Zacznik Nr 3 do uchway Nr III/16/2010 Rady Miejskiej w Bytowie z dnia 29.12.2010 r.

Zaoenia do wieloletniej prognozy finansowej na lata 2011-2020 Gminy Bytw

Zaoenia prognostyczne WPF Wieloletnia Prognoza Finansowa opiera si na dugoterminowej prognozie nadwyki operacyjnej, ktra obrazuje zdolno obsugi zobowiza oraz moliwoci samodzielnego finansowania przedsiwzi. Analiza ma stanowi pomoc przy podejmowaniu decyzji o wielkoci i okresie realizowanych przedsiwzi oraz ksztatowaniu przyszych budetw Jednostki Samorzdu Terytorialnego (JST). W wieloletniej prognozie finansowej na lata 2011-2020 przyjto wzrost oglnych kwot dochodw i wydatkw w latach 2010 2014. Od roku 2015 przyjto stae wielkoci dochodw i wydatkw uznajc, e planowanie wzrostw poza okres 5-cio letni obarczone jest zbyt duym ryzykiem bdu. Dane historyczne W prognozie wykorzystano dane dotyczce ksztatowania si poszczeglnych kategorii dochodw i wydatkw budetowych w latach 2007-2009 wraz z przewidywanym wykonaniem roku 2010 oraz na postawie aktualnego planu budetu JST. Analiza danych historycznych Aby prognoza bya przeprowadzona poprawnie dla stwierdzenia przeszego oraz faktycznego (teraniejszego) stanu prognozowanych zjawisk kada z kategorii dochodw i wydatkw zostaa przeanalizowana oddzielnie. Pierwszym etapem analizy byo przedstawienie historycznych danych. W kolejnym etapie porwnywano dynamik danych ze wskanikiem wzrostu oglnego poziomu cen. Starano si take znale czynniki mogce mie wpyw na ksztatowanie si wyodrbnionych kategorii dochodw i wydatkw.

Metoda prognozowania Z uwagi na niewielki materia statystyczny, ograniczony ma liczb obserwacji, nie mona zastosowa adnych metod ekonometrycznych. Z tego powodu w analizie nie uywa si adnych rednich i innych miar statystycznych. Do prognozowania uyto rozbudowanej metody Naive forecast (metoda naiwna). Naive forecast stosuje si w sytuacjach, gdy brak jest moliwoci uycia innych metod lub uycie tych metod skazane jest na niepowodzenie, choby z powodu duej losowoci obserwacji. Metody naiwne s proste, przez to atwe i szybkie w uyciu. Najprostsza metoda naiwna zakada, e prognozowana wielko zjawiska w okresie lub momencie t bdzie taka sama jak ostatnio zaobserwowana warto. Formalnie mona to zapisa nastpujco: y t* = y t 1 gdzie: y t* - prognoza zmiennej Y na moment t, - warto zmiennej prognozowanej w momencie t-1.

y t 1

Jeeli prognozowana zmienna charakteryzuje si istnieniem tendencji do wzrostu (spadku), to do prognozowania mona uy metody, ktra zakada, e warto prognozowanej zmiennej wzronie (spadnie) w momencie lub okresie prognozy o okrelony procent w momencie lub okresie poprzednim. Formalnie mona to zapisa nastpujco: y t* = (1 + c) y t 1 gdzie: - wskanik wzrostu (spadku).

W niniejszej WPF do prognozowania wykorzystano metod prognozowania, ktra jest rozszerzon wersj przytoczonych wyej metod naiwnych. Zastosowany model umoliwia budowanie prognozy w oparciu o stay wskanik wzrostu (spadku) lub jako funkcj inflacji albo PKB. Jeli wybierzemy stay wskanik wzrostu (spadku), to formalny zapis wyglda identycznie jak rwnanie wyej. Jeeli nie zdecydujemy si na prognozowanie w oparciu o stay wskanik wzrostu (spadku), to prognoz moemy uzaleni od wag stojcych przy inflacji i wskaniku wzrostu PKB. Formalnie model ten mona zapisa nastpujco:

yt*= yt-1 [1+CPIt * W(cpi)] * [1 + PKBt * W(pkb)] gdzie:

CPI t

- wskanik inflacji w momencie t,

W (cpi) - waga inflacji,

PKBt

- wzrost PKB w momencie t,

W ( pkb) - waga PKB.

Wielko wag zostaa wyznaczona na podstawie historycznego ksztatowania si danych w cenach staych i biecych, zaobserwowanej dynamiki w cenach biecych i dynamiki cen, a take opinii opartych na intuicji i dowiadczeniu. Trafno prognozy Oceny trafnoci prognozy dokona mona dopiero po upywie okresu, na ktry prognoza bya stawiana, w sytuacji, gdy znane bd faktyczne realizacje prognozowanych wielkoci. Wskaniki wzrostu Czynniki majce wpyw na gospodark budetow i finanse Dochody jednostek samorzdu terytorialnego w okresie analizy bd zaleay od wielu czynnikw, ktre mona podzieli na dwie kategorie: czynniki wewntrzne, na ktre jednostka ma wpyw, czynniki zewntrzne, na ktre jednostka nie ma wpywu.

