Sygn. akt II SA/Go 514/09 Uzasadnienie Rada Gminy Maszewo, z powoaniem si na przepisy art. 40 ust.

2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym ( Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z pn. zm.), art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 ze zm.) - nazywan dalej ustaw o systemie owiaty, podja w dniu 5 lutego 2004r. uchwa Nr XII/62/04 w sprawie utrzymania i funkcjonowania przedszkoli. W myl 1 w/w uchway celem zapewnienia waciwego funkcjonowania przedszkoli ustala si opat od rodzicw za wiadczenia prowadzonych przez gmin przedszkoli: Przedszkole Publiczne w Maszewie w wysokoci 60 z miesicznie, Przedszkole Publiczne w Radomicku w wysokoci 45 z miesicznie od jednego dziecka. Na uchwa Nr XII/62/04 Rady Gminy w Maszewie z dnia 5 lutego 2004r. skarg do Wojewdzkiego Sadu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. zoy Prokurator Okrgowy w Zielonej Grze domagajc si stwierdzenia jej niewanoci w czci obejmujcej 1 pkt 1. Prokurator zarzuci w/w uchwale w zaskaronym zakresie istotne naruszenie prawa w szczeglnoci art. 14 ust. 5 ustawy o systemie owiaty. Skarcy podkreli na wstpie, i ustalenie opaty za wiadczenie prowadzonych przez gmin przedszkoli jest ustanowieniem aktu normatywnego o charakterze aktu prawa miejscowego co uzasadni tym, e uchwaa taka wydawana jest na podstawie upowanienia ustawowego i zawiera normy prawne adresowane do kadego, w okrelonym w normie stanie hipotetycznym -- w tym przypadku adresatami s rodzice i opiekunowie dzieci objtych wychowaniem przedszkolnym. Na potwierdzenie powyszego Prokurator przywoa utrwalone w tym zakresie stanowisko sdw administracyjnych. Prokurator zaznaczy, i zgodnie z przepisem art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym radzie gminy przysuguje prawo stanowienia prawa miejscowego obowizujcego na obszarze gminy jedynie na podstawie i w granicach upowanie zawartych w ustawach. W art. 14 ust. 5 ustawy o systemie owiaty ustawodawca przyzna radzie gminy kompetencj do ustalania opat za

wiadczenia prowadzonych przez gmin przedszkoli publicznych, jednake z uwzgldnieniem art. 6 pkt 1 teje ustawy, tj. z zastrzeeniem, i przedszkole publiczne musi prowadzi bezpatne nauczanie i wychowanie w zakresie co najmniej podstaw programowych wychowania przedszkolnego. Z powyszego skarcy wywid, i nauczanie i wychowanie odbywa si w ramach podstawy programowej i jest bezpatne, natomiast za wiadczenia publicznych przedszkoli wykraczajce poza podstaw programow wychowania przedszkolnego dozwolone jest pobieranie opat. Jednake niezbdne jest przy tym okrelenie rodzaju wiadcze, ktre s odpatne i wysokoci opaty odpowiadajcej kademu z tych wiadcze. Ponadto okrelenie opaty tak jak uczynia to Rada Gminy w Maszewie w 1 pkt 1 zaskaronej uchway powoduje przyjcie jednej sztywnej opaty, nakadajcej na rodzicw (opiekunw) obowizek ponoszenia jej w kadym przypadku korzystania przez dziecko z wychowania przedszkolnego, niezalenie od tego czy konkretne dziecko korzysta w ogle z dodatkowych wiadcze i w jakim rozmiarze. Natomiast obowizkiem organu samorzdu terytorialnego uchwalajcego opat za usugi przedszkolne, jak zaznaczy skarcy, jest wykazanie, i wysoko obowizku pieninego naoonego na rodzica dziecka korzystajcego z usug przedszkola publicznego pozostaje w zwizku z przyczynowym z oferowan mu usug, a przy ustalaniu omawianej opaty konieczne jest szczegowe wykazanie za jakiego rodzaju wiadczenia opata jest dana i co si na opacane wiadczenie skada. Sposb ustalenia w/w opaty winien by przekonujcy, oparty na kalkulacji ekonomicznej, a argumentacja za nim przemawiajca racjonalna i stosownie uzasadniona. Zgodnie z powyszym gdyby opaty za wiadczenia przedszkoli przekraczajcych podstaw programow zostayby ustalone przez Rad Gminy w Maszewie z uwzgldnieniem zasady ekwiwalentnoci i odpowiednio skalkulowane to moliwe byoby uznanie takiej uchway za zgodn z regulacjami rangi ustawowej. Na poparcie swojego stanowiska zawartego w skardze Prokurator powoa si na bogate orzecznictwo sdw administracyjnych w tym samym przedmiocie. W odpowiedzi na skarg reprezentujcy Rad Gminy Maszewo penomocnik wnis o umorzenie postpowania, uzasadniajc to tym, e zaskaron uchwaa zostaa uchylona uchwa Rady Gminy Maszewo nr XXIII/112/09 w sprawie opat za wiadczenia przedszkola prowadzonego przez Gmin Maszewo. W myl utrwalonego orzecznictwa Naczelnego Sadu Administracyjnego i pimiennictwa utrata mocy obowizujcej uchway zaskaronej do sdu administracyjnego przed

