You are on page 1of 38

IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

Windows XP.
Rejestr systemu
Autor: Olga Kokoreva
Tumaczenie: Piotr Pilch
ISBN: 83-7361-664-0
Tytu oryginau: Windows XP Registry
Format: B5, stron: 488

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Rejestr jest magazynem wszystkich informacji dotyczcych sprztu i komponentw


systemu. Jest jednoczenie "drzwiami" do niemal wszystkich funkcji systemu.
Dziki moliwociom modyfikowania rejestru mona dostosowa Windows XP do
swoich wymaga i zoptymalizowa jego dziaanie. Tak jak wiele innych komponentw
systemu Windows XP, rejestr jest bardzo podobny do rejestru systemw Windows
NT/2000. Jednak istnieje pomidzy nimi te wiele rnic, z ktrych cz jest
oczywista, natomiast inne trudno zauwaalne. Rejestr systemu Windows XP zawiera
te ogromn liczb nowych wpisw.
Ksika Windows XP. Rejestr systemu opisuje istotne komponenty rejestru systemw
Windows NT/2000/XP oraz przedstawia podobiestwa i rnice, ktre wystpuj
pomidzy rejestrami. Mona w niej znale metody archiwizowania i przywracania
rejestru, a take najwaniejsze wskazwki techniczne dotyczce modyfikowania
rejestru i zabezpieczania go przed uszkodzeniem oraz zmianami dokonywanymi
przez le napisane programy i niedowiadczonych uytkownikw.
Struktura rejestru systemowego
Archiwizacja i odtwarzanie rejestru
Sposoby edycji rejestru
Modyfikowanie rejestru w celu zmodyfikowania systemu Windows
Opis kluczy rejestru
Zabezpieczanie rejestru
Jeli korzystasz z systemu Windows XP, uwaasz si za zaawansowanego uytkownika
i chcesz pozna system jeszcze lepiej signij po t ksik.

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Wprowadzenie ................................................................................... 9
Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP ............... 15
Wprowadzenie................................................................................................................. 15
Historia rejestru ............................................................................................................... 17
Wady plikw .ini....................................................................................................... 18
Rola rejestru .............................................................................................................. 19
Struktura rejestru ............................................................................................................. 23
Przechowywanie danych w rejestrze......................................................................... 27
Problem z rozmiarem rejestru ................................................................................... 31
W jakiej sytuacji powinno si edytowa zawarto rejestru? .......................................... 34
Alternatywne metody edytowania rejestru ................................................................ 35
Podsumowanie ................................................................................................................ 46

Rozdzia 2. Archiwizacja i przywracanie rejestru ................................................. 47


Przygotowanie si do edycji rejestru ............................................................................... 48
Zastosowanie narzdzia Przywracanie systemu .............................................................. 49
Tworzenie punktu przywracania ............................................................................... 49
Przywracanie stanu systemu za pomoc narzdzia Przywracanie systemu ............... 50
Konfigurowanie narzdzia Przywracanie systemu .................................................... 52
Diagnozowanie narzdzia Przywracanie systemu ..................................................... 55
Zastosowanie narzdzia Kopia zapasowa firmy Microsoft.............................................. 56
Przygotowanie do automatycznego przywracania systemu....................................... 60
Wykonanie procedury automatycznego przywracania systemu ................................ 62
Archiwizowanie i przywracanie danych o stanie systemu ........................................ 65
Zastosowanie narzdzia Konsola odzyskiwania .............................................................. 71
Metody uruchamiania narzdzia Konsola odzyskiwania........................................... 72
Rczne archiwizowanie i przywracanie rejestru systemw Windows NT/2000/XP ....... 75
Eksportowanie i importowanie rejestru ........................................................................... 76
Archiwizowanie rejestru przy uyciu narzdzi pakietu Resource Kit ............................. 79
Narzdzie REG zawarte w pakiecie Resource Kit systemu Windows 2000.............. 79
Podsumowanie ................................................................................................................ 81

