Rozstrzygnicie nadzorcze Wojewody Maopolskiego Nr PN.II.0911-19-10 z dnia 1 lutego 2010 r.

Dziaajc na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591; zm. Dz. U. z 2002 r., Nr 23, poz. 220; Nr 62, poz. 558; Nr 113, poz. 984; Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806; z 2003 r., Nr 80, poz. 717 i Nr 162, poz. 1568; z 2004 r., Nr 102, poz. 1055 i Nr 116, poz. 1203; z 2005 r., Nr 172, poz. 1441 i Nr 175, poz. 1457; z 2006 r., Nr 17, poz. 128 i Nr 181, poz. 1337; z 2007 r., Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974 i Nr 173, poz. 1218; z 2008 r., Nr 180, poz. 1111 i Nr 223, poz. 1458; z 2009 r., Nr 52 poz. 420 i Nr 157, poz. 1241) stwierdza si niewa no uchway Nr XLI/201/2009 Rady Gminy Biay Dunajec z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia regulaminu okrelajcego wysoko stawek i szczegowe warunki przyznawania nauczycielom dodatkw: za wysug lat, motywacyjnego, funkcyjnego, za warunki pracy oraz wysoko i warunki wypacania innych skadnikw wynagradzania wynikajcych ze stosunkw pracy, szczegowy sposb obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doranych zastpstw, a tak e wysoko nauczycielskiego dodatku mieszkaniowego oraz szczegowe zasady jego przyznawania i wypacania - w czci: 1) 5 ust. I w zakresie sw posiadanie co najmniej dobrej oceny pracy lub pozytywnej oceny dorobku zawodowego, oraz; 2) 6 ust. 1, ust. 6; 3) 7; 4) 8 ust. 1 w zakresie sw: i cofniciu, oraz ust. 2; 5) 9; 6) 11 w zakresie sw: W tym przypadku prawo do dodatku powstaje od pierwszego dnia miesica po upywie miesicznego okresu penienia tych obowizkw i ganie z pierwszym dniem miesica nastpujcego po zaprzestaniu penienia tych obowizkw; 7) 13 w zakresie sw: wyniki pracy szkoy oraz warunki demograficzne, lokalowe, rodowiskowe i spoeczne w jakich szkoa funkcjonuje 8) 16 ust. 2 i 3; 9) 18 ust. 5; 10) 19 ust. 7 i 8; 11) 22 ust. 2 w zakresie sw lub szkodliwych dla zdrowia; 12) 23; 13) 25 ust. 2, 3, 4.

Uzasadnienie Uchwa Nr XL/201/2009 z dnia 30 grudnia 2009 r. Rada Gminy Biay Dunajec przyja regulamin okrelajcy wysoko stawek i szczegowe warunki przyznawania nauczycielom dodatkw: za wysug lat, motywacyjnego, funkcyjnego, za warunki pracy oraz wysoko i warunki wypacania innych skadnikw wynagradzania wynikajcych ze stosunkw pracy, szczegowy sposb obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doranych zastpstw, a tak e wysoko nauczycielskiego dodatku mieszkaniowego oraz szczegowe zasady jego przyznawania i wypacania zwany dalej Regulaminem, stanowicy Zacznik Nr 1 do przedmiotowej uchway. Kwestionowane zapisy Regulaminu, w ocenie organu nadzoru, w istotny sposb naruszaj obwizujcy porzdek prawny i tym samym uzasadniaj stwierdzenie niewa noci przedmiotowej uchway w zakresie okrelonym sentencj niniejszego rozstrzygnicia. Przepis art. 30 ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2009 r. Nr 1 poz. 1) upowa nia organ prowadzcy szko, bdcy jednostk samorzdu terytorialnego, do okrelenia dla nauczycieli poszczeglnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu:

2
1) wysokoci stawek dodatkw: za wysug lat, motywacyjnego, funkcyjnego, za warunki pracy oraz szczegowe warunki przyznawania tych dodatkw, z zastrze eniem art. 33 i 34; 2) szczegowe warunki obliczania i wypacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doranych zastpstw, z zastrze eniem art. 35 ust. 3 Karty Nauczyciela; 3) wysoko i warunki wypacania nagrd i innych wiadcze wynikajcych ze stosunku pracy, z wyczeniem wiadcze z zakadowego funduszu wiadcze socjalnych i dodatkw socjalnych okrelonych w art. 54, o ile nie zostay one okrelone w ustawie lub w odrbnych przepisach - w taki sposb, aby rednie wynagrodzenia nauczycieli, skadajce si z ww. skadnikw, odpowiaday na obszarze dziaania danej jednostki samorzdu terytorialnego co najmniej rednim wynagrodzeniom nauczycieli, o ktrych mowa w art. 30 ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela. Przyjty przez Rad Gminy Regulamin winien mieci si w granicach wskazanego w ww. art. 30 ust. 6 upowa nienia ustawowego, jak rwnie winien uwzgldnia postanowienia rozporzdzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokoci minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, oglnych warunkw przyznawania dodatkw do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za prac w dniu wolnym od pracy (Dz.U. Nr 22 poz. 181). Kwestionowane zapisy Regulaminu naruszaj ww. przepisy prawa. W kwestionowanym Regulaminie Rada Gminy w odniesieniu do dodatku motywacyjnego postanowia co nastpuje: 1) w 5 ust. I Warunkiem przyznania nauczycielowi dodatku motywacyjnego jest posiadanie co najmniej dobrej oceny pracy lub pozytywnej oceny dorobku zawodowego; 2) w 7 dla nauczycieli i dyrektorw rozpoczynajcych prace w szkole lub przedszkolu przyznanie dodatku motywacyjnego mo e nastpi po upywie okresu umo liwiajcego ocen osiganych wynikw w pracy, nie wczeniej jednak ni po upywie pierwszego roku pracy w danej szkole lub placwce; W ocenie organu nadzoru, przesanka warunkujca otrzymanie dodatku motywacyjnego od dugoci zatrudnienia w danej placwce, jak rwnie posiadanie dobrej lub pozytywnej oceny dorobku zawodowego, nie mieszcz si wrd oglnych warunkw przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego, okrelonych we wspomnianym rozporzdzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. Upowa nienie ustawowe do dookrelenia zapisw ustawowych przez rad gminy dotyczy takich kwestii jak okrelenie wysokoci stawek dodatkw oraz szczegowych warunkw ich przyznawania, z zastrze eniem, e te szczegowe warunki musz mieci si w ramach oglnych warunkw okrelonych w ww. rozporzdzeniu. Rol rady gminy jest bowiem uszczegowienie oglnych wymienionych przez ustawodawc warunkw przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego, a nie ustanawianie nowych warunkw. Powy sze stanowisko jest akceptowane przez orzecznictwo sdowoadministracyjne (np. wyrok WSA we Wrocawiu z dnia 13 sierpnia 2008 r. sygn. akt. IV SA/Wr 197/08; wyrok WSA w Lublinie sygn. akt III SA/Lu 207/08). Analogiczn argumentacj nale y podnie w odniesieniu do zapisu w 13 w zakresie sw: wyniki pracy szkoy oraz warunki demograficzne, lokalowe, rodowiskowe i spoeczne w jakich szkoa funkcjonuje. Przywoane ju rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005r., nie wskazuje na mo liwo uzale nienia przyznania dodatku funkcyjnego od wynikw szkoy, jak rwnie od jej warunkw lokalowych czy rodowiskowych. Nastpujce postanowienia Regulaminu wykraczaj poza norm kompetencyjn, zawart w art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela: 1. W 8 O przyznaniu i cofniciu dodatku motywacyjnego nauczyciel lub dyrektor szkoy, zostaje powiadomiony na pimie. Cofnicie dodatku motywacyjnego wymaga pisemnego uzasadnienia. 2. W 9 Cofnicie przyznanego dodatku motywacyjnego nastpuje w przypadku: 1) udzielenia nauczycielowi kary dyscyplinarnej; 2) innych uzasadnionych przypadkach stwierdzajcych znaczne obni enie poziomu wiadczonej pracy; 3) nie spenienia przesanek okrelonych w 5; 4) w przypadku przejcia na urlop dla podratowania zdrowia;

3
5) w przypadku przejcia w stan nieczynny w zakresie w jakim traktuj o mo liwoci i warunkach cofnicia prawa do dodatku motywacyjnego; 3. W 11 W tym przypadku prawo do dodatku powstaje od pierwszego dnia miesica po upywie miesicznego okresu penienia tych obowizkw i ganie z pierwszym dniem miesica nastpujcego po zaprzestaniu penienia tych obowizkw poprzez uzale nienie prawa do przyznania dodatku funkcyjnego od okresu uprzedniego sprawowania okrelonej funkcji; 4. W 16 ust. 3 Dodatek funkcyjny nie przysuguje w okresie nieusprawiedliwionej nieobecnoci w pracy, w okresie urlopu dla podratowania zdrowia, w okresach za ktre nie przysuguje wynagrodzenie zasadnicze oraz od pierwszego dnia nastpujcego po miesicu w ktrym nauczyciel zaprzesta penienia stanowiska, wychowawstwa lub funkcji z innych powodw, a je eli zaprzestanie nastpio pierwszego dnia od tego dnia. 5. W 19 ust. 7 Dodatek za wysug lat przysuguje nauczycielowi za okres urlopu dla podratowania zdrowia oraz za dni, za ktre otrzymuje wynagrodzenie, chyba ze przepis szczeglny stanowi inaczej. Dodatek ten przysuguje za dni nieobecnoci w pracy z powodu niezdolnoci