyodrbnione zostay zadania wasne gminy realizowane za pomoc wasnych rodkw - finansowane z GFOiGW oraz zadania koordynowane przez gmin, finansowane ze rde zewntrznych (np. powiatowych PFOiGW, wojewdzkich, centralnych czy unijnych).
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
92
_________________________________________________________________________________________________________________
Tabela Nr 16. Harmonogram rzeczowo finansowy. Lp. Opis przedsiwzicia Lata Jednostki realizacji odpowiedzialne 1. Sprawozdanie z realizacji 2011, 2013 Gmina PO 2. Aktualizacja PO 2013 Gmina 3. Uporzdkowanie gospodarki 2009 - 2011 Gmina wodno-ciekowej w miejscowociach: Jasice i Bidziny 4. Przebudow oczyszczalni 2009 - 2011 Gmina ciekw w Jasicah 5. Budowa przydomowych 2009 Gmina oczyszczalni ciekw w miejscowociach: Drygulec, Mikuowice, ugi 6. Przebudowa drg 2009 2013 Gmina, Powiat powiatowych na odcinku Stodoy Podgrochocice Bidziny Stodoy Wie 7. Przebudowa drg gminnych 2009 - 2011 Gmina w miejscowociach Bidziny, Wonice, Stodoy Kolonie, Mierzanowice, ugi i Koczyce 8. Edukacja ekologiczna 2009 - 2013 Gmina mieszkacw 9. Ochrona zabytkw, opieka 2009 Gmina nad zabytkami 10. Rozbudowa i przebudowa 2009 - 2011 Gmina obiektu kulturalno rekreacyjno sportowego w Wojciechowicach
Szacunkowe koszty 4 000,00 z 4 000,00z 696 000,00 z
500 000,00 z 10 000,00
575 000,00 z
2 812 490,00 z
70 000,00 z 44 201,00 z 666 000,00
9. rda finansowania realizacji zamierzonych celw Programu Ochrony rodowiska.