Rozdzia 3. Zastosowanie narzdzia Edytor rejestru ............................................ 83


Zastosowanie narzdzia regedit.exe ................................................................................ 84
Uruchamianie narzdzia regedit.exe................................................................................ 85
Omwienie interfejsu uytkownika programu regedit.exe .............................................. 85
Polecenia menu Plik.................................................................................................. 88
Polecenia menu Edycja ............................................................................................. 93
Polecenia menu Widok ............................................................................................. 99

Windows XP. Rejestr systemu


Zarzdzanie zabezpieczeniami rejestru ......................................................................... 103
Ustawianie uprawnie do kluczy rejestru................................................................ 104
Inspekcja rejestru .................................................................................................... 109
Podsumowanie .............................................................................................................. 113

Rozdzia 4. Najprostsze metody dostosowywania systemu Windows.................. 115


Przygotowanie si do modyfikacji rejestru.................................................................... 116
Dostosowywanie kolejnoci adowania ......................................................................... 117
Najprostsza metoda edycji pliku boot.ini ................................................................ 118
Rczna edycja pliku boot.ini ................................................................................... 123
Dostosowywanie procesu logowania............................................................................. 126
Okrelanie wasnego logo wywietlanego w trakcie logowania.............................. 126
Szybkie przeczanie uytkownikw w systemie Windows XP.............................. 127
Dodanie niestandardowego komunikatu wywietlanego w trakcie logowania........ 130
Proces automatycznego logowania.......................................................................... 134
Ukrywanie nazwy ostatnio zalogowanego uytkownika ............................................. 135
Konfigurowanie katalogw systemowych..................................................................... 136
Usuwanie z okna Mj komputer katalogw udostpnionych dokumentw ............ 137
Wywietlanie opcji udostpniania systemu Windows XP
podobnie jak w systemie Windows 2000 ................................................................ 140
Inne popularne metody dostosowywania........................................................................... 141
Konfigurowanie funkcji automatycznego odtwarzania ........................................... 142
Przywracanie domylnych ikon............................................................................... 143
Zmiana nazwy ikony kosza ..................................................................................... 143
Zmiana ikony kosza ................................................................................................ 144
Usuwanie strzaek z ikon skrtw systemu Windows............................................. 144
Blokowanie automatycznego uruchamiania programu Windows Messenger ......... 144
Usuwanie niepodanych komponentw systemu Windows .................................. 145
Podsumowanie .............................................................................................................. 146

Rozdzia 5. Technologia Plug and Play w systemie Windows XP........................ 147


Rejestr i podsystem Plug and Play................................................................................. 148
Historia technologii Plug and Play .......................................................................... 149
Obsuga technologii Plug and Play w systemie Windows NT 4.0........................... 150
Technologia Plug and Play w systemach Windows 2000/XP ................................. 150
Drzewo urzdze Plug and Play.............................................................................. 161
Profile sprztowe........................................................................................................... 168
Zarzdzanie energi....................................................................................................... 171
Zakadka Schematy zasilania .................................................................................. 171
Zakadka Hibernacja ............................................................................................... 173
Zakadka Zaawansowane ........................................................................................ 174
Zakadka APM ........................................................................................................ 175
Klucze rejestru zwizane z technologi APM......................................................... 177
Zakadka Zasilacz UPS ........................................................................................... 179
Narzdzia systemw Windows 2000/XP suce do zarzdzania energi............... 179
Schematy zasilania .................................................................................................. 180
Klucze rejestru powizane z zarzdzaniem energi ................................................ 181
Podsumowanie .............................................................................................................. 182

Rozdzia 6. Rejestr i proces adowania systemu ............................................... 183


Operacje wykonywane w trakcie uruchamiania komputera .......................................... 184
Procedura POST...................................................................................................... 186
Pliki wymagane do uruchomienia systemw Windows NT/2000/XP..................... 187
Proces wstpnego adowania................................................................................... 188
Proces wykonywany przez program adujcy ......................................................... 191