do pracy w skutek choroby bd koniecznoci osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym czonkiem rodziny, za ktre nauczyciel otrzymuje wynagrodzenie lub zasiek z ubezpieczenia spoecznego poprzez okrelenie warunkw przysugiwania dodatkw: funkcyjnego oraz za wysug lat. W doktrynie i w orzecznictwie panuje zgodno co do nakazu cisej wykadni prawodawczych norm kompetencyjnych, zakazu stosowania wykadni rozszerzajcej oraz analogii. Organ administracji wykonujcy kompetencj prawodawcz nie jest upowa niony ani do regulowania tego, co zostao ju ustawowo uregulowane w Karcie Nauczyciela i w Kodeksie pracy, ani do wychodzenia poza zakres upowa nienia ustawowego. Kodeks pracy w art. 80 ustanawia zasad, e wynagrodzenie przysuguje za okres faktycznie wykonywanej pracy oraz za okres, gdy pracownik nie wiadczy pracy, lecz przepisy przyznaj mu prawo do wynagrodzenia. Z przepisu art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela wynika, e Rada ma stanowi odnonie wskazanych tam dodatkw jedynie co do warunkw ich przyznawania oraz ich wysokoci, innych kompetencji Rady Gminy w tym zakresie nie mo na domniemywa. Za sprzeczne z upowa nieniem ustawowym, wynikajcym z art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela, nale y uzna postanowienia 23 oraz 25 ust. 3 i 4 Regulaminu, zgodnie z ktrymi: 23 Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przydzielone w planie organizacyjnym nie przysuguje za dni, w ktrych nauczyciel nie realizuje zaj z powodu przerw przewidzianych przepisami o organizacji roku szkolnego, rozpoczynania lub koczenia zaj w rodku tygodnia oraz dni usprawiedliwionej nieobecnoci w pracy (chorobowe itp.). 25 ust. 3 Godziny ponadwymiarowe przypadajce w dniach, w ktrych nauczyciel nie mg ich realizowa z przyczyn le cych po stronie pracodawcy, a w szczeglnoci w zwizku z: a) zawieszeniem zaj z powodu epidemii lub mrozw, b) wyjazdem dzieci na wycieczki lub na imprezy, c) rekolekcjami, d) udziaem nauczyciela w konferencji metodycznej, e) chorob dziecka nauczania indywidualnego, trwajcej nie du ej ni tydzie, f) wyjazdem su bowym, - traktuje si jak godziny faktycznie odbyte. 25 ust. 4 Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysuguje za dni usprawiedliwionej nieobecnoci w pracy z uwzgldnieniem przypadkw: a) opieki nad zdrowym dzieckiem /2 dni w cigu roku/, b) urlopu okolicznociowego okrelonego kodeksem pracy, c) urlopu szkoleniowego udzielanego nauczycielom w celu ksztacenia i doskonalenia, d) zwolnienia z pracy zawodowej na czas niezbdny do wykonywania czynnoci wynikajcych z jego funkcji zwizkowej. W kontekcie zgodnoci z prawem przytoczonych zapisw Regulaminu na uwag zasuguje orzecznictwo sdw administracyjnych w kwestii wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godzin doranych zastpstw. Sd podkreli bowiem, e ustawodawca nie przewidzia kompetencji dla organw stanowicych jednostek samorzdu terytorialnego do ustalania zasad przyznawania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doranych zastpstw. Organ prowadzcy w ramach regulaminu ustala

4
jedynie szczegowe warunki obliczania i wypacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doranych zastpstw. Natomiast przyznawanie wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doranych zastpstw nastpuje w oparciu o zasady okrelone w Karcie Nauczyciela i Kodeksie pracy (). W normie kompetencyjnej nie mieci si upowa nienie do decydowania w jakich przypadkach nauczyciel zachowuje lub traci prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe niezrealizowane (wyrok NSA z 3 marca 2008 r. I OSK 1873/07). Rozwizanie przyjte przez Rad Gminy mogoby doprowadzi rwnie do pozbawienia nauczycieli wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, pomimo zachowania prawa do tego wynagrodzenia w oparciu o przepisy prawa pracy i tym samym stworzy rozwizanie mniej korzystne dla nauczycieli, a to z kolei mo e by traktowane jako naruszenie przepisu art. 9 2 Kodeksu pracy, ktry przewiduje, e postanowienia ukadw zbiorowych oraz regulaminw i statutw nie mog by mniej korzystne dla pracownika ni przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktw wykonawczych (tak WSA we Wrocawiu z 13 sierpnia 2008 r., sygn. akt IV SA/Wr 197/09). Rada Gminy w kwestionowanym regulaminie (w 22 ust. 2) okrelia czynniki, ktre wpywaj na wysoko wynagrodzenia nauczyciela za jedn doranego zastpstwa. Jednym z wymienionych czynnikw jest dodatek za warunki pracy, je eli praca odbywa si w warunkach szkodliwych dla zdrowia. W ocenie organu nadzoru brak podstawy prawnej do wprowadzenia takiego zapisu w Regulaminie. Powy sze wynika z faktu, i art. 34 ustawy Karta Nauczyciela, traktujcy m.in. o dodatku za szkodliwe warunki pracy, zosta zmieniony z dniem 1 stycznia 2007 r. na mocy ustawy z dnia 18 padziernika 2006 r. o zmianie i uchyleniu niektrych upowa nie do wydawania aktw wykonawczych (Dz. U. Nr 220, poz. 1600). Tym samym na gruncie obecnie obowizujcych przepisw prawnych radzie gminy nie przysuguje uprawnienie do okrelenia dodatku dla nauczycieli za szkodliwe dla zdrowia warunki pracy. Zatem dodatek za szkodliwe dla zdrowia warunki pracy nie mo e rwnie wpywa na wysoko wynagrodzenia nauczycieli za jedn godzin doranego zastpstwa. Kolejnym przykadem naruszenia przez Rad Gminy normy kompetencyjnej s zapisy 6 ust. 6, 16 ust. 2, 18 ust. 5, 19 ust. 8, 25 ust. 2 Regulaminu w ktrych postanowiono o wypatach poszczeglnych skadnikw wynagrodzenia z gry bd z dou. W art. 39 ust. 3 i 4 Karty Nauczyciela ustawodawca rozstrzygn, w jaki sposb z gry czy z dou s wypacane skadniki wynagrodzenia nauczyciela. Zasad jest wypacanie wynagrodzenia z gry, wyjtkiem za wypata wynagrodzenia z dou, tj. za prac faktycznie wykonan. O sposobie wypaty decyduje to, czy wysoko danego skadnika wynagrodzenia mo e by ustalona przed wykonaniem pracy, czy na podstawie prac wykonanych. Materia dotyczca sposobu wypaty wynagrodzenia nauczyciela zostaa wyczerpujco uregulowana w Karcie Nauczyciela. Natomiast Rada Gminy stanowic w powy szym zakresie nie posiadaa adnego upowa nienia do takiego rozstrzygnicia. W 6 ust. 1 przedmiotowego Regulaminu Rada Gminy postanowia, i : rodki na dodatki motywacyjne dla nauczycieli danej szkoy lub placwki stanowi 4,0% stawki wynagrodzenia nauczyciela mianowanego ze stopniem mgr z przygotowaniem pedagogicznym zgodnie z zacznikiem do rozporzdzenia MEN w sprawie wysokoci minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego pomno onej przez ilo etatw przeliczeniowych nauczycieli wykazanych w sprawozdaniu EN-3. W ocenie organu nadzoru, powy sze zapisy, okrelajce planowany w bud etach szk limit rodkw przeznaczonych na dodatki motywacyjne dla nauczycieli wykraczaj poza wskazan powy ej delegacj ustawow. Przepis art. 30 ust. 6 upowa nia Rad Gminy m.in. do okrelenia wysokoci stawek dodatku motywacyjnego, co Rada okrelia w 6 ust. 2 i ust. 4 Regulaminu. Organ nadzoru zwraca uwag, i regulamin stanowi akt prawa miejscowego, zatem winien zawiera tylko normy majce taki charakter. Tymczasem zapisy okrelajce limit rodkw przeznaczonych na dodatki motywacyjne dla nauczycieli jest norm planistyczn dotyczc bud etu i stanowi akt kierownictwa wewntrznego. Ze wzgldu na rang przepisw majcych charakter prawa miejscowego (tzn. zawierajcych w swej treci regulacje o charakterze normatywnym, bdce aktem generalnym i abstrakcyjnym; skierowanym do podmiotw zewntrznych wobec gminy), nale y stwierdzi, i w jednym akcie prawnym nie powinno si umieszcza norm o r nym charakterze. Z uwagi na powa ne przekroczenie kompetencji prawodawczej organ nadzoru stwierdza, i w jego ocenie kwestionowane zapisy Regulaminu w sposb istotny naruszaj obowizujcy porzdek prawny, a

5
podniesione wy ej argumenty czyni zasadnym niniejsze rozstrzygnicie nadzorcze, stwierdzajce niewa no powoanej na wstpie uchway w zakresie okrelonym sentencj niniejszego rozstrzygnicia nadzorczego. Na rozstrzygnicie nadzorcze przysuguje skarga do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Krakowie. Winno si j wnie za porednictwem Wojewody Maopolskiego w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego rozstrzygnicia. Z up. Wojewody Maopolskiego Zastpca Dyrektora Wydziau Prawnego i Nadzoru: Artur Sowik