I SA/Go 529/10

UZASADNIENIE

W dniu 28 maja 2010 r. przesana zostaa do tut. Sadu skarga Prokuratora Okrgowego w Zielonej Grze na uchwa Rady Gminy Kolsko z dnia 18 listopada 2008 r. nr XIX/137/08 w sprawie zwolnie w podatku od rodkw transportowych. Z akt sprawy wynika nastpujcy stan faktyczny: Podczas odbywajcej si w dniu 18 listopada 2008 r. sesji Rada Gminy Kolsko podja uchwa o nr XIX/137/08 w sprawie zwolnie w podatku od rodkw transportowych. Jako podstaw prawn uchway wskazano m. in. art. 10 ust. 1 i 3 oraz art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opatach lokalnych. W 2 uchway zwolniono z podatku od rodkw transportowych: w pkt 1 rodki transportowe () wykorzystywane wycznie do potrzeb jednostek i zakadw budetowych gminy stanowice ich wasno oraz wasno gminy; w pkt 2 samochody ciarowe () zwizane wycznie z dziaalnoci rolnicz prowadzon przez podatnika podatku rolnego posiadajcego gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym. Jednoczenie w 5 wskazano, i uchwaa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Lubuskiego i obowizuje od 1 stycznia 2009 r. Ze skargi wynika, i uchwaa zostaa opublikowana w w/w Dzienniku w dniu 26 listopada 2008 r. Nr 122 pod pozycj 1826. W zoonej na powysz uchwa skardze Prokurator Okrgowy w Zielonej Grze wnis o stwierdzenie jej niewanoci w czci tj. 2, zarzucajc jej race naruszenie prawa - art. 217 Konstytucji RP oraz art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opatach lokalnych przez ustanowienie w 2 pkt 1 i 2 w/w uchway zwolnienia z podatku od rodkw transportowych o charakterze mieszanym podmiotowo przedmiotowym, pomimo braku po stronie rady gminy kompetencji do ustanawiania zwolnie podatkowych innych ni przedmiotowe. Uzasadniajc skarg Prokurator wskaza, e art. 217 Konstytucji RP stanowi, e nakadanie podatkw, innych danin publicznych, okrelenie podmiotw, przedmiotw

Strona 1 z 6

I SA/Go 529/10

opodatkowania i stawek podatkowych, a take zasad przyznawania ulg i umorze oraz kategorii podmiotw zwolnionych od podatkw nastpuje w drodze ustawy. Ustaw, ktra przyznaje gminom kompetencje w zakresie podatku od rodkw transportowych jest ustawa o podatkach i opatach lokalnych, ktra wskazuje pojazdy podlegajce opodatkowaniu tym podatkiem, okrelajc maksymalne roczne jego stawki, a w art. 12 zawiera katalog pojazdw zwolnionych od tego podatku. Poza enumeratywnie wskazanymi pojazdami, art. 12 ust. 4 cyt. ustawy daje radzie gminy moliwo wprowadzenia innych zwolnie przedmiotowych, z wyjtkiem zwolnie dotyczcych pojazdw, o ktrych mowa w art. 8 ust. 2, 4, 6 przywoanej ustawy. Skarcy podkreli, e rada gminy nie ma uprawnie do wprowadzenia zwolnie podmiotowych, jak i podmiotowo przedmiotowych w podatku od rodkw transportu. Zwolnienie o charakterze podmiotowym to wyczenie z zakresu podmiotowego danego podatku a wic spord podatnikw pewnej kategorii podmiotw. Zwolnienie przedmiotowe to wyczenie z przedmiotu danego podatku pewnej kategorii sytuacji faktycznych lub prawnych. Prokurator wskaza, e wprawdzie w uchwale stwierdzono, i zwalnia si od podatku okrelone w niej rodki transportowe (pojazdy okrelonych kategorii wykorzystywane wycznie dla potrzeb jednostek i zakadw budetowych gminy i samochody ciarowe zwizane wycznie z dziaalnoci rolnicz), to jednak zwolnienia te w istocie sprowadzaj si do zniesienia obowizku podatkowego w zakresie podatku od rodkw transportowych w stosunku do podmiotw wskazanych w uchwale (to jest Gminy Kolsko i gminnych jednostek i zakadw budetowych oraz podatnikw podatku rolnego) i stanowi okrelenie kategorii podmiotw zwolnionych z podatku. Zwolnienie to stanowi typowy przykad zwolnienia o charakterze podmiotowo przedmiotowym, to jest takiego, w ktrym fakt zwolnienia powizany jest nie tylko z cechami przedmiotu opodatkowania lecz take z osob podatnika. W odpowiedzi na skarg organ administracji samorzdowej wnis o umorzenie postpowania, wskazujc e zaskarona uchwaa zostaa uchylona przez uchwa Nr XXVIII/202/2009 z dnia 18 listopada 2009 r. w sprawie okrelenia stawek oraz wprowadzenia zwolnie w podatku od rodkw transportowych. W 2 teje uchway Rada Gminy Kolsko zwolnia z podatku od rodkw transportowych samochody ciarowe () zwizane wycznie z dziaalnoci rolnicz prowadzon

