UCHWAA Nr XXV/134/09 RADY GMINY W PRZYTYKU z dnia 23 wrzenia 2009 r.

w sprawie przyjcia Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Przytyk na lata 2009-2012 z uwzgldnieniem lat 2013 - 2016. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z pn. zm.) i art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo Ochrony rodowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 z pn. zm.) oraz art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 4 lutego 2007r. o odpadach (Dz.U. z 2007r. Nr 39, poz. 251) Rada Gminy w Przytyku uchwala, co nastpuje: 1.1. Przyjmuje si Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Przytyk na lata 2009 - 2012 z uwzgldnieniem lat 2013 - 2016 (aktualizacja) w wersji stanowicej zacznik do niniejszej uchway. 2. Plan Gospodarki Odpadami stanowi zacznik do uchway. 3. Opinia Zarzdu Powiatu Radomskiego w formie uchway nr 330/2009 oraz Zarzdu Wojewdztwa Mazowieckiego w formie uchway nr 385/215/09 stanowi zaczniki do uchway. 2. Wykonanie uchway powierza si Wjtowi Gminy. 3. Uchwaa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Mazowieckiego. Przewodniczcy Rady Gminy w Przytyku: Wojciech Prasek

Zacznik do uchway nr XXV/134/09 Rady Gminy w Przytyku z dnia 23 wrzenia 20009r.

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY PRZYTYK na lata 2009 2012 z uwzgldnieniem lat 2013 2016 (aktualizacja)

1. Wstp Gospodarowanie odpadami jest procesem cigym. Zaoenia systemu przedstawione zostay w pierwszym Planie gospodarki odpadami dla gminy Przytyk, przyjtym uchwa nr XXI/103/05 Rady Gminy w Przytyku z dnia 30 marca 2005r. Obecna aktualizacja Planu gospodarki odpadami dla gminy Przytyk (zwana dalej Planem) zostaa sporzdzona jako realizacja przepisw ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2007r. Nr 39, poz. 251, z pn. zm.), ktra w rozdziale 3, art. 14 wprowadzia obowizek aktualizacji planw gospodarki odpadami nie rzadziej ni co 4 lata. Zaktualizowana wersja Planu uwzgldnia okres krtkoterminowy lat 2009 2012 oraz perspektyw dugoterminow lat 2013 2016. Plan wytycza nowe cele oraz przedstawia sposb kontynuacji dziaa, ktre zostay podjte dla utworzenia nowoczesnego i skutecznego systemu gospodarowania odpadami. Planowany system gospodarki odpadami na terenie gminy Przytyk uwzgldnia uwarunkowania lokalne, a take prawne i pozaprawne normy, wytyczne, zalecenia, kryteria wyboru, wymogi zawarte w planach wyszego rzdu.

Zakada si, e bdzie przyjty system bdzie najkorzystniejszy dla mieszkacw gminy Przytyk i rodowiska. Pozwoli on rwnie na kontynuacj warunkw do prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, biznesowej i tworzenia nowych miejsc pracy w brany gospodarki odpadami. Stan aktualny przedstawiony w Planie przedstawia informacje na dzie 31.12.2007 roku, z uwzgldnieniem dostpnych informacji z roku 2008. 2. Metodyka wykonania Planu Gminny plan gospodarki odpadami obejmuje obszar caej gminy Przytyk i podejmuje zagadnienia zwizane z odpadami komunalnymi, ze szczeglnym uwzgldnieniem odpadw ulegajcych biodegradacji, odpadw niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadw komunalnych, odpadw budowlano remontowych, a take odpadw wytwarzanych zarwno w gospodarstwach domowych, jak te w sektorze gospodarczym: azbestu, zuytych opon, wyeksploatowanych pojazdw, osadw ciekowych, odpadw opakowaniowych, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego oraz padych zwierzt. Dla odpadw innych ni komunalne w kwestiach nieujtych w planie gminnym odpowiednie zastosowanie znajduj zapisy planu krajowego, wojewdzkiego i powiatowego. Niniejszy dokument sporzdzono w oparciu o rozporzdzenie z dnia 9 kwietnia 2003r. w sprawie sporzdzania planw gospodarki odpadami (Dz.U. z 2003r. Nr 66, poz. 620) oraz rozporzdzenie z dnia 13 marca 2006r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie sporzdzania planw gospodarki odpadami (Dz.U. z 2006r. Nr 46, poz. 333). W zwizku z powyszym gminny plan gospodarki odpadami zawiera i okrela: 1. aktualny stan gospodarki odpadami, w tym: rodzaj, ilo i rda powstawania odpadw, rodzaj i ilo odpadw poddawanych poszczeglnym procesom odzysku, rodzaj i ilo odpadw poddawanych poszczeglnym procesom unieszkodliwiania, istniejce systemy zbierania odpadw, rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobow instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw, wykaz podmiotw prowadzcych dziaalno w zakresie odbierania, zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadw, identyfikacj problemw w zakresie gospodarowania odpadami, uwzgldniajce podstawowe informacje charakteryzujce z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla ktrego jest sporzdzany plan gospodarki odpadami, a w szczeglnoci pooenie geograficzne, sytuacj demograficzn, sytuacj gospodarcz oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogce mie wpyw na lokalizacj instalacji gospodarki odpadami; 2. prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym rwnie wynikajce ze zmian demograficznych i gospodarczych; 3. cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminw ich osigania; 4. dziaania zmierzajce do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym: dziaania zmierzajce do zapobiegania powstawaniu odpadw, dziaania zmierzajce do ograniczenia iloci odpadw i ich negatywnego oddziaywania na rodowisko, dziaania wspomagajce prawidowe postpowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadw, dziaania zmierzajce do redukcji iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji, kierowanych na skadowiska odpadw; 5. rodzaj i harmonogram realizacji przedsiwzi oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizacj; 1. sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe suce realizacji zamierzonych celw, z uwzgldnieniem harmonogramu uruchamiania rodkw finansowych i ich rde; 2. system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celw pozwalajcy na okrelenie sposobu oraz stopnia realizacji celw i zada zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzgldnieniem ich jakoci i iloci.

Stan aktualny gospodarki odpadami na terenie gminy okrelono na podstawie materiaw i informacji otrzymanych z Urzdu Gminy Przytyk, Starostwa Powiatowego w Radomiu, Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Mazowieckiego, jak rwnie na podstawie materiaw archiwalnych i innych dostpnych informacji. W przypadku braku niezbdnych danych (np. w zakresie iloci i skadu wytwarzanych odpadw komunalnych) wykorzystano wskaniki pochodzce z bada krajowych w zakresie gospodarki odpadami. 3. Uwarunkowania zewntrzne i wewntrzne Akty prawne Opracowujc niniejszy dokument stosowano si do regulacji prawnych dotyczcych gospodarki odpadami, ktrych podstawy zostay zawarte w: ustawie z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2007r. Nr 39, poz. 251, z pn. zm), ustawie z dnia 13 wrzenia 1996r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz.U. z 2005r. Nr 236, poz. 2008 z pn. zm.), rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003r. w sprawie sporzdzania planw gospodarki odpadami (Dz.U. z 2003r. Nr 66, poz. 620, z pn. zm.). Problematyka z zakresu gospodarki odpadami regulowana jest rwnie przez niej wymienione akty prawne: ustaw z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony rodowiska (Dz.U. z 2008r. Nr 25, poz. 150, z pn. zm.); ustaw z dnia 27 lipca 2001r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony rodowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektrych ustaw (Dz.U. z 2001r. Nr 100, poz. 1085 z pn. zm.); ustaw z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. z 2001r. Nr 63, poz. 638 z pn. zm.); ustaw z dnia 11 maja 2001r. o obowizkach przedsibiorcw w zakresie gospodarowania niektrymi odpadami oraz o opacie produktowej i opacie depozytowej (Dz.U. z 2007r. Nr 90, poz. 607 z pn. zm.); ustaw z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym (Dz.U. z 2001 Nr 142, poz. 1591 z pn. zm.); ustaw z dnia 20 stycznia 2005r. o recyklingu pojazdw wycofanych z eksploatacji (Dz.U. z 2005r. Nr 25 poz. 202 z pn. zm.); ustaw z dnia 27 lipca 2005r. o zuytym sprzcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2005r. Nr 180, poz. 1495), wraz z wydanymi, na podstawie upowanie w nich zawartych, rozporzdzeniami. Krajowy plan gospodarki odpadami 2010 (Kpgo 2010) Pierwszy Krajowy plan gospodarki odpadami przyjty zosta uchwa Rady Ministrw Nr 219 z dnia 29 padziernika 2002r. (M.P. z 2003r. Nr 11, poz. 159) i obowizywa do 31 grudnia 2006r. Aktualnie, od 1 stycznia 2007r., obowizuje zaktualizowany w 2006 roku, tj. Krajowy plan gospodarki odpadami 2010, przyjty uchwa Rady Ministrw Nr 233 z dnia 29 grudnia 2006r. (M.P. z 2006r. Nr 90, poz. 946). Obowizujcy Kpgo 2010 jest dokumentem nadrzdnym w zakresie gospodarki odpadami dla planw opracowywanych na poszczeglnych szczeblach administracyjnych. Gwnymi celami, zgodnymi z polityk ekologiczn pastwa, s: utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu iloci wytwarzanych odpadw od wzrostu gospodarczego kraju wyraonego w PKB, zwikszenie udziau odzysku, w tym w szczeglnoci odzysku energii z odpadw, zgodnego z wymaganiami ochrony rodowiska, zmniejszenie iloci wszystkich odpadw kierowanych na skadowiska odpadw, zamknicie do koca 2009r. wszystkich krajowych skadowisk nie speniajcych przepisw prawa, wyeliminowanie praktyki nielegalnego skadowania odpadw, stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce.

Osignicie zakadanych celw w zakresie zbierania odpadw komunalnych wymaga realizacji nastpujcych dziaa: kontrolowania przez gminy stanu zawierania umw przez wacicieli nieruchomoci z podmiotami prowadzcymi dziaalno w zakresie odbierania odpadw komunalnych, co skutkowa powinno objciem stosownymi umowami lub decyzjami 100% mieszkacw kraju, kontrolowania przez gminy sposobw i zakresu wypeniania przez podmioty posiadajce zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci ustale zawartych w ww. zezwoleniach dotyczcych metod oraz miejsc prowadzenia odzysku i unieszkodliwiania odpadw, doskonalenie systemw ewidencji wytwarzanych, poddawanych odzyskowi oraz unieszkodliwianiu odpadw komunalnych. prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania poszczeglnych frakcji odpadw komunalnych: odpadw zielonych z ogrodw i parkw, papieru i tektury (w tym opakowa, gazet, czasopism itd.), odpadw opakowaniowych ze szka, tworzyw sztucznych i metali, zuytych baterii i akumulatorw, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, przeterminowanych lekw, chemikaliw (farb, rozpuszczalnikw, olejw odpadowych, itd.), odpadw budowlano-remontowych. Podstawowym zaoeniem funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce ma by system rozwiza regionalnych, w ktrych uwzgldnione bd wszystkie niezbdne elementy tej gospodarki w danych warunkach lokalnych. Program usuwania azbestu i wyrobw zawierajcych azbest stosowanych na terytorium Polski Dokument ten zosta przyjty przez Rad Ministrw Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 maja 2002r. Celem programu jest: spowodowanie oczyszczenia terytorium Polski z azbestu oraz usunicie stosowanych od lat wyrobw zawierajcych azbest, eliminacja negatywnych skutkw zdrowotnych u mieszkacw Polski spowodowanych azbestem, sukcesywna likwidacja oddziaywania azbestu na rodowisko, stworzenie odpowiednich warunkw do wdroenia przepisw prawnych oraz norm postpowania z wyrobami zawierajcymi azbest stosowanych w Unii Europejskiej. Jako docelowy przyjto 30 letni okres realizacji tego programu. Wojewdzki Plan Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 20072011 z uwzgldnieniem lat 20122015 Uchwa nr 164/07 Sejmiku Wojewdztwa Mazowieckiego z dnia 15 padziernika 2007r. przyjto Wojewdzki Plan Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2007-2011 z uwzgldnieniem lat 2012-2015 (WPGO 2007-2015) wraz z autopoprawk. Wyznaczono kierunki dziaa prowadzce do stworzenia spjnego systemu gospodarowania wszystkimi rodzajami odpadw na terenie wojewdztwa, ze szczeglnym uwzgldnieniem odpadw niebezpiecznych. Stworzono czytelne zapisy zaktualizowanego Planu, pozwalajce na dokonanie oceny stopnia realizacji zaoe Planu z perspektywy czterech lat jego obowizywania, rozumianej jako ocena faktycznych dziaa inwestycyjnych i pozainwestycyjnych, sucych poprawie stanu rodowiska na terenie wojewdztwa. Za gwne cele w horyzoncie czasowym lat 2007-2011 uznano: wspieranie dziaa w zakresie zwikszenia wiadomoci ekologicznej mieszkacw Wojewdztwa Mazowieckiego w zakresie prawidowego funkcjonowania gospodarki wszystkimi rodzajami odpadw, wspieranie dziaa w zakresie objcia wszystkich mieszkacw wojewdztwa zorganizowanym systemem zbierania odpadw, w tym rwnie systemem selektywnego zbierania poszczeglnych frakcji odpadw, w terminie do koca 2007 roku, doskonalenie systemw selektywnego zbierania w celu osignicia odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu okrelonych w obowizujcych aktach prawnych dla osignicia odpowiednich limitw odzysku i recyklingu, wspieranie dziaa w zakresie ograniczenia kierowania na skadowiska odpadw komunalnych nie segregowanych i nieprzetworzonych, zamknicie do koca 2009 roku wszystkich skadowisk nie speniajcych standardw UE,

skierowanie w roku 2011 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 63% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995). wspieranie dziaa na rzecz eliminacji praktyk nielegalnego skadowania odpadw. wspieranie dziaa na rzecz zwikszenia odzysku energetycznego i materiaowego i unieszkodliwiania (poza skadowaniem) odpadw, poprzez budow instalacji speniajcych wymagania BAT w tym zwaszcza budowy instalacji do termicznego przeksztacania odpadw komunalnych w aglomeracji warszawskiej i radomskiej, kontynuacja porzdkowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi w wojewdztwie, ze szczeglnym wspieraniem zintegrowanych regionalnych systemw gospodarki obejmujcych gminy wojewdztwa. W aktualizacji WPGO 2007-2015 dokonano umownego podziau (uwzgldniajcego ukad dawnych wojewdztw) Wojewdztwa Mazowieckiego na sze regionw gospodarki odpadami: Obszar m.st. Warszawy, Obszar ciechanowski, Obszar ostrocki, Obszar pocki, Obszar radomski, Obszar siedlecki, ktre powinny zosta utworzone najpniej do koca 2015 roku. Gmina Przytyk, razem z caym powiatem radomskim przypisane zostao do Obszaru Radomskiego. Przewiduje si, i w ramach tych obszarw bdzie funkcjonowao ok. 15 Regionalnych Zakadw Zagospodarowania Odpadw. Regulamin utrzymania czystoci i porzdku Na terenie gminy Przytyk obowizuje uchwaa nr XXXIII/146/06 Rady Gminy Przytyk z dnia 27 kwietnia 2006r. w sprawie przyjcia regulaminu utrzymania czystoci i porzdku. Regulamin ten zostanie dostosowany do aktualizacji gminnego planu gospodarki odpadami w terminie nie duszym ni 3 miesice od daty uchwalenia aktualizacji planu gospodarki odpadami. 4. Charakterystyka gminy Przytyk 4.1. Pooenie geograficzne i administracyjne oraz zwizane z tym uwarunkowania Gmina Przytyk znajduje si w centralnej Polsce, w poudniowej czci wojewdztwa mazowieckiego, w pnocno-zachodniej czci powiatu radomskiego. Gmina graniczy z powiatem przysuskim (gminy Wieniawa i Potworw), od pnocy z powiatem biaobrzeskim (gminy Stara Botnica i Radzanw), a od wschodu z gmin Zakrzew i Wolanw z powiatu radomskiego. Gmina jest pooona w odlegoci 17km od Radomia. Gmina, zgodnie z przyjtym przez J. Kondrackiego (1998) systemem regionalizacji fizyczno-geograficznej, pooona jest w obrbie nastpujcych jednostek: PROWINCJA: Niziny Mazowiecko Podlaskie; PODPROWINCJA: Niziny rodkowopolskie; MAKROREGION: Nizina rodkowomazowiecka; MEZOREGION: Rwnina Radomska.

Rysunek 1. Pooenie gminy Przytyk w powiecie radomskim

4.2. Zagospodarowanie przestrzenne i struktura zabudowy Powierzchnia gminy zajmuje obszar 13.412ha. Sie osadnicza tworzona jest przez 26 soeckich i 39 miejscowoci, z ktrych najwiksze to Przytyk (ponad 900 mieszkacw) i Podgajek (ponad 600 mieszkacw). Tabela 1. Struktura ludnociowa soectw w gminie Przytyk Liczba osb do 99 100 - 199 200 - 499 500 - 999 Razem Liczba soectw 2 7 15 2 26 % 7,5 27 58 7,5 100%

Podstawowe zasoby mieszkaniowe gminy stanowi zabudowa zagrodowa z udziaem zabudowy jednorodzinnej, uksztatowana w przewadze wzdu istniejcych drg jako jeden rzd. Tabela 2. Liczba mieszkacw w poszczeglnych typach zabudowy Typ zabudowy wielorodzinna jednorodzinna zagrodowa Ilo budynkw% 0,4 38,8 60,8 Liczba mieszkacw% 2,4 38,0 59,6

W sieci osadniczej gminy wyrnia si przede wszystkim miejscowo Przytyk, dawniej miasto. Przytyk pooony prawie centralnie w obszarze gminy, jest siedzib Urzdu Gminy oraz gwnym orodkiem administracyjno - usugowym i osadniczym. W ukadzie przestrzennym tworzy wraz z Podgajkiem wspln jednostk osadnicz, skupiajc ponad jedn czwart ludnoci caej gminy oraz lokalizacj wszystkich podstawowych usug i obiektw uytecznoci publicznej.

Pozostae jednostki osadnicze gminy to w przewadze rwnomiernie przestrzennie rozmieszczone ulicwki zwizane z waniejszymi cigami drogowymi. Ponad poowa z nich to miejscowoci z liczb mieszkacw od 200 do 500 osb. Wiksze jednostki osadnicze to: Wrzeszczw i Wola Wrzeszczowska, Kaszewska Wola, Sukw i Sukowska Wola oraz Domaniw i Krzyszkowice. S to jednoczenie obszary zwartych rejonw dobrych warunkw naturalnych do produkcji rolniczej. Jedna trzecia miejscowoci gminnych to jednostki osadnicze mae z liczb ludnoci poniej 200 osb. Najwikszy udzia w powierzchni zajmuj uytki rolne 10616ha, co stanowi 79% powierzchni gminy. Spord nich najwikszy udzia maj grunty orne, zajmujce 8945ha 66,7% powierzchni gminy. Sady zajmuj 315 ha (2,3%), ki 880 ha (6,5%), pastwiska 476ha (3,5%). Du powierzchnie zajmuj lasy i grunty lene 1871ha (14%) oraz pozostae grunty, w tym nieuytki - 925 ha (7%). 4.3. Uksztatowanie powierzchni, geomorfologia i budowa geologiczna Gmina Przytyk pooona jest w obrbie Wzniesie Poudniowomazowieckich na Rwninie Radomskiej. Rzeba terenu gminy zostaa uksztatowana w wyniku dziaalnoci lodowca, erozji akumulacji rzek i dziaalnoci wiatru. Jest to teren paski, rozcity dolin rzeki Radomki i jej dopyww opadajcy w kierunku pnocnym. Spadki terenu s niewielkie, mieszcz si w granicach do 6%. Najniej pooone tereny znajduj si w pnocno-wschodniej czci gminy i osigaj 141,3m n.p.m. w dolinie Radomki. Maksymalne wysokoci wystpuj w rejonie mijkowa i wynosz 196,4 m n.p.m. (poudniowa cz gminy). Powierzchnia terenu urozmaicona jest paskodennymi, agodnie wcitymi dolinami rzek oraz niewysokimi pagrami ozw i wydm o wysokociach wzgldnych do 15 m. Dolina rzeki Radomki, osigajca szeroko 1km przecina teren gminy z poudniowego zachodu na pnocny wschd. Wedug regionalnego podziau geologicznego Polski, badany obszar ley na poudniowo-zachodnim skraju niecki brzenej, a w niewielkiej odlegoci na poudnie zaczyna si obrzeenie Gr witokrzyskich (Poaryski, 1969). Najstarszymi osadami stwierdzonymi wierceniami w okolicy gminy s osady jury grnej reprezentowane przez: wapienie, margle, wapienie dolomityczne, oolitowe, i organodetrytyczne, zlepy muszlowe, iowce i muowce margliste oraz piaskowce wapniste. Na nich pooone s osady kredy: piaskowce, muowce, iowce, margle, wapienie i piaski glaukonitowo-fosforytowe oraz opoki i gezy. Na obszarze gminy Przytyk osady trzeciorzdu reprezentowane s przez morsk seri osadw eocenu o miszoci nie przekraczajcej 20m, piaszczysto-ilast oligocenu o miszoci od kilku do 20m oraz piaszczyst i ilast z przerostami wgli brunatnych seri osadw miocenu, ktrej grubo zmienia si od 10 do 30m. Profil utworw trzeciorzdowych koczy 3 do 5 m warstwa iw, mukw lub piaskw kwarcowych i wirw plioceskich. Osady czwartorzdowe tworz cig pokryw na obszarze gminy. W plejstocenie tworzyy si gliny zwietrzelinowe i rumosze o miszoci od 1,0 do 1,5m, ktre zachoway si w obrbie kopalnych spaszcze morfologicznych oraz piaski i wiry stokw napywowych. Ldold zlodowace poudniowopolskich wkracza dwukrotnie na ten obszar, pozostawiajc wiry i piaski lodowcowe o miszoci okoo 10 m, gliny zwaowe oraz piaski i wiry wodnolodowcowe. Na osadach zlodowace poudniowopolskich wystpuj wiry rezydualne z gazikami, piaski i wiry rzeczne oraz muki i piaski jeziorne z wkadkami torfw interglacjau mazowieckiego. Osady zlodowace rodkowopolskich to piaski i muki zastoiskowe z wkadkami iw warstwowych oraz gliny piaszczysto-wirowe, deluwialne, piaski pyowe. Gliny zwaowe zlodowace rodkowopolskich s dwu-, trj- i czwrdzielne, przewarstwione fluwioglacjalnymi piaskami czasem mukami. Miszo tych glin zmienia si od 2 do 38 m. W stropie glin zwaowych wystpuj piaski i wiry wodnolodowcowe oraz wiry z gazami moren czoowych. Osady zlodowacenia warty w postaci: piaskw, mukw i iw zastoiskowych kocz profil zlodowace rodkowopolskich. W czasie interglacjau eemskiego nastpia degradacja osadw zlodowace rodkowopolskich. Miszo wystpujcych tu osadw eemskich osiga grubo do 11 m. Po zlodowaceniach pnocnopolskich na obszarze gminy pozostay muki i piaski jeziorne o miszoci 2 do 3m, piaski pyowate na glinach zwaowych lub na osadach wodnolodowcowych o miszoci do 3 m oraz piaski i piaski ze wirem, rzeczne tarasw nadzalewowych. Na obszarze gminy Przytyk wystpuj rwnie osady czwartorzdu nierozdzielonego: piaski eoliczne w wydmach, piaski i gliny deluwialne u podstawy dugich stokw. Z okresu holocenu pochodz piaski rzeczne den dolinnych, o miszoci do 2,5 m, namuy zagbie bezodpywowych o miszoci od 2,0 do 2,5 m, piaski i piaski ze wirami rzeczne tarasw nadzalewowych. Torfy i namuy torfiaste wystpuj w obrbie paskich, zabagnionych dnach dolinnych.

4.4. Warunki klimatyczne Pod wzgldem klimatycznym obszar gminy znajduje si (wg Gumiskiego) w radomskiej dzielnicy klimatycznej charakteryzujcej si korzystnymi warunkami klimatycznymi. Indywidualno tej dzielnicy zaznacza si w rozkadzie elementw termicznych. Jest to obszar wyranie cieplejszy w stosunku do terenw pooonych na pnoc i na wschd. Charakterystyka wybranych elementw klimatu przedstawia si nastpujco: rednia roczna temperatura powietrza - 7,5o, ilo dni mronych w roku - < 50, ilo dni z przymrozkami - 115 - 117, czas trwania pokrywy nienej - 60 dni, dugo okresu wegetacyjnego - 210 dni, rednia roczna wilgotno wzgldna - 78%, rednia roczna ilo dni z mg - 52,7, rednia roczne zachmurzenie nieba - 6,4, rednia roczne opady atmosferyczne - 580mm. 4.5. Wody powierzchniowe i podziemne Gmina Przytyk pooona jest w caoci w zlewni rzeki Radomki lewobrzenego dopywu Wisy rodkowej (uchodzi do Wisy na 431,9km jej biegu). Ma ona dugo 106,4km. Pynie w poudniowej czci Niziny Mazowieckiej i ma charakter typowej rzeki nizinnej. rda rzeki znajduj si w rejonie Wzgrz Koneckich, na stoku Garbu Gielniowskiego, w odlegoci 5 km od Przysuchy, na terenie jurajskich piaskowcw i iw. Oglny kierunek biegu rzeki i ukadu zlewni to pnocny wschd.. Zlewnia jest asymetryczna, przy czym wyranie przewaa cz prawostronna. Po wpyniciu na teren gminy rzeka kieruje swj bieg na pnoc. W tym rejonie na granicy trzech gmin (na 64,8km) utworzono w 2001 roku zbiornik zaporowy Domaniw. Najwikszym lewostronnym dopywem Radomki na terenie gminy Przytyk jest rzeka Wizownica (jej druga nazwa to Jazownica). Powierzchnia zlewni wynosi 263,2km2 z licznymi dopywami, biorcymi pocztek na obszarach wyniesionych okoo 300 m n.p.m.; w rodkowym biegu rzeka pynie po piaskach rzecznych tarasw akumulacyjnych. Prawie na caym biegu Wizownica pynie dwoma lub wicej ramionami. Zlewnia rzek Radomki i Wizownicy w ich poczeniu wynosi 1006,5km2 i jest kontrolowana w przekroju wodowskazowym Sowikw. Wizownica jest uregulowana, w jej dolinie wystpuje gsta sie roww melioracyjnych. Prawostronnym dopywem Radomki jest rzeka Bystrzyca o dugoci 14,3 km i powierzchni zlewni 49,7 km 2 (nazywana w grnym biegu Dobrzyc), ktra uchodzi na 57,2 km. W dolinie Radomki od ujcia Wizownicy do ujcia Bystrzycy wystpuj drobne cieki o nieustalonym kierunku odpywu, pynce rwnolegle do rzeki. Najwikszym zbiornikiem w gminie oraz w powiecie radomskim jest oddany do eksploatacji w kwietniu 2001 roku zbiornik zaporowy Domaniw na rzece Radomce. Powierzchnia zbiornika wynosi prawie 500 ha, a objto przy normalnym poziomie pitrzenia wynosi 13 mln m 3. Szeroko zbiornika wynosi od 600 do 1200 m. rednia gboko przy normalnym napenieniu wynosi 2,30 m. Zbiornik zlokalizowany jest na granicy powiatu radomskiego i przysuskiego. W granicach administracyjnych powiatu radomskiego znajduje si mniejsza cz w rejonie zapory (gmina Przytyk) oraz rejon cofki zbiornika (gmina Wieniawa). Gwna cz zbiornika znajduje si na terenie gminy Wieniawa (powiat przysuski). Dla wykorzystania istniejcego spadu zaprojektowano wykonanie elektrowni wodnej. Ujcie wody znajduje si w budowli upustowoprzelewowej. W elektrowni zainstalowano dwa turbozespoy o mocy po 125 kW. Rwnie w miejscowoci Przytyk znajduje si niewielki zbiornik wodny. W rejonie Oblasu na rzece Dobrzycy, prawym dopywie Radomki, znajduj si stawy rybne, wrd ktrych najwikszymi s: Gopo, wite i Macierz. Drugi zesp staww zlokalizowany jest na Radomce w rejonie Zameczka. Geologicznie wody podziemne zwizane s z utworami: czwartorzdowymi, kredowymi i jurajskimi. Zasadnicze znaczenie dla zaopatrzenia w wod ma poziom kredowy, a nastpnie grnojurajski. Zgodnie z Map Hydrogeologiczn Polski, gmina Przytyk znajduje si w wikszoci w jednostce hydrogeologicznej XXI- Regionie Lubelsko Radomskim, XXI 3 Podregionie Radomskim, gdzie gwny poziom uytkowy, z wodami szczelinowymi i porowo-szczelinowymi wystpuje w utworach kredy grnej: opokach, marglach, gezach,

wapieniach i piaskowcach, na gbokoci do 40-60 m ppt. Wody czciowo s pod cinieniem do 50kPa, wydajnoci dochodz do 120m3/h, sporadycznie s wiksze. Wody porowe zwizane s z piaskami czwartorzdowymi. Wydajnoci typowych otworw studziennych oscyluj wok 10m3/ha, na pnocy 60m3/ha. Na terenie gminy Przytyk nie prowadzono dotychczas bada wd podziemnych w ramach monitoringu krajowego bd te regionalnego. Prowadzone na terenie powiatu radomskiego badania jakoci wd w latach 1999-2006 wskazyway niezmiennie na wysok klas jakoci (Ib). Wyjtkiem byo ujcie wody w Cerekwi, gdzie wysokie stenia elaza wskazyway na wod niskiej jakoci (klasa III). Analizy nie potwierdziy antropogenicznego wpywu na jako monitorowanych wd. Na terenie gminy zlokalizowany jest czciowo Gwny Zbiornik Wd Podziemnych (GZWP) nr 412 (Zbiornik Goszczewice (J3). Jego caa powierzchnia obejmuje 695km2, z czego 166 km2 podlega najwyszej ochronie (ONO poza terenem gminy Przytyk). Utwory wodonone pochodz z grnej jury (J3). Typ zbiornika to szczelinowo-krasowy.

