PROGRAM OCHRONY RODOWISKA DLA MIASTA LUBACZW na lata 2008 - 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 - 2015

SPIS TRECI SPIS TABEL SPIS RYSUNKW SPIS MAP 1. WPROWADZENIE 2. CELE PROGRAMU 3. METODYKA OPRACOWANIA PROGRAMU 4. ZAOENIA I UWARUNKOWANIA REALZACJI PROGRAMU 4.1 Polityka ekologiczna wojewdztwa podkarpackiego 4.2 Tendencje rozwojowe Miasta Lubaczw 4.3 Zmiana warunkw prawnych 4.4 Wyniki raportu z wykonania Programu Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczw 5. OCENA AKTUALNEGO STANU RODOWISKA 5.1 Powietrze atmosferyczne 5.2 Wody powierzchniowe 5.2.1 Zasoby wd i ich wykorzystanie 5.2.2 Jako wd 5.2.3 Gospodarka wodno-ciekowa 5.3. Gleby 5.3.1 Stan gleb 5.3.2 Struktura uytkowania gleb 5.4 Kopaliny 5.4.1 Obszary wystpowania udokumentowanych z kopalin 5.4.2 Ochrona zasobw z kopalin 5.5 Przyroda i ochrona rnorodnoci biologicznej i krajobrazu 5.6 Lasy 5.7. Zanieczyszczenia i zagroenia rodowiska 5.7.1 Haas 5.7.2 Zagroenia naturalne 5.7.3 Odpady

5.7.4 Promieniowanie elektromagnetyczne 5.7.5 Powane awarie 5.7.6 Tereny zdegradowane i zdewastowane 5.7.7 Zanieczyszczenia transgraniczne 5.7.8 Odnawialne rda energii 6. NAKADY INWESTYCYJNE NA OCHRON RODOWISKA W LUBACZOWIE 7. CELE I KIERUNKI DZIAA O CHARAKTERZE SYSTEMOWYM 7.1 Wzmocnienie instytucjonalne 7.2 Stymulowanie innowacji 7.3 Edukacja ekologiczna, dostp do informacji i poszerzenie dialogu spoecznego 7.4 Aspekty ekologiczne w planowaniu przestrzennym 7.5 Aktywizacja rynku na rzecz ochrony rodowiska oraz zarzdzania rodowiskowego. Mechanizmy prawnoekonomiczne i finansowe 8. STRATEGIA DZIAA W ZAKRESIE OCHRONY I POPRAWY STANU RODOWISKA 8.1 Priorytety ekologiczne 8.2 Ochrona i efektywne wykorzystanie zasobw wodnych Priorytet 1 8.2.1 Informacje oglne 8.2.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.2.3 Cele krtkookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.2.4 Rejony koncentracji dziaa 8.2.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony i efektywnoci wykorzystania zasobw wodnych 8.2.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony i efektywnego wykorzystania zasobw wodnych 8.3 Gospodarka odpadami priorytet 2 8.3.1 Informacje oglne 8.3.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.4 Przeciwdziaanie zagroeniom rodowiska priorytet 3 8.4.1 Informacje oglne 8.4.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.4.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji 8.4.4 Rejony koncentracji dziaa 8.4.5 Wskaniki ekologicznym efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie zapobiegania zagroeniom

8.4.6 Dziaania priorytetowe w zakresie zapobiegania zagroeniom rodowiska 8.5 Pozyskiwanie energii ze rde odnawialnych i energooszczdno priorytet 4 8.5.1 Informacje oglne 8.5.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.5.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji 8.5.4 Rejony koncentracji dziaa

8.5.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych 8.5.6 Dziaania priorytetowe w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych 8.6 Ochrona rnorodnoci biologicznej i krajobrazu oraz zrwnowaony rozwj lasw priorytet 5 8.6.1 Informacje oglne 8.6.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.6.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji 8.6.4 Rejony koncentracji dziaa 8.6.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony rnorodnoci biologicznej i krajobrazu oraz zrwnowaonego rozwoju lasw 8.6.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony rnorodnoci biologicznej i krajobrazu oraz zrwnowaonego rozwoju lasw 8.7 Ochrona powietrza atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej priorytet 6 8.7.1 Informacje oglne 8.7.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.7.3 Cele krtkookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.7.4 Rejony koncentracji dziaa 8.7.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu 8.7.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu 8.8 Ochrona powierzchni ziemi i przywrcenie wartoci uytkowej gleb priorytet 7 8.8.1 Informacje oglne 8.8.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.8.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji 8.8.4 Rejony koncentracji dziaa 8.8.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie powierzchni ziemi i przywrcenia wartoci uytkowej gleb 8.8.6 Dziaania priorytetowe w zakresie powierzchni ziemi i przywrcenia wartoci uytkowej gleb 8.9 Ochrona przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym priorytet 8 8.9.1 Informacje oglne 8.9.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.9.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji 8.9.4 Rejony koncentracji dziaa 8.9.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym 8.9.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym 8.10 Ochrona zasobw kopalin priorytet 9 8.10.1 Informacje oglne 8.10.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji 8.10.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji

8.10.4 Rejony koncentracji dziaa 8.10.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony kopalin 8.10.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony kopalin 9. ZARZDZANIE PROGRAMEM 9.1 Struktura zarzdzania programem 9.2 Instrumenty i narzdzia realizacji Programu 9.3 Metody i czstotliwo przeprowadzania analizy realizacji ustale Programu 10. ASPEKTY FINANSOWE REALIZACJI PROGRAMU 10.1 Informacje oglne na temat rde finansowania Programu 10.2 Moliwoci finansowania przedsiwzi przez waniejsze instrumenty finansowe 10.3 Nakady na realizacj Programu 11. INFORMACJA ZGODNIE Z WYMOGAMI USTAWY PRAWO OCHRONY RODOWISKA 12. STRESZCZENIE 13. WYKAZ SKRTW

LITERATURA
SPIS TABEL Tab. 1. Wielko emisji zanieczyszcze ze rde podmiotw gospodarczych na terenie Lubaczowa w 2007 r. w Mg Tab. 2. Wielko emisji przemysowej w 2007 r. w kg Tab. 3. Stan sieci wodocigowej i kanalizacyjnej w Miecie Lubaczw Tab. 4. Gospodarka ciekowa w Lubaczowie Tab. 5. Bilans dla poszczeglnych grup odpadw w 2007 r. na terenie Miasta Lubaczowa 30 Tab. 6. Powstawanie i struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Lubaczowie 32 Tab. 7. Nakady inwestycyjne realizowane przez Miasto Lubaczw w latach 2001 2003 38 Tab. 8. Nakady inwestycyjne na rodki trwae w ochronie rodowiska wg kierunkw inwestowania Tab. 9. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie ochrony i efektywnego wykorzystania zasobw wodnych Tab. 10. Harmonogram realizacji i rdo finansowania dziaa priorytetowych w zakresie ochrony wd i wykorzystania zasobw wodnych Tab. 11. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie zapobiegania zagroeniom ekologicznym Tab. 12. Harmonogram realizacji i rdo finansowania dziaa priorytetowych w zakresie zapobiegania zagroeniom rodowiska Tab. 13. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych Tab. 14. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych Tab. 15. Waniejsze wskaniki w zakresie ochrony rnorodnoci biologicznej i krajobrazu oraz zrwnowaonego rozwoju lasw

Tab. 16. Harmonogram realizacji i rda finansowania dziaa priorytetowych w zakresie rnorodnoci biologicznej i krajobrazowej i zrwnowaonego rozwoju lasw Tab. 17. Waniejsze wskaniki realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu Tab. 18. Harmonogram realizacji i rda finansowania dziaa priorytetowych w zakresie ochrony powietrza Tab. 19. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie ochrony powierzchni ziemi i przywrcenia wartoci uytkowej gleb Tab. 20. Harmonogram realizacji i rda finansowania dziaa priorytetowych w zakresie ochrony powierzchni ziemi i przywrcenia wartoci uytkowej gleb Tab. 21. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie ochrony przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym Tab. 22. Harmonogram realizacji i rda finansowania dziaa priorytetowych w zakresie ochrony przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym Tab. 23. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie ochrony kopalin Tab. 24. NAKADY NA REALIZACJ PROGRAMU OCHRONY RODOWISKA MIASTA LUBACZW Za. tab. Waniejsze zadania realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony rodowiska

SPIS RYSUNKW
Rys. 1. Bilans dla poszczeglnych grup odpadw w 2007 r. na terenie Miasta Lubaczowa w ujciu procentowym Rys. 2. Powstawanie i struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Miecie Lubaczw w ujciu procentowym Rys. 3. Nakady inwestycyjne w Miecie Lubaczw w latach 2004 2007 w ujciu Procentowym Rys. 4. Udzia w rodzajach rodkw na nakady inwestycyjne w Miecie Lubaczw w latach 2004 2007 w ujciu procentowym

SPIS MAP
Mapa. 1. Uwarunkowania fizjograficzne Mapa. 2. Ochrona wd Mapa. 3. Ochrona przed powodzi, ochrona rnorodnoci biologicznej Mapa. 4. Zasoby kopalin, surowce odnawialne Mapa. 5. Ochrona powietrza Mapa. 6.1 Aktualny poziom haasu komunikacyjnego pora dnia Mapa. 6.2 Aktualny poziom haasu komunikacyjnego pora dnia Mapa. 7. Ochrona powierzchni ziemi i przywrcenie wartoci uytkowej gleb

1. WPROWADZENIE Program ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczowa jest wynikiem realizacji obowizku wynikajcego z art. 17 ust. 1 ustawy Prawo Ochrony rodowiska (tekst jednolity Dz. U. Nr 25, poz. 150 z 2008 r.), zwanej w dalszej treci programu ustaw. Program uwzgldnia wymagania wynikajce z polityki ekologicznej Pastwa, a w szczeglnoci:

cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram dziaa proekologicznych, rodki niezbdne do osignicia celw, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i rodki finansowe, poziomy celw dugookresowych.

Niniejszy Program stanowi aktualizacj Programu Ochrony rodowiska dla Gminy Miejskiej Lubaczw przyjtym przez Rad Miasta Lubaczw Uchwa Nr 202/XXVII/2004 z dnia 17 grudnia 2004 r. i zawartej w nim polityki ekologicznej. Program przyjmuje si na okres 4 lat, z perspektyw na kolejne 4 lata. 2. CELE PROGRAMU Nadrzdnym celem Programu Ochrony rodowiska Miasta Lubaczowa na lata 2008 -2011 z uwzgldnieniem lat 2012 2015 zwanego dalej Programem jest wdroenie polityki ekologicznej pastwa i wojewdztwa podkarpackiego. Cel ten zosta okrelony w dokumencie Polityka ekologiczna pastwa na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy na lata 2011 2014, a jego tre brzmi nastpujco: Zapewnienie bezpieczestwa ekologicznego kraju (mieszkacw, zasobw przyrodniczych i infrastruktury spoecznej) i tworzenie podstaw do zrwnowaonego rozwoju spoeczno-gospodarczego. Cele ekologiczne zaoone w Programie bd realizowane poprzez dziaania inwestycyjne i organizacyjne. Zadaniem inwestycji jest ograniczenie zanieczyszcze wprowadzanych do rodowiska przyrodniczego, podniesienie jakoci ycia mieszkacw Miasta, tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze zwizanym z gospodark komunaln, zwikszenie konkurencyjnoci gospodarki Miasta. Dziaania organizacyjne pozwol na rozwj struktur i narzdzi zarzdzania rodowiskiem oraz monitoringu rodowiska. Zawarte w Programie dziaania s skierowane do wszystkich podmiotw, ktre maj prawno-finansowe moliwoci ich podejmowania. Program jest dokumentem strategicznym, ktry: integruje wszystkie dziaania zmierzajce do zachowania i poprawy stanu rodowiska Miasta Lubaczw, moe stanowi podstaw wyboru priorytetw w tworzeniu programu inwestycyjnego Miasta w zakresie ochrony rodowiska, finansowanego ze rodkw wasnych oraz funduszy strukturalnych, uwzgldnia cele strategiczne polityki wojewdztwa podkarpackiego i powiatu lubaczowskiego w zakresie ochrony rodowiska.

Integraln czci Programu ochrony rodowiska Miasta Lubaczowa na lata 2008 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 -2015 jest Plan gospodarki odpadami dla Miasta Lubaczowa na lata 2008 2011 z perspektyw na lata 2012 2015 oraz prognoza oddziaywania na rodowisko tych dokumentw. 3. METODYKA OPRACOWANIA PROGRAMU Cele i dziaania zawarte w Programie s kontynuacj polityki ekologicznej Miasta, realizowanej na podstawie Programu Ochrony rodowiska Miasta Lubaczowa przyjtym przez Rad Miasta Lubaczw Uchwa Nr 202/XXVII/2004 z dnia 17 grudnia 2004 r. Cele, kierunki i priorytety dziaa w strategii Miasta na rzecz ochrony, poprawy i racjonalnego korzystania ze rodowiska zostay okrelone w oparciu o analiz takich elementw jak: polityka ekologiczna wojewdztwa podkarpackiego i powiatu lubaczowskiego, zasoby rodowiska w Miecie, moliwoci finansowe realizacji przedsiwzi, ocena stanu rodowiska w Miecie, powiatowe oraz gminne dokumenty strategiczne (strategie, programy, plany), ustalajce kierunki rozwoju spoeczno-gospodarczego, w tym wynikajce z integracji z Uni Europejsk, wnioski zebrane na etapie opracowywania Programu, wyniki sprawozdania z realizacji Programu Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczowa z 2006 r. Diagnoza stanu rodowiska obejmuje takie zagadnienia jak: aktualny stan rodowiska w oparciu o badania monitoringowe,

identyfikacja problemw moliwych do rozwizania na poziomie Miasta, w tym m.in. gospodarka odpadami, ochrona wd, analiza kierunkw rozwojowych Miasta i ich wpywu na rodowisko. W stosunku do pierwszej wersji Programu wprowadzono zmiany polegajce na:

dostosowano hierarchi zakadanych celw do ustale dokumentw sporzdzanych na szczeblu wojewdzkim i powiatowym, zmieniono mierniki (wskaniki) realizacji programu.

Podstawowym zaoeniem Programu jest, aby informacje w nim zawarte byy atwe do zweryfikowania i pochodziy z oglnie dostpnych rde. Informacje o stanie rodowiska oparto na wynikach bada Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska w Rzeszowie, Urzdu Statystycznego w Rzeszowie oraz ewidencjach prowadzonych przez podmioty z terenu Miasta korzystajce ze rodowiska. Projekt Programu zgodnie z art. 17 ust. 4 oraz art. 34 ustawy Prawo ochrony rodowiska zosta poddany konsultacjom spoecznym. W Programie uwzgldnione zostay ustalenia zawarte w prognozie oddziaywania dokumentu na rodowisko oraz opinia Zarzdu Powiatu Lubaczowskiego. Projekt Programu: 1. uzyska uchwa Zarzdu Powiatu Lubaczowskiego Nr 45/276/08 z dnia 28 padziernika 2008 roku

2. zosta udostpniony do konsultacji spoecznych do dnia 30 wrzenia 2008 r. zapewniono moliwo skadania wnioskw i uwag do projektu Programu uwagi i wnioski nie wpyny 4. ZAOENIA I UWARUNKOWANIA REALIZACJI PROGRAMU 4.1 Polityka ekologiczna wojewdztwa podkarpackiego Polityka ekologiczna wojewdztwa podkarpackiego wynika z dokumentw przyjtych na szczeblu krajowym dotyczcych polityki ekologicznej pastwa, ktrych nadrzdnym celem jest zapewnienie bezpieczestwa ekologicznego kraju (mieszkacw, zasobw przyrody i infrastruktury spoecznej) i tworzenie podstaw do zrwnowaonego rozwoju spoeczno-gospodarczego. Podstaw polityki ekologicznej wojewdztwa podkarpackiego oraz powiatu lubaczowskiego przyjt w dokumentach wojewdzkich, tj. Programie Ochrony rodowiska Wojewdztwa Podkarpackiego na lata 2008 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 2015 oraz Strategii Rozwoju Powiatu Lubaczowskiego jest zrwnowaony rozwj gospodarczy. Dziaania i przedsiwzicia w zakresie ochrony rodowiska w Miecie Lubaczw od wielu lat zmierzaj do: 1) 2) poprawy jakoci wszystkich elementw rodowiska, osignicie bezpieczestwa ekologicznego, w tym zapewnienie odpowiedniej iloci zasobw wodnych na potrzeby ludnoci i gospodarki Miasta oraz ograniczanie szkodliwych czynnikw wpywajcych na zdrowie i rodowisko, utrzymanie i zwikszenie stabilnoci ekosystemw, rozwj gospodarczy Miasta w oparciu o zasoby naturalne i kulturowe Miasta i regionu, zapewnienie dostpu spoeczestwa do informacji o rodowisku, udzia w podejmowaniu decyzji dotyczcych rodowiska, zapewnienie zgodnoci polityki ekologicznej z kierunkami i zakresem dziaa wynikajcych z polityki ekologicznej w ramach Unii Europejskiej.

3) 4) 5)

6)

Prowadzony coroczny monitoring jakoci rodowiska w ramach wojewdztwa podkarpackiego wskazuje na systematyczn popraw jakoci takich elementw rodowiska w rejonie Miasta Lubaczowa, jak: powietrze w wybranych wskanikach, gleby. Aktualny stan jakoci rodowiska wskazuje, e nadal wymagaj rozwizania nastpujce problemy w Miecie Lubaczw: niezadowalajca jako wd pyncych poniej Miasta, niezadowalajca gospodarka odpadami, zagroenia zwizane z transportem, gwnie haas i wibracje, zachowanie istniejcych walorw przyrodniczych i ich racjonalne wykorzystanie,

bardzo niski udzia produkcji energii ze rde odnawialnych, konflikty na styku ochrona przyrody a rozwj inwestycyjny, zwaszcza w sytuacji ograniczonych nakadw na ochron przyrody. 4.2 Tendencje rozwojowe Miasta Lubaczw

Miasto Lubaczw jest sabo zurbanizowane. Obszar Miasta zajmuje powierzchni 25,74 km2, co stanowi okoo 2% powierzchni powiatu lubaczowskiego. Gmina miejska Lubaczw graniczy z gmin wiejsk Lubaczw od strony pnocnej, wschodniej i poudniowej, od zachodu z gmin Oleszyce i od pnocy na wskim odcinku z gmin Cieszanw. Miasto Lubaczw na koniec 2007 roku liczyo 12 611 mieszkacw, co stanowi 22,1% ludnoci powiatu lubaczowskiego i 0,6% ludnoci woj. podkarpackiego. W roku 2007 liczba ludnoci zmniejszya si o 632 osoby w porwnaniu z rokiem 2003. Na przestrzeni ostatniego dziesiciolecia obserwuje si systematyczny spadek ludnoci spowodowany ujemnym saldem migracji. rednia gsto zaludnienia na 1 km wynosi 489,94 osoby i jest najwysz w caym powiecie lubaczowskim. Prognozuje si, e w 2015 r. liczba ludnoci Miasta spadnie do 12 100 osb, tj. do 21,6% ludnoci powiatu lubaczowskiego. Kondycja zdrowotna mieszkacw Miasta jest do dobra i nie odbiega od redniej wojewdzkiej. Analiza poziomu rozwoju spoeczno-gospodarczego wykazaa, e Miasto Lubaczw charakteryzuje: redni niski dochd na mieszkaca, poniej redniej wojewdzkiej i powiatowej, niska wydajno pracy, bardzo duy udzia drobnych podmiotw gospodarczych, przy braku duych podmiotw przemysowych, duy udzia infrastruktury technicznej i komunikacyjnej w zym stanie, niski poziom zabezpieczenia przeciwpowodziowego.

Rozwj i konkurencyjno Miasta Lubaczw opiera si bdzie o sektor usug oraz dalszy rozwj maych i rednich przedsibiorstw. Suy temu bd dziaania w sferze infrastruktury poprawa jakoci wody na potrzeby ludnoci, modernizacja tras komunikacyjnych, budowa orodkw sportowo-rekreacyjnych. Strategicznym, nadrzdnym, wieloletnim dokumentem rozwoju spoeczno-gospodarczego kraju, stanowicym podstaw dla strategii i programw samorzdowych jest Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007 2015. Okrelony w niej kierunek polityki regionalnej dla wojewdztwa podkarpackiego obejmuje m.in. Polityka regionalna bdzie take podtrzymywaa wspprac transgraniczn. Wspierana bdzie rozbudowa istniejcych oraz budowa nowych przej granicznych z Ukrain oraz budowa centrw logistycznych w oparciu o istniejce ukady komunikacyjne. Specyfika Podkarpacia wymaga wzmocnienia maych miast, ktre bd stanowi lokalne centra rozwoju, przede wszystkim w zakresie rnego rodzaju usug. Istotn kwesti bdzie rwnie budowa systemu ochrony przeciwpowodziowej. Wybrane kierunki ustalone dla wojewdztwa podkarpackiego bd realizowane w granicach Miasta Lubaczw w zakresie rozwoju maych miast. Zadania wynikajce z dokumentw krajowych, wojewdzkich i powiatowych zostay uwzgldnione w Programie Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczw na lata 2008 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 - 2015 4.3 Zmiana warunkw prawnych W okresie od uchwalenia Programu Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczw nastpio dalsze dostosowanie obowizujcych przepisw prawnych, krajowych do wymogw unijnych, zwaszcza w dziedzinie ochrony rodowiska. Stan prawny ustala m.in. zakres dziaa na rzecz rodowiska przyrodniczego oraz kompetencje jednostek administracyjnych realizujcych te zadania. Z dniem 1 stycznia 2008 roku kompetencje wojewody wynikajce z ustawy prawo ochrony rodowiska przeszy do kompetencji marszaka wojewdztwa. Zmiany nie objy szczebla administracji gminnej. 4.4 Wyniki raportu z wykonania Programu Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczw Z wykonania Programu wynika, e realizacja zada w nim zawartych winna by kontynuowana, ze wzgldu na zaoone dugookresowe cele oraz zmian uwarunkowa prawnych (zmiana dokumentw polityki ekologicznej pastwa i wojewdztwa podkarpackiego, zmiana przepisw prawnych, nowy okres finansowania inwestycji dotowanych z Unii Europejskiej).