Spis treci

5
adowanie jdra...................................................................................................... 199
Logowanie............................................................................................................... 204
adowanie innych usug i sterownikw .................................................................. 206
Ochrona plikw systemw Windows 2000/XP....................................................... 212
Uruchamianie systemu z problemami dotyczcymi konfiguracji............................ 221
Konsola odzyskiwania ............................................................................................ 225
Raportowanie bdw.............................................................................................. 227
Podsumowanie .............................................................................................................. 231

Rozdzia 7. Omwienie kluczy rejestru.............................................................. 233


Klucz HKEY_LOCAL_MACHINE.............................................................................. 233
Klucz HKEY_LOCAL_MACHINE\HARDWARE................................................ 235
Klucz HKEY_LOCAL_MACHINE\SAM.............................................................. 244
Klucz HKEY_LOCAL_MACHINE\SECURITY ................................................... 244
Klucz HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE ................................................. 245
Klucz HKEY_LOCAL_MACHINE\System........................................................... 252
Klucz HKEY_CLASSES_ROOT.................................................................................. 269
Klucz HKEY_CURRENT_CONFIG ............................................................................ 269
Klucz HKEY_CURRENT_USER................................................................................. 269
Klucz HKEY_USERS................................................................................................... 272
Podsumowanie .............................................................................................................. 272

Rozdzia 8. Ustawienia sieciowe w rejestrze..................................................... 273


Instalowanie komponentw sieciowych za pomoc apletw okna Panel sterowania .... 274
Ustawienia sieciowe w rejestrze systemu Windows NT 4.0.......................................... 279
Typy komponentw sieciowych w rejestrze systemu Windows NT 4.0 ................. 280
Wpyw instalacji komponentw sieciowych na rejestr systemu Windows NT 4.0 .....280
Ustawienia sieciowe zawarte w rejestrze systemw Windows 2000/XP ...................... 285
Powizanie instalacji komponentw sieciowych
z rejestrem systemw Windows 2000/XP ............................................................ 285
Dostosowywanie sieci przy uyciu rejestru................................................................... 296
Automatyczna konfiguracja adresw IP.................................................................. 296
Wyczanie dynamicznej rejestracji na serwerach DNS ......................................... 298
Wyczanie trwaych pocze sieciowych ............................................................. 299
Metoda instalacji protokou NetBEUI w systemie Windows XP ............................ 300
Podsumowanie .............................................................................................................. 301

Rozdzia 9. Zabezpieczanie rejestru ................................................................. 303


Najprostsze metody ograniczania dostpu do rejestru................................................... 305
Dodatkowa ochrona w systemach Windows 2000/XP ............................................ 305
Modyfikowanie praw dostpu do kluczy rejestru .......................................................... 307
Standardowe prawa dostpu systemu Windows XP................................................ 309
Domylne prawa dostpu systemw Windows 2000/ XP
do obiektw systemu plikw i kluczy rejestru ...................................................... 311
Udostpnianie plikw i uprawnienia w systemie Windows XP .............................. 316
Najwaniejsze klucze rejestru systemw Windows NT/2000/XP
wymagajce ochrony ............................................................................................ 320
Ochrona rejestru przed nieautoryzowanym zdalnym dostpem..................................... 323
Ochrona gazi SAM i Security..................................................................................... 325
Metoda ochrony gazi SAM .................................................................................. 325
Ograniczanie anonimowego dostpu do systemu .......................................................... 329
Ograniczanie anonimowego dostpu w systemie Windows 2000 ........................... 329
Rozszerzenia systemu Windows XP i kwestie zwizane ze zgodnoci ................. 330
Narzdzie Zaplanowane zadania jako potencjalne zagroenie bezpieczestwa systemu...333
Podsumowanie .............................................................................................................. 336

