Ślub W Obiektywie. Zatrzymaj W Kadrze Ten Wyjątkowy Dzień

Id do
Spis treci
Przykadowy rozdzia
Katalog ksiek
Katalog online
Zamw drukowany
katalog
Twj koszyk
Dodaj do koszyka
Cennik i informacje
Zamw informacje
o nowociach
Zamw cennik
Czytelnia
Fragmenty ksiek
online
Kontakt
Helion SA
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 32 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Helion 19912011
lub w obiektywie. Zatrzymaj

w kadrze ten wyjtkowy dzie
Autor: Glen Johnson
Tumaczenie: Przemysaw i Karina Gancarczyk
ISBN: 978-83-246-2889-6
Tytu oryginau: Digital Wedding Photography:
Capturing Beautiful Memories
Format: 200230, stron: 328
Opanuj sztuk piknego uwieczniania niezapomnianych chwil!
Jak fotografowa w rnych warunkach owietleniowych i pogodowych?
Jak robi doskonae zdjcia w trakcie ceremonii i zatrzyma w kadrze dynamiczny
obraz wesela?
Jak poprawia i profesjonalnie przygotowywa zdjcia dla klientw?
Wbrew pozorom robienie dobrych zdj i bycie dobrym fotografem lubnym to dwie rne
umiejtnoci. Jeli Twoje wczeniejsze dowiadczenia sprowadzaj si do robienia zdj studyjnych,
gdzie mona wszystko wczeniej zaplanowa, w kadej chwili ustawi modeli wedug wasnego
uznania i pracowa w doskonaych warunkach owietleniowych, moesz przey spore zaskoczenie,
gdy zaczniesz fotografowa weselnikw w akcji. Wwczas pod presj czasu i oczekiwa klientw
przychodzi Ci uwiecznia w korzystny sposb ludzi przemieszczajcych si, jedzcych, miejcych
si lub taczcych. W dodatku wiato w takich miejscach jest najczciej fatalne, a Ty nie moesz
wykona adnej poprawki, bo adna chwila ju przecie si nie powtrzy. A jeli mylisz, e
fotografowanie lubw uda Ci si po pewnym czasie sprowadzi do jednej sprawdzonej formuy,
szybko zrozumiesz, e nie ma dwch takich samych uroczystoci kada wymaga zupenie
nowego podejcia.
Profesjonalny fotograf lubny Glen Johnson, opierajc si na swoim wieloletnim dowiadczeniu
w tej brany, zdradzi Ci najwaniejsze tajniki swojego zawodu. Ksika zostaa podzielona na trzy
pene bezcennych porad i wskazwek czci. W pierwszej zapoznasz si ze stylistykami obowizujcymi
w fotografii lubnej (fotoreportaow, portretowo-reportaow i tradycyjn), opanujesz reguy
dobrej kompozycji zdj weselnych oraz dowiesz si, jaki sprzt i jakie akcesoria bd Ci potrzebne.
Cz druga to analiza rnego typu miejsc i zasad fotografowania ceremonii oraz ludzi w trakcie
przyjcia, a take sposobw osigania artystycznych efektw niepozowanych uj. Ostatnia cz
zawiera niezwykle praktyczne uwagi na temat biznesowej strony fotografii lubnej jak wycenia
swoje usugi, stworzy wasne studio, poprawia zdjcia zgodnie z oczekiwaniami klienta oraz
dostarcza mu je w rnej formie.
Naucz si sprawia, by ludzie czuli si dobrze, gdy robisz im zdjcia
Poznaj sposoby uchwycenia emocji i ulotnych chwil
Naucz si rozrnia style pracy i dostosowywa je do oczekiwa klienta
Przygotuj si do pracy w rnych warunkach owietleniowych
Dowiedz si, jak powiniene zachowa si podczas pracy w garderobie i w czasie ceremonii
Stwrz doskonae studio cyfrowe, pozwalajce na odpowiedni obrbk zdj
Dowiedz si, jak rzetelnie wyceni swoje usugi
Przekonaj si, dlaczego Twoje umiejtnoci biznesowe mog by waniejsze ni Twj talent
Opanuj sztuk utrwalania magii ludzkich emocji
zosta profesjonalnym fotografem lubnym!
Spis treci
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Cz I Czym jest cyfrowa fotografia lubna
23
Rozdzia 1. wiat fotografii lubnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Fotografowanie lubw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Wymagajcy i dochodowy zawd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Narzdzia do pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Wybr aparatu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Osobowo ma znaczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
wicz oko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Nabieranie dowiadczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Ujmowanie na zdjciach najwaniejszych momentw w yciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Pierwsze kroki w biznesie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Rozdzia 2. Rozwijanie wasnego stylu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Dwa modele biznesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Na pocztek niskie ceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Na pocztek wysokie ceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Czynnik motywacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Kwestia pienidzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Tradycyjna fotograa lubna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Sprzt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Osobowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Usugi i gadety wchodzce w skad oferty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Dzie lubu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Po lubie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Styl fotoreportaowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Historia i aktualne trendy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Osobowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Nieformalne zdjcia grupowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Dzie lubu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Po lubie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Styl reportaowo-portretowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Aktualne trendy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Dzie lubu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Sprzt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Znajdowanie wasnego stylu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Dawanie klientom tego, czego oczekuj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
16
Spis treci
Rozdzia 3. Wybr odpowiedniego sprztu do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Porwnanie aparatw kompaktowych i lustrzanek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Aparat kompaktowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Zalety i wady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Istotne wady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Wybieranie wasnego aparatu fotogracznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Maa waga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Wymienne obiektywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Szybkie ostrzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Szybko rejestracji zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Wysoka jako kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Brak zauwaalnego opnienia migawki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Dugi czas pracy baterii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Moliwo korzystania z dobrych lamp byskowych
z pomiarem wiata przez obiektyw (TTL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Wywietlacz LCD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Spust migawki pozwalajcy na pionowe kadrowanie zdj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Krtki czas pobierania energii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Obiektywy fotografa lubnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Obiektyw szerokoktny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Ujcia w garderobie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Zdjcia podczas taca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Ujcia grupowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Obiektyw standardowy, czyli wszystkiego po trochu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Teleobiektyw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Robienie zdj przy sabym wietle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Efekty maej gbi ostroci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Ujcia niepozowane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Kompresja tematu zdjcia i ta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Portrety. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Obiektywy artystyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
50 mm f/1,4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Lensbaby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Filtry ochronne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Wybr owietlenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Przenone systemy owietleniowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Flesz mocowany na aparacie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Balans kolorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Torby i walizki do przewoenia Twojego sprztu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Plecak fotograczny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Walizka na kkach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Ustawienia aparatu fotogracznego i opcje menu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Przestrze kolorw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Format pliku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Wyostrzanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Tryby ekspozycji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Metody kompensacji ekspozycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Spis treci
Rozdzia 4. Ustalanie wasnego toku pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

Znajdowanie wasnych rozwiza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Tok pracy dla robienia zdj podczas lubu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Przygotowanie si do sesji zdjciowej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Baterie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Przestrze kolorw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Format pliku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Karty pamici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Pakowanie sprztu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Ostatnie przygotowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Robienie zdj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Opcje zwizane z pamici przenon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Transfer zdj z aparatu do komputera. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Tworzenie zapasowej kopii zdj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Przegldanie i edycja zdj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Archiwizowanie gotowych plikw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Tok pracy przykady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Tok pracy autora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Tok pracy Studio Coburgs Digital Wedding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
Tok pracy Holland Photo Arts Digital Wedding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Rozdzia 5. Komponowanie wasnych dzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

Regua trjpodziau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Ruch w kadrze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Wykorzystanie pustej przestrzeni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Przycinanie postaci ludzkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Celowanie w rodek tarczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
Podkrelanie najwaniejszej czci zdjcia
przez wyostrzenie jej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Naturalne upozowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Kreatywna sesja portretowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Myl kreatywnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych
119
Rozdzia 6. Pikno i emocje w garderobie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121

Sprzt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
Obiektyw szerokoktny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Obiektyw standardowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Teleobiektyw 70 200 mm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Lensbaby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Owietlenie w garderobie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
wiato z okna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
Rwnowaenie wiata pochodzcego z rnych rde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
Garderoba mska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Zdjcia detali. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
17
18
Spis treci
Etykieta w garderobie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Zapukaj, zanim wejdziesz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Porozmawiaj o kwestii nagoci. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Jakich zdj nie robi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
Rozdzia 7. Zdjcia w plenerze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