Prowadzona obecnie aktualizacja ma rwnie na celu korekt czci miernikw realizacji celw zaoonych w Programie. Cz z tych miernikw jest uzyskana z Urzdu Statystycznego w Rzeszowie, Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska w Rzeszowie, a cz bezporednio od podmiotw korzystajcych ze rodowiska. 5. OCENA AKTUALNEGO STANU RODOWISKA 5.1 Powietrze atmosferyczne Powiat lubaczowski naley do jednego z najbardziej czystych rejonw w wojewdztwie podkarpackim. Gwnymi rdami zanieczyszcze powietrza s procesy energetycznego spalania paliw i komunikacja. Najwikszy udzia w emisji zanieczyszcze ma sektor komunalno-bytowy. Emisja zanieczyszcze specyficznych, jest niewielka i zwizana gwnie z rozwojem motoryzacji oraz zakadami przemysowymi o znaczeniu ponadlokalnym. W tabeli niej zestawia si emisj zanieczyszcze gazowych w Lubaczowie w 2007 r. uzyskan bezporednio od podmiotw gospodarczych [Mg].

Tabela 1. Wielko emisji zanieczyszcze ze rde podmiotw gospodarczych na terenie Lubaczowa w 2007 r. w Mg

Obszar Miasto Lubaczw Paleniska domowe mieszkacw Razem:

Ogem 120,43 1125,46 1 245,9

SO2 22,7 140,8 163,5

NO2 4,37 9,5 13,87

CO 82,3 825,0 907,3

Inne 0,26 36,16 36,39

Pyy ogem 10,8 114,0 124,8

W porwnaniu z rokiem 2003 nastpi spadek emisji zanieczyszcze pochodzcej od pomiotw gospodarczych gwnie ze wzgldu na zmian paliwa w rdach energetycznych Spdzielni Mieszkaniowej z wgla kamiennego na gaz ziemny oraz likwidacj Spdzielni Mleczarskiej. Ogem spadek wynosi ok. 80 Mg rocznie zanieczyszcze gazowych i pyowych. Nie nastpia zmiana w wielkoci emisji ze rde domowych. W emisji zanieczyszcze gazowych najwikszy udzia, bo a 79,0% mia tlenek wgla, za najmniejszy tlenki azotu 1,4%. Z danych zawartych w tabeli wynika, e gwnym rdem zanieczyszczenia powietrza jest niska emisja z palenisk domowych. Emisja przemysowa na terenie Miasta Lubaczowa jest pomijalnie maa. Jej rdem jest HSW Zakad Maszyn Budowlanych Sp. z o.o. z procesw lakierowania, Zakad Wyrobw Galanteryjnych oraz INWASTOL Zakad Pracy Chronionej Adam Grzebyk. W tabeli niej zestawia si wielko emisji z podanych rde.

Tabela 2. Wielko emisji przemysowej w 2007 r. w kg

Rodzaj substancji zanieczyszczajcej Alkohol butylowy Etoksyetanol Benzyna Chlorowodr Cyjanowodr Farbasol Ksylen Octan butylu Octan etylu Toluen Ilo roczna w kg 40,5 33,8 32,8 302,0 6,0 3,8 200,5 28,8 0,5 10,3

Z danych zawartych w tabeli wynika, e emisja zanieczyszcze specyficznych z procesw przemysowych jest stosunkowo maa.

W ocenie oglnej Miasto nie posiada znaczcych rde emisji zanieczyszcze do powietrza. Gwny udzia ma emisja z niskich kominw gospodarstw domowych. Decydujcym rdem emisji zanieczyszcze jest energetyczne spalanie paliw staych z przewag wgla kamiennego, w mniejszych ilociach spalany jest koks i drewno. Ocena jakoci powietrza na terenie caego kraju dokonywana jest w ramach monitoringu pastwowego. Wyniki oceny stanu jakoci powietrza w ostatnich latach na terenie obszaru wojewdztwa podkarpackiego, obejmujce rwnie Miasto Lubaczw, s przedstawiane w opracowaniach Wojewdzkiego Inspektora Ochrony rodowiska w Rzeszowie - Wydzia Monitoringu rodowiska pn. Ocena roczna jakoci powietrza w wojewdztwie podkarpackim. Wartoci ste redniorocznych na terenie Miasta Lubaczw w 2007 r. przedstawione w w/w opracowaniu nie przekraczaj: dla dwutlenku siarki dla dwutlenku azotu dla pyu zawieszonego PM-10 dla bezno(a)pirenu 5,0 5,5 g/m3 20 - 24 g/m3 12 - 14 g/m3 1 1,2 g/m3

Opracowanie zawiera rwnie wyniki klasyfikacji stref w poszczeglnych rodzajach zanieczyszcze ze wzgldu na ochron zdrowia, jak rwnie ze wzgldu na ochron rolin. Miasto Lubaczw znajduje si w strefie jarosawskolubaczowskiej. Wyniki klasyfikacji ze wzgldu na ochron zdrowia Dwutlenek siarki Na terenie Lubaczowa w strefie jarosawsko-lubaczowskiej jak i w caym wojewdztwie podkarpackim w 2007 roku nie stwierdzono przekrocze ste 24-godzinnych, ani ste redniorocznych SO2. Wobec powyszego pod wzgldem zanieczyszczenia dwutlenkiem siarki dla kryterium ochrony zdrowia, strefa jarosawsko-lubaczowska, w ktrej pooony jest Lubaczw zostaa zakwalifikowana do klasy A. Dwutlenek azotu Na podstawie analiz wynikw pomiarw za 2007 rok nie stwierdzono adnych przekrocze ste 24godzinnych dwutlenku azotu na terenie wojewdztwa podkarpackiego. Wobec powyszego pod wzgldem zanieczyszczenia dwutlenkiem azotu dla kryterium ochrony zdrowia, strefa jarosawsko-lubaczowska, w ktrej ley Lubaczw zostaa zakwalifikowana do klasy A. Py zawieszony PM10 Na podstawie wynikw pomiarw uzyskanych z wybranych stacji pomiaru pyu za 2007 rok, sporzdzono map z rozkadem ste pyu na terenie wojewdztwa podkarpackiego. rednioroczne stenia pyu w Lubaczowie nie przekraczaj wartoci 14 g/m3. Wobec powyszego pod wzgldem zanieczyszczenia pyem PM10 dla kryterium ochrony zdrowia, strefa jarosawsko-lubaczowska w ktrej pooony jest Lubaczw zostaa zakwalifikowana do klasy A. Benzen Wyniki ste benzenu uzyskano gwnie z pomiarw pasywnych. Na terenie Lubaczowa nalecego do strefy jarosawsko-lubaczowskiej oszacowane stenie w roku kalendarzowym dla benzenu wynosi do 1,2 g/m. Wobec powyszego pod wzgldem zanieczyszczenia benzenem dla kryterium ochrony zdrowia, strefa jarosawsko-lubaczowska, w ktrej jest pooone Miasto Lubaczw zostaa zakwalifikowana do klasy A. Ow Na podstawie pomiarw okresowych w pyle zawieszonym na stacjach pomiarowych oszacowano stenia oowiu w powietrzu na terenie wojewdztwa podkarpackiego jako bardzo niskie. Wobec powyszego pod wzgldem zanieczyszczenia oowiem dla kryterium ochrony zdrowia, strefa jarosawsko-lubaczowska zostaa zakwalifikowana do klasy A. Tlenek wgla

Na podstawie tych pomiarw wszystkie strefy w wojewdztwie podkarpackim w tym strefa jarosawskolubaczowska, w ktrej ley Miasto Lubaczw zostay zakwalifikowane pod wzgldem zanieczyszczenia tlenkiem wgla dla kryterium ochrony zdrowia do klasy A. Metale cikie i benzen Na podstawie analizy ste metali cikich (kadm, ow, nikiel, arsen) i benzenu wszystkie strefy w wojewdztwie podkarpackim w tym strefa jarosawsko-lubaczowska zostay zakwalifikowane pod wzgldem zanieczyszczenia metalami cikimi i benzenem dla kryterium ochrony zdrowia do klasy A. Wyniki klasyfikacji ze wzgldu na ochron rolin Dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, ozon Stenia rednioroczne SO2, NO2 i ozonu ze wzgldu na kryteria oceny ustanowione w celu ochrony rolin na terenie wojewdztwa podkarpackiego w 2007 roku byy nisze do wartoci ste dopuszczalnych. Wobec powyszego pod wzgldem zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki, dwutlenkiem azotu i ozonem dla kryterium ochrony rolin, strefa jarosawsko-lubaczowska, na ktrej jest pooone Miasto Lubaczw zostaa zakwalifikowana do klasy A. Miasto Lubaczw wchodzce w skad strefy jarosawsko-lubaczowskiej w kwalifikacji stref zarwno ze wzgldu na kryterium ochrony zdrowia i kryterium ochrony rolin znajduje si w strefie A, w ktrej obowizuj najwysze wymogi dla jakoci powietrza. W strefie tej nie wystpuj przekroczenia wartoci dopuszczalnej standardw jakoci powietrza dla ustalonych kryteriw. Strefa klasy A uznana jej za najczystsz, gdzie najwysze stenia zanieczyszcze nie przekraczaj dolnego progu oszacowania. Na przestrzeni ostatnich kilku lat stan jakoci powietrza utrzymuje si w podanych granicach. Na jako ycia mieszkacw Miasta, coraz bardziej znaczco wpyw zaczyna wywiera emisja komunikacyjna. Brak punktu pomiarowego nie powala na jednoznaczne okrelenie skali zjawiska. Ocen jakoci powietrza wg stanu na rok 2007 obrazuje Mapa nr 5. Ochrona powietrza wynika z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska oraz przepisw wykonawczych do ustawy, uwzgldniajcych praktycznie wszystkie obowizujce dyrektywy Unii Europejskiej w tym zakresie. Przeciwdziaanie zanieczyszczeniom powietrza polega na zapobieganiu lub ograniczaniu zanieczyszcze wprowadzanych do powietrza. Z dokumentu podstawowego okrelajcego wymagania dotyczce oceny i zarzdzania jakoci powietrza w krajach Unii Europejskiej - dyrektywy 96/62/WE z dnia 27 wrzenia 1996 r. w sprawie oceny i zarzdzania jakoci otaczajcego powietrza, zwan dyrektyw ramow oraz 3 dyrektywami zwizanymi z ni, a dotyczcych wybranych zanieczyszcze wynika, e celem dziaa z tego zakresu jest m.in.: utrzymanie jakoci powietrza na obszarach, gdzie jest ona wystarczajca.

W oparciu o cytowane dyrektywy, rozpoczto badania: arsenu, kadmu, rtci, niklu i wielopiercieniowych wglowodorw aromatycznych (WWA) w pyle PM10. Wstpna ocena za 2007 r. ste metali cikich w powietrzu w strefie jarosawsko-lubaczowskiej nie wykazaa przekrocze tych metali. Planowane jest dalsze poszerzenie obowizku pomiarw i ocen o py PM2,5. W zwizku z wejciem w ycie w kocem sierpnia 2007 r. ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony rodowiska oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 587 z 2007 r.) zostay wprowadzone m.in. zmiany w zakresie jakoci powietrza i klasyfikacji stref. Zmiany obejmuj przede wszystkim wprowadzenie dla niektrych substancji poziomw dopuszczalnych (standardw jakoci powietrza), poziomw docelowych i poziomw celu dugoterminowego, oraz metody i zakres dokonywania ocen jakoci powietrza. Wymienione uregulowania zostay wprowadzone w przepisach wykonawczych do cytowanej ustawy. Miasto Lubaczw w minimalnym stopniu uczestniczyo w ograniczeniu emisji gazw cieplarnianych (CO2, metanu, N2O, HFCs, PFCs, SF6) ze wzgldu na zmian paliwa przez Spdzielni Mieszkaniow. Oszacowano ograniczenie tych gazw granicach 1014,4 Mg w roku 2007 w porwnaniu z rokiem 2003. Na terenie Miasta brak jest duych instalacji objtych krajowym systemem handlu uprawnieniami do emisji gzw cieplarnianych oraz duych rde spalania paliw. Miasto Lubaczw, jak i wojewdztwo podkarpackie jest zobowizane do wczenia si w wypenianie krajowych celw polityki klimatycznej, gwnie przez rozwj odnawialnych rde energii i wzrostu efektywnoci ich wykorzystania. Z Konwencji wiedeskiej i Protokou montrealskiego oraz przepisw ustawy z dnia 27 kwietnia 2004 r. o substancjach zubaajcych warstw ozonow, wynikaj obowizki dotyczce substancji stosowanych w instalacjach i urzdzeniach chodniczych i klimatyzacyjnych. Przestrzeganie obowizkw z tego zakresu znajduje si w kompetencji organw kontroli rodowiska (WIO).

5.2 Wody powierzchniowe 5.2.1 Zasoby wd i ich wykorzystanie Zasoby wd powierzchniowych Miasto Lubaczw ley w dorzeczu Sanu, ktrego dopywami s rzeki przepywajce przez Miasto: Lubaczwka i jej prawobrzeny dopyw Sootwa. Administratorem rzek jest Podkarpacki Zarzd Melioracji i Urzdze Wodnych w Rzeszowie. Rejon Miasta Lubaczowa charakteryzuje si brakiem wikszych zbiornikw wd stojcych. Wielko zasobw wd powierzchniowych jest niestabilna, problemem jest te ich dyspozycyjno wynikajca ze zrnicowania warunkw hydrologicznych w poszczeglnych latach i duej zmiennoci w czasie. W cigu roku maksymalny odpyw w rzekach wystpuje w miesicach marzec-kwiecie, minimalny we wrzeniu. Wezbrania s wynikiem roztopw lub intensywnych opadw. Wezbrania opadowe cechuje wysza kulminacja fali powodziowej oraz krtszy czas jej trwania, a wezbrania roztopowe odwrotnie: s dusze lecz o niszej fali powodziowej. Miasto nie wykorzystuje zasobw wd powierzchniowych do zaopatrzenia ludnoci w wod, podmioty gospodarcze rwnie nie pobieraj wody powierzchniowej. Zasoby wodne rzeki Lubaczwki w profilu wodowskazowym poniej Miasta Lubaczw wynosz 109,4 mln m3/rok. Zasoby wd podziemnych Zasoby eksploatacyjne wd podziemnych moliwe do wykorzystania dla celw gospodarczych i majce najwiksze znaczenie zwizane s z wielkimi jednostkami geologicznymi, stanowicymi jednoczenie regiony hydrologiczne. Wikszo zasobw wodnych znajduje si w Gwnych Zbiornikach Wd Podziemnych (GZWP), ktre powinny by objte najwysz form ochrony (ONO) lub wysok ochron (OWO). Udokumentowane zasoby wd podziemnych Miasta Lubaczowa zwizane s z GZWP nr 428 Dolina Kopalna Bigoraj Lubaczw o powierzchni 290 km2 w granicach wojewdztwa podkarpackiego i zasobach szacowanych na 76,2 tys. m3/d w utworach czwartorzdowych, z warstw wodonon na gbokoci 10 - 65m. Miasto Lubaczw pooone jest w znacznej czci w granicach GZWP nr 428 na pow. ok. 7,5 km2 (29,1% powierzchni Miasta), a wraz ze stref ochronn ok. 85% powierzchni Miasta. W granicach zbiornika wystpuj dwa poziomy wodonone: I. na gbokoci 1 2m od powierzchni terenu o swobodnym zwierciadle wody,

II. na gbokoci 10m od powierzchni terenu o napitym zwierciadle wody, ktre stabilizuje si na poziomie zwierciada I poziomu wodononego, czyli 1 2m od powierzchni terenu. Zbiornik ten obejmuje oprcz Miasta Lubaczw, gminy: Cieszanw, Stary Dzikw i Oleszyce. Wykorzystanie zasobw wodnych Gwnym rdem zaopatrzenia w wod s wody podziemne, Miasto Lubaczw nie pobiera wd powierzchniowych do celw pitnych i gospodarczych. Ogem w 2007 r. na potrzeby mieszkacw i podmiotw gospodarczych pobrano 733,24 tys. m3 wody, co stanowi 1,6% poboru wody w wojewdztwie podkarpackim. W porwnaniu z okresem wczeniejszym nastpi spadek zuycia wody w granicach 16,2 tys. m3 w cigu roku, czyli o ok. 2,2%. Udzia przemysu w poborze wody stanowi ok. 0,5%, natomiast 99,5% wody zuywane jest na cele bytowe ludnoci. Jako wody o parametrach pitnych bdzie w peni zapewniona po zakoczeniu modernizacji stacji uzdatniania wody. Wskanik poboru wody w 2007 r. wynis 0,159 m3/mieszkaca/rok i wykazuje wzrost w porwnaniu z rokiem 2003, w ktrym wskanik ten wynosi 0,155 m3/mieszk./rok, rocznie wskanik ksztatuje si nastpujco: 58,14 m3/mieszk./rok w 2007 r. i 56,6 m3/mieszk./rok w 2003 r. 5.2.2 Jako wd Wody powierzchniowe Jako wd powierzchniowych jest kontrolowana w ramach pastwowego monitoringu przez Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Rzeszowie, zgodnie z Programem Pastwowego Monitoringu rodowiska na rok 2007. Badania prowadzono wg zasad ustalonych w Ramowej Dyrektywie Wodnej 2000/60/WE. Jako wd powierzchniowych jest ocenia w piciu klasach czystoci.

W 2007 roku jako wd Lubaczwki kontrolowana bya na odcinku od granicy z Ukrain do ujcia rzeki San w dwch przekrojach: przy granicy w m. Budomierzu oraz poniej Lubaczowa w miejscowoci Szczutkw. Na podstawie uzyskanych wynikw stwierdzono, e rzeka Lubaczwka wprowadza na teren Polski, czyli powyej Miasta Lubaczowa wody III klasy czystoci wg klasyfikacji oglnej, a poniej Miasta wody rzeki odpowiaday IV klasie czystoci w klasyfikacji oglnej. Wskanikami decydujcymi o jakoci wody bya bakteriologia oraz barwa i zapach. W porwnaniu z rokiem wczeniejszym nie nastpiy zmiany w jakoci wody w granicach Miasta Lubaczw. Na jako wody w przekroju badanym poniej Miasta Lubaczowa wpyw maj rwnie wody dopyww rzek: Sootwy i Przerwy. Rodzaj wskanikw decydujcych o jakoci wody rzeki Lubaczwki wskazuje na wpyw rde zwizanych z bytowaniem ludnoci. Badania wd prowadzone pod ktem przydatnoci bytowania w nich ryb wykazay nie przydatno wd Lubaczwki do tego celu na odcinku od granicy Pastwa do punktu kontrolnego poniej Miasta Lubaczw. Wskanikami dyskwalifikujcymi wody rzeki byy zwizki azotu i fosforu, ktrych rdem s rwnie m.in. spywy z pl uprawnych. Wody podziemne Jako wd podziemnych kontrolowana jest w ramach sieci krajowej monitoringu Przez Pastwowy Instytut Geologiczny. Zadaniem sieci jest staa kontrola jakoci wd podziemnych we wszystkich poziomach uytkowania. Na terenie Miasta brak jest punktu kontrolnego w ramach tej sieci bada. Krajowy monitoring jakoci wd podziemnych nie uwzgldnia stanowiska kontrolnego w granicach GZWP Nr 428, std brak aktualnych danych o ich jakoci. Wg wczeniejszych bada jako wd zbiornika generalnie speniaa wymogi I i II klasy jakoci. W rejonie Lubaczowa w wodzie podziemnej wystpuj przekroczenia w azotanach i azotynach, ktre wskazuj na lokalne antropogeniczne rda ich zanieczyszczenia. W ocenie WIO podwyszona zawarto zwizkw azotowych w wodzie podziemnej zwizana jest z terenami zabudowanymi i wadliw infrastruktur wodno-kanalizacyjn. Monitoring w rejonie skadowiska odpadw komunalnych nie wykazuje przekrocze w wodach podziemnych badanych wskanikw. 5.2.3 Gospodarka wodno- ciekowa Gospodarka ciekowa Gwnymi rdami zanieczyszczenia wd powierzchniowych o wyranie antropogenicznym charakterze s cieki komunalne i przemysowe. Znaczcy wpyw maj rwnie spywy powierzchniowe, szczeglnie z terenw stanowicych grunty orne. Wedug danych uytkownika oczyszczalni ciekw w Lubaczowie, emisja ciekw komunalnych i przemysowych do wd powierzchniowych w 2007 r. wyniosa 675,38 dam3, w tym cieki komunalne 450,0 dam. Miasto, jak rwnie zakady przemysowe nie odprowadzaj nieoczyszczonych ciekw do wd powierzchniowych. W porwnaniu z rokiem 2003 nastpi spadek iloci odprowadzanych ciekw o 74,0 dam3 rocznie, w tym komunalnych o 25,6 dam3. Spadek iloci odprowadzanych ciekw jest wynikiem oszczdnoci w zuyciu wody, mimo kolejnych przycze do oczyszczalni domostw z Miasta, jak rwnie z gminy Lubaczw.

Tabela 3. Stan sieci wodocigowej i kanalizacyjnej w Miecie Lubaczw

Sie w km Miasto m. Lubaczw wodocigowa 38,1 kanalizacyjna 53,1 Stopie zwodocigowania [%] 99,9 Stopie skanalizowania [%] 75,0

Stan techniczny mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ciekw m. Lubaczowa jest bardzo dobry i nie wymaga modernizacji. Problemem jest w dalszym cigu brak magistrali przesyowych uniemoliwiajcych doprowadzanie wszystkich ciekw do oczyszczalni.