Instrumenty prawno - ekonomiczne Obecnie wszelkie dziaania na rzecz ochrony rodowiska realizowane s przy pomocy instrumentw, gwnie prawnych i finansowych. Rwnie wdraanie i egzekwowanie
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
93
_________________________________________________________________________________________________________________
niniejszego Programu ochrony rodowiska gminy Zagnask" bdzie przebiegao z wykorzystaniem instrumentw prawnych i finansowych. Instrumenty prawne W polskim prawie ochrony rodowiska, w najbardziej oglnym ujciu, mona wyrni cztery nastpujce warstwy regulacji prawnej. Pierwsza warstwa regulacji prawnej o charakterze nadrzdnym w stosunku do pozostaych skadnikw porzdku prawnego to zasady konstytucyjne. Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 roku zawiera znacznie bogatsze ni poprzednia treci odnoszce si do ochrony rodowiska. Uznaje zasad zrwnowaonego rozwoju za podstaw dziaa w dziedzinie ochrony rodowiska (art. 5). Dopuszcza pewne ograniczenie konstytucyjnych wolnoci i praw ze wzgldu na konieczno ochrony rodowiska (art. 31 ust. 2). Nakada ona na wadze publiczne obowizek zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji rodowiska (art. 68 ust. 4) oraz zobowizuje wadze publiczne do prowadzenia polityki zapewniajcej bezpieczestwo ekologiczne wspczesnemu i przyszym pokoleniom (art. 74 ust. l, 2 i 4). W art. 74 ust. 3 przyznaje kademu prawo do informacji o stanie i ochronie rodowiska oraz ustanawia obowizek dbaoci o stan rodowiska i zasad odpowiedzialnoci za spowodowanie pogorszenia jego stanu (art. 86). Druga warstwa to kompleksowa regulacja prawna ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska. Pojcie ochrony rodowiska w ujciu tej ustawy oznacza podjcie lub zaniechanie dziaa, umoliwiajce zachowanie lub przywrcenie rwnowagi przyrodniczej. Trzecia warstwa to przepisy szczeglne, do ktrych odsya ustaw Prawo ochrony rodowiska. Skadaj si na ni liczne akty prawne rangi ustawowej (ustawy, dekrety, rozporzdzenia), regulujce szczegowo te dziedziny ochrony rodowiska, dla ktrych ww. ustawa ustala tylko zasady oglne. Czwarta warstwa regulacji prawnej to normy prawne sozologiczne, znajdujce si w licznych aktach prawnych rangi ustawowej, np. w przepisach ustawy o ruchu drogowym, w przepisach prawa budowlanego, itp.. W aktach tych zagadnienia ochrony rodowiska regulowane s przy rozwizywaniu innych problemw technicznych, organizacyjnych lub gospodarczych.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
94
_________________________________________________________________________________________________________________
Instrumenty ekonomiczne Instrumenty ekonomiczne to narzdzia finansowe, ktre porednio oddziauj na ceny (podatki, opaty) lub ksztatuj ceny w sposb bezporedni (opaty usugowe). Nale do narzdzi regulacji poredniej i zajmuj szczeglne miejsce w systemie zarzdzania rodowiskiem. Instrumenty ekonomiczne umoliwiaj nakadanie dodatkowych obcie finansowych (opaty, kary) bd wspieranie dziaalnoci ochronnej podmiotw gospodarczych zanieczyszczajcych rodowisko. Dziaania takie wpywaj bezporednio na poziom wyniku finansowego osiganego przez jednostki gospodarcze. Wysoko obcie jest cile uzaleniona od poziomu dokonywanej emisji oraz od szkodliwoci emitowanych substancji. Ograniczenie emisji zanieczyszcze przez podmioty gospodarcze automatycznie powoduje zmniejszenie obcie finansowych, ponoszonych przez te jednostki. Rynkowy charakter gospodarki sprawia, e podmiotom gospodarujcym pozostawia si cakowit swobod wyboru w zakresie podjcia lub zaniechania dziaa proekologicznych, w zalenoci od ich indywidualnej opacalnoci. Brak reakcji podmiotw na stwarzane bodce finansowe nie jest jednak podany. Dowodzi niewaciwego okrelenia poziomu obcie finansowych nakadanych na podmioty gospodarcze z tytuu emisji zanieczyszcze. Jako rodek sucy ochronie rodowiska, przepisy prawne wprowadziy normy korzystania ze rodowiska, zwane potocznie pozwoleniami na korzystanie ze rodowiska". Dla podmiotw gospodarczych oznacza to konieczno uzyskiwania tych pozwole w zakresie wprowadzania do rodowiska rnego rodzaju zanieczyszcze, ale przy spenianiu okrelonych warunkw, co do iloci i rodzaju tych zanieczyszcze. Warunki te ustalone s decyzjami waciwych organw administracji. Pociga to za sob konieczno ponoszenia opat. Nale to nich przede wszystkim: opaty za korzystanie ze rodowiska i wprowadzanie w nim zmian, zwane potocznie opatami ekologicznymi, kary za naruszanie ustalanych w decyzjach, wymaga ochrony rodowiska, zwane potocznie karami ekologicznymi,
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
95
_________________________________________________________________________________________________________________
instrumenty finansowania ochrony rodowiska, tj. dotacje oraz preferencyjne poyczki i kredyty dla przedsiwzi z zakresu ochrony rodowiska ze rodkw uzyskiwanych z wpyww z opat i kar ekologicznych.
Podstawowe opaty ekologiczne stosowane w Polsce. Opaty ekologiczne ponoszone s przez korzystajcych ze rodowiska pomimo, e ich dziaania w tym zakresie s zgodne z prawem. Podmioty gospodarcze ponosz opaty ekologiczne przede wszystkim za: wprowadzanie zanieczyszcze do powietrza, pobr wody stanowicej wasno pastwa, wprowadzanie ciekw do wd stanowicych wasno pastwa lub do ziemi, skadowanie odpadw, usuwanie drzew lub krzeww.
S to podstawowe opaty ekologiczne, z ktrymi z reguy maj do czynienia wszystkie podmioty gospodarcze korzystajce ze rodowiska, cho za opaty ekologiczne uznaje si take opaty za prowadzenie dziaalnoci grniczej (opaty koncesyjne i eksploatacyjne za wydobywanie kopalin - wynikajce z ustawy Prawo geologiczne i grnicze), opaty za korzystanie z wd i urzdze wodnych stanowicych w wasno pastwa do celw eglugi i spawu oraz za wydobywanie z tych wd wiru, piasku i kamienia (wynikajce z ustawy Prawo wodne). Do podstawowych opat stosowanych w Polsce nale rwnie typowo rynkowe instrumenty ekonomiczne takie jak ekologiczne opaty produktowe i depozyty, obciajce produkty uciliwe dla rodowiska, a uytkowane w sposb masowy. Zostay one wprowadzone w styczniu 2002 r. Opaty produktowe odnosz si do niemal wszystkich opakowa, akumulatorw niklowo - kadmowych, ogniw i baterii galwanicznych, olejw smarowych, lamp wyadowczych, opon oraz urzdze chodniczych i klimatyzacyjnych zawierajcych, substancje zubaajce warstw ozonow. Natomiast opata depozytowa zostaa wprowadzona w odniesieniu do akumulatorw oowiowych. Stanowi one klasyczny przykad upowszechnienia zasady zanieczyszczajcy paci",
____________________________________________________________________________________________________________
a prcz stymulowania proekologicznych zachowa podmiotw gospodarczych i caego 96 PROJEKT