Sprzt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Praca w penym socu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Zakres tonalny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Jak zmniejszy straty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Korzystanie z formatu JPEG w soneczny dzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Obserwuj histogram i alarm przewietlenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Zakres ekspozycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Przewietlenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Niedowietlenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Wskazwki dotyczce zdj grupowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Praca w penym socu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
wiato soneczne pnym popoudniem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
Bysk wypeniajcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Techniki zwizane z owietleniem z tyu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
wiato w pochmurny dzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Znajdowanie cienia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Powierzchnie odbijajce wiato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
wiato pnowieczorne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Wybr ta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Zawieranie ta w zdjciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Ograniczanie ta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Pozwl, by to decydowao o wyborze obiektywu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Rozdzia 8. Zdjcia we wntrzach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

Sprzt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Statyw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Lampy wyzwalane zdalnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Owietlenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Popularne systemy owietleniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Balans bieli. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Minimalizowanie odblaskw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Wybieranie miejsc do zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Miejsce przy otarzu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Dostrzeganie dobrych miejsc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Rozdzia 9. Dokumentowanie ceremonii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

Zdjcia obowizkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Zasady zachowania obowizujce podczas ceremonii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Spis treci
Zasady dotyczce pracy z eszem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Oglne informacje na temat ceremonii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Networking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Dziwne sytuacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Chwile pene emocji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Praca w skrajnie trudnych warunkach owietleniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
Pene soce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
Zdjcia z ceremonii w sabym wietle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
Zdjcia goci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Gdzie by i kiedy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
Przed rozpoczciem ceremonii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
W trakcie uroczystoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Koniec ceremonii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Rozdzia 10. Zdjcia niepozowane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

Dostrzeganie odpowiedniej chwili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Sprzt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
Kiedy uy obiektywu o dugiej ogniskowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
Kiedy uy obiektywu szerokoktnego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
Jak dostrzega odpowiedni sytuacj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Analiza charakterologiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Ujmij twarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Obserwowanie i czekanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Rozdzia 11. Tworzenie romantycznych zdj podczas magicznej godziny . . . 205

Deniowanie romantycznego zdjcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Dekonstrukcja romantyzmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Sprzt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
Planowanie sesji zdjciowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Sesja przedlubna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Wprowadzenie do sesji zdjciowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Romantyzm cyfrowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Rozdzia 12. Na przyjciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

Obowizkowe ujcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
Krojenie tortu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Zdjcia z pierwszego taca i taca z rodzicami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
Rzucanie bukietu i podwizki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Podpisywanie aktu maestwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Zaawansowane techniki owietleniowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Sprzt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Techniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Inne fotograe z przyjcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
19
20
Spis treci
Rozdzia 13. luby wyjazdowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243

Jak jest naprawd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Jak znale prac. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
Twoja strona internetowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
Konsultanci lubni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Reklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
Zaplanowanie podry. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Wskazwki dotyczce lotw samolotem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Wskazwki dotyczce podry takswkami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Wskazwki dotyczce podry autobusem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Kwestie zdrowotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Biegunka podrna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Niebezpieczne stworzenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Szczepienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Dokumenty podczas zagranicznych podry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Przekraczanie granic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
Przewoenie sprztu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Podrczny baga fotograczny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Baga do odprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Torba na aparat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
Plecak podrczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Czy to praca, czy wakacje? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Dwa powody, dla ktrych warto zdecydowa si na prac na lubie wyjazdowym . . . . . . . . 257
Jak obliczy stawk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Cz III Cyfrowa fotografia lubna a kwestie biznesowe
259
Rozdzia 14. Tworzenie wasnej przestrzeni roboczej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261

Trzy warianty przestrzeni roboczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
Studio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
Biuro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
Biuro w domu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
Projektowanie przestrzeni roboczej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Kolor cian. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Miejsce do siedzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Owietlenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Rozmowa z klientem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
Projektor cyfrowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
Telewizor plazmowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
Porwnanie kosztw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
Muzyka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
Spis treci
Aranacja scenerii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
Spotkanie poza biurem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267
Osprzt komputerowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
Wybr komputera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
Wybr wielkoci komputera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
RAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
Szybko dysku twardego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
Rozmiar dysku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
Podczanie zewntrznych dyskw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
Nagrywarka CD i DVD z oprogramowaniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
Karta graczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
Tworzenie sieci komputerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
Monitory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
Drukarka biurowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Ognioodporny sejf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Podstawowe oprogramowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
Usugi internetowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
Rejestrator domen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
Hosting witryny internetowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
Twoja witryna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
Zrb to sam albo wynajmij kogo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
SEO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
Faza twrcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
Uczy j przyjazn dla klienta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
Jakie informacje umieci na stronie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
Oprogramowanie do tworzenia witryn internetowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
Rozdzia 15. Praca w studiu cyfrowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283

Transfer obrazw z aparatu do komputera. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
Problemy z pobieraniem zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Nie formatuj w komputerze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
Edytowanie, zaznaczanie i usuwanie obrazw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
Oprogramowanie DAM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
Proces edycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Zaznacz najlepsze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Zmiana nazw zdj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Archiwizacja danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
Obrbka zdj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
Poziomy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
Rozjanij ciemny obraz za pomoc trybu Screen (Mnoenie odwrotnoci) . . . . . . . . . . 295
Wyostrzanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
21
22
Spis treci
Rozdzia 16. Tworzenie kocowych produktw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299

Opcje w zakresie odbitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
Wydruki prbne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
Wydruki prbne na papierze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
Cyfrowe wydruki prbne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
Odbitki na papierze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
Zamawianie odbitek w laboratorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
Drukowanie wasnych odbitek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
Zdjcia prbne online i sprzeda odbitek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
Dostawcy usug. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Labtricity.com . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Pictage.com . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Printroom.com. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
IntoTheDarkroom.com . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
Odbitker.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
Ustalenie terminu wyganicia galerii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
Zamwienia klienta skadane w biurze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
DVD lub CD z danymi jako produkt kocowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
Prawo do uytku domowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Inne pliki, ktre mona zawrze na dysku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Albumy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
Stadium projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
Filmy DVD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
Komputerowy pokaz slajdw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
Zdjcia w plenerze
otografujc uroczystoci lubne w plenerze, musimy uwzgldni to, e w cigu dnia mamy do czynienia
z wieloma rnymi rodzajami owietlenia. Ten rozdzia zawiera omwienie oglnych zasad pracy w plenerze,
jak rwnie specycznych technik, ktre pomog Ci poradzi sobie z jasnym socem, zupen ciemnoci i innymi
warunkami, w jakich przyjdzie Ci robi zdjcia. Gdy fotografujesz pod goym niebem, sama umiejtno robienia
zdj to tylko poowa sukcesu. Musisz take wiedzie, czego szuka i jak wybra miejsca, gdzie wiato ma okrelone,
podane waciwoci, ktre podkrel walory Twoich uj grupowych czy romantycznych portretw. Kocowa cz
tego rozdziau to omwienie kluczowych elementw umoliwiajcych zidentykowanie miejsc, ktre charakteryzuj
si dobrym owietleniem do zdj w plenerze.
140
Sprzt
Dobra wiadomo jest taka, e do pracy w plenerze nie potrzeba adnego specjalnego sprztu. Nie musisz mie niczego
poza swoim standardowym zestawem zawierajcym aparat fotograczny, trzy obiektywy, kilka kart pamici i esz zamocowany na gorcej stopce. Moe si okaza, e wprost z garderoby bdziesz musia przej w miejsce, ktre jest najwikszym wyzwaniem dla lubnego fotografa wystawione na jasne wiato soneczne. Pniej, wieczorem, bdziesz
musia pracowa w pmroku, a nastpnie w ciemnoci, gdy przyjcie przecignie si do godzin nocnych. Jedna rzecz
jest pewna: praca lubnego fotografa nigdy nie wyglda tak samo. Pomidzy jednym lubem a kolejnym istniej kolosalne rnice, a kiedy fotografujesz w plenerze, sytuacja zmienia si z minuty na minut w cigu caego dnia.
Zarwno zdjcia we wntrzach, jak i w plenerze robisz za pomoc tego samego sprztu zmienia si tylko sposb,
w jaki z niego korzystasz. Na przykad ten sam esz, ktry stanowi Twoje jedyne rdo wiata podczas fotografowania w pomieszczeniach, w plenerze moe by wykorzystany jako wiato wypeniajce do rozjanienia cieni. Ten
sam obiektyw szerokoktny, ktry miae ze sob w garderobie panny modej, moe zosta uyty do sfotografowania
ceremonii na zewntrz.
Praca w penym socu

