UCHWAA Nr XLVIII/261/10 RADY GMINY PNIEWY z dnia 12 lipca 2010 r.

w sprawie przyjcia Gminnego Programu Opieki nad zabytkami dla Gminy Pniewy, powiat grjecki wojewdztwo mazowieckie. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym (tekst jednolity Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z pniejszymi zmianami), art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 z pniejszymi zmianami), Rada Gminy Pniewy uchwala, co nastpuje: 1. Przyjmuje si Gminny Program opieki nad zabytkami dla Gminy Pniewy, powiat grjecki, wojewdztwo mazowieckie, stanowicy zacznik do niniejszej uchway. 2. Wykonanie uchway powierza si Wjtowi Gminy Pniewy. 3. Uchwaa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Mazowieckiego. 4. Traci moc uchwaa nr XXXVIII/201/2009 Rady Gminy Pniewy z dnia 24 wrzenia 2009r. Przewodniczcy Rady Gminy: Zofia Rokosz

Zacznik do uchway nr XLVIII/261/10 Rady Gminy Pniewy z dnia 12 lipca 2010r.

GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY PNIEWY NA LATA 2010 2013.
Zawarto opracowania:

1.
2. 3. 4. 4.1. 4.2. 5. 5.1. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.2.5. 5.2.6. 5.2.7. 5.3. 5.4. 5.5. 6. 7.

Wstp. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce. Uwarunkowania zewntrzne ochrony dziedzictwa kulturowego. Strategiczne cele polityki pastwa w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie wojewdztwa i powiatu. Uwarunkowania wewntrzne ochrony dziedzictwa kulturowego. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie gminy (analiza dokumentw programowych gminy) Charakterystyka zasobw i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy Zarys historii obszaru gminy Krajobraz kulturowy Zabytki nieruchome Zabytki ruchome Zabytki archeologiczne Zabytki w zbiorach muzealnych i innych Dziedzictwo niematerialne Zabytki objte prawnymi formami ochrony Zabytki w gminnej ewidencji zabytkw Zabytki o najwyszym znaczeniu dla gminy Ocena stanu dziedzictwa kulturowego gminy. Analiza szans i zagroe. Zaoenia programowe: priorytety, kierunki dziaa, zadania

8. 9. 10. 11. 12.

Instrumentarium realizacji programu opieki nad zabytkami Zasady oceny realizacji programu opieki nad zabytkami rda finansowania programu opieki nad zabytkami Realizacja i finansowanie przez gmin zada z zakresu ochrony zabytkw Aneks

1. Wstp Gminny Program Opieki nad Zabytkami okrela kierunki dziaa i zadania gminy w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego zachowanego w granicach administracyjnych gminy i opieki nad nim. 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami Podstaw prawn opracowania gminnego programu okrelono w art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 z pniejszymi zm.) Mwi on, i: 1. Zarzd wojewdztwa, powiatu lub wjt (burmistrz, prezydent miasta) sporzdza na okres 4 lat odpowiednio wojewdzki, powiatowy lub gminny program opieki nad zabytkami. 2. Programy, o ktrych mowa w ust. 1, maj na celu, w szczeglnoci: 1) wczenie problemw ochrony zabytkw do systemu zada strategicznych, wynikajcych z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2) uwzgldnianie uwarunkowa ochrony zabytkw, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, cznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i rwnowagi ekologicznej; 3) zahamowanie procesw degradacji zabytkw i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 4) wyeksponowanie poszczeglnych zabytkw oraz walorw krajobrazu kulturowego; 5) podejmowanie dziaa zwikszajcych atrakcyjno zabytkw dla potrzeb spoecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjajcych wzrostowi rodkw finansowych na opiek nad zabytkami; 6) okrelenie warunkw wsppracy z wacicielami zabytkw, eliminujcych sytuacje konfliktowe zwizane z wykorzystaniem tych zabytkw; 7) podejmowanie przedsiwzi umoliwiajcych tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami. 3. Wojewdzki, powiatowy i gminny program opieki nad zabytkami przyjmuje odpowiednio sejmik wojewdztwa, rada powiatu i rada gminy, po uzyskaniu opinii wojewdzkiego konserwatora zabytkw. 4. Programy, o ktrych mowa w ust. 3, s ogaszane w wojewdzkim dzienniku urzdowym. 5. Z realizacji programw zarzd wojewdztwa, powiatu i wjt (burmistrz, prezydent miasta) sporzdza, co 2 lata, sprawozdanie, ktre przedstawia si odpowiednio sejmikowi wojewdztwa, radzie powiatu lub radzie gminy. 6. Sprawozdanie z realizacji wojewdzkiego programu opieki nad zabytkami jest przekazywane Generalnemu Konserwatorowi Zabytkw i waciwemu wojewdzkiemu konserwatorowi zabytkw w celu jego wykorzystania przy opracowywaniu, aktualizacji i realizacji krajowego programu ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami. 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce Gwnym aktem prawnym regulujcym zasady ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce jest ustawa z dn. 23 lipca 2003r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 z pniejszymi zm.). Inne uregulowania prawne dotyczce ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami, znajduj si w wielu obowizujcych ustawach, w tym w ustawach dotyczcych budownictwa, planowania przestrzennego, ochrony rodowiska, ochrony przyrody ale te ustawach dotyczcych gospodarki nieruchomociami, prowadzeniu dziaalnoci kulturalnej, muzeach, bibliotekach i archiwach. Natomiast wykonywanie zada w zakresie kultury i ochrony zabytkw jest ustawowym zadaniem samorzdw. W art. 7 ust. 1, pkt 9 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym (Dz.U. z 2001r., Nr 142,

