Id do

Spis treci
Przykadowy rozdzia
Katalog ksiek

Mac OS X Snow Leopard.

Ilustrowany przewodnik
Autor: ukasz Suma
ISBN: 978-83-246-1996-2
Format: 140208, stron: 192

Katalog online
Zamw drukowany
katalog
Daj si uwie urokowi Snow Leoparda!

Twj koszyk
Dodaj do koszyka
Cennik i informacje
Zamw informacje
o nowociach
Zamw cennik
Czytelnia
Fragmenty ksiek
online

Kontakt
Helion SA
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 32 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Helion 19912011

Poznaj interfejs uytkownika rodowiska Snow Leopard

Dowiedz si, jak korzysta z podstawowych funkcji systemu
Naucz si zarzdza danymi, uywa programw i surfowa w sieci
Snow Leopard irbis, niena pantera, Panthera Uncia, ale te najnowszy, najszybszy, najadniejszy
i najbardziej dopracowany system operacyjny dla komputerw Mac. Nowe dziecko firmy Apple
okazao si wygodniejsze w uyciu, mniej wymagajce i bardziej wydajne od swojego poprzednika
systemu Leopard jednoczenie zachowujc i rozwijajc jego najlepsze cechy oraz oferujc
szereg zupenie nowych rozwiza, w tym zoptymalizowany sposb przydziau mocy
obliczeniowej procesorw wielordzeniowych i obsug mechanizmu Microsoft Exchange.
Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik to ksika, dziki ktrej atwo i szybko
zdobdziesz podstawowe informacje na temat najnowszego systemu operacyjnego firmy Apple.
Przewodnik wprowadzi Ci w interfejs rodowiska, nauczy sposobw korzystania z okien,
przedstawi najwaniejsze moliwoci w zakresie zarzdzania danymi i zaprezentuje podstawowe
programy, ktre znajdziesz w systemie. Dziki tej ksice poznasz moliwoci przegldarki
internetowej Safari i programu pocztowego Mail, zdobywajc wiedz wystarczajc do dalszego,
samodzielnego rozwijania swoich umiejtnoci.
Uruchamianie i zamykanie systemu Mac OS X
Korzystanie z rnych elementw interfejsu uytkownika
Podstawowe operacje na plikach i katalogach
Tworzenie i uywanie skrtw oraz archiww
Korzystanie z napdw i dyskw optycznych
Tworzenie kopii bezpieczestwa i odzyskiwanie danych
Podstawowe programy i narzdzia oferowane przez system
Korzystanie z internetu w Mac OS X
Mac OS X jeszcze nigdy nie by tak prosty!

Spis treci
Wstp 7
O co to cae zamieszanie? 8
Co nowego ma dla nas kotek?9
Komu by tu podzikowa...?10
Zaczynamy...? Zaczynamy!10

Rozdzia 1. Dobry pocztek 11

Uruchamianie Maca i logowanie do systemu11
Podstawowe elementy interfejsu15
Sposoby korzystania z urzdze wejciowych 16
Koczenie pracy z systemem19
Wylogowywanie i przelogowywanie22

Rozdzia 2. Rzut oka na ekran25

Ikony26
Biurko28
Menu 30
Dock34

Rozdzia 3. Wszdzie okna37

Elementy skadowe okna i sposoby ich uywania37
Podstawowe operacje na oknach44
Widoki okien Findera i metody ich uywania56
Dostosowywanie okien Findera67

Rozdzia 4. Pliki i katalogi, katalogi i pliki81

Najwaniejsze informacje na temat systemu plikw 81
Zarzdzanie zbiorami 82
Operacje zwizane z usuwaniem danych91
Inne operacje zwizane ze zbiorami97

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Rozdzia 5. Trzy razy n, czyli noniki, napdy i nagrywanie 104

O co w tym wszystkim chodzi104
Napdy106
Dyski optyczne 110
Kopie bezpieczestwa117

Rozdzia 6. Programy, narzdzia i... zabawki130

Korzystanie z programw130
Przegld programw oferowanych przez system 141
Przegld narzdzi Mac OS X 147
Dashboard i widgety 154

Rozdzia 7. Wycieczka w krain sieci157

czenie si z sieci 157
Przegldanie stron WWW159
Korzystanie z poczty elektronicznej170
Inne programy i moliwoci zwizane z sieci180

Podsumowanie 182

Rozdzia 4
Pliki i katalogi, katalogi i pliki

Miae ju okazj zapozna si bliej z oknami Findera, oferowanymi przez nie

widokami i podstawowymi metodami ich uywania, a jeli bye wytrway, dowiedziae si te, jak mona je skonfigurowa. Informacje te przydadz Ci si przy
przeprowadzaniu operacji zwizanych z zarzdzaniem danymi zgromadzonymi
na twardym dysku Twojego komputera, ktrymi zajmiemy si w tym rozdziale.
Jego tematem bdzie bowiem sposb korzystania z systemu plikw Mac OS X.
W rozdziale tym poznasz sposoby tworzenia katalogw, kopiowania oraz przenoszenia zbiorw, a take metody zmiany nazw plikw i katalogw, ich usuwania
i korzystania z systemowego kosza. Nauczysz si, jak szybko pozna zawarto
plikw oraz uzyska najwaniejsze informacje na ich temat. Dowiesz si te ciekawych rzeczy na temat skrtw i archiww. Jednym sowem, zapowiada si kolejny dugi rozdzia... Uszy do gry, przecie nie bdzie bolao!