Rysunek 2. Mapa z obszarami GZWP Nr 412 Goszczewice

W gminie Przytyk zagroeniem dla stanu czystoci wd powierzchniowych i podziemnych s: zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia rolniczego (nawozy sztuczne i naturalne, rodki ochrony rolin itp.); niekontrolowane zrzuty ciekw socjalno-bytowych pochodzce z szamb przydomowych. Niekorzystnym czynnikiem wpywajcym na stan czystoci przede wszystkim wody zbiornika Domaniw moe by ponadto wzmoona w lecie presja turystyczna (zamiecanie, zanieczyszczanie wody z silnikw spalinowych odzi, zanieczyszczenia bytowe). 4.6. Obszary przyrodniczo cenne i chronione Lesisto wojewdztwa mazowieckiego wynosi - 21,9%, Polski - 28,4%. Wskanik lesistoci na terenie gminy Przytyk jest niszy od wskanika na terenie powiatu radomskiego, wynosi 14%. Lasy i grunty lene gminy Przytyk zajmuj 1871 ha. Wedug rejonizacji przyrodniczo - lenej Polski, lasy gminy Przytyk nale do krainy Maopolskiej, dzielnicy Radomsko - Ieckiej. Administracyjnie w strukturze lasw Pastwowych znajduj si w obrbie Radom, Nadlenictwo Radom. Wiksze kompleksy lene usytuowane s gwnie w poudniowo- wschodniej czci gminy w okolicach Przytyka, Stefanowa, Sowikowa, Krzyszkowic- do poudniowych granic gminy oraz w czci poudniowo- zachodniej, tj. w okolicach Wlki Domaniowskiej, Posady i przysika Babiej Gry. Najwicej lasw znajduje si w obrbach geodezyjnych: Oblas, Ostroka, Krzyszkowice. Pod wzgldem siedliskowym w gminie Przytyk wystpuj: br suchy, br mieszany wiey, las mieszany wiey i ols. W dolinie rzeki Dobrzycy zosta zachowany typowy ols z fragmentem olsu jesionowego, a po-

midzy Oblasem i Zakrzewsk Wol - las mieszany wiey typu grdu o szczeglnych walorach krajobrazowych. Lasy te speniaj funkcje biocenotyczne, oglnorodowiskowe, wodochronne, klimatyczne, estetyczne, zdrowotne, rekreacyjne. Na mocy ustawy z dnia 28 wrzenia 1991r. o lasach na terenie gminy Przytyk nadano status lasw ochronnych, tj. chronionych ze wzgldu na ich pooenie w odlegoci do 10 km od granic administracyjnych miasta Radomia (liczcego powyej 50 tys. mieszkacw). Stanowi je kompleks leny pooony na poudniowy wschd od Przytyka wraz z pasem lenym dochodzcym do drogi Przytyk Krzyszkowice. Szczeglna rol w gminie Przytyk odgrywaj lasy wodochronne, wystpujce gwnie na obszarze pooonym na poudnie od linii: Goszczewice Wrzos Przytyk - dolina rzeki Radomki. Znaczenie retencyjne maja rwnie na tym terenie zadrzewienia. Do lasw szczeglnie chronionych nale lasy pooone w I strefie zagroenia przemysowego charakteryzujce si pogorszon zdrowotnoci drzewostanw, szczeglnie iglastych, podatne na choroby i erowanie szkodnikw, z objawami niskiej kondycji biologicznej (wydzielanie si posuszu, obumieranie drzew, masowe wystpowanie jemioy szczeglnie na sosnach, brzozach, topolach). W gminie Przytyk zadrzewienia zajmuj ogln powierzchni 63,5 ha. Wystpuj one w formie zadrzewie przyzagrodowych, przydronych, przyrzecznych, rdpolnych, w charakterze zieleni cmentarnej, urzdowej, parkowej i przy obiektach budowlanych. Najwicej zadrzewie zlokalizowanych jest w miejscowociach: Zameczek Kolonia i Podgajek Wschodni. W gminie Przytyk s 4 parki wiejskie, z ktrych 2 posiadaj status obiektw zabytkowych (we Wrzeszczowie i Zameczku). Na terenie gminy Przytyk jedynymi terenami prawnie chronionymi jest siedem uytkw ekologicznych o cznej powierzchni 15,3 ha oraz trzy pomniki przyrody. Uytki ekologiczne stanowi ekosystemy: bagno poronite rolinnoci zieln, niewielkie zagbienia i obnienia terenowe, okresowo zalewane z rolinnoci szuwarow, bagno z grdzikami poronite kpami brzozy, osiki, sosny, dawne ki, lady wymoklisk, niecka okresowo wypeniana wod okalana drzewostanem brzozowym. Zabagnienia, naturalne zbiorniki wodne oraz torfowiska tworz dogodne warunki dla rozwoju i bytowania rnorodnych gatunkw flory i fauny, wzbogacaj ekosystem leny rwnie poprzez podnoszenie odpornoci biologicznej na szkodniki w wyniku ksztatowania zrnicowanego mikroklimatu. Pomniki przyrody na terenie gminy to: Jesion wyniosy w wieku 130 lat, wysokoci 21 m w parku zabytkowym we Wrzeszczowie, Db szypukowy w wieku 250 lat, wysokoci 25 m w parku zabytkowym w Zameczku, Db szypukowy w wieku 80 lat, wysokoci 21 m posadzony w 100 rocznic urodzin Tadeusza Kociuszki w parku zabytkowym w Oblesie. Cennymi przyrodniczymi obiektami s: Park krajobrazowy w m. Krzyszkowice i Oblas oraz parki przydworskie w m. Wrzeszczw, Kol. Zameczek. Na terenie gminy wyrni mona nastpujce tereny systemu przyrodniczego o znaczeniu regionalnym: korytarz ekologiczny rzeki Radomki - czy obszar wzowy o znaczeniu krajowym, tj. Obszar Krajobrazu Chronionego Lasy przysusko - szydowieckie z obszarem wzowym o znaczeniu midzynarodowym doliny rzeki Wisy poprzez obszar wzowy o znaczeniu krajowym, tj. Puszcz Kozienick (Kozienicki Park Krajobrazowy). Korytarz Radomki peni wana funkcj przewietrzenia terenu (przebiega z poudniowego zachodu na pnocny wschd). Niezwykle cennymi bioelementami korytarza s ekosystemy szuwarowotorfowiskowe, kowo - pastwiskowe, zadrzewienia przywodne i kpowe, kompleksy lene z grup lasw wodochronnych oraz 7 uytkw ekologicznych. Walory przyrodniczo - krajobrazowe tworzy bogata rzeba terenu, mozaika przyrody i agrocenoza, zrnicowana rolinno, wok ktrej istniej drzewa kwalifikuje si do uznania za pomniki przyrody. Naturalne uwarunkowania przyrodnicze zostay w istotny sposb przeksztacone w wyniku budowy zbiornika wodnego Domaniw: zamiana ekosystemw kowych, polowych i lenych na ekosystem wodny, abrazja, podatno na eutrofizacj, zuboenie pierwotnego zrnicowania naturalnych siedlisk przyrodniczych. korytarz ekologiczny rzeki Wizownicy. czy wzowy obszar o znaczeniu krajowym, tj. Obszar Krajobrazu Chronionego Lasy przysusko - szydowieckie z elementem systemu przyrodniczego rangi regionalnej, tj. korytarzem rzeki Radomki. Wzdu rzeki usytuowane s ekosystemy kowo - pastwiskowe, zbiorniki szuwarowo - torfowiskowe oraz torfowiska wypenione wod (w zachodniej czci gminy). Ciekawymi obiektami przyrodniczo - krajobrazowymi s wydmy poronite lasami na terenach pooonych w okolicach miejscowoci Wrzos.

obszar wzowy wza hydrologicznego dopyww rodkowej Radomki, tj. Szabaswki i Jabonicy. Obszar ten zajmuje niewielki teren gminy Przytyk w jej poudniowo- zachodniej czci (najwikszy area znajduje si w gminie Wieniawa). Za porednictwem korytarzy ekologicznych rnej rangi czy si z obszarem wzowym lasw przysusko - szydowieckich, a nastpnie poprzez korytarz rzeki Oronki z obszarem wzowym o znaczeniu regionalnym Ia - Makowiec. Fragment wza w obrbie gminy Przytyk charakteryzuje si duym stopniem zrnicowania pod wzgldem biotycznym i abiotycznym, wystpuje tu wysoczyzna pokryta w znacznej wikszoci piaskami przybierajcymi nierzadko formy wydm. Ponadto, lokaln sie ekologiczn tworz: wody powierzchniowe, dolinki z ciekami, zagbienia bezodpywowe, wzniesienia wydmowe poronite lasami i odkryte, zadrzewienia, ekosystemy szuwarowo - torfowiskowe oraz kowo - pastwiskowe. Na obszarze gminy Przytyk w lokalnej sieci ekologicznej wyrniaj si korytarze: dopywu Dobrzycy obejmujcy lasy w rejonie mijkowa (w tym wodochronne), zbiorniki wodne w obrbie Krzyszkowic, ki i projektowane pomniki przyrody, bezimiennego dopywu Radomki czcy si z dolin rzeki lepotki; na terenie tym dominuj agrocenozy, bezimiennego dopywu Wizownicy wchodzcego na teren gminy Radzanw w rejonie Witoldowa- liwin. Znajduj si tu ekosystemy kowe, wilgotno - bagienne i powierzchnie lene. Pod wzgldem przyrodniczym najcenniejsze tereny obejmuj okolice wsi: Pusta Staruszka i Wola Wrzeszczowska. Ciekawym obiektem jest ogrdek ekologiczny w miejscowoci Przytyk. Na terenie gminy Przytyk stwierdzono wystpowanie 4 gatunkw pazw chronionych: kumaka nizinnego i ab: wodnej, trawnej i moczarowej oraz 1 gatunku gada chronionego, tj. jaszczurki zwinki. Zinwentaryzowano 131 gatunkw ptakw, spord ktrych 119 naley do chronionych. 117 gatunkw to ptaki lgowe, a 2 gatunki (bk i botniak kowy) jako szczeglnie zagroone wyginiciem znajduj si w Polskiej czerwonej ksidze zwierzt. Zaobserwowano rwnie wystpowanie 17 gatunkw ssakw z grupy zwierzt dzikich, z ktrych 6 objtych jest prawn ochron, a 5 naley do zwierzyny ownej. Osobliwoci szczegln jest utrzymujca si kolonia rozrodcza gacka brunatnego w miejscowoci Wrzos oraz mroczka pnego w Przytyku. 4.7. Gleby Ska macierzyst gleb na obszarze gminy stanowi gwnie utwory czwartorzdowe, tj.: gliny zwaowe oraz piaski akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej. Wystpuj tu przewanie gleby typu bielicowego, czsto brunatne zaliczane do gleb rednich. Pokrywaj one okoo 51% powierzchni gminy. Gleby bielicowe i brunatne zaliczane do dobrych i rednio dobrych wystpuj w rejonach: Woli Wrzeszczowskiej, Sukowa i Oblasu. W dolinach rzecznych wyksztaciy si gleby muowo-bagienne oraz miejscami gleby torfowe. W obszarze gminy gleby cechuj si dobr jakoci do produkcji rolniczej, a udzia w poszczeglnych klasach bonitacyjnych wynosi odpowiednio: klasy I-III - 13%, klasy IV - 52%, klasy V-VI - 35%. 4.8. Surowce mineralne Gwnymi surowcami wystpujcymi na terenie gminy s piaski i wiry, w peni pokrywajce zapotrzebowanie lokalne. adne ze z nie jest udokumentowane, eksploatacja prowadzona jest w dziewiciu kopalniach. Zoa wskazane do lokalnej eksploatacji wystpuj na terenie soectw: Sukowska Wola (Zameczek), Wygnanw (3 zoa), Mciechw, Oblas, Krzyszkowice, Przytyk (Piaski), Duy Las. Na terenie gminy znajduje si tylko jedno zoe udokumentowane w kategorii C2 pozabilansowe Przytyk (syderyty ilaste), ktre dotychczas nie byo eksploatowane. Znaczenie perspektywiczne posiadaj: obszar wystpowania rud elaza i fosforytw, obszar wystpowania margli o moliwoci zastosowania do produkcji cementu i wapna palonego,

obszar wystpowania surowcw ilastych ceramiki budowlanej na pnoc od Sukowskiej Woli. 4.9. Sytuacja demograficzna Na terenie gminy Przytyk zameldowanych byo (wedug stanu na dzie 31 grudnia 2007r.) 7230 osb. Wedug GUS, liczba osb faktycznie zamieszkujcych gmin jest mniejsza i wynosi 7076 osb. Obserwuje si niewielk, ale sta tendencje do zwikszania si liczby ludnoci w gminie w 2000 roku byo tutaj 6991 mieszkacw. Przewag stanowi mczyni 3602 osb. Wskanik gstoci zaludnienia jest niski i wynosi 53 osoby/km2. Przyrost naturalny jest dodatni i wynosi w 2007 roku 21 osb, czyli 2,9 promila (83 urodzenia i 62 zgony). Dodatnie jest rwnie saldo migracji, wynoszce 24 osoby. W wieku przedprodukcyjnym (poniej 15 lat) znajduje si 25,8% ludnoci gminy. W wieku produkcyjnym (15 - 64 lata) - 58,9%, a w wieku poprodukcyjnym 15,2%. 4.10. Sytuacja gospodarcza Gmina jest typow gmin o charakterze rolniczym. W 2007 roku zarejestrowanych byo w systemie REGON 288 podmiotw gospodarczych, w tym 19 w sektorze publicznym i 269 w sektorze prywatnym. Najwicej z nich stanowiy zakady osb fizycznych prowadzcych dziaalno gospodarcz 227 podmiotw. Szacuje si, e w owiacie zatrudnionych jest 128 osb, w administracji - 25 osb, w usugach na rzecz rolnictwa - 15 osb, w handlu i usugach pozostaych - okoo 200 osb. W produkcji pracuje okoo 50 osb. Najwiksze zakady produkcyjne to: OKNO-BUD Oblas 42 a Kowalczyk Kazimierz, sprzeda materiaw budowlanych i usugi budowlane. Gajewski Oblas 40 Gajewska Irena, produkcja i sprzeda parkietu. P.H.U. EKO-SAM Kaszewska Wola 36 Hernik Marek Czajkowski Aleksander, zbirka, segregacja, przetwrstwo surowcw wtrnych. TED Zakad masarski Sitarski Tadeusz ul. Zachta Przytyk. GARBOPOL S.C. Wrzos 35 Hebda Jzef i Grzegorz, garbarnia skr. AGROBARD Piaski 1 Skronik Beata, sprzeda maszyn rolniczych. Mazowieckie Centrum Hodowlii Rozrodu Zwierzd Spka z o. o. owicz, zakad w Zameczku. MLEKSAM Spka z o.o. Wrzeszczw, skup i sprzeda mleka. SKUP WARZYW erd. Rolnictwo jest wiodc funkcj gminy oraz podstawowym rdem utrzymania ludnoci. Okoo 70% ludnoci gminy w wieku produkcyjnym pracuje w rolnictwie. Uksztatowane, obok tradycyjnych, kierunki produkcji rolniczej obejmuj uprawy owocw i warzyw, w tym przede wszystkim papryki pod osonami oraz produkcj zwierzc (chw trzody chlewnej, byda i drobiu). Liczba tuneli (o przecitnej powierzchni 240m2) z upraw papryki wynosi okoo 4000 sztuk z systematycznym przyrostem liczby producentw. W produkcji zwierzcej wiodcy kierunek to chw trzody chlewnej oraz uzupeniajco hodowla byda. W strukturze wadania uytkw rolnych dominuje sektor indywidualny 96,8% uytkw rolnych. Przewaaj gospodarstwa mniejsze od 1 - 5 ha 610 tj. 43,1%. Gospodarstw rednich 5 10 ha jest 487 tj. 34,4% a duych 10 ha i wicej 318ha tj. 22,5%. rednia powierzchnia indywidualnego gospodarstwa wynosi 7,9 ha podczas gdy rednia dla powiatu radomskiego wynosi 7,1 ha. Przewiduje si, e gmina utrzyma w przyszoci swoj funkcj rolnicz z jednoczesnym szybkim rozwojem o charakterze turystyczno-rekreacyjnym. Gwnie dziaalno ta bdzie realizowana poprzez nowotworzone gospodarstwa agroturystyczne, ktre bd wspiera dochody w istniejcych gospodarstwach rolnych. Nowe miejsca pracy bd powstawa szczeglnie w sferze usug na rzecz rolnictwa jak i usug o charakterze rekreacyjno-turystycznym. Potencjalnym miejscem pracy osb nieutrzymujcych si z rolnictwa jak i te usug na rzecz gminy pozostaje miasto Radom. 4.11. Infrastruktura techniczna Zaopatrzenie w wod

Mieszkacy gminy zaopatrywani s w wod pochodzc z indywidualnych studni kopanych oraz trzech gminnych uj wody podziemnej zlokalizowanych w miejscowociach Gliniec, Przytyk i Wlka Domaniowska. W stacji uzdatniania wody w Przytyku Podgajek woda ujmowana jest z dwch otworw studziennych o gbokoci ok. 34 m i wydajnoci rzeczywistej 1920 m3/d oraz potencjalnej 2880 m3/d. Z ujcia tego zasilane s istniejce wodocigi wiejskie dla okolicznych wsi. Studnia Gliniec ujmuje wod z gbokoci ok. 60 m i ma wydajno 15,9 m3 /h, Wlka Domaniowska. Dugo sieci wodocigowej na terenie gminy wynosi 115,36 km. Z sieci korzysta 5948 mieszkacw gminy (82,6%). Funkcjonuj 1589 poczenia do budynkw mieszkalnych. W 2007 roku gospodarstwom domowym dostarczono 323,4 dam3 wody. Zuycie wody na 1 mieszkaca/rok wynosio 45 m3. Utrzymaniem SUW i sieci wodocigowej zajmuje si Przedsibiorstwo Wodocigowo-Kanalizacyjne Przytyk, Podgajek ul. Cicha 57. Ponadto, na terenie gminy istnieje szereg uj lokalnych poprzez studnie wiercone zarwno na terenach wsi, jak te w zakadach produkcyjnych: mleczarnia MLEKSAM Wrzeszczw, Zakad garbarski Wrzos, Zakad Unasienniania Zwierzt Zameczek. Odprowadzanie i oczyszczanie ciekw W gminie system oczyszczania i odprowadzania ciekw komunalnych jest w fazie budowy. Na terenie gminy znajduje si 27,1 km sieci kanalizacyjnej oraz 256 przyczy tej sieci do budynkw mieszkalnych. Funkcjonuj dwie komunalne oczyszczalnie ciekw w Wlce Domaniowskiej oraz w Zameczku. Tabela 3. Wykaz komunalnych oczyszczalni ciekw na terenie gminy Przytyk
Lp. Waciciel Gmina Miejscowo Przytyk Wlka Domaniowska Przytyk Zameczek Projektowana przepustowo (m3/d) 365,00 Odbiornik

1. Wojewdzki Zarzd Melioracji i Urzdze Wodnych w Warszawie Oddzia w Radomiu oczyszczalnia w Wlce Domaniowskiej 2. Oczyszczalnia komunalna dla gminy Przytyk

Radomka/Wisa

300,00

Radomka/Wisa

W 2007 roku odprowadzono sieci kanalizacyjna 26,4 dam3 ciekw. Ludno korzystajc z sieci szacuje si na 890 osb, co stanowi 12,5%. Gmina posiada opracowan koncepcj odprowadzania i oczyszczania ciekw ze wskazaniem potrzeb w tym zakresie. Do Radomki odprowadzane s ponadto wody popuczne ze stacji uzdatniania (ujcie w Przytyku) w iloci maksymalnej 5,14 m3/d. Na terenie gminy funkcjonuj trzy przydomowe oczyszczalnie ciekw. Pozostae gospodarstwa indywidualne posiadaj szamba jedno lub wielokomorowe, ktre s czsto oprniane na pola, nieuytki, do roww melioracyjnych i przydronych. Sie drogowa Na obszarze gminy Przytyk podstawowy ukad komunikacyjny tworz: 1. Drogi wojewdzkie o dugoci 48,4 km Nr 732 Przytyk Kaszw Stara Botnica Gzd Nr 740 Radom Przytyk Potworw 2. Drogi powiatowe o dugoci 46,7 km Nr 34361 Wir Goszczewice Przytyk Nr 34362 Wrzeszczw Wrzos Domaniw Nr 34363 Wir Ostroka Podkanna Nr 34364 Wieniawa Przytyk Jedlisk

Nr 34365 Przytyk Wawrzyszw Mdnice Nr 34366 Mdnice Jarosawice Cerkiew Radom Nr 34203 Przytyk Kouchw 3. Drogi gminne 24 drg, w tym 19,8 km o powierzchni utwardzonej. Oglna dugo drg wynosi okoo 185 km, w tym drg o nawierzchni asfaltowej 100,6 km, co stanowi 54,5%. Na terenie gminy wystpuje niski standard drg zwizany z maymi parametrami technicznymi, zym stanem nawierzchni utwardzonych bd zupenym jej brakiem, swoboda dostpnoci (pieszych, rowerzystw, pojazdw konnych i rolniczych). Sie autobusowa, przy braku kolei, jest gwnym przewonikiem osb i towarw. Samochodowy transport osobowy realizowany jest gwnie w oparciu o przedsibiorstwo PKS w Radomiu, a miejscowo gminna Przytyk poczona jest z Radomiem odlegym lini podmiejsk. Zaopatrzenie w ciepo Gospodarstwa domowe na terenie gminy posiadaj indywidualne rda ciepa, piece lub kotownie domowe, bazujce gwnie na paliwie wglowym 90% i ok. 10% olejowym. W obiektach uytecznoci publicznej lokalne kotownie posiadaj: 1. Urzd Gminy w Przytyku, 2. Bank Spdzielczy w Przytyku, 3. Samodzielny Publiczny Zakad Opieki Zdrowotnej w Przytyku, 4. Samodzielny Publiczny Zakad Opieki Zdrowotnej we Wrzeszczowie, 5. Mazowieckie Centrum Hodowli Rozrodu Zwierzt Spka z o. o. owicz, zakad w Zameczku, 6. Publiczne szkoy podstawowe w Przytyku, Wrzeszczowie i Wrzosie, 7. Szklarnie w Oblasie, 8. PHU EKO-SAM w Kaszewskiej Woli. czna moc w/w kotowni wynosi 3285 kW. 4.12. Turystyka i rekreacja Walory rodowiska przyrodniczego i pooenie w obszarze przesdzajce o warunkach rozwoju funkcji wypoczynkowej to przede wszystkim dolina rzeki Radomki, lasy i blisko Radomia, a take i Warszawy. W obszarze gminy znajduje si dolina rodkowej czci Radomki, ktra w przeszoci naleaa do najbardziej gospodarczo wykorzystywanych rzek Ziemi Radomskiej (myny, tartaki i stawy). Walory dla funkcji wypoczynkowej to przede wszystkim walory przyrodniczo-krajobrazowe, ktre tworz bogat rzeb terenu o cechach erozyjnych i akumulacyjnych, kompleksy lene, drobno-powierzchniowa mozaikowe pola orne, stawy rybne. Najbardziej istotnym atutem jest jednak duy zbiornik wodny Domaniw na rzece Radomce. Zbiornik stanowi jednostk funkcjonaln w perspektywie funkcji rekreacyjnej gwnie dla Radomia. Zaspokoi powinien rnorodne potrzeby wypoczynkowe i sportowe, a zwaszcza umoliwi wypoczynek sobotnioniedzielny i codzienny na duszy pobyt dzieci modziey oraz uprawianie sportw wodnych w okresie letnim i bojerw w okresie zimowym. Walory pooenia gminy to rwnie dostpno komunikacyjna wynikajca z dostpnoci gminy (bliskoci) do drogi wojewdzkiej Radom Przytyk - Potworw, stanowicej w dalszym przebiegu drog krajow oraz do drogi Przytyk-Gzd - skracajcej poczenie z Warszaw. Zainwestowane pod budownictwo rekreacyjne tereny stanowi ponad 100 dziaek o charakterze letniskowym, przede wszystkim w Wlce Domaniowskiej oraz w Domaniowie, Stefanowie, Mdnicach oraz pojedyncze dziaki w pozostaych soectwach. Funkcjonuje Stowarzyszenie Gospodarstw Agroturystycznych Zalew Domaniw, ktre gotowe jest przyjmowa wczasowiczw w nowopowstaych gospodarstwach agroturystycznych.

W ostatnim okresie z inicjatywy Zwizku Gmin Radomka zostao wyznaczonych okoo 300 km szlakw rowerowych biegncych dolin Radomki. Znaczne czci szlakw przebiegaj przez gmin. 4.13. Inne czynniki majce wpyw na gospodark odpadami Wanym atutem gminy jest pooenie geograficzne. Gmina usytuowana jest w pobliu Radomia (ok. 17 km do centrum). Dodatkowo posiada dobre warunki do rozwoju budownictwa i niewykorzystane tereny inwestycyjne. Blisko Radomia wywouje potencjalne zainteresowanie moliwoci organizacji wypoczynku na wasnych dziakach o charakterze letniskowym. W zwizku z wybudowaniem zbiornika wodnego Domaniw, potencjalne zainteresowanie nieruchomociami na obszarze gminy szacowane jest na okoo 2000 dziaek o charakterze mieszkaniowo-letniskowym i letniskowym, w miejscowociach pooonych w dolinie rzeki, a przede wszystkim w Wlce Domaniowskiej, Domaniowie, Mdnicach, Posadzie, Sowikowie, Stefanowie oraz w mniejszych ilociach w pozostaych jednostkach osadniczych pooonych w dolinie Radomki. W zwizku z tym liczba mieszkacw bdzie wzrasta, a w raz z nimi ilo wytwarzanych odpadw. 5. Diagnoza i ocena aktualnego stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Przytyk 5.1. Odpady komunalne 5.1.1. Odpady komunalne rda wytwarzania, iloci wytwarzane, skad morfologiczny i waciwoci Na terenie gminy Przytyk gwnymi rdami wytwarzania odpadw komunalnych s: gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury, tj. handel, usugi, zakady rzemielnicze, zakady produkcyjne w czci socjalnej, targowiska, tereny zielone - ogrody i parki, cmentarz, ulice i place, placwki kulturalno - owiatowe, orodki zdrowia i opieki spoecznej, obiekty administracji publicznej, inne instytucje, posiadajce cz socjalno - biurow. Na ilo i jako wytwarzanych odpadw komunalnych wpywaj przede wszystkim nastpujce czynniki: sytuacja gospodarcza, poziom, styl ycia i nawyki mieszkacw, struktura zabudowy, infrastruktura komunalna i usugowa. Do Planu przyjto ilociowe i jakociowe wskaniki charakterystyczne dla obszarw wiejskich w Polsce, w ktrych prowadzone byy badania morfologiczne oraz waciwoci fizyczno chemicznych odpadw wraz z ich skadem frakcyjnym. Zamieszczone w poniszej tabeli wartoci pochodz z bada prowadzonych przez Orodek Badawczo - Rozwojowy Ekologii Miast (Maksymowicz, 2000 2005r.). Tabela 1. Wybrane waciwoci fizyczno chemiczne odpadw komunalnych (wg OBREM, 2000) L.p. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Wskanik wilgotno czci palne czci niepalne ciepo spalania substancja organiczna wgiel organiczny azot organiczny fosfor oglny potas oglny kadm ow chrom mied nikiel Jednostka Wskaniki okrelajce waciwoci paliwowe % % % kJ/kg Wskaniki okrelajce waciwoci nawozowe % s.m. % s.m. % s.m. % s.m. % s.m. Wskaniki okrelajce zawarto metali cikich mg/kg s.m. mg/kg s.m. mg/kg s.m. mg/kg s.m. mg/kg s.m. Obszary wiejskie 28,0 - 48,0 10,0 - 20,0 30,0 - 65,0 2010 - 4000 35,0 - 115,0 6,0 - 18,0 0,1 - 0,7 0,2 - 0,8 do 0,3 0,8 85,0 1643,0 66,0 231,0

15 rt 16 cynk

mg/kg s.m. mg/kg s.m.