poz. 1591 z pniejszymi zm.) zostay okrelone zadania wasne gminy: zaspokajanie zbiorowych potrzeb wsplnoty naley do zada wasnych gminy. W szczeglnoci zadania wasne obejmuj sprawy (...) kultury, w tym () ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami. 4. Uwarunkowania zewntrzne ochrony dziedzictwa kulturowego 4.1. Strategiczne cele polityki pastwa w zakresie ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami Krajowy program opieki nad zabytkami jeszcze nie powsta, w roku 2004 opracowane zostay Tezy do Krajowego programu ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami. Opracowanie i konsekwentna realizacja Krajowego Programu, zwaszcza wtedy kiedy stworzy si skuteczny system finansowania i bd moliwoci dofinansowywania prac konserwatorskich, restauratorskich a take adaptacji wszystkich zabytkw, bdzie korzystna i stworzy due szanse rwnie dla gminy Pniewy na doprowadzenie do stanu wietnoci zabytkw znajdujcych si na jej terenie bez wzgldu na ich stan wasnoci. 4.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie wojewdztwa i powiatu. W Wojewdzkim Programie Opieki nad Zabytkami opracowanym w roku 2005 okrelono cel strategiczny Utrwalanie dziedzictwa kulturowego regionu w celu budowania tosamoci regionalnej oraz promocji turystycznej Mazowsza w kraju i za granic w poczeniu z aktywizacj obywatelsk i zawodow spoecznoci lokalnych; kreowanie turystycznych pasm przyrodniczo kulturowych. Dla wykonania tego przyjto nastpujce cele operacyjne: I. Zachowanie materialnej i niematerialnej spucizny historycznej regionu. II. Ochrona i ksztatowanie krajobrazu kulturowego wsi i miast historycznych. III. Utrwalanie zasobw dziedzictwa kulturowego w wiadomoci mieszkacw. IV. Promocja walorw kulturowych Mazowsza z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. V. Zwikszenie dostpnoci obiektw zabytkowych poprzez ich wykorzystanie dla funkcji turystycznych, kulturalnych i edukacyjnych kreowanie pasm przyrodniczo kulturowych. Cele te s identyczne z celami gminy rna jest tylko skala problemw, realizacja powyszych celw przez wojewdztwo bdzie korzystna dla gminy mimo tego e Gmina Pniewy ley w biaej strefie pomidzy przyjtymi jako pole dziaa wojewdztwa pasmami przyrodniczo kulturowymi: rzek Wisy i Pilicy a pasmem WKD i kolei warszawsko wiedeskiej. Powiatowy Program Opieki nad Zabytkami nie zosta jeszcze opracowany. 5. Uwarunkowania wewntrzne ochrony dziedzictwa kulturowego 5.1. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie gminy (analiza dokumentw programowych gminy) Dla gminy Pniewy wykonane zostay nastpujce dokumenty programowe: Strategia rozwoju gminy Pniewy opracowanie PPUH BaSz z roku 2003 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego na obszarze gminy Pniewy uchwalony w czerwcu 2002 roku. W roku 2010 wykonana zostaa rwnie Gminna Ewidencja Zabytkw, zweryfikowano ilo obiektw, zaktualizowano dane i oceniono stan zachowania obiektw, wszystkie obiekty nieruchome maja zaoone karty adresowe. Wykonano rwnie weryfikacj stanowisk archeologicznych, wyniki w postaci tabeli zbiorczej stanowi cz GEZ IV VI 2010r. Strategia Rozwoju Gminy Pniewy do realizacji w latach 2004 2018 okrela w nastpujcy sposb misj gminy: Gmina Pniewy to gmina rozwijajca nowoczesn produkcj sadownicz i przetwrstwo, wykorzystujca w peni swoje walory turystyczno rekreacyjne. Dziki rozwinitym sieciom infrastruktury technicznej oraz pooeniu i dogodnemu systemowi komunikacji jest atrakcyjnym terenem dla inwestycji mieszkaniowych, rekreacyjnych i gospodarczych. Nowoczesne i dobrze wyposaone obiekty infrastruktury spoecznej realizuj potrzeby mieszkacw.

Realizacja przyjtych w Strategii dla gminy trzech celw strategicznych: I Rozwj gospodarczy w oparciu o lokalne walory i tradycje, II Wysoki poziom ycia mieszkacw, III Gmina Pniewy atrakcyjny teren rekreacyjno wypoczynkowy, a take celw operacyjnych i szczegowych programw wiodcych do tych celw bdzie miaa bezporedni i poredni wpyw na kondycj lokalnego dziedzictwa kulturowego. Zwaszcza poprawa atrakcyjnoci turystyczno rekreacyjnej gminy a take rozwj agroturystyki osignicie tych dwch z kilkunastu przyjtych celw operacyjnych - moliwe jest wycznie wtedy, kiedy wykona si wszystkie dziaania majce na wzgldzie ochron, zachowanie i odpowiednie wyeksponowanie lokalnego krajobrazu kulturowego, na ktry skadaj si przyroda i wytwory czowieka powstae na przestrzeni wielu lat. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy powsta w roku 2002, obecnie po wykonaniu w roku 2010 aktualizacji GEZ powinien zosta zaktualizowany z uwzgldnieniem ustale niniejszego Programu. 5.2. Charakterystyka zasobw oraz analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy 5.2.1. Zarys historii obszaru gminy Gmina Pniewy pooona jest w powiecie grjeckim, w wojewdztwie mazowieckim. Sytuacja fizjograficzna terenu gminy Pniewy w maym stopniu sprzyjaa pradziejowemu osadnictwu. Na podstawie zachowanych stanowisk archeologicznych naley stwierdzi, e teren obecnej gminy zosta zasiedlony intensywniej dopiero od wczesnego redniowiecza, z duym nasileniem od pnego redniowiecza (XIII XV w.) i w czasach nowoytnych (XVI XIX w.). Od XII(?)do XIX wieku byy tu znaczne posiadoci opactwa Benedyktynw z Pocka, w miejscowoci Grabie mieli oni letni paac i duy folwark. Pozostae folwarki byy wasnoci rodzin ziemiaskich. Podstaw gospodarki byo rolnictwo i przetwrstwo rolne, gwnie mynarstwo, liczne myny stay na rzek Jeziork i Kruszewk, wok mynw tworzono stawy rybne, znaczn cz terenu zajmoway lasy. Dobra Benedyktynw w XIX w. stay si wasnoci rodziny Lubomirskich wacicieli Maej Wsi w ssiedniej gminie Belsk. W latach 20 tych XX wieku Lubomirscy podjli, planowan wczeniej inwestycj, budow osiedla lenego reniawa, w lasach sosnowych w rejonie wsi Jeziora. Niesprzyjajce okolicznoci i II wojna wiatowa sprawiy i nie zrealizowano w sposb zaplanowany tego starannie opracowanego przedsiwzicia. * Charakter gminy nie zmieni si do chwili obecnej, gmina Pniewy jest gmina wiejsk o charakterze rolniczym. Du cz powierzchni upraw zajmuj sady. W latach ubiegych zmieniaa si natomiast nazwa gminy a take jej siedziba. W okresie midzywojennym a take powojennym do roku 1954, bya to gmina Konie z siedzib w Kruszewie. W latach 1954 1972 wprowadzono nowy podzia administracyjny na mniejsze jednostki tzw. gromady, po reaktywacji gmin, w roku 1973 powstaa gmina Pniewy z siedzib w Pniewach. W tym czasie zmieniaa si rwnie przynaleno administracyjna powiatu grjeckiego, do rnych wojewdztw odpowiednio do zmian administracyjnych w kraju. * informacje historyczne na podstawie publikacji zamieszczonych w prasie regionalnej 5.2.2. Krajobraz kulturowy Teren dzisiejszej gminy Pniewy fizjograficznie ley na pnocno - wschodnim kracu mezoregionu Wysoczyzna Rawska graniczcego z Rwnin owicko - Bosk i Rwnin Warszawsk. Powierzchnia terenu jest lekko sfadowana i poprzecinana dolinami rzeczek Jeziorki i Kruszewki. Zrnicowana rzeba terenu, pynce zakolami rzeczki i stawy, lasy i rozlege ki to krajobraz przyrodniczy gminy zachowany w dawnych formach, chroniony prawnie na podstawie rozporzdzenia nr 59, Wojewody Mazowieckiego z dn. 30 maja 2005r. jako Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Rzeki Jeziorki. Na terenie gminy w wielu miejscach zachowana jest rwnie tradycyjna zabudowa regionalna wsi, zachowao si duo zagrd, stoj one czsto w duych zespoach. Jest to zabudowa drewniana lub wykonana technik mieszan: drewniana z elementami murowanymi z kamienia polnego czasem czonego z ceg. Uzupenieniem zabudowy wiejskiej s trzy zachowane zespoy dworskie o zrnicowanym charakterze i jeden dobrze zachowany myn we wsi Przsawice. Wikszo wyej wymienionych obiektw wpisana jest do GEZ, pozostae, w wybranych zespoach, powinny znale si w strefach ochrony konserwatorskiej w MPZP gminy.