Tabela 4. Gospodarka ciekowa w Lubaczowie

Oczyszczalnia ciekw

Typ Mechanicznobiologiczna

Max. przepustowo w m/d 2 660

Stan Techniczny bardzo dobry

Ilo odprowadzanych ciekw w m3/d 2009,0

Liczba obsugiwanych domostw 900

Do kanalizacji w Miecie jest wczonych ok. 75% mieszkacw. Prowadzone w ostatnim okresie dziaania inwestycyjne polegajce na budowie kolejnych odcinkw kanalizacji komunalnej bd kontynuowane. Aktualny stan gospodarki wodno-ciekowej zawiera Mapa Nr 2 5.3 Gleby 5.3.1 Stan gleb W oparciu o wyniki monitoringu krajowego gleb, WIO w Rzeszowie dokona oceny jakoci gleb w wojewdztwie podkarpackim w latach 1995 2005. Badania obejmoway rne cechy gleb uytkowanych rolniczo, a zwaszcza waciwoci chemicznych oraz ich zmian. W powiecie lubaczowskim brak jest punktu bada gleb, najbliszy punkt jest zlokalizowany w miejscowoci Zapaw, powiat jarosawski. W rejonie Lubaczowa wystpuj gleby zaliczane do II-VI klasy bonitacyjnej i s to gleby brunatne wytworzone z piaskw przewarstwionych mukami lessowymi oraz pseudobielicowe i bielicowe wytworzone z utworw pyowych. Gleby klas II-III zajmuj powierzchni 864 ha i stanowi 47,3% oglnej powierzchni. Gleby klasy IV zajmuj 636 ha (34,8%), za gleby klasy V-VI - 325 ha (17,9%). Gleby pochodzenia organicznego, do ktrych nale torfy i mursze ze wzgldu na ich ustawow ochron nie mog by przeznaczane na cele niezwizane z rolnictwem. Rwnie ochrony wymagaj gleby klas II III pochodzenia organicznego, ktre w granicach Miasta zajmuj ok. 45% uytkw rolnych. Stan gleb Miasta jest na og dobry. Badania monitoringowe wykazay lekko kwany odczyn gleb w granicach powiatu lubaczowskiego i dlatego wskazane jest ich wapnowanie. Nie stwierdzono nadmiernego zasolenia gleb, ani zanieczyszczenia metalami cikimi (kadm, mied, nikiel, ow, cynk). Badania zawartoci siarki siarczanowej oraz wglowodorw aromatycznych (WWA) rwnie nie wykazay zanieczyszczenia tymi zwizkami. Warto uytkowa gruntw ornych na terenie Miasta Lubaczowa zostaje obniona przez wystpujc erozj wodno powierzchniow. Ze wzgldu na warunki fizjograficzne, a zwaszcza powierzchni w miar wyrwnan, na terenie m. Lubaczowa nasilenie procesw denudacyjnych (spukiwanie i erozja liniowa) jest niewielkie, dlatego ilo gleb ulegajcych erozji jest nieznaczna. Osuwiska w granicach Miasta nie wystpuj. Zanieczyszczenia gleb w granicach Miasta Lubaczowa maj charakter punktowy, emisja z wikszych zakadw przemysowych oraz liniowy - wzdu szlakw komunikacyjnych. 5.3.2 Struktura uytkowania gleb Wedug danych WUS w Rzeszowie w 2007 roku powierzchnia uytkw rolnych m. Lubaczw wynosia 1 873 ha, co stanowio 72,8% powierzchni administracyjnej Miasta. W strukturze uytkowania gruntw rolnych w Lubaczowie - 62,0% stanowi grunty orne (1 161 ha), sady 0,4% (7 ha), uytki zielone 32,1% (601 ha), nieuytki 2,6% (49 ha). Lasy i grunty lene zajmuj 304 ha, co stanowi 11,8% obszaru miejskiego. Tereny zabudowy zajmuj 12,6% powierzchni Miasta. Warto przyrodnicza gleb wystpujcych na terenie Lubaczowa jest wysoka, a mae zanieczyszczenie powoduje, e stan rodowiska naturalnego jest dobry. Takie warunki rodowiska naturalnego pozwalaj na upraw rolin zboowych, ktre zajmuj 75,0% powierzchni gruntw rolnych. Negatywny wpyw na ksztat obecnej struktury obszarowej gospodarstw wywiera due rozproszenie gospodarstw, przecitne gospodarstwo skada si z kilku do kilkunastu dziaek. Ponad 44% stanowi gospodarstwa o powierzchni do 1 ha. Pod wzgldem wasnoci jest to w 100% sektor prywatny. 5.4 Kopaliny 5.4.1 Obszary wystpowania udokumentowanych z kopalin Zoa surowcw mineralnych wystpujcych na terenie m. Lubaczowa obejmuj jedn zasadnicz grup surowce energetyczne. Zoa surowcw energetycznych

W granicach administracyjnych Miasta wystpuj zoa gazu ziemnego, dla ktrych ustanowiony zosta obszar grniczy Lubaczw 1. Obszar zwizany jest z poudniowo - zachodni czci Miasta. czna powierzchnia terenu grniczego wynosi 5 908 ha, z czego na Miasto przypada ok. 200 ha, co stanowi ok. 8% terenu Miasta, a 3,5% obszaru grniczego. W granicach Miasta nie wystpuje grnicza infrastruktura kopalniana (gazocigi, odwierty gazowe). W obszarze grniczym Lubaczw 1 gaz ziemny jest gazem wysokometanowym (od 70 - 98,8% metanu), o niskiej zawartoci azotu (od 3 - 7,5%), wydobywany przez Sanocki Zakad Grnictwa Nafty i Gazu. 5.4.2 Ochrona zasobw z kopalin W celu ochrony istniejcych z kopalin oraz zabezpieczenia ich przed rabunkowym i niekontrolowanym wydobyciem, na wydobywanie kopalin ze z udzielane s koncesje. Obszar Grniczy gazu Lubaczw-1 zosta ustanowiony decyzj Ministra Ochrony rodowiska, Zasobw Naturalnych i Lenictwa z dnia 11.07.1994 r. znak Gosm/1533/C/94 o cznej powierzchni 5 908 ha. Na eksploatacj kopaliny zostaa wydana koncesja nr 110/94 o treci ustalonej decyzj Ministra OiZN z dnia 30.03.1995 r. znak: BKGo/MN/95/453 na okres 25 lat. Szacunkowe wykorzystanie zoa wynosi ok. 95%. Lokalizacj kopaliny zawiera Mapa nr 4. 5.5 Przyroda i ochrona rnorodnoci biologicznej i krajobrazu rodowisko przyrodnicze Miasta Lubaczowa poza terenami zabudowanymi jest dobrze zachowane. Ze wzgldu na funkcj Miasta, nie posiada terenw objtych prawnymi formami ochrony przyrody. W granicach Miasta znajduje si 9 szt. pomnikw przyrody. Na terenie Miasta znajduje si teren, ktry moe by uznany za uytek ekologiczny, zasugujcy na ochron pozostaoci ekosystemw z cennymi typami siedlisk rolinnych. Korytarze ekologiczne Rejon Lubaczowa posiada warunki do uznania terenw za korytarze ekologiczne. W Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania Miasta Lubaczowa uznano za korytarze ekologiczne obszary zalewowe dolin rzek: Sootwy i Lubaczwki. Przebieg korytarzy ekologicznych pokrywa si prawie z przebiegiem granicy zalewu wielkiej wody powodziowej Q1%. Na tym obszarze obowizuje zakaz wprowadzania zmian w krajobrazie. Studium ustalio minimalny udzia powierzchni biologicznie czynnych w Miecie w wysokoci 30%. Rwnoczenie ochronie podlegaj istniejce powierzchnie zielone 2 parki o powierzchni 4 ha oraz starodrzew. 5.6. Lasy Lasy stanowi gwny czynnik rwnowagi ekologicznej, siedlisko wikszoci gatunkw rolin i zwierzt, a take maj istotne znaczenie dla stanu zdrowia czowieka. W granicach administracyjnych Miasta lasy zajmuj 304 ha, co stanowi 11,8% powierzchni Miasta. Miejskie tereny lene w Lubaczowie obejmuj: jeden wikszy kompleks wystpujcy na poudniowym obrzeu Miasta w rejonie dzielnicy Mazury, kilkanacie niewielkich zagajnikw i zadrzewie rdpolnych wystpujcych na poudnie od Lubaczwki.

W zbiorowiskach lenych dominuje drzewostan sosnowy z domieszk dbu szypukowego, buka, brzozy brodawkowatej i olszy czarnej. S to lasy nalece zarwno do Skarbu Pastwa, jak i do prywatnych wacicieli. Gwny kompleks leny stanowi wasno Skarbu Pastwa - grunty Lasw Pastwowych 250,6 ha, Agencja Nieruchomoci Rolnych posiada 7 ha, osoby fizyczne 43,4 ha, kocioy 1 ha i grunty powiatu 2 ha. Stan zdrowotny lasw w granicach Miasta ocenia si jako dobry, nie stwierdza si uszkodze drzewostanw oddziaywaniem emisji gazw i pyw. Lasy w granicach Miasta peni funkcj ochronn. W 2004 r. podjto dziaania dostosowawczego krajowego monitoringu do wymogw unijnych w zakresie wpywu rodowiska na lasy i odwrotnie. Ochrona zasobw lenych w warunkach gospodarki rynkowej i zwizane z tym konflikty spoeczne, wymaga wypracowania procedur negocjowania warunkw ochrony oraz nowych instrumentw, zwaszcza ekonomicznych, ktre pozwol na racjonaln gospodark len z rwnoczesn ich ochron. Istotne znaczenie dla stanu lasw i polityki lenej na terenie Miasta Lubaczw maj takie czynniki jak:

stale wzrastajca lesisto obecnie 11,8%, zdecydowana przewaga lasw publicznych 81,2%, uznanie funkcji ochronnej lasw w obrbie Miasta, stale wrastajcy udzia gatunkw drzew liciastych w drzewostanach, plan zagospodarowania lasw prywatnych w opracowaniu przez Starost Powiatu Lubaczowskiego.

Zagroeniem dla lasw s poary, spowodowane czsto przez wypalanie traw oraz penetracj turystyczn, a w okresie zimowym rwnie niegoomy. 5.7. Zanieczyszczenia i zagroenia rodowiska 5.7.1 Haas Haas obecnie staje si jednym z gwnych zanieczyszcze rodowiska. Prowadzone badania haasu w wojewdztwie podkarpackim wskazuj na poszerzanie si obszarw zagroonych haasem. Miasto Lubaczw, podobnie jak wojewdztwo podkarpackie naley do rednio zagroonych haasem. Na terenie Miasta najwiksze zagroenie haasem wystpuje ze strony haasu drogowego, nastpnie przemysowego i kolejowego. Haas komunikacyjny Haas komunikacyjny jest dominujcym rdem zakce klimatu akustycznego rodowiska w Miecie. Gwatowny rozwj motoryzacji w ostatnim okresie oraz nasilenie transportu drogowego spowodoway pogorszenie klimatu akustycznego, zwaszcza w centrach miast oraz w Miastach pooonych przy szlakach tranzytowych. Pomiary monitoringowe haasu komunikacyjnego w Lubaczowie przeprowadzono w 2005 r. Punkty pomiarowe zlokalizowano przy ulicach biegncych przez centrum Miasta, wlotowych, wylotowych, osiedlowych i przy szpitalu. Na 15 punktw pomiarowych, przekroczenia dopuszczalnego poziomu w dzie (60 dB) stwierdzono w 14 punktach, natomiast w nocy (50 dB) w 13 punktach. Natenie ruchu pojazdw wynosio od 91 598 pojazdw/godzin w dzie, w tym udzia pojazdw cikich od 0 12,1%, natomiast w nocy od 6 105 pojazdw/godzin, w tym cikich 0 10,9%. Rwnowany poziom haasu w porze dnia ksztatowa si w granicach 56,4 dB (ul. Szopena) do 72,3 dB (ul. Mickiewicza obok szpitala), a w porze nocy od 43,8 dB (ul. Szopena) do 60,3 dB (ul. Mickiewicza obok szpitala). Nie stwierdzono w Miecie Lubaczw terenw zagroonych haasem, gdy w adnym z punktw pomiarowych nie wystpio przekroczenie wartoci progowych poziomu haasu, tj. 75 dB w dzie i 67 dB w nocy. Porwnujc do skali ocen subiektywnego odczucia uciliwoci haasu (wedug PZH), wyniki pomiarw wskazuj na du i redni uciliwo haasu panujc w ssiedztwie gwnych ulic Miasta Lubaczowa. Poziom haasu w ssiedztwie ulic Miasta Lubaczw zawieraj Mapy 6.1 i 6.2. Ze wzgldu na ograniczenie kursw pocigw, haas kolejowy nie naley od rda haasu, ktrego eksploatacja moe powodowa negatywne oddziaywanie akustyczne w ssiedztwie linii kolejowej przebiegajcej przez Miasto. Haas przemysowy Na terenie Miasta Lubaczowa nie ma duych zakadw przemysowych, a w otoczeniu tych mniejszych nie ma skupisk ludnoci. Analizujc dane z poprzednich lat mona stwierdzi, i stan zagroenia haasem przemysowym ulega zmianom, co wie si ze zmianami w gospodarce. Wynikiem przeobrae w gospodarce jest wzrost zagroenia haasem ze strony niewielkich zakadw produkcyjnych, usugowych, gastronomicznych. Emituj one haas o niewysokim poziomie i niewielkim zasigu oddziaywania, czsto o nieznacznym przekroczeniach norm. Jak wynika z raportw WIO o stanie rodowiska, z terenu Miasta Lubaczowa brak jest skarg na ten rodzaj uciliwoci. 5.7.2 Zagroenia naturalne Procesy geodynamiczne Do zagroe tych nale powierzchniowe ruchy mas ziemnych bdcych wynikiem uksztatowania powierzchni terenu oraz budowy geologicznej, zwane potocznie osuwiskami. Na terenie m. Lubaczw osuwiska nie wystpuj. Ochrona przed powodzi Rzeki Lubaczwka i Sootwa w granicach Miasta stwarzaj zagroenie powodziowe. W porwnaniu z danymi z Programu wczeniejszego stan urzdze sucych ochronie przeciwpowodziowej nie uleg zmianie. W granicach Miasta uregulowana jest w caoci rzeka Sootwa oraz Lubaczwka na dugoci 3,0 km w latach 60-tych. W latach

90-tych uregulowano dodatkowo odcinek Lubaczwki na dugoci 1,8 km. Ocenia si, e w granicach Miasta uregulowane jest ok. 55% rzeki Lubaczwki i 100% Sootwy. Naley jednak podkreli, e ze wzgldu na ponad 40 letni okres jaki upyn od tych prac, stan rzek wykazywanych jako uregulowane stale si pogarsza i mona uzna, e rzeka Sootwa wraca do stanu naturalnego. Powoduje to due straty w infrastrukturze rzecznej. Urzdzenia melioracyjne w granicach Miasta to gwnie otwarte rowy, koncentrujce si w dolinach rzek Sootwy i Lubaczwki, ktre je odwadniaj. Ich stan ocenia si jako redni, poniewa cz z nich nie jest konserwowana i ulega naturalnemu procesowi dekapitalizacji. Rejony wystpowania obszarw zagroonych powodzi obrazuje Mapa nr 3. Ochrona przed skutkami suszy Zmiany klimatyczne w ostatnim okresie powoduj nasilanie si zjawisk suszy. Susze wystpuj z rn czstoci, rednio raz na kilka lat i charakteryzuj je rne parametry przebiegu zarwno odnonie czasu trwania i wielkoci. Zjawisko suszy wie si z obnieniem poziomu zwierciada wd gruntowych. Miasto Lubaczw nie znajduje si w wykazie gmin zagroonych susz. Susza moe by przyczyn ogranicze w poborze wody na cele zaopatrzenia ludnoci i przemysowe, na terenie Miasta ten problem dotychczas nie wystpi. Z susz zwizane s niskie przepywy w rzekach, ktre mog by przyczyn wzrostu ste zanieczyszcze w wodach oraz nicia ryb. 5.7.3 Odpady Szczegowe dane odnonie stanu gospodarki odpadami komunalnymi Miasta Lubaczowa znajduj si w Planie gospodarki odpadami dla Miasta Lubaczowa na lata 2008 2011, z uwzgldnieniem lat 2012 2015. Plan uwzgldnia tylko odpady komunalne, z tego wzgldu w Programie zamieszcza si dane o odpadach wytworzonych przez podmioty gospodarcze. Odpady powstajce w sektorze gospodarczym W 2007 roku ilo odpadw wytworzonych w Miecie Lubaczw wyniosa 3 236,27 Mg, co stanowio ok. 0,24% w skali caego wojewdztwa podkarpackiego. Najwikszy udzia w masie wytworzonych odpadw maj odpady wytworzone w instalacjach i urzdzeniach oczyszczalni ciekw (grupa 19), ktrych udzia wynosi 59,5% w oglnej masie odpadw oraz odpady z przetwrstwa drewna (grupa 3), ktre stanowiy 23,2%, natomiast odpady z produkcji i stosowania produktw przemysu chemii organicznej (grupa 7) oraz nieorganiczne z przygotowania powierzchni metali (grupa 11) maj najniszy udzia, odpowiednio 0,0 i 0,03%. Powstajce w Miecie Lubaczw odpady s unieszkodliwiane - 58,4%, w tym termicznie 0,9%, natomiast w niewielkim procencie magazynowane w celu przekazania do wykorzystania lub unieszkodliwiania. W nastpnej kolejnoci odpady s wykorzystane, w iloci cznej - 41,1%. O tak duym stopniu unieszkodliwiania metod skadowania decyduje ich rodzaj odpady z grupy 19 z urzdze oczyszczajcych cieki (komunalne osady ciekowe). Rwnoczenie o wykorzystaniu odpadw z grupy 03 z przemysu drzewnego, decyduje ich przekazanie do odzysku w celach energetycznych, a odpady z grupy 12, czyli z obrbki powierzchniowej metali (zom elazny i kolorowy) prawie w caoci s wykorzystane. Wykorzystanie odpadw prowadzone jest przez odbiorcw.

Tab. 5. Bilans poszczeglnych grup odpadw w 2007 r. na terenie Miasta Lubaczowa

Grupa 1 03 Nazwa odpadu 2 Odpady z przetwrstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, pyt i mebli Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktw przemysu chemii Masa (Mg) Wytworzone Wykorzystane unieszkodliwiane Skadowane Magazynowane 3 750,0 4 750,0 5 6 7

07

0,03

0,03

organicznej 09 10 11 Odpady z przemysu fotograficznego Odpady nieorganiczne z procesw term. Odpady nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz procesw hydrometalurgii metali nieelaznych Odpady z ksztatowania i powierzchniowej obrbki metali i tworzyw sztucznych Oleje odpadowe (z wyczeniem olejw jadalnych oraz grup 05 i 12) Odpady opakowa, sorbentw, tkanin, materiaw filtracyjnych i ochronnych nie ujte w innych grupach Odpady rne nie ujte w innych grupach Odpady z budowy, remontw i demontau obiektw budowlanych oraz drogowych Odpady z dziaalnoci sub medycznych i weterynaryjnych oraz zwizanych z nimi bada Odpady z urzdze do likwidacji i neutralizacji odpadw oraz oczyszczenia ciekw i gospodarki wodnej 1,9 116,45 1,9 116,45

1,0

1,0

12

356,56

356,0

0,56

13

11,62

11,62

15

39,88

30,25

3,13

6,5

16 17

12,8

7,8

5,0

5,6

5,6

18

13,41

13,41

19

1927,02

52,02

1875,0

Razem

3 236,27

1 331,64

1 891,57

6,5

6,56

odpady magazynowane 0,20%

odpady wykorzystane 41,15%

odpady unieszkodliwiane 58,45%

odpady skadowane 0,21%

Bilans dla poszczeglnych grup odpadw w 2007 r. na terenie Miasta Lubaczowa w ujciu procentowym

Powstajce w Lubaczowie odpady s z reguy zbierane selektywnie w zalenoci od dalszego postpowania z nimi. Sposb zbirki, wymagania stawiane pojemnikom oraz miejscom magazynowania odpadw regulowane s zapisami odpowiednich aktw prawnych. Transport odpadw z miejsc ich wytwarzania do miejsc ich odzysku lub unieszkodliwiania realizowany jest z wykorzystaniem rodkw transportu, bdcych w gestii firm posiadajcych stosowane zezwolenie. Odpady niebezpieczne w sektorze gospodarczym W Lubaczowie w 2007 roku wytworzono 46,19 Mg odpadw niebezpiecznych, co stanowi 1,43% masy odpadw wytworzonych ogem przez podmioty gospodarcze. Ilo odpadw zostaa zebrana bezporednio od wytwrcw z terenu Miasta. Podzia odpadw niebezpiecznych na grupy w zalenoci od miejsca wytwarzania oraz sposb postpowania z tymi odpadami zamieszcza si w tabeli niej.