Eksperckie Biuro Zarzdzania Bezpieczestwem Pracy ul. Sandomierska 40, 27 400 Ostrowiec w. tel: (041) 248 00 07; fax: (041) 265 44 50, e-mail: biuro@ebzbp.com, www. ebzbp.com
Opracowany przez:
_________________________________________________________________________________________________________________
spoeczestwa s istotnym rdem finansowania ochrony rodowiska w Polsce, poprzez zasilanie funduszy ekologicznych. Przez ekologiczne opaty produktowe rozumie si pewne obcienia finansowe doliczane do cen produktw, ktre wykorzystywane w sposb masowy i rozproszony, stanowi bardzo dua uciliwo dla rodowiska w fazie produkcji, konsumpcji lub poprodukcyjnego skadowania. To dodatkowe obcienie cen tych produktw naley traktowa jako specjaln opat ekologiczn, pacon przez ich konsumentw, zanieczyszczajcych w ten sposb rodowisko, z ktrego dochody przeznaczone s na pokrycie czci kosztw ochrony rodowiska. Celem opat produktowych jest te ograniczenie zuycia produktw ekologicznie uciliwych i stymulowanie substytucji produktami ekologicznie czystszymi". Natomiast przez depozyty ekologiczne naley rozumie pewne obcienia finansowe doliczane do ceny ekologicznie niebezpiecznych produktw, podlegajce jednak zwrotowi w momencie przekazania produktu do recyklingu, neutralizacji lub waciwego, pod wzgldem ekologicznym, skadowania poprodukcyjnego. Gwnym celem zastosowania depozytw ekologicznych jest, wic przed wszystkim stymulowanie ekologicznie bezpiecznego skadowania, ponownego uycia lub recyklingu produktw. Opaty produktowe i depozyty ekologiczne s bardzo wanym z punktu widzenia realizacji zasady zanieczyszczajcy paci", uzupenieniem systemu opat emisyjnych w Polsce.
Kary ekologiczne Kary pienine zostay ustalone dla wszystkich ponadnormatywnych emisji zanieczyszcze. W przeciwiestwie do opat, obciajcych koszty produkcji, kary s uiszczane z dochodu po opodatkowaniu i tym samym s instrumentem o silniejszym od opat oddziaywaniu bodcowym. Kary ekologiczne nakadane s, z wyjtkiem kar za usuwanie drzew i krzeww, przez wojewdzkich inspektorw ochrony rodowiska za naruszanie wymaga ochrony rodowiska, czyli za przekroczenia ustalonych decyzjami norm korzystania ze rodowiska. Kary ekologiczne wymierzane s za: przekroczenia ustale decyzji o dopuszczalnej emisji zanieczyszcze do powietrza co PROJEKT
____________________________________________________________________________________________________________
97
_________________________________________________________________________________________________________________
do rodzaju lub iloci substancji, przekroczenia pozwolenia wodno - prawnego - co do iloci lub rodzaju zanieczyszcze, przekroczenia decyzji o dopuszczalnym poziomie haasu - co do wysokoci poziomu haasu przenikajcego do rodowiska, skadowania odpadw w miejscu na ten cel niewyznaczonym lub niezgodnie z wymaganiami okrelonymi decyzj organu waciwego w sprawach nadzoru budowlanego o pozwoleniu na budow skadowiska odpadw', przekroczenie okrelonej w pozwoleniu na pobr wody, iloci pobranej wody.
Wysoko kar pieninych uzaleniona jest od: iloci i rodzaju gazw lub pyw wprowadzanych do powietrza, iloci i jakoci pobranej wody oraz od tego, czy pobrano wod powierzchniow czy podziemn, iloci, stanu i skadu ciekw, iloci i rodzaju skadowanych albo magazynowanych odpadw oraz czasu ich skadowania albo magazynowania, pory doby i wielkoci przekroczenia dopuszczalnego poziomu haasu.
Zwolnienia, ulgi i zrnicowania podatkowe Ulgi podatkowe s specyficzn grup instrumentw zasilania, a z racji swego przeznaczenia maj charakter ukrytej subwencji. Podatki stanowi podstawowe rdo dochodw budetowych, z tych te wzgldw pastwo i samorzdy lokalne niechtnie wprowadzaj system ulg bd zwolnie podatkowych, zmniejszajcych ich dochody. Wystpujce w polskiej gospodarce instrumenty ekonomiczne, takie jak zrnicowania podatkowe, nie miay dotychczas duego wpywu na realizowanie inwestycji ekologicznych i zmiany zachowa spoeczestwa. Instrumenty te w wikszoci przypadkw nie byy ustanawiane z myl o ochronie rodowiska, tote dotyczyy jej w ograniczonym zakresie. Dopiero ustawa o odpadach wprowadzia bardzo istotne zmiany w ustawach o podatku dochodowym od osb fizycznych oraz od osb prawnych, ustanawiajc analogiczne w obu tych ustawach zwolnienia i ulgi inwestycyjne dla podmiotw gospodarczych wykorzystujcych odpady w procesie produkcji oraz prowadzcych dziaalno w zakresie zbirki, skupu i segregacji odpadw.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