0,2 290,0

W tabelach i rysunkach poniej przedstawiono (za Kpgo 2010) procentowy skad morfologiczny odpadw komunalnych wytwarzanych w obszarach wiejskich i obiektach infrastruktury. Tabela 5. Skad morfologiczny odpadw domowych wytwarzanych w obszarach wiejskich i w obiektach infrastruktury [%] Lp. Frakcje odpadw 1 odpady kuchenne ulegajce biodegradacji 2 odpady zielone 3 papier i tektura 4 opakowania wielomateriaowe 5 tworzywa sztuczne 6 szko 7 metal 8 odzie, tekstylia 9 drewno 10 odpady niebezpieczne 11 odpady mineralne, w tym frakcja popioowa Razem Obszary wiejskie 18 4 12 3 12 8 5 1 1,5 0,5 35 100 Obiekty infrastruktury 10 2 27 18 18 10 5 3 1,4 0,6 5 100

Odpady komunalne wytwarzane na terenach wiejskich rni si od odpadw z aglomeracji miejskich pod wzgldem iloci, waciwoci i skadu grupowego. Przede wszystkim zawieraj one mniej substancji ulegajcych biodegradacji (resztki rolinne, odpady kuchenne, drewno). Odpady na terenach wiejskich zawieraj natomiast duo frakcji drobnej i pozostaych substancji nieorganicznych - mineralnych. Wysoki udzia w tych odpadach frakcji nieorganicznej wynika z wysokiego stopnia zagospodarowania odpadw organicznych w gospodarstwach domowych, zwaszcza w postaci pasz i kompostw oraz spalania w paleniskach domowych papieru, tworzyw sztucznych i tekstyliw. Ilo wytwarzanych odpadw komunalnych Naley zaznaczy, e rzeczywista ilo odpadw komunalnych powstajcych na terenie gminy, a iloci wynikajce ze sprawozda podmiotw zajmujcych si odbieraniem odpadw to dwie rne wielkoci, ktre nie s bd jednakowe. Najwaniejsze powody to: nastpuje odzysk i unieszkodliwianie odpadw we wasnym zakresie przez mieszkacw, ktre mona podzieli na podane i legalne (np. kompostowanie frakcji ulegajcej biodegradacji, ponowne wykorzystywanie niektrych odpadw tekstylia, opakowania, torebki foliowe, itp., wykorzystywanie papieru i drewna jako podpaki w piecu), szkodliwe dla rodowiska i nielegalne (np. wyrzucanie odpadw na dzikie wysypiska, spalanie tworzyw sztucznych w paleniskach domowych lub na powierzchni terenu, zakopywanie odpadw w ziemi), cz odpadw o wysokiej wartoci rynkowej (np.. metale) oddawana jest do punktu skupu, ktre nie prowadz ewidencji pozwalajcej na oddzielenie iloci odpadw zebranych od klientw indywidualnych i instytucjonalnych. W celu okrelenia charakterystyki ilociowej i jakociowej odpadw komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Przytyk, przyjto za prognozami z Krajowego planu gospodarki odpadami (KPGO 2010) redni skad morfologiczny odpadw komunalnych (z gospodarstw domowych i infrastruktury). W poniszej tabeli przedstawiono przyjte ilociowe wskaniki wytwarzania odpadw komunalnych: Tabela 6. Wskaniki charakterystyki ilociowej odpadw komunalnych niesegregowanych [kg/M/rok] wg prognoz z KPGO 2010

Rodzaj odpadw Odpady z gospodarstw domowych Odpady z infrastruktury Odpady wielkogabarytowe Odpady z terenw zieleni rednia waona dla gminy Przytyk

Ilo odpadw [kg/M/rok] obszary wiejskie 140,0 30,0 10,0 3,0 183 kg/mieszkaca/rok

Do dalszych oblicze przyjto ilo mieszkacw gminy Przytyk jako 7076 osb (stan na 31 grudnia 2007r., wedug GUS) oraz wskanik wytwarzania odpadw komunalnych na poziomie 183 kg/mieszkaca/rok. Poniej przedstawiono (wyliczone w oparciu o przyjte powyej wskaniki) iloci odpadw komunalnych wytworzonych na terenie gminy Przytyk w 2007 roku. Tabela 7. Ilo odpadw komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Przytyk Rodzaj odpadw Odpady z gospodarstw domowych Odpady z infrastruktury Odpady wielkogabarytowe Odpady z terenw zieleni Razem Ilo odpadw komunalnych (Mg) 990 212 70 21 1293 Mg

Szacuje si, e w 2007 roku wytworzono na terenie gminy Przytyk 1293 Mg odpadw komunalnych. Poniej przedstawiono przewidywany skad morfologiczny odpadw komunalnych, z uwzgldnieniem odpadw zebranych selektywnie, a take odpadw wielkogabarytowych. Tabela 8. Przewidywany skad morfologiczny odpadw komunalnych w 2007 roku na terenie gminy Przytyk wedug KPGO 2010 Lp. 1. 2. 2-1 2-2 2-3 2-4 2-5 2-6 2-7 2-8 2-9 2-10 2-11 3. Razem
1) 2)

Rodzaj odpadu Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie Niesegregowane odpady komunalne 2): Odpady kuchenne ulegajce biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura Odpady wielomateriaowe Tworzywa sztuczne Szko Metal Odzie, tekstylia Drewno Odpady niebezpieczne Odpady mineralne w tym frakcja popioowa Odpady wielkogabarytowe

1)

Ilo odpadw w Mg 105,5 1117,5 177 39 175 77 150 95 56 16 16 6,5 310 70 1293 Mg

wg danych Urzdu Gminy wg danych wskanikowych

5.1.2. Odpady ulegajce biodegradacji W zwizku z koniecznoci okrelenia planu dziaa zmierzajcych do redukcji iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji kierowanych na skadowiska odpadw wyodrbniono tego rodzaju odpady i przedstawiono poniej.

Tabela 9. Iloci odpadw ulegajcych biodegradacji* wytworzonych w roku 2007 na terenie gminy Przytyk Lp. 1. 2. 3. 4. Strumie odpadw ulegajcych biodegradacji Odpady kuchenne ulegajce biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura Drewno Razem: 407 Mg Ilo [Mg/r] 177 39 175 16

* W iloci tej nie ujto odpadowych tekstyliw i odziey z uwagi na inne funkcjonujce na rynku metody przerobu tych odpadw.

Z przedstawionych danych wynika, e czna ilo odpadw ulegajcych biodegradacji wytworzona w 2007 roku na terenie gminy Przytyk ksztatuje si na poziomie 407 Mg, co stanowi okoo 31% wszystkich wytwarzanych w gminie odpadw komunalnych. 5.1.3. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadw komunalnych W strumieniu odpadw komunalnych, wyrnia si rwnie grup odpadw niebezpiecznych S to m.in.: przeterminowane lekarstwa, wietlwki, baterie, rozpuszczalniki, kwasy i alkalia, rodki ochrony rolin. Przyjmuje si, e obecnie okoo 99,5% odpadw niebezpiecznych wytwarzanych w gospodarstwach domowych trafia do wsplnego strumienia odpadw kierowanych do skadowania na skadowiskach komunalnych. Iloci odpadw niebezpiecznych wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych na terenie gminy Przytyk oszacowano na podstawie wskanikw na 6,5 Mg/rok. Tabela 2. Szacunkowy udzia poszczeglnych rodzajw odpadw niebezpiecznych w odpadach (wg IETU, 2005) Kod 20 01 33 20 01 29 20 01 17 20 01 27 20 01 14 20 01 15 20 01 21 20 01 31 20 01 26 20 01 19 20 01 35 20 01 37 20 01 23 20 01 13 Razem Rodzaj odpadw Baterie i akumulatory oowiowe Detergenty zawierajce substancje niebezpieczne Odczynniki fotograficzne Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i ywice zawierajce substancje niebezpieczne Kwasy i alkalia Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierajce rt Leki cytotoksyczne i cytostatyczne Oleje i tuszcze rodki ochrony rolin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy) Zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne inne ni wymienione Drewno zawierajce substancje niebezpieczne Urzdzenia zawierajce freony Rozpuszczalniki Udzia w masie odpadw niebezpiecznych [%] 12 5 2 35 1 5 4 10 5 10 5 3 3 100

5.1.4. Odbieranie i transport odpadw komunalnych Znowelizowana ustawa z dnia 13 wrzenia 1996r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz.U. z 2005r. Nr 236, poz. 2008 z pn. zm.) okrela dla odpadw komunalnych pojcie odbierania odpadw od wacicieli nieruchomoci. Jest to usuwanie odpadw z pojemnikw do samochodu w celu transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwienia. Na terenie gminy Przytyk mona wyrni nastpujce systemy zbierania odpadw komunalnych:

zbirka odpadw niesegregowanych (zmieszanych) w workach, selektywna zbirka odpadw przeznaczonych do recyklingu materiaowego w workach. Na terenie gminy Przytyk funkcjonowao w 2007 roku 7 firm, posiadajcych zezwolenia na odbir odpadw, w tym jedynie cztery faktycznie odbierao od mieszkacw odpady komunalne. Ich wykaz przedstawia ponisza tabela: Tabela 11. Wykaz firm posiadajcych pozwolenie Wjta Gminy Przytyk na odbir odpadw komunalnych
Lp. Nazwa firmy, adres Rodzaj odpadw Ilo odpadw zebrana w 2007 roku w Mg odpady odpady odpady razem zmieszane z selektywnej zbirki 87,02 23,72 63,30

Przedsibiorstwo Usugowo Handlowe EKO-SAM Kaszewska Wola 30 26 806 Stara Botnica Przedsibiorstwo Wywozu Nieczystoci Staych ALMAX Sp. z o.o. ul. Wrocawska 3 26-600 Radom Usugi Ekologiczne EKO-JAS Krzysztof Janas Garno, ul. Kasztanowa 21 26 625 Wolanw Przedsibiorstwo Usug Komunalnych ATK Kucharczyk ul. Chorzowska 3 26 600 Radom Przedsibiorstwo Produkcyjno - Usugowo- Handlowe INTERBUD Sp. z o.o. ul. Limanowskiego 154 26 600 Radom SITA Radom Sp. z o.o. ul. Witosa 76 26-600 Radom Zakad Usug Komunalnych EKOTECH Grupa ATK Recykling, ul. Chorzowska 3, 26 600 Radom

odpady komunalne zmieszane i z selektywnej zbirki odpady komunalne zmieszane

8,84

8,84

odpady komunalne zmieszane i z selektywnej zbirki odpady z selektywnej zbirki

32,6

4,0

28,6

38,24

38,24

firma nie odbieraa odpadw w 2007 roku od mieszkacw gminy

firma nie odbieraa odpadw w 2007 roku od mieszkacw gminy

firma nie odbieraa odpadw w 2007 roku od mieszkacw gminy

Wjt Gminy Przytyk ustali i poda do publicznej wiadomoci (zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektrych innych ustaw) wymagania, jakie powinien spenia przedsibiorca ubiegajcy si o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci. Sygnatura zarzdzenia - nr 10 Wjta Gminy w Przytyku z dnia 13 kwietnia 2006r. Wedug informacji uzyskanych z Urzdu Gminy w Przytyku, zorganizowan zbirk odpadw objto 100% mieszkacw gminy (stan na koniec 2007 roku). Wedug stanu na dzie 31 marca 2008r. podpisanych byo 87 umw na wywz odpadw. Wynika z tego, e jedynie niewielka cz mieszkacw wypenia obowizek zawarcia umowy z uprawnionym do odbioru odpadw podmiotem. Zaznaczy trzeba, e wszyscy mieszkacy maj moliwo przyczenia si do systemu gospodarowania odpadami. Iloci odpadw zebrane z terenu gminy w oparciu o dane uzyskane w Urzdzie Gminy Przytyk przedstawiono w poniszej tabeli. Tabela 12. Iloci odpadw komunalnych zebranych na terenie gminy Przytyk w latach 2002 2007 Rodzaj odpadw Odpady komunalne Ilo zebranych i zagospodarowanych odpadw w roku sprawozdawczym [Mg] 2004 2005 2006 2007 418,1 418,9 459,7 197,69

Wskanik kg/mieszkaca

59

59

65

28

W 2007 roku zebrano z terenu gminy 197,69 Mg odpadw komunalnych ponad dwa razy mniej ni w 2006 roku, a wskanik zbieranych odpadw na jednego mieszkaca wynis zaledwie 28 kg (183 kg/mieszkaca wedug wskanikw). Z tabeli 11 wynika, e odsetek zbieranych odpadw wynosi okoo 15% w stosunku do odpadw wytwarzanych (wyliczonych na podstawie wskanikw). W latach 2004 - 2006 wskanik ten by wyszy i wynosi okoo 35%. Wynika z tego, e pomimo objcia duej czci mieszkacw zorganizowan zbirk odpadw, w dalszym cigu znaczna cz ich strumienia pozostaje poza ewidencj. W pewnej czci odpady s zagospodarowywane przez mieszkacw we wasnym zakresie (np. do skarmiania zwierzt, do kompostowania we wasnym zakresie, do rozpalania pieca, itp.), cz z nich zostaje przekazana innym osobom lub podmiotom (na mocy rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 21 kwietnia 2006r. w sprawie listy rodzajw odpadw, ktre posiadacz odpadw moe przekazywa osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym nie bdcym przedsibiorcami oraz dopuszczalnych metod ich odzysku Dz.U. z dnia 4 maja 2006r. Nr 75, poz. 527). Z pewnoci jednak cz strumienia wytwarzanych na terenie gminy odpadw jest spalana w paleniskach domowych lub na powierzchni ziemi, usuwana nielegalnie na tzw. dzikie wysypiska lub podrzucana do publicznych koszy ulicznych na terenie gminy Przytyk lub ssiednich gmin (np. przez mieszkacw pracujcych poza terenem gminy). Tabela 13. Odpady komunalne zebrane na terenie gminy Przytyk w 2007 roku Rodzaj odpadw Ilo zebrana w 2007 roku (Mg) Odpady od wacicieli nieruchomoci ogem, w tym: 166,95 - odpady komunalne o kodzie 20 03 01 (niesegregowane) 36,56 - odpady komunalne o kodzie 20 02 03 (nie ulegajce biodegradacji) 24,91 - ogem odpady komunalne niesegregowane czarny worek 61,47 Odpady zebrane selektywnie, w tym: 105,48 - papier i tektura 14,4 - szko 57,1 - tworzywa sztuczne 29,13 - metal 2,85 - elazo i stal 2,0 Odpady zebrane w rowach przydronych, podczas akcji sprztania wiata, 30,74 Mg skwery, parki, itp. Razem 197,69 Mg Do gromadzenia odpadw zarwno zmieszanych, jak te selektywnie zbieranych - wykorzystywane s worki z tworzyw o pojemnoci 120 litrw. Odpady zmieszane zbierane s do czarnego worka. Odpady o cechach surowcowych: papier i tektura, szko, metale i tworzywa sztuczne zbierane s do kolorowych workw z graficznym oznakowaniem. Worek niebieski przeznaczony jest na metale, worek zielony na szko, worek biay na papier i tektur, a ty na tworzywa sztuczne. Odpady kuchenne ulegajce biodegradacji mona skada je w przydomowym kompostowniki (po zgoszeniu podmiotowi uprawnionemu i zapisaniu tego faktu w umowie). W sytuacji, gdy waciciel nie zadeklarowa skadania tych odpadw w przydomowym kompostowniku, zobowizany jest gromadzi je w workach foliowych koloru czarnego. Odpady, ktre nie mieszcz si do workw lub pojemnikw wystawiane s obok nich i odbierane odpatnie przez firmy wywozowe. Na indywidualne zlecenie za opat odbierane s inne odpady, np. trawa, licie, papa, styropian, itp. Zgodnie z informacjami Urzdu Gminy w Przytyku, w 2007 roku zebrano selektywnie 105,5 Mg odpadw, co stanowi 53% oglnej zebranej iloci. Jest to jeden z najwikszych wskanikw selektywnie zbieranych odpadw w Wojewdztwie Mazowieckim. Obecnie selektywn zbirk objty jest cay obszar gminy (tereny zamieszkae), a ludno objta selektywnym zbieraniem szacowana jest na 100% mieszkacw gminy.

Zasady selektywnego gromadzenia odpadw okrela szczegowo Regulamin utrzymania czystoci i porzdku w gminie Przytyk. Czstotliwo odbierania workw wynosi raz na miesic. Opat za wywz odpadw zmieszanych ponosz mieszkacy, natomiast za odpady zebrane selektywnie paci gmina Przytyk. Na terenie gminy nie jest prowadzona zbirka odpadw wielkogabarytowych, odpady te odbierane s odpatnie przez firmy, z ktrymi mieszkacy maj podpisane umowy na wywz odpadw komunalnych. Cz odpadw wielkogabarytowych (zuyte sprzty gospodarstwa domowego AGD i RTV) jest przekazywana bezporednio sprzedawcy nowych produktw iloci te nie s rejestrowane na poziomie gminy. Ponadto, czst praktyk jest pozbywanie si niepotrzebnych mebli i sprztu na zasadzie odsprzedawania go lub odstpowania potrzebujcym osobom. wiadczy o tym ilo ogosze prasowych lub internetowych w prasie lokalnej i oglnopolskiej oraz w wyspecjalizowanych internetowych serwisach aukcyjnych. Na terenie gminy nie zbierano selektywnie odpadw niebezpiecznych, z wyjtkiem wietlwek odbieranych od mieszkacw przez firm Eko Sam Bis. Iloci i rodzaje odpadw komunalnych zebranych selektywnie na terenie gminy Przytyk w 2007 roku przedstawiono w poniszej tabeli: Tabela 14. Ilo zebranych odpadw w wyniku selektywnej zbiorki na terenie gminy Przytyk 2007 roku Rodzaj frakcji Szko Tworzywa sztuczne Papier i tektura Metale Razem Odpady zebrane selektywnie (Mg) 57,1 29,13 14,4 4,85 105,5

W masie zebranych selektywnie odpadw najwyszy udzia miao szko, a nastpnie tworzywa sztuczne i papier z tektur. Ilo selektywnie zbieranych odpadw wzrasta w 2006 roku zebrano w ten sposb 58,23Mg, w 2005 roku 26,67 Mg, a w 2004 roku 50,73 Mg. Gmina, a take prowadzcy handlow dziaalno gospodarcz, s zobowizani ustawi w miejscach publicznych, przed sklepami itp., pojemniki przeznaczone na selektywn zbirk, ktre niezalenie od indywidualnego, selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych, papieru, tektury i metali, uzupeniaj gminny system selektywnej zbirki odpadw. 5.2. Odpady z budowy, remontw i demontau obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej Odpady budowlane i remontowe wytwarzane s m.in. w gospodarstwach domowych, jako odpady z remontw mieszka, prowadzonych na ma skal i wwczas s ujte w zmieszanych odpadach komunalnych, oznaczonych kodem 20 03 01. Katalog nie wyodrbnia tego odpadu w grupie odpadw komunalnych, podgrupie odpadw gromadzonych selektywnie, ani wrd innych odpadw komunalnych. Odpady z budowy, remontu i demontau zaliczane s do grupy 17. Odpady te wytwarzane s najczciej przez wyspecjalizowane firmy budowlane, na ktrych ciy obowizek ich odzysku i unieszkodliwiania, (jeli umowa o wiadczenie usug nie stanowi inaczej). Strumienie odpadw generowane w trakcie budowy, remontw i demontau obiektw budowlanych tworz: materiay i elementy budowlane o charakterze ceramicznym, takie jak beton, cegy, tynki, pyty itp. a take podobne odpady z remontw i przebudowy drg, odpady drewna, szka i tworzyw sztucznych, odpadowe asfalty, smoy, papa, gleba i ziemia z wykopw i urobek z pogbiania, zom stalowy i metali kolorowych oraz stopw metali. Tabela 15. redni skad odpadw budowlanych i poremontowych (%) Lp. Rodzaj odpadw wchodzcych w strumie Zawarto poszczeglnych frakcji (%)

1 Cega 2 Beton 3 Tworzywa sztuczne 4 Bitumiczna powierzchnia drg 5 Metale 6 Piasek 7 Inne Razem:

40 20 1 9 5 4 11 100

System zbierania odpadw remontowych pochodzcych z gospodarstw domowych polega na wystawieniu przed posesj kontenera przeznaczonego na odpady remontowo-budowlane, po uprzednim zgoszeniu przez wytwrc odpadu proby o odbir odpadw do administratora budynku lub przedsibiorstwa wywozowego. Wedug informacji z Wojewdzkiej Bazy Gospodarki Odpadami prowadzonej przez Urzd Marszakowski Wojewdztwa Mazowieckiego na terenie gminy Przytyk nie odnotowano w latach 2004 - 2006 wytwarzania odpadw z grupy 17, co nie oznacza, e odpady te nie powstaway. Brak informacji o iloci odpadw z grupy 17. W chwili opracowania niniejszego dokumentu, ilo odpadw zebranych w 2007 roku nie bya jeszcze znana. 5.3. Odpady opakowaniowe Odpady opakowaniowe s to: wszystkie opakowania, w tym wielokrotnego uytku wycofane z ponownego uycia, stanowice odpady w rozumieniu przepisw o odpadach, z wyjtkiem odpadw powstajcych w procesie produkcji opakowa. Na terenie gminy Przytyk istniej trzy rda, w ktrych wytwarzane s odpady opakowaniowe. S to: gospodarstwa domowe odpady opakowaniowe zbierane selektywnie s klasyfikowane w grupie 20 lub s zbierane w zmieszanych odpadach komunalnych; infrastruktura handlowa sklepy, magazyny itp. odpady te stanowi gwny strumie odpadw z grupy 15; sektor gospodarczy zakady produkcyjne, usugowe, rzemielnicze. System gospodarowania odpadami opakowaniowymi opiera si on na dwch zasadniczych filarach: odpowiedzialnoci przedsibiorcw wprowadzajcych na rynek produkty w opakowaniach za osignicie wymaganych poziomw recyklingu (wynikajcej bezporednio z ustawy z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych Dz.U. Nr 63, poz. 638 z pn zm.), obowizku gmin do organizowania selektywnej zbirki odpadw w celu ich odzysku, w tym recyklingu. Osignicie odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu stanowi ustawowy obowizek kadego przedsibiorcy, a okrelone prawem poziomy odzysku i recyklingu odnosz si do iloci opakowa i produktw wprowadzanych na rynek, nie za iloci wytwarzanych odpadw opakowaniowych. Przedsibiorcy realizuj naoony obowizek bez uwzgldniania podziau administracyjnego, lecz w penej skali swojej dziaalnoci na terenie kraju. Wobec tego, ustawowy system sprawozdawczoci nie pozwala na okrelenie iloci opakowa wprowadzonych na rynek na terenie gminy, jak te iloci odpadw opakowaniowych wytworzonych na terenie gminy, ktre zostay poddane odzyskowi. Okrelenie iloci odpadw opakowaniowych wytwarzanych na terenie gminy Przytyk jest trudne, gdy nie wszyscy przedsibiorcy przekazuj dane o iloci i sposobach gospodarowania tymi odpadami. Nieznana jest rwnie ilo odpadw gromadzona selektywnie przez mieszkacw mona przypuszcza, e odpady opakowaniowe stanowi (w zalenoci od rodzaju) od 20 70% zbieranych w ten sposb odpadw. Wedug informacji z Wojewdzkiej Bazy Gospodarki Odpadami prowadzonej przez Urzd Marszakowski Wojewdztwa Mazowieckiego na terenie gminy Przytyk nie odnotowano w latach 2004 2006 wytwarzania odpadw opakowaniowych, co nie oznacza, e odpady te nie powstaway. Brak informacji o iloci odpadw z grupy 15. W chwili opracowania niniejszego dokumentu, ilo odpadw zebranych w 2007 roku nie bya jeszcze znana. 5.4. Osady ciekowe

Na terenie gminy Przytyk komunalne osady ciekowe wytwarzane s w dwch oczyszczalniach. Ilo wytworzonych osadw wynosi okoo 11 Mg rocznie. Po odwodnieniu osady przekazywane s indywidualnym rolnikom do wykorzystania w celach nawozowych. 5.5. Odpady zawierajce azbest Podstawowym rdem informacji o iloci azbestu na terenie gminy Przytyk byy dane zgromadzone w Bazie Azbestowej oraz wyniki inwentaryzacji wyrobw zawierajcych azbest przeprowadzonych na terenie gminy. Z przeprowadzonej inwentaryzacji wynika, e na terenie gminy Przytyk znajduje si 5333,779 Mg wyrobw zawierajcych azbest. S to przede wszystkim pyty azbestowo cementowe (faliste). W gminie Przytyk nie stwierdzono wystpowania tzw. dzikich wysypisk odpadw zawierajcych azbest. Nie przewiduje si take wzrostu iloci wyej wymienionych odpadw z uwagi na cakowity zakaz ich stosowania. Stan techniczny pokry dachowych i pyt elewacyjnych jest na og dostateczny, tzn. oglnie pyty nie s pokruszone ani obstrzpione, a jedynie poronite porostami organicznymi lub zabrudzone wodami opadowymi wymieszanymi z sadzami kominowymi. Nieuszkodzone pyty nie stwarzaj zagroenia dla zdrowia ludzi zwizanego z emisj wkien azbestu do powietrza. Problem szkodliwoci takich wyrobw zaczyna istnie z chwil pojawienia si jakichkolwiek ich uszkodze. Na naruszenie i niszczenie struktury pyt (gwnie powierzchniowej) duy wpyw maj warunki klimatyczne oraz zanieczyszczenia chemiczne powietrza atmosferycznego. W wyniku przemarzania pyt w okresie zimowym lub silnego nagrzewania pyt w okresie letnim, poczonego z okresowymi szokami termicznymi spowodowanymi opadami deszczu dochodzi do erozji pyt, tworzenia si na powierzchni werw, odpryskiwania warstw materiau zawierajcego azbest i w mniejszym stopniu pkania pyt na caej gruboci. Zjawisko to przyspieszane jest dodatkowo przez kwane deszcze. W wyniku oddziaywania tych czynnikw dochodzi do kruszenia materiau, osabienia wizi wkien z matryc (betonem) i w efekcie kocowym do emisji wkien azbestu do powietrza. Pyty takie cechuj si nierwn powierzchni i atwym odspajaniem kolejnych warstw materiau, nawet pod wpywem niezbyt silnych oddziaywa mechanicznych. Drugim rodzajem uszkodze pyt dachowych i elewacyjnych s ich pknicia, odamania naroy, wykruszenia krawdzi, dziury. Uszkodzenia te powstaj na skutek oddziaywania czynnikw mechanicznych spowodowanych uderzeniami twardymi przedmiotami lub odamaniem. Rwnie bdy w montau pyt mog by przyczyn powstawania uszkodze np. przybijanie ich gwodziami bez uprzedniego wywiercenia otworw w pycie, brak odstpw dylatacyjnych. Powoduje to destrukcj materiau z azbestem (pknicia). Powstawaniu uszkodze towarzyszy odrywanie elementw pyt, ktre zalegaj wok obiektw i stanowi powane rda emisji wkien azbestowych do otoczenia. Nie jest znana ilo odpadw zawierajcych azbest wytworzonych na terenie gminy Przytyk w latach 2005 2007. 5.6. Zuyte opony Na terenie gminy funkcjonuje system zorganizowanego zbierania zuytych opon. Zuyte opony (po wymianie na nowe) w punktach wymiany opon s tam zostawianie przez mieszkacw. Ilo zbieranych zuytych opon zaley od sezonu, najwicej opon pozyskuje si w okresie wymian jesienno-zimowej i wiosennej. Nie jest znana ilo zuytych opon wytworzonych i zebranych na terenie gminy Przytyk. W zwizku z rozwizaniem ustawowym z 11 maja 2001r., w ktrym opony zostay objte opat produktow, producenci i importerzy opon utworzyli Centrum Utylizacji Opon Organizacj Odzysku S.A. Zajmuje si ono tworzeniem kompleksowego systemu zbiorki, odzysku i unieszkodliwiania zuytych opon, prowadzc wspprac z operatorami logistycznymi oraz firmami zajmujcymi si odzyskiem lub unieszkodliwianiem opon. 5.7. Przeterminowane rodki ochrony rolin (w tym opakowania po rodkach ochrony rolin) Przez odpady pestycydowe rozumie si przeterminowane, zanieczyszczone i niezdatne do uycia rodki ochrony rolin i preparaty owadobjcze stosowane w rolnictwie, budownictwie i w gospodarstwach domowych oraz opakowania po nich. Odpady te pochodz z biecej produkcji, dystrybucji i stosowania oraz z przeterminowanych, starych preparatw, wycofanych z obrotu i zdeponowanych w magazynach lub mogilnikach. Na obszarze gminy Przytyk system zbierania opakowa po rodkach ochrony rolin (15 01 10*) wdroony zosta przez Polskie Stowarzyszenie Ochrony Rolin. Odbiorem i unieszkodliwianiem zajmuje si firma Remondis Sp. z o.o. W ramach systemu, odbierane s wszystkie opakowania po rodkach ochrony rolin, ktre podlegaj zwrotowi do sprzedawcw. Odbir opakowa w ramach tego systemu odbywa si zgodnie

z ustaw o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z 21 maja 2004r. Zgodnie w powysz ustaw sprzedawca ma obowizek przyjcia opakowa po rodkach ochrony rolin, a rolnik zobowizany jest do ich zwrotu. Sprzedawca ma obowizek informowania o istniejcym systemie zbierania oraz pobierania kaucji. Systemem prowadzonym przez PSOR mog by objci sprzedawcy rodkw ochrony rolin oraz gospodarstwa wielkoobszarowe znacznie oddalone od punktw sprzeday (po spenieniu wymaganych formalnoci). Na terenie gminy nie funkcjonuje system zbierania przeterminowanych rodkw ochrony rolin, jednak mona przypuszcza, e ze wzgldu na wysokie ceny tych rodkw nie dochodzi do powstawania duych iloci odpadw tego typu. 5.8. Oleje odpadowe Na terenie gminy Przytyk zbirka olejw odpadowych odbywa si poprzez sie stacji benzynowej i warsztatw, skd odpady odbierane s przez uprawnione firmy. W przypadku indywidualnych wacicieli pojazdw obecnie w standardzie jest wymiana oleju na stacji obsugi pojazdw. Z kolei przedsibiorstwa posiadajce maszyny, urzdzenia i rodki transportu, stacje obsugi pojazdw i firmy transportowe posiadaj podpisane umowy z recyklerami na odbir przepracowanych olejw na telefon. Najczciej recykler pozostawia swj pojemnik i przy odbiorze wymienia go na pusty. Oleje odpadowe powstajce w maych zakadach na terenie gminy s na og przekazywane firmom specjalistycznym trudnicym si zbirk olejw przepracowanych lub firmom prowadzcym serwisy separatorw. Brak informacji na temat iloci olejw odpadowych wytworzonych i zebranych na terenie gminy Przytyk. 5.9. Pade zwierzta Zgodnie z art. 12 ustawy z 2 kwietnia 2004r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierzt, zwierzta gospodarskie powinny by zarejestrowane w Centralnej Bazie Danych prowadzonej przez Biuro Powiatowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Do utylizacji padych zwierz zobowizani s rolnicy. Wszelkie przemieszczenia zwierzt gospodarskich, uboju a w szczeglnoci padnicia albo zabicia powinny by zgaszane do ARiMR, ktra dofinansowuje koszty utylizacji. Odbiorem padych zwierzt z terenu gminy zajmuje si Zakad Utylizacji w Radomiu, ul. Energetykw 24, nalecy do przedsibiorstwa: Zakad Przetwrstwa Rolnego DANIELW Sp. z o.o., 97-300 Kamiesk z siedzib w Danielowie. Urzd Gminy Przytyk zawar umow sta z ZPR DANIELW w zakresie zbirki padych zwierzt, ktre nastpnie s kierowane do unieszkodliwiania w zakadzie utylizacyjnym. Koszt odbioru padliny wynosi rednio 0,80z za 1 kg odebranych padych zwierzt. 5.10. Pojazdy wycofane z eksploatacji System gospodarowania pojazdami wycofanymi z eksploatacji zakada zbieranie odpadw przez punkty zbierania pojazdw wycofanych z eksploatacji legitymujce si stosownymi decyzjami w ramach prowadzonej dziaalnoci. Z punktw tych odpady powinny trafia do funkcjonujcej w Wojewdztwie Mazowieckim sieci stacji demontau. Dopuszcza si take moliwo bezporedniego kierowania pojazdw wycofanych z eksploatacji do stacji demontau lub punktw zbierania. W bliskiej odlegoci od granic gminy znajduj si nastpujce stacje demontau pojazdw: Kazimierz Neska AUTO MAX NESKA, ul. Wolanowska 140, 26-600 Radom, Grayna Gniadek Przedsibiorstwo Handlowo-Usugowe AUTO-SKODA, ul. Warszawska 17/21, 26-605 Radom, Nikodem ya KAJTEK Sprzeda Hurtowa Odpadw i zomu, Rajec Poduchowny 41 c 26-613, Radom, MARPUT Sp. z. o.o. Stacja Demontau Pojazdw, ul. Lesiowska 1 26-600 Radom. 5.11. Zuyty sprzt elektryczny i elektroniczny Jednym z rodzajw odpadw wielkogabarytowych jest zuyty sprzt elektryczny i elektroniczny. Postpowanie z tego rodzaju odpadami reguluj przepisy ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o zuytym sprzcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. Nr 180, poz. 1495), ktra wesza w ycie w dniu 21 padziernika 2005r. rdem powstawania zuytych urzdze elektrycznych i elektronicznych s instytucje uytecznoci publicznej, zakady przemysowe i gospodarstwa domowe. Za sprzt uwaane s urzdzenia, ktrych prawidowe dziaanie jest uzalenione od dopywu prdu elektrycznego lub od obecnoci pl elektromagnetycznych, oraz mogce suy do wytwarzania, przesyu lub pomiaru prdu elektrycznego lub pl elektromagnetycznych i zaprojektowane do uytku przy napiciu elektrycznym nieprzekraczajcym 1000 V dla prdu

zmiennego oraz 1500 V dla prdu staego, zaliczone do grup sprztu okrelonych w zaczniku do ustawy, tj: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Wielkogabarytowe urzdzenia gospodarstwa domowego. Maogabarytowe urzdzenia gospodarstwa domowego. Sprzt teleinformatyczny i telekomunikacyjny. Sprzt audiowizualny. Sprzt owietleniowy. Narzdzia elektryczne i elektroniczne, z wyjtkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzdzi przemysowych. Zabawki, sprzt rekreacyjny i sportowy. Przyrzdy medyczne, z wyjtkiem wszystkich wszczepianych i skaonych produktw. Przyrzdy do nadzoru i kontroli.