wydaniem wyroku sadu prowadzi do umorzenia postpowania z uwagi na jego bezprzedmiotowo. W zaczeniu do pisma z dnia 7 lipca 2009r. organ nadesa do tutejszego Sdu odpis uchway Nr XXIII/112/09 z dnia 25 czerwca 2009r. Skarcy w pimie z dnia 4 sierpnia 2009r. odnoszc si do wniosku organu o umorzenie postpowania podtrzyma w caoci wniesiona skarg, wskazujc i Wojewoda Lubuski rozstrzygniciem nadzorczym z dnia 27 lipca 2009r. stwierdzi niewano uchway Rady Gminy Maszewo nr XXIII/112/09 z dnia 25 czerwca 2009r, co sprawia, ze zaskarona uchwa nadal pozostaje w obrocie prawnym. Wojewdzki Sd Administracyjny zway, co nastpuje: Skarga zasuguje na uwzgldnienie. Stosownie do art. 1 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sdw administracyjnych (Dz.U. Nr153, poz. 1269 ze zm.), sdy administracyjne sprawuj wymiar sprawiedliwoci midzy innymi poprzez kontrol dziaalnoci administracji publicznej. Kontrola taka sprawowana jest pod wzgldem zgodnoci z prawem, jeeli ustawy nie stanowi inaczej (art. 1 2 tej ustawy). Zakres kontroli administracji publicznej obejmuje take orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego oraz inne akty organw jednostek samorzdu terytorialnego (art. 3 1 w zwizku z 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej p.p.s.a. Majc na wzgldzie stanowisko zaprezentowane przez organ samorzdu terytorialnego w pimie z dnia 7 lipca 2009r. skierowanym do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, Sd ten uzna za konieczne, jeszcze przed wdaniem si w rozwaania merytoryczne, oceni suszno przedstawionego tam wniosku o umorzenie postpowania wszcztego skarg Prokuratora. Jak wynika z uchway Rady Gminy Maszewo przedstawionej do kontroli sdowoadministracyjnej, podjta ona zostaa w dniu 5 lutego 2004r. Przedstawiona przez Rad uchwaa nr XXIII/112/09 z dnia 25 czerwca 2009r. zawiera postanowienie o utracie mocy obowizujcej zaskaronej uchway nr XII/62/04 z dnia 5 lutego 2004r. Na podstawie wskazanej regulacji wejcie w ycie uchway nastpi ma po upywie 14 dni od dnia ogoszenia w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Lubuskiego z moc obowizujc od 1 wrzenia 2009r.