98
_________________________________________________________________________________________________________________
Pozostae instrumenty finansowe W znacznie mniejszym zakresie ni w krajach wysoko rozwinitych stosowany jest w Polsce depozyt lub inaczej kaucja. Funkcjonuje obecnie tylko w odniesieniu do standardowych, wielokrotnego uytku szklanych opakowa do napojw chodzcych, niektrych napojw alkoholowych i mietany, jak rwnie duych plastikowych opakowa wielokrotnego uytku do napojw chodzcych. Systemy depozytowe maj na celu ograniczenie negatywnego oddziaywania produktw i procesw produkcyjnych na rodowisko. Stawki depozytw ksztatuj si w granicach od 5 % do 18 % ceny rynkowej produktu dla opakowa szklanych oraz okoo 30 % ceny produktu dla opakowa plastikowych. W polskim systemie finansowania inwestycji ekologicznych wystpuj take subwencje. Jednak ich znaczenie dla realizacji celw polityki ochrony rodowiska jest ograniczone. Wynika to z faktu, i subwencjonowanie inwestycji w dziedzinie ochrony rodowiska odbywa si gwnie za porednictwem funduszy w formie dotacji i poyczek preferencyjnych. rodki gromadzone na funduszach ochrony rodowiska wykorzystywane s rwnie na pokrywanie dopat do kredytw preferencyjnych udzielanych przez BO S.A.. Rozszerza to znacznie moliwo uzyskania dofinansowania na inwestycje proekologiczne w Polsce. Emisja obligacji jest sposobem gromadzenia rodkw finansowych, wymagajcym zgody Ministra Finansw. Poprzez emisj obligacji realizuje si przepyw kapitau, ktry moe przyczyni si, do rozwoju najbardziej efektywnych ekonomicznie i spoecznie dziedzin gospodarki, w tym zagospodarowania odpadw oraz wprowadzenia technologii bezodpadowych. Kredyt uzyskany drog obligacji nie jest atwy ani tani, gdy zysk zamierzonego przedsiwzicia musi by na tle wysoki, aby pokry zwizane z obligacj zobowizania. rodki budetowe odgrywaj niewielk rol w finansowaniu inwestycji ekologicznych. Su one finansowaniu gwnie inwestycji centralnych, wprowadzonych do narodowego planu spoeczno - gospodarczego na podstawie imiennych decyzji Sejmu. Rola budetu pastwa w finansowaniu ochrony rodowiska zostaa z zaoenia ograniczona wraz z powoaniem funduszy ochrony rodowiska i gospodarki wodnej. W rezultacie, w okresie ostatnich kilku lat, bezporednie wydatki budetowe na ochron rodowiska (komunalne oczyszczalnie ciekw i instalacje do wzbogacania miaw
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
99
_________________________________________________________________________________________________________________
wglowych) nie przekraczaj 4 - 5 % wszystkich inwestycyjnych wydatkw na ochron rodowiska ponoszonych rocznie. Granty i dotacje udzielane przez instytucje midzynarodowe oraz rzdy innych pastw s najbardziej podan przez uytkownikw rodowiska, a jednoczenie najbardziej ograniczon form wspfinansowania inwestycji ekologicznych. Instytucje udzielajc dotacji pokrywaj najczciej tylko niewielk cz kosztw inwestycji. Pomoc bezzwrotna, ktr stanowi dotacja, jest chtnie lokowana w obszarze edukacji, szkole, a take wymiany dowiadcze i promowania nowoczesnych rozwiza technicznych. Najbardziej rozpowszechnione s nastpujce formy udzielania bezzwrotnej pomocy finansowej: 1. Pomoc w formie postawienia do dyspozycji kwoty pieninej na uzgodnione zadanie inwestycyjne lub projekt. rodki pienine s zwalniane sukcesywnie w miar realizacji zadania. 2. Pomoc konsultingowa (doradztwo) polegajca na opaceniu kosztw przygotowania projektu inwestycyjnego do realizacji. Instytucje oferujce tak pomoc nie udostpniaj bezporednio rodkw finansowych. Wynajmuj na koszt wasny konsultantw do wykonania okrelonych prac na rzecz podmiotu, ktry realizuje inwestycje. 3. Pomoc szkoleniowa w zakresie wybranych tematw. Dotacja obejmuje opacenie kosztw przygotowania materiaw szkoleniowych i samego szkolenia. rodki finansowe nie trafiaj bezporednio do zainteresowanego, ale przeznaczone s na opacenie usugi. 4. Pomoc w formie udostpnienia preferencyjnego kredytu. W tym przypadku dotacja najczciej trafia do banku na opacenie rnicy pomidzy preferencyjn i komercyjn stop oprocentowania kredytu.
10. Streszczenie w jzyku niespecjalistycznym.