Windows XP. Rejestr systemu

Rozdzia 10. Zarzdzanie rodowiskiem pracy uytkownika................................. 337


Podstawowe informacje na temat profili uytkownikw............................................... 338
Zalety profilu uytkownika ........................................................................................... 338
Ustawienia przechowywane w profilu uytkownika ............................................... 340
Struktura profilu uytkownika................................................................................. 340
Plik ntuser.dat ......................................................................................................... 345
Mobilne profile uytkownika w rodowiskach mieszanych .......................................... 346
Rozszerzenia mobilnych profili uytkownikw systemu Windows XP .................. 347
Skrypty .......................................................................................................................... 352
Zastosowanie narzdzia WSH w skryptach logowania ........................................... 353
Oglne informacje na temat zasad systemowych .......................................................... 353
Szablony administracyjne ....................................................................................... 354
Ustawienia zabezpiecze......................................................................................... 355
Przyrostowe szablony zabezpiecze........................................................................ 356
Sposb przechowywania zasad grupy ..................................................................... 356
Podsumowanie .............................................................................................................. 359

Rozdzia 11. Rozwizywanie czstych problemw ............................................... 361


Rozwizywanie problemw z uruchamianiem systemu ................................................ 361
Diagnozowanie problemw z uruchamianiem systemu ............................................ 363
Rwnolega instalacja systemu operacyjnego ......................................................... 363
Dodatkowe profile sprztowe.................................................................................. 366
Problemy z urzdzeniem Zip Iomega korzystajcym z portu rwnolegego ........... 367
Sposb wymuszania wywietlenia niebieskiego ekranu mierci ......................... 369
Uruchamianie z wiersza polece narzdzia Przywracanie systemu ........................ 370
Ponowne tworzenie brakujcej dyskietki ASR........................................................ 371
Rozwizywanie problemw z zamykaniem systemu..................................................... 373
Konfigurowanie systemw Windows NT/2000/XP
w celu usuwania pliku stronicowania przy ich zamykaniu ......................................... 374
Odblokowywanie stacji roboczej z systemem Windows XP......................................... 374
Inne problemy ............................................................................................................... 376
Uaktywnianie rejestrowania wynikw debuggingu profili uytkownikw
i zasad systemowych............................................................................................. 376
Konfigurowanie narzdzia Kopia zapasowa ........................................................... 376
Usuwanie nieaktualnych pozycji z listy zawartej w oknie Dodawanie
lub usuwanie programw...................................................................................... 381
Konfigurowanie rejestrowania zdarze zwizanych z przydziaami dysku............. 383
Podsumowanie .............................................................................................................. 384

Rozdzia 12. Zaawansowane dostosowywanie i rozwizywanie problemw........... 385


Dostosowywanie interfejsu uytkownika ...................................................................... 385
Wpisy rejestru powizane z konfiguracj menu Start systemu Windows XP ......... 386
Zmiana sposobu dziaania grupowania przyciskw paska zada ............................ 391
Wyczanie porad dymkowych wywietlanych w obszarze powiadomie .......... 392
Uniemoliwianie wywietlenia programu na licie najczciej uywanych aplikacji......393
Wyczanie wywietlania na ekranie powitalnym systemu Windows XP
powiadamiania o otrzymanych wiadomociach pocztowych................................. 395
Metody pomocne przy rozwizywaniu problemw....................................................... 397
Dostosowywanie narzdzia Przywracanie systemu................................................. 397
Uaktywnianie rejestrowania zdarze zwizanych z programem Instalator Windows .....402
Modyfikowanie w systemie Windows XP ustawie protokow TCP/IP ............... 403
Uaktywnianie w systemie Windows XP narzdzia Pomoc zdalna .......................... 404
Rozwizywanie problemw z uruchamianiem usug .............................................. 409
Podsumowanie .............................................................................................................. 417

Spis treci

Rozdzia 13. Inne narzdzia modyfikujce rejestr ................................................ 419