10. Automaty do wydawania rnych produktw. Brak informacji na temat iloci zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego wytwarzanych i zbieranych na terenie gminy Przytyk. 5.12. Odzysk i unieszkodliwianie odpadw komunalnych Na terenie gminy Przytyk odpady komunalne poddawane byy nastpujcym procesom odzysku lub unieszkodliwiania: wykorzystanie gospodarcze recykling materiaowy, odzysk poprzez kompostowanie, unieszkodliwianie poprzez skadowanie. Gospodarka odpadami na terenie gminy Przytyk w 2007 roku przedstawiaa si nastpujco (iloci w Mg): przekazane na skadowisko wykorzystane gospodarczo 92,21 Mg 105,48 Mg

Na terenie gminy Przytyk procesom odzysku poddano w 2007 roku 105,48 Mg odpadw komunalnych, co stanowio 53,3% ich zebranej iloci. Odpady przekazywane s do firm, ktre zajmuj si ich przetwarzaniem: EKO-SAM Recykling w Tursku, Elana-Pet w Toruniu, PSiPSW Mazowsze w Bochni, PPH Rolls we Wocawku, Stora Enso Recykling w Warszawie, Huta Szka gospodarczego w Wizowej, Recykling Centrum w Jarosawiu, zompol w Tarczynie oraz PPUH Radkom w Radomiu. Na terenie gminy Przytyk unieszkodliwianiu poprzez skadowanie poddano w 2007 roku 92,21 Mg odpadw, co stanowio 46,7% zebranej iloci. Odpady z gminy Przytyk wywoone s na skadowisko Urbanw gmina Jedlisk oraz na skadowisko PPUH Radkom w Radomiu - Wincentowie. Skadowisko Urbanw jest skadowiskiem midzygminnym dla gmin powiatu radomskiego zrzeszonych w Zwizku Gmin Radomka, tj. Jedlisk, Przytyk, Zakrzew oraz gmina Jastrzbia. Wacicielem skadowiska jest Gmina Jedlisk, a zarzdzajcym Zakad Gospodarki Komunalnej Jedlisk. Z uwagi na fakt, e jedynie niewielka cz wytwarzanych odpadw jest zbierana w sposb zorganizowany mona przypuszcza, e odpady deponowane s na tzw. dzikich wysypiskach. W 2007 roku w wyniku akcji sprztania odpadw z terenu gminy zebrano 30,74 Mg odpadw (m.in. z roww przydronych i lasw). Na terenie gminy Przytyk funkcjonuj dwa podmioty prowadzce dziaalno w zakresie odzysku odpadw. Ich wykaz przedstawia ponisza tabela: Tabela 16. Przedsibiorcy posiadajcy decyzj Starosty Radomskiego na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odzysku odpadw w instalacjach, prowadzcy dziaalno na terenie gminy Przytyk Lp. Nazwa zakadu i adres 1 PPHU EKO-SAM RECYKLING Tursk 4 Rodzaje odpadw tworzywa sztuczne 15 01 02 Ilo w Mg/rok 1500 Metoda odzysku R3

26 806 Stara Botnica Sortownia odpadw w Woli Kaszewskiej Przerb Betonu Robert Bedowski 26 650 Przytyk, Podgajek ul. Kwiatowa 7

10 01 01

2600

R14

Gmina Przytyk posiadaa wasne skadowisko w Przytyku - Psicu o powierzchni 0,2 ha. Skadowisko to zostao zamknite i rekultywowane. Rekultywacj zakoczono w grudniu 2003r., a jej koszt wynis 15 764z. Tabela 17. Wykaz nieczynnych skadowisk odpadw na terenie gminy Przytyk Nazwa Skadowisko odpadw komunalnych Lokalizacja Przytyk Data zamknicia 29.02.2000r. Data zakoczenia prac rekultywacyjnych 31.12.2003r.

Ponadto, na terenie gminy zlokalizowany by mogilnik, w ktrym skadowane byy przeterminowane rodki ochrony rolin. Mogilnik znajdowa si w miejscowoci Duy Las, na dziace o numerze 214, stanowicej wasno Lasw Pastwowych. Na powierzchni ok. 400m2 znajdowao si okoo 80 sztuk zbiornikw zbudowanych z 3-5 krgw betonowych o rednicy ok. 160cm. Mogilnik powsta prawdopodobnie w latach 1960, a zamknity zosta w 1983r. W mogilniku zostao zoonych ok. 40-45 Mg przeterminowanych rodkw ochrony rolin i opakowa. Obiekt pooony by wok kompleksu lenego. Mogilnik zlokalizowany by w odlegoci ok. 1,5 km od rzeki Radomki i mg stanowi potencjalne rdo zanieczyszczenia wody. Wacicielem obiektu by Wojewdzki Zwizek Gminnych Spdzielni; potem nadzr nad obiektem sprawowaa gmina Przytyk. Mogilnik ten zlikwidowano w grudniu 2006 roku. rdami finansowania likwidacji obiektu byy Powiatowy Fundusz Ochrony rodowiska i Fundusz Leny. Zakres likwidacji mogilnika w Duym Lesie obejmowa: otwarcie zbiornikw betonowych, wydobycie odpadw o kodzie 020108*, zapakowanie odpadw do atestowanych pojemnikw, przetransportowanie do miejsca unieszkodliwienia oraz ich termiczne unieszkodliwienie w spalarni posiadajcej stosowane zezwolenie, wydobycie zbiornikw betonowych o kodzie 170106*, ich rozkruszenie i unieszkodliwienie, wydobycie zanieczyszczonego gruntu o kodzie 170503* i jego unieszkodliwienie, wykonanie bada gruntu z terenu mogilnika (15 szt.) i wody z istniejcych piezometrw (4 szt.) na zawarto pestycydw, wypenienie czyst ziemi miejsc po usuniciu odpadw niebezpiecznych i wyrwnanie terenu, wykonanie dokumentacji kocowej. cznie wydobyto i unieszkodliwiono 60,00 Mg przeterminowanych rodkw ochrony rolin oraz wydobyto do unieszkodliwienia 58,90 Mg ziemi (odpad 170503*). Pozostae po likwidacji mogilnika konstrukcje betonowe zostay wydobyte, oczyszczone z pozostaoci po pestycydach, pokruszone do odpowiedniej wielkoci i wywiezione na skadowisko odpadw niebezpiecznych w Zgierzu (EKO-BORUTA). cznie wydobyto do unieszkodliwienia 130,52 Mg gruzu betonowego (odpad 170106*).

3 2

Rysunek 3. Mapa instalacji i obiektw do odzysku lub unieszkodliwiania odpadw na terenie gminy Przytyk

Legenda: 1 Sortownia odpadw EKO-SAM BIS w Woli Kaszewskiej (patrz: tabela nr 16). 2 - Przerb Betonu Robert Bedowski w Przytyku (patrz: tabela 16). 3. 4. Nieczynne skadowisko odpadw komunalnych w Przytyku Psicu. Zlikwidowany mogilnik w Duym Lesie.

5.13. Identyfikacja problemw w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi Podsumowujc stan aktualnej gospodarki odpadami na terenie gminy Przytyk, mona wyrni jej mocne i sabe strony. Mocne strony umoliwienie zorganizowanego zbierania i wywozu odpadw komunalnych dla 100% mieszkacw gminy, wprowadzone i systematycznie rozwijane selektywne zbieranie odpadw systemem workowym, finansowanie przez gmin selektywnej zbirki odpadw, wysoki odsetek odpadw zbieranych selektywnie w strumieniu odpadw zbieranych, stosowanie innych, poza skadowaniem, sposobw postpowania z odpadami, kompostowanie duej czci odpadw ulegajcych biodegradacji przez mieszkacw we wasnym zakresie, prowadzona systematycznie edukacja ekologiczna w placwkach owiatowych, systematyczna likwidacja dzikich wysypisk, take w ramach akcji spoecznych (Sprztanie wiata).

moliwo korzystania z obiektw i instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw (sortownie, kompostownie, skadowiska), pooonych poza terenem gminy, likwidacja mogilnika w Duym Lesie, zamknicie i rekultywacja skadowiska odpadw komunalnych, wykonana inwentaryzacja wyrobw zawierajcych azbest. Sabe strony dua cz mieszkacw gminy w dalszym cigu nie ma podpisanych umw z podmiotami uprawnionymi do odbierania odpadw komunalnych, bardzo maa ilo odpadw komunalnych zbieranych przez uprawnione podmioty, znaczne rozproszenie rde powstawania odpadw (zabudowa ekstensywna), brak systemw pozyskiwania odpadw niebezpiecznych pochodzcych z odpadw komunalnych, nie podjto skutecznych dziaa majcych na celu organizacj zbirki odpadw remontowo budowlanych oraz odpadw, wzrost cen usug spowodowany koniecznoci dostosowania si do wymogw obowizujcego prawa, powstawanie dzikich wysypisk, brak informacji o wielu rodzajach wytwarzanych odpadach: np. zawierajcych azbest, zuytych oponach, wyeksploatowanych pojazdach, zuytym sprzcie elektrycznym i elektronicznym, itp. brak budetowych rodkw finansowych na realizacj zakadanych celw. 6. Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami 6.1. Prognoza oglna Na ilo, jako i rodzaje odpadw wytwarzanych na terenie gminy Przytyk odpadw wpywa wiele czynnikw - demograficzne, spoeczne, prawne i ekonomiczne. Liczba mieszkacw gminy Przytyk ksztatuje si obecnie na poziomie okoo 7076 osb. W perspektywie kilku kilkunastu lat liczba osb zamieszkujcych gmin uzaleniona bdzie gwnie od przyrostu naturalnego i skali migracji. Zarwno jeden, jak i drugi wskanik s na terenie gminy dodatnie. Szacuje si, e liczba ludnoci gminy w 2015 roku wzronie w stosunku do 2007 o okoo 240 osb, co oznacza bdzie warto 7316 osb zamieszkujcych gmin Przytyk. Zmiany w iloci i jakoci odpadw wytwarzanych w gminie w perspektywie czasowej do 2015 roku zalee bd przede wszystkim od rozwoju poszczeglnych gazi usug. Prognozuje si dalszy rozwj gospodarczy. Wyszy poziom dochodw bdzie wpywa na wzrost iloci wytwarzanych odpadw. Wzronie zawarto papieru i tworzyw sztucznych w oglnym strumieniu odpadw komunalnych. Bdzie on jednak rwnowaony selektywn zbirka tych odpadw. Zmniejszy si ilo odpadw ulegajcych biodegradacji. Nastpi dalszy wzrost budownictwa mieszkaniowego oraz intensywnoci prac remontowych, co zaowocuje wzrostem iloci odpadw budowlanych i poremontowych. Z popraw warunkw ycia wzrasta bdzie rednia wieku mieszkacw gminy, co spowoduje wiksze zapotrzebowanie na usugi medyczne. Skutkiem tego bdzie wzrost iloci odpadw ze suby zdrowia. Rozszerzenie kontroli w zakresie gospodarki odpadami oraz doskonalenia metod inspekcji przez upowanione organy i instytucje spowoduje wykrycie odpadw niewykazywanych obecnie w statystyce. W wyniku wprowadzenia instrumentw ekonomicznych, a take dziaa edukacyjnych, wzronie ilo selektywnie zbieranych odpadw. W celu obnienia kosztw usuwania odpadw mieszkacy chtniej bd zagospodarowywa odpady ulegajce biodegradacji we wasnym zakresie, kompostujc je na swoich posesjach. Likwidacja dzikich skadowisk oraz egzekwowanie zakazu skadowania odpadw przez wysokie kary ograniczy wypywanie odpadw poza system. Naley jedynie mie nadziej, e zbyt wygrowane opaty nie spowoduj odwrotnej tendencji tj. pozbywania si odpadw na dziko. W zakresie transportu ewentualne zmiany dotyczy bd przede wszystkim:

jakoci sprztu technicznego (samochodw mieciarek), ktre podlegaj cigej ewolucji w kierunku obnienia jednostkowych kosztw eksploatacji oraz uciliwoci dla mieszkacw i rodowiska (obnienia haasu i emisji spalin), optymalizacji transportu w kierunku zmniejszenia uciliwoci dla ruchu drogowego i mieszkacw oraz poprawienia wskanikw ekonomicznych. W zakresie technologii odzysku oczekiwany jest rozwj technologii zwizanych z: recyklingiem organicznym odpadw ulegajcych biodegradacji, recyklingiem surowcw wtrnych. W zakresie technologii unieszkodliwienia odpadw: stopniowe eliminowanie z systemw gospodarki odpadami skadowania odpadw nieprzetworzonych. W przypadku gminy Przytyk istotnym czynnikiem wpywajcym znaczco na sposb prowadzenia gospodarki odpadami bdzie uruchomienie Zakadu Unieszkodliwiania Odpadw Komunalnych w Radomiu, przewidziane na koniec 2008 roku. Rozwizania technologiczne zakadu warunkowa bd sposb zbierania odpadw i dalszego z nimi postpowania. 6.2. Prognoza iloci wytwarzanych odpadw komunalnych Podczas prac nad aktualizacj Planu przyjto 8 letni okres planowania z podziaem na dwie perspektywy czasowe: krtkoterminow (do 2011 roku) i dugoterminow (do 2015 roku). Prognozy opracowano dla dwch horyzontw czasowych: 2011 i 2015 roku. Za Kpgo 2010 przyjto nastpujce zaoenia: wzrost wskanikw ilociowych wytwarzanych odpadw ksztatowa si bdzie na poziomie 5% w okresach 4 letnich, a wskaniki wytwarzania odpadw wynosi bd: 192 kg/mieszkaca w roku 2011 i 201 kg/mieszkaca w 2015 roku, ludno gminy wynosi bdzie: 7196 osb w roku 2011 oraz 7316 osb w 2015 roku, nastpi wzrost poziomu zbierania odpadw, w tym selektywnego wydzielania rnych frakcji, co spowoduje zmiany iloci i skadu odpadw niesegregowanych; zmniejszy si w nich gwnie zawarto papieru, tworzyw, szka i metali, a take odpadw niebezpiecznych. Prognozowana ilo odpadw komunalnych wytwarzanych w latach 2011 i 2015 wynosi bdzie: Tabela 18. Prognoza wytwarzania odpadw komunalnych (Mg) do roku 2015 na terenie gminy Przytyk Lp. Rodzaj odpadu Ilo odpadw w Mg 2011 2015 276 367 1032 1027 136 156 11 12 158 142 81 85 127 111 104 94 49 42 17 18 17 18 7 8 325 341 73 76 1381 1470

1. Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie 2. Niesegregowane odpady komunalne: 2-1 Odpady kuchenne ulegajce biodegradacji 2-2 Odpady zielone 2-3 Papier i tektura 2-4 Odpady wielomateriaowe 2-5 Tworzywa sztuczne 2-6 Szko 2-7 Metal 2-8 Odzie, tekstylia 2-9 Drewno 2-10 Odpady niebezpieczne 2-11 Odpady mineralne w tym frakcja popioowa 3. Odpady wielkogabarytowe Razem

Prognozuje si, e w roku 2011 wytworzone zostanie 1381 Mg odpadw komunalnych, a w roku 2015 1470 Mg. 6.3. Prognoza iloci wytwarzanych odpadw ulegajcych biodegradacji Prognozuje si, e w 2011 roku na terenie gminy Przytyk wytworzone zostanie 322 Mg, a w 2015 roku 328 Mg odpadw ulegajcych biodegradacji. 6.4. Prognoza iloci wytwarzanych odpadw niebezpiecznych ze strumienia odpadw komunalnych Prognozowana ilo odpadw niebezpiecznych ze strumienia odpadw komunalnych wytwarzanych w latach 2011 i 2015 na terenie gminy Przytyk wynosi bdzie: do 2011 roku w okresie 2012 - 2015 rok 7 Mg/rok, 8 Mg/rok.

6.5. Prognoza iloci wytwarzanych odpadw zawierajcych azbest Prognozowane iloci odpadw zawierajcych azbest bd ksztatowa si na poziomie: do 2011 roku 220 Mg/rok, 215 Mg/rok.

w okresie 2012 - 2015r.

6.6. Prognoza iloci wytwarzanych odpadw z budowy, remontw i demontau obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej Ilo wytworzonych odpadw uzaleniona jest od rozwoju lub recesji w poszczeglnych sektorach gospodarki, a w szczeglnoci w budownictwie, drogownictwie i kolejnictwie. Prognozuje si nastpujcy wzrost iloci wytwarzanych odpadw: do 2011 roku w okresie 2012 - 2015r. 70 Mg/rok, 80 Mg/rok.

6.7. Prognoza iloci wytwarzanych odpadw opakowaniowych Z uwagi na postp technologiczny, jaki dokona si w zakresie wytwarzania materiaw opakowaniowych i opakowa, polegajcy na znacznym obnieniu ich masy, a take ze wzgldu na konieczno przeprowadzania przez przedsibiorcw redukcji masy opakowa w systemach pakowania towarw (redukcja u rda zgodnie z norm PN-EN 13428:2005 (U) Opakowania - Wymagania dotyczce wytwarzania i skadu - Zapobieganie poprzez redukcj u rda) do roku 2015 nie przewiduje si znaczcego wzrostu masy odpadw opakowaniowych. Prognozy zuycia poszczeglnych grup opakowa nie wskazuj na potencjalne zmiany struktury odpadw opakowaniowych. Do roku 2015 dominujcymi z uwagi na mas, bd odpady z tektury i papieru, odpady ze szka oraz odpady z tworzyw sztucznych. Wzronie natomiast ilo odpadw zbieranych zarwno przez organizacje odzysku, jak te pozyskiwanych w wyniku selektywnej zbiorki z gospodarstw domowych. 6.8. Prognoza iloci wytwarzanych osadw ciekowych W efekcie rozwoju sieci kanalizacyjnej oaz budowy, rozbudowy bd modernizacji obiektw do oczyszczania ciekw ulegnie zmianie ilo wytwarzanych osadw ciekowych. W pierwszym okresie modernizacji i rozbudowy systemu odprowadzania i oczyszczania ciekw (do roku 2010) ilo osadw nie powinna ulec zmianie ewentualny przyrost iloci oczyszczanych ciekw bdzie rwnowaony przez zmian technologii przerobu osadw (fermentacja, zagszczanie, odwadnianie), co skutkowa bdzie zwikszeniem stopnia odwodnienia osadw, a przez to zmniejszeniem ich masy. Docelowo, w roku 2015 ilo wytwarzanych osadw ciekowych wynosi bdzie 25 Mg (osady o zawartoci ok. 20 - 25% suchej masy). 7. Przyjte cele w gospodarce odpadami komunalnymi 7.1. Odpady komunalne Wytyczajc cele w gospodarce odpadami kierowano si strategi wyznaczon w Polityce Ekologicznej Pastwa (PEP), a take wytycznymi zawartymi w Krajowym planie gospodarki odpadami 2010, Wojewdzkim Planie Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2007 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 2015 oraz Planem gospodarki odpadami dla powiatu radomskiego na lata 2008 2015 z uwzgldnieniem lat 2012 2015. Cele krtkookresowe 2009 - 2012 1. Zmniejszenie iloci wytwarzanych odpadw komunalnych.

2. Zwikszenie wiadomoci ekologicznej mieszkacw gminy Przytyk w zakresie prawidowego funkcjonowania gospodarki odpadami. 3. Objcie wszystkich mieszkacw gminy Przytyk (najpniej do koca 2009 roku) systemem selektywnego zbierania odpadw w zakresie: odpadw zielonych, papieru i tektury, odpadw opakowaniowych ze szka, tworzyw sztucznych i metali, odpadw niebezpiecznych w strumieniu odpadw komunalnych (w tym: zuytych baterii i akumulatorw, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, przeterminowanych lekw, chemikaliw), odpadw wielkogabarytowych i odpadw budowlano remontowych. 4. Doskonalenie systemu selektywnego zbierania w celu osignicia do 2011 roku odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu dla osignicia odpowiednich limitw odzysku: odpadw wielkogabarytowych na poziomie 45%, odpadw niebezpiecznych na poziomie 20%, odpadw opakowaniowych odzysk 60%, recykling 55% - 80%. 5. Ograniczenie kierowania na skadowiska odpadw niesegregowanych i nieprzetworzonych. 6. Skierowanie w roku 2011 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 63% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 7. Eliminacja nielegalnego skadowania odpadw. 8. Wsporganizowanie i uczestnictwo w strukturach ponadgminnych Radomskim Regionalnym Obszarze Gospodarki Odpadami oraz w innych zwizkach ponadlokalnych, w ktrych zakres wchodz dziaania zwizane z gospodark odpadami. Cele dugookresowe 2013-2016 1. Kontynuacja dziaa zmierzajcych do zmniejszenia iloci wytwarzanych odpadw. 2. Kontynuacja dziaa na rzecz zwikszenia wiadomoci ekologicznej mieszkacw gminy Przytyk. 3. Doskonalenie systemu selektywnego zbierania w celu osignicia do 2015 roku odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu dla osignicia odpowiednich limitw odzysku: odpadw wielkogabarytowych na poziomie 65%, odpadw niebezpiecznych na poziomie 35%, odpadw opakowaniowych odzysk 60%, recykling 55% - 80% iloci wytworzonej. 4. Wspieranie rozwoju regionalnych systemw gospodarki odpadami komunalnymi. 5. Skierowanie w roku 2015 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 44% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 6. Wspieranie dziaa zmierzajcych do skadowania tylko odpadw przetworzonych (balastowych). 7. Wspieranie dziaa w zakresie zmniejszania masy skadowanych odpadw komunalnych do maksymalnie 60% wytworzonych odpadw do koca 2014 roku. 7.2. Odpady zawierajce azbest Cele krtkookresowe 2009 2012 Cele dugookresowe 2013 2016 1. Usuwanie wyrobw zawierajcych azbest z terenu gminy Przytyk zgodnie z przyjtym Programem usuwania wyrobw zawierajcych azbest.

2. Zapobieganie szkodliwemu oddziaywaniu azbestu na rodowisko. 3. Przestrzeganie warunkw oraz norm postpowania z wyrobami i odpadami zawierajcymi azbest. 7.3. Odpady z budowy, remontw i demontau obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej Cele krtkookresowe 2009 2012 1. Rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadw z remontu, budowy obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej do odzysku, aby osign 54% w roku 2011 Cele dugookresowe 2013 2016 1. Rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadw z remontu, budowy obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej do odzysku - 70% w roku 2015. 7.4. Odpady opakowaniowe Cele krtkookresowe 2009 2012 1. Nasilenie dziaa informacyjno-edukacyjnych majcych na celu zapobieganie powstawaniu odpadw opakowaniowych oraz propagowanie odzysku i recyklingu odpadw. 2. Wdraanie systemw selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych oraz zwikszenie efektywnoci istniejcych systemw selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych. 3. Wsppraca z organizacjami odzysku oraz innymi jednostkami administracyjnymi w celu wsplnego wdraania i rozwoju systemw zbierania odpadw opakowaniowych. Cele dugookresowe 2013 2016 1. Kontynuacja dziaa informacyjno-edukacyjnych majcych na celu zapobieganie powstawaniu odpadw opakowaniowych oraz propagowanie odzysku i recyklingu odpadw 2. Doskonalenie funkcjonowania systemw selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych 7.5. Komunalne osady ciekowe Cele krtkookresowe 2009 2012 Cele dugookresowe 2013 2016 1. Zwikszenie iloci komunalnych osadw ciekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do rodowiska. 2. Objcie monitoringiem wszystkich oczyszczalni ciekw w gminie, w zakresie wytwarzania osadw ciekowych, sposobw postpowania z nimi oraz realizacji przez oczyszczalnie ciekw obowizku prowadzenia bada fizyczno-chemicznych i sanitarno - biologicznych osadw 8. System gospodarowania odpadami i zadania strategiczne na okres co najmniej 8 lat 8.1. Odpady komunalne 8.1.1. Zaoenia oglne Zaproponowany system gospodarki odpadami na terenie gminy Przytyk na lata 2009 2016 jest kontynuacj modelu przyjtego w pierwszej edycji Planu gospodarki odpadami i wdraanego przez ostatnie cztery lata. Na terenie gminy obowizywa bdzie nastpujca hierarchia dziaa: po pierwsze: zapobieganie powstawaniu odpadw lub ograniczanie iloci odpadw i ich negatywnego oddziaywaniu na rodowisko przy wytwarzaniu produktw, podczas i po zakoczeniu ich uytkowania, po drugie: zapewnienie zgodnego z zasadami ochrony rodowiska odzysku, jeeli nie udao si zapobiec powstaniu odpadw, po trzecie: zapewnienie zgodnego z zasadami ochrony rodowiska unieszkodliwienia odpadw, ktrych powstaniu nie udao si zapobiec lub ktrych nie udao si podda odzyskowi. 8.1.2. Dziaania zmierzajce do zapobiegania powstawaniu odpadw i ograniczenia ich negatywnego oddziaywania na rodowisko W celu ograniczenia iloci wytwarzanych odpadw komunalnych na terenie gminy Przytyk podjte zostan nastpujce dziaania:

edukacja spoeczna prowadzona w celu zachcenia do ograniczenia iloci odpadw, poprzez m.in.. popularyzacj ograniczania postaw konsumpcyjnych, umieszczenie na stronie internetowej Urzdu Gminy Przytyk przykadowych zalece dotyczcych zapobieganiu powstawania odpadw, stosowanie kryteriw ekologicznych przy przetargach finansowanych ze rodkw publicznych. Na poziomie krajowym opracowano i wdroono Krajowy plan dziaa w zakresie zielonych zamwie publicznych na lata 2007 2009, ktry porusza kwestie dotyczce uwzgldnienia aspektw ekologicznych w procedurach przetargowych. Zielone zamwienia publiczne oznaczaj polityk, w ramach ktrej podmioty publiczne wczaj kryteria i/lub wymagania ekologiczne do procesu zakupw (procedur udzielania zamwie publicznych) i poszukuj rozwiza minimalizujcych negatywny wpyw produktw/usug na rodowisko oraz uwzgldniajcych cay cykl ycia produktw, a poprzez to wpywaj na rozwj i upowszechnienie technologii rodowiskowych. Definicja ta obejmuje sytuacje, gdy zamawiajcy uwzgldnia jeden lub wicej czynnikw rodowiskowych na takich etapach procedury przetargowej jak: okrelenie potrzeb, zdefiniowanie przedmiotu zamwienia, sformuowanie specyfikacji technicznych, wybr kryteriw udzielenia zamwienia lub sposobu wykonania zamwienia, kwalifikacji wykonawcw oraz wybr najkorzystniejszej oferty za pomoc rodowiskowych kryteriw oceny ofert. Instytucja zamawiajca moe okreli w specyfikacji technicznej jako wymg lub w kryteriach oceny oferty jako dodatkowe punkty dla okrelonych dziaalnoci gospodarczej przykadowe elementy: wykorzystanie materiaw lub produktw pochodzcych z odzysku, wykorzystanie technologii, w wyniku ktrej wytworzona zostanie mniejsza ilo odpadw, sposoby zagospodarowania wytworzonych odpadw, itp. Na poziomie gminy celowe jest ustalenie procedur sucych identyfikacji produktw i usug speniajcych cele polityki zielonych zamwie publicznych oraz opracowanie systemu szkole i informacji dla rnych grup osb zajmujcych si zamwieniami publicznymi (opracowujcych kryteria dla produktw i usug, odpowiedzialnych za wybr wykonawcy oraz korzystajcych z produktw i usug). W celu upowszechniania informacji nt. zielonych zamwie publicznych Urzd Zamwie Publicznych wydzieli na swojej stronie internetowej specjalny link - Zielone zamwienia (www.uzp.gov.pl Zielone zamwienia). Jednym z dziaa skutkujcych minimalizacj wytwarzania odpadw jest wielokrotne wykorzystanie produktw w tym samym lub w innym celu ni pierwotne, bez potrzeby ich przetwarzania. Oprcz zmniejszenia iloci powstajcych odpadw oraz pozwoli to oszczdza energi, ktrej uycie byoby konieczne do przetworzenia tego produktu lub wyprodukowaniu nowego. W dalszej perspektywie zastosowane zostan instrumenty finansowe, np. podwyszenie opat za odbieranie odpadw dla mieszkacw, ktrzy nie prowadz selektywnej zbirki lub uzalenienie kosztw usuwania odpadw od ich iloci. 8.1.3. Zbieranie odpadw komunalnych 8.1.3.1. Zaoenia oglne Obowizek zbierania i pozbywania si odpadw komunalnych wytwarzanych na terenie nieruchomoci spoczywa na jej wacicielach. Obowizek ten jest realizowany za porednictwem przedsibiorcw uprawnionych do prowadzenia dziaalnoci w zakresie zbierania i transportu odpadw komunalnych na podstawie zawartej umowy. Z przedstawionego opisu stanu aktualnego gospodarki odpadami wynika, e na terenie gminy wystpuje generalnie jeden typ zabudowy, nieznacznie zrnicowany na zabudow zagrodow i jednorodzinn. W zwizku z powyszym, proponowany system gromadzenia i dalszego zagospodarowania odpadw od mieszkacw nie zakada zrnicowania zbirki odpadw w zalenoci od rodzaju zabudowy. Mieszkacy nielicznych budynkw wielorodzinnych zostan wczeni do systemu zaproponowanego dla zabudowy jednorodzinnej i zagrodowej. Proponowany system zbierania odpadw na terenie gminy Przytyk obejmuje: kontynuacj zbierania odpadw zmieszanych na dotychczasowych zasadach, prowadzonego przez uprawnionych przedsibiorcw, kontynuacj selektywnego zbierania odpadw (papier i tektura, tworzywa sztuczne, metale, szko biae i kolorowe), ktre odbywa si bdzie poprzez zbieranie selektywne u rda metod wieloworkow (po jednym worku na kad frakcj), prowadzone przez uprawnionych przedsibiorcw,

