You are on page 1of 15

Oto, dlaczego kuchnia i gotowanie Ci wkurza. Mnie te.

Jak si nie denerwowa podczas gotowania we wasnej kuchni?

www.ziolaiprzyprawy.info 30 grudnia 2010

Zamiast wstpu Zdjcie obok zostao zrobione w wakacje 2010 roku, na Orawie. Ta maa dziewczynka przy mnie, to Natali, moja crka. Jak ju wiesz z mojego bloga, to ja w naszym domu zajmuj si gotowaniem. Moja ona, Basia (ktra akurat robia to zdjcie), nie lubi gotowa, wic ta cz domowych obowizkw jest przeznaczona dla mnie. Z tego powodu wiem, e kiedy gotuje si codziennie, to nawet jeli daje to duo satysfakcji to stanie przy garach moe niele wkurzy. Zwaszcza wtedy, gdy co jest nie na miejscu, albo brakuje jakich przyborw. Wic i ja nie raz wkurzaem si nieprzecitnie. Dlatego postanowiem wszystko notowa i w efekcie powsta ten materia. Oto mj wyjtkowo subiektywny poradnik o akcesoriach kuchennych napisany na podstawie wasnych dowiadcze zwizanych z przyborami kuchennymi oraz cudzych frustracji z tego samego powodu. Zastosuj moje rady, a gwarantuj Ci gotowanie przestanie by irytujce, z powodu jakiej durnej yki cedzakowej czy praski do czosnku albo cierki, ktra nie ciera tylko brudzi. Przyjemnej lektury! Rafa Mrz

Dlaczego gotowanie moe denerwowa pasjonata i dyletanta? Ja uwielbiam kuchni i gotowanie. Ale kiedy byem absolutnym dyletantem i todziobem w tej materii. Tak samo teraz jak i wczeniej a moe gwnie wczeniej zdarzay mi si do czsto sytuacje, w ktrych mylaem, e wyjd z siebie i stan obok. Zoliwo rzeczy martwych jest taka, e kiedy potrzebowaem akurat drewnianej szpatuki to jej nie byo. Za byo pi metalowych, tyle, e patelnia, ktra kosztowaa 90 zotych, moga by tymi metalowymi zupenie zniszczona. Kiedy chciaem przetrze zup albo sos przez sito, wszystko wyciekao mi poza garnek, bo akurat nie miaem sitka, ktre byoby do niego dopasowane rednic. Ju nie wspomn o braku otwieracza do wina albo korkocigu to moe zepsu kad romantyczn kolacj. Efekt by taki, e si zociem si, potrawa minie wychodzia i zwalaem wszystko na brak odpowiedniego wyposaenia. Ty te na pewno czsto moesz mie ochot, e by co ugotowa ale w trakcie okazuje si, e brakuje Ci praski do czosnku a noe, ktre masz nie nadaj si do posiekania go. Pojawia si problem i frustracja. Jasne, zwalisz na co ja te tak robi. Ale w duchu wiesz, e tak naprawd to gwnie Twoja wina, bo w kuchni rzdzi tylko jedna osoba. Niezalenie od tego, czy dopiero urzdzasz swoj kuchni, czy akurat przeprowadzasz si do wynajtego mieszkania w Twojej kuchni, jeszcze przed garnkami i talerzami powinno znale si kilka absolutnie niezbdnych sprztw, bez ktrych zrobienie jakiejkolwiek potrawy w szybki i nie denerwujcy sposb bdzie niemoliwe. Zwaszcza chodzi o te nerwy. Dlatego napisaem ten poradniach o sprztach i akcesoriach kuchennych, ktre dla jednych s absolutnie oczywiste, dla innych oczywiste staj si dopiero w

niespecjalnie komfortowych sytuacjach. Bo jak otworzy puszk, nie majc otwieracza albo cho ostrego noa? To nie moliwe. No prawie nie moliwe, ale o tym za chwil. Teraz poznaj moich 10 niezbdnych sprztw w kuchni.