Strona 2 z 6

I SA/Go 529/10

przez podatnika podatku rolnego posiadajcego gospodarstwo rolne (). Z 5 uchway wynika, e obowizuje ona od 1 stycznia 2010 r. Przed rozpraw Prokurator Okrgowy w Zielonej Grze cofn zoon skarg i wnis o umorzenie postpowania z uwagi na uchylenie przez Rad Gminy Kolsko zaskaronej uchway. Sd zway: Zgodnie z treci art. 1 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sdw administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwoci przez kontrol dziaalnoci administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod wzgldem zgodnoci z prawem, jeeli ustawy nie stanowi inaczej. Decyzja administracyjna jest zgodna z prawem, jeeli jest zgodna z przepisami prawa materialnego i przepisami prawa procesowego. Sd bada zgodno z prawem obowizujcym w dniu podjcia zaskaronej decyzji. Nadto, zgodnie z przepisem art. 3 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), sdy te sprawujc kontrol dziaalnoci administracji publicznej stosuj rodki okrelone ustaw. rodki te okrelone zostay przez przepisy art. 145 do art. 150 cyt. wyej ustawy. Na wstpie niniejszych rozwaa naley wskaza, i Sd, na podstawie art. 60 p.p.s.a., uzna cofnicie skargi przez Prokuratora za niedopuszczalne, gdy spowodowaby pozostawienie w obrocie prawnym uchway dotknitej niewanoci. Nie ma przy tym znaczenia fakt, e z dniem 1 stycznia 2010 r. uchwaa ta utracia moc, poniewa uchylia j uchwaa z dnia 18 listopada 2009 r. Obowizywaa ona jednak przez cay 2009 r. i na jej podstawie stosowano okrelone w niej zwolnienia podmiotowo przedmiotowe. Skarga okazaa si zasadna. Z art. 168 Konstytucji RP wynika prawo jednostek samorzdu terytorialnego do ustalania wysokoci podatkw i opat lokalnych w zakresie ustalonym ustaw. Dalej kompetencje samorzdu terytorialnego w tym zakresie reguluj ustawy dotyczce poszczeglnych samorzdw. I tak na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) na podstawie upowanie
Strona 3 z 6