Pakiet narzdzi PowerToys dla systemu Windows XP ................................................. 419
Narzdzie Image Resizer......................................................................................... 420
Narzdzie Fast User Switcher ................................................................................. 421
Narzdzie Open Command Window Here .............................................................. 422
Shell Audio Player .................................................................................................. 422
Narzdzie PowerToy Calculator ............................................................................. 423
Narzdzie Tweak UI ............................................................................................... 423
Narzdzie RegMaid porzdkujce rejestr ...................................................................... 426
Narzdzie Regmon monitorujce rejestr........................................................................... 428
Narzdzie NTFSDOS Professional ............................................................................... 429
Narzdzie RegSafe Professional firmy imagine LAN ................................................... 429
Narzdzie ERD Commander 2003 ................................................................................ 432
Podsumowanie .............................................................................................................. 439

Rozdzia 14. Automatyzacja zarzdzania rejestrem przy uyciu narzdzia WSH........ 441
Podstawowe informacje na temat narzdzia WSH ........................................................ 442
Zalety narzdzia WSH ............................................................................................ 442
Model obiektowy narzdzia Host skryptw systemu Windows .................................... 444
Obiekt WshShell ..................................................................................................... 445
Metoda RegRead..................................................................................................... 445
Metoda RegWrite .................................................................................................... 446
Metoda RegDelete................................................................................................... 447
Przykad skryptu napisanego w jzyku JScript ....................................................... 447
Przykady skryptw jzyka VBScript ..................................................................... 449
Podsumowanie .............................................................................................................. 455

Dodatek A Zasoby internetowe ....................................................................... 459


Bibliografia .................................................................................... 465
Sownik ......................................................................................... 467
Skorowidz...................................................................................... 473

Rozdzia 1.

Oglne informacje
na temat rejestru
systemu Windows XP
C, do dobrze wiesz, co mam na myli
E. M. Blake: SF story for telepathists
Ksika zostaa napisana z myl o administratorach systemw, personelu dziau pomocy technicznej i zaawansowanych uytkownikw systemu Windows XP. Zapewne
wikszo z Was dysponuje ju przynajmniej pewn wiedz z zakresu rejestru. Prototyp
nowoczesnego rejestru istnia ju nawet w systemie Windows 3.1. Ju wtedy wikszo
programistw wiedziaa, co maj na myli ich rozmwcy wspominajcy o rejestrze. Po
pojawieniu si na rynku systemu operacyjnego Windows 95 zagadnienia zwizane z rejestrem stay si popularne wrd zwykych uytkownikw. Nie jest to zaskoczeniem, poniewa rejestr jest najwaniejszym komponentem kadej nowoczesnej wersji systemu
operacyjnego Windows. W tym rozdziale zostanie dokonany krtki przegld rejestru systemw Windows NT/2000/XP, opisana struktura i typy danych rejestru, a take metody
przechowywania danych stosowane w przypadku rejestru systemu Windows XP. Niestety, objto ksiki jest ograniczona, dlatego nie miaam moliwoci zawarcia w niej
szczegowego opisu rnic wystpujcych pomidzy rejestrami systemw Windows
95/98/ME i Windows NT/2000/XP. Jednak w ksice dodatkowo zostan omwione
gwne rnice.

Wprowadzenie
Czy kiedykolwiek znalaze si w sytuacji, w ktrej konieczne byo wykonanie pilnego
zadania, ale na ekranie pojawiay si dziwne i przeraajce komunikaty informujce
o braku moliwoci zaadowania systemu operacyjnego z powodu uszkodzenia rejestru?

