Untitled

ZLECENIODAWCA:
GMINA POKRZYWNICA Aleja Jana Pawa II 1 06 121 Pokrzywnica
WYKONAWCA:
proEKO Pracownia Ochrony rodowiska Anna Serafin - Osowiecka ul. Gen. J. Sowiskiego 28B/ 35 07 202 Wyszkw
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017
Pokrzywnica, maj 2010 r.
SPIS TRECI:
Rozdzi a 1 . W prowadzen i e ................................................................................ 3 Rozdzi a 2 . Cel e i zakres Programu och ron y rodowi ska ............................... 3 Rozdzi a 3 . Fu n kcje Pr ogramu och ron y rodowi ska or az jego h armon ogra m czasowy ............................................................................................................. 5 Rozdzi a 4 . Met odyka opr acowan i a Pr o gramu och ron y rodowi ska i jeg o gwn e u waru n kowan i a ..................................................................................... 6 Rozdzi a 4 .1 . Met odyka opraco wan i a Pro gramu ............................................. 6 Rozdzi a 4 .2 . U waru n kowan i a prawn e opracowan i a i real i zacji Programu ... 7 Rozdzi a 4 .3 . U waru n kowan i a meryt oryczn e opracowan i a i real i zacji
Programu ........................................................................................................... 9 Rozdzi a 5 . Podst awo we defi n i cje z zakresu och ron y rodowi ska ................19 Rozdzi a 6 . Ogl n a ch arakt eryst yka G min y Pokrzywn i ca ..............................26 Rozdzi a 6 .1 . Podst awo we dan e o gmi n i e ......................................................26 Rozdzi a 6 .2 . I n frast ru ktu ra t ech ni czn a .........................................................29 Rozdzi a 6 .3 . rodowi sko przyrodn i cze ..........................................................29 Rozdzi a 6 .4 . Jako rodowi ska przyrod n i czego .......................................... 35 Rozdzi a 6 .4 . Och ron a przyrody ...................................................................... 41 Rozdzi a 6 .5 . rda en ergi i odn awi aln ej .......................................................42 Rozdzi a 6 .6 . W n i oski z di agn ozy st anu .........................................................43 Rozdzi a 7 . Cel e pol i t yki ekol ogi czn ej dla G min y Pokrzywn i ca ....................45 Rozdzi a 7 .1 . G mi nn e li mi t y racjon al n ego wykorzyst an i a zasobw
n at u raln ych i popr awy st an u rodowi ska .......................................................48 Rozdzi a 7 .2 . Li st a pri oryt et owych przedsi wzi ......................................... 49 Rozdzi a 8 . E du kacja ekol ogi czn a ................................................................... 53 Rozdzi a 9 . Zarzdzan i e real i zacj Programu ................................................55 Rozdzi a 1 0 . A spekt y fin an sowe real i zacji Programu .................................... 61 Rozdzi a 1 1 . S posb kon t rol i oraz doku men t owan i a reali zacji Programu .... 69 Rozdzi a 1 1 .1 . Opi n i owan i e projekt u Programu ............................................. 71 Rozdzi a 1 1 .2 . Raport z real i zacji Programu ..................................................71
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Rozdzi a 1 1 .3 . W eryfi kacja i aktu al i zacja Programu ..................................... 72 Rozdzi a 1 1 .4 . Mon i t ori n g real i zacji Programu .............................................. 72 Rozdzi a 1 2 . Progn o za o ddzi aywan i a n a rodowi sko Pr ogramu och ron y rodowi ska dl a gmi n y Pokrzywni ca ................................................................. 76 S pi s t abel i wykresw ......................................................................................77
Rozdzia 1. Wprowadzenie
Ochrona rodowiska naturalnego jest obowizkiem wadz publicznych i obywateli. Wadze administracyjne powinny zapewni, poprzez polityk zrwnowaonego rozwoju, bezpieczestwo ekologiczne i dostp do zasobw nieuszczuplonych wspczesnemu i przyszemu pokoleniu. Obowizek ten jest zapisany w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku. Uszczegowienie zapisw Konstytucji stanowi akty prawne o samorzdzie terytorialnym wskazujc, e gmina wykonuje okrelone ustawami zadania publiczne, w tym midzy innymi zadania z zakresu ochrony przyrody i rodowiska. W peni szanujc zasad zrwnowaonego rozwoju, naley szuka takich kierunkw rozwoju, ktre doprowadz do ograniczania emisji, poszanowania energii i zasobw wodnych oraz materiaochonnoci, poprawy jakoci rodowiska przyrodniczego,
wzmocnienia struktur ekologicznych, rozwijania aktywnoci obywatelskiej i wiadomoci ekologicznej spoeczestwa. Polskie przepisy z zakresu ochrony rodowiska przewiduj tworzenie kilku rnych typw dokumentw strategicznych majcych wpyw na los obecnych i przyszych pokole. Takimi dokumentami s lub maj by: polityka ekologiczna, program ochrony rodowiska oraz plan gospodarki odpadami. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z pn. zm.) organ wykonawczy gminy zobowizany jest do sporzdzenia gminnego programu ochrony rodowiska, obejmujcego 4 lata z perspektyw na kolejne 4 lata. W przypadku gminy Pokrzywnica poniszy Program stanowi pierwsz edycj powyszego dokumentu.
Rozdzia 2. Cele i zakres Programu ochrony rodowiska

Gwnym celem Programu ochrony rodowiska dla Gminy Pokrzywnica,
stanowicego podstaw realizacji strategicznych dziaa z zakresu ochrony rodowiska i gospodarki odpadami oraz bdcego rdem informacji o przyrodniczych
uwarunkowaniach gminy, jest wic wdroenie polityki ekologicznej pastwa na poziomie lokalnym. Ponadto celem Programu jest rozpoznanie stanu istniejcego i przedstawienie propozycji zada niezbdnych do kompleksowego rozwizania problemw ochrony rodowiska (zadania te w wikszoci stanowi zadania wasne gminy) oraz wyznaczenie hierarchii wanoci poszczeglnych inwestycji. Biorc powysze pod uwag niniejszy Program ochrony rodowiska dla Gminy Pokrzywnica jest zgodny z nastpujcymi dokumentami:
Polityk Ekologiczn Pastwa na lata 2009 2012 z perspektyw do roku 2016 1,
www.mos.gov.pl

Strategi Rozwoju Kraju 2007 2015 2, Programem ochrony rodowiska Wojewdztwa Mazowieckiego na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy do 2014 r. 3, Programem zwikszania lesistoci dla Wojewdztwa Mazowieckiego do roku 2020 4, Strategi Rozwoju Wojewdztwa Mazowieckiego do roku 2020 5, Programem Moliwoci Wykorzystania
6
Odnawialnych
rde
Energii
dla
Wojewdztwa Mazowieckiego ,
Planem Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Mazowieckiego 7,
a take Programem ochrony rodowiska dla Powiatu Putuskiego na lata 2004 2011.
Ponadto niniejszy Program w peni odzwierciedla tendencje europejskiej polityki ekologicznej, ktrej gwne cele to:

zasada zrwnowaonego rozwoju, zasada rwnego dostpu do rodowiska postrzegana w kategoriach: sprawiedliwoci midzypokoleniowej, sprawiedliwoci midzyregionalnej i midzygrupowej oraz rwnowaenia szans midzy czowiekiem i przyrod,
zasada przezornoci, zasada uspoecznienia i subsydiarnoci, zasada prewencji, zasada zanieczyszczajcy paci, zasada skutecznoci efektywnoci ekologicznej i ekonomicznej.
Swoim zakresem poniszy Program obejmuje: aktualn sytuacj spoeczno gospodarcz i ekologiczn gminy Pokrzywnica, zewntrzne i wewntrzne uwarunkowania rozwoju, cele ekologiczne, a take sposoby kontroli i dokumentowania wdraania Programu oraz finansowe aspekty jego realizacji.
2 3
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 27 czerwca 2006 r. Uchwaa nr 19/ 07 Sejmiku Wojewdztwa Mazowieckiego z dnia 19 lutego 2007 r. (aktualizacja) 4 Uchwaa nr 18/ 07 Sejmiku Wojewdztwa Mazowieckiego z dnia 19 lutego 2007 r. 5 Uchwaa nr 78/ 06 Sejmiku Wojewdztwa Mazowieckiego z dnia 29 maja 2006 r. (aktualizacja) 6 Uchwaa nr 208/ 06 Sejmiku Wojewdztwa Mazowieckiego z dnia 9 padziernika 2006 r. 7 Uchwaa nr 65/ 04 Sejmiku Wojewdztwa Mazowieckiego z dnia 7 czerwca 2004 r.
Rozdzia 3. Funkcje Programu ochrony rodowiska oraz jego harmonogram czasowy
Gwne funkcje Programu ochrony rodowiska dla Gminy Pokrzywnica to:

realizacja polityki ekologicznej pastwa na obszarze gminy, strategiczne zarzdzanie gmin w zakresie ochrony rodowiska i gospodarki odpadami,
wdraanie zasady zrwnowaonego rozwoju, przekazanie informacji na temat zasobw rodowiska przyrodniczego oraz stanu poszczeglnych komponentw rodowiska,
przedstawienie problemw i zagroe ekologicznych, proponujc sposoby ich rozwizania w okrelonym czasie,
pomoc przy konstruowaniu budetu gminy, organizacja systemu informacji o stanie rodowiska i dziaaniach zmierzajcych do jego poprawy.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska, w art. 14 ust. 2 okrela, i polityk ekologiczn przyjmuje si na cztery lata, oraz e przewiduje si w niej dziaania w perspektywie obejmujcej kolejne cztery lata. Program ochrony rodowiska dla Gminy Pokrzywnica uwzgldnia czasokres realizacji dokumentw Polityki
Ekologicznej Pastwa na lata 2009 2012 z uwzgldnieniem lat 2013 2016 oraz Programem ochrony rodowiska Wojewdztwa Mazowieckiego na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy do 2014 r. Powyszy Program odnosi si rwnie, w ograniczonym zakresie, do czasookresu uwzgldnionego w Programie ochrony rodowiska dla Powiatu Putuskiego na lata 2004 2011, dla ktrego na dzie opracowywania niniejszego dokumentu nie sporzdzono jeszcze aktualizacji. Niniejszy Program zawiera cele dla dwch etapw:

cele krtkoterminowe realizowane w latach 2010 2013, cele dugoterminowe realizowane do roku 2017.
W ramach kadego celu dugoterminowego przyjte zostay cele szczegowe krtkoterminowe, ktrych realizacj zakada si na najblisze cztery lata. Planowane zadania bd wykonywane w caym czasookresie obowizywania Programu. Przy czym do kadego zadania zostay okrelone indywidualnie terminy realizacji. Ocena i weryfikacja realizacji zada Programu dokonywana bdzie zgodnie z wymogami ustawy co 2 lata od przyjcia Programu, stwarzajc moliwoci jego weryfikacji i aktualizacji.
Rozdzia 4. Metodyka opracowania Programu ochrony rodowiska i jego gwne uwarunkowania
Rozdzia 4.1. Metodyka opracowania Programu

Z ustawowych zapisw dotyczcych programw ochrony rodowiska wynika kilka ich atrybutw. Programy ochrony rodowiska s:
obligatoryjne ustawodawca wprowadza obowizek ich wykonania dla kadej jednostki samorzdowej,
strategiczne maj charakter dokumentw strategicznych i jako takie powinny by przygotowywane wedug odpowiedniej metodyki,
spjne dokumenty niszego szczebla wpisuj si w dokumenty szczebla wyszego, a wszystkie powinny suy realizacji Polityki ekologicznej pastwa,
lokalne realizuj Polityk ekologiczn pastwa, powinny bra pod uwag specyfik i problemy rodowiska danego regionu.
Program ochrony rodowiska dla Gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017, opracowany zosta w oparciu o metodologi planowania strategicznego. Gwne dziaania zmierzajce w kierunku opracowania niniejszego Programu to:

diagnoza stanu rodowiska przyrodniczego wraz z jego ocen, analiza sabych i mocnych stron oraz szans i zagroe metod analizy SWOT, okrelenie rodowiska zewntrznego scharakteryzowanie uwarunkowa
realizacyjnych Programu w zakresie rozwiza prawno instytucjonalnych oraz rde finansowania zewntrznego,

definiowanie priorytetw ochrony rodowiska, konkretyzacj priorytetw poprzez sformuowania listy zada, opracowanie systemu monitorowania Programu.
Gwna koncepcja Programu oparta zostaa o zapisy: 1) ustawy Prawo ochrony rodowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z pn. zm.) definiujcej oglne wymagania w odniesieniu do programw ochrony rodowiska opracowywanych dla potrzeb gmin (art. 14 ust.1), 2) Programu ochrony rodowiska Wojewdztwa Mazowieckiego na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy do 2014 r., 3) 4) Programu ochrony rodowiska dla Powiatu Putuskiego na lata 2004 2011, Wytycznych do sporzdzania programw ochrony rodowiska na szczeblu
regionalnym i lokalnym, ktre podaj sposb i zakres uwzgldniania polityki
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 ekologicznej pastwa w programach ochrony rodowiska oraz wskazwki co do zawartoci programw. W gminnym programie powinny by uwzgldnione: zadania wasne gminy tzn. te przedsiwzicia, ktre bd finansowane w caoci lub czciowo ze rodkw bdcych w dyspozycji gminy, zadania koordynowane, tzn. finansowane ze rodkw przedsibiorstw oraz ze rodkw zewntrznych, bdcych w dyspozycji organw i instytucji szczebla wojewdzkiego i centralnego, bd instytucji dziaajcych na terenie powiatu, ale podlegych bezporednio organom wojewdzkim, bd centralnym.
Ponadto podczas opracowania niniejszego dokumentu korzystano ze wskazwek zawartych w nastpujcych publikacjach merytorycznych:
1.
A. Bernaciak, M. Spychaa, Programowanie ochrony Wydawnictwo SORUS, Pozna 2007 r.
rodowiska w gminie,
2.
K. Giordano, Planowanie zrwnowaonego rozwoju gminy w praktyce, Wydawnictwo KUL, Lublin 2005 r.
3.
M. Kistowski, W. Staszek, Poradnik do opracowania gminnego i powiatowego programu zrwnowaonego rozwoju i ochrony rodowiska, Pomorski Urzd
Wojewdzki, Gdask 1999 r.

4.
T. Borys, Jak budowa program ekorozwoju poradnik dla gmin i organizacji pozarzdowych. Agenda 21, tom 1 oraz tom IV, Warszawa Jelenia Gra 1998 r.
rdem danych koniecznych do sporzdzenia Programu byy:

materiay opisowe i dane liczbowe bdce w posiadaniu Urzdu Gminy Pokrzywnica, dane statystyczne pochodzce z opracowa Gwnego Urzdu Statystycznego, raporty Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska w Warszawie, prace instytutw i placwek naukowo badawczych z zakresu ochrony rodowiska, literatura i prasa fachowa, dostpne materiay dotyczce ochrony i ksztatowania rodowiska w gminie oraz w powiecie putuskim i wojewdztwie mazowieckim,
obserwacje wasne w terenie.
Rozdzia 4.2. Uwarunkowania prawne opracowania i realizacji Programu
Podstaw prawn sporzdzenia Programu ochrony rodowiska dla Pokrzywnica na lata 2009 2016 stanowi nastpujce akty prawne: 1) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z pn. zm.),
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 2) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony rodowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektrych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 z pn. zm.), 3) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z pn. zm.).
Ponadto niniejszy Program oparto o zapisy nastpujcych aktw prawnych: 1) Ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach
oddziaywania na rodowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z pn. zm.), 2) Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z pn. zm.), 3) Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z pn. zm.), 4) Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z pn. zm.), 5) Ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wod i zbiorowym odprowadzaniu ciekw (Dz. U. Nr 72, poz. 747 pn. zm.), 6) Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638, z p. zm.), 7) Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z pn. zm.), 8) Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierzt (Dz. U. Nr 111, poz. 724 z pn. zm.), 9) Ustawy z dnia 13 wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622 z pn. zm.) 10) Ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r. o lasach (tekst jedn. Dz. U. 2000 r. Nr 56, poz. 679 z pn. zm.), oraz aktw wykonawczych do powyszych ustaw.
Niniejszy
Program
ochrony
rodowiska
uwzgldnia
take
uwarunkowania
wynikajce z midzynarodowych, krajowych i wojewdzkich dokumentw, polityki i programw, a w szczeglnoci z: 1) 2) Strategii zrwnowaonego rozwoju Unii Europejskiej (2001) Dyrektyw Unii Europejskiej, tj.: ramowej dyrektywy wodnej 2000/60/WE ramowej dyrektywy oceny jakoci powietrza i zarzdzania jakoci powietrza 96/62/WE dyrektywy 99/31/WE dotyczcej skadowania odpadw
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 dyrektywy 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptakw (tzw. ptasia) dyrektywy 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. siedliskowej)
4)
Programu ochrony rodowiska Wojewdztwa Mazowieckiego na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy do 2014 r. (aktualizacja, 2007),
5)
Wojewdzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2007 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 2015 (aktualizacja, 2007),
6) 7)
Strategii Rozwoju Wojewdztwa Mazowieckiego do roku 2020 (aktualizacja, 2006), Programu zwikszania lesistoci dla Wojewdztwa Mazowieckiego do roku 2020 (2007),
8) 9) 10)
Program maej retencji dla Wojewdztwa Mazowieckiego (2008), Strategii Rozwoju Kraju 2007 2015 (2006), Programu Moliwoci Wykorzystania Odnawialnych rde Energii dla Wojewdztwa Mazowieckiego (2006),
11) 12) 13)
Zaktualizowanej koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju (2005), Planu Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Mazowieckiego (2004), Krajowej strategii ochrony i umiarkowanego uytkowania biornorodnoci
biologicznej wraz z programem dziaa (2003), 14) 15) 16) Krajowego programu zwikszania lesistoci (aktualizacja, 2003), Krajowego programu oczyszczania ciekw komunalnych (2003), Polityki Ekologicznej Pastwa na lata 2009 2012 z uwzgldnieniem perspektyw na lata 2013 2016 (2008), 17) Dugookresowej strategii trwaego i zrwnowaonego rozwoju Polska 2025 (2000), 18) 19) Narodowej strategii edukacji ekologicznej (1998), Polityki lenej pastwa (1996).
Rozdzia 4.3. Uwarunkowania merytoryczne opracowania i realizacji Programu

Merytoryczn podstaw opracowania, a nastpnie wdraania Programu ochrony rodowiska dla Gminy Pokrzywnica stanowi Polityka ekologiczna pastwa oraz programy ochrony rodowiska wyszego rzdu. Gwnym celem polityki ekologicznej pastwa jest, przyjta w Konstytucji RP, zasada zrwnowaonego rozwoju. Zasada ta oznacza przyjcie modelu rozwoju, w ktrym zaspokajanie biecych potrzeb spoecznych oraz potrzeb przyszych pokole
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 bdzie traktowane rwnoprawnie i bdzie udziaem wszystkich grup spoecznych, a racje spoeczne, ekonomiczne i ekologiczne traktowa naley rwnorzdnie. Cele i zasady realizacji polityki pastwa w zakresie ochrony rodowiska sprecyzowano w Polityce Ekologicznej Pastwa na lata 2009 2012 z uwzgldnieniem perspektyw na lata 2013 2016. Wrd najwaniejszych celw, okrelonych do 2016 r., wymieni naley: zachowanie bogatej rnorodnoci biologicznej polskiej przyrody na rnych poziomach organizacji: na poziomie wewntrzgatunkowym (genetycznym),
gatunkowym oraz ponadgatunkowym (ekosystemowym), wraz z umoliwieniem zrwnowaonego rozwoju gospodarczego kraju, ktry w sposb niekonfliktowy wspistnieje z rnorodnoci biologiczn, dalsze prace w kierunku racjonalnego uytkowania zasobw lenych przez ksztatowanie ich waciwej struktury gatunkowej i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego. Oznacza to rozwijanie idei trwale zrwnowaonej i wielofunkcyjnej gospodarki lenej, racjonalizacja gospodarowania zasobami wd powierzchniowych i podziemnych w taki sposb, aby uchroni gospodark narodow od deficytw wody i zabezpieczy przed skutkami powodzi oraz zwikszenie samofinansowania gospodarki wodnej. Naczelnym zadaniem jest denie do maksymalnej oszczdnoci zasobw wodnych na cele przemysowe i konsumpcyjne, zwikszenie retencji wodnej oraz skuteczna ochrona gwnych zbiornikw wd podziemnych przed zanieczyszczeniem, rozpowszechnianie dobrych praktyk rolnych i lenych, zgodnych z zasadami rozwoju zrwnowaonego, przeciwdziaanie degradacji terenw rolnych, kowych i wodno-botnych przez czynniki antropogenne, ograniczenie presji wywieranej na rodowisko podczas prowadzenia prac
geologicznych i eksploatacji kopalin, eliminacja nielegalnej eksploatacji kopalin, wzmocnienie ochrony niezagospodarowanych z kopalin w procesie planowania przestrzennego, cakowita likwidacja emisji substancji niszczcych warstw ozonow przez
wycofanie ich z obrotu i stosowania na terytorium Polski, znaczne zwikszenie odzysku energii z odpadw komunalnych w sposb bezpieczny dla rodowiska, zamknicie wszystkich skadowisk, ktre nie speniaj standardw UE i ich rekultywacja, eliminacja kierowania na skadowiska zuytego sprztu elektrycznego i
elektronicznego oraz zuytych baterii i akumulatorw,
10
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 pene zorganizowanie krajowego systemu zbierania wrakw samochodw i
demonta pojazdw wycofanych z eksploatacji.
Na
dzie
sporzdzenia
niniejszego
Programu
podstawowym
dokumentem
strategicznym na poziomie krajowym, ktry okrela cele do osignicia w obszarze rozwoju spoeczno gospodarczego oraz warunki, ktre powinny zapewni ten rozwj jest Strategia Rozwoju Kraju 2007 2015. Powysza Strategia sporzdzona zostaa zgodnie z zasad zrwnowaonego rozwoju, czyli rwnorzdnego uwzgldniania rozwoju gospodarczego, spoecznego i ochrony rodowiska. Celem Strategii, ktra uwzgldnia te cele Unii Europejskiej w zakresie zrwnowaonego rozwoju, jest polepszenie jakoci ycia mieszkacw Polski. Jednym z piciu priorytetw Strategii jest poprawa infrastruktury technicznej i
spoecznej. W ramach tego priorytetu wskazuje si na konieczno realizacji inwestycji z zakresu ochrony rodowiska sucych ochronie zasobw wodnych, poprawie czystoci wd i powietrza, zapewniajcych oszczdno energii i zabezpieczajcych przed
katastrofami naturalnymi. Ujte w Strategii cele pozwol na efektywne wykorzystanie funduszy krajowych oraz unijnych. Strategia jest rdem odniesienia dla innych strategii i programw krajowych, regionalnych i lokalnych.
Priorytety, obszary i system wdraania funduszy unijnych takich jak: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Spoeczny, Fundusz Spjnoci na lata 2007 2013 okrela Narodowa Strategia Spjnoci 2007 2013. Cel strategiczny NSS to zapewnienie warunkw do wzrostu konkurencyjnoci gospodarki. Realizacja NSS odbywa si poprzez Programy Operacyjne (zarzdzane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego) i szesnacie Regionalnych Programw Operacyjnych (zarzdzanych przez zarzdy wojewdztw). Wrd Programw Operacyjnych wyrnia si m.in. PO Infrastruktura i rodowisko, ktrego celem jest wzrost atrakcyjnoci
inwestycyjnej regionw Polski poprzez rozwj infrastruktury przy uwzgldnieniu zasad ochrony rodowiska, zdrowia spoeczestwa, zachowania tosamoci kulturowej i rozwoju spjnoci terytorialnej. W PO Infrastruktura i rodowisko okrelono osiem priorytetw, zwizanych z ochron i ksztatowaniem rodowiska: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) Gospodarka wodno ciekowa Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Zarzdzanie zasobami i przeciwdziaanie zagroeniom rodowiska Przedsiwzicia dostosowujce przedsibiorstwa do wymogw ochrony rodowiska Ochrona przyrody i ksztatowanie postaw ekologicznych Transport przyjazny rodowisku Bezpieczestwo transportu i krajowe sieci transportowe Infrastruktura energetyczna przyjazna rodowisku.
11
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Na poziomie wojewdztwa dokumentem nadrzdnym wytyczajcym cele i kierunki dziaa m. in. w zakresie polityki ekologicznej (ochrony rodowiska) jest Strategia rozwoju wojewdztwa mazowieckiego do roku 2020. Cele sformuowane w Strategii zostay zaadaptowane dla potrzeb wojewdzkiego programu ochrony
rodowiska. Zachowany jest wic cisy zwizek Strategii z Programem ochrony rodowiska Wojewdztwa Mazowieckiego, ktry stanowi rozwinicie Strategii rozwoju wojewdztwa w odniesieniu do ochrony rodowiska. Ponisze cele okrelone w Strategii s jednoczenie celami gwnymi polityki ekologicznej wojewdztwa, wynikajcymi z polityki ekologicznej pastwa, ujtymi w Programie ochrony rodowiska Wojewdztwa Mazowieckiego: 1) 2) zmniejszanie zanieczyszcze rodowiska, zrwnowaone wykorzystanie materiaw, wody i energii oraz rozwj
proekologicznych form dziaalnoci gospodarczej, 3) 4) 5) 6) utworzenie spjnego systemu obszarw chronionych, zwikszenie lesistoci i ochrona lasw, poprawa stanu bezpieczestwa ekologicznego, podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej.
Zagadnienia ochrony i ksztatowania rodowiska przyrodniczego uwzgldnia take Plan zagospodarowania przestrzennego Wojewdztwa Mazowieckiego, wedug ktrego priorytetowymi kierunkami polityki przestrzennej jest poprawa warunkw funkcjonowania rodowiska przyrodniczego. Odnosz si one do dwch sfer jakoci rodowiska: ochrony walorw przyrodniczych oraz poprawy standardw rodowiska.
Ochrona walorw przyrodniczych realizowana jest poprzez stworzenie spjnego systemu obszarw chronionych (w drodze zwikszenia ich powierzchni) obejmujcego:

wzmocnienie ochrony unikatowych dolin rzecznych i ich otoczenia, zapewnienie cigoci powiza przyrodniczych (korytarze ekologiczne regionalne i ponadregionalne),
objcie ochron obszarw wodno-botnych, stanowicych siedliska szczeglnie wane dla zachowania rnorodnoci biologicznej,
zwikszenie lesistoci i ochrona lasw.
Poprawa standardw rodowiska realizowana bdzie poprzez:
zachowanie korzystnych warunkw aerosanitarnych (ograniczenie emisji pyowych i gazowych, wykorzystanie odnawialnych rde energii, proekologiczne inwestycje w miejskich systemach transportowych, ograniczenie niskiej emisji),
racjonalizacj
gospodarki
wodnej (poprawa
jakoci
zasobw,
porzdkowanie
gospodarki wodno ciekowej przez budow sprawnych systemw odprowadzania i
12
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 oczyszczania ciekw, budowa systemw kanalizacyjnych dla ochrony zbiornikw retencyjnych, budowa systemw odprowadzania wd deszczowych z terenw zurbanizowanych, eliminacja zrzutw substancji niebezpiecznych do wd
powierzchniowych i przesczania do wd podziemnych, zwikszenie retencji),

ochron gleb przez popraw ich jakoci, uporzdkowanie i stworzenie spjnego systemu gospodarki odpadami, ochron przed skutkami powodzi (poprawa stanu istniejcych urzdze i budowa niezbdnych zabezpiecze, prowadzenie robt utrzymaniowych, zakaz zabudowy terenw zalewowych) zbyt daleko posunita ochrona walorw przyrodniczych moe negatywnie wpywa na ochron przeciwpowodziow przylegych terenw.
W Programie Ochrony rodowiska Wojewdztwa Mazowieckiego na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy do 2014 r. okrelono szereg zada o charakterze priorytetowym, stanowicych merytoryczn podstaw lokalnych programw ochrony rodowiska. Niniejszy Program kontynuuje polityk ekologiczn wojewdztwa przyjt w Programie Ochrony rodowiska Wojewdztwa Mazowieckiego 2003 2011 szczeglnie w zakresie polityki dugoterminowej (uzyskanie poprawy stanu rodowiska jest procesem dugotrwaym). Nadrzdnym celem polityki ekologicznej wojewdztwa mazowieckiego jest: ochrona walorw przyrodniczych i poprawa standardw rodowiska. Cele gwne Programu obejmuj:
zmniejszenie
zanieczyszcze
rodowiska
(dotyczy
wd
powierzchniowych
podziemnych, gleb, odpadw, powietrza atmosferycznego, haasu i promieniowania elektromagnetycznego),
zrwnowaone
wykorzystanie
materiaw,
wody
energii
oraz
rozwj
proekologicznych form dziaalnoci gospodarczej (w szczeglnoci w rolnictwie, transporcie i eksploatacji kopalin),

utworzenie spjnego systemu obszarw chronionych, zwikszenie lesistoci i ochrona lasw, popraw bezpieczestwa ekologicznego (w zakresie ochrony przed powodzi, susz, osuwiskami i poarami, a take zmniejszenia ryzyka zwizanego z transportem substancji niebezpiecznych oraz wystpowaniem awarii przemysowych),
wzrost
poziomu
wiedzy
ekologicznej
(w
zakresie
edukacji
ekologicznej
spoeczestwie, a take w dziaalnoci gospodarczej).
W powyszym Programie okrelono rwnie nastpujce priorytety ekologiczne dla wojewdztwa mazowieckiego:
ochrona zasobw wodnych, ochrona przed powodzi i susz, gospodarka wodnociekowa,
racjonalna gospodarka odpadami,
13

ochrona powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami, ochrona i zwikszanie zasobw przyrody, w szczeglnoci rnorodnoci
biologicznej.
Poza w/w priorytetami ekologicznymi wane dla poprawy stanu rodowiska naturalnego jest uwzgldnienie w Programie zada dotyczcych:

ochrony przed haasem (w szczeglnoci drogowym), ochrony powierzchni ziemi (gleby i zasobw surowcw mineralnych), racjonalizacji odnawialnej), wykorzystania zasobw surowcw i energii (w tym energii
ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym, ochrony przed skutkami powanych awarii przemysowych, wzmacnianie systemu zarzdzania ochron rodowiska, poprawy wiadomoci ekologicznej spoeczestwa.
W Programie Ochrony rodowiska Wojewdztwa Mazowieckiego na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy do 2014 r. okrelono szereg zada o charakterze priorytetowym do zrealizowania do roku 2014. Cz z nich, ze wzgldu na
uwarunkowania, dotyczy take gminy Pokrzywnica. Zostay one zaprezentowane w poniszej tabeli nr 1.
14
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Tabela nr 1. Kierunki dziaa przewidziane do realizacji do 2014 r. okrelone w Programie ochrony rodowiska dla wojewdztwa mazowieckiego odnoszce si do uwarunkowa gminy Pokrzywnica
Cel gwny Kierunki dziaa do 2014 r. budowa oczyszczalni ciekw komunalnych i systemw kanalizacji zbiorczej ograniczanie spywu zanieczyszcze powierzchniowych z rolnictwa zapewnienie mieszkacom wody pitnej dobrej jakoci wspieranie realizacji indywidualnych systemw oczyszczania ciekw w zabudowie rozproszonej wprowadzanie produkcji rolnej zgodnie z ustaw o rolnictwie ekologicznym zagospodarowanie gleb w sposb, ktry odpowiada w peni ich przyrodniczym walorom i klasie bonitacyjnej podnoszenie poziomu wiedzy uytkownikw gleb i gruntw (system szkole) ochrona zwartych kompleksw terenw rolnych o wysokich wartociach bonitacyjnych przeznaczonych do produkcji rolnej poprzez egzekucj w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego odpowiednich zapisw, prowadzenie edukacji ekologicznej w zakresie prawidowej gospodarki odpadami, doskonalenie systemu selektywnej zbirki odpadw w celu osignicia odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu dla osignicia odpowiednich limitw odzysku i recyklingu odpadw, skierowanie w roku 2015 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 44% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995), skierowanie w roku 2011 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 63% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995), eliminowanie wgla jako paliwa w kotowniach lokalnych i gospodarstwach domowych, zwikszanie wykorzystania odnawialnych rde energii, w szczeglnoci energii geotermalnej i biomasy, promocja ekologicznych nonikw energii, preferowanie maokonfliktowych lokalizacji obiektw przemysowych przy opracowywaniu planw zagospodarowania przestrzennego i w procedurach inwestycyjnych, wprowadzenie do miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego zapisw powiconych ochronie przed polami elektromagnetycznymi z wyznaczeniem stref ograniczonego uytkowania m.in. wok urzdze elektroenergetycznych, radiokomunikacyjnych i radiolokacyjnych, optymalizacja zuycia wody poprzez propagowanie wrd indywidualnych uytkownikw oszczdnego korzystania z wody, pene zidentyfikowanie i zinstytucjonalizowanie poborw wd powierzchniowych i podziemnych, w szczeglnoci w zakresie poborw dla celw bytowych i rolniczych, upowszechnianie wykorzystywania odnawialnych rde energii, promocja ekologicznych nonikw energii, zwikszanie wykorzystania odnawialnych rde energii, ograniczanie spywu zanieczyszcze azotowych ze rde rolniczych, rozbudowa sieci kanalizacyjnych na terenach wiejskich i oczyszczalni przydomowych, stosowanie zasad Dobrej Praktyki Rolniczej, podnoszenie poziomu wiedzy rolnikw na temat stosowania nawozw sztucznych i naturalnych (system szkole i doradztwa rolniczego), propagowanie rolnictwa ekologicznego i agroturystyki
Zmniejszanie zanieczyszcze rodowiska (wd powierzchniowych, podziemnych, gleb, powietrza, dotyczy to rwnie odpadw, haasu i promieniowania elektromagnetycznego) -
Zrwnowaone wykorzystanie materiaw, wody i energii oraz rozwj proekologicznych form dziaalnoci gospodarczej (w szczeglnoci w rolnictwie, transporcie i eksploatacji kopalin)
15
Cel gwny Utworzenie spjnego systemu obszarw chronionych, ochrona ekosystemw cennych pod wzgldem przyrodniczym, ochrona i rozwj ekosystemw lenych Poprawa bezpieczestwa ekologicznego (w zakresie ochrony przed powodzi, susz, osuwiskami i poarami, a take zmniejszenie ryzyka zwizanego z transportem substancji niebezpiecznych oraz wystpowaniem awarii przemysowych) -
Kierunki dziaa do 2014 r. motywowanie spoecznoci lokalnych do dziaa na rzecz utrzymania walorw przyrodniczych, wyznaczanie i tworzenie zwartych kompleksw lenych oraz lenych pasw izolacyjnych zwikszenie powierzchni lasw pastwowych, upowszechnianie biologicznych i ekologicznych metod ochrony lasw, upowszechnianie funkcji edukacyjnych lasw wdroenie systemw ostrzegania i ochrony przeciwpowodziowej, tworzenie warunkw dla waciwego zagospodarowania terenw zagroonych powodzi oraz susz hydrologiczn, zwikszanie retencyjnoci zlewni oraz poprawa stanu technicznego urzdze zabezpieczenia przeciwpowodziowego, realizacja Programu Maej Retencji Wojewdztwa Mazowieckiego, zwikszenie liczby inwestycji zwizanych z budow i modernizacj obwaowa przeciwpowodziowych wzdu rzek, sukcesywne modernizowanie (wymiana, uzupenienie) sprztu dla jednostek ochotniczych stray poarnych, propagowanie zasad przeciwdziaania zagroeniu poarowemu rozszerzenie zakresu szkole dla pracownikw administracji publicznej w zakresie edukacji ekologicznej, podejmowania decyzji o realizacji inwestycji mogcych pogorszy stan rodowiska, wsppracy z organizacjami pozarzdowymi, itp., organizowanie akcji promocyjnych i konkursw w zakresie efektywnoci energetycznej, oszczdzania wody, ochrony przed haasem oraz zrwnowaonego transportu upowszechnianie w spoeczestwie wiedzy o ochronie lasu, ksztatowanie proekologicznych wzorcw konsumpcji w gospodarstwie domowym prowadzcych do zmniejszenia iloci odpadw i ich segregacji, dziaania na rzecz wzrostu wiadomoci ekologicznej spoecznoci lokalnych, wadz szczebla lokalnego w zakresie zrozumienia celw ochrony przyrody i rnorodnoci biologicznej, stae podejmowanie dziaa informacyjnych, promocyjnych, edukacyjnych w formie audycji i publikacji w rodkach masowego przekazu, kursw, szkole, wystaw, konkursw, imprez masowych itp., upowszechnienie w spoeczestwie wiedzy o ochronie przyrody, jak te roli zadrzewie, wzmacnianie etatowe komrek ochrony rodowiska i gospodarki wodnej, upowszechnianie wykorzystania odnawialnych rde energii
Wzrost poziomu wiedzy ekologicznej (w zakresie edukacji ekologicznej spoeczestwa i w dziaalnoci gospodarczej)
Gwne cele Programu ochrony rodowiska dla powiatu putuskiego, z podziaem na sektory ochrony rodowiska, skonkretyzowano w sposb nastpujcy: Ochrona powietrza 1) Ograniczenie emisji zanieczyszcze technologicznych (ze rde innych ni
energetyczne), przez wprowadzenie zmian w technologii produkcji 2) Kontynuacja procesu ograniczenia emisji zanieczyszcze z istniejcych miejskich i zakadowych kotowni (gwnie wglowych), poprzez zmian technologii bd budow instalacji zabezpieczajcej rodowisko do przed zanieczyszczeniem a tj.
instalowanie
nowoczesnych
urzdze
redukcji
zanieczyszcze,
take
zwikszenie udziau paliw ekologicznych w zakadach energetycznych (polskie prawo energetyczne nakada na zakady energetyczne obowizek udziau w bilansie energii ze rde odnawialnych od 2,65% w 2003 r. do 7,5% w 2010 r.)
16
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 3) Wyeliminowanie w lokalnych kotowniach rde opalanych paliwem staym i zastpienie ich kotami opalanymi gazem lub olejem niskosiarkowym,
wykorzystanie energii niekonwencjonalnych (siownie wiatrowe, pompy cieplne, maa hydroenergetyka, odnawialne surowce energetyczne, rda skojarzone) 4) 5) Ograniczenie emisji substancji odorotwrczych, szczeglnie na terenach wiejskich Ograniczenie emisji zanieczyszcze pochodzcych ze rodkw transportu przez wprowadzenie nowych systemw komunikacyjnych, szczeglnie na terenie miasta Putuska, przez ktre przebiegaj trasy tranzytowe budowa obwodnicy 6) Wykorzystanie mocy nominalnych istniejcych ciepowni przez rozbudow sieci cieplnych przesyowych i podczenie maksymalnej liczby obiektw 7) 8) Stopniowe eliminowanie przestarzaych technicznie pojazdw Organizacja systemu monitoringu zanieczyszcze do powietrza na terenie miasta Putusk oraz wok uciliwych zakadw
W zakresie utrzymania i ochrony wd podziemnych 1) Objcie monitoringiem wszystkich rde zanieczyszczenia mogcych mie wpyw na jako wd podziemnych 2) Zintensyfikowanie systemu kontroli nieczynnych studni oraz ich likwidacja zgodnie z obowizujcymi przepisami. 3) Nadrobienie zalegoci zwizanych z budow sieci kanalizacji w stosunku do infrastruktury wodocigowej
Wody powierzchniowe 1) Systematyczna rozbudowa sieci kanalizacyjnej, zwaszcza w Putusku i gminach, ktre posiadaj oczyszczalnie ciekw 2) 3) Uporzdkowanie gospodarki ciekami deszczowymi Kontynuacja budowy oczyszczalni ciekw w miejscowociach, ktre ich nie posiadaj 4) Rozbudowa i modernizacja istniejcych oczyszczalni ciekw komunalnych i przemysowych, ktre nie oczyszczaj ciekw w wymaganym stopniu 5) Zabezpieczenie terenw naraonych na zanieczyszczenia (np. parkingw) w postaci powierzchni szczelnych z odprowadzeniem podczyszczonych ciekw deszczowych
Gospodarka wodna 1) 2) 3) 4) Przywracanie naturalnego charakteru ciekom (renaturalizacja ciekw) Modernizacja systemu melioracji uytkw zielonych Odtwarzanie zbiornikw maej retencji Poprawa jakoci wody pitnej
17
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Ochrona przed haasem 1) 2) Budowa obwodnicy Putuska Kontynuowanie dziaa zwizanych z ograniczeniem haasu w zakadach
przemysowych, aby wyeliminowa negatywne oddziaywanie akustyczne, zwaszcza na znajdujc si w ssiedztwie zabudow mieszkaniow 3) 4) Prowadzenie, zwaszcza na terenie miast, monitoringu haasu Przyjcie zasady lokalizacji zakadw uciliwych wycznie na terenach
przeznaczonych pod przemys lub usugi (poprzez waciwe ustalenia w planach zagospodarowania przestrzennego)
Gospodarka odpadami 1) 2) Wdroenie Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Putuskiego Egzekwowanie od wacicieli nieruchomoci obowizku racjonalnego usuwania odpadw dziki czemu powinien by likwidowany problem dzikich wysypisk oraz spalania odpadw na powierzchni ziemi 3) 4) 5) 6) 7) 8) Konsekwentne realizowanie ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach Wprowadzenie systemu zbirki i utylizacji opakowa po rodkach ochrony rolin Rozwizanie problemu utylizacji osadw ciekowych Uporzdkowanie gospodarki odpadami medycznymi Stworzenie przez gminy odpowiednich warunkw do usuwania padych zwierzt Rozwizanie problemu prawidowej utylizacji wrakw samochodowych, cznie z procesem demontau
Ochrona zasobw geologicznych 1) 2) Prowadzenie staego nadzoru nad legaln eksploatacj z kopalin Przyjcie gwnych kierunkw rekultywacji: lenej, rolniczej i wodnej
Ochrona przyrody 1) 2) Wdraanie Programu NATURA 2000 Waciwe utrzymanie i zagospodarowanie lasw nie stanowicych wasnoci Skarbu Pastwa 3) Kontynuacja realizacji programu zalesiania oraz zapewnienie odpowiednich rodkw na dotacje do zalesie 4) Objcie szczegln ochron gruntw lenych
18
Rozdzia 5. Podstawowe definicje z zakresu ochrony rodowiska