Do czynnikw wewntrznych naley przede wszystkim polityka finansowa jednostki. Czynniki zewntrzne to przede wszystkim regulacje prawne obowizujce samorzdy. S to np.: ustawa o dochodach jednostek samorzdu terytorialnego, ustawa o finansach publicznych (w szczeglnoci limity zaduenia oraz wydatkw na obsug dugu). Inne zewntrzne czynniki mogce wpyn na sytuacj finansow i gospodarcz to lokalne potrzeby spoeczne i uwarunkowania gospodarcze regionu. Istotnym czynnikiem o charakterze zewntrznym o ogromnym wpywie na finanse jednostki jest oglna sytuacja gospodarcza kraju. Inflacja Z analizy gwnych rde dochodw i wydatkw wynika, i w duej mierze wielkoci te zmieniaj si pod wpywem inflacji.

Na wykresie zamieszczono dane obrazujce zmiany wskanika cen i usug konsumpcyjnych w latach 1998 - 2009. Wykres 1. rednioroczny wskanik wzrostu cen i usug w latach 1998-2009

rdo: Gwny Urzd Statystyczny

Prognoza wskanika wzrostu cen i usug na lata 2010-2011 oparta zostaa na nastpujcym opracowaniu aktualna Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD - NBP. Produkt Krajowy Brutto Analiza ksztatowania si dochodw pochodzcych z podatkw dochodowych od osb fizycznych i prawnych stanowicych dochd budetu pastwa wykazaa, e jednym z czynnikw mogcym mie wpyw na dochody z tego tytuu jest wzrost Produktu Krajowego Brutto. Na wykresie zamieszczone zostay informacje na temat dynamiki zmian PKB w Polsce w latach 1992 - 2008.

Wykres 2. Zmiany PKB w Polsce w latach 1992-2009

rdo: Gwny Urzd Statystyczny

Budujc prognoz dynamiki PKB oparto si na nastpujcym dokumencie: Aktualna Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD - NBP. Zastosowane w opracowaniu wskaniki inflacji i dynamiki PKB, stanowice podstaw prognozowania poziomu dochodw i wydatkw przyjto odpowiednio:

Tabela. Wskanik inflacji oraz dynamika PKB. Rok Inflacja Wzrost PKB 2006 0,0% 0,0% 2007 0,0% 0,0% 2008 0,0% 0,0% 2009 0,0% 0,0% 2010 0,0% 0,0% 2011 2,3% 3,5% 2012 2,5% 4,8% 2013 2,5% 4,1% 2014 2,5% 4,0%

W kolejnych latach, dla bezpieczestwa prognozy, przyjto stay poziom dochodw i wydatkw biecych (bez obsugi dugu) JST.