selektywne zbieranie odpadw ulegajcych biodegradacji, w tym odpadw zielonych z terenw zieleni urzdzonej, wdroenie dodatkowego zbierania odpadw: wielkogabarytowych, budowlanych i poremontowych, niebezpiecznych ze strumienia odpadw komunalnych (w tym co najmniej: baterii i akumulatorw, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, przeterminowanych lekw, chemikaliw, wietlwek). Sposb zbierania wymienionych rodzajw odpadw przedstawiony zosta w osobnych rozdziaach: 8.14, 8.15 i 8.1.6. 8.1.3.2. Urzdzenia do zbierania odpadw Urzdzenia przewidziane do zbierania odpadw na terenie gminy Przytyk to: 1. kosze uliczne; 2. worki z tworzyw sztucznych w odpowiednich kolorach (po jednym na szko biae i kolorowe, tworzywa sztuczne, metale i makulatur oraz worek na pozostae odpady); 3. pojemniki typu biotainer lub worki z surowcw ulegajcych biodegradacji do zbierania odpadw ulegajcych biodegradacji, 4. kontenery przeznaczone na odpady budowlane. Zasady rozmieszczania i konserwacji urzdze przeznaczonych do zbierania odpadw s nastpujce: 1. Podczas lokalizowania miejsc gromadzenia odpadw komunalnych naley uwzgldnia przepisy 22 i 23 rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002r. Nr 75, poz. 690). 2. Na terenie nieruchomoci worki z wyselekcjonowanymi odpadami naley ustawia w miejscu wyodrbnionym, dostpnym dla pracownikw podmiotu uprawnionego bez koniecznoci otwierania wejcia na teren nieruchomoci lub, gdy takiej moliwoci nie ma, naley wystawia je w dniu odbioru, zgodnie z harmonogramem, na chodnik lub ulic przed wejciem na teren nieruchomoci; dopuszcza si take wjazd na teren nieruchomoci pojazdw podmiotu uprawnionego w celu odbioru odpadw. 3. Worki z odpadami powinny by zostawione na terenie nieruchomoci, w miejscu widocznym, trwale oznaczonym, na wyrwnanej, w miar potrzeb utwardzonej powierzchni, zabezpieczonej przed zbieraniem si na niej wody i bota. Zabrania si gromadzenia w workach na odpady komunalne niegu, lodu, gruzu, gorcego popiou, ula, szlamw, substancji toksycznych, rcych, wybuchowych, przeterminowanych lekw, zuytych olejw, resztek farb, rozpuszczalnikw, lakierw i innych odpadw niebezpiecznych oraz odpadw z dziaalnoci gospodarczej. Do workw biaych na papier, tektur opakowaniow i nie opakowaniow zabrania si wrzuca: opakowania z zawartoci, np. ywnoci, wapnem, cementem, kalk techniczn, prospekty, foliowane i lakierowane katalogi. Do workw zielonych na opakowania szklane zabrania si wrzuca: ceramik (porcelana, naczynia typu arco, talerze, doniczki), lustra, szklane opakowania farmaceutyczne i chemiczne z pozostaociami zawartoci, szko budowlane (szyby okienne, szko zbrojone), szyby samochodowe. Do workw tych na opakowania z tworzyw sztucznych zabrania si wrzuca: tworzywa sztuczne pochodzenia medycznego, mokre folie,

opakowania i butelki po olejach i smarach, puszki i pojemniki po farbach i lakierach, opakowania po rodkach chwasto- i owadobjczych. 8.1.3.3. Selektywne zbieranie odpadw Selektywn zbirk objte s odpady, ktrych wydzielenie ze strumienia odpadw komunalnych jest zasadne ze wzgldw ochrony rodowiska lub ekonomicznych z uwzgldnieniem celw i zasad postpowania okrelonych przez obowizujce prawo i dokumenty planistyczne, w tym Kpgo 2010 i WPGO 2007 2015, a take przez regulamin utrzymania czystoci i porzdku w gminie Przytyk. Dla odpadw opakowaniowych zastosowanie ma rozporzdzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 padziernika 2005r. w sprawie szczegowego sposobu postpowania z odpadami opakowaniowymi (Dz.U. Nr Dz.U. Nr 219, poz. 1858 z dnia 31 padziernika 2005r.). Zakada si, e mieszkacy gminy posiadaj ju podstawow wiedz dotyczc segregacji, gdy od 2000 roku na terenie gminy prowadzone jest selektywne zbieranie odpadw metod workow oraz prowadzona jest edukacja ekologiczna uwzgldniajca gospodark odpadami. Zbieranie selektywne odpadw o charakterze surowcowym (papier i tektura, tworzywa sztuczne, metale, szko biae i kolorowe) odbywa si bdzie poprzez zbieranie selektywne "u rda" metod wieloworkow (po jednym worku na kad frakcj). Kada posesja zostanie wyposaona w zestaw kolorowych workw polietylenowych PEHD do zbirki surowcw odpadowych. System polega na gromadzeniu odrbnie poszczeglnych frakcji surowcw wtrnych (szko, papier, tworzywa sztuczne, metale). Pozostae odpady niesegregowane bd gromadzone w osobnym worku. Worki do zbirki bd odpowiednio oznakowane oraz bd posiada kolorystyk: ty na odpady z tworzyw sztucznych, zielony na odpady ze szka. biay na odpady z papieru i tektury, niebieski na metale. Wprowadzone zostanie selektywne zbieranie odpadw ulegajcych biodegradacji, opisane w dalszej czci Planu. Ponadto, na terenie gminy selektywnym zbieraniem objte zostan nastpujce odpady: wielkogabarytowe, budowlane i poremontowe, niebezpieczne ze strumienia odpadw komunalnych (w tym co najmniej: baterii i akumulatorw, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, przeterminowanych lekw, chemikaliw, wietlwek). System zbierania wymienionych odpadw przedstawiono w rozdziaach Worki do selektywnej zbirki posiada bd odpowiednie oznakowanie. 8.1.4. Odpady ulegajce biodegradacji oraz plan redukcji kierowania ich na skadowiska Iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji kierowanych do skadowania powinny wynosi: do 31 grudnia 2011r. - 63% (wagowo) cakowitej iloci odpadw ulegajcych biodegradacji wytworzonych w 1995 roku, do 31 grudnia 2015r. - 44% (wagowo) cakowitej iloci odpadw ulegajcych biodegradacji wytworzonych w 1995 roku. Ilo odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji wytworzonych w 1995 roku na terenie gminy Przytyk wyznaczono na poziomie 333 Mg. czna ilo odpadw ulegajcych biodegradacji wytworzona w 2007 roku na terenie gminy wynosia 407 Mg. Prognozuje si, e w 2011 roku na terenie gminy Przytyk wytworzone zostanie 322 Mg, a w 2015 roku 328 Mg odpadw ulegajcych biodegradacji. Zaoenia dla ograniczenia skadowania odpadw w poszczeglnych latach zawiera ponisza tabela. komunalnych ulegajcych biodegradacji

Tabela 19. Cele w zakresie ograniczania iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji kierowanych do skadowania do roku 2015 na terenie gminy Przytyk Wyszczeglnienie/Lata czna ilo odpadw ulegajcych biodegradacji w Mg Dopuszczalna ilo odpadw ulegajcych biodegradacji unieszkodliwianych przez skadowanie w odniesieniu do iloci bazowej z 1995 roku w% w wielkociach bezwzgldnych w Mg 1995 333 100% 2011 322 63% 210 112 2015 328 44% 146 182

Wymagana ilo odpadw ulegajcych biodegradacji podlegajcych odzyskowi lub unieszkodliwianiu (z wyczeniem skadowania) w Mg

Z powyszej tabeli wynika, e w roku 2011 konieczny bdzie odzysk i unieszkodliwienie (poza skadowaniem) 112 Mg odpadw ulegajcych biodegradacji. Dopuszczalne skadowanie odpadw ulegajcych biodegradacji nie moe przekroczy 210 Mg. W roku 2015 konieczny bdzie odzysk i unieszkodliwienie (poza skadowaniem) 182 Mg odpadw ulegajcych biodegradacji. Dopuszczalne skadowanie odpadw ulegajcych biodegradacji nie moe przekroczy 146 Mg. 8.1.5. Odpady ulegajce biodegradacji gromadzone bd w nastpujcy sposb: waciciel nieruchomoci zobowizany jest wyposay j w odrbny worek lub pojemnik i tam je gromadzi, po zgoszeniu podmiotowi uprawnionemu i zapisaniu tego faktu w umowie. Do gromadzenia odpadw zielonych z ogrdkw przydomowych (trawa, gazie, chwasty, itp.) bd take stosowane specjalne worki z materiaw ulegajcych biodegradacji, odbieranych podobnie jak odpady surowcowe wedug ustalonego wczeniej harmonogramu. waciciel nieruchomoci moe poddawa odpady ulegajce biodegradacji odzyskowi w przydomowym kompostowniku, po zoeniu odpowiedniego owiadczenia. Dla gromadzenia odpadw ulegajcych biodegradacji przewiduje si uywanie specjalnych pojemnikw na bioodpady tzw. biotainerw o pojemnoci 240 i 140 litrw lub workw z tworzyw sztucznych. Dla przekonania mieszkacw do indywidualnego kompostowania odpadw ulegajcych biodegradacji, podjta zostaa akcja informacyjno-edukacyjna, ktra bdzie kontynuowana w nastpnych latach. Odpady ulegajce biodegradacji bd kierowane do Regionalnego Zakadu Gospodarki Odpadami, ktrego funkcje bdzie peni Zakad Utylizacji Odpadw Komunalnych w Radomiu Wincentowie. Do chwili uruchomienia ZUOK w Radomiu, odpady ulegajce biodegradacji kierowane bd do funkcjonujcej kompostowni odpadw firmy PPUH Radkom Sp. z o.o. przy ul. Witosa 76. Celem dalszego zwikszenia odzysku odpadw ulegajcych biodegradacji podjte zostan nastpujce dziaania: przekazywanie odpadw zmieszanych, z ktrych wyselekcjonowano odpady uyteczne do odzysku lub unieszkodliwiania termicznego, zwikszenie ponad minimalne zakadane lub wymagane poziomw odzysku opakowa z papieru i tektury, papieru i tektury nieopakowaniowej. Odpady wielkogabarytowe Na terenie gminy w 2007 roku wytworzono (wedug wskanikw) 70 Mg odpadw wielkogabarytowych. Zakada si rozwj systemu selektywnego zbierania odpadw wielkogabarytowych w celu osignicia odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu: 2011 rok 2015 rok 45%, 65%.

W roku 2011 wytwarzanych bdzie na terenie gminy 73 Mg odpadw wielkogabarytowych, co oznacza konieczno poddania procesom odzysku, w tym recyklingu - 33 Mg tych odpadw. W roku 2015 wytwarzanych bdzie 76 Mg odpadw wielkogabarytowych, a konieczne bdzie poddanie procesom odzysku, w tym recyklingu 49 Mg tych odpadw.

Odpady wielkogabarytowe nie wymagaj specjalnych urzdze do zbierania, naley wystawia je na chodnik przed wejciem do nieruchomoci lub na miejsce wyznaczone do tego celu przez zarzdc nieruchomoci, w terminie przewidzianym harmonogramem, z ktrego odbierane s przez podmiot uprawniony, z ktrym waciciel podpisa umow. Odpady gromadzone bd w sposb nie utrudniajcy korzystania z nieruchomoci i nie naruszajcy estetyki miejsc sucych do uytku publicznego, umoliwiajcy swobodny dostp podmiotowi uprawnionemu, nie wczeniej ni 24 godziny przed wyznaczonym terminem odbioru. Proponuje si nastpujce uzupeniajce sposoby zbierania odpadw wielkogabarytowych: odbir odpadw po zgoszeniu telefonicznym przez podmioty posiadajce stosowne zezwolenia na odbir odpadw, za opat pokrywajc koszty transportu, odzysku i unieszkodliwienia, bezporedni odbir przez producentw na zasadzie wymiany zuytego sprztu na nowy (dotyczy sprztu elektronicznego oraz sprztu AGD i RTV). Odpady wielkogabarytowe przewoone bd do funkcjonujcych w ramach Regionalnego Obszaru Gospodarki Odpadami obiektw i instalacji, gdzie nastpi ich wtrne sortowanie, konfekcjonowanie i demontowanie. Instalacja taka funkcjonowa bdzie w ramach Zakadu Unieszkodliwiania Odpadw Komunalnych w Radomiu Wincentowie. 8.1.6. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadw komunalnych Szacuje si, e ilo odpadw niebezpiecznych w oglnym strumieniu odpadw wynosia w 2007 roku 6,5 Mg. Odpady te, ze wzgldu na due zagroenie, jakie stwarzaj dla rodowiska powinny by zbierane oddzielenie. Podstawowe zasady organizacji systemu wydzielenia i zbierania odpadw niebezpiecznych s nastpujce: rozdzielenie w maksymalnym stopniu odpadw wedug rodzajw, rodzajw opakowa lub stopnia stwarzanego zagroenia, maksymalne ograniczenie przedostawania si do strumienia odpadw komunalnych odpadw niebezpiecznych innych ni komunalne. Docelowo wydzielane bd nastpujce rodzaje odpadw niebezpiecznych, wytwarzane w strumieniu zmieszanych odpadw komunalnych: zuyte baterie i akumulatory, zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne zawierajce niebezpieczne elementy lub niebezpieczne substancje, w tym odpady zawierajce rt - lampy rtciowe, termometry, niektre rodzaje przecznikw, pozostaoci farb i lakierw oraz opakowania po nich, rozpuszczalniki organiczne, w tym chlorowcoorganiczne, odpady zawierajce inne rozpuszczalniki oraz substancje chemiczne suce do wywabiania plam, rodki czyszczce, rodki do konserwacji i ochrony drewna oraz opakowania po nich, opakowania po rodkach do dezynfekcji i dezynsekcji wraz z pozostaociami, odpady zawierajce oleje (filtry oleju, czyciwo, szlamy zaolejone itp.), smary, rodki do konserwacji metali, odczynniki chemiczne np. fotograficzne, przeterminowane i niewykorzystane lekarstwa, aerozole i opakowania po nich. Odpady niebezpieczne ze strumienia odpadw komunalnych zbierane bd w nastpujcy sposb: w pojemnikach u rda odbieranych przez podmioty posiadajce stosowne uprawnienia (tylko dla niektrych rodzajw odpadw niebezpiecznych), w wyznaczonych placwkach owiatowych (szkoy, przedszkola), urzdach, aptekach, orodkach zdrowia i sklepach z brany chemicznej, elektronicznej, stacjach obsugi pojazdw, stacjach benzynowych, zakadach fotograficznych.

Zbieranie poprzez obiekty handlowe, obiekty uytecznoci publicznej i instytucje polega na zawarciu porozumienia pomidzy gmin a tymi podmiotami w celu przyjmowania przez te placwki i przetrzymywania do momentu odbioru przez specjalistyczny pojazd rnych rodzajw odpadw niebezpiecznych. Pojemniki przeznaczone do gromadzenia odpadw niebezpiecznych bd zamykane, szczelne, oznakowane oraz nadzorowane (aby nie zostay uszkodzone, a odpady zgromadzone w nich nie spowodoway zanieczyszczenia rodowiska). Prowadzony bdzie nadzr w zakresie uszkodze pojemnikw. Ponadto, przeprowadzona zostanie akcja informacyjna dla mieszkacw oraz informowanie spoeczestwa o miejscach lokalizacji pojemnikw i czstotliwoci wywozu odpadw niebezpiecznych zgromadzonych w pojemnikach. Dodatkowo, wydzielanie tych odpadw z odpadw mieszanych nastpi w cigu technologicznym zakadw unieszkodliwiania odpadw, do jakich trafi w przyszoci odpady z terenu gminy Przytyk. Poniej przedstawiono szczegowe propozycje gromadzenia wybranych rodzajw odpadw niebezpiecznych, wystpujcych z du czstotliwoci w strumieniu odpadw komunalnych. Baterie Baterie wydzielone ze strumienia odpadw komunalnych bd gromadzone: w punktach sprzeday detalicznej - ten sposb zbirki wymaga uzgodnienia wadz gminnych z wacicielami punktw co do sposobw przyjmowania i odbioru zuytych baterii. Pojemniki rozstawione bd we wszystkich duych sklepach, jak rwnie we wszystkich sklepach RTV i AGD, w placwkach owiatowych i administracji publicznej w specjalnych pojemnikach do zbirki baterii. Zbirka taka przynosi najwiksze efekty, zarwno edukacyjne jak i ekologiczne. W powizaniu z programami edukacyjnymi dostarczanymi przez organizacje odzysku mona prowadzi ukierunkowan edukacj ekologiczn i zachca dzieci i modzie do zachowa proekologicznych. Zbirka bdzie prowadzona we wsppracy z organizacjami odzysku. Organizacje dostarczaj i ustawiaj pojemniki, jak rwnie obsuguj je za symboliczn opat lub bezpatnie. Akumulatory Zbieranie zuytych akumulatorw odbywa si bdzie nastpujco: na stacjach paliw, przez punkty sprzeday przy zakupie nowego akumulatora, od nabywcy nie jest wwczas pobierana opata depozytowa, przez stacje demontau, na stacjach obsugi pojazdw. Przeterminowane leki Przeterminowane leki gromadzone bd w pojemnikach ustawionych w aptekach i orodkach opieki zdrowotnej. System rozwijany bdzie wraz z powstawaniem nowych obiektw na terenie gminy, w ktrych mona ustawi pojemniki do zbirki tego rodzaju odpadw. System przeznaczony bdzie dla mieszkacw, a nie dla wacicieli aptek, ktrych obowizkiem jest posiadanie wanych umw z uprawnionymi przedsibiorcami na odbir odpadw farmaceutycznych z ich placwek. Zuyte rda wiata zawierajce substancje niebezpieczne (wietlwki) Gromadzeniem i odbiorem wietlwek bd zajmowa si: urzdy i instytucje, wyspecjalizowane podmioty, posiadajce stosowne uprawnienia na zbieranie i transport odpadw tego typu. Podmiotami prowadzce zbieranie i unieszkodliwianie odpadw dostarcz specjalne pojemniki i zajm si ich oprnianiem. Zorganizowan zbirk tych odpadw objte zostan instytucje i przedsibiorcy, w tym m.in.: urzdy, szkoy, jednostki suby zdrowia i opiekucze, itp. - wszystkie, w ktrych zainstalowana jest znaczca ilo rde wiata z lampami wyadowawczymi. 8.1.7. Zuyty sprzt elektryczny i elektroniczny Wprowadzajcy sprzt przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowizany, z dniem wejcia w ycie ustawy, do zorganizowania i sfinansowania odbierania od prowadzcych punkty zbierania zuytego sprz-

tu. Za zbierajcego zuyty sprzt uwaa si prowadzcego punkt zbierania zuytego sprztu, w tym sprzedawc detalicznego i sprzedawc hurtowego, oraz gminn jednostk organizacyjn prowadzc dziaalno w zakresie odbierania odpadw komunalnych i przedsibiorc posiadajcego zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbierania odpadw komunalnych. Zarwno gminna jednostka organizacyjna, jak i przedsibiorca prowadzcy dziaalno w zakresie odbierania odpadw komunalnych mog posiada punkt zbierania zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, o ile posiadaj zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie zbierania odpadw. Podmiot prowadzcy dziaalno w zakresie odbierania odpadw komunalnych jest zobowizany do selektywnego odbierania tych odpadw. Zgodnie z art. 37 ustawy zbierajcy zuyty sprzt jest zobowizany do selektywnego zbierania zuytego sprztu oraz do nieodpatnego przyjmowania zuytego sprztu pochodzcego z gospodarstw domowych, czyli od uytkownikw indywidualnych. Jednoczenie ustawodawca w art. 38 ustawy okreli sposb postpowania z zebranym zuytym sprztem, czyli naoy na zbierajcego obowizek przekazania tych odpadw prowadzcemu zakad przetwarzania, wpisanemu do rejestru. Zabrania si umieszczania zuytego sprztu cznie z innymi odpadami; naley organizowa odbir w oparciu o indywidualne umowy z podmiotem uprawnionym - w przypadku zabudowy wielorodzinnej, natomiast w przypadku zabudowy jednorodzinnej naley gromadzi w zorganizowanych punktach zbirki zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego. Zgodnie z Dyrektyw 2002/96/WE dotyczc zuytych urzdze elektrycznych i elektronicznych okrelono wymagan, minimaln ilo zbieranych odpadw elektronicznych na 4 kg/mieszkaca na rok w terminie do 31 grudnia 2008r. (obowizek naoony na Pastwa Czonkowskie Unii Europejskiej poprzez art. 5 ust. 5 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/96/WE z dnia 27 stycznia 2003r. w sprawie zuytego sprztu elektrotechnicznego i elektronicznego WEEE). Gmina ma obowizek udostpnia mieszkacom na stronie internetowej oraz w sposb zwyczajowo przyjty informacj o znajdujcych si na jej terenie zbierajcych zuyty sprzt elektryczny i elektroniczny pochodzcy z gospodarstw domowych. Informacja ta powinna zawiera: nazw firmy, oznaczenie jej siedziby i adres, imi, nazwisko zbierajcego zuyty sprzt, adresy punktw zbierania zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, w tym punktw sprzeday sprztu elektrycznego i elektronicznego. 8.1.8. Plan zbierania i unieszkodliwiania odpadw zawierajcych substancje zuboajce warstw ozonow Sposb postpowania z odpadami zawierajcymi substancje zuboajce warstw ozonow powinien by zgodny z Ustaw o odpadach (Dz.U. z 2007r. Nr 39, poz. 251, z pn. zm..) oraz ustaw o postpowaniu z substancjami zuboajcymi warstw ozonow (Dz.U. z 2004r. Nr 121, poz. 1263, z pn. zm.). Zbieranie odpadw zawierajcych substancje zuboajce warstw ozonow z gospodarstw domowych bdzie organizowane poprzez: selektywne zbieranie odpadw, wyspecjalizowane organizacje odzysku, organizujce wasne mobilne punkty odbioru odpadw, odbieranie zuytych urzdze w punktach sprzeday. Tabela 20. Harmonogram dziaa w latach 2009 - 2015 w zakresie gospodarki odpadami zawierajcymi substancje zuboajce warstw ozonow Zadanie Organizacja zbierania zuytych urzdze z gospodarstw domowych Monitorowanie osignicia zaoonych poziomw odzysku i recyklingu urzdze zawierajcych CFC i HCFC zapisanych w Rozporzdzeniu Rady Ministrw (Dz.U. z 2007r., Nr 109, poz. 752 w sprawie poziomw odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych i pouytkowych) Kampania edukacyjno-informacyjna w zakresie prawidowego postpowania ze zuytymi urzdzeniami zawierajcymi substancje zuboajce warstw ozonow Okres realizacji 2009-2011 2009-2014 Jednostka odpowiedzialna Gmina, Producenci Organizacje odzysku Urzd Marszakowski

2009-2015

Powiat, Gmina, Producenci

8.1.9. Odpady budowlane i remontowe Zbieraniem i transportem odpadw budowlanych i remontowych bd zajmowa si: wytwrcy tych odpadw, np. firmy prowadzce prace remontowe lub budowlane, specjalistyczne podmioty zajmujce si zbieraniem odpadw, posiadajce zezwolenia na zbieranie i transport. Gruz budowlany i inne odpady towarzyszce budowie i remontom mieszka bd usuwane na zasadzie podstawienia przez przedsibiorstwo wywozowe pojemnika np. KP-7 lub innego na zlecenie i koszt wytwarzajcego odpady. Rozwizanie to jest w zgodzie z jedn z gwnych zasad gospodarki odpadami - zanieczyszczajcy paci. Odpady te bd zbierane na miejscu powstawania w sposb selektywny, umoliwiajcy ich pniejsze wykorzystanie. W celu usprawnienia gospodarki odpadami budowlanymi i remontowymi, proponuje si umieszczanie na tablicy w Urzdzie Gminy Przytyk oraz na stronie internetowej gminy ogosze umoliwiajcych porednictwo pomidzy osobami, ktre chc pozby si tego typu odpadw, a tymi, ktrzy aktualnie maj moliwo ich wykorzystania. Niewielkie iloci odpadw budowlanych bd gromadzone w specjalnych workach (np. o pojemnoci do 120 l) i przekazywane podmiotowi odbierajcemu odpady z nieruchomoci. 8.2. Proponowany system zbierania odpadw z innych rde ich wytwarzania Imprezy masowe Organizatorzy imprezy masowej s zobowizani do wyposaenia miejsca, na ktrym ona si odbywa, w jeden pojemnik o pojemnoci 120 l na 20 osb uczestniczcych w imprezie. Organizatorzy imprezy s zobowizani zawrze umowy z podmiotami uprawnionymi na dostarczenie pojemnikw oraz ich oprnienie i uprztnicie. Jednostki handlowo-usugowe Selektywne zbieranie surowcw wtrnych pochodzcych z opakowa z jednostek handlowo-usugowych zostao wprowadzone od 2002 roku przez wejcie w ycie ustawy o obowizkach przedsibiorcw w zakresie gospodarowania niektrymi odpadami oraz o opacie produktowej i opacie depozytowej. Zgodnie z t ustaw, na przedsibiorcy (producencie i importerze) spoczywa obowizek odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych i pouytkowych. W zwizku z powyszym na mocy Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63, poz. 638) jednostki, ktrych powierzchnia handlowa jest wiksza od 2000m2 s zobowizane do prowadzenia na wasny koszt selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych po produktach w opakowaniach, ktre znajduj si w ich ofercie handlowej. Zbirka bdzie obsugiwana przez firmy wywozowe dziaajce na terenie miasta lub przez organizacje odzysku. Ponadto, zgodnie z zapisem art. 10 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych producent i importer substancji chemicznych (ktre speniaj minimum jeden z poniszych warunkw) bardzo toksycznych, toksycznych, rakotwrczych, mutagennych lub niebezpiecznych dla rodowiska (okrelonych w przepisach ustawy o substancjach i preparatach chemicznych), s zobowizani ustali kaucj na opakowania jednostkowe tych substancji. W zwizku z tym s zobowizani odebra od sprzedawcy opakowania wielokrotnego uytku i odpady opakowaniowe po tych substancjach. Mniejsze jednostki handlowe mog si wczy do systemu selektywnego zbierania odpadw z gospodarstw domowych na terenie gminy Przytyk, lub wybra wariant obowizujcy due podmioty. Odpady niesegregowane bd odbierane na dotychczasowych warunkach. Instytucje uytecznoci publicznej Skad morfologiczny i waciwoci odpadw komunalnych w urzdach administracji publicznej, bankach, instytucjach i biurach wynika z charakteru wykonywanej pracy. W zwizku w obiektach takich zostan ustawienie pojemnikw na wybrane surowce wtrne (papier, tworzywa sztuczne) oraz na pozostae odpady. Akcja powinna zostanie poprzedzona odpowiedni informacj w zakresie zbierania poszczeglnych frakcji. Szkoy i przedszkola

Wdraanie zasad selektywnego zbierania u dzieci i modziey przyczynia si do ksztatowania postaw proekologicznych. W szkoach ustawione zostan pojemniki lub worki na poszczeglne rodzaje surowcw wtrnych: tworzywa sztuczne (w szczeglnoci butelki PET), puszki aluminiowe i makulatura. Pojemniki lub worki bd tak usytuowane, aby by do nich atwy dostp. Ponadto, posiada bd odpowiednie oznakowanie (w postaci np. naklejek lub napisw), kolor oraz instrukcj, ktre rodzaje odpadw powinny by do nich wrzucane. Ustawienie pojemnikw do segregacji poszczeglnych frakcji w szkoach zostanie poprzedzone akcj edukacyjn. Tereny zielone i miejsca o natonym ruchu wypoczynkowo rekreacyjnym W miejscach o natonym ruchu rekreacyjnym umieszczone zostan na stelau worki lub pojemniki o odpowiedniej kolorystyce i oznakowaniu do selektywnego zbierania: papieru, szka i tworzyw sztucznych. Przy cmentarzach ustawione bd pojemniki do selektywnego zbierania takich odpadw jak: szko, tworzywa sztuczne cznie z metalem. Na terenach zieleni urzdzonej ustawione zostan przy wejciu kosze uliczne. Suba zdrowia W orodkach zdrowia publicznych i niepublicznych oraz innych podmiotach suby zdrowia wprowadzony zostanie system zbierania odpadw medycznych. Kada placwka tego typu posiada bdzie instrukcj gromadzenia odpadw medycznych. Wprowadzona zostanie rwnie selektywne zbieranie odpadw komunalnych. 8.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadw komunalnych Gwnym zaoeniem systemu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Przytyk jest zagwarantowanie odzysku lub unieszkodliwiania wszystkich powstajcych na jej terenie odpadw komunalnych w sposb pozwalajcy na osigniecie zaoonych celw. W gospodarce odpadami obowizuje zasada bliskoci. Oznacza to, e odpady komunalne powinny by poddane odzyskowi lub unieszkodliwieniu na obszarze tego wojewdztwa, na ktrym zostay wytworzone, w instalacjach speniajcych wymagania najlepszej dostpnej techniki lub technologii lub w miejscach najbliej pooonych miejsca ich wytworzenia. Odstpstwo od tej reguy (czyli poddanie odpadw odzyskowi lub unieszkodliwieniu na terenie innego wojewdztwo, ni zostay wytworzone) moe by jedynie w przypadku, gdy odlego od miejsca wytwarzania odpadw do instalacji przeznaczonej do odzysku lub unieszkodliwiania jest mniejsza ni odlego do instalacji poonej na terenie tego samego wojewdztwa. Zabroniony jest odzysk lub unieszkodliwianie odpadw poza instalacjami speniajcymi okrelone wymagania. Dopuszcza si jedynie na terenach rozproszonej zabudowy jednorodzinnej i terenach rolniczych spalanie powstaych na terenie nieruchomoci odpadw rolinnych pochodzcych z zabiegw pielgnacyjnych i upraw pod warunkiem ograniczenia uciliwoci dla korzystajcych z czci nieruchomoci sucych do wsplnego uytku i nieruchomoci ssiednich. Ze wzgldw ekonomicznych (uwarunkowanych iloci wytwarzanych na terenie gminy odpadw), jak te moliwoci lokalizacyjnych nie jest przewidywane zrealizowanie nowych obiektw i instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadw obsugujcych jedynie potrzeby gminy Przytyk i powiatu radomskiego. W lad za rozwizaniami wskazanymi w Wojewdzkim planie gospodarki odpadami dla Mazowsza na lata 2007 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 - 2015 konieczne jest wczenie gminy Przytyk oraz caego powiatu radomskiego w system regionalny, w ramach ktrego zaspokojone zostan podstawowe potrzeby zwizane z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadw wytwarzanych w gminie. Gmina Przytyk wraz z caym powiatem radomskim przypisana zostaa do Obszaru Radomskiego. Obejmuje on, oprcz powiatu radomskiego, take miasto Radom, powiaty: grjecki, biaobrzeski, kozienicki, przysuski, zwoleski, szydowiecki i lipski. Przynaleno gminy do obszaru regionalnego pozwoli na wypenienie jego potrzeb w zakresie skadowanie odpadw, segregacji i przetwarzania frakcji organicznej.

