1

PROGRAM PROFILAKTYKI
GIMNAZJUM NR 9
W GDAŃSKU

WSTĘP

I. Szkolny program profilaktyczny w świetle przepisów.

II. Diagnoza sytuacji' problemowej:
a.analiza ankiet,
b.wywiady,
c. rozmowa z pedagogami szkoły podstawowej.
III. Cele programu i jego założenia.
IV. Wizja szkoły a wizja programu profilaktycznego:
a. działania adresowane do młodzieży: promocja zdrowia,
 zapobieganie uzależnieniom,
 przeciwdziałanie przemocy i agresji,
 praca z dzieckiem przewlekle chorym,
 " Wychowanie do życia w rodzinie",
 praca z dzieckiem z trudnościami w uczeniu się.
b. działania adresowane do rodziców:
 pedagogizacja rodziców,
 indywidualne spotkania z rodzicami,
 poradnictwo rodzinne.
c. działania adresowane do nauczycieli:
 szkolenia, konsultacje w zespołach
 doskonalenie i dokształcanie.
d. współpraca ze społecznością lokalną.
V. Spodziewane efekty w wiedzy, postawach i zachowaniu uczniów.
VI. Ewaluacja i monitoring programu.
VII. Postanowienia końcowe.
 2

WSTĘP

Szkoła jest instytucją, która ma bezpośredni wpływ na rozwój psychofizyczny dziecka,

dlatego też powinna realizować wychowanie zdrowotne, profilaktyczne, które ,stanowi
integralną część wychowania ogólnego. Kształtowanie u młodzi prawidłowych postaw i
zachowań zdrowotnych, wyrobienie aktywnego stosunku zdrowia własnego i zdrowia
innych oraz wyrabianie umiejętności rozpoznawania i zapobiegania uzależnieniom to
podstawowy cel wychowania zdrowotnego.

I. Szkolny program profilaktyczny w świetle przepisów.

Podstawa prawna dla działań profilaktycznych (zapisy postulujące prowadzenie działań

profilaktycznych w szkole):
•Ustawa o system oświaty.
•Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19.08.1994r.'
•Ustawa o wychowaniu w trzeźwości z dnia 26.10.1982r.
•Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24.04.1997r.
•Ustawa antynikotynowa z dnia 0.11.1995r.
•Rozporządzenie NENiS z 31.01.2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U, Nr. 10
poz. 96).

•Rozporządzenie MENiS z 26.02.2002r. w sprawie podstawy programowej w

poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr. 51 poz.458)
•Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form
działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniami.
 3

II. Diagnoza sytuacji problemowej:

DIAGNOZA: ANKIETY, OBSERWACJE, WYWIADY, ROZMOWY

1. ANKIETA SKIEROWANA DO UCZNIA

a.ankieta dotycząca życia klasy i szkoły
b.ofiara i agresor
c.uzależnienia
d.nauka własna
e. lekcja wychowawcza
f. na temat kształcenia i wychowania g. czas
wolny ucznia

2. ANKIETA SKIEROWANA DO RODZICÓW

a.najważniejsze zadania szkoły
b.na temat kształcenia i wychowania
c.ocena pracy nauczyciela
d.ocena pracy wychowawcy klasy

3. ANKIETA SKIEROWANA DO NAUCZYCIELI

a.na temat kształcenia i wychowania
b.arkusz rozmowy - monitoring
c.moja klasa
d.sprawy wychowawczo - opiekuńcze
e.ankieta dotycząca organizacji pracy szkoły

4. MONITORING SPRAW WYCHOWAWCZO - OPIEKUŃCZYCH

 4

ANALIZA I WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH ANKIET ZOSTAŁY OMÓWIONE NA RADACH

PEDAGOGICZNYCH ORAZ W ZESPOŁACH PRZEDMIOTOWYCH I WYCHOWAWCZYM.
WSZYSTKIE WNIOSKI ZNAJDUJĄ SIĘ W PTOTOKOLARZU RP.

Na podstawie analizy ankiet, obserwacji, konsultacji wyodrębniono następujące

zagrożenia:

1.przemoc jako często stosowany przez młodzież sposób reagowania na sytuacje

konfliktowe,
2.łatwy dostęp do środków uzależniających poprzez dealerów rozprowadzających je
poza terenem szkoły,
3.niewykształcona postawa prozdrowotna u młodzieży,
4.trudność łączenia przez nauczycieli obowiązków opiekuńczo - wychowawczych wobec
uczniów z ogromem obowiązków dydaktycznych, wysoka absencja uczniów,
5.poczucie niepełnej kompetencji wychowawczej rodziców w obliczu wieku
adolescencji dzieci oraz zagrożeń społecznych,
6.wczesna inicjacja seksualna.