Te elementy kulturowe w poczeniu z atrakcyjnym krajobrazem - stanowi bardzo du warto gminy i powinny by wykorzystane w planach rozwoju turystyki i agroturystyki. W miejscach intensywnej, nowoczesnej uprawy rolnej a zwaszcza sadowniczej pierwotny krajobraz przeksztacony jest znacznie, wraz z nowym budownictwem zagrodowym duymi domami mieszkalnymi z zabudowaniami gospodarczymi - odpowiadajcym aktualnym wymaganiom produkcji rolnej stwarzaj now jako i inny krajobraz kulturowy nieprzystawalny do poprzedniego. 5.2.3. Zabytki nieruchome Na terenie gminy znajduje si 35 obiektw wpisanych do Gminnej Ewidencji Zabytkw. 5.2.4. Zabytki ruchome Na terenie gminy jest 19 zabytkw ruchomych wpisanych do rejestru zabytkw. 5.2.5. Zabytki archeologiczne Na terenie gminy znajduje si 26 stanowisk archeologicznych. 5.2.6. Zabytki w zbiorach muzealnych i innych Nie ma takich na terenie gminy Pniewy 5.2.7. Dziedzictwo niematerialne Nie zarejestrowano. 5.3. Zabytki objte prawnymi formami ochrony Zabytki nieruchome Na obszarze gminy znajduje si 7 obiektw wpisanych do rejestru zabytkw lista zabytkw nieruchomych znajdujcych si w rejestrze patrz zacznik nr 1 w aneksie. S to obiekty o rnym charakterze i funkcji majce rnych wacicieli. Wasnoci gminy jest dwr w Przsawicach, koci w Jezirce i cmentarz w Karolewie s wasnoci Kocioa rzymsko katolickiego, dwr w Jurkach i park w Woli Pniewskiej s wasnoci starostwa powiatowego, park w Michrowie jest wasnoci PAN, myn w Przsawicach jest wasnoci prywatn. Zabytki ruchome W rejestrze zabytkw ruchomych jest 19 obiektw. S to obiekty stanowice wyposaenie Kocioa rzymsko - katolickiego p.w. Przemienienia Paskiego w Jezirce i s jego wasnoci. Zabytki archeologiczne Na obszarze gminy nie ma zabytkw archeologicznych wpisanych do rejestru zabytkw. 5.4. Zabytki w gminnej ewidencji zabytkw W GEZ znajduje si cznie 35 obiektw (w tym 7 obiektw wpisanych do rejestru zabytkw omwiono w pkt 5.3.) te 28 obiektw to rwnie obiekty o rnym charakterze i stanie wasnoci. Znaczna cz to chaupy bdce wasnoci prywatn - 10 obiektw, cz stanowi, nie wpisane do rejestru zabytkw, elementy zespow dworskich w Michrowie, Jurkach i Woli Pniewskiej takie jak dwory, stajnie, obory czy park, stanowi one wasno Starostwa i PANu - 9 obiektw, pozostae to elementy zespou kocielnego w Jezirce i elementy zespou poewangelickiego w Karolewie 7 obiektw bdcych wasnoci Kocioa a take 3 kapliczki. Lista obiektw znajdujcych si w GEZ patrz zacznik nr 2 w aneksie. Na terenie gminy znajduje si 26 stanowisk archeologicznych. S to zabytki o rnej wartoci poznawczej. Do najciekawszych naley zaliczy stanowiska z okresu wczesnego redniowiecza w miejscowoci Jurki st. 1 i 3. Ukad stanowisk archeologicznych jest nierwnomierny, na poszczeglnych obszarach znajduje si odpowiednio: 63-64 - 17 stanowisk, 64-63 - 2 stanowiska, na obszarze 64-64 - 7 stanowisk. Lista stanowisk archeologicznych znajdujcych si w GEZ patrz zacznik nr 3 w aneksie.