W celu skutecznej realizacji niniejszego programu konieczne jest zdefiniowanie podstawowych poj z zakresu szeroko pojtej ochrony rodowiska, ktrych wyjanienie zawieraj nastpujce akty prawne: ustawy z dnia 28 wrzenia 1991 r. o lasach ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach
oddziaywania na rodowisko
Emisja wprowadzane bezporednio lub porednio, w wyniku dziaalnoci czowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi: substancje oraz energie, takie jak ciepo, haas, wibracje lub pola elektromagnetyczne
Gospodarowanie odpadami to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadw, w tym rwnie nadzr nad takimi dziaaniami oraz nad miejscami
unieszkodliwiania odpadw
Haas dwiki o czstotliwociach od 16 Hz do 16.000 Hz. Potocznie haasem przyjto definiowa kady dwik niepodany lub szkodliwy dla zdrowia ludzkiego
Kompensacja przyrodnicza zesp dziaa obejmujcych w szczeglnoci roboty budowlane, roboty ziemne, rekultywacj gleby, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupie rolinnoci, prowadzcych do przywrcenia rwnowagi przyrodniczej lub
tworzenie skupie rolinnoci, prowadzcych do przywrcenia rwnowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrwnania szkd dokonanych w rodowisku przez realizacj przedsiwzicia i zachowanie walorw krajobrazowych
Monitoring to: w oglnym znaczeniu termin ten oznacza wielokrotne pomiary w celu okrelenia zmian w pewnym okresie w znaczeniu zawonym termin ten oznacza systematyczne pomiary poziomu stenia danego zanieczyszczenia wykonywane w odniesieniu do wybranego normatywu lub w celu oceny skutecznoci okrelonego systemu i urzdze oczyszczajcych
19
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze wzgldu na wyrniajcy si krajobraz o zrnicowanych ekosystemach, wartociowe ze wzgldu na moliwo zaspokajania potrzeb zwizanych z turystyk i wypoczynkiem lub penion funkcj korytarzy ekologicznych
Obszar specjalnej ochrony ptakw obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, do ochrony populacji dziko wystpujcych ptakw jednego lub wielu gatunkw, w ktrego granicach ptaki maj korzystne warunki bytowania w cigu caego ycia, w dowolnym jego okresie albo stadium rozwoju Obszary Natura 2000 to obszary, o ktrych mowa w art. 25 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz proponowane obszary majce znaczenie dla Wsplnoty Europejskiej Odpady wszystkie przedmioty oraz substancje stae, a take nie bdce ciekami substancje cieke powstajce w wyniku prowadzenia dziaalnoci gospodarczej lub bytowania czowieka, nieprzydatne w miejscu lub czasie, w ktrym powstay i nie przeznaczone do zagospodarowania w okrelonym miejscu i czasie. Za odpady uwaa si rwnie osady ciekowe Ochrona rodowiska to podjcie lub zaniechanie dziaa, umoliwiajce zachowanie lub przywracanie rwnowagi przyrodniczej; ochrona ta polega w szczeglnoci na:
racjonalnym ksztatowaniu rodowiska i gospodarowaniu zasobami rodowiska zgodnie z zasad zrwnowaonego rozwoju
przeciwdziaaniu zanieczyszczeniom przywracaniu elementw przyrodniczych do stanu waciwego
Odzysk to wszelkie dziaania, niestwarzajce zagroenia dla ycia, zdrowia ludzi lub dla rodowiska, polegajce na wykorzystaniu odpadw w caoci lub w czci, lub prowadzce do odzyskania z odpadw substancji, materiaw lub energii i ich wykorzystania, okrelone w zaczniku nr 5 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
Ostoja miejsce o warunkach sprzyjajcych egzystencji rolin, zwierzt lub grzybw zagroonych wyginiciem lub rzadkich gatunkw
Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze wzgldu na wartoci przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartoci w warunkach zrwnowaonego rozwoju
20
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Pomniki przyrody to pojedyncze twory przyrody ywej i nieoywionej lub ich skupiska o szczeglnej wartoci przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub
krajobrazowej oraz odznaczajce si indywidualnymi cechami, wyrniajcymi je wrd innych tworw, okazaych rozmiarw drzewa, krzewy gatunkw rodzimych lub obcych, rda, wodospady, wywierzyska, skaki, jary, gazy narzutowe oraz jaskinie.
Powszechne korzystanie ze rodowiska przysuguje z mocy ustawy kademu i obejmuje korzystanie ze rodowiska, bez uycia instalacji, w celu zaspokojenia potrzeb osobistych oraz gospodarstwa domowego, w tym wypoczynku oraz uprawiania sportu, w zakresie wprowadzania do rodowiska substancji lub energii. Korzystanie ze rodowiska wykraczajce poza ramy korzystania powszechnego moe by, w drodze ustawy, obwarowane obowizkiem uzyskania pozwolenia, ustalajcego w szczeglnoci zakres i warunki tego korzystania, wydanego przez waciwy organ ochrony rodowiska
Powszechne korzystanie z wd przysuguje z mocy ustawy kademu i suy do zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych urzdze technicznych, a take do wypoczynku, uprawiania turystyki, sportw wodnych oraz, na zasadach okrelonych w przepisach odrbnych, amatorskiego poowu ryb. Powszechne korzystanie z wd nie obejmuje: wydobywania kamienia, wiru, piasku oraz innych materiaw z morskich wd wewntrznych wraz z wodami Zatoki Gdaskiej oraz z wd morza terytorialnego wycinania rolin z wd lub brzegu wydobywania kamienia i wiru z potokw grskich
Powana awaria to zdarzenie, w szczeglnoci emisj, poar lub eksplozj, powstae w trakcie procesu przemysowego, magazynowania lub transportu, w ktrych wystpuje jedna lub wicej niebezpiecznych substancji, prowadzce do natychmiastowego
powstania zagroenia ycia lub zdrowia ludzi lub rodowiska lub powstania takiego zagroenia z opnieniem Recykling to taki odzysk, ktry polega na powtrnym przetwarzaniu substancji lub materiaw zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiau o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym te recykling organiczny, z wyjtkiem odzysku energii Rwnowaga przyrodnicza to stan, w ktrym na okrelonym obszarze istnieje rwnowaga we wzajemnym oddziaywaniu: czowieka, skadnikw przyrody ywej i ukadu warunkw siedliskowych tworzonych przez skadniki przyrody nieoywionej
21
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Siedlisko przyrodnicze obszar ldowy lub wodny, naturalny, pnaturalny lub antropogeniczny, wyodrbniony w oparciu o cechy geograficzne, abiotyczne i biotyczne
Specjalny obszar ochrony siedlisk obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, w celu trwaej ochrony siedlisk przyrodniczych lub populacji
zagroonych
wyginiciem
gatunkw rolin lub zwierzt lub w celu
odtworzenia
waciwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub waciwego stanu ochrony tych gatunkw
Szczeglne korzystanie z wd jest korzystaniem wykraczajcym poza korzystanie powszechne lub zwyke i obejmuje w szczeglnoci: pobr oraz odprowadzanie wd powierzchniowych lub podziemnych wprowadzanie ciekw do wd lub do ziemi przerzuty wody oraz sztuczne zasilanie wd podziemnych pitrzenie oraz retencjonowanie rdldowych wd powierzchniowych korzystanie z wd do celw energetycznych korzystanie z wd do celw eglugi oraz spawu wydobywanie z wd kamienia, wiru, piasku oraz innych materiaw, a take wycinanie rolin z wd lub brzegu rybackie korzystanie ze rdldowych wd powierzchniowych
cieki to wprowadzane do wd lub do ziemi: wody zuyte na cele bytowe lub gospodarcze cieke odchody zwierzce, z wyjtkiem gnojwki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposb i na zasadach okrelonych w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawoeniu
8
wody opadowe lub roztopowe, ujte w systemy kanalizacyjne, pochodzce z powierzchni zanieczyszczonych, w tym z centrw miast, terenw przemysowych i skadowych, baz transportowych oraz drg i parkingw o trwaej nawierzchni,
wody odciekowe ze skadowisk odpadw, wykorzystane solanki, wody lecznicze i termalne,
wody
pochodzce
odwodnienia
zakadw
grniczych,
wyjtkiem
wd
wtaczanych do grotworu, jeeli rodzaje i ilo substancji zawartych w wodzie wtaczanej do grotworu s tosame z rodzajami i iloci zawartymi w pobranej wodzie wody wykorzystane, odprowadzane z obiektw chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmw wodnych, jeeli przyrost iloci substancji, pochodzcych z chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmw wodnych, w wodzie odprowadzanej z tych
8
Dz. U. Nr 89, poz. 991
22
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 obiektw jest wikszy ni wartoci okrelone w warunkach wprowadzania ciekw do wd
cieki bytowe to cieki z budynkw przeznaczonych na pobyt ludzi, z osiedli mieszkaniowych oraz z terenw usugowych, powstajce w szczeglnoci w wyniku ludzkiego metabolizmu oraz funkcjonowania gospodarstw domowych
cieki komunalne to cieki bytowe lub mieszanina ciekw bytowych ze ciekami przemysowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi
cieki przemysowe to cieki odprowadzane z terenw, na ktrych prowadzi si dziaalno handlow lub przemysow albo skadow, niebdce ciekami bytowymi lub wodami opadowymi
rodowisko to og elementw przyrodniczych, w tym take przeksztaconych w wyniku dziaalnoci czowieka, a w szczeglnoci powierzchnia ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzta i roliny, krajobraz oraz klimat Trwale zrwnowaona gospodarka lena dziaalno zmierzajc do
uksztatowania struktury lasw i ich wykorzystania w sposb i tempie zapewniajcym trwae zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjnoci oraz potencjau regeneracyjnego, ywotnoci i zdolnoci do wypeniania, teraz i w przyszoci, wszystkich wanych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemw Unieszkodliwianie odpadw to poddanie odpadw procesom przeksztace
biologicznych, fizycznych lub chemicznych okrelonym w zaczniku nr 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, w celu doprowadzenia ich do stanu, ktry nie stwarza zagroenia dla ycia, zdrowia ludzi lub dla rodowiska
Uytki ekologiczne to zasugujce na ochron pozostaoci ekosystemw majcych znaczenie dla zachowania rnorodnoci biologicznej naturalne zbiorniki wodne, rdpolne i rdlene oczka wodne, kpy drzew i krzeww, bagna, torfowiska, wydmy, paty nieuytkowanej rolinnoci, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamiece, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunkw rolin, zwierzt i grzybw, ich ostoje oraz miejsca rozmnaania lub miejsca sezonowego przebywania.
23
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Walory krajobrazowe wartoci ekologiczne, estetyczne lub kulturowe obszaru oraz zwizane z nim rzeb terenu, twory i skadniki przyrody, uksztatowane przez siy przyrody lub dziaalno czowieka
Zanieczyszczenie rodowiska to emisja, ktra moe by szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu rodowiska, moe powodowa szkod w dobrach materialnych, moe pogarsza walory estetyczne rodowiska lub moe kolidowa z innymi, uzasadnionymi sposobami korzystania ze rodowiska
Zbieranie odpadw to kade dziaanie, w szczeglnoci umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadw, ktre ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania
Zbieranie selektywne jest wymogiem ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. W przeciwiestwie do systemu zbierania odpadw niesegregowanych jest to system oddzielnego zbierania dwch lub wicej grup odpadw z podziaem wedug jasno okrelonych cech. Zbieranie selektywne moe by realizowane wg rnych systemw zbierania, najczciej uzalenionych od rodzaju zabudowy i bdcego w dyspozycji sprztu do zbierania i wywozu. Selektywn zbirk w systemie od drzwi do drzwi realizuje si zestawem pojemnikw wyrniajcych si barw. System zbierania przy krawniku bazuje na zbieraniu czci odpadw (surowcw wtrnych) w worki foliowe. Uatwieniem w prowadzeniu takiej zbirki dla mieszkaca mog by stelae do workw
Zrwnowaony rozwoju rozumie si przez to taki rozwj spoeczno gospodarczy, w ktrym nastpuje proces integrowania dziaa politycznych, gospodarczych i spoecznych, z zachowaniem rwnowagi przyrodniczej oraz trwaoci podstawowych procesw
przyrodniczych, w celu zagwarantowania moliwoci zaspokajania podstawowych potrzeb poszczeglnych spoecznoci lub obywateli zarwno wspczesnego pokolenia, jak i przyszych pokole
Zwyke korzystanie ze rodowiska to takie korzystanie wykraczajce poza ramy korzystania powszechnego, co do ktrego ustawa nie wprowadza obowizku uzyskania pozwolenia
Zwyke korzystanie z wd przysuguje wacicielowi gruntu i suy zaspokojeniu potrzeb wasnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego. Prawo to nie stanowi prawa do wykonywania urzdze wodnych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego. Nie stanowi zwykego korzystania z wd: nawadnianie gruntw lub upraw wod podziemn za pomoc deszczowni
24
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 korzystanie z wody podziemnej, jeeli urzdzenia do poboru wody umoliwiaj pobr w iloci wikszej ni 5 m
3
na dob
korzystanie z wd na potrzeby dziaalnoci gospodarczej wprowadzanie do wd lub do ziemi oczyszczonych ciekw, jeeli ich ilo jest wiksza ni 5 m
3
na dob
rdo emisji to punkt lub obszar, z ktrego zachodzi wprowadzanie substancji lub energii do powietrza, wody, gleby lub ziemi
25
Rozdzia 6. Oglna charakterystyka Gminy Pokrzywnica
Rozdzia 6.1. Podstawowe dane o gminie

Administracyjnie gmina Pokrzywnica pooona jest w wojewdztwie
mazowieckim (ok. 50 km na pnoc od Warszawy), w poudniowej czci powiatu putuskiego (ok. 12 km na poudnie od Putuska). Oglna powierzchnia gminy obejmuje 121 km2 (12.054 ha), co stanowi 14,7% powierzchni powiatu putuskiego. Uytkowanie terenu w obrbie gminy prezentuje ponisza tabela nr 2 oraz wykres nr 1.
Tabela nr 2. Uytkowanie terenu w gminie Pokrzywnica Lp.

1.
Sposb uytkowania uytki rolne, w tym - grunty orne - sady - ki i pastwiska lasy pozostae grunty
2. 3.
Powierzchnia terenu ha % 9.095,1 75,4 7.037,5 58,4 135,0 1,1 1.922,6 15,9 1.363,2 11,4 1.595,7 13,2
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Gminy na dzie 31 grudnia 2009 r.
Wykres nr 1. Uytkowanie terenu w gminie Pokrzywnica

58,4%
13,2%
11,4% 15,9% sady pozostae grunty ki i pastwiska grunty orne
1,1%
lasy
26
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Gmina Pokrzywnica jest gmin typowo wiejsk, zorganizowan w
33 soectwa oraz 35 miejscowoci wiejskich. Liczba mieszkacw gminy wg danych ewidencji ludnoci na dzie 31 grudnia 2009 r. wynosia 4.873 osb. Gsto zaludnienia na terenie gminy wynosi 40 osb/ km2. W poniszej tabeli nr 3 przedstawiono wykaz miejscowoci wraz z liczb ludnoci.
Tabela nr 3. Liczba ludnoci w gminie Pokrzywnica

Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. Miejscowo Stan ludnoci 107 43 55 58 150 353 208 168 17 75 19 252 143 118 86 240 42 111 140 162 88 107 166 223 146 359 214 468 51 84 44 178 100 38 60
Budy Ciepieliskie Budy Obrbskie Budy Pobykowskie Ciepielin Dzbanice Dzierenin Gzowo Karniewek Kpiaste Klaski Klusek Koziegowy pice osewo ubienica ubienica Superunki Mory Murowanka Niestpowo Wociaskie Nowe Niestpowo Obrb Obrbek Olbrachcice Piskornia Pobykowo Due Pobykowo Mae Pogorzelec Pokrzywnica Pomocnia Strzye wieszewo Trzepowo Witki Wlka Zaleska Zaborze
27
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 W krajobrazie gminy przewaa rozproszona zabudowa zagrodowa. Ok. 80% sieci osadniczej stanowi miejscowoci o liczbie ludnoci poniej 200 mieszkacw.
Podstawow form wasnoci budownictwa mieszkaniowego jest wasno prywatna (ok. 99%). Budownictwo o charakterze jednorodzinnym wystpuje w miejscowociach: Dzierenin, Koziegowy, ubienica Superunki i Pokrzywnica. Ponadto w zasobach mieszkaniowych wystpuj mieszkania bdce wasnoci Gminy, zlokalizowane w miejscowociach: Pokrzywnica, Piskornia oraz Pobykowo Mae.
Gmina Pokrzywnica ma charakter typowo rolniczy z nastawieniem gospodarczym na produkcj rolnicz. Dominujc form wasnoci w strukturze wadania gruntami na obszarze gminy jest gospodarka indywidualna. Produkcj rolnicz prowadzi 1.199 gospodarstwa rolne. rednia wielko gospodarstw rolnych ogem na terenie gminy ksztatuje si na poziomie ok. 10 ha. Wiodc pozycj produkcji rolinnej na terenie gminy zajmuj zboa i ziemniaki, w hodowli za bydo i trzoda chlewna. Poza rolnicz dziaalno gospodarcz na terenie gminy Pokrzywnica prowadzi 226 podmiotw gospodarczych 9, w tym najliczniej wystpuj: dziaalno budowlana 55 podmioty, dziaalno handlowa 76 podmioty, dziaalno transportowa 25 podmioty, dziaalno produkcyjna 3 podmioty.
Najwiksza liczba podmiotw gospodarczych zarejestrowana zostaa na terenie miejscowoci Dzierenin i Pokrzywnica. Gwne podmioty gospodarcze funkcjonujce na terenie gminy to: placwka medyczna oraz apteka w m. Pokrzywnica, lecznica weterynaryjna w m. Pokrzywnica, cztery warsztaty samochodowe, trzy stacje paliw w m. Gzowo, Pokrzywnica i Dzierenin, ok. 40 obiektw handlowych z przewag sklepw spoywczych, sze obiektw gastronomicznych.
Walory przyrodniczo krajobrazowe gminy predysponuj jej teren do rozwoju funkcji turystyczno wypoczynkowej, skoncentrowanej przede wszystkim w
miejscowociach: Klusek, Dzierenin, Pogorzelec, Karniewek, Gzowo i Strzye. Na terenie caej gminy zlokalizowane jest ok. 2.000 dziaek letniskowych.
dane Urzdu Gminy, 2009 r.
28
Rozdzia 6.2. Infrastruktura techniczna

Na terenie gminy Pokrzywnica funkcjonuje sie wodocigowa obejmujca swym zasigiem wszystkie miejscowoci. Wodocigi zasilane s z jednego ujcia
czwartorzdowych wd podziemnych zlokalizowanego w miejscowoci pice. W obrbie ujcia wody funkcjonuj dwie studnie o cznej, maksymalnej wydajnoci 1656 m3/ dob. Dugo czynnej sieci wodocigowej na terenie gminy na koniec 2009 r. wynosia 174,4 km wodocigu magistralnego i 59,18 km przyczy (1639 sztuki przyczy). Liczba budynkw mieszkalnych z przyczem sieci wodocigowej wynosia 1484 obiekty. Na terenie gminy na koniec 2009 r. zinwentaryzowano 800 zbiornikw
bezodpywowych na nieczystoci cieke oraz 15 przydomowych oczyszczalni ciekw.
Na
dzie
sporzdzenia
niniejszej
aktualizacji
Planu
na
terenie
gminy
Pokrzywnica nie posiada lokalizacji komunalna oczyszczalnia ciekw oraz sieciowy system odprowadzania ciekw. cieki powstajce w gospodarstwach domowych oraz obiektach infrastrukturalnych gromadzone s w zbiornikach bezodpywowych, a
nastpnie wywoone taborem asenizacyjnym na komunalne oczyszczalnie ciekw m.in. w Putusku, Winnicy i Warszawie. Na dzie sporzdzenia niniejszej aktualizacji Planu na terenie gminy
Pokrzywnica nie posiada lokalizacji funkcjonujce skadowisko odpadw komunalnych oraz adna inna instalacja suca unieszkodliwieniu bd odzyskowi odpadw
komunalnych. W m. Pokrzywnica posiada lokalizacj zamknite skadowisko odpadw innych ni niebezpieczne czy obojtne, pozostajce w trakcie rekultywacji (zamknite dnia 1 maja 2003 r. zgodnie z decyzj Starosty Putuskiego nr RLO.7645-6/03 z dnia 24 kwietnia 2003 r., z procesu rekultywacyjnego pozostao nasadzenie uprawy lenej).
Przez wschodni cz gminy przebiega droga krajowa nr 61 Warszawa Putusk Suwaki. Drugim wanym szlakiem komunikacyjnym jest droga wojewdzka relacji Posk Nowe Miasto Nasielsk Putusk. Ponadto na terenie przez teren gminy przebiegaj Smogorzewo. drogi powiatowe relacji: Pokrzywnica Winnica i Pokrzywnica
Rozdzia 6.3. rodowisko przyrodnicze

Obszar gminy Pokrzywnica pooony jest w obrbie makroregionu Nizina Pnocnomazowiecka (318.6), na pograniczu dwch mezoregionw:

Wysoczyzny Ciechanowskiej (318.64) zachodnia i rodkowa cz gminy, Doliny Dolnej Narwi (318.66) pozostaa cz gminy.
29
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 W obrbie gminy wystpuj znaczce (dochodzce do 50 m) deniwelacje terenu. Najwysze wzniesienie ok. 130 m n.p.m. znajduje si w rejonie Gr Pobykowskich, w poudniowej czci gminy, natomiast najniej pooony jest obszar u wylotu Kluswki. Ograniczenia w sposobie uytkowania terenu (dla niektrych form budownictwa oraz rolnictwa) wynikajce z duych spadkw wystpuj na obszarze krawdzi erozyjnej doliny Narwi, w niektrych partiach drugorzdowych dolinek oraz wzgrze moren czoowych. Obszar gminy Pokrzywnica pokryty jest utworami czwartorzdowymi oraz plioceskimi. Na powierzchni dominuj gliny zwaowe (morenowe o miszoci ca 20 m), ich eluwia oraz piaski fluwioglacjalne (kilkumetrowej miszoci). Starsze utwory glacjalne odsaniaj si w rozciciach erozyjnych. Utworami plioceskimi s iy pstre o miszoci do 100 m odsaniajce si na powierzchni na poudnie od wsi Pokrzywnica oraz w rejonie miejscowoci: osewo, Budy Obrbskie, Trzepowo i Murowanka. Cakowita miszo utworw czwartorzdowych dochodzi do 100 m, natomiast podcielajcych je utworw trzeciorzdowych ca 200 250 m. Podoe obszaru gminy w wikszoci buduj grunty none. Grunty sabonone, nie nadajce si do bezporedniego posadowienia fundamentw wystpuj jedynie w obnieniach terenu i dolin rzecznych. Najgorszymi warunkami posadowienia
charakteryzuj si holoceskie grunty organiczne i organiczno mineralne, tj. torfy, namuy torfiaste, piaszczyste i pylaste.
Na obszarze gminy Pokrzywnica lasy zajmuj powierzchni 1.363,2 ha, co stanowi 11,4% powierzchni gminy. W strukturze wadania dominuj lasy pastwowe nieco ponad 53%. Nale do nich zwarte kompleksy lene: Uroczysko Pokrzywnica, Gzowo, Ciepielin, Pobykowo i Klusek. W poniszej tabeli nr 4 przedstawiono zestawienie powierzchni lasw prywatnych w poszczeglnych miejscowociach.
Tabela nr 4. Powierzchnia lasw prywatnych w gminie Pokrzywnica