Program Ochrony rodowiska dla Gminy Wojciechowice stanowi aktualizacj programu opracowanego w 2004r. Aktualizowany Program obejmuje okres od 2009 2012r. (zadania krtkookresowe) oraz do 2018r (zadania dugookresowe). W niniejszym Programie przedstawiono m. in.:
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
100
_________________________________________________________________________________________________________________
cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, poziomy celw dugoterminowych, rodzaj i harmonogram dziaa proekologicznych, rodki niezbdne do osignicia celw, w tym mechanizmw prawno ekonomicznych i rodkw finansowych.
Obecnie najwaniejszym dziaaniem s zadania realizowane: w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu, co w znacznej mierze pozwoli ma na zmniejszenie biornorodnoci biologicznej, w zakresie ochrony gospodarki lenej, kontynuowanie przebudowy lub odbudowy drzewostanw oraz powszechna i ciga ochrona lasw przed wyczeniem z uytkowania lenego, w zakresie ochrony gleb, dziaania prewencyjne polegajce na wspieraniu dobrych praktyk rolniczych, ktre przeciwdziaaj erozji gleb, w zakresie ochrony powietrza i klimatu, propagowanie wrd lokalnej spoecznoci i przedsibiorcw wykorzystanie energii ze rde odnawialnych, dziaania polegajce na ochronie oraz na poprawie jakoci wd powierzchniowych oraz podziemnych, z zakresu ochrony przed haasem wanym zadaniem jest zmniejszenie jego emisji. z zakresu ochrony przed polami magnetycznymi niezbdne jest ustalenie rde zagroe oraz stay monitoring pl elektromagnetycznych.
11. Materiay rdowe.

