I SA/Go 871/10

UZASADNIENIE W dniu 23 sierpnia 2010 r. Prokurator Rejonowy w Gorzowie Wlkp. wnis skarg na uchwa Rady Gminy Bogdaniec z dnia 24 listopada 2009 r. nr XXI/188/09 w sprawie ustalenia stawek od rodkw transportowych. Z akt sprawy wynika e : W dniu 24 listopada 2009 r. Rada Gminy Bogdaniec podja uchwa o nr XXI/188/09 w sprawie ustalenia stawek podatku od rodkw transportowych. Jako podstaw prawn rozstrzygnicia wskazano art. 18 ust. 2 pkt. 8 i arat. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8.03.1990 roku o samorzdzie gminnym oraz art. 10 ust. 1 i 2 i art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 12.01.1991 roku o podatkach i opatach lokalnych. W 2 uchway zwolniono od podatku od rodkw transportowych rodki transportowe stanowice wasno gminy,. Wykonanie uchway powierzono Wjtowi Gminy ( 4). Jednoczenie w 3 wskazano, i uchwaa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia, a okrelone w niej stawki obowizuj od dnia 1.01.2010 roku.. W dniu 23.08.2010 r. Prokurator Rejonowy w Gorzowie Wlkp. zaskary do tut. Sdu powysz uchwa, wnoszc o stwierdzenie jej niewanoci co do 2 jako sprzecznego z prawem i zarzucajc jej obraz art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opatach lokalnych w zw. z art. 217 Konstytucji RP. Uzasadniajc skarg Prokurator wskaza, e ustaw, ktra przyznaje gminom kompetencje w zakresie podatkw i opat w granicach okrelonych w odrbnych ustawach jest ustawa o samorzdzie gminnym / art. 18 ust. 2 pkt. 8 / Ustaw ktra przyznaje organom gminy kompetencje w zakresie podatku od rodkw transportowych jest ustawa z dnia 12.01.1991 roku o podatkach i opatach lokalnych, ktra wskazuje pojazdy podlegajce opodatkowaniu tym podatkiem, okrelajc maksymalne roczne jego stawki, a w art. 12 zawiera katalog pojazdw zwolnionych od tego podatku. Poza enumeratywnie wskazanymi pojazdami, art. 12 ust. 4 cyt. ustawy daje radzie gminy moliwo wprowadzenia innych zwolnie przedmiotowych, z wyjtkiem zwolnie dotyczcych pojazdw, o ktrych mowa w art. 8 ust. 2, 4, 6 przywoanej ustawy.

Strona 1 z 5

I SA/Go 380/10

W / w przepisie ograniczono moliwo wprowadzenia nowych zwolnie jedynie do tych o charakterze przedmiotowym, a zwolnienia te sprowadzaj si do rezygnacji z obcienia podatkowego w oparciu o okrelone waciwoci lub cechy przedmiotu opodatkowania / np. wiek, przeznaczenia, sposb wykorzystania / Skarcy podkreli, e korzystajc w udzielonego upowanienia Rada Gminy w Bogdacu moga wprowadzi na terenie swojej waciwoci inne zwolnienia przedmiotowe w podatku od rodkw transportu i takie prawo przysugiwao Radzie Gminy w dacie uchwalenia zaskaronej uchway. Rada Gminy Bogdaniec zwalniajc od podatku rodki transportowe bdce wasnoci gminy zastosowaa zatem klasyczny przykad zwolnienia o charakterze mieszanym przedmiotowo podmiotowym. Natomiast art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 12.01.1991 roku o podatkach i opatach lokalnych nie daje zwolnie o podstaw do wprowadzenia zwolnie podmiotowych, bd mieszanym podmiotowo przedmiotowym, a jej charakterze