Rozstrzygniciem nadzorczym z dnia 27 lipca 2009r. Wojewoda Lubuski stwierdzi niewano uchway Rady Gminy Maszewo Nr XXIII/112/09 z dnia 25 czerwca 2009r. Tym samym brak jest podstaw do zaakceptowania stanowiska Rady wyraonego w pimie z dnia 7 lipca 2009r. Zaskarona uchwaa obowizuje jeszcze w chwili orzekania przed Wojewdzkim Sdem Administracyjnym i nie jest bezprzedmiotowym orzekanie o jej zgodnoci z prawem. Organ otrzyma rozstrzygnicie nadzorcze Wojewody Lubuskiego w dniu 29 lipca 2009r. i nie zoy na nie skargi do sdu administracyjnego. Zauway naley, e rozstrzygniecie nadzorcze wydane na podstawie art. 91 ust. 1 u.s.g. ma wobec organu gminy charakter wsteczny. W jego rezultacie nastpuje powrt do sytuacji, jaka miaa miejsce przed podjciem uchway lub zarzdzenia. ( P.Czechowski Prawo samorzdu terytorialnego. Przepisy z komentarzem. Warszawa 1997,s. 206). Rozstrzygnicie nadzorcze wywouje skutki prawne w postaci pozbawienia mocy obowizujcej aktu organu gminy w zakresie objtym orzeczeniem o niewanoci dopiero po uzyskaniu waloru prawomocnoci ( wyrok NSA z 21 marca 1991 r. SA/Wr 168/91, ONSA 1991, nr 1, pz. 28). Tym niemniej nieprawomocne rozstrzygniecie nadzorcze stwierdzajce niewano uchway organu gminy, z mocy art. 92 ust. 1 u.s.g., wywouje takie skutki, jak postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania uchway lub zarzdzenia organu gminy. Stan taki trwa a do uprawomocnienia si rozstrzygnicia nadzorczego lub jego wzruszenia przez sd administracyjny ( Z.Kmieciak , M.Sthal - Akty nadzoru nad dziaalnoci samorzdu terytorialnego, ST 2001, nr 1-2, s 116). Niewtpliwie uchwaa ta istniaa w obrocie prawnym przez ponad 5 lat i jako powszechnie obowizujce w tym czasie prawo moga wywoa skutki prawne. Abstrahujc zatem od faktu, i zaskarona uchwaa stanowi obowizujcy w chwili orzekania przez Sd akt prawny, zway naley take, i zaskarenie uchway samorzdu terytorialnego przez Prokuratora ma na celu stwierdzenie jej niewanoci ex tunc. Istot sdowej kontroli sprawowanej przez sdy administracyjne jest ocena legalnoci zaskaronych aktw i czynnoci wedug stanu prawnego i faktycznego sprawy z daty ich podjcia. Zmiana lub uchylenie zaskaronej do sdu uchway nie czyni zbdnym wydania przez sd wyroku, jeeli zaskarona uchwaa moe by zastosowana do sytuacji z okresu poprzedzajcego jej podjcie. Tak wic uchylenie zaskaronej uchway przez organ, ktry j podj, przed wydaniem zaskaronego wyroku, nie czyni bezprzedmiotowym rozpoznania skargi na t uchwa. Uchylenia

uchway nie mona bowiem utosamia z uwzgldnieniem skargi, a skutki stwierdzenia niewanoci uchway polegajce na orzeczeniu o jej niewanoci od daty jej podjcia, s dalej idce ni uchylenie uchway wywierajce skutki od daty uchylenia( por. stanowisko P. Chmielnickiego w glosie do wyroku Naczelnego Sdu Administracyjnego z dnia 16 wrzenia 2003r. sygn. II SA/Wr 854/03 publ. Samorzd Terytorialny z 2005r. z. 7-8 poz. 125, wyrok Naczelnego Sdu Administracyjnego z dnia 22 marca 2007r. sygn. akt II OSK 1776/06 publ.LEX nr 327767). W uchwale z dnia 14 wrzenia 1994r. W 5/94 OTK 1994, nr 2, poz. 44 Trybuna Konstytucyjny - dokonujc wykadni postanowie art. 101 ust. 1 u.s.g. -przyj, e przewidziana w powoanym przepisie skarga na uchwa organu gminy jest dopuszczalna rwnie wwczas, gdy uchwaa zostaa wprawdzie uchylona lub zmieniona, lecz moe by stosowana do sytuacji z okresu poprzedzajcego uchylenie lub zmian, a zmiana lub uchylenie podjtej przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej dokonana po zaskareniu tej uchway do sdu administracyjnego nie czyni zbdnym wydania przez sd administracyjny wyroku, jeeli zaskarona uchwaa moe by stosowana do sytuacji z okresu poprzedzajcego uchylenie lub zmian uchway ( por. rwnie glos aprobujc do tej uchway P.Tuleji, Monitor Prawniczy 1995, nr 5, s. 141). W konsekwencji w judykaturze i doktrynie prezentowany jest pogld, ktry Sd orzekajcy aprobuje, e uchylenie uchway przez organ, ktry j podj, uzasadnia umorzenie postpowania sdowoadministracyjnego wycznie wwczas, gdy zaskarona uchwaa nie wywouje ju adnych skutkw prawnych ( wyrok NSA z dnia 4 marca 2005r. OSK 1290/04, W.Chrcielewski w:W.Chrcielewski, Z.Kmieciak Postpowanie w sprawach nadzoru nad dziaalnoci komunaln. W-wa 1995,s. 137). Wskazana konstatacja powoduje konieczno podjcia dalszych, merytorycznych rozwaa, co do susznoci zarzutw postawionych w skardze. Na ich wstpie zauway naley, i po wniesieniu skargi Sd, zgodnie z art. 147 u.p.p.s.a. w razie jej uwzgldnienia, orzeka o niewanoci uchway albo stwierdza, e wydana zostaa z naruszeniem prawa, jeeli przepis szczeglny wycza stwierdzenie jej niewanoci. Wprowadzajc sankcj niewanoci jako nastpstwo naruszenia prawa, ustawodawca nie okreli rodzaju naruszenia prawa, ktre prowadzioby do zastosowania tej sankcji. Zasadnym jest zatem signicie do przepisw ustawy o samorzdzie gminnym, gdzie przewidziano dwa rodzaje narusze prawa, ktre mog by