Jasne soce to jedno z najwikszych wyzwa, z jakimi ma do czynienia lubny fotograf posugujcy si cyfrwk.
Nie tak dawno wszyscy uywalimy lmu fotogracznego i nie przejmowalimy si zbytnio ekspozycj. Film rejestrowa tak szeroki zakres jasnych tonw, e waciwej ekspozycji moglimy powica niewiele uwagi, a laboratorium
zawsze byo w stanie naprawi nasz bd. W rzeczywistoci, jeli przewietlalimy lm o jedn czy dwie dziaki, tak
naprawd ulepszalimy efekty naszej pracy. Te dni dawno miny, a razem z nimi niestety beztroska, jeli chodzi o ekspozycj w soneczny dzie. Poniewa podczas jasnego, sonecznego dnia mamy do czynienia z bardzo szerokim zakresem tonalnym, musisz troszczy si o to, by nie przewietli jasnych tonw, a zarazem by nie dopuci do niedowietlenia cieni. Aby w peni zrozumie t kwesti, musisz pozna nieco bliej ograniczenia Twojego cyfrowego aparatu
fotogracznego.
Zakres tonalny
Problem, ktrego bdziesz dowiadcza w soneczny dzie, to rnica okoo 10 dziaek przysony midzy obszarami
znajdujcymi si w bezporednim socu i tymi pogronymi zupenie w cieniu. Kiedy nawietlasz obraz w takich
warunkach, moesz ustawi ekspozycj albo na nasonecznion cz, albo na stron zacienion, ale nie moesz uzyska
poprawnej ekspozycji obu w tym samym czasie. Jest to ograniczenie wszystkich aparatw i tych na lm fotograczny, i cyfrowych. Cakowity zakres wiata, jakie moesz uchwyci na jednym zdjciu, od najjaniejszego, w ktrym
wci mona dostrzec szczegy, a po najciemniejsze, w ktrym s one jeszcze widoczne, nosi nazw zakresu tonalnego.
Jeeli robisz zdjcia na lmie, musisz wiedzie, e kady lm ma inny zakres tonalny, a wic jest to cecha jego, a nie
aparatu. Jeli chodzi o zdjcia cyfrowe, zakres dynamiki zaley od producenta Twojego sprztu jest wielu wytwrcw matryc cyfrowych, a kada z nich charakteryzuje si odmiennym zakresem tonalnym. Po zamontowaniu w aparacie fotogracznym sensora zakres tonalny staje si cech Twojego sprztu i nie moe zosta zmieniony.
Matryca rejestrujca wiato w cyfrowym aparacie fotogracznym moe by albo typu CMOS, albo CCD. Oba typy
maj podobny zakres tonalny i w obu jest on mniejszy ni w przypadku lmu fotogracznego. Ten mniejszy zakres
oznacza, e jeeli nawet nie tak bardzo pomylisz si w ekspozycji, otrzymasz czyste biele pozbawione szczegw
Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

lub czyste czernie bez detali, zalenie od tego, czy przewietlie, czy niedowietlie zdjcia. Z tego powodu, ustalajc nieodpowiedni ekspozycj, bardzo atwo moesz zepsu fotogra, zwaszcza jeeli popenie bd polegajcy
na przewietleniu.
Uproszczone objanienie problemu zakresu tonalnego brzmi nastpujco: podczas gdy w scenie rnica pomidzy
najjaniejszymi i najciemniejszymi partiami moe wynosi dziesi dziaek lub nawet wicej, Twj aparat fotograczny najprawdopodobniej nie bdzie w stanie uchwyci ich wszystkich na jednym zdjciu. Niektre aparaty mog
uchwyci wikszy zakres tonalny, inne mniejszy, ale aden nie sprosta owietleniu, z jakim ma do czynienia w soneczny dzie. Ten problem by ogromn wad pierwszego pokolenia cyfrowych aparatw fotogracznych, ale jako
e technologia jest coraz lepsza, lepszy jest take zakres tonalny wszystkich kolejnych aparatw. W czasie, gdy pisz
t ksik, technologia jest ju tak zaawansowana, e pozwala uj nawet zakres 5 6 dziaek.
Co to jest histogram?
W tej ksice czsto odnosz si do histogramw. Histogram to zasadniczo supkowy wykres graficzny, ktry pokazuje, gdzie
w obrazie znajduj si jasne tony. Cho moe si on wydawa jednolity graficznie, w rzeczywistoci skada si z wielu cienkich
pionowych supkw przypominajcych zby grzebienia, z ktrych kady reprezentuje pojedynczy poziom jasnoci. Histogram pliku JPEG ma tylko 256 supkw, podczas gdy histogram pliku RAW ma ich 4096. Kiedy patrzysz na histogram jako
na wykres supkowy, wszystkie biae lub jasne obiekty s prezentowane po jego prawej stronie, podczas gdy ciemniejsze tony
s przedstawione po stronie lewej. Wysoko kadego supka moe Ci powiedzie, ile pikseli w obrazie odpowiada danemu
poziomowi jasnoci. Jeeli obraz ma duo biaych tonw, wykres histogramu bdzie si wznosi po prawej stronie. Jeeli jest
duo tonw ciemniejszych, bdzie rs po lewej. Przecitna scena ma wykres, na ktrym najwiksze nagromadzenie danych
jest w rodku. Fakt, e JPEG ma 256 tonw, a RAW ma ich 4096, jest bardzo istotny, jeeli chcesz zmieni jasno, kontrast albo
kolor obrazu. Wprowadzenie jakichkolwiek zmian wikszych ni minimalne w plikach JPEG sprawia, e wykres si rozrywa
i w histogramie powstaj luki. Plik RAW ma 16 razy wicej supkw, na ktrych mona pracowa, moesz wic wprowadzi
w nim ogromne zmiany, a w histogramie nie powstan zauwaalne przerwy. Obrazy A, C i D w ramce na kolejnej stronie
powstay z jednego pliku RAW. Pierwszy (A) powsta przez konwersj oryginalnego pliku wprost na plik JPEG. Obraz C zosta
przyciemniony (jeszcze w formacie RAW) za pomoc suwaka jasnoci. Trzecie zdjcie (D) zostao przeksztacone w JPEG
dokadnie tak jak obraz pierwszy (A) przed przyciemnieniem za pomoc Poziomw (Levels). Histogramy dla obrazw C i D
pokazuj rnic, jaka powstaje podczas zmiany jasnoci pliku RAW i JPEG. To samo przyciemnianie, ktre wydawao si nie
uszkadza pliku RAW, spowodowao powstanie wielkich luk w histogramie pliku JPEG.
Kiedy supki histogramu odsuwaj si od siebie, jest to odzwierciedleniem czci obrazu, na ktrej kolory ju nie przechodz pynnie z jednego tonu w drugi; zamiast tego zobaczysz jednolite bloki kolorystyczne. Ten efekt, pokazany na obrazie
B, nosi nazw bandingu (paskowania) i najatwiej go zauway w stonowanych obszarach takich jak niebo. W bkitnym
obrazie wprowadzono maksymalne zmiany w poziomie jasnoci, aby pokaza wyolbrzymiony banding. Zauwa, jak niebo
zostao zredukowane do wielkich blokw pojedynczych kolorw. Wielkie luki w histogramie reprezentuj brak tonw. Brakujce barwy s uzupeniane najbliszym tonem ssiednim, w efekcie czego powstaj wielkie pasy pojedynczych kolorw,
jakie mona zobaczy na zdjciu w ramce.
Cig dalszy na nastpnej stronie
141
142
Dokoczenie
Jak zmniejszy straty