przekroczenie kompetencji okrelonej w tym przepisie stanowi rac obraz przepisu art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opatach lokalnych. Zwolnienie objte zaskaron uchwa ma charakter przedmiotowo podmiotowy, albowiem okrela przedmiot zwolnienia od opodatkowania przez wskazanie kategorii podmiotu w tym wypadku waciciela zwolnionego od tego podatku. Tym samym Rada Gminy Bogdaniec przekroczya kompetencje nadane jej powoan wyej ustaw Wprowadzenie w /w zwolnienia godzi rwnie a art. 217 Konstytucji RP bowiem nakadanie podatkw i innych danin publicznych okrelanie podmiotw przedmiotw opodatkowania i stawek podatkowych i zasad przyznawania ulg i umorze oraz kategorii podmiotw zwolnionych od podatkw nastpuje w drodze ustawy. W odpowiedzi na skarg organ administracji samorzdowej wskaza, e na najbliszej sesji Rady Gminy Bogdaniec stanowisko skarcego zostanie rozwaone, Po dokonaniu analizy w dniu 24.09.2010 r. podjto uchwa Nr XXVII/230/2010 w sprawie zwolnie w podatku od rodkw transportowych, zmieniajc zaskaron uchwa poprzez skrelenie 2. Do odpowiedzi na skarg doczono w/w uchwa w ktrej 1 Rada Gminy Zwierzyn uchylono 2 zaskaronej uchway.

Strona 2 z 5

I SA/Go 380/10

Sd zway co nastpuje : Skarga okazaa si zasadna Zgodnie z treci art. 1 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sdw administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwoci przez kontrol dziaalnoci administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod wzgldem zgodnoci z prawem, jeeli ustawy nie stanowi inaczej. Decyzja administracyjna jest zgodna z prawem, jeeli jest zgodna z przepisami prawa materialnego i przepisami prawa procesowego. Sd bada zgodno z prawem obowizujcym w dniu podjcia zaskaronej decyzji. Nadto, zgodnie z przepisem art. 3 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), sdy te sprawujc kontrol dziaalnoci administracji publicznej stosuj rodki okrelone ustaw. rodki te okrelone zostay przez przepisy art. 145 do art. 150 cyt. wyej ustawy. Z art. 168 Konstytucji RP wynika prawo jednostek samorzdu terytorialnego do ustalania wysokoci podatkw i opat lokalnych w zakresie ustalonym ustaw. Kompetencje samorzdu terytorialnego w tym zakresie reguluj ustawy dotyczce poszczeglnych samorzdw. Na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) ustawowych gminie przysuguje prawo stanowienia aktw prawa miejscowego obowizujcego na obszarze gminy, przy czym zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 8 teje ustawy podejmowanie uchwa w sprawach podatkw i opat naley do wycznej waciwoci rady gminy lecz tylko w granicach okrelonych w odrbnych ustawach. Pierwszy z wymienionych przepisw przyznaje kompetencje radzie gminy do okrelenia przez ni, w drodze uchway, wysokoci stawek podatku od rodkw transportowych. Natomiast w art. 12 ust. 4 ustawy radzie gminy zostao przyznane uprawnienie do wprowadzenia innych zwolnie przedmiotowych ni okrelone w ust. 1 tego artykuu, z wyjtkiem zwolnie dotyczcych pojazdw, o ktrych mowa w art. 8 pkt 2, 4 i 6 tej ustawy. Tak wic ustawa o podatkach i opatach lokalnych przewiduje kompetencje rady gminy w przedmiocie zwolnie od podatku od rodkw transportowych jedynie w zakresie zwolnie o charakterze przedmiotowym. Tre upowanienia zawartego w art. 12 ust. 4 tej ustawy jest przy tym jednoznaczna. Podejmujc uchway podatkowe rada gminy nie moe pomin nie tylko wyej wskazanych przepisw
Strona 3 z 5