Lp. 1. 2. Miejscowo Lasy ogem [ha] 23,9 24,8 17,4 13,5 9,7 20,4 13,1 29,3 38,7 2,1
Budy Ciepieliskie Budy Obrbskie 3. Budy Pobykowskie 4. Ciepielin 5. Dzbanice 6. Dzierenin 7. Gzowo 8. Karniewek 9. Kpiaste 10. Klaski
30
Lasy ogem [ha] 2,3 0,7 5,5 18,8 3,9 14,2 21,6 13,7 10,6 3,9 22,6 22,4 2,4 28,9 22,1 16,6 26,9 71,6 4,2 22,2 12,6 31,7 4,7 55,1 4,4
Lp. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35.
Miejscowo
Klusek Koziegowy pice osewo ubienica ubienica Superunki Mory Murowanka Niestpowo Wociaskie Nowe Niestpowo Obrb Obrbek Olbrachcice Piskornia Pobykowo Due Pobykowo Mae Pogorzelec Pokrzywnica Pomocnia Strzye wieszewo Trzepowo Witki Wlka Zaleska Zaborze
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Gminy na dzie 19 kwietnia 2010 r.
Przewaajca cz lasw posiada drzewostan sztucznie wprowadzony, typu jednowiekowych i jednowarstwowych monokultur. Drzewostan pochodzcy z naturalnego odnowienia wystpuje na siedliskach podmokych oraz sporadycznie jako domieszka w starszych kompleksach lenych. Dominuj drzewostany sosnowe, co jest zwizane z preferencj dla sosny jako gatunku produkcyjnego. Gatunkami uzupeniajcymi s: brzoza, db, grab i olcha. Wiek drzewostanu nie przekracza na og 60 lat s to gwnie modniki, drgowiny i mode drzewostany z wieku nieprodukcyjnym.
Na
terenie
gminy
zbiorowiska
lene
wykazuj
na
og
wysoki
stopie
antropogenicznego przeksztacenia, zwizany z intensywnoci zagospodarowania i wykorzystania lasw. Jedynie na pnoc od wsi Pokrzywnica oraz w rejonie Piskornia Ciepielin wystpuj lasy ochronne.
31
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Zbiorowiska zblione do naturalnych wystpuj gwnie na siedliskach
wilgotnych, zwaszcza w dolinie rzeki Narwi. Lasy i zarola gowe (wierzbowo topolowe i wizowo jesionowe) cznie z pnaturalnymi zbiorowiskami kowymi i bagiennymi oraz wielkopowierzchniowymi zbiorowiskami rolinnoci wodnej tworz urozmaicon, niezwykle cenn obudow biologiczn rzeki Narwi.
Wikszo gleb na terenie gminy Pokrzywnica wytworzona jest z glin zwaowych moreny dennej w rnym stopniu odgrnie spiaszczonych. Typologia gleb jest mao zrnicowana, przewaaj gleby bielicowe wytworzone z piaskw sabo gliniastych i lunych oraz brunatne wyugowane. Lokalnie w ssiedztwie dolin rzecznych wystpuj gleby muowo bagienne i murszowe. W poniszej tabeli nr 5 przedstawiono udzia poszczeglnych kompleksw przydatnoci rolniczej uytkw rolnych w gminie Pokrzywnica.
Tabela nr 5. Kompleks przydatnoci rolniczej gleb w gminie Pokrzywnica Kompleks przydatnoci rolniczej 1 2 3 4 5 6 7 8 9 pszenny bardzo dobry pszenny dobry pszenny wadliwy ytni bardzo dobry ytni dobry ytni saby ytni bardzo saby zboowo pastewny mocny zboowo pastewny saby Udzia Miejsce wikszych skupisk % GRUNTY ORNE 11,1 Niestpowo Nowe, Witki, pice 15,6 pnocny obszar gminy 24,8 obszar caej gminy 23,6 rodkowa i poudniowa cz gminy 14,9 Dzierenin, Gzowo, Murowanka 5,3 Niestpowo Nowe, Witki 4,7 pojedyncze kontury na obrzeu uytkw zielonych UYTKI ZIELONE 69,3 obszar caej gminy 30,7 poudniowo wschodnia cz gminy
1z bardzo dobre i dobre 2z rednie 3z sabe i bardzo sabe
rdo: Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Pokrzywnica, 2002 r.
Obszar gleb bardzo dobrych i dobrych kompleksw 2-go, 4-go i 8-go stanowi ok. 32% gruntw ornych. Gleby sabsze jakociowo zaliczane do kompleksu 5-go, 6-go i 9-go stanowi ok. 53% areau gruntw ornych. Gleby najsabsze jakociowo zaliczane do kompleksu 7-go zajmuj ok. 15% gruntw. ki i pastwiska zajmuj stosunkowo mae powierzchnie i koncentruj si gwnie wzdu ciekw. W wikszoci (70%) zaliczane s do kompleksu 2-go, a w klasyfikacji bonitacyjnej do klasy III i IV.
32
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Pod wzgldem hydrograficznym obszar gminy Pokrzywnica znajduje si w dorzeczu rzeki Narwi, stanowicej jednoczenie najwikszy ciek gminy. Rzeka Narew pynie przez teren gminy poudnikowo, z pnocy na poudnie na odcinku dugoci ca 14,5 km (tj. od 43 do 57+500 km biegu rzeki). Na terenie gminy do Narwi uchodz cieki: prawobrzene dopywy
Niestpwka, Kluswka, Pokrzywnica oraz lewobrzeny dopyw Prut. Dopenienie zasobw hydrograficznych gminy stanowi bezimienne mae cieki boczne oraz sie roww melioracyjnych.
Wody podziemne na terenie gminy Pokrzywnica rozpoznane zostay w utworach trzecio- i czwartorzdowych. Wrd osadw trzeciorzdowych warstwy wodonone wystpuj w utworach:
oligocenu z uwagi na niewielk miszo piaskw wodononych zalegajcych na gbokoci 230 250 m i ich niskie parametry filtracyjne wydajno tego poziomu jest niewielka. Woda z tego poziomu charakteryzuje si wysok jakoci,
miocenu poziom wystpuje na gbokoci 150 180 m charakteryzuje si znaczn wydajnoci i z jakoci woda nie nadaje si do picia z uwagi na brunatne zabarwienie pyem wglowym.
Podstawowe znaczenie dla zaopatrzenia w wod maj czwartorzdowe poziomy wodonone. Z rozpoznania warunkw hydrogeologicznych wynika, e korzystne warunki zaopatrzenia w wod znajduj si w pnocnej czci gminy Pokrzywnica, tzn. istnieje moliwo uzyskania z pojedynczego otworu wydajnoci w wysokoci 40 1003/ h. Niekorzystne warunki zaopatrzenia w wod wystpuj w rejonie Pomocnia Obrb Piskornia oraz Ciepielin Pobykowo Klusek, tj. w rodkowej i poudniowej czci gminy. Potencjalne wydajnoci pojedynczych studni poniej 10 m3/ h wskazuj na deficyt wd podziemnych. Ponadto duy obszar gminy (okolice osewo Budy Obrbskie Trzepowo) pozbawiony jest czwartorzdowych warstw wodononych przydatnych do zaopatrzenia w wod pitn.
Obszar
gminy
Pokrzywnica naley
do zasobnych
w surowce mineralne.
W poniszej tabeli nr 6 przedstawiono zoa surowcw mineralnych zinwentaryzowane na terenie gminy. Zgodnie z klasyfikacj sozologiczn wikszo poniszych z zaliczy naley do z niekolizyjnych, tzn. przewidzianych do eksploatacji bez ogranicze. Pozostae wschodni granic przylegaj do otuliny Nadbuaskiego Parku
Krajobrazowego oraz Nasielsko Karniewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, co powoduje moliwo naoenia ogranicze w ich eksploatacji.
33
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Tabela nr 6. Zoa surowcw mineralnych zlokalizowane na terenie gminy Pokrzywnica Nazwa Stan zag. zoa Zasoby
geologiczne bilansowe przemysowe
Wydobycie
KRUSZYWA NATURALNE [tys. ton] Dzierenin * Z 165 Dzierenin II * Z 3753 Dzierenin II * Z 416 Dzierenin VI * Z 42 Dzierenin XI * T 188 129 Dzierenin XIII * R 26 Dzierenin XIV * T 25 17 Dzierenin XIX * E 5 Dzierenin XV * Z 51 Dzierenin XVII * T 63 Dzierenin XVIII * E 189 177 Dzierenin XX * R 60 Klusek E 123 ubienica II * E 186 ubienica III Z ubienica IV E 44 6 ubienica IV p. B E 398 ubienica IX Z 48 ubienica V p. A, C E 126 3 ubienica V p. B E 368 ubienica V p. A R 186 ubienica VII * R 369 ubienica VIII E 1216 1027 Murowanka * T 185 159 Pogorzelec * T 37 Strzye R 167 Trzepowo * Z 57 Trzepowo II* R 96 42 Trzepowo III* R 55 Trzepowo IV* Z 155 Trzepowo V T 55 55 Trzepowo VI E 49 Trzepowo VII* R 37 Trzepowo VIII R 44 Wlka Zalewska T 157 157 SUROWCE ILASTE CERAMIKI BUDOWLANEJ [tys. m3] Budy Obrbskie R 3037 Trzepowo R 482 rdo: Bilans zasobw kopalin i wd podziemnych w Polsce, PIG, Warszawa, 2005 r.
UWAGI: * - zoa zawierajce piasek ze wirem E zoe eksploatowane R zoe o zasobach rozpoznanych szczegowo (w kat. A+B+C1) Z zoe zaniechane T zoe zagospodarowane, eksploatowane okresowo
31 3 34 34 35 40 56 40 100 32 -
34
Rozdzia 6.4. Jako rodowiska przyrodniczego

Gwnym rdem danych zawartych w niniejszym rozdziale s raporty
opracowywane przez Wojewdzkiego Inspektora Ochrony rodowiska w Warszawie dotyczce stanu rodowiska w wojewdztwie mazowieckim. Najaktualniejsze dane pochodz z nastpujcych opracowa: Jako i zagroenia wd powierzchniowych w wojewdztwie mazowieckim. Raport Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska, Warszawa 2002 r. Roczna ocena jakoci powietrza w wojewdztwie mazowieckim raport za rok 2009, Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Warszawie, 2010 r. Stan rodowiska w wojewdztwie mazowieckim w 2006 r., Wojewdzki
Inspektorat Ochrony rodowiska w Warszawie, 2007 r. Stan rodowiska w wojewdztwie mazowieckim w 2007 r., Wojewdzki
Inspektorat Ochrony rodowiska w Warszawie, 2008 r. Stan rodowiska w wojewdztwie mazowieckim w 2008 r., Wojewdzki
Inspektorat Ochrony rodowiska w Warszawie, 2009 r. Monitoring rzek w 2007 r., www.wios.warszawa.pl
Na
terenie
gminy
Pokrzywnica jest
tylko
jeden
elementw
rodowiska
przyrodniczego poddawanym
badaniom monitoringowym
w zakresie jakoci,
realizowanym przez Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska i to w ograniczonym zakresie badania jakoci prowadzone s dla cieku Kluswka.
Problem czystoci wd powierzchniowych na terenie gminy Pokrzywnica stanowi problem ponadlokalny. Na stan czystoci rzeki Narew na terenie gminy najwikszy wpyw maj cieki socjalno bytowe z gospodarstw domowych i obiektw uytecznoci publicznej oraz spywy powierzchniowe z terenw rolnych (zawierajce nawozy mineralne i organiczne oraz rodki ochrony rolin). Porednim rdem zanieczyszczenia rzeki Narew s take jej dopywy. Na terenie gminy nie s prowadzone badania jakoci wd prowadzonych przez rzek Narew. Najblisze w stosunku do obszaru gminy punkty pomiarowo kontrolne na rzece znajduj si: w gr rzeki na 64,5 km biegu rzeki punkt Putusk, gmina Putusk, powiat putuski, w d rzeki na 41,1 km biegu rzeki punkt Wierzbica powyej ujcia Bugu, gmina Serock, powiat legionowski.
35
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 W poniszej tabeli nr 7 przedstawiono wyniki ostatnich bada monitoringowych dla powyszych punktw pomiarowo kontrolnych.
Tabela nr 7. Ocena jakoci wd rzeki Narew w najbliej pooonych punktach pomiarowo kontrolnych w stosunku do gminy Pokrzywnica
Punkt pomiarowo kontr kont
Km biegu rzeki
Klasa oglna
Wyniki pomiarw wskanikw i substancji odpowiadajcych IV lub V klasie jakoci wd

klasa wskanika
Gmina
Rzeka
stenia
jednostka maksymalne minimalne rednioroczne
64,5
IV
Narew
barwa ChZT Cr azot Kjeldahla fenole lotne chlorofil a og. lb. b. coli selen lb. b. coli fek. barwa BZT5 ChZT Mn ChZT Cr chlorofil a og. lb. b. coli azot Kjeldahla selen
nazwa wskanika
IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV V V
mg P/ l mg O2/ l mg N/ l mg/ l g/ l n/ 100 ml mg Se/ l n/ 100 ml mg P/ l mg O2/ l mg O2/ l mg O2/ l g/ l n/ 100 ml mg N/ l mg Se/ l
25 35,367 1,118 0,0075 26,155 18300 0,035 14010,8 37 3,583 10,265 36,725 36,688 6903,3 3,359 0,036
40 43,3 2,14 0,012 57,56 46000 0,051 46000 50 8 13,9 46,6 82,2 46000 15,1 0,062
15 26 0,78 0,004 3,65 2400 0,024 930 25 1 7,18 26,6 2,65 750 1,27 0,02
Putusk
Wierzbica pow. ujcia Bugu
41,1
Serock
Putusk
IV
rdo: Monitoring rzek w 2007 r., www.wios.warszawa.pl
Na
terenie
gminy
Pokrzywnica
badaniom
jakoci
poddawane
wody
prowadzone przez rzek Kluswka wyniki ostatnich bada realizowanych przez WIO przedstawia ponisza tabela nr 8.
36
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Tabela nr 8. Ocena jakoci wd rzeki Kluswka w punkcie pomiarowo kontrolnym na terenie gminy Pokrzywnica
Km biegu rzeki
Klasa oglna

klasa wskanika
Gmina
Rzeka
stenia
Pokrzywnica
Dzierenin
0,5
IV
azotany lb. b. coli fek. og. Lb. b. coli azot oglny
nazwa wskanika
IV IV IV V
mg NO3/ l n/ 100 ml n/ 100 ml mg N/ l
12,731 1491,7 2938,3 6,177
47,8 4600 7500 36,8
1,82 150 430 0,86
Kluswka
Jako wd rzek przepywajcych przez teren gminy Pokrzywnica badana jest take w przypadku rzeki Niestpwka, jednak punkt pomiarowo kontrolny
zlokalizowany jest poza terenem gminy (tabela nr 9).
Tabela nr 9. Ocena jakoci wd rzeki Niestpwka w najbliej pooonym punkcie pomiarowo kontrolnym w stosunku do gminy Pokrzywnica
Km biegu rzeki
Klasa oglna

klasa wskanika
Gmina
Rzeka
stenia
0,6
BZT5 ChZT Cr azotany azotyny azot oglny elazo og. lb. b. coli amoniak azot Kjeldahla fosforany fosfor oglny lb. b. coli fek.
nazwa wskanika
IV IV IV IV IV IV IV V V V V V
mg O2/ l mg O2/ l mg NO3/ l mg NO2/ l mg N/ l mg Fe/ l n/ 100 ml mg NH4/ l mg N/ l mg PO4/ l mg P/ l n/ 100 ml
4,867 31,775 15,509 0,416 7,947 0,6768 16891,7 2,7 2,948 3,131 1,224 10465
9 46,3 38,046 0,927 28,7 1,11 46000 6,053 7,3 7 3,08 46000
2,6 19 2,7 0,082 0,47 0,18 1500 0,129 0,99 0,22 0,2 430
Niestpwka
Nasielsk
Radzice
37
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 W przypadku pozostaych rzek i ciekw pyncych brak jest rozpoznania czystoci wd. Na terenie gminy nie s rwnie prowadzone systematyczne badania jakoci zwykych wd podziemnych w ramach krajowego monitoringu w otworze.
Warunki aerosanitarne na terenie gminy Pokrzywnica stanowi wypadkow emisji pochodzenia lokalnego i napywowego. Ze wzgldu na przewag wiatrw zachodnich i pnocno zachodnich zanieczyszczenia o charakterze przemysowym na teren gminy nawiewane s z terenu miast Ciechanw i Posk. Podstawowymi, lokalnymi rdami zanieczyszczenia powietrza na terenie gminy Pokrzywnica s przede wszystkim obiekty komunalne i gospodarstwa indywidualne, wyposaone w lokalne kotownie (ok. 97% opalane jest paliwem staym), wykorzystujce jako rdo opau gwnie wgiel kamienny, koks (ok. 83%) i biomas (ok. 14%), mae obiekty produkcyjno usugowe, instytucje uytecznoci publicznej oraz rda
komunikacyjne. Na terenie gminy brak jest wikszych obiektw przemysowych, ktre mogyby w istotny sposb wpywa na pogorszenie stanu czystoci powietrza. W wyniku skumulowania emisji z palenisk gospodarstw domowych okresowo wok wsi zlokalizowanych na terenach niej pooonych (inwersyjnych) moe wystpi pogorszenie warunkw aerosanitarnych. Wrd gwnych substancji zanieczyszczajcych, trafiajcych do powietrza atmosferycznego na terenie gminy wymieni naley: dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu (NxOy), tlenek wgla (CO) oraz pyy. Specyficzny typ zanieczyszczenia powietrza stanowi odory, ktrych rdem s obiekty inwentarskie. Na terenie gminy Pokrzywnica nie jest prowadzony monitoring jakoci powietrza atmosferycznego. Badania takie prowadzone s na poziomie powiatu oraz w strefach, przez suby Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska. Wyniki powyszych bada dla powiatu putuskiego za rok 2006 prezentuje ponisza tabela nr 10.
Tabela nr 10. Emisja zanieczyszcze do powietrza na terenie powiatu putuskiego

Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Rodzaj zanieczyszczenia dwutlenek siarki (SO2) tlenki azotu (NOx) tlenek wgla (CO) py zawieszony PM 10 dwutlenek siarki (SO2) tlenki azotu (NOx) tlenek wgla (CO) py zawieszony PM 10 dwutlenek siarki (SO2) tlenki azotu (NOx) tlenek wgla (CO) py zawieszony PM 10 Typ rda punktowe punktowe punktowe punktowe powierzchniowe powierzchniowe powierzchniowe powierzchniowe liniowe liniowe liniowe liniowe Wielko emisji [Mg/ rok] 119,22 48,62 179,93 16,94 110,69 58,02 156,92 494,29 6,96 96,93 230,85 54,61
rdo: Stan rodowiska w wojewdztwie mazowieckim w 2006 r. Raport Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska, Warszawa 2007 r.
38
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Klasyfikacj strefy ciechanowsko mawskiej (w skad ktrej wchodzi powiat putuski), wedug danych zawartych w Rocznej ocenie jakoci powietrza w wojewdztwie mazowieckim raport za rok 2009 Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Warszawie, 2010 r. prezentuj ponisze tabele nr 11 oraz nr 12.
Tabela nr 11. Klasyfikacja terenu strefy ciechanowsko mawskiej z uwzgldnieniem kryteriw okrelonych w celu ochrony zdrowia
Symbol klasy dla obszaru strefy nie obejmujcego obszarw ochrony uzdrowiskowej dla poszczeglnych czasw uredniania ste 1 godzina*/ 24 godziny** 24 godziny*/ rok ** wynikowa
Substancja
dla zanieczyszcze majcych okrelone poziomy dopuszczalne dwutlenek siarki dwutlenek azotu py PM10 benzen tlenek wgla ow A* A* C** A* A** A** A** A** A A C A A A
Substancja
Symbol klasy dla obszaru strefy nie obejmujcego obszarw ochrony uzdrowiskowej dla poszczeglnych czasw uredniania ste 1 godzina*/ 24 godziny** 24 godziny*/ rok ** wynikowa A** A** A** C** 2
dla zanieczyszcze majcych okrelone poziomy docelowe As (PM10) Cd (PM10) Ni (PM10) B/a/P (PM10) ozon (O3) 2
1
C C
poziom docelowy poziom celu dugoterminowego
- dla strefy ciechanowsko mawska
- dla strefy mazowieckiej
rdo: Roczna ocena jakoci powietrza w wojewdztwie mazowieckim raport za rok 2009. Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska, Warszawa 2010 r.
Tabela nr 12. Klasyfikacja terenu strefy ciechanowsko mawskiej z uwzgldnieniem kryteriw okrelonych w celu ochrony rolin
Substancja dwutlenek siarki dwutlenek azotu ozon (AOT40)*
* - dla strefy mazowieckiej poziom docelowy poziom celu dugoterminowego
Symbol klasy dla obszaru strefy A A A C
rdo: Roczna ocena jakoci powietrza w wojewdztwie mazowieckim raport za rok 2009. Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska, Warszawa 2010 r.
39
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Biorc pod uwag charakter zagospodarowania gminy Pokrzywnica, niskie uprzemysowienie, moc i rozmieszczenie rde zanieczyszczenia powietrza oraz wysok lesisto (mimo zakwalifikowania strefy ciechanowsko mawskiej do klasy C dla pyy zawieszonego i B/a/P (PM10) oraz strefy mazowieckiej do klasy ozonu (O3) jako) stan sanitarny powietrza atmosferycznego na terenie gminy okreli naley jako dobry.
Na terenie gminy Pokrzywnica nie s prowadzone pomiary natenia haasu oraz monitoring jakoci klimatu akustycznego, co uniemoliwia dokonanie rzeczywistej oceny jakoci rodowiska gminy w tym zakresie. Za jako klimatu akustycznego w gminie odpowiedzialny jest gwnie haas komunikacyjny. Uciliwo akustyczn stwarzaj gwnie droga krajowa i wojewdzka oraz drogi powiatowe, charakteryzujce si wikszym nateniem ruchu oraz wikszym udziaem transportu cikiego. rdo haasu na terenie gminy stanowi take drobne zakady usugowo produkcyjne, obiekty uytecznoci publicznej oraz sezonowo maszyny rolnicze pracujce na polach.
Zarwno na terenie gminy Pokrzywnica, jak i caego powiatu putuskiego nie s prowadzone pomiary emisji pl elektromagnetycznych do rodowiska. Na terenie gminy gwne rdo pl elektromagnetycznych stanowi: urzdzenia elektryczne
wykorzystywane przez czowieka, sieci energetyczne oraz stacja bazowa telefonii komrkowej zlokalizowane w m. Gzowo, Pokrzywnica i Pogorzelec.
chwili
obecnej
najistotniejszym
czynnikiem
powodujcym
degradacj
powierzchni ziemi, w tym gleb na terenie gminy Pokrzywnica jest dziaalno czowieka, a w szczeglnoci nieprawidowe uytkowanie rolnicze oraz nieprawidowe zabiegi
melioracyjne. Rolnictwo, gospodarka komunalna i komunikacja stanowi take rdo chemicznego skaenia gleb. Wszelkie zmiany we waciwociach chemicznych gleby ujawniaj si w szczeglnoci w nadmiernym ich zakwaszeniu oraz naruszeniu rwnowagi jonowej. Negatywny wpyw na jako gleb ma take nielegalne skadowanie odpadw w miejscach do tego celu nieprzeznaczonych, bezporednio na powierzchni ziemi. Na terenie gminy Pokrzywnica nie s prowadzone badania jakoci gleb. Badaniem waciwoci agrochemiczne gleb na terenie wojewdztwa mazowieckiego zajmuje si Stacja Chemiczno Rolnicza w Warszawie Wesoej. Badania te prowadzone s jednak wycznie na poziomie powiatu. Na ich podstawie waciwoci agrochemicznych gleb na terenie powiatu putuskiego scharakteryzowa mona w sposb nastpujcy: 1) 2) odczyn 61 80 % gleb bardzo kwanych i kwanych, potrzeby wapnowania 61 80 % gleb o potrzebach wapnowania koniecznych i potrzebnych, 3) zasobno w fosfor 21 40 % gleb o bardzo niskiej i niskiej zawartoci fosforu,
40
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 4) 5) zasobno w potas 61 80 % gleb o bardzo niskiej i niskiej zawartoci potasu, zasobno w magnez 41 60 % gleb o bardzo niskiej i niskiej zawartoci magnezu.
Na terenie powiatu putuskiego nie posiada lokalizacji punkt monitoringu chemizmu gleb ornych, prowadzonego przez Instytut Upraw, Nawoenia i Gleboznawstwa w Puawach.
Na terenie gminy Pokrzywnica odpady wytwarzane s przez dziaajce podmioty gospodarcze, gospodarstwa domowe i obiekty infrastruktury. Szczegowo gospodarka odpadami na terenie powiatu zostaa omwiona w aktualizacji Planu gospodarki odpadami dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017.
Wedug Krajowego Programu Zwikszania Lesistoci lesisto kraju do roku 2020 ma wzrosn do 30%. W Programie Ochrony rodowiska Wojewdztwa
Mazowieckiego na lata 2007 2010 z uwzgldnieniem perspektywy do 2014 r. sformuowany zosta cel zwikszenie lesistoci i ochrona lasw. Wojewdzki Program Ochrony rodowiska planuje, aby do 2011 r. lesisto wojewdztwa wzrosa do 25%. Lasy i grunty lene na terenie gminy Pokrzywnica obejmuj 11,4% jej powierzchni. Biorc powysze pod uwag samorzd gminny zobowizany jest do podjcia dziaa w powyszym zakresie.
Rozdzia 6.4. Ochrona przyrody

Formy ochrony przyrody na terenie gminy Pokrzywnica reprezentowane s przez nastpujce obiekty:
Nadbuaski Park Krajobrazowy utworzony na mocy Rozporzdze Wojewody Ciechanowskiego nr 15/94 i nr 38/97 oraz powikszony Rozporzdzeniem
Wojewody Mazowieckiego nr 30/2002 z dnia 26 marca 2002 r. Fragment Parku w tym otulina) rozcigajcy si we wschodniej czci gminy zajmuje w jej granicach powierzchni 1.007,9 ha. Celem utworzenia Parku byo zachowanie, popularyzacja i upowszechnianie cennych wartoci przyrodniczych, historycznych i kulturowych,
Nasielsko Karniewski Obszar Chronionego Krajobrazu zatwierdzony Uchwa WRN w Ciechanowie z dnia 23 kwietnia 1990 r., zlokalizowany w poudniowej czci gminy, zajmuje 10,1% powierzchni gminy,
rezerwat przyrody Dziereniska Kpa (zwany ptasi wysp) utworzony w 1991 r. na wyspie na rzece Narew (na 43 + 500 km jej biegu). Cele utworzenia
41
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 rezerwatu jest ochrona miejsc lgowych ptactwa wodnego, a w szczeglnoci rybitwy zwyczajnej, brodca krwawodziobego, czernicy,
uytki ekologiczne wyznaczone Rozporzdzeniem Wojewody Ciechanowskiego nr 12/96 z dnia 30 padziernika 1996 r. w obrbie miejscowoci Ciepielin uytki ekologiczne stanowice lokaln ostoj (lgowisko i erowisko) ptactwa: uytek ekologiczny nr 15 o powierzchni 0,47 ha, uytek ekologiczny nr 16 o powierzchni 0,61 ha, uytek ekologiczny nr 17 o powierzchni 0,81 ha,
pomniki przyrody: lipa drobnolistna (obwd pnia 374 cm, wysoko 20 m) w Parku Podworskim we wsi Niestpowo, kasztanowiec biay (obwd pnia 278 cm, wysoko 17 m) w Parku Podworskim we wsi Niestpowo, db szypukowy (obwd pnia 340 cm, wysokoci 24 m) we wsi Budy Obrbskie, aleja lipowa (189 sztuk) we wsi Gzowo.
Rozdzia 6.5. rda energii odnawialnej

