Zacznik IX/45/11

do

Uchway

Nr

Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie przyjcia Gminnego Programu Opieki 2014 nad Zabytkami dla Gminy Mosina na lata 2011

GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY MOSINA na lata 2011 2014

Wykonany na zlecenie Urzdu Miejskiego w Mosinie Maria Piotrowska Puszczykowo, padziernik 2010 rok Spis treci: 1. 1.1. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 2. 2.1. Wstp Cel opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorzdzie gminnym Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami Uwarunkowania zewntrzne opieki nad zasobami dziedzictwa kulturowego Zakres opieki nad zabytkami sprawowanej na obszarze Gminy, 5 5 6 6 7 9

9 okrelony przez opracowania odnoszce si do Wielkopolski 2.1.1. Strategia rozwoju wojewdztwa wielkopolskiego 9 2.1.2. Plan zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa wielkopolskiego 10 2.1.3. Wielkopolski wojewdzki program opieki nad zabytkami na lata 2008 14 2011 2.1.4. Strategia rozwoju powiatu poznaskiego 2006 2013 15 2.1.5. Plan rozwoju lokalnego powiatu poznaskiego w latach 2007 2013 16 2.1.6. Program ochrony rodowiska dla powiatu poznaskiego 16 2.1.7. Raport o stanie zabytkw w powiecie poznaskim. 18 2.1.8. Powiatowy program opieki nad zabytkami powiatu poznaskiego na 18 lata 2008 2011 3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Gminy Mosina 20 3.1. Zasoby zabytkw w Gminie Mosina 22 3.2. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyszym znaczeniu dla Gminy 23 Mosina (wykaz obiektw wpisanych do rejestru zabytkw) 3.2.1. Obiekty zabytkowe nieruchome wpisane do rejestru zabytkw bdce 24 wasnoci Gminy Mosina 3.3. Obiekty zabytkowe nieruchome z terenu Gminy Mosina (wykaz 24 obiektw wpisanych do Gminnej Ewidencji Zabytkw) 3.4. Zespoy najcenniejszych zabytkw ruchomych na terenie Gminy 33 Mosina 3.5. Krajobraz kulturowy (obszarowe wpisy do rejestru zabytkw, obszary 34 chronionego krajobrazu) 2

3.5.1. Obszarowe wpisy do rejestru zabytkw 3.5.2. Pomniki przyrody 3.6. Zabytki archeologiczne 3.6.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytkw 3.6.2. Wykaz stanowisk o wasnej formie krajobrazowej 3.6.3. Zestawienie liczbowe zewidencjonowanych stanowisk archeologicznych cznie z ich funkcj oraz krtk analiz chronologiczn (opis koncentracji stanowisk archeologicznych uwarunkowania 4. 4.1. 4.1.1. 4.2. 4.3. 4.3.1. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. fizjograficzne) Uwarunkowania wewntrzne opieki nad zasobami dziedzictwa i krajobrazu kulturowego na obszarze Gminy Mosina Stan zachowania zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru zabytkw Stan zachowania zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru

34 35 36 37 37

37

40 40

45 zabytkw bdcych wasnoci Gminy Mosina Stan zachowania zabytkw ruchomych 46 Stan zachowania dziedzictwa archeologicznego oraz istotne zagroenia 47 dla zabytkw archeologicznych Najwaniejsze zasady ochrony zabytkw archeologicznych 49 Uwarunkowania wynikajce ze Strategii rozwoju Gminy Mosina na 50 lata 2003 2013. Uwarunkowania wynikajce ze Studium uwarunkowa i kierunkw 52 zagospodarowania przestrzennego Gminy Mosina Uwarunkowania wynikajce z miejscowych planw zagospodarowania 59 przestrzennego obowizujcych na terenie Gminy Mosina Uwarunkowania wynikajce z Lokalnego programu rewitalizacji dla 81 miasta Mosiny na lata 2008 2013 Uwarunkowania wynikajce ze Strategii Zrwnowaonego Rozwoju Turystyki i Rekreacji Mikroregionu Wielkopolskiego Parku 85 ochrony Narodowego. Uwarunkowania wynikajce z przepisw dotyczcych

4.9. 5. 6. 6.1. 6.1.1.

przyrody i rwnowagi ekologicznej Cele gminnego programu opieki nad zabytkami (art. 87 ustawy z dnia

86

87 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami) Kierunki realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami 88 Gminna ewidencja zabytkw 88 Dziaanie weryfikacja gminnej ewidencji zabytkw nieruchomych 88 oraz sporzdzenie gminnej ewidencji zabytkw maej architektury 3

6.1.2. 6.2. 6.2.1. 6.2.2. 6.3. 6.3.1. 6.3.2.

Dziaanie sporzdzenie gminnej ewidencji zabytkw archeologicznych Promocja regionu i edukacja przez prezentacj lokalnych zasobw dziedzictwa kulturowego Dziaanie udostpnianie i promocja zabytkw nieruchomych Dziaanie edukacja w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego Sprawowanie opieki nad zachowanymi zabytkami w regionie Dziaanie zahamowanie procesw degradacji zabytkw doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania Dziaanie sporzdzenie wykazu zespow i obiektw nieruchomych, stanowisk archeologicznych typowanych do rejestru zabytkw z terenu Gminy Mosina w celu uwzgldnienia ich w dokumentach planistycznych i inwestycyjnych gminy Instrumentarium realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami Monitoring dziaania gminnego programu opieki nad zabytkami Niektre zewntrzne rda finansowania gminnego programu opieki nad zabytkami

89 89 89 90 91

91

92

7. 8. 9.

93 95 95

1. Wstp. 1.1. Cel opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami. Podstawowym zaoeniem przedstawionego poniej Programu opieki nad zabytkami dla Gminy Mosina na lata 2011 2014 jest ukierunkowanie dziaa lokalnego samorzdu, ktrych celem bdzie poprawa stanu zachowania i utrzymania rodowiska kulturowego. Dla realizacji tego zaoenia, w ostatnich latach kadzie si coraz wikszy nacisk na aktywizacj lokalnych rodowisk samorzdowych. W ramach budowy nowoczesnego oblicza spoeczestwa obywatelskiego dostrzega si potrzeb pogbiania samowiadomoci spoeczestwa w oparciu o fundamenty miejscowych tradycji kulturowych. Lokalna tradycja jest szczeglnie cennym dziedzictwem kulturowym, skada si ze splotu wydarze (kontekst dziejowy, historie poszczeglnych ludzi, rodzin, grup spoecznych) i zachowanych pamitek (zabytki archeologiczne, 4

zachowane uksztatowanie przestrzeni miejskiej i wiejskiej, zabytki architektury i budownictwa, zabytki ruchome). Miejscowa historia za, najczciej dotyczca poszczeglnych rodzin czy niewielkich grup mieszkacw, z reguy poczona jest z dziejami regionu czy kraju. Opieka nad dziedzictwem kulturowym powinna zatem lee u podstaw budowania nowoczesnego spoeczestwa, wiadomego swojej przeszoci, ktra w oczywisty sposb pomaga definiowa tosamo kulturow jako wartociowy skadnik struktury wspczesnej cywilizacji. Istotn rol w tych dziaaniach maj do spenienia samorzdy. Ich praca oraz stymulowanie aktywnoci rodowisk i organizacji powinna obejmowa nastpujce zagadnienia merytoryczne: - wczenie problemw ochrony zabytkw do systemu zada strategicznych wynikajcych z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; - uwzgldnianie uwarunkowa ochrony zabytkw, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, cznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i rwnowagi ekologicznej; - zahamowanie procesw degradacji zabytkw i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; - wyeksponowanie poszczeglnych kulturowego; - podejmowanie dziaa zwikszajcych atrakcyjno zabytkw dla potrzeb spoecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjajcych wzrostowi rodkw finansowych na opiek nad zabytkami; - okrelenie warunkw wsppracy z wacicielami zabytkw, eliminujcych sytuacje konfliktowe zwizane z wykorzystaniem tych zabytkw; - podejmowanie przedsiwzi umoliwiajcych tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami; - wspieranie dziaa zmierzajcych do pozyskania rodkw finansowych na opiek nad zabytkami; - uwzgldnienie uwarunkowa ochrony zabytkw przy sporzdzaniu i zmianie miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy. 5 zabytkw oraz walorw krajobrazu

W obecnym systemie prawnym wszelkie dziaania majce na celu ochron zabytkw i opiek nad zabytkami w Wielkopolsce, a w tym na terenie gminy Mosina, realizuje Wielkopolski Wojewdzki Konserwator Zabytkw, kierujc Wojewdzkim Urzdem Ochrony Zabytkw w Poznaniu. Dodatkowo w odniesieniu do terenu powiatu poznaskiego cz kompetencji WWKZ na podstawie porozumienia midzy Wojewod Wielkopolskim i Starost Poznaskim z dnia 24 marca 2009 roku (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 85, poz. 1212) zostaa przekazana Powiatowemu Konserwatorowi Zabytkw, ktry dziaa od 1 marca 2010 roku. 1.2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami. 1.2.1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorzdzie gminnym (Dz. U. z 2001 r, Nr 142, poz. 1591 z pn. zm.): - art. 7 ust. 1 pkt 9: Zaspakajanie zbiorowych potrzeb wsplnoty naley do zada wasnych gminy. W szczeglnoci zadania wasne obejmuj sprawy: kultury w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami. 1.2.2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r, Nr 162, poz. 1568 z p. zm.): - art. 4: Ochrona zabytkw polega w szczeglnoci na podejmowaniu przez organy administracji publicznej dziaa majcych na celu: 1. zapewnienie utrzymanie; 2. zapobieganie zagroeniom mogcym spowodowa uszczerbek dla wartoci zabytkw; 3. udaremnianie niszczenia i niewaciwego korzystania z zabytkw; warunkw prawnych, organizacyjnych i finansowych umoliwiajcych trwae zachowanie zabytkw oraz ich zagospodarowanie i

4. przeciwdziaanie kradziey, zaginiciu lub nielegalnemu wywozowi zabytkw za granic; 5. kontrol stanu zachowania i przeznaczenia zabytkw; 6. uwzgldnianie zada ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ksztatowaniu rodowiska. - art. 5: Opieka nad zabytkami sprawowana przez jego waciciela lub posiadacza polega w szczeglnoci na zapewnieniu warunkw: 1. naukowego badania i dokumentowania zabytku; 2. prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robt budowlanych przy zabytku; 3. zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie; 4. korzystania z zabytku w sposb zapewniajcy trwae zachowanie jego wartoci; 5. popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury. - art. 18 i art. 19: zakadaj obowizek uwzgldniania w strategii rozwoju gminy, w studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego ochrony zabytkw i opieki nad zabytkami oraz zapisw zawartych w gminnym programie opieki nad zabytkami. - art. 20: studium i plany miejscowe wymagaj odpowiednio zaopiniowania lub uzgodnienia przez wojewdzkiego konserwatora zabytkw - art. 22 ust. 4: Wjt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi gminn ewidencj zabytkw w formie zbioru kart adresowych zabytkw nieruchomych z terenu gminy, objtych wojewdzk ewidencj zabytkw.

- art. 32 ust. 1 pkt 3 i ust 2: stanowi o przyjmowaniu przez wjta (burmistrza, prezydenta miasta) zawiadomie o znalezieniu w trakcie prowadzenia robt budowlanych lub ziemnych przedmiotu, co do ktrego istnieje przypuszczenie, e jest on zabytkiem i zawiadomienie o tym fakcie waciwego wojewdzkiego konserwatora zabytkw. - art. 33 ust. 1 i ust 2: stanowi o przyjmowaniu przez wjta (burmistrza, prezydenta miasta) zawiadomie o przypadkowym znalezieniu przedmiotu, co do ktrego istnieje przypuszczenie, e jest on zabytkiem archeologicznym i zawiadomienie o tym fakcie waciwego wojewdzkiego konserwatora zabytkw. - art. 81: organ stanowicy gmin lub powiat ma prawo udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytkw, na zasadach okrelonych w podjtej przez ten organ uchwale. - art. 87: stanowi, e: 1. burmistrz sporzdza na okres 4 lat gminny program opieki nad zabytkami; 2. gminny program opieki nad zabytkami przyjmuje rada gminy po uzyskaniu opinii wojewdzkiego konserwatora zabytkw; 3. gminny program opieki nad zabytkami ogaszany jest w wojewdzkim dzienniku urzdowym; 4. z realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami burmistrz sporzdza co 2 lata sprawozdanie, ktre przedstawia radzie gminy. 2. Uwarunkowania zewntrzne opieki nad zasobami dziedzictwa kulturowego. 2.1. Zakres opieki nad zabytkami sprawowanej na obszarze Gminy, okrelony przez opracowania odnoszce si do Wielkopolski. 2.1.1. Strategia rozwoju wojewdztwa wielkopolskiego do roku 2020.

Strategia 2005 r.

rozwoju

wojewdztwa

wielkopolskiego

do

roku

2020

jest

dokumentem przyjtym przez Sejmik Wojewdztwa Wielkopolskiego dnia 19 grudnia Strategia okrela uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju wojewdztwa. Ustalenia zawarte w wymienionym dokumencie stanowi podstaw do sporzdzenia planu zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa, przez co maj bezporedni wpyw na zachowanie i popraw krajobrazu kulturowego. Celem gwnym Strategii rozwoju wojewdztwa wielkopolskiego jest poprawa jakoci przestrzeni wojewdztwa, systemu edukacji, rynku pracy, gospodarki oraz sfery spoecznej skutkujca wzrostem poziomu ycia mieszkacw, ktra ma by realizowana przy pomocy celw strategicznych i operacyjnych. Najwiksze znaczenie dla dziedzictwa kulturowego ma cel strategiczny: Dostosowanie przestrzeni do wyzwa XXI wieku, ktry osignity bdzie przez realizacj celw operacyjnych, w tym celu operacyjnego pt.: Wzrost znaczenia i zachowania dziedzictwa kulturowego, cyt.: Dziedzictwo kulturowe w rozwoju Wielkopolski peni kilka funkcji. Jest ono czynnikiem integracji spoecznej, stanowi instrument promocji regionu oraz przyczynia si do rozwoju gospodarczego, gdy moe by baz dla turystyki i usug kulturalnych. Szczeglnie wanym elementem tego dziedzictwa jest wielkopolska kultura przedsibiorczoci. Cel ten realizowany bdzie przede wszystkim poprzez: inwestycje w instytucje kultury, ochron dorobku kulturowego, wsparcie dziaa powikszajcych dorobek kulturalny regionu i promocj aktywnoci kulturalnej mieszkacw. 2.1.2. Plan zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa wielkopolskiego. Plan zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa wielkopolskiego zosta przyjty uchwa nr XLII/628/2001 Sejmiku Wojewdztwa Wielkopolskiego z dnia 26 listopada 2001 roku i zmieniony uchwa nr XLVI/690/10 Sejmiku Wojewdztwa Wielkopolskiego z dnia 26 kwietnia 2010 roku. W rozdziale Zaoenia oglne, dokonano umiejscowienia tego dokumentu w systemie ksztatowania adu przestrzennego. Plan zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa wielkopolskiego jest jednym z trzech dokumentw obok Strategii 9

rozwoju wojewdztwa wielkopolskiego do 2020 r. i Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, ktre wspdecyduj o przyszoci regionu. Obok znaczenia politycznego, plan zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa jest dokumentem, ktry wypenia poredni poziom planistyczny midzy Koncepcj Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju a studiami uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gmin. Jest to opracowanie wyraajce podstawowe priorytety planistyczne dla ksztatowania rozwoju przestrzennego Wielkopolski s. 14. W rozdziale Kultura i dziedzictwo narodowe, podkrelono warto tosamoci regionalnej. Opiera si ona na tradycji regionalnej i najwaniejszych cechach wyrniajcych region terytorialnie, historycznie, spoecznie i kulturowo s. 120. Tosamo regionalna jest wanym elementem dziedzictwa kulturowego. Wielkopolska jest regionem, ktry przez wiele stuleci zachowywa swoj odrbno polityczno administracyjn, jego zwizki w znaczeniu historycznym jak i geograficznym, przekraczaj obecne granice wojewdztwa. s. 120. W dokumencie omwiono wielkoci zachowanej substancji zabytkowej w regionie. Na terenie wojewdztwa wielkopolskiego zewidencjonowano 70 694 stanowisk archeologicznych, a w ich obrbie 92 668 faktw osadniczych. Rozkad tych stanowisk jest bardzo nierwnomierny. Najwiksza ich koncentracja wystpuje na obszarze powiatw: poznaskiego, koniskiego, wgrowieckiego, szamotulskiego, kociaskiego, gnienieskiego. s. 121. W ewidencji zabytkw znajduje si 77 781 zabytkw nieruchomych (), z czego do rejestru Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw wpisanych jest 6 220 zabytkw nieruchomych. Dla potrzeb planu o charakterze regionalnym ograniczono si do wymienienia obiektw najwybitniejszych, charakterystycznych dla poszczeglnych epok stylowych. s. 122. W ramach omwienia dziedzictwa kulturowego okrelono sposoby udostpniania zabytkw oraz treci historycznych, ktrych s ilustracj. Szlaki kulturowe s jednym z najwaniejszych elementw generujcych rozwj turystyki. Bogata przeszo historyczna i kulturowa Wielkopolski stwarza wiele moliwoci do przeprowadzania szlakw kulturowych, a tym samym do promocji Wielkopolski w skali lokalnej, krajowej czy midzynarodowej. s. 127 W odniesieniu do gminy Mosina opisano kilka szlakw: Ziemiaski Szlak Rowerowy to trasa czca ciekawostki krajoznawcze, 10

architektoniczne i przyrodnicze midzy Poznaniem i Rawiczem. Do najwaniejszych miejscowoci, przez ktre prowadzi szlak, naley zaliczy: Mosin, Czempi, Racot, Kocian, Osieczn, Leszno, Rydzyn, Rawicz, Miejsk Gork, Jutrosin, Pakosaw, Kobylin, Ppowo, Gosty oraz Krzywi. () Trasa Krnicka to trasa turystyczna dla zmotoryzowanych, wyznaczona w 1998 r. na terenie wojewdztwa wielkopolskiego, finansowana ze rodkw UE () Prowadzi z Poznania poprzez Kornik park arboretum, Rogalin paac i galeria sztuki, Puszczykowo Muzeum im. Arkadego Fiedlera Pod Totemem, Wielkopolski Park Narodowy Muzeum Przyrodnicze w Jeziorach i Szreniaw Muzeum Rolnictwa i Przemysu Rolno Spoywczego. () Do tradycji redniowiecznych nawizuje Droga witego Jakuba, prowadzca do grobu w. Jakuba w Hiszpanii. W 2007 r. wytyczony zosta wielkopolski odcinek Drogi witego Jakuba. Szlak rozpoczyna si w Gnienie i przebiega przez Lednic (Imioki), Dbrowk Kocieln, Murowan Golin, Owiska, Pozna, Rogalinek, abno, Manieczki, Rbi, Lubi, Krzywi, wierczyn, Osieczn, Leszno, wiciechow, Niechd s.128. W Wielkopolsce obiektami o ponadregionalnym zasigu dziaalnoci s: Muzeum Narodowe, Polska Akademia Nauk, Wielkopolski Park Narodowy. W wojewdztwie wielkopolskim ma siedzib ponad 100 placwek muzealnych i izb pamici. () Do najliczniej odwiedzanych zaliczy mona Muzeum Narodowe, ktre posiada 5 oddziaw w miecie i 3 w terenie (Rogalin, miew, Gouchw) . s. 129. W rozdziale Problemy zwizane z ochron dziedzictwa kulturowego, omwiono najpowaniejsze konflikty w zagospodarowaniu przestrzennym. Wskazano, e obszary o wyjtkowych walorach kulturowych powinny by uwolnione od tranzytowego ruchu komunikacyjnego. Analiza stanu zagospodarowania sieci osadniczej wykazaa, e w wielu miastach drogi ponadlokalne przebiegaj przez obszary objte ochron. () Najwiksze konflikty, degradujce przestrze staromiejsk wystpuj w: obenicy, Wieleniu, Obornikach, Mosinie i Miosawiu. Budowa obwodnic miejskich powinna by kadorazowo czona z przebudow rynku, przywracajc mu historyczn funkcj lokalnego wza ycia spoeczno gospodarczego. s. 131. W rozdziale Ochrona i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego, stwierdzono: zadbane i sukcesywnie rewaloryzowane rodowisko kulturowe wzmacnia poczucie

11

tosamoci z miejscem urodzenia, wpywa na podniesienie jakoci adu przestrzennego, przynosi wymierne korzyci gospodarcze poprzez uzyskiwanie dochodw z turystyki. Najwaniejsze nurty dziaania, majce na celu osignicie optymalnego stanu rodowiska kulturowego to: - ochrona istniejcych zasobw materialnych i duchowych, - kreowanie nowych jakoci w obrbie poszczeglnych dziedzin skadajcych si na kultur, a zwaszcza kreowanie nowej jakoci przestrzeni,
-

ksztatowanie wiadomoci, wiedzy o rodowisku kulturowym Wielkopolski wrd

- upowszechnianie

mieszkacw regionu, kraju i za granic. W odniesieniu do polityki ochrony dbr kultury w Planie zagospodarowania przestrzennego wojewdztwa wielkopolskiego, ktry operuje w zapisie graficznym skalami o znacznym stopniu oglnoci, szczeglne znaczenie ma ochrona obszarowa, a wic ochrona caych ukadw przestrzennych miast i wsi, ochrona krajobrazw kulturowych w parkach kulturowych i w strefach kulturotwrczych, szlakw kulturowych oraz pojedynczych obiektw. () Najwaniejsze dziaania w ramach ochrony dbr kultury i dziedzictwa narodowego w ramach planowania przestrzennego to:
-

zwikszenie nakadw na ochron dziedzictwa kulturowego, zarwno w budecie pastwa, jak i w budetach samorzdowych, wpisanie do rejestru zabytkw wszystkich zachowanych zaoe i ukadw urbanistycznych, poszerzenie ewidencji zasobw dziedzictwa kulturowego wojewdztwa

wielkopolskiego. () - dalsze prowadzenie archeologicznych bada osadniczych, - wzbogacanie dokumentacji dotyczcej obiektw dziedzictwa kulturowego () - promocja szlakw kulturowych, parkw kulturowych, pomnikw historii, a take obiektw wpisanych na listy dziedzictwa europejskiego,
-

podnoszenie wizerunku wojewdztwa jako produktu turystycznego, poprzez prawidow informacj turystyczn w celu dotarcia do okrelonych atrakcji turystycznych. ss. 215-216.

12

W rozdziale Ochrona ukadw urbanistycznych i ruralistycznych, wymieniono elementy, ktre jej podlegaj, s nimi: rozplanowanie ulic, rynkw i placw miejskich, parametry kwartaw, pasma zieleni, doliny rzeczne, dominanty przestrzenne wie kociow i ratuszy, panoramy, osie widokowe oraz wszelkie formy specyficznej zabudowy miejskiej. () Podobny system powinien obj rwnie ukady ruralistyczne. Ochrona kompleksowa architektury wiejskiej wraz z ukadami przestrzennymi i podziaami wasnociowymi jest moliwa do zrealizowania na terenach, ktrych gwnym motorem rozwoju stanie si turystyka, a wic przede wszystkim na terenach parkw krajobrazowych i parkw kulturowych oraz w rejonach kulturotwrczych. Waciw form ochrony jest adaptowanie zabytkowych obiektw architektury wiejskiej jako obiekty rekreacji indywidualnej. Najwartociowsze obiekty, dla ktrych nie da si zapewni ochrony w istniejcych zespoach zabudowy powinny si znale w skansenach. () Ochrona ukadw przestrzennych, urbanistycznych i ruralistycznych powinna by rozpatrywana wraz z nawarstwieniami kulturowymi, w ktrych obecna jest caa sekwencja dziejw. Jest to dziaanie niezbdne dla zachowania cigoci historycznej tworzenia si sieci osadniczej. Sprzymierzecem systemowych dziaa wspierajcych moe si sta aspekt ekonomiczny w postaci korzyci gospodarczych, uzyskiwanych z turystyki na terenach o atrakcyjnych i zadbanych rdmieciach pojedynczych wybitnych obiektach z historycznym tem kulturowym, nadajcym caoci oczekiwany klimat. s. 217. W rozdziale Tworzenie parkw kulturowych, omwiono propozycje utworzenia parkw kulturowych. W zestawie tym umieszczono plan powoania Krnicko Zaniemysko Rogaliskiego Parku Kulturowego. W ramach propozycji uzupenienia listy Pomnikw Historii zaproponowano umieszczenie na niej zespou rezydencjonalnego w Rogalinie. s. 220. Plan zagospodarowania przestrzennego w rozdziale Rejony kulturotwrcze, przeanalizowano rejony o szczeglnych wartociach kulturotwrczych. Do takich regionw zaliczono rejon Krnika, w ktrym najwiksz rol odgrywaj midzy innymi paac i park w Rogalinie. s. 221.