W soneczny dzie Twj aparat fotograczny pewnie nie bdzie w stanie uchwyci wszystkich jasnych tonw
ze wzgldu na ograniczony zakres tonalny. Moesz jednak zrobi kilka rzeczy, aby zmaksymalizowa zakres tonw,
ktre Twj sprzt bdzie mg zarejestrowa. Po pierwsze, wybierz zapis zdjcia w formacie RAW. Zapisywanie fotograi w ten sposb rozszerza zakres tonalny Twojego cyfrowego aparatu do absolutnego maksimum, cho wci nie
jest to jeszcze zakres, jakim dysponowa lm. Dlatego wanie plik RAW okrela si mianem cyfrowego negatywu. Format RAW pozwala zachowa wszystkie dane, ktre Twj aparat fotograczny moe zarejestrowa, i umoliwia zapisanie ich bezporednio do pliku bez jakiejkolwiek obrbki. Tak naprawd nie moesz uy pliku RAW w jego pierwotnej
formie. Musisz przetworzy go w komputerze i zapisa w innym formacie, jako JPEG lub TIFF. Naprawd wspaniae
jest to, e moesz zmieni wszystkie ustawienia z wyjtkiem otworu przysony, czasu nawietlania i wartoci ISO,
ktre wykorzystae do zrobienia zdjcia. Masz moliwo zmiany balansu bieli i koloru, a przede wszystkim moesz
wprowadzi ogromne zmiany w poziomie wiate, zanim zapiszesz obraz w innym formacie.
Natomiast jeeli zapisujesz swoje obrazy w formacie JPEG, wiele danych wejciowych uchwyconych przez aparat
fotograczny zostaje usunitych. Jak moe wiesz, JPEG to plik skompresowany, ktrego mniejsze rozmiary to efekt
utraty czci danych. Jednak w przypadku sonecznego dnia bardziej istotne jest to, e plik JPEG traci wikszo
tonw, jakie moe uchwyci Twj aparat. Ta strata nie jest zbyt widoczna w przecitnej scenie, ale kiedy chcesz zarejestrowa najwikszy zakres od bardzo jasnych do bardzo ciemnych tonw, zdecydowanie nie moesz niczego odrzuci. JPEG to plik 8-bitowy (28), co oznacza, e moe zawrze tylko 256 tonw. Oryginalny plik RAW zapisywany
przez redniej i wysokiej jakoci aparaty cyfrowe jest plikiem 12-bitowym (212), ktry moe pomieci 4096 tonw.
To do duo danych do potencjalnego utracenia. Najgorsze jest to, e kiedy aparat fotograczny konwertuje plik
RAW na JPEG, stara si zachowa najwiksz moliw ilo danych. Jeeli w scenie rnica midzy najjaniejszym
i najciemniejszym miejscem wynosi 10 dziaek, aparat moe uj tylko pi co musi odrzuci. Jego oprogramowanie ratuje wiksz cz sceny, ujmujc najlepszy wycinek danych, ktry moe zawrze w zakresie piciu dziaek,
jakie musz mu wystarczy, i odrzuca reszt. Niestety reszta jest czci zawierajc albo wiata, albo cienie, a najprawdopodobniej jedno i drugie.
Rysunek 7.1 to histogram, ktry przedstawia peny zakres tonw, z jakimi mona mie do czynienia w soneczny
dzie. Kady pionowy supek reprezentuje jedn dziak wiata w scenie. Linie pogrubione oznaczone symbolami A
i B to ekspozycje, jakie aparat fotograczny moe uchwyci, eby jego zakres tonalny obj moliwie najlepsz cz
danych. Jak moesz zobaczy, musi on dokona wyboru, poniewa nie jest w stanie zapisa wszystkiego. Podczas ekspozycji A aparat ujmuje wszystkie szczegy w jasnych obszarach, ale traci wiele detali w cieniach. Powstae cienie s
bardzo gbokie. W przypadku ekspozycji B (rysunek 7.1) moesz zobaczy duo wicej szczegw w cieniach, ale
jasne tony bd bardzo rozjanione, a na wielu obszarach nie bdzie wida adnych szczegw. Rysunek 7.2 to histogram zdjcia zrobionego w pochmurny dzie. Ma on o wiele mniejsz rozpito, poniewa zakres tonw od najjaniejszego do najciemniejszego nie jest a tak duy jak w dniu sonecznym.
Jeeli uywasz formatu RAW, moesz pniej przetworzy pliki w taki sposb, by skompresowa histogram, tak aby
wszystkie dane zawarte zostay w mniejszym zakresie, ktry mona zapisa jako JPEG. Powstaje w ten sposb plik
charakteryzujcy si o wiele wikszym zakresem tonalnym ni ten, jaki jest w stanie uchwyci Twj aparat fotograczny, jeeli zapisujesz zdjcie od razu w formacie JPEG.
Zdjcie 7.3 ilustruje rnic midzy dwoma typami plikw w bardziej widoczny sposb. Ten prosty test zosta wykonany przez umieszczenie dwu przedmiotw w wietle sonecznym. Kartka papieru jest zapisana po drugiej stronie,
ale moesz zobaczy przebijajce litery na stronie, ktra jest w socu. Obok kartki, w cieniu, umieciem czarn
kamizelk fotograczn. W moim Canonie 20D wybraem czuo ISO 100 i zapis pliku jednoczenie w formacie
RAW i JPEG w penej rozdzielczoci.
143
144
7.1. By zrobi zdjcie w formacie JPEG, aparat fotograficzny automatycznie wyznacza dostpny zakres
dynamiki tak, e najjaniejsze tony s ledwie widoczne
7.2. W pochmurny dzie aparat ma o wiele atwiejsze zadanie, jeli chodzi o wyznaczenie zakresu tonalnego,
dziki czemu ujmuje i najjaniejsze, i najciemniejsze tony obecne w scenie

Na zdjciu 7.3 moesz zobaczy dwa pliki, zapis tego samego ujcia. Zauwa, e na obu obrazach w najciemniejszych
miejscach nie wida wielu szczegw. Dokonaem pomiaru wiata i uzyskaem rnic dziewiciu dziaek od najjaniejszego do najciemniejszego tonu, tak e brak niektrych detali nie powinien by adn niespodziank. Musz jednak wspomnie (jestem to winny mojemu wspaniaemu aparatowi), e po maej obrbce w Photoshopie przekonaem
si, i oba pliki zachoway detale w ciemnych obszarach i nie znalazo si ani jedno miejsce, w ktrym nie byo ich
wida. Gdyby chcia, mgby z atwoci rozjani czarn kamizelk tak, i widoczne byyby szczegy w cieniach.
Co to wszystko oznacza? Po pierwsze, naley zauway, e oba pliki zawieraj dane w wiatach i cieniach. Rzeczywista
rnica polega na tym, e kiedy aparat fotograczny tworzy wasny plik JPEG, kompresuje wszystkie tony, co skutkuje
o wiele bardziej kontrastowym obrazem. Kiedy przetwarzasz plik RAW, a nastpnie zmieniasz go w plik JPEG, masz do
swojej dyspozycji opcj rozszerzenia zakresu tonalnego, tak by uzyska o wiele bardziej pynn gradacj tonw. Zauwa
rnic w cieniach w dolnej czci kartki papieru i w obrazie kamykw poniej czarnej kamizelki. Moesz zobaczy,
ile gbokich cieni jest na zdjciu, ktre zostao zrobione w JPEG, w porwnaniu z obrazem, ktry zosta zapisany jako
RAW, a nastpnie przekonwertowany na format JPEG.
7.3. Te dwa pliki zostay uzyskane z jednego ujcia. Jak moesz zobaczy, plik RAW charakteryzuje si
o wiele wikszym poziomem szczegowoci, jeli chodzi o wiata, a gradacja pomidzy cieniami
i wiatami jest bardziej pynna
145
146

Problem z zakresem tonalnym nie koczy si na poziomie robienia i zapisywania zdj monitor komputera
i drukarka take charakteryzuj si wasnym zakresem tonalnym typowym dla danego modelu i ograniczonym
do przestrzeni barwnej sRGB. Jeeli prbujesz wydrukowa obraz, ktry nie mieci si w granicach zakresu tonalnego przestrzeni sRGB, drukarka ignoruje wszystkie tony spoza niego. Ten problem ilustruje zdjcie 7.3 obecnie
adna drukarka nie jest w stanie odda na wydruku szczegw w cieniach, co sprawia, e czarny materia, z jakiego
jest wykonana moja kamizelka, wyglda jak czarna plama. Gdybym uy formatu RAW, rozjani cienie, a nastpnie
zapisa obraz w przestrzeni barw sRGB, mgbym z atwoci wydrukowa go na kadej drukarce lub wywietli
na kadym monitorze.
Korzystanie z formatu JPEG w soneczny dzie

Robienie zdj w formacie RAW i ich obrbka w komputerze wymaga do dobrej orientacji w oprogramowaniu takim
jak Photoshop, ACDSee Pro albo program dostarczany przez producenta Twojego aparatu. Jeeli nie czujesz si uzdolniony w tym kierunku, nie martw si wci moesz odnie sukces. Moesz fotografowa lub w wietle soca, zapisujc obrazy w oszczdnym formacie JPEG. Jeeli z jakiego powodu nie chcesz robi zdj w formacie RAW, masz te
do swojej dyspozycji trzy dodatkowe opcje, ktre podnios jako fotograi uzyskanych w jasnym sonecznym wietle.
1. W menu aparatu fotogracznego ustaw najniszy moliwy kontrast i nasycenie. Zdjcia bd si wydaway
nieco paskie, ale bdziesz mia do swojej dyspozycji o wiele wikszy zakres dynamiki podczas fotografowania
w wietle sonecznym. Nie zapomnij tylko zmieni ustawie z powrotem na normalne, gdy przestaniesz pracowa w penym socu.
2. Ustaw najnisz moliw czuo ISO. Im jest ona wysza, tym mniejszy zakres dynamiki.
3. Wykorzystaj esz na aparacie, by wypeni cienie. W efekcie w scenie zostaje zawartych mniej jasnych
tonw dowietlasz cienie, przez co zmniejsza si rnica pomidzy nimi a wiatami.
Obserwuj histogram i alarm przewietlenia