1. Program Ochrony rodowiska dla wojewdztwa witokrzyskiego na lata 2007 2011 2. Program Ochrony rodowiska dla powiatu opatowskiego Aktualizacja lata 2007 2011 z uwzgldnieniem perspektywy na lata 2012 2018: 3. Kleczkowski A.S. (red.) - Mapa obszarw Gwnych Zbiornikw Wd Podziemnych
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
101
_________________________________________________________________________________________________________________
(GZWP) w Polsce wymagajcych szczeglnej ochrony. Skala l: 500 000. Instytut Hydrogeologii i Geologii Inynierskiej AGH, Krakw, 1990 r.. 4.Kondracki J. - Geografia Regionalna Polski PWN, W-wa 2002 r. 5. Malinowski J. (red.) - Budowa geologiczna Polski T. VII. Hydrogeologia Wyd. Geol. W-wa 1991 r. 6. Stupnicka E. - Geologia regionalna Polski. Wyd. Geol.. W-wa 1981 r. 7. Wojewdztwo i gmina w europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 - model wdraania sieci Natura 2000 w regionie witokrzyskim 8. Mapa Hydrogeologiczno- Sozologiczna Polski 1:50 000 wykonana w Zespole Hydrogeologii i Geologii Inynierskiej Oddziau witokrzyskiego Pastwowego Instytutu Geologicznego w Kielcach w 1992r. 9. Raport z wynikw spisu powszechnego woj. witokrzyskiego, 2003 r.
____________________________________________________________________________________________________________
PROJEKT
102

