UCHWALA NR 159/09 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ w ZIELONEJ GRZE z dnia 5 sierpnia 2009r. Na podstawie art. 18 ust.

1 pkt 1, art. 11 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 7 padziernika 1992r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001r. Dz. U. Nr 55, poz. 577 ze zm. ) i art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. 2001r. Nr 142, poz.1591 ze zm.) Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Grze, po przeprowadzeniu postpowania nadzorczego w przedmiocie zgodnoci z prawem uchway Nr XIX/172/09 Rady Gminy Bogdaniec z dnia 30 czerwca 2009r. zmieniajcej uchwa Nr XIV/141/08 Rady Gminy Bogdaniec z dnia 6 listopada 2008r. w sprawie ustalenia wysokoci stawek i zwolnie podatku od nieruchomoci stwierdza: niewano w caoci 1 przedmiotowej uchway o treci: W uchwale Nr XIV/141/08 Rady Gminy Bogdaniec z dnia 6 listopada 2008r. w sprawie ustalenia wysokoci stawek i zwolnie podatku od nieruchomoci w 2 skrela si lit. b z uwagi na naruszenie art. 2 i art. 7 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z pn. zm.) oraz naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. 2001r. Nr 142, poz.1591 ze zm.). UZASADNIENIE Rada Gminy Bogdaniec na sesji w dniu 30 czerwca 2009r. podja uchwa zmieniajc uchwa Nr XIV/141/08 Rady Gminy Bogdaniec z dnia 6 listopada 2008r. w sprawie ustalenia wysokoci stawek i zwolnie podatku od nieruchomoci. Zmiana ta polegaa na skreleniu w uchwale Nr XIV/141/08 Rady Gminy Bogdaniec z dnia 6 listopada 2008r. w 2 lit. b o treci: zwalnia si od podatku od nieruchomoci 50% powierzchni gruntw i budynkw stanowicych wasno osb powyej 65 roku ycia, prowadzcych samodzielnie gospodarstwo domowe. Skrelenie ww. zapisu narusza w ocenie Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Grze art. 2 i art. 7 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z pn. zm.) oraz art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorzdzie gminnym, do wycznej kompetencji rady gminy pozostaje podejmowanie uchwa w sprawach podatkw i opat, w granicach okrelonych w odrbnych ustawach. Waciwo rady gminy odnonie stanowienia w sprawach podatkw i opat lokalnych, w tym zwolnie w podatku od nieruchomoci, zostaa uregulowana w ustawie z 12 stycznia 1991r. o podatkach i opatach lokalnych (art. od 2 do art. 7 ustawy). Tak wic z mocy art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorzdzie, rada gminy ma uprawnienie do podejmowania uchwa w sprawach podatkowych, jednak wycznie w zakresie przewidzianym w ustawach, w tym w ustawie zasadniczej - art. 168 Konstytucji RP, zgodnie z ktrym jednostki samorzdu terytorialnego maj prawo ustalania wysokoci podatkw i opat lokalnych w zakresie okrelonym ustawami. W myl przepisw ustawy z 12 stycznia 1991r. o podatkach i opatach lokalnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006r. Nr 121, poz. 844 z pn. zm.), ktre reguluj instytucj podatku od nieruchomoci, a zwaszcza art. 5 i 6, podatek ten jest podatkiem rocznym, zatem i zwolnienia z tego podatku, przewidziane w art. 7 (w tym wprowadzone moc uchway rady gminy na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy podatkowej) musz z zaoenia odnosi si do znoszenia tego obowizku podatkowego, w tym rwnie zwolnienia w caym roku podatkowym. Podejmujc uchway w zakresie podatku od nieruchomoci rada gminy nie moe pomin nie tylko wskazanych wyej przepisw ustawowych, ale take przepisw Konstytucji RP, ktra na podstawie art. 8 ust. 2 Konstytucji stosowana jest bezporednio, chyba, e Konstytucja RP stanowi inaczej. Zatem organ stanowicy gminy jako uchwaodawca, dokonujc zmiany zasad podatkowych musi respektowa zasady konstytucyjne, w tym - dajc si wyprowadzi z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z pn. zm.) zasad ochrony zaufania do pastwa i stanowionego przez nie prawa (zasada lojalnoci pastwa wobec obywatela). Regua ta, jak wyrazi to Trybuna Konstytucyjny w wyroku z 13 kwietnia 1999r. (K 36/98, publ. OTK ZU 1999, Nr 3, poz. 40) jest permanentn cech demokratycznego pastwa prawnego, ktra sprawia, e ustawodawca dokonujc kolejnych zmian stanu prawnego nie moe straci z pola widzenia interesw podmiotw, jakie uksztatoway si przed dokonaniem zmiany stanu prawnego. Nowe unormowanie nie moe zatem zaskakiwa jego adresatw, ktrzy powinni mie czas na dostosowanie si do zmienionej regulacji i spokojne podjcie decyzji, co do dalszego postpowania (wyrok TK z 7 lutego 2001r. sygn. akt K 27/00 publ. OTK ZU 2001, Nr 3A, poz. 29).