1. Dobry n.
A najlepiej trzy. Zanim jednak je opisz, opowiem Ci o tym jak wykonany jest dobry n wedug mojej definicji. A wic dobry n wykonany jest z dobrej jakoci stali. Najlepiej nierdzewnej ale na tyle mikkiej, aby dao si go swobodnie ostrzy na ostrzace. Musi mie twarde i sztywne ostrze. Gitkie ostrze trudno si prowadzi na przykad przy obieraniu warzyw albo siekaniu w efekcie do szybko mona si poirytowa skrobic marchewk albo siekajc czosnek. Noe z gitkim ostrzem te mog si przyda na przykad do filetowania, jeli maj dugie ostrze, a te z krtkim dobrze obieraj ziemniaki czy inne twarde warzywa i owoce. Wracam jednak do niezbdnego minimum. A wic sztywne ostrze z nierdzewnej, ale mikkiej stali, atwej w ostrzeniu. I rwnie wane porczna rkoje. Na przykad drewniana, nitowana do ostrza, tak jak tutaj obok. N, ktrego rkoje jest zalana plastikiem moe si poci w rce i przy dugotrwaym uytku moe mczy rk. Moesz sprawdzi rkojeci pokryte gum a waciwie mas silikonow. Moim zdaniem s bardzo porczne i wygodne w uyciu i utrzymaniu w czystoci. Zanim kupisz n sprawd jak ley Ci w rce. To konieczne. Jak widzisz na zdjciu, n na kocu rkojeci jest charakterystycznie podgity nie wiem jak si to fachowo nazywa ale ja to nazywam anty-lizgaczem. Dziki temu

wygiciu na kocu, n dobrze ley w rce i nie wylizgnie si nawet kiedy jest mokry albo tusty. Niestety drewniana rkoje wyklucza mycie w zmywarce. Nie mniej jednak dobrze okuty tak jak ten powyej moe suy bardzo dugo. Teraz napisz o wspomnianych wczeniej trzech rodzajach noy. A wic:

N do warzyw.
Krtki, moe by z gitkiej i cienkiej stali. Najtasze, takie jak te na rysunku obok mona kupi ju za kilkadziesit groszy. Czsto nazywa si je obierakami. Cho obierak do warzyw to troch inna konstrukcja (sam ich nie uywam), to tego rodzaju noem najczciej obiera si warzywa i owoce. Po lewej zobaczysz n taszy a po prawej z grnej pki, oba tego samego rodzaju i zastosowania. Ceny od 1 z za ten po lewej, do 20-40 z za taki jak ten po prawej. Ja mam taki, ktry by za darmo doczony kiedy do kostek rosoowych Winiary. Doskonale si sprawuje.

N kuchenny
To wielofunkcyjny n, ze sztywnym, gadkim ostrzem, do szerokim eby wygodnie nim szatkowa (np. kapust) albo sieka (np. czosnek i zioa). Taki n bez problemu podzieli miso, warzywa a jak trzeba to i rozupie ko. Tego rodzaju n ma dugo okoo 20-25 cm. Jak widzisz, ten n na kocu rkojeci ma rwnie anty-lizgacz dziki czemu nie ucieknie spod rki. Moesz nim pokroi chleb ale do tego rodzaju zada duo lepiej bdzie nadawa si:

N do chleba
N do chleba ma dugie ostrze (25-40 cm) i nie musi mie ostrego zakoczenia. Ale ma pik niezbyt drobn, tak falist, dziki czemu, kiedy pieczywo jest wiee, przetnie jego skrk i nie uszkodzi miszu chleba czy buek. Wtedy mona piowa kromk, zamiast ciska niemiosiernie cay bochenek. Szerokie ostrze uatwia ukrojenie prostej i rwnej pajdki. Tego rodzaju n moe by gitki bo chleb jest zazwyczaj mikki. Jeli jednak bdzie troch twardszy, lepiej bdzie si go kroio sztywnym ostrzem. N do tego zastosowania musi mie solidn rkoje drobna, niewielka rkoje sprawi, e trudno bdzie Ci ukroi dwie takie same kromki chleba.