Zgodnie z art. 21 ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami, gminna ewidencja zabytkw jest podstaw do sporzdzania programw opieki. 5.5. Zabytki o najwyszym znaczeniu dla gminy Mimo kilkusetletniej historii osadnictwa, zachowane na terenie gminy zabytki s pne, najstarsze obiekty cmentarze katolicki i ewangelicki datowane s na pocz. XIX w., zabudowa wsi i zespoy dworskie datowane s na koniec XIX i pocztek XX w. wikszo chaup powstaa w I wierci XX w. Jedyny zachowany obiekt przemysowy myn w Przsawicach pochodzi z koca XIX w., koci rzymsko katolicki we wsi Jezirka, powsta w latach 20 tych XX w., starsze s dwa obiekty drewniane, dzwonnica i organistwka. Zachowane na terenie gminy zabytki - pozostaoci zabudowy wsi tj. chaupy, niewielkie zespoy podworskie z parkami i jedyny istniejcy, z wielu niegdy mynw a take Koci Rzymsko Katolicki wraz z cmentarzem - s wiadectwem dawnej historii tego regionu i wszystkie s jednakowo wane, wzajemnie uzupeniajc si. Znaczcym zabytkiem dajcym wiadectwo minionej wielokulturowoci tego terenu jest zesp poewangelicki w Karolewie tj. kaplica z pastorwk i cmentarz. 6. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego gminy. Analiza szans i zagroe. Stan zachowania dziedzictwa kulturowego na terenie gminy Pniewy jest zy i okrelenie to dotyczy wszystkich z zabytkami zwizanych problemw, od oceny stanu technicznego zabytkw na wiadomoci mieszkacw gminy, co do ich wartoci i potrzeby zachowania koczc. Na 35 obiektw wpisanych na list Gminnej Ewidencji Zabytkw wikszo jest w stanie zym lub bardzo zym. Lista obiektw wpisanych do GEZ z informacja o stanie zachowania - patrz zacznik nr 4 w aneksie. Zagroenia dla obiektw zabytkowych s jednakowe w caym kraju, w gminie Pniewy nie ma szczeglnych zagroe. Podstawowe przyczyny s dwch rodzajw: naturalne tj czas w poczeniu z dziaaniem przyrody - woda, zmiany temperatury, wiatr, soce, wiato i szkodniki biologiczne tj plenie, grzyby, owady, i zwizane z czynnikiem ludzkim takie jak; zuycie, poary, zmiany techniki i technologii produkcji, zmiany zwyczajw i stylu ycia, zmiany gospodarczo ustrojowe. Szans dla zabytkw jest przede wszystkim wiadoma potrzeba ich zachowania istniejca w mentalnoci lokalnej spoecznoci i zbudowanie tej potrzeby jest zadaniem gminy. W krajobrazie kulturowym gminy najliczniejszym zabytkiem jest drewniana zabudowa zagrodowa. W GEZ znajduje si 10 chaup, do ewidencji wpisane s tylko chaupy, nie zachoway si przy nich dawne budynki gospodarcze tworzce zagrod ktra jest podstawowym elementem zabudowy i tworzy ukad ruralistyczny. Oprcz tych obiektw, na terenie gminy zachowao si duo, dobrze zachowanych zagrd drewnianych o podobnej wartoci kulturowej. Ocena faktycznych wartoci takich obiektw naley do etnografw i historykw zajmujcych si budownictwem wiejskim. Ta cz Mazowsza, na ktrej ley gmina jest regionem praktycznie nieznanym, ani Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu ani Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu nie ma obiektw z tego rejonu, nie ma te opracowa dotyczcych budownictwa wiejskiego tego rejonu. Aby mona byo ustali i zapisa w planie zagospodarowania strefy ochrony konserwatorskiej, naley zinwentaryzowa obiekty i wykona opracowania studialne dotyczce zabudowy regionalnej, zachowanej na terenie gminy. Opracowania te np. inwentaryzacje architektoniczne i ruralistyczne mona zrobi we wsppracy z uczelniami, w trakcie praktyk studenckich, opracowania studialne jako prace magisterskie. Region etnograficzny obejmuje rwnie ssiednie gminy, opracowania mona robi wsplnie organizacja tych dziaa jest zadaniem gminy. Pomoc merytoryczn w organizowaniu praktyk studenckich rnych uczelni badajcych kultur materialn i niematerialn wsi mog zapewni np. specjalici z wymienionych ju muzew w Sierpcu i Radomiu. Rwnolegle, naley jak najszerzej zainteresowa spoeczno zachowaniem tradycyjnego budownictwa drewnianego z przeksztaceniem zagrd w gospodarstwa agroturystyczne, naley zachca i przekonywa wacicieli do tworzenia lokalnych jednozagrodowych skansenw z wasnych gospodarstw, w ktrych mieszkajc, mogliby prowadzi dodatkowo niewielki handel pamitki regionalne ale o innym ni tradycyjnie przyjo si charakterze np. domowe przetwory: owocowe powida w kamiennych garnkach, konfitury, chleb wiejski itp. lub usugi: tkanie, roboty na drutach, hafty, skansenw takich jak pooone najbliej Niebowo w Sawnie w woj. dzkim czy na obiekty muzealne, prowadzce rwnie dziaalno kulturaln, jak np. Muzeum Maej Ojczyzny w Studziwodach w woj. podlaskim.

Niewielkie zespoy zabudowy, zachowane w miejscach o znacznych walorach krajobrazowych mog by przez obecnych wacicieli sprzedawane z przeznaczeniem na domy rekreacyjne. W zwizku z wykonaniem aktualizacji GEZ i Gminnego Programu niezbdne jest wykonanie aktualizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy. Aktualizujc plan naley zapisa w nim wybrane obszary zabudowy regionalnej wraz z otoczeniem i zapewni im ochron ustalajc strefy ochrony konserwatorskiej krajobrazu kulturowego z okreleniem obowizujcych tam zakazw i nakazw. W planie powinno zapisa si rwnie ochron panoram oraz przedpoli widokowych wsi o wartociach kulturowych. W wypadku zespow dworskich, zwaszcza w wypadku bdcego wasnoci Starostwa, znajdujcego si w bardzo zym stanie zespou w Woli Pniewskiej gmina powinna podj intensywne dziaania mobilizujce waciciela do wykonania prac konserwatorskich a jako minimum w latach 2010 2013 - prac inwentaryzacyjnych i zabezpieczajcych. Oba zespoy docelowo powinny by uytkowane jako obiekty turystyczne, may zesp w Woli Pniewskiej mgby by domem mieszkalnym dla rodziny. Takie same dziaania mobilizujce waciciela musi podj gmina w celu poprawy stanu zachowania zespou poewangelickiego dotyczy to kaplicy i pastorwki a wyjtkowo pilne jest w wypadku cmentarza zwaszcza ze wzgldu na jego pooenie przy gwnej trasie komunikacyjnej przez teren gminy, zesp ten wraz z dworem w Przsawicach s antywizytwk gminy. Prace konserwatorskie przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytkw mog by dotowane z rnych rde, waciciele musz o nie wystpowa gmina powinna udzieli im odpowiednich informacji. Na marginesie powyszych informacji o stanie zachowania zabytkw, naley zauway, e stan zachowania ma podwjne znaczenie, jest to i stan techniczny obiektu i stan zachowania substancji zabytkowej ilo zachowanych detali architektonicznych, oryginalnej stolarki (drzwi, okna), elementw wystroju i wyposaenia wntrz a take stopie zachowania pierwotnej formy architektonicznej. Czsto zdarza si e obiekt bdcy w dobrym stanie technicznym jest w sensie zachowania substancji zabytkowej w stanie zym. Przykadem na to, s znajdujce si na terenie gminy obiekty: zesp dworski w Jurkach czy zesp sakralny w Jezirce gdzie czste remonty biece i nowe inwestycje towarzyszce przeksztaciy obiekty zabytkowe wchodzce w skad tych zespow i same zespoy (dziaania takie w GEZ okrelane jako zagroenia inwestycyjne). Na terenie gminy jest 26 stanowisk archeologicznych, adne ze stanowisk aktualnie nie jest niszczone poza naturalnymi procesami erozyjnymi i ork., adne nie wymaga dodatkowej opieki konserwatorskiej w postaci wpisu do rejestru zabytkw. 7. Zaoenia programowe: Priorytety, kierunki dziaa, zadania Na podstawie analizy stanu dziedzictwa kulturowego dla gminy Pniewy przyjto nastpujce zaoenia programowe: Priorytet I: Badanie i dokumentacja dziedzictwa kulturowego oraz promocja i edukacja suca budowaniu tosamoci Kierunek dziaa: Szeroki dostp do informacji o dziedzictwie kulturowym gminy Zadania na lata 2010 - 2013 Udostpnienie informacji o zabytkach gminy na stronie internetowej gminy Przygotowanie informacji dla wacicieli obiektw zabytkowych wpisanych do GEZ W nastpnych latach: Utworzenie gminnego systemu informacji i promocji (bazy danych) rodowiska kulturowego Opracowanie mapy zabytkw gminy jako atrakcyjnej graficznie formy promocji uatwiajcej dotarcie do wszystkich elementw dziedzictwa kulturowego Kierunek dziaa: Specjalistyczne rozpoznanie badawcze poszczeglnych obiektw, zespow oraz obszarw zabytkowych zwizane z przygotowywanym lub realizowanym procesem inwestycyjnym Zadania na lata 2010 - 2013 Prowadzenie monitoringu i weryfikacji obiektw uwzgldnionych w gminnej ewidencji zabytkw (z zastosowaniem komputerowej bazy danych) Wykonywanie inwentaryzacji architektoniczno - konserwatorskich zagroonych obiektw zabytkowych

