2243

UCHWAA Nr LX/545/10 Rady Miasta Eku z dnia 28 wrzenia 2010 r.

w sprawie przyjcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Miasta Eku na lata 2010-2013. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9, art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z pn. zm.) oraz art. 87 ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z pn. zm.), Rada Miasta Eku uchwala co nastpuje: 1. 1. Przyjmuje si Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Miasta Eku na lata 2010-2013, stanowicy zacznik do uchway. 2. Program, o ktrym mowa w ust. 1 podlega ogoszeniu w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego. 2. Wykonanie uchway powierza si Prezydentowi Miasta Eku. 3. Uchwaa wchodzi w ycie z dniem podjcia. Przewodniczcy Rady Miasta Eku Waldemar Pawe Piekowski

GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA MIASTA EKU NA LATA 2010-2013

Lipiec 2010

SPIS TRECI: 1. WSTP 1.1. Cel opracowania Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami 1.2. Podstawa prawna opracowania Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami 2. PODSTAWOWE I ZEWNTRZNE UWARUNKOWANIA OCHRONY ZASOBW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 2.1. Relacje Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Eku z opracowaniami wykonanymi na poziomie wojewdztwa 2.1.1. Relacje Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami ze Strategi Rozwoju Wojewdztwa WarmiskoMazurskiego 2.1.2. Relacje Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami z Planem Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego

2.1.3. Relacje Gminnego Programu Ochrony Zabytkw ze Strategi Rozwoju Turystyki w Wojewdztwie WarmiskoMazurskim 2.1.4. Relacje Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami z Wojewdzkim Programem Opieki nad Zabytkami 2.2. Strategiczne cele polityki pastwa w sferze ochrony zabytkw 2.3. Krajowe uwarunkowania formalno-prawne i instytucjonalne oraz programowe funkcjonowania ochrony dbr kultury 3. ZASOBY DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO EKU 3.1. Wykaz zabytkw 3.1.1. Zabytki nieruchome wpisane do rejestru 3.1.2. Zabytki nieruchome zewidencjonowane 3.1.3. Zabytki ruchome 3.1.4. Zabytki postulowane do wpisu 3.1.5. Obiekty zabytkowe wyznaczone do rewitalizacji 3.2. Zasoby muzealne 3.3. Zabytki o najwaniejszym znaczeniu dla miasta

3.4. Krajobraz kulturowy 3.5. Zabytki archeologiczne 4. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE DOTYCZCE OCHRONY ZASOBW DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO 4.1. Wynikajce ze Strategii Zrwnowaonego Rozwoju Powiatu Eckiego do roku 2016 4.2. Wynikajce ze Strategii Zrwnowaonego Rozwoju Eku do roku 2016 4.3. Wynikajce z Programu Rozwoju Lokalnego na lata 2004-2016 4.4. Wynikajce ze Studium Uwarunkowa i Kierunkw Zagospodarowania Przestrzennego Miasta 4.5. Wynikajce z Miejscowych Planw Zagospodarowania Przestrzennego Eku 4.6. Wynikajce z uwarunkowa ochrony przyrody i rwnowagi ekologicznej 4.7. Wynikajce z Programu Rewitalizacji Eku 4.8. Wynikajce ze Strategii Promocji Eku 5. ANALIZA STRATEGICZNA SWOT 6. CELE, KIERUNKI ORAZ PODZIA NA OBSZARY, PROJEKTY I DZIAANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 7. INSTRUMENTARIUM GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 8. MONITORING GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 9. PRZYKADY RDE FINANSOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 10. WNIOSKI 11. BIBLIOGRAFIA 12. SPIS ILUSTRACJI 13. ZACZNIK 14. ILUSTRACJE 1. WSTP Gmina Miejska Ek - pooona jest na Pojezierzu Eckim, bdcym czci Pojezierza Mazurskiego. Miasto ley nad Jeziorem Eckim i rzek Ek. Znajduje si na terenie Zielonych Puc Polski i nazywane jest stolic Mazur. To gwny orodek edukacyjny, gospodarczy i turystyczny regionu. Wedug danych z roku 2002, Ek ma obszar 21,07 km, w tym: uytki rolne: 24%, a uytki lene: 4%. Miasto stanowi 1,9% powierzchni powiatu (il. 1 i 2). Wedug danych z 30 czerwca 2008, miasto miao 56 951 mieszkacw, co stawia go na trzecim miejscu pod wzgldem wielkoci w wojewdztwie warmiskomazurskim. Historia Eku jest niezwykle interesujca ze wzgldu na bujn przeszo i swj wyjtkowy charakter przygranicznego miasta pruskiego graniczcego od poudnia z Mazowszem, bdcym czci Rzeczypospolitej, a od wschodu poczonego z ni uni personaln Wielkim Ksistwem Litewskim. Pierwotnie Krzyacy wznieli na wyspie jeziora Eckiego na miejscu dawnej stranicy Prusw wie mieszkalno-obronn, przy ktrej nad wschodnim brzegiem jeziora rozwina si niewielka osada handlowa. W 1425 roku otrzymaa ona przywilej lokacyjny wsi, a w 1445 miasta. Liczne kataklizmy dziejowe spotykajce Ek, zwizane ze

strategicznym przygranicznym jego usytuowaniem (il. 3) sprawiy, e dopiero po przyznaniu przywileju w 1669 roku uznawany by de facto, jako miasto. Nastpne dwa stulecia nie oszczdzay miasta, co sprawio, e nie wyrniao si ono zbytnio wielkoci spord innych maych miasteczek mazurskich. Dopiero w czwartej wierci XIX wieku miasto uroso do rangi duego orodka handlowo-przemysowego i wanego wza komunikacyjnego. W czasie I wojny wiatowej Ek by miastem frontowym, przez co zosta powanie zniszczony. Okres midzywojenny i wojny do lutego 1945 roku, by dla miasta okresem wzgldnego spokoju (il. 4). Po zajciu Eku przez wojska sowieckie, miasto zostao silnie spldrowane i zdewastowane. Spono wwczas wiele domw w miecie. Pod jurysdykcj administracji polskiej przeszo dopiero w 1946 roku. Po II wojnie wiatowej Ek, tak jak i inne miejscowoci ziem tzw. odzyskanych, boryka si z szeregiem problemw natury spoeczno gospodarczej, ktre udao si przezwyciy dopiero na pocztku lat szedziesitych, po czym, zwaszcza w latach siedemdziesitych, nastpi progresywny rozwj miasta (il. 5). Ekiem wadali: Krzyacy, ksita pruscy, krlowie polscy (Ksistwo Pruskie byo lennem Polski), margrabiowie i elektorowie brandenburscy, krlowie i cesarze pruscy, Niemcy, by w kocu znale si po raz pierwszy od czasw swojego istnienia w granicach Pastwa Polskiego. Przez kilkaset lat w Eku i okolicach do 1945 roku, yy obok siebie dwie nacje: Mazurzy i Niemcy. Najwicej byo Mazurw, ktrzy posugiwali si jzykiem polskim. Po drugiej wojnie wiatowej ludno niemiecka i dua cz Mazurw zostaa zmuszona do opuszczenia tych terenw. Miejsce ich zaja napywowa ludno polska z terenw przygranicznych i kresw II Rzeczypospolitej, czciowo przesiedleni w ramach akcji Wisa Ukraicy oraz mniejszo Romska. Po 1989 roku moliwy jest nieskrpowany powrt do dawnych tradycji poszczeglnych grup narodowociowych i etnicznych zamieszkujcych Ek. Mog tutaj pielgnowa swoj barwn i ciekaw kultur, lecz powinni nie zapomina o tych, ktrzy yli na tym miejscu przed nimi, a wic: Estoczykach (Wirowie), Jawigach, Prusach, osadnikach z Mazowsza (Mazurzy), Austrii (Salzburczycy) i Niemcach z rnych prowincji Niemiec. Poszanowanie wsplnej spucizny historycznej i utosamianie si z krajobrazem kulturowym, z miejscem bdcym ma ojczyzn, jest priorytetem harmonijnego i progresywnego rozwoju Eku. Stworzenie poczucia bezpieczestwa i pikna, a co za tym idzie dumy z miejsca zamieszkania, jest czynnikiem niezbdnym do przeprowadzenia rewitalizacji i zachowania rodowiska kulturowego miasta. Tym zamierzeniom wanie ma suy Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Miejskiej Ek. Jest on instrumentem koordynujcym polityk przestrzenn miasta w celu ochrony i wyeksponowania dziedzictwa kulturowego oraz okrela niezbdne dziaania organizacyjne i finansowe. Ma rwnie za zadanie podnie wrd spoecznoci miasta wiadomo potrzeby ochrony rodowiska kulturowego. 1. 1. CEL OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Gminny programu opieki nad zabytkami sporzdza si w celu poprawy stanu zachowania rodowiska kulturowego. Dla osignicia tego celu ustala si w nim uwarunkowania organizacyjne i finansowe, jak rwnie edukacyjne i wychowawcze. Dziaania te su osigniciu efektu w postaci poprawy stanu zachowania rodowiska kulturowego, uatrakcyjnienia go pod wzgldem

turystycznym oraz pobudzenia przedsibiorczoci i uwraliwienia spoeczestwa lokalnego na zagadnienia ochrony spucizny historycznej. Art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz. 1568) mwi: W krajowym programie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami okrela si w szczeglnoci cele i kierunki dziaa oraz zadania w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami, warunki i sposb finansowania planowanych dziaa, a take harmonogram ich realizacji. Zalecenia te stosuje si rwnie do gminnych planw ochrony zabytkw, a cele precyzuje art. 87, ust. 2 niniejszej ustawy, w ktrym czytamy, e wyej wymieniony program ma na celu w szczeglnoci: - wczenie problemw ochrony zabytkw do systemu zada strategicznych, wynikajcych z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; - uwzgldnienie uwarunkowa ochrony zabytkw, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, cznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i rwnowagi ekologicznej; - zahamowanie procesw degradacji i doprowadzenie do poprawy stanu ich zahamowania; - wyeksponowanie poszczeglnych walorw krajobrazu kulturowego; zabytkw oraz

Ust. 3: Wojewdzki, powiatowy i gminny program opieki nad zabytkami przyjmuje odpowiednio sejmik wojewdztwa, rada powiatu i rada gminy, po uzyskaniu opinii wojewdzkiego konserwatora zabytkw. Ust. 4: Programy, o ktrych mowa w ust. 3, s ogaszane w wojewdzkim dzienniku urzdowym. Ust. 5: Z realizacji programw zarzd wojewdztwa, powiatu i wjt (burmistrz, prezydent miasta) sporzdza, co 2 lata, sprawozdanie, ktre przedstawia si odpowiednio sejmikowi wojewdztwa, radzie powiatu lub radzie gminy. II Gminna Ewidencja Zabytkw dla Gminy Miejskiej Ek. III Umowa z dnia 8.09.2009 roku Nr 1/2009 zlecajca wykonanie Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Miejskiej Ek oraz umowa z dnia 9.07.2010 roku Nr 1/2010 zlecajca aktualizacj przedmiotowego Programu. 2. PODSTAWOWE I ZEWNTRZNE UWARUNKOWANIA OCHRONY ZASOBW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Podstawowe uwarunkowania dla Gminy Miejskiej Ek okrelono w Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego, przyjte uchwa Rady Miejskiej w Eku Nr XVIII/170/2000 z dnia 26 kwietnia 2000 roku, zmienionego uchwa nr VIII/56/03 Rady Miejskiej w Eku z dnia 28 kwietnia 2003 roku i uchwa Nr LII/486/2010 Rady Miasta Eku z dnia 27 kwietnia 2010 roku. W powyszym studium uznano, e spord uwarunkowa zewntrznych rozwoju miasta najistotniejsze dla rozwoju jego struktury funkcjonalno-przestrzennej s midzy innymi: - w makroregionie Pnocno-Wschodnim Ek peni funkcje orodka regionalnego. Ek, poprzez koncentracje usug, z racji znaczcego potencjau gospodarczego i usugowego oraz znaczcego w skali kraju i regionu wza komunikacji, zapewni obsug wschodniej czci wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego; - w Eku ksztatuje si regionalny wze aktywnoci gospodarczej; - Ek zaliczany jest do orodkw rwnowaenia rozwoju;

- podejmowanie dziaa zwikszajcych atrakcyjno zabytkw dla potrzeb spoecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjajcych wzrostowi rodkw finansowych na opiek nad zabytkami; - okrelenie warunkw wsppracy z wacicielami zabytkw, eliminujcych sytuacje konfliktowe z wykorzystaniem tych zabytkw; - podejmowanie przedsiwzi umoliwiajcych tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami; 1.2. PODSTAWA PRAWNA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Podstaw prawn opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami dla Gminy Miasto Ek stanowi: I Rozstrzygnicia ustawowe: a) Art. 7, ust. 1, pkt 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorzdzie gminnym (Dz. U. z 2001 roku, Nr 142, poz. 1591 z pniejszymi zmianami), ktry mwi, e: Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wsplnoty naley do zada wasnych gminy. W szczeglnoci zadania wasne obejmuj sprawy: kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami, b) Art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz. 1568). W artykule tym czytamy, e: Ust. 1: Zarzd wojewdztwa, powiatu lub wjt (burmistrz, prezydent miasta) sporzdza na okres 4 lat odpowiednio wojewdzki, powiatowy lub gminny program opieki nad zabytkami.

- Miasto posiada: - walory pooenia w atrakcyjnym rodowisku przyrodniczym i gwnych cigach infrastruktury komunikacyjnej i technicznej kraju; - duy potencja usugowy i produkcyjny; - czynnikami dalszego rozwoju Eku s: - orodek usugowy wyszego rzdu, - orodek przemysu, - orodek obsugi ruchu turystycznego na Pojezierzu Eckim, - gwny wze komunikacyjny. - Ek ley w korytarzu ekologicznym, czcym przyrodnicze obszary wzowe o znaczeniu midzynarodowym, ktrych elementami s Biebrzaski Park Narodowy, Puszcza Borecka, dolina rzeki Sapiny, jezioro Mamry, jezioro Owin;

- Ek pooony jest na obszarze jednego z gwnych zbiornikw wd podziemnych; - lasy na terenie miasta s lasami ochronnymi; - cz miasta ley w obszarze chronionego krajobrazu; - oglnomiejski ukad urbanistyczny podlega ochronie konserwatorskiej; - Ek pooony jest w pamie przyspieszonego rozwoju; - w specjalnej strefie ekonomicznej mog by lokalizowane zakady nieuciliwe i niewodochonne; - gwnym cigiem komunikacyjnym miasta bdzie droga krajowa Nr 16 Olsztyn - Augustw. Ukad uzupeniajcy to drogi midzyregionalne: Ktrzyn Giycko - Ek - Grajewo oraz Ek - Olecko - Godap; - Ek jest gwnym wzem kolejowym wojewdztwa; - wystpuje konieczno wsppracy z gmin Ek. I. Dotychczasowa zabudowa i zagospodarowanie miasta. 1. Historia rozwoju miasta Do koca XIII w. ziemie Pojezierza Eckiego zamieszkiwali Jawingowie, ktrzy w wyniku najazdw krzyackich wieku zostali wyparci z tych terenw. W latach 1398-1406 na wyspie Jeziora Ek (lecej w granicach dzisiejszego miasta) Krzyacy wybudowali may zamek, najprawdopodobniej na miejscu jawieskiego grodziska. Zamek mia dobre pooenie strategiczne i dawa zabezpieczenie okolicznej ludnoci, ktra zacza osiedla si w jego pobliu. W roku 1408 Krzyacy umocnili zamek, ale w czasie wielkiej wojny polsko-krzyackiej (1409-1411) zosta on zburzony. Po zawarciu pokoju midzy Polsk a pastwem zakonnym w roku 1422 rozwina si ponownie intensywna kolonizacja tego rejonu. Osadnikami bya tu gwnie ludno z Mazowsza i Podlasia. Punktem centralnym kolonizowanego obszaru by odbudowany zamek ecki na wyspie. Wzdu brzegu Jeziora Eckiego, na wprost zamku, powstaa osada rybacka. Zasiedlanie tego terenu kontynuowano po zawarciu pokoju w Toruniu w 1466 roku. Ek w tym okresie rozwija si nieznacznie. W 1499 roku liczy 600 mieszkacw. Bya tu szkoa, zlokalizowana naprzeciw cmentarza. Dopiero pod koniec XVI w rozpocza si intensywna akcja osadnicza a Ek osign znaczenie jako orodek handlowy. W 1600 roku Ek liczy 800 mieszkacw, nabiera charakteru miejskiego i sta si duchow stolic Mazur. W miecie powstaje szkoa rednia. W 1688 roku spono prawie cae miasto ocala tylko zamek na Wyspie. W cigu XVIII wieku Ek rozwija si bardzo powoli. W 1732 roku liczy 1053 mieszkacw, a w 1775roku - 1810. Pod koniec XVIII wieku w Eku byo 154 domy. Pierwsza poowa XIX wieku bya okresem tragicznym dla Eku, ktry sta si obozowiskiem wojsk francuskich. Po kongresie wiedeskim (w 1815 roku) Ek sta si miastem powiatowym, a granice powiatu dotrway do 1950 roku. W 1821 roku w Eku znajdowao si 559 domw i 31 karczm i zajazdw. Poniewa zabudowa bya czsto drewniana a dachy somiane, w miecie czsto szalay poary. W zwizku z tym w miecie nie zachoway si zabytki dawnego budownictwa i Ek robi wraenie miasta dziewitnastowiecznego.

Dynamiczny rozwj Eku rozpocz si dopiero w drugiej poowie XIX wieku Kiedy to w 1868 roku nastpio otwarcie linii kolejowej Ek Krlewiec, a w 1871 roku Ek otrzyma poczenie kolejowe z granic, ludno miasta zacza si znaczco powiksza; w 1850 roku Ek liczy 3 899 mieszkacw w 1880 roku - 6 671 mieszkacw, w 1910 roku - 13 228 mieszkacw, w 1939 roku - 16 480 mieszkacw. W kocu XIX wieku miasto posiada ju telegraf i telefon. W miecie oywi si handel i nastpi rozwj przemysu. Ek by te wtedy siedzib sdu. W 1889 roku zamek na wyspie poczono z ldem za pomoc grobli, potem mostu drewnianego. W 1913 roku most ten zastpiono mostem betonowym. Pierwsza wojna wiatowa to dla Eku wielkie straty, spon koci, ratusz i cae rdmiecie. Ruinie ulego 165 budynkw. Druga wojna wiatowa to dalsze straty w zabudowie Eku. Dopiero po II wojnie wiatowej, w 1949 roku, w Eku mieszkao ju 11 468 mieszkacw a w roku 1954 miasto przekroczyo przedwojenn liczb 16 630 mieszkacw. W dwa lata pniej liczba ta wzrosa do 21124 osb. Nastpne lata przedstawiaj si nastpujco: 1960 - 23 080 mieszkacw 1963 - 24 096 " " 1965 - 24 472 " " 1967 - 25 136 " " W skutek dogodnego pooenia geograficznego Ek sta si wanym wzem komunikacyjnym, kolejowym i drogowym. W 1970 roku posiada obszar 3 204 ha z czego 861 ha to zabudowa i drogi. W czasie odbudowy Eku po zniszczeniach wojennych pozostawiono prawie niezmieniony ukad urbanistyczny i plan zabudowy. Wielk zalet tego ukadu jest to, e ulice speniay ju wtedy wymogi zabudowy przestrzennej miasta a zabudowa ta musiaa by do zwarta i ekonomiczna ze wzgldu na warunki geograficzne. Mankamentem rozwijajcej si struktury funkcjonalnoprzestrzennej jest brak odpowiednich do potrzeb powiza komunikacyjnych w kierunku wschd - zachd. Spowodowao to na wiele lat zahamowanie rozwoju dzielnicy Zatorze. Po wojnie, do roku 1955 nie wybudowano w Eku ani jednego nowego budynku mieszkalnego. Pierwszymi budynkami zabudowy mieszkalnej byy budynki w osiedlach robotniczych: jeden przy ul. Toruskiej oraz trzy budynki przy ul. Armii Krajowej. Do koca 1967 roku w miecie przybyo 4 101 izb mieszkalnych, a obiekty byy wyposaone w wodocigi, kanalizacj oraz energi elektryczn i gaz. W 1968 roku w Eku mieszkao ju ponad 25 000 mieszkacw a w 1988 dwa razy tyle. Wraz z rozbudow zasobw mieszkalnych rosn potrzeby w zakresie usug komunalnych. Aby z usug tych korzysta mogli mieszkacy miasta, zakady, takie jak: Roszarnia, Mleczarnia, Zakad Spoywczy, Zakady Misne i kilka innych, zaczy pokrywa swe potrzeby we wasnym zakresie. Powstaj plany zagospodarowania przestrzennego miasta, ktre s podstaw kolejnych procesw inwestycyjnych. Zabudowywane s wolne dziaki rdmiecia i tereny a do torw kolejowych. Za torami tereny przeznacza si pod budow przemysow. Miasto wypenia si zasobami mieszkaniowymi, ktre powoduj e Ek naley do grupy miast o duej gstoci zaludnienia. Aktualna gsto zaludnienia w miecie, jeli przyj cakowit jego powierzchni w granicach administracyjnych, wynosi

2790 os./km . Jeli jednak przyj tylko tereny zabudowy mieszkaniowej (blisko 400 ha) to gsto zaludnienia 2 wyniesie ponad 13950 os./km . Oba te wskaniki wiadcz, e Ek jest jednym z najgciej zaludnionych miast Polski, o gstoci niszej od Warszawy i odzi, ale porwnywalnej z Biaymstokiem, Lublinem, Bytomiem lub Sosnowcem. Wynika to ze specyficznego pooenia fizycznogeograficznego miasta utrudniajcego jego swobodny rozwj przestrzenny. 2. Miasto wspczesne Obecny ukad funkcjonalno-przestrzenny miasta uksztatowany zosta warunkami fizjograficznymi z jednej strony i systemem drg koowych i kolejowych z drugiej strony. Struktura przestrzenna miasta jest bardzo czytelna. W pamie zawartym pomidzy jeziorem Ek a PKP BiaystokOlsztyn wyksztacio si mieszkalnictwo i usugi. Na Zatorzu dominuje przemys. Potencjalne tereny rekreacyjne to pasmo jeziora Ek, z przylegymi terenami oraz kompleksy lene z jeziorem Selmt May i Selmt Duy. Miasto jest obecnie orodkiem usugowym w zakresie szkolnictwa zawodowego, suby zdrowia, handlu i kultury a take obsugi rolnictwa. Jest take orodkiem przemysowym i orodkiem obsugi ruchu turystycznego. Wspczesna zabudowa miasta wskazuje na du wraliwo projektantw na sprawy charakteru miasta i jego pooenia w krajobrazie. rodowisko kulturowe miasta stanowi inspiracj dla obecnych i przyszych pokole Miasto podzielone jest, stosownie do wystpujcych tu uwarunkowa i trwaych elementw zagospodarowania, na 5 jednostek strukturalnych. Podzia na te jednostki przyjto w oglnym planie zagospodarowania przestrzennego miasta z 1991 roku. W granicach opracowania planu wyodrbnia si 5 obszarw funkcjonalnych: A - rdmiecie B - pasmo mieszkalnictwa z usugami towarzyszcymi obejmujcymi osiedla: Bogdanowicza, Kiliskiego, Jeziorna i Barany rozcigajce si wzdu jeziora Ek od rzeki Ek na granicy z jednostk A a po rzek Ek we wsi Barany. C - Zatorze D - Tereny rozwojowe pooone na pnoc po zewntrznej stronie linii kolejowych Ek-Olsztyn i Ek-Suwaki (Godap). E - Strefa ekologiczna obejmujca jezioro Ek oraz pasmo zieleni istniejcej i planowanej od jeziora Ek wzdu rzeki Ek poprzez tereny lene w czci wschodniej obszaru opracowania a po kompleks terenw wypoczynku witecznego w Szeligach - Buczkach nad jeziorem Selmt Wielki. II. Ochrona i ksztatowanie rodowiska 1. Rozwj Eku odbywa si musi w zgodzie z otaczajcym rodowiskiem przyrodniczym i przy zachowaniu jego zdolnoci regeneracyjnych. Osign to mona jedynie w przypadku sprawnego dziaania urzdze infrastruktury technicznej w zakresie odprowadzenia ciekw sanitarnych i deszczowych, a take sukcesywnej likwidacji palenisk domowych, powodujcych nisk emisj zanieczyszcze powietrza. 2. W pasach przybrzenych jeziora i rzeki musi by wyeliminowane gromadzenie ciekw sanitarnych z budownictwa jednorodzinnego w szambach, czsto nieszczelnych. 3. Naley stosowa radykalne rodki represyjne w stosunku do osb odpowiedzialnych za przypadki

zanieczyszczenia wd otwartych, atmosfery oraz terenw lenych lub zadrzewionych. 4. Z obszaru rdmiejskiego wyeliminowa naley zakady uciliwe dla rodowiska naturalnego. Zakazuje si ich remontw i modernizacji w stopniu, ktry utrwalaby nadal ich istnienie. 5. Cay obszar rdmiejski oraz tereny otaczajce jezioro, a take pooone przy drogach turystycznych uznaje si jako obszary chronionego krajobrazu. Lokalizacja inwestycji kubaturowych w miejscach tych wymaga szczeglnej troski o waciwe ksztatowanie sylwety i wygldu miasta. 6. Na terenie miasta moe by lokowany przemys nieuciliwy dla rodowiska naturalnego i o stosunkowo maym zapotrzebowaniu na wod. III. Ochrona dbr kultury 1. Ochronie prawnej i konserwatorskiej podlegaj wszystkie obiekty znajdujce si w rejestrze zabytkw architektonicznych i budownictwa odnoszce si do miasta Ek. 2. Ochronie konserwatorskiej podlega rdmiejski zesp urbanistyczny, a wszelka dziaalno inwestycyjna w tym obszarze wymaga akceptacji Delegatury Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw. 3. Bez potrzeby zmian niniejszego planu Delegatura Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw moe uzupeni wykaz zabytkw nieruchomych na terenie miasta, w tym take elementy budowlane i detale architektoniczne jak: kominki, piece kaflowe, stolarka, lusarka itp. 4. Ochronie prawnej podlegaj cmentarze wojskowe z I wojny wiatowej. W studium przyjto, e zasady ksztatowania przestrzeni miejskiej bdce wyrazem wyjtkowych a zarazem trudnych uwarunkowa rozwoju zagospodarowania przestrzennego Eku oraz myl urbanistyczna prezentowana w rozwizaniach planistycznych dla miasta powinny by kontynuowane. IV. Na terenie miasta wystpuj obszary i obiekty chronione na podstawie przepisw o ochronie zabytkw: 1) Ustawa o ochronie i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku; 2) Europejska konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego, sporzdzona w La Valetta dnia 16 stycznia 1992 roku. V. Obszary chronione na podstawie przepisw o ochronie przyrody Cz miasta pooona jest na obszarze chronionego krajobrazu. Przy zagospodarowaniu tego terenu naley uwzgldnia postanowienia dokumentu stanowicego o objciu jego ochron. VI. Uwarunkowania rodowiska przyrodniczego. 1. Rzeba terenu

Obszar reprezentuje typow modoglacjaln rzeb terenu. Teren charakteryzuje si bardzo urozmaicon rzeb, o silnej pagrkowatoci, o stosunkowo duych wysokociach wzgldnych z licznymi zagbieniami bezodpywowymi oraz uchodzcymi do nich dolinami. Teren obnia si z pnocnego-zachodu na poudniowy wschd. Najbardziej urozmaicon rzeb terenu posiada cz pnocno-zachodnia, na pnoc od Siedlisk. Pozostae tereny maj stosunkowo mao urozmaicon rzeb terenu, zwizan z terenem odpywu wd lodowcowych. Dawny szlak odpywu tych wd stanowi dolina rzeki Ek, a take rwnina na pnoc od jeziora Szarek. Jezioro Ek to gboka rynna w powierzchni sandrowej, wypeniona wod. 2. Wody powierzchniowe Obszar miasta Ek naley do zlewiska Morza Batyckiego, z ktrym czy si poprzez rzek Ek, Biebrz, Narew i Wis. Przez badany teren przebiega dzia wodny IV-go rzdu rozdzielajcy dorzecza rzeki Ek i Legi - Jegrzni. Sie rzeczna jest tu sabo rozwinita. Wystpuje tu duo obszarw bezodpywowych. Przyczyn tego jest may spyw powierzchniowy spowodowany rwninnym charakterem sandru, do duym stopniem pokrycia szat rolinn oraz bezporedni infiltracj wd opadowych w przepuszczalne obszary wodnolodowcowe. Najwaniejszym ciekiem powierzchniowym jest rzeka Ek. W okolicach miasta Eku rzeka pynie zakolami w gboko wcitej, wskiej dolinie. Niemal cay obszar doliny jest okresowo lub stale podmoky. Rzeka wpada do jeziora Ek. 3. Funkcjonowanie rodowiska przyrodniczego System jezior stanowi podstawowy ukad terenw otwartych miasta i jako taki powinien podlega, jak najstaranniejszej pielgnacji, a nawet ochronie zachowawczej (jak np.: jezioro Szarek ssiadujce z rezerwatem przyrody "Bartosze"). VII. Gospodarka mieszkaniowa. Polityka mieszkaniowa miasta przez wiele lat bya ukierunkowana wycznie na tworzenie warunkw do realizacji nowych zasobw mieszkaniowych, obecnie zalegoci modernizacji starych zasobw stanowi due obcienie budetu gminy. Dziaaniami renowacyjnymi w odniesieniu do tych terenw nazwa naley cao przedsiwzi majcych na celu renowacj i modernizacj istniejcej zabudowy mieszkaniowej na wyznaczonym obszarze rozumian jako: 1) dokonanie niezbdnych wyburze i rozbirek budynkw w zym stanie technicznym, 2) odbudow, rozbudow, nadbudow i przebudow budynkw zakwalifikowanych do renowacji, 3) popraw stanu technicznego budynkw oraz zmniejszenie ich energochonnoci eksploatacyjnej, 4) podniesienie standardw i stanu technicznego wyposaenia w instalacje i urzdzenia techniczne, 5) popraw stanu otoczenia budynkw i zagospodarowania nieruchomoci, 6) realizacj nowej zabudowy na miejscu wyburzonych wczeniej budynkw mieszkalnych oraz na terenach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego pod realizacj budownictwa plombowego, 7) popraw stanu technicznego budynkw i zagospodarowania nieruchomoci, a take

odpowiednio do potrzeb i warunkw lokalnych, realizacj celw dodatkowych takich jak: - restrukturyzacj wasnociow zasobw komunalnych, - ogln popraw bezpieczestwa i stanu rodowiska zamieszkiwania, - dostosowanie zabudowy i przestrzeni publicznej do potrzeb osb niepenosprawnych, - ochron rodowiska i dbr kultury, - tworzenie warunkw aktywizacji zawodowej mieszkacw i zatrudnienia ich w miejscu zamieszkania. 2.1. RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI EKU Z OPRACOWANIAMI WYKONANYMI NA POZIOMIE WOJEWDZTWA: STRATEGI ROZWOJU I PLANEM ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ WOJEWDZKIM PROGRAMEM OPIEKI NAD ZABYTKAMI 2.1.1. RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OCHRONY ZABYTKW ZE STRATEGI ROZWOJU WOJEWDTWA WARMISKO-MAZURSKIEGO Wizja rozwoju wojewdztwa warmisko-mazurskiego jest haso: Warmia i Mazury regionem, w ktrym warto y .. . niezalenie od wieku, . niezalenie od wyksztacenia, . niezalenie od stanu posiadania, . niezalenie od pochodzenia, . niezalenie od miejsca zamieszkania, . niezalenie od pci. Cel gwny strategii wojewdztwa brzmi: Spjno ekonomiczna, spoeczna i przestrzenna Warmii i Mazur z regionami Europy. Spjno ekonomiczna w kontekcie regionalnym oznacza wzrost gospodarczy wyrwnanie dysproporcji w rozwoju przedsibiorczoci i promocji, tworzenia nowoczesnej infrastruktury technicznej i warunkw zdobywania wspczesnej wiedzy. Spjno spoeczna to powstawanie nowych miejsc pracy, zmniejszenie bezrobocia oraz poprawa poziomu ycia mieszkacw zarwno miast jak i wsi. Spjno przestrzenna to wczenie si wojewdztwa do gwnej sieci infrastruktury transportowej w Polsce oraz w Europie. Strategia zakada wzmocnienie metropolitarnej roli Olsztyna oraz jego znaczenia w stosunku do stolic innych wojewdztw. Olsztyn w cisej wsppracy z Elblgiem i Ekiem stanie si orodkiem integrujcym wojewdztwo w procesie budowy tosamoci regionalnej. Wysoka atrakcyjno rodowiska przyrodniczego bdzie jednym z wanych elementw w perspektywie 2020 roku, rozstrzygajcych o konkurencyjnoci wojewdztwa. Zmierza, wic naley do zachowania wysokiego standardu ekologicznego. Do potrzeb niniejszego opracowania nastpujce priorytety i kierunki dziaa: Priorytet I. KONKURENCYJNA GOSPODARKA. Konkurencja odbywa si na kilku paszczyznach, midzy wieloma podmiotami. Konkuruj ze sob firmy o udziay w rynku, rzadziej o konkretne lokalizacje. Ludzie rywalizuj o wybrano

jak najlepsze miejsca pracy, a pastwa zachcaj inwestorw do podejmowania dziaalnoci na ich terenie. Rwnie regiony, miasta i gminy wczyy si w konkurencj o czynniki rozwojowe. Priorytet II. OTWATRE SPOECZESTWO. Otwarte spoeczestwo jest podstaw postpu. To otwarto na idee, innowacje, ale take otwarto pojmowana jako ch ksztacenia i podnoszenia kwalifikacji, podejmowania ryzyka i wsppracy, zaliczana jest do tych cech spoecznoci regionalnych, ktre decyduj w rwnym stopniu o poziomie rozwoju, co konkurencyjna gospodarka. Priorytet III. NOWOCZESNE SIECI. W globalnej gospodarce istotnym czynnikiem rozwoju regionw jest ich obecno w rnego rodzaju sieciach. Nowoczesne sieci postrzegane s zarwno jako elementy fizyczne (poczenia komunikacyjne i teleinformatyczne, infrastruktura techniczna), jak rwnie powizania psychiczne (kontakty midzyludzkie, dowiadczenia wsppracy). CELE STRATEGICZNE: 1. WZROST KONKURENCYJNOCI GOSPODARKI. - wzrost potencjau turystycznego ju w poprzedniej strategii turystyka bya traktowana jako jedna z wiodcych dziedzin Warmii i Mazur. Obecny cel operacyjny zakada wzrost potencjau turystycznego przy poszanowaniu wymaga rodowiska przyrodniczego. W tym celu przewidywanych jest kilka grup dziaa: opracowanie koncepcji produktw turystycznych, wspieranie rozwoju odpowiedniej infrastruktury, poprawa jakoci oferty turystycznej, wsppraca na rzecz rozwoju turystyki oraz lepsza informacja i promocja. 2. WZROST AKTYWNOCI SPOECZNEJ. - rozwj spoeczestwa obywatelskiego - silnie rozwinite spoeczestwo obywatelskie jest jednym z czynnikw rozwoju spoeczno-gospodarczego. Cel ten moe by osignity gwnie we wsppracy i poprzez wsparcie organizacji pozarzdowych, ktre staj si instrumentem wsparcia oraz paszczyzn aktywizacji wielu jednostek. - poprawa jakoci i ochrona rodowiska wprawdzie ju dzi Warmia i Mazury nale do liderw w dziedzinie jakoci rodowiska przyrodniczego, to stosowanie zasady trwaego rozwoju wymaga cigego mylenia o rodowisku przyrodniczym przez pryzmat przyszych pokole. W tym celu przewidziane s dziaania z zakresu ochrony: wd, powierzchni ziemi, powietrza oraz zachowania walorw krajobrazowych. 3. WZROST LICZBY I JAKOCI POWIZA SIECIOWYCH.

CELE OPERACYJNE I DZIAANIA. Warmia i Mazury uznawane s za atrakcyjny turystycznie region, jednak utrzymanie tej przewagi wymaga cigych stara. Aby wyduy sezon turystyczny trzeba poszukiwa nowych form aktywnoci w regionie. Naley dziaa poszczeglnych sposb niekonwencjonalny i kompleksowy podnoszc atrakcyjno poszczeglnych miejsc poprzez przygotowywanie produktw turystycznych. Planowane dziaania A. Opracowanie koncepcji produktw turystycznych: - opracowania i wdroenia marketingowej strategii rozwoju turystyki w regionie, identyfikujcej rynki, produkty i kanay komunikacji, - stae badania rynku turystycznego, w tym ewidencja i badania wszystkich kategorii zabytkw (w celu rozwoju, konserwacji, rewaloryzacji i zagospodarowania dbr kultury), - wyeksponowanie specyfiki i wypromowanie tradycji regionu, opracowania szerokiej i urozmaiconej oferty turystycznej opartej o tradycje wydarze historycznych w regionie, posiadane obiekty zabytkowe i regionaln kuchni. B. Wspieranie rozwoju infrastruktury: - ujednolicenie znakowania drg i identyfikowanych atrakcji turystycznych, - urzdzenie miejsc postoju i odpoczynku turystw przy drogach i trasach rowerowych, - zwikszanie dbaoci o muzea w wojewdztwie, poprzez wsparcie kadry merytorycznej, popraw bazy lokalowej i lepsze wyposaenie techniczne; - budowa nowych i instytucji kulturalnych, doinwestowanie istniejcych

- poprawa stanu sanitarnego i estetyki regionu, - wspieranie rewitalizacji i budowy nowych szlakw wodnych; - staa kontrola i ocena obiektw turystycznych, C. Wzrost jakoci aktualnej oferty turystycznej: - opracowanie i realizowanie programw wspierania i ochrony indywidualnych cech kultury regionalnej, - poszerzenie programw i repertuaru instytucji kultury, - zwikszenie opieki nad dziaalnoci twrcz i zapewnienie warunkw powszechnej edukacji kulturalnej wszystkich grup spoecznych, D. Wsppraca na rzecz rozwoju turystyki:

- monitoring rodowiska - ewentualne skutki negatywnego oddziaywania czowieka na rodowisko przyrodnicze maj czsto nieodwracalny charakter. Dlatego konieczne jest realizowanie celu, ktry pomoe osign lepsz wiedz o rodowisku i pozwoli zachowa je w oczekiwanym stanie.

- inicjowanie i tworzenie lokalnych organizacji turystycznych, - wspieranie i zaktywizowanie lobby turystycznego poprzez wsplne dziaania wadz i zrzesze turystycznych, - wsparcie otrzymaj inicjatywy lokalne (w tym mniejszoci narodowych) w tworzeniu placwek

muzealnych, izb regionalnych, kolekcji oraz promocji miejsc historycznych, - wsparcie wsppracy partnerskiej regionw i samorzdw, w tym wykorzystujcej naturalne powizania mniejszoci narodowych z ich ojczyznami, - wsptworzenie i wspuczestniczenie w midzynarodowych i krajowych programach i imprezach kulturalnych, E. Informacja i promocja: - regularna informacja o ofercie turystycznej i kulturalnej, - rozbudowa systemu informacji lokalnej, - utrzymanie na wysokim poziomie systemu informacji i promocji regionu funkcjonujcego w sieci krajowej, poprzez: - utworzenie i wspieranie powiatowych orodkw informacji i promocji turystycznej - organizacja szkole i kursw dla kadry turystycznej, - budow pozytywnego wizerunku regionu, - zwikszenie liczby, jakoci i wielkoci nakadw wydawnictw promocyjnych, - organizowanie cyklicznych imprez promujcych region i regionalne produkty turystyczne, - uczestniczenie wojewdztwa warmiskomazurskiego w turystycznych targach krajowych i wybranych zagranicznych (regionalne stoiska promocyjne), - zwikszenia wiadomoci korzyci pyncych z rozwoju turystyki: - przeprowadzenie szkole, - upowszechnianie pozytywnych wzorw zewntrznych, - wspieranie forum na rzecz turystyki, - wspieranie wsppracy szk i placwek turystyczno-krajoznawczych. Korzyci wynikajce z ww. wyznacznikw dla Gminy Miejskiej Ek: 1) wsparcie i rozwj turystyki powinny przede wszystkim przyczyni si do wzrostu konkurencyjnoci gospodarki, nastpnie wzrostu aktywnoci spoecznej. 2) wzrost wiadomoci, uwraliwienie i akceptacja spoeczna w sferze ochrony rodowiska kulturowego; 3) konsolidacja i identyfikacja z wielokulturowego spoeczestwa; 4) zahamowanie degradacji rodowiska kulturowego; i ma ojczyzn

10) zwikszenie atrakcyjnoci przyrodniczej regionu;

krajobrazowej

11) zainteresowanie gmin inwestorw wewntrznych i zewntrznych. 2.1.2. RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OCHRONY ZABYTKW Z PLANEM ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWDZTWA WARMISKOMAZURSKIEGO. Plan zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa warmisko-mazurskiego jest elementem regionalnego planowania strategicznego. Stanowi on podstawowe narzdzie rwnowaenia rnych sfer rozwoju wojewdztwa w przestrzeni a jednoczenie suy konkretyzacji przestrzennej celw sformuowanych w strategii rozwoju wojewdztwa Warmisko - mazurskiego i okrela uwarunkowania przestrzenne do formuowanych programw rozwoju. Dla potrzeb opracowania wybrano nastpujce zasady ochrony i utrzymania w rwnowadze rodowiska przyrodniczego oraz ochrony wartoci kulturowych: - na terenach prawnie chronionych funkcje gospodarcze winny by podporzdkowane zasadom ochrony wynikajcym z przepisw prawnych; - na obszarze zbiornikw wd uytkowych bez izolacji od powierzchni terenu ochrona i poprawa jakoci wd podziemnych realizowana bdzie przez zwikszenie reimw w gospodarce wodno-ciekowej oraz dolesianie (gwnie rejony: Nidzicy Szczytna Wielbarka; witajna Rucianego Nidy Pisza; Eku); - na obszarze zlewni pojeziernej ochron czystoci wd powierzchniowych, gwnie jezior, realizowa si bdzie przez zwikszenie reimw w gospodarce ciekowej, wprowadzenie form gospodarowania mao uciliwych dla rodowiska, tworzenie wok jezior i rzek stref ochronnych zagospodarowywanych trwa zieleni i nie zabudowywanych, przywracanie dopywom do jezior co najmniej II klasy czystoci; - na obszarach, gdzie nastpiy due przeksztacenia rodowiska przyrodniczego i ich skutkiem s znaczne negatywne zmiany, polityka przestrzenna polega powinna na odtworzeniu stanu rwnowagi przyrodniczej; - ochrona dziedzictwa kulturowego i historycznego jako filaru turystyki; - otoczenie szczegln trosk obiektw zabytkowych o randze krajowej i midzynarodowej, a take obiektw o mniejszej randze lecz decydujcych o odrbnoci regionalnej; - przywrcenie zespoom staromiejskim historycznego charakteru (rewaloryzacja); ich

poprawa

estetyczna

5) poprawa infrastruktury komunikacyjnej i technicznej w celu poprawienia dostpnoci; 6) rewitalizacja centrum miasta, przez co zwikszy si atrakcyjno turystyczna generujca oywienie gospodarcze i nowe miejsca pracy; 7) zwikszenie standardu mieszkaniowego; 8) stworzenie rodowiska przyjaznego czowiekowi; 9) wzrost znaczenia Eku w regionie;

- zachowanie historycznej zabudowy wiejskiej z ukadem dronym oraz zabytkowych ukadw paacowych, dworskich i parkowych; - respektowanie w zagospodarowaniu przestrzennym bezkonfliktowego wkomponowania zabudowy w przestrze historyczn.