W celu identyfikacji zasobw energii odnawialnej na terenie wojewdztwa mazowieckiego oraz zakresu ich wykorzystania opracowany zosta Program moliwoci wykorzystania odnawialnych rde energii dla Wojewdztwa Mazowieckiego, 2006 r. W wyniku przeprowadzonych analiz okrelono przybliony potencja oraz szacunkowy poziom wykorzystania zasobw energii odnawialnej na terenie wojewdztwa, przy czym potencja dla poszczeglnych kierunkw energetyki odnawialnej okrelony zosta na poziomie powiatw.
Na terenie powiatu putuskiego potencjalne rdo odnawialnej energii wodnej stanowi rzeka Narew. Jednak na dzie sporzdzenia niniejszego Programu na terenie gminy Pokrzywnica nie przewidziano rozwoju energetyki wodnej. Rozwj energetyki wiatrowej uwarunkowany jest wystpowaniem wiatrw o okrelonej prdkoci oraz czstoci powtarzania si tych wiatrw. jak wynika z zapisw Programu moliwoci wykorzystania odnawialnych rde energii , powiat putuski nie stanowi obszaru preferowanego do rozwoju energetyki wiatrowej. Na dzie sporzdzenia niniejszego Programu na terenie gminy Pokrzywnica nie posiadaj lokalizacji adne rda energii wiatrowej. Wedug zapisw Programu moliwoci wykorzystania odnawialnych rde energii obszar gminy Pokrzywnica (rejonizacja Polski pod wzgldem moliwoci wykorzystania energii sonecznej), pooony jest w regionie R III, dla ktrego potencjalna energia
42
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 uytkowa w cigu roku wynosi 985 kWh/m2. Na dzie sporzdzenia niniejszego dokumentu brak informacji o dziaajcych na terenie gminy kolektorach sonecznych. Wedug zapisw Programu moliwoci wykorzystania odnawialnych rde energii moc cieplna z gbokich otworw na terenie powiatu putuskiego oszacowano na 10,9 MW. Na dzie sporzdzenia niniejszego Programu na terenie gminy Pokrzywnica nie posiadaj lokalizacji adne obiekty energetyki geotermalnej. Ponadto wedug zapisw Programu moliwoci wykorzystania odnawialnych rde energii , powiat putuski nie stanowi obszaru preferowanego do rozwoju energetyki geotermalnej. Typem energetyki odnawialnej, ktry posiada najwiksze moliwoci rozwoju na terenie powiatu putuskiego, w tym take gminy Pokrzywnica jest energetyka na bazie biomasy staej, pod pojciem ktrej rozumie naley stae lub cieke substancje pochodzenia rolinnego i zwierzcego, ktre ulegaj biodegradacji, pochodzce z produktw, odpadw i pozostaoci produkcji rolnej oraz lenej, przemysu
przetwarzajcego ich produkty, a take czci pozostaych odpadw, ktre ulegaj biodegradacji. Biomas wykorzystuje si na cele energetyczne w nastpujcy sposb: w procesach bezporedniego spalania (np.: drewno, soma), przetwarzanie na paliwa cieke (np.: estry oleju rzepakowego, alkohol), przetwarzanie na paliwo gazowe (np.: biogaz rolniczy, biogaz z oczyszczalni ciekw, gaz wysypiskowy).
Na terenie powiatu putuskiego potencja energetyczny z zasobw biomasy ksztatuje si nastpujco: z drewna z lasw 47.892 GJ/ rok, z sadw 930 GJ/ rok, z drewna odpadowego z drg i miejskich terenw zurbanizowanych 6.365 GJ/ rok, ze somy 169.151 GJ/ rok.
Rozdzia 6.6. Wnioski z diagnozy stanu

Na podstawie przedstawionych powyej informacji sporzdzono analiz SWOT, dziki ktrej okrelono katalog silnych stron gminy oraz zidentyfikowano szanse i zagroenia (w aspekcie ochrony i ksztatowania rodowiska). Powysz analiz
prezentuje tabela nr 13. W tabeli nr 14 przedstawiono list najpilniejszych problemw ekologicznych, ich przyczyny oraz proponowane sposoby rozwizania.
43
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Tabela nr 13. Analiza SWOT
Uwarunkowania wewntrzne Mocne strony dobry stan rodowiska naturalnego rzeka o unikatowych walorach przyrodniczych i krajobrazowych niski poziom chemizacji rodowiska naturalnego tradycyjna gospodarka rolna, stanowica niskie obcienie dla rodowiska brak przemysu degradujcego rodowisko rozpoczte wdraanie systemu zorganizowanej i selektywnej zbirki odpadw komunalnych wysoki stopie zwodocigowania gminy niski stopie degradacji powierzchni ziemi dobra jako aerosanitarna powietrza Sabe strony niski poziom wykorzystania alternatywnych rde energii brak monitoringu stanu rodowiska na terenie gminy brak oczyszczalni ciekw oraz sieci kanalizacyjnej brak wystarczajcych rodkw finansowych na realizacj przedsiwzi z zakresu ochrony rodowiska i ochrony przyrody wystpowanie dzikich wysypisk skadowanie jako dominujcy sposb unieszkodliwiania odpadw brak systemu zbierania odpadw niebezpiecznych wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych
Uwarunkowania zewntrzne Szanse korzystne zasady oraz rda finansowania przedsiwzi i dziaa proekologicznych rozwj systemu wspierania inicjatyw podmiotw gospodarczych zmierzajcych do uzyskania dofinansowania przedsiwzi proekologicznych wzrost popytu na zdrow ywno, agroturystyk i turystyk przyrodnicz system programw rolno rodowiskowych Zagroenia niestabilno przepisw prawnych silna konkurencja o uzyskanie dodatkowych rodkw finansowych niska wiedza na temat programw rolno rodowiskowych niska wiedza na temat zasad ochrony rodowiska w rolnictwie i dziaalnoci gospodarczej
rdo: opracowanie wasne
Tabela nr 14. Przyczyny i sposoby rozwizywania problemw rodowiskowych na terenie gminy Pokrzywnica
Problem ekologiczny Ochrona wd powierzchniowych Gwne przyczyny wystpowania problemu zanieczyszczenia pochodzce spoza gminy brak skanalizowania gminy nieszczelne bezodpywowe zbiorniki asenizacyjne dzikie wysypiska napywy zanieczyszcze spoza terenu gminy przestarzay system ogrzewania niski stopie selektywnej zbirki odpadw komunalnych niski poziom odzysku surowcw wtrnych brak selektywnej zbirki odpadw niebezpiecznych ze strumienia komunalnego Oglne metody w zakresie przeciwdziaania problemowi wsppraca na rzecz zmniejszenia zanieczyszcze spoza terenu gminy skanalizowania gminy budowa przydomowych oczyszczalni ciekw kontrola szczelnoci bezodpywowych zbiornikw ciekw budowa przydomowych oczyszczalni ciekw skanalizowanie gminy likwidacja dzikich wysypisk odpadw modernizacja systemw ogrzewania wprowadzanie alternatywnych rde energii wprowadzenie kompleksowej gospodarki odpadami na terenie caej gminy, uwzgldniajcej selektywn zbirk oraz odzysk surowcw wtrnych wprowadzenie selektywnej zbirki odpadw niebezpiecznych ze strumienia komunalnego edukacja ekologiczna spoecznoci
Ochrona wd podziemnych
Ochrona powietrza atmosferycznego
Gospodarka odpadami
44
Rozdzia 7. Cele polityki ekologicznej dla Gminy Pokrzywnica

Mianem celu okreli naley stan pozytywny, ktry chcemy osign w
planowanym okresie dla rozwizania okrelonego problemu. Mona tworzy dowolnie, w sensie iloci poziomw, rozbudowan relacji hierarchi pomidzy celw, ktra jest graficznym i ich
przedstawieniem
zaoonych
poszczeglnymi
celami
poszczeglnymi poziomami zachowujcych relacje logiczne, tj. cel niszego rzdu jest rodkiem do osignicia celu wyszego rzdu. Dla potrzeb budowy Programu ochrony rodowiska przyjmuje si na og III szczeblow hierarchi celw: I poziom: II poziom: III poziom: cel strategiczny cele operacyjne cele szczegowe
Cel strategiczny to najbardziej oglny cel, podstawowa idea przyszego rozwoju i dotyczy przyszoci. W tym ujciu poprawnie zdefiniowany cel nadrzdny stanowi punkt odniesienia dla wyznaczania celw niszego rzdu. Cel nadrzdny odpowiada na pytania: dlaczego dziaamy ? do czego dymy ? jaki cel mamy szans w pewnym (na og duym) stopniu osign, jeli podejmiemy dziaania strategiczne ? Cel nadrzdny to najwyszy poziom celw, ktry musi by rozpisany na cele bezporednie, czyli konkretne efekty, ktre chcemy osign za 10 15 lat. Cel operacyjny w odrnieniu do celu nadrzdnego to taki cel gwny, ktry mamy osign w caoci i za osignicie ktrego ponosimy w peni odpowiedzialno. Odpowiada na pytanie: gdzie chcemy doj ? Najwaniejszym etapem okrelenia kierunku realizacji gminnej polityki
ekologicznej jest okrelenie celw szczegowych. O ile deklaracja celu nadrzdnego i celw bezporednich jest przekazem pewnych intencji w odniesieniu do przyszoci, to cele szczegowe stanowi ju konkretne punkty docelowe. Cele te wynikaj z:
analizy sytuacyjnej obszaru objtego programowaniem, jego mocnych i sabych stron oraz szans i zagroe wynikajcych z uwarunkowa zewntrznych,
analizy problemw, z jakimi dany obszar si boryka.
Cele
szczegowe
stanowi
wic
odzwierciedlenie
konkretnych
warunkw
zewntrznych, jak i konkretnych wewntrznych moliwoci kadego obszaru.
Naczeln
zasad
przyjt
Programie
ochrony
rodowiska
dla
gminy
Pokrzywnica jest zasada zrwnowaonego rozwoju w celu umoliwienia lepszego zagospodarowania istniejcego potencjau gminy. Cele i dziaania proponowane w Programie ochrony rodowiska powinny posuy do tworzenia warunkw dla takich zachowa lokalnej spoecznoci, ktre w pierwszej
45
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 kolejnoci polega bd na niepogarszaniu stanu rodowiska przyrodniczego na tym terenie, a nastpnie na jego poprawie. Realizacja wytyczonych w Programie celw powinna spowodowa zrwnowaony rozwj gospodarczy, polepszenie warunkw ycia mieszkacw przy zachowaniu walorw rodowiska naturalnego na terenie gminy. Przy formuowaniu poniszych celw polityki ekologicznej gminy Pokrzywnica posugiwano si nastpujcymi kryteriami:
obiektywny wpyw na stan rodowiska (im bardziej realizacja celu przyczynia si do poprawy stanu rodowiska, tym cel waniejszy),
nieodwracalno problemu (priorytet maj cele i dziaania, ktre rozwizuj problemy pocigajce za sob powane i nieodwracalne konsekwencje),
efektywno dziaa (cel dajcy szybki rezultat, potrzebny do pokazania sukcesw we wdraaniu programu),
skuteczno ochrony rodowiska (priorytetowe s te zadania, ktre daj due rezultaty przy stosunkowo niskim koszcie wdraania),
wieloaspektowo zada (s one warunkiem realizacji innych, istotnych celw), ich subiektywny wpyw na stan rodowisko (zapotrzebowania mieszkacw), wykonalno procesu (moliwo realizacji w aspekcie czasu, liczby osb
potrzebnych do realizacji, stopnia zaangaowania stron).
Ponadto, formuujc ponisze cele, wzito pod uwag zapisy nastpujcych dokumentw strategicznych, opracowanych na potrzeby gminy Pokrzywnica:
Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Gminy Pokrzywnica (uchwaa nr III/20/2002 Rady Gminy z dnia 23 grudnia 2002 r.),
Plan zaopatrzenia w ciepo, energi elektryczn i paliwa gazowe dla Gminy Pokrzywnica (uchwaa nr XI/63/2003 Rady Gminy z dnia 30 wrzenia 2003 r.),
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Pokrzywnica na lata 2004 2006 oraz na nastpny okres programowania Unii Europejskiej na lata 2007 2013 (uchwaa nr XIX/119/2004 Rady Gminy z dnia 27 lipca 2004 r. z pniejszymi zmianami),
Koncepcja projektowa techniczno technologiczna sanitacji Gminy Pokrzywnica (uchwaa nr XXVI/169/2005 Rady Gminy z dnia 28 kwietnia 2005 r.),
Program ochrony wd gruntowych przed zanieczyszczeniami pochodzcymi z indywidualnych gospodarstw rolnych (uchwaa nr XXVI/172/2005 Rady Gminy z dnia 28 kwietnia 2005 r.),
Strategia Rozwoju Gminy Pokrzywnica na lata 2008 2020 (uchwaa nr XXII/119/2008 Rady Gminy z dnia 30 wrzenia 2008 r.).
46
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 CEL STRATEGICZNY: Poprawa jakoci ycia i bezpieczestwa ekologicznego mieszkacw Gminy Pokrzywnica z poszanowaniem rodowiska walorw przyrodniczych oraz z uwzgldnieniem poprawy jakoci
CELE OPERACYJNE (BEZPOREDNIE): 1) 2) 3) 4) Rozbudowa infrastruktury technicznej. Ochrona rodowiska naturalnego przed zanieczyszczeniem. Ochrona zasobw przyrodniczych i krajobrazowych. Powszechna edukacja ekologiczna.
CEL OPERACYJNY I cele szczegowe: 1) 2) 3) 4) budowa oczyszczalni ciekw i systemw zbiorczej kanalizacyjnej, rozbudowa i modernizacja istniejcej sieci wodocigowej, modernizacja lokalnych systemw grzewczych, modernizacja drg gminnych,
CEL OPERACYJNY II cele szczegowe: 1) 2) 3) 4) likwidacja dzikich wysypisk mieci, rozszerzanie systemu selekcji zbirki odpadw komunalnych, intensyfikacja kontroli szamb, szczeglnie na terenach letniskowych, budowa przydomowych oczyszczalni ciekw.
CEL OPERACYJNY III cele szczegowe: 1) 2) 3) bieca ochrona obszarw i obiektw prawnie chronionych, bieca konserwacja pomnikw przyrody, zalesianie terenw nieprzydatnych rolniczo z rwnoczesnym prowadzeniem dziaa sprzyjajcych rnicowaniu struktury gatunkowej terenw lenych.
CEL OPERACYJNY IV cele szczegowe: 1) 2) 3) edukacja kadry samorzdowej dla rodowiska, edukacja lokalnej spoecznoci w zakresie racjonalnego korzystania ze rodowiska, edukacja lokalnej spoecznoci w zakresie zasad dobrej praktyki rolniczej (KDPR) oraz korzyci z wdraania programw rolno rodowiskowych.
47
Rozdzia 7.1. Gminne limity racjonalnego wykorzystania zasobw naturalnych i poprawy stanu rodowiska
W zwizku z racjonalnym wykorzystaniem zasobw naturalnych i koniecznoci ograniczenia wprowadzania zanieczyszcze do rodowiska ustalone zostay limity krajowe (do osignicia do 2010 roku). W II Polityce ekologicznej pastwa, przyjtej przez Rad Ministrw w czerwcu 2000 r. a nastpnie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w sierpniu 2001 r., ustalone zostay nastpujce waniejsze limity krajowe, zwizane z racjonalnym wykorzystaniem zasobw naturalnych i popraw stanu rodowiska: zmniejszenie wodochonnoci produkcji o 50 % w stosunku do stanu w 1990 r. (w przeliczeniu na PKB i warto sprzedan w przemyle), ograniczenie materiaochonnoci produkcji o 50 % w stosunku do 1990 r. w taki sposb, aby uzyska co najmniej rednie wielkoci dla pastw OECD (w przeliczeniu na jednostk produkcji, warto produkcji lub PKB), ograniczenie zuycia energii o 50 % w stosunku do 1990 r. i 25 % w stosunku do 2000 r. (w przeliczeniu na jednostk produkcji, warto produkcji lub PKB), dwukrotne zwikszenie udziau odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych w procesach produkcyjnych odpadw przemysowych w porwnaniu ze stanem z 1990 r., odzyskanie i powtrne wykorzystanie co najmniej 50 % papieru i szka z odpadw komunalnych, pena (100 %) likwidacja zrzutw ciekw nieoczyszczonych z miast i zakadw przemysowych, zmniejszenie adunku zanieczyszcze odprowadzanych do wd powierzchniowych, w stosunku do stanu z 1990 r. z przemysu o 50 %, z gospodarki komunalnej (na terenie miast i wsi) o 30 % i ze spywu powierzchniowego rwnie o 30 %, ograniczenie emisji pyw o 75 %, dwutlenku siarki o 56 %, tlenkw azotu o 31 %, niemetanowych lotnych zwizkw organicznych o 4 % i amoniaku o 8 % w stosunku do stanu w 1990 r.
Wszystkie wymienione krajowe limity dotycz celw do osignicia najpniej do 2010 r. Limity powysze nie byy korygowane przy sporzdzaniu Polityki ekologicznej pastwa na lata 2003 2006 z uwzgldnieniem perspektywy na lata 2007 2010, ani przy sporzdzaniu Polityki ekologicznej pastwa w latach 2009 2012 z perspektyw do roku 2016. Z uwagi na brak podstaw planistycznych nie mona rwnie dokona podziau limitw krajowych na regionalne, a tym bardziej lokalne.
48
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Dlatego te, dla gminy Pokrzywnica zaoono realizacj polityki dugoterminowej, opartej w sformuowane cele i dziaania, sprzyjajcej osigniciu powyszych limitw krajowych bez ich definiowania na poziomie lokalnym.
Rozdzia 7.2. Lista priorytetowych przedsiwzi

W myl sformuowanych przez Ministerstwo rodowiska Wytycznych
sporzdzania programw ochrony rodowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym przyjte zadania podzielono na: zadania wasne gminy (W) pod zadaniami wasnymi naley rozumie te przedsiwzicia, ktre bd finansowane w caoci lub czciowo ze rodkw bdcych w dyspozycji gminy, zadania koordynowane (K) pod zadaniami koordynowanymi naley rozumie pozostae zadania zwizane z ochron rodowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobw naturalnych, ktre s finansowane ze rodkw przedsibiorstw oraz ze rodkw zewntrznych, bdcych w dyspozycji organw i instytucji szczebla powiatowego, wojewdzkiego i centralnego.
W poniszych tabelach nr 15 i 16 zaprezentowano priorytetowe przedsiwzicia i dziaania w zakresie ochrony rodowiska przewidziane do realizacji w okresie
programowania niniejszego Programu. Zaznaczy naley, e jest to lista otwarta i w trakcie realizacji Programu moe by modyfikowana, a jej modyfikacje uzalenione bd od dostpnoci rodkw finansowych, jakie gmina moe zagwarantowa w swoim budecie na realizacj dziaa inwestycyjnych, w oparciu o rodki wasne oraz zewntrzne rodki finansowe.
Tabela nr 15. Priorytetowe dziaania wasne przewidziane do realizacji na terenie gminy Pokrzywnica na lata 2010 2017
Lp. Przedsiwzicie Przebudowa drogi gminnej dojazdowej do gruntw rolnych Nowe Nistpowo Olbrachcice Przebudowa drogi gminnej nr 0731016 i nr 0731017 pice - Kokoszka Budowa wodocigu wiejskiego w gminie Pokrzywnica etap V Budowa oczyszczalni ciekw w m. Pokrzywnica Realizacja w latach 2010 rda finansowania budet gminy Szacunkowe koszty realizacji 260.000,00
1.
2.
2010 2011 2010 2011 2010 2012
budet gminy rodki UE budet gminy rodki UE budet gminy PROW
1.860.000,00
3.
1.707.000,00
4.
2.590.452,00
49
Lp.
Przedsiwzicie Przebudowa drogi gminnej nr 0731018 i nr 0731019 Niestpowo Wociaskie Pocochowo Przebudowa drogi gminnej nr 0731026 i nr 0731027 Dzbanice Gzowo
Realizacja w latach 2010 2011
rda finansowania budet gminy RPO WM
Szacunkowe koszty realizacji
5.
1.281.000,00
6.
2010 2011
budet gminy RPO WM
1.494.000,00
7.
Przebudowa drogi gminnej nr 0731035 Pobykowo Mae Klusek Przebudowa sieci drg gminnych na terenie gminy Pokrzywnica nr 0731011 we wsi Ciepielin, nr 0731004 we wsi Pomocnia i nr 07031022 Nowe Niestpowo Olbrachcice Przebudowa kotowni wglowej na olejow w budynku Szkoy Podstawowej w m. Pokrzywnica Budowa przydomowej oczyszczalni ciekw przy Publicznym Gimnazjum w m. Dzierenin Budowa sieci wodocigowej w m. Pogorzelec lewy brzeg rzeki Narew Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w gminie Pokrzywnica etap I Budowa oczyszczalni ciekw w m. Klusek oraz sieci kanalizacji sanitarnej w m. Pokrzywnica etap II
2010 2011
budet gminy RPO WM
3.701.000,00
8.
2010
budet gminy RPO WM
3.206.000,00
9.
2010 2011
budet gminy WFO i GW
200.000,00
10.
2010 2011
budet gminy PROW
30.000,00
11.
2011
budet gminy
60.000,00
12.
2011 2014 2014 2018
budet gminy PROW budet gminy WFO i GW
4.440.000,00
13.
11.000.000,00
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych Urzdu Gminy Pokrzywnica oraz budetu gminy na rok 2010
Tabela nr 16. Priorytetowe dziaania koordynowane przewidziane do realizacji na terenie Pokrzywnica w latach 2010 2017
Lp. Dziaanie Kontrola zagospodarowania ciekw bytowo gospodarczych na terenie gminy Instalowanie licznikw do pomiaru zuytej wody Realizatorzy rda finansowania
1.
gmina, waciciele nieruchomoci
rodki wasne waciciele nieruchomoci przedsibiorstwa wodno kanalizacyjne, rodki wasne waciciele nieruchomoci
2.
prywatni inwestorzy
50
Lp.
Dziaanie
Realizatorzy Starostwo Powiatowe, gmina, organizacje samorzdowe i pozarzdowe
rda finansowania
3.
Edukacja mieszkacw w zakresie moliwoci i koniecznoci oszczdzania wody w gospodarstwach domowych Inwentaryzacja rde zorganizowanej i rozproszonej emisji zanieczyszcze do atmosfery Inwentaryzacja rde uciliwoci akustycznej
fundusze ekologiczne
4.
WIOS, Starostwo Powiatowe, gmina
fundusze ekologiczne
5.
6.
Budowa zabezpiecze przed uciliwociami akustycznymi np. oson, ekranw akustycznych
Generalna Dyrekcja Drg Krajowych Zarzd Drg Wojewdzkich zarzdy drg powiatowych i gminnych zarzdcy obiektw Wojewoda Mazowiecki, Starostwo Powiatowe, gmina, Nadlenictwa Starostwo Powiatowe, gmina, Nadlenictwa, waciciele lasw przedsibiorcy, waciciele terenw, Starosta gmina, Starostwo Powiatowe, firmy szkoleniowe, media gmina, Starostwo Powiatowe, szkoy, media
budet pastwa, rodki UE, fundusze ekologiczne
7.
Ochrona obszarw cennych przyrodniczo
fundusze ekologiczne, budet wojewdztwa, powiatu i gminy
8.
Zalesianie terenw zdegradowanych i nieuytkw
fundusze ekologiczne, rodki wacicieli gruntw, budet pastwa, rodki Lasw Pastwowych rodki inwestorw, fundusze ekologiczne, budet powiatu budet wasny, fundusze ekologiczne, rodki przedsibiorcw, sponsorzy budet wasny, fundusze ekologiczne, rodki przedsibiorcw, sponsorzy
9.
Rekultywacja terenw zdegradowanych
10.
Organizacja szkole, warsztatw, seminariw powiconych ochronie rodowiska
11.
Organizacja imprez masowych zwizanych z ochron rodowiska: Dzie Ziemi, Dzie Ochrony rodowiska, Sprztanie wiata
51
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Realizacja powyszych dziaa i przedsiwzi obejmowa bdzie nastpujce koszty finansowe: 1) administracyjne sprowadzaj si do kosztw ponoszonych na monitorowanie realizacji programu. Z kosztw osobowych naleaoby wymieni te, ktre mog by zwizane ze zwikszeniem iloci zatrudnionych pracownikw zajmujcych si ochron rodowiska. Bd take obejmoway koszty zwizane z wydatkami na promocj, uczestnictwo w sympozjach, seminariach, targach czy zakup fachowej literatury, 2) edukacyjne na ktre zo si gwnie nakady na doprowadzenie do zwikszenia wiadomoci proekologicznej i to zarwno w realizowanych programach
edukacyjnych w szkoach jak i akcjach edukacyjnych kierowanych do pozostaej czci spoecznoci przy okazji realizacji inwestycji. Naley do nich te zaliczy wydatki na nagrody w konkursach organizowanych w celach edukacyjnych, 3) inwestycyjne bd najistotniejsz pozycj w realizacji projektu Programu. Musz obejmowa wydatki na przygotowanie inwestycji niezbdnych do jego realizacji i uzyskania wymiernych efektw.
Oszacowanie
powyszych
kosztw
przedstawiono
wycznie
dla
dziaa
inwestycyjnych, zapisanych literalnie w budecie gminy na rok 2010 oraz w Planie rozwoju lokalnego. W przypadku zada koordynowanych okrelenie kosztw realizacji nie jest moliwe, gdy ich realizacja w znacznej mierze uzaleniona bdzie od dostpnoci rodkw finansowych, ktre gmina bdzie moga wydatkowa z budetu bd dodatkowo pozyska ze rde zewntrznych.
52
Rozdzia 8. Edukacja ekologiczna