Tab. 6. Powstawanie i struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Lubaczowie

Odpady Ilo Wytworzona wykorzystane [Mg] [Mg] Odpady unieszkodliwione [Mg] Odpady skadowane [Mg] Odpady magazynowane [Mg]

Kod

Nazwa grupy Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktw przemysu chemii organicznej Odpady z przemysu fotograficznego Odpady nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz procesw hydrometalurgii metali nieelaznych Odpady z ksztatowania i powierzchniowej obrbki

07

0,03

0,03

09

1,9

1,9

11

1,0

1,0

12

5,28

4,72

0,56

13

15 16

18

19

metali i tworzyw sztucznych Oleje odpadowe (z wy. Olejw jadalnych oraz grup 05 i 12) Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania Odpady rne, nie ujte w innych grupach Odpady z dziaalnoci sub medycznych i weterynaryjnych oraz zwizanych z nimi bada Odpady z urzdze do likwidacji i neutralizacji odpadw oraz oczyszczenia ciekw i gospodarki wodnej Razem

11,62

11,62

3,13 8,8 3,8

3,13 5,0

13,41

13,41

1,02

1,02

46,19

23,06

16,57

6,56

odpady skadow ane 0,35% odpady unieszkodliw ione 35,87% odpady w ykorzystane 49,92%

odpady magazynow ane 13,86%

Powstawanie i struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Miecie Lubaczw w ujciu procentowym

W 2007 roku podmioty gospodarcze w Lubaczowie przez odzysk wykorzystay odpadowe oleje i emulsje olejowe, odpadowe akumulatory z pojazdw i wietlwki. Procesom unieszkodliwiania termicznego poddano odpady tkanin do wycierania grupa 15 oraz medyczne grupa 18. Nie stosowano unieszkodliwiania odpadw niebezpiecznych metod skadowania na skadowiskach dla tego typu odpadw. Odzysk i unieszkodliwianie odpadw niebezpiecznych prowadzone jest w instalacjach odbiorcw z zewntrz. Na terenie Miasta Lubaczowa i powiatu lubaczowskiego brak jest instalacji do prowadzenia wymienionych procesw. Wytworzone odpady niebezpieczne trafiaj do instalacji poza granice Miasta i powiatu. Cz odpadw jest magazynowana przed przekazaniem do odzysku lub unieszkodliwiania. 5.7.4 Promieniowanie elektromagnetyczne W ramach pastwowego monitoringu rodowiska dokonuje si oceny poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku. Ocena jest prowadzona wg kryteriw zawartych w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 30 padziernika 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku oraz sposobw sprawdzania dotrzymania tych poziomw, a take w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 12 listopada 2007 r.

w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych bada poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku (Dz. U. Nr 221, poz. 1645). W 2007 r. WIO w Rzeszowie obj badaniami stacj bazow cyfrowej telefonii komrkowej: GSM-ERA, PLUS, ORANGE-GSM przy ul. Jasna 1 w Lubaczowie. Badania wykonano w 10 pionach pomiarowych. W wyniku przeprowadzonych bada nie stwierdzono przekrocze dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych w otoczeniu badanej stacji. Ocena poziomu pl elektromagnetycznych w rodowisku bdzie prowadzona w ramach pastwowego monitoringu rodowiska. Prawo ochrony rodowiska nakada na wojewdzkiego inspektora ochrony rodowiska obowizek prowadzenia okresowych bada kontrolnych poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku oraz aktualizowania corocznego rejestru o stwierdzonych przekroczeniach z tego zakresu. 5.7.5 Powane awarie Najwikszym zagroeniem dla rodowiska mog by sytuacje awaryjne z udziaem substancji niebezpiecznych. W ramach Wsplnoty Europejskiej Polska ma obowizek uwzgldnia w strategiach i planach przestrzennych zapobieganie powanym awariom i ograniczanie ich skutkw. Corocznie wzrasta ryzyko wystpienia powanej awarii, ze wzgldu na wzrost iloci substancji niebezpiecznych stosowanych w procesach produkcyjnych oraz ich transport, trasami drogowymi i kolejowymi. W czasie przewozw moe doj do kolizji pojazdw poczonej z uwolnieniem si adunkw niebezpiecznych. Mog one spowodowa lokalne zniszczenie lub skaenie rodowiska oraz zagrozi yciu i zdrowiu ludzi. Do ochrony rodowiska przed powanymi awariami zobowizane s: zakady stwarzajce zagroenie wystpienia powanej awarii, dokonujcy przewozu substancji niebezpiecznych, organy administracji.

Zadania z tego zakresu wynikaj z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (tekst jednolity Dz. U. Nr 25, poz. 150 z 2008 r.), ktra nakada na Pastwow Stra Poarn obowizki w zakresie zapobiegania powanym awariom i wspdziaania z innymi jednostkami. Na terenie m. Lubaczowa nie wystpuj zakady zaliczone do zwikszonego lub duego ryzyka wystpienia powanej awarii przemysowej. Na przestrzeni ostatnich kilku lat nie miay miejsca tego typu zdarzenia w granicach Miasta, w tym rwnie awarie podczas transportu drogowego substancji niebezpiecznych. WIO i Pastwowa Stra Poarna kontroluj jednostki, ktrych dziaalno moe stanowi zagroenie dla rodowiska. W wyniku kontroli aktualizowany jest rejestr potencjalnych sprawcw nadzwyczajnych zagroe rodowiska. 5.7.6 Tereny zdegradowane i zdewastowane Na terenie Miasta Lubaczowa zgodnie z danymi WUS w Rzeszowie tereny nieuytkw oraz tereny rne zajmuj 49 ha wg stanu na 2007 r. Do terenw tych naley skadowisko odpadw komunalnych o pow. 5,915 ha, dla ktrego prowadzone jest postpowanie administracyjne w sprawie zamknicia. Zgodnie z decyzj o jego zamkniciu zostanie przeprowadzona rekultywacja tego terenu. Pozostae tereny to gwnie nieuytki typu zabagnienia. Na terenie Miasta nie wystpuj tereny poprzemysowe wymagajce rekultywacji, w tym tereny przeksztacone w wyniku dziaalnoci grniczej. 5.7.7 Zanieczyszczenia transgraniczne Miasto Lubaczw nie ssiaduje bezporednio z Ukrain, jednak poprzez ssiedztwo powiatu jest naraone na zanieczyszczenia rodowiska pochodzce z Ukrainy. Szczeglnie naraone na awaryjne zanieczyszczenie s wypywajce z Ukrainy graniczne rzeki Sootwa i Lubaczwka. rda Lubaczwki oraz jej grny bieg na odcinku ponad 20 km znajduje si na terenie Ukrainy. Jej dopyw Sootwa, rwnie wypywa z ukraiskiej czci Roztocza. Zagroenie ekologiczne dla tych rzek wynika z wystpujcych na terenach przygranicznych, po stronie ukraiskiej terenw grnictwa siarkowego w okolicach Niemirowa. W 2007 r. na teren Polski w miejscowoci Budomierz rzeka Lubaczwka wprowadzaa wody III klasy czystoci wg klasyfikacji oglnej. W okresie ostatnich kilku lat jako wd rzeki Lubaczwki w profilu granicznym nie wykazuje pogorszenia.

Dane podaje si w oparciu o roczne raporty Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska w Rzeszowie. Emisje ze rde z terenu Miasta Lubaczowa nie wywieraj wpywu na jako wody podziemnej oraz na jako powietrza na terenach przygranicznych. Zagroenia biologiczne W Polsce system bezpieczestwa biologicznego jest oparty na standardach obowizujcych w Unii Europejskiej. Jeeli produkt zostanie dopuszczony do obrotu na terenie jednego pastwa czonkowskiego to uznaje si, e jest dopuszczony do obrotu w pozostaych pastwach czonkowskich. Dyrektywa Rady 90/220/EEC dotyczy wiadomego uwalniania do rodowiska zmodyfikowanych genetycznie organizmw (GMO). Zgodnie z jej ustaleniami mona tymczasowo na swoim terenie zakaza sprzeday lub stosowania GMO. Sejmik Wojewdztwa Podkarpackiego w dniu 27 wrzenia 2004 r. podj uchwa ustanawiajc teren wojewdztwa podkarpackiego stref woln od GMO. W granicach administracyjnych Miasta 72,8% powierzchni jest uytkowane rolniczo, dlatego mimo statusu Miasta, rolnictwo jest jedn z dziedzin gospodarki w Miecie. Ze wzgldu na blisko rynku zbytu produkcja rolna winna bra pod uwag profil ekologiczny. Zagroeniem dla rolnictwa ekologicznego moe by przypadkowe, niezamierzone wprowadzenie produktw GMO do produkcji rolnej i na rynek artykuw rolno-spoywczych, dlatego naley przyj i wprowadzi: odpowiednie rozwizania systemowe i nadzr nad wprowadzaniem i wykorzystaniem GMO wyczerpujc informacj dla spoeczestwa o zamierzonym uwolnieniu GMO do rodowiska, w tym o produktach GMO.

Aktualnie organem waciwym do spraw GMO jest Minister rodowiska, ktry prowadzi rejestr udzielonych zezwole na uwolnienie GMO do rodowiska. Na terenie wojewdztwa podkarpackiego, takiego zezwolenia dotychczas nie udzielono. 5.7.8 Odnawialne rda energii Produkcja energii ekologicznie czystej ze rde odnawialnych, wykorzystuje naturalne zasoby rodowiska jakimi s: energia spitrze wodnych, promieniowanie soneczne, wd geotermalnych, spalanie biomasy, sia wiatru. Dla okrelonego zrwnowaonego rozwoju kraju, moe stanowi wany element przynoszcy wymierne efekty ekologiczno-energetyczne. Jej wykorzystanie ma na celu ograniczenie szkodliwych produktw spalania paliw kopalnych, wyczerpywanie si zasobw kopalnych oraz denie do zapewnienia bezpieczestwa energetycznego poszczeglnych regionw. Dostarczanie energii elektrycznej, dla odbiorcw jednostkowych lub w warunkach lokalnych moe odbywa si z siowni wiatrowych, maych elektrowni wodnych (do 0,5 MW), z kotowni przy wykorzystaniu biogazu lub spalajcych biomas. Siownie wiatrowe Na terenie Miasta brak jest tego rodzaju rde energii. Jeeli powstan to bd gwnie wasnoci prywatn. Na terenie Miasta nie wyklucza si lokalizowania siowni wiatrowych, zwaszcza, e obszar caego powiatu ley w strefie korzystnej dla takich lokalizacji. Mae elektrownie wodne Na terenie Miasta brak tego typu obiektw energetycznych. Mae spadki zwierciada wd nie sprzyjaj lokalizowaniu maych elektrowni wodnych. Kotownie opalane biomas Na terenie Miasta pracuj kotownie opalane biomas, gownie na potrzeby indywidualnych gospodarstw domowych oraz w zakadach przetwarzajcych drewno. Odpady drewna s wykorzystywane jako paliwo biomasowe, np. INWASTOL ZPCh. Adam Grzebyk, ul. Mazury 4. Brak jest danych o ich iloci, wydajnoci i osiganych efektach ekonomicznych. Instalacje biogazowe Na terenie Lubaczowa jak i caego powiatu lubaczowskiego instalacje biogazowe, wykorzystujce biogaz (gaz wysypiskowy) nie s ekonomicznie uzasadnione. Energia geotermalna W poudniowym rejonie Miasta Lubaczowa, jak wynika z WPOS mog wystpowa wody geotermalne, zwizane z obszarem grniczym gazu ziemnego. Wykorzystanie ciepa ziemi i ciepa wd podziemnych powinno by

przedmiotem dodatkowego rozpoznania z ramach uwarunkowa wynikajcych z ochrony wd podziemnych w GZPW oraz obszaru grniczego gazu ziemnego. Energia promieniowania sonecznego Wykorzystanie czystej energii promieniowania sonecznego moe znale zastosowanie do wspomagania ogrzewania budynkw uytecznoci publicznej, budynkw jednorodzinnych, gospodarczych oraz podgrzewania wody w basenach. Brak danych z terenu Miasta o zastosowanych rozwizaniach tego typu w indywidualnych gospodarstwach. 6. NAKADY INWESTYCYJNE NA OCHRON RODOWISKA W LUBACZOWIE Nakady inwestycyjne w okresie 2004 2007 na rodki trwae suce ochronie rodowiska wyniosy ogem 3 027 346,00 z lub na ich ulepszanie (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja). W tabeli 7 przedstawiono nakady inwestycyjne realizowane przez Miasto Lubaczw w latach 2001 2003

Tabela 7. Nakady inwestycyjne realizowane przez Miasto Lubaczw w latach 2001 2003
Dotacje, kredyty, poyczki, obligacje, GFOiGW [z] 461.503

Nazwa inwestycji

Lata realizacji rozp. zako.

Warto [z]

Budet Miasta [z]

Wpaty ludnoci [z]

rodki unijne [z]

Kanalizacja sanitarna: ul. Kociuszki Sie wodocigowa osiedle Przemysowa Kanalizacja sanitarna ulica Starzyny Kan. sanitarna ul. Chrobrego Kan. san. ul. Pk Dbka Kan. sanitarna Osiedle Przemysowa Kan. sanitarna Osiedle May ek Kan. sanitarna ul. Mazury Sie wodocigowa Osiedle Mazury II Modernizacja stacji uzdatniania wody Modernizacja kotowni osiedlowych Projekt rekultywacji skadowiska Razem:

2002-2004 2002 2004 2004-2005 2006 2004-2006 2004-2006 2005-2006 2006-2007 2007 2007 2008 2004 2007

938.713

354.660

122.550

148.074

54 004

88.200

5.870

149.040 39.306 554.917 431.600 243.327 360.014 162.353 567 739 2 398 671

22.500 7 116.194 112.298 140.716 90.434 101.353 147 179 2 118 671 rodki wasne spdzielni Mieszkaniowej 33072 3 291 088

126.540 39.299 438.723 319.302 102.610 269.581 61.000 420 560 0 0 2 327 318

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 128 420 280 000 0 280 000

2006 33 072 2007 2002 - 2007 6 026 826

Podsumowujc nakady inwestycyjne w Miecie w latach 2004 2007 zostay w znacznym stopniu przeznaczone na budow, rozbudow i modernizacj sieci kanalizacyjnej 2 716 916 z, co stanowio 45,08% oraz na ochron powietrza 2 398 671 z, co stanowio 39,8%, gospodark wodn 878 166 z co stanowio 14,57% oraz na gospodark odpadami 33 072 z co stanowio - 0,55% wartoci realizowanych przedsiwzi.

ochrona pow ietrza 39,80%

budow a, rozbudow a i modernizacja sieci kanalizacyjnej 45,08% gospodarka w odna gospodarka odpadami 14,57% 0,55%

Nakady inwestycyjne na inwestycje suce ochronie rodowiska w Miecie Lubaczw w latach 2004 2007 w ujciu procentowym Wpaty ludnoci objtej tymi inwestycjami wyniosy 128 420 z, czyli 2,1% wartoci. Zadania realizowane byy ze rodkw wasnych do wysokoci 54,7%, rodki z dotacji i funduszy celowych wyniosy 38,6%, a unijne 4,6%.

rodki unijne 4,60%

rodki w asne 54,70%

rodki z dotacji i funduszy celow ych 38,60%

w paty ludnoci 2,10%

Udzia w rodzajach rodkw na nakady inwestycyjne w Miecie Lubaczw w latach 2004 2007 w ujciu procentowym

W gospodarce wodnej rodki przeznaczono na modernizacj stacji uzdatniana wody oraz rozbudow sieci kanalizacyjnej i wodocigowej, natomiast nie realizowano zada z zakresu ochrony przed powodzi. Wydatki na ochron rodowiska wg kierunkw inwestowania przedstawiaj si w okresie 2004 2007 nastpujco:

Tabela 8. Nakady inwestycyjne na rodki trwae w ochronie rodowiska wg kierunkw inwestowania

L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kierunek inwestowania Ochrona powietrza Gospodarka ciekowa i ochrona wd Gospodarka wodna Gospodarka odpadami Zmniejszenie haasu Ochrona i przywrcenie wartoci uytkowej gleb Nakady inwestycyjne zotych 2 398 671 2 716 916 878 166 33 072 udzia procentowy 39,8 45,1 14,6 0,5

7. CELE I KIERUNKI DZIAA O CHARAKTERZE SYSTEMOWYM 7.1 Wzmocnienie instytucjonalne Celem strategicznym jest: sprawne funkcjonowanie administracji do spraw ochrony rodowiska. Kierunki dziaa z tego zakresu do realizacji w Miecie Lubaczw: wzmocnienie etatowe o kadr o odpowiednich kwalifikacjach, tworzenie warunkw technicznych do wzmocnienia systemu zarzdzania jakoci rodowiska, m.in. dostp do Internetu, bazy danych o podmiotach prowadzcych dziaalno z dziedziny ochrony rodowiska. 7.2 Stymulowanie innowacji Rozwj gospodarczy Miasta winien si odbywa w oparciu o nowoczesne i innowacyjne technologie, w tym uatwienia procesu wdraania nowych technologii rodowiskowych i ekoinnowacji. Celem strategicznym jest: zwikszenie ekoinnowacyjnoci w rozwoju gospodarczym Miasta. Kierunki dziaa w zakresie realizacji tego celu: realizacja projektw podnoszcych innowacyjno przedsibiorstw, wykorzystanie bada nad rodowiskiem prowadzcych do zwikszenia racjonalnoci podejmowanych decyzji z zakresu korzystania i ochrony rodowiska. 7.3 Edukacja ekologiczna, dostp do informacji i poszerzenie dialogu spoecznego Propagowanie idei ochrony rodowiska oraz trwaego i zrwnowaonego rozwoju (ekonomicznego, ekologicznego i spoecznego) pozwoli na uksztatowanie spoeczestwa o wysokim poziomie zachowa. Podstawowym celem jest stae podnoszenie wiadomoci ekologicznej spoecznoci Miasta, w tym poczucia wspodpowiedzialnoci kadego mieszkaca za stan rodowiska oraz umoliwienie kademu czowiekowi zdobywania niezbdnej wiedzy dla poprawy rodowiska. Cel strategiczny: stae podnoszenie wiadomoci ekologicznej mieszkacw miast oraz poprawa dostpu do informacji o rodowisku i jego ochronie Kierunki dziaa dla realizacji celu strategicznego: w systemie nauczania, na wszystkich szczeblach, edukacja ekologiczna w zakresie ksztatowania postaw konsumentw sprzyjajcych osiganiu efektw ekologicznych, wsppraca organizacji samorzdowych z organizacjami ekologicznymi,

szkolenia dla przedstawicieli samorzdu oraz spoecznoci lokalnych w zakresie informacji o rodowisku oraz udziau w podejmowaniu decyzji rodowiskowych (praca ciga), propagowanie zagadnie ochrony krajobrazu, przyrody, ekosystemw, doskonalenie baz danych o rodowisku w postaci elektronicznej, dostpnej za porednictwem Internetu, wsppraca midzygminna i z przedstawicielami samorzdw wyszych szczebli w zakresie prezentacji treci ekologicznych z wykorzystaniem m.in. rodkw masowego przekazu: lokalna prasa, radio i telewizja (praca ciga), wspieranie rynkowej konkurencyjnoci produktw i usug przyjaznych rodowisku, poprzez uaktywnienie ich marketingu i reklamy, wspieranie organizacji i jednostek zarzdzajcych cennymi przyrodniczo obszarami: dziaalno w zakresie muzealnictwa o charakterze przyrodniczym, rozwj cieek edukacyjnych w terenie, organizacja wykadw i prelekcji, dziaalno wydawnicza. 7.4 Aspekty ekologiczne w planowaniu przestrzennym Planowanie przestrzenne jest m.in. instrumentem zapewniajcym warunki utrzymania rwnowagi przyrodniczej.

Cel strategiczny: zachowanie rwnowagi ekologicznej w procesie rozwoju gospodarczego Miasta, w tym waciwa lokalizacja inwestycji Kierunki dziaa dla realizacji celu strategicznego: dalsze rozpoznanie rodowiska przyrodniczego Miasta w zakresie niezbdnym do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zapewniajce optymalne relacj midzy terenami zainwestowanymi a terenami otwartymi, oraz wykorzystanie lokalnych moliwoci w zakresie zaopatrzenia w energi i surowce, identyfikacja obszarw problemowych, konfliktw przestrzennych i rodowiskowych oraz systemowe zarzdzanie w tym zakresie, wdroenie wytycznych dotyczcych wyznaczania korytarzy ekologicznych dla potrzeb planw i opracowa ekofizjograficznych, instytucji i jednostek gospodarczych przy opracowaniu planu zagospodarowania

wsppraca przestrzennego Miasta.

7.5 Aktywizacja rynku na rzecz ochrony rodowiska oraz zarzdzania rodowiskowego. Mechanizmy prawnoekonomiczne i finansowe Zgodnie z kierunkami dziaa w Unii Europejskiej najblisze lata ukierunkowane bd na dalsz efektywn realizacj wymaga ochrony rodowiska, wspieranie mechanizmw rynkowych oraz upowszechnianie systemw zarzdzania rodowiskowego. Produkty przyjazne rodowisku mog zadecydowa o konkurencyjnoci na rynku tych wyrobw. Cel strategiczny: skuteczne wdraanie mechanizmw prawnych, finansowych zapewniajcych efektywn i terminow realizacj zaoonych celw ekologicznych Kierunki dziaa dla realizacji tego celu: zwikszenie nakadw na ochron rodowiska w Miecie, w tym skuteczne pozyskiwanie rodkw pomocowych UE, promocja i wdraanie systemu zielonych zamwie realizowanych ze rodkw publicznych, a take zielonych miejsc pracy i wykorzystania rodkw pomocowych UE na ich organizacj, promocja i upowszechnianie produktw ekologicznych, preferencje proekologiczne w opatach i podatkach lokalnych, edukacja na temat systemw zarzdzania rodowiskowego pod ktem korzyci finansowych. Wsppraca midzynarodowa Cel strategiczny: Rozwj wsppracy midzynarodowej w zakresie ochrony rodowiska Kierunki dziaa dla realizacji tego celu: i ekonomicznych

wsppraca midzynarodowa w zakresie realizacji zobowiza dotyczcych ochrony zdrowia i rodowiska w ramach Unii Europejskiej udzia w programach i projektach proekologicznych realizowanych w ramach Europejskiej Wsppracy Terytorialnej. 8. STRATEGIA DZIAA W ZAKRESIE OCHRONY I POPRAWY STANU RODOWISKA 8.1 Priorytety ekologiczne

W oparciu o obowizujce: strategie, program i plan oraz aktualny stan rodowiska stwierdza si, e ochrona wd i gospodarka odpadami, s priorytetowymi dziedzinami ochrony rodowiska w Miecie Lubaczw. Przy wyznaczaniu priorytetw ekologicznych kierowano si nastpujcymi kryteriami: 1) 2) zmniejszenia dysproporcji midzy stanem istniejcym, a wymagan jakoci rodowiska w Miecie, zgodnoci z priorytetami wojewdztwa, ekologicznymi wyznaczonymi w odpowiednich dokumentach pastwa i

3) 4)

zgodno z priorytetami ekologicznymi wynikajcymi z czonkowstwa w Unii Europejskiej, moliwo uzyskania wsparcia finansowego na realizacj okrelonych dziaa. Na tej podstawie przyjto nastpujce priorytety ekologiczne: Priorytet 1. Ochrona wd i efektywne wykorzystanie zasobw wodnych Priorytet 2. Gospodarka odpadami