Najwaniejsze informacje
na temat systemu plikw
System plikw to og zasad okrelajcych struktur oraz sposb zapisywania,
nazywania, odczytywania i usuwania danych umieszczanych na nonikach fizycznych. Jeli brzmi to dla Ciebie niezrozumiale, wystarczy, aby zapamita, e jest
to po prostu mechanizm odpowiedzialny za zarzdzanie plikami i informacjami
na ich temat oraz kontrol dostpu do danych, dziki ktremu, nie posiadajc
adnej wiedzy na temat bajtw, cieek i sektorw, moesz bez problemu tworzy,
kopiowa i usuwa pliki czy katalogi.
81

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Mac OS X Snow Leopard wykorzystuje system plikw o nazwie Mac OS Extended, okrelany te jako HFS Plus lub HFS+ i bdcy rozwiniciem HFS (ang.
Hierarchical File System), czyli hierarchicznego systemu plikw opracowanego
przez Apple i wykorzystywanego w komputerach Macintosh oraz innych urzdzeniach oferowanych przez firm, takich jak popularne odtwarzacze iPod. Dysk
Twojego Maca jest sformatowany wanie za pomoc HFS+, dziki czemu miejsce jest na nim zagospodarowane w optymalny sposb, a przechowywane dane
pozostaj spjne i bezpieczne, nawet gdy przydarzy si jaka awaria lub nagle
zaniknie napicie zasilajce komputer.
Mac OS Extended zapewnia moliwo stosowania dugich nazw plikw i katalogw, ktre mog si skada nawet z 255 znakw. Programici Apple wykorzystali ponadto w tym celu kodowanie Unicode, dziki czemu system plikw
pozwala na uywanie w nazwach zbiorw rnych znakw narodowych, w tym
rwnie polskich liter, takich jak , czy . Nie musisz zatem stresowa si usuwaniem ich z nazw, stosowaniem podkrele zamiast spacji i innymi tego typu
operacjami, lecz moesz do swobodnie nazywa swoje zbiory danych.

Nie sdz, aby byo to konieczne, ale na wypadek, gdyby jeszcze nie wiedzia,
jak zorganizowana jest struktura danych, piesz z krtkim wyjanieniem. Dane
przechowywane w Twoim komputerze maj posta plikw, czyli podstawowych
jednostek zawierajcych rnego rodzaju informacje. Plikami mog by dokumenty tekstowe, fotografie cyfrowe, filmy wideo czy nawet utwory muzyczne.
S nimi rwnie programy, czyli szczeglnego rodzaju zbiory zawierajce cigi
instrukcji przeznaczonych dla komputera i speniajcych pewne zadania.

Wszystkie te pliki przechowywane s w hierarchicznej strukturze katalogw, penicych niejako rol teczek na dokumenty. Kady katalog moe zawiera dowoln
liczb innych katalogw (nazywanych wwczas podkatalogami) i plikw, cao
tworzy zatem co w rodzaju duego, rozgazionego drzewa. Za pomoc katalogw
moesz porzdkowa swoje pliki, lecz same katalogi nie zawieraj adnych danych
stanowi tylko pewn form organizacji danych. Wanie dlatego wielko kadego pustego (czyli niezawierajcego adnych plikw) katalogu wynosi zero KB.
Ale do ju tej teorii, pora zobaczy, jak system plikw sprawdza si w praktyce.

Zarzdzanie zbiorami
Do podstawowych operacji w systemie plikw naley tworzenie, kopiowanie,
przenoszenie i zmiana nazw katalogw i plikw, a take ich usuwanie (ktrym
zajmiemy si ju w nastpnym podrozdziale). Wszystkie te czynnoci umoliwiaj Ci zachowanie porzdku na dysku Twojego komputera, a take oferuj
najprostszy sposb zabezpieczania danych i udostpniania ich innym uytkownikom. Bez nich szybko pogubiby si w gszczu plikw i narazi na bezpowrot82

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

n strat bardzo cennych nieraz informacji, nie mgby te dzieli si owocami

swojej cikiej pracy.

Z uwagi na to, e samo tworzenie plikw nie naley do tematyki zarzdzania

danymi, lecz jest raczej zwizane z uywaniem programw, nie bdziemy si tu
nim dokadniej zajmowa. W tej czci ksiki musisz po prostu przyj (zreszt
zgodnie z prawd), e jakie pliki znajduj si ju na twardym dysku. Korzystajc
z nich, swobodnie moesz nauczy si metod przeprowadzania wszystkich najwaniejszych dziaa w systemie, poniewa utworzone przez Ciebie w przyszoci zbiory bd zachowywa si dokadnie tak jak te, ktrymi ju dysponujesz.

Tworzenie katalogw
W poprzednim rozdziale posugiwae si ju istniejcymi katalogami, dowiedziae si na przykad, jak porusza si w strukturze katalogw funkcjonujcej na
dysku Twojego komputera. Teraz nadszed czas na poznanie sposobu ich tworzenia. Rycho przekonasz si, e operacja ta jest bardzo wanym elementem dziaa
majcych na celu zachowanie porzdku w Twoich danych. Za pomoc katalogw
bdziesz bowiem mg na przykad gromadzi swoje dokumenty w jednym miejscu, dzielc je przy okazji na odpowiednie kategorie tematyczne, czy te porzdkowa kolekcje muzyczne i zbiory zdj cyfrowych.

Aby utworzy swj pierwszy katalog, otwrz okno Findera, korzystajc z ikony programu widocznej w Docku. W oknie tym zobaczysz zawarto swojego
katalogu domowego. Przejd do podkatalogu Dokumenty i z menu Plik wybierz
polecenie Nowy katalog. Polecenie to znajdziesz rwnie w menu zwizanym
z przyciskiem Czynno oraz w menu kontekstowym dostpnym po klikniciu
pustej powierzchni panelu okna za pomoc prawego przycisku myszy. A wszystkie wymienione tu lokalizacje ujrzysz na rysunku 4.1.

Rysunek 4.1. Wszystkie drogi prowadz do... nowego katalogu

Wskazwka

Jeli chodzi o ciso, nie musisz nawet nigdzie przechodzi, gdy wybranie polecenia tworzenia nowego katalogu jest rwnie moliwe, gdy na ekranie nie
wida adnych okien. Katalog zostanie wwczas utworzony wprost na biurku.
83

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

W katalogu Dokumenty pojawi si nowy katalog noszcy wszystko mwic

nazw katalog bez nazwy. Jak wida na rysunku 4.2, bdzie ona zaznaczona, co
umoliwi Ci jej szybk zmian na co bardziej sensownego i lepiej opisujcego
przeznaczenie zbioru. Jeli nie jeste zainteresowany zmian, po prostu kliknij
dowolny punkt znajdujcy si poza obszarem nazwy, koczc w ten sposb ca
operacj. Proste, prawda?

Rysunek 4.2. Nowy katalog bezporednio po utworzeniu i po zatwierdzeniu proponowanej

nazwy
Na skrty

Nowy katalog moesz rwnie utworzy za pomoc skrtu klawiszowego Shift+Command+N.