III. Cel programu i jego założenia:

Wyżej wymienione zagrożenia przełożono na następujące cele:

1.ochrona młodzieży przed wszelkiego rodzaju niebezpieczeństwami i

zagrożeniami,
2.poinformowanie młodzieży o skutkach społecznych i prawnych używania środków
uzależniających, wyposażenie młodzieży w umiejętność skutecznego
odmawiania,
3.przybliżenie młodzieży problematyki prozdrowotnej, proekologicznej oraz
wykształcenie u nich właściwych postaw, przejawiających się w dokonywaniu
trafnych wyborów,
4.wspieranie nauczycieli, wychowawców w ich roli oraz wypracowaniu przez nich
umiejętności:
orozpoznawania zagrożeń, uzależnień,
oplanowania pomocy dziecku we współpracy z innymi instytucjami,
owspierania emocjonalnego dziecka i pomocy w rozwiązywaniu
problemów i konfliktów wewnętrznych,
 5

oradzenia sobie z uczniami trudnymi wychowawczo,

orozmawiania z młodym człowiekiem o sektach, uzależnieniach, przemocy i innych

zagrożeniach.
5.wspieranie rodziców w ich roli wychowawczej, umocnienie rodziców w prawie do kierowania się
IV. Wizja szkoły a wizja programu profilaktycznego.
ich własnym systemem wartości w wychowaniu dziecka, edukacja rodziców w zakresie:
opotrzeb rozwojowych dziecka,
OBRAZ GIMNAZJALISTY
ozagrożeń, czynników ryzyka i profilaktyki,
okontaktu z dzieckiem, komunikacji i rozwiązywania problemów
różne zainteresowania, chęć pozytywnego wyróżnienia, ciekawość poznawcza, chęć próbowania
życia, sprzeczność odczuć, zamęt w głowie i sercu, silne utożsamianie się z grup~ chęć
zaimponowania innym, odrzucanie autorytetów dorosłych, poszukiwanie autorytetów, skrywanie
uczuć do najbliższych, wrażliwość na krytykę, już kocha - dużo, często, nietrwale, brak
komunikatywności, bardzo zróżnicowana stopa życiowa, pomoc innym, chęć korzystania z życia
(dyskoteki), subtelny i delikatny w uczuciach, śmieje się ze słabszych fizycznie, skłonność do
bójek, byle kopnąć, zniszczyć, farbowanie, malowanie, zadbane, brudne, trądzik, kolczyk w uchu,
żel, nie akceptuje swojego wyglądu, telewizor, komputer, guma do żucia/ gwara młodzieżowa,
wulgaryzmy, nałogi: papierosy, alkohol, narkotyki, nie zna istoty problemu, nadmierne działanie
hormonów, lenistwo totalne, co się będę wysilać, boję się, bo mogę się ośmieszyć, pesymizm - z
góry zakłada, że nic nie wyjdzie, ma swoją receptę na szczęście, bunt, dość stereotypów, chęć
spróbować samemu, zobaczę, jak to będzie u mnie.

ABSOLWENT GIMNAZJUM

V.

"Zachwycaj się sobą i "Wulgarności,

DZIAŁANIA
"Zobacz światem" przemocy i agresji -

człowieka w PROFILAKTYCZNE. mówimy "nie"! "

człowieku.
Absolwent
Pomóż”
Gimnazjum Nr 9

"Z tolerancją "Bądź z nami

nam do twarzy " odrzuć używki "

"Realizuj hasła
współczesnego
humanizmu
Człowiek i jego dobro w
centrum uwagi !”
 6