Wykonanie prac studialnych (studia krajobrazowe, studia architektoniczno - ruralistyczne, waloryzacja krajobrazu kulturowego) do wykorzystania przy aktualizacji planu zagospodarowania przestrzennego gminy. Kierunek dziaa: Edukacja i popularyzacja wiedzy o regionalnym dziedzictwie kulturowym Zadania na lata 2010 - 2013 Wprowadzenie i upowszechnienie tematyki ochrony dziedzictwa kulturowego do systemu edukacji przedszkolnej i szkolnej poprzez organizowanie i wspieranie zaj o tej tematyce. Opracowanie szkole wraz z materiaem pogldowym skierowanych do wacicieli, majcych na celu promowanie standardw w zakresie rewaloryzacji i remontowania obiektw zabytkowych oraz moliwoci pozyskiwania funduszy na ten cel, a take sprawnego zarzdzania nimi. W nastpnych latach: Organizowanie szkole zwizanych z ochron dziedzictwa kulturowego i udzia w nich. Organizowanie i wspieranie realizacji konkursw, wystaw i innych dziaa edukacyjnych. Inicjowanie i organizowanie obchodw Europejskich Dni Dziedzictwa w gminach (koordynatorem dziaa jest KOBiDZ). Wydawanie i wspieranie publikacji (w tym folderw promocyjnych, przewodnikw) powiconych problematyce dziedzictwa kulturowego gminy. Popularyzacja dobrych realizacji konserwatorskich i budowlanych przy zabytkach, popularyzacja dobrych praktyk projektowych przy zabytkach, a take zagospodarowaniu obszarw oraz terenw cennych kulturowo, przyrodniczo i krajobrazowo. Organizowanie konkursw na najlepszego uytkownika obiektu zabytkowego. Kierunek dziaa: Promocja regionalnego dziedzictwa kulturowego suca kreacji produktw turystyki kulturowej. Zadania na lata 2010 - 2013 Opracowanie szlakw turystycznych (np. pieszych, rowerowych, konnych, samochodowych) wykorzystujcych walory dziedzictwa kulturowego. W nastpnych latach: Utworzenie i modernizacja elementw infrastruktury sucych funkcjonowaniu i rozwojowi turystyki kulturowej. Wprowadzenie zintegrowanego systemu informacji wizualnej (m.in. za pomoc tablic informacyjnych) obejmujcego zasoby i wartoci dziedzictwa kulturowego gminy. Priorytet II: Ochrona i wiadome ksztatowanie krajobrazu kulturowego Kierunek dziaa: Zintegrowana ochrona dziedzictwa kulturowego i rodowiska przyrodniczego Zadania na lata 2010 2013 i nastpne Aktualizacja miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy z uwzgldnieniem stref ochrony krajobrazu kulturowego i weryfikacj zagadnie zwizanych z ochron zabytkw Konsekwentne egzekwowanie zapisw dotyczcych dziaalnoci inwestycyjnej na obszarach objtych ochron okrelonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (gwnie w zakresie jej charakteru i funkcji) Walka z samowolami budowlanymi Kierunek dziaa: Rozszerzenie zasobu i ochrony dziedzictwa kulturowego gminy W nastpnych latach: W wypadku takich moliwoci (po wykonaniu bada i prac studialnych) wystpienie do wojewdzkiego konserwatora zabytkw z wnioskiem o wpisanie do rejestru zabytkw cennych obszarw i obiektw zabytkowych (m.in. ukadw ruralistycznych) Kierunek dziaa: Ochrona ukadw ruralistycznych na obszarach wiejskich

Zadania na lata 2010 - 2013 Poprawa adu przestrzennego wsi oraz zapobieganie rozpraszaniu osadnictwa poprzez: ochron historycznie uksztatowanego ukadu drg, historycznych podziaw wasnociowych i funkcjonalnych oraz relacji przestrzennych pomidzy zespoami zabytkowej zabudowy, wypenianie zabudow o charakterze zabudowy mieszkaniowo - letniskowej wolnych dziaek budowlanych w obszarach centrw wsi oraz historycznych siedlisk w zgodzie z historyczna kompozycja danego ukadu i gabarytami oraz form architektoniczn tworzcej go zabudowy wyznaczanie w planach miejscowych nowych terenw pod zabudow o charakterze zabudowy mieszkaniowo - letniskowej na zasadzie kontynuacji historycznych siedlisk Priorytet III: Rewaloryzacja dziedzictwa kulturowego jako element rozwoju spoeczno-gospodarczego gminy Kierunek dziaa: Zahamowanie procesu degradacji zabytkw i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania. W nastpnych latach: Dofinansowanie prac rewaloryzacyjnych przy obiektach niebdcych wasnoci gminy w postaci stosownej uchway dotyczcej dotacji na prace remontowo - konserwatorskie przy zabytkach nieruchomych. Kierunek dziaa: Podejmowanie dziaa umoliwiajcych tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami. Zadania na lata 2010 - 2013 Wspieranie rozwoju gospodarstw agroturystycznych w zabytkowych obiektach budownictwa drewnianego oferujcych wypoczynek i rozrywk (regionalne potrawy, zwyczaje itp.) oparte na miejscowych tradycjach. Wspieranie rozwoju muzew regionalnych, skansenw, izb pamici itp. W nastpnych latach: Szkolenie osb bezrobotnych w rzemiosach zwizanych z tradycyjn sztuk budowlan. Wspieranie utrzymywania na rynku pracy zanikajcych rzemios i zawodw (np. poprzez realizacj Hallandzkiego Modelu Konserwacji Zabytkw w myl zasady ratowa zabytki, ratowa prac, ratowa rzemioso). 8. Instrumentarium realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami Zakada si, e zadania okrelone w gminnym programie opieki nad zabytkami bd wykonywane za pomoc nastpujcych instrumentw: instrumentw prawnych wynikajcych z przepisw ustawowych (np. uchwalanie miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego, budowa parkw kulturowych, wykonywanie decyzji administracyjnych, np. wojewdzkiego konserwatora zabytkw); instrumentw finansowych (m.in. korzystanie z programw uwzgldniajcych finansowanie z funduszy europejskich, dotacje, subwencje, dofinansowania, nagrody, zachty finansowe dla wacicieli i posiadaczy obiektw zabytkowych); instrumentw koordynacji (m.in. poprzez realizacje projektw i programw dotyczcych ochrony dziedzictwa kulturowego zapisanych w wojewdzkich, powiatowych i gminnych strategiach, planach rozwoju lokalnego itp., wsppraca z orodkami naukowymi i akademickimi, wsppraca z organizacjami wyznaniowymi w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami); instrumentw spoecznych (m.in. poprzez dziaania edukacyjne promocyjne, wspdziaanie z organizacjami spoecznymi, dziaania prowadzce do tworzenia miejsc pracy zwizanych z opieka nad zabytkami); instrumentw kontrolnych (m.in. aktualizacja gminnej ewidencji zabytkw, monitoring stanu zagospodarowania przestrzennego oraz stanu zachowania dziedzictwa kulturowego).