Gwne kierunki ochrony rodowiska kulturowego W planie wojewdzkim ustalono objcie szczegln ochron miast okrelonych w niniejszym planie wojewdztwa jako orodki kulturowe oraz zespoy kulturowe. Orodki kulturowe s to miejsca koncentracji obiektw zabytkowych bdce miastami historycznymi. Przy ich ocenie wzito pod uwag ilo i jako nastpujcych elementw obejmujcych: ukad staromiejski - Stare Miasto, w tym rynek, zamek, koci, obwarowania miejskie i ratusz, a take obiekty zabytkowe w ich ssiedztwie. Wyrniono dwie kategorie orodkw kulturowych o wysokiej koncentracji obiektw zabytkowych: - orodki o duej koncentracji: Olsztyn, Lidzbark Warmiski, Reszel, Frombork, ktrego Zesp Katedralny zosta uznany w roku 1994 za Pomnik Historii, Elblg; - orodki o redniej koncentracji: Ktrzyn, Morg, Orneta, Nidzica, Dobre Miasto, Olsztynek, Braniewo, Pask, Dziadowo, Ek. Zespoy kulturowe s to miejsca koncentracji obiektw zabytkowych poza miastami historycznymi. Spord nich wyrniono: - historyczne zespoy pielgrzymkowe biedace miejscami kultu: wita Lipka, Stoczek Klasztorny, Gietrzwad, Glotowo, Krosno, wity Gaj, Zielonka Pascka, - zamki i warownie w: Lidzbarku Warmiskim, Szymbarku, Olsztynie, Nidzicy, Reszlu, Ktrzynie, Barcianach, Ostrdzie, Rynie, Fromborku, - twierdze i fortyfikacje w Gieroy, Przystani i Giycku, - pole bitwy pod Grunwaldem, - zespoy paacowo-parkowe, ktre w znakomitej wikszoci su lub mog suy rozwojowi wysokiej klasy bazy turystycznej: Kwitajny, Smolajny, Dobrocin, Karnity, Sorkwity, Bsia, any, Galiny, abdnik, Drogosze, Sztynort, Biaa Olecka, Kamieniec, Kadyny, a take godne odtworzenia bdce obecnie w ruinie Gadysze, Sobity, Bogatyskie, Prosna, - wsie: Kadyny, Klon, cze, Jelonki, - budowle inynieryjne: wiadukty w Staczykach, pochylnie wraz z Kanaem Ostrdzko-Elblskim, most obrotowy w Giycku, - stanowisko archeologiczne Truso nad jeziorem Druno. Rozwizanie problemw w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego na obszarze wojewdztwa gwnie bdzie obejmowao: - dziaania ochronne i zabezpieczajce, okrelenie zasobw i ich wartoci; a take

regionu, dokonanie ich oceny wedug jednolitych kryteriw oraz uzupenienie brakw; - przystosowanie obiektw zabytkowych do nowych funkcji (np. turystyka). Korzyci wynikajce z ww. wyznacznikw dla Gminy Miejskiej Ek: 1. ksztatowanie mechanizmw generujcych efektywny ekonomicznie rozwj spoeczno-gospodarczy; 2. dostpno Eku dla potencjalnych inwestorw; 3. wyrnienie Mazur w skad, ktrych wchodzi Ek, jako obszaru o wysokich walorach turystycznych; 4. ochrona przed degradacj rodowiska kulturalnego i przyrodniczego gminy miejskiej; 5. rewaloryzacja zabytkw, architektonicznych archeologicznych oraz ich prawna ochrana; i

6. ochrona i rewaloryzacja parkw i cmentarzy; 7. wyeksponowanie walorw kulturowych, krajobrazowych. 2.1.3. RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OCHRONY ZABYTKW ZE STRATEGI ROZWOJU TURYSTYKI W WOJEWDZTWIE WARMINSKO-MAZURSKIM. Wizja rozwoju turystyki wojewdztwa: TURYSTYKA WIODC DZIEDZIN GODPODARKI WARMII I MAZUR GENERUJC NOWE MIEJSCA PRACY I WZROST DOCHODW LUDNOCI Poprzez ochron i kontrolowany rozwj posiadanych zasobw naturalnych i kulturowych Warmia i Mazury stan si synonimem produktu turystycznego wysokiej jakoci, skutecznie konkurujcego zarwno na rynku krajowym, jak i na rynkach zagranicznych. Celami gwnymi strategii s: Cel gwny nr 1 zwikszenie kapitau inwestycyjnego w turystyce; Cel gwny nr 2 - maksymalne i dynamiczne wykorzystanie predyspozycji turystycznych regionu. Dla osignicia celw gwnych naley: - zintegrowa rne dziedziny gospodarcze i spoeczne na rzecz rozwoju regionu poprzez turystyk; - stworzy warunki wzrostu konkurencyjnoci sektora turystyki; Z generalnej strategii wojewdztwa dla potrzeb niniejszego opracowania wybrano nastpujce obszary dziaania: Kultura II. Cel gwny 2. Cel warunkujcy: Rozwj funkcji kulturalnej i ochrona dziedzictwa kulturowego w powizaniu z potrzebami rozwoju turystyki Kierunek dziaania 2: Ochrona i rewitalizacja dziedzictwa kultury materialnej regionu.

- opracowanie strategii dziaa zmierzajcych do skutecznej i cigej ochrony, prawidowego ich zagospodarowania i wypromowania; - usystematyzowanie istniejcych opracowa dotyczcych krajobrazu kulturowego na fragmentach byych wojewdztw wczonych w granice nowego

Zadania szczegowe: Ochrona rodowiska kulturowego powinna koncentrowa si na: - reintegracji struktury osadniczej; - kontynuacji tradycyjnych wartoci kultury uytkowania przestrzeni i kultury materialnej; - przywrceniu wartoci miejscowej tradycji architektonicznej. Ochrona rodowiska. Cel gwny 2. Cel warunkujcy: Ochrona rodowiska oparta o bezdyskusyjne normy chronice stan obecny, zmniejszajca skutki wieloletnich zaniedba, uwzgldniajca potencja tkwicy w biologicznej rnorodnoci regionu, jego wzgldnie niskiej dewastacji oraz wzrastajc wiadomo ekologiczn spoeczestwa. Priorytetowy kierunek dziaania: Niedopuszczanie do degradacji walorw turystycznych rodowiska przyrodniczego przez ich niewaciwe uytkowanie przez sam turystyk i inne rodzaje dziaalnoci gospodarczej w regionie. Zadania szczegowe: Rozbudowa infrastruktury technicznej uwzgldniajcej wartoci rodowiska przyrodniczego, w pierwszej kolejnoci utworzenie penej sieci oczyszczalni ciekw - Stworzenie sprawnej i skutecznej kontroli ochrony rodowiska, zwaszcza w rejonach intensywnie uytkowanych przez turystyk; - Wdroenie dbaoci o estetyk regionu poprzez wykluczanie przedsiwzi zakcajcych jego predyspozycje naturalne; - Konsekwentne prowadzenie ochrony przyrody wg standardw europejskich; - Ochrona wielkich jezior mazurskich zanieczyszczeniami ze rde rozproszonych. przed

2.1.4. RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OCHRONY ZABYTKW Z WOJEWDZKIM PROGRAMEM OPIEKI NAD ZABYTKAMI. Cele i zadania wojewdzkiego programu opieki nad zabytkami w wojewdztwie warmisko-mazurskim: 1. Zespolenie i koordynacja form i metod ochrony dziedzictwa kulturowego: a) Realizacja powszechnych tendencji europejskich i wiatowych do rozszerzania pola ochrony na cae dziedzictwo kulturowe obejmujce dobra kultury i natury; b) Powizanie ochrony zabytkw z polityk ekologiczn (ochrony przyrody), architektoniczn i przestrzenn, celn oraz polityk bezpieczestwa; c) Wczenie problemw ochrony zabytkowo systemu zada strategicznych, wynikajcych z koncepcji przestrzennego zagospodarowania wojewdztwa; d) Uwzgldnienie uwarunkowa ochrony zabytkw (w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego) cznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i rwnowagi ekologicznej w planach rozwoju wojewdztwa; e) Uwzgldnienie - w planach zagospodarowania przestrzennego - ochrony rodowiska naturalnego powizanego przestrzennie z zaoeniami urbanistycznymi i ruralistycznymi oraz zespoami architektonicznymi; f) Opracowanie gminnych i powiatowych programw opieki nad zabytkami jako wanego instrumentu ksztatowania lokalnych strategii rozwoju; g) Wykorzystywanie nowej formy ochrony zabytkw, jak stanowi park kulturowy; - Opracowanie programu tworzenia parkw kulturowych w wojewdztwie, wskazanie priorytetw, identyfikacja zagroe w celu powstrzymania degradacji, zachowania i ochrony terenw o wyjtkowych wartociach historycznokulturowych, krajobrazowych i przyrodniczych; - Wspdziaanie w zakresie przygotowania i dofinansowywania opracowa studialnych i projektowych zmierzajcych do utworzenia parkw kulturowych; - Promowanie dziaa zmierzajcych do tworzenia parkw kulturowych jako skutecznej formy ochrony zintegrowanej cennych obszarw kulturowych wojewdztwa warmisko-mazurskiego; h) Uwzgldnianie w studiach uwarunkowa i planach zagospodarowania przestrzennego - problematyki form zabudowy tradycyjnej oraz egzekwowanie form regionalnych w nowych budynkach do lokalnych form i materiaw; i) Wypracowanie programu wspomagania finansowego dugofalowych dziaa na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw regionu; j) Denie do zwikszenia zaangaowania sektora prywatnego w rewaloryzacj obiektw zabytkowych; k) wspieranie programw ochrony zabytkw uwzgldniajcych finansowanie z funduszy Wsplnoty Europejskiej;

Wrd uwarunkowania rozwoju produktu turystycznego w strategii zauwaono, e atrakcyjne z uwagi na rozwj turystyki moe by te odwoanie do dziedzictwa najdawniejszych gospodarzy tych ziem Prusw, a przede wszystkim do tradycji Zakonu Krzyackiego jako twrcy jednego z najoryginalniejszych w historii cywilizacji redniowiecznej tworu pastwowego. Na terenie miasta znajduje si niewykorzystany turystycznie zamek pokrzyacki, na ktrego wyremontowanie miasta nie byo sta. W czerwcu biecego roku zosta on sprzedany osobie fizycznej. Nadarzya si okazja, aby ten unikalny obiekt architektury militarnej, odzyska dawny blask i by wykorzystany na cele turystyczne. Zgodnie z zapisami miejscowego planu zagospodarowania dla tego obszaru, zamek wraz budynkami towarzyszcymi i dziakami przynalenymi, przeznaczone s pod zabudow usugow zwizan z obsug ruch turystycznego, w tym: usugi sportu, turystyki rekreacji, hotele, pensjonaty, centra konferencyjne itp. Inwestycja powinna by zrealizowana w cigu najbliszych piciu lat, co stwarza realn szans, na stworzenie atrakcyjnego produktu turystycznego, ktry bdzie przyciga turystw do Eku.

l) Budowa spoeczestwa obywatelskiego poprzez aktywizacj i wspieranie dziaa organizacji pozarzdowych w realizacji zada zwizanych z ochron zabytkw (konkursy, powierzanie cile okrelonych zada, wsparcie finansowe dla projektw itp.). Wspieranie inicjatyw lokalnych zmierzajcych do tworzenia niewielkich skansenw lub izb pamici w zabytkowych obiektach, w poszczeglnych miejscowociach na terenie wojewdztwa warmisko-mazurskiego. 2.2. STRATEGICZNE CELE POLITYKI PASTWA W SFERZE OCHRONY ZABYTKW Wstpienie Polski do struktur Unii Europejskiej stworzyo szans wprowadzenia w rnych dziedzinach ycia publicznego, w tym i kultury dugookresowego planowania, w tym planowania strategicznego. Bardzo wanym elementem takiego planowania jest wyznaczenie zadania i konstruowanie priorytetw do realizacji krtko i dugofalowych. Ramy dla nowoczesnego mecenatu pastwa w sferze kultury, ale przede wszystkim dla nowoczenie pojmowanej polityki kulturalnej pastwa, funkcjonujcej w warunkach rynkowych, a take wsplnoty Polski z Uni Europejsk wyznacza dokument tworzcy Narodow Strategi Rozwoju Kultury na lata 2004-2013 wraz z uzupenieniem NSRK na lata 2004-2020. Przeprowadzona zostaa w nim wnikliwa analiza prawna, ekonomiczna, instytucjonalna i organizacyjna sfery kultury. Strategia zostaa stworzona centralnie dla obszaru caej Polski. Okrela spjne dziaania horyzontalne, realizowane w regionach. Std celem strategicznym jest dziaanie na rzecz zrwnowaonego rozwoju kulturalnego regionw w Polsce, a celami czstkowymi s m.in. zachowanie dziedzictwa kulturowego i aktywna ochrona zabytkw, wzrost efektywnoci zarzdzania sfera kultury. W celu wdroenia tej strategii w dziedzinie ochrony zabytkw w Ministerstwie Kultury opracowano Narodowy Program Kultury Ochrona zabytkw i dziedzictwa kulturowego na lata 2004-2020. Najistotniejszym osigniciem tego programu jest zmiana filozofii pasywnej na aktywn w odniesieniu do dziaa wobec dziedzictwa kulturowego. Wzbogacono go rwnie o ekonomiczne mechanizmy nadajcymi sens skutecznoci w podejciu do ochrony zabytkw. W dokumencie tym wrd najwaniejszych celw strategicznych pastwa w zakresie ochrony zabytkw uznano w pierwszej kolejnoci: - przygotowanie skutecznego systemu prawno-finansowego wspierania ochrony i opieki nad zabytkami; - podjcie prac nad kompleksowym systemem edukacji na rzecz dziedzictwa; - poszukiwanie instrumentw wzmacniajcych efekty dziaalnoci suby konserwatorskiej; - ograniczenia uznaniowoci konserwatorw poprzez naoenie na nich odpowiedzialnoci za niezgodne z prawem postpowanie.

Celem strategicznym programu jest intensyfikacja ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego, w tym szczeglnie kompleksowa poprawa stanu zabytkw nieruchomych. Celami czstkowymi programu s: - poprawa warunkw instytucjonalnych, prawnych i organizacyjnych w sferze dokumentacji i ochrony zabytkw; - kompleksowa rewaloryzacja zabytkw i ich adaptacja na cele kulturalne, turystyczne, edukacyjne, rekreacyjne i inne cele spoeczne; - zwikszenie roli zabytkw w rozwoju turystyki i przedsibiorczoci poprzez tworzenie zintegrowanych narodowych produktw turystycznych; - promocja polskiego dziedzictwa kulturowego w Polsce i za granic, w szczeglnoci za pomoc narzdzi spoeczestwa informacyjnego; - rozwj zasobw ludzkich oraz podnoszenie wiadomoci spoecznej w sferze ochrony dziedzictwa kulturowego; - tworzenie warunkw dla rozwoju i ochrony dziedzictwa kultury ludowej; - zabezpieczenie zabytkw przed nielegalnym wywozem zagranic. Podprogramy, priorytety i dziaania Narodowego Programu Kultury Ochrona Zabytkw i Dziedzictwa Kulturowego PRIORYTET 1 Aktywne zarzdzanie zasobem stanowicym materialne dziedzictwo kulturowe. Dziaania realizowane w ramach tego priorytetu maj na celu materialn popraw stanu zabytkw, ich adaptacj i rewitalizacj oraz zwikszenie dostpnoci do nich mieszkacw, turystw i inwestorw. Realizacja dziaa pozwoli na zwikszenie atrakcyjnoci regionw, a take wykorzystanie przez nie potencjau zwizanego z posiadanym dziedzictwem kulturowym. Dziaanie 1.1. Budowa nowoczesnych rozwiza organizacyjnofinansowych w sferze ochrony zabytkw. Gwnym celem dziaania jest dostosowanie sfery ochrony zabytkw do rzeczywistoci gospodarczej. Celami czstkowymi s: 1. Poprawa warunkw instytucjonalnych, prawnych i organizacyjnych w sferze dokumentacji i ochrony zabytkw. 2. Wzmocnienie roli orodkw dokumentacji zabytkw. 3. Zrwnowaone urynkowienie zabytkw. 4. Wyksztacenie zacht dla przedsibiorcw i osb fizycznych do inwestowania w zabytki.

Dziaanie 1.2. Kompleksowa rewaloryzacja zabytkw i ich adaptacja na cele kulturalne, turystyczne, edukacyjne, rekreacyjne i inne cele spoeczne. Dziaanie to objo dwa projekty: 1. Program Polskie regiony w europejskiej przestrzeni kulturowej. 2. Program: Promesa Ministra Kultury. PRIORYTET 2 Edukacja i kulturowego.

6. ustawie z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 roku, Nr 106, poz. 1126, Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268 z pniejszymi zmianami); 7. ustawie z dnia 25 padziernika 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu dziaalnoci kulturalnej (Dz. U. z 2001 roku, Nr 13, poz. 123, z 2002 roku Nr 41, poz. 364, z 2003 roku Nr 96, poz. 874, Nr 162, poz. 1568, Nr 213, poz. 2081, z 2004 roku, Nr 11, poz. 96, Nr 261, poz. 2598, z 2005 roku, Nr 131, poz. 1091, Nr 132, poz. 1111, Dz. U. z 2005 roku, Nr 131, poz. 1091). Zasady ochrony zabytkw znajdujcych si w muzeach i w bibliotekach okrelone zostay w ustawach: 1. ustawie z dnia 21 listopada 1996 roku o muzeach (Dz. U. z 1997 roku, Nr 5, poz. 24 z pniejszymi zmianami); 2. ustawie z dnia 27 czerwca 1997 roku o bibliotekach (Dz. U. Nr 85 poz. 539 z pniejszymi zmianami). Ochron materiaw archiwalnych reguluj przepisy ustawy z dnia 14 lipca 1983 roku o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2002 roku, Nr 171, poz. 1396 i Nr 241, poz. 2074). W myl art. 3 ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami, zabytkiem jest: nieruchomo lub rzecz ruchoma, ich czci lub zespoy, bdce dzieem czowieka lub zwizane z jego dziaalnoci i stanowice wiadectwo minionej epoki bd zdarzenia, ktrych zachowanie ley w interesie spoecznym ze wzgldu na posiadan warto historyczn, artystyczn lub naukow. Zgodnie z art. 4 niniejszej ustawy: Ochrona zabytkw polega, w szczeglnoci, na podejmowaniu przez organy administracji publicznej dziaa majcych na celu: 1) zapewnienie warunkw prawnych, organizacyjnych i finansowych umoliwiajcych trwae zachowanie zabytkw oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie; 2) zapobieganie zagroeniom mogcym spowodowa uszczerbek dla wartoci zabytkw; 3) udaremnianie niszczenia i niewaciwego korzystania z zabytkw; 4) przeciwdziaanie kradziey, zaginiciu lub nielegalnemu wywozowi zabytkw za granic; 5) kontrol stanu zachowania i przeznaczenia zabytkw; 6) uwzgldnianie zada ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy ksztatowaniu rodowiska. Natomiast w art. 6 stwierdza si, e: 1. ochronie i opiece podlegaj, bez wzgldu na stan zachowania: 1) zabytki nieruchome bdce w szczeglnoci: a) krajobrazami kulturowymi, b) ukadami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespoami budowlanymi, c) dzieami architektury i budownictwa, d) dzieami budownictwa obronnego,

administracja

na

rzecz

dziedzictwa

Dziaanie 2.1. Rozwj zasobw ludzkich oraz podnoszenie wiadomoci spoecznej w sferze ochrony dziedzictwa kulturowego Dziaanie bdzie realizowane poprzez: - podnoszenie wyksztacenia kadr zatrudnionych w sferze ochrony dziedzictwa kulturowego; - podnoszenie zainteresowania problematyk ochrony zabytkw; spoeczestwa

- powoanie zespou naukowego zajmujcego si badaniami naukowymi z sferze wpywu zachowania i rewaloryzacji dziedzictwa kulturowego na rozwj spoeczno ekonomiczny regionw; - promowanie zachowania dziedzictwa kulturowego wsi poprzez aktywizacj spoecznoci wiejskich (realizacja programu Ochrona gincych zawodw). Dziaanie 2.2. Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego przed nielegalnym wwozem, wywozem i przewozem przez granice Dziaanie bdzie realizowane poprzez wdroenie programu Absent Patrymonium. Program przewiduje budow sieci informacji wirtualnej o zabytkach wywoonych i zaginionych. 2.3. KRAJOWE UWARUNKOWANIA FORMALNOPRAWNE I INSTYTUCJONALNE FUNKCJONOWANIA OCHRONY ZABYTKW Uregulowania prawne dotyczce ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami znajduj si gwnie w nastpujcych ustawach: 1. ustawie z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U., Nr 162, poz. 1568); 2. ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. Nr 62 poz. 627 i Nr 115 poz. 1229 z pniejszymi zmianami); 3. ustawie z dnia 16 padziernika 1991 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 roku, Nr 99, poz. 1079, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623 z pniejszymi zmianami); 4. ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomociami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261 poz. 2603); 5. ustawie z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717);

e) obiektami techniki, a zwaszcza kopalniami, hutami, elektrowniami i innymi zakadami przemysowymi, f) cmentarzami, g) parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni, h) miejscami upamitniajcymi wydarzenia historyczne bd dziaalno wybitnych osobistoci lub instytucji. 2) zabytki ruchome bdce w szczeglnoci: a) dzieami sztuk plastycznych, rzemiosa artystycznego i sztuki uytkowej, b) kolekcjami stanowicymi zbiory przedmiotw zgromadzonych i uporzdkowanych wedug koncepcji osb, ktre tworzyy te kolekcje, c) numizmatami oraz pamitkami historycznymi, a zwaszcza militariami, sztandarami, pieczciami, odznakami, medalami i orderami, d) wytworami techniki, a zwaszcza urzdzeniami, rodkami transportu oraz maszynami i narzdziami wiadczcymi o kulturze materialnej, charakterystycznymi dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentujcymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego, e) materiaami bibliotecznymi, ktrych mowa w art. 5 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach, f) instrumentami muzycznymi, g) wytworami sztuki ludowej i rkodziea oraz innymi obiektami etnograficznymi, h) przedmiotami upamitniajcymi wydarzenia historyczne bd dziaalno wybitnych osobistoci lub instytucji, 3) zabytki archeologiczne bdce w szczeglnoci: a) pozostaociami terenowymi pradziejowego i historycznego osadnictwa, b) cmentarzyskami, c) kurhanami d) reliktami dziaalnoci gospodarczej, religijnej i artystycznej. 2. Ochronie mog podlega nazwy geograficzne, historyczne lub tradycyjne nazwy obiektu budowlanego, placu, ulicy lub jednostki osadniczej. Formy ochrony zabytkw okrela art. 7: 1) wpis do rejestru zabytkw, 2) uznanie za pomnik historii, 3) utworzenie parku kulturowego, 4) ustalenie ochrony w miejscowym zagospodarowania przestrzennego. Na mocy art. 16: 1. Rada gminy, po zasigniciu opinii wojewdzkiego konserwatora zabytkw, na podstawie uchway, moe utworzy park kulturowy w celu ochrony krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyrniajcych si krajobrazowo terenw z zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej. 2. Uchwaa okrela nazw parku kulturowego, jego granice, sposb ochrony, a take zakazy i ograniczenia, o ktrych mowa w art. 17 ust. 1. 3. Wjt (burmistrz, prezydent miasta), w uzgodnieniu w wojewdzkim konserwatorem zabytkw, sporzdza plan ochrony parku kulturowego, ktry wymaga zatwierdzenia przez rad gminy.

4. W celu realizacji zada zwizanych z ochron parku kulturowego rada gminy moe utworzy jednostk organizacyjn do zarzdzania parkiem. 5. Park kulturowy przekraczajcy granice gminy moe by utworzony i zarzdzany na podstawie zgodnych uchwa rad gmin (zwizku gmin), na terenie, ktrych ten park ma by urzdzony. 6. Dla obszarw, na ktrych utworzono park kulturowy, sporzdza si obowizkowo miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Ustaleniami art. 18: 1. Ochron zabytkw i opiek nad zabytkami uwzgldnia si przy sporzdzaniu i aktualizacji koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju wojewdztw, planw zagospodarowania przestrzennego wojewdztw, analiz i studiw z zakresu zagospodarowania przestrzennego powiatu, strategii rozwoju gmin, studiw uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego. 2. W koncepcji, strategiach, analizach, planach i studiach, o ktrych mowa w ust.1, w szczeglnoci: 1) uwzgldnia si krajowy program ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami, 2) okrela si rozwizania niezbdne do zapobiegania zagroeniom dla zabytkw, zapewnienia im ochrony przy realizacji inwestycji oraz przywracania zabytkw do jak najlepszego stanu, 3) ustala si przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu uwzgldniajc opiek nad zabytkami. Zaleceniem art. 19: 1. W studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzgldnia si, w szczeglnoci ochron: 1) zabytkw nieruchomych i ich otoczenia, wpisanych do rejestru

planie

2) innych zabytkw nieruchomych, znajdujcych si w gminnej ewidencji zabytkw, 3) parkw kulturowych. 2. W przypadku, gdy gmina posiada gminny program opieki nad zabytkami, ustalenia tego programu uwzgldnia si w studium i planie, o ktrych mowa w ust. 1. 3. W studium i planie, o ktrych mowa w ust. 1, ustala si w zalenoci od potrzeb, strefy ochrony konserwatorskiej obejmujce obszary, na ktrych obowizuj okrelone ustaleniami planu ograniczenia, zakazy i nakazy, majce na celu ochron znajdujcych si na tym obszarze zabytkw. Art. 20 nakazuje, e: Projekty i zmiany planu zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego podlegaj uzgodnieniu z wojewdzkim konserwatorem zabytkw.

W art. 21 ustanawia, e: Ewidencja zabytkw jest podstaw do sporzdzenia programw opieki nad zabytkami przez wojewdztwa, powiaty i gminy. Postanowieniem art. 22, ust. 4: Wjt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi gminn ewidencj zabytkw w formie zbioru kart adresowych zabytkw nieruchomych z terenu gminy, objtych wojewdzk ewidencj zabytkw. Organizacj organw ochrony zabytkw reguluje Rozdzia 9. W myl art. 89 organami ochrony zabytkw s: 1) minister waciwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, imieniu ktrego zadania i kompetencje w rym zakresie, wykonuje Generalny Konserwator Zabytkw, 2) wojewoda, w imieniu ktrego zadania i kompetencje w tym zakresie wykonuje wojewdzki konserwator zabytkw. W art. 91 ust. 4 sprecyzowane s zadania, ktre wykonywa bdzie wojewdzki konserwator zabytkw. S to w szczeglnoci: 1) realizacja zada wynikajcych z krajowego programu ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami, 2) sporzdzanie, w ramach przyznanych rodkw budetowych, planw finansowania ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami, 3) prowadzenie rejestru o wojewdzkiej ewidencji zabytkw oraz gromadzenie dokumentacji w tym zakresie, 4) wydawanie, zgodnie w waciwoci, decyzji, postanowie i zawiadcze w sprawach okrelonych w ustawie oraz w przepisach odrbnych, 5) sprawowanie nadzoru nad prawidowoci prowadzonych bada konserwatorskich, architektonicznych, prac konserwatorskich, restauratorskich, robt budowlanych i innych dziaa przy zabytkach oraz bada archeologicznych, 6) organizowanie i prowadzenie kontroli w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami, 7) opracowywanie wojewdzkich planw ochrony zabytkw na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych oraz koordynacja dziaa przy realizacji tych planw, 8) upowszechnianie wiedzy o zabytkach, 9) wsppraca z innymi organami administracji publicznej w sprawach ochrony zabytkw. 3. ZASOBY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO EKU I KRAJOBRAZU

zieleni, zabytki archeologiczne, krajobraz. Ek posiada na swoim obszarze wiele zasobw dziedzictwa kulturowego. 1. Ukad urbanistyczny Miasto Ek zaoone zostao najprawdopodobniej w roku 1435 (1445). Zasadc Eku by Bartosz (Bartoni) pochodzcy zapewne z Mazowsza. Osadzie wyznaczono 48 wk (okoo 800 ha) oraz k po obu stronach rzeki Ek. Osada leaa wzdu jeziora na wprost znajdujcego si na wyspie zamku, usytuowana na dwumetrowej wysoczynie nad poziomem jeziora. Rozcigaa si ona od ujcia rzeki Ek do jeziora. Dzisiejsza ulica Wojska Polskiego, krta, o zmiennej szerokoci, przechodzca koo kocioa w plac targowy, jest pozostaoci wsi ulicwki, typowej dla sowiaskiej zabudowy. Od wiejskiej drogi wioda w stron zamku spadzista droga na most zwodzony. Budynki skupione byy wok jednej ulicy Gwnej (obecnie Wojska Polskiego). Miasto nie posiadao rynku, jego rol speniao wanie poszerzenie ulicy i plac przed kocioem parafialnym. Drugim miejscem gdzie mogy odbywa si targi by tzw. rynek wiski z koca XIX wieku, zlokalizowany przy ulicy Kociuszki, pomidzy ul. Sowackiego i Wojska Polskiego. Z biegiem lat teren przed kocioem zmieni funkcj, rynek wiski zosta zlikwidowany a na jego miejscu wybudowano bloki mieszkalne. Targowisko miejskie otrzymao now lokalizacj - cz dziaki przy ulicy Kociuszki 24, nad rzek Ek. Ulica Gwna (Wojska Polskiego) zamknita bya dwoma bramami: od poudnia - Bram Polsk, od pnocy - Bram Niemieck. Zasig miasta do poowy XIX wieku wyznaczay gbokoci dziaek przylegych prostopadle do ulicy Gwnej (Wojska Polskiego). Granic miasta od poudnia okrelaa rzeka Ek, od zachodu - brzeg jeziora, a od wschodu i pnocy palisada. Jej przebieg wyznaczaj dzisiejsze ulice: Sikorskiego, Pisudskiego, Sowackiego, eromskiego. W XVIII wieku z ul. Gwnej w kierunku jeziora biego kilka uliczek istniejcych do dzi: Zamkowa, Kpielowa, Czarna, Cicha, Wylotna. Uliczki biegnce w kierunku wschodnim miay charakter gospodarczy. W 1475 roku przy ul. Gwnej wzniesiono koci ewangelicki. Obok, w XVI wieku zbudowano ratusz. Na przestrzeni wiekw, na skutek czstych poarw budynki te byy kilkakrotnie przebudowane i rozbudowane. Ostatni, zachowany na zdjciach, obraz ratusza pochodzi z 1867 roku. W czasie II wojny wiatowej zosta zburzony i ju wicej nie by odbudowany. Ostateczne, istniejce do dzi mury kocioa pochodz z 1850 roku. Po I i II wojnie wiatowej zosta czciowo przebudowany w stylu neogotyckim. Obecnie funkcjonuje jako koci katolicki. Do poowy XIX wieku rozwj miasta w kierunku wschodnim ograniczaa palisada. Za ni, pomidzy ul. Sowackiego i Orzeszkowej znajdoway si cegielnie. Po rozebraniu palisady miasto rozroso si na wschd. Intensywny rozwj Eku zacz si dopiero w 2 poowie XIX wieku. Czynnikiem sprzyjajcym rozwojowi miasta byo uzyskanie pocze kolejowych z Krlewcem, Biaymstokiem i Olsztynem. Midzy ulicami 3-go Maja i Maeckich wyznaczony zosta w kocu XIX wieku skwer miejski. Jest to jeden z niewielu terenw z zieleni wysok istniejcych w granicach miasta. Skwer stanowi zielon enklaw w rdmieciu, miejsce odpoczynku mieszkacw. Otoczony jest star zabudow z koca XIX wieku i pocztku XX wieku. Fragment miasta przy ulicach: Konopnickiej, Gdaskiej, Moniuszki i Pisudskiego funkcjonuje od koca XIX w. jako dzielnica willowa. Wyznaczone szerokoci

I. rodowisko kulturowe W Studium Uwarunkowa i Kierunkw Zagospodarowania Przestrzennego zauwaono, e wartociowe zasoby rodowiska kulturowego i krajobrazu stanowi szans rozwoju miasta. Chodzi tu przede wszystkim o takie zasoby rodowiska kulturowego jak: ukady przestrzenne, zabytkowe zespoy i obiekty architektury, budownictwa, przemysu i techniki, zaoenia

dziaek mieszcz si w granicach 20-24 m. Budynki s jedno lub dwurodzinne, pitrowe, otynkowane, z dachami krytymi czerwon dachwk, usytuowane wzdu jednej linii zabudowy. W pnocno-wschodniej czci miasta, objtej stref ochrony konserwatorskiej, zlokalizowane zostay zakady przemysowe (mleczarnia, piekarnia) i magazyny. W okresie midzywojennym na dziace pomidzy ul. Chopina i Orzeszkowej zbudowane zostay Zakady Sklejek. Granica miasta na przeomie XIX i XX wieku przebiegaa ulicami: Sikorskiego, Dbrowskiego, dochodzia do jeziora i rzeki Ek. Przez rzek przerzucony by most noszcy nazw Gizewiusza. Obecnie istniejcy most jest efektem przebudowy z okresu midzywojennego. Przed I wojn wiatow teren miasta z wysp poczy most elbetowy, uytkowany do dzi. Zabytkowy charakter miasta ksztatuj w przewaajcej czci budynki z pocztku XX wieku. S to kilku kondygnacyjne, o znacznej kubaturze kamienice. Wikszo z nich posiada bogato zdobione eklektyczne elewacje frontowe. S to budynki pooone przy ul. Wojska Polskiego, Armii Krajowej, Mickiewicza, Kociuszki, Pisudskiego, Sowackiego, 3-go Maja, Maeckich, Orzeszkowej, Wawelskiej, Chopina, eromskiego. Decyduj one o tradycyjnym charakterze zabudowy fragmentw poszczeglnych ulic. Dawny ukad urbanistyczny miasta zosta zachowany dziki obiektom podtrzymujcym cigo tradycji budowlanej wznoszonym wg. ustalonych zasad urbanistycznych. Podstawowym elementem struktury miasta z przeomu XIX/XX wieku jest kamienica czynszowa. XIX - wieczne przepisy budowlane przyczyniy si do uksztatowania i utrwalenia typowych cech wczesnej zabudowy miejskiej wznoszonej w jednej linii wzdu ulic. Bya ona zwarta, sytuowana przy granicach dziaek. Koniecznie musiay by zachowane linie zabudowy. Dawne podziay dziaek miejskich speniaj wan rol w utrzymaniu zabytkowego ukadu urbanistycznego. Ich granice wyznaczaj szeroko zabudowy, a take ksztat ulicy. Te podziay kwartaw mieszkalnych, ktre w niezmienionym ksztacie zachoway si od XIX wieku i pocz. XX wieku naleaoby utrzyma w ich obecnym stanie jako elementy podtrzymujce historycznie uksztatowany obraz przestrzenny miasta. Najwicej starych dziaek zachowao si w rejonach ulic: Moniuszki, Pisudskiego, Wojska Polskiego, Armii Krajowej, Orzeszkowej. Analizujc szczegowo dawne linie zabudowy ulic miasta mona dostrzec, e nie s one wyznaczone wzdu linii prostej, lecz delikatnie si wyginaj. Nadaje to zabudowie pewn mikko, dziki ktrej prostoktny ukad ulic oywia si i nie jest monotonny. Usytuowanie niektrych budynkw nie podtrzymuje jednak linii zabudowy, ze wzgldu na mieszczc si w nich funkcj odsunite s o kilka metrw od ulicy. Uatwia to rozprowadzenie spitrzenia ruchu osb korzystajcych z tych obiektw, a take na ogldanie ich ciekawej architektury z pewnej odlegoci oraz urozmaica wygld ulicy. Obserwujc linie zabudowy ul. Armii Krajowej zauwaamy, e nie s one jednakowe na caej dugoci. Do skrzyowania z ulic Orzeszkowej szeroko ulicy w liniach rozgraniczajcych wynosi 18 m., natomiast dalej w kierunku dworca PKP zwiksza si. Zmiana ta pochodzi prawdopodobnie z drugiej poowy XIX wieku, kiedy to zbudowano dworzec PKP i zwikszya si ilo pojazdw korzystajcych z tej ulicy. Dawny ukad urbanistyczny Eku nie jest niestety podtrzymywany przy lokalizacji nowych budynkw, i ustalaniu ich gabarytw, oraz ksztatu przestrzennego. Zabudowa prawie kadej ulicy jest uzupeniona nowymi

budynkami, ktre wpywaj w sposb degradujcy na wygld miasta. Trudno jest znale w miecie widok, czy fragment pierzei, gdzie nie byo by obok starych budynkw zabudowy wspczesnej, wyranie odbiegajcej charakterem od tradycyjnej. Wartociowe wntrza ulic, gdzie na pewnych odcinkach wystpuj fragmenty zabudowy XIX/XX wieku, zachowane zostay przy ulicach Moniuszki, Orzeszkowej, Pisudskiego, Wawelskiej, Chopina, Armii Krajowej, Mickiewicza, Kociuszki, Maeckich, 3-go Maja. Wprowadzaj nas w dawny nastrj, daj namiastk atmosfery i dawnego wygldu miasta. Fragmenty te powinny w przyszoci zachowa swj obecny ksztat i charakter. Na przestrzeni lat zniszczeniu ulegaj poszczeglne budynki a zniszczenie caych zespow zabytkowych jeszcze bardziej znieksztaca i okalecza wygld miasta. Autentyzm zespou zabytkowego to nie tylko zachowanie historycznej substancji budowlanej, ale take autentyzm struktury krajobrazu miejskiego. Kade pozostawienie pustki, w miejscu, gdzie kiedy sta budynek powoduje znieksztacenie stanu pierwotnego. Jednym z podstawowych zada w dziaaniach rewaloryzacyjnych powinno by uczytelnienie dawnej struktury przestrzennej w sposb nawizujcy do dawnych zasad. Szczeglnie szkodliwe jest nieliczenie si z dawnymi zaoeniami i budowanie blokw wbrew dawnym podziaom dziaek. Miejskie zespoy zabytkowe charakteryzuje zwarty ukad zabudowy. Wntrza urbanistyczne s zamknite i cile zdefiniowane. W Eku, na przestrzeni wiekw, obserwujemy zwart obudow kwartaw mieszkalnych. W ten sposb zagospodarowane byy kwartay pomidzy ulicami: Armii Krajowej, Chopina, Kociuszki, Orzeszkowej, Maeckich, Mickiewicza, Armii Krajowej, Orzeszkowej 3-go Maja, Mickiewicza, Sowackiego, Mickiewicza, Orzeszkowej Armii Krajowej, Wawelsk. Jak wynika z analiz obecnego stanu historycznego ukadu urbanistycznego Eku, jego ksztat przestrzenny powstawa etapowo, narastajco. Zachodzce zmiany na przeomie XIX/XX wieku wzbogacay sukcesywnie miasto o nowe ulice, budynki, nadaway mu charakteru miejskiego. W czasie I wojny wiatowej miasto ulego powanemu zniszczeniu, byo trzykrotnie zajmowane i niszczone przez wojska rosyjskie. Na skutek bombardowania spon koci, ratusz, cae rdmiecie. II wojna wiatowa rwnie nie oszczdzia miasta, wiele budynkw cennych dla jego ukadu przestrzennego przestao istnie, inne - zniszczone czciowo odbudowano, (lecz nie wszystkie) a wiele z nich rozebrano ze wzgldu na zy stan techniczny. W czasie dziaa wojennych miasto zostao zniszczone w okoo 30%. Zniszczeniu ulega substancja mieszkaniowa, urzdzenia komunalne oraz zakady pracy. Dua cz obiektw bya tylko czciowo uszkodzona (przewanie wypalona), z tego cz wyremontowano i oddano do uytku, pozostae - wobec daleko posunitej dekapitalizacji - rozebrano. Najwiksze zniszczenia dotkny rdmiecie, a szczeglnie najstarsz cz miasta na osi pnocpoudnie (rejon ulicy Wojska Polskiego), w mniejszym stopniu dzielnice peryferyjne o bardziej lunej zabudowie. Tak wic z sylwetki miasta wypado wiele elementw wysokiej zabudowy, pozostawiajc bardzo zrnicowany, poprzerywany pustymi placami, gabaryt gwnych ulic. Przystpujc do odbudowy miasta, pozostawiono w zasadzie niezmieniony ukad i plan zabudowy. Trzeba przyzna, e ukad ulic w miecie by prawidowy, uwzgldniajcy wspczesne wymogi urbanistyki. Rwnolegy ukad sieci ulic wizanych prostopadymi przecznicami stwarza moliwoci dogodnej

i ekonomicznej zabudowy przestrzennej miasta. Do tego typu zabudowy zmuszay Ek warunki geograficzne. Wtoczony midzy rzek, jeziorem i torami kolejowymi mia bardzo ograniczon przestrze umoliwiajc rozbudow. W rozwizaniach urbanistycznych popeniono kilka zasadniczych bdw. Bardzo istotnym brakiem jest odwrcenie si miasta od najbardziej dekoracyjnego elementu, jakim jest jezioro. Drugim bdem o do powanych skutkach gospodarczych by brak odpowiednich do potrzeb rozwiza komunikacyjnych w kierunku zachd - wschd. Tory kolejowe przeciy miasto na dwie czci, a brak pocze drogowych midzy nimi zahamowa rozwj i rozbudow dzielnicy Zatorze, a tym samym zmniejszy moliwoci rozbudowy przestrzennej miasta. Wiele budynkw z pocztku XX wieku znajduje si w zym stanie technicznym i grozi im rozbirka. Nieprzemylane inwestycje budowlane, odpowiadajce, co prawda skal nowym funkcjom, usytuowane zostay w sposb sprzeczny z historyczn tkank miasta. Przykadem jest wieowiec na rogu ul. Mickiewicza i Pisudskiego stanowicy dominant, lecz o charakterze obcym w tym miecie. Postpujca unifikacja form budownictwa mieszkaniowego doprowadzia do stopniowego zatracenia charakteru miasta, zagubienia indywidualnoci. Budowane w Eku wyspowe osiedla na terenach, gdzie wykruszya si stara zabudowa, s niezintegrowane z caym organizmem miejskim. Wntrza kwartaw mieszkalnych wypenione s bd nowymi blokami, bd zabudow gospodarcz chaotyczn, zaniedban. Zagospodarowania i uporzdkowania wymaga kwarta zabudowy pomidzy ul. Orzeszkowej i Chopina, 3-go Maja i Sowackiego, teren bazy samochodowej i warsztatw szkolnych przy ul. Armii Krajowej, teren pomidzy ul. Wawelsk i Orzeszkowej. 2. Dominanty Na krajobraz miasta, panoram, sylwetk wpywa w duym stopniu uksztatowanie powierzchni terenu, na ktrym jest wzniesione. Ek ley na terenie pofadowanym, opadajcym ponad 10-metrow skarp w kierunku jeziora. Wanie ta skarpa i jej zabudowa w decydujcym stopniu wpywa na pierwsze wraenie przy ogldaniu panoramy miasta jadc z Grajewa czy patrzc z drugiego brzegu jeziora czy z wyspy. Dawniej, jak to wynika z posiadanych zdj, by to teren gsto zabudowany. Ulice: Nadjeziorna i Puaskiego biegnce nad brzegiem jeziora posiaday wschodni pierzej zwrcon w kierunku jeziora. Obecny widok skarpy wymaga uporzdkowania zaplecza budynkw przy ul. Wojska Polskiego. Teren ten z uwagi na to, e stanowi pierwszy plan w sylwecie miasta od strony jeziora wymaga zwrcenia szczeglnej uwagi przy opracowywaniu planw zabudowy. Jego naturalne uksztatowanie powinno by chronione i zagospodarowane odpowiedni architektur. Zdecydowanie negatywnie na wyraz przestrzenny miasta wpywaj: wieowiec KB przy ul. Mickiewicza, Dom Kultury i blok z restauracj przy ulicy Armii Krajowej. Nieprzemylana decyzja o lokalizacji wieowca przy ul. Mickiewicza wpyna w znacznym stopniu na degradacj historycznego ukadu przestrzennego Eku. Budynek dominuje wrd ssiedniej zabudowy, nie reprezentuje ciekawej architektonicznie formy, nie pasuje zupenie do charakteru zabudowy w tym rejonie oraz w miecie.