13

2.1.3. Wielkopolski wojewdzki program opieki nad zabytkami na lata 2008 2011. 17 grudnia 2007 roku uchwa nr XVIII/243/07 Sejmiku Wojewdztwa Wielkopolskiego przyjto Wielkopolski wojewdzki program opieki nad zabytkami na lata 2008 2011. Do powstania tego dokumentu, podobnie jak w przypadku programw gminnych, samorzd wojewdztwa zosta zobowizany ustaw dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z pn. zm.). Zadania samorzdu wojewdztwa, jakkolwiek w sposb istotny rni si od zada jakie realizuj samorzdy gminne, z uwagi na podejmowan opiek nad tym samym dziedzictwem, powinny dy do odszukiwania wsplnych paszczyzn dziaania. Niewtpliwie tak wspln paszczyzn bd te dobra dziedzictwa kulturowego, ktrych warto wykracza poza mikroregion gminy tworzc obraz dziedzictwa kulturowego Wielkopolski. Odszukiwanie tych elementw moe pomc samorzdom gminnym, we wsppracy z samorzdem wojewdztwa, w prowadzeniu dziaa na rzecz ratowania najlepszych obiektw zabytkowych, ich szerszej promocji itp. W Wielkopolskim wojewdzkim programie opieki nad zabytkami na lata 2008 2011, Gmina Mosina zasadniczo nie jest uwidoczniona. Przyczyny tego stanu rzeczy naley szuka przede wszystkim w podstawowym charakterze omawianego dokumentu. Daleko idca synteza przedstawienia zagadnie zwizanych z opiek nad zabytkami w Wielkopolsce, pozwolia wydoby jedynie najcenniejsze zabytki naszego regionu. W gronie wyrnionych miejsc znalazy si: paac w Rogalinie (s. 28), park w Rogalinie (ss. 32 i 77) oraz Rogaliski Park Krajobrazowy zaoony w 1997 roku (s. 59), o ktrym napisano not akcentujc zwizek midzy skarbami przyrody i dziedzictwem kulturowym: Modoglacjalny krajobraz doliny rzeki Warty wraz z jej starorzeczami i unikatow rzeb terenu, jedno z najwikszych w Europie skupisk wielowiekowych dbw szypukowych oraz due nagromadzenie obiektw kultury materialnej zwizanych z rodzin Raczyskich . W opracowanym dokumencie wymieniono, rwnie zwizane z Rogalinem Wielkopolskie szlaki dziedzictwa, a w szczeglnoci szlaki sawnych rodw: Grkw, Leszczyskich, Dziayskich, Raczyskich, Sukowskich, Radziwiw; (s. 59).

14

2.1.4. Strategia rozwoju powiatu poznaskiego 2006 2013. Strategia rozwoju powiatu poznaskiego 2006 2013 zatwierdzona zostaa uchwa nr XXXVII/348/II/2006 Rady Powiatu Poznaskiego z dnia 31 stycznia 2006 roku. Jest to jeden z najwaniejszych dokumentw programowych samorzdu powiatowego. Na podstawie strategii tworzy si dokumenty o charakterze operacyjnym plan rozwoju lokalnego i inne dokumenty branowe. Odnoszc si do ochrony rodowiska kulturowego naley wyrni nastpujce cele i dziaania: Cel strategiczny IV: Zwikszanie efektywnoci wykorzystywania walorw przyrodniczych i potencjau kulturowego i nastpnie cel szczegowy 11: Rozwj potencjau turystycznego powiatu. W tym zakresie cel operacyjny 11.1: Wzmocnienie promocji turystycznej powiatu. W obrbie tego celu sformuowano kilka dziaa. Dziaanie 11.1.1: Opracowanie i wdroenie kompleksowego produktu turystycznego powiatu. Dziaanie to obejmie m. in. inwentaryzacj zasobw przyrodniczych i kulturowych, istniejce i planowane szlaki turystyczne, drogi rowerowe oraz obiekty zabytkowe. Dziaanie 11.1.2: Rozpowszechnienie informacji promocyjnych dotyczcych walorw oraz usug turystycznych. W ramach celu operacyjnego 11.2: Poprawa atrakcyjnoci turystycznej powiatu, wyrniono dziaanie 11.2.1: Wsparcie rozwoju infrastruktury turystycznej. Dziaanie to obejmie zagadnienia zwizane z zagospodarowaniem szlakw turystycznych. Wanym dla zagadnienia opieki nad zabytkami jest cel szczegowy 12: Rozwj dziaalnoci kulturalnej i sportoworekreacyjnej, a w tym cel operacyjny 12.1: Poprawa infrastruktury kulturalnej i ochrona dziedzictwa kulturowego. W tym zakresie wane jest dziaanie 12.1.1: Renowacja i konserwacja dbr kultury z terenu powiatu. Dziaanie to polega bdzie gwnie na dofinansowaniu zabytkowych. 2.1.5. Plan rozwoju lokalnego powiatu poznaskiego w latach 2007 2013. Opracowanie Planu rozwoju lokalnego powiatu poznaskiego w latach 2007 2013 zwizane jest z przygotowaniami jednostek samorzdu terytorialnego do 15 inwestycji zwizanych z renowacj i konserwacj obiektw

skorzystania z unijnych rodkw pomocowych. Dokument ten przedstawia sytuacj spoeczno ekonomiczn powiatu oraz przewidywany rozwj poszczeglnych sektorw. Podkrela si tu m. in. due walory rodowiska przyrodniczego i kulturowego, stanowice podstaw rozwoju turystyki na terenie powiatu. 2.1.6. Program ochrony rodowiska dla powiatu poznaskiego. Program ochrony rodowiska dla powiatu poznaskiego zatwierdzony zosta uchwa Rady Powiatu Poznaskiego nr XIX/158/2/2004 z dnia 29 czerwca 2004 r. Dokument ten zawiera charakterystyk powiatu, omwienie rde przeobrae rodowiska przyrodniczego oraz cele ekologiczne i kierunki dziaa zmierzajcych do jego ochrony na poziomie pastwa, wojewdztwa, powiatu oraz gmin. Wrd dziaa priorytetowych wymienia si w dokumencie potrzeb ochrony krajobrazu i zasobw przyrodniczych w sposb zrwnowaony, co take sprzyja ochronie dziedzictwa kulturowego. W zaczniku nr 1: Charakterystyka i diagnoza stanu rodowiska powiatu poznaskiego, w rozdziale: rodowisko przyrodnicze (ss. 194 242) omwiono zagadnienia ochrony na obszarach i przy obiektach prawnie chronionych, t.j. w obrbie Wielkopolskiego Parku Narodowego, parkw krajobrazowych, rezerwatw, pomnikw przyrody, obszarw chronionego krajobrazu, obszarw objtych Natur 2000 oraz uytkw ekologicznych. W pnocno wschodniej czci Gminy Mosina znajduje si fragment Wielkopolskiego Parku Narodowego. Park zosta utworzony na mocy rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 16 kwietnia 1957 roku, a ogem jego granice objy powierzchni 9600 ha. W 1996 roku nowe rozporzdzenie w sprawie WPN zmienio jego powierzchni na 7586 ha. Utworzono wwczas wok Parku stref ochronn tzw. otulin, ktrej powierzchnia razem z terenem Parku wynosi 14840 ha. Zakres ochrony parku sprzyja rwnie zachowaniu dziedzictwa kulturowego. Natomiast poudniowo wschodnie tereny Gminy objte s ochron przyrody przez utworzenie Rogaliskiego Parku Krajobrazowego na mocy rozporzdzenia Wojewody Poznaskiego, nr 4/97 z dnia 26 czerwca 1997 roku. Park ogem zajmuje obszar 12750 16

ha, w skad ktrego wchodz czciowo lasy

Nadlenictwa Babki i Nadlenictwa

Konstantynowo oraz tereny pradoliny Warty i grunty rolne. Praktycznie usytuowany jest on na terenie starorzecza Warty, poczwszy od miejscowoci Wirek i koczc na okolicach remu. Park zosta utworzony dla ochrony prawnej unikalnego krajobrazu gw nadwarciaskich, na terenach o duych wartociach przyrodniczych, krajobrazowych i naukowobadawczych. Obszar parku obejmuje take rnorodne formy dziaalnoci ludzi. Na szczegln uwag zasuguj cenne zabytki zachowane w obrbie wsi Rogalin z ukadem drg, rozogw i k w dolinie Warty oraz z zabytkowym paacem, parkiem w stylu krajobrazowym i zabudow gospodarcz majtku. Na terenie Rogaliskiego Parku Krajobrazowego znajduj si rezerwaty przyrody Krajkowo i Godzik siny w Grzybnie oraz chroniony uytek ekologiczny Rosiczkowy Staw o niewielkiej powierzchni 2,08 ha. Obszar objty programem Natura 2000 zajmuje znaczne tereny Gminy Mosina i to zarwno w czci pnocno zachodniej, jak i poudniowo wschodniej. W ramach tego programu utworzono Ostoj Wielkopolsk, w wikszoci pooon na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego oraz Rogalisk Dolin Warty, znajdujc si na terenie Rogaliskiego Parku Krajobrazowego. 2.1.7. Raport o stanie zabytkw w powiecie poznaskim. Raport o stanie zabytkw w powiecie poznaskim opracowany zosta w roku 2005 przez pracownikw Wojewdzkiego Urzdu Ochrony Zabytkw w Poznaniu. Zawiera on wykazy obiektw architektury i zabytkw archeologicznych, analiz stanu ich zachowania, omwienie nakadw finansowych na ochron dbr kultury oraz realizacji konserwatorskich z lat 2003 2004. W Raporcie w sposb zbiorczy przedstawiono podstawowe dane liczbowe okrelajce zasoby zabytkw w poszczeglnych gminach powiatu, w tym w Gminie Mosina oraz ich stan zachowania. Ponadto sporo miejsca powicono tu zaoeniom programu ochrony zabytkw na terenie powiatu, w tym rwnie zagadnieniom opieki zabytkw na terenie Gminy Mosina. Zaakcentowano midzy innymi specyfik gmin powiatu polegajc na ich wielorakich zwizkach przestrzennych z Poznaniem jako wielkim skupiskiem mieszkacw, orodkiem 17

wielorakich dziaa kulturalnych itp. W tym kontekcie sformuowano postulat szczeglnej promocji Zabytkw Rogalina przez wpisanie zaoenia na list Pomnikw Historii (s. 28). W omwieniu charakterystyki zabytkw urbanistycznych wymieniono Mosin jako cenn przestrze miejsk ksztatowan od 1302 roku (s.30), paac i park wraz z rzebami Augusta Schoepsa w Rogalinie (ss, 36, 40 i 53). W podrozdziale Architektura przemysowa wymieniono dawn farbiarni Kaamajskiego w Mosinie, jako przykad braku programu adaptacyjnego do nowych warunkw (s. 46). W ramach dziaa sucych ochronie zabytkw, wymieniono 47 obiektw, ktre powinny zosta wpisane do rejestru zabytkw wojewdztwa wielkopolskiego (s. 69 i 70). Omwiono take zagadnienia zwizane z zasobami zabytkw archeologicznych. Problematyk t omwiono w podrozdziale Stanowiska archeologiczne przeznaczone do wpisu do rejestru zabytkw. 2.1.8. Powiatowy program opieki nad zabytkami powiatu poznaskiego na lata 2008 2011. Powiatowy program opieki nad zabytkami powiatu poznaskiego na lata 2008 2011 zosta opracowany przez Poznaskie Towarzystwo Przyjaci Nauk i zatwierdzony Uchwa Rady Powiatu Poznaskiego Nr XX/151/III/2008 z dnia 25 czerwca 2008 roku. W rozdziale Szlaki turystyczne poruszono zagadnienie wczenia zasobw kulturowych rozlokowanych w rnych miejscach powiatu poznaskiego w obrb inicjatyw sucych upowszechniajcych wiedz o naszym regionie. Gwnymi zadaniami inicjowanych i istniejcych szlakw s: wspieranie spoecznoci lokalnych (rozwj lokalnej przedsibiorczoci, tworzenie miejsc pracy i dodatkowych rde dochodw, ochrona tradycyjnych zawodw), korzystanie z lokalnych zasobw (walorw przyrodniczych, kulturowych, bazy noclegowej i ywieniowej oraz innych produktw miejscowych), na terenie a take wspieranie i ochrona dziedzictwa kilka przyrodniczego i kulturowego (s. 33). Poruszajc kwesti funkcjonowania infrastruktury turystycznej powiatu poznaskiego, wymieniono szlakw turystycznych (kulturowych) przebiegajcych przez teren Gminy Mosina (ss. 33 38).

18

Szlaki w. Jakuba to sie najwaniejszym szlakw kulturowych Europy. W Wielkopolsce przebiega m. in. na trasie od Dbrwki Kocielnej, przez Murowan Golin, Dziewicz Gr, Kicin, Gruszczyn, Pozna, Krnik, Rogalin, Puszczykowo, Wielkopolski Park Narodowy (tereny Gminy Mosina) i Szreniaw. Rowerowy Piercie Powiatu Poznaskiego jest tras biegnc dookoa miasta Poznania i przebiega przez Mosin, Stszew, okolice Tarnowa Podgrnego, Murowan Golin, Kostrzyn i Krnik. Ziemiaski Szlak Rowerowy przebiega przez powiat poznaski po trasie z Poznania i Mosiny przez Czempi do Sonina i dalej w kierunku Leszna lub Gostynia. Nadwarciaski Szlak Rowerowy, biegnie wzdu brzegw Warty czc Pozna z Uniejowem. Na obszarze powiatu poznaskiego poda on z Poznania przez Puszczykowo w kierunku Mosiny. W rozdziale Chronione wartoci przyrodnicze krajobrazu kulturowego (ss. 38 43) m. in. poruszono kwesti wartoci Wielkopolskiego Parku Narodowego w kontekcie lokalnego rodowiska kulturowego. Park zaoony w 1957 roku zajmuje du cz obszaru Gminy Mosina. Spord parkw krajobrazowych wymieniono Rogaliski Park Krajobrazowy obejmujcy znaczn cz Gminy Mosina. Bardzo istotn rol w ochronie przyrody na terenie Gminy Mosina odgrywaj obecnie regulacje prawne ujte w programie Natura 2000. W ramach szeroko pojtej ochrony rodowiska przyrodniczego i przyrodniczo kulturowego poruszono rwnie zagadnienie wystpowania pomnikw przyrody. W odniesieniu do obszaru Gminy Mosina naley wymieni okazy zachowane na obszarach Wielkopolskiego Parku Narodowego i Rogaliskiego Paru Krajobrazowego. W odniesieniu do problematyki opieki nad przestrzeni kulturow na szczegln uwag zasuguje grupa dbw porastajcych dolin Warty w okolicy Rogalina. W ramach Powiatowego programu opieki nad zabytkami powiatu poznaskiego sformuowano rwnie dziaania pomocowe (ss. 68 i nn). W odniesieniu do terenu Gminy Mosina przewidziano wsparcie inicjatyw utworzenia Krnicko Zaniemysko Rogaliskiego Parku Kulturowego oraz wpisania na list Pomnikw Historii zaoenia rezydencjonalnego w Rogalinie. W Programie przewidziano rwnie szeroko pojt wspprac z rnego typu instytucjami w dziedzinie upowszechnienia wiedzy na temat wartoci dziedzictwa kulturowego itp. 19

3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Gminy Mosina. Gmina Mosina zajmuje poudniow cz powiatu poznaskiego, okoo 18 kilometrw na poudnie od Poznania. Powierzchnia Gminy jest do zrnicowana krajobrazowo i przyrodniczo. Od pnocnego zachodu teren Gminy obejmuje obszary zalesione z licznymi jeziorami, stanowice teren Wielkopolskiego Parku Narodowego, od wschodu, wzdu doliny rzeki Warty znajduje si poronity lasami Rogaliski Park Krajobrazowy. Rolnicze tereny znajduj si w pnocno wschodniej i poudniowej czci gminy. Jej centrum stanowi miasto Mosina, o korzeniach sigajcych redniowiecza. Najwczeniejsza wzmianka o miecie pochodzi z 1247 roku, przy okazji ustalania granic ksistw wielkopolski po podziale pomidzy Przemysem I i Bolesawem Pobonym. W 1298 roku wymieniono parafi w Mosinie, ktra wwczas naleaa do archidiakonatu poznaskiego. Nadanie praw miejskich w 1302 roku zwizane byo z osob wojewody kaliskiego Mikoaja Przedpekowica. Kolejny przywilej lokacyjny, na prawie magdeburskim, wyda miastu krl Wadysaw Jagieo w 1429 roku. Miasto stao si siedzib starosty niegrodowego. Od tej chwili miasto zaczto zabudowywa, a jego centralnym miejscem by prostoktny rynek, z ktrego naronikw wybiegay ulice o obecnych nazwach: Poznaska, Kocielna, Niezomnych, Garbarska, KrauthoferaKrotowskiego, Tylna i Sowackiego. Na pnocny wschd od Rynku, u wylotu ul. Kocielnej wzniesiono koci parafialny p.w. w. Mikoaja (po zniszczeniach II wojny wiatowej obiekt odbudowany w 1953 roku, z uyciem wspczesnych form) i XIX to wieczn plebani. Przy ul. Niezomnych pobudowano synagog. W zachodniej czci miasta znajduje si zesp dworsko parkowy. Ciekawym przykadem zabudowy przemysowej, jest zesp farbiarni Kaamajskiego przy ulicy Farbiarskiej. Najcenniejszym zabytkiem na terenie Gminy jest zesp zabudowa paacowych, mauzoleum oraz park w Rogalinie. Zaoenie rezydencjonalne powstao w kocu XVIII wieku, gdy w latach 1768 1776 Kazimierz Raczyski wybudowa paac z oficynami wedug projektu J.F. Knobla, a nastpnie J.Ch. Kamsetzera. Nastpni z Raczyskich w XIX wieku wzbogacali zesp o kolejne obiekty. We wschodniej czci zaoenia, na osi 20

gwnej paacu w latach 1817 1820 powstao klasycystyczne Mauzoleum Raczyskich (ob. koci parafialny p.w. w. Marcelina). Zesp zabudowa paacowych skadajcy si z paacu wraz galeriami i oficynami, wozowni, ujedalni, stajni oraz galerii obrazw jest uytkowany w celach muzealnych i jest fili Muzeum Narodowego w Poznaniu. W okolicy zaoenia paacowo parkowego w Rogalinie rozpociera si obszar k i lasw z zachowanym zespoem okoo 150 pomnikowych dbw. Opodal na skarpie pradoliny Warty, w miejscowoci Rogalinek znajduje si drewniany koci parafialny p.w. w. Michaa i MB Wspomoenia Wiernych, zbudowany w 1712 roku. Do ciekawszych obiektw na terenie Gminy zalicza si take zesp zabudowa sanatorium przeciwgruliczego w Ludwikowie, w skad ktrego wchodzi pawilon I i dwie lealnie z koca XIX wieku, zbudowane w stylu szwajcarskim oraz pawilon II i willa dyrektora z lat 30 XX wieku. W obrbie zachowanej historycznej zabudowy na terenie gminy na uwag zasuguje dwr w Guszynie Lenej oraz liczna zabudowa wsi, zarwno mieszkalna, jak i gospodarcza. Do dzisiaj zachoway si liczne przykady zabudowy drewnianej, stanowicej dzisiaj cenny przykad budownictwa chopskiego rozwijajcego si gwnie po reformie uwaszczeniowej wdraanej na terenie Wielkopolski od lat 20 tych do lat 40 tych XIX wieku.
rdo: Raport o stanie zabytkw w gminie i miecie Mosina, Pozna 2004 rok, z uzupenieniami.

3.1. Zasoby zabytkw w Gminie Mosina TYP OBIEKTU

MUROWANY DREWNIANY W TYM WPISANY DO REJESTRU

1. UKADY URBANISTYCZNE 1 2. ZABUDOWA MIESZKALNA 3. OBIEKTY SAKRALNE a. kocioy nowoytne XVI XVIII w. b. kocioy XIX w. 1945r. c. synagogi, bonice d. kaplice, dzwonnice, bramy, ogrodzenia inne 4. OBIEKTY UYTECZNOCI PUBLICZNEJ

205 4 2 1 1

39 4 2 2

1 2 5 2 1 1 1

21

a. budynki administracji publicznej, sdy, banki, poczty b. szkoy c. leniczwki i gajwki d. karczmy i zajazdy e. inne 5. OBIEKTY PRZEMYSOWE I GOSPODARCZE a. zakady przemysowe b. dworce kolejowe z zespoami bud. c. spichlerze, magazyny, stodoy d. myny e. kunie f. wiatraki 6. PAACE I DWORY 7. ZESPOY FOLWARCZNE a. stodoy b. spichrze c. obory d. stajnie e. chlewnie f. kunie g. inne 8. BUDOWNICTWO WIEJSKIE (w zagrodach) a. stodoy b. obory c. chlewnie d. inwentarskie e. inne 9. PARKI 3 a. altany, lodownie, inne elem. maej arch. b. bramy i ogrodzenia 10. CMENTARZE 16 a. rzymsko-katolickie 2 b. ewangelickie 13 c. ydowskie 1 11. STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE a. grodziska x b. osady 590 c. cmentarzyska 5 inne 1

1 7 1 1 10 2 2 1 1 1 1 3 2 2 2 3 1 1 1 4 10 4 3 4 5 1 9 1 2

1 4 2 1

2 1 1

rdo: Raport o stanie zabytkw w Miecie i Gminie Mosina, Pozna 2004 rok, z uzupenieniami.

22

3.2. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyszym znaczeniu dla Gminy Mosina (wykaz obiektw wpisanych do rejestru zabytkw). L.p. 1. 2. 3. a. b. c. d. 4. 5. 6. 5. a. b. c. d. e. 6. a. b. 7. 8. 9. 10. Nazwa obiektu lub zespou Guszyna Lena willa, pocz. XX wieku. Krosno koci ewangelicki, ob. rzym. kat. p.w. MB
Czstochowskiej, lata 1779 1871. Ludwikowo zesp sanatorium przeciwgruliczego: budynek gwny pawilon I, 1883 rok. 2 leakownie, 1883 rok. pawilon II, lata 1929 1930. willa dyrektora, 1929 rok.

Decyzja adm.
2145/A z 1.02.1988 r. 1180/A z 24.07.1970

Mosina ukad urbanistyczny, XIV XX wiek. Mosina synagoga, ob. muzeum, ul. Niezomnych 1, pocz.
XX wieku.

1845/A z 25.03.1981 r. 1845/A z 25.03.1981 r. 108/Wlkp/A z 3.09.2002 r. 107/Wlkp/A z 3.09.2002 r. 1961/A z 12.10.1984 r. 2075/A z 24.02.1986 r. 2348/A z 25.03.1995 r. 2494/A z 29.05.1952 r. 2494/A z 29.05.1952 r. 2494/A z 29.05.1952 r. 2494/A z 29.05.1952 r. 2494/A z 29.05.1952 r. 86/A z 28.07.1965 r. 86/A z 28.07.1965 r. 85/A z 21.07.1965 r. 1/A z 26.02.1948 r. 1772/A z 4.12.1977 r. 2425/A z 22.12.1932 r.

Radzewice dom, ul. Duga 9, koniec XIX wieku, 1934 rok. Rogalin zesp paacowy:
paac z galeriami i oficynami, lata 1770 1798. galeria obrazw, XIX XX wiek. ujedalnia, 1820 rok, XX wiek. stajnia i wozownia, lata 1776 i 1950. czworak, pocz. XIX wieku.

Rogalin zesp kaplicy mauzoleum:

kaplica mauzoleum, 1820 rok. dzwonnica.

Rogalin park, 4 w. XVIII wieku, lata 1820 1840. Rogalin dby w parku. Rogalin obora stajnia, ul. Prezydialna 12, po. XIX wieku. Rogalinek koci par. p.w. w. Michaa, lata 1682 1712.

3.2.1. Obiekty zabytkowe nieruchome wpisane do rejestru zabytkw bdce wasnoci Gminy Mosina. Gmina Mosina jest wacicielem zabytkowej synagogi, usytuowanej w centrum przy ulicy Niezomnych. Budynek zosta wzniesiony staraniem miejscowej gminy ydowskiej najprawdopodobniej w 1870 roku. Bonica zostaa wpisana do Rejestru Zabytkw decyzj z dnia 24 lutego 1986 roku, pod numerem 2075/A.

3.3.

Obiekty zabytkowe nieruchome z terenu Gminy Mosina (wykaz

obiektw wpisanych do Gminnej Ewidencji Zabytkw). 23

Miejscowo Babki Babki Babki Babki Babki Babki Baranowo Baranowo Baranowo Baranwko Baranwko Baranwko Bolesawiec Borkowice Borkowice Borkowice Borkowice Borkowice Borkowice Borkowice Borkowice Borkowice Borkowice Daszewice Daszewice Druyna Dymaczewo Nowe Dymaczewo Stare Dymaczewo Stare Guszyna Lena Krajkowo Krajkowo

Ulica Gromadzka Gromadzka Gromadzka Gromadzka Gromadzka

Numer Numer dziaki poczto wy 1 Babki 21/33 1 4 5 8 Babki 21/33 Babki 21/17 Babki 77 Babki 52/7 Babki 175 5 5 9 Krajkowo 74/1 Krajkowo 74/1 Krajkowo 71/2 Baranwko 31 5 5 Baranwko 124/1 Baranwko 22/1, 22/2 Bolesawiec 74 Borkowice 23 5 5 6 13 22 23 26 27 30 Borkowice 35/5 Borkowice 35/5 Borkowice 32 Borkowice 25 Borkowice 48 Borkowice 50 Borkowice 52 Borkowice 58/1 Borkowice 62 Daszewice 134 Daszewice 416/4, 416/5 Nowinki 452 Dymaczewo Nowe 32 Dymaczewo Stare 101/2 Dymaczewo Stare 43 Babki 104/7 Krajkowo 154 Krajkowo 132/7

Obiekt chlewnia obora rzdcwka omiorak dom mieszkalny leniczwka dom mieszkalny budynek gospodarczy dom mieszkalny cmentarz ewangelicki dom mieszkalny stodoa budynek gospodarczy cmentarz ewangelicki dom mieszkalny stodoa stodoa dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny wiatrak dom mieszkalny dom drnika cmentarz ewangelicki cegielnia cmentarz ewangelicki dwr dom mieszkalny dom mieszkalny

Zesp zesp folwarczny zesp folwarczny zesp folwarczny zesp folwarczny

Czas powstania XIX / XX w. XIX / XX w. XIX / XX w. XIX / XX w. XIX / XX w. pocztek XX w. 2 poowa XIX w. koniec XIX w. 2 poowa XIX w. 1 poowa XIX w. 1863 r. 1863 r.

zesp folwarczny

koniec XIX w. 1 poowa XIX w. XIX / XX w. 2 poowa XIX w. poowa XIX w. pocztek XIX w. 1 poowa XIX w. pocztek XIX w. poowa XIX w. koniec XIX w. poowa XIX w. 2 poowa XIX w. koniec XIX w.