9. Zasady oceny realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami

Zgodnie z pkt 5 art. 87 ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami istnieje obowizek sporzdzania przez wjta sprawozda z realizacji gminnych programw opieki nad zabytkami i przedstawiania ich radzie gminy. Sprawozdania te wykonywane s co dwa lata, wykonanie sprawozdania powinna poprzedzi ocena poziomu realizacji gminnego programu uwzgldniajca: a. wykonanie zada przyjtych do realizacji w czteroletnim okresie obowizywania gminnego programu opieki nad zabytkami, b. efektywno ich wykonania. W ramach priorytetu I: Badanie i dokumentacja dziedzictwa kulturowego oraz promocja i edukacja suca budowaniu tosamoci efektywno informacji dla wacicieli obiektw zabytkowych, ilo opracowanych prac studialnych (inwentaryzacje, studia architektoniczno - ruralistyczne, studia krajobrazowe), perspektywicznie - katalogi typw zabudowy regionalnej i detalu architektonicznego), ilo zrealizowanych dziaa edukacyjnych na terenie gminy, ilo utworzonych szlakw turystycznych, tras rowerowych, konnych, udzia pracownikw w szkoleniach zwizanych z ochron dziedzictwa kulturowego, zaawansowanie prac dla realizacji i modernizacji elementw infrastruktury sucych funkcjonowaniu i rozwojowi turystyki kulturowej, inne. W ramach priorytetu II: Ochrona i wiadome ksztatowanie krajobrazu kulturowego: wykonanie zadania aktualizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy, zakres wsppracy z organizacjami pozarzdowymi, inne. W ramach priorytetu I: Rewaloryzacja dziedzictwa kulturowego jako element rozwoju spoecznogospodarczego gminy: zakres wsppracy z wacicielami zabytkw, zakres wsppracy z organizacjami pozarzdowymi, inne. 10. rda finansowania gminnego programu opieki nad zabytkami Ustawa o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami w art. 71 mwi: 1. W zakresie sprawowania opieki nad zabytkami osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna posiadajca tytu prawny do zabytku wynikajcy z prawa wasnoci, uytkowania wieczystego, trwaego zarzdu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowizaniowego finansuje prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robt budowlanych przy tym zabytku. 2. Sprawowanie opieki nad zabytkami, w tym finansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i robt budowlanych przy zabytku, do ktrego tytu prawny, okrelony w ust. 1, posiada jednostka samorzdu terytorialnego, jest zadaniem wasnym tej jednostki. Waciciele obiektw wpisanych do rejestru mog stara si o udzielenie dotacji celowej z budetu pastwa na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robt budowlanych przy tym zabytku, moliwe jest rwnie uzyskanie dofinansowania prac z innych rde. W okresie obowizywania niniejszego programu tj w latach 2010 2013 gmina nie przewiduje dofinansowywania prac z zakresu ochrony zabytkw. Informacje o zasadach i kryteriach dotyczcych moliwoci pozyskiwania rodkw finansowych na zadania zwizane z ochron i opiek nad zabytkami znajduj si na podanych poniej stronach internetowych (stan z VI 2010r.).

Informacje dotyczce rodkw uzyskiwanych za porednictwem M.W.K.Z. www.mwkz.pl Informacje dotyczce rodkw z Urzdu Marszakowskiego Woj. Mazowieckiego www.mazovia.eu Informacje dotyczce programu operacyjnego Promesa Ministra Kultury www.mkidn.gov.pl Informacje dotyczce programu operacyjnego Dziedzictwo kulturowe www.mkidn.gov.pl Informacje dotyczce programu operacyjnego Fundusz wymiany kulturalnej www.mkidn.gov.pl Informacje dotyczce programu operacyjnego Kultura 20072013 www.mkidn.gov.pl Informacje dotyczce programu operacyjnego Infrastruktura kultury www.mkidn.gov.pl Informacje dotyczce programu operacyjnego Innowacyjna gospodarka, projektu nr 6.4. Inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym www.dotacjeUE.org.pl Informacje dotyczce www.dotacjeUE.org.pl programw operacyjnych Regionalne programy operacyjne

Informacje dotyczce programu operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora ywnociowego oraz rozwj obszarw wiejskich www.minrol.gov.pl Informacje dotyczce programu operacyjnego Kapita ludzki www.kapitalludzki.gov.pl Informacje dotyczce programu operacyjnego Infrastruktura i rodowisko www.dotacjeUE.org.pl Informacje dotyczce www.dotacjeUE.org.pl programu operacyjnego Europejska wsppraca terytorialna