3. Istniejce punkty widokowe w miecie: 1. Cypel osiedla Jeziorna 2. Widok od strony POHZ na rdmiecie Eku 3. ul. Wojska Polskiego przy nowym PZU do ul. Grunwaldzkiej (nie zabudowywa) 4. Rondo na "Szybie" (pozostawi przewit na jezioro) 5. Widok z ul. Wojska Polskiego na zachodni brzeg jeziora II. rodowisko przyrodnicze Ek pooony jest w centralnej czci Pojezierza Eckiego. Ek, miasto z do niewielk iloci zieleni wysokiej, posiada w najbliszym otoczeniu kompleksy terenw lenych zlokalizowanych na pnocy, wschodzie i poudniu miasta, cz lasw uroczyska Bartosze na zachd od miasta. W okolicach miasta lecego nad jeziorem Eckim, znajduj si jeziora o rnej powierzchni, z ktrych istotn rol w ksztatowaniu i funkcjonowaniu rodowiska przyrodniczego miasta odgrywaj jeziora Selmt Wielki, Szarek i Sunowo. Nie bez znaczenia dla stanu rodowiska s take torfowiska w rejonie wsi Konieczki, na pnoc od miasta. Tereny lene otaczajce obszary zainwestowania miejskiego od wschodu i poudnia. Pomimo zrnicowanej wartoci biocenotycznej i przydatnoci rekreacyjnej tych lasw stanowi one bardzo istotny bufor przyrodniczy na tych kierunkach. S one take tem dla terenw przemysowych z kierunku zabudowy mieszkaniowej. Bardzo wanym uzupenieniem tych lasw jest kompleks terenw otwartych zwizanych z dolin rzeki Ek, rozdzielajcych aktualnie miasto na cz pnocn i poudniow. Dolina ta posiada obecnie struktur uytkw z przewag terenw niezainwestowanych. WYKAZ ZABYTKW 3.1.1. WYKAZ ZABYTKW WPISANYCH DO REJESTRU NIERUCHOMYCH

Do rejestru zabytkw w granicach administracyjnych miasta wpisane s nastpujce obiekty zabytkowe (il. 6): 1. Teren czci miasta Ek (Ukad urbanistyczny), nr rejestru A-180 (data wpisu 8.11.1956), 2. Zesp zamkowy (zamek, budynek powizienny), ul. Zamkowa, nr rej. A-3192 (12.09.1991 r.), 3. Koci parafialny (dawny ewangelicki), ul. Wojska Polskiego 34, nr rej. A-566/S, (25.02.1987), 4. Koci parafialny p.w. w. Wojciecha, ul. Kociuszki 16, nr rej. A-567/S, (23.02.1987), 5. Koci baptystw, ul. 3 Maja 8, nr rej., A-2762 (10.03.1989), 6. Budynek Siedziby Kurii (obecnie Diecezja Ecka), ul. 3 Maja 10, nr rej., A-3702 (08.06.1994), 7. Budynek mieszkalno - handlowy, ul. Armii Krajowej 10, nr rej., A-3039 (30.03.1990), 8. Brya budynku sali sportowej, ul. Armii Krajowej 16, nr rej. A-4486 (5.12.2007), 9. Zesp kamienic wraz z terenem dziaki, ul. Chopina 2/Armii Krajowej 18, nr rej. A-4478 (1.10.2007), 10. Budynek mieszkalno-handlowy, ul. Armii Krajowej 20, nr rej., A-3038 (30.03.1990), 11. Budynek mieszkalno-handlowy (obecnie Szkoa Artystyczna), ul. Armii Krajowej 21, nr rej., A-3037 (30.03.1990), 12. Budynek mieszkalno - handlowy, ul. Armii Krajowej 23, nr rej., A-3036 (30.03.1990), 13. Budynek mieszkalny, ul. Armii Krajowej 25, nr rej. A-3040, (30.03.1990),

14. Budynek mieszkalny, ul. Chopina 12, nr rej. A-3567, (24.09.1993), 15. Budynek Wyszego Seminarium Duchownego, ul. Kociuszki 9, nr rej. A-3703, (8.06.1994), 16. Budynek mieszkalny (Obecnie Sd Rejonowy), ul. Maeckich 4, nr rej. A-3811, (16.03.1995), 17. Dom, ul. Mickiewicza 11, nr rej. A-4114, (24.05.1999), 18. Budynek szkoy muzycznej (obecnie budynek Urzdu Miasta Eku), ul. Pisudskiego 2, nr rej. A-3566 (24.09.1993), 19. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 15, nr rej. A-3195, (1.10.1991), 20. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 57, nr rej. A-3937, (5.12.1996), 21. Budynek mieszkalny, ul. Zamkowa 13, nr rej. A3718 (12.08.1994 r.), 22. Wiea cinie, ul. Kajki/11 Listopada, nr rej., A-3716 (12.08.1994 r.), 23. Most na jeziorze Eckim, ul. Zamkowa, nr rej. A3193 (12.09.1991 r.), 24. Zesp parowozowni normalnotorowej z pompowni. Zesp wskotorowej stacji gwnej, ul. Wski Tor 1/ Sportowa 1, nr rej. A 3765 (10.11.1994 r.), 25. Ecka Kolej Dojazdowa Przestrzenny Ukad Komunikacyjny, nr rej. A-3194 (30.09.1991); 26. Cmentarz wojenny onierzy rosyjskich z I wojny wiatowej, ul. Kolejowa, nr rej. A-3408 (26.10.1992 r.), 27. Cmentarz wojenny z I wojny wiatowej, ul. Kajki, nr rej. A-3555 (23.08.1993), 28. Cmentarz katolicki, ul. Pikna, nr rej. A-3573, (5.10.1993), 29. Cmentarz Wojenny onierzy Rosyjskich z I Wojny wiatowej, ul. 11 Listopada, nr rej. A-3572 (5.10.1993), 30. Cmentarz komunalny, ul. Cmentarna, nr rej. A-2617 (11.01.1989 r.), 31. Park miejski, pooony midzy ulicami: Armii Krajowej, 3 Maja, Mickiewicza i Maeckich, A-2578 (10.11.1988). 3.1.2. WYKAZ ZABYTKW ZNAJDUJCYCH SI W EWIDENCJI NIERUCHOMYCH

3. 4. OBIEKTY ZABYTKOWE POSTULOWANE DO WPISU DO REJESTRU ZABYTKW ORAZ OBIEKTW ZAGROONYCH UTRAT. W Studium Uwarunkowa i Kierunkw Zagospodarowania Przestrzennego zaproponowano wpis do rejestru zabytkw nastpujcych obiektw (aktualizacja): 1. Wykaz obiektw posiadajcych wartoci zabytkowe, postulowanych o wpisanie do rejestru zabytkw: ulica Armii Krajowej nr 1, zbudowany na przeomie XIX/XX wieku, w dobrym stanie technicznym, nr 3, zbud. 1916-39, w dobrym stanie technicznym, nr 4, zbud. pocz. XX w. w dobrym stanie technicznym, nr 11, zbud. 1904, w zym stanie technicznym, nr 13, zbud. 1919, w zym stanie technicznym, nr 15, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, Nr 17, zbud. 1908, w rednim stanie technicznym, nr 17a, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 17b, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 33, zbud. 1909, w rednim stanie technicznym, nr 35, zbud. 1919, w rednim stanie technicznym, nr 37, zbud. 1919, w rednim stanie technicznym, nr 40, zbud. 1923, w zym stanie technicznym, nr 42, zbud. 1911, w zym stanie technicznym, nr 56, zbud. 1939, po kapitalnym remoncie, ulica Chopina nr 1, zbud. 1910, w dobrym stanie technicznym, (poczta), nr 2, pocz. XX w., w rednim stanie technicznym, nr 3, zbud. 1905, w rednim stanie technicznym, nr 4, zbud. 1905, w rednim stanie technicznym, nr 9, zbud. 1901, w rednim stanie technicznym, nr 10, zbud. 1936, w rednim stanie technicznym, nr 11, zbud. 1903, w rednim stanie technicznym, nr 14, zbud. 1904, po kapitalnym remoncie, nr 15, zbud. 1910, w dobrym stanie technicznym, nr 17, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 19, zbud. 1905, w dobrym stanie technicznym, nr 21, zbud. 1902, w dobrym stanie technicznym, nr 23, zbud. 1902, w dobrym stanie technicznym, ulica Czarnej nr 1, zbud. 1918 , w rednim stanie technicznym, ulica Kociuszki nr 4, zbud. 1908, w dobrym stanie technicznym, nr 5, zbud. 1905, w rednim stanie technicznym, nr 6, zbud. 1909, w dobrym stanie technicznym, nr 8, zbud. 1917, w dobrym stanie technicznym, nr 11, zbud. 1897, w rednim stanie technicznym, nr 11/4, zbud. 1920, w zym stanie technicznym, nr 13, zbud. 1903, w zym stanie technicznym, nr 14a, zbud. 1910, w dobrym stanie technicznym, nr 15, zbud. 1906, w rednim stanie technicznym, nr 16, zbud. 1895, w rednim stanie technicznym, nr 16 (budynek gospodarczy), zbud. 1895, w dobrym stanie technicznym, nr 17, zbud. 1911, w rednim stanie technicznym, nr 18, zbud. 1920, w rednim stanie technicznym, nr 22, zbud. 1918, w rednim stanie technicznym, ulica Mickiewicza nr 9, zbud. 1902, w rednim stanie technicznym, nr 12, zbud. 1903, w rednim stanie technicznym, nr 13, zbud. 1905, w dobrym stanie technicznym, nr 14, zbud. 1896, w rednim stanie technicznym, nr 16, zbud. 1920, w rednim stanie technicznym,

Gminna ewidencja zabytkw skada si po aktualizacji z 147 kart adresowych obiektw zabytkowych znajdujcych si na terenie Gminy Miejskiej Ek. Prcz tego wykonanych jest okoo 100 Biaych Kart ewidencyjnych. Karty ewidencyjne zawieraj nastpujce informacje o obiekcie: 1. Dokadny adres; 2. Czas powstania; 3. Techniki wykonania; 4. Fotografii. Wykaz w rozdziale 11. 3.1.3. ZABYTKI RUCHOME WPISANE DO REJESTRU I UJTE W EWIDENCJI. 1. Zabytki ruchome wpisane do rejestru zabytkw: Zabytki ruchome wpisane do rejestru zabytkw stanowi wyposaenie eckich wity. Informacje na ich temat dostpne s w siedzibie WUOZ w Olsztynie w ksidze inwentarzowej B. 2. Zabytki ruchome zewidencjonowane: Zabytki ruchome zewidencjonowane z obszaru miasta i regionu znajduj si w zbiorach Skadnicy Delegatury Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Eku oraz Muzeum Kropli Wody w Eku i Muzeum Kolejki Wskotorowej w Eku.

nr 17, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 18, zbud. 1905, w rednim stanie technicznym, nr 19, zbud. 1925, w dobrym stanie technicznym, nr 21, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 22, zbud. 1905, w rednim stanie technicznym, nr 24, zbud. 1903, w rednim stanie technicznym, nr 26, zbud. 1905, w rednim stanie technicznym, nr 28, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 30, zbud. 1915, w dobrym stanie technicznym, nr 32, zbud. 1915, w dobrym stanie technicznym, nr 33, zbud. 1920, w rednim stanie technicznym, nr 34, zbud. 1925, w dobrym stanie technicznym, nr 37, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 38, zbud. 1908, w rednim stanie technicznym, nr 38a, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 39, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 40, zbud. 1908, w rednim stanie technicznym, nr 42, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym (magazyn), ulica Pisudskiego nr 1, zbud. 1915, w dobrym stanie technicznym, nr 3, zbud. 1910, w dobrym stanie technicznym, nr 4, zbud. 1898, w dobrym stanie technicznym, nr 6, zbud. 1930, w rednim stanie technicznym, nr 7/1, zbud. 1908, w dobrym stanie technicznym, nr 7/2, zbud. 1910, w dobrym stanie technicznym, nr 9, zbud. 1905, w dobrym stanie technicznym, nr 10, zbud. 1915, w dobrym stanie technicznym, nr 11, zbud. 1908, w dobrym stanie technicznym nr 11a, zbud. 1908, w dobrym stanie technicznym, ulica 3 Maja nr 5, zbud. 1929, w rednim stanie technicznym, nr 6, zbud. 1904, w rednim stanie technicznym, nr 7/1, zbud. 1904, w rednim stanie technicznym, nr 9/2, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 11, zbud. 1917, w rednim stanie technicznym, ulica Sowackiego nr 1, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 2, zbud. 1920, w rednim stanie technicznym, nr 3, zbud. 1914, w rednim stanie technicznym, nr 6, zbud. 1920, w rednim stanie technicznym, nr 6a, zbud. 1919, w rednim stanie technicznym, nr 9, zbud. 1909, w zym stanie technicznym, nr 16 (bank), zbud. 1920, w dobrym stanie technicznym, nr 20, zbud. 1920, w dobrym stanie technicznym, nr 22a, zbud. 1920, w rednim stanie technicznym, nr 23, zbud. 1920, w rednim stanie technicznym, nr 26, zbud. 1914, w zym stanie technicznym, nr 28, zbud. 1915, w rednim stanie technicznym, nr 30a, zbud. 1902, w rednim stanie technicznym, ulica Orzeszkowej nr 1, zbud. 1909, w zym stanie technicznym, nr 3, zbud. 1912, w zym stanie technicznym, nr 5, zbud. 1918, stan techniczny zy, nr 6a, zbud. 1916, stan techniczny zy, nr 8, zbud. 1902, stan techniczny zy, nr 10, zbud. 1905, stan techniczny dobry, nr 13, zbud. 1911, stan techniczny zy, nr 14, zbud. 1905, stan techniczny redni, nr 16, zbud. 1909, stan techniczny zy, nr 17, zbud. 1910, stan techniczny redni, nr 18, zbud. 1909, stan techniczny redni, nr 20, zbud. 1899, stan techniczny zy, nr 22, zbud. 1905, stan techniczny redni, nr 24, zbud. 1902, stan techniczny zy, nr 28, zbud. 1914, stan techniczny redni, nr 30, zbud. 1914, stan techniczny redni, nr 32, zbud. 1914, stan techniczny redni,

ulica Wawelska nr 1, zbud. 1910, stan techniczny zy, nr 2, zbud. 1924, stan techniczny redni, nr 3, zbud. 1917, stan techniczny redni, nr 5, zbud. 1924, stan techniczny dobry, nr 6, zbud. 1910, stan techniczny zy, nr 8, zbud. 1910, stan techniczny redni, nr 10, zbud. 1915, stan techniczny redni, nr 12, zbud. 1917, stan techniczny redni, ulica Moniuszki nr 1, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 3, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 4, zbud. 1925, stan techniczny redni, nr 5, zbud. 1925, stan techniczny dobry, nr 7, zbud. 1938, stan techniczny dobry, nr 8, zbud. 1920, stan techniczny dobry, nr 9, zbud. 1925, stan techniczny redni, nr 10, zbud. 1920, stan techniczny dobry, nr 11, zbud. 1930, stan techniczny redni, nr 12, zbud. 1924, stan techniczny dobry, nr 13, zbud. 1921, stan techniczny redni, nr 14, zbud. 1924, stan techniczny dobry, nr 15, zbud. 1921, stan techniczny redni, nr 16, zbud. 1920, stan techniczny dobry, nr 17, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 18, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 19, zbud. 1920, stan techniczny redni, ulica Magazynowa nr 2, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 2/2, zbud. 1925, stan techniczny zy, nr 6, piekarnia, zbud. 1918, stan techniczny redni, nr 6, budynek gospodarczy, zbud. 1925, stan techniczny redni, ulica Dbrowskiego nr 16, zbud. 1918, stan techniczny redni ulica Gdaska nr 1, zbud. 1924, stan techniczny redni, nr 3, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 5, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 7, zbud. 1924, stan techniczny redni, nr 9, zbud. 1924, stan techniczny redni, ulica Maeckich nr 1, zbud. 1910, stan techniczny dobry, nr 2, zbud. 1918, stan techniczny redni, nr 2, budynek gospodarczy, zbud. 1910, nr 2, zbud. 1910, stan techniczny zy, nr 3, zbud. 1920, stan techniczny redni, ulica W. wiackiego Spa nr 3, zbud. 1930, stan techniczny redni, nr 5, zbud. 1925, stan techniczny redni, nr 7, zbud. 1925, stan techniczny redni, ulica Konopnickiej nr 2, zbud. 1921, stan techniczny dobry, nr 3, zbud. 1925, stan techniczny dobry, nr 7, zbud. 1918, stan techniczny dobry, ulica Kpielowa nr 1, zbud. 1920, stan techniczny redni, ulica Wojska Polskiego nr 1, zbud. 1911, stan techniczny redni, nr 1a, zbud. 1898, stan techniczny redni, nr 5, zbud. 1911, stan techniczny zy, nr 7, zbud. 1911, stan techniczny zy, nr 9, zbud. 1911, stan techniczny redni,

nr 9 , zbud. 1915, stan techniczny redni, nr 9a, zbud. 1911, stan techniczny redni, nr 10, zbud. 1923, stan techniczny zy, nr 14, zbud. 1923, stan techniczny redni, nr 15, zbud. 1935, stan techniczny zy, nr 16, zbud. 1905, stan techniczny zy, nr 17, zbud. 1923, stan techniczny redni, nr 18, zbud. 1911, stan techniczny redni, nr 19, zbud. 1911, stan techniczny zy, nr 20, zbud. 1900, stan techniczny redni, nr 21, zbud. 1911, stan techniczny zy, nr 28, zbud. 1923, stan techniczny redni, nr 28a, zbud. 1930, stan techniczny redni, nr 32, zbud. 1923, stan techniczny redni, nr 33, zbud. 1899, stan techniczny dobry, nr 35, zbud. 1925, stan techniczny redni, nr 37, zbud. 1887, stan techniczny redni, nr 38, zbud. 1911, stan techniczny redni, nr 42, zbud. 1925, stan techniczny redni, nr 45, zbud. 1924, stan techniczny dobry, nr 48a, zbud. XX w. stan techniczny zy, nr 51, zbud. 1911, stan techniczny redni, nr 55, zbud. 1935, stan techniczny redni, nr 61, zbud. 1923, stan techniczny redni, nr 63, zbud. 1923, stan techniczny dobry, nr 65, zbud. 1925, stan techniczny dobry, nr 69, zbud. 1925, stan techniczny redni, ulica Zamkowa nr 3, zbud. w XV wieku, pn. przebudowy, ulica eromskiego nr 6, zbud. 1920, stan techniczny zy. Razem 193 obiekty. 2. Obiekty o wartociach kulturowych, zagroone rozbirk ze wzgldu na stan techniczny. ulica Armii Krajowej nr 23 bud. 3 na dziace, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 28, zbud. 1920, oficyna 1920, stan techniczny redni, nr 30, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 32 , zbud. 1919, stan techniczny zy, nr 34, zbud. 1930, stan techniczny redni, nr 38,zbud. 1929, stan techniczny redni, ulica Chopina nr 3a, zbud. 1920, stan techniczny redni, nr 3b, zbud. 1920, nr 5a, 5b, 5c, zbud. XIX w. nr 6, zbud. 1896, stan techniczny zy, nr 11, zbud. 1910,stan techniczny zy, ulica Kociuszki nr 20, zbud. 1909, w zym stanie technicznym, ulica Stary Rynek nr 4, ulica Pisudskiego nr 3/2, zbud. 1910, w dobrym stanie technicznym, nr 3/4, zbud. 1902, w dobrym stanie technicznym, ulica 3 Maja nr 7/2, zbud. 1910, w zym stanie technicznym, ulica Mickiewicza nr 36, zbud. 1910, w rednim stanie technicznym, nr 41, zbud. 1915, w rednim stanie technicznym,

nr 44, zbud. 1915, w rednim stanie technicznym, nr 46, zbud. 1915, w rednim stanie technicznym, ulica Wojska Polskiego nr 1b, zbud. 1911, w zym stanie technicznym, nr 5a, zbud. 1911, w zym stanie technicznym, ulica Wawelska nr 14, zbud. pocz. XX w., w rednim stanie technicznym, nr 16, zbud. pocz. XX w., w rednim stanie technicznym, nr 17, zbud. pocz. XX w., w rednim stanie technicznym, nr 18, zbud. pocz. XX w., w rednim stanie technicznym, nr 19, zbud. pocz. XX w., w rednim stanie technicznym, nr 21, zbud. pocz. XX w., w rednim stanie technicznym, ulica Zamkowa nr 3, druga poowa XIX w., w zym stanie technicznym, Razem 29 obiektw. 3.1.5. OBIEKTY REWITALIZACJI. ZABYTKOWE WYZNACZONE DO

W Programie Rewitalizacji Eku wyznaczono nastpujce obiekty:

do

rewitalizacji

- ul. Armii Krajowej 6, 7, 8,10, 11, 13, 15, 17, 20, 23, 25, 33, 35, 37, 40, 42; - ul. Chopina 2, 3, 4, 9, 10, 12, 14, 16, 19, 21, 23; - ul. Cmentarna cmentarz komunalny; - ul. Kajki cmentarz wojenny, wiea cinie; - ul. Kolejowa cmentarz wojenny; - ul. Konopnickiej 1, 5; - ul. Kociuszki 5, 9, 11, 13, 16 koci W; - ul. 11 Listopada cmentarz wojenny; - ul. 3 Maja 4, 5, 6, 7, 8 koci Baptystw, 9, 10, 11; - ul. Maeckich 2, 3, 4; - ul. Mickiewicza 11, 12, 13, 14, 16, 18, 22, 24, 26, 28; - ul. Orzeszkowej 1, 10, 14, 22, 24; - ul. Pisudskiego 2, 3, 4, 5, 6,10; - ul. Puaskiego 2; - ul. Sowackiego 4, 6; - ul. Wawelska 2, 4, 6, 8; - ul. Wojska Polskiego 1, 5, 7, 9, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 32, 33, 35, 37, 42, 51, 55, 57, 61, 63, 69, koci NSJ; - ul. Zamkowa 3, 5 oraz zamek i most drogowy na jeziorze Eckim; - Modernizacja Eckiej Kolejki Wskotorowej na potrzeby turystyki; - Renowacja zabytkowego parku Solidarnoci wraz z modernizacj budynkw mieszkalnych przy ulicach: Maeckich i 3 Maja. 3.2. ZASOBY MUZEALNE Placwk kulturaln, ktra zajmuje si gromadzeniem dbr kultury w miecie jest Muzeum Kropli Wody mieszczce si w dawnej wiey cinie. Muzeum powstao z inicjatywy braci Sawczyskich. W trzech pomieszczeniach zgromadzono rozmaite eksponaty zwizane tematycznie z wod. Wikszo z nich to wasno prywatna mieszkacw miasta. Najcenniejsz rzecz jest magiel, s te wanienki, tary, beczki z wyymaczk, butelki, konewki. Drug instytucj jest Muzeum Kolejnictwa. Istnieje przy kolei wskotorowej w Eku. Utworzyli je dwaj bracia pasjonaci kolei Mirosaw i Adam Sawczyscy. Postanowili podzieli si z Eczanami swoj wiedz i gromadzonymi od lat pamitkami, zwizanymi z histori kolei na Mazurach. Ek na terenie Prus by trzecim znaczcym wzem kolejowym, po Olsztynie i Krlewcu.

Zachowaa si oryginalna mapa kolejowa stacji Ek, gdzie widoczny jest ukad szerokich i wskich torw, usytuowanie Jednostki Wojskowej, Szpitala Garnizonowego, Gazowni. Druga mapa przedstawia poczenie kolejowe Prus Wschodnich. Z Eku byo poczenie z Biaymstokiem, Olsztynem przez Orzysz, Pisz, Giycko do Godapi i Suwak przez Olecko. Zachowa si oryginalny datownik i kartonikowe bilety, czapki: dyurnego ruchu i konduktora. W muzeum znajduje sie tez duy zbir lampek konduktorskich i owietleniowych uywanych na stacjach kolejowych. Byy to lampy naftowe. S tu rne rodzaje owietlenia rozjazdw, gazowe i naftowe lampy semaforowe, oznakowania koca pocigw, owietlenia znakw drogowych na przejazdach kolejowych. Bardzo elegancko prezentuje si piecyk do ogrzewania pomieszcze. Le szyny, rne rodzaje petard uywanych do sygnalizacji w wypadku pkni szyn, czy innych awarii. Dzia cznoci zaskakuje iloci central i aparatw telefonicznych ofiarowanych do muzeum przez Jerzego Gowickiego. Znajduje si tu aparat telegraficzny z 1876 roku, telefon z 1898 roku, amerykaski, z darw produkcji 1930 rok z oddzieln suchawk i mikrofonem. Odczuwalny jest brak w Eku muzeum, ktre przybliao by odwiedzajcym turystom, histori miasta i regionu. 3.3. OBIEKTY ZABYTKOWE ZNACZENIU DLA MIASTA O NAJWYSZYM

sandrowe, muki i iy zastoiskowe) i osady eoliczne (piaski wydmowe). Powierzchni gminy pokrywaj rwnie utwory holoceskie: osady aluwialne, osady deluwialne oraz osady organiczne torfy, gyti, kreda jeziorna. Krajobraz gminy uksztatowany zosta przez cztery zlodowacenia czwartorzdowe na przestrzeni milionw lat, a gownie ostatnie - batyckie. Na tym obszarze w szczeglny sposb zespoliy si wody z morenowymi wzniesieniami i lasami, wyynny, pagrkowaty teren z wyduonymi, ostro rysujcymi si wzgrzami, kopulastymi pagrkami poprzecinanymi dolinami rzek i jezior oraz licznymi duymi kompleksami lenymi i maymi zagajnikami, mokradami i bagnami. Teren Miasta Ek jest mao pofadowany, przechodzi stopniowo w kotlin a nastpnie w obszar rwninny stanowicy cz wielkiej Rwniny Augustowskiej. W zagbieniach morenowych znajduj si jeziora. Tereny dzisiejszej Ziemi Eckiej wchodziy we wczesnym redniowieczu w skad ziem tajemniczego plemienia Jawingow. Oni te na wyspie jeziora zaoyli pierwsz stranic. W tym samym miejscu, w latach 1398-1406, Krzyacy wybudowali may zamek. Wok zamku zaczli osiedla nowi przybysze, szczeglnie z Mazowsza. Osada bya wielokrotnie niszczona. Okresem najwikszego rozwoju Eku by XVI wiek, przeom XIX i XX wieku oraz okres midzywojenny. 3.5. ZABYTKI ARCHEOLOGICZNE Zabytki archeologiczne wpisane do rejestru zabytkw;

Prcz ksztatujcego si od XV do XIX wieku staromiejskiego ukadu urbanistycznego, zabytkami nieruchomymi o najwyszym znaczeniu dla Eku, s obiekty, ktre pokrywaj si gwnie z wpisanymi do rejestru zabytkw oraz umieszczonymi w gminnej ewidencji zabytkw. W szczeglnoci s, to: - Koci pod wezwaniem Najwitszego Serca Jezusowego (poprzednio ewangelicki) z 1847 roku (il. 7); - Zamek prokuratorski XIV-XIX wiek (il. 8); - Koci parafialny pod wezwaniem w. Wojciecha 1853 rok (il. 9); - Most na jeziorze Eckim 1910 rok (il. 10); - Wiea cinie (Obecnie Muzeum Kropli Wody) 1906 rok (il. 11); - Park Miejski (Pooony midzy ulicami Armii Krajowej, 3 Maja, Mickiewicza i Maeckich) pocztek XX wieku (il. 12); - Budynek Szkoy Artystycznej - druga poowa XIX wieku (il. 13); - Kolejka Wskotorowa pocztek XX wieku (il. 14); - Pojedyncze budynki z drugiej poowy XIX i pocztku XX wieku (il. 15). 3.4. KRAJOBRAZ KULTUROWY Miasto Ek pooone jest w obrbie mezoregionu Pojezierze Eckie, makroregionu Pojezierze Mazurskie, podprowincji Pojezierze Wschodniobatyckie, prowincji Niu Wschodniobatycko-Biaoruskiego, megaregionu Niu Wschodnioeuropejskiego. Gmina pooona jest w obrbie jednostki tektonicznej zwanej garbem mazurskim, bdcej czci platformy wschodnioeuropejskiej. W gminie utwory krystaliczne prekambru zalegaj na gbokoci 680 m. Na nich znajduje si niezbyt duej miszoci warstwa utworw kredowych i piaskowcw trzeciorzdowych (300-700 m). Utwory powierzchniowe to w wikszoci osady plejstoceskie, reprezentowane przez osady moreny dennej i czoowej (gliny, piaski naglinowe, piaski cakowite i wiry zwaowe), osady fluwioglacjalne (piaski i wiry,

Miejscowo Ek Ek

Nr Funkcja chronologia rejestru kultura archeologiczna C-122 Osada pradziejowa data wpisu: 7 listopada 1980 r. C-113 Osada pradziejowa data wpisu: 10 padziernika 1973 r.

Wystpujce na terenie miasta Ek strefy ochrony archeologicznej i strefy obserwacji archeologicznej:

Nr Ewidencja Funkcja chronologia stanowiska WKZ AZP kultura archeologiczna 7 23 79/5 Cmentarz, redniowiecze (?); Stanowisko zlokalizowane w trakcie badan powierzchniowych AZP. W tradycji ludowej miejsce to uwaa si za redniowieczny cmentarz epidemiczny. 18 23 79/21 Osada - okres nowoytny; Stanowisko odkryto w 1969 roku. Przebadane w latach 1969-1972. W ramach bada pozyskano kilka tysicy zabytkw, ktre znajduj si w zbiorach IAiE PAN w Warszawie. 19 23-79/22 lad osadnictwa, mezolit (?); Stanowisko zlokalizowane w trakcie badan powierzchniowych AZP. W zwizku z bardzo dobrym rozpoznaniem stanowiska w trakcie dotychczasowych bada materiau dodatkowego nie zbierano.

4. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE OCHRONY ZASOBW DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO Form i sposobem ochrony zabytkw, s m. in.: wpis do rejestru zabytkw, odpowiednie ustalenia w studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego oraz zapisy w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Aktualny stan zachowania i zagospodarowania przestrzennego historycznej Eku oraz zabytkowych obiektw architektonicznych wynika z dziaa

planistycznych samorzdu oraz realizatorskich wacicieli i uytkownikw po 1945 roku. Ocena rodowiska kulturowego.

ich

zakadajcy zaspokajanie wspczesnych potrzeb ludzkoci bez ograniczania moliwoci rozwojowych przyszych pokole, zwaszcza tych, ktre zwizane s z potencjaem rodowiska. Lokalna Agenda 21 to uspoeczniony, lokalny, gminny lub powiatowy plan dziaa na rzecz zrwnowaonego rozwoju na przeomie XX i XXI wieku. Stara si on zintegrowa i wprowadzi w ycie harmonie adw: ekologicznego, ekonomicznego, spoecznego i przestrzennego. Zbir wsplnych zasad ZR (zrwnowaonego rozwoju) tworz: - dwie zasady podstawowe o charakterze filarw ZR: (1) rwnego dostpu do rodowiska, w tym sprawiedliwoci midzypokoleniowej, (2) wydolnoci rodowiska, czyli nie przekraczania granic odpornoci rodowiska, - osiem zasad o charakterze wytycznych: (1) wysokiego poziomu ochrony rodowiska przyrodniczego, (2) wysokiego poziomu ochrony rodowiska kulturowego, (3) wysokiego poziomu ochrony kapitau ludzkiego, a zwaszcza minimalizacji sfer ubstwa, (4) integracji adw (ekologicznego, przestrzennego, ekonomicznego, spoecznego), (5) prewencji i przezornoci, (6) skutecznoci prawnej, technicznej i ekologicznej i efektywnoci ekonomiczno-rodowiskowej, w tym "zanieczyszczajcy paci", (7) regionalizacji (lokalnoci) i subsydiarnoci, (8) partnerstwa i uspoecznienia. Zasada I - Wysokiego poziomu ochrony rodowiska przyrodniczego (kapitau naturalnego): - stosowanie zasad prewencji i przezornoci powinno by ukierunkowane na wysoki i bezpieczny dla zdrowia ludzkiego poziom ochrony rodowiska przyrodniczego, Zasada II - Wysokiego poziomu ochrony kulturowego (kapitau antropogenicznego): - utrzymywanie jakoci wytworzonego dziedzictwa kulturowego, tzn. ochrona, utrzymanie i rehabilitacja kultury i wartoci architektury, cznie z budynkami, pomnikami; zapewnienie atrakcyjnoci przestrzeni i budynkw. Zasada IV - Integracji adw (adu zintegrowanego): - uwzgldnienie w polityki ZR (strategii ZR, programach ZR itp.) rwnowaenia rozwoju w kategoriach rodowiskowych, przestrzennych, gospodarczych i spoecznych, - traktowanie rodowiska jako nierozcznej czci procesw rozwojowych. 4.2. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE WYNIKAJCE ZE STRATEGII ZRWNOWAONEGO ROZWOJU EKU DO ROKU 2016. Strategia Zrwnowaonego Rozwoju Eku do roku 2016 zatwierdzona Uchwa Rady Miejskiej w Eku Nr XX/190/08 z dnia 29 stycznia 2008 roku, zaktualizowana Uchwa NR LVI/502/10 Rady Miasta w Eku z dnia 29 czerwca 2010 roku w sprawie aktualizacji Strategii Zrwnowaonego Rozwoju Eku do roku 2016 oraz przyjcia

W Studium Uwarunkowa i Kierunkw Zagospodarowania Przestrzennego Zauwaono, e: Najwiksz wartoci w rodowisku przyrodniczym miasta jest wystpowanie duego akwenu wody w strukturze miasta. Wody jeziora Eckiego i wody, pyncej przez obszar miasta, rzeki Ek wraz z jej pradolin to podstawa ukadu terenw otwartych a take struktury przyrodniczej w miecie. Drugim elementem, po jeziorach, dziki ktremu miasto, pomimo zaburze w strukturze przestrzennej funkcjonuje jeszcze stosunkowo prawidowo, s tereny lene otaczajce obszary zainwestowania miejskiego od wschodu i poudnia. Pomimo zrnicowanej wartoci biocenotycznej i przydatnoci rekreacyjnej tych lasw stanowi one bardzo istotny element systemu przyrodniczego miasta. S one take tem dla terenw przemysowych eksponowanych z zachodu na wschd, z kierunku zabudowy mieszkaniowej a take istotnym uzupenieniem krajobrazu i panoramy miasta. Przestrzenne bariery rozwoju miasta jakimi s jezioro, lasy, istniejce tory kolejowe i projektowane obwodnice drogowe sprawiaj, e miasto rozwija si niezbyt ekspansywnie, jednak w warunkach wysokiej intensywnoci zabudowy. Tu teren ma wysok warto ze wzgldu na jego niedostatek. Wiele terenw to tereny istniejcej od dawna zabudowy, ktra, czsto ze wzgldu na stan techniczny i wyposaenie, wymaga pilnych zabiegw rehabilitacyjnych. Ze wzgldu na fakt objcia tych terenw ochron konserwatorsk dziaania te s bardziej skomplikowane. W pnocno-wschodniej czci miasta wystpuje obszar substandardowej zabudowy o nieustabilizowanej strukturze przestrzennej, ktry moe stanowi rezerw pod procesy urbanizacyjne w miecie, stajc si tym samym terenem wspczesnego miasta o nowej tosamoci. Poza nielicznymi wyjtkami, tereny objte ochron archeologiczn pokrywaj si obszarem historycznego ukadu urbanistycznego Eku, chronionym wpisem do rejestru zabytkw. 4.1. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE WYNIKAJCE ZE STRATEGII ZRWNOWAONEGO ROZWOJU POWIATU ECKIEGO DO ROKU 2016. W Strategii Zrwnowaonego Rozwoju Powiatu Eckiego, ktra opracowana zostaa przez Lokaln Grup Dziaania Lider w EGO okrelono kierunki rozwoju i tworzenia ram do planowanych zmian, ktre dotycz wszystkich gmin powiatu. Oznacza to przyjcie przez Rade Powiatu oraz spoeczno lokaln okrelonych zasad postpowania zwanych Agenda 21 (Globalny Program Dziaa na Rzecz Rozwoju Zrwnowaonego), zwany rwnie Ekorozwojem, ktry przyjty zosta w czerwcu 1992 roku na Konferencji ONZ zwanej Szczytem Ziemi w Rio de Janeiro przez 153 pastwa. Obejmuje wiatow, krajowa, regionalna i lokalna skale dziaa w perspektywie XXI wieku. Gwnym celem jest wymg rwnowaenia rozwoju gospodarczego, spoecznego i ekologicznego z uwzgldnieniem podstawowych i uniwersalnych zasad rozwoju, w tym m.in. praworzdnoci, likwidacji zanieczyszcze u rda, uspoecznienia, ekonomizacji i regionalizacji oraz etapowania dziaa. Program zrwnowaonego rozwoju to zbir zasad harmonijnego i trwaego rozwoju spoeczno-gospodarczego,