Wikszo profesjonalnych aparatw fotogracznych ma opcj pozwalajc na wywietlenie histogramu i migajcego alarmu przewietlenia. Obie te rzeczy atwiej obserwowa w jasny soneczny dzie pozwalaj na bardziej
adekwatne ustalenie ekspozycji ni tylko na podstawie obrazu na wywietlaczu LCD. Alarm przewietlenia pozwala
Ci si upewni, e nie przepalasz jasnych tonw, gdy robisz zdjcia w jasnym wietle sonecznym, jako e w miejscach przepalonych pojawiaj si migajce punkty. Moesz zmienia parametry ekspozycji, dopki nie znikn.
Zakres ekspozycji
Zakres ekspozycji oznacza stopie, w jakim moesz si pomyli przy jej ustalaniu, aby mc wci uzyskiwa dobre
zdjcia. Jest to bardzo nienaukowa i subiektywna waciwo, poniewa to, co jeden fotograf uznaje za dopuszczaln
strat jasnych tonw, moe wydawa si czym zupenie nie do przyjcia innemu. Jak bardzo moesz si pomyli,
ustalajc ekspozycj? Odpowied zaley od Twoich osobistych preferencji.
Przewietlenie
W soneczny dzie przewietlenie tylko o p dziaki moe spowodowa bardzo zauwaaln zmian koloru i utrat
szczegw w najjaniejszych partiach obrazu. To znaczy, e w tych miejscach nic nie zostaje zarejestrowane i w druku
s to po prostu biae fragmenty papieru. Fotografowie nazywaj je przepalon biel. Nawet najbardziej mozolna praca
w Photoshopie nie przywrci im ycia. Zalenie od tego, ile miejsca na zdjciu zajmuj jasne obszary, mona dopuci
w pewnym stopniu utrat szczegw.
Jak uratowa ciemne zdjcie w Photoshopie

W Photoshopie powiel warstw oryginalnego obrazu i otwrz now (grn) warstw w Trybie ekranu. To rozjani cay obraz
o okoo jedn dziak. Jeeli jest on jeszcze zbyt ciemny, przecignij grn warstw do ikony Powiel warstw (obok Kosza).
To czsto powoduje zbyt due rozjanienie. Jeeli tak jest, kliknij jedn z warstw na ekranie i zmniejsz krycie. Do ustawiania
krycia suy suwak, ktry pozwala stopniowa efekt a do uzyskania podanego rezultatu. W przypadku przewietlonego
zdjcia wykorzystaj ten sam proces, ale wybierz Tryb mnoenia, ktry pozwala przyciemni cay obraz.
W pochmurny dzie nie bdzie adnych bieli, ktre mogyby zosta przewietlone, wic nie zauwaysz adnych strat
danych, pki nie przewietlisz ekspozycji o dwie dziaki lub wicej. Oczywicie spowoduje to, e obraz bdzie jasny
i kolory bd wydaway si wyblake, ale Photoshop oferuje Ci narzdzia, dziki ktrym moesz uratowa zdjcie,
pod warunkiem e wci widoczne s na nim detale.
Niedowietlenie
Jeeli zdjcie jest niedowietlone, aparat fotograczny wci dysponuje pewnym zakresem ekspozycji. Generalnie
mona niedowietli fotograe o kilka dziaek i wci mc je rozjani, aby uzyska akceptowalny obraz. Moesz
uratowa w Photoshopie nawet zdjcia niedowietlone o dwie dziaki robione w soneczny dzie.
Wskazwki dotyczce zdj grupowych

Zrobienie dobrego ujcia grupowego jest o wiele bardziej skomplikowane ni po prostu ustawienie ludzi i nacinicie
spustu migawki. Najtrudniejsza cz pracy nastpuje, zanim jeszcze zaczniesz ustawia osoby do zdjcia, poniewa
musisz przeanalizowa scen, wybra najlepsze miejsce i optymalne wiato. Musisz wzi pod uwag wiele czynnikw, na przykad to, jak daleko ludzie mog doj czy dojecha, aby znale si w wybranym przez Ciebie wspaniaym miejscu; czy chcesz, by na zdjciu byo widoczne to, czy te nie; czy potrzebujesz esza, czy chcesz wykorzysta
naturalne wiato. Wszystkie te kwestie i wiele innych musisz rozway, nim zrobisz zdjcie.
Gdy szukasz odpowiedniego miejsca do fotograi grupowych, powiniene uwzgldni wiele czynnikw, ale przede
wszystkim i najpierw musisz zadba o to, by wiato rwnomiernie padao na twarze wszystkich fotografowanych
osb. Nie jest wane, czy jest to wiato soneczne, cie czy pcie. Najwaniejsze, aby wiato w taki sam sposb
owietlao wszystkie tematy.
Praca w penym socu

Ujcia grupowe w penym wietle sonecznym powinny by bezwzgldnie ostatni opcj, jak bierzesz pod uwag. Jest
tylko jeden wyjtek moesz sprbowa uzyska takie zdjcie pnym wieczorem, kiedy wiato jest o wiele agodniejsze. Jeeli koniecznie musisz zrobi zdjcie w bezporednim wietle sonecznym w poudnie, powiniene pozna kilka
sztuczek, ktre pomog Ci jak najlepiej poradzi sobie z tym wyzwaniem. Po pierwsze, tym samym wiatem musi by
owietlona caa grupa. Jeeli umieszczasz jej jedn cz w cieniu, a drug w socu, marnujesz czas wszystkich zebranych. Ocienione miejsce pod wielkim drzewem, w pobliu budynku albo zbocza moe wspaniale posuy do zrobienia
uj grupowych w soneczny dzie. Na zdjciu 7.4 moesz zobaczy, jakie wiato znalazem po ocienionej stronie urwiska na play na Crooked Island na Bahamach. To byo jedyne ocienione miejsce w caej okolicy, wic namwiem ca
rodzin i goci na przechadzk na pla po to wanie, aby mc wykorzysta t plam cienia. W miejscach takich jak to
cie mona znale w cigu dnia, co pozwala zachowa zot godzin na prac wycznie z par mod.
147
148

7.4. To popoudniowe zdjcie zostao wykonane w cieniu
wysokiego urwiska cigncego si wzdu play. Urwiska nie
wida na obrazie, ale w adnym innym miejscu w okolicy nie
mogem znale tak piknego wiata
130 mm, f/4, 1/1000 s, ISO 400, bez flesza
wiato soneczne pnym popoudniem

Pnopopoudniowe soce, ktre znajduje si nisko ponad horyzontem, z reguy tworzy niezwykle ciep tonacj kolorystyczn. Ten ciepy blask moe dawa bardzo pikne efekty, ale jeli chcesz uzyska bardziej rzeczywiste barwy, zapisuj zdjcia w formacie RAW lub uywaj Expodiscu. Gdy ju otrzymasz odpowiedni kolor, ustaw grup pod odpowiednim ktem, tak aby soce owietlao wszystkich rwnomiernie i by adna z osb nie rzucaa cienia na osob stojc
obok. Na zdjciu 7.5 moesz zobaczy, jaki kt musisz wybra. Jeeli obrcisz swoje obiekty za bardzo w stron soca,
ludzie nie bd mogli spojrze w Twoim kierunku, nie mruc oczu. Cay sekret polega na znalezieniu odpowiedniego
kta, ktry pozwala ustawi wszystkich w wietle, ale nie powoduje mruenia oczu. Zwykle osigam najlepsze rezultaty, ustawiajc moj grup pod ktem okoo 45 stopni do soca.