Priorytet 3. Przeciwdziaanie zagroeniom (w tym ochrona przed powodzi, powane awarie, ograniczanie skutkw zagroe naturalnych) Priorytet 4. Pozyskiwanie energii ze rde odnawialnych Priorytet 5. Ochrona powietrza atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej Priorytet 6. Ochrona przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym Priorytet 7. Ochrona rnorodnoci biologicznej i krajobrazu Priorytet 8. Ochrona powierzchni ziemi i przywrcenie wartoci uytkowej gleb Priorytet 9. Ochrona zasobw kopalin W obrbie kadego priorytetu wyznaczono cele krtkookresowe (na okres najbliszych 4 lat) i redniookresowe (na okres najbliszych 8 lat), a w ich ramach kierunki dziaa. Wskazane zostay rwnie waniejsze wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych, a take terminy realizacji dziaa priorytetowych, szacunkowe koszty i instytucje odpowiedzialne za ich realizacj. W sytuacji niedostatecznych rodkw na realizacj dziaa proekologicznych, obiektywny wybr z listy tych przedsiwzi do realizacji bdzie oparty na nastpujcych kryteriach: 1) 2) 3) 4) 5) zgodnoci ze Strategi Rozwoju Miasta Lubaczw, zgodnoci z polityk ekologiczn wojewdztwa podkarpackiego i powiatu lubaczowskiego, zgodnoci ze zobowizaniami midzynarodowymi oraz priorytetami wynikajcymi z przepisw prawnych, skali efektywnoci ekologicznej i ekonomicznej, ponadlokalny charakter przedsiwzicia; w pierwszej kolejnoci zostan wybrane przedsiwzicia o znaczeniu regionalnym, wybr przedsiwzicia, ktrego oddziaywanie na rodowisko uwzgldnia: waciw lokalizacj z uwzgldnieniem warunkw przyrodniczych, najnowsze rozwizania technologiczne z zastosowaniem technologii BAT, minimalizacj presji na rodowisko. Priorytetowe dziaania proekologiczne w Miecie Lubaczw w zakresie ochrony wd i efektywnego wykorzystania zasobw wodnych kontynuowanie inwestycji majcych na celu zredukowanie iloci zanieczyszcze wprowadzanych ze ciekami do wd pyncych,

6)

w zakresie gospodarki odpadami zamknicie skadowiska odpadw komunalnych Miasta Lubaczw oraz budowa midzygminnego punktu zbirki i segregacji odpadw komunalnych, w zakresie przeciwdziaania zagroeniom rodowiska ograniczanie zagroenia powodziowego, kierowanie rodkw na modernizacj zabudowy hydrotechnicznej rzek, monitorowanie stanu rodowiska, w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych wspieranie dziaa zwizanych z wykorzystaniem wd geotermalnych, energii sonecznej i wiatru oraz biomasy, w zakresie ochrony powietrza, klimatu i warstwy ozonowej wspieranie projektw przedsibiorstw dotyczcych redukcji zanieczyszcze emitowanych do powietrza, w tym projekty ograniczajce emisj nisk i oddziaywanie komunikacji, w zakresie ochrony przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym wspieranie dziaa zwizanych z ograniczaniem haasu gwnie komunikacyjnego i nowych technologii ograniczajcych haas w przedsibiorstwach, w zakresie ochrony rnorodnoci biologicznej i krajobrazu dziaania majce na celu ograniczenie degradacji rodowiska przyrodniczego oraz strat zasobw rnorodnoci biologicznej, w zakresie ochrony powierzchni ziemi - rekultywacja terenu skadowiska odpadw komunalnych i przywrcenie jakoci gleb do standardw ustalonych dla gleb i gruntw, w zakresie ochrony zasobw kopalin rozpoznanie zasobw wd geotermalnych w granicach Miasta. 8.2 Ochrona i efektywne wykorzystanie zasobw wodnych Priorytet 1 8.2.1 Informacje oglne Zadania z zakresu gospodarki wodnej i ochrony wd reguluj:

ustawa Prawo wodne z dna 18 lipca 2001 r. oraz jej pniejsze zmiany ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wod i zbiorowym odprowadzaniu ciekw z dnia 7 czerwca 2001 r. i jej pniejsze zmiany, ustawa Prawo ochrony rodowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. i jej pniejsze zmiany, przepisy wykonawcze do wymienionych ustaw.

Wymienione akty prawne zostay dostosowane do przepisw Unii Europejskiej m.in. Dyrektywy wodnej 2000//60/WE, Dyrektywy 91/271/EWG, Dyrektywy 76/464/EWG. Jako wd pyncych w granicach Miasta jak dotychczas nie ulega pogorszeniu. Kontynuowane bd dziaania w zakresie budowy kanalizacji. Istotne te bd dziaania majce na celu racjonalizacj zuycia wody na cele produkcyjne i w gospodarstwach domowych poprzez upowszechnienie opomiarowania poboru wody oraz wprowadzanie zamknitych obiegw wody. 8.2.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Realizowane cele bd dotyczy ochrony zasobw wodnych, a zwaszcza przeznaczonych do zaopatrzenia ludnoci oraz przeciwdziaania zanieczyszczeniom zarwno osadniczym, jak i przemysowym oraz racjonalnego wykorzystania zasobw wodnych. Cele redniookresowe Cel nr 1 ochrona zasobw wodnych poprzez ograniczanie i eliminacj zanieczyszcze w ciekach wprowadzanych do wd powierzchniowych i do ziemi ze rde punktowych i rozproszonych, Cel nr 2 - zaspokojenie potrzeb ludnoci w wod do spoycia odpowiedniej jakoci. Kierunki dziaa: Przeciwdziaanie zanieczyszczeniom wody i ograniczanie emisji ze rde osadniczych Zgodnie z Krajowym Programem Oczyszczania ciekw Komunalnych na lata 2003 2015 realizowany bdzie cel dugookresowy zmierzajcy do wykorzystania komunalnej oczyszczalni ciekw. Kontynuowana bdzie budowa sieci kanalizacji, wczajcych nastpne regiony Miasta do istniejcej oczyszczalni. Wanym zadaniem dla Miasta jest pena inwentaryzacja stanu technicznego zbiornikw bezodpywowych, ktre mog by rdem zanieczyszczenia wd podziemnych. Dziaania inwestycyjne: Kontynuowanie budowy sieci kanalizacji sanitarnej,

Budowa urzdze oczyszczajcych wody opadowe na kanalizacji deszczowej, Uporzdkowanie gospodarki wodno-ciekowej w obszarze ustanowionych stref ochronnych komunalnego ujcia wody podziemnej, Budowa przydomowych oczyszczalni na obszarach, gdzie nie bdzie realizowana kanalizacja zbiorcza, Optymalne wykorzystanie istniejcej oczyszczalni ciekw komunalnych. Dziaania nieinwestycyjne:

Bieca kontrola systemu odprowadzania ciekw oraz stanu technicznego szamb, Zbudowanie systemu informowania spoeczestwa o planowanych i realizowanych dziaaniach w zakresie ochrony i jakoci wd, powizanego z edukacj ekologiczn. Przeciwdziaanie zanieczyszczeniom i ograniczanie zanieczyszcze ze rde przemysowych

Przeciwdziaanie zanieczyszczeniom i ograniczanie emisji ze rde przemysowych do wd powierzchniowych na obszarze Miasta bdzie polega, przede wszystkim na dziaaniach inwestycyjnych: 1) wczaniu ciekw przemysowych do istniejcej kanalizacji komunalnej Miasta, w celu ograniczenia zrzutu substancji niebezpiecznych do wd powierzchniowych lub do ziemi, redukcji zuycia wody. Dziaania nieinwestycyjne bd obejmowa: 1) 2) wspieranie dziaa zmniejszajcych wodochonno przemysu, wspieranie modernizacji technologii polegajcych na eliminacji i ograniczaniu zrzutu substancji szczeglnie szkodliwych dla rodowiska wodnego.

2)

Na terenie Miasta rda zanieczyszczenia przemysowego wd powierzchniowych i podziemnych praktycznie zostay wyeliminowane przez wczenie do kanalizacji komunalnej. Nowe obiekty przemysowe bd musiay spenia wymogi obowizujcych przepisw prawnych z tego zakresu. Zmniejszanie i ograniczanie zanieczyszcze pochodzcych ze rde powierzchniowych Zmniejszenie zanieczyszcze powierzchniowych pochodzcych ze rde rolniczych na terenie Miasta polega bdzie na preferowaniu rozwoju rolnictwa ekologicznego, zuywajcego znacznie mniej nawozw i rodkw ochrony rolin, a tym samym, ograniczajcego wprowadzanie do rodowiska zwizkw biogennych oraz szkodliwych. Wane jest by odpowiednie organy egzekwoway obowizek atestacji sprztu ochrony rolin oraz kontrol stosowania rodkw ochrony rolin, przestrzegania okresu karencji i prewencji. Dziaania inwestycyjne: 1) budowa nowoczesnych urzdze do skadowania obornika oraz gromadzenia gnojwki w gospodarstwach rolnych. Dziaania nieinwestycyjne: 1) 2) wprowadzanie i wspieranie rolnictwa ekologicznego, stosowanie zasad zawartych w Kodeksie Dobrych Praktyk Rolniczych dla ograniczenia spywu zwizkw azotowych do wd powierzchniowych, preferowanie uytkowania kowego, ochrona i waciwe ksztatowanie pasw rolinnoci wzdu ciekw wodnych.

3)

Dziaania ochronne realizowane bd poprzez ochron uj wd podziemnych oraz ochron zbiornika wd podziemnych, polegajc na przestrzeganiu ogranicze w eksploatacji stref ochronnych tych uj. Zaopatrzenie w wod Woda na cele pitne dla Miasta dostarczana jest z ujcia wd podziemnych. Warstwa wd podziemnych, z ktrej korzysta ujcie nie posiada warstwy izolacyjnej od powierzchni terenu, co przy zasilaniu infiltrujcymi opadami stanowi zagroenie dla jakoci tych wd.

Zagadnienie ochrony wd jest realizowane przez ustanowienie stref ochronnych. Dla ujcia w Lubaczowie ustanowiono stref ochrony poredniej wewntrzn o zasigu orientacyjnie 50 60 m od poszczeglnych studni oraz stref ochrony poredniej zewntrzn o promieniu 650 m. Cz wschodnia podanych stref jest zainwestowana i wymaga prowadzenia dziaa majcych na celu uporzdkowanie gospodarki wodno-ciekowej w tym rejonie, w celu wyeliminowania moliwych rde zanieczyszczenia wd podziemnych ujcia. Miasto w 2007 r. rozpoczo modernizacj stacji uzdatniania wody komunalnej z planowanym terminem jej zakoczenia w 2008 r. Po zakoczeniu modernizacji woda dostarczana do mieszkacw bdzie spenia wymogi jakociowe wody przeznaczonej do spoycia. Dziaania inwestycyjne suce zaspokojenie zapotrzebowania ludnoci Miasta w odpowiedni jakociowo wod pitn: wymiana i modernizacja istniejcych sieci wodocigowych, zakoczenie modernizacji stacji uzdatniania wody ujcia komunalnego, lokalizacja midzygminnego punktu zbirki i segregacji odpadw w ssiedztwie granicy strefy ochronnej GZWP nr 428 bdzie wymaga zastosowania rozwiza chronicych wody podziemne. Dziaania nieinwestycyjne: przestrzeganie ogranicze w strefach ochronnych ujcia wd oraz waciwe ich, zagospodarowanie jako wany aspekt ochrony wd podziemnych stanowicych rda zaopatrzenia w wod, racjonalizacji zuycia wody w gospodarstwach oraz przez podmioty gospodarcze. 8.2.3 Cele krtkookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Rozwizywanie problemw dotyczcych jakoci wd powinno by prowadzone w ukadach zlewniowych, z powierzeniem w nich funkcji: Regionalnemu Zarzdowi Gospodarki Wodnej w Krakowie i Wojewdzkiemu Inspektoratowi Ochrony rodowiska w Rzeszowie. Instrumentami realizacji dziaa w zakresie ochrony wd bd: 1) 2) 3) warunki korzystania z wd regionw wodnych, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, dziaania wynikajce z dokumentw wojewdzkich, m.in. wojewdzki program ograniczania zanieczyszcze ze rde rolniczych, kataster wodny, Program Monitoringu rodowiska.

Poprawa jakoci wd w rzekach na terenie Miasta jest moliwa poprzez zakoczenie budowy kanalizacji sanitarnej i likwidacj niekontrolowanych zrzutw ciekw z gospodarstw domowych oraz wd opadowych bezporednio do wd pyncych. Zadanie to jest systematycznie realizowane przez Miasto. Na jako wody powierzchniowej wywieraj coraz wikszy wpyw spywy z pl uprawnych i dlatego naley chroni tereny nad wodami przez racjonaln gospodark w ich rejonach, polegajc na pozostawianiu pasw k wzdu rzek. Temu celowi ma suy utworzenie korytarzy ekologicznych rzek Sootwy i Lubaczwki. Cele krtkookresowe Cel nr 1. Poprawa jakoci wd w granicach Miasta. Cel nr 2. Zapewnienie odpowiedniej ilociowo i jakociowo wody do celw bytowo-gospodarczych. Cel nr 3. Przebudowa systemu monitorowania jakoci wody dostarczanej do ludnoci, jakoci wody powierzchniowej i podziemnej oraz emisji zanieczyszcze do tych wd. Dziaania Dziaania inwestycyjne 1) 2) Budowa i rozbudowa kanalizacji sanitarnych prowadzcych do istniejcej oczyszczalni ciekw komunalnych, Budowa nowoczesnych urzdze do gromadzenia obornika i gnojwki w gospodarstwach rolnych sukcesywnie do 2010 r. oraz realizacja innych dziaa inwestycyjnych majcych na celu ograniczanie zanieczyszcze azotowych z rolnictwa, Rozbudowa sieci wodocigowej i zakoczenie modernizacji stacji uzdatniania wody.

3)

Dziaania nieinwestycyjne 1) Przygotowanie dokumentacji niezbdnej do realizacji przedsiwzi (studia wykonalnoci, dokumentacja budowlana itp.), Wdroenie systemu monitorowania wody dostarczanej do ludnoci, Prowadzenie systemu informowania spoeczestwa o planowanych i realizowanych dziaaniach w zakresie ochrony jakoci wd, powizanego z ekologi ekologiczn, Kontynuowanie kontroli stanu technicznego zbiornikw bezodpywowych na cieki bytowe. 8.2.4 Rejony koncentracji dziaa Obszarami dziaa bd rejony Miasta nie wczone do kanalizacji komunalnej oraz stacja uzdatniania wody ujcia komunalnego. 8.2.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony i efektywnoci wykorzystania zasobw wodnych

2) 3)

4)

Tabela 9. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie ochrony i efektywnego wykorzystania zasobw wodnych

Nazwa wskanika

Warto w roku bazowym 2007 r. 2008 r. 3 2011 r. 4

Warto w roku 2013 r. 5 2015 r. 6 > 2015 r. 7

rdo danych

1 Wskaniki presji na rodowisko cieki komunalne i przemysowe [dam3] i [%] Pobr wody ogem z ujcia wasnego, - tym na cele produkcyjne [dam3] Wskanik stanu rodowiska Jako kontrolowanych wd pyncych [ocena oglna w%] - klasa I - klasa II - klasa III - klasa IV - klasa V Jako wd podziemnych [ocena oglna%]: - klasa I - klasa II - klasa III - klasa IV - klasa V Wskaniki reakcji i produktu Ludno korzystajca z oczyszczalni ciekw [% oglnej liczby ludnoci] Dugo sieci kanalizacyjnej [km] Dugo sieci wodocigowej [km]

450,0 0,5 733,24

Uytkownik oczyszczalni Uytkownik ujcia

3,67 -

0 0 0 100 0

WIO

0 100 0 0 0 Uytkownik sieci kanalizacyjnej 61,3 68,6 Miasto Miasto

75 53,1 38,1

8.2.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony i efektywnego wykorzystania zasobw wodnych

Tabela 10. Harmonogram realizacji i rdo finansowania dziaa priorytetowych w zakresie ochrony wd i wykorzystania zasobw wodnych
Jednostki i podmioty realizujce 3 Termin realizacji 4

L.p. 1

Rodzaj dziaania/ przedsiwzicia 2

rdo finansowania 5

Zarzdzanie i monitoring 1. Monitoring wd powierzchniowych WIO corocznie Budet wojewody, fundusze UE, rodki wasne, NFOiGW, WFOiGW rodki wasne, Kredyty Fundusze unijne, rodki wasne

Inwestycje 2. 3. Modernizacja stacji uzdatniania wody Budowa kanalizacji sanitarnej Miasto Miasto 2008 r. Do 2013 r.

8.3 Gospodarka odpadami priorytet 2 8.3.1 Informacje oglne Dane z tego zakresu s zawarte w Planie gospodarki odpadami dla Miasta Lubaczw na lata 2008 2011, z uwzgldnieniem lat 2012 2019. Plan stanowi integraln cz Programu. 8.3.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Cele redniookresowe Cel nr 1 - utrzymanie obecnego wysokiego stopnia wykorzystania odpadw, Cel nr 2 - eliminacja zagroenia ze strony odpadw niebezpiecznych pochodzcych z rolnictwa.

Dla osignicia wymienionych celw konieczne jest podjcie przez podmioty gospodarcze w Miecie nastpujcych kierunkw dziaa: 1. Wprowadzanie metod i technologii czystszej produkcji prowadzcej do zmniejszenia iloci i uciliwoci wytwarzanych odpadw. 2. Systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mao odpadowych technologii produkcji. 3. Realizacja przez podmioty gospodarcze wytwarzajce odpady przemysowe programw ich minimalizacji i zapobiegania ich powstawaniu. 4. Wyeliminowanie nieprawidowego unieszkodliwiania w tym take nieprawidowego skadowania. Odpady niebezpieczne Cele redniookresowe Cel nr 1 - przeciwdziaanie powstawaniu odpadw niebezpiecznych, Cel nr 2 - prawidowa gospodarka odpadami niebezpiecznymi oraz ich unieszkodliwianie. Dla realizacji tych celw zostan podjte dziaania, ktre bd obejmowa: wyodrbnienie odpadw niebezpiecznych ze strumienia odpadw komunalnych, a tym samym zmniejszenie zagroenia dla rodowiska, jakie te odpady stanowi na skadowiskach odpadw komunalnych, objcie ewidencj maych i rednich wytwrcw odpadw niebezpiecznych, przekazywanie odpadw niebezpiecznych tylko odbiorcom posiadajcym stosowne instalacje do ich odzysku lub unieszkodliwiania

organizacja punktw zbirki odpadw niebezpiecznych z terenu Miasta m.in. przez sie handlow np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami itp. 8.4 Przeciwdziaanie zagroeniom rodowiska priorytet 3 8.4.1 Informacje oglne

Realizacja tego priorytetu ma na celu popraw poziomu bezpieczestwa przed zagroeniami naturalnymi i technologicznymi. Jako rodowiska wodnego w granicach Miasta wskazuje na potrzeb kontynuowania dziaa zapobiegajcych zanieczyszczeniu wd. W znacznym stopniu zy stan urzdze regulacyjnych rzek oraz brak urzdze wodnych zapobiegajcych powodziom, to przyczyna staych zaleww powodziowych. Ich zasig zosta uwzgldniony na zaczniku graficznym. Tereny naraone na zalanie wodami powodziowymi nie s zamieszkae. Ocenia si, e ze wzgldu na prawie 50 letni okres jaki upyn od tych prac, stan rzek Lubaczwki i Sootwy wykazywanych jako uregulowane stale si pogarsza i mona uzna, e rzeka Sootwa wraca do stanu naturalnego. Powoduje to due straty w infrastrukturze rzecznej. Urzdzenia melioracyjne w granicach Miasta to gwnie otwarte rowy, koncentrujce si w dolinach rzek Sootwy i Lubaczwki. Ich stan ulega naturalnemu procesowi dekapitalizacji, poniewa cz z nich nie jest konserwowana. Miasto nie posiada programu lub studium zabezpieczenia przeciwpowodziowego. Problem ten winien by poczony z ochron przyrody poprzez utworzenie korytarza ekologicznego. Zwikszenie retencji wodnej, regulacja stosunkw wodnych, ochrona przed powodzi oraz dostosowanie sposobu zarzdzania wodami w regionach i dorzeczach reguluj: Prawo wodne i przepisy wykonawcze do tego prawa, Ramowa Dyrektywa Wodna (Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 padziernika 2000 r. ustanawiajca ramy dla wsplnotowego dziaania w dziedzinie gospodarki wodnej), oraz Dyrektywa powodziowa (Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 padziernika 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarzdzania nim). Dyrektywa powodziowa ma na celu ustanowienie ram dla oceny ryzyka powodziowego i zarzdzania nim, dla ograniczenia negatywnych skutkw zdarze powodziowych. Dyrektywa nakada na pastwa czonkowskie obowizek sporzdzenia dokumentw planistycznych takich jak: wstpna ocena ryzyka powodziowego (termin opracowania do 22 grudnia 2011 r.), mapy zagroenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego (termin opracowania do 22 grudnia 2013 r.) oraz plany zarzdzania ryzykiem powodziowym (termin opracowania do 22 grudnia 2015 r.). Zagroenie ze strony sektora gospodarczego moe dotyczy niezamierzonego uwolnienia GMO do rodowiska, a drogi przebiegajce przez Miasto mog by przyczyn awarii pojazdw transportujcych materiay niebezpieczne. rodki finansowe winny by przeznaczane na wspieranie jednostek ratownictwa zwalczajcych klski ywioowe oraz zagroenia techniczne, chemiczne i biologiczne. Niezwykle istotne bdzie tworzenie i modernizacji systemw cznoci tych jednostek. W tym zakresie szczeglna uwaga bdzie zwrcona na dziaania zwizane z monitorowaniem rodowiska, uwzgldniajce informowanie, ostrzeganie i reagowanie na potencjalne zagroenia. 8.4.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Podstawowe cele ekologiczne w ramach wymienionego priorytetu dotycz ograniczenia skutkw negatywnych zjawisk naturalnych, przeciwdziaanie powanym awariom oraz wzmocnienie decyzyjnoci w oparciu o wiarygodny monitoring. Cel redniookresowy Cel nr 1 Minimalizowanie skutkw negatywnych zjawisk naturalnych, zapobieganie powanym awariom, dostp do wiarygodnych informacji o stanie rodowiska. Kierunki dziaa Ochrona przeciwpowodziowa, przeciwdziaanie skutkom suszy Dziaania z tego zakresu bd realizowane poprzez: retencj i ochron przed powodzi, waciwe utrzymanie wd i urzdze wodnych. rodki finansowe bd kierowane na odtworzenie i modernizacj istniejcej zabudowy hydrotechnicznej. Dziaania inwestycyjne: 1. zwikszenie ochrony przeciwpowodziowej poprzez utrzymanie i biec konserwacj urzdze melioracyjnych podstawowych (rzeki Lubaczwka i Sootwa) oraz przywrcenie prawidowego funkcjonowania istniejcych systemw melioracyjnych (dziaanie cige), 2. dostosowanie uytkowania rolniczych terenw pooonych w ssiedztwie rzek i kanaw do skali zagroenia powodziowego.