Zmiana nazw katalogw i plikw

Zamy, e chcemy zmieni dotychczasow nazw katalogu, bo z jaki wzgldw ju nam ona nie odpowiada zdezaktualizowaa si lub po prostu nie opisuje naleycie jego zawartoci. wietnym kandydatem do tej operacji moe by
nasz katalog bez nazwy. Sam chyba przyznasz, e nazwa ta nie jest najszczliwsza i zupenie nic nie mwi nam o jego zawartoci. Sprawa jest bardzo prosta
wystarczy tylko przej do okna wywietlajcego ikon katalogu, klikn j,
a nastpnie klikn po raz drugi (lub nacisn klawisz Enter), a nazwa zostanie
zaznaczona i bdziesz mg atwo j zmieni. Po wprowadzeniu nowej, wystarczy
klikn obszar znajdujcy si poza ikon (lub nacisn klawisz Enter), a nazwa
zostanie zatwierdzona. Przebieg tej operacji zosta przedstawiony na rysunku 4.3.

Rysunek 4.3. Kolejne etapy zmiany nazwy katalogu

84

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

Nazwy plikw zmienia si taki sam sposb, nie powiniene tego jednak prbowa
w przypadku plikw systemowych, w przypadku ktrych zmiana nazwy moe
mie do katastrofalne skutki. Wasne moesz oczywicie nazywa, jak Ci wygodnie. Pamitaj jednak, e nazwy Twoich plikw i katalogw powinny by sensowne i dobrze opisywa to, co si w nich znajduje. Bardzo uatwi Ci to ycie
i przyspieszy odszukiwanie odpowiednich danych. A przede wszystkim spowoduje, e nie bdziesz skazany na dugie zastanawianie si, w ktrym z katalogw
bez nazwy umiecie na przykad najnowsze zdjcie swojej pociechy...

Przenoszenie katalogw i plikw

W porzdku, masz ju swj pierwszy katalog, udao si nam ju nawet zmieni
jego nazw, teraz wypadaoby wreszcie co w nim umieci. Moe kolejny katalog? Nie ma sprawy, w tym celu po prostu przejd do nowo utworzonego i utwrz
kolejny, powtarzajc kroki przedstawione przed chwil. A moe co innego, na
przykad jaki plik? Czemu nie, w tym celu otwrz nowe okno Findera i przejd
do katalogu Dokumenty. Nawet jeli Twj Mac jest zupenie nowy, co powinno
si ju w nim znajdowa. Nie chodzi mi oczywicie o Twoje ostatnie dzieo w postaci katalogu z poprzedniego punktu, lecz o plik About Stacks.pdf, stanowicy
standardowy przykad dokumentu.

Aby przenie plik do innego katalogu, po prostu przecignij go nad ikon tego
katalogu, a nastpnie zwolnij przycisk myszy. Musisz to zrobi do precyzyjnie,
bowiem docelowy katalog zostanie zaznaczony dopiero wwczas, gdy wskanik
myszy znajdzie si dokadnie nad nim, tak jak zostao to pokazane na rysunku
4.4. Po zwolnieniu przycisku plik zniknie z miejsca, ktre zajmowa dotychczas,
a pojawi si w nowej lokalizacji. Z kolei jeli odczekasz chwil przed zwolnieniem przycisku, wskazany katalog zostanie automatycznie otworzony w biecym oknie, jeszcze bardziej uatwiajc Ci zadanie.
Rysunek 4.4.
Sposb przenoszenia pliku
w obrbie tego samego okna

85

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Gdy zechcesz przenie plik do katalogu znajdujcego si w strukturze danych

w zupenie innym miejscu, atwiej Ci bdzie skorzysta z dwch osobnych okien.
W dwch niezalenych oknach otwrz zatem odpowiednie katalogi i po prostu przecignij wybrany element z okna rdowego do docelowego, a nastpnie
zwolnij przycisk myszy. Jak wida na rysunku 4.5, to naprawd nic trudnego,
a efekt bdzie dokadnie taki sam, jak opisany przez chwil.

Rysunek 4.5. Sposb przenoszenia pliku pomidzy katalogami wywietlanymi w rnych

oknach
Wskazwka

Zbiory moesz rwnie przenosi bezporednio na biurko, po prosto przecigajc je z okien rdowych nad jego powierzchni i tam upuszczajc. Przenoszenie
w przeciwnym kierunku odbywa si oczywicie w ten sam sposb.

Do tej pory przykadowy plik zmienia pooenie jedynie w obrbie tego samego
dysku. A co by byo, gdybymy zechcieli przenie go na inny napd, na przykad
do wymiennej pamici USB? Operacj t wykonuje si niemal tak samo. Niemal, poniewa zbiory przecigane do katalogw znajdujcych si na innym dysku
ni katalog rdowy w systemie Mac OS X standardowo nie s przenoszone,
lecz kopiowane, o czym graficznie informuje nas niewielki symbol dodawania
widoczny obok wskanika myszy w czasie przesuwania go pomidzy oknami.
Co pocz z tym fantem? Nic prostszego w czasie przecigania wystarczy
przytrzyma klawisz Command i sprawa zaatwiona. Plik zostanie przeniesiony
86

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

z jednego napdu na drugi, dokadnie tak samo, jak wczeniej odbywao si to

w obrbie tego samego dysku. A do kopiowania wrcimy ju za chwil.

W porzdku, ale co, gdy bdziesz chcia przenie wiele plikw naraz? Nie trzeba
bdzie chyba przemieszcza poszczeglnych zbiorw jeden po drugim? Perspektywa przenoszenia czterech tysicy zdj wakacyjnych z karty pamici na twardy
dysk nie zapowiada si zbyt ciekawie... Na szczcie te nie jest nieunikniona,
moesz bowiem zaznacza cae grupy plikw oraz katalogw i przenosi je za
jednym zamachem. W tym celu zaznacz odpowiednie zbiory (klikajc je przy
nacinitym klawiszu Command lub Shift albo zakrelajc odpowiedni obszar
okna mysz), a nastpnie wykonaj operacj dokadnie tak, jak miao to miejsce
w przypadku jednego pliku. Przykad przenoszenia pliku i katalogu w obrbie
tego samego okna zosta pokazany na rysunku 4.6.