1. Integracja zespołu klasowego.

·Przełamanie onieśmielenia i zmniejszenia napięcia psychicznego członków
zespołu klasowego.
·Tworzenie okazji do wzajemnego poznania.
·Rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktów międzyludzkich.
·Stworzenie okazji do zastanowienia się nad problemem zaufania, do
przeanalizowania własnych relacji z innymi ludźmi.
2. Poznanie zasad skutecznej komunikacji.
·Analiza przyczyn zakłóceń w procesie komunikacji.
·Rozwijanie umiejętności aktywnego słuchania.
·Poznanie zasad skutecznej komunikacji.
·Rozwijanie umiejętności bezpośredniego i otwartego wyrażania próśb i
oczekiwań.
• Rozwijanie empatii.
3. Profilaktyka alkoholowa, narkotykowa i nikotynowa.
·Przedstawienie motywów sięgania po używki.
·Ukazanie zdrowotnych, społecznych, ekonomicznych i moralnych następstw i
metod ich leczenia.
·Ukształtowanie skutecznych sposobów odmawiania.
·Zachęcanie do podejmowania własnej aktywności na polu profilaktyki
uzależnień.
4. Profilaktyka przemocy.
·Uwrażliwienie uczniów na wszechobecność w życiu codziennym przejawów
przemocy.
·Rozwijanie u młodzieży samoświadomości własnych emocji i uczuć.
·Zrozumienie przez uczniów źródeł zachowań agresywnych i ich skutków
osobistych i społecznych.
·Ukazanie zachowań alternatywnych w sytuacjach wzbudzających agresję.
5. Promocja zdrowia.
·Dążenie do wszechstronnego rozwoju sprawności, zdrowego stylu życia, który
wyraża się w dbałości o własne zdrowie, jak najlepszą kondycję fizyczną i
psychiczną.
·Kształtowanie cech woli i charakteru.
·Utrwalenie odpowiednich nawyków, umiejętności i sprawności służących
 7

zdrowiu.
·Dążenie do nabycia umiejętności organizowania przez młodzież swojego
wolnego czasu i czerpania z tego radości i motywacji do działania.

V.SPODZIEWANE EFEKTY W WIEDZY, POSTAWACH I ZACHOWANIU

UCZNIÓW.

·Znajomość praw i obowiązków ucznia.

·Pozytywne zmiany w zakresie samooceny, umiejętność określania swoich
możliwości i wyznaczania realnych celów.
·Otwarta, serdeczna, empatyczna postawa wobec kolegów, w tym
niepełnosprawnych.
·Zachowania zgodne z przyjętymi normami życia w grupie i społeczeństwie.

- Panowanie nad emocjami, dążenie do bezkonfliktowości w stosunkach z rówieśnikami i

dorosłymi.
- Kierowanie się w życiu uniwersalnym systemem wartości
- Samodzielne planowanie, dokonywanie wyborów, branie odpowiedzialności za
podejmowane decyzje
_ Pozytywne podejście do obowiązku kształcenia , wzrostu osiągnięć szkolnych

- Wysoka frekwencja szkolna

- Angażowanie się uczniów w życie szkoły i szerszych społeczności, podejmowanie działań
o charakterze woluntarystycznym
- Uczestnictwo w zajęciach sportowych i innych nieobowiązkowych działaniach
pozalekcyjnych
- Nabycie rzetelnej wiedzy o szkodliwości papierosów, alkoholu i narkotyków i o innych
uzależnieniach
- Nabycie umiejętności przeciwdziałania presji środowiska
- Zachowanie abstynencji od środków odurzających

VI Ewaluacja programu
 8

Informacje o skuteczności realizacji programu zbierane są poprzez obserwacje, ankiety,

wywiady. Na zakończenie roku szkolnego lider szkolnego zespołu profilaktyki przedstawia
sprawozdanie z realizacji harmonogramu działań profilaktycznych na bieżący rok szkolny.

Załącznikiem do powyższego programu jest:

Harmonogram działań profilaktycznych Gimnazjum Nr 9 na dany rok szkolny

VII. Postanowienia końcowe

Zmiany do programu profilaktyki wprowadzane będą aneksami, a wnioski dotyczące

zmian mogą wprowadzać organy szkoły.

Wartości wychowawcze i profilaktyczne realizowane są również na godzinach ścieżek

edukacyjnych i godzinach wychowawczych.

Program zaopiniowany pozytywnie przez społeczność szkolną.

Wszelkie działania wychowawcze i profilaktyczne są realizowane przy akceptacji i

współpracy rodziców.

………………………………………………. ……….…………………………………………… ………

……………………………….
/podpis przewodniczącego RR/ / podpis przewodniczącego szkolnego /podpis
dyrektora szkoły/
zespołu profilaktycznego/
 9

1.