Dziaania nieinwestycyjne 1. uwzgldnianie w studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Miasta Lubaczowa oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego z terenu Miasta, ustale wynikajcych ze studium ochrony przeciwpowodziowej regionu wodnego, do ktrego nale rzeki Lubaczwka i Sootwy, 2. planowanie i ksztatowanie zagospodarowania przestrzennego terenw zagroonych powodzi, z uwzgldnieniem ogranicze lokalizacji oraz rodzaju i intensywnoci zabudowy tych terenw. Zmniejszanie ryzyka i ograniczanie skutkw powanych awarii oraz zapewnienie bezpieczestwa chemicznego i biologicznego Dziaania z tego zakresu bd dotyczy gwnie usuwania skutkw powanych awarii zwizanych z transportem materiaw niebezpiecznych. Za bezpieczestwo i podjcie dziaa w sytuacji wystpienia powanej awarii s odpowiedzialne organy Pastwowej Stray Poarnej, a Minister rodowiska jest waciwy w sprawie GMO. Aktualnie na terenie wojewdztwa podkarpackiego obowizuje zakaz stosowania GMO, jednak w okresie obowizywania Programu mog zosta wprowadzone biotechnologie i wykorzystane organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO). Konieczne s odpowiednie rozwizania systemowe i skuteczny nadzr nad ich stosowaniem oraz wyczerpujca informacja spoeczestwa o zamierzonym wprowadzeniu do obrotu produktw z GMO oraz o zamierzonym uwolnieniu do rodowiska GMO. Dziaania inwestycyjne 1. modernizacja zbyt wskich odcinkw drg, ktrymi odbywa si transport materiaw niebezpiecznych. Dziaania nieinwestycyjne 1. podnoszenie wiadomoci spoecznej w zakresie biotechnologii i bezpieczestwa GMO, bezpieczestwa chemicznego i zapewnienie wiarygodnych informacji w tym zakresie. 8.4.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji Cel krtkookresowy Cel nr 1 Zwikszenie zasobw dyspozycyjnych wd i retencja (sukcesywnie). Cel nr 2 Poprawa bezpieczestwa przeciwpowodziowego (sukcesywnie). Cel nr 3 Wspieranie sub odpowiedzialnych za prowadzenie dziaa ratowniczych oraz zapobieganie powanym awariom. Dziaania Bezpieczestwo przeciwpowodziowe i przeciwdziaanie skutkom suszy Dziaania inwestycyjne 1) utrzymanie rzek oraz zwizanej z nimi infrastruktury w stanie technicznym umoliwiajcym swobodny spyw wd powodziowych i lodw, doprowadzenie do waciwego stanu technicznego istniejcych systemw melioracyjnych. Dziaania nieinwestycyjne 1. prowadzenie monitoringu sprawnoci urzdze sucych ochronie przeciwpowodziowej. Zmniejszenie ryzyka i ograniczanie skutkw powanych awarii oraz zapewnienie bezpieczestwa chemicznego i biologicznego Dziaania inwestycyjne 1) wspieranie techniczne w zakresie ratownictwa ekologicznego i chemicznego, w tym modernizacja sprztu ratowniczo-ganiczego. Dziaania nieinwestycyjne 1. wspieranie przygotowania planw i programw zmniejszajcych prawdopodobiestwo wystpienia powanych awarii, 2. wspieranie programw edukacji i informowania spoeczestwa w zakresie wystpienia powanych awarii, bezpieczestwa biologicznego i GMO,

2)

3. wspieranie bada naukowych dotyczcych wpywu GMO na rnorodno biologiczn. 8.4.4 Rejony koncentracji dziaa Zagroenie powodziowe dotyczy obszarw zalewowych rzek: Lubaczwki i Sootwy. Rejony priorytetowych dziaa w zakresie ochrony przed powodzi zawiera zacznik graficzny: Mapa nr 3. Dziaania w zakresie powanych awarii bd si koncentrowa wzdu odcinkw drg wojewdzkich, ktre biegn przez tereny zabudowane i su do transportu materiaw niebezpiecznych. Dla GMO nie jest moliwe okrelenie rejonw koncentracji dziaa. 8.4.5 Wskaniki ekologicznym efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie zapobiegania zagroeniom

Tabela 11. ekologicznym

Waniejsze

wskaniki

realizacji

celw

zakresie

zapobiegania

zagroeniom

Nazwa wskanika 1 Dugo uregulowanych koryt rzek [km] Liczba powanych awarii przemysowych [szt.]

Warto w roku bazowym 2007 2 Wskanik reakcji i produktu 4,8 0

Warto w roku 2015 3 6,0 -

rdo danych 4 PZMiUW KPPSP w Lubaczowie

8.4.6 Dziaania priorytetowe w zakresie zapobiegania zagroeniom rodowiska Tabela 12. Harmonogram realizacji i rdo finansowania dziaa priorytetowych w zakresie zapobiegania zagroeniom rodowiska
L.p. Rodzaj dziaania/ przedsiwzicia 2 Jednostki i podmioty realizujce 3 PZMiUW w Rzeszowie PZM i UW w Rzeszowie Termin realizacji 4 2008 2015 2008 2015 rdo finansowania 5 Fundusze strukturalne Fundusz Spjnoci, fundusze UE

1 Inwestycje i zarzdzanie 1. 2.

Niezbdna regulacja i modernizacja rzek Poprawa bezpieczestwa powodziowego w zlewni Lubaczwki z zachowaniem jej stanu ekologicznego i technicznego

8.5. Pozyskiwanie energii ze rde odnawialnych i energooszczdno priorytet 4 8.5.1 Informacje oglne Istotnym elementem zrwnowaonego rozwoju w dziedzinie energetycznej, jak i ekologicznej jest racjonalne wykorzystanie zasobw rodowiska naturalnego. W Miecie istniej warunki do eksploatacji zielonej energii, a mianowicie: energii sonecznej, energii geotermalnej, siy wiatru, biomasy i biopaliw. Obowizkiem przedsibiorstw energetycznych jest zakup energii elektrycznej wytwarzanej na terytorium kraju z odnawialnych rde energii przyczonych do sieci. Racjonalne wykorzystanie energii ze rde odnawialnych przynosi konkretne i mierzalne efekty ekologicznoekonomiczne. Odnawialne rda energii mog stanowi istotny udzia w bilansie energetycznym Miasta. Obowizujce przepisy prawne z tego zakresu, proekologiczna polityka Pastwa oraz moliwo korzystania z linii kredytowych i rodkw pomocowych, stworzyy sprzyjajcy klimat dla realizacji inwestycji z tego zakresu. Korzystanie z tej energii wie si z duymi kosztami jej wytwarzania oraz bardzo nierwnomiernym cyklem produkcyjnym, dlatego kade rdo zielonej energii musi mie rezerwowe konwencjonalne rdo energii tej samej mocy. 8.5.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Cele redniookresowe

Cel nr 1 Wzrost udziau energii odnawialnej w bilansie zuycia energii pierwotnych w Miecie Lubaczw (do 2020 roku 5%). Cel nr 2 Zmniejszenie energochonnoci gospodarki, zarwno w procesach wytwrczych, jak i wiadczeniu usug oraz konsumpcji Kierunki dziaa Dziaania inwencyjne:

1. 2. 3.

budowa instalacji wykorzystujcych energi wiatru, budowa nowych ciepowni na biomas, inwestycje podnoszce efektywno energetyczn, w tym: monta termomodernizacja istniejcych obiektw mieszkalnych i uytecznoci publicznej. Dziaania nieinwestycyjne: kolektorw sonecznych,

1. 2. 3.

wspieranie wykorzystania lokalnych rde energii oraz nowych rozwiza technologicznych, wczenie problematyki odnawialnych rde energii do planw zagospodarowania przestrzennego, systematyczne energetycznej, zwikszanie udziau rodkw budetowych w realizacj programw efektywnoci

4. 5.

w ramach systemu edukacyjnego podnoszenie wiadomoci z zakresu energetyki odnawialnej, informowanie o korzyciach wynikajcych z energetyki odnawialnej oraz o moliwociach skorzystania z pomocy finansowej i technicznej. 8.5.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji Cel krtkookresowy

Cel nr 1 wzrost udziau energii odnawialnej w bilansie paliwowo-energetycznym Miasta do 2,0% w roku 2011 w strukturze zuycia nonikw pierwotnych w Miecie Lubaczw. Dziaania Dziaania inwestycyjne:

1.

budowa instalacji do produkcji energii ze rde odnawialnych, w tym m.in. z wykorzystaniem biomasy. Dziaania nieinwestycyjne:

1. 2.

dokonanie oceny zasobw energii odnawialnej m.in. wd geotermalnych. uruchomienie systemu mechanizmw wspierajcych rozwj energetyki odnawialnej (dziaania promocyjne). 8.5.4 Rejony koncentracji dziaa

Dziaania zmierzajce do realizacji zaoonych celw bd si koncentrowa w rejonach wystpowania rde i zasobw energii odnawialnej. Rejon Lubaczowa posiada korzystne warunki do wykorzystania siy wiatru. Dotychczas zarwno podmioty gospodarcze, jak rwnie indywidualni mieszkacy nie wystpili z inicjatyw wykorzystania tego rda energii. Moliwoci wykorzystania wd geotermalnych wymagaj dokadnego rozeznania i oceny ich przydatnoci do celw produkcji energii cieplnej. Kotownia spalajca biomas znajduje si w obiekcie stolarskim INWASTOL przy ul. Mazury. Rejony dziaa w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych obrazuje zacznik graficzny: Mapa nr 4. 8.5.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych

Tabela 13. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych

Nazwa wskanika 1

Warto w roku bazowym 2007 2 0 0 1 0

Warto w roku 2013 3 1 2 1 5 2015 4 1 5 2 10

rdo danych 5 Miasto Miasto Miasto Spdzielnia Mieszkaniowa, Miasto

Wskaniki stanu rodowiska (produktu) i reakcji Budowa maej elektrowni wiatrowej [szt.] Monta kolektorw sonecznych [szt.] Budowa nowych kotowni na biomas Budowa energooszczdnych budynkw mieszkalnych [szt.]

8.5.6 Dziaania priorytetowe w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych

Tabela 14. Harmonogram realizacji i rda finansowania dziaa priorytetowych w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych
Rodzaj dziaania/ przedsiwzicia 1 2 Zarzdzanie i monitoring L.p. 1. Budowa elektrowni wiatrowej Jednostki i podmioty realizujce 3 Mae, due przedsibiorstwa, osoby fizyczne Termin realizacji 4 2015 rdo finansowania 5 Fundusze strukturalne, Ekofundusz, NFOiGW, WFOiGW, rodki wasne j.w. j.w. j.w.

2. 3. 4.

Budowa nowych kotowni na biomas Monta kolektorw sonecznych Budowa energooszczdnych budynkw mieszkalnych

Osoby fizyczne Mae, due przedsibiorstwa, osoby fizyczne Mae, due przedsibiorstwa, osoby fizyczne, wsplnoty i spdzielnia mieszkaniowa

2015 2015 2015

8.6 Ochrona rnorodnoci biologicznej i krajobrazu oraz zrwnowaony rozwj lasw priorytet 5 8.6.1 Informacje oglne Ochrona rodowiska przyrodniczego bdzie mie na celu doskonalenie systemu obszarw chronionych oraz rozpoznanie zasobw przyrodniczych (rnorodnoci biologicznej). Rezultaty dziaa z zakresu gospodarowania lasami bd dotyczy: wzrostu stabilnoci ekosystemw lenych oraz penienia przez nie rnych funkcji, polepszenie stanu rodowiska, udoskonalenie gatunkowej i funkcjonalnej struktury lasw z jednoczesnym zachowaniem odnawialnoci surowca, poprawa stanu gospodarowania w lasach niepastwowych, wzrost wiadomoci spoecznej rodowiskotwrczej lasw. odnonie roli i znaczenia lasw, w tym ksztatowania funkcji

8.6.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Cele redniookresowe Cel nr 1 - zachowanie oraz ochrona rnorodnoci biologicznej i krajobrazowej. Cel nr 2 - podnoszenie wartoci krajobrazu oraz dziaania obejmujce ochron, zrwnowaone gospodarowanie, planowanie i odtwarzanie krajobrazu z udziaem spoeczestwa.

Cel nr 3 zachowanie korzystnego wpywu lasu na rwnowag rodowiska oraz na poziom ycia ludzi, zwikszanie powierzchni lenej wraz z przywracaniem biologicznej rnorodnoci lasw. Kierunki dziaa

Podstawowe dziaania z tego zakresu wynikaj z uwarunkowa przyrodniczych Miasta. Zarwno tereny wartociowe przyrodniczo, jak rwnie powierzchnie lene nie zajmuj znaczcych powierzchni w Miecie. Za priorytetowe przyjmuje si dziaania: ustalenie powierzchni czynnej biologicznie w Miecie na poziomie 30%, podjcie prac nad utworzeniem korytarza ekologicznego dolin zalewowych rzek: Lubaczwki i Sootwy, ochrony zieleni parkowej i zachowanych ukadw zieleni miejskiej, wyznaczenie obszarw do zalesie oraz wzmacnianie ochrony rnorodnoci biologicznej lasw, prowadzenie prawidowej gospodarki lenej oraz poprawy zagospodarowania lasw niepastwowych. Dziaania inwestycyjne: 1) 2) pielgnacja istniejcych na terenie Miasta pomnikw przyrody, inwentaryzacja terenu wodno-botnego w czci pnocno zachodniej Miasta celem uznania za uytek ekologiczny, utworzenie korytarzy ekologicznych dolin: Lubaczwki i Sootwy, zalesianie terenw wyczonych z uytkowania rolniczego, pielgnacj zadrzewie parkowych i zachowanych ukadw zieleni miejskiej. Dziaania nieinwestcyjne: 1) ochrona dolin rzecznych przez utworzenie korytarzy ekologicznych, w tym ochrona gatunkw rolin i zwierzt zagroonych wyginiciem, przeprowadzenie inwentaryzacja przyrodniczej w granicach Miasta, opracowanie i wdraanie programw ochrony terenw zieleni miejskiej, podnoszenie wiadomoci i wiedzy ekologicznej spoeczestwa, w tym szkolenia dla wacicieli lasw niepastwowych na temat prawidowych zasad zagospodarowania w lasach i prowadzenia gospodarki lenej, doskonalenie procedur zwizanych z realizacj zalesie gruntw porolnych, wykonanie opracowa wyznaczajcych potencjalne tereny do zadrzewie i zalesie. 8.6.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji Cele krtkookresowe Cel nr 1 Ochrona terenw zieleni miejskiej i krajobrazu. Cel nr 2 Wyznaczenie nowych terenw do zadrzewie i zalesie. Dziaania Dziaania w zakresie ochrony przyrody nale gwnie do pozainwestycyjnych oraz prowadzone s w sposb cigy. Dziaania pozainwestycyjne: 1) 2) 3) 4) 5) przeprowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej terenw w granicach Miasta (praca ciga), prowadzenie szeroko zakrojonej edukacji ekologicznej, z uwzgldnieniem lasw (praca ciga), ochrona walorw przyrodniczych m.in. przez utworzenie uytku ekologicznego, identyfikacja i lokalizacja zbiorowisk rolinnych i biotopw wymagajcych specjalnej troski, pielgnacja i konserwacja pomnikw przyrody (sukcesywnie),

3) 4) 5)

2) 3) 4)

5) 6)

6) 7)

opracowanie i wdraanie programu ochrony terenw zieleni miejskiej oraz krajobrazu, w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ustalenie zasad zadrzewie i zalesie. Dziaania inwestycyjne:

1) 2)

wykup wybranych cennych przyrodniczo gruntw (sukcesywnie, praca ciga), zalesianie gruntw wyczonych z uytkowania rolniczego. 8.6.4 Rejony koncentracji dziaa

Dziaania prowadzone bd w granicach administracyjnych Miasta, a zwaszcza na terenie planowanych do objcia ochron oraz na terenach rolnych, lenych i zieleni miejskiej. Planowane dziaania dotyczce ochrony obszarw lenych realizowane bd jako proces cigy. Do zadrzewie i zalesienia bd przeznaczane grunty, na ktrych nie prowadzi si produkcji rolniczej oraz tereny nieuytkw. Wybr terenw do zadrzewie i zalesie bdzie uwzgldnia cenne przyrodniczo tereny bagienne oraz pnaturalne ki w dolinach Lubaczwki i Sootwy, ktre planuje si obj ochron uytku ekologicznego i korytarza ekologicznego. Ostateczna lokalizacja terenw przeznaczonych do zadrzewie i zalesie bdzie uwzgldniana w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub decyzjach o warunkach zagospodarowania terenu. 8.6.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony rnorodnoci biologicznej i krajobrazu oraz zrwnowaonego rozwoju lasw

Tabela 15. Waniejsze wskaniki w zakresie ochrony rnorodnoci biologicznej i krajobrazu oraz zrwnowaonego rozwoju lasw
Warto w roku bazowym 2007 2 Warto w roku 2011 3 2015 4 Miasto WUS Nadlenictwo Lubaczw Nadlenictwo Lubaczw, Starostwo Powiatowe Lubaczw 5

Nazwa wskanika 1 Wskanik stanu rodowiska i rezultatu Ilo opracowanych programw ochrony zieleni i krajobrazu [szt.] Powierzchnia gruntw lenych [ha] Grunty nielene przeznaczone pod zalesienia [ha/rok] Zalesianie w lasach publicznych i prywatnych [ha/rok]

rdo danych

0 304,0 -

0 -

1 -

8.6.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony rnorodnoci biologicznej i krajobrazu oraz zrwnowaonego rozwoju lasw

Tabela 16. Harmonogram realizacji i rda finansowania dziaa priorytetowych w zakresie rnorodnoci biologicznej i krajobrazowej i zrwnowaonego rozwoju lasw

L.p.

Rodzaj dziaania/ przedsiwzicia 1 2 Zarzdzanie ochron przyrody 1. Identyfikacja i lokalizacja zbiorowisk rolinnych i biotopw wymagajcych specjalnej troski 2. Pielgnacja i konserwacja pomnikw przyrody Edukacja i monitoring przyrodniczy 3. Prowadzenie edukacji ekologicznej

Jednostki i podmioty realizujce 3 Miasto

Termin realizacji 4 Do 2015 r.

rdo finansowania 5 Budet pastwa

Miasto

Sukcesywnie

Budet pastwa

Miasto

Praca ciga

Budet pastwa

4. 5.

6.

Opracowanie i wdroenie programu ochrony zieleni i krajobrazu w Miecie Propagowanie i wspieranie na obszarach cennych przyrodniczo dziaa zapewniajcych ludnoci dochody z zachowaniem zasad zrwnowaonego rozwoju (formy przyjazne dla rodowiska) Wykup cennych przyrodniczo gruntw

Miasto Miasto

Do 2015 r. Praca ciga

rodki wasne, fundusze UE rodki wasne, fundusze UE

Miasto

sukcesywnie

7.

Przygotowanie podstaw do rozszerzenia zalesie

Miasto, Nadlenictwo

2008 2015 Praca ciga

8.

Nadzr i kontrola nad zalesianiem gruntw prywatnych

Miasto, Nadlenictwo

2008 - 2015 Praca ciga

rodki wasne, fundusze zagraniczne Budet pastwa, rodki wasne lasw, rodki pomocowe, rodki wasne wacicieli gruntw Budet pastwa, rodki wasne, fundusze UE

8.7 Ochrona powietrza atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej priorytet 6 8.7.1 Informacje oglne Miasto Lubaczw naley do rejonw o czystym powietrzu. Realizacja zada objtych tym celem w Lubaczowie powinna przyczyni si do utrzymania wysokiej jakoci powietrza, speniajcej wymagania ustawodawstwa Unii Europejskiej oraz poprawy warunkw ycia ludzi. 8.7.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Cele redniookresowe Cel nr 1 przeciwdziaanie globalnym zmianom klimatu poprzez sukcesywn redukcj emisji gazw cieplarnianych Kierunki dziaa Dziaania inwestycyjne: 1) Ograniczanie emisji komunikacyjnej poprzez remonty drg, rozwj i modernizacj transportu kolejowego i zbiorowego, tworzenie warunkw do rozwoju ruchu rowerowego. Redukcja niskiej emisji poprzez: stosowanie ekologicznych nonikw energii, termomodernizacj budynkw. Dziaania nieinwestycyjne: 1) Dziaania edukacyjne i promocyjne dotyczce upowszechniania wykorzystania odnawialnych rde energii, edukacja na temat szkodliwoci spalania odpadw. Promowanie proekologicznych rodkw zbiorowego transportu (kolejowego). Promowanie komunikacji zbiorowej i ruchu rowerowego. 8.7.3 Cele krtkookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Cele krtkookresowe Cel nr 1 Ograniczenie emisji niskiej z ogrzewnictwa indywidualnego oraz emisji transportu i jej oddziaywania. Cel nr 2 Zwikszenie wykorzystania energii ze rde odnawialnych. Dziaania Ochrona powietrza atmosferycznego Dziaania inwestycyjne: 1) 2) Remonty nawierzchni drogowych i przebudowa drg o maej przepustowoci. Tworzenie warunkw dla rozwoju ruchu rowerowego poprzez budow cieek rowerowych.