Jakich noy nie polecam?


Takich jak noe z Ikei, najtasze, w bloku za 10 z. Nazywaj si Hake, 4 w zestawie, z blokiem. S z gitkiej, nierdzewnej blachy, maj bardzo drobne zbki i nadaj si waciwie wycznie do przekrawania warzyw takich jak pomidory, papryka czy cukinia. Plastikowy uchwyt do szybko si wyszczerbia (bo s gitkie). Nie da si nimi ukroi dobrze misa (wkna utkn midzy zbkami ostrza) ani wieego chleba (zniszczy rodek kromki). Natomiast bardzo fajne s noe Gynnsam, albo komplet 3 noy Fattbar.

2. Ostrzaka do noa
Mamy ju noe. Ale nawet najdoskonalsza stal damasceska moe si stpi :) dlatego potrzebujemy ostrzaki. Ostrzaka jeli kupujesz noe w bloku, czsto jest doczana w zestawie. Mam taki blok noy made in China 5 noy, noyczki (ktre si zamay dzie po zakupie) i ostrzaka podobne do tych na zdjciu obok. Uywam zazwyczaj tylko 2 ale ostrzaki uywam waciwie do kadego noa w moim domu. Jeli nie umiesz posugiwa si ostrzak na prcie (taka typowo masarska) moesz kupi zwyk ostrzak, na ktrej wystarczy tylko przecign ostrze. Koszt ostrzaki to ok. 20-50 z. W bloku moesz j kupi oczywicie w cenie caego zestawu.

3. Deska do krojenia
A najlepiej dwie. Ja osobicie lubi takie drewniane, a nie z plastiku. Dobra deska do codziennego uytku ma wymiary i ksztat mniej wicej kartki A4. Testowaem deski z tworzywa, ktre nie lizga si po blacie. Moim zdaniem bez sensu. Bo nigdy nie miaem takiego problemu, eby deska taczya w mojej kuchni. Tak samo, nie potrzebowaem nigdy duej okrgej deski do krojenia. Pamitam, e razem ze zlewem firmy Franke pojawia si w naszym domu taka dua, okrga deska, identyczna jak ta powyej. Do tej pory jest. Uywana jest moe raz na kwarta, dlatego bo jest zwyczajnie nieporczna. Nie ma jej za co chwyci a dodatkowo,

w rowku, ktry jest wok niej zbiera si pyn z krojonego na niej misa czy warzyw. Mylisz, e to wygodne, bo nie wycieka na blat? Mylisz si! Wycieka bo rowki s otwarte, wic nie zatrzymuj tego pynu! Poza tym, rowek utrudnia zrzucanie pokrojonych warzyw do garnka. Generalnie nie podoba mi si. O wiele bardziej wol zwyka tradycyjn desk, bez rowkw, z uchwytem zamiast ucha. Na targu kupuj j za 5 z i suy mi minimum 3-4 lata.

Jedna uwaga na koniec.


W taki sposb zniszczyem kiedy desk. Nigdy nie przykrywaj desk wrztku, w zastpstwie pokrywki. Para wodna rozgrzeje i odksztaci drewno i w efekcie nigdy nie wrci do swojego pierwotnego ksztatu nigdy ju nie bdzie paska, jak deska.

