Professional Documents
Culture Documents
Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w zwizku z art. 11 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 7 padziernika 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 r. Dz. U. Nr 55 poz. 577 ze zm.) i art. 91 ust 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz.1591 ze zm.) Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Grze, po przeprowadzeniu postpowania nadzorczego w przedmiocie zgodnoci z prawem uchway Nr LVI/421/10 Rady Miejskiej w Lubsku z dnia 11 padziernika 2010 r. w sprawie ustalenia stawek opaty targowej, okrelenia zasad jej poboru oraz wyznaczenia inkasentw, ktra wpyna do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Grze w dniu 18 padziernika 2010 r.
stwierdza niewano w caoci 1 ust. 2 przedmiotowej uchway o treci: W pierwsz sobot miesica (dzie wolnego handlu) na targowisku miejskim w Lubsku przy placu Lucjana Grzei sprzeda pojedynczych egzemplarzy starych ksiek, pyt gramofonowych, kolekcji nie majcych wikszej wartoci finansowej odbywa si bdzie bez opaty targowej. W przypadku stwierdzenia znamion handlu zarobkowego maj zastosowanie stawki okrelone w 1 ust. 1 uchway;
stwierdza niewano w caoci 1 ust. 3 przedmiotowej uchway o treci: Jeeli artykuy handlowe lub sposb prowadzenia handlu wystpuj w wicej ni jednej postaci (formie) od caoci pobiera si opat targow wedug stawki najwyszej -
jako naruszajcych art. 7 i art. 32 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z pn. zm.) oraz art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz.1591 ze zm.).
UZASADNIENIE
Rada Miejska w Lubsku uchwa Nr LVI/421/10 w sprawie ustalenia stawek opaty targowej, okrelenia zasad jej poboru oraz wyznaczenia inkasentw z dnia 11 padziernika 2010 r. wprowadzia w 1 ust. 2 i 3 uchway nastpujce zapisy: - 1 ust. 2 W pierwsz sobot miesica (dzie wolnego handlu) na targowisku miejskim w Lubsku przy placu Lucjana Grzei sprzeda pojedynczych egzemplarzy starych ksiek, pyt
gramofonowych, W przypadku stwierdzenia znamion handlu zarobkowego maj zastosowanie stawki okrelone w 1 ust. 1 uchway; - 1 ust. 3 Jeeli artykuy handlowe lub sposb prowadzenia handlu wystpuj w wicej ni jednej postaci (formie) od caoci pobiera si opat targow wedug stawki najwyszej. Wprowadzenie przedmiotowych zapisw w 1 ust. 2 i ust. 3 badanej uchway, stanowi w ocenie Kolegium Izby naruszenie art. 7 i art. 32 ustawy Konstytucja RP w zwizku z art. 8 tej ustawy. Przedmiotowe sformuowania naruszaj rwnie art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorzdzie gminnym. Przechodzc do analizy poszczeglnych zarzutw naruszenia prawa, stawianych uchwale bdcej przedmiotem postpowania nadzorczego, wskaza trzeba na pierwszym miejscu wyjtkowo nie Konstytucj RP ale art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorzdzie gminnym, zgodnie z ktrym do wycznej kompetencji rady gminy naley podejmowanie uchwa w sprawach podatkw i opat, w granicach okrelonych w odrbnych ustawach. Waciwo rady gminy odnonie stanowienia w sprawach podatkw i opat lokalnych, w tym zwolnie w zakresie opaty targowej zostaa uregulowana w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opatach lokalnych (j. t. Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613). Tak wic z mocy art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorzdzie gminnym, rada gminy ma uprawnienie do podejmowania uchwa w sprawach podatkowych, jednak wycznie w zakresie przewidzianym w ustawach, w tym w ustawie zasadniczej - art. 168 Konstytucji RP, zgodnie z ktrym jednostki samorzdu terytorialnego maj prawo ustalania wysokoci podatkw i opat lokalnych w zakresie okrelonym ustawami. Podejmujc uchway w zakresie opaty targowej rada gminy nie moe pomin nie tylko wskazanych wyej przepisw