Informacje dotyczce programu operacyjnego Fundusz inicjatyw pozarzdowych www.mpips.go.pl Informacje dotyczce moliwoci finansowania przy wykorzystaniu ustawy o partnerstwie publiczno prywatnym www.partnerstwopublicznoprywatne.info 11. Realizacja i finansowanie przez gmin zada z zakresu ochrony zabytkw W latach 2010 2013 gwnym celem dziaa gminy bdzie podniesienie wartoci zachowanego dziedzictwa kulturowego w wiadomoci lokalnej spoecznoci a take zbieranie informacji i przygotowanie narzdzi pozwalajcych na zahamowanie procesu degradacji zabytkw i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania. W tym celu zakada si wykonanie nastpujcych zada: udostpnienie informacji o zabytkach znajdujcych si na terenie gminy przez zamieszczenie GEZ na stronie internetowej gminy, przesanie informacji do wszystkich wacicieli obiektw wpisanych do GEZ, jako minimum - wydruk karty adresowej oraz informacja o moliwoci zapoznania si z GPOnZ na stronie internetowej gminy lub z wydrukiem w Urzdzie Gminy, wsppraca z wacicielami opracowanie szkole dotyczcych adaptacji, rewaloryzacji i remontowania obiektw zabytkowych oraz moliwoci pozyskiwania funduszy na ten cel, wspieranie rozwoju gospodarstw agroturystycznych w zabytkowych obiektach budownictwa drewnianego oferujcych wypoczynek i rozrywk (regionalne potrawy, zwyczaje itp.) oparte na miejscowych tradycjach, stae prowadzenie monitoringu i weryfikacji obiektw uwzgldnionych w gminnej ewidencji zabytkw (z zastosowaniem komputerowej bazy danych), wykonywanie inwentaryzacji architektoniczno - konserwatorskich zagroonych obiektw zabytkowych, wykonanie prac inwentaryzacyjnych i opracowa studialnych (studia krajobrazowe, studia architektoniczno - ruralistyczne, studia etnograficzne, waloryzacja krajobrazu kulturowego) do wykorzystania przy aktualizacji planu zagospodarowania przestrzennego gminy, aktualizacja miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy z uwzgldnieniem wynikw prac studialnych jw., opracowanie i wykonanie szlakw turystycznych (np. pieszych, rowerowych, konnych, samochodowych) wykorzystujcych walory dziedzictwa kulturowego.

W okresie obowizywania niniejszego programu tj w latach 2010 2013 gmina nie planuje dofinansowywania prac z zakresu ochrony zabytkw, prace dotyczce obiektu bdcego wasnoci gminy tj dworu w Przsawicach naley traktowa jako realizacj zobowiza waciciela zabytku. Ze wzgldu na wyjtkow sytuacj obiekt jest w stanie grocym katastrof budowlan rodzaj, zakres i termin wykonania tych prac okrelony bdzie przez Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. 12. Aneks 12.1. Rejestr zabytkw nieruchomych lista obiektw 12.2. Gminna Ewidencja Zabytkw lista obiektw 12.3. Zabytki archeologiczne 12.3a. Zabytki archeologiczne - opis 12.3b. Zbiorcze zestawienie stanowisk archeologicznych 12.4. Gminna Ewidencja Zabytkw stan zachowania obiektw 12. Aneks 12.1. Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytkw lista obiektw

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKW GM. PNIEWY Lp. 1 2 3 4 5 6 7 Identyfikator Miejscowo 5 Jezirka 12 17 24 26 27 34 Jurki Karolew Michrw Przsawice Przsawice Wola Pniewska Nr Obiekt koci rzymsko - katolicki p.w. Przemienienia Paskiego dwr cmentarz ewangelicki park krajobrazowy myn wodny dwr park krajobrazowy Datowanie lata 1925 - 1931 koniec XIX w. I po. XIX w. pocz. XX w. ok. 1890r. I po. XIX w. pocz. XX w. Rejestr zabytkw 360/A/87, wpis z dn. 20.05.1987r. 381/A/88, wpis z dn. 30.03.1988r. 525(A)92, wpis z dn. 01.02.1992r. 297/A/85, wpis z dn. 19.07.1985r. 392/A/88, wpis z dn. 12.12.1988r. 1175/A/75, wpis z dn. 22.05.1975r. oraz 139/A/82, wpis z dn. 15.03.1982r. 300/A/85, wpis z dn. 19.07.1985r.

12. Aneks 12.2. Gminna Ewidencja Zabytkw lista obiektw

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKW GM. PNIEWY Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Identyfikator Miejscowo 1 Budki Petrykowskie 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Ciechlin Dbrwka Jezirka Jezirka Jezirka Jezirka Jezirka Jezirka Jurki Jurki Jurki Jurki Jurki Karolew Karolew Karolew Michrw Michrw Nr 13 3 Obiekt chaupa z pomieszczeniem dla inwentarza chaupa kapliczka stara plebania - organistwka Koci Rzymsko - Katolicki p.w. Przemienienia Paskiego dzwonnica plebania kapliczka cmentarz rzymsko - katolicki stajnia folwarczna obora folwarczna dwr park krajobrazowy kapliczka pastorwka kaplica ewangelicka cmentarz ewangelicki obora w zespole dworskim stajnia(?) w zespole dworskim Datowanie I w. XX w. 1938r. ok. 1920r. ok. 1900r. lata 1925 - 1931 po. XIX w. 1930r. 1930r. od roku 1814 poz. XX w. pocz. XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. I po. XIX w. lata 1922 - 1923 lata 1922 - 1923. 525(A)92, wpis z dn. 01.02.1992r. 381/A/88, wpis z dn. 30.03.1988r. 360/A/87, wpis z dn. 20.05.1987r. Rejestr zabytkw

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

20 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

Michrw Michrw Michrw Michrw Michrwek Przsawice Przsawice Przykory Teodorwka Teodorwka Wilczoruda Wilczoruda Wola Pniewska Wola Pniewska Zae Due Zae Due 6 24 28 2 15 3

dworek oficyna kuchnia park krajobrazowy chaupa myn wodny dwr chaupa chaupa z pomieszczeniem dla inwentarza chaupa chaupa chaupa dwr park krajobrazowy 12 13 chaupa chaupa z pomieszczeniem dla inwentarza

II po. XIX w. koniec XIX w. I w. XX w.(?) pocz. XX w. lata 20-te XX w. ok. 1890r. I po. XIX w. 1918r. 1914r. 1926r. 1920r. 1925r. XIX/XX w. pocz. XX w. 1930r. 1937r. 300/A/85, wpis z dn. 19.07.1985r. 297/A/85, wpis z dn. 19.07.1985r. 392/A/88, wpis z dn. 12.12.1988r. 1175/A/75, wpis z dn. 22.05.1975r. oraz 139/A/82, wpis z dn. 15.03.1982r.