Rysunek 4.6. Sposb przenoszenia wielu zbiorw naraz

Kopiowanie katalogw i plikw

Kopiowanie zbiorw odbywa si niemal tak samo, jak ich przenoszenie i wymaga
zasadniczo przecignicia odpowiednich elementw z okna rdowego do docelowego. Rnica polega tu gwnie na efekcie operacji (w docelowym katalogu
tworzone s kopie wybranych elementw, nie s za przenoszone tam ich oryginay) oraz sposobie jej przeprowadzania (o tym za chwil). Jak ju wiesz, system
Mac OS X standardowo kopiuje pliki lub katalogi przecigane do okna katalogu
znajdujcego si na innym napdzie ni katalog rdowy, a sygnalizowane jest to
wspomnianym wczeniej symbolem dodawania. Przebieg dziaania zosta pokazany na rysunku 4.7, a jego efekt na rysunku 4.8.
87

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Rysunek 4.7. Sposb kopiowania pliku pomidzy katalogami wywietlanymi w rnych

oknach i znajdujcymi si na rnych dyskach

Rysunek 4.8. Efekt operacji kopiowania pokazanej na rysunku 4.7

A jak skopiowa pliki w obrbie tego samego dysku, skoro zwyke przeciganie
skutkuje ich przeniesieniem? Domylasz si ju w pewnoci, e wymaga to zastosowania triku z klawiszem modyfikujcym. I masz racj. Tym razem nie jest to
jednak klawisz Command, jak ostatnio, lecz Option. Gdy przytrzymasz go podczas
88

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

przecigania plikw, ujrzysz magiczny symbol dodawania, a gdy zwolnisz przycisk myszy, plik lub katalog zostanie skopiowany (a nie przeniesiony) w odpowiednie miejsce. Ot i caa sztuczka. Nie musz chyba dodawa, e moliwe jest
kopiowanie wielu zbiorw naraz? I e grupy plikw i katalogw wystarczy tylko
wczeniej zaznaczy? Tak mylaem.
Wskazwka

Kopiowanie zbiorw w systemie Mac OS X moliwe jest w jeszcze jeden sposb.

W menu Edycja programu Finder (jak rwnie w menu zwizanym z przyciskiem
Czynno, ktry widoczny jest w kadym oknie Findera) dostpne s polecenia
Kopiuj i Wklej. Skopiowanie pliku wymaga zaznaczenia jego ikony w oknie, wybrania pierwszego z polece (lub skorzystania z bardzo przydatnego skrtu klawiszowego Command+C), przejcia do docelowego katalogu i wybrania drugiego z polece (lub uycia analogicznego skrtu Command+V). Metod t da si
oczywicie zastosowa rwnie w przypadku grup plikw lub katalogw.

Kopiowanie moe zaj chwil, zwaszcza w przypadku wielu plikw lub bardzo
duych zbiorw, nie zdziw si wic, jeli na ekranie pojawi si okienko dialogowe z paskiem postpu informujcym Ci o przebiegu operacji. Podobnie bdzie
rwnie przy przenoszeniu elementw pomidzy dyskami. Spowodowane jest to
ograniczon szybkoci dziaania napdw i pocze, przez ktre trzeba w kocu przepchn wszystkie te dane. Przenoszenie odbywa si o wiele szybciej
w obrbie jednego dysku, poniewa w tym przypadku fizyczne pooenie zbiorw nie ulega zmianie, a odpowiednio modyfikowane s jedynie cieki dostpu.

Musz tu wspomnie jeszcze o jednym potencjalnym problemie zwizanym zarwno z kopiowaniem, jak i przenoszeniem plikw (a w gruncie rzeczy rwnie
ze zmian ich nazw). Z uwagi na to, e w jednym miejscu nie mog si znajdowa dwa zbiory o tej samej nazwie, prba skopiowania lub przeniesienia pliku
do katalogu, w ktrym plik o takiej samej nazwie ju rezyduje (przy czym nie
musi to by nawet dokadnie ten sam plik, wystarczy tylko, aby nosi t sam
nazw), spowoduje wywietlenie na ekranie niewielkiego okienka dialogowego
z ostrzeeniem. Jak wida na rysunku 4.9, system informuje Ci o powstaym
problemie i daje moliwo wyboru jednego z dwch dziaa: zaniechania operacji lub zastpienia istniejcego pliku plikiem kopiowanym (bd przenoszonym).
Wybr naley oczywicie do Ciebie, ale uwaaj, aby zastpujc plik, nie pozby
si przypadkiem jakiego wanego dokumentu.
Rysunek 4.9.
Komunikat wywietlany
przy prbie nadpisania
istniejcego pliku

89

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Powielanie katalogw i plikw

Najbardziej oczywist metod powielania zbioru (czyli tworzenia jego kopii
w miejscu, w ktrym si znajduje) jest z pewnoci skopiowanie go do innego
katalogu, zmiana nazwy i powtrne skopiowanie do katalogu rdowego. Najbardziej oczywist, lecz z pewnoci nie najprostsz ani nie najszybsz. Wymaga
to bowiem a trzech rnych operacji, a da si przeprowadzi za pomoc... jednej.
Do dyspozycji mamy tu nawet dwa rne sposoby, z ktrych pierwszy polega na
przyciniciu klawisza Option i przecigniciu elementu w obrbie okna, a nastpnie upuszczeniu go tam (podobnie jak w przypadku kopiowania, lecz bez
wskazywania katalogu docelowego). Spowoduje to utworzenie kopii zbioru, tak
jak zostao to pokazane na rysunku 4.10.
Rysunek 4.10.
Sposb tworzenia
kopii katalogu
w biecym katalogu
i efekt tego dziaania

O dziwo, metoda ta nie jest zbyt dobrze znana wrd uytkownikw Macw, cho
mona j odkry nawet przez przypadek (czego Ty oczywicie ju nie musisz robi). Co ciekawe, jak wida na rysunku 4.10, system nie ostrzega Ci przed moliwoci nadpisania katalogu, lecz automatycznie zmienia jego nazw, dodajc do
niej kolejne numery. Sprytne, prawda? To jeszcze nie koniec, gdy Mac OS X
oferuje rwnie specjaln funkcj umoliwiajc osiganie tego celu. Wywouje si
j za pomoc polecenia Powiel, ktre znajdziesz w menu Plik Findera oraz w menu
zwizanym z przyciskiem Czynno dostpnym w oknach programu. Aby z niej
skorzysta, musisz oczywicie wczeniej wskaza odpowiedni plik lub katalog.
Na skrty

Powielanie zbiorw umoliwia rwnie skrt klawiszowy Command+D.