•Panowanie nad emocjami, dążenie do bezkonfliktowości w stosunkach z rówieśnikami i

dorosłymi.
•Kierowanie się w życiu uniwersalnym systemem wartości.
•Samodzielne planowanie, dokonywanie wyborów, branie odpowiedzialności za
podejmowane decyzje.
•Pozytywne podejście do obowiązku kształcenia, wzrost osiągnięć szkolnych
•Wysoka frekwencja szkolna.
•Angażowanie się uczniów w życie szkoły i szerszych społeczności, podejmowanie
działań o charakterze woluntarystycznym.
•Uczestnictwo w zajęciach sportowych i innych nieobowiązkowych działaniach
pozalekcyjnych.
•Nabycie rzetelnej wiedzy o szkodliwości papierosów, alkoholu i narkotyków o innych
uzależnieniach.
•Nabycie umiejętności przeciwstawiania się presji środowiska.
•Zachowanie abstynencji od środków odurzających.

VI. EWALUACJA PROGRAMU

Informacje o skuteczności realizacji programu zbierane są poprzez obserwacje, ankiety,

wywiady. Wychowawcy dwa razy w roku (styczeń, czerwiec) przedstawiają Radzie
Pedagogicznej raport oceniający skuteczność działań wychowawczych
i profilaktycznych w swoim oddziale.
Lider zespołu profilaktyki opracowuje raport ogólnoszkolnych oddziaływań wychowawczych i
profilaktycznych, przedstawia go Radzie Pedagogicznej i Radzie Rodziców.

ZAŁĄCZNIKAMI DO POWYŻSZEGO PROGRAMU SĄ:

 10

1. Szczegółowy harmonogram działań profilaktycznych Gimnazjum Nr 9 w danym

roku szkolnym.

2. Procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia w Gimnazjum Nr 9 w Gdańsku.

3. Monitoring oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych. Formy monitoringu:

obserwacja, wywiad (wychowawca, wychowankowie, rodzice), ankieta (wychowawca,
wychowankowie, rodzice).

VII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Zmiany do programu profilaktyki wprowadzane będą aneksami, a wnioski dotyczące

zmian mogą wprowadzać organy szkoły.

Wartości wychowawcze i profilaktyczne realizowane są również na godzinach ścieżek

edukacyjnych i godzinach wychowawczych.

Plany pracy wychowawców opracowywane są na podstawie programu

wychowawczego szkoły i programu profilaktyki szkoły.
 11

Program zaopiniowany pozytywnie przez społeczność szkolną.

Wszelkie działania wychowawcze i profilaktyczne są realizowane przy akceptacji i

współpracy rodziców.

…………………………………………… ………………………………………………… ………

……………………………..
podpis przewodniczącego RR podpis przewodniczącego S.U
podpis dyrektora Szkoły
 12

Harmonogram działań profilaktycznych w Gimnazjum Nr 9.

Obszary działań w roku szkolnym 2006/2007.
 13

Zadania Tematyka i formy realizacji Odpowiedzialni

Ocena zagrożeń na podstawie:

badań ankietowych wśród uczniów,
obserwacji zachowań uczniów - analiz Pedagog szkolny
Diagnoza
frekwencji, Psycholog szkolny
środowiska
wywiadów i rozmów z rodzicami analiz Wychowawcy
szkolnego.
wyników nauczania, Wicedyrektor szkoły
informacji uzyskiwanych ze środowiska
lokalnego.

Poznanie uczniów.
Integracja społeczności szkolnej -
festyny. Dyrekcja
Integracja
Kształtowanie i wzmacnianie poczucia Wychowawcy
zespołu
własnej wartości, budowanie postaw Nauczyciele
klasowego
empatii i zaufania. Pedagog szkolny
i szkolnego.
Kształtowanie u uczniów umiejętności Psycholog szkolny
pracy w grupie, umiejętności radzenia
sobie z presja rówieśników.

Uświadomienie zagrożeń związanych Wicedyrektor szkoły

Profilaktyka
z nałogami i kształtowanie umiejętności Pedagog szkolny
nikotynowa,
samodzielnego dokonywania wyborów Psycholog szkolny
alkoholowa,
zachowań chroniących zdrowie własne Wychowawcy
narkotykowa.
i innych. Nauczyciele

Nawiązanie współpracy z instytucjami Pedagog szkolny

zajmującymi się profilaktyką uzależnień. Psycholog szkolny

Realizowanie programów
Pedagog szkolny
profilaktycznych
Psycholog szkolny
Włączenie tematyki uzależnień do
Wychowawcy
programów wychowawczych klas.
Pedagog szkolny
Edukacja rodziców w zakresie wybranych
Psycholog szkolny
zagadnień z psychologii, pedagogiki i
Wychowawcy
prawa.
Dyrekcja
Przeciwdziałanie Profilaktyczno - informacyjno -
Pedagog szkolny
agresji i ostrzegawcze spotkania z pedagogiem
Psycholog szkolny
przemocy. szkolnym, psychologiem szkolnym.