I SA/Go 529/10

ustawowych gminie przysuguje prawo stanowienia aktw prawa miejscowego obowizujcego na obszarze gminy, przy czym zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 8 teje ustawy podejmowanie uchwa w sprawach podatkw i opat naley do wycznej waciwoci rady gminy lecz podejmowa te uchway rada moe tylko w granicach okrelonych w odrbnych ustawach. Pierwszy z wymienionych przepisw przyznaje kompetencje radzie gminy do okrelenia przez ni, w drodze uchway, wysokoci stawek podatku od rodkw transportowych. Natomiast w art. 12 ust. 4 ustawy radzie gminy zostao przyznane uprawnienie do wprowadzenia innych zwolnie przedmiotowych ni okrelone w ust. 1 tego artykuu, z wyjtkiem zwolnie dotyczcych pojazdw, o ktrych mowa w art. 8 pkt 2, 4 i 6 tej ustawy. Jak z powyszego wynika, ustawa o podatkach i opatach lokalnych przewiduje kompetencje rady gminy w przedmiocie zwolnie od podatku od rodkw transportowych jedynie w zakresie zwolnie o charakterze przedmiotowym. Tre upowanienia zawartego w art. 12 ust. 4 tej ustawy jest przy tym jednoznaczna. Podejmujc uchway podatkowe rada gminy nie moe pomin nie tylko wyej wskazanych przepisw ustawowych, ale take przepisw Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W art. 84 Konstytucji zostao ustanowione, e kady jest obowizany do ponoszenia ciarw i wiadcze publicznych, w tym podatkw, okrelonych w ustawie, co odnosi si take do danin publicznych, o ktrych mowa w ustawie o podatkach i opatach lokalnych. Z kolei art. 217 Konstytucji okrela, e nakadanie podatkw, innych danin publicznych, okrelanie podmiotw, przedmiotw opodatkowania i stawek podatkowych, a take zasad przyznawania ulg i umorze oraz kategorii podmiotw zwolnionych od podatkw nastpuje w drodze ustawy. Jak susznie zatem zarzuci Prokurator w swojej skardze, Rada Gminy Kolsko nie miaa kompetencji do wprowadzenia zwolnie przedmiotowo - podmiotowych w podatku od rodkw transportowych, poniewa art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opatach lokalnych, o czym bya wyej mowa, dopuszcza moliwo wprowadzenia zwolnie od podatku Naley od rodkw transportowych si ze jedynie o e charakterze zwolnienie take zgodzi skarcym,

przedmiotowym. wprowadzone w

zaskaronej uchway ma charakter zwolnienia podmiotowo

-przedmiotowego. Nie ulega bowiem wtpliwoci, e w tym przypadku wyczenie obowizkw podatkowych nastpio ze wzgldu na kryterium podmiotowe,
Strona 4 z 6

I SA/Go 529/10

odnoszce si do okrelonej kategorii podmiotw spord podatnikw. Natomiast aby zwolnienie zachowao charakter przedmiotowy, to wyczenie z podatku powinno dotyczy przedmiotw tego podatku i by dokonane wedug kryteriw odnoszcych si do stanw faktycznych i prawnych. Adresatem zwolnie podatkowych, ktre zostay wprowadzone w zaskaronej uchwale, zostaa ustanowiona gmina oraz podatnicy podatku rolnego posiadajcy gospodarstwo rolne. Zwolnieniem z podatku zostay bowiem objte rodki transportowe tylko i wycznie stanowice wasno gminy (jej jednostek i zakadw budetowych) pkt 1 oraz zwizane z dziaalnoci rolnicz prowadzon przez podatnika podatku rolnego posiadajcego gospodarstwo rolne pkt 2. W peni zatem naley zgodzi si ze stanowiskiem skarcego, i w takiej sytuacji mamy do czynienia z przywilejem podatkowym o charakterze podmiotowym (w ktrym decydujce znaczenie naley przypisa wyrnikowi podmiotowemu). Fakt zwolnienia pojazdw zosta poczony cile z okrelonym podatnikiem, tj. gminn bd podatnikiem podatku rolnego. W tak uchwalonych zwolnieniach, kryterium podmiotowe jest niewtpliwie jedynym jego warunkiem. W ocenie Sdu, objcie zakresem zastosowania zaskaronej uchway wyranie wskazanych kategorii podatnikw, ktrych ustalenie nastpio wedug kryteriw podmiotowych, oznacza kolizj z ustrojowym zakresem rozdziau kompetencji pomidzy organami pastwa a samorzdu terytorialnego, wyznaczonym m.in. przez art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz jest sprzeczne z art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opatach lokalnych. Zasadnie wic Prokurator dopatrzy si obrazy prawa w zwolnieniu od podatku od rodkw transportowych uchwalonym przez Rad Gminy Kolsko w uchwale Nr XIX/137/2008 z dnia 18 listopada 2008 r. Reasumujc Sd stwierdza, e 2 zaskaronej uchway jest sprzeczny z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 12 ust. 4 ustawy o podatkach i opatach lokalnych. W myl art. 91 ust. 1 ustawy o samorzdzie gminnym uchwaa organu gminy sprzeczna z prawem jest niewana. Zwaywszy powysze Sd, na podstawie powoanych wyej przepisw oraz art. 147 1 p.p.s.a. orzek jak w sentencji.

Strona 5 z 6

I SA/Go 529/10

( - ) Anna Juszczyk - Winiewska

( - ) Barbara Rennert

( - ) Stefan Kowalczyk

Strona 6 z 6