Koniecznym instrumentem realizacji Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica jest edukacja ekologiczna mieszkacw. Bez wiadomego wczenia rnych grup spoecznych w realizacj Programu nawet najlepsze dziaania na rzecz ochrony rodowiska mog si wyda nieskuteczne. Dziaania podejmowane w tej sferze musz by dostosowane do stanu wiadomoci mieszkacw i ich gotowoci do przyjcia nowych treci. Kada spoeczno lokalna powinna mie swoje tempo dochodzenia do zaoe Agendy 21
10
. Nie chodzi o
to, aby od razu myle o problemach globalnych i zaama si pod ich ciarem. Zalecane s powolne, ale gbokie zmiany w naszej wiadomoci i postawach, to przyjcie odpowiedzialnoci za stan najbliszego rodowiska i codzienne systematyczne
zachowania w domu. Grupy odbiorcw, do ktrych naley skierowa treci edukacyjne to przede wszystkim:

dzieci i modzie (w tej grupie najatwiej wyksztaci trwae zachowania), nauczyciele, animatorzy kulturalno spoeczni, rolnicy i ich rodziny, czonkowie rad soeckich, czonkowie Rady Gminy i administracji samorzdowej, mieszkacy zagroeni negatywnymi wpywami urbanizacji i przemysu, pracodawcy.
Podstawowymi celami edukacji ekologicznej powinno by:
przyblienie
mieszkacom
problematyki
ochrony
rodowiska,
zwizanej
bezporednio z gmin i jej otoczeniem,
trwae
zmiany
wiadomoci
spoecznej,
prowadzce
do
zachowa
nie
szkodzcych rodowisku,

zbudowanie poczucia odpowiedzialnoci za stan najbliszego rodowiska, zachcenie do podejmowania okrelonych dziaa na rzecz ochrony rodowiska i przyrody w gminie,
budowanie wsplnej paszczyzny dziaa samorzdu i mieszkacw, ich integracja przy rozwizaniu problemw ochrony rodowiska.
10
Wiele osb nie rozumie cisych zalenoci pomidzy dziaalnoci czowieka a rodowiskiem, poniewa ich wiedza jest niedokadna lub niewystarczajca. Naley zwikszy wraliwo ludzi i ich zaangaowanie w procesie poszukiwania rozwiza dotyczcych problemw rodowiska i rozwoju. Edukacja moe uksztatowa wiadomo, jeli chodzi o kwestie rodowiska i etyk, wartoci i postawy, umiejtnoci i zachowania potrzebne do zrwnowaonego rozwoju Dokument Programowy Konferencji rodowisko i Rozwj w Rio de Janeiro 1992 r.
53
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Realizacja edukacji ekologicznej musi odpowiada trzem zaoeniom:

edukacja ekologiczna promuje zachowania przyjazne rodowisku, jest ona powizana z Programem ochrony rodowiska, a w szczeglnoci z zadaniami inwestycyjnymi w zakresie ochrony rodowiska, przyrody i zdrowia mieszkacw,
uwiadamia znaczenie i konieczno jednostkowych dziaa kadego mieszkaca na rzecz wsplnego dobra.
Dziaania edukacyjne wymagaj odpowiedniego zorganizowania i cigoci. Nie mog by podejmowane incydentalnie i przypadkowo, bo nie speni dobrze swojej funkcji. Na terenie gminy realizacj zada edukacyjnych powinno si powierzy albo grupie osb chccych aktywnie dziaa na rzecz ochrony rodowiska i przyrody albo instytucji statutowo penicej rol edukacyjn. Z pewnoci potrzebna jest osoba, ktra umiejtnie zainspiruje i skoordynuje dziaania podejmowane w tym zakresie, utrzymujc jednoczenie dobry kontakt z lokalnym samorzdem. Odpowiednio prowadzona edukacja ekologiczna powinna by:
dobrze zaplanowana, przygotowana i zgodna z przyjtym dla gminy programem edukacji ekologicznej,
dugotrwaa i systematyczna, odpowiadajca aktualnym potrzebom gminy w zakresie realizacji przedsiwzi dla ochrony rodowisko i przyrody,
zwracajca uwag mieszkacw na problemy rodowiskowe najbliszego otoczenia, skierowana do konkretnych grup odbiorcw, ciekawa, autentyczna i niekonwencjonalna.
Skuteczna edukacja ekologiczna to wypadkowa wyej wymienionych kryteriw. To czy spowoduje ona trwae zmiany w wiadomoci spoecznej okae si po zmianie zachowa na bardziej proekologiczne. Moe to dotyczy m.in.:

zmiany sposobu postpowania mieszkacw z odpadami, stosunku do ochrony przyrody, samorzutnego podejmowania inicjatyw ekologicznych.
54
Rozdzia 9. Zarzdzanie realizacj Programu

Gminny program ochrony rodowiska jest dokumentem o charakterze
strategicznym. Stanowi instrument realizacji prawa miejscowego pozostajc w cisym zwizku z planami zagospodarowania przestrzennego gmin oraz decyzjami zwizanymi z realizacj przedsiwzi w zakresie gospodarki wodno ciekowej, gospodarki odpadami, rozwojem terenw zielonych i innych. Dziaania z zakresu ochrony rodowiska podejmowane w gminie musz by realizowane w oparciu o aktualny program ochrony rodowiska. Aby jednak realizacja ta przebiegaa spjnie z polityk regionaln konieczne jest przygotowanie struktur administracyjnych do cisej wsppracy z organami dysponujcymi znacznie szerszymi uprawnieniami wynikajcymi z ich kompetencji. Nie mniej wany jest wewntrzny system usprawnie zwizanych z przepywem informacji i kompletnoci decyzji
administracyjnych wydawanych na szczeblu powiatowym i wojewdzkim. Program ochrony rodowiska peni take szczegln rol w zarzdzaniu rodowiskiem. Ze wzgldu na to, e zarzdzanie programem ochrony rodowiska wymaga ustalenia roli i zakresu dziaania poszczeglnych podmiotw zaangaowanych w jego realizacj a take zorganizowanie struktury jego dziaania i systemu monitoringu, konieczna jest wspomniana ju spjna koordynacja dziaa pomidzy poszczeglnymi szczeblami wadz samorzdowych i rzdowych a take wsppraca z pozostaymi partnerami. Zarzdzanie rodowiskiem obejmuje zestaw narzdzi i instrumentw realizacji programu, ktre s integralnie zwizane z kompetencjami oraz moliwociami realizacji zada ochrony rodowiska przez lokalny samorzd.
Pojcie zarzdzania rodowiskiem jest w oglnym ujciu synonimem ogu dziaa ukierunkowanych na ochron rodowiska. Podstawowym rodkiem sucym do zarzdzania rodowiskiem w skali gminy jest gminny program ochrony rodowiska. Zarzdzanie takie opiera si przede wszystkim (cho nie tylko) na instrumentach prawnych zawartych w przepisach powszechnie obowizujcych. Termin zarzdzanie rodowiskiem ma take drugie, wsze znaczenie.
Nawizuje ono do idei wzmacniania ochrony rodowiska na drodze dobrowolnej samokontroli. Koncepcja taka wypracowana zostaa zasadniczo z myl o
przedsibiorstwach. Na paszczynie europejskiej dwa najbardziej znane z takich systemw to EMAS oraz ISO. Zarzdzanie rodowiskiem odbywa si na kilku szczeblach. W odniesieniu do terenu gminy zarzdzanie rodowiskiem jest realizowane przez samorzd gminny, powiatowy i administracj wojewdzk. Zadania z zakresu ochrony rodowiska wykonuj ponadto organy administracji niezespolonej m.in. regionalne zarzdy gospodarki wodnej, nadlenictwa. Du rol w realizacji zada na rzecz ochrony rodowiska peni instytucje
55
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 niepastwowe: jednostki badawczo rozwojowe, agencje, fundacje, organizacje
gospodarcze i spoeczne organizacje ekologiczne. Zarzdzanie rodowiskiem przez podmioty gospodarcze korzystajce ze rodowiska odbywa si m. in. poprzez:

dotrzymywanie wymaga wynikajcych z przepisw prawa, modernizacje technologii w celu ograniczenia lub wyeliminowania uciliwoci dla rodowiska,
instalowanie urzdze sucych ochronie rodowiska, sta kontrol emisji zanieczyszcze (monitoring).
System zarzdzania realizacj programw ochrony rodowiska jest bardzo wanym, lecz czsto niedocenianym elementem realizacji zaoe Agendy 21, ktry decyduje czy w miar upywu czasu dynamika procesu realizacji programu bdzie rosn czy sabn. System zarzdzania realizacj programw ochrony rodowiska to przede wszystkim:

tworzenie i doskonalenie instrumentw realizacji programu, monitorowanie, czyli obserwacja realizacji celw i zada programu oraz zmian w warunkach realizacji,
aktualizacja programu.
Do
grupy
instrumentw
(narzdzi)
realizacji
Programu
zaliczy
naley
instrumenty: prawno administracyjne, ekonomiczne i rynkowe, finansowe, z zakresu organizacji, zarzdzania i marketingu oraz informacyjno edukacyjne (oddziaywania spoecznego). Polska naley do krajw o stosunkowo dobrze rozwinitym systemie instrumentw realizacji ekorozwoju. Siln stron tego systemu s instrumenty: prawno administracyjne, ekonomiczne i finansowe. Sab stron s instrumenty: rynkowe, z zakresu organizacji, zarzdzania i marketingu oraz informacyjno edukacyjno.
Narzdziami regulacji bezporedniej s instrumenty prawno administracyjne, ktre poprzez akty prawne wprowadzaj: 1) normy o charakterze oglnym zalicza si do nich przepisy dotyczce uytkowania i ochrony rodowiska, w tym odnoszce si do:

systemu zarzdzania rodowiskiem, systemu monitoringu ekologicznego, sprawozdawczoci z zakresu ochrony rodowiska;
2)
normy szczegowe dotyczce ochrony poszczeglnych komponentw rodowiska: kopalin, powierzchni ziemi, powietrza atmosferycznego, wd, lasw, rolin i zwierzt, krajobrazu i przestrzeni, a wrd nich:
normy jakoci rodowiska (normy imisji), charakteryzujce podany stan rodowiska, np. maksymalne stenie SO2 w powietrzu atmosferycznym,
56
normy emisji, okrelajce maksymalne dozwolone do wprowadzenia do rodowiska iloci zanieczyszcze, np. maksymalna ilo adunku BZT5 w ciekach,
normy techniczno technologiczne, okrelajce parametry procesu produkcji w celu zmniejszenia jego uciliwoci dla rodowiska,
normy produktowe, okrelajce parametry produktw zanieczyszczajcych rodowisko.
Do instrumentw prawnych nale take: decyzje reglamentacyjne pozwolenia: zintegrowane, na wprowadzanie gazw lub pyw do powietrza, emitowanie haasu do rodowiska, emitowanie pl
elektromagnetycznych, wytwarzanie odpadw, wprowadzanie ciekw do wd lub do ziemi, pobr wd zezwolenia na gospodarowanie odpadami, pozwolenia wodnoprawne na szczeglne korzystanie z wd, wykonywanie urzdze wodnych, wykonywanie innych czynnoci i robt, budowli, ktre maj znaczenie w gospodarowaniu wodami lub w korzystaniu z wd, koncesje wydane na podstawie ustawy Prawo geologiczne i grnicze, uzgadnianie w zakresie przestrzegania standardw ekologicznych decyzji o
warunkach zabudowy oraz o pozwoleniu na budow, decyzji o pozwoleniu na zmian sposobu uytkowania obiektu budowlanego lub jego czci przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko, decyzje naprawcze dotyczce zakresu i sposobu usunicia przez podmiot
korzystajcy ze rodowiska przyczyn negatywnego oddziaywania na rodowisko i przywrcenia rodowiska do stanu waciwego oraz zobowizujce do usunicia uchybie, decyzje zezwalajce na usuwanie drzew i krzeww, decyzje wstrzymujce oddanie do uytku instalacji lub obiektu, a take
wstrzymujce uytkowanie instalacji lub obiektu.
Do instrumentw ekonomiczno rynkowych zaliczy naley: 1) opaty:
za gospodarcze korzystanie ze rodowiska i wprowadzanie w nim zmian (za zanieczyszczanie powietrza atmosferycznego, za skadowanie odpadw, za usuwanie drzew i krzeww),
za szczeglne korzystanie z wd i urzdze wodnych (za pobr wd powierzchniowych i podziemnych, za odprowadzanie ciekw do wd
powierzchniowych i do gleby, za korzystanie z wd i urzdze wodnych do celw eglugi i spawu),
57
eksploatacyjne
za
wydobywanie
kopalin
(od
podmiotu
gospodarczego
wydobywajcego kopalin),
z tytuu przeznaczenia gruntw na cele nierolnicze i nielene (od jednostek organizacyjnych lub osb fizycznych, ktre uzyskay zezwolenie na wyczenie gruntw z produkcji),
za wiadczone usugi komunalne (dostaw wody, odprowadzanie ciekw, wywz odpadw),
miejscowe (klimatyczne),
2)
subwencje:

dotacje (w tym z funduszy ekologicznych, budetu pastwa, itp.), dotacje ukryte: poyczki i kredyty preferencyjne (funduszy ekologicznych i bankw),
ulgi podatkowe (np. zmniejszenie podatku dochodowego o kwoty darowizn na cele ochrony rodowiska, zwolnienia z podatku VAT gospodarki ciekami, wywozu i zagospodarowania mieci itp.),
subwencje waciwe, tzn. stae
w okrelonym
czasie wspomaganie
finansowe okrelonej dziaalnoci na rzecz ekorozwoju, 3) bodce finansowe dla egzekucji prawa, czyli tzw. kary ekologiczne za:

przekroczenie warunkw odprowadzania ciekw, pobr wody w iloci wikszej ni ustalona w pozwoleniu wodnoprawnym, naruszenie wymogw rodowiska w zakresie ochrony powietrza, skadowanie odpadw w niewyznaczonych na ten cel miejscach lub niezgodnie z wymogami okrelonymi w decyzji waciwego organu,
naruszenie wymogw rodowiska w zakresie ochrony przed haasem, usuwanie drzew i krzeww.
Do instrumentw ekonomiczno rynkowych, ktrych znaczenie cigle ronie, mona zaliczy:
systemy
depozytowe,
czyli
opaty,
ktre
musi
ponie
nabywca
produktu
potencjalnie uciliwego dla rodowiska. S one zwracane pod warunkiem odstawienia wyeksploatowanego produktu lub jego pozostaoci utylizacji lub miejsca zakupu,
do miejsca
zastawy ekologiczne stosowane w stosunku do inwestorw podejmujcych budow zakadw szczeglnie uciliwych dla rodowiska; pozwolenie na funkcjonowanie takiego zakadu wydaje si na cile okrelony czas, np. 15 1at. Po upywie tego terminu zakad jest likwidowany, a teren rekultywowany. Zastaw, zoony na specjalnym, oprocentowanym koncie, powinien pokry koszty likwidacji zakadu i rekultywacji terenu,
58
ubezpieczenia ekologiczne, obejmujce ubezpieczenia od ryzyka ekologicznego, gwnie od skutkw awaryjnego zanieczyszczenia rodowiska oraz systemy rekompensat za szkody zdrowotne spowodowane zanieczyszczeniami rodowiska,
rynek uprawnie do handlu emisjami.
System instrumentw finansowych kojarzony jest w Polsce z systemem finansowania ochrony rodowiska, ktry jest zbiorem instytucji oraz zasad i przepisw okrelajcych sposoby i tryb gromadzenia i przeznaczania zasobw pieninych
wydatkowanych na przedsiwzicia proekologiczne. Szczegowe informacje na temat powysze systemu zaprezentowano w rozdziale 10 niniejszego dokumentu.
Rola instrumentw z zakresu organizacji, zarzdzania i marketingu jest istotna, lecz niestety nadal niedoceniana w gminach, powiatach i regionach. Dotyczy to zwaszcza promocji. Nie zaatwia ona wszystkiego, ale bez niej wiele dziaa lub zada zwizanych z realizacj programu ekorozwoju przynosi znacznie mniejsze efekty. Promocja jest antyproduktywna, jeli u jej podstawy nie ley strategia zrwnowaonego rozwoju, ale te na odwrt strategia, ktrej nie towarzyszy promocja, jest zdana na wasne siy, poniewa jej w pewnym sensie niema.
Grup
instrumentw
oddziaywania
spoecznego
tworz
te
wszystkie
instrumenty, ktre z jednej strony ksztatuj wiadomo proekologiczn jednostek i grup spoecznych (np. edukacja), a z drugiej s przejawem tej wiadomoci (instrumentu umoliwiajcego korzystanie z prawa do informacji o rodowisku). Wszystkie razem wzite powinny suy spoeczestwu w realizacji programu ekorozwoju. Wrd
podstawowych instrumentw tej grupy naley przede wszystkim wymieni:

edukacj i propagand ekologiczn negocjacje, umowy i porozumienia formy nacisku bezporedniego i bezporednie inicjatywy spoeczne instrumenty lobbystyczne narzdzia usugowe instrumenty dziaa komplementarnych
Podstawowe znaczenia dla realizacji Programu ma prawo i dostp do informacji, poniewa decyduje w duym stopniu o ksztatowaniu si wiadomoci prorodowiskowej. Gwarancje te zostay zapisane w konstytucji RP i s uregulowane w wielu przepisach z zakresu ochrony rodowiska. Naley rwnie pamita, e kluczow rol w realizacji polityki ekologicznej, zarwno kraju, jak i gminy, peni edukacja dla ekorozwoju i propaganda ekologiczna.
59
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Edukacja decyduje o stanie wiadomoci spoecznej i gotowoci jednostek i grup spoecznych do czynnego uczestnictwa w realizacji programu ekorozwoju. Przez propagand ekologiczn rozumie si na og aktualn informacj, ktrej celem jest upowszechnienie wanych poczyna lub zachowa bezporednich
uytkownikw rodowiska oraz rnych przedsiwzi o charakterze ekorozwojowym (proekologicznym, proochronnym). Socjotechnika propagandy nakazuje, aby informacja przekazywana w jej ramach bya krtka, zrozumiaa, wielokrotnie powtarzana, poparta praktyczn prezentacj do wiadomoci spoecznej.
Pozostae
instrumenty
oddziaywania
spoecznego
najkrcej
mona
scharakteryzowa w sposb nastpujcy:
narzdzia nacisku bezporedniego (tzw. akcje bezporednie) to rnego typu petycje, zbieranie podpisw lub bardziej radykalne formy nacisku manifestacje, pikietowanie. Dziki nim organizacje pozarzdowe lub grupy obywateli zwracaj uwag na powane zagroenia rodowiskowe, brak dostpu do informacji o rodowisku, niezrwnowaony rozwj okrelonego sektora gospodarki itp. Czym innym jest bezporednia inicjatywa spoeczna, ktra jest z reguy
krtkoterminowym dziaaniem polegajcym na wczeniu si mieszkacw do rozwizywania okrelonego problemu lokalnego lub ponadlokalnego,
narzdzia
lobbystyczne
to
grupy
nacisku,
oddolne
inicjowanie
konsultacji
spoecznych, dziaalnoci okrgego stou, forum, tworzenie programw i inicjatyw alternatywnych itp.,
narzdzia usugowe to przede wszystkim uruchamianie gorcych linii, zielonych telefonw, prowadzenie centrw informacyjnych lub bezpatnych porad prawnych dla obywateli itp. S one stosowane gwnie przez organizacje pozarzdowe w celu wypromowania partycypacji spoecznej lub w celu wzmocnienia efektywnoci tych dziaa,
instrumenty
dziaa o
komplementarnych
to
na do
og
dziaania
organizacji lub
pozarzdowych
charakterze
uzupeniajcym
istniejcych
procedur
powtarzajce te procedury w sposb niezaleny od oficjalnych organw, np. wasne narady publiczne, publikowanie wasnych raportw, przeprowadzanie wasnych ocen oddziaywania na rodowisko, tworzenia alternatywnych budetw itp.
60
Rozdzia 10. Aspekty finansowe realizacji Programu