wywoane przez ustanowienie aktw uchwalanych przez organy gminy. Mog by to naruszenia istotne lub nieistotne (por. art. 91 ustawy). Jednak i tu brak ustawowego zdefiniowania obu narusze, co stwarza konieczno signicia do stanowiska wypracowanego w tym zakresie w doktrynie i w orzecznictwie. Za "istotne" naruszenie prawa uznaje si uchybienie, prowadzce do skutkw, ktre nie mog by tolerowane w demokratycznym pastwie prawnym. Do nich zalicza si midzy innymi naruszenie przepisw prawa ustrojowego oraz prawa materialnego, a take przepisw regulujcych procedury podejmowania uchwa (por. M. Stahl, Z. Kmieciak, Akty. nadzoru nad dziaalnoci samorzdu terytorialnego w wietle orzecznictwa NSAi pogldw doktryny, Samorzd Terytorialny 2001, z. 1-2, s. 101-102). W judykaturze za istotne naruszenie prawa (bdce podstaw do stwierdzenia niewanoci aktu) przyjmuje si, e s to takiego rodzaju naruszenia prawa jak: podjcie uchway przez organ niewaciwy, brak podstawy do podjcia uchway okrelonej treci, niewaciwe zastosowanie przepisu prawnego bdcego podstaw podjcia uchway, naruszenie procedury podjcia uchway (por. wyroki Naczelnego Sdu Administracyjnego z dnia 11 lutego 1998 r., II SA/Wr 1459/97, OwSS 1998/3/79, z dnia 8 lutego 1996 r. , SA/Gd327/95, OwSS 1996, Nr 3, pz. 90). Stwierdzenie niewanoci uchway moe nastpi wic tylko wtedy, gdy uchwaa pozostaje w wyranej sprzecznoci z okrelonym przepisem prawnym, co jest oczywiste i bezporednie oraz wynika to wprost z treci tego przepisu. Nie jest za konieczne race naruszenie, warunkujce stwierdzenie niewanoci decyzji czy postanowienia, o jakim mowa w przepisie art. 156 1 Kodeksu postpowania administracyjnego. Natomiast w przypadku nieistotnego naruszenia nie stwierdza si niewanoci uchway lub zarzdzenia, ograniczajc si do wskazania, i uchwa lub zarzdzenie wydano z naruszeniem prawa. Uwzgldniajc przytoczone zasady oceny obowizujcej w postpowaniu sdowoadministracyjnym naley stwierdzi, e zaskarona uchwaa nie moga by utrzymana w obrocie prawnym, gdy zostaa podjta z istotnym naruszeniem wskazanych dalej przepisw. Przedmiotem kontroli Sdu jest uchwaa Rady Gminy Maszewo Nr XII/62/04 w przedmiocie utrzymania i funkcjonowania przedszkoli publicznych z dnia 5 lutego 2004r.