7.5. W przypadku tego zdjcia ustawiem par mod
pod ktem 45 stopni do wieczornego soca. Ten kt
pozwala unikn mruenia oczu, a obydwoje
s rwnomiernie owietleni
90 mm, f/4, 1/8000 s, ISO 400
Zasady dotyczce ustalania ekspozycji dla zdj grupowych

w penym socu
Jeeli bezwzgldnie musisz zrobi zdjcie grupowe w bezporednio padajcych promieniach poudniowego soca,
sprbuj wykorzysta te techniki:
Wybierz miejsce, w ktrym caa grupa bdzie rwnomiernie owietlona.
Ustaw flesz na tryb TTL, nie korzystajc w ogle z opcji kompensacji ekspozycji.
Wybierz najnisz moliw czuo ISO.
W miar moliwoci ustaw osoby w grupie tak, by soce owietlao ich plecy, i wykorzystaj flesz, aby owietli
ich twarze.
Uyj szerokoktnego obiektywu, dziki ktremu podejdziesz na tyle blisko, by owietli twarze za pomoc flesza.
Reguluj otwr przysony (ustawiajc coraz wysze liczby), a uzyskasz taki czas nawietlania, ktry bdzie zsynchronizowany z Twoim fleszem.
149
150
Bysk wypeniajcy
Lampa byskowa na aparacie moe by wykorzystywana take w plenerze w cigu dnia. Na zdjciu 7.6 wida, o ile
janiejsze kolory mona uzyska, jeli korzysta si z bysku wypeniajcego. Termin bysk wypeniajcy oznacza takie
ustawienie esza, aby dawa wiato nieco mniejsze od zastanego tylko takie, by rozjanio wszystkie ciemne cienie.
Mona uzyska takie wiato, korzystajc z kompensacji ekspozycji esza i zmniejszajc si bysku. Stopie niedowietlenia zaley od wiata w danym dniu. Oglna zasada, ktr sam si kieruj, brzmi nastpujco: w soneczny dzie
zmniejsz si bysku esza o 1/2 dziaki, kiedy niebo jest zachmurzone, o 1 dziak, a przy duym zachmurzeniu
o 2 dziaki. Na przykad jeeli ekspozycja wiata na zewntrz (zastanego) to f/8 w pochmurny dzie, powiniene
zmniejszy si bysku o dwie dziaki (wybierajc f/4). To daje dokadnie tyle wiata, by rozjani kolory i wyeliminowa albo zmniejszy cienie pod oczyma, ale nie na tyle duo, by bysk esza zdominowa obraz. wiato esza moe
si wietnie sprawdzi w przypadku zdj grupowych, ale zupenie nie pasuje do realistycznych obrazw waciwych
dla stylu fotoreportaowego i zdecydowanie nie nadaje si do robienia romantycznych zdj pary modej.
7.6. Bysk wypeniajcy daje akurat tyle wiata,
by kolory si rozjaniy, a oczy obiektw byszczay
95 mm, f/2,8, 1/60 s, ISO 400
Techniki zwizane z owietleniem z tyu

Owietlenie z tyu uzyskujesz wtedy, gdy ustawiasz obiekty swojego zdjcia tak, by soce owietlao ich plecy,
a twarze byy zupenie pogrone w cieniu. Ta technika pozwala uzyska pikn jasn powiat wok obiektu.
W przypadku tego zabiegu masz do wyboru dwa sposoby postpowania, a kady z nich daje zupenie inny efekt.
Pierwsza metoda to po prostu ekspozycja z nastawieniem na zacienion cz obrazu, dziki czemu to jest bardzo
jasne. Druga metoda to ekspozycja z nastawieniem na to, a nastpnie dowietlenie cieni za pomoc esza. Obie techniki pozwalaj uzyska wspaniae rezultaty, ale jeli chcesz, aby w ujciu grupowym obiekty byy dobrze owietlone
i atwo rozpoznawalne, najlepsze efekty uzyskuje si zwykle dziki metodzie bysku wypeniajcego. Nie lubi szczeglnie tego efektu, ale jeli nie uyjesz esza w soneczny dzie, rnica w ekspozycji pomidzy ocienion czci
obrazu (twarzami fotografowanych osb) a tem moe by wiksza, ni pozwalaj na to moliwoci aparatu, w wyniku
czego otrzymasz w tle przepalone biele. Uycie bysku wypeniajcego, tak jak na zdjciu 7.7, pozwoli Ci wybra taki
czas nawietlania, aby uzyska wystarczajc ekspozycj ta, podczas gdy bysk ten pozwoli odpowiednio owietli
pierwszy plan. By to zrobi, po prostu ustaw esz na tryb TTL, nie korzystajc z kompensacji ekspozycji, a nastpnie
wybierz odpowiednie parametry, aby uzyska poprawn ekspozycj ta.
7.7. Owietlenie z tyu tworzy adn aureol wietln
wok obiektu Twojego zdjcia
105 mm, f/9,5, 1/180 s, ISO 200
151
152
Pomysy na wykorzystanie flesza w plenerze

Kiedy korzystamy z flesza w plenerze, mamy tak naprawd do czynienia z dwoma rnymi rodzajami wiata: pochodzcym od flesza i zastanym. wiato zastane to wiato z kadego innego rda ni Twoja lampa byskowa. Kiedy przygotowujesz si do zrobienia zdjcia z fleszem w plenerze, za pomoc rnych parametrw manipulujesz tymi dwoma rodzajami
owietlenia. To pozwala Ci zaj si kadym z nich niezalenie, a osigniesz podan rwnowag midzy byskiem flesza
i wiatem zastanym. By to si udao, wybierasz przyson pozwalajc uzyska podan ilo wiata flesza w ujciu,
a nastpnie dobierasz taki czas nawietlania, by wiato zastane adnie owietlao scen na zdjciu.
eby pracowa z fleszem w plenerze, powiniene zrozumie prosty fakt, e czas nawietlania nie ma adnego wpywu
na wiato lampy byskowej. Jest tak, poniewa jej rozbysk jest bardzo krtki i nastpuje, gdy migawka jest cakowicie
otwarta. Czas trwania bysku jest zwykle wiele razy krtszy ni czas nawietlania. W rzeczywistoci najkrtszy czas nawietlania, przy jakim najnowoczeniejsze lustrzanki cyfrowe mog zsynchronizowa otwarcie migawki z byskiem flesza (jest
to tak zwany czas synchronizacji), wynosi 1/250 sekundy. Tymczasem bysk flesza zwykle trwa 1/500 sekundy albo krcej,
wic zajmuje tylko cz czasu, w ktrym migawka jest faktycznie otwarta. Jeeli uyjesz czasu nawietlania duszego ni
1/30 sekundy, czas trwania bysku wci bdzie wynosi 1/500 sekundy lub bdzie jeszcze krtszy. Dziki temu ekspozycja
wiata flesza bdzie taka sama niezalenie od tego, jakiego czasu nawietlania uywasz tak dugo, pki czas ten jest
rwny lub duszy ni czas synchronizacji Twojego aparatu fotograficznego. To do skomplikowana kwestia, ktrej pewnie
nie chciaby analizowa za kadym razem, gdy zechcesz zrobi w plenerze zdjcie z fleszem.
Zapamitaj te dwie podstawowe wytyczne:
Przysona modyfikuje wiato Twojej lampy byskowej.
Czas nawietlania modyfikuje wiato zastane (pochodzce ze wszystkich innych rde).
A teraz co dla zaawansowanych! Kiedy bdziesz ustawia parametry ekspozycji w swoim aparacie, aby zrobi zdjcie
z fleszem, moesz zauway, e czas nawietlania potrzebny do odpowiedniego zrwnowaenia wiata zastanego jest
zbyt krtki lub zbyt dugi w odniesieniu do Twoich potrzeb. Jeeli tak jest, po prostu zmie warto ISO. Kada zmiana czuoci wymaga odpowiedniej regulacji albo przysony, albo czasu nawietlania, aby ekspozycja bya poprawna. Na przykad
jeeli czas nawietlania przy czuoci 400 ISO wynosi 1/2 s i doszede do wniosku, e jest za dugi, moesz zmieni ISO
z 400 na 3200 (o trzy dziaki). Bdziesz wtedy musia zmodyfikowa o trzy dziaki rwnie przyson lub czas nawietlania,
by ekspozycja znw bya odpowiednia. Tak wic jeeli Twj poprzedni czas nawietlania wynosi 1/2 s, bdziesz mg zmieni go teraz o trzy dziaki z 1/2 s, przez 1/4 i 1/8 s, na 1/16 s.
wiato w pochmurny dzie

Robienie zdj w pochmurny dzie jest daleko atwiejsze ni w bezporednim wietle sonecznym. Chmury to ogromna
zasona, przez ktr dociera wiato, ktre, jak si wydaje, jest rozproszone we wszystkich kierunkach jednoczenie. Dla
ludzkiego oka wyglda to tak, jakby nigdzie nie byo adnych cieni. Jednak po zrobieniu kilku zdj okazuje si, e nie
jest to prawda. wiato w pochmurny dzie wci generuje cienie, a ich ostro zaley od tego, pod jakim ktem temat
zdjcia jest zwrcony do soca. Znajdowanie odpowiedniego ustawienia wzgldem soca moe by trudne, poniewa
jest ono nad chmurami, ale moesz by pewien, e ten waciwy kt wci jest tak samo wany dla Twoich zdj jak
wtedy, gdy chodzio o bezporednie wiato soneczne chocia efekty s o wiele mniej wyrane.
wiato w pochmurny dzie wydaje si tak agodne, e moe Ci si wydawa, i nie potrzebujesz adnej lampy byskowej.
To prawda, jeli robisz romantyczny portret, ale jak moesz zobaczy na zdjciu 7.8, bysk wypeniajcy moe zapewni
wystarczajc ilo ukierunkowanego wiata, aby wypeni cienie pod brwiami i rozjani kolory. Caa sztuka polega
na tym, by ustawi esz tak nisko, aby dla niewprawnego oka efekty bysku nie byy zauwaalne. Wymaga to kompensacji
ekspozycji zmniejszenia siy bysku o okoo 1,5 dziaki w lekko pochmurny dzie lub 2 przy duym zachmurzeniu.
7.8. Zwr uwag, jak dziki uyciu niezbyt mocnego bysku wypeniajcego znikaj cienie wok oczu
i rozjaniaj si kolory
153
154
Prosta zasada uycia bysku wypeniajcego