4. Mynek do przypraw
Jeeli spodziewasz si, e bd wychwala mynki do przypraw, ktre dzisiaj mona ju kupi razem, z umieszczonymi w nich przyprawami i sol takie jak te po prawej stronie to si mylisz. W markecie kupisz rozmaite, fikune i z bajerem. Na przykad firmy Konanyi, w ktrych umieszczone s ju przyprawy czy sl. Albo elektryczne, na baterie. Oczywicie, eby nie byo, e jestem zupenie przeciwny tego rodzaju wynalazkom nie, nie jestem. Warto umieci w nich raz na zawsze pieprz czy sl i tyle. Ale prawdziwy mynek do przypraw to co zupenie innego

Ja chc ci poleci mynek do kawy. Tak. Do kawy. Z arnami ceramicznymi najlepiej. Ale metalowe te si sprawdz, cho mog zardzewie, jeeli nieopatrznie umiecisz w nim co wilgotnego. Mj mynek mam od babci Walerki. Ma ju ponad 100 lat, ma metalowe, lekko przyrdzewiae arna. Ale uywam go mimo to, cho teraz s lepsze. Moe troch z sentymentu. Wsypuj do rodka kminek, sl, tymianek, ziele angielskie i troch cynamonu. I miel, krcc korbk. Zmielona zawarto lduje w szufladce, wymieszana. Jeeli potrzebuj jeszcze drobniej, mog zmieni ustawienie arna, albo przepuci wszystko przez ten mynek jeszcze raz. W szufladce od razu czuj zapach, moc i smak. To wszystko, co za chwil umieszcz w zupie, gulaszu czy saatce. Albo w male zioowym. W ten sposb mog przygotowa bardzo szybko du ilo mieszanki zioowej np. na grilla lub do marynaty. Taki mynek, najprostszy mona kupi za ok. 50 z. Ale jeli kochasz zioa i przyprawy tak jak ja nie rozstaniesz si z nim przy adnym niadaniu, obiedzie czy kolacji.

5. Miarka
Albo jak wolisz kubek miarowy. Na zdjciu widzisz wypasiony kubek miarowy ze zintegrowan wag dziki czemu bardzo szybko odmierzysz waciw ilo cukru, wody, mki, oleju czy mleka. To naprawd bardzo przydatne narzdzie (model to Eldom WK220, cena ok. 50 z) i musz Ci si przyzna, e zaatwiam nim wszystkie przepisy na dania i wypieki. Po prostu przeczasz

sobie w uchwycie to co chcesz zmierzy lub zway poszukaj jej w Internecie albo na Allegro.

6. Otwieracz
A waciwie to dwa. Po pierwsze do puszek. Musi rwno ci blach. Moim zdaniem najwygodniejszy i najlepszy jest zaciskowy otwieracz taki, jak ten po lewej, podobny do noyczek, z motylkiem ktrym obracajc otwiera si puszk. Jest on zwyczajnie wygodniejszy w uyciu, zwaszcza, kiedy otwieram ryby w oleju i zaley mi na tym, aby olej nie wyciek poza puszk. Ceny w zalenoci od marki do 10 do 200 z. Ale ja mam zwyky za 8 z, z promocji w markecie. I dziaa super. Ale zdarzao mi si rwnie otwiera puszki ostrym, krtkim noem o twardym ostrzu. Ryzykowne (mona si przeci) ale da si to zrobi blacha puszek jest na tyle cienka, e ostry n sobie z ni poradzi. Drugi wany otwieracz to otwieracz do wina. Moesz oczywicie prbowa otworzy wino za pomoc blachowkrta albo wciskajc korek do rodka. Ale zwyky korkocig zaatwi spraw w 20 sekund. A otwieracz do wina w 10. Cena poniej 20 z. Ale s te maszyny za 300 i wicej.