Zdaniem Sdu, w pierwszej kolejnoci przesdzenia wymagaa kwestia charakteru prawnego zaskaronej uchway, jako zagadnienia o najdalej idcych konsekwencjach dla bytu prawnego tego aktu. Co prawda brak jest legalnej definicji aktu prawa miejscowego, jednake w orzecznictwie i doktrynie ugruntowa si pogld, i aktem prawa miejscowego jest akt, ktrego adresatem jest szeroki krg adresatw (ktrzy mog by jednak w jaki sposb okreleni) oraz zosta wydany na podstawie i w granicach upowanienia ustawowego (np. wyrok Naczelnego Sdu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2002r. Sygn. akt l SA 2160/2001 LEX 81765, wyrok Naczelnego Sdu Administracyjnego z dn. 3 padziernika 2006r. Sygn. akt l OSK 908/06, niepublik., wyrok Naczelnego Sdu Administracyjnego z dnia 22 listopada 2005r. Sygn. akt l OSK 971/2005, LEX nr 196727). Obecnie nie budzi ju wtpliwoci, e uchwaa podejmowana na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.Y przytaczanej w dalszych wywodach jako "ustawa owiatowa" jest aktem normatywnym o charakterze aktu prawa miejscowego. Pogld taki zaprezentowany w orzeczeniu Naczelnego Sdu Administracyjnego z dnia 22 listopada 2005 r. (l OSK 971/05, LEX nr 196727) zosta zaaprobowany i podzielony rwnie w innych orzeczeniach sdw administracyjnych. W ocenie NSA, za takim charakterem uchway podejmowanej na podstawie upowanienia wynikajcego z art. 14 ust. 5 ustawy owiatowej przemawia przede wszystkim to, e jest ona wydawana na podstawie upowanienia ustawowego i zawiera normy prawne, ktre adresowane s do kadego, w okrelonym w normie stanie hipotetycznym. Adresatem norm zawartych w takiej uchwale bdzie bliej nieokrelona grupa rodzicw lub opiekunw prawnych dzieci objtych wychowaniem przedszkolnym. W zaskaronej uchwale Rada, midzy innymi, postanowia: w 1 e celem zapewnienia waciwego funkcjonowania przedszkoli ustali opat od rodzicw za wiadczenia prowadzonych przez gmin przedszkoli: Przedszkole Publiczne w Maszewie w wysokoci 60 z miesicznie od jednego dziecka, Przedszkole Publiczne w Radomicku w wysokoci 45 z miesicznie, natomiast za drugie i kolejne dziecko opata stanowi ma odpowiednio 50 % opaty podstawowej. Uchwalajc powysze regulacje jako podstaw prawn aktu normatywnego, w ktrym je zawarto Rada Gminy Maszewo wskazaa art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 5

ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (Dz.U. z 1996r, Nr 67, poz. 329 z pn. zm.). Art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty stanowi, e zakadanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, w tym z oddziaami integracyjnymi oraz przedszkoli specjalnych, szk podstawowych oraz gimnazjw, w tym z oddziaami integracyjnymi, z wyjtkiem szk podstawowych specjalnych i gimnazjw specjalnych, szk artystycznych oraz szk przy zakadach karnych, zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, naley do zada wasnych gmin. Stosownie za do art. 14 ust. 5 ustawy opaty za wiadczenia prowadzonych przez gmin przedszkoli publicznych ustala rada gminy. W myl art. 6 ustawy przedszkolem publicznym jest przedszkole, ktre: 1) prowadzi bezpatne nauczanie i wychowanie w zakresie co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego; 2) przeprowadza rekrutacj dzieci w oparciu o zasad powszechnej dostpnoci; 3) zatrudnia nauczycieli posiadajcych kwalifikacje okrelone w odrbnych przepisach. Dla oceny regulacji zawartych w przedstawionej uchwale istotne znaczenie ma przepis art. 14 ust. 5 ustawy o systemie owiaty, w ktrym ustawodawca upowani rad gminy do ustalania opat za wiadczenia w prowadzonych przez gmin przedszkolach publicznych z uwzgldnieniem art. 6 pkt 1 tej ustawy. Z przywoanego wyej przepisu wynika jasno, e zakres udzielonego radzie upowanienia sprowadza si do ustalenia opaty. W tym miejscy naleaoby okreli znaczenie uytego w treci art. 14 ust. 5 ustawy o systemie owiaty pojcia "opata", gdy nie istnieje jego definicja ustawowa. Bezwzgldnie, pord danin publicznych dokona mona wyodrbnienia dwch kategorii: podatkw i opat. Podstaw tego rozrnienia jest koncepcja ekwiwalentnoci. Opaty wydaj si stanowi wynagrodzenie za zwizane z kosztami dziaania wadzy. Nakadanie opat jest dopuszczalne w trzech sytuacjach, jeli obywatel korzysta z obiektw i urzdze nalecych do pastwa (np. opaty za przyczenie do sieci wodocigowej i kanalizacyjnej ), jeli jego udziaem staje si jaki przywilej ze strony pastwa ( opaty koncesyjne), a take jeli organ pastwa musi zajmowa si sprawami obywatela (m.in. wydawanie zawiadcze, zezwole itd.). Opat moemy zatem zdefiniowa jako przymusow odpatno, nakadan przez wadze publiczne za oferowane wiadczenie na rzecz obywatela. Istnieje wic