Ryzyko towarzyszce funkcjonowaniu JST Ryzyko zmiany stawek podatkw porednich moliwe wystpienie zagroe utrudniajcych W trakcie realizacji WPF naley uwzgldni Jednostki samorzdu terytorialnego mog ponosi ryzyko zwikszenia stawek podatkw osignicie zamierzonych celw. Zagroenia te generuj ryzyka towarzyszce funkcjonowaniu porednich, w tym stawek podatku od towarw i usug. jednostek samorzdu terytorialnego: Na gruncie obowizujcego stanu prawnego jednostki samorzdu terytorialnego jako takie, Ryzyko istotnej zmiany politycznej w organach Jednostek Samorzdu terytorialnego co do zasady nie maj prawa do pomniejszenia podatku nalenego o podatek naliczony. Radni - czonkowie podstawowego organuciar podatku od towarw i usug. Podwyszenie Powoduje to, i ponosz one ekonomiczny stanowicego JST - wybierani s w wyborach powszechnych. Dlatego moena decyzje ekonomicznecenami finansowe podejmowane przez stawek podatku VAT te skutkowa wyszymi oraz danymi przez dostawcw jednostk mog w postpowaniach o udzielenie spoeczne. publicznego. i wykonawcw wpywa czynniki polityczne i zamwienia stp procentowych Ryzyko instytucjonalne Obligacje, poyczki i kredyty oprocentowane s wedug zmiennej stawki WIBOR LIBOR lub Zwizane jest z moliwoci wprowadzenia zmian regulacji prawnych i podatkowych majcych EURIBOR, ktre zmieniaj si zarwno w cigu kadego roku, jak i w poszczeglnych latach. bezporedni wpyw na ksztatowanie si poziomu dochodw jednostek samorzdu Na ustalenie wielkoci stawek poredni wpyw ma poziom inflacji, dlatego te samorzd terytorialnego. powinien wzi pod uwag ryzyko zwizane ze zmianami inflacyjnymi. Zmniejszenie poziomu Ryzyko niestabilnoci gospodarczej i politycznej inflacji powodowa moe zmniejszenie stawki, i tym samym bdzie wywiera wpyw na poziom Wie si z pogorszeniem oglnej sytuacji gospodarczej kraju lub regionu, wzrostu inflacji oraz obsugi zaduenia. bezrobocia. W rezultacie zjawiska te wpywaj na dochody czerpane z podatkw i opat. Ryzyko braku zakadanych rde finansowania Dochody: Wystpuje w przypadku finansowania dugookresowych inwestycji rodkami obcymi np. Wzrost dochodw biecych zaoono na poziomie 4,5%. Zakada si, e wzrost dochodw z funduszy pomocowych. biecych w tym tempie bdzie utrzymywa si przez 5 lat, jako bazowy przyjto rok 2009. Ryzyko przeszacowania dochodwwykazano dochody ze sprzeday majtku oraz do roku 2013 W zakresie dochodw majtkowych budetu dochody z tytuu otrzymania dotacji majtkowych. Przygotowywanie budetu od strony dochodw moe opiera si na zbyt optymistycznych Przyjta warto do wpyww z tytuu sprzeday mienia). W rezultacie nisze wpywy przy zaoeniach (np., coszacunkowa nieruchomoci przeznaczonych do zbycia na podstawie stosownych uchwa Rady Miejskiej dotyczy lat 2010 i deficytu budetowego, co sta ustalonych wyszych wydatkach skutkuj powstaniem 2011. Od roku 2012 przyjto moe warto sprzeday nieruchomoci doprowadzi do zaburze pynnoci. na podstawie danych uzyskanych z Wydziau Mienia Komunalnego. Ryzyko nadzwyczajnego zwikszenia wydatkw budetu Jednostki tworz rezerwy na nieprzewidziane w budecie wydatki. Moe si okaza, e wystpi Najistotniejsze dochody majce wpyw na prognoz to: nieplanowany wzrost wydatkw przekraczajcy poziom utworzonej rezerwy (np. zwizanych 1) subwencja oglna z budetu pastwa, z klsk ywioow). Wwczas pokrycie tych wydatkw moe nastpi poprzez zmniejszenie 2) podatek dochodowy od osb fizycznych, innych wydatkw lub te zwikszenie zaduenia. 3) dotacje celowe otrzymane z budetu pastwa na realizacj zada biecych z zakresu administracji rzdowej oraz innych zada zleconych gminie (zwizkom gmin) ustawami, 4) podatek od nieruchomoci.

Wydatki: Wydatki na obsug dugu zaplanowano na podstawie harmonogramw spat zacignitych kredytw. W 2011 planuje si emisje papierw wartociowych (obligacji) w wysokoci 7 500 000z na realizacj inwestycji: budowa basenu i drg na terenie gminy. Wydatki z tytuu udzielonych porcze planuje si w ramach przedsiwzi. Udzielono porczenia dla Bytowskiego Towarzystwa Budownictwa Spoecznego oraz dla Bytowskiej Spdzielni Mieszkaniowej. Planowany wzrost wydatkw na wynagrodzenia i pochodne w kadym roku obejmuje rwnie wypat odpraw emerytalnych, ksztatuje si na poziomie prognozowanej inflacji. Wydatki zwizane z funkcjonowaniem jednostki samorzdu terytorialnego obejmuj rozdziay 75023 Urzdy gmin oraz 75022 Rady gmin zaoono wzrost wydatkw z tego tytuu na poziomie 2,5%. Na podstawie informacji uzyskanych z Wydziau Inwestycji zaplanowano przedsiwzicia w ramach wieloletniej prognozy finansowej oraz kontynuacj zada inwestycyjnych przewidzianych do realizacji w roku 2011, zgodnie z zacznikiem nr 2. Okres realizacji nowych zada inwestycyjnych zgodnie z projektem budetu na rok 2011 w zaczniku nr 2 jest oznaczony od roku 2010. Wydatki majce najwikszy wpyw na ksztatowanie si prognozy, to wydatki na: 1) owiat, 2) pomoc spoeczn, 3) transport i czno, 4) gospodark komunalna i ochron rodowiska, 5) administracj publiczn.

Przychody: Poza planowan emisja papierw wartociowych (obligacji) w kwocie 7 500 000 z nie planuje si innych nowych przychodw.

Rozchody: Spat dugw zaplanowano na podstawie harmonogramw spat zacignitych kredytw, poyczek i wyemitowanych obligacji. Finansowanie deficytu i przeznaczenie nadwyki: W zwizku z przepisem art. 89 ust.1 ustawy o finansach publicznych przewiduje si, e w przypadku planowania w danym roku poyczek do udzielenia musz one mie pokrycie w nadwyce budetowej danego roku, nadwyce budetowej z lat poprzednich lub wolnych rodkach. Pozosta cz nadwyki budetowej lub ww. przychodw przeznacza si na spat wczeniej zacignitego dugu. W przypadku wystpienia w danym roku deficytu budetowego zasada ta odnosi si do wymienionych rde przychodw.