Prognozy oddziaywania na rodowisko Strategii Zrwnowaonego Rozwoju Eku do roku 2016 jest dokumentem planistycznym umoliwiajcym ubieganie si o dofinansowanie ze rodkw Unii Europejskiej. W zakresie objtym niniejszym opracowaniem jest kompatybilny z 3, 4 i 5 celem horyzontalnym NSRO (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia): - Podniesienie konkurencyjnoci polskich przedsibiorstw w tym szczeglnie sektora usug; - Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej, majcej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjnoci Polski i jej regionw; - Wzrost konkurencyjnoci polskich regionw i przeciwdziaanie ich marginalizacji spoecznej, gospodarczej i przestrzennej. ad przestrzenny cele operacyjne: P.I. Poszerzenie granic miasta Ek Pozyskanie nowych terenw pod budownictwo mieszkaniowe, inwestycje przemysowe i usugowe. Poprawa obsugi komunikacyjnej miasta. atwiejsza moliwo przekwalifikowania dziaek rolnych w budowlane. Perspektywa rozwoju gospodarczego, wiksze moliwoci inwestowania w oparciu o pozyskane tereny. Rozwj wyszych uczelni. Rozwj infrastruktury sportowo-rekreacyjnej i turystycznej. Budowa boisk, cieek i tras rowerowych. Powikszenie bazy hotelarskogastronomicznej dla sprawniejszej obsugi wikszej liczby turystw. Obnienie kosztw biletw komunikacji po wczeniu pobliskich miejscowoci do strefy miejskiej. Rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej. P.II. Rewitalizacja starej o pozyskane rodki unijne zabudowy w oparciu

efektywniejsze uporzdkowanie zielni miejskiej. Poprawa walorw turystycznych miasta, jego estetycznego wizerunku. Ochrona rodowiska poprzez polepszenie standardw zarzdzania terenami publicznymi. Wzmoony rozwj miasta z uwzgldnieniem walorw przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych. Wspieranie inwestycji proekologicznych, ktre wpyn znacznie na popraw stanu rodowiska naturalnego. Poprawa jakoci i dostpnoci do usug turystycznych. Nowe inwestycje turystyczno i sportowo-wypoczynkowe z uwzgldnieniem terenw zielonych. P.V. Przemylana zabudowa wolnych obszarw miejskich, z uwzgldnieniem istniejcej architektury. Ograniczona powierzchnia miasta zmusza do racjonalnego wykorzystania istniejcych terenw i zasobw mieszkaniowych. Koniecznym dziaaniem musi by uporzdkowanie wasnoci gruntw bdcych w uytkowaniu wieczystym i innych formach wasnoci. Dziaania powinny zmierza w kierunku wyposaenia powstajcych osiedli mieszkaniowych usugami, zieleni i urzdzeniami sucymi do codziennej rekreacji. Dziaania w tym zakresie maj suy wielofunkcyjnemu rozwojowi miasta w rnych kierunkach (funkcja mieszkaniowa, turystyczna, produkcyjna i usugowa). Wyodrbnienie obszarw jednorodnych przestrzennie (obszary mieszkalnictwa wielorodzinnego tradycyjnego, obszary o mieszanej zabudowie mieszkalnictwa wielorodzinnego tradycyjnego z mieszkalnictwem jednorodzinnym). Odpowiednie zagospodarowanie przestrzeni miejskiej, pozwalajce na pene wykorzystanie dostpnego terenu. Projektowanie nowych form architektonicznych zmierzajcych do podniesienia walorw estetycznych otoczenia, jak rwnie majc na uwadze ochron zdrowia ludzi, rodowiska, przyrody i krajobrazu. P.VI. Rozbudowa bazy sportowo-rekreacyjnej i jej modernizacja. Wykorzystanie naturalnych warunkw geograficznoprzyrodniczych miasta do organizacji szeregu masowych imprez plenerowych (kulturalno-sportowych). Na nowych i zmodernizowanych obiektach naley stworzy warunki dla mieszkacw miasta do czynnej rekreacji poprzez zapewnienie boisk, przyrzdw i przyborw sportowych oraz przygotowanie odpowiedniej obsugi. Integracja niepenosprawnych ze spoeczestwem lokalnym. Rnorodno i atrakcyjno obiektw sportoworekreacyjnych (naturalne zbiorniki wodne, sale gimnastyczne, korty, stadiony, tereny lene), stwarza doskonae warunki do propagowania zdrowego stylu ycia wrd mieszkacw Eku i okolic. Upowszechnianie czynnego wypoczynku poprzez wdrwki, spacery, jazd na rowerze, biegi czy sporty wodne, przebywajcych w miecie turystw. Realizowanie planw inwestycyjnych w zakresie tworzenia nowych i modernizacji istniejcych obiektw sportoworekreacyjnych stao si realne dziki funduszom strukturalnym Unii Europejskiej. 4.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJCE Z PROGRAMU ROZWOJU LOKALNEGO NA LATA 2004-2016 Celem nadrzdnym Programu Rozwoju Lokalnego 20042016 bdcego zacznikiem Nr 1 do Uchway XXIII/211/04 Rady Miasta Eku z dnia 9 lipca 2004 r., zaktualizowanego uchwa NR LVI/502/10 Rady Miasta Eku z dnia 29 czerwca 2010 roku w sprawie aktualizacji Strategii Zrwnowaonego Rozwoju Eku do roku 2016 oraz przyjcia Prognozy oddziaywania na rodowisko Strategii Zrwnowaonego Rozwoju Eku do roku 2016

Rewitalizacja czci zabytkowej miasta jest jednym z elementw kompleksowej rewitalizacji zdegradowanych obszarw miejskich, powojskowych i poprzemysowych w Eku. W tym celu strategicznym i operacyjnym uwzgldniono dziaania rewitalizacyjne i zmierzajce do ochrony dziedzictwa kulturowego, ktra bdzie zwizana take z usprawnieniem funkcjonowania instytucji kultury i innych instytucji dziaajcych w zasobach chronionych zabytkw Eku. Rewitalizacja tych zasobw jest podstaw do rozwoju kulturalnego Eku, ale take turystycznego i w konsekwencji gospodarczego. P.III. Wzrost potencjau turystycznego miasta Waciwie uksztatowana przestrze miasta, obecno jeziora w centrum pozwala na waciwe wykorzystanie walorw turystycznych miasta. Ponadto cel wskazuje na rozwj infrastruktury turystycznej, czyli obiektw i urzdze, ktre su turystom. Ek posiada wiele miejsc godnych odwiedzenia i poznania m.in. baza noclegowa, baza gastronomiczna, obiekty sportowe, obiekty kultury oraz szlaki. Dobrze rozwinita infrastruktura turystyczna ma znaczny wpyw na wzrost liczby turystw i tym samym na rozwj gospodarczy regionu. P.IV. Zwikszenie iloci terenw zielonych w obrbie jeziora Eckiego i osiedli mieszkalnych Opracowanie planw zagospodarowania przestrzennego ze szczeglnym uwzgldnieniem Jeziora Eckiego i osiedli mieszkaniowych (tzw. blokowisk). Pooenie nacisku na

jest poprawa jakoci ycia mieszkacw Eku. Program w jest dokumentem wykonawczym Strategii. Okrela priorytetowe dziaania, ktre maj przyczyni si do realizacji wytyczonego w niej celu gwnego: Poprawy jakoci ycia mieszkacw Eku, poprzez zrwnowaony rozwj miasta. Cz zada opisanych w Programie sfinansowanych bdzie przez miasto w caoci, cz przy duym udziale funduszy pomocowych, reszta w ramach rodkw wasnych inwestorw. Gwnym zaoeniem zarwno Programu jak i Strategii jest przekonanie, e walory rodowiska naturalnego s istotnym czynnikiem warunkujcym szanse rozwoju, a co za tym idzie popraw poziomu ycia mieszkacw. W zwizku z tym, wszystkie podejmowane dziaania, maj przyczynia si do polepszenia stanu rodowiska naturalnego. Programujc rozwj miasta w perspektywie kilkunastu lat zwikszamy efektywno gospodarowania patrzc na miasto caociowo, rozpatrujc poszczeglne dziedziny dziaalnoci w powizaniu ze sob. 4.4. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE WYNIKAJCE ZE STUDIUM UWARUNKOWA I KIERUNKW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA Dla realizacji Gminnego Programu Ochrony Zabytkw istotnym wyznacznikiem s zapisy zawarte w dokumencie gminnym okrelajcym w sposb oglny planowany sposb zagospodarowania caego terytorium gminy miejskiej, zawierajcy informacje o pooeniu przeznaczonych pod zabudow obszarw, przebiegu gwnych szlakw komunikacyjnych, terenw chronionych itp. Na podstawie Uchway Rady Miejskiej Eku XXVII/182/96 z dnia 12 lipca 1996 roku sporzdzono taki wanie dokument pod kierunkiem mgr in. arch. Danuty Strembickiej wraz z zespoem, ktry stanowi zacznik nr 1 do Uchway Rady Miejskiej w Eku Nr XVIIII/170/2000 z dnia 26 kwietnia 2000 roku, zaktualizowany uchwa nr LII/486/10 Rady Miasta Eku z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego miasta Ek. Dokument ten odnosi si rwnie do ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw. W powyszym opracowaniu okrelono cele rozwoju zagospodarowania przestrzennego: Cel generalny okrelony zosta jako podstawowy kierunek rozwoju caego miasta. Cele gwne okrelone zostay dla poszczeglnych stref strukturalnych i systemw funkcjonalnych a cele operacyjne jedynie do stref strukturalnych. Wydzielono 4 strefy strukturalne: A - Centraln B - Nowomiejsk C - Ekonomiczn D - Przyjeziorn Wyodrbniono rwnie 4 systemy funkcjonalne: system komunikacji, system infrastruktury technicznej, system przyrodniczy miasta (osnowa przyrodnicza), system przestrzeni publicznych. Cel generalny Celem generalnym jest poprawa jakoci ycia mieszkacw miasta we wszystkich sferach funkcjonowania miasta w warunkach zrwnowaonego rozwoju. Osignicie celu bdzie moliwe poprzez realizacj niej okrelonych zamierze, a w ich ramach celw strategicznych, ktre zostay okrelone dla poszczeglnych stref.

Cele gwne dla stref Strefa A - Centralna: Wyksztacenie centralnej strefy miejskiej o najwyszej jakoci przestrzeni publicznej z koncentracj usug rdmiejskich i rewitalizacj istniejcej zabudowy. Strefa B - Nowomiejska: Stworzenie warunkw dla przestrzennego rozwoju terenw budowlanych w miecie oraz warunkw dla powstania nowego orodka tosamoci miasta, bdcego zarazem potencjaem rozwoju miasta w kierunkach pnocnym i poudniowym. Strefa C - Ekonomiczna: Zapewnienie moliwoci rozwoju usug, przemysu i wytwrczoci, stanowicych podstaw rozwoju ekonomicznego miasta. Rozwj przedsibiorczoci na wytyczonych obszarach aktywnoci gospodarczej w granicach strefy. Strefa D Przyjeziorna (jezior Eckiego i Selmt May): Ochrona i odpowiednie wykorzystanie rodowiska przyrodniczego zarwno dla rozwoju funkcji wypoczynkowych, rekreacyjnych i turystycznych, w tym przestrzeni publicznych, jak i dla prawidowego funkcjonowania systemu przyrodniczego miasta. Wzmocnienie rangi miasta w kierunku rekreacyjnoturystycznym poprzez poczenie jezior Sunowo, Eckiego i Selmt May. 2.3 Cele gwne dla systemw System komunikacji: - poprawa systemu i stanu technicznego drg umoliwiajca sprawn obsug wewntrzn i tranzytow ruchu indywidualnego, towarowego i zbiorowego; - poprawa warunkw wspistnienia drogowej, kolejowej, rowerowej i pieszej; komunikacji

- rozbudowa i modernizacja ukadu komunikacyjnego, w tym realizacja obwodnicy miasta Eku. System infrastruktury technicznej: - dalszy rozwj i poprawa funkcjonowania systemu oraz stanu technicznego infrastruktury technicznej, umoliwiajca zapewnienie realizacji potrzeb w rwnowadze z wymaganiami ekonomicznymi i ochron rodowiska; - modernizacja kanalizacji deszczowej. System przyrodniczy miasta: - ochrona rodowiska przyrodniczego i ksztatowanie struktury przyrodniczej miasta poprzez rewitalizacj i powikszenie terenw zieleni miejskiej. System przestrzeni publicznej: podniesienie atrakcyjnoci przestrzennej miasta; poprawa warunkw dla rozwoju funkcji oglnomiejskiej; realizacja oglnodostpnych przestrzeni publicznych; realizacja przystani wodnych i innych miejsc wypoczynku i rekreacji.

Cele operacyjne dla stref strukturalnych Strefa A - Centralna podniesienie jakoci miejskiego orodka o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym;

usug

Zgodnie z ustaw z dnia 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami oraz o zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U. 2010 nr 75 poz. 474) ochron prawn objte zostay rwnie zabytki ujte w gminnej ewidencji zabytkw. Obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytkw. Do wojewdzkiego rejestru zabytkw w ksidze inwentarzowej A, wpisanych jest 31 obiektw wraz z elementami skadowymi. (Pena lista na stronie 38). Polityka przestrzenna 1. Kontynuacja dziaa miasta w zakresie rehabilitacji starej zabudowy. 2. Ochrona i staranne ksztatowanie panoramy miasta, w strefie przybrzenej jeziora widocznej z jeziora i zachodniego jego brzegu. W ramach planw miejscowych, wykonywanych dla tych obszarw, a take przy opracowywaniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu naley opracowywa studia krajobrazowe. 3. Ochrona krajobrazu miejskiego na caym obszarze rdmiejskim i terenach otaczajcych jezioro przez harmonizacj nowych obiektw budowlanych ze skal i charakterem zabudowy historycznej na tym obszarze. 4. Ochrona historycznie uksztatowanej struktury funkcjonalno-przestrzennej rdmiecia przez zachowanie przebiegu starych ulic. 5. Ochrona obiektw wpisanych do rejestru zabytkw lub ewidencji dbr kultury, przez ich zachowanie i utrzymywanie w odpowiednim stanie technicznym. Wszystkie prace przy obiektach i na terenach zabytkowych oraz w ich bezporednim otoczeniu mog by prowadzone po uzyskaniu zezwolenia wojewdzkiego konserwatora zabytkw, stosownie do przepisw ustawy o ochronie dbr kultury (o ochronie i opiece nad zabytkami Dz. U. z 2003 roku, Nr 162, poz. 1568 z pn. zm.) oraz przepisw rozporzdzenia ministra kultury i sztuki z dnia 9 czerwca 2004 roku w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robot budowlanych, bada konserwatorskich i architektonicznych, a take innych dziaa przy zabytku wpisanym do rejestru zabytkw oraz bada archeologicznych i poszukiwa ukrytych lub porzuconych zabytkw ruchomych (Dz. U z 2004 roku, Nr 150, poz. 1579). W odniesieniu do dbr kultury, nie wpisanych do rejestru zabytkw, moe nastpi trzymiesiczne wstrzymanie wszelkich prac podjtych bez stosownego zezwolenia, w celu dokonania wpisu do rejestru. 6. Zachowanie cmentarzy i mogi historycznych przez: - wyczenie ich z wszelkiej dziaalnoci inwestycyjnej niezwizanej z rewaloryzacj, - zachowanie i konserwacja historycznych elementw uksztatowania terenu cmentarzy, - zachowanie i konserwacja starodrzewu, zabytkowych nagrobkw, krzyy i innych elementw maej architektury, - usuwanie elementw znieksztacajcych (samosiewy, wysypiska, wyrobiska), - uwzgldnianie ich wystpowania przy ustalaniu warunkw zabudowy i zagospodarowywania terenw z nimi ssiadujcych.

- ochrona i formowanie przestrzeni publicznych; - ochrona i wykorzystanie walorw kulturowych w dziaaniach inwestycyjnych; - podniesienie jakoci zasobw mieszkaniowych; - stworzenie warunkw dla dziaalnoci ofertowej miasta w zakresie zabudowy zgodnej z funkcj strefy centralnej; - budowa parkingw w obrbie centrum miasta; - dopuszcza si lokalizacj obiektw handlowych 2 o powierzchni sprzeday powyej 2000 m . Strefa B - Nowomiejska - przeksztacenie istniejcej, nieustalonej struktury funkcjonalno-przestrzennej w struktur stabiln o wyksztaconej tosamoci; - zapewnienie terenw rozwojowych miasta; - wyksztacenie czytelnego systemu przestrzeni publicznych, powizanych z powstaymi strefami strukturalnymi; - dopuszcza si lokalizacj obiektw handlowych 2 o powierzchni sprzeday powyej 2000 m . Strefa C - Ekonomiczna: - stworzenie podstaw w zakresie atrakcyjnoci inwestycyjnej; - kompleksowe tworzenie centrum przemysowego o znaczeniu ponadlokalnym; - zabezpieczenie przed rozproszeniem na obszarze miasta nowych inwestycji o funkcji przemysowej; - dopuszcza si lokalizacj obiektw handlowych 2 o powierzchni sprzeday powyej 2000 m . Strefa D - Przyjeziorna - ochrona krajobrazowa pradoliny rzeki Ek na caej jej dugoci w obrbie miasta; - zagospodarowanie terenw nadbrzenych z zachowaniem warunkw ekspozycji krajobrazu kulturowego; - stworzenie bazy rekreacji i sportu; - zakaz lokalizacji inwestycji mogcych pogorszy stan rodowiska; - wyeksponowanie elementw identyfikacji przestrzennej Jeziora Eckiego poprzez realizacj oglnodostpnych obiektw sportowo-rekreacyjnych; - wzmocnienie atrakcyjnoci turystycznej. W studium wysnuto konkluzj, e procesy planistyczne i decyzje realizacyjne na poszczeglnych terenach miasta bd poprawne, jeli struktura miasta jako caoci spenia bdzie nastpujce cechy: - ekologicznej rwnowagi, - funkcjonalnej sprawnoci, - estetycznej atrakcyjnoci. Uwarunkowania wynikajce z wystpowania obiektw i terenw chronionych na podstawie przepisw szczeglnych. Przepisem takim jest ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z pniejszymi zmianami). Objte ochron obiekty i obszary rodowiska kulturowego stanowi o tosamoci miasta. Uwzgldnianie faktu ich wystpowania, a take harmonizowanie charakteru zabudowy wspczesnej z zabytkow, jest obowizkowe na podstawie przepisw szczeglnych.

7. Wystpowanie do wojewdzkiego konserwatora zabytkw o wpisanie do rejestru zabytkw obiektw umieszczonych w ewidencji dbr kultury, a posiadajcych szczeglnie cenny charakter zabytkowy i podejmowanie dziaa wspomagajcych utrzymanie takiego obiektu we waciwym stanie technicznym. 8. Wystpowanie do Generalnego Konserwatora Zabytkw w sprawie skrelenia z rejestru zabytkw obiektw, ktre utraciy sw warto zabytkow wskutek cakowitego zniszczenia albo, ktrych warto zostanie zdyskwalifikowana wobec nowych ustale naukowych. 9. Wykonanie penego rozpoznania istniejcych wartoci kulturowych oraz uzupenienie rejestru zabytkw o obiekty, ich zespoy i stanowiska archeologiczne wymagajce ochrony konserwatorskiej. 10. Zakaz lokalizowania w ssiedztwie zabytkw obiektw uciliwych i inwestycji, ktre mog pogorszy stan rodowiska przyrodniczego oraz zakaz lokalizowania budynkw zasaniajcych widok na zabytek, a take obiektw dysharmonizujcych przestrzennie i kompozycyjnie z tym zabytkiem. 11. Zawiadamianie organw miasta lub organw powiatu i wojewdzkiego konserwatora zabytkw o ujawnieniu, podczas prowadzenia robt ziemnych lub budowlanych, przedmiotu posiadajcego cechy zabytku z rwnoczesnym zabezpieczeniem odkrytego przedmiotu i wstrzymaniem wszelkich robt, mogcych go uszkodzi lub zniszczy, do czasu wydania przez wojewdzkiego konserwatora zabytkw odpowiedniego zarzdzenia. Zarzdzenie to powinno by dorczone nie pniej ni trzeciego dnia od zawiadomienia o odkryciu. Jeli zarzdzenie nie zostao dorczone w terminie, przerwane roboty mog by podjte. 12. Zawiadamianie wojewdzkiego konserwatora zabytkw, albo zarzdu miasta lub powiatu o znalezieniu przedmiotu archeologicznego lub odkryciu wykopaliska z rwnoczesnym, odpowiednim ich zabezpieczeniem. Dopenienie tego obowizku wie si z prawem uzyskania nagrody od pastwa. 13. Przyjcie zasady, e: 1) zamierzenia inwestycyjne dotyczce obszarw pooonych w strefach ekspozycji panoramy miasta i jego dominant przestrzennych oraz w ssiedztwie miejsc eksponowanych, powinny by poprzedzone sporzdzeniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w ktrym ustalone zostan, w uzgodnieniu z wojewdzkim konserwatorem zabytkw warunki uksztatowania i zagospodarowania przestrzennego tych obszarw. 2) Warunki zabudowy i zagospodarowania dotyczce pojedynczych terenw pooonych na obszarach, o ktrych mowa w pkt 1) i dla ktrych nie ma obowizku sporzdzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ustalone bd po przeprowadzeniu analizy uksztatowania krajobrazu miasta lub przestrzeni publicznej. 14. Przedkadanie do uzgodnienia z wojewdzkim konserwatorem zabytkw projektw planw miejscowych, ktre dotycz obszarw wyznaczonych stref konserwatorskich i stref obserwacji archeologicznej, w celu wykonania obowizkw w zakresie dbaoci

o dobro kultury oraz uwzgldniania zada ochrony zabytkw w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Obszary chronione w strefie przepisw o ochronie przyrody D na podstawie

Zgodnie z rozporzdzeniem Wojewody WarmiskoMazurskiego Nr 154 z dnia 19 grudnia 2008 r. (Dz. Urz. Woj. Warmisko-Mazurskiego Nr 198 poz. 3105) Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Eckiego obejmuje cz pnocn Jeziora Eckiego, cz planowanego terenu do zabudowy od strony pnocno-wschodniej miasta oraz tereny przylege do jeziora Selmt May. Wystpujce na terenie miasta lasy maj status lasw ochronnych. Stosownie do przepisw ustawy z dnia 28.09.1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, z pniejszymi zmianami) lasy te uwaane s za szczeglnie ochronione. Pozbawienie charakteru lasu ochronnego zarzdzi moe minister waciwy do spraw rodowiska oraz starosta na podstawie art. 16 ust. 1a i 2 wymienionej wyej ustawy. Na podstawie rozporzdzenia nr 154 Wojewody Warmisko-Mazurskiego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Eckiego (Dz. Urz. Woj. Warmisko-Mazurskiego Nr 198, poz. 3105), na obszarze tym zakazuje si: - zabijania dziko wystpujcych zwierzt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronie i miejsc rozrodu oraz tarlisk, zoonej ikry z wyjtkiem amatorskiego poowu ryb oraz wykonywania czynnoci, zwizanych z racjonaln gospodark roln, len, ryback i owieck; - realizacji przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 3 padziernika 2008 roku o udostpnieniu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z pn. zm.) - likwidowania i niszczenia zadrzewie rdpolnych, przydronych i nadwodnych, jeeli nie wynikaj one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczestwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontw lub naprawy urzdze wodnych; - wydobywania do celw gospodarczych ska, w tym torfu oraz skamieniaoci, w tym kopalnych szcztkw rolin i zwierzt, a take mineraw; - wykonywania prac ziemnych trwale znieksztacajcych rzeb terenu, z wyjtkiem prac zwizanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budow, odbudow, napraw lub remontem urzdze wodnych; - dokonywania zmian stosunkw wodnych, jeeli su innym celom ni ochrona przyrody lub zrwnowaone wykorzystanie uytkw rolnych i lenych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; - likwidowania naturalnych zbiornikw starorzeczy i obszarw wodno-botnych; wodnych,

- lokalizowania obiektw budowlanych w pasie szerokoci 100 m od linii brzegw rzek i jezior i innych zbiornikw wodnych, z wyjtkiem urzdze wodnych

oraz obiektw sucych prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, lenej lub rybackiej (zakaz ten nie dotyczy zwartej zabudowy miasta i wsi, w granicach okrelonych w studiach uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gmin oraz uzupenie zabudowy mieszkaniowej i usugowej pod warunkiem wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy od brzegw zgodnie z lini wystpujc na dziakach przylegych). Polityka przestrzenna 1. Zachowanie naturalnych biocenoz lenych z licznymi gatunkami chronionymi oraz rzadkimi gatunkami rolin i zwierzt, jak te swoistych cech krajobrazu terenw przyjeziornych. 2. Zakaz niszczenia uksztatowania terenu. gleby i naturalnego

o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenw wydawanych w przypadkach braku planu miejscowego (w myl ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z pniejszymi zmianami). 7. Obowizek podczenia obiektw wodocigowej i kanalizacyjnej miasta. do sieci

8. Realizacja studni w miecie, ograniczona do niezbdnych przypadkw, wymaga szczegowych bada geologicznych i uzgodnie ich lokalizacji. Oglne dziaania w polityce przestrzennej miasta - kontynuacja prac zwizanych z popraw czystoci jeziora, odpowiednio do branowych opracowa specjalistycznych w tym zakresie; - projektowanie i realizacja oglnodostpnych terenw zieleni miejskiej w dolinie rzeki Ek; - dokonanie analizy speniania warunkw ustawowych przez lasy ochronne i przygotowanie niezbdnych wnioskw do zmian w tym zakresie; - we wszystkich opracowaniach planistycznych ustalenie warunkw zabudowy i zagospodarowania terenw, zapewniajcych popraw jakoci wd oraz ochron gleb i powietrza przed zanieczyszczeniami; - kontynuacja rozpocztego ju procesu odwrcenia miasta do jeziora przez modernizacje kamieniczek i terenw pooonych nad brzegiem jeziora, oraz przeznaczenie terenw nadjeziornych na cele rekreacji i wypoczynku; - wolne przestrzenie od strony jeziora w miecie, stanowice wasno miasta Eku, przeznaczy na cele publiczne np. miejsca do wypoczynku i rekreacji; - dziaalno produkcyjn i skadow naley lokalizowa w wyznaczonej strefie ekonomicznej miasta, przy jednoczesnej likwidacji obiektw uciliwych w strefie centralnej i przyjeziornej; - zakaz zabudowy na terenach, tworzcych struktur przyrodnicz miasta, z wyjtkiem obiektw zwizanych z obsug tych terenw pod warunkiem, e nie bd one przeszkod w swobodnym przepywie powietrza wzdu doliny, za wyjtkiem zabudowy wzdu ulic Zamkowej i Parkowej, istniejcego osiedla Grunwaldzkiego i skrzyowania ulic Suwalskiej i Przemysowej; - utrzymanie zagospodarowania przyrodniczego na znacznej czci terenw, Bo-4, Bo-10, Bs-12, Bo-17, Do-2. Szczeglne dziaania w polityce przestrzennej miasta - Obszary zabudowane rdmiecia pooone w strefie centralnej poddane by musz procesom rehabilitacyjnym, ze zwrceniem uwagi na likwidacj niskich rde emisji zanieczyszcze. - W Eku wystpuj te tereny predestynowane do wystpuj te tereny predysponowane do zabudowy wolnych przestrzeni w ramach uzupenie z uwzgldnieniem gwnych funkcji strefy. Obszar rdmiecia wymagajcy rehabilitacji zasobw mieszkaniowych. Przy projektowaniu zagospodarowania tego terenu naley uczytelni ukad przestrzeni

3. Zakaz zanieczyszczania wd, gleby i powietrza. 4. Uzgadnianie z wojewod wszelkich prac, ktre mogyby naruszy zakazy i ograniczenia ustalone w rozporzdzeniach dotyczcych ustanowienia szczeglnych form ochrony przyrody. 5. Zakaz zabudowy na terenach zalesionych. Obszary chronione o ochronie wd na postawie przepisw

Wanym elementem struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta s rzeka Ek i jezioro Eckie. Podejmowanie dziaa ochronnych wymaga rwnie wystpujcy na obszarze miasta zbiornik wd podziemnych. Polityka przestrzenna 1. Zakaz odprowadzania nieoczyszczonych ciekw do wd powierzchniowych i gleby. 2. Ustalanie warunkw ochrony wd podziemnych przed zanieczyszczaniem w opracowaniach planistycznych i decyzjach administracyjnych. 3. Monitorowanie stanu czystoci wd i podejmowanie dziaa, majcych doprowadzi do podwyszenia klas czystoci wszystkich zbiornikw i ciekw wodnych w miecie. 4. Przestrzeganie ustale dotyczcych zatwierdzonych przez ministra waciwego do spraw rodowiska warunkw korzystania z wd dorzecza przy sporzdzaniu miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego i w decyzjach administracyjnych zwizanych z zagospodarowaniem przestrzennym (w myl ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z pniejszymi zmianami). 5. Wydobywanie wiru, piasku i innych materiaw w granicach powszechnego korzystania z wd moe odbywa si jedynie w miejscach wyznaczonych przez Rad Miasta w drodze uchway (w myl ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z pniejszymi zmianami). 6. Przestrzeganie przepisw rozporzdzenia Rady Ministrw o ustanowieniu obszaru chronionego zbiornikw wd podziemnych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzjach

publicznych, m.in. przez zaprojektowanie cigu pieszego wzdu ulicy Armii Krajowej, na odcinku od dworca do ul. Wojska Polskiego. Ustalone zostay zasady rewitalizacji tych terenw, ktre przedstawiono w Programie Rewitalizacji Eku, sporzdzonym w 2008 r., naley uwzgldnia moliwo adaptacji istniejcych budynkw z przystosowaniem ich do funkcji rdmiejskiej z ustaleniem koniecznych warunkw do zaprojektowania tam wysokiej jakoci przestrzeni publicznych. Moliwo utworzenia obiektu handlowego o powierzchni sprzeday powyej 2 2000 m jako rozwizanie alternatywne. Teren byego szpitala miejskiego przeznaczony jest do przeksztace funkcji i zagospodarowania w celu utworzenia centrum handlowego i usug o wysokim standardzie lokalizacja obiektu handlowego 2 o powierzchni sprzeday powyej 2000 m z zapewnieniem miejsc parkingowych. Obszary, na ktrych rozmieszczone bd inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym. Z myl pozyskiwania rodkw Unii Europejskiej w okresie programowania do roku 2013 zaplanowano nastpujce inwestycje w budecie miasta: 1. Budowa drg na osiedlu Grunwaldzkim. 2. Kompleksowe przygotowanie terenu pod inwestycje w Miejskiej Strefie Rozwoju Techno-Park. 3. Rozbudowa Techno-Parku. 4. Budowa III etapu promenady w miecie Eku. 5. Rewitalizacja zabytkowych kamienic i drzewostanu. 6. Kompleksowa modernizacja pooonych w miecie obiektw sportowo-rekreacyjnych przy Miejskim Orodku Sportu i Rekreacji w Eku. 7. Budowa amfiteatru przy Eckim Centrum Kultury w Eku. 8. Przebudowa drg w dzielnicy przemysowej Lenpol w ramach rehabilitacji terenw poprzemysowych. 9. Przebudowa ul. Mickiewicza II etap. 10. Modernizacja ul. Bema. 11. Renowacja zabytkowej kamienicy przy ul. Pisudskiego 2. 12. Informatyzacja miasta Eku. 13. Renowacja zabytkowego miejskiego parku Solidarnoci w Eku. 14. Modernizacja Eckiej Kolei Wskotorowej na potrzeby turystyki. 15. Modernizacja kanalizacji deszczowej na terenie miasta Eku. Potencjalne zadania publiczne przewidziane do realizacji przez Wojewod Warmisko-Mazurskiego: - podjcie bada archeologicznych, wyprzedzajcych dziaania inwestycyjne (np. modernizacja lub budowa infrastruktury transportowej); - wykonanie penego rozpoznania istniejcych wartoci kulturowych oraz uzupenienie rejestru zabytkw o obiekty, ich zespoy i stanowiska archeologiczne wymagajce ochrony konserwatorskiej. 4.5. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE WYNIKAJCE Z MIEJSCOWYCH PLANW ZAGOSPODAROWANIA MIASTA EK. W chwili obecnej dla Eku opracowano 23 plany miejscowe zagospodarowania przestrzennego, dla nastpujcych fragmentw miasta:

1. EK BARANKI; 2. EK CMENTARNA; 3. EK CYPEL; 4. EK DBROWSKIEJ; 5. EK GDANSKA II; 6. EK JEZIORNA; 7. EK KAJKI; 8. EK KONIECZKI. 9. EK KONOPNICKIEJ; 10. EK LENPOL; 11. EK UKASIEWICZA; 12. EK NADJEZIORNA; 13. EK NORWIDA ZIELE; 14. EK PARK; 15. EK PARKOWA; 16. EK PIKNA KSZYKOWA; 17. EK PODMIEJSKA; 18. EK PWYSEP; 19. EK SKLEJKI; 20. EK SKLEJKI II; 21. EK TARGOWA; 22. EK ZAMKOWA; 23. EK 2 PODSTREFA SSSE; I. Informacja z Uchway NR XV/128/03 RADY MIASTA EK z dnia 18 listopada 2003 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku nad Jeziorem Eckim przy ul. Baranki, zwanego EK BARANKI. USTALENIA W ZAKRESIE ZASAD OCHRONY RODOWISKA PRZYRODNICZEGO 1. Podstaw ustale miejscowego planu jest zasada zrwnowaonego rozwoju, przez ktr rozumie si taki rozwj spoeczno-gospodarczy, w ktrym nastpuje proces integrowania dziaa politycznych, gospodarczych i spoecznych, z zachowaniem rwnowagi przyrodniczej oraz trwaoci podstawowych procesw przyrodniczych, w celu zagwarantowania moliwoci zaspokajania podstawowych potrzeb poszczeglnych spoecznoci lub obywateli zarwno wspczesnego pokolenia, jak i przyszych pokole. II. Informacja z Uchway NR XLIII/305/97 Rady Miasta EK z dnia 30 grudnia 1997 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania rejonu ulic: Cmentarnej, Kochanowskiego, Matejki, Kiliskiego, Koszykowej i Piknej w Eku. 1. Ustalenia szczegowe: 26 UT.MP - Teren projektowanej zabudowy mieszkalnopensjonatowej. Wysoko zabudowy 3-4 kondygnacje z ewentualnym wykorzystaniem na cele uytkowe poddaszy usytuowanych w przestrzeni poaci 2-spadowych dachw. Pensjonaty musza spenia warunki zawarte w 4 ust. 4 zarzdzenia Przewodniczcego GKT z dnia 24.06.1985 r. w sprawie rodzaju i kategorii zakadw hotelarskich, obozowisk i domkw turystycznych (M.P. Nr 25, poz. 193) oraz zacznika nr 2 do tego zarzdzenia. Dla kadego z pensjonatw naley zabezpieczy miejsca postojowe dla samochodw na wasnej dziace. Dopuszcza si budow jednego lub dwch obiektw hotelowych na tym obszarze. 28 ZP - Teren istniejcego zadrzewienia, wymagajcy uporzdkowania, dosadzenia drzew i przystosowania do funkcji parkowej i spacerowej. Moliwa budowa stacji trafo. Naley umoliwi dojazd poarowy do Domu Pomocy Spoecznej od strony ul. Piknej.

29 ZP - Teren o funkcji parkowej przeznaczony do uporzdkowania z urzdzeniem na poboczu ul. Piknej punktw widokowych na jezioro Eckie. U podna skarpy wzdu brzegu jeziora naley przewidzie odcinek cieki rowerowej i pieszej stanowicych cig bulwaru nadjeziornego III. Informacja z Uchway Nr XI/87/99 RADY MIASTA EKU z dnia 7 lipca 1999 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu ograniczonego ul. Kiliskiego, rzek Ek, terenem Zgromadzenia Sistr Benedyktynek Misjonarek i jez. Ek zwanym EK - CYPEL. 1. W obszarze strefy ochronnej jeziora zabrania si: 1) wznoszenia obiektw budowlanych, ktre nie s zwizane z utrzymaniem: zbiornikw wodnych, przystani wodnych i kpielisk, z dopuszczeniem obiektw maej architektury parkowej np.: punktw widokowych, deszczochronw, placw wypoczynkowych itp. 2) wznoszenia wszelkich obiektw budowlanych, ktrych forma architektoniczna nie harmonizuje z krajobrazem, 3) utwardzania drg i alejek ulem piecowym, 4) skadowania mieci i tworzenia wylewisk nieczystoci pynnych, 5) nawoenia gnojowic terenw zielonych, 6) usuwania istniejcego zadrzewienia i zakrzaczenia bez projektu zieleni dla caej strefy ochronnej, zawierajcego studium krajobrazu w stylu zblionym do naturalnego, 7) prowadzenia dziaalnoci gospodarczej wpywajcej szkodliwie na rodowisko lub powodujcej degradacj krajobrazu. 2. Ustala si tereny zieleni parkowej oznaczone na rysunku planu symbolem 21ZP, 22 ZP 3. W zakresie przeznaczenia podstawowego, w obszarach 21ZP i 22 ZP planuje si ziele parkow zwizan z jeziorem Ek. 4. Ustala si tereny zieleni parkowej, oznaczone na rysunku planu symbolami 23 ZP, 24 ZP 5. W zakresie przeznaczenia podstawowego, jedynie dopuszczalnego w obszarze 23 ZP i 24 ZP planuje si tereny zieleni parkowej, funkcjonujce w ukadzie cigu ekologicznego rzeki Ek i jeziora Ek. 6. Ustala si tereny zieleni parkowej, oznaczone na rysunku planu symbolami 25 ZP, 26 ZP 7. W zakresie przeznaczenia podstawowego, jedynie dopuszczalnego w obszarach planuje si nadrzeczne tereny zieleni parkowej, funkcjonujce w ukadzie cigu ekologicznego rzeki Ek.

IV. Informacja z Uchway UCHWAA Nr XXXIV/306/05 Rady Miasta Eku z dnia 28 czerwca 2005 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu miasta Ek zwanego EK Dbrowskiej. Ustalenia dotyczce zasad przyrody i krajobrazu kulturowego ochrony rodowiska,

1. Na terenie objtym ustaleniami planu obowizuj standardy jakoci rodowiska okrelone w aktualnej ustawie Prawo ochrony rodowiska, ze szczeglnym uwzgldnieniem zapisw dotyczcych ochrony przed emisjami zwizanymi z eksploatacj drg i linii kolejowych. 2. W przypadku dokonania znalezisk archeologicznych na terenie objtym ustaleniami planu, prace budowlane winny by przerwane a teren udostpniony dla ratowniczych bada archeologicznych. 3. Wojewdzki Konserwator Zabytkw moe okreli zakres i sposb eksploatacji gruntw, na ktrych zostay dokonane znaleziska archeologiczne. V. Informacja z Uchway NR IV/21/06 RADY MIASTA EK z dnia 28 grudnia 2006 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku, ograniczonego ulicami: Gdask, A. Mickiewicza, Soneczn, Gen. W. Sikorskiego, zwanego EK GDASKA. Ustalenia dotyczce zasad ochrony przyrody i krajobrazu kulturowego: rodowiska,

1. Na terenie objtym planem obowizuje zakaz wprowadzania nowych funkcji przemysowych. 2. Ewentualna uciliwo lub szkodliwo dla rodowiska nie moe wykracza poza teren lokalizacji obiektu. 3. Nakazuje si ochron istniejcych wartociowych zadrzewie i wzbogacanie ich dodatkowymi nasadzeniami. 4. Wprowadza si obowizek objcia obszaru planu zorganizowanym systemem 5. segregacji i unieszkodliwiania odpadw staych. Ustalenia dotyczce zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej: 1. W przypadku dokonania znalezisk archeologicznych prace budowlane winny by przerwane, a teren udostpniony do ratowniczych bada archeologicznych. 2. W stosunku do gruntw, na ktrych zostay zlokalizowane stanowiska archeologiczne, Wojewdzki Konserwator Zabytkw moe okreli zakres i sposb eksploatacji takich gruntw. 3. Na obszarze podlegajcym ochronie konserwatorskiej wszelkie planowane inwestycje naley uzgodni z Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw.

V a. Informacja z Uchway NR XLIX/458/10 RADY MIASTA EK z dnia 23 lutego 2010 roku w sprawie uchwalenia zmiany czci miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku, zwanego EK - GDASKA II. 1. Teren objty planem pooony jest poza granicami obszaru objtego ochron konserwatorsk. VI. Informacja z Uchway UCHWAA NR XLVI/396/06 RADY MIASTA EKU z dnia 23 maja 2006 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku zwanego EK osiedle JEZIORNA. 1. Teren objty planem miejscowym znajduje si poza stref opieki konserwatorskiej Na jego obszarze nie wystpuj stanowiska archeologiczne. 2. Ustala si stref ochronn Jeziora Ek o szerokoci od 30 do 50 m od linii brzegowej jeziora. W strefie ochronnej zakazuje si wznoszenia trwaych obiektw kubaturowych. VII. Informacja z Uchway NR XLV/318/98 RADY MIASTA EKU z dnia 27 marca 1998 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla Kajki w Eku, zmienionego w czci tekstowej uchwa nr XXXI/299/08 Rady Miasta Eku z dnia 23 grudnia 2008 r. USTALENIA SZCZEGOWE PLANU 1 ZP - Teren z podstawowym przeznaczeniem pod ziele parkow z urzdzonymi tarasami widokowymi i moliwoci zabudowy usugami turystycznymi w odlegoci minimum 30 m od terenw PKP. Zabudowa z wysokim dachem i specjalnym wystrojem elewacji. VIII. Informacja z Uchway Nr XXIV/236/08 Rady Miasta Eku z dnia 27 maja 2008 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego Ek Konieczki. 1. Zasady ochrony rodowiska naturalnego i krajobrazu kulturowego a. Ochrona istniejcych zadrzewie. b. Na terenach podmokych nie naley zmienia stosunkw wodnych, nie dotyczy melioracji w rozumieniu art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. c. W strefach zieleni urzdzonej, wolnych od zabudowy dopuszcza si urzdzenie dojazdw. IX. Informacja z Uchway Nr V/33/03 RADY MIASTA EKU z dnia 31 stycznia 2003 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku, ograniczonego ulicami A. Mickiewicza, Gdask, St. Moniuszki i M. Konopnickiej, zwanego EK KONOPNICKIEJ. USTALENIA W ZAKRESIE ZASAD OCHRONY KONSERWATORSKIEJ 1. Obszar objty planem, znajduje si na terenie podlegajcym ochronie konserwatorskiej, obszaru historycznego miasta Eku, wpisanego do rejestru zabytkw decyzj Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw z dnia

20 lutego 1979 roku. Miasto zaoone w 1445 roku posiada zachowany zabytkowy ukad urbanistyczny z okresu lokacji oraz drugiej poowy XIX wieku. 2. Na wymienionym obszarze, zarwno na terenie zabudowanym jak i niezabudowanym pod wspczesn powierzchni gruntu znajduj si relikty budowli i innych procesw zwizanych z dziaalnoci czowieka, ktre s wartociowe pod wzgldem historycznym, naukowym i kulturowym. Wymagaj one ochrony konserwatorskiej. 3. Wszelkie inwestycje planowane w strefie ochrony konserwatorskiej podlegaj uzgodnieniu z Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw. 1. Na obszarze objtym planem nie wystpuj obiekty wpisane do rejestru zabytkw. 2. Na obszarze objtym planem znajduj si obiekty posiadajce wartoci zabytkowe, stanowice przedmiot zainteresowania konserwatorskiego. Podlegaj one zachowaniu i ochronie. Prace przy obiektach o wartociach zabytkowych winny by uzgadniane ze sub konserwatorsk. Rozbirka budynku o wartociach zabytkowych moe by dokonana tylko w uzasadnionych przypadkach za zgod sub konserwatorskich. 3. Wykaz obiektw o wartociach zabytkowych: 1) budynek nr 17 przy ulicy Mickiewicza (obszar 7UA), zbudowany w 1910 r.; 2) budynek szpitala nr 19 przy ulicy Mickiewicza (obszar 6UA), zbudowany w 1925 r. 1. W celu ochrony ukadu urbanistycznego naley: 1) zachowa prostoktny ukad kwartaw zabudowy; 2) zachowa tradycyjn zasad parcelacji kwartaw, szczeglnie wzdu istniejcych ulic; 3) zachowa istniejce linie zabudowy tworzce zwarte pierzeje uliczne. 2. Inwestor ma obowizek powiadomi Wojewdzki Oddzia Ochrony Zabytkw w Olsztynie, Delegatura w Eku, o zamiarze rozpoczcia robt ziemnych celem podjcia nadzoru archeologicznego. 1. W celu ochrony budynkw zabytkowych i posiadajcych wartoci zabytkowe naley: 1) zachowa historyczny charakter i detale architektoniczne; 2) w miar moliwoci przywraca dawny wygld budynkw; 3) zmiana funkcji budynku musi honorowa historyczny charakter budynku; 4) w przypadku przeksztace parterw budynkw mieszkalnych na potrzeby usug, nie wolno dopuci do sytuacji, w ktrej udostpnienie parterw wizaoby si z koniecznoci ingerencji w tereny komunikacji publicznej (konieczno budowy schodw i pochylni na chodnikach, pogarszajca warunki komunikacji); 5) przeksztacenia architektoniczne zwizane ze zmian funkcji czci lub caego budynku naley utrzyma w historycznym charakterze miasta Eku.