Grna Poznaska Wierzbowa

4 31 8

zesp infrastruktury kolejowej

lata 70 - te XIX w. 1 poowa XIXw. pocztek XX w. XIX w.

Bajera Bajera

14

zesp folwarczny

13 23

pocztek XX w. pocztek XX w. 1 poowa XIX w.

24

Krajkowo Krajkowo Krajkowo Krajkowo Krajkowo Krajkowo Krosinko Krosinko Krosinko Krosinko Krosinko Krosinko Krosinko Krosno Krosno Krosno Krosno Krosno Krosno Krosno Krosno Krosno Krosno Ludwikowo Wiejska Wiejska Stszewska Stszewska Wiejska Wiejska Stszewska Gwna Gwna Gwna Piaskowa Gwna Gwna Gwna Gwna Gwna Gwna

23 31 46 46 52 55 43 37 28 32 59 13

Krajkowo 132/6 Krajkowo 193 Krajkowo 215 Krajkowo 215 Krajkowo 220 Krajkowo 223/1 Krosinko 150/3 Krosinko 155/2 Krosinko 98/2 Krosinko 94 Krosinko 145/4 Krosinko 161/3 Krosinko 107/2

stodoa dom mieszkalny dom mieszkalny obora dom mieszkalny dom mieszkalny szkoa dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny stodoa dom mieszkalny cmentarz ewangelicki koci p.w. Matki Boskiej Czstochowskiej dzwonnica plebania cmentarz ewangelicki obora dom mieszkalny stodoa dom mieszkalny stodoa dom mieszkalny park zesp sanatorium przeciwgruli czego zesp sanatorium przeciwgruli czego zesp sanatorium przeciwgruli czego zesp sanatorium przeciwgruli czego zesp sanatorium przeciwgruli czego zesp sanatorium przeciwgruli czego zesp sanatorium przeciwgruli czego

koniec XIX w. XVIII / XX w. 1853 r. koniec XIX w. 1833 r. XIX / XX w. 1909 r. koniec XIX w. 1930 r. 1936 r. poowa XIX w. XIX / XXw. poowa XIX w. zesp kocielny zesp kocielny zesp kocielny 1779 - 1871 r. pocztek XX w. 1 wier XX w. 2 poowa XIX w. 2 polowa XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. 1 poowa XIX w. koniec XIX w.

41 41 41

Krosno 218 Krosno 218 Krosno 218 Krosno 139

14 36 36 28 32 68

Krosno 92/2 Krosno 117 Krosno 117 Krosno 113/3 Krosno 115/2 Krosno 153/6 Krosinko 30/2

Ludwikowo

Piaskowa

12

Krosinko 30/2

stacja pomp

1938r.

Ludwikowo

Lena

Krosinko 30/2

budynek elektrowni

1938 r.

Ludwikowo

Piaskowa

12

Krosinko 30/2

budynek gospodarczy budynek mieszkalny

1938 r.

Ludwikowo

Lena

10

Krosinko 30/2

1938 r.

Ludwikowo

Piaskowa

16

Krosinko 30/2

willa dyrektora

1929 r.

Ludwikowo

Lena

Krosinko 30/2

drewniana weranda 2 (lealnia)

1883r.

25

Ludwikowo

Lena

Krosinko 30/2

drewniana weranda 1 (lealnia) pawilon II

Ludwikowo

Piaskowa

Krosinko 30/2

Ludwikowo

Lena

Krosinko 30/2

pawilon I "Staszicwka" dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny stodoa dom mieszkalny dom mieszkalny zabudowania gospodarcze dom mieszkalny ukad urbanistyczny

zesp sanatorium przeciwgruli czego zesp sanatorium przeciwgruli czego zesp sanatorium przeciwgruli czego

1883 r.

1929 - 30 r.

1883 r.

Mieczewo Mieczewo Mieczewo Mieczewo Mieczewo Mieczewo Mieczewo Mieczewo Mieczewo Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina

Podgrna Szeroka Szeroka Szeroka Szeroka Szeroka Szeroka Szeroka Szeroka

2 12 9 20 24 27 30 30 37

Mieczewo 124 Mieczewo 144 Mieczewo 101/3 Mieczewo 140 Mieczewo 91 Mieczewo 89/3 Mieczewo 89/1 Mieczewo 89/1 Mieczewo 116/11

ok. 1880 r. ok. 1881 r. 1901 r. ok. 1900 r. 2 poowa XIX w. 2 poowa XIX w. ok. 1900 r. ok. 1900 r. 1904 r 1302 r, 1429 r i nn. 1839 r, odbudowany 1945-51r. ok. poowy XIX w. ok.. 1930 r. koniec XIX w. 1935 r. zesp dworca kolejowego zesp rezydencjonal ny 4 wier XIX w. 2 poowa XIX w. 2 poowa XIX w. koniec XIX w. pocztek XX w. koniec XIX w. 4 wier XIX w. pocztek XX w. koniec XIX w. 1 wier XX w.

Kociuszki Kociuszki Kociuszki Kociuszki Szkolna Kolejowa Krotowskieg o Spokojna 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik

1 1 2 2A 2 31

Mosina 1284 Mosina 1283/3 Mosina 1285 Mosina 1285 Mosina 1464 Mosina 1975/5 Mosina 1646/13 Mosina 1277, 1276 Mosina 1524 Mosina 1523 Mosina 1522 Mosina 1574 Mosina 1575/1 Mosina 1576/3, 1576/4 Mosina 1578

koci plebania wikarwka dom kocielnego przedszkole sistr dworzec park dworski cmentarz parafialny hotel dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny restauracja dom mieszkalny dom mieszkalny

zesp kocielny zesp kocielny zesp kocielny zesp kocielny

1 2 3 6 7 8 10

26

a Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a 20 Padziernik a Farbiarska Farbiarska Farbiarska Farbiarska 11 12 13 16 18 19 20 22 23 25 28 28 4 6 8, 8 A 30 Mosina 1590 Mosina 1591/2 Mosina 1592 Mosina 1655/4 Mosina 1657/1 Mosina 1658 Mosina 1307/2 Mosina 1305/2 Mosina 1304/2 Mosina 1302 Mosina 1299 Mosina 1299 Mosina 1991/1 Mosina 1989/1 Mosina 1989/1 Mosina 1318 dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny sala taneczna i kino dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny budynek prasowalni i ekspedycji Farbiarni Kaamajskiego suszarnia cegie wypalarnia dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny poczta dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny pocztek XX w. 1 wier XX w. 1 wier XX w. pocztek XX w. 1906 r. 1925 r. pocztek XX w. 4 wier XIX w. koniec XIX w. pocztek XX w. 1 wier XX w. koniec XIX w. koniec XIX w. pocztek XX w. 4 wier XIX w. lata 20 - te XX w. zesp cegielni zesp cegielni zesp cegielni zesp cegielni pocztek w. pocztek w. pocztek w. pocztek w. 1929 r. XX XX XX XX

Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina

Fiedlera Fiedlera Fiedlera Fiedlera Garbarska Garbarska Garbarska Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa 2 5 3 1 2 3 4

Mosina 237/39 Mosina 237/38 Mosina 237/39 Mosina 237/46 Mosina 1647/2 Mosina 1651/1 Mosina 1649/1 Mosina 1970 Mosina 1971 Mosina 1973 Mosina 1963/2

pocztek XX w. poowa XIX w. pocztek XX w. pocztek XXw. koniec XIX w. lata 30 - te XX w.

27

Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina

Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kolejowa Kocielna Kocielna Kocielna Kociuszki Kociuszki Kociuszki Kociuszki Kociuszki Kociuszki Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg o Krotowskieg

14 12 13 15 21 22 23 24 31 A 30 32 35 2 3 4 4 8 9 11 12 13 2 3 4 5 6 9 10 11 14 16 16 16 18

Mosina 1850 Mosina 1949 Mosina 2806 Mosina 1847 Mosina 1869 Mosina 1870/3 Mosina 1871 Mosina 1872/1 Mosina 1975/3 Mosina 1980 Mosina 1975/4 Mosina 2009/5 Mosina 1498 Mosina 1499 Mosina 1500 Mosina 1287 Mosina 1290, 1289/1 Mosina 1292 Mosina 1485/2 Mosina 1488 Mosina 1493 Mosina 1579 Mosina 1580 Mosina 1550 Mosina 1552/2 Mosina 1553/1 Mosina 1555 Mosina 1556 Mosina 1557 Mosina 1645/10 Mosina 1646/13 Mosina 1645/14 Mosina 1645/14 Mosina 1588

szkoa niemiecka myn dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom pracowniczy dom mieszkalny przychodnia dom mieszkalny szkoa katolicka dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny czworak dwr chlewnia stodoa dom mieszkalny zesp dworca kolejowego zesp dworca kolejowego

1935 r. pocztek XX w. pocztek XX w. pocztek XX w. lata 30 - te XX w. lata 30 - te XX w. lata 30 - te XX w. lata 30 - te XX w. koniec XIX w pocztek XX w. koniec XIX w. koniec XIX w. okoo 1934 35 r. 4 wier XIX w. okoo po. XIX w. koniec XIX w. poowa XIX w. poowa XIX w. 2 poowa XIX w. 2 poowa XIX w. poowa XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. okoo 1900 r. okoo 1900 r. pocztek XX w. koniec XIX w. 4 wier XIX w. koniec XIX w. okoo 1870 r. koniec XIX w. koniec XIX w. 2 poowa XIX

28

o Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Mickiewicza Niezomnyc h Niezomnyc h Farbiarska Niezomnyc h Niezomnyc h Niezomnyc h Poniatowski ego Poniatowski ego Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska 1 2 3 4 9 10 12 14 a 17 20 27 28 35 36 37 40 41 1 3 2 5 6 7 Mosina 1557 Mosina 1558 Mosina 1559 Mosina 1560 Mosina 1564/2 Mosina 2807/1 Mosina 1399/1 Mosina 1400 Mosina 1402/3 Mosina 1404 Mosina 1354 Mosina 1355/1 Mosina 1367/2 Mosina 1368/1 Mosina 1369/2 Mosina 1371/1 Mosina 1374/1 Mosina 1659/1 Mosina 1662/2 Mosina 1990/1 Mosina 1982/2 Mosina 1309 Mosina 1308/2 Mosina 1424/2 1A 1 4 5 10 11 13 14 15 16 Mosina 1423/2 Mosina 1501 Mosina 1494 Mosina 1492 Mosina 1485/1, 1486/1 Mosina 1484 Mosina 1467 Mosina 1468 Mosina 1469 Mosina 1470 czworak dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny synagoga dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny cmentarz ewangelicki willa szpital i dom starcw dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny

w. 4 wier XIX w. lata 30 - te XX w. lata 30 - te XX w. lata 30 - te XX w. lata 33 - te XX w. okoo 1905 r. okoo 1905 r. pocztek XX w. lata 30 - te XX w. okoo 1905 r. lata 30 w. lata 30 w. lata 30 w. lata 30 w. lata 30 w. lata 30 w. lata 30 XXw. 1870 r. te XX te XX te XX te XX te XX teXX te

poowa XIX w. pocztek XX w. 1 wier XX w. 1 wier XX w. pocztek XX w. 2 poowa XIX w. pocztek XX w. koniec XIX w. pocztek XX w. 2 poowa XIX w. 2 poowa XIX w. okoo poowy XIX w. pocztek XX w. 4 wier XIX w. 4 wier XIX w. 4 wier XIX

29

w. Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska Poznaska 17 18 21 22 34 40 41 42 43 / 44 45 36 Mosina 1471 Mosina 1472 Mosina 1476 Mosina 1477 Mosina 1453 Mosina 1504 Mosina 1505 Mosina 1508 Mosina 1509 Mosina 1513 Mosina 1452/9 Mosina 269/1 Mosina 269/1 Mosina 269/1 Mosina 269/1 Mosina 232/4 Mosina 269/5 Mosina 229/1 Mosina 1414/2, 1415/3 Mosina 1411, 1412/1 Mosina 1410 Mosina 1406 Mosina 1386/2,1378/1 Mosina 1388/1, 1389/1 Mosina 1390 Mosina 1391/1, 1392/2 Mosina 1393 Mosina 791 Mosina 790/4 Mosina 1519 Mosina 1510 Mosina 1442,1 Mosina 1533,1 dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny hala 1 hala 2 biuro maszynownia omiorak dwr obora dom mieszkalny dom mieszkalny dommieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny zesp cegielni zesp cegielni zesp cegielni zesp cegielni zesp folwarczny zesp cegielni zesp folwarczny 4 wier XIX w. 1910 r. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. pocztek XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. 2 poowa XIX w. 2 poowa XIX w. lata 20 - te XX w. pocztek XX w. pocztek XX w. pocztek XX w. pocztek XX w. pocztek XX w. pocztek XX w. pocztek XX w. 1905 r. okoo 1905 r. lata 20 - te XX w. pocztek XX w. okoo 1905 r. okoo 1905 r. pocztek XX w. okoo 1905 r. lata 30 - te XX w. lata 20 - te XX w. lata 20 - te XX w. poowa XIX w. poowa XIX w. pocztek XX w. koniec XIX w.

Poegowska 1 Poegowska 1 Poegowska 1 Poegowska 2 Poegowska 5 Poegowska 3 Poegowska 6 Reymonta Reymonta Reymonta Reymonta Reymonta Reymonta Reymonta Reymonta Reymonta Rzeczyposp olitej Mosiskiej Rzeczyposp olitej Mosiskiej Sowackieg o Sowackieg o Sowackieg o Sowackieg o 1/2 4/5 6 10 11 / 12 15 / 16 18 20 / 21 23 23 24 1 3 12 13

30

Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina

Sowackieg o Sowackieg o Sowackieg o Sienkiewicz a Sowiniecka Sowiniecka Sowiniecka Sowiniecka Spokojna Spokojna Spokojna Strzelecka Strzelecka Strzelecka Strzelecka Strzelecka Strzelecka Strzelecka Strzelecka Strzelecka Szkolna Spokojna Szkolna remska remska remska remska remska Tylna Tylna Tylna Tylna Wawrzyniak a Wawrzyniak a Wawrzyniak a Wawrzyniak a

7 8 15

Mosina 1447 Mosina 1446,2 Mosina 1535 Mosina 2891

dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny cmentarz ydowski dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny stodoa dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny szkoa katolicka budynek gospodarczy dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny spichlerz dom mieszkalny kunia i dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny

koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. 1934 r. lata 20 - te XX w. lata 30 - te XX w. 1895 r. 2 poowa XIX w. koniec XIX w. koniec XIX w. 1936 r. okoo 1930 r. 1929 r. okoo 1930 r. pocztek XX w. 1928 r. okoo 1930 r. lata 20 -teXX w. lata 20 - te XX w. koniec XIX w, rozb.18921933 koniec XIX w. pocztek XX w. lata 30 - te XX w. lata 30 - te XX w. lata 30 - te XX w. lata 30 - te XX w. lata 30 - te XX w. 4 wier XIX w. koniec XIX w. poowa XIX w. koniec XIX w. przeom XIX / XX w. pocztek XX w. lata 20 - te XX w. pocztek XX w.

8 76 78 79 1 4 4 2 5 22 30 48 41 46 52 58/60 1 4 4 2 12 13 14 82 3 4 6 12 1 7 9 10

Mosina 2015 Mosina 2006/1 Mosina 2002 Mosina 2003 Mosina 1293 Mosina 1296 Mosina 1296 Mosina 1807 Mosina 1830/2 Mosina 1816/1 Mosina 2625/3 Mosina 2626/10 Mosina 2624/2 Mosina 2625/3 Mosina 2627/8 Mosina 2629/4 Mosina 1463/2 Mosina 1296 Mosina 1465/2 Mosina 1857/1 Mosina 1897/2 Mosina 1898 Mosina 1899 Mosina 1978 Mosina 1544/2 Mosina 1545/2 Mosina 1547/2 Mosina 1573/1 Mosina 1664/4 Mosina 1915/4 Mosina 1918 Mosina 1919

31

Mosina Mosina Mosina Mosina Mosina Nowinki

Wawrzyniak a Wawrzyniak a Wawrzyniak a Wska Zieleniec Powstac w Wielkopolsk ich Powstac w Wielkopolsk ich Powstac w Wielkopolsk ich Gwna Dbowa Gwna Gwna Gwna Gwna Gwna Gwna Kozia Kozia Kozia Kozia Kozia Sosnowa Duga Duga Duga Duga Duga Duga Duga Arciszewski ego Arciszewski ego Arciszewski ego

11 15 2 4 4 3

Mosina 1920 Mosina 1930/1 Mosina 1956 Mosina 1518 Mosina 787/1 Nowinki 168

dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny szkoa

pocztek XX w. okoo 1925 r. koniec XIX w. poowa XIX w. lata 20 - te XX w. 1913 r.

Nowinki

Nowinki 86

dom mieszkalny

poowa XIX w.

Nowinki

Nowinki 171/1

dom mieszkalny

1 poowa XIX w. poowa XIX w. poowa XIX w. 1851 r. 1912 r. okoo 1905 r. koniec XIX w. koniec XIX w. poowa XIX w. okoo 1870 r. 3 wier XIX w. przeom XIX/XX w. pocztek XX w. pocztek XX w. pocztek XX w. 1906 r. pocztek XIX w. koniec XIX w, 1934 r. pocztek XX w. 1832 r. 1804 r. koniec XIX w. zesp 1770 - 98 r. rezydencjonal ny zesp 1770 - 98 r. rezydencjonal ny zesp 1820 r. rezydencjonal ny

Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Radzewice Radzewice Radzewice Radzewice Radzewice Radzewice Radzewice Rogalin Rogalin Rogalin

50 1 14 24 35 20 65 68

Pecna 140 Pecna 295 Pecna 39/8 Pecna 85 Pecna 317 Pecna 72/1 Pecna 341 Pecna 208 Pecna 69

szkoa dom mieszkalny dom mieszkalny stacja kolejowa "Iwiec" dom mieszkalny szkoa dom mieszkalny dom mieszkalny cmentarz ewangelicki dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny restauracja cmentarz ewangelicki dom mieszkalny szkoa stodoa dom mieszkalny dom mieszkalny paac galerie poudniowa i pnocna czworak pnocny

3 6 10/12 18 1 65

Pecna 68 Pecna 29 Pecna 26/27 Pecna 23/5 Pecna 296 Radzewice 382 Radzewice 381

7 10 15 22 24

Radzewice 403/1 Radzewice 384/1, 384/7 Radzewice 300/1 Radzewice 257/2 Radzewice 187 Rogalin 74/3 Rogalin 74/3 Rogalin 74/3

32

Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin

Arciszewski ego Arciszewski ego Arciszewski ego Arciszewski ego Arciszewski ego Arciszewski ego Arciszewski ego Arciszewski ego Nowa Nowa Nowa Nowa Nowa Nowa Prezydialna Prezydialna Kocielna 12 1 1 1 1 1 1 12 1 9

Rogalin 74/3 Rogalin 74/3 Rogalin 74/3 Rogalin 74/3 Rogalin 74/3 Rogalin 88

czworak poudniowy ujedalnia galeria obrazw stajnia wozownia kaplica mauzoleum, koci parafialny p. w. w. Marcelego park gorzelnia obora "porodwka" obora jaownik kunia spichlerz stodoa obora stodoa koci p. w. Michaa Archanioa i Matki Boej Wspomoycielki dzwonnica przy kociele cmentarz parafialny plebania rzdcwka stodoa obora owczarnia dom mieszkalny dom mieszkalny

zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny zesp rezydencjonal ny

pocz. XIX w. po 1820 r. 1909 - 1912 r. 1776 r, przebudowany 1950 r. 1801 r. 1820 r.

Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalinek

Rogalin 74/3 Rogalin 177 Rogalin 62/8 Rogalin 62/8 Rogalin 62/8 Rogalin 62/8 Rogalin 62/8 Rogalin 62/8 Rogalin 101/5 Rogalin 115/4 Rogalinek 506

4 wier XVIII w. 1820 - 40 r. koniec XIX w. 1901 r. 1899 r. 1918 r. 1905 r. 2 poowa XIX w. koniec XIX w. poowa XIX w. poowa XIX w.

zesp kocielny zesp kocielny zesp kocielny zesp folwarczny zesp folwarczny zesp folwarczny zesp folwarczny

1682 - 1712 r.

Rogalinek Rogalinek Rogalinek Rogalin Podlesie Rogalin Podlesie Rogalin Podlesie Rogalin Podlesie Sasinowo Sasinowo

Kocielna Kocielna Wodna

9 9 8

Rogalinek 506 Rogalinek 505, 506 Rogalinek 375 Rogalin 43/3 Rogalin 43/4 Rogalin 43/4 Rogalin 43/4

1893 r. XVII w. 1900 r. 2 poowa w. 2 poowa w. 2 poowa w. 2 poowa w. 2 poowa w. 1 poowa w. XIX XIX XIX XIX XIX XIX

Poznaska Poznaska

14 29

Rogalinek 233/2 Rogalinek 201/2

33

Sowiniec Sowiniec Sowiniec Sowinki Sowinki Sowinki Sowinki Sowinki Sowinki Sowinki Sowinki Sowinki witniki witniki witniki witniki witniki witniki witniki witniki witniki Wirek Wirek abinko abinko abinko abinko abinko abinko abinko remska Krnicka Krnicka Krnicka remska remska remska remska remska Szkolna Szkolna

1 8 4 3 3

Sowiniec 1/8 Sowiniec 27/8, 27/9 Sowiniec 29/26 Sowinki 162 Sowinki 162 Sowinki 161

park dom mieszkalny omiorak szkoa stodoa przy szkole cmentarz ewangelicki dom mieszkalny stodoa dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny stodoa dom mieszkalny kunia dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny szkoa dom mieszkalny stodoa cmentarz ewangelicki szkoa dom mieszkalny dom mieszkalny dom mieszkalny stodoa

zesp koniec XIX w. rezydencjonal ny zesp 1873 r. rezydencjonal ny zesp 1873 r. rezydencjonal ny koniec XVIII w. poowa XIX w. 1 poowa XIX w. 1777 r. 1 poowa XIX w. 1904 r. 1892 r. XIX / XX w. pocztek XIX w. 2 poowa XIX w. pocztek XX w. poowa XIX w. poowa XIX w. 1901 r. 1895 r. 1893 r. 1 poowa XX w. 1891 r. koniec XIX w. 1868 r. koniec XIX w. 1 poowa XIX w. 1914 r. 2 poowa XIX w. 2 poowa XIX w. 1823 r. koniec XIX w.