charakterystyczny dla opat zwizek przyczynowy midzy wiadczeniem pieninym dunika (opat), a wiadczeniem wzajemnym administracji publicznej. Opata stanowi wic instytucj prawnofinansow, ktrej istotn cech jest ekwiwalentno. Pobiera si j w zwizku z wyranie wskazanymi usugami i czynnociami organw pastwowych lub samorzdowych, dokonywanych w interesie konkretnych podmiotw. Opata stanowi zatem swoist zapat za uzyskanie zindywidualizowanego wiadczenia oferowanego przez podmiot prawa publicznego. Zdaniem Sdu, taki wanie charakter ma opata ustalona na podstawie art. 14 ust. -5 ustawy o systemie owiaty (por. M. Pilich, Ustawa o systemie owiaty. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC Warszawa 2006, str. 157). W wietle przywoanych przepisw, nie budzi rwnie wtpliwoci kompetencja rady do ustanowienia opat za wiadczenia w prowadzonych przez gmin przedszkolach publicznych, przy czym opaty te mog by ustalane tylko za wiadczenia przekraczajce minimum programowe wychowania przedszkolnego. Rada nie moe za ustala w uchwale opat za pobyt dziecka w przedszkolu publicznym jeeli realizuje ono jedynie podstawy programowe, gdy mieszczce si w tym zakresie wiadczenia s bezpatne. Konsekwentnie do powyszego rada gminy nie moe ustala odpatnoci za wiadczenia, ktre mieciyby si w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, gdy wiadczenia takie s bezpatne, a take nie moe obcia opatami rodzicw dziecka korzystajcego wycznie z piciogodzinnej opieki przedszkolnej. W orzecznictwie sdowoadministracyjnym wielokrotnie podkrelano, e uchwalona na mocy art. 14 ust. 5 ustawy opata nie moe mie charakteru staego, wynika z niej bowiem wwczas obowizek jej ponoszenia w kadym przypadku uczszczania przez dziecko do przedszkola, bez uwzgldnienia przy tym rodzaju wiadcze, ich jakoci czy czasu trwania. W wyroku z dnia 3 marca 2009 r., l OSK 1189/08 Naczelny Sd Administracyjny stwierdzi, i ustalenie opaty na sztywnym poziomie zobowizujcej do jej ponoszenia niezalenie od czasu korzystania i charakteru dodatkowych wiadcze opiekuczo-wychowawczych oferowanych przez dane przedszkole, stanowi istotne naruszenie art. 14 ust. 5 ustawy o systemie owiaty. Podobny pogld zosta wyraony w wyrokach Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego we Wrocawiu z dnia 21 maja 2008 r., IV SA/Wr 150/08, z dnia 5 lutego 2008 r., III SA/Wr 622/07 (Lex nr 372638), z dnia 30 maja 2007 r., IV SA/Wr