2. Nowoprojektowane obiekty naley: 1) Dostosowa wysokoci i formami architektonicznymi do zabudowy zabytkowej istniejcej w jej ssiedztwie; 2) zaleca si powszechne stosowanie w elewacji materiaw ceramicznych i tynkw; wystroju

z Wojewdzkim Oddziaem Olsztynie Delegatur w Eku.

Ochrony

Zabytkw

XII. Informacja z Uchway NR XXII/212/08 Rady Miasta Eku z dnia 18 marca 2008 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zwanego Ek Nadjeziorna 1. W zakresie ochrony rodowiska przyrodniczego oraz krajobrazu ustala si jako obowizujce: 1) dopuszczalny poziom haasu w rodowisku dla caego obszaru objtego planem naley przyj jak dla celw rekreacyjno-wypoczynkowych; 2) wycink istniejcego wartociowego drzewostanu naley ograniczy do niezbdnego minimum; 3) zakaz lokalizowania przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko, wymagajcych sporzdzenia raportu oddziaywania na rodowisko. 2. W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej - tereny objte granicami niniejszego planu znajduj si w strefie ochrony konserwatorskiej miasta Eku (decyzja Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw z dnia 20 lutego 1979 r. Na obszarze strefy obowizuj nastpujce zasady ochrony: 1) wszelkie prace zewntrzne w obrbie budynkw lecych w strefie ochrony konserwatorskiej (w tym monta wszelkiego rodzaju urzdze technicznych, tablic i reklam) wymagaj pozwolenia Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Olsztynie Delegatura w Eku; 2) roboty ziemne naley archeologicznymi; poprzedzi badaniami

3) nawizywa do tradycyjnych form architektonicznych. USTALENIA W ZAKRESIE ZASAD OCHRONY RODOWISKA PRZYRODNICZEGO 1. Zapotrzebowanie w media naley rozwizywa w oparciu o systemy sieci miejskich: wodocig, kanalizacj sanitarn, kanalizacj deszczow, ciepo, gaz, energi elektryczn. Kanalizacja deszczowa winna by wyposaona w separatory tuszczu i inne urzdzenia podczyszczajce w celu ochrony wd rzeki Ek i jeziora Eckiego. Kanalizacja sanitarna winna dziaa w oparciu o miejsk oczyszczalni ciekw. Dopuszcza si zaopatrzenie w ciepo z indywidualnych maych kotowni przydomowych pod warunkiem wykorzystania wycznie paliw ekologicznych. 2. Wyklucza si lokalizacje i funkcjonowanie wszelkiej dziaalnoci produkcyjnej szkodliwej dla rodowiska. 3. Naley chroni ziele towarzyszc i rekreacyjn na terenach budowlanych, a szczeglnie wartociowy drzewostan. Utrzymywa i uzupenia ziele izolacyjn wzdu drg. Dopuszcza si wycink pojedynczych drzew, kolidujcych z przyjtym w planie zagospodarowaniem terenu. 4. Naley chroni wody podziemne przed przedostaniem si do nich zanieczyszcze, a w szczeglnoci produktw ropopochodnych. X. Informacja z Uchway Nr VI/39/99 Rady Miasta Eku z dnia 12 marca 1999 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu po byym przedsibiorstwie Lenpol zwanym LENPOL. USTALENIA W ZAKRESIE ZASAD OCHRONY SRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I. Ustala si tereny zieleni ochronnej wzdu rzeki Ek, stanowice fragment nadrzecznego cigu ekologicznego miasta. II. Nie zezwala si na budowie indywidualnych uj wody (wgbnych i powierzchniowych). III. Nie zezwala si na budowie lokalnych urzdze gromadzenia i usuwania ciekw sanitarnych. III cieki przemysowe naley odprowadzi do kanalizacji miejskiej poprzez odpowiednie urzdzenia podczyszczajce, na warunkach Zarzdcy sieci. IV. Zakazuje si powierzchniowego odprowadzania wd deszczowych. Wody opadowe z dachw, terenw i drg naley kierowa do kanalizacji deszczowej wyposaonej w odpowiednie urzdzenia podczyszczajce (osadniki, separatory). XI. Informacja z Uchway Nr XXXV/367/02 RADY MIASTA EKU z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku, zwanego EK - UKASIEWICZA. W decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu naley wskaza konieczno uzgadniania wszelkich prac ziemnych na obszarze objtym planem

3) architektura powinna nawizywa charakterem i gabarytami do historycznej zabudowy miasta Eku; 4) naley stosowa materiay tradycyjne: drewno, cega, kamie, tynk, dachwka. 2. Obszary przeznaczone do rewitalizacji i jej zasady: 1) teren w granicach zgodnych z niniejsz uchwa zakwalifikowano do obszarw wymagajcych rewitalizacji ze wzgldu na zniszczon historyczn zabudow; 2) Ustala si nastpujce zasady rewitalizacji istniejcej zabudowy i zagospodarowania terenu: - likwidacja i uporzdkowanie substandardowej zabudowy gospodarczej (garaowej) oraz wprowadzenie nowej funkcji terenu w oparciu o ustalenia konserwatorskie; przebudowa i modernizacja pozostaych obiektw w nawizaniu form i ukadem do historycznej zabudowy; uporzdkowanie i wykreowanie przestrzeni publicznych w postaci poprawy nawierzchni i maej architektury; wprowadzenie zieleni komponowanej wzdu cigw komunikacyjnych oraz zachowanie i rekompozycja istniejcych ukadw zieleni w postaci parkw i zieleni urzdzonej.

XIII. Informacja z Uchway Uchwaa Nr XXXVIII/361/09 Rady Miasta Eku z dnia 26 maja 2009 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zwanego EK NORWIDA ZIELE. Ustalenia oglne dla terenw i obiektw podlegajcych ochronie ze wzgldu na wymagania rodowiska kulturowego. 1. Teren objty planem nie znajduje si w strefie ochrony konserwatorskiej i nie wystpuj na nim obiekty zabytkowe: a) nakada si obowizek harmonijnego ksztatowania krajobrazu przy realizacji nowych inwestycji ze wzgldu na pooenie obszaru w strefie ochrony krajobrazowej jeziora Eckiego; b) w przypadku dokonania znalezisk archeologicznych prace budowlane winny by przerwane a teren udostpniony do ratowniczych badan archeologicznych. XIV. Informacja z Uchway Nr XLIII/367/98 RADY MIASTA EKU z dnia 18 czerwca 1998 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu ograniczonego ul. Kiliskiego, rzeka Ek, ukadem torowym stacji Ek - Towarowa, cmentarzem komunalnym i ul. Cmentarna, zwanym PARK. 1. Ustala si tereny zieleni parkowej, oznaczone na rysunku planu symbolem 17 ZP. 2. W zakresie przeznaczenia podstawowego, jedynie dopuszczalnego w obszarze 17ZP planuje si park miejski powizany z cigiem ekologicznym rzeki Ek. 3. W obszarze 17ZP przewiduje si: 1) ukad cigw spacerowych czcych ssiadujce tereny, 2) ziele urzdzona z dominacja ozdobnej zieleni wysokiej, 3) obiekty maej architektury ogrodowej, 4) place wypoczynkowe zabawowe dla dzieci, 5) owietlenie terenu, 6) nawodnienie niezbdne do utrzymania zieleni. 4. Urzdzenie parku wymaga starannego, wielobranowego opracowania projektowego, powizanego z ssiadujcymi obszarami. 5. Ustala si nastpujce ograniczenia w zagospodarowaniu pagrka zwanego "Jeruzalem Berg", w zwizku z prawdopodobiestwem istnienia na tym terenie cmentarza: 1) zakazuje si prowadzenia prac ziemnych na grce i w jej najbliszym otoczeniu bez nadzoru archeologicznego, 2) zagospodarowanie terenu naley ograniczy do uporzdkowania istniejcej zieleni i uzupenienia nawierzchni trawiastych, 3) dopuszcza si urzdzenie o nawierzchni wirowej, cigw pieszych wyposaone w urzdzenia

4) obiekt udostpni archeologicznych.

do

przeprowadzenia

badan

XV. Informacja z Uchway NR IX/68/03 RADY MIASTA EKU z dnia 23 czerwca 2003 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego Ek Parkowa. 1. Przedsiwzicia mogce znaczco oddziaywa na rodowisko naturalne wymagaj postpowania okrelonego stosownymi przepisami, w szczeglnoci Ustawy Prawo ochrony rodowiska. XVI. Informacja z Uchway NR XXXII/327/2002 RADY MIASTA EKU z dnia 25 stycznia 2002 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zwanego EK PIKNA, KOSZYKOWA. 1. Istniejce uksztatowanie terenu i drzewostan podlega ochronie. Dopuszcza si wycink pojedynczych drzew, chorych, uszkodzonych lub kolidujcych z projektowan zabudow. 2. Teren objty planem miejscowym znajduje si poza stref opieki konserwatorskiej. Na jego obszarze nie wystpuj stanowiska archeologiczne. 3. Ustala si stref ochronn Jeziora Ek o szerokoci 30 m od linii brzegowej jeziora. W strefie ochronnej zakazuje si wznoszenia trwaych obiektw kubaturowych. XVII. Informacja z Uchway Nr XX/187/08 Rady Miasta Eku z dnia 29 stycznia 2008 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta EK-PODMIEJSKA, dla terenu ograniczonego ulic Przemysow, ulic Suwalsk, od wschodu i poudnia granic miasta Ek 1. W zakresie ochrony rodowiska przyrodniczego i krajobrazu: 1) wprowadza si zakaz realizacji inwestycji budowlanych przed wyprzedzajcym lub rwnolegym wykonaniem infrastruktury technicznej (sieci kanalizacji sanitarnej z doprowadzeniem ciekw do oczyszczalni ciekw oraz sieci kanalizacji burzowej i wodocigowej). Wszystkie kolektory sieci burzowej musz by zaopatrzone na wylotach w separatory szlamu, piasku i substancji ropopochodnych. Ustala si zakaz odprowadzania wd opadowych bezporednio do gruntu; 2) ochronie podlega rw melioracyjny, biegncy wzdu poudniowej granicy opracowania planu;

3) na obszarze opracowania planu wystpuj wody podziemne bez izolacji od terenu, a take obszar ten pooony jest w strefie ochrony poredniej zewntrznej komunalnego ujcia wody oraz na terenie ochrony poredniej-wewntrznej ujcia wody zakadw misnych. Wymaga to rygorystycznego i kompleksowego rozwizywania gospodarki wodno-ciekowej z jednoczesnym zakazem stosowania rozwiza przejciowych; 4) ustala si zakaz: - skadowania i przechowywania wszelkiego rodzaju odpadw bez stosownych zabezpiecze wymaganych przepisami sanitarnymi i ochrony rodowiska,

lokalizowania nowych magazynw substancji chemicznych w tym produktw ropopochodnych, budowy nowych uj wody z wyjtkiem modernizacji istniejcych;

Krajowej, E. Orzeszkowej, T. Kociuszki i F. Chopina, zwanym EK SKLEJKI. USTALENIA W ZAKRESIE ZASAD OCHRONY KONSERWATORSKIEJ I. 1. Obszar objty planem, znajduje si na terenie podlegajcym ochronie konserwatorskiej, obszaru historycznego miasta Eku, wpisanego do rejestru zabytkw decyzj Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw z dnia 20 lutego 1979 roku (znak, KL.WKZ 534/17/d/79). Miasto zaoone w 1445 roku posiada zachowany zabytkowy ukad urbanistyczny z okresu lokacji oraz drugiej poowy XIX wieku. 2. Na wymienionym obszarze, zarwno na terenie zabudowanym jak i niezabudowanym pod wspczesn powierzchni gruntu znajduj si relikty budowli i innych procesw zwizanych z dziaalnoci czowieka, ktre s wartociowe pod wzgldem historycznym, naukowym i kulturowym. Wymagaj one ochrony konserwatorskiej. 3. Wszelkie inwestycje planowane w strefie ochrony konserwatorskiej podlegaj uzgodnieniu z Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw. II. 1. Na obszarze objtym planem znajduj si obiekty wpisane do rejestru zabytkw, objte cis ochron konserwatorsk, ktra polega na ich zachowaniu i konserwacji. Wszelkie prace przy obiektach i na terenach zabytkowych oraz w bezporednim ich otoczeniu mog by prowadzone tylko za zgod sub konserwatorskich. 2. Wykaz obiektw wpisanych do rejestru zabytkw, 1) budynek nr 20 przy ulicy Armii Krajowej (obszar 30MU), zbudowany w 1929 r. (A-771, 30.03.90), 2) budynek nr 9 przy ulicy Kociuszki (obszar 17UO), zbudowany w 1912 r. (A-1001). III. 1. Na obszarze objtym planem znajduj si obiekty posiadajce wartoci zabytkowe, stanowice przedmiot zainteresowania konserwatorskiego. Podlegaj one zachowaniu i ochronie. Prace przy obiektach o wartociach zabytkowych winny by uzgadniane ze sub konserwatorsk. Rozbirka budynku o wartociach zabytkowych moe by dokonana tylko w uzasadnionych przypadkach za zgod sub konserwatorskich. 2. Wykaz obiektw o wartociach zabytkowych: 1) budynek nr 28 przy ulicy Armii Krajowej (obszar 26U), zbudowany w 1915 r., 2) budynek nr 1 przy ulicy Chopina (obszar 32UA), zbudowany w 1910 r., 3) budynek nr 3 przy ulicy Chopina (obszar 33MU), zbudowany w 1905 r., 4) budynek nr 9 przy ulicy Chopina (obszar 33MU), zbudowany w 1901 r., 5) budynek nr 11 przy ulicy Chopina (obszar 33MU), zbudowany w 1903 r., 6) budynek nr 15 przy ulicy Chopina (obszar 19 UA), zbudowany w 1910 r.,

5) wprowadza si obowizek komponowania nowej zabudowy w nawizaniu do istniejcej, okrela si maksymaln wysoko budynkw do 12 m jeeli ustalenia szczegowe nie stanowi inaczej. 2. W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw: 1) na obszarze opracowania planu nie wystpuj obiekty podlegajce ochronie konserwatorskiej jak rwnie sam obszar nie jest pooony w strefie podlegajcej ochronie. XVIII. Informacja z Uchway Nr XVIII/161/2000 RADY MIASTA EKU z dnia 26 kwietnia 2000 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku, pomidzy ulicami Wojska Polskiego, Grunwaldzka, jeziorem Eckim i ulic dojazdowa /dz. 181/ i zwanego Ek Pwysep. USTALENIA OGLNE DLA CAEGO OBSZARU OBJTEGO PLANEM. 1.3. Majc na wzgldzie wnioski zawarte w prognozie wpywu ustale planu na rodowisko przyrodnicze nakazuje si: 1.3.1. stosowanie technologii bezpiecznych dla rodowiska w szczeglnoci niepowodujcych zanieczyszczenia wd podziemnych; 1.3.2. ograniczenie emisji pyw i gazw poprzez stosowanie paliwa ekologicznego w lokalnych kotowniach lub poprzez ogrzewanie gazem z istniejcej sieci gazowniczej; 1.3.3. zmniejszenie emisji haasu poprzez tworzenie zieleni izolacyjnej wzdu cigw komunikacyjnych. 1.3.4. zachowanie istniejcego zadrzewienia oraz zwikszanie terenw zielonych na terenach zainwestowania, w celu izolacji od szkodliwego dziaania haasu i poprawy stanu higieny atmosfery; 1.3.5. wyposaenie w separatory tuszczu system odprowadzania wd opadowych z powierzchni utwardzonych. 1.3.6. utworzenie strefy ochronnej jeziora Eckiego o szer.30 m od linii brzegowej. W strefie ochronnej zakazuje si wznoszenia trwaych obiektw kubaturowych. 1.5. Ustala si minimalny wskanik terenw zielonych dla wydzielonego w planie terenu usug na 25 %. 1.6. Teren w granicach opracowania planu jest obecnie niezabudowany. Historycznie od XVI wieku do 1945 roku funkcjonoway na tym terenie budowle o charakterze mieszkalnym i gospodarczym. Cao obszaru ley w strefie konserwatorskiej miasta Ek, wyznaczonej decyzj konserwatorsk z dnia 20.02.1979 znak KL. WKZ. 534/17/D/79. Pod powierzchni ziemi mog znajdowa si relikty wczeniejszych budowli. Wszelkie dziaania inwestycyjne na terenie objtym opracowaniem niniejszego planu zagospodarowania przestrzennego wymagaj opinii Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw w Olsztynie oraz powinny by zgodne z ustaw o ochronie dbr kultury z dnia 15 lutego 1962 (aktualnie ustaw z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie i opiece nad zabytkami). XIX. Informacja z Uchway Nr XXXIV/356/02 Rady Miasta Eku z dnia 27 maja 2002 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu ograniczonego ulicami Armii

7) budynek nr 17 przy ulicy Chopina (obszar 18MU), zbudowany w 1910 r., 8) budynek nr 19 przy ulicy Chopina (obszar 18MU), zbudowany w 1905 r., 9) budynek nr 21 przy ulicy Chopina (obszar 18MU), zbudowany w 1902 r., 10) budynek nr 23 przy ulicy Chopina (obszar18MU), zbudowany w 1902 r., 11) budynek nr 7 przy ulicy Kociuszki (obszar 18MU), zbudowany w 1912 r., 12) budynek nr 11 przy ulicy Kociuszki (obszar 16MU), zbudowany w 1897 r., 13) budynek nr 13 przy ulicy Kociuszki (obszar 16MU), zbudowany w 1903 r., 14) budynek nr 15 przy ulicy Kociuszki (obszar 16MU), zbudowany w 1906 r., 15) budynek nr 17 przy ulicy Kociuszki (obszar 16MU), zbudowany w 1911 r., 16) budynek nr 22 przy ulicy Orzeszkowej (obszar 25M), zbudowany w 1905 r., 17) budynek nr 24 przy ulicy Orzeszkowej (obszar 25M), zbudowany w 1902 r., 18) budynek nr 28 przy ulicy Orzeszkowej (obszar 23M), zbudowany w 1914 r., 19) budynek nr 30 przy ulicy Orzeszkowej (obszar 23M), zbudowany w 1914 r., 20) budynek nr 38 przy ulicy Orzeszkowej (obszar 16MU), zbudowany w 1898 r. IV. 1. W celu ochrony ukadu urbanistycznego naley: 1) zachowa prostoktny ukad kwartaw zabudowy, 2) zachowa tradycyjn zasad parcelacji kwartaw, szczeglnie wzdu istniejcych ulic, 3) zachowa istniejce linie zabudowy tworzce zwarte pierzeje uliczne, 4) naley dy do zamykania poszczeglnych posesji, dopuszczajc moliwo ich ogrodzenia. 2. Inwestor ma obowizek powiadomi Wojewdzki Oddzia Ochrony Zabytkw w Olsztynie, Delegatura w Eku, o zamiarze rozpoczcia robt ziemnych celem podjcia nadzoru archeologicznego. V. 1. W celu ochrony budynkw zabytkowych i posiadajcych wartoci zabytkowe naley: 1) zachowa historyczny charakter i detale architektoniczne, 2) w miar moliwoci przywraca dawny wygld budynkw, 3) zaleca si utrzymanie pierwotnej funkcji budynkw, 4) zmiana funkcji budynku musi honorowa historyczny charakter budynku, 5) w przypadku przeksztace parterw budynkw mieszkalnych na potrzeby usug, nie wolno dopuci do sytuacji, w ktrej udostpnienie parterw wizaoby si z koniecznoci ingerencji w tereny komunikacji publicznej (konieczno budowy schodw i pochylni na chodnikach, pogarszajca warunki komunikacji),

6) przeksztacenia architektoniczne zwizane ze zmian funkcji czci lub caego budynku naley utrzyma w historycznym charakterze miasta Eku. 2. Nowoprojektowane obiekty naley: 1) dostosowa wysokoci i formami architektonicznymi do zabudowy zabytkowej istniejcej w ich ssiedztwie, 2) zaleca si powszechne stosowanie w wystroju elewacji materiaw ceramicznych i tynkw, 3) nawizywa do tradycyjnych form architektonicznych. USTALENIA W ZAKRESIE ZASAD OCHRONY RODOWISKA PRZYRODNICZEGO 1. Zapotrzebowanie w media naley rozwizywa w oparciu o systemy sieci miejskich, wodocig, kanalizacj sanitarn, kanalizacj deszczow, ciepo, gaz, energi elektryczn. Kanalizacja deszczowa winna by wyposaona w separatory tuszczu i inne urzdzenia podczyszczajce w celu ochrony wd rzeki Ek. Kanalizacja sanitarna winna dziaa w oparciu o miejsk oczyszczalni ciekw. Dopuszcza si zaopatrzenie w ciepo z indywidualnych maych kotowni przydomowych pod warunkiem wykorzystania wycznie paliw ekologicznych. 2. Wyklucza si lokalizacje i funkcjonowanie wszelkiej dziaalnoci produkcyjnej szkodliwej dla rodowiska. 3. Na obszary budowlane naley wprowadzi ziele towarzyszc. Wymg ten dotyczy w szczeglnoci obszarw mieszkaniowych, na ktrych naley przewidywa powierzchni biologicznie czynn min. 20%. Utrzymywa i uzupenia ziele izolacyjn wzdu drg. 4. Naley chroni wody podziemne przed przedostaniem si do nich zanieczyszcze a w szczeglnoci produktw ropopochodnych. XX. Informacja z Uchway NR XX/188/08 Rady Miasta Eku z dnia 29 stycznia 2008 roku w sprawie uchwalenia zmiany fragmentu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu ograniczonego ulicami Armii Krajowej, E. Orzeszkowej, T. Kociuszki i F. Chopina Ek Sklejki II na obszarze pooonym w obrbie I miasta Eku, obejmujcym dz. nr 484/5, 486/11, 488/10, 488/8, 1401/1, 1401/2, 484/7, 480/51, 1362/6. W zakresie ochrony rodowiska przyrodniczego oraz krajobrazu ustala si jako obowizujce: 1. dopuszczalny poziom haasu w rodowisku dla terenu oznaczonego symbolem 2MW/U, 3MW/U oraz 4MW naley przyj jak dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej; 2. wycink istniejcego wartociowego drzewostanu naley ograniczy do niezbdnego minimum; 3. Dopuszcza si lokalizacj obiektw handlowych 2 o powierzchni sprzedaowej do 2000 m ; 4. zakaz lokalizowania przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko, wymagajcych sporzdzenia raportu oddziaywania na rodowisko lub, dla ktrych obowizek sporzdzania raportu moe by wymagany na podstawie przepisw szczeglnych za wyjtkiem przedsiwzi objtych uchwa;

5. W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej - tereny objte granicami niniejszego planu znajduj si w strefie ochrony konserwatorskiej miasta Eku (decyzja Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw z dnia 20 lutego 1979 r. znak: KL.WKZ 534/17/d/79. Na obszarze strefy obowizuj nastpujce zasady ochrony: 1) wszelkie prace zewntrzne w obrbie budynkw lecych w strefie ochrony konserwatorskiej (w tym monta wszelkiego rodzaju urzdze technicznych, tablic i reklam) wymagaj pozwolenia Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Olsztynie Delegatura w Eku; 2) roboty ziemne naley wykona pod nadzorem archeologicznym; 3) architektura powinna nawizywa charakterem i gabarytami do historycznej zabudowy miasta Eku; 4) w elewacjach budynkw naley stosowa materiay tradycyjne: drewno, cega, kamie, tynk, dachwka. Obszary przeznaczone do rewitalizacji i jej zasady: nie ustala si. XXI. Informacja z Uchway Nr XLIX/438/06 Rady Miasta Eku z dnia 26 wrzenia 2006 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu miasta Ek zwanego EK Kiliskiego - Targowa. Ustalenia szczegowe dla terenw wyrnionych na rysunku planu, karty terenu 1U, 2U, 3U, 6U, MN, MW: Zasady ochrony rodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego: 1. Obowizuj standardy jakoci rodowiska okrelone w aktualnej ustawie Prawo ochrony rodowiska, ze szczeglnym uwzgldnieniem zapisw dotyczcych ochrony przed emisjami zwizanymi z eksploatacj drg. 2. Wprowadza si zakazy: - lokalizowania przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko - odprowadzania nieoczyszczonych ciekw do gruntu - gromadzenia i skadowania odpadw niezwizanych ze zwykym uytkowaniem nieruchomoci - stosowania ula do ulepszania nawierzchni drg, placw i dojazdw 3. Istniejce drzewa podlegaj ochronie. Dopuszcza si wycink pojedynczych drzew kolidujcych z planowanym zagospodarowaniem pod warunkiem rekompensaty w stosunku: 3 nowe nasadzenia za 1 drzewo wycite. 4. W przypadku dokonania znalezisk archeologicznych prace budowlane powinny by przerwane a teren udostpniony dla ratowniczych bada archeologicznych. 4 MW, U, 5MN, 7E, 8U, 9E: Zasady ochrony rodowiska, kulturowego:

- gromadzenia i skadowania odpadw niezwizanych ze zwykym uytkowaniem nieruchomoci; - stosowania ula do ulepszania nawierzchni drg, placw i dojazdw 3. W przypadku dokonania znalezisk archeologicznych prace budowlane powinny by przerwane a teren udostpniony dla ratowniczych bada archeologicznych. 10KD: Zasady ochrony kulturowego:

rodowiska,

przyrody

krajobrazu

1. Obowizuj standardy jakoci rodowiska okrelone w aktualnej ustawie Prawo ochrony rodowiska oraz rozporzdzenie Ministra rodowiska w sprawie wartoci progowych poziomw haasu. 2. Dopuszczalny rwnowany poziom haasu drogowego odpowiadajcy wartociom progowym na odcinku ul. Kiliskiego objtym planem, dla terenw zabudowy mieszkaniowej wynosi: - 75 dB (A) w porze dziennej 600 2200 - 67 dB (A) w porze nocnej 2200 600 3. Na podstawie bada haasu w rodowisku i analizy jego propagacji wymienionych w 1, ust. 4, pkt 4 niniejszej uchway, na ternie objtym planem nie wystpuje zagroenie haasem drogowym ze strony ul. Kiliskiego. 4. Wprowadza si zakazy: - lokalizowania przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko; - odprowadzania nieoczyszczonych ciekw do gruntu; - gromadzenia i skadowania odpadw nie zwizanych ze zwykym uytkowaniem nieruchomoci; - stosowania ula do ulepszania nawierzchni drg, placw i dojazdw. 5. W przypadku dokonania znalezisk archeologicznych prace budowlane powinny by przerwane a teren udostpniony dla ratowniczych bada archeologicznych. 11KD Zasady ochrony kulturowego:

rodowiska,

przyrody

krajobrazu

1. Obowizuj standardy jakoci rodowiska okrelone w aktualnej ustawie Prawo ochrony rodowiska oraz rozporzdzenie Ministra rodowiska w sprawie wartoci progowych poziomw haasu. 2. Dopuszczalny rwnowany poziom haasu drogowego odpowiadajcy wartociom progowym na odcinku planowanej ulicy zbiorczej, objtym planem, dla terenw zabudowy mieszkaniowej wynosi: - 75 dB (A) w porze dziennej 600 2200 - 67 dB (A) w porze nocnej 2200 600 3. Wprowadza si zakazy: - lokalizowania przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko - odprowadzania nieoczyszczonych ciekw do gruntu - gromadzenia i skadowania odpadw niezwizanych ze zwykym uytkowaniem nieruchomoci - stosowania ula do ulepszania nawierzchni drg, placw i dojazdw

przyrody

krajobrazu

1. Obowizuj standardy jakoci rodowiska okrelone w aktualnej ustawie Prawo ochrony rodowiska, ze szczeglnym uwzgldnieniem zapisw dotyczcych ochrony przed emisjami zwizanymi z eksploatacj drg. 2. Wprowadza si zakazy: - lokalizowania przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko - odprowadzania nieoczyszczonych ciekw do gruntu;

4. W przypadku dokonania znalezisk archeologicznych prace budowlane powinny by przerwane a teren udostpniony dla ratowniczych bada archeologicznych. XXII. Informacja z Uchway NR XXIII/223/08 Rady Miasta Eku z dnia 29 kwietnia 2008 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w obrbie I miasta Ek, obejmujcego wysp Zamkow oraz teren ograniczony ul. Zamkow i jeziorem Eckim, zwanego Ek Zamkowa. 1. W zakresie ochrony rodowiska przyrodniczego oraz krajobrazu ustala si jako obowizujce: 1) wycink istniejcego drzewostanu naley ograniczy do niezbdnego minimum; 2) zakaz lokalizowania innych przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko; 3) cz terenu w obszarze opracowania planu znajduje si w Granicach Chronionego Krajobrazu, gdzie obowizuj waciwe przepisy wykonawca. 2. W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej tereny objte granicami niniejszego planu znajduj si w czci w strefie ochrony konserwatorskiej miasta Eku (decyzja Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw z dnia 20 lutego 1979 r. znak: KL. WKZ 534/17/d/79. Na obszarze strefy obowizuj nastpujce zasady ochrony: 1. wszystkie prace zewntrzne oraz dziaania mogce wpyn na ukad urbanistyczny, jak i na poszczeglne obiekty (w tym monta wszelkiego rodzaju urzdze technicznych, tablic i reklam) podejmowane na terenie strefy ochrony konserwatorskiej wymagaj pozwolenia Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw Delegatura w Eku; 2. w przypadku nowej zabudowy obowizuje zasada dostosowania do istniejcej zabudowy historycznej przy uwzgldnieniu gabarytw, wysokoci, formy architektonicznej, ksztatu dachu (w tym kierunku kalenicy, spadku poaci dachowych) oraz rozmieszczenia balkonw, proporcji i podziaw otworw okiennych i drzwiowych; 3. roboty ziemne archeologicznymi archeologicznym; naley poprzedza badaniami lub prowadzi pod nadzorem

5. Obszary przeznaczone do rewaloryzacji, rewitalizacji i jej zasady: 1) teren w granicach zgodnych z terenem urbanistycznym o symbolu 1UT przeznacza si do rewaloryzacji; 2) teren w granicach zgodnych z terenem urbanistycznym o symbolu 2UT i 3MN/UT zakwalifikowano do obszarw wymagajcych rewitalizacji; 3) ustala si nastpujce zasady rewitalizacji istniejcej zabudowy i zagospodarowania terenu: - likwidacja i uporzdkowanie substandardowej zabudowy gospodarczej (garaowej) oraz wprowadzenie nowej funkcji terenu w oparciu o ustalenia konserwatorskie; - przebudowa i modernizacja pozostaych obiektw w nawizaniu form i ukadem do zabudowy historycznej; - wprowadzenie zieleni kompozytowej wzdu cigw komunikacyjnych oraz zachowanie i rekompozycja istniejcych ukadw zieleni w postaci parkw i zieleni urzdzonej. XXIII. Informacja z Uchway Nr XLVII/362/98 Rady Miasta Eku z dnia 2 czerwca 1998 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw pooonych po zachodniej stronie ul. Przemysowej obejmujcych obszar 2 Podstrefy Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Eku. 1. Ustalenia szczegowe: 7ZP/US - Teren projektowanej zieleni parkowej w korytarzu ekologicznym rzeki Ek z ewentualnymi urzdzeniami rekreacyjnymi i sportowymi. 4.6. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE WYNIKAJCE Z UWARUNKOWA OCHRONY PRZYRODY I RWNOWAGI EKOLOGICZNEJ Krajobraz kulturowy podlega ochronie ustawowej. Zgodnie z definicj jest to przestrze historycznie uksztatowana w wyniku dziaalnoci czowieka, zawierajca wytwory cywilizacji oraz elementy przyrodnicze. Gmina Miasto Ek ley w zasigu Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Eckiego (ustanowionego rozporzdzeniem Wojewody WarmiskoMazurskiego Nr 154 z dnia 19 grudnia 2008 roku w sprawie Obszarw Chronionego Krajobrazu Pojezierza Eckiego Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego Nr 198, poz. 3105) Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Eckiego ustanowiono rozporzdzeniem Wojewody Warmisko-Mazurskiego Nr 154 z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie Obszarw Chronionego Krajobrazu Pojezierza Eckiego (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 198, poz. 3105). Miasto Ek pooone jest w zasigu obszaru, ktrego czna powierzchnia stanowi ponad 49 tys. ha i wchodzi w granice administracyjne gmin: Stare Juchy, Ek, Kalinowo, Prostki (powiat ecki); Wydminy (powiat giycki); witajno i Olecko (powiat olecki). Wrd ustale dotyczcych czynnej ochrony ekosystemw lenych OChK Pojezierze Eckie wymieniono m.in. utrzymanie cigoci i trwaoci ekosystemw lenych oraz niedopuszczanie do ich nadmiernego uytkowania, a take wykorzystanie lasw do celw rekreacyjno-krajoznawczych i edukacyjnych w oparciu o wyznaczone szlaki turystyczne oraz istniejce i nowe cieki edukacyjno-przyrodnicze wyposaone w elementy infrastruktury turystycznej i edukacyjnej zharmonizowanej z otoczeniem.

4. na obszarze planu znajduje si stanowisko archeologiczne wymagajce ochrony nakada si obowizek przeprowadzenia wyprzedzajcych bada archeologicznych przed procesem inwestycyjnym oraz obowizek uzgadniania inwestycji z Wojewdzkim Urzdem Ochrony Zabytkw Delegatura w Eku; 3. Na obszarze objtym granicami planu znajduj si budynki wpisane do rejestru zabytkw Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. Wszelkie prace w obrbie budynkw wymagaj pozwolenia waciwego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw; 4. Na obszarze objtym granicami planu znajduj si budynki widniejce w ewidencji Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. Wszelkie prace w obrbie budynkw wymagaj zgody waciwego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw;

Pomniki przyrody Na terenie Eku powoano 11 pomnikw przyrody. Najcenniejsze pojedyncze zadrzewienia (buki, klony, dby) wystpuj na terenach starego ukadu urbanistycznego Eku. Wysokie walory krajobrazowe posiadaj rzdy starodrzewu klonowego oraz dbowego na terenie skweru i parku miejskiego. S to: 1. Buk Zwyczajny, park miejski, ul. 3 Maja, nr dz. 1-389; 2. Klon Jawor, park miejski, ul. 3 Maja, nr dz. 1-389; 3. Klon Zwyczajny, skwer miejski, ul. Sowackiego, nr dz. 1-362/4; 4. Klon Zwyczajny, skwer miejski, ul. Sowackiego, nr dz. 1-362/4; 5. Klon Jawor, skwer miejski, ul. Sowackiego, nr dz. 1-362/4; 6. Db Szypukowy, nieruchomo, ul. Wojska Polskiego 47, nr dz. 1-407; 7. Db Szypukowy, nieruchomo, ul. Wojska Polskiego 47, nr dz. 1-407; 8. Db Szypukowy, park miejski, ul. 3 Maja, nr dz. 1-389; 9. Buk Zwyczajny, park miejski, ul. 3 Maja, nr dz. 1-389; 10. Db Szypukowy, skwer zieleni okolice J. Eckiego, nr dz. 1-1360/5; 11. Klon Jawor, skwer miejski, ul. Sowackiego, nr dz. 1-362/4. Tereny zieleni Na tereny zieleni w Miecie Ek skadaj si: parki spacerowo-wypoczynkowe, zielece, ziele uliczna, tereny zieleni osiedlowej oraz cmentarze. Obiekty te zajmuj powierzchni 96,4 ha co stanowi 4,58% caej powierzchni gminy. W trosce o zachowanie tego krajobrazu dla Gminy Miejskiej Ek opracowano Program Ochrony rodowiska Miasta Eku na lata 2010-2013 (przyjty Uchwa Nr XLVIII/446/10 Rady Miasta Eku z dnia 26 stycznia 2010 r.). Gwnym celem Programu Ochrony rodowiska Miasta Eku na lata 2010-2013 jest okrelenie polityki zrwnowaonego rozwoju Gminy Miasta Ek, ktra ma by form realizacji polityki ekologicznej pastwa, wojewdztwa, powiatu i gminy w skali regionu. Dokument w peni odzwierciedla tendencje europejskiej polityki ekologicznej, ktrej gwne cele to: - zasada zrwnowaonego rozwoju; - zasada rwnego dostpu do rodowiska postrzegana w kategoriach: - sprawiedliwoci midzypokoleniowej, - sprawiedliwoci midzyregionalnej i midzygrupowej, - rwnowaenia szans midzy czowiekiem i przyrod, - zasada przezornoci; - zasada uspoecznienia i subsydiarnoci; - zasada prewencji; - zasada zanieczyszczajcy paci; - zasada skutecznoci efektywnoci ekologicznej i ekonomicznej. Wrd priorytetw dla celw programu najwaniejsze, s: - Stymulowanie zmian w strukturze gospodarki Miasta umoliwiajcych wzrost jakoci ycia; - Spadek bezrobocia; - Uatwienia dla napywajcego kapitau; - Poprawa infrastruktury Miasta m. in. w oparciu o finansowanie z instytucjonalnych (nie bankowych) rde kapitau; - Wypracowanie rozwiza instytucjonalnych promujcych gospodark Eku (w powizaniu z regionem); - Budowanie adu funkcjonalnego i przestrzennego Miasta; - Wyeksponowanie walorw turystycznych;

- Zachowanie walorw turystycznych i zapewnienie mieszkacom Eku komfortu ycia w zdrowym rodowisku; - Usprawnienie systemw infrastruktury technicznej i gospodarki komunalnej poprawa rodowiska. 4.7. UWARUNKOWANIA WEWNTRZNE WYNIKAJCE Z PROGRAMU REWITALIZACJI EKU Rewitalizacja jest terminem, ktry zazwyczaj stosuje si dla okrelenia skoordynowanych procesw przestrzennych, spoecznych i ekonomicznych prowadzcych do odnowy miasta. Rewitalizacja ma zastosowanie w odniesieniu do istniejcych przestrzeni zurbanizowanych oraz nie jest celem samym w sobie, lecz elementem strategii spoecznogospodarczej, prowadzcej do zapewnienia harmonijnego i wielostronnego rozwoju miasta, poprawy warunkw ycia mieszkacw oraz wyrwnywania standardu nowych i starych zasobw. Rewitalizacja moe obejmowa zagadnienia z zakresu: - gospodarki przestrzennej i architektury; - infrastruktury (technicznej, komunikacyjnej i socjalnej); - ekologii; - ekonomii (handel, usugi, zatrudnienie); - spraw spoecznych (rozwijanie tosamoci, aktywizacja i integracja spoeczna); - kultury (m.in. ochrona zabytkw). Program rewitalizacji realizacja przyczyni si do: okrela zadania, ktrych

1. rewaloryzacji historycznego ukadu urbanistycznego historycznego centrum; 2. zwikszenia atrakcyjnoci turystycznej miasta; 3. poprawy warunkw ycia mieszkacw; 4. odbudowy adu przestrzennego; 5. estetyzacji miasta; 6. stworzenia sprzyjajcych warunkw dla rozwoju handlu i usug, zwaszcza zwizanych z obsug ruchu turystycznego; 7. zmniejszenia bezrobocia. W literaturze przedmiotu uznano, e moliwoci i potrzeba rozwoju miast do wewntrz spowodoway, e rewitalizacja staa si jednym z najwaniejszych sposobw wspczesnego ratowania historycznych zasobw mieszkaniowych miast oraz bardzo trafnie odnajduje si w przeksztacajcej si sytuacji spoecznopolitycznej Polski. Dnia 25 maja 2010 roku Rady Miasta Eku uchwal Nr LIII/493/10 zatwierdzia Program Rewitalizacji Eku do 2016 roku. W zwizku z czym, szereg obiektw zabytkowych w miecie ma realn szans odzyska dawny blask, a co za tym idzie przyczyni si do podniesienia atrakcyjnoci turystycznej w regionie, ocalajc jednoczenie szereg cennych obiektw dla przyszych pokole. 4.8. WYNIKAJCE ZE STRATEGII PROMOCJI EKU. Gwnym celem strategii jest promocja wizerunku miasta w oparciu o jego najwaniejsze walory spoecznogospodarcze, tj.: - Wielowiekow histori i architektur; - Malownicze pooenie geograficzne;

- Ekologiczn dziaalno spoeczn; - Prnie rozwijajc si gospodark; - Dziaalno sportowo-kulturaln. MISJA Ek jako mazurskie centrum nauki, kultury i biznesu; miasto otwarte, przyjazne dla mieszkacw i goci, stawiajce na dynamiczny rozwj z zachowaniem walorw rodowiska naturalnego. WIZJA Ek jako najlepiej rozpoznawany i najczciej wybierany przez goci i inwestorw centralny orodek turystyczno gospodarczy w regionie. W celu realizacji okrelonej misji i wizji miasta Ek ustanawia si nastpujce cele strategiczne: 1. Uksztatowanie miasta nowoczesnego, przedsibiorcom oraz i rekreacji. wizerunku marki Ek jako: proekologicznego, przychylnego mazurskiego centrum kultury

2. Podniesienie atrakcyjnoci turystycznej miasta. 3. Wzrost identyfikacji i tosamoci mieszkacw z miastem. 4. Promocja rozwoju przedsibiorczoci miasta. Zadania operacyjne: 1. Stworzenie wizualnej miasta; spjnego systemu identyfikacji

2. Wypromowanie imprez Eckich do rangi imprez oglnopolskich; 3. Promowanie rozwoju gospodarczego miasta; 4. Promowanie rozwoju turystyki; 5. Promowanie wypoczynku; rozwoju ekologii i aktywnego