2)

2) 3)

3) 4)

Redukcja niskiej emisji poprzez: termomodernizacj budynkw, wykorzystanie odnawialnych rde energii. Wprowadzanie na stacjach paliw pynnych, hermetyzacji procesu obrotu paliwami. Dziaania nieinwestycyjne:

1) 2)

Propagowanie zwikszenia wykorzystania paliw alternatywnych (np. biopaliwa). Promocja i wspieranie rozwoju odnawialnych rde energii. Ochrona klimatu i warstwy ozonowej

Wszystkie dziaania okrelone dla ochrony powietrza bd jednoczenie przeciwdziaa zmianom klimatu. Temu celowi su rwnie dziaania podejmowane w wielu innych sektorach, a mianowicie: lenictwie, rolnictwie, gospodarce odpadami. Dziaania inwestycyjne: 1) 2) Wszelkie dziaania inwestycyjne ograniczajce emisj zanieczyszcze do powietrza. Hermetyzacja procesw w kopalnictwie gazu oraz uszczelnienie i usprawnienie procesw przesyu gazu ziemnego. Wszelkie dziaania w gospodarce odpadami (zmniejszanie iloci odpadw, odzysk odpadw), zwikszanie lesistoci (jeden ze sposobw pochaniania CO2) i rolnej (rozwj upraw energetycznych). Dziaania nieinwestycyjne: 1) Promowanie i wspieranie inicjatyw na rzecz ochrony klimatu oraz edukacji spoecznej w zakresie ochrony warstwy ozonowej. 8.7.4 Rejony koncentracji dziaa Dziaania z tego zakresu bd realizowane przede wszystkim w zabudowie osiedlowej termomodernizacja (ocieplenie budynkw, wymiana stolarki) i jednorodzinnych termomodernizacja oraz instalacja alternatywnych rde energii. 8.7.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu

3)

Tabela 17. Waniejsze wskaniki realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu
Nazwa wskanika 1 Wskanik presji Emisja zanieczyszcze do powietrza przez podmioty korzystajce ze rodowiska [Mg/rok] Wskanik stanu Klasyfikacja strefy ze wzgldu na ochron zdrowia oraz ochron rolin 779,43 Zakady przemysowe Warto w roku bazowym 2007 2 Warto w roku 2011 3 2015 4 rdo danych 5

WIO Rzeszw

8.7.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego i klimatu

Tabela 18. Harmonogram realizacji i rda finansowania dziaa priorytetowych w zakresie ochrony powietrza
L.p. 1 Rodzaj dziaania/ przedsiwzicia 2 Jednostki i podmioty realizujce 3 Termin realizacji 4 rdo finansowania 5

Inwestycje 1. Realizacja dziaa i przedsiwzi wykorzystujcych energi ze rde odnawialnych Realizacja dziaa w zakresie poprawy infrastruktury drogowej i pynnoci ruchu Przedsibiorstwa, osoby indywidualne Zarzdzajcy drogami, Miasto 2008 2015 2008 2015 i duej rodki wasne przedsibiorstw i osb prywatnych, EFRR, FS rodki wasne, EFRR

2.

8.8 Ochrona powierzchni ziemi i przywrcenie wartoci uytkowej gleb priorytet 7 8.8.1 Informacje oglne Realizacja tego priorytetu ma na celu ochron gleb uwzgldniajc standardy jakociowe europejskie i krajowe, zagospodarowanie terenw przeksztaconych i zdewastowanych oraz racjonalnie wykorzystanie gleb. Tereny aktualnie nie przydatne zostan wczone do uytkowania przez przystosowanie ich do nowych funkcji. 8.8.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Cele redniookresowe Cel nr 1 Przywracanie funkcji przyrodniczych terenom zdegradowanym oraz ich rekultywacja. Cel nr 2 Identyfikacja i likwidacja zagroe powierzchni ziemi. Cel nr 3 Ochrona gleb nadajcych do uytkowania rolniczego i lenego przed przeznaczaniem na inne cele. Kierunki dziaa Dziaania inwestycyjne: 1) Rekultywacja terenu skadowiska odpadw komunalnych Miasta Lubaczw. Dziaania nieinwestycyjne: 1) 2) 3) Waloryzacja terenw pod wzgldem ich przydatnoci do produkcji zdrowej ywnoci, Wspieranie rolnictwa ekologicznego i przedsiwzi rolno-rodowiskowych, Wspieranie dobrych praktyk rolniczych i restrykcyjne przestrzeganie zasad ochrony gleb w dziaalnoci gospodarczej. 8.8.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji Cele krtkookresowe Cel nr 1 Rekultywacja i zagospodarowanie terenu skadowiska odpadw komunalnych. Cel nr 2 Ograniczanie negatywnego oddziaywania procesw gospodarczych na jako gleb. Dziaania Dziaania inwestycyjne: 1) 2) Rekultywacja terenu skadowiska odpadw komunalnych, Likwidowanie dzikich skadowisk odpadw. Dziaania nieinwestycyjne: 1) 2) 3) Wprowadzenie zasad waciwego korzystania z powierzchni ziemi w dziaalnoci gospodarczej, Identyfikacja zagroe powierzchni ziemi, Wspieranie gospodarstw ekologicznych i promowanie produktw markowych. 8.8.4 Rejony koncentracji dziaa Dziaania w zakresie ochrony terenw zdegradowanych bd si koncentrowa na skadowisku odpadw komunalnych, dla ktrego zostaa wdroona procedura zamknicia. Ponadto istotne bdzie przywrcenie wymaganych standardw jakoci gleb w granicach Miasta na gruntach uytkowanych rolniczo.

8.8.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie powierzchni ziemi i przywrcenia wartoci uytkowej gleb

Tabela 19. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie ochrony powierzchni ziemi i przywrcenia wartoci uytkowej gleb
Warto w roku bazowym 2007 2 Warto w roku 2011 3 Warto w roku 2015 4

Nazwa wskanika 1 Wskaniki presji Skadowisko odpadw wymagajce rekultywacji [ha] Powierzchnia nieuytkw [ha] Wskaniki reakcji Grunty zrekultywowane [ha]

rdo danych 5

5,9146 43,0 0

40,0 5,9146

Miasto WUS Rzeszw Miasto

8.8.6 Dziaania priorytetowe w zakresie powierzchni ziemi i przywrcenia wartoci uytkowej gleb

Tabela 20. Harmonogram realizacji i rda finansowania dziaa priorytetowych w zakresie ochrony powierzchni ziemi i przywrcenia wartoci uytkowej gleb
L.p. 1 Inwestycje 1. 2. Rekultywacja skadowiska odpadw komunalnych Bieca identyfikacja i likwidacja przekrocze standardw gleby i ziemi Miasto Miasto, rolnicy 2008 2011 Cige rodki wasne, GFOiGW, WFOiGW,FS rodki prywatne, rodki Miasta Rodzaj dziaania/ przedsiwzicia 2 Jednostki i podmioty realizujce 3 Termin realizacji 4 rdo finansowania 5

8.9 Ochrona przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym priorytet 8 8.9.1 Informacje oglne Realizacja tego priorytetu pozwoli na popraw klimatu akustycznego w Miecie. Problem promieniowania elektromagnetycznego jak wykazay pomiary WIO nie wykazuje przekrocze wartoci dopuszczalnych w terenach zabudowy. 8.9.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Cele redniookresowe Cel nr 1 Podniesienie komfortu akustycznego mieszkacw Miasta. Cel nr 2 Niedopuszczenie do pogorszenia klimatu akustycznego na terenach gdzie nie wystpuj przekroczenia norm akustycznych. Cel nr 3 Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym utrzymanie dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych. Kierunki dziaa Ochrona przed haasem Dziaania inwestycyjne: 1) Modernizacje i remonty nawierzchni drg, budowa obwodnicy dla Miasta w dzielnicy Mazury,

2) 3)

Zabezpieczanie przed pogorszeniem sytuacji akustycznej tam, gdzie jest ona korzystna, Tworzenie warunkw do rozwoju ruchu rowerowego. Dziaania nieinwestycyjne:

1)

Preferowanie oraz egzekwowanie lokalizacji obiektw z uwzgldnieniem uciliwoci haasowej. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym Dziaania nieinwestycyjne:

1)

Uwzgldnianie w planach miejscowych, w planie zagospodarowania przestrzennego Miasta oraz w studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego ochrony ludzi i rodowiska przed promieniowaniem elektromagnetycznym. 8.9.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji Cele krtkookresowe

Cel nr 1 zmniejszenie uciliwoci haasu komunikacyjnego na terenach o przekroczonych normach. Cel nr 2 Realizacja nowych linii energetycznych jako kablowych. Dziaania Dziaania inwestycyjne:

1)

wspieranie i realizacja inwestycji zmniejszajcych poziom haasu poprzez modernizacj odcinkw drg najbardziej uciliwych. Tworzenie warunkw do rozwoju ruchu rowerowego. Dziaania nieinwestycyjne:

2)

1) 2) 3) 4) 5)

Zapewnienie przestrzegania zasad strefowania w planowaniu przestrzennym, Promowanie wykorzystania zbiorowych rodkw transportu oraz ruchu rowerowego, Ograniczanie prdkoci na wybranych drogach w Miecie, Stosowanie ekranw akustycznych np. wok rde haasu i wzdu tras komunikacyjnych, Stosowanie ekranw naturalnych z zieleni lub szczelnych ogrodze. 8.9.4 Rejony koncentracji dziaa

Dziaania w zakresie ochrony przed haasem bd si koncentrowa gwnie wzdu tras komunikacyjnych o najwikszym nateniu ruchu. Najwaniejsze rejony koncentracji dziaa to ulice przelotowe w Miecie. Na terenie Miasta Lubaczowa dziaania z zakresu ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym naley prowadzi wok obiektw i systemw przesyowych energii elektrycznej 110 kV i wzwy. 8.9.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym

Tabela 21. Waniejsze wskaniki i promieniowaniem elektromagnetycznym

realizacji

celw

zakresie

ochrony

przed

haasem

Nazwa wskanika 1 Wskaniki presji Ilo ulic z przekroczonym poziomem haasu/ilo ulic objtych pomiarami Stwierdzone przekroczenia pl elektromagnetycznych Wskaniki reakcji

Warto w roku bazowym 2005 2

Warto w roku 2011 3

Warto w roku 2015 4

rdo danych 5

9/10 0

WIO Rzeszw WIO Rzeszw

Dugo drg o remontowanej nawierzchni [km]

23,0 w 2007 r.

Miasto, zarzdzajcy drogami

8.9.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym

Tabela 22. Harmonogram realizacji i rda finansowania dziaa priorytetowych w zakresie ochrony przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym

L.p. 1

Rodzaj dziaania/ przedsiwzicia 2

Jednostki i podmioty realizujce 3

Termin realizacji 4

rdo finansowania 5 rodki wasne, rodki zarzdzajcych drogami rodki Miasta

Inwestycje 1. 2. Remonty nawierzchni drg miejskich Pielgnacja zieleni przydronej Miasto Miasto 2008 2015 ciga Cige

8.10 Ochrona zasobw kopalin priorytet 9 8.10.1 Informacje oglne Realizacja tego priorytetu ma na celu ochron zasobw kopalin ze wzgldu na ich nieodnawialno. W Miecie udokumentowane zostay w czci poudniowo zachodniej zoa gazu ziemnego. Zoe jest w znacznym stopniu wyeksploatowane. 8.10.2 Cele redniookresowe i kierunki dziaa w zakresie ich realizacji Cel redniookresowy Cel nr 1 Optymalizacja wykorzystania i ograniczanie presji na rodowisko zwizanej z eksploatacj kopalin. Kierunki dziaa Dziaania nieinwestycyjne: 1) Zapewnienie ochrony udokumentowanych z kopalin w planowaniu przestrzennym. 8.10.3 Cele krtkookresowe i dziaania w zakresie ich realizacji Cele krtkookresowe Cel nr 1 Racjonalne gospodarowanie zasobami kopalin. Cel nr 2 Eliminacja nielegalnej eksploatacji kopalin. Dziaania Dziaania nieinwestycyjne: 1) Rozpoznanie zasobw wd termalnych. 8.10.4 Rejony koncentracji dziaa Dziaania w zakresie ochrony kopalin bd si koncentrowa w czci poudniowej Miasta, gdzie mog wystpowa zoa wd geotermalnych oraz w ssiedztwie zoa gazu ziemnego. 8.10.5 Wskaniki efektywnoci realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony kopalin

Tabela 23. Waniejsze wskaniki realizacji celw w zakresie ochrony kopalin

Nazwa wskanika Warto w roku Warto w roku Warto w roku rdo danych

bazowym 2007 1 Wskaniki presji Liczba udokumentowanych z kopalin [szt.] 2

2011 3

2015 4 5

Miasto

8.10.6 Dziaania priorytetowe w zakresie ochrony kopalin Dziaania z tego zakresu bd realizowane przez jednostki wyszego szczebla administracji samorzdowej i pastwowej. 9. ZARZDZANIE PROGRAMEM 9.1 Struktura zarzdzania programem Zarzdzanie rodowiskiem wynikajce z Programu bdzie spoczywa na wadzach miejskich. W realizacji zada wynikajcych z Programu wymagana bdzie wsppraca ze wszystkimi szczeblami wadz samorzdowych i rzdowych, a take wsppraca z pozostaymi podmiotami uczestniczcymi w zarzdzaniu rodowiskiem na terenie Miasta. Program nie jest aktem prawa miejscowego. Jego realizacja bdzie prowadzona zgodnie z kompetencjami okrelonymi w przepisach prawa, a zwaszcza w ustawie Prawo ochrony rodowiska. Realizacja Programu wymaga zaangaowania administracyjnych wadz samorzdowych Miasta. Do nich naley bezporednie zarzdzanie Programem. Burmistrz Miasta Lubaczw posiada instrument zarzdzania przestrzeni i rodowiskiem, jakim jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Jest to poziom, na ktrym odbywa si lokalizacja przedsiwzi z uwzgldnieniem wymogw z zakresu ochrony rodowiska. Warunkiem realizacji zaoonych celw ekologicznych jest: konsekwentna realizacja dziaa okrelonych w Programie, jego weryfikacja i aktualizacja wraz z ocen skutkw dla rodowiska. Na poziomie regionalnym zarzdzanie, realizacja i kontrola prowadzona bdzie przez administracj rzdow i samorzdow oraz przez instytucje powoane do zarzdzania rodowiskiem. Wanym uczestnikiem Programu o charakterze ponadlokalnym bdzie Zwizek Gmin Ziemi Lubaczowskiej realizujcy zadania z zakresu gospodarki odpadami, ochrony wd i edukacji ekologicznej. Dla poprawy stanu rodowiska w granicach Miasta istotne s przedsiwzicia realizowane przez przedsibiorstwa i podmioty gospodarcze dziaajce na terenie Miasta. W zakresie ich dziaania s m.in. moliwoci ograniczania odpadowoci, materiaochonnoci, energochonnoci, racjonalizacji zuycia wody. Odbiorcami Programu bdzie spoeczestwo Miasta Lubaczw. 9.2 Instrumenty i narzdzia realizacji Programu Obowizujce przepisy prawne pozwalaj na skuteczne zarzdzanie rodowiskiem i realizacj celw ekologicznych okrelonych w Programie. Z art. 186 pkt 4 Prawa ochrony rodowiska wynika, e organ administracji nie moe wyda pozwolenia na wprowadzanie do rodowiska substancji lub energii, jeeli byoby to sprzeczne z Programem. Instrumenty prawno-administracyjne Do podstawowych instrumentw prawnych odnoszcych si do zagadnie ochrony rodowiska na szczeblu Miasta nale: decyzje o rodowiskowych uwarunkowaniach, oceny oddziaywania planowanych przedsiwzi na jako rodowiska, zgody na przeznaczanie gruntw rolnych na cele nierolnicze oraz na gospodarcze wykorzystanie odpadw, plan gospodarki odpadami. Instrumenty administracyjne to przede wszystkim: miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, strategie i programy branowe uwzgldniajce wymogi ochrony rodowiska. Instrumenty finansowe i ekonomiczne to m.in.:

opaty za korzystanie ze rodowiska, administracyjne kary pienine, kredyty, w tym umarzalne oraz dotacje z funduszy ochrony rodowiska i gospodarki wodnej, dotacje z funduszy europejskich oraz Funduszu Spjnoci, zwolnienia i ulgi podatkowe. Instrumenty spoeczne

Skuteczno wdraania Programu zalee bdzie od zaangaowania lokalnej spoecznoci. Usprawnianie wsppracy i budowanie partnerstwa wrd lokalnej spoecznoci bdzie polega na: dziaaniach samorzdu w zakresie doksztacania si i systemw szkole, wsppracy i partnerstwa w systemach sieciowych, budowanie powiza wadz ze spoeczestwem poprzez: udzia w procedurach ocen oddziaywania przedsiwzi na rodowisko, edukacji ekologicznej, dostpie do informacji o rodowisku. 9.3 Metody i czstotliwo przeprowadzania analizy realizacji ustale Programu Osignicie zaoonych celw ekologicznych w Programie bdzie wymaga jego okresowej weryfikacji i aktualizacji oraz oceny skutkw dla rodowiska. Burmistrz Miasta bdzie co dwa lata sporzdza raport z wykonania Programu i przedstawia go Radzie Miasta. Raport oraz ocena uwarunkowa realizacji Programu stanowi bd podstaw do aktualizacji strategii ochrony i poprawy stanu rodowiska (przynajmniej raz na 4 lata). Analiza i ocena realizacji przedsiwzi zawartych w Programie prowadzona bdzie przy pomocy monitoringu, opierajcego si o dane statystyczne (WUS w Rzeszowie) i monitoring jakoci rodowiska (WIO w Rzeszowie) oraz podmiotw dziaajcych na terenie Miasta. Monitoring bdzie prowadzony w zakresie: zmian stanu rodowiska w porwnaniu z rokiem bazowym 2007 r. stopnia realizacji przyjtych celw ekologicznych, ocena wykonania i przyjtych dziaa, zmiany uwarunkowa realizacji Programu.

Zamieszczone w Programie propozycje wskanikw monitorowania efektywnoci realizacji celw ekologicznych pozwol na ocen zmian w rodowisku, bdcych wynikiem realizacji dziaa zawartych w Programie. 10. ASPEKTY FINANSOWE REALIZACJI PROGRAMU 10.1 Informacje oglne na temat rde finansowania Programu Jednym z waniejszych aspektw ochrony rodowiska w Miecie Lubaczw jest pozyskiwanie i dysponowanie rodkami finansowymi przeznaczonymi na ten cel. Zadania okrelone w przepisach prawnych oraz biece zadania ochrony rodowiska wymaga bd znacznych nakadw finansowych. rodki patnicze na finansowanie ochrony rodowiska bd pochodzi z: 1. 2. 3. rodki wasne budetu Miasta, rodki wasne przedsibiorstw komunalnych, poyczki i dotacje z wojewdzkiego funduszu ochrony rodowiska i/lub Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska midzynarodowych instytucji finansowych (EBI, EBOR). Realizacja Programu bdzie finansowana ze rodkw: 1) a) publicznych, w tym: z budetu Miasta, pozabudetowych instytucji publicznych,

4.

b)

zagranicznych, pochodzcych m.in. z Funduszu Spjnoci, funduszy strukturalnych, Inicjatyw Wsplnoty i innych niepublicznych, pochodzcych z przedsibiorstw i od inwestorw, bankw komercyjnych, funduszy inwestycyjnych itp., ktrych najczstszymi formami finansowania bd: kredyty i poyczki udzielane w bankach komercyjnych, udziay kapitaowe (akcje i udziay w spkach), fundusze wasne inwestorw, dotacje (tzw. granty) i subwencje waciwe, zagraniczna pomoc finansowa udzielana przez fundacje, programy pomocowe.

2)

Dla realizacji programu wana jest znajomo zasad finansowania przedsiwzi o charakterze ekologicznym i moliwoci pozyskiwania dodatkowych pienidzy (oprcz funduszy wasnych) z instytucji, jakie funkcjonuj na polskim rynku oraz zasad jakimi si kieruj przy dofinansowywaniu inwestycji. Gwnymi rdami dotacji w Miecie Lubaczw bd fundusze ochrony rodowiska i gospodarki wodnej. Zmniejsza si bdzie udzia rodkw wasnych i budetowych na ochron rodowiska. Udzia rodkw wasnych, wspomaganych kredytami wynosi obecnie ponad 50%. Wzrasta bdzie udzia rodkw pomocy zagranicznej. W latach 2007 2015 wojewdztwo podkarpackie moe dysponowa kwot 2 746,91 mln euro, w ramach dziaa objtych Strategi Rozwoju Kraju. 10.2 Moliwoci finansowania przedsiwzi przez waniejsze instrumenty finansowe Inwestycje suce realizacji celw priorytetowych na lata 2008 2011 i perspektyw na lata 2012 2015 bd pochodzi m.in. z funduszy unijnych oraz programw pomocowych. Do waniejszych, ktre stwarzaj szanse na uzyskanie rodkw nale: Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Podkarpackiego na lata 2007 - 2013 W ramach tego programu bd realizowane przedsiwzicia ochrony rodowiska o znaczeniu regionalnym i ponadlokalnym. rodki bd pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokoci 1 136,3 mln euro, z tego ok. 18% na realizacj Osi priorytetowej 4 Ochrona rodowiska i zapobieganie zagroeniom. Z funduszu bd realizowane inwestycje dotyczce duych projektw, np. systemy kanalizacji i oczyszczalnie w aglomeracjach ponad 15 000 RLM lub gospodarce odpadami suce ponad 150 000 mieszkacw. Analiza moliwoci pozyskania rodkw na realizacj celw zawartych w Programie wskazuje, e nadal realizacja ich bdzie si opiera na rodkach wasnych samorzdu Miasta oraz na rodkach publicznych w formie poyczek preferencyjnych z Narodowego i Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska. Z funduszy unijnych rodki mog pochodzi z Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spjnoci. System finansowania podlega cigym przemianom. Pojawiaj si nowe rda finansowania, zmieniaj si ich udziay i formy w cznych wydatkach na ochron rodowiska w Polsce. W najbliszym czasie w finansowaniu dziedzin ochrony rodowiska zostan na pierwszym miejscu w Miecie postawione dziaania na rzecz racjonalnej gospodarki odpadami. Nadal konieczne bdzie przeznaczanie znacznych rodkw na ochron jakoci wd i racjonalizacj jej zuycia. Istotny udzia w finansowaniu zada zwizanych z ochron wd i gospodark odpadami nadal bdzie ponosi samorzd miejski. 10.3 Nakady na realizacj Programu Szacunkowe koszty wdraania "Programu..." przedstawiono w tabeli niej. Koszty te zostay okrelone w oparciu o: a) Szczegowe dane odnonie kosztw realizacji konkretnych przedsiwzi lub szacunek przeprowadzony w oparciu o rednie wskaniki dotyczce budowy i eksploatacji urzdze, Dane statystyczne dotyczce redniorocznych wydatkw na ochron rodowiska i gospodark wodn, Ocen wielkoci rodkw moliwych do zaangaowania (tzw. ramy finansowe). kosztw

b) c)

Tabela 24. NAKADY NA REALIZACJ PROGRAMU OCHRONY RODOWISKA MIASTA LUBACZW (wg cen z grudnia 2007 r.)

