Pierwotna wsplnota Ko cio a paradygmatem zawierzenia imieniu Jezus

ycie pierwotnego Ko cio a zosta o najpe niej scharakteryzowane w Dziejach Apostolskich. Mo na stwierdzi , e ta ksi ga Nowego Testamentu przekazuje w sposb wiarygodny sam istot wiary i duchowo ci Ko cio a pierwszego wieku[1]. Nawet pobie nie czytaj c Dzieje Apostolskie, bez przeprowadzania szczeg owej egzegezy, mo na zauwa y , e wyr niaj c cech tej ksi gi s mi dzy innymi liczne odwo ania do imienia Jezus. Perykopy biblijne, ktre zawieraj nawi zania do imienia Jezusa, imienia Jezusa Chrystusa, imienia Pana Jezusa Jego imienia lub po prostu do imienia mo na pogrupowa tematycznie. Dzieje Apostolskie opowiadaj , e znaki i cuda s zdzia ane w lub przez imi Jezusa (por. Dz 3, 6; 4, 7; 4, 10; 4, 30; 16, 18). Aposto owie nauczaj , przemawiaj i g osz to imi (por. Dz 4, 17-18; 5, 28; 5, 40; 9, 15; 9, 27; 8, 12), udzielaj c chrztu w imi Pana Jezusa (por. Dz 2, 38; 8, 16; 10, 48; 19, 5). Imi Jezus jest wzywane (por. Dz 2, 21; 9, 14; 19, 13; 22, 16), wyznawane (por. Dz 9, 21) i wys awiane (por. Dz 19, 17), a uczniowie nie wahaj si cierpie , a nawet ponie mier dla tego imienia (por. Dz 5, 41; 9, 16; 15, 26; 21, 13). Taka postawa wynika z wiary, e tylko w tym imieniu mo na osi gn zbawienie (por. Dz 3, 16; 4, 12; 10, 42-43). G wn tre ci kerygmatu Ko cio a w I w. by a Osoba Jezusa Chrystusa oraz dokonane przez Niego dzie o zbawcze. Udzielanie chrztu wi za o si ci le z wiar w zmartwychwsta ego Chrystusa, a u jego podstaw le a o przekonanie, e przyjmuj cy go wchodzi w nierozerwalny zwi zek z Jezusem Zbawicielem. Dlatego w a nie pierwotnie chrzest odbywa si w imi Jezusa Chrystusa. Formu a trynitarna za jest p niejsza. Chrzest w imi Jezusa mia zamiar uwypukli Osob Chrystusa i ukaza konieczno uznania Go za Pana i Mesjasza Boga. Przyj cie chrztu by o prost konsekwencj metanoi wst pienia na drog nowego my lenia i warto ciowania imperatywem odrzucenia grzechu i rozpocz cia nowego ycia w Chrystusie i na Jego wzr. Pierwsi chrze cijanie rozumieli, e by uczniem Pana wi za o si z podj ciem zadania przyobleczenia i odci ni cia na sobie Jego obrazu (zob. Rz 8, 29; Ga 3, 27; por. 2 Kor 3, 18; Kol 3, 10)[2]. Fraz : [] i niech ka dy z was przyjmie chrzest w imieniu Jezusa Chrystusa mo na przet umaczy tak e: [] i niech da si zanurzy ka dy z was w imieniu Jezusa Pomaza ca (Dz 2, 38)[3]. Termin zanurzenie w imieniu nale y interpretowa jako wej cie w intymn i wszechogarniaj c wsplnot z Jezusem, to znaczy jako wezwanie do odwzorowania Jego ycia. Katechumen w tym obrz dzie inicjacji oddawa si Mu na w asno oraz oczekiwa prowadzenia i zbawienia. Po chrzcie wierz cy uczestniczy w ca ej egzystencji Zbawiciela, zarwno w Jego mierci, jak i w Zmartwychwstaniu. Podobne rozumienie mo na dostrzec w listach w. Paw a Aposto a. wiadczy o tym na przyk ad nast puj ce zdanie: Czy nie wiadomo wam, e my wszyscy, ktrzy otrzymali my chrzest, zanurzaj cy w Chrystusa Jezusa, zostali my zanurzeni w Jego mier ? (Rz 6, 3; por. Kol 2, 12)[4]. Z sakramentem chrztu by o nieod cznie zwi zane wyznanie wiary. W pierwszej uproszczonej formie brzmia o ono po prostu Jezus jest Panem. Nawrcenie i chrzest w imi Jezusa poci ga o za sob odpuszczenie grzechw i otrzymanie darw Ducha wi tego. To ostatnie nie odbywa o si automatycznie, lecz potrzebowa o znaku na o enia r k, cho czasami Zes anie Ducha wi tego uprzedza o ten sakrament (zob. Dz 2, 1-36; 8, 16; 9, 17; 10, 44-48)[5]. Wyznawanie, wys awianie, wzywanie oraz nauczanie, a tak e gotowo do cierpienia z powodu imienia Jezus wi za o si z niezachwian wiar w Jego moc zbawcz , co by o rwnoznaczne z wyznaniem wiary w misterium Osoby Pana. O tej rzeczywisto ci najpe niej wiadcz znaki i cuda, jakie aposto owie czynili w to wi te Imi , to