90

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

Jak wida na rysunku 4.11, efekt zastosowania polecenia jest niemal identyczny,
jak pierwszego z przedstawionych sposobw. Niemal, bowiem w tym przypadku do nazwy dokadana jest kocwka -kopia, nie za kolejny numer. Oczywicie, tak samo mona rwnie tworzy kolejne duplikaty, ktrych nazwy bd
uzupeniane o czstk -kopia wraz z kolejnymi numerami egzemplarza (czyli
-kopia 2, -kopia 3 i tak dalej).
Rysunek 4.11.
Efekt dziaania
polecenia Powiel

Uwaga

Na wypadek, gdyby si nad tym zastanawia, spiesz poinformowa, e w obydwu przypadkach tworzone s dokadne kopie katalogw wraz ze wszystkimi
zbiorami wchodzcymi w ich skad (kopie precyzyjnie odwzorowuj oryginay),
a operacja ta jest oczywicie moliwa rwnie w odniesieniu do plikw (gdyby
i w tej kwestii mia jakie wtpliwoci).

Operacje zwizane
z usuwaniem danych
Wiesz ju, jak rozmnaa zbiory i jak wykonywa podstawowe operacje zwizane z porzdkowaniem struktury katalogw. Kiedy (ba, ju cakiem niedugo!)
przyjdzie te jednak czas na rozpoczcie ich usuwania. Usuwanie niepotrzebnych
plikw i katalogw jest naturaln czci procesu korzystania z komputera i jednym z najwaniejszych sposobw zapewnienia adu w Twoich zbiorach. Usuwa
powiniene wszelkie niepotrzebne dane, ktre w innym przypadku zamiecayby
tylko dysk, lecz rwnie a moe przede wszystkim dane poufne, ktre
w niepowoanych rkach mogyby Ci w jaki sposb zagrozi.

91

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Usuwanie katalogw i plikw

Usuwanie zbiorw jest spraw bardzo atw niepotrzebny plik lub katalog
wystarczy po prostu przecign nad widoczn przy lewej krawdzi Docka ikon
Kosza i tam upuci. Usyszysz wwczas dwik gniecionej kartki papieru i przekonasz si, e niepotrzebny Ci ju element zniknie z dotychczas zajmowanego
miejsca. Efektem wizualnym bdzie te to, e jeli Kosz by do tej pory pusty,
zapeni si mieciami, jak moesz to zobaczy na rysunku 4.12.
Rysunek 4.12.
Ikona Kosza pustego i penego,
czyli przed usuniciem zbioru
i po tej operacji

Elementy moesz te usuwa za pomoc dostpnego w menu Plik Findera

(i jeszcze w kilku innych miejscach) polecenia Przenie do Kosza, cho nie jest to
z pewnoci najwygodniejszy sposb. Inn metod jest przenoszenie wybranych
zbiorw wprost do okna Kosza przedstawionego na rysunku 4.13. Wymaga to
jednak oczywicie wczeniejszego otworzenia tego okna, co robi si, klikajc ikon Kosza widoczn na pasku Docka. Skutek tych porzdkw jest w kadym razie
identyczny, a wybr sposobu w duej mierze jest kwesti Twoich indywidualnych
upodoba.

Rysunek 4.13. Okno systemowego Kosza jak wida, jest w nim troch mieci
92

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

Na skrty

Zaznaczony element moesz szybko usun, korzystajc ze skrtu klawiszowego

Command+Backspace.

Usuwa moesz nie tylko pojedyncze pliki i katalogi, lecz rwnie cae ich grupy, co wymaga rzecz jasna wczeniejszego zaznaczenia odpowiednich elementw
(podobnie jak w przypadku ich kopiowania czy przenoszenia). Katalog obejmujcy jakie podkatalogi lub pliki usuwany jest wraz z ca swoj zawartoci, nie
musisz wic indywidualnie usuwa poszczeglnych rzeczy. Jak chyba ju zauwaye, nie ma tu adnej magii, a co lepsze, usunite zbiory mona atwo odzyska.

Odzyskiwanie usunitych zbiorw

Gdy stwierdzisz, e usuwajc jaki plik lub katalog, pomylie si, lub nagle okae
si, e jest Ci on ponownie do czego potrzebny, moesz w bardzo atwy sposb
przywrci go do ycia. W tym celu musisz otworzy pokazane na rysunku
4.13 okno Kosza, odszuka w nim ikon odpowiedniego zbioru, zaznaczy j,
a nastpnie wybra z menu Plik Findera polecenie Od. Polecenie to jest te
zreszt dostpne w menu kontekstowym zwizanym z elementem oraz w menu
Czynno, jak zostao to pokazane na rysunku 4.14.

Rysunek 4.14. Sposb odzyskiwania danych z Kosza

93

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Na skrty

Co ciekawe, przywracanie usunitego elementu rwnie odbywa si za pomoc

skrtu klawiszowego Command+Backspace. Jest to moliwe, poniewa skrty te
dziaaj w rnych oknach (zwykych oknach Findera lub w oknie Kosza).

Wskazany zbir wrci do miejsca, z ktrego zosta wczeniej usunity, znikajc te

oczywicie z Kosza. Innym, by moe bardziej intuicyjnym sposobem przywrcenia pliku lub katalogu jest przecignicie go z okna Kosza bezporednio do miejsca, w ktrym chcesz, aby si on znalaz. Oczywicie, jak wszdzie, tak i w Koszu
moesz sobie pozwoli na zaznaczenie wikszej liczby elementw, dziki czemu
da si przywrci cae grupy plikw i katalogw za jednym razem, a odzyskujc
katalogi, odzyskujesz te ca ich zawarto. Uff, jestemy uratowani...
Wskazwka

By moe zastanawiasz si teraz, co bdzie, gdy usuniesz dwa pliki lub katalogi
o takich samych nazwach. Czy drugi z usunitych zbiorw nie nadpisze pierwszego w Koszu? Czy bdzie si wobec tego dao je potem przywrci...? Odpowiedzi brzmi: nie i tak. Nie, nie nadpisze. Tak, bdzie si dao. Jest tak dziki temu,
e Mac OS X stosuje specjaln konwencj nazw dla elementw umieszczanych
w Koszu (w razie potrzeby s one poprzedzane cigiem znakw okrelajcych
czas usunicia), dziki czemu nie ma ryzyka przypadkowej utraty danych. Wynika z tego niestety rwnie, e zbiory po przywrceniu mog mie nieco inne
nazwy ni przed usuniciem, ale trudno tu sobie wyobrazi lepsze rozwizanie.