4 4 8 5 9 12 9 1 2 9 8 13 14 15 16 11 4 10

Sowinki 195/1 Sowinki 195/1 Sowinki 155/1 Sowinki 158 Sowinki 154 Sowinki 151/1 witniki 38 witniki 64 witniki 29 witniki 78 witniki 35/1 witniki 40 witniki 25 witniki 44/5 witniki 26 Wirek 159 Wirek 147/1 abinko 87 abinko 86/2

10 13 14 37 23

abinko 325/1 abinko 303 abinko 302 abinko 256/6 abinko 287

3.4. Zespoy najcenniejszych zabytkw ruchomych na terenie Gminy Mosina. Na terenie Gminy Mosina do rejestru wpisano wyposaenia kociow w Rogalinku i Kronie. Wpis w Rogalinku dokonany 8 sierpnia 2008 roku pod numerem 130/Wlkp/B obj 19 obiektw. W Kronie do rejestru zabytkw po numerem 34

173/Wlkp/B w dniu 5 lutego 2010 wpisano 5 obiektw. Kapliczka z ludow rzeb Chrystusa Frasobliwego wpisana do rejestru zabytkw pod numerem 111/10/B decyzj z roku 1954 znajduje si w Krajkowie. Aktualnie toczy si postepowanie administracyjne w sprawie wpisania do rejestru zabytkw wyposaenia w kociele parafialnym dawnej kaplicy paacowej p.w. w. Marcelina w Rogalinie. W omawianym kociele zachowao si wyposaenie skadajce si z 46 zabytkw, ktre cznie z 24 elementami pochodzcymi z krypty, stanowi zesp 70 obiektw. W Rogalinku, w kociele p.w. w. Michaa Archanioa zachowao si wyposaenie skadajce si z 35 obiektw. Niestety 5 sierpnia 2002 roku miao miejsce wamanie do kocioa, w wyniku ktrego utracono XVII-wieczn rzeb Matki Boskiej z Dziecitkiem. Obecnie zastpiono j kopi. Na uwag zasuguje rwnie wntrze kocioa parafialnego p.w. MB Czstochowskiej w Kronie. Ponadto na terenie Gminy Mosina zachoway si pojedyncze kapliczki. Znajduj si one w Czapurach, Dymaczewie Nowym, Dymaczewie Starym, Krajkowie, witnikach, Radzewicach, Rogalinie, Rogalinku i w Sowinkach. Spord zabytkw ruchomych zwizanych z architektur rezydencjonaln na szczegln uwag zasuguje wystrj paacu w Rogalinie. W ramach tego zespou naley wyrni 7 rzeb znajdujcych si w parku przypaacowym. 3.5. Krajobraz kulturowy (obszarowe wpisy do rejestru zabytkw, obszary chronionego krajobrazu). 3.5.1. Obszarowe wpisy do rejestru zabytkw. Ukad przestrzenny Mosiny objty jest ochron konserwatorsk przez wpis do rejestru zabytkw pod numerem 1961/A, decyzj Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw z dnia 12 padziernika 1984 roku. Ochron objto prawie cae historyczne zaoenie, w obrbie ktrego zachowao si dawne rozplanowanie rynku oraz przylegych do centralnego placu ulic, ktre nie byy poddane zasadniczym zmianom a od koca XVIII wieku. W wiekach XIX i XX wprowadzono jedynie nieznaczne korekty, gwnie z powodu budowy domw nowego typu oraz z powodu zmieniajcych si wymogw komunikacyjnych. W celu precyzyjnego okrelenia zasigu chronionego obszaru 35

Wielkopolski Wojewdzki Konserwator Zabytkw w dniu 7 lipca 2006 roku wyda stosowne postanowienie nr 350/2006. W zaczniku postanowienia wraz z map miasta umieszczono dokadny opis granic wpisu do rejestru zabytkw z 12 padziernika 1984 roku.
Opis granicy obszaru wpisanego do rejestru zabytkw nr 1961/A decyzja Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw w Poznaniu z dnia 12 padziernika 1984 roku, nr L. dz. Kl.-5340/25/84, zaznaczonej kolorem czerwonym na mapie Mosiny w skali 1:2000, stanowicej zacznik do postanowienia Wielkopolskiego Konserwatora Zabytkw z dnia 7 lipca 2006 roku, nr 350/2006. 1/ Granic zachodni wyznacza: - o ulicy Mickiewicza od punktu styku dziaek nr 1558 i nr 1557 do skrzyowania z ulica Krotowskiego, - o ulicy Krotowskiego od skrzyowania z ulica Mickiewicza do punktu styku dziaek nr 1645/4 i nr 1646/9, - granica midzy dziakami nr 1646/9 i nr 1645/4, 1645/5, - o ulicy aziennej od punktu styku dziaek nr 1645/5 i nr 1646/9 do osi Kanau Mosiskiego. 2/ Granic poudniow wyznacza: - o Kanau Mosiskiego od osi ulicy aziennej do punktu styku dziaek nr 1274/2 i nr 1283/3. 3/ Granic wschodni wyznacza: - granice midzy dziakami nr 1283/3 i nr 1274/2, 1276, 1277 do osi ulicy Spokojnej, - o ul. Spokojnej od dziaki nr 1277 do skrzyowania z ulic Szkoln, - o ulicy Szkolnej od skrzyowania z ulic Spokojn do punktu styku dziaek nr 1464 i 1463/2. 4/ Granic pnocn wyznacza: - granica midzy dziakami nr 1464 i nr 1463/2, 1478, - granica midzy dziakami nr 1478 i nr 1475 i 1477, - o ulicy Poznaskiej od punktu styku dziaek nr 1478 i 1477 do punktu styku dziaek nr 1456 i 1455, - granica midzy dziakami nr 1456 i nr 1455; nr 1452/6 i nr 1455, 1454/2; nr 1452/7 i nr 1454/1, 1453; nr 1452/9 i nr 1452/7, 1440/3, 1452/8; nr 1452/8 i nr 1449, 1448, 1447, 1446/2; nr 1446/2 i nr 1440/3; nr 1441 i nr 1445, 1444, 1443; nr 1434/3 i nr 1442/1, - odcinek przecinajcy ulic Kiliskiego od punktu styku dziaek nr 1434/3 i 1442/1 do punktu styku dziaek nr 1533/2 i 1533/1, - granica midzy dziakami nr 1534/2 i nr 1533/2, 1532, 1571/4; nr 1543/5 i nr 1570/3, 1571/4; nr 1543/3 i nr 1569/1, 1567/1, nr 11567/1 i nr 1551/1, 1551/3; nr 1552/2 i nr 1566/2, 1559, 1558; nr 1558 i nr 1553/1, 1554, 1555, 1556, 1557.

Zabudowa miasta, objta ochron konserwatorsk, skada si gwnie z kamienic o wielkoci i formach typowych dla architektury XIX i 1 poowy XX wieku. Skutkiem wpisu do rejestru zabytkw ochronie podlegaj: historyczne granice dziaek zabudowy, historycznie uksztatowany ukad ulic wraz z liniami zabudowy, dawne kompozycje terenw zielonych publicznie uytkowanych, nawarstwia kulturowe i zewidencjonowane stanowiska archeologiczne.

36

W celu ochrony dawnego obrazu miasta, weryfikacji konserwatorskiej podlegaj nowe elementy przestrzenne. 3.5.2. Pomniki przyrody Obiekty uznane za pomniki przyrody odznaczaj si rzadkoci wystpowania, znacznym wiekiem, okazaymi wymiarami i osobliw form lub innymi cechami wyrniajcymi dany okaz wrd osobnikw danego gatunku lub innych podobnych obiektw. Obszar Gminy Mosina charakteryzuje si wystpowaniem duej iloci pomnikw przyrody.
Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. Gatunek Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Lipa szerokolistna Db szypukowy Db szypukowy ywotnik zachodni Db szypukowy Lipa drobnolistna Jesion wyniosy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Klon polny Klon polny Obwd pier. (cm) 295 333 344 340 336 242 279 335 297 326 442 319 292 370 339 152 540 412 360 340 360 450 465 355 415 457 492 235-708 165-480 170-580 170-900 119 176 Miejscowo Mosina Mosina Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Pecna Radzewice Radzewice Pecna Jeziory Mosina Mosina Mosina Mosina Sowinki Mosina Mosina Mosina Mosina Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Rogalin Osowa Gra Osowa Gra Uwagi

107 szt.

5 szt. 17 szt. 145 szt. 674 szt.

37

35. 36. 37. 38. 39 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51 52. 53. 54.

Klon polny Klon polny Db szypukowy Sosna pospolita Sosna pospolita Db szypukowy Db szypukowy Sosna pospolita Db Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Sosna pospolita Sosna zwyczajna Db szypukowy Db szypukowy

149 148 417 255 217 371 373 287 390 210 290 415 435 394 362 295 207 180-520 315 400

Osowa Gra Osowa Gra Osowa Gra Osowa Gra Osowa Gra Poegowo Sowinki Sowinki Grka Nowinki Nowinki Nowinki Nowinki Jeziory Jeziory Jeziory Ludwikowo Rogalin Mosina Rogalinek

9 szt.

rdo: Program ochrony rodowiska dla powiatu poznaskiego (zatwierdzony Uchwa Rady Powiatu Poznaskiego, nr XIX/158/2/2004 z dnia 29 czerwca2004 r.), Charakterystyka i diagnoza stanu rodowiska powiatu poznaskiego, zacznik 1, ss. 233 235.

3.6. Zabytki archeologiczne. 3.6.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytkw. Na terenie Gminy Mosina brak jest stanowisk wpisanych do rejestru zabytkw. 3.6.2. Wykaz stanowisk o wasnej formie krajobrazowej. Na terenie Gminy brak jest stanowisk o wasnej formie krajobrazowej.
3.6.3. Zestawienie

liczbowe zewidencjonowanych stanowisk archeologicznych

cznie z ich funkcj oraz krtk analiz chronologiczn (opis koncentracji stanowisk archeologicznych uwarunkowania fizjograficzne). Zabytek archeologiczny, to zabytek nieruchomy, bdcy powierzchniow, podziemn lub podwodn pozostaoci egzystencji i dziaalnoci czowieka, zoon z 38

nawarstwie kulturowych i znajdujcych si w nich wytworw bd ich ladw lub zabytek ruchomy, bdcy tym wytworem( art. 3 pkt. 4 ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami). Zabytki archeologiczne s czci dziedzictwa kulturowego. Na zasb zabytkw archeologicznych skadaj si zarwno tzw. stanowiska archeologiczne warstwy kulturowe i obiekty archeologiczne, jak i ruchome zabytki z nich pochodzce i skarby. Europejska konwencja o ochronie archeologicznego dziedzictwa kulturowego uznaje je jako rdo zbiorowej pamici europejskiej i instrument dla bada historycznych i naukowych. Podstawow i wiodc metod ewidencjonowania stanowisk archeologicznych jest oglnopolski program badawczo konserwatorski Archeologiczne Zdjcie Polski (AZP). Systematyzuje on dotychczasowy zasb wiedzy o rozpoznaniu archeologicznym terenu, poprzez obserwacj archeologiczn terenu oraz uwzgldnianie informacji zawartych w archiwach, zbiorach muzealnych, instytucjach i publikacjach. Naley jednak pamita, e zbir dokumentacji AZP, reprezentujcy ewidencj zasobw archeologicznych, jest otwarty i cigle uzupeniany w procesie archeologicznego rozpoznania terenu. Do zbioru wczane s informacje o wszystkich sukcesywnie odkrywanych reliktach przeszoci niezalenie od charakteru bada, a take wszystkie biece informacje weryfikujce lub uzupeniajce dotychczasowe dane. W ten sposb dokumentacja stanowisk archeologicznych utworzona metod AZP jest rdem najbardziej aktualnej wiedzy o terenie. Ponisza tabela prezentuje zasoby archeologicznego dziedzictwa kulturowego na terenie Gminy Mosina.
Gmina Mosina Kategorie faktw osadniczych w obrbie stanowisk Grodziska x Cmentarzyska Cmentarzyska Osady paskie kurhanowe 5 x 590 Inne 1 Oglna ilo stanowisk archeologicznych 596

* wg, Raportu o stanie zabytkw archeologicznych w wojewdztwie wielkopolskim, Wielkopolski Biuletyn Konserwatorski, t. 3, cz. 1, Pozna 2006

39

Na obszarze Gminy osadnictwo koncentruje si gwnie wzdu maych ciekw wodnych w obrbie terasy nadzalewowej Warty oraz wzdu krawdzi tej terasy. Wiksze skupiska stanowisk wystpiy na obszarach Mosina Karolewo, oraz w pnocnej czci wsi Sowinki, gdzie dominuje osadnictwo zwizane z epok kamienia. Intensywne osadnictwo pradziejowe notuje si w okolicach Rogalinka, a take w rejonie Nowinek Druyny z przewag osadnictwa kultury uyckiej i wczesnoredniowiecznej oraz w rejonie jeziora Dymaczewskiego i Budzyskiego, gdzie wystpiy gwnie stanowiska neolityczne, kultury uyckiej i wczesnoredniowieczne. Nad Kanaem Mosiskim wystpuj stanowiska wielokulturowe z dominacj osadnictwa mezolitycznego, neolitycznego i kultury uyckiej. Stanowiska archeologiczne koncentruj si nad Kanaem Mosiskim, wzdu doliny Warty, na terasach wyszych w obrbie miejscowoci witniki i Radzewice. Skupiska stanowisk archeologicznych wystpuj rwnie w miejscowociach Pecna i Nowinki, wrd ciekw wodnych i podmokych k. Obserwacj terenu pod wzgldem zasobw archeologicznych utrudniaj lasy Wielkopolskiego Parku Narodowego, ki i bagna nadwarciaskie a take obszary ochrony ujcia wody. Najstarsze lady osadnictwa na terenie Gminy Mosina wi si z rodkowym okresem epoki kamienia - mezolitem (okoo 8300 4300 p.n.e.). Bya to ludno zbieracko-owiecka prowadzca traperski typ gospodarowania. Wyraniejsze pozostaoci po osadnictwie pochodz z modszej epoki kamienia, to jest neolitu (4300 1700 p.n.e.). Z rnych stanowisk z tego okresu pochodz krzemienne i kamienne narzdzia pracy. Szczeglnie intensywne osadnictwo na terenie Gminy Mosina zwizane jest z ludnoci kultury uyckiej, ktrej rozwj przypada na okres 1200 500 p.n.e. W tym czasie Wielkopolsk pokrywaa ju gsta ju sie osadnicza tej kultury. Na przeomie epoki brzu i elaza (650 500 p.n.e.) pojawia si tutaj ludno kultury pomorskiej przemieszczajcej si z Pomorza do Wielkopolski. Mniej danych z terenu Gminy posiadamy na temat osadnictwa z modszego okresu przedrzymskiego (II I w. p.n.e.). Podstawowe informacje na temat osadnictwa w 40

tym okresie dostarczyy nam badania realizowane w ramach Archeologicznego Zdjcia Polski. W pniejszym okresie rzymskim i wdrwek ludw (III VI w. n.e.) na omawianym terenie pojawia si ludno kultury przeworskiej. W VIII w. nastpi rozwj osadnictwa wczesnoredniowiecznego. W okresie wczesnego redniowiecza zajmowane s nie tylko rejony dolin rzecznych, ale i tereny wysoczyzny. W tym czasie ksztatuje si obecny ukad miejscowoci, stanowiska redniowieczne i nowoytne wystpujce w pobliu obecnych miejscowoci wyznaczaj tym samym ich metryk. Rozwj osadnictwa grodowego w wiekach X XIII wpyn na przemiany osadnictwa otwartego. Byo to podstaw do ksztatowania si wczesnoplemiennych, a pniej wczesnopiastowskich struktur osadniczych. Osadnictwo pnoredniowieczne i nowoytne dokumentuje materia ceramiczny z XVI XIX w. wok miejscowoci takich jak Mosina, Wirek, Krosno, Dymaczewo Nowe, Dymaczewo Stare, Bolesawiec, Krajkowo, Sowinki, Nowinki, Radzewice, Pecna, bdcy ladem ich nieprzerwanego osadnictwa trwajcego do dzi. Osadnictwo w czasach nowoytnych na tych terenach ledzi moemy gwnie poprzez rda archeologiczne pochodzce z penetracji powierzchniowych wykonywanych w ramach Archeologicznego Zdjcia Polski. Analizujc dane dostarczane z bada powierzchniowych realizowanych w ramach programu Archeologiczne Zdjcie Polski, pod wzgldem chronologiczno kulturowym na terenie Gminy Mosina dominuje osadnictwo z epoki kamienia, wczesnoredniowieczne oraz kultury uyckiej. 4. Uwarunkowania wewntrzne opieki nad zasobami dziedzictwa i krajobrazu kulturowego na obszarze Gminy Mosina. 4.1. Stan zachowania zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru zabytkw.

41

MIEJSCOWO GUSZYNA LESNA KROSNO LUDWIKOWO

MOSINA

RADZEWICE ROGALINEK ROGALIN

OBIEKT DWR KOCIL PAR. PAWILON I PAWILON II LEALNIE - 2 SZT. WILLA DYREKTORA ZAOENIE URBANISTYCZNE SYNAGOGA PARK DOM UL.DUGA 9 KOCI PAR. MAUZOLEUM PAAC PARK OFICYNA - 2 SZT. GALERIA OBRAZW UJEDALNIA STAJNIA WOZOWNIA CZWORAK DBY ROGALISKIE OBORA UL. PREZYDIALNA 12

STAN ZACHOWANIA 2 4 5 5 4 5 4 5 4 4 4 5 4 5 4 5 4 4 4 4 brak danych 1

LEGENDA: 1. Bardzo zy 2. Zy 3. Dostateczny 4. Dobry 5. Bardzo dobry

rdo: Raport o stanie zabytkw w Miecie i Gminie Mosina, Pozna 2004 rok.

Historyczny ukad przestrzenny Mosiny zachowany jest w dobrym stanie. Czytelny jest ukad ulic. Do czasw wspczesnych w znacznym stopniu przetrway rwnie granice dziaek zabudowy. Na terenie starego miasta zachowaa si znaczna cz dawnej architektury. Na omawianym terenie wystpuje jedynie kilka elementw dysharmonizujcych (pawilony handlowe i budynki mieszkalne z lat 60 80 XX w.). Wikszo budynkw mieszkalnych zbudowanych w kocu XIX wieku oraz w XX wieku jest w zadowalajcym stanie technicznym. Prowadzone s w nich biece naprawy i 42

remonty. W najgorszym stanie pozostaj budynki powstae w 1 3 w. XIX wieku. Wykazuj one due zuycie elementw konstrukcyjnych, bdce po czci brakiem prowadzenia biecych napraw i remontw, a take stosowaniem oszczdnociowych technologii i materiaw z czasu budowy. Naley jednak zauway, e jeszcze wiele budynkw powinno zosta poddanych remontom, jak rwnie docelowej rewaloryzacji, zwaszcza w zakresie wygldu elewacji. Szczegln trosk i ochron trzeba obj zabudow pl. 20 Padziernika, ulic: Niezomnych, Krotowskiego, Poznaskiej, Kocielnej, Sowackiego i Kociuszki. Niezbdne jest okrelenie gabarytw i form szyldw reklamowych i tablic informacyjnych oraz zasad ich umieszczania na budynkach w miecie, co ma istotne znaczenie w utrzymaniu estetyki ulic i placw. Na terenie miasta jest niewiele obiektw wpisanych indywidualnie do rejestru zabytkw. Synagoga obiekt wzniesiony w latach 1876 1890, z elementami dekoracyjnymi na elewacjach nawizujcymi do romanizmu (wpisany do rejestru zabytkw). Budynek jest uytkowany jako galeria miejska oraz izba muzealna. W obiekcie przeprowadzono prace remontowe polegajce gwnie na naprawie pokrycia dachowego, tynkw oraz wymieniono okna. Rwnie teren parku wchodzcego w obrb zaoenia dworsko parkowego przy ul. Krotowskiego (wpisany do rejestru zabytkw) jest waciwie utrzymany i poddawany biecym pracom pielgnacyjnym. Na stan zachowania parku niekorzystnie wpyno przedzielenie jego terenu tras obwodnicy, co wpywa ujemnie na jego walory kompozycyjne oraz zapewnienie waciwej ochrony. Dwr, uytkowany na cele mieszkalne, pilnie wymaga kontynuacji prac remontowych szczeglnie przy tynkach elewacji oraz dekoracyjnych kroksztynach pod okapem. Na terenie miasta znajduje si wiele obiektw, ktre naley obj ochron poprzez wpis do rejestru zabytkw. Procedury wpisw bd realizowane przez urzd konserwatorki w latach najbliszych. Naley rozwiza problem opuszczonej farbiarni Kaamajskiego przy ul. Farbiarskiej. Budynki poprzemysowe w chwili obecnej nie s uytkowane i ulegaj systematycznej degradacji, stwarzajc zagroenie dla osb postronnych przebywajcych w pobliu. W obrbie zespou paacowo parkowego w Rogalinie od lat prowadzi si liczne prace konserwatorskie. W minionym okresie przeprowadzono prace majce na celu wzmocnienie konstrukcji dachw oraz zabezpieczenie spka cian w poudniowej 43

galerii. Do tej pory przebieg remontw, realizowany by w rnym tempie. Ostatnio realizowany jest projekt ktrego celem jest m. in.: - zatrzymanie procesu degradacji zabytkowych budynkw, - udostpnienie zwiedzajcym caoci zespou paacowo-parkowego, - umoliwienie zwiedzania paacu osobom niepenosprawnym przez zniesienie barier architektonicznych, - dostosowanie warunkw klimatycznych do norm konserwatorskich w galerii obrazw (dotychczasowe przyspieszay proces niszczenia cennych eksponatw), - zainstalowanie jednolitego systemu zabezpiecze przed wamaniem i poarem, - modernizacje przestarzaego i awaryjnego systemu grzewczego, zanieczyszczajcego rodowisko naturalne. W 2009 roku dobiegy koca prace remontowo konserwatorskie w obrbie galerii obrazw. Korpus gwny paacu poddany zosta w ostatnich latach zewntrznym pracom remontowym. W latach 2008 2009 we wntrzach zabytku wykonano gruntowne dziaania remontowo konserwatorskie. Remontowi i konserwacji poddano powierzchnie cian, sztukaterie, stolark drzwiow i okienn, boazerie, parkiety itp. Zaoono instalacj przeciw wamaniow i przeciw poarow. Wszystkie prace wykonywane byy w celu udostpnienie obiektu zwiedzajcym. W kociele p.w. w. Marcelina byy w ostatnich 5 latach prowadzone prace przy odnawianiu elementw eliwnych (kapitele i bazy kolumn). Naprawiono kamienne cokoy. Po pnocnej stronie drogi Mosina Krnik znajduje si zaoenie folwarczne, pierwotnie nalece do majtku rogaliskiego. Zabudowania s czciowo uytkowane, ale wymagaj znacznych rodkw na biece remonty i zabezpieczenie. Koniecznym jest wszczcie procedury wpisu do rejestru zabytkw. Park utrzymywany w dobrym stanie, jednak ze wzgldu na jego znaczenie oraz wartoci zabytkowe i kompozycyjne konieczne jest dalsza jego rewaloryzacja oraz cige utrzymywanie parku na najwyszym poziomie. Od kilku lat prowadzone s prace zmierzajce do przywrcenia dawnego ukadu kompozycyjnego, a take prace poprawiajce stan fitosanitarny i warunki bezpieczestwa w parku. Wskazane jest opracowanie projektu rewaloryzacji a nastpnie sukcesywna jego realizacja.

44

Do rejestru zabytkw wpisane s take dby rogaliskie jednak w trakcie wpisu w 1949 r. nie okrelono ich lokalizacji ani adnych innych danych pozwalajcych na ich blisz identyfikacj. Naley zweryfikowa t decyzj i obj ochron te drzewa na zasadzie wpisu do rejestru wraz z okrelonym terenem, na ktrym one rosn bd sprawdzi ich status jako pomniki przyrody. Znajdujcy si w Rogalinku drewniany koci parafialny p.w. w. Michaa i MB Wspomoenia Wiernych wymaga podjcia prac konserwatorskich majcych na celu wzmocnienie konstrukcji oraz impregnacj rodkami owadobjczymi oraz ogniochronnymi. 5 sierpnia 2002 roku z kocioa zostaa skradziona pnogotycka rzeba Madonny z dziecitkiem, zastpiona obecnie kopi. W roku 2006 w Kociele zaoono instalacj przeciw wamaniow i przeciw poarow. W Kronie znajduje si szachulcowy koci poewangelicki, obecnie katolicki p.w. MB Czstochowskiej, zbudowany w latach 1779 1781. Obiekt jest w zadowalajcym stanie technicznym, ale po remoncie w latach 80 XX wieku utraci swj pierwotny wygld. Koniecznym jest przeprowadzenie rewaloryzacji elewacji wraz z odsoniciem ukadu konstrukcji szachulcowej. W obrbie zespou zabudowa sanatorium przeciwgruliczego w Ludwikowie, 2005 roku rozpoczto prace remontowe przy balkonach pawilonu I, co wie si z do znaczn wymian drewnianych elementw konstrukcyjnych. Prowadzono rwnie prace remontowe przy drewnianych werandach. W niezadawalajcym stanie technicznym znajduje si dwr w Guszynie Lenej, ktrego wacicielem jest Skarb Pastwa, a obiektem administruje Agencja Nieruchomoci Rolnych, Oddzia Terenowy w Poznaniu. Szczegowe zaoenia programu ochrony i opieki nad zabytkami naley weryfikowa w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Gminy, a take w strategii jej rozwoju. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego niezbdne jest ujcie obiektw zabytkowych, zarwno wpisanych do rejestru zabytkw, jak i znajdujcych si w ewidencji Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw w Poznaniu (Gminnej Ewidencji Zabytkw), wyznaczenie stref ochrony konserwatorskiej 45

zaoe rezydencjonalnych, a take okrelenie najwaniejszych zasad dbaoci o nie na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami. Plany, studia i strategie powinny przewidywa rozwizania waciwe dla zapobiegania powstawaniu zagroe dla zabytkw oraz zagwarantowania im ochrony podczas realizacji rnego rodzaju inwestycji zwizanych z aktywizacj gospodarcz i przemysow regionu, a take programy ich rewaloryzacji. W strategii rozwoju Gminy mona poczy atrakcyjne walory przyrodnicze obszarw znajdujcych si na terenie Gminy (Wielkopolski Park Narodowy, Rogaliski Park Krajobrazowy) wraz z wykorzystaniem w celach aktywizacji turystycznej i promocji ciekawszych zabytkw (zesp paacowy w Rogalinie, drewniany koci w Rogalinku, sanatorium w Ludwikowie, wie olderska z kocioem - Krosno). Wyznaczone kierunki rozwoju i zagospodarowania terenu i jego przeznaczenia nie mog by sprzeczne z zasadami sprawowania opieki nad zabytkami. Przygotowania wymaga rwnie program zabezpieczenia zabytkw sakralnych przed wamaniami oraz kradzieami elementw wyposaenia. Wszystkie obiekty winny by wyposaone w odpowiedni instalacj przeciwwamaniow. Naley take dokona wsplnie z przedstawicielami Policji i Pastwowej Stray Poarnej kontroli budynkw pod wzgldem zabezpieczenia przeciwwamaniowego oraz przeciwpoarowego. Szczeglnie wany jest ten problem w drewnianych kocioach, zagroonych poarem oraz drewnianych budynkach mieszkalnych i gospodarczych. Majc na wzgldzie charakter zabudowy miasta oraz okolicznych wsi niezbdne jest wprowadzanie zagadnie zwizanych z ochron i opiek nad zabytkami do najwaniejszych dokumentw majcych wpyw na biece przeksztacenia przestrzenne. Dotyczy to zarwno dokumentw o charakterze strategicznym, takich jak: strategie rozwoju Gminy Mosina, czy studia uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego niezbdne jest ujcie obiektw zabytkowych, zarwno wpisanych do rejestru zabytkw, jak i znajdujcych si w Gminnej Ewidencji Zabytkw. Strategie, studia i plany powinny przewidywa rozwizania waciwe dla zapobiegania powstawaniu zagroe dla zabytkw oraz zagwarantowania im ochrony 46