Rozmowy z uczniami na temat agresji,

przemocy prowadzone przez Wychowawcy klas
wychowawców na gzw.

Natychmiastowe reagowanie na wszelkie Nauczyciele

przejawy agresji - rozmowy Pracownicy szkoły
interwencyjne. Dyrekcja

Informowanie sądu, policji o Dyrektor

zachowaniach agresywnych uczniów Pedagog szkolny
w sytuacji powtarzających się zachowań Psycholog szkolny
14
 15

lub bezpośrednio zagrażających zdrowiu. wychowawca

Nauczyciele
Zadbanie o bezpieczeństwo uczniów dyżurujący
w czasie przerw. Nauczyciele
Pracownicy szkoły

Reagowanie na arogancję i wulgaryzmy.

Organizowanie spotkań z Pedagog szkolny
przedstawicielami Policji, Straży Psycholog szkolny
Miejskiej.

Propagowanie Kształtowanie umiejętności

Wychowawcy
zdrowego stylu samodzielnego dokonywania właściwych
Rodzice
życia. wyborów.

Uczenie zachowań chroniących zdrowie Wychowawcy

własne i innych ludzi. Pielęgniarka szkolna

Wychowawcy
Nauczyciele biologii
Wdrażanie programów dotyczących Pielęgniarka szkolna
promocji zdrowia. Pedagog szkolny
Psycholog szkolny
Wicedyrektor szkoły

Starania w celu zapewnienia uczniom

Dyrektor
alternatywnych możliwości spędzania
Nauczyciele
wolnego czasu - zajęcia pozalekcyjne.

Propagowanie aktywnych form spędzania Nauczyciele W-F

wolnego czasu poprzez udział w Wychowawcy
zajęciach rekreacyjno-sportowych. Opiekun SU
 16

Racjonalne organizowanie czasu wolnego

i świadome korzystanie z mediów, Nauczyciele
Internetu.

Indywidualizacja nauczania. Wsparcie

ucznia zdolnego i ucznia z problemami Nauczyciele
szkolnymi.

Działanie na rzecz Analiza zjawiska wagarów i jego

przeciwdziałania rozmiarów wśród społeczności Wychowawcy klas
wagarom. uczniowskiej.

Pedagog szkolny
Uświadomienie negatywnych
Psycholog szkolny
konsekwencji wagarowania.
Wicedyrektor szkoły

Monitorowanie frekwencji uczniów

Wychowawcy,
nagminnie opuszczających zajęcia
Pedagog szkolny
szkolne.

Komunikacja, zachowania asertywne,

Psycholog szkolny
radzenie sobie ze stresem.

Włączenie rodziców do wspólnych działań

Pedagog szkolny
profilaktycznych.

Uczenie zachowań chroniących zdrowie

Wczesna inicjacja własne i i odpowiedzialność za nie. Nauczyciele WDŻwR
seksualna. Problematyka HIV/AIDS. Pielęgniarka szkolna
Wskazanie instytucji, które mogą pomóc.

Wychowawcy
Zajęcia WDŻwR.
Pedagog szkolny
 17

Wsparcie dla
nauczycieli i Organizowanie szkoleń dla RP. Lider WDN
wychowawców.
Pedagog, psycholog,
Konsultacje indywidualne z dyrektor, zespół
psychologiem, pedagogiem i dyrektorem wychowawczy i
lub w zespołach. zespoły
przedmiotowe.

Doskonalenie zawodowe. Nauczyciele

Wspieranie
Spotkania i konsultacje z nauczycielami Nauczyciele,
rodziców w Ich
i wychowawcami oraz pedagogiem wychowawcy ,
roli
i psychologiem. Pedagog, psycholog.
wychowawczej.

Udzielanie rodzicom wsparcia Pedagog, psycholog

pedagogiczno - psychologicznego.
Kierowanie do instytucji wspierających Wychowawcy
rozwój dziecka. Pedagog szkolny

Włączanie rodziców do organizacji życia

Wychowawcy
klasowego i szkolnego np. zabaw
Pedagog szkolny
klasowych. Wsłuchiwanie się w ich
Psycholog szkolny
zdanie.

Pedagogizacja rodziców poprzez Wychowawcy

wychowawców klas w oparciu o Pedagog szkolny
materiały otrzymane od pedagoga. Psycholog szkolny

Opracował Zespół Profilaktyki:

mgr M. Redzimska
mgr B. Golemska
mgr E. Eichler