16

Windows XP. Rejestr systemu

Np. wrd uytkownikw systemu Windows NT 4.0 jest wiele osb, ktre byy zszokowane po pojawieniu si w trakcie adowania systemu nastpujcego komunikatu:
 


   

(uruchomienie systemu Windows NT nie byo moliwe, poniewa nastpujcego pliku


brakuje lub zosta uszkodzony)
! "#$%& '(!) "#$
"  * 
 *+ ',-.$

(mona sprbowa naprawi ten plik przez uruchomienie z oryginalnej dyskietki lub
dysku CD-ROM programu instalacyjnego systemu Windows NT)
/ /   

(w celu rozpoczcia naprawy pliku po pojawieniu si pierwszego okna naley nacisn


klawisz R).
Jeli ju dokonano migracji systemu Windows do wersji 2000 lub XP, na ekranie moe
pojawi si prawie taki sam komunikat. Oto on:
& 012   

(uruchomienie systemu Windows 2000/XP nie byo moliwe, poniewa nastpujcego


pliku brakuje lub zosta uszkodzony)
! "#$%& '(!) "#$
"  * & 0

(mona sprbowa naprawi ten plik przez uruchomienie programu instalacyjnego systemu Windows 2000/Whistler)
 *+ ',-.$

(program instalacyjny korzysta z oryginalnej dyskietki lub dysku CD-ROM)


/ /   

(w celu rozpoczcia naprawy pliku po pojawieniu si pierwszego okna naley nacisn


klawisz R).
Powysze przykady wyranie pokazuj, e pojedynczy bd zaistniay w rejestrze systemowym (plik System wymieniony w powyszych komunikatach zawiera informacje na
temat rejestru) moe mie wpyw na ca konfiguracj systemu operacyjnego, a nawet
uniemoliwi jego zaadowanie. Dodatkowo istniej aplikacje, ktre bd dziaay poprawnie tylko po zmodyfikowaniu zawartoci rejestru systemowego. Z tego powodu nie
mona zlekceway tego, jak wane jest zrozumienie rejestru i zdobycie umiejtnoci
jego przetwarzania.
Rejestr jest trudny do zrozumienia i rozszyfrowania. Jednak jest jednym z najwaniejszych komponentw kadego nowoczesnego systemu operacyjnego nalecego do
rodziny systemw Windows. Ani systemy Windows 9x/ME, ani systemy Windows NT/
2000/XP nie mog bez rejestru dziaa. A zatem czym waciwie jest rejestr? Rejestr

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

17

jest zcentralizowan baz danych przechowujc wszystkie ustawienia systemu operacyjnego i aplikacji w nim uruchomionych. To sprawia, e rejestr jest podobny do rnych plikw .ini, a take takich plikw, jak autoexec.bat i config.sys stosowanych w poprzednich wersjach systemu Windows. W rejestrze s te zapisane informacje na temat
wszystkich urzdze, w tym zgodnych z technologi Plug and Play. Dodatkowo w rejestrze znajduj si dane OLE i powizania aplikacji z plikami. Rejestr zawiera wszystkie
dane dotyczce aplikacji obsugujcych technologie Plug and Play i OLE, a take parametry sieci, profile sprztowe i profile uytkownikw.
W ramach podsumowania mona powiedzie, e jeli w komputerze znajduje si dowolne
urzdzenie lub oprogramowanie majce na niego okrelony wpyw, mona by pewnym,
e w rejestrze systemowym znajduje si informacja na temat takiego komponentu.

Historia rejestru
Samo zagadnienie rejestru nie jest czym nowym w systemie Windows. Jednak w nowoczesnej wersji rejestru dokonano imponujcego postpu w zakresie zwikszania moliwoci zarzdzania systemem z jednego miejsca, czyli bazy danych rejestru. Baza danych
zostaa stworzona jako baza dla wszystkich parametrw powizanych ze sprztem i oprogramowaniem wystpujcym w komputerze, a take ustawie niestandardowych dokonanych w systemie Windows przez uytkownikw.
Pierwszym systemem operacyjnym z rodziny systemw Windows, ktry odnis sukces, by system Windows 3.1. W systemie tym wystpoway trzy rne typy plikw
konfiguracyjnych:
 Systemowe pliki inicjalizacyjne. Po wykonaniu standardowej instalacji systemu

Windows 3.1 dostpnych byo sze systemowych plikw inicjalizacyjnych


control.ini, progman.ini, protocol.ini, system.ini, win.ini i winfile.ini.