- atrakcyjno inwestycyjna regionu (osadnictwo, finanse, rynek kapitaowy); - atrakcyjno turystyczna regionu i miasta; - istnienie duego skupiska jezior; - dobra reklama i popularno Eku; - zwikszenie ruchu turystycznego; - dobra infrastruktura; - dobra jako wody pitnej i jej znaczne zasoby dla celw gospodarczych; - kanalizacja gminna obejmuje 97% obszaru; - dobry ukad komunikacyjny z ssiednimi gminami i miastami, szczeglnie istnienie wza kolejowego; - aktywni i zintegrowani mieszkacy gminy, zasoby siy roboczej, zasoby intelektualne mieszkacw; - wielokulturowo i wsppraca mieszkacw, lokalny patriotyzm; - bogata historia miasta i regionu, liczne zabytki i stanowiska archeologiczne; - przetrwa w duej czci zamek, ktry moe by potencjalnym produktem marketingowym przycigajcym turystw; - przetrwa rwnie historyczny ukad urbanistyczny dawnego miasta; - wystpowanie obiektw zabytkowych w zespoach przestrzennych; - rozwj dziaalnoci licznych organizacji, szczeglnie o profilu spoeczno-kulturalnym; - dziaalno Muzeum Kolejnictwa i Muzeum Kropli Wody; - lokalne centrum owiaty i kultury; - poczucie lokalnej tosamoci i odrbnoci kulturowej mieszkacw; - wzrost iloci podmiotw gospodarczych dziaajcych w sferze usug i turystyki; - istniejca baza materialna usug turystycznych; - skuteczno dziaania samorzdu; - dua liczba nowatorskich opracowa planistycznych i strategicznych (np.: Program Rewitalizacji Eku; - planowana budowa obwodnicy Eku; - dbao o rodowisko przyrodnicze; - ponad poowa gruntw jest wasnoci gminn; - rzemioso, MP (Mae i rednie Przedsibiorstwa), gospodarka; - wykorzystanie powiza regionalnych i zagranicznych mieszkacw Mazur (emigracja); Saboci i zagroenia: - zy stan drg, komunikacja; - zagroenie centrum miasta zjawiskiem kumulacji zanieczyszcze; - brak wystarczajcej iloci stref ruchu spowolnionego, cieek rowerowych i tras pieszych; - zy stan techniczny obiektw zabytkowych, dekapitalizacja zabudowy w historycznym centrum miasta; - maa ilo inwestorw zainteresowanych rewitalizacj obiektw zabytkowych i zabudow centrum; - zabudowa wkraczajca w tereny otwarte tworzce system ekologiczny miasta; - brak wystarczajcej infrastruktury kulturalno-sportoworekreacyjnej; - wolne tempo ycia; - upadajcy przemys; - brak przestrzeni publicznej; - brak terenw pod inwestycje; - zaniedbania w sferze estetyki architektonicznej i urbanistycznej; - sabo wykorzystany potencja rodowiska kulturowego; - niska zamono spoeczestwa, brak pienidzy; - emigracja ludzi modych i wyksztaconych; - due oddalenie od gwnego orodka administracyjnogospodarczego wojewdztwa warmisko-mazurskiego;

6. Promowanie dziaa kulturalnych. 5. ANALIZA STRATEGICZNA SWOT Analiza strategiczna SWOT stanowi zestawienie takich cech, jak: Strengths silne strony, Weaknesses sabe strony, Opportunities szanse, Threats zagroenia. Powszechnie stosowana jest w planowaniu przestrzennym i regionalnym oraz programowaniu urbanistycznym, np. przy sporzdzaniu strategii gminy. Wykorzystujc t analiz, biorc pod uwag priorytety, cele i kierunki opracowa planistycznych i strategicznych Eku, wrd dziedzin majcych wpyw na jego rodowisko kulturowe naley wymieni: Atuty i szanse: - integracja z Uni Europejsk; - atrakcyjne nieskaone rodowisko naturalne (ochrona), walory przyrodniczo-krajobrazowe, rzeka, jeziora, lasy; - rozbudowa i odnowa parkw zieleni; - dobre rodowisko naturalne; - dobra ochrona rodowiska w regionie, dua dno gmin ssiednich do podejmowania wsplnych dziaa;

- za polityka gospodarcza, finansowa, fiskalna pastwa, niestabilne prawo; 6. CELE, KIERUNKI ORAZ PODZIA NA OBSZARY, PROJEKTY I DZIAANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Podnoszenie prestiu miasta stanowi jeden z gwnych priorytetw samorzdu terytorialnego. Mona go osign stwarzajc przyjazne warunki w sferze ochrony zabytkw i rodowiska kulturowego. W Polsce w zwizku z wymogiem ustawowym ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami, opracowywane s na szerok skal gminne programy ochrony zabytkw. S one w wikszoci na etapie opracowywania, a tylko nieliczne ju ukoczono. W dobrze przygotowanych, wzorcowych gminnych programach wykonanych przez Regionalne Orodki Bada i Dokumentacji Zabytkw, jak np.: orodek dzki, czy gdaski, okrelane tam cele strategiczne programw s reminiscencj Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004-2013, Tez Krajowego Programu Ochrony Zabytkw i wypadkow programw strategicznych wojewdzkich i gminnych. Du rang maj take ustalenia zawarte w lokalnych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, jak rwnie studiach uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego, a take prace studialne historyczno-urbanistyczne. Kwintesencja pyncych z tych materiaw oglnokrajowych wnioskw przeniesiona na realia opracowywanych programw gminnych, nabiera jednoczenie cech ponadregionalnych. W zwizku z powyszym naley w Gminnym Programie Ochrony Zabytkw dla Gminy Miejskiej Ek, przyj nastpujce cele strategiczne: A. CELE STRATEGICZNE. Cel I: Systematyczna realizacja zada w zakresie opieki nad zabytkami; Cel II: Wyeksponowanie lokalnych krajobrazu kulturowego;

Cel VI: Wspieranie aktywnoci lokalnej mieszkacw majcej na celu poszanowanie dziedzictwa kulturowego; Cel VII: Powszechna edukacja w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego; Cel VIII: Regulacja stanu formalno-prawnego obiektw i obszarw zabytkowych; Cel IX: Wykorzystanie w opiece nad strukturalnych Unii Europejskiej.

zabytkami

funduszy

Cel X: Wspieranie inicjatyw sprzyjajcych wzrostowi rodkw finansowych na opiek nad zabytkami; Cel XI: Okrelenie warunkw z wacicielami zabytkw;

bezkonfliktowej

wsppracy

Cel XII: Tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami; Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Eku umoliwia wczenie go do opracowanego i realizowanego aktualnie Programu Rewitalizacji Eku. W zwizku z powyszym, w niniejszym opracowaniu skorzystano z wytycznych Stowarzyszenia Forum Rewitalizacji w stosunku do dziaa rewitalizacyjnych. W myl definicji: Rewitalizacja pojmowana jest, jako proces przemian przestrzennych, spoecznych i ekonomicznych w zdegradowanych dzielnicach, przyczyniajcych si do poprawy jakoci ycia mieszkacw, przywrcenia adu przestrzennego, oywienia gospodarczego i odbudowy wizi spoecznych. Obejmuje ona kompleksowe dziaania techniczne, spoeczne i ekonomiczne majce na celu przywrcenie dawnych walorw oraz zapewnienie rozwoju okrelonego obszaru. Do istotnych i pozytywnych wyznacznikw koncepcji rozwizywania sytuacji kryzysowych przez rewitalizacj nale zachowanie walorw historycznych obszaru, podkrelenie jego unikalnoci i kolorytu lokalnego, dziaanie w zgodzie z potrzebami wyznawanymi przez spoeczno wartociami, przy jej aktywnym udziale w przygotowaniu i realizacji programu rewitalizacji. Wsplne inicjatywy i dziaania wadz lokalnych i mieszkacw, instytucji zlokalizowanych na danym terenie oraz innych zainteresowanych partnerw, pozwalaj na osignicie wikszych efektw rzeczowych oraz wiksz akceptacj spoecznoci lokalnej dla prowadzonych dziaa.

wasnych

gminy

zabytkw

oraz

walorw

Cel III: Poprawa stanu zachowania lokalnych zabytkw oraz zahamowanie procesu ich degradacji; Cel IV: Podniesienie atrakcyjnoci zabytkw dla potrzeb spoeczno-kulturalnych, turystycznych i edukacyjnych; Cel V: Przyjcie odpowiednich zasad zagospodarowania przestrzeni oraz zintegrowanie ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego;

Kierunki dziaa dla realizacji Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami okrelone zostay w tabeli nr 1. Tabela 1. PRIORYTETY GMINNEGO CELE PROGRAMU OCHRONY STRATEGICZNE ZABYTKW I II 1. Systematyczna realizacja 1. Stworzenie zada wasnych gminy w gminnego systemu zakresie opieki nad zabytkami. ochrony dziedzictwa kulturowego;

CELE OPERACYJNE

SPODZIEWANE EFEKTY

III 1. Zapewnianie warunkw prawnych i organizacyjnych umoliwiajcych trwae zachowanie substancji zabytkw oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie; 2. Zapobieganie zagroeniom mogcym spowodowa uszczerbek dla wartoci zabytkw; 3. Udaremnianie niszczenia i niewaciwego korzystania z zabytkw; 4. Kontrola stanu zachowania i przeznaczenia zabytkw; 5. Uwzgldnianie zada ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy ksztatowaniu rodowiska. 2. Wyeksponowanie lokalnych 1. Rewaloryzacja 1. Rozszerzenie zakresu dziaa zabytkw oraz walorw zabytkowego centrum konserwatorskich w zabytkowym krajobrazu kulturowego. i zespow centrum majcych wpyw na przestrzennych. otoczenie zabytku.

IV 1. Powstrzymanie degradacji obszarw kulturowych, przestrzennych i historycznych w miecie; 2. Utrzymanie zrnicowania krajobrazu kulturowego miasta; 3. Podniesienie dziki walorom kulturowym konkurencyjnoci miasta w skali wojewdztwa; 4. Cige aktualizowanie danych o stanie zachowania i uytkowania obiektw zabytkowych; 5. cisa wsppraca z Delegatur Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw oraz pastwowym nadzorem budowlanym w opiece nad zabytkami. 1. Kompleksowa rewitalizacja obiektw i przestrzeni zabytkowych w miecie; 2. Uzyskanie atrakcyjnego i przyjemnego miejsca zamieszkania, pracy i wypoczynku. 2. Sukcesywna wymiana 1. Poprawa stanu estetyki i lub przebudowa obiektw rozwiza formalnych obiektw dysharmonizujcych w nierespektujcych tradycyjnych historycznym otoczeniu. form i gabarytw; 2. Poprawa stanu przestrzeni centrum miasta. 3. Kompleksowe okrelenie 1. Pozyskanie inwestorw proponowanych funkcji uytkowych poszukujcych bazy lokalowej dla obiektw uytkowych, jako ofert dla prowadzonej dziaalnoci; inwestycyjnych. 2. Zapewnienie istnienia w historycznym centrum funkcji unikatowych. 4. Promocja dobrych wzorw 1. Uwiadomienie uytkownikom dziaa w historycznym centrum. zabytkw pozytywnych dziaa wobec tych obiektw. 1. Respektowanie w zagospodarowaniu przestrzeni historycznego ukadu urbanistycznego miasta. 2. Zapewnienie istnienia w historycznym centrum funkcji unikatowych. 2. Szersza wsppraca z wacicielami i uytkownikami zabytkowych zasobw w celu poprawy stanu i utrzymania substancji mieszkaniowej. 1. Konsekwentna realizacja Programu Rewitalizacji Eku 1. Zachowanie historycznego rozplanowania i zasad zagospodarowania przestrzeni centrum miasta. 1. Uzupenienie zabudowy pierzei historycznych ulic i placw. 2. Uzyskanie atrakcyjnych miejsc do zamieszkania i pracy. 1. Uzyskanie akceptacji spoecznej i zaangaowanie mieszkacw miasta w ochron dziedzictwa kulturowego.

2. Uwzgldnianie w zagospodarowaniu przestrzeni miasta elementw krajobrazu kulturowego zsynchronizowanego z punktami widokowymi. 3. Poprawa stanu zachowania 1. Uporzdkowanie lokalnych zabytkw oraz gospodarki zahamowanie procesu zabytkowym zasobem ich degradacji. mieszkaniowym i usugowym.

1. Poprawa stanu substancji zabytkowej substancji w historycznym i oywienie centrum. 2. Poprawa stanu 1. Promocja obiektw zabytkowych 1. Podniesienie atrakcyjnoci przestrzeni historycznego w celu zachcanie sektora centrum poprzez wzbogacenie centrum miasta. prywatnego do inwestowania. oferty wielofunkcyjnej. 2. Prowadzenie dziaa sanacyjnych 1. Poprawa warunkw we wntrzach kwartaw centrum zamieszkania i wypoczynku historycznym. dla mieszkacw w centrum historycznego.

4. Stworzenie oferty nieruchomoci 1. Wprowadzenie wspczesnej na obszarze centralnym miasta. zabudowy uzupeniajcej na obszarze historycznego centrum miasta; 2. Poprawa stanu technicznego substancji zabytkowej w centrum miasta. 3. Szersze 1. Stworzenie systemu zacht 1. Pozyskanie sponsorw zaangaowanie finansowych. i partnerw zainteresowanych sektora prywatnego w zachowaniem lokalnego ochron dziedzictwa dziedzictwa kulturowego. kulturowego. 4. Monitorowanie stanu 1. Wsppraca z rzdowymi 1. Merytoryczny nadzr nad zachowania i subami ochrony zabytkw; prowadzonym programem. uytkowanie zabytkw. 2. Weryfikacja i uzupenianie ewidencji zabytkw. 4. Podniesienie atrakcyjnoci 1. Wykreowania 1. Stworzenie i udostpnianie 1. Uatwienie dostpu do informacji o obiektach zabytkowych i zabytkw dla potrzeb markowego produktu komputerowej bazy danych o spoeczno - kulturalnych, turystycznego. zabytkach miasta i rodowisku dziedzictwie kulturowym miasta; 2. Wykorzystanie bazy danych turystycznych i edukacyjnych. kulturowym miasta. do dziaa naukowych i promocyjnych. 2. Tworzenie oferty turystycznej 1. Stworzenie propozycji przy jednoczesnym wykorzystaniu wypoczynku czynnego i biernego walorw kulturowych i dla dzieci, modziey i dorosych. przyrodniczych miasta i jego okolic. 3. Przeznaczanie obiektw 1. Wielofunkcyjno obiektw zabytkowych bdcych w zabytkowych; posiadaniu samorzdu na cele 2. Zwikszenie bazy lokalowej obsugi ruchu turystycznego. dla obsugi turystyki. 4. Wyznaczenie tras turystycznych 1. Zorganizowanie szlakw pieszych i rowerowych przez turystycznych umoliwiajcych najbardziej atrakcyjne obszary zapoznanie si turystw miasta i jego okolice. z walorami turystycznymi i kulturowymi miasta. 5. Wspieranie wydawnictw 1. Uzyskanie materiaw prezentujcych obiekty zabytkowe informacyjnych i propagujcych i rodowisko kulturowe Eku. Ek w kraju i Unii Europejskiej. 2. Podjcie dziaa 1. Organizowanie konkursw 1. Pogbienie znajomoci popularyzujcych zwizanych z problematyk opieki zagadnie opieki nad zabytkami dziedzictwo kulturowe. nad zabytkami. w lokalnym spoeczestwie. 2. Ustanawianie nagrd za 1. Uatrakcyjnienie form najlepsze dziaania wobec propagowania waciwych dziedzictwa kulturowego. zachowa wobec dziedzictwa kulturowego; 2. Poszerzanie krgu osb zainteresowanych pozytywnymi dziaaniami wobec obiektw zabytkowych. 3. Popularyzacja zasobw 1. Stworzenie klimatu spoecznego kulturowych w prasie, radiu, zrozumienia i akceptacji dla idei telewizji, filmie i internecie. opieki nad zabytkami i ochrony dziedzictwa kulturowego. 5. Przyjcie odpowiednich 1. Realizacja ochrony 1. Integracja ochrony rodowiska 1. Zsumowanie w przestrzeni zasad zagospodarowania zabytkw w powizaniu kulturowego i przyrodniczego w miasta oddziaywania walorw przestrzeni oraz zintegrowanie z ochron przyrody i zagospodarowaniu przestrzeni. przyrodniczych i kulturowych; ochrony dziedzictwa krajobrazu. 2. Wzajemna adaptacja zasad kulturowego i przyrodniczego. ochrony przyrody i dbr kultury. 2. Rozszerzanie pola ochrony na 1. Dostosowanie zasad dziaania cae dziedzictwo kulturowe - dobra do metod wypracowanych kultury i natury. w Unii Europejskiej.

6. Wspieranie aktywnoci 1. Utworzenie Muzeum lokalnej mieszkacw majcej Ziemi Eckiej. na celu poszanowanie dziedzictwa kulturowego.

1. Stworzenie warunkw prawnych, organizacyjnych oraz finansowych dla powstania i utrzymania muzeum.

1. Promocja Eku i jego okolic w kraju i poza jego granicami; 2. Zwikszenie wraliwoci spoecznej i poczucia tosamoci oraz wizi z regionem i lokalnego patriotyzmu; 3. zwikszenie atrakcyjnoci turystycznej Eku; 4. Wikszy napyw rodkw finansowych do miasta.

2. Promocja miasta akcentujca jego niepowtarzalno wynikajc z zasobw rodowiska kulturowego.

1. Uwiadomienie wartoci rodowiska kulturowego. 2. Traktowanie dziedzictwa kulturowego jako elementu decydujcego o niepowtarzalnoci miasta i jego indywidualnym charakterze. 3. Kreowanie i 1. Wdroenie szerokiego programu 1. Pozyskanie spoecznych stymulowanie zasad informacyjnego we wspdziaaniu partnerw dla ochrony rodowiska partnerstwa oraz ze rodowiskami lokalnymi. kulturowego. wspodpowiedzialno 2. Prowadzenie przy szerokim 1. Szeroka konsultacja spoeczna ci mieszkacw udziale spoecznym dziaa i zwikszenie poparcia za zachowanie w ramach Programu dla prowadzonej rewitalizacji. dziedzictwa Rewitalizacji Eku. kulturowego. 3. Ksztacenie i edukacja dorosych 1. Wzrost wiadomoci i dzieci na rzecz ochrony zabytkw. i akceptacja mieszkacw dla prowadzonych dziaa. 4. Promowanie prawidowych 1. Wyzwolenie aktywnoci postaw wobec zabytkw. spoecznej w dziedzinie ochrony zabytkw. 7. Powszechna edukacja 1. Wprowadzenie i 1. Opracowanie programu 1. Podjcie wsppracy w zakresie ochrony dziedzictwa wzmocnienie tematyki nauczania budujcego na bazie z uczelniami wyszymi dla kulturowego. ochrony dziedzictwa rodowiska kulturowego i realizacji nauczania i ochrony kulturowego przyrodniczego wizi z miastem. dziedzictwa kulturowego; do systemu edukacji 2. Szerokie i dugoterminowe przedszkolnej dziaania edukacyjne i promocyjne. i szkolnej. 2. Zwikszenie wiedzy 1. Utworzenie i udostpnienie 1. Nawizanie wsppracy o miecie w kraju za komputerowej bazy danych z potomkami dawnych granic. o lokalnych zabytkach. mieszkacw Eku; 2. Pozyskanie materialnych pamitek historii Eku; 3. Moliwo zainteresowania miastem ze strony potencjalnych inwestorw zagranicznych. 3. Prowadzenie 1. Stworzenie stanowiska ds. 1. Zwikszenie zrozumienia szeroko dostpnych ochrony i opieki nad zabytkami i poparcia dla dziaa szkole na rzecz w Urzdzie Miasta. prowadzonych przy zabytkach. ochrony dziedzictwa 2. Pogbienie wiedzy w zakresie kulturowego, w tym waciwego zarzdzania zabytkami. z zakresu zarzdzania zabytkowym zasobem. 8. Regulacja stanu formalno1. Wyjanienie spraw 1. Inwentaryzacja dziaek i budynkw. 1. Aktualizacja danych prawnego obiektw i obszarw wasnociowych przy dotyczcych stanu prawnego zabytkowych. prowadzeniu prac terenw i obiektw; inwestycyjnych. 2. Skompletowanie zasobu archiwalnego oraz inwentaryzacji obiektw zabytkowych.

1. Szeroka, dugoterminowa akcja edukacyjna i promocyjna przy udziale lokalnych fundacji, organizacji pozarzdowych, prasy i internetu. 2. Nawizywanie w nowych realizacjach do lokalnych tradycji ksztatowania zabudowy i stosowanych materiaw. 3. Pogbienie w mieszkacach Eku zainteresowania i dumy z jego tradycji historycznych.

1. Uwiadomienie potrzeby poszanowania i sprawowania opieki nad dziedzictwem kulturowym Eku jak najszerszemu gronu jego mieszkacw. 1. Kultywowanie we wspczesnych realizacjach lokalnych tradycji budowlanych.

2. Przeprowadzenie sdowych regulacji wasnoci.

9. Wykorzystanie w opiece nad zabytkami funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

10. Wspieranie inicjatyw sprzyjajcych wzrostowi rodkw finansowych na opiek nad zabytkami.

11. Okrelenie warunkw bezkonfliktowej wsppracy z wacicielami zabytkw.

1. Pozyskanie rodkw: - Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego; - Pozyskanie rodkw strukturalnych funduszy unijnych; - Pozyskanie rodkw z programw bilateralnych rzdu RP; - Pozyskanie rodkw samorzdu wojewdztwa; - Pozyskanie rodkw z funduszy inwestycyjnych wspierajcych mae i rednie przedsibiorstwa. 2. Promowanie 1. Wsparcie finansowe prac 1. Tworzenia atrakcyjnych ofert partnerstwa badawczych i dokumentacyjnych inwestycyjnych sprzyjajcych publiczno-prywatnego zabytkowych zagroonych rewaloryzacji. w obszarze obiektach zabytkowych ze wzgldu 2. Zwizanie inwestorw i dziedzictwa na ich rol w przestrzeni miasta. przedsibiorcw z rewitalizowanym kulturowego. obszarem. 1. Wypracowanie 1. Realizacja Programu 1. Wspieranie aktywnoci lokalnej strategii i metod Rewitalizacji Eku w sferze ochrony dbr kultury; zarzdzania spucizn przy udziale spoeczestwa. 2. Wypracowanie zasad partnerstwa kulturow Eku. i wspodpowiedzialnoci wszystkich wacicieli i uytkownikw zabytkw; 3. Wypracowanie nowych form opieki nad zabytkami; 4. Wczenie ochrony dziedzictwa kulturowego w sfer wsparcia samorzdu i osb fizycznych; 5. Nadanie wyszego standardu przestrzeniom publicznym; 6. Oywienie historycznego centrum miasta. 2. Wprowadzenie w ycie programu 1. Lepsza koordynacja dziaa informacyjnego uatwiajcego strategicznych. wspdziaanie samorzdu 2. Wzrost poparcia i wiksze z mieszkacami. zaangaowanie si w spraw ochrony zabytkw spoeczestwa Eku.

3. Wykonanie opracowa geodezyjnych i ewidencyjnych. 1. Wypracowanie 1. Zabezpieczenie w budecie programu wspomagania rodkw finansowych w celu finansowego dziaa na skutecznego wykorzystania rodkw Unijnych. rzecz dziedzictwa kulturowego z wykorzystaniem programw celowych Unii Europejskiej. 2. Kooperacja 1. Powoanie wsplnej komisji roboczej z samorzdem z samorzdem wojewdztwa wojewdztwa dla ochrony w tworzeniu warunkw rodowiska kulturowego Eku. penoprawnego partnerstwa w strukturach unijnych wyspecjalizowanych w ochronie rodowiska kulturowego. 1. Opracowanie 1. Dotacje na dziaalnoci programu dotacji instytucji poytku publicznego dugofalowych dla i osb fizycznych zajmujcych si dziaa na rzecz ochron zabytkw; ochrony dziedzictwa kulturowego 2. Promocja inicjatyw dla i zabytkw. pozyskania rodkw zewntrznych na dziaania rewitalizacyjne.

1. Uregulowanie stanu wasnociowego dziaek; 2. Prawne umoliwienie przeprowadzenia rewitalizacji w obszarach zabytkowych. 1. Utworzenie zasobu aktualnych materiaw ewidencyjnych. 1. Mniejsze obcienie budetu miasta przy dziaaniach prowadzonych dla zachowania i ochrony dbr kultury.

1. Zwikszenie szansy na pozyskanie rodkw finansowych z zewntrz.

1. Mniejsze obcienie budetu miasta ze wzgldu na fakt zsumowania si rodkw pochodzcych z rnych rde.

12. Tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami.

1. Tworzenie atrakcyjnych ofert inwestycyjnych dla inwestorw wewntrznych i zewntrznych chccych inwestowa w ochron zabytkw i rozwj turystyki. 1. Wzmocnienie roli dziedzictwa kulturowego, a zwaszcza zabytkw w rozwoju turystycznym, a co za tym idzie, gospodarczym Eku.

1. Konsekwentna realizacja programw strategicznych i rewitalizacji.

1. Przycignicie tworzcych nowe miejsca pracy inwestorw zainteresowanych ofert samorzdu; 2. Uatwienie dziki pomocy samorzdu w pozyskiwaniu do adaptacji obiektw zabytkowych i opracowywaniu dokumentacji projektowej. 1. Wielostronne i racjonalne wykorzystanie rodkw finansowych na ratowanie obiektw zabytkowych; 2. Uzyskanie wikszej akceptacji spoecznej dla prac rewitalizacyjnych; 3. Pozyskanie miejsc pracy w obsudze ruchu turystycznego wykorzystujcego zasb spucizny kulturowej; 4. Szkolenie osb bezrobotnych w rzemiosach zwizanych z tradycyjn sztuk budowlan. 1. Skuteczniejsza realizacja Programu Rewitalizacji Eku.

1. Opracowanie programw rozwoju turystyki i promocji kulturowej Eku i okolic; 2. Ustalenie z wacicielami wykazu obiektw udostpnionych w celach turystycznych; 3. Opracowanie tablic informacyjnych zamieszczanych w obiektach i ich otoczeniu zawierajcych dane historyczne o obiekcie.

3. Wspieranie zaprogramowanych prac modernizacyjnych w historycznym centrum miasta. 4. Prowadzenie ksztacenia osb zatrudnionych w ochronie dziedzictwa kulturowego.

1. Merytoryczne i finansowe wspieranie prac modernizacyjnych i konserwatorskich zwizanych z waciwym utrzymaniem obiektw zabytkowych. 1. Udzia w programu szkole z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego oraz udzia w zjazdach powiconych ochronie zabytkw.

1. Wsparcie utrzymywania i reaktywacji na rynku pracy zanikajcych rzemios i zawodw; 2. Podniesienie poziomu wyszkolenia pracownikw samorzdowych.

B. PODZIA NA OBSZARY, PROJEKTY I ZADANIA. Programem Gminnej Ochrony Zabytkw objto teren Gminy Miasto Ek ze szczeglnym uwzgldnieniem historycznej zabudowy miejskiej centrum miasta podlegajcej obszarowo ochronie konserwatorskiej. Zosta on opracowany na lata 2010-2013. Zadania operacyjne i szczegowe zawarte zostay w tabeli nr 2. Tabela 2. Cel I: Systematyczna realizacja zada wasnych gminy w zakresie opieki nad zabytkami. Cel operacyjny 2010-2013 A. Zapewnienie warunkw prawnych i organizacyjnych w celu 1. Stworzenie strategii ochrony dziedzictwa kulturowego trwaego zachowania dbr kultury. i wprowadzenie jej do polityk sektorowych samorzdu; 2. Opracowanie miejscowego planu ochrony obiektw kulturowych, obszarw przyrodniczych i miejsc cennych krajobrazowo; 3. Zbudowanie paszczyzny wsppracy pomidzy jednostk samorzdow, a sub ochrony zabytkw; B. Profilaktyka ochrony zabytkw. 1. Monitoring stanw wasnociowych obiektw zabytkowych; 2. Usunicie zagroe majcych wpyw na zachowanie substancji zabytkowej historycznego centrum: - systematyczne przeprowadzanie biecych remontw obiektw zabytkowych. - podjcie dziaa w kierunku wyprowadzenia ruchu tranzytowego z centrum; - ograniczenie ruchu koowego i zmiana organizacji ruchu koowego w granicach historycznego centrum miasta; - stworzenie programu eliminowania rde zanieczyszczenia powietrza w historycznym centrum; 3. Opracowanie koncepcji przebudowy systemu grzewczego budynkw historycznego centrum. C. Przeciwdziaanie niszczeniu i niewaciwemu obchodzeniu 1. Wyonienie najbardziej interesujcych w krajobrazie si z zabytkami. miasta obiektw zabytkowych i opracowania dla nich profilaktyki chronicej przed ich dewastowaniem; 2. Opracowanie planu zmiany przeznaczenia zabytkw;

D. Kontroling rodowiska kulturowego.

E. Uwzgldnianie w opracowaniach planistycznych tworzonych w latach 2009-2012 profilaktyki ochronnej.

3. Opracowanie zakresu i planu remontw zabezpieczajcych budynki zabytkowe; 1. Przygotowanie programu kontroli utrzymania i uytkowania zabytkw; 2. Opracowanie oceny stanu obiektw zabytkowych oraz okrelenie rodzaju i stopnia zagroe; 3. Diagnoza aktualnego stanu zachowania krajobrazu kulturowego. 1. Opracowywanie dla potrzeb planistycznych w sferze zagospodarowania przestrzennego i ksztatowania rodowiska analiz i studiw dla obszarw szczeglnie wartociowych; 2. Wypracowanie wsplnych zasad postpowania dla ochrony rodowiska przyrodniczego i rodowiska kulturowego.

Cel II. Wyeksponowanie lokalnych zabytkw oraz walorw krajobrazu kulturowego. Cel operacyjny 2010-2013 A. Rozszerzenie zakresu ingerencji konserwatorskiej 1. Sporzdzenie studiw krajobrazu kulturowego; majcych wpyw na otoczenie obiektw zabytkowych. 2. Diagnoza stopnia zagroe zabytkw nieruchomych; 3. Uwzgldnianie dziaa konserwatorskich w zespoach przestrzennych kwartaach zabudowy, cigach ulicznych i historycznych zespow przestrzennych; 4. Modernizacja zieleni miejskiej w centrum i historycznych zespow przestrzennych; 5. Ogaszanych konkursw na prace projektowe w przestrzeni zabytkowej. B. Promocja dobrych wzorw dziaa w obszarach 1. Informowanie o pozytywnych efektach ochrony zabytkowych. rodowiska kulturowego z innych miast, ktre przeprowadziy takie dziaania wczeniej; 2. Organizowanie szkole konserwatorskich; C. Opracowanie oferty inwestycyjnej w postaci sugerowanej 1. Przygotowanie oferty inwestycyjnej dla potencjalnych funkcji uytkowej dla obiektw zabytkowych. uytkownikw bdcych w gestii samorzdu; 2. Wnikliwa analiza programu uytkowania obiektw zabytkowych pozostajca w gestii samorzdu; 3. Opracowanie wariantowych programw uytkowania zabytkw. D. Wymiana lub przebudowa obiektw dysharmonizujcych 1. Dokonanie oceny obiektw budowlanych w granicach z historycznym otoczeniem. historycznego centrum w kontekcie zharmonizowania ich z otaczajc przestrzeni historyczn; 2. Opracowanie programu wymiany lub przebudowy obiektw kontrastujcych z historycznym otoczeniem. E. Ochrona historycznych wartoci ukadu urbanistycznego. 1. Kontroling przestrzegania ustale miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Centrum w dziedzinie ochrony rodowiska kulturowego; 2. Podniesienie standardu przestrzeni publicznej w historycznym centrum miasta; 3. Wprowadzenie do projektowania budynkw elementu oceny wpywu obiektu na krajobraz kulturowy miasta. F. Unikanie rozpraszaniu zabudowy. 1. Udaremnianie samowoli budowlanej; 2. Wypenianie i uzupenianie zabudowy w centrum historycznym. Cel III: Poprawa stanu zachowania lokalnych zabytkw oraz zahamowanie procesu ich degradacji. Cel operacyjny 2010-2013 A. Realizacja Programu Rewitalizacji Eku. 1. Realizacja gminnego programu opieki nad zabytkami; 2. Konsekwentna realizacja Programu Rewitalizacji Eku. 3. Podjcie stara o pozyskanie rodkw na rewitalizacj. B. Poprawa stanu zasobw zabytkowych poprzez wspprac 1. Organizowanie cyklicznych spotka sub ochrony z wacicielami i uytkownikami obiektw zabytkowych. zabytkw z przedstawicielami samorzdu oraz wacicieli i uytkownikw obiektw zabytkowych; 2. Wypracowanie zasad wsppracy z wacicielami, administratorami i uytkownikami budynkw zabytkowych; 3. Tworzenie mechanizmw zainteresowania waciwym utrzymaniem mieszkalnych obiektw zabytkowych; 4. Promowanie pozytywnych wzorw gospodarowania w obiektach zabytkowych. C. Uporzdkowanie kwartaw zabudowy na obszarach 1. Opracowanie projektw porzdkowania zabytkowych. i zagospodarowania wntrz kwartaw mieszkalnych; 2. Dokonanie przegldu stanu technicznego zabudowy wewntrz kwartaw rdmiejskich; 3. Wprowadzanie nowoczesnego wyposaenia

D. Zachcanie inwestorw prywatnych do inwestowania w obiekty zabytkowe.

E. Tworzenie oferty nieruchomoci na obszarach historycznych.

F. Wsppraca z rzdowymi subami ochrony zabytkw.

G. Weryfikacja ewidencji zabytkw w miecie.

w infrastruktur w budynkach mieszkalnych historycznego centrum miasta majce na celu porzdkowanie i likwidacj zbdnej zabudowy gospodarczej. 1. Wdroenie dziaania partnerstwa publiczno-prywatnego w dziedzinie ochrony zabytkw; 2. Zachcanie do powstawania wsplnot mieszkaniowych w zabytkowych budynkach mieszkalnych; 3. Stworzenie systemu zacht do nabywania i inwestowania przez osoby prywatne w obiekty zabytkowe. 1. Stworzenie oferty nieruchomoci miejskich przeznaczonych do sprzeday inwestorom zainteresowanym dziaaniem na obszarze historycznego centrum miasta; 2. Uporzdkowanie spraw wasnociowych na terenach historycznych. 1. Opracowanie planu wsplnych lustracji obiektw obiektach przestrzeni zabytkowych; 2. Dokonywanie wsplnych lustracji obiektw zabytkowych i opracowywanie wnioskw z dokonywanych lustracji. 1. Systematyczna aktualizacja gminnej ewidencji zabytkw; 2. Uzupenianie gminnej ewidencji zabytkw o obiekty przewidziane do ochrony ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz w wyniku przeprowadzonych prac naukowo-badawczych;

Cel IV: Zwikszenie atrakcyjnoci zabytkw dla potrzeb spoecznych, turystycznych i edukacyjnych. Cel operacyjny 2010-2013 A. Utworzenie i udostpnienie komputerowej bazy danych o 1. Opracowanie bazy danych o zabytkach i historycznych zabytkach miasta. przestrzeniach miasta; 2. Systematyczne uaktualnianie bazy danych o zabytkach. B. Wytypowanie obiektw zabytkowych bdcych w 1. Przygotowanie programu uytkowania wytypowanych posiadaniu samorzdy do obsugi ruchu turystycznego. obiektw zabytkowych do obsugi ruch turystycznego. C. Przygotowanie markowego produktu turystycznego Eku i 1. Stworzenie profesjonalnej informacji turystycznej okolic. promujcej walory rodowiska kulturowego i przyrodniczego Eku i okolic. D. Wyznaczenie tras i szlakw turystycznych przez najbardziej 1. Utrzymanie istniejcych i kreowanie nowych szlakw atrakcyjne obszary miasta i jego okolice. edukacyjno-turystycznych po zasobach przyrodniczych i kulturowych miasta i jego okolic w tym szlaki rowerowe; 2. Budowa cieek rowerowych przebiegajcych przez teren miasta. E. Nadanie wyszego standardu przestrzeniom publicznym 1. Uznanie historycznego centrum miasta za obszar w Eku. o szczeglnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkacw miasta Eku i konsekwentna realizacja Programu rewitalizacji Eku; 2. Opracowanie studium przestrzeni publicznych w Eku i ich powiza z atrakcyjnymi obszarami przyrodniczymi w okolicach miasta; 3. Opracowanie planu zagospodarowania terenu parku na Wyspie Zamkowej. F. Wspieranie wydawnictw prezentujcych obiekty zabytkowe 1. Opracowanie folderw i innych wydawnictw o tematyce i rodowisko kulturowe Eku. rodowiska kulturowego Eku; 2. Stworzenie serii wydawniczej promujc i popularyzujc rodowiska kulturowego Eku. G. Dziaania motywacyjne do ochrony dziaa dziedzictwa 1. Wczenie tematyki ochrony dziedzictwa kulturowego do kulturowego. zaj szkolnych w szkoach podstawowych i gimnazjach; 2. Organizowanie konkursw: - przedszkolnych i szkolnych plastycznych na temat zabytkw; - na najlepszego uytkownika obiektu zabytkowego; - na najlepsze prace dyplomowe o tematyce dziedzictwa kulturowego Eku; 3. Ustanowienie nagrody za najlepsze prace naukowe dotyczce rodowiska kulturowego miasta. H. Promocja zasobw kulturowych miasta w prasie, radiu, 1. Publikacja materiaw dotyczcych ochrony zabytkw telewizji i internecie. i opieki nad zabytkami w prasie w internecie oraz prezentacja rodowiska kulturowego Eku w radiu i telewizji. Cel V: Przyjcie odpowiednich zasad zagospodarowania przestrzeni oraz zintegrowanie ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Cel operacyjny 2010-2013 A. Integracja ochrony rodowiska kulturowego i 1. Przyjcie w planowaniu przestrzennym zasad rozwoju przyrodniczego w zagospodarowaniu przestrzeni. zrwnowaonego; 2. Opracowanie zasad powizania ochrony dziedzictwa

B. Rozszerzanie pola ochrony na cae dziedzictwo o dobra kultury i natury. Cel VI: Wykreowanie wizerunku miasta i tosamoci mieszkacw, wspieranie aktywnoci lokalnej majcej na celu poszanowanie dziedzictwa kulturowego. Cel operacyjny 2010-2013 A. Pogbienie w mieszkacach Eku patriotyzmu lokalnego 1. Promowanie idei spoecznego opieki nad zabytkami; i dumy ze spucizny historycznej i tradycji. 2. Wprowadzenie problematyki ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego do systemu szkolnictwa; 3. Nawizanie wsppracy z organizacjami spoecznymi dziaajcymi na rzecz ochrony rodowiska kulturowego; 4. Promocja dziaa zmierzajcych do tworzenia nowych miejsc pracy zwizanych z ochron i opiek nad zabytkami. B. Nawizywanie w nowo projektowanych rozwizaniach 1. Stworzenie bazy danych o rodowisku kulturowym Eku; architektoniczno-urbanistycznych tradycji lokalnych. 2. Wykonanie studiw okrelajcych lokalne wartoci i tradycje ksztatowania architektury i przestrzeni; 3. Opracowanie programu zacht do stosowania w realizacji nowych obiektw tradycyjnych materiaw i form architektonicznych. C. Konsekwentna dugoterminowa akcja edukacyjna i 1. Stworzenie programu promocji rodowiska kulturowego promocyjna z zakresy ochrony rodowiska kulturowego Eku. Eku na terenie wojewdztwa gdaskiego; 2. Udzia w targach turystycznych i budowlanych. 3. Opracowanie programu edukacyjnego dla dzieci i dorosych z zakresu ochrony rodowiska kulturowego; 4. Zorganizowanie cyklicznych spotka z przedstawicielami lokalnego biznesu i czonkami stowarzysze i organizacji lokalnych i ponad lokalnych. D. Wdroenie programu informacyjnego przy wsppracy ze 1. Wyznaczenie do kontaktw z mediami pracownika rodowiskami lokalnymi. samorzdowego znajcego rodowisko kulturowe Eku i okolic; 2. Utworzenie baz informacji bibliograficznej. 3. Udostpnienie bazy danych o zabytkach i historycznych przestrzeniach Eku. E. Realizacja przy szerokim udziale spoecznym Programu 1. Konsultacja ze spoeczestwem lokalnym ewentualnych Rewitalizacji Eku. zmian w Programie rewitalizacji Eku. F. Promocja waciwych postaw wobec ochrony rodowiska 1. Bliska wsppraca pastwowej suby ochrony zabytkw kulturowego. i samorzdu; 2. Przygotowanie programu spoecznego monitorowania stanu obiektw i przestrzeni zabytkowych; 3. Organizowanie festynw, zabaw i loterii z przeznaczeniem dochodw na ochron lokalnych dbr kultury; 4. Dofinansowywanie dziaalnoci organizacji poytku publicznego i osb fizycznych zajmujcych si ochron i opiek nad zabytkami. G. Edukacja dorosych i dzieci na rzecz opieki i ochrony zabytkw. 1. Przygotowanie programu edukacji czcego problematyk ochrony rodowiska kulturowego i przyrodniczego. Cel VII: Powszechna edukacja w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego. Cel operacyjny 2010-2013 A. Utworzenie i udostpnienie komputerowej bazy danych o 1. Utworzenie Muzeum Ziemi Eckiej; zabytkach i historii regionu. 2. Opracowanie bazy danych o zabytkach niematerialnych, tradycjach miasta i regionu; 3. Nawizanie kontaktw z potomkami dawnych mieszkacw Eku mieszkajcymi poza granicami miasta. B. Promowanie edukacji w zakresie ochrony dziedzictwa 1. Zainicjowanie powstania fundacji zajmujcej si ochron kulturowego i zarzdzania zabytkowym zasobem. rodowiska kulturowego Eku i okolic. Cel VIII: Regulacja stanu formalno-prawnego obiektw i obszarw zabytkowych. Cel operacyjny 2010-2013 A. Sdowe regulacje wasnoci. 1. Prowadzenie sdowych regulacji wasnoci; 2. Prace nad uregulowania stanw wasnociowych terenw historycznych. B. Opracowania geodezyjno-kartograficzne. 1. Uaktualnienie map ewidencyjnych terenw historycznych. C. Inwentaryzacja dziaek i zabudowa w strefach ochrony 1. Inwentaryzacji statusu wasnociowego i technicznego konserwatorskiej. terenw historycznych; 2. Przygotowanie wieloletniego planu remontw obiektw zabytkowych.

kulturowego z polityk ochrony rodowiska przyrodniczego; 3. Opracowanie miejskiego planu zintegrowanej ochrony obiektw kulturowych, obszarw przyrodniczych i miejsc cennych krajobrazowo. 1. Wprowadzenie Gminnego Programu Opieki na Zabytkami dla Eku do polityk sektorowych

Cel IX: Wykorzystanie w opiece nad zabytkami funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Cel operacyjny 2010 - 2013 A. Opracowanie programu dotacji wspierajcych ochron 1. Opracowanie koncepcji wieloletniego finansowania dziedzictwa kulturowego z wykorzystaniem celowych Unii Programu Rewitalizacji Eku z wykorzystaniem dostpnych Europejskiej. rde finansowania w tym rnych form wsparcia publicznego oraz Funduszy Strukturalnych UE. B. Kooperacja z samorzdem wojewdztwa w tworzeniu 1. Czynny udzia w przedsiwziciach i instytucjach ochrony warunkw penoprawnego partnerstwa w strukturach unijnych dziedzictwa kulturowego o charakterze midzyregionalnym i wyspecjalizowanych w ochronie rodowiska kulturowego. midzynarodowym; 2. Podjcie inicjatywy powstania regionalnej fundacji ochrony rodowiska kulturowego. Cel X: Wspieranie inicjatyw sprzyjajcych wzrostowi rodkw finansowych na opiek nad zabytkami. Cel operacyjny 2010-2013 A. Pomoc finansowa dla organizacji poytku publicznego 1. Opracowanie programu dofinansowania prac i osb fizycznych zajmujcych si ochron i opiek nad konserwatorskich prowadzonych w obiektach zabytkowych zabytkami. bdcych w posiadaniu osb fizycznych. B. Inicjowanie pozyskiwania zewntrznych rodkw 1. Przygotowanie programu zwikszania wpyww do finansowych na opiek i ochron zabytkw. budetu przeznaczonych na ochron dbr kultury; 2. Rozpoznanie aktualnych i realnych rde finansowania w sferze ochrony dziedzictwa kulturowego. C. Finansowanie prac badawczych i dokumentacyjnych 1. Wytypowanie obiektw zabytkowych do dofinansowania; w wanych ze wzgldu na swoje znaczenie w historii miasta 2. Sporzdzenie programu finansowa prac badawczych i warto zabytkow wybranych obiektw historycznych. i dokumentacyjnych wybranych obiektw zabytkowych. Cel XI: Okrelenie warunkw bezkonfliktowej wsppracy z wacicielami zabytkw. Cel operacyjny 2010-2013 A. Wsppraca ze spoeczestwem przy realizacji Programu 1. Konsekwentna realizacja Programu Rewitalizacji Eku. Rewitalizacji Eku. B. Opracowanie programu informacyjnego uatwiajcego 1. Przyjcie przez samorzd roli koordynatora dziaa przy koordynacj dziaa na rzecz ochrony dziedzictwa ochronie dziedzictwa kulturowego; kulturowego. 2. Stworzenie miejskiego systemu informacji i promocji ochrony dziedzictwa kulturowego; 3. Udostpnienie strony internetowej miasta na rzecz dziaa zwizanych z promocj i ochron dziedzictwa kulturowego. Cel XII: Tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami. Cel operacyjny 2010-2013 A. Tworzenie atrakcyjnych ofert inwestycyjnych. 1. Przygotowanie oferty terenw historycznych pod inwestycje; 2. Wsparcie finansowe i merytoryczne samorzdu dla inwestorw przy sporzdzaniu dokumentacji naukowej i projektowej przy obiektach zabytkowych; 3. Przygotowanie programu zachcajcego inwestorw prywatnych do inwestowania w zabytki; 4. Modernizacja i rozbudowa infrastruktury technicznej na terenach historycznych. B. Wzmocnienie w rozwoju gospodarczym miasta roli 1. Przygotowanie i wdroenie programu generujcego nowe dziedzictwa kulturowego. miejsca pracy zwizane z turystyk i ochron zabytkw, np.: program Bezrobotni dla zabytkw. C. Ksztacenie osb zatrudnionych w ochronie dbr kultury. 1. Opracowanie we wsppracy z Ministerstwem Kultury programu szkole przygotowujcych pracownikw samorzdowych do koordynowania ochrony zabytkw generujcych nowe miejsca pracy. D. Merytoryczne i finansowe wspieranie prac 1. Opracowanie przez samorzd systemu zacht finansowych modernizacyjnych oraz konserwatorskich. promujcych inwestowanie w obiekty zabytkowe. 2. Wsppraca samorzdu z subami ochrony zabytkw, administratorami i uytkownikami obiektw zabytkowych przy okrelaniu zakresu prac konserwatorskich i eksploatacj obiektw zabytkowych.