przasnyski uromiski mawski

ostrocki Ostroka

ciechanow ski
sierpecki ciechanowski

makowski

ostrocki
ostrowski

pocki Pock

poski

putuski

wyszkowski

pocki
sokoowski legionowski woomiski wgrowski

gostyniski

sochaczewski

nowodworski warszawski Warszawa zachodni grodziski

m. st. Warszaw y miski

otwocki

siedlecki Siedlce

osicki

yrardowski

pruszkowski piaseczyski

siedlecki

grjecki

garwoliski
pocki nazwa regionu nazwa powiatu

biaobrzeski

kozienicki

pocki

radomski przysuski Radom zwoleski szydowiecki

radomski
lipski

Rysunek 4. Proponowane obszary gospodarowania odpadami w ramach Regionalnych Zakadw Gospodarki Odpadami na terenie Wojewdztwa Mazowieckiego

W WPGO zaproponowano okrelone rodzaje i wydajno niezbdnych instalacji dla Radomskiego Regionu Gospodarki Odpadami. Tabela 21. Rodzaj i wydajno niezbdnych instalacji do odzysku/unieszkodliwiania w Radomskim Regionie Gospodarki Odpadami Rodzaj instalacji Region radomski czna ilo odpadw Wydajno istniejcych instalacji Wydajno instalacji niezbdnych do realizacji, w tym: Instalacja do termicznego przeksztacania Sortownie odpadw Suchych z selektywnego zbierania Sortownie odpadw zmieszanych Kompostownie odpadw zielonych 206 334 13 650 136 000 100 000 7 000 20 000 5 000 213 662 10 000 148 600 100 000 7 300 30 000 5 000 Wydajno instalacji [Mg/rok] w latach 2011 2015

Instalacja do demontau odpadw wielkogabarytowych Wymagania funkcji technologicznych wynikajce z zaoe w tym z: Zaoony poziom odzysku odpadw niebezpiecznych Zaoony poziom odzysku zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego Unieszkodliwianie odpadw niesegregowanych - skadowanie
rdo: WPGO 2007-2015

4 000 2 278 372 2 877 54 406

6 300 2 486 673 2 867 52 576

Dla gminy Przytyk, a take dla caego Obszaru Radomskiego, kluczow rol odgrywa bdzie Zakad Utylizacji Odpadw Komunalnych w Radomiu Wincentowie, zarzdzany przez PPHU Radkom Sp. z o.o.(zwany take ZUOK). Uruchomienie Zakadu Utylizacji Odpadw Komunalnych przewidziane jest na koniec 2008 roku. Docelowa (do 2017 roku) przepustowo obiektu wynosi 112 000 Mg odpadw rocznie. W roku 2008 przepustowo wyniesie 91 000 Mg rocznie. W zakadzie przetwarzany bdzie cay strumie wytwarzanych w regionie odpadw komunalnych zmieszanych oraz frakcje odpadw zbierane selektywnie. Odpady bd poddawane segregacji oraz przetwarzaniu. Zakad zlokalizowany zosta w Radomiu, w dzielnicy Wincentw, w ssiedztwie terenu, na ktrym zlokalizowane s obecnie eksploatowane obiekty PPUH RADKOM zwizane z gospodark odpadami. W tabeli poniej przedstawiono rodzaje i iloci odpadw jakie przewiduje si przyjmowa w roku 2008 oraz w roku 2017 (docelowo). Rodzaje i iloci odpadw jakie przewiduje si przyjmowa w roku 2008 oraz w roku 2017 (docelowo) Lp. 1 2 3 Wyszczeglnienie czna ilo odpadw przyjta do ZUOK Komunalne odpady zmieszane, w tym: 20 03 01: Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne Odpady wielkogabarytowe i podobne dostarczane z selektywnej zbiorki, w tym: 20 03 07: Odpady wielkogabarytowe 20 01 23*: Urzdzenia zawierajce freony 20 01 35*: Zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne inne ni wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierajce niebezpieczne skadniki 20 01 36: Zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne inne ni wymienione w 20 01 21, 20 01 23 i 20 01 35 15 01 03: Opakowania z drewna 16 02 14: Zuyte urzdzenia inne ni wymienione 16 02 09, 16 02 13 Odpady budowlane i podobne dostarczane z selektywnej zbirki, w tym: 10 12 06: Zuyte formy 10 12 08: Wybrakowane wyroby ceramiczne, cegy, kafle i ceramika budowlana (po przerbce termicznej) 16 11 04: Okadziny piecowe i materiay ogniotrwae z procesw metalurgicznych inne ni wymienione w 16 11 03 16 11 06: Okadziny i piecowe i materiay ogniotrwae z procesw niemetalurgicznych inne ni wymienione w 16 11 05 17 01 01: Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbirek Jedn. Mg/rok Mg/rok Mg/rok Okres eksploatacji 2008 2017 ~91000 ~112000 ~83550 ~102000 ~150 ~400

~3400

~4400

i remontw 17 01 02: Gruz ceglany 17 01 03: Odpady innych materiaw ceramicznych i elementw wyposaenia 17 01 07: Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiaw ceramicznych i elementw wyposaenia inne ni wymienione w 17 01 06 17 01 80: Usunite tynki, tapety, okleiny itp. 17 01 81: Odpady z remontw i przebudowy drg 17 01 82: Inne nie wymienione odpady 17 02 01: Drewno 17 02 02: Szko 17 02 03: Tworzywa sztuczne 17 03 02: Asfalt inny ni wymieniony w 17 03 01 17 03 80: Odpadowa papa 17 06 04: Materiay izolacyjne inne ni wymienione w 17 06 01 i 17 06 03 17 08 02: Materiay konstrukcyjne zawierajce gips inne ni wymienione w 170801 Odpady do produkcji kompostu I jakoci, w tym: 20 02 01: Odpady ulegajce biodegradacji 20 03 02: Odpady z targowisk 02 01 03: Odpadowa masa rolinna 02 01 07: Odpady z gospodarki lenej 02 03 05: Osady z zakadowych oczyszczalni ciekw 02 07 05: Osady z zakadowych oczyszczalni ciekw 02 03 80: Wytoki, osady i inne odpady z przetwrstwa produktw rolinnych (z wyczeniem 02 03 81) 02 07 80: Wytoki, osady moszczowe i pofermentacyjne, wywary Zakada si maksymalne udziay odpadw w oglnej iloci: 02 03 05 i 02 07 05 (cznie): 10% 02 03 80 i 02 07 80 (cznie): 20%

Mg/rok

~3900

~5000

rdo: Koncepcja technologiczna ZUOK

Dla linii produkcji kompostu gorszej jakoci i linii przygotowania komponentw do produkcji paliwa z odpadw (RDF), zakada si jako dodatkowe rdo zasilania przyjmowanie rwnie nastpujcych, selektywnie dostarczanych odpadw: 1. dla linii produkcji kompostu gorszej jakoci: 02 03 05: Osady z zakadowych oczyszczalni ciekw, 02 07 05: 02 03 80: 02 07 80: Osady z zakadowych oczyszczalni ciekw, Wytoki, osady i inne odpady z przetwrstwa produktw rolinnych (z wyczeniem 02 03 81), Wytoki, osady moszczowe i pofermentacyjne, wywary,

2. dla linii przygotowania komponentw do produkcji RDF: 04 02 09: Odpady materiawzoonych (np. tkaniny impregnowane, elastomery, plastomery), 04 02 21: 04 02 22: 12 01 05: Odpady z nieprzetworzonych wkien syntetycznych, Odpady z przetworzonych wkien syntetycznych, Odpady z toczenia i wygadzania tworzyw sztucznych,

15 02 03: 17 02 01: 17 02 03: 20 01 10: 20 01 11: 20 01 39:

Sorbenty, materiay filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, cierki) i ubrania ochronne inne ni wymienione w 150202, Drewno, Tworzywa sztuczne (oprcz PVC), Odzie, Tekstylia, Tworzywa sztuczne.

ZUOK bdzie skada si z nastpujcych segmentw technologicznych: linia segregacji odpadw zmieszanych oraz z selektywnej zbirki, linia kompostowania frakcji organicznej pochodzcej ze strumienia zmieszanych odpadw komunalnych (produkcja kompostu II lub III jakoci), linia kompostowania odpadw zielonych i biodegradowalnych zbieranych selektywnie produkcja kompostu I klasy, linia przerobu odpadw wielkogabarytowych i podobnych, linia przerobu odpadw budowlanych i podobnych, linia przygotowania komponentw do produkcji paliwa z odpadw (RDF). Strumie odpadw przyjmowanych w ZUOK bdzie po zwaeniu i ewidencji kierowany do odpowiednich linii technologicznych. Proces sortowania odpadw Spord ok. 91.000 Mg odpadw prognozowanych do przyjcia w ZUOK okoo 83.550 Mg (ponad 90%) bdzie kierowanych do sortowni odpadw zmieszanych i z selektywnej zbirki. Na linii sortowniczej zlokalizowanej w hali, bdzie nastpowa proces rozdziau odpadw segregacja zarwno mechaniczna jak i manualna na podstawowe strumienie odpadw: odpady organiczne kierowane do kompostowania, frakcje lekk, ktra po odpowiednim doczyszczeniu stanowi bdzie komponent do produkcji paliwa z odpadw (RDF), frakcje surowcowe kierowane do dalszego odzysku poza terenem ZUOK, balast kierowany na ssiadujce z ZUOK skadowisko odpadw innych ni niebezpieczne i obojtne. Linia sortownicza skada si z systemu urzdze mechanicznych stacji nadawczych, przenonikw transportowych, sit, kabin sortowniczych, separatorw, prasy belujcej. Odpowiednie dla pracownikw warunki pracy w sortowni zapewnia system wentylacji zarwno kabin sortowniczych jak i innych miejsc obcionych uciliwymi zapachami, z ktrych zanieczyszczone powietrze jest kierowane do wykorzystania w kompostowni i dalej na filtr biologiczny. Proces kompostowania odpadw Druga podstawowa instalacja ZUOK to kompostownia odpadw w systemie zamknitym (w hali) w technologii BIOFIX. Odpady organiczne wysortowane mechanicznie w sortowni ze strumienia odpadw komunalnych zmieszanych (ok. 33.470 Mg/rok), kierowane bd poprzez system zaadowczy kompostowni do tuneli kompostujcych, gdzie bd poddawane procesowi kompostowania intensywnego. Odpady organiczne zoone w tunelach bd przerzucane mechanicznie za pomoc specjalistycznej przerzucarki urzdzania, ktre dziki specjalnej konstrukcji szynowej bdzie poruszao si wzdu tuneli. Powstajcy w tunelach kompost bdzie napowietrzany i nawilany. Jako powietrze procesowe w hali kompostowni wykorzystywane bdzie powietrze odcigane z hali sortowni, ktre po wykorzystaniu w procesie kierowane bdzie do oczyszczania na filtrze biologicznym. Po procesie kompostowania intensywnego ustabilizowany kompost bdzie kierowany na plac dojrzewania gdzie przez 40 dni bdzie okresowo przerzucany za pomoc adowarki. W systemie BIOFIX, w wydzielonych tunelach poddawane bd take oddzielnie kompostowaniu odpady zielone i inne odpady ulegajce biodegradacji zbierane selektywnie (ok. 3.900 Mg/rok w roku 2008). Cay

proces kompostowania tych odpadw bdzie przebiega w tunelach (zarwno kompostowanie intensywne jak i dojrzewanie). Proces produkcji komponentw do produkcji paliwa z odpadw (RDF) Lekka frakcja odpadw zmieszanych oraz inne frakcje odpadw nadajce si do unieszkodliwiania termicznego kierowane bd na wydzielony cig linii sortowniczej, gdzie po przejciu przez system mechanicznego sortowania (ukad separatorw, przenonikw), odpady bd belowane na specjalnej prasie zapewniajcej oprcz belowania take szczelne owijane odpadw w foli. Zbelowane odpady bd kierowane na plac magazynowy, skd bd sukcesywnie kierowane do odbiorcw. Prognozy dla roku 2008 zakaday wytworzenie ok. 23.081 Mg komponentw do produkcji paliwa (RDF). Proces przerobu odpadw wielkogabarytowych Na lini przerobu odpadw wielkogabarytowych kierowane bd zarwno odpady wydzielone na linii sortowniczej jak i odpady z selektywnej zbirki. Ilo przerabianych odpadw prognozowana dla roku 2008 to ok. 2500 Mg. Linia zostaa zaprojektowana jako szereg stanowisk do demontau urzdze chodniczych lub sprztu RTV i AGD. Elementem linii segmentu przerobu odpadw wielkogabarytowych bdzie take rozdrabniarka do tego rodzaju odpadw (np. mebli). Na linii prowadzony bdzie podstawowy demonta urzdze. Przydatne czci urzdze bd odsprzedawane, natomiast czci wymagajce specjalistycznych metod unieszkodliwiania lub odzysku bd kierowane do zakadw wyposaonych w odpowiednie instalacje (np. odzysk kineskopw). Na terenie segmentu przewiduje si usuwanie z urzdze chodzcych oleju kompresorowego wraz z czynnikiem chodzcym (CFC). Przewiduje si zastosowanie typowego urzdzenia do usuwania oleju analogicznego do stosowanego przez autoryzowane punkty serwisowe sprztu chodniczego. Proces przerobu odpadw budowlanych Odpady budowlane pochodzi bd z rejonu obsugi ZUOK i ich prognozowana ilo to dla roku 2008 ok. 5.500 Mg. Odpady bd poddawane kruszeniu na specjalistycznej kruszarce oraz frakcjonowaniu, po czym bd kierowane do odsprzeday, a pozostaa cz (balast) do zastosowania na skadowisku jako warstwa izolacyjna. Proces technologiczny ZUOK zosta zaprojektowany tak, aby jako balast na skadowisko trafiao nie wicej ni 21% objtoci caego strumienia odpadw przyjmowanych do ZUOK (objtociowo). Pozwoli to wyduy czas eksploatacji skadowiska z ok. 5 lat do 25 30, i co istotne do skadowania bd kierowane odpady balastowe, przetworzone, pozbawione wydzielonej na sortowni frakcji odpadw ulegajcych biodegradacji. Gmina Przytyk zawara porozumienie midzygminne i podja uchwa nr XI/57/2008r. z dnia 15 lutego 2008r. w sprawie okrelenia zasad wsppracy gminy z Gmin Miasta Radom w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi oraz przystpienia do Regionalnego Centrum Gospodarki Odpadami w Radomiu. Gmina Miasta Radom zobowizaa si wobec gminy Przytyk do przyjmowania odpadw komunalnych z jej terenu. Odpady bd przyjmowane na instalacje eksploatowane przez PPUH Radkom Sp. z o.o.: skadowisko odpadw innych ni komunalne i niebezpieczne oraz do Zakadu Utylizacji Odpadw Komunalnych. Gmina Przytyk moe korzysta rwnie z Rotacyjnego Magazynu Odpadw Niebezpiecznych i innych ni Niebezpieczne oraz punktu zbirki zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego. Uchwaa stanowi zacznik do niniejszego Planu. Odpady niebezpieczne Z WPGO 2007 2015 wynika, e ze wzgldu na ilo poszczeglnych rodzajw odpadw niebezpiecznych takich jak przeterminowane leki, baterie, akumulatory, rodki ochrony rolin i ich opakowania, farby, tusze, rozpuszczalniki, drewno zawierajce substancje niebezpieczne nie ma uzasadnienia budowa wielofunkcyjnej instalacji do ich unieszkodliwiania na terenie Wojewdztwa Mazowieckiego. Wyspecjalizowane instalacje np. do termicznego unieszkodliwiania odpadw niebezpiecznych lub unieszkodliwiania baterii i akumulatorw funkcjonuj na terenie Wojewdztwa lskiego. Skadowanie odpadw Wojewdzki plan gospodarki odpadami dla Mazowsza na lata 2007 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 2015 zakada, e do po roku 2014 na terenie wojewdztwa mazowieckiego funkcjonowa bdzie jedynie 15 regionalnych skadowiska odpadw. Dla Radomskiego Regionu Gospodarki Odpadami wyznaczono, jako obiekt regionalny, Skadowisko odpadw innych ni niebezpieczne i obojtne w Radomiu, ul. Witosa 76. 8.4. Odpady zawierajce azbest

Gospodarka odpadami azbestowymi przedstawiona zostaa szczegowo w Programie usuwania wyrobw zawierajcych azbest z terenu gminy Przytyk. W Programie przedstawiono nastpujce cele w zakresie usuwania i unieszkodliwiania wyrobw i odpadw zawierajcych azbest: sukcesywne usunicie wyrobw zawierajcych azbest z terenu gminy Przytyk poprzez ich demonta i utylizacj, wyeliminowanie negatywnych skutkw zdrowotnych u mieszkacw gminy Przytyk wywoanych azbestem, spowodowanie sukcesywnej likwidacji szkodliwego oddziaywania i doprowadzenie do spenienia wymogw ochrony rodowiska, azbestu na rodowisko

stworzenie odpowiednich warunkw do wdroenia przepisw prawnych oraz norm postpowania z wyrobami zawierajcymi azbest, stosowanych w Unii Europejskiej. Zaoone cele bd realizowane poprzez: edukacj mieszkacw gminy w zakresie szkodliwoci azbestu, obowizkw dotyczcych postpowania z wyrobami zawierajcymi azbest oraz sposobw bezpiecznego ich usuwania oraz unieszkodliwiania, oczyszczenie terenu gminy z odpadw zawierajcych azbest, demonta pokry dachowych i elewacyjnych oraz odbir odpadw z nieruchomoci osb fizycznych i z innych zasobw mieszkaniowych, monta nowych dachowych i elewacyjnych pokry bezazbestowych, monitoring zmian stanu zaewidencjonowanego. Zgodnie z przepisami, usuwanie azbestu moe by wykonywane tylko przez wyspecjalizowan jednostk (firm), posiadajc odpowiedni decyzj wydan przez starost. Aby takie zezwolenie dosta, trzeba dysponowa odpowiednim systemem, pracownicy musz by przeszkoleni (zgodnie z rozporzdzeniem) oraz musi by umowa z firm, ktra przyjmuje odpady azbestowe. 8.5. Odpady z budowy, remontw i demontau obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej Osignicie zaoonych celw w zakresie odpadw z budowy, remontw i demontau obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej wymaga realizacji nastpujcych zada: Selektywne zbieranie poszczeglnych rodzajw odpadw remontowych, budowlanych i z demontau obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej na miejscu wytwarzania. Obowizek selektywnego zbierania i transportu odpadw z grupy 17 spoczywa na wytwrcach odpadw (firmy budowlane, remontowe, rozbirkowe, osoby prywatne prowadzce prace budowlano - remontowe). Wytwrca odpadw moe zleci wykonanie okrelonych dziaa innym firmom, o ile posiadaj one stosowne zezwolenia. Zaleca si ju na placu budowy magazynowa w oddzielnych miejscach wstpnie posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywoenie ich do zakadu odzysku i unieszkodliwiania oraz na skadowiska. Odpady z budowy, remontw i demontau obiektw budowlanych wytwarzane w gospodarstwach domowych bd odbierane lub przewoone do podmiotw zajmujcych si ich odzyskiem lub do lokalnej zbiornicy odpadw. W pierwszej kolejnoci odpady budowlane kierowane bd do Zakadu Utylizacji Odpadw Komunalnych w Radomiu. 8.6. Oleje odpadowe Podstawowym zadaniem jest zwikszenie stopnia pozyskania olejw odpadowych. Dla zoptymalizowania zbirki odpadw od wytwrcw rozproszonych, konieczne jest wypracowanie i wdroenie nowych zasad zintegrowanego systemu zbirki i zagospodarowania zuytych olejw. System ten powinien by cile wpisany w system organizacji zbirki zuytych olejw obowizujcy na terenie caego kraju, a w szczeglnoci wojewdztwa. Pozyskiwanie dodatkowych iloci olejw odpadowych bdzie zrealizowane poprzez rozszerzenie sieci punktw zbierania o wszystkie warsztaty samochodowe, stacje obsugi pojazdw i stacje benzynowe na terenie gminy. Stacje benzynowe zwolnione s z obowizku uzyskania zezwolenia na zbirk i transport tego odpadu zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Gospodarki z dnia 28 padziernika 2002r. w sprawie rodzajw odpadw, ktrych zbieranie lub transport nie wymagaj zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci, oraz podstawowe wymagania dla zbierania i transportu tych odpadw (Dz.U. Nr 188, poz. 1575). zawierajcych azbest

Podstawowym wyposaeniem tych punktw powinny by kontenery o pojemnoci 600 do 1400 litrw, ktrych produkcja w wersji przystosowanej do gromadzenia olejw przepracowanych ju jest wdroona w kraju. Innymi elementami systemu zbirki olejw przepracowanych na terenie gminy bd zakady przemysowe posiadajce wasne zbiorniki na oleje odpadowe-przepracowane i podpisane umowy z podmiotami majcymi zezwolenia i prowadzcymi zbirk olejw odpadowych-przepracowanych w wojewdztwie. Wytwarzane na terenie gminy Przytyk oleje odpadowe bd przekazywane przedsibiorcom posiadajcym wane zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie zbierania lub transportu tego rodzaju odpadw. Ostatnim ogniwem systemu bd odbiorcy zebranych olejw odpadowych: Podmioty prowadzce odzysk (zagospodarowanie) olejw odpadowych-przepracowanych (tzw. recyklerzy) poprzez: regeneracj - art. 39 ust. 1 ustawy o odpadach (art. 3 pkt 1 Dyrektywy 75/439/EWG), inne procesy odzysku art. 39 ust. 2 ustawy o odpadach, Podmioty zajmujce si unieszkodliwianiem olejw odpadowych-przepracowanych Art. 39 ust. 3 ustawy o odpadach. Ostatecznie omawiane odpady bd unieszkodliwiane w instalacjach pooonych poza terenem gminy speniajcych okrelone prawem wymogi i prowadzonych przez przedsibiorcw posiadajcych wane decyzje na prowadzenie dziaalnoci w zakresie unieszkodliwiania olejw odpadowych, gwnie w Rafinerii Nafty Jedlicze, w Rafinerii Jaso S.A. i w Rafinerii Nafty GLIMAR S.A. Zostanie przeprowadzona kampania informacyjno promocyjna w zakresie prawidowego postpowania z olejami odpadowymi. 8.7. Pojazdy wycofane z eksploatacji System gospodarowania pojazdami wycofanymi z eksploatacji zakada zbieranie odpadw przez punkty zbierania pojazdw wycofanych z eksploatacji legitymujce si stosownymi decyzjami w ramach prowadzonej dziaalnoci. Z punktw tych odpady powinny trafia do funkcjonujcej w Wojewdztwie Mazowieckim sieci stacji demontau. Dopuszcza si take moliwo bezporedniego kierowania pojazdw wycofanych z eksploatacji do stacji demontau. Biorc pod uwag zakres uprawnie samorzdw terytorialnych w tym zakresie podstawowym zadaniem bdzie rozpowszechnianie informacji o stacjach demontau posiadajcych upowanienie Wojewody Mazowieckiego do wydawania stosownych zawiadcze o zomowaniu samochodu w celu jego wyrejestrowania. Odpady powstajce w skutek demontau wycofanych z eksploatacji pojazdw, jak rwnie inne odpady pochodzce z napraw i eksploatacji pojazdw mechanicznych (oleje, pyny chodnicze, akumulatory, filtry olejowe a take zuyte opony, tworzywa sztuczne, szko) bd przekazywane przedsibiorcom posiadajcym wane zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie zbierania lub transportu tego rodzaju odpadw. Na poziomie gminy konieczne bdzie stae uwiadamianie spoeczestwa o zagroeniach ekologicznych spowodowanych niewaciwym postpowaniem z wyeksploatowanymi samochodami i moliwociach zagospodarowania odpadw z pojazdw wycofanych z eksploatacji. 8.8. Zuyte opony W celu usprawnienia gospodarki zuytymi oponami konieczny jest rozwj systemu selektywnego zbierania zuytych opon od mieszkacw gminy. System ten jest ju w duej mierze uksztatowany ifunkcjonuje w oparciu o wyspecjalizowane organizacje odzysku, stowarzyszenia producentw i importerw opon oraz podmioty gospodarcze zajmujce si odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem gumy. Opony zbierane bd poprzez sie stacji benzynowych, warsztatw samochodowych, serwisw opon i wulkanizacyjnych. Zebrane odpady przekazywane bd do odzysku lub unieszkodliwienia wybranym podmiotom, posiadajcym stosowne zezwolenia na prowadzenie tego rodzaju dziaalnoci. 8.9. Pade zwierzta W celu prawidowego postpowania z padymi zwierztami podpisana zostaa umowa z Zakadem Przetwrstwa Rolnego Danelw Sp. z o.o., ktry zajmuje si odbiorem, transportem i unieszkodliwieniem tego rodzaju odpadw. Padlina z drg odbierana jest na telefoniczne zgoszenie.