podczas realizacji rnego rodzaju inwestycji zwizanych z aktywizacj gospodarcz, a take programy ich rewaloryzacji. Strategie rozwoju powinny uwzgldnia wysokie walory architektoniczne oraz zabytkowe historycznego ukadu przestrzennego miasta oraz najstarszych wsi, a w szczeglnoci: Baranowa, Borkowic, Dymaczewa Nowego, Dymaczewa Starego, Krajkowa, Krosna, Radzewic, Rogalina, Rogalinka, Sowinek i witnik, a take zaoenia rezydencjonalnego w Rogalinie. Wyznaczone kierunki rozwoju i zagospodarowania tych terenw i ich przeznaczenie nie mog by sprzeczne z zasadami sprawowania opieki nad zabytkami. Wszystkie prace przy obiektach wpisanych do rejestru zabytkw wymagaj pozwolenia Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. 4.1.1. Stan zachowania zabytkw nieruchomych wpisanych do rejestru zabytkw bdcych wasnoci Gminy Mosina. Gmina Mosina jest wacicielem zabytkowej synagogi, wpisanej do Rejestru Zabytkw Wojewdztwa Wielkopolskiego. Od lat obiekt ten uytkowany jest jako Galeria Miejska i Izba Muzealna, bdc miejscem prezentacji wielu wystaw artystycznych. W ostatnich latach po raz kolejny budynek zosta wyremontowany. Dziaania remontowe miay na celu zahamowanie procesw zuycia i popraw estetyki. Z uwagi na zmiany, ktre dokonane byy we wntrzu w przeszoci, ostatnie prace remontowe nie objy dziaa rekonstrukcyjnych elewacji (odtworzenie ksztatw okien). 4.2. Stan zachowania zabytkw ruchomych. Obiekty zabytkowe ruchome na ternie gminy Mosina zachowane s w dobrym stanie. Opiek nad nimi sprawuj Koci Katolicki i Muzeum Narodowe w Poznaniu. Zinwentaryzowane zabytki ruchome, znajdujce si w kocioach w Kronie, Mosinie, Rogalinie i Rogalinku (95) obejmuj szczeglnie cenne dekoracje zachowanej architektury, wyposaenie wntrz oraz odzie i sprzty liturgiczne. W skad wspomnianych zasobw wchodz zespoy wpisane do rejestru zabytkw w Rogalinku (19) i Kronie (5). Z uwagi na du rnorodno funkcjonaln przedmiotw (podlegaj 47

one

zuyciu

lub

niszczeniu

rnym

stopniu)

zabytki

wymagaj

dziaa

konserwatorskich prowadzonych z odmienn czstotliwoci. Majc na wzgldzie t specyfik odnotowa naley fakt, e administratorzy kociow wykonuj potrzebne prace zgodnie z wyej wspomnian specyfik. Szczeglne natenie prac konserwatorskich ma miejsce przy wystroju i wyposaeniu kociow, mniejsze natomiast lub adne przy sprztach i odziey liturgicznej. Obiekty znajdujce si w zespole paacowym w Rogalinie, poddawane s zabiegom konserwatorskim nie tylko zgodnie z zaistniaymi potrzebami ale rwnie w oparciu o harmonogram prac wynikajcy z wieloletniej polityki Muzeum Narodowego w Poznaniu oraz wadz centralnych. W ostatnich latach zesp rezydencjonalny w Rogalinie poddawany jest licznym pracom remontowym i konserwatorskim, co w pewnym stopniu (dotyczy to wyposaenia wntrz) poprawia kondycj zachowanych zabytkw ruchomych. Ponadto spord zabytkw ruchomych na szczeglna uwag zasuguje jedyna, wpisana do rejestru zabytkw, kapliczka z figur Chrystusa Frasobliwego z lat 40-tych XIX wieku. Zabytek, dostrzegany przez lokaln spoeczno jako szczeglne dobro, znajdujc si pod jej sta opiek, utrzymywany jest w dobrym stanie. Wszystkie prace przy obiektach wpisanych do rejestru zabytkw wymagaj pozwolenia Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. 4.3. Stan zachowania dziedzictwa archeologicznego oraz istotne zagroenia dla zabytkw archeologicznych. Stanowiska archeologiczne nie wpisane do rejestru zabytkw, ujawnione gwnie podczas bada AZP, stanowi podstawow i najliczniejsz grup, ktra skada si na archeologiczne zalesionych. W myl art. 6 ust. 1, pkt 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z pn. zm.) wszystkie zabytki archeologiczne bez wzgldu na stan zachowania podlegaj ochronie i opiece. 48 dziedzictwo kulturowe. Najlepiej zachowane s stanowiska archeologiczne pooone na nieuytkach, terenach niezabudowanych oraz terenach

Aktualnie zagroeniem dla stanowisk archeologicznych s inwestycje budowlane i przemysowe, nielegalna eksploatacja piaskowni i wirowni. Istotne zagroenie dla zachowania substancji zabytkowej stanowisk archeologicznych zlokalizowanych w obrbie pl uprawnych stanowi gboka orka. Niektre zagroenia pojawiy si w cigu ostatnich lat, jak na przykad dziaalno tzw. poszukiwaczy skarbw z wykrywaczami metali, ktrych rozmiarw nie potrafimy oceni. Dziaalno ta szczeglnie zagraa cmentarzyskom zlokalizowanym na terenie Gminy. Wiele zagroe wynika z przyspieszonego rozwoju gospodarczego - jak ju wspomniano uycie cikiego sprztu w rolnictwie, rozwj budownictwa na obrzeach miast, budowa drg. A zatem podstawowym zagroeniem dla stanowisk archeologicznych oraz nawarstwie kulturowych s wszelkie inwestycje zwizane z zabudowaniem i zagospodarowaniem terenu, ktre wymagaj prowadzenia prac ziemno-budowlanych. Historyczne ukady miejscowoci na terenie Gminy nakazuj szczegln ochron pradziejowych, redniowiecznych i nowoytnych nawarstwie kulturowych w ich obrbie. Wysoki stopie zurbanizowania ma samo miasto Mosina. Urbanistyczny ukad miasta, nakazuje szczegln ochron pradziejowych, redniowiecznych i nowoytnych nawarstwie kulturowych w jego obrbie. Aby zapobiec zniszczeniu stanowisk archeologicznych, prace ziemne prowadzone w strefie ochrony w stanowisk zakresie archeologicznych uzgodnionym z wymagaj prowadzenia prac archeologicznych Wielkopolskim Wojewdzkim

Konserwatorem Zabytkw. Jest to wane podczas prowadzenia wszelkich inwestycji, takich jak: budowa obwodnic, drg, zbiornikw retencyjnych, kopal kruszywa, gdy przy ich realizacji prace ziemne w bezpowrotny sposb niszcz substancj zabytkow i obiekty archeologiczne. Przebudowa ukadw urbanistycznych, ruralistycznych i zaoe paacowoparkowych prowadzi czsto do naruszenia redniowiecznych i nowoytnych nawarstwie kulturowych. W zwizku z tym wszystkie prace ziemne wymagaj jednoczesnego prowadzenia bada archeologicznych. Wyniki bada czsto stanowi jedyn dokumentacj nastpujcych po sobie epizodw osadniczych na tym terenie. Pozwalaj skorygowa, uszczegowi i potwierdzi dane ze rde pisanych. Pozyskany w trakcie 49

bada materia ruchomy umoliwia uzupenienie danych o kulturze materialnej mieszkacw. Zagroeniem dla dziedzictwa archeologicznego jest te rozwj turystyki zwaszcza nad rzekami, jeziorami i w obszarach lenych. Tereny te atrakcyjne pod wzgldem rekreacyjnym obecnie, czsto byy rwnie zamieszkiwane przez ludzi w pradziejach i wczesnym redniowieczu. Dostp do wody, ktry stanowi podstaw egzystencji osadniczej umoliwia tworzenie niezwykle licznych osad o metryce sigajcej od epoki kamienia po czasy nowoytne. Rozwj przemysu, turystyki, budownictwa mieszkaniowego, moe stanowi istotne zagroenie dla zabytkw archeologicznych, dlatego wane jest wypenianie przez inwestorw wymogw konserwatorskich okrelonych przez Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. Najwikszym zagroeniem dla stanowisk archeologicznych oraz nawarstwie

kulturowych na terenie Gminy Mosina, s jak ju wspomniano wczeniej, wszelkie inwestycje zwizane z zabudowaniem i zagospodarowaniem terenu, ktre wymagaj prowadzenia prac ziemno-budowlanych. W celu ochrony stanowisk archeologicznych i nawarstwie kulturowych podczas inwestycji zwizanych z zabudowaniem i zagospodarowaniem terenu, naley ujmowa zagadnienia zwizane z ochron zabytkw archeologicznych zabudowy i w planach celu zagospodarowania przestrzennego, warunkach inwestycjach

publicznego oraz respektowa zapisy dotyczce ochrony zabytkw archeologicznych w opiniach i decyzjach Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. 4.3.1. Najwaniejsze zasady ochrony zabytkw archeologicznych Respektowanie wyznaczonych stref ochrony stanowisk archeologicznych na zacznikach graficznych przy sporzdzaniu dokumentw planistycznych. Wprowadzenie zapisu zapewniajcego prawidow ochron archeologicznego dziedzictwa kulturowego w stosunku do stref wystpowania stanowisk

50

archeologicznych oraz obszarw chronionych tj. ukadu urbanistycznego miasta Mosiny, obiektw wpisanych do rejestru zabytkw i ujtych w ewidencji zabytkw: Prace inwestycyjne, w tym ziemne zwizane z budownictwem i zagospodarowaniem terenu, w obrbie obszarw chronionych tj. ukadu urbanistycznego miasta Mosina, obiektw wpisanych do rejestru zabytkw i ujtych w ewidencji zabytkw oraz stref wystpowania stanowisk archeologicznych, wymagaj uzgodnienia z Wojewdzkim Urzdem Ochrony Zabytkw, ktry okreli warunki realizacji inwestycji. Do inwestycji zagraajcych zabytkom archeologicznym w Gminie Mosina nale: - kanalizacja - gazyfikacja - modernizacja drg - budownictwo wielorodzinne - budownictwo jednorodzinne indywidualne - rozbudowa infrastruktury rekreacyjnej - zalesienia - rewitalizacja i modernizacja starego miasta w Mosinie 4.4. Uwarunkowania wynikajce ze Strategii rozwoju Gminy Mosina na lata 2003 2013. W roku 2002 sporzdzono Strategi rozwoju Gminy Mosina na lata 2003 2013. Strategia powstaa w 2002 roku w ramach prac doradczych Wielkopolskiego Orodka Ksztacenia i Studiw Samorzdowych. Omawiany dokument jedynie marginalnie zajmuje si dziedzictwem kulturowym zachowanym na terenie Gminy Mosina. Wprawdzie, jak zaznaczono we wstpie, analizie poddano trzy najwaniejsze obszary dziaalnoci samorzdu, a w tym: owiat, kultur, wychowanie i sport, w odniesieniu do ktrych zorganizowano warsztaty strategiczne (str. 6), jednak nie rozwinito tematyki zachowanej substancji zabytkowej oraz koncepcji ochrony i opieki. ad przestrzenny 51

W rozdziale: Uwarunkowania rozwoju Gminy Mosina, na samym wstpie podkrelono potrzeb sporzdzenia planu zagospodarowania przestrzennego (s. 11). Uwaga ta jest bardzo istotna, zwaywszy, e wszystkie miejscowe plany, powoywane przez Rad Miejsk s w odniesieniu do zabytkw znajdujcych si w Gminnej Ewidencji Zabytkw jedyn form ich ochrony. Niestety w dalszej czci Strategii problematyk t pominito (por. s. 36 i n). W rozdziale tym wspomniano rwnie o Mosiskim Orodku Kultury, ktremu podlegaj Galeria Miejska i Izba Muzealna. Funkcjonowanie takich placwek powinno mie pozytywny wpyw na poszerzenie wiedzy na temat historii rozwoju przestrzennego miasta. Instytucje te wraz ze szkoami powinny by wczone w realizacj zada opiekuczych planowanych przez Urzd Miejski w Mosinie w ramach niniejszego programu (s.16). W ramach analizy SWOT, w obszarze zagadnie zwizanych z owiata, wychowaniem, kultur i rekreacj, wrd atutw gminy wymieniono prn dziaalno Mosiskiego Orodka Kultury oraz istniejce plany zagospodarowania przestrzennego dla turystyki i rekreacji, a take pooony na terenie gminy unikalny zesp paacowy Rogalin (s. 20). Cennym akcentem, odnoszcym si do problematyki opieki nad zabytkami jest sformuowanie misji miasta i gminy. Ju w pierwszym zdaniu podkrelono 700 letnia tradycj jej rozwoju, wskazujc na istotn moliwo odwoywania si do istniejcych w miecie i okolicy cennych zasobw kultury materialnej i niematerialnej (s. 24). W schematycznym przedstawieniu struktury omawianej Strategii wyrniono kilka obszarw, ktre maj zwizek z zagadnieniami opieki nad zabytkami na terenie Gminy Mosina. W obszarze zagadnie zwizanych z rozwojem przestrzennym i ochron zasobw rodowiska naturalnego wpisano rewitalizacj centrum Mosiny i innych zasobw zabytkowych na terenie gminy. Natomiast w obszarze zada zwizanych z rozwojem spoeczno gospodarczym wpisano tworzenie warunkw dla rozwoju usug turystycznych i rekreacyjnych szlakw turystycznych oraz wspieranie aktywnoci owiatowej, kulturalnej i sportowej tworzenie zaplecza infrastrukturalnego dla owiaty i kultury, wzbogacanie form dziaalnoci kulturalnej na terenie gminy i utrzymanie wysokiego poziomu usug owiatowych i rozwj nowych form edukacji (s. 29). W ramach rozdziau: Rewitalizacja centrum Mosiny i innych zespow zabytkowych na terenie Gminy poruszono istotna kwesti wczenia zasobw 52

zabytkowych do wspczesnych procesw rozwoju Gminy. Wizytwk miasta jest zawsze wygld jego centrum. Po zakoczeniu budowy kanalizacji, samorzd planuje stopniowe podniesienie atrakcyjnoci mosiskiego rynku. Nawierzchnia ulic wok rynku zostanie pokryta zgodnie z wymogami konserwatorskimi, kostk betonow typu starobruk o podwyszonym standardzie, natomiast cigi jezdne na rynku kostk granitow. Pilnej renowacji wymaga obiekt kubaturowy w centrum miasta stanowicy wasno Gminy - penicy funkcj mieszkaln paac w parku przy ul. Krotowskiego. Substancja mieszkaniowa w centrum w wikszoci jest zdekapitalizowana, a prywatni waciciele budynkw rzadko dysponuj rodkami na ich kapitalny remont. Dlatego wadze Gminy mogyby zastosowa wobec mieszkacw systemy motywacyjne skaniajce ich do inwestowania w zniszczone kamienice (kredyty umarzalne, bankowe poyczki niskooprocentowane, polityka podatkowa gminy). Jednoczenie wadze powinny stara si o dostp do rodkw zewntrznych na rewitalizacj zabytkw kultury materialnej (w tym zespou paacowego w Rogalinie i tzw. traktu krlewskiego w Rogalinie). Bdzie to moliwe w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, ktre bd prawdopodobnie dostpne w Polsce od roku 2004, co dodatkowo skania do umieszczenia tego projektu na licie projektw strategicznych. Nawet, jeeli nie uda si kompleksowo doprowadzi do rewitalizacji zamierzonych obiektw ze rodkw zewntrznych, to jednak stworzenie planw renowacji przyczyni si do stopniowego doprowadzenia ich do dawnej wietnoci (s. 41). Z punktu widzenia zada opiekuczych, jakie naoone s na lokalny samorzd, interesujce s zapisy ujte w rozdziale: Tworzenie warunkw dla rozwoju usug turystycznych i rekreacyjnych, w ktrym sformuowano potrzeb wzrostu atrakcyjnoci szlakw turystycznych czy publikacje wydawnictw promujcych miejscow tradycj (s. 44). Z tematyka t cz si rwnie dziaania wymienione w rozdziale: Wzbogacanie form dziaalnoci kulturalnej na terenie Gminy (s. 50) oraz w rozdziale: Utrzymanie wysokiego poziomu usug owiatowych i rozwoju nowych form edukacyjnych. W rozdziale tym wspomniano m. in. o realizowaniu lekcji muzealnych (s. 51). 4.5. Uwarunkowania wynikajce ze Studium uwarunkowa i kierunkw

zagospodarowania przestrzennego Gminy Mosina. 53

Podejmujc si analizy dokumentw studialnych okrelajcych uwarunkowania i kierunki rozwoju przestrzennego Gminy, naley przeanalizowa Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego przyjte uchwa nr LVI/386/10 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 25 lutego 2010 roku. W ramach Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego przygotowano dwa gwne dokumenty. Pierwszy Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Gminy Mosina. Uwarunkowania. Mosina 2009. W rozdziale: Turystyka wypoczynek i rekreacja, wymienia si walory krajoznawcze: Gmina Mosina jest predysponowana do rozwoju turystyki. Na jej terenie znajduje si Wielkopolski Park Narodowy oraz Rogaliski Park Krajobrazowy z okazaym skupiskiem kilkusetletnich dbw i starorzeczami Warty. Atrakcj jest take pnobarokowa rezydencja rodu Raczyskich w Rogalinie, bdca obecnie oddziaem Muzeum Narodowego w Poznaniu. Na terenie Paacu dziaa galeria malarstwa, ktra prezentuje gwne kierunki rozwoju malarstwa polskiego i europejskiego w XIX i na pocztku XX w. Godny uwagi jest stary, utrzymany w stylu francuskim, ogrd paacowy oraz ssiadujcy z nim park krajobrazowy (s.13). W rozdziale: Wymogi ochrony adu przestrzennego. Struktura przestrzenna miasta, omwiono historyczne uwarunkowania tworzenia wspczesnej przestrzeni Gminy Mosina: ...Ze wzgldu na ochron walorw przestrzennych i historycznych oraz konieczno rewaloryzacji i rewitalizacji fragmentw miasta, do wymogw ochrony adu przestrzennego mona zaliczy: ochron terenw zabudowy mieszkaniowej przed uciliwociami innych funkcji (), ochron dziedzictwa kulturowego, tosamoci i tradycyjnych elementw rodowiska miejskiego, takich jak: zabytkowe tereny i budynki, dominanty przestrzenne, panoramy, tereny zielone i tereny otwarte (respektowanie zalece wynikajcych z przepisw ochronnych i poszerzanie zakresu ochrony prawnej), (), harmonijne rozwijanie przestrzeni publicznych ulic i placw; uwzgldnianie takich elementw jak: skwery, parki, aleje, ogrody; wyznaczenie miejsc pod parkingi strategiczne, w zapisach miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego podnoszenie wymogw architektonicznych w stosunku do obiektw realizowanych na obszarach miejskich oraz w pobliu terenw o najwyszych walorach kulturowych i 54

przyrodniczych, w obrbie strefy ochrony konserwatorskiej miasta Mosina zakaz wznoszenia budynkw, ktre ze wzgldu na swoje gabaryty lub agresywn architektur mogyby wpyn niekorzystnie na panoramy miasta, rewaloryzacje i modernizacje, take uzupenienie, po uprzednim porzdkowaniu caych kwartaw historycznej zabudowy rdmiejskiej, zachowanie, tam gdzie to jeszcze moliwe, nawierzchni brukowych ulic, w dalszej perspektywie naley rozway celowo przywracania takich nawierzchni, jak rwnie owietlenia i zieleni (ss. 21 22). Nastpnie w rozdziale: Struktura przestrzenna wsi, w odniesieniu do jej ochrony wymieniono nastpujce wymogi: ...ograniczenie nadmiernego wyduania cigw zabudowy wzdu gwnych tras komunikacyjnych, ochron charakterystycznych ukadw ruralistycznych oraz zespow sakralnych, paacowo parkowych, folwarkw, ochron zabytkowych budynkw mieszkalnych, gospodarczych, wiatrakw, remiz, szk, kuni, mynw, gorzelni i innych elementw specyficznych dla architektury wiejskiej, np. kapliczek, krzyy, poszanowanie ksztatowanej tradycyjnie rnorodnoci form osadnictwa wiejskiego, () nadawanie funkcji usugowych pozostaociom podworskim i pofolwarcznym, zabytkowe parki nie mog podlega podziaom i zabudowie, ochron otoczenia zabytkowych kociow, ochron zabytkowych zespow paacowo dworsko parkowych przed wtrnymi podziaami, eksponowanie stanowisk archeologicznych (s. 22). W rozdziale: Stan dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej. Zarys historii Mosiny, krtko opisano histori miasta oraz wnikliwie scharakteryzowano stanowiska archeologiczne znajdujce na terenie Gminy Mosina: lady osadnicze stanowiska z niewielk iloci materiau zabytkowego o maym zasigu, punkty osadnicze stanowiska z wiksz iloci materiau zabytkowego, o bliej nieokrelonej pierwotnej funkcji, stanowiska o szerszym zasigu obszarowym, stanowiska znane ze rde archiwalnych, nie potwierdzone w trakcie pniejszych weryfikacji o znanym zasigu, stanowiska o duej wartoci naukowej, podlegajce szczeglnej ochronie. Wszystkie te stanowiska w rnym stopniu nasycenia wystpuj na caym terenie Gminy Mosina, szczeglnie w rejonach historycznego osadnictwa. Wyrane zgrupowania mona stwierdzi w rejonie zespow wsi: witniki, Radzewice, Krajkowo, Sowiniec a take Krosno, Druyna i Baranwko oraz Bolesawiec, Dymaczewo Stare i Dymaczewo Nowe. Najstarsze stanowiska archeologiczne w ziemi mosiskiej znajduj si na terenie 55

historycznej (przyp. autora) Niwki, gdzie natrafiono na obozowisko ludzkie z okresu kultury widerskiej oraz modszej epoki kamiennej stanowisko kultury tardenoaskiej. W czasie prac archeologicznych natrafiono na cmentarzysko kultury grobw kloszowych oraz osad z pnego okresu lateskiego i lady osady trzynastowiecznej. Na terenie ozu polodowcowego przy jeziorze Budzyskim w 1911 r. odkryto grodzisko. Kolejnych odkry archeologicznych dokonano w Baranowie, gdzie natrafiono na lady osady sowiaskiej, w Czapurach, nastpnie w Krajkowie, Krosinku, Kronie i Ludwikowie. Stosunkowo sabo pod wzgldem archeologicznym zosta rozpoznany okres pomidzy XIII i XV wiekiem, zwaszcza na obszarze dawnej parafii guszyskiej, gdzie byy pooone wsie Sokolniki, wikotki, Taczay, Wojkowo oraz terenu parafii Mieczewo i Rogalinek, na terenie ktrej znajdowaa si parafia w Dobiertkach. Nie jest rwnie znane pooenie wsi Olszyce, nalecej do wacicieli Rogalina. Najcenniejszym odkryciem w ziemi mosiskiej by zesp stanowisk archeologicznych w Sowicu, gdzie natrafiono na grup kilkunastu osad z epoki wdrwki ludw sowiaskich z okresu V w. p.n.e. V w. n.e. (popr. autora). W tym zespole osadniczym wystpuj stanowiska z epoki kamiennej, kultury przeworskiej i uyckiej, z widocznymi wpywami rzymskimi (ss. 28 29). W rozdziale: Zasoby i walory rodowiska kulturowego, wymieniono obiekty wpisane do rejestru zabytkw oraz zabytkowe cmentarze (s. 29). W rozdziale: Determinanty rozwoju Gminy, wymieniono czynniki sprzyjajce rozwojowi, spord ktrych wskazano na wysokie walory rodowiska kulturowego (s. 39). W rozdziale: Formy ochrony dziedzictwa kulturowego, odniesiono si do prawnych uwarunkowa i zakresu ochrony zabytkw wpisanych do rejestru zabytkw znajdujcych si na terenie Gminy (s. 44). W rozdziale: Parki zabytkowe, wymieniono i w krtki sposb opisano dawne parki, zachowane na omawianym terenie. Opisano parki w Mosinie, Rogalinie i Sowicu (s. 44). Drugi Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina. Kierunki. Mosina 2009, streszczono Lokalny program rewitalizacji dla miasta Mosiny na lata 2008 2013. Dokument zosta sporzdzony przy udziale szerokich konsultacji spoecznych oraz po analizie zjawisk spoecznych i ekonomicznych zachodzcych na przestrzeni kilkunastu lat w miecie. Zgodnie z definicj rewitalizacji cytowanego przez autorw opracowania: rewitalizacja to poczenie dziaa technicznych 56