Trybuna Konstytucyjny wielokrotnie podkrela take, e naruszenie zasady niedziaania prawa wstecz prowadzi do automatycznego naruszenia zasady zaufania obywateli do pastwa i stanowionego przez nie prawa, a take zasady ochrony praw nabytych przez obywateli. Zgodnie z pogldem Trybunau Konstytucyjnego zasada ta opiera si na pewnoci prawa, a wic na takim zespole cech przysugujcych prawu, ktre zapewniaj jednostce bezpieczestwo prawne, a tym samym umoliwiaj jej decydowanie o swoim postpowaniu w oparciu o pen znajomo przesanek dziaania organw pastwowych oraz ich konsekwencji. Ta sama zasada winna mie zastosowanie do organu stanowicego gminy, ktry jest organem wadzy publicznej w wietle wykadni jzykowej art. 7 Konstytucji RP. Zatem stosowanie nowego prawa do zdarze powstaych w przeszoci, przed wejciem w ycie nowych przepisw, skutkuje naruszeniem konstytucyjnej zasady demokratycznego pastwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP). Odstpstwo od zasady lex retro non agit dopuszczalne jest w ocenie TK, tylko wwczas, gdy przemawia za tym wany interes publiczny, ktrego nie mona wyway z interesem jednostki lub gdy wsteczne dziaanie prawa jest konieczne dla realizacji innej, okrelonej zasady konstytucyjnej. Z kolei Trybuna Konstytucyjny wielokrotnie te wypowiada si w kwestii uprawnie wadzy ustawodawczej (uchwaodawczej) w dziedzinie nakadania obowizkw w zakresie danin publicznych na obywateli, a do takich naley take obowizek podatkowy powstay na skutek cofnicia ulg podatkowych (tu: zwolnienia podatkowego), ktry skutkowa bdzie wydaniem decyzji wymiarowych zwikszajcych obcienie podatnika. Gdy chodzi o legislacj podatkow, to w dotychczasowym orzecznictwie Trybunau Konstytucyjnego wskazywano ju, i nie jest w zasadzie dopuszczalne dokonywanie zmian obcie podatkowych w cigu roku (orzeczenie z 29 marca 1994r., K. 13/93, OTK w 1994r., cz. I, s. 49 - 50). Zmiany takie, gdy chodzi o tzw. podatki roczne, zatem rwnie podatek od nieruchomoci, powinny wchodzi w ycie przed kocem poprzedniego roku podatkowego i to z odpowiednim vacatio legis (orzeczenie z 28 grudnia 1995r., K. 28/95, OTK ZU Nr 3/1995, s. 204 - 205). To wanie brak vacatio legis, a wic czasu na zapoznanie si podatnika ze zmian niekorzystn dla niego uzna TK za sprzeczny z art. 2 ustawy zasadniczej, zgodnie z ktrym Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym pastwem prawnym, urzeczywistniajcym zasady sprawiedliwoci spoecznej. Pochodn zasady demokratycznego pastwa prawnego jest art. 7 ustawy zasadniczej, zgodnie z ktrym organy wadzy publicznej dziaaj w granicach i na podstawie prawa. W pastwie demokratycznym, w ktrym rzdzi prawo, organy wadzy publicznej mog dziaa tylko na podstawie prawnej, a normy prawne musz okrela ich kompetencje, zadania i tryb postpowania, wyznaczajc tym samym granice ich aktywnoci. Organy te mog dziaa tylko w tych granicach. O ile jednostka ma swobod dziaania zgodnie z zasad, e co nie jest wyranie zabronione przez prawo, jest dozwolone, to organy wadzy publicznej mog dziaa tylko tam i tylko o tyle, o ile prawo je do tego upowania, przy czym obywatel moe zawsze domaga si podania podstawy prawnej, na jakiej organ podj konkretn dziaanie. Jest to zgodne z wymogami wynikajcymi z zasady demokratycznego pastwa prawnego. W przypadku cofnicia zwolnie dla osb powyej 65 roku ycia trudno wykaza legalno dziaania uchwaodawcy majc na wzgldzie art. 7 Konstytucji RP, a tym bardziej trudno okreli jest podstaw prawn na jakiej opar on swoje rozstrzygnicie godzce w zasad ochrony praw nabytych, oraz zasad zwizania organw wadzy publicznej prawem. Jednoczenie Kolegium Izby zwraca uwag, e cofnicie przedmiotowego zwolnienia ma rwnie negatywny aspekt spoeczny poprzez zaskoczenie podatnikw znajdujcych si w trudnej sytuacji yciowej - emeryci i rencici powyej 65 roku ycia prowadzcy samodzielnie gospodarstwo domowe niekorzystnymi dla nich zmianami w trakcie roku podatkowego, skutkiem ktrych, gdyby weszy w ycie powinny by zmiany decyzji wymiarowych i opodatkowanie ww. kategorii osb od 1 stycznia 2009r. Z powyszych wzgldw orzeczono jak w sentencji przedmiotowej uchway. Na niniejsz uchwa Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Grze - suy Gminie prawo zoenia skargi do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskiego za porednictwem tut. Kolegium w terminie 30 dni od daty dorczenia przedmiotowej uchway. Przewodniczcy Kolegium Andrzej Skibiski