Do gminy naley przeprowadzenie akcji informacyjnej dla mieszkacw oraz gabinetw weterynaryjnych oraz przestrzeganie realizacji zapisw umowy. Zostanie wydany zakaz grzebania zwok zwierzt w dowolnych miejscach, gdy grozi to epidemiologicznym skaeniem wd podziemnych i wydzielaniem odorw. 8.10. Odpady opakowaniowe Odpady opakowaniowe wytwarzane s rwnie poza gospodarstwami domowymi, np. w handlu, usugach i produkcji. System gospodarowania odpadami opakowaniowymi na terenie gminy Przytyk bdzie opiera si na nastpujcych zasadach: zapobieganiu powstawania odpadw opakowaniowych na terenie gminy oraz ograniczenie deponowania tych odpadw na skadowiskach; budowie i wdraaniu systemu gospodarki odpadami opakowaniowymi bez wywoywania zagroe dla rodowiska naturalnego. Przyjte kierunki dziaa: gmina bdzie braa czynny udzia w dziaaniach informacyjno-edukacyjnych majcych na celu zapobieganie powstawaniu odpadw opakowaniowych oraz propagowanie odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych. zakada si pomoc gminy przy dziaaniach majcych na celu rozwj selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych z gospodarstw domowych. 8.11. rodki ochrony rolin (w tym opakowania po rodkach ochrony rolin) Odpady przeterminowanych rodkw ochrony rolin oraz agrochemikaliw zbierane bd przez podmioty posiadajce stosowne decyzje w zakresie gospodarki odpadami. Gmina Przytyk moe korzysta rwnie z Rotacyjnego Magazynu Odpadw Niebezpiecznych w Radomiu. Cao zebranych odpadw tego typu bdzie unieszkodliwiana w sposb przystosowanych do tego celu instalacjach w kraju lub za granic. Sposb postpowania z oprnionymi opakowaniami po rodkach ochrony rolin okrelaj przepisy ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001r. oraz etykiety stosowania. Na terenie kraju funkcjonuje system gospodarki tymi odpadami, obejmujcy zbieranie, transport i unieszkodliwianie opakowa po rodkach ochrony rolin. Operatorem oglnopolskiego systemu jest firma Remondis Sp. z o.o., a organizatorem i koordynatorem - Polskie Stowarzyszenie Ochrony Rolin (PSOR). Zgodnie z zaleceniem Etykiety instrukcji stosowania rodka ochrony rolin uytkownik ma obowizek zwrotu opakowa po wskazanych rodkach ochrony rolin do punktu sprzeday rodkw ochrony rolin posiadajcego zezwolenie na zbieranie odpadw o kodzie 150110. Zgodnie z instrukcjami - etykietami stosowania - oprnione opakowania po rodkach ochrony rolin naley trzykrotnie przepuka wod, a popuczyny wla do zbiornika opryskiwacza z ciecz uytkow. Sprzedawca rodkw niebezpiecznych obowizany jest pobiera kaucj za opakowania jednostkowe tych rodkw w wysokoci ustalonej rozporzdzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 sierpnia 2004r. w sprawie wysokoci kaucji za opakowania jednostkowe niektrych rodkw niebezpiecznych. Uytkownik rodkw niebezpiecznych obowizany jest zwrci sprzedawcy odpady opakowaniowe po tych rodkach, natomiast sprzedawca jest obowizany przyjmowa opakowania po rodkach niebezpiecznych od uytkownikw w celu dalszego ich przekazania producentowi, importerowi lub dokonujcemu wewntrzwsplnotowego nabycia. Przyjmujc opakowania po rodkach niebezpiecznych, sprzedawca jest obowizany zwrci pobran kaucj. Zabronione jest wykorzystywanie oprnionych opakowa po rodkach ochrony rolin do innych celw, w tym traktowanie ich jako surowce wtrne. Ponadto, sprzedawca produktw w opakowaniach obowizany do przekazywania uytkownikom tych produktw informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie dostpnych systemw zwrotu, zbirki i odzysku, w tym recyklingu, waciwego postpowania z odpadami opakowaniowymi oraz znaczenia oznacze stosowanych na opakowaniach - co najmniej przez wywieszenie odpowiedniej informacji w miejscu sprzeday. Dodatkowe informacje dotyczce zbirki mona uzyska na stronie internetowej www.psor.pl lub pod numerem telefonu (022) 630 21 82 lub adresem e- mail: system@psor.pl. 8.12. Komunalne osady ciekowe

Na terenie gminy osady ciekowe wytwarzane s w dwch obiektach. Z uwagi na niskie obcienie substancjami chemicznymi (metalami cikimi), a take odpowiednie waciwoci sanitarne, osady te byy kierowane do rolniczego wykorzystania. Z uwagi na rolniczy charakter gminy, kierunek ten zostanie utrzymany (warunkiem jest spenienie wymogw odnonie skadu fizyczno chemicznego i waciwoci sanitarno bakteriologicznych osadw). Wyjtkiem s tereny, na ktrych zakada si rozwj rolnictwa ekologicznego, turystyki, o charakterze uzdrowiskowym lub chronione w jakikolwiek inny sposb. Zakazuje si stosowania komunalnych osadw ciekowych: 1) 2) 3) 4) 5) 6) na obszarach parkw narodowych i rezerwatw przyrody, na wewntrznych terenach ochrony poredniej stref ochronnych uj wody, w pasie gruntu o szerokoci 50 m bezporednio przylegajcego do brzegw jezior i ciekw, na terenach zalewowych, czasowo podtopionych i bagiennych, na terenach czasowo zamarznitych i pokrytych niegiem, na gruntach o duej przepuszczalnoci, stanowicych w szczeglnoci piaski lune i sabogliniaste oraz piaski gliniaste lekkie, jeeli poziom wd gruntowych znajduje si na gbokoci mniejszej ni 1,5 m poniej powierzchni gruntu, na gruntach rolnych o spadku przekraczajcym 10%, na obszarach ochronnych zbiornikw wd podziemnych, na terenach objtych pozostaymi formami ochrony przyrody nie wymienionymi w pkt 1, jeeli osady ciekowe zostay wytworzone poza tymi terenami,

7) 8) 9)

10) na terenach pooonych w odlegoci mniejszej ni 100 m od ujcia wody, domu mieszkalnego lub zakadu produkcji ywnoci, 11) na gruntach, na ktrych rosn roliny sadownicze i warzywa, z wyjtkiem drzew owocowych, 12) na gruntach przeznaczonych pod upraw rolin jagodowych i warzyw, ktrych czci jadalne bezporednio stykaj si z ziemi i s spoywane w stanie surowym - w cigu 18 miesicy poprzedzajcych zbiory i w czasie zbiorw, 13) na gruntach wykorzystywanych na pastwiska i ki, 14) na gruntach wykorzystywanych do upraw pod osonami. Wymagania jakociowe i warunki, jakie musz by spenione przy wykorzystywaniu osadw ciekowych zawarte zostay w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 1 sierpnia 2002r. w sprawie komunalnych osadw ciekowych (Dz.U.02.134.1140 z dnia 27 sierpnia 2002r.). Jednoczenie, osady ciekowe zastosowane w rnych celach na powierzchni ziemi (w rolnictwie, do rekultywacji itd...), nie mog powodowa przekroczenia standardw jakoci gleby, okrelonych dla rnych rodzajw gruntw, w zalenoci od ich funkcji aktualnej i planowanej. Standardy te okrelone zostay w Rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 9 wrzenia 2002r. w sprawie standardw jakoci gleby oraz standardw jakoci ziemi (Dz.U.02.165.1359 z dnia 4 padziernika 2002r.). Moliwoci i ograniczenia wykorzystania osadw ciekowych okrelone s take w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. z 2001r. Nr 62, poz. 628 z pn. zmianami) Osady ciekowe przed zastosowaniem mog by kompostowane razem z innymi odpadami organicznymi (soma, trociny, itp.) lub stosowanie w formie mieszanek z materiaem strukturotwrczym (np. z odpadami paleniskowymi). Moliwe bdzie take stosowanie osadw ciekowych do: 1) dostosowania gruntw do okrelonych potrzeb wynikajcych z planw gospodarki odpadami, planw zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, 2) uprawy rolin przeznaczonych do produkcji kompostu, 3) uprawy rolin nie przeznaczonych do spoycia i do produkcji pasz - osady mona wykorzysta do upraw lenych w celu produkcji drewna i sadzonek (produkcja tzw. szkkarska, plantacje drzew choinkowych, wierzby energetycznej, topoli, bylin, itp.

4) rekultywacji terenw zdegradowanych, np. na gruntach bezglebowych do uksztatowania warstwy glebotwrczej i szaty rolinnej. Gruntami bezglebowymi, na ktrych mona stosowa osady s m.in.: obiekty lub powierzchnie pozbawione pokrywy glebowej wskutek rnego rodzaju ziemnych robt i prac inynierskich (np. wyrobiska, zwaowiska, nasypy), a take wskutek erozji wodnej i wietrznej, masowych ruchw ziemi, itp, skadowiska odpadw przemysowych i komunalnych (w tym szczeglnie z wydobycia i przerbki kopalin), grunty naturalne o silnie zdegradowanej pokrywie glebowo-rolinnej. Wykorzystanie osadw ciekowych do rekultywacji terenw poprzemysowych wymaga uwzgldnienia warunkw, wynikajcych z ustawy Prawo ochrony rodowiska oraz ustawy o ochronie gruntw rolnych i lenych. 5) biologicznego utrwalenia powierzchni naraonych na erozyjne dziaanie wody i wiatru, np. na skarpach skadowisk odpadw, wykopw i nasypw ziemnych. Osady mog zosta wykorzystane do utrwalenia powierzchni skadowisk popiow lotnych i pozostaych odpadw pylcych oraz skarp zagroonych erozj wodn. 6) poprawienia retencji wodnej (melioracyjne uytkowanie). Osady ciekowe po wprowadzeniu do gleby zwikszaj jej zasobno w substancje organiczn i skadniki pokarmowe oraz poprawiaj retencj wodn. O kadorazowym zastosowaniu osadw ciekowych decydowa bd ich waciwoci. Ponadto, dziaania zmierzajce do realizacji zamierzonych celw w zakresie gospodarki komunalnymi osadami ciekowymi skupia si bd na: zobligowaniu wszystkich wytwrcw osadw ciekowych do przekazywania odpowiednim jednostkom kontrolnym zbiorczych zestawie dotyczcych prowadzonej gospodarki osadami, intensyfikacji dziaa edukacyjno informacyjnych dla rolnikw, pracownikw administracji gmin, administratorw i eksploatatorw obiektw w zakresie waciwego postpowania z osadami ciekowymi, prowadzenie akcji promocyjnych dotyczcych stosowania osadw ciekowych i preparatw tworzonych na ich bazie w rolnictwie oraz ksztatowaniu nowych walorw uytkowych zdegradowanych lub zdewastowanych terenw. Akcje takie maj take na celu przeamanie istniejcych barier psychologicznych i bdnych stereotypw zwizanych ze stosowaniem osadw ciekowych i kompostu z osadw w celach przyrodniczych, objcie monitoringiem realizacji przez oczyszczalnie ciekw obowizku prowadzenia bada fizykochemicznych i mikrobiologicznych osadw, celem osignicia przez osady ciekowe waciwych parametrw dla pniejszego ich wykorzystania do celw rolniczych, przyrodniczych czy rekultywacji terenw zdegradowanych. Komunalne osady ciekowe bd stosowane, jeeli s ustabilizowane (tzn. poddane procesom stabilizacji biochemicznej tlenowej lub beztlenowej) oraz przygotowane odpowiednio do celu i sposobu ich stosowania, w szczeglnoci przez poddanie ich obrbce biologicznej, chemicznej, termicznej lub innemu procesowi, ktry obnia podatno komunalnego osadu ciekowego na zagniwanie i eliminuje zagroenie dla rodowiska lub zdrowia ludzi. Komunalne osady ciekowe bd przekazywane wacicielowi, dzierawcy lub innej osobie wadajcej nieruchomoci, na ktrej maj by stosowane, wycznie przez wytwrc tych osadw. Wytwrca komunalnych osadw ciekowych jest obowizany do przekazywania wacicielowi, dzierawcy lub innej osobie wadajcej nieruchomoci, na ktrej komunalne osady ciekowe maj by stosowane, wynikw bada oraz informacji o dawkach tego osadu, ktre mona stosowa na poszczeglnych gruntach. Waciciel, dzierawca lub inna osoba wadajca nieruchomoci, na ktrej komunalne osady ciekowe maj zosta zastosowane, jest zwolniona z obowizku uzyskania zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odzysku lub obowizku rejestracji, o ktrym mowa w art. 33 ust. 5 ustawy o odpadach oraz prowadzenia ewidencji tych odpadw. Osady ciekowe musz zosta zmieszane z gleb natychmiast po rozesaniu. Osady ciekowe bd rozcieane w taki sposb, aby nie powodowa spyww i zminimalizowa upakowanie gleby, jak rwnie tworzenie si aerozoli. Zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Gospodarki z dnia 7 wrzenia 2005r. w sprawie kryteriw dopuszczenia odpadw do skadowania (Dz.U. Nr 186, poz. 1553), komunalne osady ciekowe nie speniaj warunkw, ktre dopuszczaj ich deponowanie na skadowiskach. 9. Program promocji i edukacji

Wanym elementem realizacji Programu gospodarki odpadami jest wiadomo ekologiczna spoeczestwa, biorcego aktywny udzia w procesie zagospodarowania odpadw. Edukacja ekologiczna jest procesem, ktrego gwnym celem jest uksztatowanie aktywnej i odpowiedzialnej postawy mieszkacw gminy Przytyk w sferze konsumpcji, a take postpowania z odpadami. Edukacja jest typowym procesem ksztacenia, ktry nie powinien ogranicza si do rodowiska szkolnego, lecz powinien obejmowa szerszy krg ludzi pochodzcych z rnych rodowisk. Na terenie gminy Przytyk edukacja ekologiczna przeprowadzana jest w sposb prawidowy. W najszerszym zakresie zadania z zakresu edukacji ekologicznej wypenia Urzd Gminy, a take szkoy, placwki kulturalne i organizacje pozarzdowe. Zadania zwizane z edukacj ekologiczn dla mieszkacw gminy Przytyk byy realizowane rwnie we wsppracy ze Starostwem Powiatowym w Radomiu. Edukacja ekologiczna prowadzona bya w zorganizowanym systemie ksztacenia uczniw na wszystkich szczeblach systemu owiaty. Prowadzone byy nastpujce dziaania: Realizacja zaj zawierajcych elementy edukacji ekologicznej w przedszkolach. Uczestnictwo uczniw w olimpiadach, konkursach i rnych programach ekologicznych. Ponadprogramowa edukacja z zakresu ekologii i ochrony rodowiska, prowadzenie odrbnych zaj dotyczcych ochrony rodowiska, organizowanie zaj w terenie i wycieczek krajoznawczych, prowadzenie ekologicznych k zainteresowa, wykonywanie wystaw albumw i ekspozycji, kronik prezentujcych osignicia uczniw w poznawaniu i ochronie rodowiska. Zaangaowanie szk i uczniw w akcjach sprztania terenu miasta, sadzenia drzew i pielgnacji zieleni, opieki nad zwierztami, zbierania surowcw wtrnych. Poniej przedstawiono kilka wytycznych dla usprawnienia edukacji ekologicznej: prowadzenie warsztatw ekologicznych z zakresu gospodarki odpadami dla nauczycieli, ktrzy ksztatuj postawy ekologiczne dzieci i modziey oraz porednio postawy rodzicw. Tematyka spotka bdzie zawiera nastpujce zagadnienia: odpady, rodzaje odpadw, selektywna zbirka odpadw, sposoby postpowania z odpadami, kompostowanie, sortowanie, skadowiska odpadw, utylizacja, recykling, zagadnienia prawne dotyczce odpadw obowizujce. umieszczanie na pojemnikach do selektywnej zbirki odpadw wyranych instrukcji mwicych, jakie rodzaje odpadw naley wrzuca do tego rodzaju pojemnikw oraz przekazujcych inne treci z zakresu gospodarki odpadami, np. na temat korzyci pyncych z selektywnej zbirki. rozszerzenie akcji edukacyjnej o proekologiczne zachowania konsumenckie. Naley podkreli korzyci pynce z wybierania produktw w opakowaniach wielokrotnego uytku, nie kupowania produktw nadmiernie opakowanych, wybierania produktw w opakowaniach nadajcych si do recyklingu (np. kupowanie napojw w butelkach szklanych oraz produktw pakowanych w papier), wybierania produktw wytworzonych z surowcw wtrnych, uywania koncentratw oraz kupowania produktw trwaych. edukowanie mieszkacw w drodze przekazywania informacji bezporednich, np. obejmujcych list Wjta Gminy zachcajcy do udziau w zbirce i wyjaniajcy cele i korzyci wynikajce ze zbirki selektywnej, instrukcj zbirki selektywnej jednorazowo w formie nalepki lub ulotki w estetycznej formie graficznej, z zachowaniem kolorystyki odpowiadajcej kolorom pojemnikw,, zawierajcej nastpujce informacje niezbdne do prawidowego uczestnictwa. wczenie do akcji ekologicznej autorytetw, czyli osb publicznie znanych lub cenionych, takich jak ksia, nauczyciele, politycy, aktorzy itp. zwracanie uwagi na ekonomi, koszty usuwania odpadw i sprztania. W polityce informacyjnej naley podkrela takie zalenoci i pokazywa je na przykadach. 10. Okrelenie instrumentw finansowych sucych realizacji zamierzonych celw w planie gospodarki odpadami Inwestycje w dziedzinie gospodarki odpadami mog by finansowane za pomoc rodkw pochodzcych ze rde publicznych oraz ze rde prywatnych, ktre stanowi rodki wasne inwestorw, powikszone o komercyjne kredyty bankowe. Do rde publicznych nale: budet pastwa, budety jednostek samorzdu terytorialnego, fundusze ekologiczne, rodki pochodzce ze rde zagranicznych niepodlegajce zwrotowi oraz pochodzce z funduszy Unii Europejskiej. Ponadto, inwestycje w tej dziedzinie mog by wspierane przez niezalene instytucje finansowe, organizacje midzynarodowe, fundacje czy towarzystwa leasingowe.

Moliwe jest rwnie czenie rodkw pochodzcych z rnych rde oraz zawieranie umw na wspln realizacj inwestycji przez samorzdy terytorialne i podmioty prawne. Przyjte rozwizania gospodarki odpadami na terenie gminy Przytyk musz pozwala na osignicie sytuacji, w ktrej, zgodnie z zasad zanieczyszczajcy paci, koszty funkcjonowania systemu przeniesione bd na wacicieli nieruchomoci (wytwrcw odpadw). Docelowo, wsparcie finansowe gminy moe jedynie dotyczy: etapu wdroenia poszczeglnych elementw systemu, dziaa inwestycyjnych, postpowania z wybranymi rodzajami odpadw, w szczeglnoci odpadami niebezpiecznymi, dziaa edukacyjno informacyjnych. Przedstawione zadania strategiczne w zakresie poprawy stanu gospodarki odpadami na terenie gminy Przytyk mog by finansowane z nastpujcych rde: rodki Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska, dotacje i poyczki, rodki Wojewdzkiego, Powiatowego oraz Gminnego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, dotacje, dopaty i poyczki, kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony rodowiska (BO S.A.) z dopatami do oprocentowania lub ze rodkw donatorw, poyczki, kredyty komercyjne, kredyty konsorcjalne, kredyty midzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju - EBOiR, Bank wiatowy), Fundusz Spjnoci Unii Europejskiej, Fundusze strukturalne Unii Europejskiej (www.funduszestrukturalne.gov.pl), Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego UE, Norweski Mechanizm Finansowy, zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ), fundusze wasne inwestorw, leasing. 11. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celw wyznaczonych w planie gospodarki odpadami Zbieranie wynikw dziaa w sposb okrelony przepisami prawnymi (forma, tryb i terminy przekazywania do wojewdzkiej bazy danych o gospodarce odpadami) oraz zapisywanie tych informacji w bazie danych skada si na system monitorowania gospodarki odpadami, natomiast porwnanie tych wynikw z wartociami wskanikw kontrolnych na system oceny realizacji zamierzonych celw. Monitorowanie realizacji planu umoliwia ocen prawidowoci i efektywnoci dziaa oraz szybkie i elastyczne reagowanie na zmiany. Wjt Gminy Przytyk odpowiada za wdroenie systemu opracowanego w gminnym planie gospodarki odpadami i jest zobowizany take do opracowania oraz wdroenia systemu monitoringu. Ustawa o odpadach (art. 37), przepisy wykonawcze oraz Krajowy plan gospodarki odpadami 2010 okrelaj zakres i sposb organizacji systemu monitoringu odpadw. 11.1. Opiniowanie projektu planu Zgodnie z ustaw o odpadach projekt planu gminnego podlega zaopiniowaniu przez zarzd wojewdztwa, zarzd powiatu oraz regionalny zarzd gospodarki wodnej. Organy te udzielaj opinii w terminie nie duszym ni 2 miesice od dnia otrzymania projektu. Nie udzielenie opinii w tym terminie uznaje si za opini pozytywn. 11.2. Nadzr i kontrola nad wykonaniem ustale planu Dziaania w ramach i nadzoru kontroli bd z jednej strony rdem dodatkowych informacji o stanie gospodarki odpadami, z drugiej instrumentem egzekwowania postpowania z odpadami zgodnego z prawem oglno obowizujcym i miejscowym.

Podstawowe informacje o odpadach s gromadzone w bazach danych, prowadzonych przez Urzd Marszakowski Wojewdztwa Mazowieckiego, Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Warszawie oraz Gwny Urzd Statystyczny. Do prowadzenia ilociowej i jakociowej ewidencji, zgodnie z katalogiem odpadw i list odpadw niebezpiecznych, jest obowizany kady posiadacz odpadw, z wyjtkiem osb fizycznych oraz jednostek organizacyjnych, nie bdcych przedsibiorstwami, ktre wykorzystuj odpady na wasne potrzeby. W przypadku odpadw komunalnych ewidencj musz prowadzi wszystkie podmioty zajmujce si ich odbieraniem, transportem oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem tych odpadw. System ewidencji opiera si na sporzdzaniu kart ewidencji odpadw oraz kart przekazania odpadw. 11.3. Sprawozdanie z postpw we wdraaniu planu Ustawa o odpadach stanowi, e: plany gospodarki odpadami wszystkich szczebli podlegaj aktualizacji nie rzadziej ni co 4 lata, co 2 lata organy wykonawcze opracowujce projekty planw skadaj sprawozdanie z realizacji planu organom uchwalajcym plany (w przypadku gminy Przytyk - Wjt skada sprawozdanie Radzie Gminy). Zaznaczenia wymaga, i ustawodawca nakreli nieprzekraczalne ramy czasowe cyklicznoci oceny i weryfikacji, za powinna si ona dokonywa w miar potrzeby, ktra to moe by stwierdzona na podstawie biecego monitoringu i realizacji funkcji kontrolnych i nadzorczych. Wjt ma obowizek skadania co 2 lata Radzie Gminy sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami. Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami, obejmujce okres dwch lat kalendarzowych, wedug stanu na dzie 31 grudnia roku koczcego ten okres, Wjt przedkada Radzie Gminy i zarzdowi powiatu w terminie do dnia 31 marca po upywie okresu sprawozdawczego. Nastpne sprawozdanie Wjt Gminy Przytyk zoy do dnia 31 marca 2009 roku, a okres sprawozdawczy bdzie obejmowa lata 2007 - 2008. Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami bdzie obejmowa: ocen stopnia realizacji okrelonych w planie celw i kierunkw dziaa, sprawozdanie z wykonanych zada pozainwestycyjnych i inwestycyjnych, zgodno wykonanych zada z harmonogramem prac, sprawozdanie z realizacji harmonogramu finansowania zaoonych przedsiwzi, podsumowanie z wnioskami i ewentualn rekomendacj nowelizacji planu. Ocena realizacji planu gospodarki odpadami bdzie realizowana poprzez: porwnanie wskanikw odpowiadajcych zaoonym w planie celom, ocen dynamiki zmian poszczeglnych parametrw, ocen realizacji zada. Ocena realizacji okrelonych dziaa dotyczy bdzie: iloci wytwarzanych odpadw komunalnych, iloci zbieranych odpadw komunalnych, systemu selektywnego zbierania odpadw: ulegajcych biodegradacji, odpadw niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadw komunalnych, wielkogabarytowych, odpadw przydatnych do recyklingu (w tym odpadw opakowaniowych), budowlano-remontowych, iloci odpadw poddanych odzyskowi i unieszkodliwianiu w tym odpadw ulegajcych biodegradacji, odpadw niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadw komunalnych, odpadw wielkogabarytowych, odpadw przydatnych do recyklingu (w tym odpadw opakowaniowych), odpadw budowlanoremontowych. W Sprawozdaniu z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami zostan ujte informacje dotyczce gminy Przytyk, za kady rok w okresie sprawozdawczym, podane w tabeli nr 22 oraz informacje o stanie realizacji zada okrelonych w Planie wraz z podaniem kosztw ich realizacji oraz rde ich finansowania. 11.4. Weryfikacja i aktualizacja planu

Ustawa o odpadach wymaga, aby plany gospodarki odpadami aktualizowane byy nie rzadziej ni raz na 4 lata. Jeeli zmiany w gospodarce odpadami w gminie bd znaczce, lub bdzie wymagaa tego sytuacja lokalna, gminny plan gospodarki odpadami powinien by zaktualizowany przed tym terminem. Proces aktualizacji poprzedza weryfikacja dokumentu w celu oceny, ktre czci planu wymagaj aktualizacji i w jakim zakresie. Weryfikacji podlega cay plan, tj. aktualny stan gospodarki odpadami, wytyczone cele i dziaania, program krtko i dugoterminowy, okrelone zadania i harmonogram ich realizacji. Przy aktualizacji planu niezbdna bdzie weryfikacja danych wyjciowych przyjtych przy opracowywaniu niniejszego planu przez: udoskonalone metodyki szacowania, zamian danych szacowanych przez dane pomierzone, uzupenienie o dane uprzednio niedostpne lub nieuwzgldnione, w szczeglnoci w oparciu o informacje pozyskane drog monitoringu i kontroli. 11.5. Wskaniki monitorowania efektywnoci planu Ocena wykonania zada wyznaczonych w Planie przebiega bdzie w oparciu o analiz wskanikw efektywnoci realizacji wytyczonych dziaa i zada. Wartoci wskanikw okrela plan wyszego szczebla (dla planu gminnego plan powiatowy). rdami informacji o osignitych wynikach dziaa s zbiorcze zestawienia danych sporzdzone przez podmioty uczestniczce w realizacji zada skadajcych si na system gospodarki odpadami. Tabela 22. Wskaniki monitorowania osigania przyjtych w Planie celw i zada L.p. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Nazwa wskanika Oglne Odsetek decyzji wydanych przez wjta w zakresie gospodarki odpadami, na ktre zoono odwoania Odsetek decyzji wydanych przez wjta w zakresie gospodarki odpadami, utrzymanych w postpowaniu odwoawczym rodki finansowe wydatkowane na budow lub modernizacj instalacji gospodarki odpadw ogem rodki finansowe wydatkowane na budow lub modernizacj instalacji gospodarki odpadw z funduszy Unii Europejskiej Liczba etatw w administracji gminnej w zakresie gospodarki odpadami Odpady komunalne Odsetek mieszkacw gminy objtych zorganizowanym systemem zbierania odpadw komunalnych Masa zebranych odpadw komunalnych ogem Masa odpadw komunalnych zebranych selektywnie Masa odpadw komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane Odsetek odpadw komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane poddanych przetwarzaniu metodami mechaniczno-biologicznymi Odsetek odpadw komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane poddanych przetwarzaniu metodami termicznymi w spalarniach odpadw Odsetek odpadw komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane poddanych przetwarzaniu metodami termicznymi w wspspalarniach odpadw Odsetek odpadw komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane bez przetwarzania Odsetek odpadw komunalnych zebranych selektywnie poddanych recyklingowi (bez recyklingu organicznego) Odsetek odpadw komunalnych zebranych selektywnie poddanych recyklingowi organicznemu Odsetek odpadw komunalnych zebranych selektywnie poddanych termicznemu przeksztacaniu w spalarniach odpadw (z odzyskiem energii) Jednostka % % mln z mln z szt. % mln Mg mln Mg mln Mg % % % % % % %

17 Odsetek odpadw komunalnych zebranych selektywnie poddanych termicznemu prze% ksztacaniu w wspspalarniach odpadw (z odzyskiem energii) 18 Odsetek odpadw komunalnych zebranych selektywnie poddanych unieszkodliwianiu % (poza skadowaniem) 19 Odsetek odpadw komunalnych zebranych selektywnie poddanych skadowaniu % 20 Masa odpadw komunalnych ulegajcych skadowanych na skadowiskach odpadw mln Mg 21 Iloraz masy odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji skadowanych na ska% dowiskach odpadw i masy tyche odpadw wytworzonych w 1995r. 22 Liczba czynnych skadowisk odpadw, na ktrych skadowane s odpady komunalne szt. ogem 23 Liczba czynnych skadowisk odpadw, na ktrych skadowane s odpady komunalne szt. przetworzone termicznie lub biologicznie 24 Pozostaa do wypenienia pojemno skadowisk odpadw, na ktrych s skadowane szt. odpady komunalne ogem 25 Pozostaa do wypenienia pojemno skadowisk odpadw, na ktrych s skadowane szt. odpady komunalne przetworzone termicznie lub biologicznie 26 Liczba instalacji do biologiczno-mechanicznego przetwarzania odpadw resztkowych szt. lub zmieszanych 27 Moce przerobowe instalacji do biologiczno-mechanicznego przetwarzania odpadw mln Mg resztkowych lub zmieszanych 28 Liczba spalarni odpadw resztkowych lub zmieszanych szt. 29 Moce przerobowe spalarni odpadw resztkowych lub zmieszanych mln Mg Odpady niebezpieczne 30 Masa selektywnie zebranych komunalnych odpadw niebezpiecznych tys. Mg 31 Odsetek selektywnie zebranych komunalnych odpadw niebezpiecznych poddanych % recyklingowi 32 Odsetek selektywnie zebranych komunalnych odpadw niebezpiecznych poddanych % termicznemu przeksztaceniu 33 Odsetek selektywnie zebranych komunalnych odpadw niebezpiecznych bez przetwo% rzenia 34 Masa zebranych przenonych baterii i akumulatorw tys. Mg 35 Poziom recyklingu baterii i akumulatorw kwasowo-oowiowych (liczony wg dyrekty% wy1)) 36 Poziom recyklingu baterii i akumulatorw niklowo-kadmowych (liczony wg dyrektywy1)) % 37 Poziom recyklingu pozostaych baterii i akumulatorw (liczony wg dyrektywy1)) % 38 Masa pozostaych zinwentaryzowanych wyrobw zawierajcych azbest do usunicia i mln Mg unieszkodliwienia 39 Masa zebranego zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego ogem tys. Mg 40 Masa zebranego zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw dotys. Mg mowych 41 Masa zebranego zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw dokg/mieszka mowych w przeliczeniu na statystycznego mieszkaca ca 42 Poziom odzysku dla zuytego sprztu z grup 1 i 10 2) % 2) 43 Poziom recyklingu dla zuytego sprztu z grup 1 i 10 % 44 Poziom odzysku dla zuytego sprztu z grup 3 i 4 2) % 2) 45 Poziom recyklingu dla zuytego sprztu z grup 3 i 4 % 2) 46 Poziom odzysku dla zuytego sprztu z grup 2, 5-7 i 9 % 47 Poziom recyklingu dla zuytego sprztu z grup 2, 5-7 i 9 2) %
1)

dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie baterii i akumulatorw oraz zuytych baterii i akumulatorw oraz uchylajca dyrektyw 91/157/EWG, 2) wg zacznika nr 1 do ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o zuytym sprzcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. Nr 180, poz. 1495), 3) okrelonych w ustawie z dnia 20 stycznia 2005r. o recyklingu pojazdw wycofanych z eksploatacji (Dz.U. Nr 25, poz. 202 i Nr 175, poz. 1458).

12. Zarzdzanie i wdraanie Planu gospodarki odpadami

Podstawowy ciar odpowiedzialnoci nad sposobem funkcjonowania systemu spoczywa na wadzach gminnych. Do obowizkowych zada wasnych gminy w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi naley: 1. Zapewnienie objcia wszystkich mieszkacw gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajw odpadw komunalnych, a w szczeglnoci: kuchennych ulegajcych biodegradacji, zielonych, np. z pielgnacji ogrodw, zieleni komunalnej, papieru, opakowa z papieru, tektury i tektury nieopakowaniowych, tworzyw sztucznych, opakowa ze szka, metali, wielkogabarytowych, np. mebli, sprztu elektrycznego i elektronicznego, budowlanych z remontw mieszka i budynkw, niebezpiecznych, np. baterii, akumulatorw, resztek farb i lakierw, opakowa, po rodkach ochrony rolin i nawozach. 2. Przejcie obowizkw wywozu odpadw z nieruchomoci, ktre nie zawary stosownej umowy z podmiotem uprawnionym. Stosowane sposoby wywozu bd zgodne z regulaminem a opaty za wywz takich odpadw bd okrelone kadorazowo w trybie administracyjnym. Gmina zastrzega sobie prawo dochodzenia nalenoci z powyszych opat od waciciela nieruchomoci, ktry nie zawar umowy na wywz odpadw i nieczystoci ciekych z podmiotem uprawnionym. 3. Zapewnienie warunkw funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadw komunalnych poprzez podmioty prowadzce dziaalno w zakresie odbierania odpadw komunalnych, aby byo moliwe: ograniczenie skadowania odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji, wydzielenie odpadw niebezpiecznych ze strumienia odpadw komunalnych, osignicie zaoonych poziomw odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych. 5. Zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji, wasnych lub wsplnych z innymi gminami lub przedsibiorcami instalacji i urzdze do odzysku i unieszkodliwienia odpadw komunalnych, albo zapewnienie warunkw do budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i urzdze do odzysku i unieszkodliwienia odpadw komunalnych przez przedsibiorcw. 6. Zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji, wasnych lub wsplnych z innymi gminami: instalacji i urzdze do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwok zwierzcych lub ich czci, zapobieganie zanieczyszczeniu ulic, placw i terenw otwartych w szczeglnoci przez: zbieranie i pozbywanie si bota, niegu, lodu oraz innych zanieczyszcze, uprztnitych z chodnikw przez wacicieli nieruchomoci oraz odpadw zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu urzdzeniach ustawionych na chodniku, za wyjtkiem drg publicznych, zapewnienie zbierania, transport i unieszkodliwiania zwok bezdomnych zwierzt lub ich czci oraz wspdziaanie z przedsibiorcami podejmujcymi dziaalno w tym zakresie. 7. Podanie do publicznej wiadomoci wymaga, jakie musz spenia przedsibiorcy ubiegajcy si o uzyskanie zezwole na odbir odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci; w wymaganiach tych szczegowo okrela, w oparciu o Regulamin utrzymania czystoci i porzdku, zasady selekcji odpadw przez wacicieli, zasady ich odbioru oraz dalszego postpowania z nimi przez przedsibiorcw. 8. Prowadzenie edukacji ekologicznej i informacji o systemie gospodarki odpadami. 9. Precyzyjne okrelenie obowizkw wacicieli nieruchomoci i sposobu udokumentowania ich wykonania, przedstawione w Regulaminie utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy Przytyk, uaktualnionym o zapisy zawarte w aktualizacji gminnego planu gospodarki odpadami, w terminie do trzech miesicy po uchwaleniu aktualizacji.