Program Ochrony Środowiska Dla Gminy Wojciechowice - Aktualizacja Na Lata 2009 - 2012 Spis Treści: Str.

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Program Ochrony Środowiska Dla Gminy Wojciechowice - Aktualizacja Na Lata 2009 - 2012 Spis Treści: Str.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PROGRAM OCHRONY RODOWISKA DLA GMINY WOJCIECHOWICE AKTUALIZACJA NA LATA 2009 2012

1. Wprowadzenie. 1.1. Podstawa prawna opracowania.

1.2. Diagnoza i wyzwania polityki ekologicznej.

1.3. Zakres opracowania.

- Ustawa o Odpadach, - wraz z szeregiem rozporzdze wykonawczych do w/w. ustaw.

2. Charakterystyka oglna gminy Wojciechowice. 2.1. Pooenie geograficzne.

2.2. Sytuacja demograficzna.

2008 4,518 2,251 2,267 4,464 2,222 2,242 11

2.3. Sytuacja gospodarcza.

Piekarnia Kama w Jasicach,

Metarol Produkcja i sprzeda czci zamiennych do maszyn rolniczych,

3. Zagadnienia o charakterze systemowym. 3.1. Aspekty ekologiczne w polityce sektorowej i zarzdzaniu

przestrzennym. 3.1.1. Stan wyjciowy.

3.1.2. Cel redniookresowy do 2015r.

3.1.3. Kierunki dziaa:

3.2.2. Cel redniookresowy do 2015r.

3.2.3. Kierunki dziaa:

3.3.1. Zarzdzanie rodowiskowe. 3.3.1. Stan wyjciowy.

3.3.2. Cel redniookresowy do 2015r.

3.2.3. Kierunki dziaa:

3.4. Edukacja ekologiczna. 3.4.1. Stan wyjciowy.

3.4.2. Cel redniookresowy do 2015r.

3.4.3. Kierunki dziaa:

3.5. Odpowiedzialno za szkody w rodowisku. 3.5.1. Stan wyjciowy.

3.5.2. Cel redniookresowy do 2015r.

3.5.3. Kierunki dziaa:

4. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego.

4.1. Zasoby przyrodnicze.

4.1.1. Stan wyjciowy.

4.1.1.1. Pomniki przyrody.

4.1.1.2. Zabytki i dziedzictwo kultury.

drewnianej architektury sakralnej za wybitne dzieo architektury. Zbudowana 30 PROJEKT

4.1.1.3. Obszary Natura 2000.

-paace, - kocioy zabytkowe.

4.1.2. Cel redniookresowy do 2015r.

Cel Ochrona i wzrost rnorodnoci biologicznej i krajobrazowej gminy

4.1.3. Kierunki dziaa:

4.2. Lasy. 4.2.1. Stan wyjciowy.

Rysunek Nr 4. Lesisto w gminie Wojciechowice na tle Powiatu Opatowskiego.

Wskanik lesistoci w %: < 10 10 - 20 20 30 30 40 > 50

4.2.3. Cel redniookresowy do 2015r.

4.2.4. Kierunki dziaa:

4.3. Kopaliny. 4.3.1. Stan wyjciowy.

4.3.2. Cel redniookresowy do 2015r.

4.3.3. Kierunki dziaa:

Nadzr nad pracami geologicznymi.

4.4. Gleby. 4.4.1. Stan wyjciowy. 4.4.1.1. Budowa geologiczna.

4.4.1.2. Struktura gleb.

2.4.1.3. Ochrona gleb.

4.4.2. Cel redniookresowy do 2015r.

4.4.3. Kierunki dziaa:

5.1.2. Cel redniookresowy do 2015r.

5.1.3. Kierunki dziaa:

5.2. Energia odnawialna. 5.2.1. Stan wyjciowy.

5.2.2. Cel redniookresowy do 2015r.

5.2.3. Kierunki dziaa:

5.3.2. Cel redniookresowy do 2015r.

5.3.3. Kierunki dziaa:

ciek od Gierczyc, ciek od Podgrochocic (zwany rwnie Wojciechwk), ciek od Podukawki.

2. Wskaniki biologiczne: 3. Wskaniki fizyczne:

Rys. Nr 7. Ocena stanu wd powierzchniowych wojewdztwa witokrzyskiego w 2008 roku.

6.1.1.2. Wody podziemne.

6.1.1.3. Gospodarka wodno ciekowa.