Na tle standardw krajw Unii Europejskiej system finansowania dziaa z zakresu ochrony i zarzdzania rodowiskiem w Polsce naley generalnie oceni pozytywnie. Ma on cechy systemu zintegrowanego o uksztatowanych podstawach prawnych, ekonomicznych i organizacyjnych. Stanowi on podstawowy instrument realizacji polityki ekologicznej pastwa oraz regionalnych i lokalnych programw ochrony rodowiska. System ten charakteryzuj nastpujce cechy:
trwae, prawnie zagwarantowane rda rodkw pieninych na finansowanie ochrony rodowiska, gwnie opaty i kary o stawkach indeksowanych z tytuu inflacji,
dominujcy (okoo 90%) udzia rodkw pozabudetowych, stay wzrost efektywnoci wykorzystania rodkw finansowych w wyniku coraz szerszego wykorzystywania mechanizmw rynkowych,
konsekwentne
podporzdkowanie
systemu
finansowania
priorytetom
polityki
ekologicznej na poziomie pastwa, regionu i gminy,
rosncy
wpyw
organizacji
pozarzdowych
(samorzdowych,
pozarzdowych
organizacji ekologicznych) na mechanizmy i kierunki wykorzystania publicznych rodkw na ochrony rodowiska,
cise
powizania
pomidzy
systemem
zarzdzania
ochron
rodowiska
(ministerstwo, urzd wojewody, pastwowa inspekcja ochrony rodowiska i wadze samorzdowe) a podstawowymi elementami systemu finansowania,
istotne
zwizki
merytoryczne,
informacyjne
oraz
rosnca
koordynacja
poszczeglnych segmentw systemu finansowania, przejawiajca si m.in. we wspdziaaniu w ksztatowaniu i doskonaleniu zasad i kryteriw finansowania, wsplnym finansowaniu strategicznych projektw ekologicznych, podejmowaniu wsplnych inwestycji lub zwizkw kapitaowych, np. midzy funduszami
ekologicznymi a bankami.
Integrowaniu systemu finansowania ochrony rodowiska w Polsce sprzyjaj przede wszystkim nastpujce czynniki:
ujawniona
ogromna
skala
potrzeb
zakresie
finansowania
przedsiwzi
ekologicznych, wynikajca z wieloletnich opnie i zaniedba w ochronie i ksztatowaniu rodowiska,
rosnca wiadomo ekologiczna, a zwaszcza zagroe dla zdrowia, przyrody i dbr materialnych, wynikajcych ze stanu rodowiska,
coraz
wiksza
zgodno
instytucji
rzdowych,
pozarzdowych
oraz
sektora
gospodarczego w sprawie istotnego zwikszenia rodkw finansowych dla uzyskania radykalnej poprawy stanu rodowiska w Polsce.
61
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Wybr i stosowanie okrelonej formy finansowania ochrony rodowiska, zaley w praktyce od trzech najwaniejszych czynnikw:

rodzaju przedsiwzicia (dziaalno inwestycyjna, edukacja itp.), statusu wnioskodawcy w przypadku pozyskiwania rodkw ze rde zewntrznych (samorzd, przedsibiorstwo, organizacje pozarzdowe, osoby fizyczne itp.),
rodzaju instytucji finansujcej (bank, budet, fundacje itp.).
Polski system finansowania ochrony rodowiska przewiduje wykorzystanie nastpujcych form finansowania: poyczki i kredyty, dotacje (tzw. granty) i subwencje waciwe, rodki wasne, obligacje, w tym obligacje komunalne oraz leasing finansowy i operacyjny. Do podstawowych rde finansowania zada zapisanych w programach ochrony rodowiska zaliczy naley: fundusze celowe (tzw. ekologiczne), rodki wasne podmiotw gospodarczych, rodki budetw samorzdw terytorialnych, rodki wasne ludnoci i rodki spoeczne, rodki budetu pastwa, rodki sektora bankowego oraz pomoc zagraniczn (rodki funduszy i programw pomocowych). W poniszej tabeli nr 17 przedstawiono wybrane rda finansowania
przedsiwzi z zakresu ochrony rodowiska.
Tabela nr 17. Wybrane rda finansowania przedsiwzi z zakresu ochrony rodowiska dostpne na poziomie samorzdu gminnego
rdo finansowania Formy, warunki i przedmiot udzielania dotacji Wysoko dofinansowania Wysoko dopat w danym roku ustala si jako iloczyn deklarowanej przez producenta rolnego powierzchni plantacji wierzby lub ry bezkolcowej wykorzystywanych na cele energetyczne i stawek dopat do 1 ha powierzchni takiej plantacji. Stawki dopat do 1 ha ustala corocznie Rada Ministrw w drodze rozporzdzenia. Kwota kredytu nie moe przekroczy 80% wartoci nakadw inwestycyjnych skadajcych si na dziaalno w zakresie agroturystyki, nie wicej jednak ni 4 mln pln.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie www.arimr.gov.pl
Dopaty, kredyty Dopaty do upraw rolin energetycznych Kredyt na realizacj przedsiwzi inwestycyjnych w rolnictwie, przetwrstwie rolno - spoywczym i usugach dla rolnictwa
62
rdo finansowania Wysoko dofinansowania
Formy, warunki i przedmiot udzielania dotacji dotacje, poyczki, poyczki patnicze, kredyty udzielane ze rodkw Narodowego Funduszu przez banki, dopaty do oprocentowania preferencyjnych kredytw i poyczek. Dotacje mog by udzielane na:
przygotowanie dokumentacji niezbdnej do wystpienia o dofinansowanie przedsiwzi z funduszu Spjnoci oraz dokumentacji niezbdnej do przygotowania inwestycji do realizacji budowy, rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ciekw i kanalizacji speniajcych warunki Krajowego programu oczyszczania ciekw komunalnych przedsiwzicia realizowane w ramach priorytetowego programu Ksztatowanie ekologicznych postaw i zachowa spoeczestwa oraz profilaktyka zdrowotna dzieci i modziey z obszarw, na ktrych wystpuj przekroczenia standardw jakoci rodowiska przedsiwzicia realizowane w ramach priorytetowego programu Ochrona przyrody i krajobrazu przedsiwzicia realizowane w ramach priorytetowego programu Zwikszenie lesistoci kraju oraz ochrona zasobw lenych przedsiwzicia realizowane w ramach priorytetowego programu Gospodarka wodna przedsiwzicia realizowane w ramach priorytetowego programu Ochrona powierzchni ziemi i wd poprzez zapobieganie powstawaniu odpadw, ich zagospodarowywanie oraz rekultywacj terenw zdegradowanych przedsiwzicia realizowane w ramach priorytetowego programu Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniem poprzez zapobieganie i ograniczenie emisji zanieczyszcze oraz oszczdzanie surowcw i energii
Minimalna wysoko dotacji jest okrelona w kryteriach wybory przedsiwzi Poyczki nie moe przekroczy 80% kosztw przedsiwzicia W razie finansowania przedsiwzicia jednoczenie ze rodkw Narodowego Funduszu i z niepodlegajcych zwrotowi rodkw zagranicznych, wysoko dofinansowania nie moe przekroczy 80% rnicy pomidzy planowanymi kosztami inwestycyjnymi przedsiwzicia a dofinansowaniem ze rodkw zagranicznych
Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej www.nfosigw.gov.pl
dotacje, preferencyjne poyczki, czciowe umorzenie udzielonej poyczki, dopaty do oprocentowania kredytw bankowych, kredyt w bankowych liniach kredytowych.
Dotacje do 50% kosztu cakowitego przedsiwzicia, ale w uzasadnionych przypadkach poziom ten moe by wyszy Poyczka na dofinansowanie wkadu krajowego nie moe przekroczy 10% kosztw przedsiwzicia z Funduszu Spjnoci Wysoko poyczek na opracowanie dokumentacji nie moe wynosi wicej ni: 90% kosztw opracowania dla dokumentacji projektowej, 90% kosztw opracowania i nie wicej ni 300 000 pln dla dokumentacji do wniosku do Funduszu Spjnoci
Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie www.wfosigw.pl
proekologiczne zadania inwestycyjne i modernizacyjne realizowane przez jednostki sfery budetowej i jednostki samorzdowe oraz inne jednostki organizacyjne prowadzce dziaalno np. w zakresie gospodarki odpadami edukacja ekologiczna, ochrona przyrody, monitoring rodowiska, ochrona lasw i zalesienia, badania naukowe, zapobieganie i likwidacja skutkw nadzwyczajnych zagroe rodowiska, inwestycje w gospodarce wodnej zgodne z zasadami ochrony rodowiska, utrzymanie i rewaloryzacja zabytkowych parkw oraz zieleni chronionej, a take obiektw i zespow o szczeglnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych, majcych zasadnicze znaczenie z punktu widzenia ochrony przyrody w wojewdztwie mazowieckim opracowanie planw sucych gospodarowaniu zasobami przyrodniczymi, wodnymi oraz innych wynikajcych z ustaw, utworzenie katastru wodnego
63
rdo finansowania Wysoko dofinansowania Kredyty mog by udzielane do wysokoci 70% wartoci kosztorysowej zadania inwestycyjnego, jednake maksymalna jednostkowa kwota kredytu nie moe przekroczy 400 tys. pln. Kredyt moe by przyznany tylko w przypadku, gdy inwestor posiada z uwzgldnieniem ewentualnego kredytu Fundacji pene, udokumentowane pokrycie finansowe zadania inwestycyjnego. Kredyty mog by udzielane do wysokoci 70% wartoci kosztorysowej zadania inwestycyjnego, jednake maksymalna jednostkowa kwota kredytu nie moe przekroczy 700 tys.pln. Kredyt moe by przyznany tylko w przypadku, gdy inwestor posiada z uwzgldnieniem ewentualnego kredytu Fundacji pene, udokumentowane pokrycie finansowe zadania inwestycyjnego. subwencje: dla przedsiwzi o wartoci do 20 000 pln maksymalna wysoko dotacji nie moe przekracza 50% kosztw netto inwestycji. W kwocie bezwzgldnej jednostkowa kwota dotacji na jedno zadanie inwestycyjne nie moe przekracza: 100 tys. pln - gdy inwestycj realizuje jedna gmina, 120 tys. pln - gdy inwestycj realizuje zwizek/ porozumienie midzygminne.
Formy, warunki i przedmiot udzielania dotacji
Obecnie Fundusz realizuje trzynacie regularnych programw operacyjnych, obejmujcych jedenacie preferencyjnych linii kredytowych m.in.:
kredyty na inwestycje w zakresie budowy, modernizacji i remontu drg publicznych, gminnych i powiatowych, lecych na terenach zamiejskich, kredyty na inwestycje z zakresu zbiorowego zaopatrzenia wsi w wod, zlokalizowane na wsi i w miastach do 10 tys. mieszkacw, zwizane z: budow lub modernizacj sieci wodocigowych, budow lub modernizacj stacji wodocigowych, inwestycje wymienione powyej, realizowane cznie, tzn. obejmujce cznie ujcie wody i stacj wodocigow. inwestycje w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ciekw, zlokalizowane na wsi i w miastach do 10 tys. mieszkacw, zwizane z budow, modernizacj i wyposaeniem inwestycyjnym: oczyszczalni ciekw komunalnych, kanalizacji ciekowej do odprowadzania i transportu ciekw komunalnych, ochrona rodowiska na terenach wiejskich.
Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej www.efrwp.com.pl
W zakresie ochrony rodowiska na terenach wiejskich Fundusz udziela dotacji obejmujcych:
budow i wyposaenie (kompaktory, wagi, urzdzenia do sortowania i inne specjalistyczne urzdzenia) gruntowych skadowisk odpadw wiejskich, zakup kontenerw (pojemnikw) do gromadzenia odpadw (z wyczeniem koszy na mieci, workw foliowych) na terenach wiejskich z zastrzeeniem, e kontenery (pojemniki) zakupione ze rodkw Funduszu bd stanowiy wasno inwestora w okresie rwnym okresowi amortyzacji rodka
64
rdo finansowania Wysoko dofinansowania Maksymalna kwota kredytu do 100% kosztw zakupu i kosztw montau, przy czym koszty montau mog by kredytowane w jednym z poniszych przypadkw: gdy sprzedawca, z ktrym Bank podpisa porozumienie jest jednoczenie wykonawc, gdy wykonawca jest jednostk autoryzowan przez sprzedawc, z ktrym Bank podpisa porozumienia, gdy Bank podpisa z wykonawc porozumienie dotyczce montau urzdze i wyrobw zakupionych wycznie na zasadach obowizujcych dla niniejszego produktu. Maksymalna kwota kredytu do 80% kosztw zadania. Maksymalna kwota kredytu 400 000 pln, lecz nie wicej ni 70% wartoci kosztorysowej zadania. Maksymalna kwota kredytu 40.000 pln (do 50% wartoci kosztorysowej zadania).
Formy, warunki i przedmiot udzielania dotacji Kredyt na zakup lub monta urzdze i wyrobw sucych ochronie rodowiska Kredyty na przedsiwzicia z zakresu termomodernizacji Kredyty dla firm realizujcych inwestycje w formule Trzeciej strony Kredyty na zbiorowe zaopatrzenie w wod wsi i miast do 10 tys. mieszkacw Kredyty na instalacje gazowe w wiejskich obiektach uytecznoci publicznej Kredyty BO S.A. udzielane we wsppracy z wojewdzkimi funduszami ochrony rodowiska i gospodarki wodnej Inwestycyjne przedsiwzicia proekologiczne:
ktrych celem jest uzyskanie oszczdnoci energii elektrycznej, energii cieplnej, zuycia wody lub z tytuu zmniejszenia opat za gospodarcze korzystanie ze rodowiska, suce skadowaniu lub zagospodarowywaniu odpadw, oczyszczaniu ciekw lub uzdatnianiu wody i ktrych efekty ekologiczne w wyrazie finansowym zapewniaj spat kredytu.
Bank Ochrony rodowiska S.A. www.bosbank.pl
Przedmiot kredytowania: urzdzenia suce do ujcia i poboru wody, jej magazynowania i rozprowadzania (budowa lub modernizacja stacji i sieci wodocigowych). Przedmiot kredytowania: Budowa i modernizacja urzdze grzewczych zasilanych gazem lub olejem w wiejskich obiektach uytecznoci publicznej (szkoy, orodki zdrowia, remizy, kluby rolnika itp.).
Przedsiwzicia termomodernizacyjne, w wyniku ktrych nastpuje zmniejszenie:
rocznego zapotrzebowania na energi zuywan na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody uytkowej, dostarczan do budynkw mieszkalnych i budynkw sucych do wykonywania przez jednostki samorzdu terytorialnego zada publicznych, co najmniej 10% w budynkach, w modernizuje si jedynie system grzewczy, ktrych
Maksymalne kwota kredytu do 80% kosztw zadania
co najmniej 15% w budynkach, w ktrych w latach 1985-2001 przeprowadzono modernizacj systemu grzewczego, co najmniej 25% w pozostaych budynkach,
65
Formy, warunki i przedmiot udzielania dotacji Przedsiwzicia termomodernizacyjne, w wyniku ktrych nastpuje zmniejszenie:
co najmniej 25% rocznych strat energii pierwotnej w lokalnym rdle ciepa i lokalnej sieci ciepowniczej, czyli: kotowni lub wle cieplnym, z ktrych nonik ciepa jest dostarczany bezporednio do instalacji ogrzewania i ciepej wody w budynku, ciepowni osiedlowej lub grupowym wymienniku ciepa wraz z sieci ciepownicz o mocy nominalnej do 11,6 MW, dostarczajcej ciepo do budynku lub lokalnej sieci ciepowniczej, jeeli budynki, do ktrych dostarczana jest z tych sieci energia, speniaj wymagania w zakresie oszczdnoci energii okrelone odpowiednimi przepisami lub zostay podjte dziaania majce na celu zmniejszenie zuycia energii dostarczanej do tych budynkw,
Bank Ochrony rodowiska S.A. www.bosbank.pl
Maksymalne kwota kredytu do 80% kosztw zadania
wykonanie przyczy technicznych do scentralizowanego rda ciepa, w zwizku z likwidacj lokalnego rda ciepa, prowadzce do zmniejszenia kosztw ciepa dostarczanego do budynkw o co najmniej 20% w stosunku rocznym, cakowita lub czciowa zamiana rde energii z konwencjonalnych na niekonwencjonalne (w tym odnawialne), realizowane zgodnie z projektem budowlanym wykonanym na podstawie audytu energetycznego.
Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Mazowieckiego 2007 2013
Gwny instrument sucy realizacji celw zaktualizowanej Strategii Rozwoju Wojewdztwa Mazowieckiego, przy wykorzystaniu rodkw z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Jednoczenie wpisuje si w cele i priorytety Narodowej Strategii Spjnoci 20072013 (NSS), ktra jest podstaw przygotowania w ramach polityki spjnoci poszczeglnych Programw Operacyjnych Priorytety:
tworzenie warunkw dla rozwoju potencjau innowacyjnoci i przedsibiorczoci na Mazowszu, przyspieszenie e-Rozwoju Mazowsza, rodowisko, zapobieganie zagroeniom i energetyka, wykorzystanie walorw naturalnych i kulturowych dla rozwoju turystyki i rekreacji tworzenie i poprawa warunkw dla rozwoju kapitau ludzkiego pomoc techniczna
Szczegowe informacje w zalenoci od realizowanego zadania zawieraj dokumenty programowe
66
Formy, warunki i przedmiot udzielania dotacji W ramach Funduszu Spjnoci w ochronie rodowiska wspierane bd nastpujce rodzaje projektw:
poprawa jakoci wd powierzchniowych, czyli budowa, rozbudowa i/ lub modernizacja systemw kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ciekw polepszenie jakoci i dystrybucji wody przeznaczonej do spoycia, czyli budowa nowych i modernizacja istniejcych oczyszczalni ciekw komunalnych oraz unowoczenienie urzdze uzdatniania wody pitnej, poprawa jakoci powietrza, czyli instalacje ochronne w miejskich przedsibiorstwach ciepowniczych i energetycznych, suce ograniczeniu emisji dwutlenku siarki i tlenkw azotu racjonalizacja gospodarki odpadami, czyli budowa, modernizacja i rekultywacja skadowisk odpadw komunalnych i przemysowych (niebezpiecznych) oraz rekultywacja skadowisk wyczonych z eksploatacji, wybudowanie instalacji do biologicznego i termicznego przetwarzania odpadw, wybudowanie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw niebezpiecznych, wprowadzenie selektywnej zbirki odpadw, w tym odpadw niebezpiecznych, komunalne systemy zbirki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadw, zapewnienie bezpieczestwa przeciwpowodziowego
Fundusz Spjnoci Instytucja Zarzdzajca: Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Departament Koordynacji Funduszu Spjnoci www.fundusz wspolpracy.org.pl
Pomoc z Funduszu Spjnoci na okrelony projekt moe wynie maksymalnie od 80% do 85%. Pozostae co najmniej 15% musi zosta zapewnione przez beneficjenta. rodki te mog pochodzi np. z: budetu gminy; rodkw wasnych przedsibiorstw komunalnych; rodkw NFOIGW (dotacji, kredytw); budetu pastwa; innego niezalenego rda (np. z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju).
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych powyszych instytucji finansujcych
Ze
wzgldu
na
wysokie
oprocentowanie
kredytw
poyczek
11
coraz
popularniejszym sposobem na pozyskanie dodatkowych rodkw finansowych na gminne inwestycje w zakresie ochrony rodowiska jest emisja obligacji komunalnych , czyli
papierw wartociowych, w ktrym jedna strona, zwana emitentem obligacji, stwierdza, e jest dunikiem drugiej strony, zwanej obligatariuszem (waciciel obligacji) i zobowizuje si wobec niego do wykupu obligacji. Emisja obligacji jest form zacignicia kredytu. Kredytodawc jest obligatariusz, kredytobiorc emitent. Emisja obligacji daje emitentowi rodki na rozwj, a kupujcemu obligacje korzystne ulokowanie rodkw pieninych na okrelony czas. Wrd najwaniejszych powodw, dla ktrych emisja obligacji komunalnych jako sposobu na pozyskiwanie dodatkowych rodkw finansowych bdzie wzrasta wymieni naley: 1) moliwo zgromadzenia duej iloci rodkw, ktrych dostarczenie przez jeden bank byoby niemoliwe lub znacznie utrudnione, 2) 3) moliwo finansowania dziaalnoci komunalnej, moliwo dostosowania terminw wypaty oprocentowania, jak i wykupu obligacji stosownie do potrzeb danego projektu,
11
www.kpwig.gov.pl (Komisja Papierw Wartociowych i Gied)
67
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 4) nisze koszty emisji i obsugi obligacji ni analogiczne koszty pozyskania kredytu bankowego, 5) moliwo uaktywnienia rodkw kapitaowych, do ktrych normalnie jednostkom samorzdu terytorialnego trudno jest dotrze, 6) moliwo umocnienia pozycji negocjacyjnej gminy w rozmowach z bankami przy staraniu si o kredyt komercyjny.
Now metod realizacji zada jednostki samorzdowej moe by rozwaenie (zalecanego w rozporzdzeniach unijnych) Partnerstwa Publiczno Prywatnego (PPP). Termin publiczno prywatne partnerstwo jest pojciem oglnym, ktre moe oznacza co najmniej kilka form powierzania podmiotom prywatnym obowizku
wiadczenia usug o charakterze publicznym. Poszczeglne formy partnerstwa rni si midzy sob stopniem ponoszonego ryzyka gospodarczego, podziaem odpowiedzialnoci za jako wiadczenia, okresem wiadczenia usug oraz charakterem wasnoci majtku sucego do speniania wiadcze. Gwne cechy najczciej wystpujcych form publiczno prywatnego partnerstwa opisane zostay w poniszej tabeli nr 18. W praktyce stosuje si kombinacje przedstawionych rozwiza.
Tabela nr 18. Podstawowe formy publiczno prywatnego partnerstwa w sektorze usug komunalnych
Lp. Forma PPP Wasno majtku Bieca dziaalno i konserwacja jednostki publiczne i prywatne jednostki prywatne jednostki prywatne jednostki prywatne Inwestycje Ryzyko gospodarcze Okres wiadczenia
1.
Umowa o wiadczenie usug Kontrakt menederski
publiczna
sektor publiczny sektor publiczny sektor publiczny sektor prywatny
sektor publiczny
1 2 lata
2.
publiczna
sektor publiczny
3 5 lat
3.
Leasing Umowa typu budowa eksploatacja przekazanie (BOT) Przeniesieni prawa wasnoci mienia komunalnego
publiczna
wspdziaanie
3 5 lat
4.
prywatna i publiczna prywatna lub prywatna i publiczna
sektor prywatny
20 30 lat
5.
jednostki prywatne
sektor prywatny
sektor prywatny
nieokrelony (okrelony w licencji)
68
Rozdzia 11. Sposb kontroli oraz dokumentowania realizacji Programu