 jak np. remonty z programami oywienia gospodarczego i dziaaniem na rzecz rozwizywania problemw spoecznych, wystpujcych na tych obszarach: bezrobocia, przestpczoci, braku rwnowagi demograficznej. W dokumencie tym wyodrbniono nastpujce obszary problemowe, ktre wymagaj przeprowadzenia procesw rewitalizacyjnych. Obszar A Obszar Pilotaowy, Obszar B Nowy Rynek, Obszar C Potencja Rozwojowy. Dokument odzwierciedla stan faktyczny w miecie. Dodatkowo, dziki konsultacjom spoecznym opisane s oczekiwania mieszkacw. W generalnej koncepcji (opisanej w czci B niniejszego rozdziau) wiele spostrzee projektantw Studium pokrywa si z zawartymi i okrelonymi w dokumencie rewitalizacji. Obszar A Obszar Pilotaowy znajduje si w cisym centrum Mosiny i peni najwaniejsz funkcj miastotwrcz. Obszar B Nowy Rynek. Obszar wyznaczaj granice, ktre stanowi ulice azienna, remska, Kolejowa, tory kolejowe oraz ulica Farbiarska. Obszar C Potencja Rozwojowy. Obejmuje tereny: nieczynnej linii kolejowej do Osowej Gry i tzw. Glinianek (ss. 67 68). W rozdziale: Kierunki rozwoju spoecznego i kulturowego. Kierunki rozwoju usug edukacji, zwrcono uwag na trosk wadz samorzdowych Gminy Mosina o popraw warunkw i jakoci ksztacenia. Zaoono integracj szk ze rodowiskiem lokalnym, co moe zaowocowa lepsz znajomoci posiadanych zasobw dziedzictwa kulturowego. W rozdziale: Kierunki zmian w zagospodarowaniu turystycznym Gminy Mosina, zapowiedziano kontynuacje dotychczasowych dziaa. Gmina chce wykorzysta korzystne pooenie w atrakcyjnym krajobrazie, aby przycign turystw do przybycia. Wielkopolski Park Narodowy oraz paac i park w Rogalinie to dwa najwaniejsze istniejce miejsca atrakcyjne turystycznie (ss. 77 78). W rozdziale: Obszary oraz zasady ochrony rodowiska i jego zasobw, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego, w odniesieniu do dziedzictwa kulturowego wspomniano W planowaniu przestrzennym okrela si uwarunkowania rodowiska, ktre maj wpyw na polityk przestrzenn gminy. S to (m.in.): wystpowanie obiektw i terenw chronionych na podstawie przepisw szczeglnych, stan i funkcjonowanie rodowiska przyrodniczego i kulturowego (s. 78). W rozdziale: Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw w miecie Mosina, podkrelono, e W miecie Mosina, wpisane do rejestru 57

zabytkw s: ukad urbanistyczny, nr rej.: 1961/A z 12.10.1984 i synagoga, ob. Izba Muzealna, ul. Niezomnych 1, pocz. XX, nr rej.: 2075/A z 24.02.1986. Wszelkie dziaania inwestycyjne na obszarze chronionego ukadu urbanistycznego oraz roboty budowlane w obiektach wpisanych do rejestru zabytkw wymagaj uzgodnienia z waciwym organem ochrony zabytkw. Do tego organu naley rwnie wystpi o szczegowe wytyczne dotyczce moliwych robt budowlanych. W wojewdzkiej ewidencji zabytkw w miecie Mosina znajduje si ok. 175 obiektw wymagajcych stworzenia kart zabytkw () Cmentarze zabytkowe (ul. Polna- obecnie Sienkiewicza, ul. Poniatowskiego) wymagaj pielgnacji i zachowania. Cmentarz parafialny w Mosinie jest cmentarzem czynnym, wymagajcym rezerwy terenowej, ktra wyznaczono w niniejszym Studium (s. 83). Nastpnie w rozdziale: Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw w Gminie Mosina, wymieniono Wrd obiektw i zaoe wpisanych do rejestru zabytkw mona wyrni (): Majtek Rogalin jako jeden z najznamienitszych w Wielkopolsce zespow paacowych, peni ogromn role w tosamoci regionalnej i ponadregionalnej. Stanowi wany element naszego dziedzictwa kulturowego. Podlega cisej ochronie konserwatorskiej, dlatego wszelkie dziaania budowlane na tym terenie musz by nadzorowane przez waciwe suby konserwatorskie. W niniejszym Studium, planuje si utrzymanie obecnej funkcji jako terenu usug w zieleni o specjalnych walorach kulturowych oraz wymaganiach okrelonych w ustaleniach szczegowych. Funkcja gwnej atrakcji turystycznej jest planowana do kontynuacji i dalszego rozwoju. W celu ochrony krajobrazu zaoenia zabudowa wsi Rogalin nie bdzie rozwijana w bezporednim ssiedztwie zespou, lecz w rejonach nie wpywajcych na obecn ekspozycj w terenie (s. 83). W odniesieniu do kociow w Kronie i w Rogalinku Studium utrzymuje obecn funkcj i wprowadza ustalenia dotyczce ochrony bry obu obiektw oraz materiaw, z jakich je wykonano do uwzgldnienia w planach miejscowych s. 83). Nastpnie wymienia si paac w Guszynie Lenej i dwr w Radzewicach - Studium wprowadza ustalenia dotyczce ochrony bry obu obiektw oraz materiaw, z jakich je wykonano do uwzgldnienia w planach miejscowych. W ewidencji zabytkw znajduje si na terenie gminy 85 obiektw wymagajcych stworzenia kart zabytkw () Gmina jest w trakcie sporzdzania Gminnej Ewidencji Zabytkw, zatem dane znajdujce si w zasobach WKZ 58

ulegn weryfikacji faktycznej w terenie, na podstawie inwentaryzacji. Ochrona obiektw wpisanych do Gminnej Ewidencji Zabytkw, nie bdcych jednoczenie wpisanych do rejestru zabytkw na podstawie decyzji administracyjnej, bd realizowana w planach miejscowych. Ponadto, Gmina jest w trakcie sporzdzania Programu Opieki nad Zabytkami, ktry w sposb kompleksowy okreli zasady i sposoby realizacji ochrony zasobw zabytkowych w gminie. Wszystkie cmentarze zabytkowe (w sumie 8) zostaj zachowane, oznaczone na rysunku, z utrzymaniem ich istnienia jako formy dziedzictwa kulturowego (ss. 83 84). W rozdziale: Wytyczne konserwatorskie dla stanowisk archeologicznych, wskazano, e w zaczniku graficznym zasigi stanowisk archeologicznych naley traktowa orientacyjnie, moe okaza si bowiem podczas prac ziemnych, e obiekty archeologiczne zalegaj take w ssiedztwie wyznaczonych na podstawie obserwacji powierzchniowych zasigw stanowisk. Wytyczne konserwatorskie w zdecydowanej wikszoci wypadkw (z wyjtkiem grodzisk) nie zakazuj prowadzenia inwestycji w strefie wystpowania stanowisk archeologicznych, jednake w takich przypadkach niezbdne jest uzyskanie opinii Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. Naley si wtedy liczy z wymogiem zapewnienia przez inwestora, na jego koszt, nadzoru archeologicznego nad pracami ziemnymi (s. 84). Studium w: Ustaleniach szczegowych, wymienia nastpujce zagadnienia odnoszce si do zasobw dziedzictwa kulturowego. RZS - Teren wielofunkcyjnej zabudowy wiejskiej poza zwartymi jednostkami osadniczymi o szczeglnych walorach kulturowych. Ustala sie utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektu i jego otoczenia. Dopuszcza si rozbudow i remonty istniejcych obiektw, zgodnie z przepisami odrbnymi (ss. 103 104). Ponadto Studium przewiduje istnienie ogranicze w tworzeniu nowego adu przestrzennego. W odniesieniu do substancji zabytkowej wprowadzono nastpujce zapisy: Miasto Mosina lokalizacja symbol ustalenia A1, Centrum A1_M1. Teren zabudowy mieszkaniowej z usugami. Ustala si: lokalizowanie zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej o charakterze nawizujcym do kamienicznej zabudowy rdmiejskiej, utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektw i ich otoczenia () Centrum A1_M2. Teren zabudowy mieszkaniowej z usugami. Ustala si: utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektw i ich otoczenia () Centrum A1_M3. Teren zabudowy mieszkaniowej z usugami. Ustala si: budynkw mieszkalnych 59

i usugowych o charakterze willi miejskich, utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektw i ich otoczenia () Centrum A1_ZU. Tereny zieleni urzdzonej. Ustala si: lokalizowanie parku miejskiego, pielgnacj i wzbogacanie istniejcej zieleni i infrastruktury wypoczynkowej. Centrum A1_C1 Teren cmentarza. Ustala si utrzymanie i pielgnacj istniejcej zieleni. Centrum A1_U1 Teren zabudowy usugowej. Ustala si: utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektw sakralnych i ich otoczenia (ss. 104 105). Mosina Budzy A4_ZU1. Tereny zieleni urzdzonej. Dopuszcza si: lokalizowanie parku miejskiego, utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektu i jego otoczenia () Mosina Budzy A4_C. Teren cmentarza. Ustala si: zachowanie cmentarza zabytkowego, utrzymanie i pielgnacj istniejcej zieleni (s. 108). Gmina Mosina. C1 Rogalinek Sasinowo C1_U2. Teren zabudowy usugowej. Ustala si: zachowanie obiektw sakralnych, dopuszcza sie remonty, utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektw i ich otoczenia (..) Rogalinek Sasinowo C1_C. Teren cmentarza. Ustala si: zachowanie cmentarza zabytkowego, utrzymanie i pielgnacj istniejcej zieleni (s. 113). Rogalin C2_UZ1. Teren zabudowy usugowej w zieleni. Ustala si: zachowanie istniejcych funkcji usugowych, utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektw i ich otoczenia. Dopuszcza sie lokalizowanie usug kultury, owiaty i turystyki. Rogalin C2_UZ2. Teren zabudowy usugowej w zieleni. Ustala si: lokalizowanie usug sportu i turystyki, w tym usug agroturystycznych, utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektw i ich otoczenia. Rogalin C2_UZ3. Teren zabudowy usugowej w zieleni. Ustala si utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektw sakralnych i ich otoczenia (s.114) Radzewice C4_C. Teren cmentarza. Ustala si: zachowanie cmentarza zabytkowego, utrzymanie i pielgnacj istniejcej zieleni (s. 115). Sowiniec D1_UZ. Teren zabudowy usugowej w zieleni. Ustala si utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektw i ich otoczenia. Dopuszcza si lokalizowanie usug kultury, owiaty i turystyki oraz funkcji mieszkalnej (s. 116). Sowinki D2_C. Teren cmentarza. Ustala si: zachowanie cmentarza zabytkowego, utrzymanie i pielgnacj istniejcej zieleni (s. 117). Krosno E1_C. Teren cmentarza. Ustala si: zachowanie cmentarza zabytkowego, utrzymanie i pielgnacj istniejcej zieleni (s. 119). Pecna E3_C. Teren cmentarza. Ustala si: zachowanie cmentarza zabytkowego, utrzymanie i 60

pielgnacj istniejcej zieleni (ss. 120 121). Krosinko F1_UZ1. Teren zabudowy usugowej w zieleni. Ustala si utrzymanie i pielgnacj historycznych wartoci obiektu i jego otoczenia. Krosinko F1_C. Teren cmentarza. Ustala si: zachowanie cmentarza zabytkowego, utrzymanie i pielgnacj istniejcej zieleni (s. 122). 4.6. Uwarunkowania wynikajce z miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego obowizujcych na terenie Gminy Mosina. Na obszarze Gminy Mosina wprowadzono uchwaami Rady Miejskiej 119 miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego. Z uwagi na specyfik terenw, ktrych dotycz, zagadnienie ochrony i opieki zabytkw wystpuje w rnym stopniu. Poniej wymieniono wszystkie aktualne mpzp, cytujc zapisy dotyczce zagadnie ochrony dziedzictwa kulturowego. Ukazanie penego zestawu miejscowych planw uwidacznia skal, w jakiej podjto kwesti zachowania dawnej architektury oraz zabytkw archeologicznych. 1. Uchwaa nr XXVI/142/96 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 19.12.1996 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ulic: Poznaska, Kiliskiego, Reymonta, Poniatowskiego, Sowackiego (Dz. Urz. Woj. Pozn. z 1997 r. Nr 15, poz. 26, z 14.03.1997 r.); 6: Obszary oznaczone na rys. planu symbolami 11ZP i 12 ZP bye cmentarze: ydowski i ewangelicki adaptuje si w planie na ziele parkow. 1) Jakkolwiek dziaania na w/w terenach wymagaj zgody Konserwatorach Wojewdzkiego Zabytkw i odpowiednich gmin wyznaniowych. 2. Uchwaa nr XLI/266/98 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 23.01.1998 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania terenw budownictwa mieszkaniowego w Mosinie w rejonie ulic Strzeleckiej i aziennej (Dz. Urz. Woj. Pozn. Nr 6, poz. 63 z 20.04.1998 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 3. Uchwaa nr XLI/267/98 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 23.01.1998 r. w sprawie Zmiany planu zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina zatwierdzonego uchwa nr XXI/127/91 Rady Miasta i Gminy Mosina z dnia 30.12.1991 r., obejmujcej cz wsi Dymaczewo Nowe pomidzy drog Mosina Stszew, a drog 61

do Bdlewa (Dz. Urz. Woj. Pozn. Nr 4, poz. 45 z 13.03.1998 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 4. Uchwaa nr XLI/268/98 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 23.01.1998 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, we wsi Rogalinek, dziaka o nr ewid. 573/7 (Dz. Urz. Woj. Pozn. Nr 4, poz. 46 z 13.03.1998 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 5. Uchwaa nr XLVIII/367/98 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 9.06.1998 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, we wsi Borkowice dziaki o nr ewid. 126, 133 i 135/2 oraz we wsi Krosno dziaka o nr ewid. 181/8 (Dz. Urz. Woj. Pozn. nr 17, poz. 228 z 3.08.1998 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 6. Uchwaa nr XLVIII/368/98 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 9.06.1998 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu mieszkaniowo usugowego w Sasinowie, dziaka o nr ewid. 197 (Dz. Urz. Woj. Pozn. Nr 16, poz. 197 z 30.07.1998 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 7. Uchwaa nr VI/61/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.01.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina, obejmujcego dziaki o nr ewi. 1213/2 i 1214 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 7, poz. 121 z 26.02.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 8. Uchwaa nr VI/62/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.01.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Sowinki dziaki o nr ewid: 30/2, 30/3 oraz 42/3 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 7, poz. 122 z 26.02.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 9. Uchwaa nr VI/63/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.01.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Daszewice dziaki o nr ewid. 73/7, 75, 183, 559/6 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 5, poz. 106 z 20.02.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 10. Uchwaa nr VI/65/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.01.1999 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw mieszkaniowych w Mosinie, rejon ul. Kracowej dziaki o nr ewid: 1, 2, 3/1, 3/2, 4/1, 4/2 i Krosinku,

62

rejon ul. Parkowej dziaki: 129/3, 129/4, 129/5, 129/6, 129/7 (Dz. Urz. Woj. Wlkp nr 9, poz. 146 z 12.03.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 11. Uchwaa nr VI/66/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.01.1999 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu mieszkaniowego w Mosinie, rejon ul. Akacjowej, dziaka o nr ewid. 2414 (Dz. Urz. Woj. Wlkp Nr 9, poz. 147 z 12.03.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 12. Uchwaa nr VI/67/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.01.1999 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw mieszkaniowych w Daszewicach gm. Mosina, dz. 85/1 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 9, poz. 148 z 12.03.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 13. Uchwaa nr VI/68/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.01.1999 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu mieszkaniowego, dz. 237/4 w Sasinowie (Dz. Urz. Woj. Wlkp Nr 9, poz. 149 z 12.03.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 14. Uchwaa nr VI/69/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.01.1999 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu mieszkaniowego w rejonie ul. Rzeczypospolitej Mosiskiej w Mosinie, dz. 836/4 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 9, poz. 150 z 12.03.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 15. Uchwaa nr VI/70/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.01.1999 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej w rejonie ul. Wodnej w Mosinie (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 9, poz. 151 z 12.03.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 16. Uchwaa nr VII/78/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 25.02.1999 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu ujcia wody Sowiniec na terenie czci miasta Mosina oraz wsi Rogalinek i Sowinki (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 12, poz. 214 z 24.03.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 17. Uchwaa nr XVI/124/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.08.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina w rejonie ul. Piaskowej, dz. 1062 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 70, poz. 1403 z 8.10.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 63

18. Uchwaa nr XVI/126/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.08.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu szczegowego zagospodarowania przestrzennego terenu budownictwa mieszkaniowego w rejonie ulic: eromskiego i Gaczyskiego w Mosinie, dziaki: 2768/2, 2769/2 i 2770/1 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 70, poz. 1402 z 8.10.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 19. Uchwaa nr XVI/127/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.08.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, zatwierdzonego uchwa Nr XXI/127/91 Rady Miasta i Gminy Mosina z dnia 30.12.1991r., we wsi Bolesawiec dz. 29 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 70, poz. 1399 z 8.10.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 20. Uchwaa nr XVI/128/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.08.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Daszewice, cz dziaki 228 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 70, poz. 1400 z 8.10.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 21. Uchwaa nr XVI/129/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.08.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, zatwierdzonego uchwa nr XXI/127/91 Rady Miasta i Gminy Mosina z 30.12.1991 r., we wsi Pecna dz. 524 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 70, poz. 1404 z 8.10.1999r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 22. Uchwaa nr XVII/137/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.09.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we Wirku dziaki o nr ewid. 63 i 75 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 78, poz. 1505 z 4.11.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 23. Uchwaa nr XVII/138/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.09.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Krosno, dziaka o nr ewid. 76/16 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 78, poz. 1506 z 4.11.1999 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 24. Uchwaa nr XXI/184/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.12.1999 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina,

64

obejmujcego teren dziaki o nr ewid. 1823/3 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 7, poz. 82 z 7.02.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 25. Uchwaa nr XXI/186/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.12.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina, obejmujcego teren dziaek o nr ewid. 83/3, 103/3 i 133 pooonych przy ul. Piaskowej we wsi Krosno (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 7, poz. 85 z 7.02.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 26. Uchwaa nr XXI/187/99 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.12.1999 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ulicy Czarnokurz w Mosinie, obejmujcej dziak o nr ewid. 530 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 7, poz. 85 z 7.02.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 27. Uchwaa nr XXII/193/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.01.2000 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, obejmujcego teren wsi Krosno, dziaki o nr ewid. 140, 141/7 i 143 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 12, poz. 129 z 28.02.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 28. Uchwaa nr XXVIII/234/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 25.05.2000 r. w sprawie uchwalenia Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina, w czci wsi Krosno, obejmujcej dziaki o nr ewid. od 158/4 do 158/14 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 46, poz. 540 z 20.06.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 29. Uchwaa nr XXVIII/235/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 25.05.2000 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, w czci wsi Czapury, obejmujcej obszar dziaek o nr ewid. 2/1 i 2/2 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 47, poz. 553 z 1.07.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 30. Uchwaa nr XXIX/243/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29.06.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, we wsi Rogalin, obejmujcej cz dziaek o nr ewid. 154/1 i 154/5 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 59, poz. 792 z 25.08.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 65

31. Uchwaa nr XXXI/259/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 7.09.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Radzewice, obejmujcego cz dziaki o nr ewid. 468/4 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 35, poz. 551 z 10.04.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 32. Uchwaa nr XXXI/260/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 7.09.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, we wsi Daszewice, obejmujcej dziaki o nr ewid.: 115/1, 128, 129, 130, 131, 132/2, 132/3, 132/4, 133/2, 133/3, 133/4 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 66, poz. 890 z 2.10.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 33. Uchwaa nr XXXI/261/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 7.09.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Baranowo, dziaka o nr ewid. 52 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 65, poz. 881 z 30.09.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 34. Uchwaa nr XXXII/267/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.09.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Bolesawiec, obejmujcej cz dziaki o nr ewid. 50/8 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 73, poz. 974 z 25.10.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 35. Uchwaa nr XXXII/268/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.09.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Mosina we wsi Daszewice, cz dziaki o nr ewid. 232 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 73, poz. 975 z 25.10.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 36. Uchwaa nr XXXII/269/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.09.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej w rejonie ulicy Rogaliskiej w Daszewicach, obejmujcej dziaki o nr ewid. 73/47, 73/48, 73/49, 73/100, 73/101, 73/102, 73/103, 73/104, 73/105, 75/21, 75/22, 75/24 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 78, poz. 1039 z 66

13.11.2000 r.) czciowa zmiana uchway nr VI/64/99 z 28.01.1999 r.; brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 37. Uchwaa nr XXXII/270/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.09.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Daszewice, obejmujcej dziaki o nr ewid: 633/1, 633/2, 634/1, 634/2 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 78, poz. 1040 z 13.11.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 38. Uchwaa nr XXXII/271/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.09.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Wirek, obejmujcej dziak o nr ewid. 169/2 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 78, poz. 1041 z 13.11.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 39. Uchwaa nr XXXII/272/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.09.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina, obejmujcej cz terenu dziaki o nr ewid. 91j w Mosinie (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 79, poz. 1051 z 14.11.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 40. Uchwaa nr XXXIV/293/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 14.12.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina, obejmujcego cz dziaki o nr ewid. 1933/2 w Mosinie przy ul. Dworcowej (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 92, poz. 1237 z 29.12.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 41. Uchwaa nr XXXIV/294/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 14.12.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina, obejmujcej dziak o nr ewid. 269/8 w Mosinie, przy ul. Poegowskiej (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 2, poz. 19 z 12.01.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 42. Uchwaa nr XXXIV/295/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 14.12.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Dymaczewo Nowe, obejmujcej cz dziaek

67

o nr ewid. 124 i 125 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 92, poz. 1238 z 29.12.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 43. Uchwaa nr XXXIV/297/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 14.12.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Krajkowo, obejmujcej dziaki o nr ewid. 147/1, 147/2, 147/3 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 92, poz. 1240 z 29.12.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 44. Uchwaa nr XXXIV/298/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 14.12.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Nowinki, obejmujcej cz dziaki o nr ewid. 263 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 92, poz. 1241 z 29.12.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 45. Uchwaa nr XXXIV/299/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 14.12.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Rogalin, obejmujcej dziak o nr ewid. 189 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 92, poz. 1242 z 29.12.2000 r.); 8 pkt 13) naley dokona uzgodnie z Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw odnonie bryy budynku mieszkalnego i garau przed podjciem prac projektowych, teren przedmiotowej dziaki pooony jest w zespole paacowo parkowym, ktry to podlega cisej ochronie konserwatorskiej. 46. Uchwaa nr XXXIV/300/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 14.12.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina we wsi Rogalin, obejmujcej dziak o nr ewid. 79 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 92, poz. 1243 z 29.12.2000 r.); 9 pkt 8) naley dokona uzgodnie z Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw w Poznaniu przed podjciem wszelkich remontw, prac budowlanych, lokalizacji nowych obiektw, prowadzenia prac ziemnych i nasadze, bd wycinki drzew; teren ten pooony jest w obszarze cisej ochrony konserwatorskiej zespou paacowo parkowego. 47. Uchwaa nr XXXIV/301/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 14.12.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina, we wsi Rogalinek, obejmujcej dziak o nr ewid. 68