Oprnianie Kosza
Kady kosz ma ograniczon pojemno. Wyjtkiem nie jest tu bynajmniej nasz
Kosz systemowy, ktry cho obszerny moe si kiedy zapeni. Co wtedy?
Trzeba go bdzie oczywicie oprni. Nie spodziewaj si jednak, e w systemie
Mac OS X funkcjonuje jakie specjalne Wysypisko mieci. Oprnienie Kosza
oznacza po prostu skasowanie z dysku przechowywanych w nim danych i utrat
moliwoci ich odzyskania. Przykre, ale czasem konieczne. Zwaszcza, gdy zaczyna brakowa miejsca lub gdy wyrzuconych do Kosza danych chcemy si z jakich
powodw pozby ostatecznie.

Do dyspozycji mamy tu jak zwykle kilka rnych sposobw. W menu Findera dostpne jest na przykad polecenie Oprnij Kosz... (ale uwaga: musisz go
szuka w menu Finder, nie Plik, jak innych polece, o ktrych bya tu mowa!),
znajdziesz je te w menu Czynno i w kilku innych menu kontekstowych. Znacznie prostsz metod okae si jednak z pewnoci kliknicie przycisku Oprnij
widocznego w prawym grnym naroniku obszaru roboczego okna Kosza. A jeli
94

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

nie chce Ci si otwiera tego okna, po prostu kliknij znajdujc si w Docku ikon Kosza prawym przyciskiem myszy i z wywietlonego menu wybierz polecenie
Oprnij Kosz, jak zostao to pokazane na rysunku 4.15.
Rysunek 4.15.
Oprnianie Kosza
bez koniecznoci
otwierania jego okna

Na skrty

Ten sam skutek odniesie nacinicie kombinacji klawiszy Shift+Command+Backspace.

Jeli nie zmieniae ustawie Findera, nie spowoduje to natychmiastowego oprnienia Kosza, lecz wywietlenie pokazanego na rysunku 4.16 okna dialogowego
z prob o potwierdzenie chci wykonania operacji. Kliknij widoczny w nim
przycisk Oprnij Kosz, aby zakoczy spraw, lub Anuluj, jeli si rozmylie.
W pierwszym przypadku znw usyszysz odgos zgniatania papieru i zauwaysz,
e ikona Kosza ponownie przedstawia pusty kube. miao moesz teraz zacz
mieci od nowa.

Rysunek 4.16. Okno z prob o potwierdzenie chci oprnienia Kosza

Uwaga

Oprnienie Kosza powoduje bezpowrotn utrat wszystkich umieszczonych

w nim danych. Oznacza to, e nie bdziesz ju dysponowa prostym sposobem
ich odzyskania. W rzeczywistoci nadal bdzie to moliwe, ale ju nie takie atwe,
poniewa bez odpowiedniego oprogramowania lub usug specjalistycznej firmy
niewiele w tej materii zdziaasz. Powiniene zatem podchodzi do sprawy z naleyt ostronoci.
95

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Bezpieczne oprnianie Kosza

Napisaem przed chwil, e oprnienie Kosza skutkuje skasowaniem znajdujcych si w nim plikw i katalogw. I zasadniczo jest to prawda, jeli jednak chcesz
naprawd skutecznie pozby si danych i cakowicie uniemoliwi ich odtworzenie (nawet specjalistom), powiniene zrobi co innego. Jeli w poprzednim punkcie korzystae z polecenia Oprnij Kosz... nalecego do menu Finder, z pewnoci zauwaye umieszczone tu pod nim polecenie Oprnij Kosz bezpiecznie....
Gdyby mia jakie wtpliwoci, spjrz na rysunek 4.17.
Rysunek 4.17.
Polecenie umoliwiajce
bezpieczne usunicie
zawartoci Kosza

To wanie ono pozwala nam skorzysta z funkcji dajcej pewno, e nasze usunite dane zostan naprawd skutecznie wymazane z dysku i nie bdzie si ich
dao odzyska. Wybranie go spowoduje jeszcze wywietlenie niewielkiego okna
dialogowego z prob o potwierdzenie chci wykonania operacji. Okno to wyglda nieco inaczej ni w przypadku zwykego oprniania Kosza, dlatego pozwoliem sobie je zamieci na rysunku 4.18.

Rysunek 4.18. Okno z prob o potwierdzenie chci bezpiecznego oprnienia Kosza

96

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

Inne operacje zwizane ze zbiorami

Przedstawione w dwch poprzednich podrozdziaach operacje nie wyczerpuj
jeszcze moliwoci oferowanych przez system operacyjny Mac OS X. Dostpne
s bowiem rwnie inne, by moe nieco rzadziej uywane funkcje, ktre znacznie uatwiaj ycie i mog si okaza niezbdne w pewnych sytuacjach. Mam tu
na myli polecenia umoliwiajce sprawdzanie zawartoci i parametrw zbiorw,
funkcje zwizane ze skrtami oraz moliwoci oferowane przez wbudowane w system narzdzie do kompresji i dekompresji danych. W kilku kolejnych punktach
postaram si opisa je w skrcie, dalsz eksploracj pozostawi ju jednak Tobie.

Przegldanie zbiorw i informacji na ich temat

Sposb przegldania katalogw poznae ju w poprzednim rozdziale, w ktrym
do obszernie wyjaniaem metody poruszania si po strukturze danych znajdujcych si na dysku. Pliki mona oczywicie przeglda za pomoc odpowiednich
programw, nie jest to jednak miejsce na ich szczegowy opis. Tutaj postanowiem skupi si jedynie na moliwociach przegldania danych oferowanych przez
sam system. A s one cakiem interesujce, zwaywszy, e bez koniecznoci posiadania specjalnych narzdzi moesz dowiedzie si, co znajduje si w rnego
rodzaju zbiorach.