12. Aneks 12.3a. Zabytki archeologiczne - opis Ochrona dziedzictwa archeologicznego Teren gminy Pniewy fizjograficznie ley na pnocno - wschodnim kracu mezoregionu Wysoczyzna Rawska graniczcego z Rwnin owicko - Bosk i Rwnin Warszawsk. Powierzchni jej tworz gliny morenowe i wirowe ostace strefy moren czoowych stadiau Warty. Powierzchnia jest lekko sfadowana i poprzecinana dolinami rzeczek Jezirki i Kruszewki. Teren uytkowany jest rolniczo, czciowo zajty pod sady. Taka sytuacja fizjograficzna tylko w maym stopniu sprzyjaa pradziejowemu osadnictwu. Po zweryfikowaniu stanowisk archeologicznych naley stwierdzi, e teren obecnej gminy Pniewy zosta zasiedlony intensywniej dopiero od wczesnego redniowiecza, z duym nasileniem od pnego redniowiecza i w czasach nowoytnych Weryfikacj stanowisk archeologicznych prowadzono na 4 obszarach AZP, ktre przebadali: 64-63, 64-64, 63-63 w roku 1981 mgr Witold Jedliski i obszar 63-64 w roku 1993 mgr Sawomir kowski. Opierajc si na badaniach wykonanych w latach ubiegych oraz wykonanymi kwerendami zweryfikowano 26 stanowisk archeologicznych o rnej wartoci poznawczej. Ich ukad jest nierwnomierny. Na obszarach zweryfikowano odpowiednio: 63-64 - 17 stanowisk 63-63 - 0 stanowisk 64-63 - 2 stanowiska 64-64 - 7 stanowisk Do najciekawszych naley zaliczy stanowiska z okresu wczesnego redniowiecza w miejscowoci Jurki st. 1 i 3. adne ze stanowisk aktualnie nie jest niszczone poza naturalnymi procesami erozyjnymi i ork. adne nie wymaga dodatkowej opieki konserwatorskiej w postaci wpisu do rejestru zabytkw 12. Aneks 12.3b. Zbiorcze zestawienie stanowisk archeologicznych
ZBIORCZE ZESTAWIENIE STANOWISK ARCHEOLOGICZNYCH ZLOKALIZOWANYCH W GRANICACH GMINY PNIEWY Nr Miejscowo Numer arkusza Funkcja Kultura Chronologia

- numer w miejscowoci 1 2 Cychry 1 Jeziora 1

azp 64-63/2 64-64/1

obiektu Osada lad osadnictwa Nieokrelona Okres Rzymski Wczesna redniowiecze -Pne redniowiecze XIII w. XV w. Okres nowoytny Epoka Kamienia - Epoka elaza Okres nowoytny Wczesna redniowiecze XII w. XIII w. Pne redniowiecze - Okres nowoytny Okres nowoytny (do XX w.) Epoka Kamienia - Epoka elaza Okres nowoytny Okres nowoytny Okres nowoytny Okres nowoytny Epoka Kamienia - Epoka elaza Staroytno (?) Okres nowoytny Staroytno - Wczesna redniowiecze Wczesna redniowiecze Okres nowoytny Okres nowoytny Okres nowoytny Epoka Kamienia - Epoka elaza Wczesne redniowiecze XI w. XII w. Okres nowoytny Okres nowoytny Pne redniowiecze XIV w. XV w. Staroytno (?) Pne redniowiecze XIV w. XV w. Pne redniowiecze XIV w. XV w. Epoka Brzu Wczesne redniowiecze XII w. XIV w. Epoka Brzu Pne redniowiecze XV w. XVI w. Wczesne redniowiecze Okres Nowoytny

3 4 5 6 7 8 9 10 11

Jurki 1 Jurki 2 Jurki 3 Jurki 4 Jurki Kolonia 1 Jurki Kolonia 2 Kocerany 1 Kocerany 2 Kruszew 1

63-64/11 63-64/12 63-64/13 63-64/17 63-64/14 63-64/15 63-64/1 63-64/2 63-64/5

Osada lad osadnictwa Osada lad osadnictwa lad osadnictwa Folwark lad osadnictwa lad osadnictwa lad osadnictwa Osada Osada lad osadnictwa lad osadnictwa Osada lad osadnictwa lad osadnictwa Osada Osada Osada lad osadnictwa lad osadnictwa lad osadnictwa lad osadnictwa Osada lad osadnictwa lad osadnictwa Osada lad osadnictwa Osada Osada Osada Osada lad osadnictwa

Nieokrelona Nieokrelona Nieokrelona Nieokrelona Nieokrelona Nieokrelona Nieokrelona Nieokrelona Nieokrelona Nieokrelona -

12

Kruszew 2

63-64/6

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

Kruszew 3 Kruszew 4 Kruszewek 1 Michrw 1 Michrw 2 Praga 1 Przsawice 1 Przsawice 2 Przsawice 3 Przykory 1 Tomaszwka 1 Topibaby 1 Wola Pniewska Wlka Koceraska 1

63-64/8 63-64/10 63-64/7 63-64/3 63-64/4 64-64/6 64-64/2 64-64/3 64-64/4 64-63/1 64-64/5 64-64/7 63-64/9 63-64/16

12. Aneks 12.4. Gminna Ewidencja Zabytkw stan zachowania obiektw

Identyfikator 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Miejscowo Budki Petrykowskie Ciechlin Dbrwka Jezirka Jezirka Jezirka Jezirka Jezirka Jezirka Jurki Jurki Jurki Jurki Jurki Karolew Nr 13 3 Obiekt chaupa z pomieszczeniem dla inwentarza chaupa kapliczka stara plebania - organistwka Datowanie I w. XX w. 1938r. ok. 1920r. ok. 1900r. Stan zachowania zy dobry zy dobry bardzo dobry dobry dobry zy bardzo zy dobry dobry dobry zy bardzo zy zy

Koci Rzymsko - Katolicki p.w. Przemienienia lata 1925 - 1931 Paskiego dzwonnica po. XIX w. plebania kapliczka cmentarz rzymsko - katolicki stajnia folwarczna obora folwarczna dwr park krajobrazowy kapliczka pastorwka 1930r. 1930r. od roku 1814 poz. XX w. pocz. XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w.

16 17 18 19 20 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

Karolew Karolew Michrw Michrw Michrw Michrw Michrw Michrw Michrwek Przsawice Przsawice Przykory Teodorwka Teodorwka Wilczoruda Wilczoruda Wola Pniewska Wola Pniewska Zae Due Zae Due 6 24 28 2 15 3

kaplica ewangelicka cmentarz ewangelicki obora w zespole dworskim stajnia(?) w zespole dworskim dworek oficyna kuchnia park krajobrazowy chaupa myn wodny dwr chaupa chaupa z pomieszczeniem dla inwentarza chaupa chaupa chaupa dwr park krajobrazowy chaupa chaupa z pomieszczeniem dla inwentarza

koniec XIX w. I po. XIX w. lata 1922 - 1923 lata 1922 - 1923. II po. XIX w. koniec XIX w. I w. XX w.(?) pocz. XX w. lata 20-te XX w. ok. 1890r. I po. XIX w. 1918r. 1914r. 1926r. 1920r. 1925r. XIX/XX w. pocz. XX w. 1930r. 1937r.

zaniedbany bardzo zy zy zaniedbany zy zy zy zy zy zy bardzo zy zy zy zy zy zy bardzo zy bardzo zy bardzo zy zy

12 13

Przewodniczcy Rady Gminy: Zofia Rokosz