Aby uzyska bysk wypeniajcy w rnych warunkach w plenerze, posu si nastpujcymi wskazwkami:
W soneczny dzie uyj normalnego bysku flesza (bez kompensacji ekspozycji).
W czciowo pochmurnym dniu ustaw kompensacj ekspozycji na 1.
W bardzo pochmurny dzie ustaw kompensacj ekspozycji na 2.
Kompensacj ekspozycji lampy byskowej mona okrela albo na korpusie aparatu, albo na gowicy flesza.
Sprawd w instrukcji obsugi, jak naley to zrobi w przypadku Twojego sprztu.
Mimo cieni zdjcia wykonane w stylu fotoreportaowym i romantyczne ujcia dobrze wychodz w pochmurne dni
w naturalnym wietle. Fotograe grupowe take mog si wtedy uda, ale niebieskawe zabarwienie wiata moe sprawi, e bd wydaway si nieco nudne i pozbawione ycia, jeeli nie wykorzystasz esza, aby nieco rozjani kolory.
Pochmurne dni wymagaj tak maej iloci wiata z esza, e nie musisz ju korzysta z obiektywu szerokoktnego,
aby zbliy si do fotografowanych osb.
Znajdowanie cienia
Podczas wybierania odpowiedniego miejsca do zdj portretowych i grupowych najwaniejsza moe okaza si moliwo wykorzystania duego ocienionego obszaru. Rwnomierne owietlenie, jakie moesz znale nawet w cieniu
drzewa lub obok wysokiego budynku, moe pozwoli Ci uzyska tak delikatno obrazu, e niemal zawsze rezultat
bdzie o wiele lepszy ni w przypadku zdj robionych w penym socu.
Jeeli szukasz ocienionego miejsca pod drzewem, we pod uwag to, e potrzebujesz rwnomiernego cienia, nie smug
i plamek, z jakimi moesz mie do czynienia, gdy jest ono mae. Tego rodzaju miejsce trudno odpowiednio wykorzysta, poniewa niezalenie od tego, jak ustawisz ludzi, zawsze zdarzy si tak, e drzewo zostanie poruszone podmuchem wiatru, na chwil zanim naciniesz spust migawki, i jaki promie wiata padnie na czyj twarz, tworzc
na niej jasn plam.
Oto wskazwka dotyczca wykorzystywania drzew jako rde cienia: nie ustawiaj tematw zdjcia zbyt daleko
pod drzewem. Fotografowane osoby powinny by w niezbyt gbokim cieniu, a twarzami musz by zwrcone
na zewntrz. Jeeli ustawisz swoje tematy twarzami do drzewa, uzyskasz na ich twarzach ciemne cienie, a za nimi
o wiele janiejsze to. Jest to rezultat blokowania wiata padajcego z gry przez listowie, wskutek czego cae
owietlenie docierajce pod drzewo to wiato odbite z zewntrz.
Powierzchnie odbijajce wiato

Zawsze powiniene zwraca uwag na due zacienione miejsca, w pobliu ktrych znajduje si powierzchnia, od ktrej
wiato moe si odbi i owietli cienie. Na rysunku 7.9 takim miejscem jest ocieniony obszar pod drzewem i biay
dom owietlony penym socem, ktry znajduje si w pobliu. Moe on by rdem bardzo piknego wiata.
7.9. Duy odbijajcy promienie obiekt w pobliu ocienionego miejsca moe zapewni pikne wiato
Nie uda Ci si za kadym razem znale tego typu scenerii; na szczcie jest jej przenona wersja, ktra pozwala
uzyska podobny efekt. Na zdjciu 7.10 moesz zobaczy rezultat uycia blendy, ktra odbija wiato, kierujc je
na zacieniony obszar. Korzystanie z takiej blendy wymaga pomocy asystenta, ale nawet jeeli pracujesz podczas lubu
sam, zawsze uda Ci si znale druhn albo drub chtnych do pomocy, ktrzy j potrzymaj. W przypadku wielu
blend masz do swojej dyspozycji ram i zestaw rnego rodzaju materiaw odbijajcych promienie, ktre mog utworzy rne efekty wietlne. Standardowe blendy s wykonane z materiau w kolorze czarnym, zotym, srebrnym
i transparentnym biaym.
Czarny materia nie odbija wiata i w rzeczywistoci jest uywany w celu zredukowania go lub pochaniania.
Rzadko wykorzystuje si go podczas wesela. Oglna zasada jego stosowania jest taka, e trzymajc go blisko
Twojego obiektu, zwikszasz cienie, niwelujc wiksz cz odbitego wiata, ktre w innym przypadku padaoby na obiekt z danej strony.
Zoty kolor jest uywany do tego, by stworzy ciepe, promienne wiato.
Srebrny materia tworzy bardzo poyskliwe wiato biae.
Transparentna biel moe zosta wykorzystana na kilka sposobw. Najczciej materia ten stosowany jest
w blendach w celu uzyskania piknego, mikkiego biaego wiata. Jednak blenda moe by rwnie trzymana
w grze, co pozwala rozprasza wiato soneczne. Dziki temu uzyskujesz efekt podobny do tego, gdy fotografujesz w pochmurny dzie, nawet jeli w rzeczywistoci robisz zdjcia w penym socu. Jeeli uywasz blendy,
aby rozproszy wiato soneczne, moesz potrzebowa drugiej, by owietli temat fotograi z przodu.
155
156
7.10. Przenone blendy odbijajce wiato pozwalaj odpowiednio dowietli ocienione miejsca
i uchroni zdjcie przed efektem sztucznoci, jaki daby bysk flesza
wiato pnowieczorne
Robienie zdj w naturalnym wietle pnym wieczorem wymaga nadzwyczaj jasnego obiektywu o otworze f/2,8
lub janiejszego. Moim ulubionym obiektywem, ktry wykorzystuj do pracy w tym czasie, jest 50 mm f/1,4, ktrego
uyem do wykonania zdjcia 7.11. Wpuszcza on ogromn ilo wiata, dziki czemu mog pracowa, nawet jeli nie
ma innego owietlenia ni kilka wiec rozjaniajcych scen.
Oczywicie robienie zdj w tym czasie wymaga uycia wysokich wartoci ISO. Gdy wieczorem wiato coraz bardziej zanika, moesz zwiksza czuo ISO, a osignie maksimum, czyli do 3200. Wysoka czuo pozwala Ci
wykonywa fotograe w sabym wietle, ale minusem jest to, i przy okazji powstaje tzw. cyfrowy szum. Przypomina
on ziarno widoczne na zdjciach wykonanych na lmie fotogracznym. W przypadku nowoczesnych aparatw cyfrowych szum jest ju na bardzo niskim poziomie i nie mam wtpliwoci, e ich przysze generacje odnotuj jeszcze