529/4 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 92, poz. 1244 z 29.12.2000 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 48. Uchwaa nr XXXIV/302/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 14.12.2000 r. w sprawie uchwalenia Zmiany miejscowego planu oglnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina w czci wsi Rogalinek obejmujcej dziaki o nr ewid. 636/10, 636/11, 636/15, 636/16, 636/17 oraz cz dziaki o nr ewid. 636/12 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 2, poz. 20 z 12.01.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 49. Uchwaa nr XXXVII/320/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 22.02.2001 r. w sprawie uchwalenia Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Daszewice, w rejonie ul. Rogaliskiej, obejmujcej cz dziaki o nr ewid. 76 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 21, poz. 300 z 16.03.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 50. Uchwaa nr XXXVIII/330/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 15.03.2001r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy zagrodowej we wsi Bolesawiec, obejmujcego cz dziaki o nr ewid. 16 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 34, poz. 546 z 9.04.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 51. Uchwaa nr XXXVIII/331/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 15.03.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej we wsi Borkowice, obejmujcego dziaki o nr ewid. 33/1 i 34 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 34, poz. 548 z 9.04.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 52. Uchwaa nr XXXVIII/332/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 15.03.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Czapury, obejmujcego dziak o nr ewid. 235/35 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 34, poz. 548 z 9.04.2001 r.) czciowa zmiana uchway nr XLVIII/366/98 z 9.06.1998 r.; brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 53. Uchwaa nr XL/342/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 10.04.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy 69

mieszkaniowej we wsi Mieczewo, obejmujcego dziaki o nr ewid. 33 i 37 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 46, poz. 775 z 2.05.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 54. Uchwaa nr XL/343/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 10.04.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej we wsi Rogalin, obejmujcego dziak o nr ewid. 112 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 46, poz. 776 z 2.05.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 55. Uchwaa nr XLIII/352/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 31.05.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w rejonie ulicy Jasnej i remskiej w Mosinie (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 75, poz. 1349 z 22.06.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 56. Uchwaa nr XLIII/353/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 31.05.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we rejonie ul. Chopina w Mosinie (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 75, poz. 1350 z 22.06.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 57. Uchwaa nr XLIII/354/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 31.05.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Radzewice, obejmujcego obszar dziaki o nr ewid. 225/3 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 75, poz. 1351 z 22.06.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 58. Uchwaa nr XLIV/364/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.06.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego we wsi Babki, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid. od 8/2 do 8/6, 13 i cz dziaki o nr ewid. 8/7 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 84, poz. 1578 z 20.07.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 59. Uchwaa nr XLIV/365/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.06.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy 70

mieszkaniowej we wsi Baranwko, na obszarze dziaki o nr ewid. 128/3 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 83. Poz. 1547 z 17.07.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 60. Uchwaa nr XLIV/366/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 8.06.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej i rzemielniczej we wsi Krosno, na obszarze czci dziaek o nr ewid. 143, 144, 151/5, 151/4, 153/1, 153/7, 153/8, 158/4 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 83, poz. 1548 z 17.07.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 61. Uchwaa nr XLIV/367/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.06.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej we wsi Nowinki, na obszarze dziaki o nr ewid. 263 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 83, poz. 1551 z 17.07.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 62. Uchwaa nr XLIV/375/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.06.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej we wsi Borkowice, obejmujcego obszar dziaki o nr ewid. 13 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 84, poz. 1577 z 20.07.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 63. Uchwaa nr XLV/380/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.08.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu mieszkaniowego i dziaalnoci gospodarczej we wsi Czapury, w rejonie ulicy Lenej, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid: 241/3 do 241/11 i 242/3 do 242/11 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 117, poz. 2245 z 26.09.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 64. Uchwaa nr XLV/381/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.08.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Daszewice, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid. 262/3-262/10 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 117, poz. 2246 z 26.09.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 65. Uchwaa nr XLV/382/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.08.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu 71

mieszkaniowego we wsi Rogalinek, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid. 637/3 i 637/2 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 117, poz. 2247 z 26.09.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 66. Uchwaa nr XLVIII/392/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.10.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw cmentarza we wsi Czapury, obejmujcego obszar czci dziaek o nr ewid. 80, 81 i 83 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 148, poz. 3056 z 30.11.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 67. Uchwaa nr XLVIII/393/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 30.10.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Rogalinek, obejmujcego dziaki o nr ewid. 620/6, 632/4 i cz dziaki o nr ewid. 632/3 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. nr 148, poz. 3057 z 30.11.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 68. Uchwaa nr XLIX/415/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29.11.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w rejonie ulicy Wodnej w Mosinie (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 162, poz. 4488 z 21.12.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 69. Uchwaa nr XLIX/417/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29.11.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Bolesawiec, obejmujcego obszar czci dziaki o nr ewid. 2 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 152, poz. 3227 z 7.12.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 70. Uchwaa nr XLIX/418/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29.11.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Krosno, obejmujcego obszar czci dziaki o nr ewid. 162 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 162, poz. 4489 z 21.12.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 71. Uchwaa nr XLIX/419/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29.11.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowo rzemielniczej i usug komunikacji samochodowej we wsi Krosno, 72

obejmujcych obszar czci dziaek o nr ewid. 167/3 i 163/2 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 48, poz. 1413 z 10.04.2002 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 72. Uchwaa nr XLIX/420/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29.11.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Radzewice, obejmujcych obszar dziaek o nr ewid. 384 i 409 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 162, poz. 4490 z 21.12.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 73. Uchwaa nr XLIX/421/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29.11.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Wirek, obejmujcych obszar dziaek o nr ewid. 93/1, 93/2, 93/3 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 162, poz. 4491); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 74. Uchwaa nr XLIX/422/01 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29.11.2001 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi abinko, obejmujcych dziaki o nr ewid. 351/1, 347/1, 342/1 i cz dziaek o nr ewid. 351/2 i 348 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 152, poz. 3228 z 7.12.2001 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 75. Uchwaa nr LV/453/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.03.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Rogalin, obejmujcych dziaki o nr ewid. 124, 125/2, 128/1, 128/2, 134, 135 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 61, poz. 1713); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 76. Uchwaa nr LIX/470/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 27.06.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pod usugi owiaty w Mosinie, obejmujcego obszar dziaki o nr ewid. 2424/1 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 100, poz. 2505 z 24.07.2002 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 77. Uchwaa nr LIX/471/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 27.06.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej we wsi Borkowice, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid. 65/4,

73

65/5, 65/6 i 65/7 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 100, poz. 2506 z 24.07.2002 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 78. Uchwaa nr LIX/472/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 27.06.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej dla czci dziaki o nr ewid. 264/4, pooonej we wsi Nowinki (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 108, poz. 3028 z 22.08.2002 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 79. Uchwaa nr LXI/490/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 5.09.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego czci dziaki o nr ewid. 268 we wsi Daszewice (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 125, poz. 3454 z 15.10.2002 r.); 9 ust. 6. W razie przypadkowego odkrycia obiektw archeologicznych przez ekip budowlan naley zabezpieczy znalezisko i zgosi ten fakt do Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw w Poznaniu lub Dziau Ochrony Zabytkw Archeologicznych w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu, ul. Wodna 27, a prace przy obiektach zabytkowych naley uzgodni Konserwatorem Zabytkw w Poznaniu. 80. Uchwaa nr LXI/491/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 5.09.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru dziaki o nr ewid. 427 we wsi Daszewice (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 125, poz. 3455 z 15.10.2002 r.); 9 ust. 4. W razie przypadkowego odkrycia obiektw archeologicznych przez ekip budowlan naley zabezpieczy znalezisko i zgosi ten fakt do Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw w Poznaniu lub Dziau Ochrony Zabytkw Archeologicznych w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu, ul. Wodna 27, a prace przy obiektach zabytkowych naley uzgodni Konserwatorem Zabytkw w Poznaniu. 81. Uchwaa nr LXI/492/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 5.09.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Rogalinek, obejmujcego dziak o nr ewid. 95/2 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 125, poz. 3453 z 15.10.2002 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. Wielkopolskim Wojewdzkim Wielkopolskim Wojewdzkim

74

82. Uchwaa nr LXI/493/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 5.09.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej we wsi Sowinki na obszarze dziaek o nr ewid. 144/1 i 144/2 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 125, poz. 3456 z 15.10.2002 r.); 3 pkt 5. W razie przypadkowego odkrycia obiektw archeologicznych przez ekip budowlan naley zabezpieczy znalezisko i zgosi ten fakt do Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw w Poznaniu. 83. Uchwaa nr LXII/503/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.09.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw mieszkaniowych i usug sportu pomidzy ulic Konopnickiej, a Kanaem Mosiskim w Mosinie (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 128, poz. 3541 z 21.10.2002 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 84. Uchwaa nr LXII/504/02 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.09.2002 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Borkowice (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 128, poz. 3542 z 21.10.2002 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 85. Uchwaa nr V/38/03 z dnia 23.01.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Mieczewo, obejmujcych obszar czci dziaek o nr ewid. 384/4 i 384/29 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 15, poz. 283 z 7.02.2002 r.); 9 ust. 10. Zakres prac ziemnych naley uzgodni z Wielkopolskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw w celu zapewnienia nadzoru archeologicznego. 86. Uchwaa nr VI/47/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 27.02.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu grniczego: zoa kruszywa naturalnego Daszewice Babki (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 53, poz. 1005r. z 2.04.2003 r.); 13 ust. 3, Ze wzgldu na niszczcy charakter prac ziemnych inwestor zobowizany jest zleci nadzr archeologiczno konserwatorski nad caoci prac ziemnych wraz z ratowniczymi badaniami wykopaliskowymi w miejscu odkrycia reliktw archeologicznych, dotyczy to caego obszaru opracowania. 87. Uchwaa nr VI/58/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 27.02.2003 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Mosina we 75

wsi Wirek (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 62, poz. 1162 z 16.04.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 88. Uchwaa nr VII/60/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 27.03.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w Dymaczewie Nowym, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid. 127/1 i 127/2 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 70, poz. 1348 z 6.05.2003 r.); 5 ust. 6. Zakres prac konserwatorskich naley w uzgodni celu z Wielkopolskim nadzoru Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw zapewnienia

archeologicznego. 89. Uchwaa nr VII/61/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 27.03.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej we wsi Pecna, na obszarze dziaki o nr ewid. 152 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. nr 61, poz. 1150 z 15.04.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 90. Uchwaa nr VII/62/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 27.03.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Rogalinek, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid: 61/2 i 61/3 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 70, poz. 1349 z 6.05.2003 r.); 5 ust. 4. Prace ziemne wymagaj nadzoru archeologiczno konserwatorskiego. 91. Uchwaa nr XI/84/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29.05.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Mieczewo, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid. 206 i 207 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 120, poz. 2216 z 8.07.2003 r.); 8 ust. 1, 17. Zakres prac ziemnych naley uzgodni z Wielkopolskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw w celu zapewnienia nadzoru archeologicznego. 92. Uchwaa nr XII/91/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.06.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej z dopuszczeniem nieuciliwej dziaalnoci usugowej we wsi Daszewice, obejmujcego obszar dziaki o nr ewid. 363/4 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 165, poz. 3077 z 22.10.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw.

76

93. Uchwaa nr XII/92/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.03.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Daszewice, obejmujcego obszar dziaki o nr ewid. 522. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 165, poz. 3078 z 22.10.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 94. Uchwaa nr XII/93/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.06.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Nowinki, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid. 7/4 do 7/34 w cz dziaki o nr ewid. 7/35 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 156, poz. 2940 z 3.10.2003 r.); 9 pkt 10) w razie przypadkowego odkrycia obiektw archeologicznych w trakcie robt budowlanych naley ten fakt zgosi do Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. 95. Uchwaa nr XII/94/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.06.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Nowinki, obejmujcego obszar dziaki o nr ewid. 277/1 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 165, poz. 3079 z 22.10.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 96. Uchwaa nr XIII/98/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 17.07.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu przy jeziorze Dymaczewskim w Dymaczewie Nowym (Dz. Urz. Woj. Wlkp. nr 165, poz. 3080 z 22.10.2003 r.); 5. Ustala si obowizek uzgodnienia zamierze inwestycyjnych z: () Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw w celu ustalenia warunkw zagospodarowania i przeksztacenia terenw stanowisk archeologicznych. 97. Uchwaa nr XIII/99/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 17.07.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Radzewice, obejmujcego obszar dziaek o nr ewid. 120/3, 120/5, 120/6, 120/7 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 165, poz. 3081 z 22.10.2003r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 98. Uchwaa nr XIII/100/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 17.03.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw budownictwa jednorodzinnego we wsi Radzewice, rejon ulicy Dugiej (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 77

165, poz. 3082 z 22.10.2003 r.); Dotyczy prac ziemnych: w razie przypadkowego odkrycia obiektw archeologicznych przez ekip budowlan naley, zgodnie z art. 22 i 24 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dbr kultury (Dz. U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150 z p. zm.) zabezpieczy znalezisko i zgosi ten fakt do Dziau Ochrony Zabytkw Archeologicznych Muzeum Archeologicznego w Poznaniu (Paac Grkw, ul. Wodna 27, 61-781 Pozna) lub do Wojewdzkiego Oddziau Suby Ochrony Zabytkw w Poznaniu Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. 99. Uchwaa nr XV/126/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 23.10.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej we wsi Babki, obejmujcego cz dziaki o nr ewid. 4/4 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. nr 187, poz. 3489 z 5.12.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 100. Uchwaa nr XV/127/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 23.10.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Baranowo, obejmujcego obszar dziaki o nr ewid. 71/1 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 187, poz. 3490 z 5.12.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 101. Uchwaa nr XV/128/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 23.10.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej i usugowej we wsi Sowiniec na obszarze dziaek o nr ewid: 27/7, 27/8, 27/9 i cz dziaki o nr ewid. 27/6 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 187, poz. 3491 z 5.12.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 102. Uchwaa nr XV/129/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 23.10.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Mieczewo, przy ulicy Szerokiej (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 187, poz. 3492 z 5.12.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 103. Uchwaa nr XV/130/03 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 23.10.2003 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Radzewice, na obszarze dziaki o nr ewid. 190/12 i czci

78

dziaki o nr ewid. 189 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 187, poz. 3493 z 5.12.2003 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 104. Uchwaa nr XXII/184/04 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 25.03.2004 r. w sprawie uchwalenia Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina, obejmujcego cz terenu pomidzy ulicami: Krtk, Wiejsk, Poegowsk, Skrzyneck, a lasem Wielkopolskiego Parku Narodowego (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 110, poz. 2183 z 14.07.2004 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 105. Uchwaa nr XXIII/200/04 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 15.04.2004 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Czapury na obszarze dziaek o nr ewid. 19/2, 20 i 21/14 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 103, poz. 2071 z 5.07.2004 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 106. Uchwaa nr XXIII/201/04 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 15.04.2004 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej w Mosinie w rejonie ulicy Konopnickiej i Szosy Poznaskiej (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 103, poz. 2075 z 5.07.2004 r.); 5 ust. 10. strefie stanowisk archeologicznych - naley przez to rozumie obszar, na ktrym zagospodarowanie oraz 107. wszelkie prace ziemne powinny by wykonywane w uzgodnieniu z odpowiednimi subami archeologicznymi. Uchwaa nr XXIII/202/04 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 15.04.2004 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej we wsi Krosinko w rejonie ulicy Wiejskiej (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 103, poz. 2076 z 5.07.2004 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 108. Uchwaa nr XLII/344/05 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 2.06.2005 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej w rejonie ul. Wodnej w Mosinie, dziaka o nr ewid. 514, obejmujca teren dziaek o nr ewid. 514/1 do 514/13 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 105, poz. 2932 z 13.07.2005 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 109. Uchwaa nr XLII/345/05 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 2.06.2005 r. w sprawie Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w rejonie ulicy Wodnej w Mosinie, 79

obejmujcego teren dziaek o nr ewid. 509/2 i 510/2 w cz dziaki o nr ewid. 509/1 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 105, poz. 2933 z 13.07.2005 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 110. Uchwaa nr LI/401/05 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 15.12.2005 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw usug administracji w Mosinie, dziaka o nr ewid. 1829/3 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 9, poz. 195 z 17.01.2006 r.); zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 111. Uchwaa nr LI/402/05 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 15.12.2005 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na obszarze dziaek o nr ewid. 28 i 30 w Dymaczewie Starym Gmina Mosina (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 17, poz. 461 z 1.02.2006 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 112. Uchwaa nr LI/403/05 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 15.12.2005 r. w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usugami we wsi Nowinki Druyna (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 11, poz. 244 z 20.01.2006 r.); Rozdz. 4, 18 ust. 1. Na terenie objtym planem ochronie konserwatorskiej podlegaj zewidencjonowane stanowiska archeologiczne. 2. Wszelkie prace ziemne wymagaj przeprowadzenia bada archeologicznych, w zakresie uzgodnionym z odpowiednimi subami ochrony zabytkw. 113. Uchwaa nr LXV/484/06 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.09.2006 r. w sprawie uchwalenia Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Radzewice (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 177, poz. 4140 z 21.11.2006 r.); 4 ust. 3. Na obszarze objtym planem, w miejscu oznaczonym na rysunku planu, podlega ochronie zewidencjonowane stanowisko archeologiczne (zasig stanowiska wrysowany jest orientacyjnie). Dziaalno inwestycyjna na obszarze stanowiska wymaga przeprowadzenia bada archeologicznych podczas robt ziemnych (budowlanych). Zakres bada i sposb przeprowadzenia prac ziemno-budowlanych naley uzgodni z Wielkopolskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw w Poznaniu przed uzyskaniem pozwolenia na budow.

80

114.

Uchwaa nr LXVI/491/06 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 19.10.2006 r.

w sprawie Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego czci miasta Mosina, obejmujcego obszar pomidzy ul. Gaczyskiego i tarami kolejowymi linii Pozna Wrocaw (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 191, poz. 4482 z 8.12.2006 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 115. Uchwaa nr LXVI/493/06 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 19.10.2006 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu zlokalizowanego pomidzy ulicami Stszewsk, Zamoyskiego, Piaskow, Wiejsk oraz granic Wielkopolskiego Parku Narodowego w miejscowoci Krosinko (Dz. Urz. Woj. Wlkp. nr 115, poz. 2676 z 1.08.2007 r.); 9. Ustalenia w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej: 1) na terenach zewidencjonowanych stanowisk archeologicznych, okrelonych na rysunku planu, ustala si obowizek uzgadniania z waciwym organem suby ochrony zabytkw prac ziemnych zwizanych z zabudowaniem lub zagospodarowaniem terenu w celu ustalenia zakresu bada archeologicznych obowizujcego inwestora; zakres koniecznych prac inwestor winien uzgodni z waciwym organem suby ochrony zabytkw przed uzyskaniem pozwolenia na budow; 2) w razie natrafienia w trakcie prac ziemnych na obiekty archeologiczne naley przerwa prace, zabezpieczy teren i niezwocznie powiadomi odpowiedni organ suby ochrony zabytkw, a nastpnie przystpi do archeologicznych bada ratunkowych. 116. Uchwaa nr XX/91/07 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 27.09.2007 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej we wsi Baranwko czci dziaek o nr ewid. 29 i 155 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. nr 179, poz. 3937 z 5.12.2007 r.); brak zapisw odnoszcych si do ochrony zabytkw. 117. Uchwaa nr XXIV/146/08 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 31.01.2008 r. w sprawie uchwalenia Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usug owiaty w Mosinie w rejonie ulic: Strzeleckiej i Krasickiego (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 60, poz. 1195 z 17.04.2008r .); 3 ust. 3. Na obszarze objtym planem, w miejscu oznaczonym na Rysunku planu, podlega ochronie zewidencjonowane stanowisko archeologiczne (zasig stanowiska 81

wrysowany jest orientacyjnie). Dziaalno inwestycyjna na obszarze stanowiska wymaga przeprowadzenia bada archeologicznych podczas robt ziemnych (budowlanych). Zakres bada i sposb przeprowadzenia prac ziemno-budowlanych naley uzgodni z Wielkopolskim Wojewdzkim Konserwatorem Zabytkw w Poznaniu przed uzyskaniem pozwolenia na budow. 118. Uchwaa nr XXV/151/08 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 28.02.2008 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenw obiektw produkcyjnych, skadw i magazynw oraz terenw zabudowy usugowej w Czapurach przy ulicy Poznaskiej (Dz. Urz. Woj. Wlkp. nr 67, poz. 1324 z 28 kwietnia 2008 r.); 7. Ustalenia dotyczce ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw: dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kulturowego, ustala si obowizek, przed uzyskaniem pozwolenia na budow, uzgodnienia z waciwym organem ochrony zabytkw wszelkich inwestycji zwizanych z zagospodarowaniem i zabudowaniem przedmiotowego terenu, wymagajcych prac ziemnych, celem okrelenia obowizujcego inwestora zakresu bada archeologicznych. 119. Uchwaa nr XLI/261/09 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 26.02.2009 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenw gruntw rolnych i lenych na obszarze czci wsi Daszewice i Babki, Gmina Mosina (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 99, poz. 1514 z 15.05.2009 r.); 7. Ustalenia dotyczce ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw: dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kulturowego ustala si obowizek uzgodnienia z waciwym organem ochrony zabytkw wszelkich inwestycji zwizanych z zagospodarowaniem i zabudowaniem przedmiotowego terenu, wymagajcych prac ziemnych, celem okrelenia obowizujcego inwestora zakresu bada archeologicznych. 120. Uchwaa nr XLIX/336/09 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 24.09.2009 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu usug przy ul. Leszczyskiej w Mosinie (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 209, poz. 3592 z 26.11.2009 r.) 6. W zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkw oraz dbr kultury wspczesnej, ustala si nadzr konserwatorski i archeologiczny nad robotami budowlanymi i ziemnymi, jeeli jest on wymagany przepisami odrbnymi.

82

4.7. Uwarunkowania wynikajce z Lokalnego programu rewitalizacji dla miasta Mosina na lata 2008 2013. Mosina maj 2008. Omawiany program zosta wprowadzony w ycie uchwa nr XXIX/178/08 z dnia 29 maja 2008 roku, Rady Miejskiej w Mosinie. Wychodzc naprzeciw oczekiwaniom mieszkacw miasta i majc na uwadze postpujc dekapitalizacj struktury przestrzennej i spoecznej Mosiny dnia 25 stycznia 2007 roku Rada Miejska w Mosinie przyja uchwa Nr VI/39/07 w sprawie przystpienia do opracowania Lokalnego Programu Rewitalizacji dla miasta Mosiny () Burmistrz Gminy Mosina zarzdzeniem z dnia 30 stycznia 2007 r. Nr 20/I/2007 powoa penomocnika ds. rewitalizacji miasta Mosiny oraz zesp zadaniowy. () Niniejszy dokument jest programem, ktrego realizacja pozwoli na przeprowadzenie kompleksowej odnowy rodowiska miejskiego Mosiny (s. 5). W rozdziale: Przestrze. Oglna charakterystyka miasta opisano histori miasta. W rozdziale Ochrona Konserwatorska na terenie Mosiny, opisano podstawowe elementy dziedzictwa kulturowego zachowanego w Mosinie. Najcenniejszym obszarem Mosiny jest objty ochron konserwatorsk ukad urbanistyczny miasta. To dobro kultury zostao wpisane do rejestru zabytkw pod numerem 1961/A, decyzj Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw z dnia 12 padziernika 1984 r. w granicach miasta redniowiecznego z uwzgldnieniem drg dojazdowych. Postanowieniem z dnia 7 lipca 2006 r. Wielkopolski Konserwator Zabytkw ucili granice historycznego ukadu urbanistycznego poprzez szczegowy opis granicy. Na przykadzie historycznego ukadu urbanistycznego centrum Mosiny bardzo dobrze mona zaobserwowa jej rozwj przestrzenny zdeterminowany przez bariery przyrodnicze. Zauwaane s rwnie powizania funkcjonalne. Naley zwrci uwag na fakt, e lokalizacja kocioa nastpia w bliskim ssiedztwie osady. Drugim wanym zabytkiem jest budynek dawnej Bonicy ydowskiej (obecnie budynek galerii miejskiej i izby muzealnej). () Jest to pamitka po obecnoci ludnoci ydowskiej na terenie Mosiny. Drugim ze wiadectw bytowania na tych ziemiach ludnoci wyznania judajskiego s pozostaoci po cmentarzu ydowskim. W pejzau Mosiny Koci p.w. witego Mikoaja stanowi dominant doskonale widoczn z wielu miejsc w miecie, a szczeglnie efektownie prezentuje si w nocy 83

owietlony reflektorami. Stanowi on wany punkt orientacyjny w przestrzeni miasta, ktry ma niewtpliwy wpyw na jej percepcj. Kolejnym charakterystycznym obiektem, jest budynek o konstrukcji czciowo szachulcowej, kiedy sanatorium znajdujcy si na ul. Wawrzyniaka. Jedn z potencjalnych atrakcji turystycznych s pozostaoci zespou dworsko folwarcznego (majtek Budzy z folwarkiem Poegowo). Obecnie zlokalizowane s tam lokale komunalne. Brak remontw powoduje, jego cig dekapitalizacj. Na Placu 20 Padziernika znajduje si kilka godnych uwagi budynkw. Pierwszy z nich to dawny hotel, obecnie siedziba Urzdu Miejskiego. Jest to obiekt odrestaurowany oraz czciowo przebudowany, ktry odzyska swj blask poprzez zmian jego funkcji na administracyjn. Stanowi on wizytwk miasta nie tylko z uwagi na jego obecn funkcj, ale rwnie na form architektoniczn. Kolejnym ciekawym obiektem jest budynek zajmowany przez wiele lat przez firm Polsport. Jest on obiektem nieuytkowanym i wymaga przeprowadzenia gruntownego remontu. Zacznik nr 1. do niniejszego dokumentu stanowi wykaz najwaniejszych zabytkw podlegajcych ochronie na terenie miasta (s. 10). W analizie SWOT, po stronie mocnych stron wymieniono historyczny ukad urbanistyczny miasta oraz istniejce instytucje kultury (s. 36). W omawianym dokumencie sformuowano misj lokalnego programu rewitalizacji dla miasta Mosiny: Stymulowanie rozwoju zrwnowaonego obszarw rewitalizowanych poprzez zastosowanie celowych instrumentw, co implikowa bdzie wprowadzeniem nowych funkcji w ich sferze urbanistycznej, spoecznej i gospodarczej. Misja doskonale wpisuje si w definicj procesu odnowy jest spjna z jej zaoeniami i bezporednio wpywa na okrelenie celw lokalnego programu rewitalizacji. Strategicznym celem oglnym procesu rewitalizacji miasta jest stworzenie nowych szans gospodarczych oraz spoecznych, ale take oglnorozwojowych dla mieszkacw obszarw rewitalizowanych oraz w ukadzie lokalnym, w wyniku ktrych zwikszy si suma szans indywidualnego rozwoju poszczeglnych mieszkacw. Biorc pod uwag powysze wybrane zostay nastpujce obszary problemowe, ktre wymagaj przeprowadzenia procesw rewitalizacyjnych. Obszar A Obszar pilotaowy, Obszar B Nowy Rynek, Obszar C Potencja Rozwojowy (s. 47).