122/07 (Lex nr 322173), z dnia 24 wrzenia 2008 r., III SA/Wr 358/08, z dnia 8 sierpnia 2006 r., IV SA/Wr 94/06 (Lex nr 235607), z dnia 18 lipca 2007 r., IV SA/Wr 213/07 (Lex nr 471665), z dnia 7 maja 2008 r., wyroku Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Lublinie z dnia 29 maja 2008 r., III SA/Lu 167/08 i wyroku Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Gdasku z dnia 19 marca 2009 r., III SA/Gd 476/08 baza LEX, zob. rwnie przywoane tam orzecznictwo sdw administracyjnych). Obowizkiem organu samorzdu terytorialnego uchwalajcego opat za usugi przedszkolne jest zatem wykazanie, i wysoko obowizku pieninego naoonego na rodzica dziecka korzystajcego z usug przedszkola publicznego pozostaje w zwizku przyczynowym z oferowan mu usug. Przy ustalaniu omawianej opaty naley szczegowo wykaza za jakiego rodzaju wiadczenie opata jest dana i co si na opacane wiadczenie skada. Uchwaa powinna zatem precyzyjnie okrela poszczeglne wiadczenia przekraczajce podstaw programow oferowane przez przedszkole publiczne, a take co skada si na kade z tych wiadcze. Organ samorzdu terytorialnego, ustanawiajc opat powinien okreli jej wysoko za kade ze wiadcze z osobna. Sposb ustalenia odpatnoci powinien by przekonujcy, oparty na kalkulacji ekonomicznej, a argumentacja za nim przemawiajca racjonalna i stosownie uzasadniona. Brak czytelnoci co do zakresu dodatkowych wiadcze opiekuczowychowawczych i odpowiadajcej im opaty, pozbawia rodzicw dzieci, przy podejmowaniu decyzji w kwestii korzystania z usug przedszkola, moliwoci dokonania rzetelnej oceny w tym zakresie. Takie oglnikowe ujcie przedmiotowej opaty powoduje w istocie przyjcie tylko jednej, a przy tym sztywnej opaty, ktra w istocie nakada na rodzicw dzieci obowizek jej ponoszenia w kadym przypadku korzystania przez dziecko z wychowania przedszkolnego, niezalenie od rozmiaru i rodzaju tych dodatkowych wiadcze oferowanych poza podstaw programow przez przedszkole, oraz bez zwizku z tym, czy konkretne dziecko korzysta w ogle z owych dodatkowych wiadcze (a jeli nawet tak, to w jakim rozmiarze). Podkreli trzeba, e kontrolowana uchwaa jako akt prawa miejscowego o charakterze generalnym i abstrakcyjnym powinna zakresem swojego uregulowania obejmowa wszystkie moliwe sytuacje. Zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, akt normatywny (a takim jest przedmiotowa uchwaa) powinien zawiera prb zdefiniowania danego okrelenia, jeeli jest ono wieloznaczne lub nieostre, a jest 10

podane ograniczenie jego nieostroci albo znaczenie danego okrelenia nie jest powszechnie zrozumiae. Wprowadzenie w uchwale bdcej aktem prawa miejscowego uregulowa sformuowanych w sposb trudny do jednoznacznego odczytania stanowi istotne naruszenie prawa. Zawarte w 1 ust. 1 zakwestionowanej przez Prokuratora w rozpoznawanym przypadku uchway sformuowanie takiego warunku nie spenia. W uchwale nie okrelono rozmiaru (czasu korzystania) i charakteru dodatkowych usug opiekuczowychowawczych wiadczonych przez konkretne przedszkole publiczne oraz ich jakoci. Susznie Prokurator zauwaa, e kierujc si zasad ekwiwalentnoci wiadcze opat wnosi si za konkretne wiadczenia, przekraczajce podstaw programow. W ustawie nie przewidziano bowiem pojcia "opaty staej". Reasumujc wskaza naley, e podejmujc zakwestionowan przez Prokuratora uchwa Rada Gminy Maszewo dokonaa istotnego naruszenia prawa, polegajcego na braku wykazania, e realizujc program wychowania przedszkolnego wykracza si poza jego ramy i z tego tytuu da uiszczenia opaty za dodatkowe wiadczenia z tym zwizane. Majc powysze na uwadze Sd - na podstawie art. 147 1 p.p.s.a. w zwizku z art. 94 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym, nie bdc zwizany zarzutami i wnioskami skargi ( art. 134 p.p.s.a.) stwierdzi niewano zaskaronej uchway w czci dotyczcej 1. Prokurator wnis o stwierdzenie niewanoci jedynie 1 ust. 1 zaskaronej uchway, jednake zaistniaa konieczno stwierdzenia niewanoci pozostaych ust. 2 i 3, albowiem nierozcznie zwizane s one z ust 1 1 zaskaronej uchway. Stosownie do treci art. 152 p.p.s.a. Sd orzek, i zaskarona uchwaa nie podlega wykonaniu w czci objtej stwierdzeniem niewanoci.

1 1

12