wikszy progres w tej kwestii. Do dyspozycji masz take oprogramowanie i pluginy Photoshopa, ktre pomog Ci zredukowa zaszumienie zdj. By zorientowa si, jakie masz moliwoci, przeszukaj Google, wpisujc w wyszukiwark
haso redukcja szumw cyfrowych oprogramowanie lub sposoby redukcji szumu cyfrowego.
Gdy wieczorne wiato przechodzi w ciemno nocy, moesz wykorzysta obie techniki fotografowanie w sabym
wietle i bardziej popularne robienie zdj z uyciem esza. atwo bdzie Ci skorzysta z ich obu, jeli masz dwa aparaty fotograczne i jednego moesz uy do zdj w sabym wietle, a drugiego do fotograi z eszem. Podczas uywania esza w plenerze wieczorem trudno moe by uzyska jakiekolwiek wiato w tle, by zapobiec temu, co nazywam
efektem czarnej dziury. Pojawia si on wtedy, gdy Twoje obiekty s otoczone przez zupen, cakowit ciemno. Nie
jest to adny efekt. Jeeli jest jakiekolwiek wiato w tle, ujcie go na zdjciu dziki uyciu dugiego czasu nawietlania
pozwala stworzy obraz otoczenia, ktry wyglda znacznie lepiej ni czarna dziura.
Wielu fotografw otrzymuje na zdjciu efekt czarnej dziury, poniewa nie chc wyduy czasu nawietlania do takiej
wartoci, ktra mogaby skutkowa niepotrzebnym rozmyciem obrazu. Jeeli zdarza Ci si robi swoim aparatem
zdjcia przy uyciu lmu, dugi czas nawietlania moe by rdem frustracji, jako e nie moesz zobaczy od razu
efektw swojej pracy. Jakie szczcie, e mamy aparaty cyfrowe! Technika cyfrowa pozwala obejrze rezultat od razu
na maym ekranie LCD. Jeeli pojawi si problem zbyt duego ghostingu czy zbyt maej iloci wiata w tle, moemy
po prostu zmieni parametry ekspozycji, by go rozwiza. Wicej informacji na temat robienia zdj z lamp byskow
znajdziesz w rozdziale 3. i rozdziale 12. Zdjcia 7.12 i 7.13 to przykady uj zrobionych w nocy z eszem i bez esza.
7.11. To zdjcie zostao zrobione przy ISO rwnym 3200. Spjrz na powikszenie i zwr uwag na to, jak bardzo wzrasta ilo
szumu w niedowietlonych, zacienionych miejscach
50 mm, f/1,8, 1/30 s, ISO 3200
157
158
7.12. Ten obraz goci wznoszcych toast zosta zrobiony

bez uycia flesza przy wietle tylko kilku wiec
50 mm, f/1,4, 1/200 s, ISO 3200
7.13. Podczas robienia tego zdjcia wykorzystano dugi czas nawietlania,

aby uj wiato w tle. Mimo braku precyzji obraz dziki rozmyciu ta oddaje
wraenie ruchu i podekscytowania
17 mm, f/4, 1/10 s, ISO 3200
Wybr ta
Lubi ta, ktre s w miar jednolite i maj tonacj od redniej do ciemnej. Ciemne tony bardziej ni jasne pozwalaj
obiektom wyrni si na pierwszym planie. Niebo to prawdopodobnie najgorsze moliwe to, poniewa jest ono
zawsze o wiele janiejsze ni obiekty fotograi. Zdjcie 7.14 to grupa ujta na tle nieba.
7.14. To zdjcie zrobione na wyspie Cozumel traci nieco przez widoczne za fotografowanymi osobami jasne niebo
17 mm, f/6,7, 1/700 s, ISO 200
Zawieranie ta w zdjciu
Jeeli to samo w sobie jest interesujce na tyle, by uczyni je czci tematu obrazu, ustaw grup blisko niego, tak
aby mg uj i j, i to oraz aby obydwie czci obrazu byy ostre i jasne. By tak si stao, uywaj wikszego otworu
przysony, takiego jak f/8 lub f/16. Uzyskasz du gbi ostroci, dziki czemu ostre bd wszystkie szczegy w tle,
jak rwnie obiekty zdjcia.
159
160
Ograniczanie ta
Generalnie to jest wanie tym, czym jest tem. Jako takie powinno uzupeni scen, przycigajc o wiele mniej
uwagi ni temat. Najbardziej lubi ustala odpowiednie proporcje, zachowujc pewien dystans midzy obiektem i tem.
Kiedy jest to zrobione waciwie, to jest wci rozpoznawalne, ale jednoczenie nieco rozmyte. Kilka najgorszych uj
grupowych, jakie kiedykolwiek zrobiem, powstao wtedy, gdy ustawiem moje obiekty w pobliu kpy krzeww czy
drzew, a nastpnie wykorzystaem obiektyw szerokoktny, ktry zapewnia du gbi ostroci i oywia to.
Pozwl, by to decydowao o wyborze obiektywu

Rozmiary i pikno ta w Twoim ujciu mog zdecydowa o tym, jakiego obiektywu uyjesz do zrobienia zdjcia
grupowego i portretw. Na przykad jeeli masz wielkie i pikne to, moesz uy obiektywu szerokoktnego, ktry
pozwala zawrze w zdjciu due fragmenty widoku za tematem. Jeeli masz to mniej atrakcyjne, uyj teleobiektywu,
aby uj tylko bardzo may jego fragment.
Decyzja o tym, czy chcesz, czy nie chcesz zawrze ta w zdjciu, wpywa na wybr otworu przysony. Due otwory
(mae liczby) pozwalaj uzyska ma gbi ostroci, ktra odwraca uwag od ta, rozmywajc je lekko. Mniejsze
otwory przysony (wiksze liczby) tworz o wiele wiksz gbi ostroci, pozwalajc wyostrzy szczegy i na pierwszym, i na drugim planie.
Podsumowanie
Umiejtno pracy w penym socu jest jedn z najtrudniejszych do opanowania spord tych, jakie musi posi
lubny fotograf. Ten rozdzia przedstawia pewien zarys, ktry pomaga zrozumie, co takiego w przypadku Twojego
aparatu fotogracznego sprawia, e robienie zdj w penym socu jest tak trudne. Teraz, gdy ju posiade t wiedz,
moesz martwi si jedynie o wystarczajco silny krem przeciwsoneczny.
Robienie zdj w pochmurny dzie i pnym wieczorem te wie si z kilkoma wyzwaniami, chocia adne z nich
nie sprawia tylu problemw co pene soce. Jeli wiesz, kiedy uy bysku wypeniajcego, a take jak bardzo skompensowa ekspozycj, aby zharmonizowa rne rda wiata, moesz znacznie podnie jako swoich zdj, rozjaniajc kolory i odcienie skry fotografowanych osb i wci zachowujc naturalny wygld obrazu.
Wiedza o tym, jak wykonywa zdjcia, jest nie mniej wana ni ta, gdzie je robi. Co stanowi dobre to? Jakiego typu
wiata powiniene szuka? To aspekty dobrych zdj grupowych, ktrych nie bierze pod uwag przecitny ogldajcy,
doceniajcy po prostu wspaniae wiato i pikne to. Znalezienie cudownego ta i ustawienie tematu pod odpowiednim ktem, ktry pozwala uzyska wspaniae owietlenie, nie jest atwe i od pocztkujcego fotografa moe wymaga kilku lat praktyki. Dziki wskazwkom i wiedzy, ktr zdobye poprzez lektur tego rozdziau, moesz zacz
dostrzega okazje do zrobienia wietnych zdj o wiele szybciej.

Ślub W Obiektywie. Zatrzymaj W Kadrze Ten Wyjątkowy Dzień

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ślub W Obiektywie. Zatrzymaj W Kadrze Ten Wyjątkowy Dzień

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Id do

lub w obiektywie. Zatrzymaj

Cz I Czym jest cyfrowa fotografia lubna

Rozdzia 1. wiat fotografii lubnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Rozdzia 2. Rozwijanie wasnego stylu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Rozdzia 3. Wybr odpowiedniego sprztu do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Rozdzia 4. Ustalanie wasnego toku pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

Rozdzia 5. Komponowanie wasnych dzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Rozdzia 6. Pikno i emocje w garderobie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121

Rozdzia 7. Zdjcia w plenerze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

Rozdzia 8. Zdjcia we wntrzach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

Rozdzia 9. Dokumentowanie ceremonii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

Rozdzia 10. Zdjcia niepozowane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

Rozdzia 11. Tworzenie romantycznych zdj podczas magicznej godziny . . . 205

Rozdzia 12. Na przyjciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

Rozdzia 13. luby wyjazdowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243

Cz III Cyfrowa fotografia lubna a kwestie biznesowe

Rozdzia 14. Tworzenie wasnej przestrzeni roboczej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261

Rozdzia 15. Praca w studiu cyfrowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283

Rozdzia 16. Tworzenie kocowych produktw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Praca w penym socu

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Jak zmniejszy straty

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Korzystanie z formatu JPEG w soneczny dzie

Obserwuj histogram i alarm przewietlenia

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Jak uratowa ciemne zdjcie w Photoshopie

Wskazwki dotyczce zdj grupowych

Praca w penym socu

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

wiato soneczne pnym popoudniem

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Zasady dotyczce ustalania ekspozycji dla zdj grupowych

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Techniki zwizane z owietleniem z tyu

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Pomysy na wykorzystanie flesza w plenerze

wiato w pochmurny dzie

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Prosta zasada uycia bysku wypeniajcego

Powierzchnie odbijajce wiato

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

7.12. Ten obraz goci wznoszcych toast zosta zrobiony

7.13. Podczas robienia tego zdjcia wykorzystano dugi czas nawietlania,

Rozdzia 7 Zdjcia w plenerze

Cz II Fotografowanie uroczystoci lubnych

Pozwl, by to decydowao o wyborze obiektywu

You might also like