znaczy przez w adz i zas ugi Jezusa Chrystusa. I tak jak za czasw Jego widzialnej obecno ci na ziemi, tak i wtedy, gdy Jego misj kontynuowali uczniowie, by y one wyrazem realizuj cego si zbawienia i nadej cia Krlestwa Bo ego[6]. w. Piotr w drugiej mowie, ktra zosta a wyg oszona po uzdrowieniu chromego (por. Dz 3, 1-26), otwarcie przyzna , e przyczyn sprawcz cudu by Jezus Chrystus. Pos u y si przy tym zwrotem w Jego imi form u ywan w kulturze semickiej na wyra enie samej Osoby Boga[7]. Aposto , wychodz c od teologii imienia Boga w czasach Patriarchw, ukaza moc imienia Jezusa zmartwychwsta ego istot kerygmatu. Chrystocentryczne nauczanie aposto w i uwiarygadniaj ce je znaki zdzia ane w imi Jezusa, czyli z upowa nienia i moc Pana, by y rd em nawrce i przyczyn rozszerzania si Ko cio a[8]. Warto jeszcze zatrzyma si krtko nad fragmentami Dziejw Apostolskich, ktre przywo uj imi bez jakichkolwiek dookre le , tak jak, na przyk ad, w 5, 41: A oni odchodzili sprzed Sanhedrynu i cieszyli si , e stali si godni cierpie dla Imienia. W kulturze semickiej nadawano niektrym okre leniom Boga znaczenie hipostatyczne (na przyk ad Anio Jahwe[9]). Sta o si te tak w przypadku wyra enia imi . W teologii judeochrze cija skiej imi zacz o oznacza moc, przez ktr Bg spe nia swoje dzie a. Dalej refleksja uto sami a go z Osob odr bn od Ojca. Dostrze enie w nim hipostazy Syna mo na prze ledzi w Li cie Klemensa. Tutaj owo onoma archegonon imi , ktre jest arche stworzenia, wydaje si rzeczywi cie by logos, ktre jest na pocz tku (arche) wed ug Jana (zob. J 1, 1), cho nie ma u ytego terminu logos wprost. Mo na zatem doj do wniosku, e w rodowisku judeochrze cija skim Boska Osoba Chrystusa by a ch tniej okre lana za pomoc terminu imi (onoma). To wyra enie zosta o w p niejszym okresie porzucone jako niezrozumia e i niebezpieczne w mentalno ci greckiej z uwagi na tendencje gnostyckie, a jego funkcje przej termin Logos[10]. Z powy szego zatem wida , e uto samienie Imienia z Osob Chrystusa w Dziejach Apostolskich by o dla pierwszych chrze cijan wyra nym wiadectwem wiary w Jezusa jako Syna Bo ego, wsp istotnego Bogu Ojcu. Wsplnota pierwotnego Ko cio a zawierzy a ca swoj egzystencj imieniu Jezus, ktre stanowi o dla niej uobecnienie niewidocznego na ziemi po Wniebowst pieniu, ale dzia aj cego z moc Jezusa Chrystusa Syna Bo ego. Nie istnia taki wymiar ycia Ko cio a apostolskiego (pocz wszy od chrztu, a sko czywszy na m cze stwie za wiar ), ktry nie by by wys awianiem imienia Pana. Cz ste za przywo ywanie tego Imienia nie by o magiczn formu , ale zakorzenione w tradycji Starego Przymierza, wyp ywa o z wiary, e Zbawiciel jako prawdziwy Bg jest rzeczywi cie obecny i dzia a w Ko ciele przez swoje Imi .
[1] Por. B. Maggioni, Duchowo pierwszych wsplnot chrze cija skich, w: Historia duchowo ci, t. 2, dz. cyt., s. 111-113; W. Rakocy, B dziecie moimi wiadkami (Dz 1, 8). Dzieje Apostolskie, w: Wprowadzenie w my l i wezwanie ksi g biblijnych, red. J. Frankowski, t. 9: Dzieje Apostolskie. Listy w. Paw a, wsp red. S. M dala, Warszawa 1997, s. 21-22. [2] Por. J. Gnilka, Pierwsi Chrze cijanie. rd a i pocz tki Ko cio a, Krakw 2003, s. 356, 382, 407; R. Murawski, Wczesnochrze cija ska katecheza. (Do Edyktu Mediola skiego 313 r.), P ock 1999, s. 41; H. Pelc, Wezwanie do metanoi w mowach Piotra wed ug Dziejw Apostolskich, Krakw 2004, s. 58; The New Testament. Recovery version, oprac. komentarza W. Lee, Anaheim, California 19912, s. 486-487; New Testament reading guide. The Acts of the Apostles, oprac. komentarza N. M. Flanagan, Collegeville, Minnesota 1960, s. 15. [3] Grecko-polski Nowy Testament, s. 515. Cyt za: H. Pelc, dz. cyt., s. 58. [4] Por. R. Murawski, dz. cyt., s. 40-41; H. Pelc, dz. cyt, s. 58, 72; J. Gnilka, dz. cyt., s. 356, 380-381, 384-385, 412. [5] Por. H. Pelc, dz. cyt, s. 59; J. Gnilka, dz. cyt., s. 381-382. [6] Por. A. Banaszek, Rozwj Ko cio a Apostolskiego. Dzieje Apostolskie. Listy wi tego Paw a, Zeszyty Biblijne KOAB, nr 3, Warszawa 2002, s. 49, 58.

[7] Por. R. J. Karris, Invitation to Acts. A Commentary on the Acts of the Apostles with Complete Text from the Jerusalem Bible, New York 1978, s. 49-50. [8] H. Pelc, dz. cyt, s. 79, 87-88, 108. [9] Por. H. Witczyk, Logos. III. W Biblii, EK, t. 10, red. A. Szostek i inni, k. 1314. [10] Zob. J. Danilou, Teologia judeochrze cija ska, Krakw 2002, s. 205- 209, 218; por. H. Witczyk, art. cyt., k. 1312-1314.