ustawowych, ale take przepisw Konstytucji RP, ktra na podstawie art. 8 ust. 2 Konstytucji stosowana jest bezporednio, chyba e Konstytucja RP stanowi inaczej. Zatem organ stanowicy gminy jako uchwaodawca, dokonujc zmiany zasad podatkowych, musi respektowa zasady konstytucyjne, w tym - dajc si wyprowadzi z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z pn. zm.) zasad, zgodnie z ktr organy wadzy publicznej dziaaj w granicach i na podstawie prawa. W pastwie demokratycznym, w ktrym rzdzi prawo, organy wadzy publicznej mog dziaa tylko na podstawie prawnej, a normy prawne musz okrela ich kompetencje, zadania i tryb postpowania, wyznaczajc tym samym granice ich aktywnoci. Organy te mog dziaa tylko w tych granicach. O ile jednostka ma swobod dziaania zgodnie z zasad, e co nie jest wyranie zabronione przez prawo, jest dozwolone, to organy wadzy publicznej mog dziaa tylko tam i tylko o tyle, o ile prawo je do tego upowania, przy czym obywatel moe zawsze domaga si podania podstawy prawnej, na jakiej organ podj konkretne dziaanie. Jest to zgodne z wymogami wynikajcymi z zasady demokratycznego pastwa prawnego. Dlatego sytuacja wynikajca z 1 ust. 2 i 3 badanej uchway zakwalifikowana zosta musi jako naruszenie nie
2
tylko art. 7 Konstytucji ale nade wszystko art. 32 tej ustawy. Ma to miejsce poprzez nierwne traktowanie podatnikw opaty targowej, dokonujcych sprzeday midzy innymi z pojazdu, maej gastronomii, na stoiskach do 1m2 i powyej 1m2 wobec podatnikw, ktrzy korzystajc z 1 ust. 2 uchway i prowadzc rwnie sprzeda na targowisku tej opaty nie s zobowizani uiszcza, chocia dokonuj sprzeday na targowisku. Ponadto uchwaodawca wprowadza do oceny spenienia przesanek niepobierania opaty nieobiektywne kryteria jak kolekcje nie majce wikszej wartoci finansowej a majce warto kolekcjonersk czy te pojcie stwierdzenia znamion handlu zarobkowego. W ocenie Trybunau Konstytucyjnego, w kontekcie rozpatrywanej sprawy, naley dokona analizy kwestionowanych przepisw pod ktem istnienia przesanek nierwnego traktowania podatnikw w zakresie prawa do dokonywania sprzeday na targowisku, za uprzednim wniesieniem opaty targowej lub bez jej wniesienia. Omawiane dwie grupy podatnikw czy to, e dokonuj sprzeday na targowisku. Natomiast cech rnic te dwie grupy podatnikw jest to, e jedna grupa prowadzi sprzeda po wniesieniu opaty, druga za, w sytuacjach w uchwale wskazanych, nie musi tego czyni. Rnicowanie podmiotw prawa, charakteryzujcych si wspln cech istotn (w rozpatrywanej sprawie jest to dokonywanie sprzeday na targowisku) moe w ocenie Trybunau Konstytucyjnego nastpowa o ile nie narusza zasady rwnoci oraz jasno sformuowane jest kryterium, w oparciu o ktre owo rnicowanie nastpuje. Rwnoczenie kryterium to mona w wietle zasad i wartoci konstytucyjnych uzasadni odpowiednio przekonujcymi argumentami (por. wyroki TK z: 16 grudnia 1997 r. K. 8/97 OTK ZU 1997/5-6 poz. 70; 24 lutego 1999 r. SK 4/98 OTK ZU 1999/2 poz. 24). W orzecznictwie Trybunau Konstytucyjnego ustalono katalog warunkw, ktre w wietle zasady rwnoci musi spenia wspomniane kryterium. Po pierwsze - zrnicowanie musi mie charakter relewantny, czyli musi pozostawa w bezporednim zwizku z celem i zasadnicz treci przepisw, w ktrych zawarta jest kontrolowana norma, oraz ma suy realizacji tego celu i treci. Innymi sowy wprowadzone zrnicowanie musi mie charakter racjonalnie uzasadniony. Nie wolno tego zrnicowania dokonywa wedug dowolnie ustalonego kryterium (zob. orzeczenie z dnia 12 grudnia 1994 r. K. 3/94 OTK 1994/II poz. 42). Po drugie - kryterium to musi mie charakter proporcjonalny. To znaczy, e waga interesu, ktremu ma suy zrnicowanie sytuacji adresatw normy, musi pozostawa w odpowiedniej proporcji do wagi interesw, ktre zostan naruszone w wyniku nierwnego potraktowania podmiotw podobnych. Po trzecie kryterium to musi pozostawa w zwizku z zasadami, wartociami i normami konstytucyjnymi, uzasadniajcymi odmienne traktowanie podmiotw podobnych (zob. np. orzeczenie z 23 padziernika 1995 r. K. 4/95 OTK 1995/II poz. 31). W sytuacji opisanej w treci 1 ust. 2 przedmiotowej uchway, nie jest jasne ani jakim wartociom konstytucyjnym to zrnicowanie ma suy ani te nie zostay sformuowane jasne kryteria, w oparciu o ktre owo rnicowanie sytuacji prawnej podatnikw ma nastpowa. Rnicowanie nie pozostaje