Plik win.ini zawiera podstawowe informacje dotyczce konfiguracji


oprogramowania, a take kilka parametrw dodawanych przez dodatkowe
aplikacje po ich zainstalowaniu przez uytkownika. W starszych wersjach
systemu Windows kada nowa zainstalowana aplikacja swoje ustawienia
umieszczaa w pliku win.ini. A zatem jeli uytkownik zainstalowa du
liczb aplikacji, plik bardzo szybko zwiksza swj rozmiar. Jednoczenie
wielko pliku bya ograniczona do 64 kB. Ograniczenie to byo przyczyn
problemw, gdy zostaa osignita maksymalna wielko pliku. Rne
wersje systemu Windows 3.1 nie ostrzegay uytkownika, gdy maksymalna
wielko pliku win.ini zostaa przekroczona. W efekcie wszystkie modyfikacje
dokonane w ostatnich sekcjach pliku (znajdujcych si poza zakresem
inicjalizacyjnym) byy ignorowane przez system. Z tego powodu Microsoft
zaleca twrcom oprogramowania, aby informacje na temat aplikacji
przechowywali w oddzielnych plikach nazywanych prywatnymi plikami
inicjalizacyjnymi (prywatne pliki .ini).

Plik system.ini spenia rol gwnego magazynu danych systemowych


dotyczcych sprztu. W przeciwiestwie do pliku win.ini przechowujcego

18

Windows XP. Rejestr systemu

informacje zwizane gwnie z dziaaniem systemu, w pliku system.ini


znajdoway si dane dotyczce urzdze i ich sterownikw, a take powok
do zaadowania itp.


Plik progman.ini zawiera ustawienia inicjalizacyjne komponentu Windows


Program Manager. Z kolei plik winfile.ini przechowywa ustawienia dotyczce
komponentu Windows File Manager. Jeli jeden z tych plikw lub oba nie
istniay (w przeciwiestwie do plikw win.ini i system.ini), zaadowanie
systemu Windows nadal byo moliwe. Jednak w takiej sytuacji zarwno
komponent Windows Program Manager, jak i Windows File Manager zostan
uruchomione przy uyciu standardowej konfiguracji, co spowoduje utrat
wszystkich ustawie niestandardowych. Plik control.ini przechowuje
ustawienia powizane z komponentem Control Panel.

Plik protocol.ini pojawi si w wersjach systemu operacyjnego Windows for


Workgroups 3.1. W pliku byy przechowywane ustawienia inicjalizacyjne
dotyczce sieci Windows.

 Prywatne pliki inicjalizacyjne. Byy to pliki .ini dodawane przez aplikacje

instalowane w systemie. Pliki suyy do przechowywania informacji na temat


aplikacji uwzgldniajcych wielko i pooenie okien programw i listy ostatnio
uywanych plikw (parametr ).
 Istnia jeszcze plik reg.dat bdcy bezporednim protoplast rejestru systemw

Windows 95/98/ME i Windows NT/2000/XP. Plik by hierarchiczn baz danych


zawierajc struktur opart na pojedynczym gwnym kontenerze o nazwie
  
. W takiej strukturze byy zagniedone inne struktury
przechowujce dane systemowe niezbdne do obsugi technologii OLE (Object
Linking and Embedding) i powiza aplikacji z plikami. Baza danych rejestru
umoliwiaa uytkownikom systemu Windows 3.1x dokonywanie zmian
w zachowaniu obiektw OLE i dawaa moliwo przegldania listy aplikacji
zarejestrowanych w rodowisku Windows.
W przeciwiestwie do plikw .ini bdcych tekstowymi plikami ASCII, ktre mona byo
edytowa przy uyciu dowolnego edytora tekstu, plik reg.dat by plikiem binarnym.
Aby go zmodyfikowa, uytkownik musia uy specjalnego programu o nazwie Registry Editor (regedit.exe). Po wykonaniu przez uytkownika polecenia 
 
program wywietla plik reg.dat zawierajcy hierarchiczn struktur z zagniedonymi
parametrami. Jednak struktura pliku reg.dat bya znacznie prostsza od struktury nowoczesnego rejestru.