7. INSTRUMENTARIUM OPIEKI NAD ZABYTKAMI

GMINNEGO

PROGRAMU

E. Instrumenty kontrolne: - ciga aktualizacja bazy danych geodezji i gospodarki gruntami, infrastruktury technicznej (rwnie komunikacji), stanu zagospodarowania przestrzennego miasta, stanw, technicznych obiektw zabytkowych, poziomu bezrobocia; - monitoring stanu rodowiska kulturowego. Wdroenie podanych powyej narzdzi wymaga od samorzdu terytorialnego dziaa, takich jak: - skuteczne stosowanie przepisw prawa zwizanych z ochron zabytkw; - dostosowanie si do programw regionalnych szczebla wojewdzkiego w zakresie ochrony rodowiska kulturowego; - wsppraca z innymi samorzdami w celu wypracowania wsplnej polityki ochrony rodowiska kulturowego i przyrodniczego; - dziaania marketingowe i planistyczne do ww.;

Zgodnie z obowizujcymi przepisami prawa w realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami dla Gminy Miasto Ek obowizywa bd niej wymienione grupy instrumentw oddziaywania: instrumenty prawne; instrumenty koordynacji; instrumenty finansowe; instrumenty spoeczne; instrumenty kontrolne.

A. Instrumenty prawne: - wynikajce z przepisw ustawowych i dokumenty wydawanych przez Delegatur Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Eku; - miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego; - wnioskowany w programie miejscowy plan rewaloryzacji i rewitalizacji obszaru; - programy okrelajce polityk pastwa i wojewdztwa w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego. B. Instrumenty koordynacji: - strategia zrwnowaonego rozwoju miasta; - plany rozwoju lokalnego; - programy rozwoju infrastruktury miejskiej (w tym komunikacyjnej); - programy ochrony rodowiska przyrodniczego; - programy prac konserwatorskich; - studia i analizy, koncepcje; - plany rewitalizacji; - umowy i porozumienia; - kontrakty; - prowadzenie instytucji, w tym tworzenie podmiotw prawnych; - wsppraca z orodkami naukowymi i akademickimi; - wsppraca z diecezj w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami. C. Instrumenty finansowe: dotacje; subwencje; dofinansowania; nagrody; zachty finansowe; zbirki spoeczne; programy operacyjne uwzgldniajce finansowanie z funduszy Wsplnoty Europejskiej.

- szukanie finansowych rodkw pozabudetowych, w tym wsppraca z organizacjami pozarzdowymi oraz przyjcie zasady partnerstwa publiczno-prywatnego; - pozyskanie poparcia spoecznego i koordynacja dziaa zwizana z ochron dziedzictwa kulturowego; - rozwaenie moliwoci utworzenia stanowiska miejskiego konserwatora zabytkw w celu efektywnego zarzdzania programem ochrony zabytkw; - wsppraca z Delegatur Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Eku; - nieustanny monitoring zmian rodowiska kulturowego. 8. MONITORING GMINNEGO PROGRAMU OCHRONY ZABYTKW Ustawa o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami nakada na Prezydenta Miasta obowizek sporzdzania, co dwa lata sprawozda z realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami i przedstawiania go do akceptacji przez Rad Miejsk. Rada Miejska rwnie przy wspudziale Kierownika Delegatury Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw i lokalnych organizacji, ktrych statutowym obowizkiem jest ochrona i opieka nad zabytkami, powinna sprawowa nadzr nad realizacj niniejszego programu. Nadzr ten powinien si odbywa przy wspudziale spoeczestwa, ktrego opinia mogaby wnie nowe treci i ewentualn korekt do niniejszego programu. W celu prawidowej realizacji celw programu, konieczne jest prowadzenie monitoringu: - analiza iloci wykonanych raportw i analiz; - potwierdzenie faktu wykonania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i rewaloryzacji; - ocena zaawansowania prac prowadzcych do wyeliminowania rde zanieczyszczania powietrza, haasu i uciliwoci komunikacyjnych w historycznym centrum;

D. Instrumenty spoeczne: edukacja kulturowa; informacja; sprawna komunikacja; wsppraca; wspdziaanie z organizacjami spoecznymi; wzbogacona oferta miejsc pracy i dziaa prowadzcych do przeciwdziaania bezrobociu.

- okrelenie iloci obiektw zabytkowych dziaaniami zabezpieczajcymi;

objtych

9. PRZYKADY RDE FINANSOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Waciciele i uytkownicy zabytkw mog korzysta z pomocy finansowej budetu pastwa. Mwi o tym art. 73 ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami: Osoba fizyczna, jednostka samorzdu terytorialnego lub inna jednostka organizacyjna, bdca wacicielem bd posiadaczem zabytku wpisanego do rejestru zabytkw albo posiadajca taki zabytek w trwaym zarzdzie, moe ubiega si o udzielenie dotacji celowej z budetu pastwa na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robt budowlanych przy tym zabytku. Za priorytet w Narodowym Planie Rozwoju uznaje si wspieranie kompleksowych projektw rewitalizacji maych i rednich miast. Obejmuj one rwnie projekty dotyczce rozwoju lokalnych instytucji otoczenia biznesu, komunikacji spoecznej i kultury. Narodowa strategia rozwoju kultury na lata 2004-2013 wraz z uzupenieniem NSRK na lata 2004-2020 promujca zrwnowaony rozwj kultury, wspiera rnorodne formy dziaania w zakresie ochrony dziedzictw kulturowego. Su temu opracowane specjalnie programy operacyjne. I KRAJOWE PROGRAMY WSPIERAJCE FINANSOWANIE OCHRONY ZABYTKW. A. Program operacyjny MKiDN Dziedzictwo kulturowe. I. Cel programu: intensyfikacja ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego, w tym kompleksowa poprawa stanu zabytkw, wsparcie dziaalnoci muzew oraz rozwj kolekcji muzealnych. Program dotyczy rwnie zabytkw polskich i z Polsk zwizanych, znajdujcych si poza granicami kraju. Celami czstkowymi programu s: a) ochrona i zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego; b) zwikszanie narodowego zasobu dziedzictwa kulturowego (w tym dziedzictwa archeologicznego); c) kompleksowa rewaloryzacja zabytkw; d) zwikszenie roli zabytkw i muzealiw w rozwoju turystyki i przedsibiorczoci poprzez tworzenie zintegrowanych narodowych produktw turystycznych; e) poprawa warunkw instytucjonalnych, prawnych i organizacyjnych w zakresie ochrony zabytkw i ich dokumentacji; f) zabezpieczenie zabytkw, muzealiw i archiwaliw przed skutkami klsk ywioowych, kradzieami i nielegalnym wywozem za granic oraz na wypadek sytuacji kryzysowych; g) udostpnianie zabytkw na cele publiczne. II. Cele programu realizowane bd poprzez 4 priorytety: Priorytet 1 Rewaloryzacja zabytkw nieruchomych i ruchomych 1. Departament zarzdzajcy: Departament Ochrony Zabytkw (DOZ). 2. Rodzaje kwalifikujcych si zada (projekty realizowane bez udziau rodkw europejskich): a) rewitalizacja, rewaloryzacja, konserwacja, renowacja, adaptacja historycznych obiektw i zespow zabytkowych wpisanych do rejestru zabytkw: w tym w szczeglnoci: - rewitalizacja historycznych obszarw miejskich;

- potwierdzenie opracowania planu remontw zabezpieczajcych budynkw zabytkowych; - okrelenie iloci przeprowadzonych kontroli utrzymania i sposobu uytkowania obiektw zabytkowych; - ocena stopnia zaawansowania prac nad Programem Rewitalizacji Eku; - okrelenie iloci dokonanych przegldw stanu technicznego zabudowy wewntrz kwartaw zabudowy rdmiejskiej; - okrelenie iloci opracowanych projektw porzdkowania i zagospodarowania wntrz kwartaw mieszkalnych oraz projektw przebudowy ulic w granicach historycznego centrum miasta; - ocena aktualnoci gminnej ewidencji zabytkw. - potwierdzenie oglnego udostpnienia bazy danych o zabytkach miasta. - ocena zaawansowania modernizacji zieleni miejskiej; - ocena stanu utrzymania obiektw bdcych w gestii samorzdu; zabytkowych

- ocena stanu zaawansowania prac majcych na celu nadanie wyszego standardu przestrzeniom publicznym historycznego centrum miasta oraz terenom nad jeziorem Eckim i rzek Ek; - ocena iloci i atrakcyjnoci wydawnictw o tematyce rodowiska kulturowego Eku; - ocena iloci i efektw konkursw dziedzictwa kulturowego miasta; o tematyce

- potwierdzenie faktu opracowania programu szkole z zakresu edukacji kulturowej; - podjcie dziaa w celu utworzenia Muzeum Ziemi Eckiej; - analiza iloci cyklicznych spotka majcych na celu promocj rodowiska kulturowego miasta; - analiza rodkw finansowych przeznaczonych przez samorzd na wsparcie spoecznej dziaalnoci przy ochronie dziedzictwa kulturowego. - zaawansowanie inwentaryzacji stanw technicznych obiektw zabytkowych. - potwierdzenie powstania programu zwikszania wpyww do budetu z przeznaczeniem ich na ochron dziedzictwa kulturowego miasta; - ocena systemu zacht do wczenia si inwestorw prywatnych w dziaania rewitalizacyjne; - ocena dziaa prowadzcych do zmniejszenia bezrobocia zwizanych z zatrudnieniem w ochronie dziedzictwa kulturowego.

rewaloryzacja i konserwacja zabytkw romaskich; rewaloryzacja zabytkowych cmentarzy; konserwacja zabytkw ruchomych (niewchodzcych w skad zasobw muzealnych), w tym w szczeglnoci wystroju i historycznego wyposaenia kociow; zespow fortyfikacyjnych oraz budowli obronnych, parkw i ogrodw; rewaloryzacja i konserwacja zabytkw budownictwa drewnianego.

Priorytet 3 Ochrona dziedzictwa narodowego poza granicami kraju 1. Departament zarzdzajcy: Departament do Spraw Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granic (DPD). 2. Rodzaje kwalifikujcych si projektw (projekty realizowane bez udziau rodkw europejskich): a) rewaloryzacja oraz prace remontowe i konserwatorskie w zabytkach polskich lub z Polsk zwizanych, znajdujcych si poza granicami kraju; b) rewaloryzacja zabytkowych cmentarzy oraz renowacja, ochrona i zachowanie miejsc pamici i martyrologii za granic; c) dokumentowanie utraconego i rozproszonego za granic polskiego dziedzictwa (w tym badania naukowe, kwerendy biblioteczne i archiwalne i inwentaryzacja); d) promowanie bada naukowych nad dziedzictwem narodowym poza granicami kraju; e) upamitnianie wybitnych osb lub zdarze historycznych zwizanych z dziedzictwem narodowym poza granicami kraju; f) pomoc instytucjom stowarzyszonym w Staej Konferencji Muzew, Bibliotek i Archiww Polskich na Zachodzie oraz innym organizacjom i instytucjom polonijnym lub emigracyjnym, prowadzcym dziaalno w zakresie ochrony dziedzictwa narodowego poza granicami kraju. 3. Uprawnieni wnioskodawcy: a) pastwowe instytucje kultury; b) organizacje pozarzdowe; c) kocioy i zwizki wyznaniowe. Priorytet 4 Ochrona zabytkw archeologicznych 1. Departament zarzdzajcy: Departament Ochrony Zabytkw (DOZ). 2. Rodzaje kwalifikujcych si projektw (projekty realizowane bez udziau rodkw europejskich): a) inwentaryzacja zabytkw archeologicznych;

b) renowacja, ochrona i zachowanie miejsc pamici i martyrologii, bdcych zabytkami. 3. Uprawnieni wnioskodawcy: jednostki samorzdu terytorialnego; pastwowe i samorzdowe instytucje kultury; kocioy i zwizki wyznaniowe; wysze uczelnie artystyczne; organizacje pozarzdowe; prywatni waciciele lub posiadacze zabytkw w odniesieniu do obiektw przeznaczonych na cele publiczne.

Priorytet 2 Rozwj instytucji muzealnych 1. Departament zarzdzajcy: Departament Dziedzictwa Narodowego (DDN). 2. Rodzaje kwalifikujcych si projektw: a) zakupy dzie sztuki i kolekcji dla instytucji muzealnych; b) zakupy starodrukw i archiwaliw; c) konserwacja, mikrofilmowanie i digitalizacja muzealiw, archiwaliw, starodrukw, ksigozbiorw oraz zbiorw filmowych; d) popularyzowanie wiedzy o nowych technikach konserwacji zabytkw ruchomych poprzez organizowanie konferencji, szkole i warsztatw; e) dofinansowanie i inkunabuw; wykonania kopii starodrukw

f) organizacja wystaw muzealnych wraz z drukiem katalogw; g) wspieranie dziaalnoci edukacyjnej prowadzonej przez muzea (np. konkursy, warsztaty, lekcje muzealne, itp.); h) organizacja konferencji, seminariw i innych spotka majcych na celu wymian opinii i dowiadcze z zakresu muzealnictwa, archiwistyki i ochrony zabytkw oraz dofinansowanie wydawnictw pokonferencyjnych; 3. Uprawnieni wnioskodawcy: a) jednostki samorzdu terytorialnego; b) pastwowe i samorzdowe instytucje kultury;

b) badanie, dokumentowanie, opracowanie wynikw nieinwestorskich ratowniczych bada zabytkw archeologicznych; c) rewitalizacja, rewaloryzacja, konserwacja, renowacja, modernizacja i adaptacja na cele publiczne nieruchomych zabytkw archeologicznych o wasnej formie krajobrazowej; d) konserwacja ruchomych zabytkw archeologicznych;

c) archiwa pastwowe; d) kocioy i zwizki wyznaniowe; e) organizacje pozarzdowe. e) zabezpieczanie zabytkw archeologicznych zagroeniami naturalnymi; przed

f) ochrona zabytkw archeologicznych na wypadek eksploracji rabunkowej;

g) opracowanie i publikowanie archeologicznych;

wynikw

bada Cele programu realizowane bd przez 2 priorytety: Priorytet 1. Edukacja kulturalna i ksztacenie kadr kultury 1. Departament zarzdzajcy: Departament Sztuki i Promocji Twrczoci (DSPT) 2. Rodzaje kwalifikujcych si zada: a) wspieranie przedsiwzi majcych na celu zwikszenie roli kultury w procesie edukacji, socjalizacji, i adaptacji spoecznej; b) wspieranie przedsiwzi majcych na celu ksztatowanie nawyku uczestnictwa w kulturze oraz jej wiadomego odbioru; c) wzbogacenie oferty zagospodarowania wolnego czasu poprzez organizacj warsztatw, kursw i szkole ze wszystkich dziedzin sztuki (teatru, plastyki, literatury, muzyki, filmu); d) kampanie promocyjne i akcje spoeczne promujce aktywne uczestnictwo w kulturze; e) wspieranie przedsiwzi przeciwdziaajcych wykluczeniu spoecznemu i patologiom, szczeglnie wrd dzieci i modziey; f) popularyzacja osigni twrcw nieprofesjonalnych, szczeglnie dzieci, modziey w formie konkursw, koncertw, przegldw, festiwali, wystaw itp.; g) przygotowanie i wdraanie programw (w tym take szkole i warsztatw) sucych doskonaleniu zawodowemu z zakresu wiedzy o sztuce, upowszechnianiu kultury, promocji czytelnictwa skierowanych do nauczycieli, bibliotekarzy, instruktorw, animatorw kultury, itp.; h) dofinansowanie organizacji konferencji, sympozjw, seminariw, publikacji prac badawczych oraz wydawnictw pokongresowych sucych refleksji nad sfer kultury, edukacji kulturalnej, jzyka polskiego w tym take nad ksztatem i zadaniami bibliotek; i) realizacja kompleksowych prac badawczych i dokumentacyjnych oraz analiz z zakresu stanu sektora kultury i uczestnictwa w kulturze. 3. Uprawnieni wnioskodawcy: a) pastwowe i samorzdowe instytucje kultury; b) jednostki samorzdu terytorialnego; c) publiczne i niepubliczne szkoy artystyczne I i II stopnia oraz uczelnie artystyczne; d) organizacje pozarzdowe; e) kocioy i zwizki wyznaniowe; f) pastwowe i niepastwowe uczelnie. Priorytet 2. Ochrona dziedzictwa kultury ludowej 1. Departament zarzdzajcy: Departament Sztuki i Promocji Twrczoci (DSPT) 2. Rodzaje kwalifikujcych si zada: a) dokumentowanie i archiwizowanie najbardziej wartociowych zjawisk kultury ludowej, tworzenie rde wizualnych, fonicznych i tekstowych; b) podejmowanie i publikowanie bada naukowych oraz materiaw popularyzujcych twrczo ludow; c) organizacja seminariw i konferencji powiconych kulturze ludowej; d) przekaz umiejtnoci i tradycji w formie warsztatw plenerw, kursw, szkole, szczeglnie w formie tzw. szk tradycji; e) tworzenie kolekcji sztuki ludowej, zakupy dbr sucych kultywowaniu lokalnych i regionalnych tradycji;

h) badania zabytkw archeologicznych posiadajcych znaczenie dla polskiego dziedzictwa narodowego znajdujcych si poza granicami kraju. 3. Uprawnieni wnioskodawcy: a) jednostki samorzdu terytorialnego b) pastwowe i samorzdowe instytucje kultury; c) kocioy i zwizki wyznaniowe; d) organizacje pozarzdowe; e) prywatni waciciele lub posiadacze zabytkw w odniesieniu do obiektw przeznaczonych na cele publiczne; f) podmioty gospodarcze. B. Program operacyjny Rozwj inicjatyw lokalnych". 1. Cele programu operacyjnego: Celem programu jest wyrwnywanie rnic w dostpie do kultury, pobudzanie kulturalnych inicjatyw lokalnych oraz stwarzanie na poziomie lokalnym warunkw do rozwoju twrczoci. Instytucja zarzdzajca (podmiot upowaniony): Instytut im. Adama Mickiewicza. 2. Rodzaje kwalifikujcych si zada: W ramach programu wspierane bd wszystkie niskobudetowe zadania (tj. takie, w ktrych maksymalna wnioskowana dotacja z budetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wynosi 25 000 z) z zakresu: a) upowszechniania kultury; b) edukacji kulturalnej; c) promocji twrczoci; d) ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego; e) zakupu strojw i instrumentw muzycznych. W ramach programu nie mona ubiega si o dofinansowanie zada zwizanych z: wydawnictwami ksikowymi, czasopismami, zakupem nowoci bibliotecznych, realizacj projektw wspfinansowanych z funduszy europejskich, promocj polskiej kultury za granic oraz organizacj wydarze literackich do 25 000 z. 3. Uprawnieni wnioskodawcy: a) pastwowe i samorzdowe instytucje kultury; b) jednostki samorzdu terytorialnego; c) publiczne i niepubliczne szkoy artystyczne I i II stopnia oraz uczelnie artystyczne; d) organizacje pozarzdowe; e) kocioy i zwizki wyznaniowe; f) podmioty gospodarcze dziaajce w sferze kultury. g) archiwa pastwowe C. Program operacyjny i upowszechnianie kultury" Edukacja kulturalna

1. Cele programu operacyjnego: a) podnoszenie kompetencji kulturalnych spoeczestwa; b) zwikszenie roli kultury w procesie edukacji, socjalizacji i adaptacji spoecznej; c) przygotowanie dzieci i modziey do aktywnego uczestnictwa w kulturze; d) tworzenie warunkw do rozwijania aktywnoci twrczej; e) zachowanie tradycji i przekazu ludowego dziedzictwa kulturowego; f) podnoszenie kwalifikacji i doskonalenie zawodowe osb dziaajcych w sferze upowszechniania kultury.

f) popularyzacja twrczoci ludowej przez wsparcie wystaw, konkursw, przegldw i festiwali; g) ochrona krajobrazu kulturowego wsi w tym poprzez pomoc w zachowaniu architektury regionalnej, tradycji, zwyczajw; h) podejmowanie dziaa na rzecz podtrzymywania i popularyzacji gwar regionw etnograficznych. 3. Uprawnieni wnioskodawcy: j) pastwowe i samorzdowe instytucje kultury i instytucje filmowe; k) jednostki samorzdu terytorialnego; l) publiczne i niepubliczne szkoy artystyczne I i II stopnia oraz uczelnie artystyczne; m) organizacje pozarzdowe; n) kocioy i zwizki wyznaniowe; o) podmioty gospodarcze. D. Program operacyjny "Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego". I. Cele programu operacyjnego: Celem programu "Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego" jest zwikszenie efektywnoci wykorzystania rodkw europejskich na rzecz rozwoju kultury. Program polega na dofinansowaniu przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wkadu krajowego do wybranych projektw kulturalnych, realizowanych ze rodkw europejskich. Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego to inaczej umowa przyrzeczenia o wspfinansowaniu projektw realizowanych ze rodkw europejskich pod warunkiem ich wyboru do realizacji przez waciwe organy w ramach funduszy strukturalnych, programw wsplnotowych, rodkw EFTA oraz innych rodkw europejskich. 1. Departament zarzdzajcy: Departament Strategii Kultury i Spraw Europejskich 2. Rodzaje kwalifikowanych zada: W ramach Programu "Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego" dofinansowane bd projekty z zakresu ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego, budowy, rozbudowy i modernizacji infrastruktury kulturalnej oraz infrastruktury szk i uczelni artystycznych, promocji twrczoci, rozwoju infrastruktury spoeczestwa informacyjnego, a take midzynarodowe przedsiwzicia kulturalne o charakterze europejskim, realizowane przy wspudziale rodkw europejskich, w tym szczeglnie: a) funduszy strukturalnych; b) Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego; c) programw wsplnotowych. 3. Dofinansowanie ze rodkw Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wkadu publicznego (tzw. wkadu wasnego") dotyczy w szczeglnoci projektw realizowanych w ramach: a) Regionalnego Programu operacyjnego Warmia i Mazury b) Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego b) Inicjatywy Wsplnotowe Interreg III e) Programw Wsplnotowych (m.in. Kultura 2000) 4. Uprawnieni wnioskodawcy: a) pastwowe i samorzdowe instytucje kultury oraz instytucje filmowe; b) jednostki samorzdu terytorialnego; c) szkoy artystyczne I i II stopnia oraz uczelnie artystyczne; d) kocioy i zwizki wyznaniowe; e) organizacje pozarzdowe.

E. Nowy program KULTURA 2007 Na lata 2007-2013 Komisja Europejska przygotowaa projekt, o roboczej nazwie "Kultura 2007". Program realizowany od 1 stycznia 2007 roku i koczcym si 31 grudnia 2013 roku. Cakowity budet na wykonanie niniejszego programu na ten okres wynosi 408 milionw EUR. Cele programu: 1. Oglnym celem programu jest przyczynienie si do uwydatnienia obszaru kulturalnego, wsplnego dla Europejczykw, przez rozwj wsppracy kulturalnej pomidzy twrcami, uczestnikami ycia kulturalnego oraz instytucjami kulturalnymi krajw uczestniczcych w programie, w celu popierania rodzenia si europejskiej postawy obywatelskiej. 2. Waciwe cele programu s nastpujce: a) wspieranie mobilnoci ponadnarodowej osb pracujcych w sektorze kulturalnym; b) wspieranie ponadnarodowego obiegu dzie oraz wyrobw artystycznych i kulturalnych; c) wspieranie dialogu midzykulturowego. II. FUNDUSZE STRUKTURALNE. 1. Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej Polityka regionalna Unii Europejskiej skierowana jest do regionw sabiej rozwinitych i uboszych grup spoecznych. Podstawowym celem rozwoju regionalnego Unii Europejskiej jest wzrost poziomu spjnoci wewntrznej na wszystkich obszarach Unii. Cel ten realizowany jest gwnie poprzez stosowanie interwencji finansowej, w celu zmiany niekorzystnej sytuacji ekonomicznej, spoecznej i kulturowej i poprawy sytuacji w kluczowych sektorach gospodarki regionu (tak zwana poprawa struktury). Polityka regionalna Unii Europejskiej realizowana jest poprzez konkretne instrumenty, ktrymi s Europejskie Fundusze Strukturalne oraz Fundusz Spjnoci. Z Funduszy Strukturalnych UE finansowane s dwa rodzaje programw: - tzw. programy krajowe - przygotowywane przez kraj czonkowski i po uzgodnieniu z Komisj Europejsk samodzielnie przez ten kraj realizowane (w Polsce taki program nazywa si Narodowym Planem Rozwoju); - tzw. inicjatywy wsplnotowe (np. INTERREG) i dziaania innowacyjne - programy dotyczce kluczowych zagadnie dla Unii jako caoci. Obecnie funkcjonuj nastpujce Europejskie Fundusze Strukturalne: - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERDF); - Europejski Fundusz Socjalny (ESF); - Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAFFG); - Jednolity Instrument Finansowania Rybowstwa (FIFG). Fundusze te stanowi bardzo istotne rdo finansowania kultury. Ponadto dziaania kulturalne mog by wspfinansowane w ramach Programw Wsplnotowych tworzonych i kierowanych w ramach Dyrekcji Generalnej ds. Kultury i Edukacji oraz Programw Wsplnotowych dziaajcych poza DG Kultura i Edukacja. W ramach Funduszy Strukturalnych wspierane s inicjatywy, ktre znajduj wyrane odzwierciedlenie we wzrocie poziomu ycia spoeczno-gospodarczego danego terenu. Wszystkie projekty musz by

ukierunkowane na problemy danego obszaru i pozytywnie wpywa na jego rozwj. Kultura w aktualnie realizowanych Europejskich Funduszach Strukturalnych to istotny element determinujcy: - Bezporednie i porednie rdo zatrudnienia; - Czynnik poprawiajcy samowiadomo obywateli, szans na awans cywilizacyjny i lepsz orientacj oraz dostosowywanie si do wymogw wspczesnego wiata; - Czynnik przycigajcy turystw i inwestorw; - Czynnik przyczyniajcy si do zwikszenia spjnoci spoeczno-ekonomicznej. Wpyw sektora kultury na rozwj regionalny moe wyraa si w nastpujcych obszarach: - bezporedni wpyw na rynek pracy poprzez tworzenie miejsc pracy w publicznych instytucjach kultury, organizacjach non-profit, a przede wszystkim przemysach kultury; - tworzenie produktw dla innych dziaw gospodarki, a przez to poredni wpyw na rynek pracy poprzez generowanie miejsc pracy w sektorach zwizanych z sektorem kultury (gwnie turystyka kulturalna i edukacja); - wzrost dochodw budetu lokalnego bezporednio ze sprzeday dbr i usug kultury na rynku wewntrznym i zewntrznym (eksport tworzonych dbr i usug kultury) oraz zyski uzyskane z podatkw od dochodw firm i osb zatrudnionych jak i podatkw od nieruchomoci; - wzrost dochodw budetu lokalnego porednio przez zyski generowane w innych sektorach (gwnie turystyka kulturalna i za jej spraw handel, komunikacja miejska, itp.); - przyciganie inwestorw, jako czynnik lokalizacji dziaalnoci; - element rewitalizacji przestrzeni miejskiej oraz obiektw poprzemysowych; - pomoc w tworzeniu pozytywnego wizerunku miasta i jego promocji; - przyciganie oraz zatrzymywanie ludzi kreatywnych o wysokich kwalifikacjach - wpyw na atrakcyjno miasta jako miejsca zamieszkania; - sposb walki z takimi chorobami miejskimi jak m.in. osabienie wizi spoecznych, wzrost poczucia osamotnienia, bezrobocie, patologie spoeczne. III. KORZYSTANIE ZE RODKW UNII EUROPEJSKIEJ. Narodowa Strategia Spjnoci (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia) na lata 2007 - 2013. Narodowa Strategia Spjnoci (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia) na lata 2007-2013 to dokument strategiczny, przygotowywany przez kraje czonkowskie, okrelajcy priorytety i obszary wykorzystania rodkw unijnych i krajowych w latach 2007 - 2013 oraz system wdraania funduszy strukturalnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Spoecznego (EFS) oraz Funduszu Spjnoci w ramach Nowej Perspektywy Finansowej 2007-2013. Celem strategicznym Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia jest tworzenie warunkw dla wzrostu konkurencyjnoci gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsibiorczoci zapewniajcej wzrost

zatrudnienia oraz wzrost poziomu spjnoci spoecznej, gospodarczej i przestrzennej Polski w ramach Unii Europejskiej i wewntrz kraju. Cel strategiczny osigany bdzie poprzez realizacj horyzontalnych celw szczegowych. Celami horyzontalnymi NSRO s: 1. Tworzenie warunkw dla utrzymania trwaego i wysokiego tempa wzrostu gospodarczego; 2. Wzrost zatrudnienia ludzkiego oraz spoecznego; poprzez rozwj kapitau

3. Podniesienie konkurencyjnoci polskich przedsibiorstw w tym szczeglnie sektora usug; 4. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej, majcej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjnoci Polski i jej regionw; 5. Wzrost konkurencyjnoci polskich regionw i przeciwdziaanie ich marginalizacji spoecznej, gospodarczej i przestrzennej; 6. Rozwj obszarw wiejskich. NSRO jest wdraana przy pomocy Programw Operacyjnych (PO), zarzdzanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego oraz przy pomocy Regionalnych Programw Operacyjnych (RPO), zarzdzanych przez Samorzdy poszczeglnych wojewdztw. - Podstawowe cele RPO zwizane s z podnoszeniem konkurencyjnoci poszczeglnych regionw oraz promowaniem zrwnowaonego rozwoju. Cele te osigane s poprzez zintegrowane oddziaywanie na tworzeniem warunkw dla wzrostu inwestycji na poziomie regionalnym i lokalnym oraz tworzenie warunkw dla Badania i rozwj technologiczny, innowacje i przedsibiorczo; - Spoeczestwo informacyjne; - Inicjatywy lokalne w zakresie zatrudnienia i rozwoju oraz wsparcie struktur wiadczcych usugi lokalne w tworzeniu nowych miejsc pracy; - rodowisko; - Zapobieganie i zwalczanie zagroe przyrodniczych i technologicznych; - Turystyka; - Inwestycje w kultur; - Inwestycje w transport; - Inwestycje energetyczne; - Inwestycje w ksztacenie (zwaszcza zawodowe); - Inwestycje w infrastruktur ochrony zdrowia oraz w infrastruktur spoeczn. Opcjonalnie w ramach RPO mona realizowa inwestycje z zakresu: - Wsparcia obszarw problemowych wybranych miast; - Wsppracy midzyregionalnej. wzrostu zatrudnienia. Dziaania dla osignicia okrelonych w RPO celw s koordynowane z dziaaniami podejmowanymi w ramach PO. W ramach RPO wsparciem zostan objte: Programy Operacyjne (PO): - Program Operacyjny Rozwj Polski Wschodniej (PORPW); - Programy Europejskiej Wsppracy Terytorialnej (PEWT); - Program Operacyjny Infrastruktura i rodowisko (POIS); - Program Operacyjny Konkurencyjna gospodarka (POKG); - Program Operacyjny Kapita ludzki (POKL); - Program Operacyjny Pomoc techniczna (POPT).

Dla wspierania kultury w wojewdztwie warmiskomazurskim z ww. programw, najistotniejsze s cztery: PORPW, PEWT, POIS i POKL. A. Program Operacyjny Rozwj Polski Wschodniej (PORPW). Celem Programu Operacyjnego Rozwj Polski Wschodniej jest: Przyspieszenie tempa rozwoju spoeczno-gospodarczego Polski Wschodniej w zgodzie z zasad zrwnowaonego rozwoju Cel gwny programu osigany bdzie przez realizacj celw szczegowych, ktrymi s: - Stymulowanie rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy; - Zwikszenie dostpu do Internetu szerokopasmowego w Polsce Wschodniej; - Rozwj wybranych funkcji metropolitalnych miast wojewdzkich; - Poprawa dostpnoci i jakoci powiza komunikacyjnych wojewdztw Polski Wschodniej; - Zwikszenie roli zrwnowaonej turystyki w gospodarczym rozwoju makroregionu; - Optymalizacja procesu wdraania PO Rozwj Polski Wschodniej. W ramach PO RPW bd realizowane projekty o kluczowym znaczeniu dla rozwoju spoecznego piciu wojewdztw Polski Wschodniej. Finansowane bd przede wszystkim inwestycje w zakresie infrastruktury wspierajcej dziaalno naukow i badawcz oraz zakadajce modernizacj miejskich lub regionalnych systemw komunikacyjnych, a take realizowane bd przedsiwzicia zwikszajce atrakcyjno inwestycyjn i turystyczn tego obszaru. O priorytetowa V: Zrwnowaony rozwj potencjau turystycznego opartego o warunki naturalne V.1. Promowanie zrwnowaonego rozwoju turystyki Beneficjentami m. in. bd jednostki samorzdu terytorialnego oraz zwizki i stowarzyszenia z ich udziaem. B. Programy Europejskiej Wsppracy Terytorialnej (PEWT). W ramach Programw Europejskiej Wsppracy Terytorialnej realizowane bd: - Programy wsppracy przygranicznej, ktrych celem jest wspieranie zintegrowanego i zrwnowaonego rozwoju w sferze gospodarczej, spoecznej i kulturalnej, zmierzajce do zwikszenia konkurencyjnoci obszarw przygranicznych oraz poprawy jakoci ycia mieszkacw; - Programy wsppracy transnarodowej, ktrych celem jest wspieranie zintegrowanego rozwoju w ramach europejskich obszarw wsppracy poprzez wspln realizacj ponadnarodowych projektw w zakresie gospodarki wodnej, poprawy dostpnoci regionw i wspierania zaawansowanych technologii komunikacyjno-informatycznych, przeciwdziaania katastrofom naturalnym i technologicznym, rozwoju sieci wsppracy naukowej i technologicznej; - Program (lub Programy) wsppracy midzyregionalnej, ktrych celem jest poprawa efektywnoci polityki regionalnej przez wspieranie sieci wsppracy oraz wymian dowiadcze midzy regionami z terytorium caej UE. Wsppraca ta dotyczy bdzie przede wszystkim innowacyjnoci, technologii, rodowiska, zapobiegania ryzyku, odnowy zasobw miejskich.

B. Program Operacyjny Infrastruktura i rodowisko (POIS). Celem PO Infrastruktura i rodowisko jest rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej, w tym transportowej, rodowiskowej, energetycznej, kultury i zdrowia, majcej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjnoci Polski i jej regionw. W celu tworzenia warunkw dla wzrostu konkurencyjnoci i znaczenia kultury jako czynnika rozwoju spoeczno-ekonomicznego w ramach PO Infrastruktura i rodowisko rodki zostan ukierunkowane na rozwj infrastruktury kultury i ochron dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym. Priorytet V: Ochrona przyrody i ksztatowanie postaw ekologicznych. Gwny cel Priorytetu Ograniczenie degradacji rodowiska naturalnego oraz strat zasobw rnorodnoci biologicznej. Cele szczegowe Priorytetu: - Przywracanie waciwego stanu siedlisk przyrodniczych (ekosystemw) i ostoi gatunkw na obszarach chronionych wraz zachowaniem zagroonych wyginiciem gatunkw oraz rnorodnoci genetycznej rolin, zwierzt i grzybw; - Przywrcenie dronoci korytarzy ekologicznych umoliwiajcych przemieszczanie si zwierzt i funkcjonowanie populacji w skali kraju; - Wsparcie procesu opracowania planw ochrony dla obszarw chronionych; - Zwikszenie wiadomoci w zakresie potrzeby i waciwych metod ochrony rodowiska, przyrody i krajobrazu. Opis i uzasadnienie Priorytetu W ramach priorytetu prowadzona bdzie czynna ochrona przyrody na obszarach chronionych w Polsce. Wspierane bd dziaania majce na celu zachowanie zagroonych wyginiciem gatunkw oraz rnorodnoci genetycznej rolin, zwierzt i grzybw oraz przywracania dronoci korytarzy ekologicznych, aby umoliwi prawidowe funkcjonowanie sieci NATURA 2000. W ramach priorytetu realizowane bd rwnie dziaania zwizane z ksztatowaniem postaw spoecznych sprzyjajcych ochronie rodowiska, ochronie przyrody, w tym rnorodnoci biologicznej i ochronie krajobrazu, a take zachowa proekologicznych poprzez szeroko rozumian edukacj ekologiczn. W ramach Priorytetu wspierane bd przedsiwzicia m. in. w nastpujcym zakresie: - odbudowa zdegradowanych siedlisk nielenych i wodnych; - wykup gruntw kluczowych dla ochrony przyrody i ich renaturalizacja; - budowa lub modernizacja maej infrastruktury sucej udostpnianiu dla turystw obszarw chronionych, w tym budowa cieek dydaktycznych, cieek rowerowych, szlakw, parkingw, punktw widokowych, wie widokowych, zadasze itp.; - przygotowanie studium wykonalnoci oraz dokumentacji technicznej dla projektw niniejszego priorytetu; - opracowanie planw ochrony dla obszarw specjalnej ochrony ptakw i specjalnych obszarw ochrony siedlisk Natura 2000; - opracowanie krajowych programw ochrony wybranych gatunkw lub siedlisk przyrodniczych; - oglnopolskie lub ponadregionalne projekty szkoleniowe lub programy aktywnej edukacji dla wybranych grup spoecznych i zawodowych majce na celu

podnoszenie kwalifikacji i ksztatowanie wiadomoci w zakresie zrwnowaonego rozwoju; kampanie informacyjno-promocyjne dotyczce wybranych aspektw rodowiska i jego ochrony prowadzone z udziaem rodkw masowego przekazu, spoecznych organizacji ekologicznych i innych podmiotw, w tym badania opinii publicznej ex-ante i ex-post; oglnopolskie i midzynarodowe imprezy masowe, ktrych celem jest popularyzacja wiedzy o rodowisku oraz ksztatowanie proekologicznych postaw spoecznych; budowanie sieci partnerstwa na rzecz ochrony rodowiska, moderowanie platform dialogu spoecznego jako elementu integrujcego spoeczestwo, zwaszcza organizacje spoeczne w procesie podejmowania decyzji; organizacja oglnopolskich konkursw i festiwali ekologicznych.