L.p. 1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Nazwa realizowanego zadania 2 Priorytet 1: Ochrona wd i efektywne wykorzystanie zasobw wodnych Priorytet 2. Gospodarka odpadami Priorytet 3. Przeciwdziaanie zagroeniom Priorytet 4. Pozyskiwanie energii ze rde odnawialnych Priorytet 5. Ochrona rnorodnoci biologicznej i krajobrazu oraz zrwnowaony rozwj lasw Priorytet 6. Ochrona powietrza atmosferycznego Ochrona powierzchni ziemi i przywrcenie wartoci uytkowej gleb Priorytet 8. Ochrona przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym Priorytet 9. Ochrona zasobw kopalin Dziaania o charakterze systemowym, w tym m.in. zintegrowany system zapobiegania i kontroli zanieczyszcze, edukacja ekologiczna, wzmocnienie instytucjonalne Zarzdzanie programem ochrony rodowiska (w tym raporty) Ogem

Szacowane nakady w latach 2008 2011 tys. z % 3 4 933,0 10 000,0 100,0 40,0 50,0 500,0 6052,5 500,0 50,0 30,0 4 22,2 50,0 0,4 0,2 0,2 2,2 27,2 2,2 0,2 0,15

Szacowane nakady w latach 2012 - 2015 tys. z % 5 1299,0 79,0 200,0 80,0 100,0 300,0 50,0 400,0 50,0 30,0 6 50,1 3,1 7,7 3,1 3,9 11,6 1,9 15,4 1,9 1,1

11. 12.

12,2 22 267,7

0,05 100

6,1 2 594,1

0,2 100

Moliwo uzyskania rodkw unijnych zalee bdzie od iloci oraz jakoci projektw przygotowanych zgodnie z wymogami Unii Europejskiej oraz z wymogami okrelonymi w programach branowych. Od wielu lat priorytetem Miasta jest modernizacja i budowa nowych odcinkw sieci kanalizacyjnej, a w ostatnim roku rwnie gospodarka odpadami. 11. INFORMACJA ZGODNIE Z WYMOGAMI USTAWY PRAWO OCHRONY RODOWISKA Podstawa prawna Art. 44 ust.2 ustawy z dnia 21 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (tekst jednolity Dz. U. Nr 25, poz. 150 z 2008 r.) wymaga zaczenia pisemnych informacji o sposobie wykorzystania: 1) 2) 3) 4) ustale zawartych w prognozie oddziaywania na rodowisko; opinii organu ochrony rodowiska oraz organu, o ktrym mowa w art. 45; wynikw udziau spoeczestwa, o ktrym mowa w art. 43 ust. 2, informacji o metodach i czstotliwoci przeprowadzania analizy realizacji postanowie dokumentu. Informacja o sposobie wykorzystania ustale zawartych w prognozie oddziaywania na rodowisko Program zakada zmniejszenie, eliminacj lub przeciwdziaanie zagroeniom rodowiskowym, szczeglnie zwizanym z naraeniem zdrowia i ycia mieszkacw oraz wpywajcym na stan najcenniejszych walorw przyrodniczych Miasta. Prognoza oddziaywania projektu Programu wskazuje na popraw standardw jakoci rodowiska w granicach Miasta Lubaczw oraz na korzystne oddziaywanie zwaszcza w zakresie jakoci wd powierzchniowych rwnie na tereny pooone poniej Lubaczowa. Priorytety i cele ekologiczne okrelone w Programie uwzgldniaj cele ochrony rodowiska zawarte w dokumentach wyszej rangi. Wikszo dziaa przewidywanych do realizacji w projekcie Programu bdzie mie oddziaywanie lokalne, istotne dla mieszkacw Miasta. Informacja o sposobie wykorzystania opinii i uzgodnie organu ochrony rodowiska Projekt Programu zosta przedoony do zaopiniowania Zarzdowi Powiatu Lubaczowskiego. Uchwaa Zarzdu Powiatu Lubaczowskiego z dnia 28 padziernika 2008 r.

Wyniki udziau spoeczestwa w postpowaniu w sprawie oddziaywania projektu programu na rodowisko Burmistrz Miasta Lubaczw zapewni udzia spoeczestwa w postpowaniu, ktrego przedmiotem jest opracowanie i przyjcie Programu Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczw przez umieszczenie na stronie internetowej www.lubaczow.pl wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko oraz informacj o moliwoci skadania uwag i wnioskw. Informacja o metodach i czstotliwoci przeprowadzania analizy postanowie programu Realizacja zaoonych celw ekologicznych wymaga konsekwentnych dziaa wynikajcych z Programu, jego okresowej weryfikacji i aktualizacji wraz z ocen skutkw dla rodowiska. Kontrola i ocena stanu rodowiska bdzie prowadzona w oparciu o monitoring. Do tego celu zostan wykorzystane dane z pastwowego monitoringu rodowiska (WIO w Rzeszowie) i opracowywane raporty roczne o stanie rodowiska, rdem pozostaych danych bd opracowania statystyczne, informacje uzyskane od podmiotw korzystajcych ze rodowiska oraz informacje wasne. Monitoring bdzie prowadzony w zakresie: zmian stanu rodowiska, za rok bazowy przyjmuje si 2007 r. stopnia realizacji przyjtych celw ekologicznych, oceny wykonania i przyjtych dziaa, zmiany uwarunkowa realizacji programu.

W oparciu o wskaniki monitorowania stopnia realizacji celw ekologicznych moliwa bdzie ocena zmian w rodowisku, jakie bd wynikiem realizacji dziaa okrelonych w Programie. Prawo nakada obowizek sporzdzania raportw w okresach 2 letnich z wykonania Programu i przedkadania go Radzie Miasta. Niezalenie od tego, monitorowanie Programu odbywa si bdzie poprzez roczn ocen wykonania zaoonego na dany rok budetu Miasta. Aktualizacja Programu odbywa si bdzie co cztery lata. 12. STRESZCZENIE Podstawa prawna Ustawa Prawo ochrony rodowiska w art. 17 ust.1 nakada na Burmistrza Miasta Lubaczw obowizek opracowania, a nastpnie jego aktualizacji - programu ochrony rodowiska na najblisze lata, ktry zgodnie z art. 18 ust.1 teje ustawy uchwalany jest przez Rad Miasta Lubaczw. Cele i zaoenia programu Nadrzdnym celem Programu jest wdroenie polityki ekologicznej pastwa na terenie Miasta Lubaczw wynikajcej z dokumentw krajowych, wojewdzkich i powiatowych. Gwne zaoenia Programu Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczw wynikaj z celw, kierunkw dziaa okrelonych w polityce ekologicznej wojewdztwa podkarpackiego, ktra z kolei uwzgldnia polityk ekologiczn pastwa, a take aktualnego stanu rodowiska (wg stanu na koniec 2007 r.), obowizujcych przepisw prawnych z zakresu ochrony rodowiska zarwno krajowych, jak rwnie Unii Europejskiej. Cele i zadania do realizacji z dziedziny ochrony rodowiska przyjte w Programie wynikaj z kierunkw i moliwoci rozwoju gospodarczego Miasta Lubaczw i zawarte s w dokumentach strategicznych rozwoju Miasta. Ich podstaw s take moliwoci finansowania inwestycji oraz wyniki raportu z wykonania Programu Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczowa przyjtego przez Rad Miasta Lubaczw Uchwa Nr 202/XXVII/2004 z dnia 17 grudnia 2004 r. Problemy ekologiczne Miasta Lubaczw Skuteczno prowadzonych dziaa w ochronie rodowiska jest oceniania w ramach corocznego monitoringu jakoci rodowiska. Wyniki monitoringu wskazuj na systematyczn i powoln popraw takich elementw rodowiska jak: woda, powietrze, gleby. Nadal jednak pozostaje wiele problemw do rozwizania, a zwaszcza gospodarka odpadami, przekroczenia poziomu haasu wzdu tras komunikacyjnych, zabezpieczenie przeciwpowodziowe, bardzo niski w stosunku do moliwoci udzia energii pochodzcej ze rde odnawialnych. Strategia dziaa w Miecie Lubaczw w zakresie ochrony rodowiska Strategia dziaa majca na celu ochron i popraw stanu rodowiska w Miecie Lubaczw wynika z przyjtych zaoe oraz aktualnej jakoci rodowiska Miasta. Kontynuowane bd cele o charakterze systemowym oraz cele ekologiczne w zakresie ochrony i dalszej poprawy stanu rodowiska. W Programie przyjto, e Miasto Lubaczw bdzie prowadzi dziaania zmierzajce do: wzmocnienia rwnowagi pomidzy ochron rodowiska a wzrostem gospodarczym,

zwikszenia konkurencyjnoci Miasta i innowacyjnoci gospodarki, w tym wykorzystanie potencjau tkwicego w zasobach naturalnych i kulturowych Miasta, zapobiegania zagroeniom ycia i mienia, ograniczanie emisji szkodliwych dla zdrowia, doprowadzenie do prawnie obowizujcych standardw jakoci rodowiska.

Cele o charakterze systemowym dotycz sprawniejszego funkcjonowania administracji w zakresie ochrony rodowiska, a zwaszcza edukacji ekologicznej, zwikszenia dostpu spoeczestwa do informacji i poszerzenie dialogu spoecznego, zwikszenie roli zagadnie ochrony rodowiska w planowaniu przestrzennym. Dotychczas obowizujce strategie, programy i plany oraz raporty z ich wykonania, a take aktualny stan rodowiska pozwalaj na ocen, e nadal priorytety w ochronie rodowiska bd nalee do: ochrony wd, gospodarki odpadami i bezpieczestwa ekologicznego. Priorytety ekologiczne w zakresie ochrony i poprawy stanu rodowiska Uwzgldniajc dokumenty wyszej rangi z tego zakresu oraz uwarunkowania gospodarcze Miasta Lubaczw, przyjto nastpujce priorytety wg pilnoci ich realizacji: Priorytet 1 - Ochrona wd i efektywne wykorzystanie zasobw wodnych Priorytet 2 Gospodarka odpadami Priorytet 3 Przeciwdziaanie zagroeniom rodowiska Priorytet 4 Pozyskiwanie energii ze rde odnawialnych Priorytet 5 - Ochrona powietrza atmosferycznego, klimatu i warstwy ozonowej Priorytet 6 - Ochrona przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym Priorytet 7 - Ochrona rnorodnoci biologicznej i krajobrazu Priorytet 8 - Ochrona powierzchni ziemi i przywrcenie wartoci uytkowej gleb Priorytet 9 - Ochrona zasobw kopalin Dla kadego priorytetu wyznaczono cele ekologiczne redniookresowe do 2015 r. oraz krtkookresowe do 2011 r. oraz dziaania inwestycyjne i nieinwestycyjne suce realizacji przyjtych celw, a take rejony koncentracji dziaa. Najwaniejsze inwestycje w ochronie rodowiska W dalszym cigu najwiksze potrzeby inwestycyjne Miasta bd obejmowa dziaania w zakresie gospodarki wodno-ciekowej, gospodarki odpadami i ochrony gleb. Na inwestycje z tego zakresu przewidziano 99,4% kosztw wdraania i realizacji programu w okresie do 2011 r. Najwaniejsze inwestycje w obrbie kadego priorytetu przedstawia si niej: w zakresie ochrony wd i efektywnego wykorzystania zasobw wodnych kontynuowanie modernizacji i budowy sieci kanalizacyjnej przyczajcej nastpne rojony Miasta do oczyszczalni, zapewniajce redukcj zanieczyszcze wprowadzanych ze ciekami do wd pyncych, zakoczona zostanie modernizacja komunalnej stacji uzdatniania wody, w zakresie gospodarki odpadami budowa midzygminnego punktu zbirki i segregacji odpadw komunalnych, w zakresie przeciwdziaania zagroeniom rodowiska remonty i modernizacja zabudowy hydrotechnicznej rzek w granicach Miasta, w zakresie pozyskiwania energii ze rde odnawialnych budowa instalacji wykorzystujcych energi soneczn i wiatru oraz biomasy, w zakresie ochrony powietrza, klimatu i warstwy ozonowej remonty nawierzchni drg miejskich dla ograniczenia emisji komunikacyjnej, w zakresie ochrony przed haasem i promieniowaniem elektromagnetycznym remonty nawierzchni drogowych oraz pielgnacja zieleni wzdu tras komunikacyjnych,

w zakresie ochrony rnorodnoci biologicznej i krajobrazu dziaania majce na celu zalesianie nieuytkw, oraz prowadzce do ograniczanie degradacji rodowiska przyrodniczego i strat zasobw rnorodnoci biologicznej, w zakresie ochrony powierzchni ziemi - realizacja projektu rekultywacji terenu skadowiska odpadw komunalnych, w zakresie ochrony zasobw kopalin rozpoznanie zasobw wd geotermalnych w granicach Miasta. Prognoza poprawy stanu rodowiska do 2015 r.

Dziaania inwestycyjne zawarte w Programie spowoduj: ograniczenie emisji zanieczyszcze wprowadzanych do rodowiska, popraw jakoci wd w granicach i poniej Miasta, przywrcenie wartoci uytkowej powierzchni zamknitego skadowiska odpadw, poprawi jako ycia mieszkacw Miasta oraz zwiksz udzia spoeczestwa w dostpie do informacji o rodowisku. Przyjmuje si, e do 2015 r. stan rodowiska w zakresie: ochrony wd, gospodarki odpadami, udziau energii uzyskiwanej ze rde odnawialnych ulegnie poprawie do poziomu wskanikw zaoonych w Programie Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczw oraz Planie Gospodarki Odpadami dla Miasta Lubaczw. Zakada si, e realizacja dziaa przyjtych w ramach poszczeglnych celw ekologicznych doprowadzi m.in. do: znacznej poprawy jakoci wd w rzece Lubaczwce poniej Miasta i wzrasta bdzie do 100% liczba mieszkacw wczonych do kanalizacji komunalnej, celem optymalnego wykorzystania istniejcej oczyszczalni ciekw, jako wody pitnej dostosowana bdzie do wymaganych standardw oraz wrasta bdzie nadal racjonalizacja zuycia wody w gospodarstwach domowych, w przemyle i rolnictwie, stworzone zostan podstawy do nowoczesnego gospodarowania midzygminny punkt zbirki i segregacji odpadw komunalnych sukcesywnie ograniczane bdzie zagroenie powodziowe, ograniczany bdzie ponadnormatywny haas zwaszcza drogowy poprzez remonty nawierzchni drg, rozdzia strumieni pojazdw, pielgnacj zieleni wzdu drg, zwikszony zostanie udzia energii wytwarzanej ze rde odnawialnych, przywrcona zostanie warto uytkowa gruntw zajtych przez skadowisko odpadw, utrzymywane bd wysokie standardy jakoci powietrza w Miecie, kontynuowane bd dziaania w zakresie ochrony rnorodnoci biologicznej, ochrony zasobw wodnych, ochrony przyrody i krajobrazu, ochrony kopalin, ochrony lasw i zwikszania lesistoci, podniesie si poziom wiadomoci ekologicznej i akceptacji spoecznej dla prowadzonych dziaa ochronnych. Struktura zarzdzania programem i kontrola realizacji programu Zarzdzanie i kontrola Programu na poziomie Miasta prowadzona bdzie przez administracj samorzdow Miasta Lubaczw oraz przez inne instytucje w zakresie okrelonym prawem. W Programie bd uczestniczy nastpujce grupy podmiotw: Podmioty uczestniczce w organizacji i zarzdzaniu programem; Podmioty realizujce zadania programu, w tym instytucje finansujce; Podmioty kontrolujce przebieg realizacji i efekty programu; Spoeczno Miasta jako gwny podmiot odbierajcy wyniki dziaa programu. odpadami zbudowany zostanie

Gwna odpowiedzialno za wdraanie i realizacj Programu spoczywa na Burmistrzu Miasta Lubaczw, ktry jest odpowiedzialny za wdraanie i koordynacj dziaa okrelonych w Programie i skada Radzie Miasta raporty z wykonania Programu. Rada Miasta winna wspdziaa z organami administracji samorzdowej szczebla powiatowego i wojewdzkiego, ktre dysponuj instrumentarium wynikajcym z ich kompetencji. Na poziomie Miasta ochrona rodowiska realizowana bdzie zgodnie z przepisami szczeglnymi, ustalajcymi kompetencje dla Burmistrza Miasta Lubaczw w zakresie ochrony rodowiska zgodnie z art. 376 382 Prawa ochrony rodowiska. Burmistrz Miasta Lubaczw jako organ

wykonawczy Rady Miasta dysponuje rodkami finansowymi (budet Miasta), a Rada Miasta instrumentami prawnymi uchway, zarzdzenia, porozumienia. Ponadto Burmistrz Miasta winien wspdziaa z instytucjami administracji specjalnej, dysponujcych instrumentami kontroli i monitoringu. Ustalenia Programu bd realizowane take przez podmioty dziaajce na rzecz zrwnowaonego rozwoju Miasta Lubaczw. Analiza i ocena realizacji przedsiwzi ustalonych w Programie bdzie prowadzona w oparciu o dane wasne, dane statystyczne, dane uzyskane od podmiotw prowadzcych dziaalno na trenie Miasta oraz z rocznych raportw o stanie rodowiska WIO w Rzeszowie. Obowizkiem Burmistrza Miasta Lubaczw jest sporzdzanie co 2 lata raportu z wykonania Programu i przedstawiania go Radzie Miasta. Koszty i rda finansowania programu Program zawiera szacunkowe nakady na realizacj dziaa majcych zapewni dotrzymanie standardw jakoci rodowiska w Miecie Lubaczw. Oparto je na planach inwestycyjnych Miasta na lata do 2007 2013 r., dotychczasowych wydatkach, oraz moliwociach finansowania przedsiwzi rodowiskowych w latach 2007 2013. Szacunkowe koszty na realizacj zada ujtych w Programie w latach 2008 2011 wynosz 22 267,7 tys. z, w tym dziaania inwestycyjne wynios 22 125,5 tys. z. Dziaania nie inwestycyjne wstpnie oszacowano na 142,2 tys. z. Najwiksze koszty zwizane bd z gospodark odpadami 50%, ochron powierzchni ziemi 27,2% i ochron wd 22,2%. Szacunkowe koszty na realizacj zada ujtych w Programie w latach 2012 2015 wynosz 2 594,1 tys. z, w tym dziaania inwestycyjne wynios 2 458,0 tys. z. Dziaania nie inwestycyjne wstpnie oszacowano na 136,1 tys. z. Najwiksze koszty zwizane bd z ochron wd 50,1% i ochron przed haasem 15,4%. rda finansowania programu. rodki na sfinansowanie zada planowane s w ok. 50% z budetu Miasta, a pozostae z funduszy celowych i rodkw pomocowych z UE. Miasto ma moliwo pozyskania rodkw z Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spjnoci, pozostae fundusze s przeznaczone na realizacj zada o znaczeniu ponadregionalnym. 13. WYKAZ SKRTW BAT - Best Available Techniques (Najlepsze Dostpne Techniki) b. d. - brak danych GFOiGW - Gminny Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej GZWP - Gwny Zbiornik Wd Podziemnych NFOiGW - Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej NO2
-

Dwutlenek azotu

PO - Program Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczw RLM - Rwnowana liczba mieszkacw SO2 - Dwutlenek siarki UE - Unia Europejska WFOiGW - Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej WIO - Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska WPOS - Wojewdzki Program Ochrony rodowiska WUS - Wojewdzki Urzd Statystyczny w Rzeszowie WWA - Wielopiercieniowe wglowodory aromatyczne LITERATURA 1. II Polityka Ekologiczna Pastwa, Warszawa, 2001

2. Rocznik Statystyczny Wojewdztwa Podkarpackiego 2005 r., 2006 r., 2007 r. Urzd Statystyczny, Rzeszw 3. Ochrona rodowiska w wojewdztwie podkarpackim w latach 2004 2006 Urzd Statystyczny w Rzeszowie 2007 r. 4. Geografia Regionalna Polski, J. Kondracki, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa, 1998 5. Program Ochrony rodowiska dla Wojewdztwa Podkarpackiego Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie 2008 r. 6. Stan rodowiska w wojewdztwie podkarpackim 2005, 2006, 2007 r. WIO Rzeszw, 2008 r. 7. Strategia rozwoju Miasta Lubaczw 8. Dane uzyskane od podmiotw gospodarczych odnonie wielkoci emisji wprowadzanej do rodowiska 9. Strategia rozwoju wojewdztwa podkarpackiego 2020 Rzeszw 2005 r. 10. Wojewdztwo podkarpackie podregiony, powiaty, gminy Urzd Statystyczny w Rzeszowie 2007 r. 11. Raport z realizacji Programu Ochrony rodowiska dla Miasta Lubaczw Lubaczw 2006 r. 12. Dane uzyskane od Nadlenictwa Lubaczw odnonie zalesie. ZACZNIK TABELARYCZNY Waniejsze zadania realizacji celw ekologicznych w zakresie ochrony rodowiska

L.p.

Rodzaj dziaania/przedsiwzicia

Jednostki i podmioty realizujce

Termin realizacji

rdo finansowania

Szacunkowe koszty w tys. PLN w latach 2008 2012 2011 2015 932,3 4 933,0 1 299,0

Ochrona wd i efektywne wykorzystanie zasobw wodnych 1. 2. Modernizacja stacji uzdatniania wody Budowa sieci kanalizacyjnej Miasto Miasto 2007 2008 2008 2013 Budet WFOiGW Budet, WFOiGW Budet, rodki pomocowe UE Budet, WFOiGW rodku UE Budet, rodki wasne przedsibiorstw

Gospodarka odpadami 3. Budowa midzygminnego Miasto 2011 punktu zbirki i segregacji odpadw Ochrona powierzchni ziemi i przywrcenie wartoci uytkowej gleb 4. Rekultywacja skadowiska odpadw komunalnych Miasto 2011 10 000,0 -

6052,5

Ochrona powietrza atmosferycznego 5. Remonty nawierzchni drg Miasto, zarzdzajcy drogami Praca dugotrwaa 500,0 300,0