Gdy zaznaczysz w oknie ikon pliku, programu lub katalogu, a nastpnie z menu
Plik Findera wybierzesz polecenie Szybki przegld lub po prostu klikniesz widoczny w grnej czci okna Findera przycisk oznaczony symbolem oka, na ekranie pojawi si szare okno, w ktrym prezentowany bdzie podgld wskazanego
elementu. W zalenoci od jego rodzaju, moesz zobaczy tu rne informacje.
Na rysunku 4.19 przedstawione zostay trzy najczciej spotykane przypadki.

Rysunek 4.19. Podgld pliku graficznego, programu i katalogu

Na skrty

Podgld zaznaczonego elementu mona take wywoa za pomoc spacji lub

kombinacji Command+Y.

97

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Co ciekawe, funkcja ta radzi sobie nie tylko z prostymi rodzajami danych, takimi jak obrazy, lecz rwnie bardziej zoonymi plikami, takimi jak dokumenty programu Word lub Excel, a take dokumenty PDF. Jak wida na rysunku
4.19 w przypadku katalogw oprcz ikony wywietlane s rwnie informacje
na temat wielkoci oraz daty modyfikacji, a w przypadku programw take numer wersji i (czasami) informacje o prawach autorskich producenta. Okno
podgldu jest bardzo proste poza sam zawartoci zbioru zawiera tylko dwa
elementy kontrolne: przycisk zamykania i przycisk przechodzenia do trybu penoekranowego.

Z funkcj podgldu wie si rwnie moliwo uruchamiania pokazw slajdw.

Wbrew nazwie, da si za jej pomoc przeglda take inne typy danych, takie jak
wspomniane dokumenty (cho sens tego jest bardziej dyskusyjny narzdzie to
najlepiej nadaje si jednak do wygodnego ogldania zdj). Aby z niej skorzysta,
wystarczy zaznaczy wiksz liczb plikw i uruchomi podgld, a w wywietlonym oknie ujrzymy kilka dodatkowych przyciskw. Oprcz strzaek pozwalajcych na przechodzenie do poprzedniego i nastpnego pliku, dostpny jest
tu rwnie przycisk odpowiedzialny za automatyczne przewijanie obrazw oraz
przycisk stykwki. Okno pokazu slajdw w stanie normalnym oraz w trybie
stykwki zostao pokazane na rysunku 4.20.

Rysunek 4.20. Pokaz slajdw w widoku zwykym i stykwki

Na skrty

Podgld oraz pokaz slajdw mona szybko uruchomi od razu w trybie penoekranowym, dokadajc do wczeniej wspomnianych kombinacji klawisz Option.

Na tym jednak jeszcze nie koniec. Za pomoc funkcji systemowych mona bowiem atwo sprawdza take podstawowe informacje na temat plikw, programw i katalogw. Suy do tego nalece do menu Plik Findera polecenie Informacje wywoujce okno o tej samej nazwie, zwizane z zaznaczonym obecnie
elementem. W oknie tym prezentowane s najwaniejsze dane na temat zbioru
98

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

oraz jeli to moliwe jego podgld. Korzystajc z niego, mona take podawa komentarze wykorzystywane przez mechanizm Spotlight, okrela dodatkowe parametry zbioru oraz wybiera stosowane w jego przypadku etykiety.
Przykady okien informacji zostay pokazane na rysunku 4.21.

Rysunek 4.21. Informacje na temat pliku graficznego, programu i katalogu, ktrych podgldy
znalazy si na jednym z wczeniejszych rysunkw
Na skrty

Skrtem wywoujcym okno informacji o zbiorze jest Command+I.

Tworzenie, uywanie i naprawianie skrtw

Skrty, nazywane te czasami z angielska aliasami, oferuj wygodny mechanizm,
za pomoc ktrego mona sprawnie porusza si po strukturze katalogw, szybko
przechodzi w okrelone miejsca, uruchamia programy i uzyskiwa dostp do
plikw. Skrty znasz ju z rnych czci interfejsu uytkownika systemu Mac
OS X pewnym ich rodzajem s bowiem zarwno ikony widoczne na pasku
Docka, jak i ikony paska bocznego okien Findera. Korzystanie z systemu byoby
bez skrtw moliwe, ale o wiele bardziej czasochonne i znacznie mniej wygodne. Dziki skrtom nie musimy te czsto tworzy wielu kopii tych samych
99

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

plikw czy katalogw znacznie mniejsze i prostsze w konserwacji skrty mog

zapewni szybki dostp do danych i uwolni nas od koniecznoci uzgadniania
wersji dokumentw.

Tworzenie skrtw jest dziecinnie atwe. Wystarczy tylko wskaza odpowiedni

element i z menu Plik programu Finder wybra polecenie Utwrz skrt. Spowoduje to utworzenie skrtu, ktry znajdzie si w tym samym miejscu, co zbir
docelowy, i otrzyma tak jak on nazw, wzbogacon jedynie o kocwk -skrt
(nazw t moesz oczywicie od razu zmieni). Ikona skrtu zwykle bdzie te
wyglda bardzo podobnie do oryginalnej, gwna rnica polega na dooeniu
do niej symbolu zakrzywionej strzaki, tak jak zostao to pokazane na rysunku
4.22. Aha, podobnie jak inne operacje, rwnie tworzenie skrtw moe odbywa
si grupowo masz zatem moliwo hurtowego powoania do ycia skrtw,
z ktrych kady wskazuje jeden z wielu zaznaczonych elementw.

Rysunek 4.22. Sposb tworzenia skrtu katalogu i efekt tej operacji

Na skrty

Skrtem (nomen omen) klawiszowym umoliwiajcym osignicie tego samego

celu jest Command+L.

Skrt mona traktowa prawie tak samo, jak element oryginalny. Dwukrotne
kliknicie skrtu katalogu powoduje otworzenie go w oknie Findera, a dwukrotne kliknicie skrtu pliku ma taki sam skutek, jak miaoby miejsce w przypadku
samego tego pliku (zwykle jest to uruchomienie odpowiedniego programu). Ze
skrtem moesz zrobi niemal wszystko to, co z oryginaem moesz go wic
kopiowa, przenosi, tworzy jego skrty i tak dalej. A jeli nie masz pojcia, co
wskazuje dany skrt (bo na przykad zmienie jego nazw na jak niezbyt oczywist), moesz to atwo sprawdzi. Wystarczy, e go zaznaczysz i z menu Plik
Findera wybierzesz polecenie Poka orygina. W wyniku tego w biecym oknie
zaznaczony zostanie element docelowy skrtu lub jeli znajduje si on gdzie
indziej na ekranie pokae si nowe okno Findera, a w nim zaznaczony bdzie
oryginalny zbir.
100

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

Na skrty

Odszukiwanie elementu docelowego skrtu umoliwia te kombinacja klawiszy

Command+R.