Priorytet XII: Kultura i dziedzictwo kulturowe Gwny cel Priorytetu: Wykorzystanie potencjau kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu wiatowym i europejskim dla zwikszenia atrakcyjnoci Polski. Cele szczegowe Priorytetu: - Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym; - Poprawa stanu infrastruktury kultury o znaczeniu ponadregionalnym oraz zwikszenie dostpu do kultury. Opis i uzasadnienie Priorytetu Osigniecie celw szczegowych Priorytetu zwizane jest z realizacj projektw dotyczcych rozbudowy i modernizacji infrastruktury kultury oraz ochrony dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym. W ramach Priorytetu wsparciem objte bd projekty z zakresu ochrony i zachowania zabytkw nieruchomych o znaczeniu ponadregionalnym, w tym wpisane na list wiatowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego UNESCO lub uznane przez Prezydenta RP za Pomniki Historii. Wsparciem objte bd rwnie projekty z zakresu ochrony i zachowania ruchomych obiektw dziedzictwa kulturowego, a take projekty z zakresu rozwoju zasobw cyfrowych w dziedzinie zasobw bibliotecznych i archiwalnych oraz zasobw wirtualnych muzew. W ramach Priorytetu realizowane bd take projekty z zakresu rozwoju oraz poprawy stanu infrastruktury kultury, w tym szkolnictwa artystycznego. C. Program Operacyjny Kapita ludzki (POKL). Celem niniejszego PO jest umoliwienie penego wykorzystania potencjau zasobw ludzkich, poprzez wzrost zatrudnienia i potencjau adaptacyjnego przedsibiorstw i ich pracownikw, a take podniesienie poziomu wyksztacenia spoeczestwa, poprzez wyposaenie odbiorcw wsparcia w kompetencje zwikszajce konkurencyjno na rynku pracy, w tym osb niepenosprawnych. Realizacja tego celu odbywa si bdzie poprzez zwikszenie moliwoci dostpu do zatrudnienia, tworzenie warunkw dla penej spjnoci spoecznej, wzmocnienie adaptacyjnoci zasobw ludzkich i gospodarki oraz popraw jakoci pracy. Zwikszanie szans utrzymania zatrudnienia wszystkich pracujcych oraz uzyskanie zatrudnienia przez bezrobotnych bd poszukujcych pracy, jak rwnie innych znajdujcych si w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy, bdzie nastpowa poprzez oferowanie aktywnych form wsparcia, podnoszenie kwalifikacji oraz rozwj alternatywnych i elastycznych form zatrudnienia. W celu zwikszenia moliwoci podjcia lub utrzymania zatrudnienia,

wprowadzane bd zachty do podejmowania wasnej dziaalnoci gospodarczej i promowane dziaania z zakresu przedsibiorczoci. Wsparciu osb bezrobotnych i wykluczonych spoecznie towarzyszy bdzie zwikszanie skutecznoci funkcjonowania instytucji rynku pracy oraz instytucji dziaajcych w obszarze polityki spoecznej. Wan kwesti jest rwnie antycypacja trendw ekonomicznych i zarzdzanie zmian gospodarcz. W zwizku z tym niezwykle istotny jest rozwj potencjau adaptacyjnego przedsibiorstw, poprzez wsparcie dla maych firm w zakresie ich adaptacyjnoci, inwestycje w doskonalenie zawodowe kadr, popraw jakoci zatrudnienia i wspieranie transferu wiedzy w przedsibiorstwach. W zakresie edukacji przewiduje si rozwijanie systemu ksztacenia przez cae ycie i zapewnienie wysokiej jakoci edukacji na wszystkich jej poziomach, dostosowanej do potrzeb rynku pracy. Modernizacja systemu edukacji, majca na celu przystosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb gospodarki opartej na wiedzy i wymogw rynku pracy, zakada dziaania ukierunkowane na wyrwnywanie szans edukacyjnych, wsparcie i promocj systemw ksztacenia ustawicznego, w tym ksztacenia na odlego, oraz wspomaganie rozwoju systemu edukacji poprzez dziaania badawcze i analityczne. Planuje si zapewnienie w ramach tego PO rodkw na stworzenie warunkw rozwoju szk wyszych i orodkw akademickich. Celem PO jest rwnie wzmocnienie zdolnoci polskiej administracji do wypeniania misji publicznej w nowoczesny i partnerski sposb i tworzenie warunkw dla rozwoju instytucji spoeczestwa obywatelskiego aktywnie zaangaowanego w sprawy publiczne. W ramach programu realizowane bd przedsiwzicia majce na celu budow sprawnego i partnerskiego pastwa, poprzez m.in. wsparcie zasad good governance, podnoszenie kompetencji kadry urzdniczej i wymiaru sprawiedliwoci, wdroenie nowoczesnych narzdzi zarzdzania oraz rozwj wsppracy administracji publicznej z partnerami spoeczno-gospodarczymi. Ponadto w ramach PO Kapita ludzki rodki finansowe bd wydatkowane na realizacj priorytetu Profilaktyka, promocja zdrowia i poprawa stanu zdrowia spoeczestwa. D. Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata 2007-2013. Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata 2007-2013 jest jednym z 16 programw regionalnych dla realizacji Strategii Rozwoju i Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 (Narodowej Strategii Spjnoci; NSRO/NSS) w zakresie polityki wzrostu konkurencyjnoci i wyrwnywania szans rozwojowych planowanych przez samorzdy wojewdztw. Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego na lata 2007-2013 zamierzony jest jako podstawowy instrument realizacji celw Strategii Rozwoju Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego na lata 2007-2020. Strategia programu jest w peni spjna z zaoeniami rozwoju przyjtymi w Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015, celami akcentowanymi przez Narodow Strategi Spjnoci 2007-2013, a take z celami Strategicznych Wytycznych Wsplnoty, Strategii Lizboskiej, z priorytetami Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w latach 2007-2013. Celem gwnym Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego na lata 2007-2013 jest tworzenie warunkw dla dynamicznego rozwoju spoeczno-gospodarczego, wzrostu potencjau i efektywnoci gospodarowania, kreowanie zdolnoci do skutecznej gospodarczej rywalizacji z otoczeniem przy respektowaniu zasad zrwnowaonego rozwoju.

Program jest finansowany z: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, publicznych rodkw krajowych, rodkw prywatnych. Za wdraanie programu odpowiedzialny bdzie Zarzd Wojewdztwa warmiskoMazurskiego. Regionalny Program Operacyjny realizowany bdzie na obszarze wojewdztwa warmisko-mazurskiego. Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata 2007-2013 zosta przyjty przez Zarzd Wojewdztwa oraz zatwierdzony przez Komisj Europejsk. Na realizacj RPO WiM z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przewidziane zostao 1 036 542 041 euro. Celem gwnym Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007-2013 jest Wzrost konkurencyjnoci gospodarki oraz liczby i jakoci powiza sieciowych. Cel ten osigany bdzie poprzez spjn i konsekwentn realizacj nastpujcych celw szczegowych: 1. Wzrost konkurencyjnoci firm, produktw i usug, 2. Wysz konkurencyjno wojewdztwa jako miejsca pracy i ycia, 3. Popraw pocze sieciowych wojewdztwa warmiskomazurskiego. Jednym z priorytetw RPO Warmia i Mazury jest Rozwj, restrukturyzacja i rewitalizacja miast. Dziaania w ramach Priorytetu IV to: 4.1. Humanizacja blokowisk 4.2. Rewitalizacja miast 4.3. Restrukturyzacja terenw Celem Priorytetu IV jest wzmocnienie miast o wysokim potencjale rozwojowym jako atrakcyjnych centw przedsibiorczoci, usug i zamieszkiwania. W programie znajd si inwestycje obejmujce: zagospodarowanie przestrzeni publicznych, renowacj budynkw o wartoci architektonicznej i znaczeniu historycznym, modernizacja obiektw uytecznoci publicznych i jednoczesna ich adaptacja na cele turystyczne, rekreacyjne i sportowe, remont obiektw zdegradowanych i ich jednoczesna adaptacja na cele kulturalne i edukacyjne, tworzenie warunkw lokalowych i infrastrukturalnych do rozwoju maej i redniej przedsibiorczoci, przygotowanie terenw poprzemysowych pod nowe inwestycje oraz modernizacja obiektw powojskowych i zagospodarowanie terenu. IV. Mechanizmy Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy. Po wejciu do Unii Europejskiej Polska moe korzysta z nowych sposobw wspierania projektw m.in. z zakresu kultury, jakimi s Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy. Dla sektora kultury waniejszy jest Mechanizm Finansowy EOG, ktry jako jeden z obszarw priorytetowych dla finansowania projektw wymienia ochron kulturowego dziedzictwa europejskiego, w tym transport publiczny i odnowa miast, na ktry przeznaczono 77,46 mln euro, czyli 14,5% z caoci przyznanych Polsce rodkw. Celem priorytetu jest zachowanie i odbudowa europejskiego dziedzictwa kulturowego wraz z jego otoczeniem oraz wykreowanie narodowych produktw turystyki kulturowej w historycznych miastach Polski (w szczeglnoci Warszawa, Krakw, Gdask, Wrocaw, Pozna). Aneksy do Memorandum of Understanding wdraania Mechanizmu Finansowego EOG 2004-2009 wymieniaj nastpujce "projekty o minimalnej wartoci 1 mln euro z zakresu: - rewitalizacji, konserwacji, renowacji, modernizacji i adaptacji na cele kulturalne historycznych obiektw i zespow

zabytkowych wraz z ich otoczeniem, szczeglnie realizowanych w ramach przyjtych narodowych strategii rozwoju produktw turystyki kulturowej; rewitalizacji historycznych obszarw miejskich; rewitalizacji, konserwacji, renowacji, modernizacji i adaptacji na cele kulturalne zespow fortyfikacyjnych oraz budowli obronnych; rewitalizacji obiektw poprzemysowych o wysokiej wartoci historycznej na cele kulturalne, w tym zwaszcza na muzea nowoczesnoci; renowacji, ochrony i zachowania miejsc pamici i martyrologii; budowy i rozbudowy publicznych i niekomercyjnych instytucji kultury o europejskim znaczeniu; budowy, rozbudowy, odbudowy i adaptacji infrastruktury kulturowej w miejscach o symbolicznym znaczeniu dla polskiej kultury; kompleksowych programw konserwacji zbiorw zabytkw ruchomych oraz konserwacji i digitalizacji zabytkowych ksigozbiorw i archiwaliw; tworzenie systemw zabezpiecze przed nielegalnym wywozem dzie sztuki oraz zabezpieczenie zabytkw ruchomych i nieruchomych przed kradzie i zniszczeniem.

O rodki w ramach Mechanizmw ubiega si mog m.in.: Ministerstwo Kultury, jednostki samorzdu terytorialnego, zwizki i porozumienia jednostek samorzdu terytorialnego, instytucje publiczne, dla ktrych organizatorem s organa administracji rzdowej i samorzdowej, organizacje pozarzdowe, w tym stowarzyszenia i fundacje, kocioy i zwizki wyznaniowe, organizacje poytku publicznego, przedsibiorstwa pastwowe i zakady budetowe jednostek samorzdu terytorialnego dziaajce non profit. V. INNE FUNDUSZE. A. Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska Gospodarki Wodnej w Olsztynie. i

Dziaalno wojewdzkich funduszy ochrony rodowiska ma na celu wspieranie przedsiwzi wynikajcych z realizacji celw okrelonych w polityce ekologicznej pastwa poprzez wspomaganie finansowe zada w ochronie rodowiska i gospodarce wodnej, spjnych z listami zada priorytetowych w formie preferencyjnych poyczek, dotacji i dopat do oprocentowania preferencyjnych kredytw i poyczek. B. Krajowy Fundusz Mieszkaniowy Zosta powoany do realizacji zada wynikajcych z polityki pastwa w zakresie gospodarki mieszkaniowej oraz rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Gwnym celem dziaania KFM jest zwikszenie dostpnoci do mieszka dla osb o dochodach niepozwalajcych na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych na zasadach rynkowych. rodkiem sucym realizacji tego celu jest udzielanie preferencyjnych kredytw: - dla Towarzystw Budownictwa Spoecznego i spdzielni mieszkaniowych na budow i adaptacj mieszka na wynajem; - dla spdzielni rwnie na budow mieszka oddawanych do uywania na zasadach spdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu; - dla gmin na budow infrastruktury technicznej towarzyszce budownictwu mieszkaniowemu. Towarzystwa Budownictwa Spoecznego, jak i spdzielnie mieszkaniowe, s organizacjami nienastawionymi na zysk, ich

celem statutowym jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych ludnoci. Mieszkania finansowane z udziaem kredytu ze rodkw KFM mog by wynajmowane osobom/rodzinom niedysponujcym tytuem prawnym do innego lokalu oraz posiadajcym umiarkowane dochody w przeliczeniu na czonka rodziny. Realizacja programu spoecznego budownictwa czynszowego odbywa si we wsppracy z samorzdowymi wadzami lokalnymi. C. Fundacje i inne organizacje wspierajce kultur: Fundacja Wsppracy Polsko-Niemieckiej; Fundacja Kultury Fundacja Bankowa im. L. Kronenberga; Fundacja "Cepelia" - Polska Sztuka i Rkodzieo; The Pollock-Krasner Foundation, Inc.; The Getty Grant Program; Fundacja Andrew W. Mellon'a; The Felix Meritis Foundation; Ford Foundation; European Cultural Foundation; Fondation de France; Fondation Roi Baudouin / Koning Boudewijnstichting; Amerykasko-Polsko-Izraelska Fundacja "Shalom"; Foundation Marcel Hicter; Eurimages; International Fund for the Promotion of Culture, UNESCO; Robert Bosch Stiftung; Kultur Kontakt Austria; Europejski Znak Jakoci; Europejski Bank Inwestycyjny; European Association for Jewish Culture; EVENS Foundation; ZEIT - Stiftung Ebelin und Gerd Bucerius; Bertelsmann Stiftung; Fritz Thyssen Stiftung; Bogliasco Foundation; Freudenberg Stiftung; Program Translatorski P.

- napyw duych rodkw finansowych, szczeglnie z UE; - wzrost wiadomoci lokalnej i identyfikacja z miejscem zamieszkania; - lepsze samopoczucie mieszkacw; - napyw osb chccych zamieszka w miecie, rwnie z kapitaem; - wzrost wpyww z podatkw; - zwikszenie rodkw finansowych na inwestycje; - nowe miejsca pracy; - wzrost wyksztacenia; - zmniejszenie bezrobocia; - rozwj i wzrost oywienia kulturalnego i lokalnych wartoci kulturalnych; - wypracowanie markowego produktu turystycznego; - rozbudowa publicznych i niekomercyjnych instytucji kultury; - zabezpieczenie ruchomych i nieruchomych dbr kultury przed zniszczeniem; - polepszenie rodowiska kulturalnego i przyrodniczego; - na zrealizowanie polityki rwnych szans; - na stabilno miejsc pracy w kulturze i przemyle kultury; - na tworzenie i rozwj spoeczestwa informacyjnego. 11. BIBLIOGRAFIA J. Baciski, Zamek Prokuratorski w Eku. Przyczynek do dziejw miasta i regionu, Ek 2008. R. Klimowicz, Ek. Karty z dziejw miasta i okolic, Ek 2009. J. Bogdanowski, (pod. Red.), Miasto historyczne w dialogu ze wspczesnoci, Gdask 2002. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Terenu Ustka acha; Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 20042013, opracowana przez Ministerstwo Kultury. NARODOWY PROGRAM KULTURY OCHRONA ZABYTKW I DZIEDZICTWA KULTUROWEGO NA LATA 2004-2013, opracowana przez Ministerstwo Kultury, Warszawa 2004. PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWDZTWA WARMISKO-MAZURSKIEGO, Warmisko-Mazurski Urzd Wojewdzki, Olsztyn. Program Operacyjny INFRASTRUKTURA I RODOWISKO, Narodowa Strategia Spjnoci 2007-2013, PROJEKT NR 4, Warszawa, 25 maja 2006 r. POLSKA. NARODOWE STRATEGICZNE RAMY ODNIESIENIA 2007-2013 wspierajce wzrost gospodarczy i zatrudnienie, WSTPNY PROJEKT, dokument zaakceptowany w dniu 14 lutego 2006 r. przez Rad Ministrw Ministerstwo Rozwoju Regionalnego WARSZAWA, 14 LUTY 2006. Program Operacyjny Kapita Ludzki, Narodowa Strategia Spjnoci 2007-2013 projekt przyjty przez Rad Ministrw w dniu 31.05.2006 r. Warszawa, maj 2006. Program Rewitalizacji Eku, Zacznik do Uchway Nr XXXIX/373/09 Rady Miasta Eku z dnia 30 czerwca 2009 roku. Programu Rozwoju Lokalnego 2004-2016, zacznikiem Nr 1 do Uchway XXIII/211/04 Rady Miasta Eku z dnia 9 lipca 2004 r. STRATEGIA ROZWOJU KULTURY W WOJEWDZTWIE WARMISKO-MAZURSKIM do 2015 roku, Olsztyn 2001. Strategia Rozwoju Spoeczno-Gospodarczego Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego do roku 2020, Zacznik do Uchway nr XXXIV/474/05 Sejmiku Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego z dnia 31 sierpnia 2005 r. Zarzd Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego, Olsztyn 2005. STRATEGIA ZRWNOWAONEGO ROZWOJU POWIATU ECKIEGO DO ROKU 2016, Ek 2008. STRATEGII ZRWNOWAONEGO ROZWOJU EKU DO ROKU 2016, Zacznik do Uchway Nr XX/190/08 Rady Miasta Eku z dnia 29 stycznia 2008 r.

VI. FUNDUSZE SAMORZDOWE. Rada Miasta Eku Uchwa Nr L/467/10 z dnia 30 marca 2010 roku w sprawie okrelenia zasad udzielania dotacji z budetu Miasta Eku na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytkw na terenie Miasta Eku, uchwalia, e z budetu Miasta Eku mog by udzielane dotacje celowe na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i robt budowlanych przy zabytkach ruchomych i nieruchomych. Celem dotacji jest wspieranie i uzupenianie dziaa wacicieli lub posiadaczy zabytkw dla zapewnienia ochrony i konserwacji wartociowych elementw substancji zabytkowej tworzcych ramy przestrzeni publicznej, majcych istotne znaczenie w kreowaniu wizerunku Miasta Eku. 10. WNIOSKI Zastosowanie zgodnego z polityk horyzontaln Unii Europejskiej Programu Ochrony Zabytkw dla Gminy Miasto Ek przyniesie korzyci w postaci: - moliwo poprawnego przeprowadzenia programu rewitalizacji; - renowacja zabytkowej tkanki technicznej; - poprawa warunkw mieszkaniowych i jakoci ycia; - zwikszenie prestiu Eku w Polsce i zagranic; - poprawa konkurencyjnoci w stosunku do innych miast regionu; - zwikszenie zainteresowania miasta turystw;

STUDIUM UWARUNKOWA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA EK, autorstwa: mgr in. arch. Danuty Strembickiej wraz z zespoem. Zacznik nr 1 do Uchway Rady Miejskiej w Eku Nr XVIIII/170/2000 z dnia 26 kwietnia 2000 roku w sprawie Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego miasta Ek. Uchwaa Nr XX/187/08 Rady Miasta Eku z dnia 29 stycznia 2008 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta EK-PODMIEJSKA, dla terenu ograniczonego ulic Przemysow, ulic Suwalsk, od wschodu i poudnia granic miasta Ek. Uchwaa NR XXII/212/08 Rady Miasta Eku z dnia 18 marca 2008 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zwanego Ek Nadjeziorna. Uchwaa NR XXIII/223/08 Rady Miasta Eku z dnia 29 kwietnia 2008 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w obrbie I miasta Ek, obejmujcego wysp Zamkow oraz teren ograniczony ul. Zamkow i jeziorem Eckim, zwanego Ek Zamkowa. Uchwaa Nr XXIV/236/08 Rady Miasta Eku z dnia 27 maja 2008 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego Ek Konieczki. Uchwaa NR IX/68/03 RADY MIASTA EKU z dnia 23 czerwca 2003 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego Ek Parkowa. Uchwaa NR XV/128/03 RADY MIASTA EK z dnia 18 listopada 2003 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku nad Jeziorem Eckim przy ul. Baranki, zwanego EK BARANKI. UCHWAA NR XLVI/396/06 RADY MIASTA EKU z dnia 23 maja 2006 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku zwanego EK osiedle JEZIORNA. UCHWAA Nr XXXIV/306/05 Rady Miasta Eku z dnia 28 czerwca 2005 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu miasta Ek zwanego EK Dbrowskiej. Uchwaa Nr XXXIV/357/02 Rady Miasta Eku z dnia 27 maja 2002 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zwanego EK NORWIDA. Uchwaa Nr XLVII/362/98 Rady Miasta Eku z dnia 2 czerwca 1998 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw pooonych po zachodniej stronie ul. Przemysowej obejmujcych obszar 2 Podstrefy Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Eku. Uchwaa NR XLIII/305/97 Rady Miasta EK z dnia 30 grudnia 1997 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania rejonu ulic: Cmentarnej, Kochanowskiego, Matejki, Kiliskiego, Koszykowej i Piknej w Eku. Uchwaa Nr XI/87/99 RADY MIASTA EKU z dnia 7 lipca 1999 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu ograniczonego ul. Kiliskiego, rzek Ek, terenem Zgromadzenia Sistr Benedyktynek Misjonarek i jez. Ek zwanym EK - CYPEL. Uchwaa NR XLV/318/98 RADY MIASTA EKU z dnia 27 marca 1998 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla Kajki w Eku, zmienionego w czci tekstowej uchwa nr XXXI/299/08 Rady Miasta Eku z dnia 23 grudnia 2008 r. Uchwaa NR IV/21/06 RADY MIASTA EK z dnia 28 grudnia 2006 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego

w Eku, ograniczonego ulicami: Gdask, A. Mickiewicza, Soneczn, Gen. W. Sikorskiego, zwanego EK - GDASKA. Uchwaa Nr XLIX/438/06 Rady Miasta Eku z dnia 26 wrzenia 2006 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu miasta Ek zwanego EK Kiliskiego - Targowa. Uchwaa Nr V/33/03 RADY MIASTA EKU z dnia 31 stycznia 2003 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku, ograniczonego ulicami A. Mickiewicza, Gdask, St. Moniuszki i M. Konopnickiej, zwanego EK KONOPNICKIEJ. Uchwaa Nr VI/39/99 Rady Miasta Eku z dnia 12 marca 1999 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu po byym przedsibiorstwie Lenpol zwanym LENPOL. Uchwaa Nr XXXV/367/02 RADY MIASTA EKU z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku, zwanego EK - UKASIEWICZA. Uchwaa Nr XVIII/161/2000 RADY MIASTA EKU z dnia 26 kwietnia 2000 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego w Eku, pomidzy ulicami Wojska Polskiego, Grunwaldzka, jeziorem Eckim i ulic dojazdowa /dz. 181/ i zwanego Ek Pwysep. Uchwaa Nr XLIII/367/98 RADY MIASTA EKU z dnia 18 czerwca 1998 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu ograniczonego ul. Kiliskiego, rzeka Ek, ukadem torowym stacji Ek Towarowa, cmentarzem komunalnym i ul. Cmentarna, zwanym PARK. Uchwaa NR XXXII/327/2002 RADY MIASTA EKU z dnia 25 stycznia 2002 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zwanego EK PIKNA, KOSZYKOWA. Uchwaa Nr XXXIV/356/02 Rady Miasta Eku z dnia 27 maja 2002 roku w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu ograniczonego ulicami Armii Krajowej, E. Orzeszkowej, T. Kociuszki i F. Chopina, zwanym EK SKLEJKI. Uchwaa NR XX/188/08 Rady Miasta Eku z dnia 29 stycznia 2008 roku w sprawie uchwalenia zmiany fragmentu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu ograniczonego ulicami Armii Krajowej, E. Orzeszkowej, T. Kociuszki i F. Chopina Ek Sklejki II na obszarze pooonym w obrbie I miasta Eku, obejmujcym dz. nr 484/5, 486/11, 488/10, 488/8, 1401/1, 1401/2, 484/7, 480/51, 1362/6. UZUPENIENIE NARODOWEJ STRATEGII ROZWOJU KULTURY NA LATA 2004-2020, MINISTERSTWO KULTURY, WARSZAWA 2005. Wojewdzki Program Opieki nad Zabytkami na lata 20082011, Zacznik do Uchway Nr XIV/280/07 Sejmiku Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego z dnia 28.12.2007 r. rda internetowe: www.bgk.com.pl www.bip.powiat.elk.pl bip.um.elk.pl www.bip.uw.olsztyn.pl www.cuda_polski.netbird.pl. www.elk.pl www.funduszestrukturalne.gov.pl www.kobidz.gov.pl www.mk.gov.pl www.mkidn.gov.pl www.mrr.gov.pl www.wfosigw.olsztyn.pl www.wikipedia.pl

12. SPIS ILUSTRACJI 1. Mapa Powiatu Eckiego. rdo: Program Rewitalizacji Eku, Urzd Miasta w Eku, 2009 r.; 2. Rozmieszczenie lasw i jezior w powiecie eckim. rdo: Program Rewitalizacji Eku, Urzd Miasta w Eku, 2009 r. 3. Mapa graniczna z 1541 roku. Ze zbiorw Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz, Berlin (Dahlem). 4. Plan Eku z 1931 r. Ze zbiorw Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw Delegatura w Eku. 5. Widok na Ek z lotu ptaka. rdo. Urzd Miasta Eku 2007 r. 6. Rozmieszczenie obiektw wpisanych do rejestru zabytkw. rdo: zacznik do decyzji nr A-17/S w sprawie wpisania dobra kultury do rejestru zabytkw z dn. 20.02.1979 r.; 7. Widok na koci pod wezwaniem Najwitszego Serca Jezusowego (poprzednio ewangelicki) - z 1847 roku. Fot. autor; 8. Widok na zamek prokuratorski z przeomu XIV i XV wieku. Fot. autor; pochodzcy 15. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Armii Krajowej 13, nr ew. 3859; 16. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Armii Krajowej 15, nr ew. 3860; 17. Budynek mieszkalny, XX wiek, ul. Armii Krajowej 17, nr ew. 3861; 18. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Armii Krajowej 24, nr ew. brak; XX wieku, 6. Budynek mieszkalny, ul. 3 Maja 11, nr ew. 3900; okoo lat 1905-1910,

7. Cmentarz wojenny z I wojny wiatowej, 1914-1915, ul. 11 Listopada, nr ew. 1423; 8. Budynek gimnazjum, 1859 r., rozbudowa w 1913 r., ul. Armii Krajowej 1, nr ew. 3853; 9. Budynek mieszkalny, pierwsze dziesiciolecie XX wieku, ul. Armii Krajowej 3, nr ew. 3854; 10. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Armii Krajowej 4, nr ew. 3855; 11. Budynek mieszkalny, ul. Armii Krajowej 6, nr ew. brak; 12. Budynek mieszkalny, ul. Armii Krajowej 7, nr ew. 3856; 13. Budynek mieszkalny, ul. Armii Krajowej 8, nr ew. brak; pocztek XX wieku,

XX

wieku,

okoo

1927

r.,

1915-1925

r.,

14. Budynek mieszkalny, 1911 r., ul. Armii Krajowej 11, nr ew. 3858;

9. Widok na koci parafialny pod wezwaniem w. Wojciecha 1853 rok. Fot. autor; 10. Widok na most drogowy na jeziorze Eckim 1910 rok. Fot autor; 11. Widok na wiee cinie (Obecnie Muzeum Kropli Wody) 1906 rok. Fot. autor; 12. Widok na Park Miejski (Pooony midzy ulicami Armii Krajowej, 3 Maja, Mickiewicza i Maeckich) pocztek XX wieku. Fot. autor; 13. Widok na budynek Szkoy Artystycznej druga poowa XIX wieku. Fot. autor; 14. Widok na kolejk wskotorowa pocztek XX wieku. rdo: Urzd Miasta Eku; 15. Ul. Kociuszki. Budynki z drugiej poowy XIX i pocztku XX wieku. Fot. autor. 13. Zacznik Wykaz zabytkw nieruchomych bdcych w ewidencji zabytkw: 1. Budynek mieszkalny, druga poowa XIX wieku, ul. 3 Maja 4, nr ewidencyjny 3895; 2. Budynek mieszkalny, druga poowa XIX wieku, ul. 3 Maja 5, nr ew. 3896; 3. Budynek mieszkalny, ul. 3 Maja 6, nr ew. 3897; okoo lat 1905-1910,

19. Budynek mieszkalny, 1915 r., ul. Armii Krajowej 28, nr ew. 3867; 20. Budynek mieszkalny, 1909 r., ul. Armii Krajowej 33, nr ew. 3868; 21. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Armii Krajowej 35, nr ew. 3869; 22. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Armii Krajowej 37, nr ew. 3870; 23. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Armii Krajowej 40, nr ew. 3871; 24. Budynek mieszkalny, 1911 r., ul. Armii Krajowej 42, nr ew. 3872; 25. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Armii Krajowej 56, nr ew. 3873; 26. Budynek poczty, 1881 r., ul. Chopina 1, nr ew. brak; 27. Budynek murowany, ul. Chopina 2, nr ew. brak; pocztek XX wieku,

4. Budynek mieszkalny, pierwsza wier XX wieku, ul. 3 Maja 7, nr ew. brak; 5. Budynek mieszkalny, ul. 3 Maja 9, nr ew. 3898; okoo lat 1905-1910,

28. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Chopina 3, nr ew. 3875; 29. Budynek mieszkalny, 1911 rok, ul. Chopina 4, nr ew. 3876;

30. Budynek mieszkalny, lata dziewidziesite XIX wieku, ul. Chopina 9, nr ew. 3877; 31. Budynek mieszkalny, ul. Chopina 14, nr ew. 3879; pocztek XX wieku,

53. Budynek administracyjny nr 23 w zespole koszar piechoty, 1884 rok, ul. Kociuszki, nr ew. 6784; 54. Koszarowiec nr 24 w zespole koszar piechoty, 1884 rok, ul. Kociuszki, nr ew. 6795; 55. Koszarowiec nr 25 w zespole koszar piechoty, 1884 rok, ul. Kociuszki, nr ew. 6789; 56. Budynek sdu, 1877 rok, ul. Maeckich 1, nr ew. 3901;

32. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Chopina 15, nr ew. brak; 33. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Chopina 19, nr ew. 3880; 34. Budynek mieszkalny, 1902 rok, ul. Chopina 21, nr ew. 3881; 35. Budynek mieszkalny, ul. Chopina 23, nr ew. 3882; 36. Budynek mieszkalny, ul. Czarna 1, nr ew. brak; pocztek XX wieku,

57. Budynek mieszkalny, ul. Maeckich 2, nr ew. 3902; 58. Budynek mieszkalny, ul. Maeckich 2, nr ew. 3903;

okoo

1910

roku,

okoo

lat

1905-1915,

59. Budynek przemysowy, pocztek XX wieku, ul. Mickiewicza 3, nr ew. 3905; pocztek XX wieku, 60. Budynek mieszkalny, 1902 rok, ul. Mickiewicza 9, nr ew. 3906; 61. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Mickiewicza 12, nr ew. brak; 62. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Mickiewicza 13, nr ew. 3907; 63. Budynek mieszkalny, 1896 rok, ul. Mickiewicza 14, nr ew. brak; 64. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Mickiewicza 16, nr ew. brak; 65. Budynek mieszkalny, 1905 rok, ul. Mickiewicza 18, nr ew. 3908; 66. Budynek mieszkalny, ul. Mickiewicza 22, nr ew. brak; 67. Budynek mieszkalny, ul. Mickiewicza 24, nr ew. brak; pocztek XX wieku,

37. Budynek rzeni, 1907 rok, ul. Gdaska 40, nr ew. 6861; 38. Budynek mieszkalny, ul. Grajewska 6, nr ew. brak; pocztek XX wieku,

39. Budynek mieszkalny, 1911 rok, ul. Grajewska 7, nr ew. brak; 40. Budynek szkoy, lata dwudzieste XX wieku, ul. Kajki 2, nr ew. brak; 41. Cmentarz wojenny z okresu I wojny wiatowej, 1914-1915, ul. Kajki, nr ew. 1422; 42. Cmentarz wojenny z okresu I wojny wiatowej, 1914 rok, ul. Kolejowa, nr ew. 1426; 43. Budynek mieszkalny, ul. Kociuszki 4, nr ew. brak; lata 1915-1925,

pocztek

XX

wieku,

44. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Kociuszki 5, nr ew. 3883; 45. Budynek mieszkalny, ul. Kociuszki 6, nr ew. brak; lata 1915-1925,

68. Budynek mieszkalny, 1905 rok, ul. Mickiewicza 26/Orzeszkowej 1, nr ew. 3911; 69. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Mickiewicza 28, nr ew. brak; 70. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Mickiewicza 36, nr ew. brak; 71. Budynek mieszkalny, ul. Orzeszkowej 10, nr ew. 3909; 72. Budynek mieszkalny, ul. Orzeszkowej 14, nr ew. brak; 73. Budynek murowany, ul. Orzeszkowej 22, nr ew. brak; okoo 1910 roku,

46. Budynek mieszkalny, 1912 rok, ul. Kociuszki 7, nr ew. 3885; 47. Budynek mieszkalny, ul. Kociuszki 11, nr ew. 3886; pocztek XX wieku,

48. Budynek mieszkalny, 1903 rok, ul. Kociuszki 13, nr ew. 3887; 49. Budynek gospodarczy nr 1 w zespole koszar piechoty, 1884 rok, ul. Kociuszki, nr ew. 6787; 50. Budynek gospodarczy nr 5 w zespole koszar piechoty, druga poowa XIX wieku, ul. Kociuszki, nr ew. 6788; 51. Warsztat nr 14 w zespole koszar piechoty, 1884 rok, ul. Kociuszki, nr ew. 6785; 52. Koszarowiec nr 21 w zespole koszar piechoty, 1884 rok, ul. Kociuszki 23, nr ew. 6794;

pocztek

XX

wieku,

pocztek

XX

wieku,

74. Budynek mieszkalny, 1910 rok, ul. Orzeszkowej 24, nr ew. 3910; 75. Budynek szkoy, 1905 rok, ul. Pisudskiego 3, nr ew. 3890; 76. Budynek uytecznoci publicznej, 1913 rok, ul. Pisudskiego 4, nr ew. 3891;

77. Budynek mieszkalny, lata dwudzieste XX wieku, ul. Pisudskiego 5, nr ew. 3892; 78. Budynek mieszkalny, okoo lat 1918 - 1919, ul. Pisudskiego 6, nr ew. 3893; 79. Budynek mieszkalny, lata dwudzieste XX wieku, ul. Pisudskiego 10, nr ew. 3894; 80. Przepompownia ciekw, pocztek XX wieku, ul. Puaskiego, nr ew. brak; 81. Budynek mieszkalny, pomidzy latami 1915-1925, ul. Sowackiego 4, nr ew. brak; 82. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Sowackiego 6, nr ew. brak; 83. Budynek mieszkalny, ul. Sowackiego 9, nr ew. brak; lata 1915-1925,

101. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 17, nr ew. brak; 102. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 18, nr ew. brak; 103. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 19, nr ew. brak;

lata

1915-1925,

XIX

wiek,

lata

1915-1925,

104. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 20, nr ew. brak; 105. Budynek mieszkalny, koniec ul. Wojska Polskiego 23, nr ew. brak;

XX

wieku,

XIX

wieku,

106. Budynek mieszkalny, XIX wiek, ul. Wojska Polskiego 25, nr ew. 3915; 107. Budynek mieszkalny, druga poowa XIX wieku, ul. Wojska Polskiego 26, nr ew. brak; 108. Oficyna, XIX wiek, ul. Wojska Polskiego 26, nr ew. brak; 109. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 27, nr ew. brak; 110. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 32, nr ew. brak; lata XIX wiek,

84. Budynek mieszkalny, pomidzy latami 1915-1925, ul. Sowackiego 16, nr ew. brak; 85. Budynek mieszkalny, lata dwudzieste XX wieku, ul. Sowackiego 20, nr ew. brak; 86. Zesp sakralno-mieszkalny, koniec XIX-pocztek XX wieku, ul. Sowackiego 26, nr ew. 3912; 87. Budynek mieszkalny, ul. Wawelska 2, nr ew. 3913; 88. Budynek mieszkalny, ul. Wawelska 4, nr ew. 3914; pocztek XX wieku,

1915-1925,

111. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 33, nr ew. 3921; okoo 1910 roku, 112. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 35, nr ew. brak;

XX

wieku,

XIX

wiek,

89. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Wawelska 6, nr ew. brak; 90. Budynek mieszkalny, lata dwudzieste XX wieku, ul. Wawelska 8, nr ew. brak; 91. Budynek mieszkalny, 1911 rok ?, ul. Wojska Polskiego 1, nr ew. 3915; 92. Budynek mieszkalny, XIX wiek, ul. Wojska Polskiego 3, nr ew. brak; 93. Budynek mieszkalny, lata dwudzieste i trzydzieste XX wieku, ul. Wojska Polskiego 5, nr ew. 3916; 94. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 7, nr ew. 3917; 95. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 9, nr ew. brak; 96. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 10, nr ew. brak; XX wieku,

113. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 37, nr ew. 3922 114. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 38, nr ew. 3923; 115. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 42, nr ew. 3924; 116. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 48, nr ew. brak;

XX

wieku,

XX

wieku,

XX

wieku,

XIX

wiek,

117. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 51, nr ew. 3925; 118. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 52, nr ew. brak;

XX

wieku,

XIX

wiek,

XX

wieku, 119. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 55, nr ew. 3926; 1935 rok,

XX

wieku, 120. Budynek mieszkalny, pomidzy latami 1915-1925, ul. Wojska Polskiego 61, nr ew. brak; 121. Budynek mieszkalny, pomidzy latami 1915-1925, ul. Wojska Polskiego 63, nr ew. brak; 122. Budynek mieszkalny, przeom XIX i XX wieku, ul. Wojska Polskiego 65, nr ew. brak; 123. Budynek mieszkalny, ul. Wojska Polskiego 69, nr ew. 3928; 1925 rok,

97. Budynek mieszkalny, druga poowa XIX wieku, ul. Wojska Polskiego 11, nr ew. brak; 98. Budynek mieszkalny, druga poowa XIX wieku, ul. Wojska Polskiego 13, nr ew. brak; 99. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 14, nr ew. 3918; 100. Budynek mieszkalny, pocztek ul. Wojska Polskiego 16, nr ew. 3920; XX wieku,

XX

wieku,

124. Budynek mieszkalny, pomidzy latami 1915-1925, ul. Wojska Polskiego 75, nr ew. brak; 125. Budynek mieszkalny, okoo XVI wieku, przebudowa w XIX wieku, ul. Zamkowa 3, nr ew. 3930; 126. Dwr w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490; 127. Budynek mieszkalny w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa 7, nr ew. 5490; 128. Budynek gospodarczy w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa 7, nr ew. 5490; 129. Budynek mieszkalny w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa 9, nr ew. 5490; 130. Budynek gospodarczy w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa 9, nr ew. 5490; 131. Budynek mieszkalny w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa 11, nr ew. 5490; 132. Budynek gospodarczy w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa 11, nr ew. 5490; 133. Budynek mieszkalny w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa 12, nr ew. 5490; 134. Brykieciarnia w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490; 135. Cieltnik w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490;

136. Gara w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490; 137. Magazyn nawozw w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490; 138. Magazyn zboowy w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5491; 139. Obora w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5493; 140. Stajnia w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5492; 141. Stodoa w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490; 142. Transformator w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490; 143. warsztat - kunia w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490; 144. Pozostaoci parku w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490; 145. Cmentarz w zespole dworsko-folwarcznym, przeom XIX i XX wieku, ul. Zamkowa, nr ew. 5490; 146. Budynek mieszkalny, ul. eromskiego 2, nr ew. brak; 147. Budynek mieszkalny, ul. eromskiego 2, nr ew. 3933. pocztek XX wieku,

pocztek

XX

wieku,

14. ILUSTRACJE

1. Mapa Powiatu Eckiego. rdo: Program Rewitalizacji Eku, Urzd Miasta w Eku, 2009 r.

2. Rozmieszczenie lasw i jezior w powiecie eckim. rdo: Program Rewitalizacji Eku, Urzd Miasta w Eku, 2009 r.

3. Mapa graniczna z 1541 roku. Ze zbiorw Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz, Berlin (Dahlem).

4. Plan Eku z 1931 r. Ze zbiorw Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw Delegatura w Eku.

5. Widok na Ek z lotu ptaka. rdo. Urzd Miasta Eku. 2007 r.

6. Rozmieszczenie obiektw wpisanych do rejestru zabytkw. rdo: zacznik do decyzji nr A-17/S w sprawie wpisania dobra kultury do rejestru zabytkw z dn. 20.02.1979 r.

7. Widok na koci pod wezwaniem Najwitszego Serca Jezusowego (poprzednio ewangelicki) z 1847 roku. Fot. autor.

8. Widok na zamek prokuratorski pochodzcy z przeomu XIV i XV wieku. Fot. autor.

9. Widok na koci parafialny pod wezwaniem w. Wojciecha 1853 rok. Fot. autor.

10. Widok na most drogowy na jeziorze Eckim 1910 rok. Fot autor.

11. Widok na wiee cinie (Obecnie Muzeum Kropli Wody) 1906 rok. Fot. autor.

12. Widok na Park Miejski (Pooony midzy ulicami Armii Krajowej, 3 Maja, Mickiewicza i Maeckich) pocztek XX wieku. Fot. autor.

13. Widok na budynek Szkoy Artystycznej druga poowa XIX wieku. Fot. autor.

14. Widok na kolejk wskotorowa pocztek XX wieku. rdo: Urzd Miasta Eku

15. Widok ul. Kociuszki. Budynki z drugiej poowy XIX i pocztku XX wieku. Fot. autor.