Podstawow zasad realizacji Programu ochrony rodowiska powinna by zasada wykonywania zada przez poszczeglne jednostki wczone w zagadnienia ochrony rodowiska, wiadome istnienia programu i swojego uczestnictwa w nim. Szans na skuteczne wdroenie Programu daje dobra organizacja zarzdzania nim.
Z punktu widzenia penionej roli w realizacji Programu mona wyodrbni cztery grupy podmiotw uczestniczcych w nim. S to: podmioty uczestniczce w organizacji i zarzdzaniu Programem. podmioty realizujce zadania Programu, w tym instytucje finansujce. podmioty kontrolujce przebieg realizacji i efekty Programu. spoeczno gminy jako gwny podmiot odbierajcy wyniki dziaa Programu.
Schemat nr 1. Zarzdzanie Programem ochrony rodowiska
RADA GMINY
Starosta WJT GMINY Samorzd powiatowy Zesp Realizujcy Program Samorzd wojewdzki
Instytucje kontrolujce
Jednostki realizujce przedsiwzicia Odbir spoeczny
Instytucje finansujce
Gwna odpowiedzialno za realizacj Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica spoczywa na Wjcie Gminy, ktry skada Radzie raporty z wykonania programu. Realizacja Programu jest jednak uzaleniona od wykonywania zada przez poszczeglne jednostki. W zwizku z powyszym konieczne jest wspdziaanie z organami administracji Efektywna rzdowej i i samorzdowej realizacja stopnia wojewdzkiego wymaga oraz
powiatowego.
niezakcona
Programu
rwnie
wspdziaania w organizacji i zarzdzaniu stron podejmujcych dziaania wykonawcze. Dotyczy to przede wszystkim spoecznoci i przedsibiorcw.
69
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Sposobem na optymalizacj zarzdzania procesem wdraania Programu
zwizana jest z utworzeniem komrki wykonawczej Programu Zespou Realizacji Programu, w ktrym wiodc rol bd penili wyznaczeni pracownicy Wydziau Ochrony rodowiska. Zadaniami tego Zespou powinny by przede wszystkim:
koordynacja dziaa i wspdziaania uczestnikw Programu, monitoring realizacji zada Programu, sprawozdawczo przed Rad Programu, udranianie kanaw przepywu informacji niezbdnych w koordynacji dziaa w Programie.
W ramach Zespou Realizacji Programu naley wyznaczy osob, ktra bdzie penia rol Kierownika Wdraania Programu. Kierownik bdc odpowiedzialnym za prac Zespou, bdzie cile wsppracowa z Wjtem. W przypadku wielu maych gmin Zesp realizacji Programu jest jednoosobowy. W tabeli nr 19 przedstawiono harmonogram wdraania Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica. Harmonogram ten ujmuje cyklicznie prowadzone dziaania opisane wczeniej. Naley jednak zaznaczy, i moliwe s modyfikacje tego harmonogramu w zalenoci od oceny postpw w zakresie osigania celw i
zmieniajcych si uwarunkowa zewntrznych i wewntrznych.
Tabela nr 19. Harmonogram wdraania Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica
Okres wdraania programu ochrony rodowiska Lp. Wyszczeglnienie zada Opracowanie i zatwierdzenie programu ochrony rodowiska Wdraanie celw dugoterminowych programu ochrony rodowiska Wdraanie celw krtkoterminowych programu ochrony rodowiska Monitoring rodowiska i spoeczny Gromadzenie miernikw skutecznoci realizacji programu ochrony rodowiska Raport z realizacji programu ochrony rodowiska Ocena realizacji i weryfikacji programu ochrony rodowiska 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
1. 2.
3.
4.
5.
6.
7.
70
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Ponadto Wjt Gminy odpowiada za wdroenie systemu opracowanego w
Programie ochrony rodowiska i jest zobowizany do opracowania oraz wdroenia systemu monitoringu. Kontrola realizacji Programu ochrony rodowiska wymaga oceny stopnia realizacji przyjtych w nim celw i dziaa, przewidzianych do wykonania w okrelonym terminie. Naley systematycznie ocenia te stopie rozbienoci midzy zaoeniami a realizacj Programu oraz analizowa przyczyny tych niespjnoci.
Rozdzia 11.1. Opiniowanie projektu Programu

Przygotowany przez organ wykonawczy, czyli w przypadku gminy wjta projekt Programu ochrony rodowiska przedstawiany jest nastpnie do zaopiniowania organowi wykonawczemu jednostki wyszego stopnia, czyli w przypadku gminy
zarzdowi powiatu (art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo ochrony rodowiska). Majc na wzgldzie zapisy art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko mona wnioskowa, e zarzd powiatu zobowizany jest wyda opini w sprawie projektu powyszego dokumentu w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku o wydanie opinii.
Rozdzia 11.2. Raport z realizacji Programu

Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy Prawo ochrony rodowiska Wjt gminy ma obowizek sporzdza co 2 lata raport z realizacji Programu ochrony rodowiska, ktry powinien obejmowa:

ocen stopnia realizacji okrelonych w Programie celw i kierunkw dziaa, sprawozdanie z wykonanych zada pozainwestycyjnych i inwestycyjnych, zgodno wykonanych zada z harmonogramem prac, sprawozdanie z realizacji harmonogramu finansowania przedsiwzi, podsumowanie z wnioskami i ewentualn rekomendacj nowelizacji Programu.
Raport moe zawiera take informacje dotyczce zaistniaych zmian w aktach prawnych, zaoeniach podstawowych, programach wyszego rzdu, itp., co bdzie powodowa konieczno weryfikacji planu i jego aktualizacj.
71
Rozdzia 11.3. Weryfikacja i aktualizacja Programu

Obowizujce na dzie sporzdzenia niniejszego Programu akty prawne
wymagaj, aby programy ochrony rodowiska aktualizowane byy nie rzadziej ni raz na 4 lata. Oznacza to, e nastpny Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica powinien zosta zaktualizowany do koca 2013 r. Jeeli zmiany w dziedzinie ochrony rodowiska bd znaczce, lub bdzie wymagaa tego sytuacja lokalna, program ochrony rodowiska powinien by zaktualizowany przed tym terminem. Proces aktualizacji poprzedza weryfikacja dokumentu w celu oceny, ktre czci programu ochrony rodowiska wymagaj aktualizacji i w jakim zakresie. Weryfikacji podlega cay program, tj. aktualny stan, wytyczone cele i dziaania, program krtko i dugoterminowy, okrelone zadania i harmonogram ich realizacji. Przy aktualizacji programu niezbdna bdzie weryfikacja danych wyjciowych przyjtych przy opracowywaniu niniejszego dokumentu poprzez:

udoskonalenie lub wprowadzenie nowej metodyki szacowania, ewentualnie: zamian danych szacowanych przez dane pomierzone, uzupenienie o dane uprzednio niedostpne lub nieuwzgldnione, w szczeglnoci w oparciu o informacje pozyskane drog monitoringu i kontroli.
Rozdzia 11.4. Monitoring realizacji Programu

Monitoring realizacji Programu ochrony rodowiska jest niezbdny dla
prowadzenia biecych analiz postpw w jego wdraaniu. Realizacja tego celu wymaga sprawnych i wydolnych rde informacji oraz narzdzi do ich gromadzenia. Potrzebna jest zatem w szerokim stopniu informatyzacja danych. Oceny realizacji Programu dokonujemy:

po zakoczeniu opracowania dokumentu, w trakcie jej realizacji, po zakoczeniu realizacji wszystkich celw i zada przyjtych w Programie.
Efekty osigane i podlegajce ocenie mona podzieli na:
wymierne dajce si okreli liczbowo (np. ilo wybudowanych oczyszczalni przydomowych, stopie zmniejszenia emisji pyw, itp.),
niewymierne oceniane subiektywnie np. w postaci punktowej (np. wzrost wiadomoci mieszkacw).
72
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Monitoring Programu powinien odbywa si co roku, raz na 2 lata bdzie przeprowadzana analiza porwnawcza stanu wyjciowego i Programu powinno podlega regularnej ocenie w zakresie: okrelenia stopnia wykonania przedsiwzi/ dziaa, okrelenia stopnia realizacji przyjtych celw, oceny rozbienoci pomidzy przyjtymi celami i dziaaniami, a ich wykonaniem analizy przyczyn tych rozbienoci. obecnego. Wdraanie
Wzorcem
dla
takiego
monitoringu
mog
by
wskaniki
oceny
realizacji
planowanych zada. Wskaniki te mona podzieli na trzy podgrupy:
wskaniki produktu opisujce rozmiar podejmowanych przedsiwzi w ramach danego projektu, np. liczba zamknitych dzikich wysypisk
wskaniki rezultatu zwizane z bezporednimi i natychmiastowymi efektami przedsiwzicia (projektu). Informuj one o zmianach, jakie nastpiy tu po wdroeniu danego przedsiwzicia. Efekty bezporednie mog by mierzone wartociowo i ilociowo, np. ilo zutylizowanych odpadw,
wskaniki oddziaywania opisujce efekty odlege w czasie lub efekty porednie nie ograniczajce si do korzyci beneficjentw (korzyci zewntrzne). Pomiar tego typu efektw porednich jest tylko czciowo moliwy na wybranych przykadach, dajcych si zidentyfikowa i zmierzy. Cao efektw porednich moe nie by jednoznacznie okrelona, moe by jednak szacowana, np. % zmniejszenia zanieczyszczenia rodowiska.
Ponadto w praktyce ustalania regionalnych i lokalnych wskanikw ekorozwoju wykorzystuje si w zasadzie pi sposobw czsto wykorzystywanych jednoczenie. Tworzenie zbioru miernikw nastpuje przez:

nawizanie do ustale midzynarodowych, nawizanie do krajowego systemu wskanikw ekorozwoju, poczenie metody eksperckiej (lub korzystania z krajowego systemu wskanikw) z oddolnym okreleniem zbioru miernikw,
lokalne lub regionalne instytucje statystyczne lub badawcze, spontaniczne kreowanie zbioru wskanikw w samym procesie tworzenia programu ekorozwoju (w tym strategii ekorozwoju) przy wykorzystaniu wiedzy uczestnikw procesu (regionalnych i lokalnych liderw, ekspertw, radnych itp.).
Oceny efektw realizacji Programu naley dokona analizujc informacje gromadzone przez poszczeglne wydziay jednostek, organw i podmiotw
uczestniczcych w jego realizacji, tzn. dla:
73
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 wskanikw ekonomicznych informacje mona pozyska z funduszy
dofinansowujcych zadania, w tym rwnie informacje od inwestorw, wskanikw ekologicznych informacje s dostpne w instytucjach kontrolujcych w ramach oglnych systemw monitoringu rodowiska jak np. pomiary emisji i imisji wykonywane przez Stacje Sanitarno Epidemiologiczne, Inspektora Ochrony rodowiska, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, a take Lasy Pastwowe, wskanikw aktywnoci spoecznej informacje moliwe do uzyskania poprzez badania opinii spoecznej, a take informacje o iloci procesw administracyjnych z udziaem spoeczestwa oraz iloci i jakoci dziaa na rzecz ochrony rodowiska, a take sposobie i powszechnoci informowania mieszkacw o realizowanych przedsiwziciach.
Wskaniki monitorowania projektowanych przedsiwzi powinny by realne, trafnie dobrane, mierzalne umoliwiajce porwnania, wiarygodne i dostpne. Stworzenie w miar penego indeksu wskanikw monitorowania projektw moe stanowi podstaw do okrelenia monitorowania caego Programu. Powinny by
monitorowane bezporednie dziaania, a porednio rwnie priorytety. Efekty wdraania projektowanych przedsiwzi powinny mie wpyw na korekty ukadu priorytetw, opartych na diagnozie stanu istniejcego.
Poniej (tabela nr 20) zaproponowano wskaniki monitoringu Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica.
Informacje o postpach w realizacji Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica, uzyskiwane w trakcie monitoringu, pozwol na uzyskanie:
pozytywnego nastawienia do podejmowanych i realizowanych zada przez lokaln spoeczno,
aktywizacj mieszkacw przy dalszym wdraaniu Programu, biec ocen przeszkd i sabych stron przy realizacji przyjtych zada, moliwo biecej korekty przyjtych priorytetw w wyniku zmian zachodzcych wewntrz i na zewntrz gminy.
74
Program ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2013, z perspektyw na lata 2014 2017 Tabela nr 20. Mierniki ekologiczne systemu monitornigu Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica
Lp. Miernik Jednostka miary rdo informacji o mierniku
1.
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
Mierniki ekonomiczne ilo pozyskanych rodkw zewntrznych w z przeliczeniu na 1 mieszkaca Mierniki ekologiczne dugo sieci wodocigowej na terenie gminy km % zwodocigowania gminy % powierzchni liczba przyczy wodocigowych szt. liczba funkcjonujcych oczyszczalni ciekw szt. dugo sieci kanalizacyjnej na terenie gminy km % skanalizowania gminy % powierzchni liczba przyczy kanalizacyjnych szt. liczba ludnoci obsugiwanej przez oczyszczalni % ogu ludnoci ciekw liczba przydomowych oczyszczalni ciekw szt. liczba instalacji produkujcych i wykorzystujcych szt. energi odnawialn powierzchnia terenw zdegradowanych oglna powierzchnia terenw lenych powierzchnia terenw lenych na 1 mieszkaca powierzchnia obszarw nowo zalesionych % powierzchni gminy objty prawn ochron przyrody liczba pomnikw przyrody liczba uytkw ekologicznych powierzchnia uytkw ekologicznych powierzchnia innych form ochrony przyrody liczba projektw zrealizowanych na rzecz edukacji ekologicznej Mierniki spoeczne stopie uspoecznienia procesw decyzyjnych (interwencje) procesy odszkodowawczych zwizanych ze zniszczeniami rodowiska ha ha/ % powierzchni ha/ osob ha % powierzchni szt. szt. ha ha szt.
gmina
gmina gmina gmina gmina gmina gmina gmina GUS, gmina gmina gmina gmina, powiat, WIO nadlenictwo, gmina, GUS nadlenictwo, gmina Wojewdzki konserwator przyrody, powiat, gmina
gmina
22. 23.
ilo ilo
gmina gmina
75
Rozdzia 12. Prognoza oddziaywania na rodowisko Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica
Rozwj gospodarczy gminy Pokrzywnica oraz zakres podejmowanych dziaa na rzecz ochrony rodowiska bd decydoway o stanie rodowiska przyrodniczego. Podejmowanie dziaa zdefiniowanych w Programie ochrony rodowiska, a zmierzajcych do osignicia celw dugoterminowych, pozwala mie nadzieje, ze istnieje dua szansa na zharmonizowanie rozwoju polityki gospodarczego z wymogami poprzez ochrony rodowiska. i
Sukcesywne
wdraanie
dugoterminowej
cele
krtkoterminowe
konkretne dziaania doprowadzi do okrelonego stanu rodowiska. Poniej przedstawiono ogln prognoz stanu rodowiska w 2017 r., z punktu widzenia poszczeglnych elementw rodowiska. Sukcesywna realizacja sformuowanych celw, zapisanych w Programie ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica na lata 2010 2017 powinna przynie nastpujce korzyci dla rodowiska:
ochrona powietrza atmosferycznego nastpi zmniejszenie niskiej emisji gazw i szczeglnie pyu zawieszonego,
ochrona zasobw wodnych nastpi zwikszenie liczby mieszkacw posiadajcych dostp do systemu oczyszczania ciekw oraz zwikszenie iloci oczyszczanych ciekw. Nastpi polepszenie jakoci wd powierzchniowych i podziemnych,
ochrona
przyrody
zahamowana
zostanie
degradacja
obszarw
cennych
przyrodniczo, wzronie powierzchnia terenw lenych,
projektowane dziaania nie bd miay znaczcego negatywnego wpywu na zasoby przyrodnicze i krajobrazowe chronione w ramach obszarw cennych przyrodniczo,
edukacja nastpi wzrost wiadomoci ekologicznej lokalnej spoecznoci oraz kadry samorzdowej, wzronie aktywno mieszkacw w zakresie podejmowania dziaa sucych ochronie rodowiska.
Najwikszym zagroeniem dla rodowiska zwizanym z wdraaniem Programu moe by nieterminowe realizowanie zapisanych w nim dziaa. W szczeglnoci zagroenia te dotycz braku postpw w realizacji infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki ciekowej, co w konsekwencji powodowa bdzie dalsz degradacj zasobw wd powierzchniowych i podziemnych na terenie gminy Pokrzywnica.
76
Spis tabel i wykresw

Wykres nr 1. Uytkowanie terenu w gminie Pokrzywnica ........................................... 26 Schemat nr 1. Zarzdzanie Programem ochrony rodowiska ...................................... 69 Tabela nr 1. Kierunki dziaa przewidziane do realizacji do 2014 r. okrelone w Programie ochrony rodowiska dla wojewdztwa mazowieckiego odnoszce si do uwarunkowa gminy Pokrzywnica ........................................................................... 15 Tabela nr 2. Uytkowanie terenu w gminie Pokrzywnica............................................. 26 Tabela nr 3. Liczba ludnoci w gminie Pokrzywnica ...................................................27 Tabela nr 4. Powierzchnia lasw prywatnych w gminie Pokrzywnica ............................30 Tabela nr 5. Kompleks przydatnoci rolniczej gleb w gminie Pokrzywnica.....................32 Tabela nr 6. Zoa surowcw mineralnych zlokalizowane na terenie gminy Pokrzywnica. 34 Tabela nr 7. Ocena jakoci wd rzeki Narew w najbliej pooonych punktach pomiarowo kontrolnych w stosunku do gminy Pokrzywnica ......................................................36 Tabela nr 8. Ocena jakoci wd rzeki Kluswka w punkcie pomiarowo kontrolnym na terenie gminy Pokrzywnica ....................................................................................37 Tabela nr 9. Ocena jakoci wd rzeki Niestpwka w najbliej pooonym punkcie pomiarowo kontrolnym w stosunku do gminy Pokrzywnica ...................................... 37 Tabela nr 10. Emisja zanieczyszcze do powietrza na terenie powiatu putuskiego ........ 38 Tabela nr 11. Klasyfikacja terenu strefy ciechanowsko mawskiej z uwzgldnieniem kryteriw okrelonych w celu ochrony zdrowia .........................................................39 Tabela nr 12. Klasyfikacja terenu strefy ciechanowsko mawskiej z uwzgldnieniem kryteriw okrelonych w celu ochrony rolin.............................................................39 Tabela nr 13. Analiza SWOT ...................................................................................44 Tabela nr 14. Przyczyny i sposoby rozwizywania problemw rodowiskowych na terenie gminy Pokrzywnica ...............................................................................................44 Tabela nr 15. Priorytetowe dziaania wasne przewidziane do realizacji na terenie gminy Pokrzywnica na lata 2010 2017 ........................................................................... 49 Tabela nr 16. Priorytetowe dziaania koordynowane przewidziane do realizacji na terenie Pokrzywnica w latach 2010 2017 ......................................................................... 50 Tabela nr 17. Wybrane rda finansowania przedsiwzi z zakresu ochrony rodowiska dostpne na poziomie samorzdu gminnego ............................................................62 Tabela nr 18. Podstawowe formy publiczno prywatnego partnerstwa w sektorze usug komunalnych ....................................................................................................... 68 Tabela nr 19. Harmonogram wdraania Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica......................................................................................................... 70 Tabela nr 20. Mierniki ekologiczne systemu monitornigu Programu ochrony rodowiska dla gminy Pokrzywnica ..........................................................................................75
77

Untitled

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Untitled

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ZLECENIODAWCA:

GMINA POKRZYWNICA Aleja Jana Pawa II 1 06 121 Pokrzywnica

Pokrzywnica, maj 2010 r.

Rozdzia 2. Cele i zakres Programu ochrony rodowiska

Polityk Ekologiczn Pastwa na lata 2009 2012 z perspektyw do roku 2016 1,

Planem Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Mazowieckiego 7,

Rozdzia 3. Funkcje Programu ochrony rodowiska oraz jego harmonogram czasowy

Gwne funkcje Programu ochrony rodowiska dla Gminy Pokrzywnica to:

Rozdzia 4. Metodyka opracowania Programu ochrony rodowiska i jego gwne uwarunkowania

Rozdzia 4.1. Metodyka opracowania Programu

regionalnym i lokalnym, ktre podaj sposb i zakres uwzgldniania polityki

A. Bernaciak, M. Spychaa, Programowanie ochrony Wydawnictwo SORUS, Pozna 2007 r.

Wojewdzki, Gdask 1999 r.

rdem danych koniecznych do sporzdzenia Programu byy:

obserwacje wasne w terenie.

Rozdzia 4.2. Uwarunkowania prawne opracowania i realizacji Programu

11) 12) 13)

Rozdzia 4.3. Uwarunkowania merytoryczne opracowania i realizacji Programu

elektronicznego oraz zuytych baterii i akumulatorw,

demonta pojazdw wycofanych z eksploatacji.

zwikszenie lesistoci i ochrona lasw.

Poprawa standardw rodowiska realizowana bdzie poprzez:

gospodarki wodno ciekowej przez budow sprawnych systemw odprowadzania i

powierzchniowych i przesczania do wd podziemnych, zwikszenie retencji),

podziemnych, gleb, odpadw, powietrza atmosferycznego, haasu i promieniowania elektromagnetycznego),

proekologicznych form dziaalnoci gospodarczej (w szczeglnoci w rolnictwie, transporcie i eksploatacji kopalin),

spoeczestwie, a take w dziaalnoci gospodarczej).

ochrona zasobw wodnych, ochrona przed powodzi i susz, gospodarka wodnociekowa,

racjonalna gospodarka odpadami,

Rozdzia 5. Podstawowe definicje z zakresu ochrony rodowiska

przeciwdziaaniu zanieczyszczeniom przywracaniu elementw przyrodniczych do stanu waciwego

gatunkw rolin lub zwierzt lub w celu

wody odciekowe ze skadowisk odpadw, wykorzystane solanki, wody lecznicze i termalne,

Dz. U. Nr 89, poz. 991

Rozdzia 6. Oglna charakterystyka Gminy Pokrzywnica

Rozdzia 6.1. Podstawowe dane o gminie

Tabela nr 2. Uytkowanie terenu w gminie Pokrzywnica Lp.

Wykres nr 1. Uytkowanie terenu w gminie Pokrzywnica

11,4% 15,9% sady pozostae grunty ki i pastwiska grunty orne

Tabela nr 3. Liczba ludnoci w gminie Pokrzywnica

dane Urzdu Gminy, 2009 r.

Rozdzia 6.2. Infrastruktura techniczna

bezodpywowych na nieczystoci cieke oraz 15 przydomowych oczyszczalni ciekw.

Rozdzia 6.3. rodowisko przyrodnicze

Tabela nr 4. Powierzchnia lasw prywatnych w gminie Pokrzywnica

1z bardzo dobre i dobre 2z rednie 3z sabe i bardzo sabe

rdo: Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Pokrzywnica, 2002 r.

Rozdzia 6.4. Jako rodowiska przyrodniczego

Wyniki pomiarw wskanikw i substancji odpowiadajcych IV lub V klasie jakoci wd

Wierzbica pow. ujcia Bugu

rdo: Monitoring rzek w 2007 r., www.wios.warszawa.pl

Wyniki pomiarw wskanikw i substancji odpowiadajcych IV lub V klasie jakoci wd

azotany lb. b. coli fek. og. Lb. b. coli azot oglny

mg NO3/ l n/ 100 ml n/ 100 ml mg N/ l

12,731 1491,7 2938,3 6,177

47,8 4600 7500 36,8

1,82 150 430 0,86

rdo: Monitoring rzek w 2007 r., www.wios.warszawa.pl

zlokalizowany jest poza terenem gminy (tabela nr 9).

Wyniki pomiarw wskanikw i substancji odpowiadajcych IV lub V klasie jakoci wd

mg O2/ l mg O2/ l mg NO3/ l mg NO2/ l mg N/ l mg Fe/ l n/ 100 ml mg NH4/ l mg N/ l mg PO4/ l mg P/ l n/ 100 ml

rdo: Monitoring rzek w 2007 r., www.wios.warszawa.pl

Tabela nr 10. Emisja zanieczyszcze do powietrza na terenie powiatu putuskiego

poziom docelowy poziom celu dugoterminowego