7. Sitko
A najlepiej dwa sitka. Jedno wiksze, jak durszlak czy jak kto woli cedzak - ze sporymi oczkami. To w durszlaku odcedzisz warzywa po blanszowaniu czy gotowaniu. Ja mam najzwyklejszy, nierdzewny durszlak, ktry kupiem kiedy w Tesco, za jakie 7 z. Nie polecam Ci durszlaku (durszlaka?) z ozdobnymi otworami (np. w ksztacie owocw), ktre s wielkie ale jest ich niewiele. Nie polecam dlatego, e gotowane, delikatne warzywa takie jak kalafior na przykad czsto si zahaczaj na tych otworach. Tak samo duy makaron taki jak Penne, czsto si niszczy i deformowa kiedy go odcedzaem w takim durszlaku. Dlatego polecam zwyky, najtaszy, z dziurkami. Sitko waciwe. Oczywicie moesz kupi sobie kilka rodzajw i rednic, aby pasoway do wielu zastosowa odcedzania makaronu i posypywania cukrem pudrem. Ale ja mam w domu tylko jedno, niespecjalnie wielkie. W sitku najwaniejsze jest to czy siatka jest odpowiednio wygita. Czyli jak? Zobacz na zdjcie obok. Ordynarne to sitko prawda? Ale ma wygite sito. Wypuke a nie sztywno rozcignite i opite. Dziki temu wszystko co przez nie przecierasz (np. kremy) bdzie spywa w jednym, najniszym miejscu. Dziki temu, jeeli bdziesz np. przeciera rozgotowane pomidory do zupy, a garnek jest akurat mniejszy ni rednica sita to pomidory wylduj w garnku a nie poza nim. Bo bd spyway do najniszego punktu. Takie sitko mona kupi za 1-2 z. Dlaczego wic nie kupi ich 4 lub 5, z rnymi rednicami, skoro to niewielki wydatek? Masz racj. Wydatek jest niewielki. Ale pomyl ile miejsca zajmie 5 sitek? Oczywicie mona woy jedno w drugie. Ale w takim uporzdkowanym

stanie nie przetrwaj dugo w adnej szufladzie czy szafce. A miejsca w pkach mamy ograniczone, zwaszcza w bloku, gdzie kuchnie s mae. Dlatego dobrze jest wybra jedno ale uniwersalnego zastosowania. No i adniejsze ni to ktre pokazaem (cho ja takie mam i zupenie mi to nie przeszkadza e jest tak prostackie :))

8. opatka, chochelka i yka


Minimum jeden komplet drewniany, a jeden ze specjalnego rodzaju plastiku. I cho mam metalowe, to uywam wycznie tych plastikowych (tak naprawd to jest tworzywo poliamidowe, odporne na wysokie temperatury) i drewnianych. W Ikei jest taki zestaw (Mixa na zdjciu obok), za 2 z. Zastosowania drewnianego widelca nie znalazem do tej pory, ale yka i szpatuka sprawuj si doskonale. A z tych plastikowych mam rwnie zestaw z Ikei (Direkt) za ok. 20 z. yka nadaje si do mieszania rnych psypkich potraw z kasz, rodkowa do wyjmowania frytek albo smaenia racuchw czy plackw ziemniaczanych. A yka do zupy nazywana u nas w Maopolsce chochelk do nalewania zup i smaenia nalenikw. Oczywicie moesz kupi sobie dowolne przybory ja pokazuj te z Ikei bo raz, e ich uywam w domu, dwa, e zdjcia dobrze pokazuj o jaki rodzaj przyborw mi chodzi. Poza tym sporo rzeczy z Ikei moesz kupi na Allegro.

9. Tarka
Na tarce moesz zetrze warzywa do sosw i zup i na przykad ziemniaki na placki ziemniaczane. Odpowiednia tarka umoliwi starcie marchewki do surwki i ryby po grecku, ziemniakw na placki, ogrkw do mizerii i gaki muszkatoowej do pasztetu. A nawet parmezan. Tak tark jak na zdjciu po lewej kupiem kilka lat temu i suy mi do dzi. Jest ze stali nierdzewnej. Stabilna i porczna. Ma wad nie mona ciera w miskach, bo sama zajmuje duo miejsca. Wtedy lepsza jest tarka panelowa ktra ma jeden panel i mona j wygodnie oprze, o krawd pojemnika. Ale ta ktr mam jest naprawd dobra i wygodna. Jaka tarka na pewno nie jest dobra? Plastikowa. Moe i ciekawie wyglda ale plastikowa tarka bardzo szybko si tpi. Jest bardzo tania moesz j kupi nawet za 3-6 z. Ale przy przecitnej eksploatacji zuyje si po paru miesicach. Tarka musi by wykonana z blachy nierdzewnej jeeli bdzie ze zwykej stali, to prawie od razu skoroduje i zardzewieje. A nie ma nic gorszego ni posmak rdzy w mizerii czy parmezanie.