84

Obszar A Obszar pilotaowy znajduje si w cisym centrum Mosiny i peni najwaniejsz funkcj miastotwrcz. Centrum miasta stanowi prostoktny Plac 20 Padziernika, dawny rynek. W obszarze A znajduje si najwaniejsza przestrze publiczna w miecie, chroniony przez przepisy prawa ukad urbanistyczny, urzd oraz obiekty handlowo usugowe (zosta wpisany decyzj Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw z dnia 12 padziernika 1984 roku do rejestru zabytkw wojewdztwa wielkopolskiego). W najbliszym ssiedztwie znajduje si jedyny na terenie miasta koci p.w. w. Mikoaja. Najstarsza wiadomo o istnieniu w Mosinie kocioa pochodzi z 1298r. Wybudowana w 1839 r. murowana witynia zostaa w 1945 r. doszcztnie zniszczona. Wykorzystujc czciowo jej mury, w latach 1952-1954 wzniesiono obecny koci. Nie sposb nie wspomnie o targowisku, ktre rwnie jako bardzo wana przestrze publiczna jest miejscem spotka ludzi w czasie zakupw. () Teren po byej Spdzielni Pracy Barwa o ciekawej architekturze poprzemysowej w postaci kilku znajdujcych si tam budynkw podlega cigej degradacji co niestety moe spowodowa nieodwracalne zniszczenia w charakterze zabudowy na tym obszarze. Szanse dla tego obszaru stanowi inwestycje mieszkaniowe. Wprowadzenie na terenie byego zakadu funkcji mieszkaniowej w poczeniu z handlowo usugow w oparciu o istniejce procedury administracyjne pozwoli na harmonijny rozwj tego obszaru. Niezwykle wanym w aspekcie rewitalizacji jest Kana Mosiski poniewa stanowi on element krajobrazu naturalnego. W obszarze A przy wylocie ul. Niezomnych znajduje si budynek dawnej Bonicy, obecnie galeria miejska i izba muzealna. Zbudowano j na miejscu drewnianego domu modlitw z 1820 r. W 1871 r. na 1525 mieszkacw miasta przypadao 206 ydw. Na poudniowym brzegu Kanau Mosiskiego znajduje si czciowo szachulcowy budynek dawnych azienek, z charakterystyczn wieyczk (). Bardzo wanym obiektem jest eklektyczny dwr i park dawnego Majtku Budzy, przy ul. Krotowskiego. Wymagaj one rewaloryzacji co pozwoli na zachowanie ich kulturowego charakteru i ochron ich dziedzictwa (ss. 47 48). Obszar B Nowy Rynek. Analizowany obszar, przylega bezporednio do obszaru pilotaowego A. Zlokalizowany jest w niedalekiej odlegoci od terenw po byej Swarzdzkiej Fabryce Mebli. Jego obszar wyznaczaj granice, ktre stanowi ulice azienna, remska, Kolejowa, tory kolejowe oraz ulica Farbiarska. Jest niezwykle cennym obszarem ze 85

wzgldu na atrakcyjne tereny pozwalajce na planowe dziaania zmierzajce do wykreowania w peni powizanej urbanistycznie przestrzeni. () Wrd najbardziej interesujcych pod wzgldem architektonicznym budynkw znajdujcych si na tym obszarze naley wymieni myn z pocztku XX wieku znajdujcy si na ul. Kolejowej oraz ssiadujcy z nim budynek na naroniku ul. Kolejowej oraz remskiej wybudowany w podobnym stylu architektonicznym. Ciekawym obiektem w skali Mosiny jest budynek dworca kolejowego, bdcy wasnoci kolei (s. 51). Obszar C Potencja rozwojowy. Nie bez powodu obszar ten uzyska podtytu Potencja rozwojowy. Na fakt ten zoyo si szereg czynnikw. Wymieni naley ten zwizany z granicznym pooeniem wzgldem Wielkopolskiego Parku Narodowego. Analizowany obszar jest najwikszym spord przewidzianych do rewitalizacji. Jest to teren zarazem wielkich szans, jak rwnie zagroe. Szanse w jego odnowie upatrywa naley w kluczowej kwestii wykorzystania trasy kolejowej do Osowej Gry (s. 54). W ramach przedstawianego dokumentu zaproponowano szereg dziaa inwestycyjnych, ktre pozwoliyby na przeprowadzenie skutecznej rewitalizacji Mosiny, jako wielowiekowego orodka miejskiego. Projekt 2. Modernizacja placu 20 Padziernika, obejmuje zmian nawierzchni placu, zmian ukadu drogowego, zaprojektowanie elementw maej architektury, ktra porzdkowa oraz nadawa bdzie now jako przestrzeni dostosowanej do ukadu urbanistycznego placu. Projekt 3. Renowacja Majtku Budzy, obejmuje renowacj dworu oraz renowacj okalajcego parku. Projekt 7. Rewitalizacja wza komunikacyjnego ul. Dworcowa, ktra bdzie polega na modernizacji dworca, budowie przyjaznej zatoki autobusowej, budowie postoju dla takswek, rewitalizacji zieleni ul. Dworcowej i przebudowie ul. Dworcowej (s. 58). Do dokumentu doczono zacznik nr 1, w ktrym wymieniono rejestr najwaniejszych zabytkw na terenie miasta Mosiny (s. 70). 4.8. Uwarunkowania wynikajce ze Strategii Zrwnowaonego Rozwoju Turystyki i Rekreacji Mikroregionu Wielkopolskiego Parku Narodowego. Pozna 2006. W rozdziale: Walory kulturowe i antropogeniczne, wspomniano, e praktycznie w kadej z gmin znajduj si obiekty warte zobaczenia, o rnorodnym 86

charakterze

(...)

Magnesami

przycigajcymi

rokrocznie

rzesze

turystw

wycieczkowiczw s przede wszystkim dobrze zachowane obiekty zabytkowe: () zesp paacowo parkowy w Rogalinie (), kocioy w () Mosinie, drewniane kocioki w () Rogalinku, ale take ciekawe kolekcje eksponatw zgromadzonych w licznych muzeach: wymienionych powyej w () Rogalinie oraz () Jeziorach (Muzeum Przyrodnicze; WPN). Obiekty te s w peni przygotowane do obsugi turystw. (s. 35) W rozdziale: Zabytki i architektura sakralna, wymieniono ponownie obiekty w Rogalinie, Rogalinku oraz Kronie (s. 38). Ponadto opisano cmentarze w Rogalinie, Babkach, Ludwikowie i Sowicu (s. 40). W rozdziale: Zabytki architektury, kultury materialnej i uytkowej, wymieniono synagog w Mosinie oraz domy mieszkalne z XIX, pocz. XX wieku i z lat 30 tych tego stulecia, a take zabudow z okolicznych wsi: Babki, Baranowo, Borkowice, Daszewice, Druyna, Krajkowo, Krosinko, Krosno, Ludwikowo, Mieczewo, Nowinki, Pecna, Rogalinek, Sasinowo, Sowinki, witniki, Wirek, abinko (s. 44). W rozdziale: Muzea, skanseny, kolekcje i wystawy, wymieniono Oddzia Muzeum Narodowego w Rogalinie, Orodek Muzealno Dydaktyczny WPN w Jeziorach oraz Izb Muzealn z Galeri Miejsk w Mosinie (s. 49). W analizie SWOT, w uwarunkowaniach wewntrznych silnych stronach zaakcentowano bogate dziedzictwo kulturowe, materialne i niematerialne (s. 144). Ponadto tematyk dziedzictwa kulturowego wymieniono w rozdziaach: Program kulturowy (s. 160), Cele dla rozwoju turystyki w ramach programu kulturowego (s. 163) i Oferty w ramach programu kulturowego. (s. 163) 4.9. Uwarunkowania wynikajce z przepisw dotyczcych ochrony przyrody i rwnowagi ekologicznej. Podstawowe normy prawne okrelajce zakres ochrony przyrody zawarte s w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 roku, o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009r. Nr 151, poz. 1220 z pn. zm.) Do obszarw chronionego krajobrazu maj zastosowanie m.in. art. 23 i 24. Powoanie i funkcjonowanie obszarw chronionego krajobrazu angauje zarwno samorzd wojewdztwa, jak i samorzd gminny. Z oglnych zapisw zwizanych z ochron 87

tych obszarw na szczegln uwag zasuguj wskazania zawarte w art. 24, w podpunktach 3, 5 i 9, w ktrych porednio chronione s zabytkowe zadrzewienia rdpolne, czy inne zabytkowe formy ziemne. Najwiksza zaleno midzy ochron przyrody i opiek nad zabytkami wystpuje w odniesieniu do ochrony pomnikw przyrody. W art. 40, jest mowa o ochronie przyrody z uwzgldnieniem wartoci przyrodniczych, naukowych, kulturowych, historycznych lub krajobrazowych. Dziki takiej formule, omawiana ustawa w istotny sposb wcza si w obszar ochrony zabytkowych kompleksw zieleni. W ramach dziaa zwizanych z ochron rodowiska przyrodniczego na terenie Gminy Mosina, Burmistrz Gminy Mosina opublikowa Program ochrony rodowiska dla gminy Mosina na lata 2004 2012. Dokument ten bardzo szczegowo podejmuje analizuje przedmiotow tematyk. W ramach analizowania poszczeglnych zagadnie, w minimalnym stopniu skojarzono ochron przyrody z ochron dziedzictwa kulturowego. Program m.in. wyszczeglnia, w oglnej charakterystyce miasta i gminy, tzw. rejon historyczny, w skad ktrego zaliczono wsie: Rogalin, Rogalinek, witniki, Radzewice oraz Mieczewo i okrelono jego wiodce funkcje: rolnictwo, turystyka i rekreacja (s. 19). Charakteryzujc specyfik rodowiska przyrodniczego w gminie wyszczeglniono szereg obszarw, na terenie ktrych prowadzone s dziaania ochronne. W rozdziale tym wymieniono Wielkopolski Park Narodowy oraz Rogaliski Park Krajobrazowy (s. 27). Program wymienia rwnie parki zabytkowe objte ochron Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw i Wojewdzkiego Konserwatora Przyrody: w Mosinie park z dworem z 1870 roku nad Kanaem Mosiskim o powierzchni 3,20 ha, na ternie ktrego znajduj si pomnikowe drzewa: dby szypukowe, jesion wyniosy i lipa drobnolistna, w Rogalinie zaoenie parkowo paacowe o wybitnych walorach architektonicznych, zajmujce powierzchni okoo 30 ha, w ramach ktrego zachowa si cenny ogrd barokowy oraz park krajobrazowy( przypis autora) , w ktrym rosn ostace dbw, liczce do 800 lat ( najwikszy o imieniu Rus ma 9 m obwodu) i w Sowicu zaoenie parkowe o rnorodnym, ciekawym drzewostanie z pocztku XIX wieku (s. 29). Dokumentacja wymienia rwnie form ochrony indywidualnej, do ktrej zaliczono dziaania zwizane z opiek nad drzewami pomnikowymi, ktrych liczba na terenie gminy wynosi 1096 egzemplarzy (db szypukowy 967, db bezszypukowy 1, lipa 88

drobnolistna 2, jesion wyniosy 1, ywotnik zachodni 1, sosna pospolita 1, sosna zwyczajna 1, klon polny 2, lipa szerokolistna 1, lipa drobnolistna 1, gg jednoszyjkowy 1, pomnik grupowy sosny zwyczajnej 9). Dodatkowo Urzd Miejski w Mosinie w 2003 roku, w trosce o ochron przyrody, wystpi do Konserwatora Przyrody o uznanie za pomniki 45 drzew: dbw, wizw, bukw i wierzb (ss. 29 30). W ramach ochrony zieleni urzdzonej wymieniono zespoy o cznej powierzchni 48 ha. Skadaj si na ni m.in.: parki miejskie i wiejskie: 6,94 ha, parki dworskie: 8,5 ha, cmentarze: 8,62 ha, wiksze skwery: 2,8 ha oraz aleje i szpalery drzew: 0,4 ha (s.30). 5. Cele gminnego programu opieki nad zabytkami (art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami). wczenie problemw ochrony zabytkw do systemu zada strategicznych wynikajcych z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; uwzgldnianie uwarunkowa ochrony zabytkw, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, cznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i rwnowagi ekologicznej; zahamowanie procesw degradacji zabytkw i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; wyeksponowanie poszczeglnych zabytkw oraz walorw krajobrazu kulturowego; podejmowanie dziaa zwikszajcych atrakcyjno zabytkw dla potrzeb spoecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjajcych wzrostowi rodkw finansowych na opiek nad zabytkami; okrelenie warunkw wsppracy z wacicielami zabytkw, eliminujcych sytuacje konfliktowe zwizane z wykorzystaniem tych zabytkw; podejmowanie przedsiwzi umoliwiajcych tworzenie miejsc pracy zwizanych z opiek nad zabytkami.

6. Kierunki realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami.

6.1. Gminna ewidencja zabytkw. 89

6.1.1. Dziaanie weryfikacja gminnej ewidencji zabytkw nieruchomych oraz sporzdzenie gminnej ewidencji zabytkw maej architektury. L.p. 1. Dziaanie Czas realizacji w latach Weryfikacja gminnej ewidencji zabytkw, ktra 2012 zostaa sporzdzona w 2009 roku w formie zbioru kart adresowych zabytkw przez Konserwatora nieruchomych Wielkopolskiego Zabytkw. zewidencjonowanych Wojewdzkiego

Weryfikacja bdzie polega na systematycznym uzupenianiu kart adresowych o uzyskane dane i dokumentacj fotograficzn w tym dziaania zwizane z rozpoznaniem i wprowadzaniem do ewidencji zmian powstaych w wyniku rozbirek, 2. modernizacji i remontw obiektw. Sporzdzenie gminnej ewidencji zabytkw maej 2013 architektury w formie zbioru kart adresowych zabytkw w uzgodnieniu z Wojewdzkim Urzdem Ochrony Zabytkw, w tym take najciekawszych obiektw znajdujcych si na cmentarzach z terenu miasta i gminy. 6.1.2. Dziaanie sporzdzenie gminnej ewidencji zabytkw archeologicznych. L.p. 1. Dziaanie Wykonanie Czas realizacji w latach zabytkw 2012

gminnej

ewidencji

archeologicznych w formie kart zespou stanowisk 2. archeologicznych zgodnie z zaleceniem WWKZ. Sporzdzenie mapy dziedzictwa kulturowego 2012 miasta i gminy z naniesion lokalizacj obiektw i obszarw chronionych oraz stref ochrony stanowisk archeologicznych. 90

4.

Uzupenianie i weryfikowanie istniejcej ewidencji 2013- 2014 zabytkw archeologicznych poprzez wczane informacje o wszystkich sukcesywnie odkrywanych reliktach przeszoci niezalenie od charakteru bada.

6.2. Promocja regionu i edukacja przez prezentacj lokalnych zasobw dziedzictwa kulturowego. 6.2.1. Dziaanie udostpnianie i promocja zabytkw nieruchomych. L.p. 1. Dziaanie Czas realizacji w latach Rozpowszechnienie informacji na temat obiektw 2011 2014 wpisanych do rejestru zabytkw z terenu Gminy, a take 2. zabytkowego zoenia urbanistycznego Mosiny. Udostpnienie gminnej ewidencji zabytkw oraz 2011 Programu opieki nad zabytkami gminy Mosina na lata 2010 2013 na stronie internetowej Urzdu 3. Miejskiego Mosina. Publikowanie miejskich materiaw reklamowych i 2011 2014 turystycznych dotyczcych istniejcych w gminie 4. zabytkw. Wspieranie organizacji i stowarzysze w 2011 2014

opracowaniu i publikacji materiaw dotyczcych historii i zabytkw gminy. Zbieranie i skupowanie materiaw archiwalnych (tj.: stare zdjcia, mapy, przedmioty 5. codziennego uytku) dotyczcych gminy oraz mieszkacw. Zwikszenie atrakcyjnoci zabytkw dla potrzeb 2012 2014 turystycznych 6. poprzez umieszczenie tablic informacyjnych przy obiektach zabytkowych. Przygotowanie koncepcji projektu utworzenia na 2012 2014 91

terenie

Gminy

cieek

dydaktycznych

przedstawiajcych jej histori i zabytki na potrzeby 7. promocji turystycznej. Przeprowadzenie spotka z wacicielami obiektw 2011 2014 zabytkowych w celu ustalenia moliwoci i zasad ich udostpniania.

6.2.2. Dziaanie edukacja w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego L.p. 1. Dziaanie Wczenie Czas realizacji w latach dziedzictwa 2011 2014

tematyki

ochrony

kulturowego do zaj szkolnych w szkoach 2. 3. 4. podstawowych i gimnazjach. Wdraanie do zaj szkolnych poj zwizanych z 2011 2014 krajobrazem kulturowym Gminy oraz regionu. Informowanie modziey szkolnej o zasobach 2011 2014 krajobrazu kulturowego Gminy. Zorganizowanie w ramach zaj szkolnych 2011 2014

wycieczek po najciekawszych i najwaniejszych miejscach w Gminie oraz przedstawienie im obiektw zabytkowych. 6.3. Sprawowanie opieki nad zachowanymi zabytkami w regionie. 6.3.1. Dziaanie zahamowanie procesw degradacji zabytkw i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania. L.p. 1. 2. Dziaanie Czas realizacji w latach Informowanie wacicieli obiektw zabytkowych o 2011 2014 moliwociach pozyskania rodkw na ich remonty Merytoryczna pomoc wacicielom zabytkw w 2011 2014 tworzeniu wnioskw aplikacyjnych o rodki na ich odnow 92

3.

Nawizanie wsppracy z wacicielami obiektw znajdujcych si w gminnej ewidencji zabytkw w zakresie: a. Rozpowszechnianie informacji na temat 2012 2014

profilaktyki konserwatorskiej stosowanej w b . 4. 5. odniesieniu do zabytkw. Zbieranie informacji na temat 2012 2014

przeprowadzonych remontw i odnotowanie

tych faktw w kartach adresowych obiektw. Aktywne zachcanie sektora prywatnego do 2011 2014 zagospodarowania obiektw zabytkowych. Stworzenie moliwoci zwolnie z podatku od 2012 2014 nieruchomoci zewntrzne lecych zaoenia w dla wacicieli budynkw ochrony na remontujcych zabytkowych historycznego podstawie elementy strefach

urbanistycznego

6.

uzgodnionych z WUOZ programw lub projektw. Interwencja wadz Gminy przy racych 2012 2014 naruszeniach bry prawa lub budowlanego ich na gwnie dotyczcych rozbudowy i przebudowy zmieniajcej obiektw charakterystycznych obszarach objtych elementw (zwaszcza

ochron konserwatorsk i przy obiektach wpisanych 7. do rejestru zabytkw). Prowadzenie przez Urzd Miejski w Mosinie 2011 2014 biecych dziaa (w przypadku wystpienia zagroe) majcych na celu utrzymanie substancji zabytkowej synagogi, bdcej wasnoci Gminy Mosina, w naleytym stanie. 6.3.2. Dziaanie sporzdzenie wykazu zespow i obiektw nieruchomych, stanowisk archeologicznych typowanych do rejestru zabytkw z terenu gminy

93

Mosina w celu uwzgldnienia ich w dokumentach planistycznych i inwestycyjnych gminy. L.p. 1. Dziaanie Wsppraca Czas realizacji w latach z Wielkopolskim Wojewdzkim

Konserwatorem Zabytkw w sprawie wpisania do rejestru zabytkw wojewdztwa wielkopolskiego obiektw rejestrze, historyczne, stanowicych budownictwa a i architektury due w oraz walory i zabytkw archeologicznych nieujtych jeszcze w reprezentujcych naukowe wane lub miejsce artystyczne

krajobrazie

kulturowym gminy: a. Obiekty, ktre naley wpisa do rejestru 2011 2014 b. obiekty uytecznoci publicznej w Gminie. Wyznaczenie stref ochrony stanowisk 2011 2014 archeologicznych na zacznikach graficznych, respektowanych dokumentw wprowadzenie prawidow wystpowania oraz obszarw przy zapisu ochron stanowisk sporzdzaniu Gminy oraz zapewniajcego archeologicznego archeologicznych si planistycznych

dziedzictwa kulturowego w stosunku do stref chronionych: Ustala

nadzr konserwatorski i archeologiczny nad robotami budowlanymi i ziemnych, jeeli jest on wymagany przepisami odrbnymi. 7. Instrumentarium realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami.

94

Podmiotem powoujcym gminny program opieki nad zabytkami jest samorzd gminny. Realizacja programu odbywa si bdzie poprzez zesp dziaa wadz Gminy na rzecz osignicia celw w nim przyjtych. Samorzd winien oddziaywa na inne podmioty majce do czynienia z obiektami zabytkowymi, w tym take na mieszkacw Gminy Mosina, tak by wywoa w nich potrzeb zachowania dziedzictwa kulturowego, jako fundamentalnego dobra identyfikujcego ich tosamo. W odniesieniu do lokalnej spoecznoci pielgnowanie tradycji zawartej w zabytkach ma cisy zwizek z ksztatowaniem poczucia wasnej wartoci. W odniesieniu do podmiotw gospodarczych dobra kultury, jakimi s zabytki, maj potencjalnie du warto marketingow itp. Aby zrealizowa zamierzone cele okrelone w konkretnych dziaaniach naley zastosowa moliwie najszersze spectrum narzdzi instrumentw. Zakada si, e w realizacji powyej zredagowanego gminnego programu opieki nad zabytkami wykorzystane zostan nastpujce grupy instrumentw: instrumenty prawne, finansowe, spoeczne, koordynacja oraz instrumenty kontrolne. 1. Instrumenty prawne: o programy okrelajce polityk pastwa i wojewdztwa w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego, o dokumenty wydawane przez Wielkopolskiego Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw wynikajce z przepisw ustawowych, o uchway waciwych terytorialnie samorzdw odnoszce si do zagadnie regulujcych ksztatowanie przestrzeni. 2. Instrumenty finansowe: o dotacje o subwencje o dofinansowania o projekty uwzgldniajce finansowanie z funduszy Unii Europejskiej 3. Instrumenty spoeczne: o edukacja kulturowa o informacja o wsppraca 95

o wspdziaanie z organizacjami spoecznymi 4. Koordynacja: o strategie rozwoju miasta o plany rozwoju lokalnego o programy prac konserwatorskich o programy ochrony rodowiska o studia i analizy, koncepcje zrwnowaonego rozwoju o plany rewitalizacji 5. Instrumenty kontrolne: o utworzenie w ramach Urzdu Miejskiego w Mosinie, Zespou Koordynujcego, ktrego zadaniem bdzie sprawdzenie, w jaki sposb realizowane bd poszczeglne zadania wynikajce z ustale niniejszego programu. Proponuje si, aby w zespole uczestniczyli przedstawiciele rnych Referatw Urzdu Miejskiego w Mosinie. Czonkw zespou oraz ich liczb wyznaczy Burmistrz Gminy Mosina niezwocznie po uchwaleniu przez Rad Miejsk w Mosinie powyszego programu, o aktualizacja bazy danych gminnej ewidencji zabytkw, o monitoring stanu zachowania i rozwoju rodowiska kulturowego, 8. Monitoring dziaania gminnego programu opieki nad zabytkami. Zgodnie z art. 87 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami Burmistrz Gminy Mosina zobowizany jest do sporzdzania co 2 lata sprawozdania z gminnego programu opieki nad zabytkami. Sprawozdanie to przedstawiane jest Radzie Miejskiej. Po 4 latach program powinien zosta zaktualizowany i ponownie przyjty przez Rad Miejsk w Mosinie. Do wykonania powyszego zadania, Zesp Koordynujcy monitorujcy Gminny program opieki nad zabytkami dla Gminy Mosina na lata 2011 2014 przynajmniej raz na dwa lata przedstawi pisemn analiz stopnia realizacji powyszego programu.

96

9. Niektre zewntrzne rda finansowania gminnego programu opieki nad zabytkami. Obowizek dbania o stan zabytkw spoczywa na wacicielach i posiadaczach zabytkw. Wsparciem dla zada z zakresu ochrony zabytkw s zewntrzne rda dofinansowania udzielane zgodnie z obowizujc ustaw z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opieki nad zabytkami.
1. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (www.mkidn.gov.pl) w ramach

swoich uprawnie tworzy programy wspierajce midzy innymi prace suce ochronie zabytkw. Rodzaje i zakresy ochrony zgodne s z aktualn polityk ochrony dziedzictwa kulturowego Rzdu Rzeczpospolitej. 2. Wielkopolski Wojewdzki Konserwator Zabytkw (wosoz.bip-i.pl/public) dotacje przyznawane s na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy obiektach wpisanych do rejestru zabytkw na podstawie wnioskw zoonych przez wacicieli, posiadaczy lub uytkownikw zabytkw. 3. Samorzd Wojewdztwa Wielkopolskiego przewiduje (www.bip.umww.pl) rodki na pomoc budet wojewdztwa wielkopolskiego finansow

ukierunkowan na ochron zabytkw i opiek nad zabytkami. S to dotacje celowe z budetu na finansowanie lub dofinansowanie prac remontowych i konserwatorskich obiektw zabytkowych m. in. jednostek sektora finansw publicznych. 4. Fundusz Kocielny (www.mswia.gov.pl) dotacje udzielane wycznie na remonty i konserwacje zabytkowych obiektw o charakterze sakralnym i to tylko na wykonywanie podstawowych prac zabezpieczajcych obiektw. Z Funduszu nie finansuje si remontw i konserwacji obiektw towarzyszcych, wyposaenia obiektw sakralnych oraz otoczenia wityni, a take staych elementw wystroju wntrz. Podmiotami uprawnionymi do otrzymywania rodkw Funduszu Kocielnego s: o osoby prawne Kocioa Katolickiego

97

o osoby prawne innych kociow i zwizkw wyznaniowych dziaajcych na podstawie ustaw o stosunku Pastwa do kociow oraz zwizkw wyznaniowych o osoby prawne kociow i zwizkw wyznaniowych wpisanych do rejestru kociow i zwizkw wyznaniowych, o ktrym mowa w art. 30 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolnoci sumienia i wyznania (Dz. U. z 2005 Nr 231, poz. 1965, z pn. zm.). 5. Ponadto istniej moliwoci zdobywania rodkw finansowych ze rde zewntrznych na zadania inwestycyjne i spoeczne do wspfinansowania z funduszy krajowych i zagranicznych Unii Europejskiej.

98