3
rwnie w zwizku relewantnym z celem wyznaczonym przez jak norm odrbn, ktrej to zrnicowanie sytuacji podatnikw ma suy ani te nie mona z tego zrnicowania wywie wartoci konstytucyjnych, jakim owo zrnicowanie sytuacji podatnikw opaty targowej ma suy. W zapisie 1 ust. 2 przedmiotowej uchway, w ocenie Kolegium mamy wrcz do czynienia z sytuacj odwrotn - gdzie rnicowanie sytuacji podatnikw nastpuje w oparciu o nieobiektywne kryteria, dla ktrych weryfikacji uchwaa nie wprowadza adnych narzdzi prawnych. Bowiem mona postawi pytanie, w oparciu o jakie kryterium inkasent opaty targowej ma zweryfikowa brak wikszej wartoci finansowej pyt, ksiek czy kolekcji oraz czym maj si charakteryzowa znamiona handlu zarobkowego aby zostay przez inkasenta uznane za odpowiednie dla pobrania opaty targowej, pomimo handlu w dzie tzw. wolnego handlu. Podobne w swojej treci zarzuty - niezgodnego z art. 32 w zw. z art. 8 Konstytucji RP traktowania podatnikw opaty targowej, postawi mona treci 1 ust. 3 badanej uchway. Regulacja ta wskazuje, e o ile artykuy handlowe niezalenie od zajmowanej powierzchni i rodzaju handlu (z pojazdu, rki, koszy, stoisk) lub rodzaj prowadzonej dziaalnoci handlowej, wystpuj w wicej ni jednej postaci (formie) od caoci pobiera si opat targow wedug stawki najwyszej. Uchwaa nie wskazuje jednak - czy chodzi o najwysz stawk ustawow dzienn opaty targowej czy o stawk maksymaln okrelon uchwa. Niemniej jednak rnicowanie jakiego dokonuje tutaj organ stanowicy gminy, nie ma adnego uzasadnienia w obowizujcym prawie i prowadzi moe do sytuacji, gdzie osoba sprzedajca artykuy z kosza i rki de facto poniesie wiksze obcienie opat targow ni sprzedajcy produkty z pojazdu do adownoci 1,5 tony czy powyej 1,5 tony. Bdzie za to miao miejsce nie ze wzgldu na warto sprzedawanego towaru czy jego ilo ale ze wzgldu na jego form, czyli wystpienie kilku form sprzeday u jednego sprzedawcy, co spowoduje automatycznie, niezalenie od braku innych przesanek, naliczenie stawki opaty najwyszej nie wiadomo jak kalkulowanej. Gdyby wic przyj, e uchwaodawcy chodzio o stawk najwysz, okrelon w uchwale - byaby to stawka 103 z jak za stoisko powyej 4 m 2 ,tylko dlatego e kto dokonujcy sprzeday na targowisku ma dwie formy sprzeday i niezalenie od tego jaki faktycznie metra zajmuje jego stoisko. Takie zrnicowanie, w ocenie Kolegium nie ma charakteru relewantnego, nie jest racjonalnie uzasadnione i w ocenie Kolegium Izby dokonywane jest w oparciu o nieobiektywne dowolne kryterium, nie suce realizacji adnej normy prawa materialnego, uzasadniajcej takie rnicowanie. Ponadto wprowadza nierwne traktowanie podatnikw opaty targowej, nie znajdujce adnego uzasadnienia w wietle art. 32 Konstytucji RP, stosowanej bezporednio na podstawie art. 8 tej ustawy. Takie zrnicowanie sytuacji podatnikw opaty targowej nie suy rwnie realizacji dyspozycji adnego szczeglnego przepisu prawa ani te nie chroni adnych wartoci konstytucyjnych a wrcz w ocenie Kolegium zasady takie narusza.
Na niniejsz uchwa Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Grze -suy Gminie prawo zoenia skargi do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, za porednictwem tut. Kolegium, w terminie 30 dni od daty dorczenia przedmiotowej uchway.