10. ciereczki i gbka


Najlepiej 3-4 baweniane, zwyke made in China. Nimi mona zapa gorcy garnek (wygodniejsze s rkawice ale maj mniej zastosowa), zetrze blat, wytrze talerze, albo przeksztaci w byt

duchowy much. Czyli j umierci. Takie ciereczki s bardzo tanie (kilkadziesit groszy) i mona je pra w pralce. Uywam te ciereczki gbczastej - z tworzywa do wycierania blatu, ktra dobrze wchania wod. Na pewno jest Ci znana wyglda troch jak mikka i cienka gbka. Dziki tej strukturze atwo si ni wyciera rozlane pyny. Pakowane s zazwyczaj po 3 sztuki i taki komplet kosztuje okoo 2-3 z. Potrzebna bdzie jeszcze gbka do mycia naczy. Nigdy nie uywam druciakw ani tym podobnych skrobaczek z yki czy siatki ktre pomagaj usun przypalenizn z dna patelni czy garnka. W taki sposb moesz uszkodzi wierzchni warstw naczynia a wtedy przypali si niemal wszystko. Musisz wiedzie, e nie tylko powierzchnia naczy pokrytych warstw nieprzywieraln (albo teflonow jak kto woli) jest wraliwa na uszkodzenia. Jeeli masz stalow patelni, z grubym dnem i przypadkiem je zarysujesz, to smac na niewielkiej iloci tuszczu miso przylgnie do rysy i przypali si. Podobnie jest z naczyniami aroodpornymi nieznacznie uszkodzone przy myciu mog nawet pkn w piekarniku. O wiele lepiej i bezpieczniej dla naczynia jest nala odrobin wrzcej wody. Wtedy, drewnian yk powoli usuwam spalenizn, ktra miknie i rozpuszcza si we wrztku.

To wszystko. Wszystko?
Wielokrotnie byo tak, e gotujc codziennie czuem si w kuchni mocno poirytowany. Zawsze byo co, co byo dla mnie mocno uciliwe brak odpowiedniego noa, sitka, tarki. Przez to te pracowao mi si trudniej i

gotowanie pochaniao mi wicej czasu. Testowaem wiele rnych akcesoriw, zanim trafiem na odpowiednie. Teraz wiem, e moja kuchnia to warsztat pracy, taki sam jaki mam w moim yciu zawodowym. Po prostu musz mie niezbdne narzdzia na waciwym miejscu, zawsze pod rk. Jestem pewien, e ten krtki poradnik cho mocno subiektywny przyda Ci si i oszczdzisz sobie stresu i nerww przy gotowaniu. Opisaem w nim wszystko, co jest potrzebne prawie codziennie w kadej kuchni. Nie wspomniaem o wadze (mamy miark o ktrej pisaem), trzepaczce (do panierki moesz rozbeta jajko widelcem), yce cedzakowej (sitko wystarczy), skrobaku (n do warzyw go zastpi) czy wyciskaczu do czosnku (siekam go noem), albo waku, stolnicy czy pdzlu do bejcowania. Nie wspomniaem dlatego, bo w tym poradniku chciaem opisa tylko ten na naprawd podstawowe akcesoria. Na pewno napisz kolejne, w ktrych bdzie wicej, tak samo rzeczowych i czasem krytycznych porad, ale dotyczcych wielu innych aspektw zwizanych z kuchni i gotowaniem. Pozdrawiam Ci serdecznie Rafa Mrz

You might also like