I SA/Go 380/10

ustawowych, ale take przepisw Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 84 Konstytucji stanowi, e kady jest obowizany do ponoszenia ciarw i wiadcze publicznych, w tym podatkw, okrelonych w ustawie, co odnosi si take do danin publicznych, o ktrych mowa w ustawie o podatkach i opatach lokalnych. Art. 217 Konstytucji okrela, e nakadanie podatkw, innych danin publicznych, okrelanie podmiotw, przedmiotw opodatkowania i stawek podatkowych, a take zasad przyznawania ulg i umorze oraz kategorii podmiotw zwolnionych od podatkw nastpuje w drodze ustawy. Zasadnie wic Prokurator zarzuci, e Rada Gminy Zwierzyn nie miaa kompetencji do wprowadzenia zwolnie przedmiotowo-podmiotowych w podatku od rodkw transportowych, poniewa art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opatach lokalnych, dopuszcza moliwo wprowadzenia zwolnie od podatku od rodkw transportowych jedynie o charakterze przedmiotowym. Zwolnienie wprowadzone w zaskaronej uchwale ma natomiast charakter zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego. Nie ulega bowiem wtpliwoci, e w tym przypadku wyczenie obowizkw podatkowych nastpio ze wzgldu na kryterium podmiotowe, odnoszce si do okrelonej kategorii podmiotw spord podatnikw. Natomiast aby zwolnienie zachowao charakter przedmiotowy, to wyczenie z podatku powinno dotyczy przedmiotw tego podatku i by dokonane wedug kryteriw odnoszcych si do stanw faktycznych i prawnych. Adresatem zwolnienia podatkowego, ktre zostao wprowadzone w zaskaronej uchwale, zostaa ustanowiona gmina. Zwolnieniem z podatku zostay bowiem objte rodki transportowe tylko i wycznie stanowice wasno gminy. W takiej sytuacji mamy do czynienia z przywilejem podatkowym o charakterze podmiotowym (w ktrym decydujce znaczenie naley przypisa wyrnikowi podmiotowemu). Fakt zwolnienia pojazdw zosta poczony cile z okrelonym podatnikiem, tj. gminn. W tak uchwalonym zwolnieniu, kryterium podmiotowe jest niewtpliwie jedynym jego warunkiem. W ocenie Sdu, objcie zakresem zastosowania zaskaronej uchway wyranie wskazanej kategorii podatnika, ktrej ustalenie nastpio wedug kryteriw podmiotowych, oznacza kolizj z ustrojowym zakresem rozdziau kompetencji pomidzy organami pastwa a samorzdu terytorialnego, wyznaczonym m.in. przez art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz jest sprzeczne z art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opatach lokalnych. Zasadnie wic Prokurator dopatrzy si
Strona 4 z 5

I SA/Go 380/10

obrazy prawa w zwolnieniu od podatku od rodkw transportowych uchwalonym przez Rad Gminy Bogdaniec w uchwale Nr XXI/188/09 z dnia 24.11.2009 r., dotyczcym zwolnienia gminy bdcej wacicielem pojazdw. Tak wic Sd stwierdza, e 2 zaskaronej uchway jest sprzeczny z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opatach lokalnych. W myl art. 91 ust. 1 ustawy o samorzdzie gminnym uchwaa organu gminy sprzeczna z prawem jest niewana. Podkreli naley, e istot sdowej kontroli sprawowanej przez sdy administracyjne jest ocena legalnoci zaskaronych aktw i czynnoci wedug stanu prawnego i faktycznego z daty ich podjcia. Podjcie natomiast w dniu 24.09.2009 r. uchway, zawierajcej w 1 uchylenie 2 poprzedniej uchway nie oznacza, i postpowanie sdowoadministracyjne w niniejszej sprawie stao si bezprzedmiotowe. Swoje skutki prawne, w tym dotyczce zwolnienia okrelonego w 2, zaskarona uchwaa wywoywaa do momentu zmiany tego przepisu. Istotne bowiem jest to, e skutkiem stwierdzenia niewanoci uchway organu gminy jest jej wyeliminowanie z obrotu prawnego od chwili podjcia (ex tunc). Oznacza to zatem uznanie braku skutecznoci stosowania aktu od chwili jego podjcia (uchwalenia). Powysze rozrnienie ma zatem niewtpliwie znaczenie z punktu widzenia interesu prawnego adresatw norm prawnych zawartych w zaskaronej uchwale. Zwaywszy powysze Sd, na podstawie powoanych wyej przepisw oraz art. 147 1 p.p.s.a. orzek jak w sentencji.

Strona 5 z 5