To, jaki zbir jest wskazywany przez

skrt, mona te sprawdzi za pomoc wspomnianego ju okna Informacje.
Wywoanie go na rzecz skrtu daje
nam moliwo sprawdzenia rwnie
innych jego waciwoci, z ktrych
cz mona take modyfikowa. Najwaniejsza wydaje si jednak moliwo przekierowania skrtu na inny
element docelowy, ktr oferuje nam
przycisk Zaznacz nowy orygina....
Korzystajc ze standardowego okna
otwierania pliku, moemy tutaj wskaza zupenie inny element docelowy
(cho jeli ma on by zupenie niezwizany z poprzednikiem, z pewnoci warto zastanowi si rwnie nad
zmian nazwy skrtu). Okno informacji przykadowego skrtu zostao pokazane na rysunku 4.23.

Usunicie skrtu nie ma oczywicie

wikszego znaczenia. Dziaanie to
sprawi jedynie, e pozbdziemy si
skrtu, nie za wskazywanego przeze zbioru (w tym sensie korzystanie
ze skrtw jest te bezpieczniejsze ni
z oryginaw). Gorzej, gdy usuniemy oryginalny plik lub katalog. Gdy
jeszcze znajduje si on w Koszu, nie
ma problemu skrt doprowadzi Rysunek 4.23. Okno informacji skrtu
umoliwiajce zmian elementu, do ktrego
nas rwnie do Kosza. Gdy zmienimy jest on przypisany
nazw oryginau, te nic si nie stanie,
bo mechanizm jest odporny na takie
zmiany i skrt zostanie automatycznie zaktualizowany. Najgorzej bdzie, gdy
cakowicie pozbdziemy si wskazywanego zbioru (oprniajc Kosz lub przenoszc docelowy element poza zasig naszego systemu). Wtedy moemy ujrze
okienko z komunikatem, ktre zostao przedstawione na rysunku 4.24.
101

Mac OS X Snow Leopard. Ilustrowany przewodnik

Rysunek 4.24. Okno z ostrzeeniem o braku moliwoci dotarcia do elementu docelowego

skrtu

Do wyboru masz tu trzy moliwoci: usunicie skrtu (jako niepotrzebnego),

naprawienie go (robi si to tak samo, jak w przypadku skorzystania z przycisku
Zaznacz nowy orygina... dostpnego w oknie informacji o skrcie) lub niepodejmowanie adnych dziaa. Co zrobisz, to ju Twoja sprawa, wydaje mi si jednak,
e na tym moemy ju zakoczy temat skrtw.

Pakowanie i rozpakowywanie danych

Ostatnim zagadnieniem, ktre wydaje mi si warte poruszenia w tym rozdziale, jest
temat kompresji i dekompresji danych, czyli tworzenia i otwierania tak zwanych
archiww. Pakowanie zbiorw czsto pozwala znacznie zmniejszy ich wielko,
co nawet w czasach szybkich czy internetowych i dyskw o ogromnych pojemnociach moe mie dla nas due znaczenie. Poza tym umoliwia zapisanie wielu
rnych plikw i katalogw w postaci jednego pliku, ktry atwo mona doczy
do wiadomoci elektronicznej czy zapisa na pycie zawierajcej kopie bezpieczestwa. Algorytmw kompresji jest do sporo, w systemie Mac OS X standardowo
wykorzystuje si jednak jeden najbardziej popularny i bardzo dobry format ZIP.

Aby skompresowa dane, zaznacz odpowiedni plik lub katalog (albo wicej takich
zbiorw), a nastpnie z menu Plik programu Finder wybierz polecenie Kompresuj.
Jeli wskazany zbir nie by bardzo may, na ekranie ujrzysz okienko zawierajce
pasek postpu procesu, podobne do pokazanego na rysunku 4.25. Moesz za jego
pomoc przerwa operacj, ale jeli doczekasz do jej koca, w biecym oknie
ujrzysz owoc swoich stara. Bdzie nim plik o rozszerzeniu zip i takiej samej nazwie, jak kompresowany zbir, co zostao z kolei pokazane na rysunku 4.26. Jeli
przed rozpoczciem kompresji zaznaczysz wiksz liczb elementw, wynikowy
plik otrzyma po prostu ogln nazw Archiwum.zip.

Rysunek 4.25. Okienko z paskiem postpu kompresji danych

102

Pliki i katalogi, katalogi i pliki

Rysunek 4.26. Katalog poddany kompresji i utworzony z niego plik archiwum

Uwaga

Pakowanie niektrych rodzajw danych nie ma duego sensu, jeli jedynym jego
celem jest zmniejszenie wielkoci wynikowego zbioru. Sabo poddaj mu si
bowiem obrazy, materiay wideo oraz utwory muzyczne zapisane w formatach,
w przypadku ktrych stosowany jest ju jaki rodzaj kompresji, a wic na przykad zdjcia JPEG, pliki MP3 czy filmy MPEG. Tego rodzaju danych po prostu nie
da si o wiele skuteczniej upakowa.

Rozpakowywanie archiww ZIP jest w systemie Mac OS X banalnie proste. Wystarczy jedynie dwukrotnie klikn skompresowany plik, a zostanie on natychmiast rozpakowany w biecym katalogu (no, powiedzmy, e natychmiast jeli
archiwum jest due, operacja moe zaj nawet kilka minut). Nie martw si, jeli
znajduj si w nim ju jakie pliki o takich samych nazwach, jak zbiory w archiwum, poniewa rozpakowane dane otrzymaj w takiej sytuacji odpowiednio
zmienione nazwy.

To oczywicie jeszcze nie wszystko, co mona napisa na temat zarzdzania danymi w Mac OS X i moliwoci oferowanych przez system w tym zakresie, ale
najwaniejsze wiadomoci chyba udao mi si zmieci w tym rozdziale. Jeli nie
moesz ju doczeka si kontynuacji, zapraszam do lektury kolejnego!

103