Przedsibiorca zajmujcy si odbiorem odpadw komunalnych ma obowizek uzyska stosowne zezwolenie, w ktrym musi m.in. okreli sposb realizacji obowizku ograniczenia masy odpadw ulegajcych biodegradacji skadowanych na skadowisku odpadw oraz udokumentowa gotowo ich przyjcia przez przedsibiorc prowadzcego dziaalno w zakresie odzysku lub unieszkodliwienia odpadw, speniajcego wymagania odnonie miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Przedsibiorca taki ma rwnie obowizek selektywnego odbierania odpadw, w tym wielkogabarytowych, zuytego sprztu elektronicznego i elektrycznego oraz odpadw z remontw. Przedsibiorcy zajmujcy si odbiorem odpadw komunalnych maj obowizek: 1. odbierania od wacicieli nieruchomoci odpadw zgodnie z podpisanymi umowami, przy czym dokumentem upowaniajcym do podpisania umowy z wacicielem nowowybudowanych nieruchomoci przez podmiot upowaniony jest pozwolenie na uytkowanie obiektu lub zawiadomienie o zakoczeniu budowy speniajce wymogi ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz.U. z 1994r. Nr 89, poz. 414 z pn. zm.); 2. stosowania do odbierania odpadw komunalnych niesegregowanych i ulegajcych biodegradacji samochodw specjalistycznych, pojazdy, o ktrych mowa wyej, winny by myte codziennie, 3. stosowania do odbierania odpadw budowlanych i zielonych samochodw przystosowanych do przewozu kontenerw lub skrzyniowych; powinny one by przykryte, aby nie powodoway podczas transportu zanieczyszczenia i zamiecenia terenu, 4. stosowania do odbierania odpadw opakowaniowych samochodw specjalnie w tym celu przystosowanych i wyposaonych, tak aby ich transport nie powodowa zanieczyszczenia i zamiecenia terenu, 5. usuwania niezwocznie zanieczyszczenia powstajce w wyniku zaadunku i transportu odpadw, 6. zorganizowania odbioru i transportu odpadw tak, aby nie zagraay one bezpieczestwu ruchu drogowego i odbyway si wedug tras i w terminach wyznaczonych harmonogramem Przedsibiorcy zajmujcy si odbiorem odpadw komunalnych, nie speniajcy obowizku w zakresie ograniczania masy odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji kierowanych do skadowania zostan obcieni opat sankcyjn, ktr nakada wojewdzki inspektor ochrony rodowiska. Wysoko opaty waha si od 40 do 200 tysicy zotych, w zalenoci od stopnia niewykonania obowizku. Rwnie w przypadku niewykonania obowizku zorganizowania systemu selektywnego zbierania odpadw, wojewdzki inspektor ochrony rodowiska nakada na podmiot do tego zobowizany, w drodze decyzji, opat sankcyjn w wysokoci od 10 do 40 tysicy zotych. Rwnie istotne zobowizania w zakresie gospodarki odpadami ci na wytwrcach odpadw komunalnych, ktrymi s waciciele nieruchomoci. Powinni oni zapewni utrzymanie czystoci i porzdku oraz naleytego stanu sanitarno-higienicznego nieruchomoci poprzez dziaania ustalone w Regulaminie utrzymania czystoci i porzdku w gminie Przytyk, wymienione poniej: 1. zawarcie pisemnej umowy w zakresie regularnego odbioru odpadw komunalnych zgodnie z harmonogramem ich wywozu, uzgodnionego pomidzy wacicielem nieruchomoci, a jednostk wywozow, 2. korzystanie przy usuwaniu odpadw komunalnych z terenu nieruchomoci wycznie z usug podmiotu posiadajcego zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w tym zakresie, 3. udokumentowanie zgodnego z przepisami usuwania odpadw komunalnych przez okazanie umw i dowodw zapaty za takie usugi, 4. wyznaczenie miejsc do gromadzenia odpadw oraz wyposaenie nieruchomoci w urzdzenia, suce do zbierania odpadw komunalnych oraz utrzymywanie tych urzdze w odpowiednim stanie sanitarnym, porzdkowym i technicznym. Waciciel nieruchomoci jest zobowizany umieci urzdzenia wypenione odpadami w miejscu wyodrbnionym, dostpnym dla pracownikw podmiotu uprawnionego bez koniecznoci otwierania wejcia na teren nieruchomoci lub, gdy takiej moliwoci nie ma, naley wystawia je w dniu odbioru, zgodnie z podpisan umow, na chodnik lub ulic przed wejciem na teren nieruchomoci; dopuszcza si take wjazd na teren nieruchomoci pojazdw podmiotu uprawnionego w celu odbioru odpadw zgromadzonych w workach, 5. prowadzenie selektywnego zbierania odpadw komunalnych i przekazywania do odbioru poszczeglnych strumieni odpadw komunalnych, 6. przekazywanie odpadw zebranych selektywnie i pozostaych zmieszanych podmiotowi uprawnionemu do odbioru, w terminach wyznaczonych harmonogramem,

7. usuwanie z terenu nieruchomoci wrakw pojazdw mechanicznych, 8. niezwoczne usuwanie odpadw powstaych w wyniku remontu i modernizacji lokali (np. gruzu itp.). Przepisy o odpadach okrelaj instrumenty prawne niezbdne do zarzdzania, w tym instrumenty ekonomiczne, planistyczne, legislacyjne, reglamentacyjne oraz kontrolne i restrykcyjne. Zgodnie z ustaleniami zawartymi w Planie, zarzdzanie systemem gospodarki odpadami odbywa si bdzie na poziomie samorzdw i urzdw administracji publicznej szczebla gminnego, powiatowego i wojewdzkiego, zgodnie z ich kompetencjami i zadaniami. W celu prawidowego wdraania Planu, Wjt Gminy Przytyk bdzie kierowa realizacj Planu poprzez: wykorzystanie swoich kompetencji w zakresie gospodarki odpadami (wydawanie decyzji, zarzdze i postanowie, przyjmowania informacji i prowadzenia kontroli w zakresie przysugujcych kompetencji), wspprac ze Starost Powiatu Radomskiego, wspprac z Marszakiem Wojewdztwa Mazowieckiego, Wojewod Mazowieckim, Wojewdzkim Inspektoratem Ochrony rodowiska realizujcymi zadania wynikajce z ich kompetencji w zakresie gospodarowania odpadami, Jednoczenie w Urzdzie Gminy prowadzony bdzie rejestr decyzji w zakresie gospodarki odpadami. Realizacja planu wymaga biecego wspdziaania samorzdowej administracji powiatowej i gminnej oraz niektrych sub, inspekcji i stray, w szczeglnoci inspekcji ochrony rodowiska i, w mniejszym stopniu i policji. Uzgodniony zostanie systemem przepywu informacji i wzajemnych konsultacji. 13. Zadania inwestycyjne i pozainwestycyjne w gospodarce odpadami dla gminy Przytyk na lata 2009 - 2016 wraz z harmonogramem Realizacja zamierzonych celw, okrelonych w niniejszym planie dla sektora komunalnego wymaga szeregu dziaa zarwno pozainwestycyjnych, jak i inwestycyjnych. Harmonogram realizacji poszczeglnych przedsiwzi w gospodarce odpadami dla gminy Przytyk w latach 2009 2016, z uwzgldnieniem jednostek odpowiedzialnych za realizacj zadania, przedstawiono w poniszych tabelach. Tabela 23 Harmonogram realizacji zada w gospodarce odpadami komunalnymi dla gminy Przytyk na lata 2009 2016 Lp. 1. Zadanie Objcie zorganizowanym systemem zbieraniem odpadw komunalnych wszystkich mieszkacw gminy Objcie wszystkich mieszkacw gminy systemem selektywnego zbierania poszczeglnych frakcji odpadw komunalnych: odpadw zielonych z parkw i ogrodw, papieru i tektury, odpadw opakowaniowych ze szka w podziale na kolory tworzyw sztucznych i metali, odpadw niebezpiecznych w strumieniu odpadw komunalnych (w tym: zuyte baterie i akumulatory, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, przeterminowanych lekw, chemikaliw) odpadw wielkogabarytowych i odpadw budowlano-remontowych. Tworzenie struktur ponadgminnych dla realizacji regionalnych zakadw zagospodarowania odOkres realizacji 2009 Jednostka odpowiedzialna wjt Akty prawne i inne zapisy art. 16a, ust. 1 ustawy o odpadach, Kpgo 2010 art. 16a, ust. 2 ustawy o odpadach, Kpgo 2010

2.

2009

wjt

3.

2009-2016

Rada Gminy

art. 16a, ust. 3 ustawy

Lp. padw 4.

Zadanie

Okres realizacji

Jednostka odpowiedzialna

Tworzenie regionalnych systemw gospodarki odpadami komunalnymi w tym budowa regionalnych zakadw zagospodarowania odpadw Edukacja ekologiczna w zakresie zwikszenia wiadomoci ekologicznej mieszkacw gminy

2009-2016

wjt

5.

2009-2016

Marszaek Wojewdztwa, wjt placwki owiatowe

Akty prawne i inne zapisy o odpadach, Kpgo 2010 art. 16a, ust. 3 ustawy o odpadach, Kpgo 2010 Kpgo 2010

Tabela 24 Harmonogram rzeczowo - finansowy dla zada krtkoterminowych z sektora odpadw komunalnych dla gminy Przytyk na lata 2009 - 2012
Lp. Opis zadania Jednostki wdraajce Okres Szacunkowe koszty w tys. PLN realizacji 2009 2010 2011 2012 zadania Zadania inwestycyjne 2008-2011 10 30 30 rda finansowania

Budowa potencjau technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia i transportu odpadw Wdroenie i rozwj systemu selektywnej zbirki odpadw ulegajcych biodegradacji wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych Likwidacja i rekultywacja tzw. dzikich wysypisk w lasach, przydronych rowach, parkingach rdlenych, na terenach niezamieszkaych posesji, itp. Realizacja Programu usuwania wyrobw zawierajcych azbest z terenu gminy Przytyk (usuwanie wyrobw zawierajcych azbest wraz z wymian na nowe pokrycia)

Gmina, Inwestorzy prywatni

Gmina, Inwestorzy prywatni

2009 - 2011

10

30 rodki z budetu samorzdu gminy, rodki wasne inwestorw, fundusze pomocowe UE, fundusze ekologiczne 10 rodki z budetu samorzdu gminy, rodki wasne inwestorw, fundusze pomocowe UE, fundusze ekologiczne 3 rodki z budetu samorzdu gminy, fundusze ekologiczne, nadlenictwo

Gmina, Nadlenictwo

2008 - 2011

Gmina, waciciele nieruchomoci

do 2032

1200

1250

1300

1320 rodki z budetu samorzdu gminy, fundusze ekologiczne, rodki wacicieli nieruchomoci

Suma

1213 Razem: 5207 tys. PLN Gmina Zadania pozainwestycyjne 2008-2011 2

1288

1343

1363

1.

2.

Podnoszenie wiadomoci w zakresie prawidowych sposobw postpowania z odpadami komunalnymi Opracowanie opracowania Pt. Ocena dotychczasowej efektywnoci selektywnego zbierania odpadw na terenie gminy Przytyk Aktualizacja Planu gospodarki odpadami na lata 2011-2014 z uwzgldnieniem lat 2015

10

10

10 rodki z budetu samorzdu gminy, fundusze pomocowe UE, fundusze ekologiczne - rodki z budetu samorzdu gminy

Gmina

2009 - 2011

3.

Gmina

2011

1 rodki z budetu samorzdu gminy

- 2018 4. Dziaania edukacyjno informacyjne dla podmiotw z sektora gospodarczego Rozwj i ujednolicenie systemw zbierania zuytych olejw odpadowych ze rde rozproszonych, w tym od ludnoci Przeprowadzenie kampanii edukacyjno informacyjnych na temat prawidowego postpowania z olejami odpadowymi Rozwj istniejcych systemw zbierania maogabarytowych baterii i akumulatorw ze rde rozproszonych, w tym od ludnoci Przeprowadzenie kampanii edukacyjno informacyjnych na temat prawidowego postpowania ze zuytymi bateriami i akumulatorami Podnoszenie wiadomoci w zakresie prawidowych sposobw postpowania z odpadami medycznymi i weterynaryjnymi w subie zdrowia i gabinetach weterynaryjnych. Gmina 2009 - 2011 0,5 0,5 0,5 rodki z budetu samorzdu gminy

5.

Gmina organizacje odzysku

2009 - 2011

0,5

0,5

0,5 rodki z budetu samorzdu gminy rodki wasne organizacji odzysku

6.

Gmina

2009 - 2011

0,5

0,5

0,5 rodki z budetu samorzdu gminy rodki wasne organizacji odzysku

7.

Gmina organizacje odzysku

2009 - 2011

0,5

0,5

0,5 rodki z budetu samorzdu gmin rodki wasne organizacji odzysku

8.

Gmina

2009 - 2011

0,5

0,5

9.

Gmina

2009- 2011

0,5

0,5

0,5 rodki z budetu samorzdu gminy, rodki wasne organizacji odzysku, fundusze pomocowe UE, fundusze ekologiczne 0,5 rodki z budetu samorzdu gminy, rodki wasne placwek suby zdrowia

10. Przeprowadzenie kamGmina panii edukacyjno Stacje demontainformacyjnej na temat u, punkty prawidowego postpozbierania pojazwania z pojazdami dw wycofanych wycofanymi z eksploataz eksploatacji cji 11. Przeprowadzenie kampanii edukacyjno informacyjna na temat prawidowego postpowania ze zuytym sprztem elektrycznym i elektronicznym 12. Dziaania edukacyjno informacyjne majce na celu informowanie o szkodliwoci azbestu i bezpiecznym uytkowaniu i usuwaniu wyrobw zawierajcych azbest 13. Kontrola, czy waciciele nieruchomoci posiadaj podpisan umow z podmiotami prowadzcymi dziaalno w zakresie odbierania odpadw komunalnych 14 Monitoring systemu gospodarki odpadami Suma Wojewdztwo, Powiaty, Gmina, Organizacje odzysku zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego Gmina

2009 - 2012

0,5

0,5

2009- 2012

0,5

0,5

0,5 rodki z budetu samorzdu gminy, rodki wasne przedsibiorcw, fundusze pomocowe UE, fundusze ekologiczne 0,5 rodki z budetu samorzdu gminy, rodki wasne organizacji odzysku, fundusze pomocowe UE, fundusze ekologiczne 0,5 rodki z budetu samorzdu gminy, fundusze pomocowe UE, fundusze ekologiczne

2009 - 2012

0,5

0,5

Gmina

2009 - 2012

- -

Gmina

2009 - 2012

0,5 2,5

0,5 22,0

0,5 15,0

0,5 rodki z budetu samorzdu gminy 16,0

Razem: 55,5 tys. PLN Ogem koszty inwestycyjne i pozainwestycyjne: 5262,5 tys. PLN

14. Wnioski z analizy oddziaywania projektu Planu gospodarki odpadami na rodowisko Potencjalne zmiany stanu rodowiska, w przypadku braku realizacji projektowanego Planu, dotycz przede wszystkim pogorszenia jakoci gruntw, gleb i wd podziemnych, spowodowanych migracj zanieczyszcze z dzikich wysypisk. Likwidacja tych obiektw oraz zorganizowanie zintegrowanego systemu gospodarki odpadami jest podstawowym dziaaniem, planowanym w pierwszych latach funkcjonowania planu. Wdroenie selektywnej zbirki surowcw wtrnych, odpadw wielkogabarytowych, remontowo budowlanych i niebezpiecznych wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych przyczyni si do wyeliminowania negatywnych zjawisk rodowiskowych, tj. zanieczyszczenia wd gruntowych i gleb, ograniczenia iloci odpadw deponowanych na skadowisku, oraz umoliwi zwikszenie stopnia odzysku i gospodarczego wykorzystania w innych sektorach gospodarki. Waciwie ukierunkowana edukacja ekologiczna mieszkacw przyczyni si do zwikszenia efektywnoci prowadzonej selektywnej zbirki odpadw, co zapewni pozyskanie surowcw wtrnych, zmniejszenie iloci odpadw trafiajcych na skadowisko zmniejszenie szkodliwoci tych odpadw. Wdroenie Planu spowoduje zauwaaln, wyran popraw ekologicznych warunkw ycia mieszkacw gminy Przytyk oraz wzrost atrakcyjnoci rekreacyjnej gminy. 15. Streszczenie w jzyku niespecjalistycznym Plan gospodarki odpadami dla gminy Przytyk na lata 2009 2012 z uwzgldnieniem lat 2013 2016 (zwany dalej Planem) zawiera przedstawienie kontynuacji polityki gminy w dziedzinie gospodarki odpadami. W Planie przedstawiono stan aktualny, prognozy cele i zadania dla odpadw komunalnych, z uwzgldnieniem osadw ciekowych, odpadw zawierajcych azbest, zuytych opon, odpadowych olejw, wyeksploatowanych pojazdw, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego oraz padych zwierzt. Gospodarka odpadami zawierajcymi azbest regulowana zostaa szczegowo ujta w Programie usuwania wyrobw zawierajcych azbest dla gminy Przytyk. Na terenie gminy Przytyk wytworzono w 2007 roku 1293 Mg odpadw komunalnych, w tym 407 Mg odpadw ulegajcych biodegradacji. Jednoczenie, w 2007 roku na terenie gminy zebrano 197 Mg odpadw komunalnych. Cz odpadw jest zagospodarowywanych przez mieszkacw we wasnym zakresie, np. kompostowana na terenie nieruchomoci, stosowana do skarmiania zwierzt gospodarskich lub przekazywana osobom fizycznym. W 2007 roku zebrano selektywnie 105,5 Mg odpadw metod workow. Stanowi to 53% wszystkich zebranych odpadw. Ogem, procesom odzysku poddano w 2007 roku 53% Mg zebranych odpadw, a unieszkodliwianiu poprzez skadowanie poddano w 2007 roku 47% Mg odpadw. Podsumowujc stan aktualnej gospodarki odpadami na terenie gminy Przytyk, mona wyrni jej mocne i sabe strony. Najwaniejsze mocne strony to: objcie zorganizowanym zbieraniem odpadw komunalnych prawie wszystkich mieszkacw gminy, wprowadzone i systematycznie rozwijane selektywne zbieranie odpadw systemem workowym, kompostowanie czci odpadw ulegajcych biodegradacji przez mieszkacw we wasnym zakresie, na terenie posesji, prowadzona systematycznie edukacja ekologiczna w placwkach owiatowych, systematyczna likwidacja dzikich wysypisk oraz moliwo korzystania z obiektw i instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw. Do sabych punktw zaliczono: brak umw czci mieszkacw z podmiotami uprawnionymi do odbierania odpadw komunalnych, oraz niedostateczna wiadomo ekologiczna mieszkacw, szczeglnie z zakresie gromadzenia odpadw zmieszanych i selektywnego zbierania. Do najwaniejszych celw krtkoterminowych (w okresie 2009 2012) zaliczono: Cele krtkookresowe 2009-2012 1. 2. 3. Zmniejszenie iloci wytwarzanych odpadw komunalnych Zwikszenie wiadomoci ekologicznej mieszkacw gminy Przytyk w zakresie prawidowego funkcjonowania gospodarki odpadami. Objcie wszystkich mieszkacw gminy Przytyk (najpniej do koca 2009 roku) systemem selektywnego zbierania odpadw w zakresie: odpadw zielonych,

papieru i tektury, odpadw opakowaniowych ze szka, tworzyw sztucznych i metali, odpadw niebezpiecznych w strumieniu odpadw komunalnych (w tym: zuytych baterii i akumulatorw, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, przeterminowanych lekw, chemikaliw), odpadw wielkogabarytowych i odpadw budowlano remontowych. 5. Doskonalenie systemu selektywnego zbierania w celu osignicia odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu dla osignicia odpowiednich limitw odzysku: odpadw wielkogabarytowych na poziomie 45%, odpadw niebezpiecznych na poziomie 20%, odpadw opakowaniowych odzysk 60%, recykling 55% - 80%. 9. Ograniczenie kierowania na skadowiska odpadw niesegregowanych i nieprzetworzonych.

10. Skierowanie w roku 2011 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 63% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 11. Eliminacja nielegalnego skadowania odpadw. 12. Wsporganizowanie i uczestnictwo w strukturach ponadgminnych Radomskim Regionalnym Obszarze Gospodarki Odpadami oraz w innych zwizkach ponadlokalnych, w ktrych zakres wchodz dziaania zwizane z gospodark odpadami. Cele dugookresowe 2013-2016 1. Kontynuacja dziaa zmierzajcych do zmniejszenia iloci wytwarzanych odpadw. 2. Kontynuacja dziaa na rzecz zwikszenia wiadomoci ekologicznej mieszkacw gminy Przytyk. 3. Doskonalenie systemu selektywnego zbierania w celu osignicia odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu dla osignicia odpowiednich limitw odzysku: odpadw wielkogabarytowych na poziomie 65%, odpadw niebezpiecznych na poziomie 35%, odpadw opakowaniowych odzysk 60%, recykling 55% - 80% iloci wytworzonej. 4. Wspieranie rozwoju regionalnych systemw gospodarki odpadami komunalnymi. 5. Skierowanie w roku 2015 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 44% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 6. Wspieranie dziaa zmierzajcych do skadowania tylko odpadw przetworzonych (balastowych). 7. Wspieranie dziaa w zakresie zmniejszania masy skadowanych odpadw komunalnych do maksymalnie 60% wytworzonych odpadw do koca 2014r. Za priorytetowe kierunki dziaa i zadania przyjto: 1. Zapobieganie powstawaniu odpadw 2. Zwikszenie iloci odpadw zbieranych od mieszkacw, a szczeglnie odpadw zbieranych selektywnie 3. Zwikszenie odzysku odpadw ulegajcych biodegradacji 4. Edukacja ekologiczna Gwnym zaoeniem systemu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Przytyk jest zagwarantowanie odzysku lub unieszkodliwiania wszystkich powstajcych na jej terenie odpadw komunalnych w sposb pozwalajcy na osigniecie zaoonych celw. System uwzgldnia wszystkie dziaania zwizane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi: zbieranie (w tym selektywne) odpadw, transport, odzysk i

unieszkodliwianie, a take dziaania pomocnicze: zapobieganie wytwarzaniu odpadw, edukacj ekologiczn, organizacj systemu (zarzdzanie, monitoring, sprawozdawczo) i aspekty ekonomiczne. Dla osignicia celw gospodarki odpadami komunalnymi i stworzenia efektywnego systemu gospodarowania w skali gminy podjte zostan dziaania prowadzce do: intensyfikacji edukacji ekologicznej promujcej waciwe postpowanie z odpadami oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie, rozwoju selektywnej zbirki odpadw komunalnych metoda workow u rda, osigniciu planowanych poziomw zbierania i odzysku odpadw wielkogabarytowych i niebezpiecznych (ze strumienia odpadw komunalnych), redukcji odpadw ulegajcych biodegradacji kierowanych na skadowiska, prowadzenia systemu gospodarowania odpadami w gminie w oparciu o wyznaczone struktury regionalne wyznaczone w planach wyszego rzdu, doskonalenie sposobw monitoringu gospodarki odpadami. Selektywn zbirk objte zostan odpady, ktrych wydzielenie ze strumienia odpadw komunalnych jest zasadne ze wzgldw ochrony rodowiska lub ekonomicznych z uwzgldnieniem celw i zasad postpowania okrelonych przez obowizujce prawo i dokumenty planistyczne. Bd to (co najmniej) nastpujce frakcje: szko (w podziale na biae i kolorowe), papier i tektura, tworzywa sztuczne, metale, odpady niebezpieczne ze strumienia odpadw komunalnych i odpady ulgajce biodegradacji. Gwnym sposobem selektywnego zbierania odpadw bdzie metod wieloworkow u rda. Gmina Przytyk wczona zostanie w system regionalny gospodarki odpadami. W Wojewdzkim Planie Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2008 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 2015 gmina wraz z caym powiatem radomskim przypisana zostaa do Obszaru Radomskiego. Przynaleno gminy do obszaru regionalnego pozwoli na wypenienie jego potrzeb w zakresie skadowanie odpadw, segregacji i przetwarzania frakcji organicznej. Dla gminy Przytyk, a take dla caego Obszaru Radomskiego, kluczow rol odgrywa bdzie Zakad Utylizacji Odpadw Komunalnych w Radomiu Wincentowie, zarzdzany przez PPHU Radkom Sp. z o.o.(zwany take ZUOK). Uruchomienie Zakadu Utylizacji Odpadw Komunalnych przewidziane jest na koniec 2008 roku. W celu wspomagania rozwoju systemu gospodarki odpadami na terenie gminy prowadzone bd dziaania w zakresie edukacji ekologicznej. Promocja i edukacja bdzie zorganizowana przy zastosowaniu form owiatowych, kulturalnych i reklamowych. Wjt ma obowizek skadania co 2 lata radzie gminy sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami. Kolejny termin zoenia sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami upywa 31 marca 2009 roku. Gminny plan gospodarki odpadami powinien zosta kolejny raz zaktualizowany przed 31 grudnia 2012r. Podstaw monitoringu realizacji planu jest sprawozdawczo oparta na wskanikach odzwierciedlajcych stan gospodarki odpadami, stan rodowiska i presj na rodowisko. W celu nadzoru nad realizacj opracowanego planu, przyjto za planem gospodarki odpadami dla gminy Przytyk wskaniki, ktre bd pomocne w przedstawianiu stopnia realizacji zaoonych zada. 16. Spis tabel Tabela 1. Tabela 2. Tabela 3. Tabela 4. Tabela 5. Tabela 6. Tabela 7. Struktura ludnociowa soectw w gminie Przytyk Liczba mieszkacw w poszczeglnych typach zabudowy Wykaz komunalnych oczyszczalni ciekw na terenie gminy Przytyk Wybrane waciwoci fizyczno chemiczne odpadw komunalnych (wg OBREM, 2000) Skad morfologiczny odpadw domowych wytwarzanych w obszarach wiejskich i w obiektach infrastruktury [%] Wskaniki charakterystyki ilociowej odpadw komunalnych niesegregowanych [kg/M/rok] wg prognoz z KPGO 2010 Ilo odpadw komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Przytyk

Tabela 8. Tabela 9.

Przewidywany skad morfologiczny odpadw komunalnych w 2007r. na terenie gminy Przytyk wedug KPGO 2010 Iloci odpadw ulegajcych biodegradacji* wytworzonych w roku 2007 na terenie gminy Przytyk

Tabela 10. Szacunkowy udzia poszczeglnych rodzajw odpadw niebezpiecznych w odpadach (wg IETU, 2005) Tabela 11. Wykaz firm posiadajcych pozwolenie Wjta Gminy Przytyk na odbir odpadw komunalnych Tabela 12. Iloci odpadw komunalnych zebranych na terenie gminy Przytyk w latach 2002 - 2007 Tabela 13. Odpady komunalne zebrane na terenie gminy Przytyk w 2007 roku Tabela 14. Ilo zebranych odpadw w wyniku selektywnej zbiorki na terenie gminy Przytyk 2007 roku Tabela 15. redni skad odpadw budowlanych i poremontowych (%) Tabela 16. Przedsibiorcy posiadajcy decyzj Starosty Radomskiego na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odzysku odpadw w instalacjach, prowadzcy dziaalno na terenie gminy Przytyk Tabela 17. Wykaz nieczynnych skadowisk odpadw na terenie gminy Przytyk Tabela 18. Prognoza wytwarzania odpadw komunalnych (Mg) do roku 2015 na terenie gminy Przytyk Tabela 19. Cele w zakresie ograniczania iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji kierowanych do skadowania do roku 2015 na terenie gminy Przytyk Tabela 20. Harmonogram dziaa w latach 2009 - 2015 w zakresie gospodarki odpadami zawierajcymi substancje zuboajce warstw ozonow Tabela 21. Rodzaj i wydajno niezbdnych instalacji do odzysku/unieszkodliwiania w Radomskim Regionie Gospodarki Odpadami Tabela 22. Wskaniki monitorowania osigania przyjtych w Planie celw i zada Tabela 23. Harmonogram realizacji zada w gospodarce odpadami komunalnymi dla gminy Przytyk na lata 2009 - 2016 Tabela 24. Harmonogram rzeczowo - finansowy dla zada krtkoterminowych z sektora odpadw komunalnych dla gminy Przytyk na lata 2009 - 2012 17. Spis rysunkw Rysunek 1. Pooenie gminy Przytyk w powiecie radomskim Rysunek 2. Mapa z obszarami GZWP Nr 412 Goszczewice Rysunek 3. Mapa instalacji i obiektw do odzysku lub unieszkodliwiania odpadw na terenie gminy Przytyk Rysunek 4. Proponowane obszary gospodarowania odpadami w ramach Regionalnych Zakadw Gospodarki Odpadami na terenie Wojewdztwa Mazowieckiego