Wady plikw .ini


Jeden z najbardziej widocznych problemw zwizanych z plikami .ini by zwizany
z moliwoci ich zarzdzania. Standardowy zestaw plikw .ini tworzony w trakcie
instalacji systemu Windows 3.x nie stwarza adnych trudnoci. Jednak gdy uytkownik
instalowa i usuwa aplikacje, liczba plikw .ini cay czas rosa. Takie rozwizanie miao
kilka powanych wad. Oto one:

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

19

 Rczna edycja plikw .ini i ustawianie prawidowych wartoci dla rnych

parametrw aplikacji dla zaawansowanych uytkownikw nie stanowio


wikszego problemu. Jednak nawet dowiadczeni uytkownicy czasami w celu
uzyskania podanego rezultatu byli zmuszeni do podejmowania kilku prb.
W przypadku pocztkujcych uytkownikw takie zadania czasami wykraczay
poza zakres ich umiejtnoci i wiedzy.
 Nie istniay jasne zasady przechowywania plikw .ini. Prywatne pliki

inicjalizacyjne mogy by przechowywane w dowolnym katalogu. Pliki nie


byy chronione przed zapisem. Zawsze istniao ryzyko ich usunicia. W efekcie
uytkownik czsto musia szuka niezbdnych plikw .ini i czasami znalezienie
ich nie byo proste.
 Pliki .ini nie oferoway adnej obsugi rodowiska wielu uytkownikw.

W konsekwencji uytkownicy nie mogli modyfikowa do wasnych potrzeb


ustawie zwizanych z systemami i aplikacjami.
 Pliki .ini nie obsugiway wielu konfiguracji sprztowych. Z tego powodu

w systemach Windows 3.x nie bya obecna technologia Plug and Play.
 Kada aplikacja swoje ustawienia przechowywaa we wasnym prywatnym pliku

inicjalizacyjnym. Oczywicie byo to oficjalne zalecenie Microsoftu majce na


celu ominicie ograniczenia wielkoci pliku win.ini, o ktrym wspomniaam
wczeniej. Swoj drog zalecenie to byo powodem kolejnego ograniczenia,
poniewa redukowao moliwoci wspdzielenia informacji pomidzy
aplikacjami.
Kada aplikacja zgodna z systemem Windows (dotyczy to zarwno systemw Windows
9x/ME, jak i Windows NT/2000/XP) musi spenia zestaw wymaga, spord
ktrych jednym z najwaniejszych jest moliwo jej usunicia. Funkcja automatycznego usuwania aplikacji pozwalajca uytkownikowi prawidowo usun program
nie jest czym nowym. Jednak atwo korzystania z takiej funkcji w systemie Windows 3.x bya daleka od doskonaoci. Nowoczesne systemy operacyjne nalece do
rodziny systemw Windows wszystkie dane konfiguracyjne przechowuj w rejestrze.
Dziki temu zastosowanie funkcji usuwania aplikacji nie stanowi problemu.

Rola rejestru
Rejestr jest nastpc plikw .ini, ktre miay powane wady i ograniczenia, a poza tym
byy bardzo niewygodne w uyciu. System operacyjny Windows NT 3.5 by pierwszym
z rodziny systemw Windows, w ktrym wystpowa rejestr mniej wicej przypominajcy jego nowoczesn posta (w tamtym czasie w rejestrze znajdoway si 4 wstpnie
zdefiniowane klucze:   , 

  
,   

i  
). Nowy komponent systemu operacyjnego reprezentowa zcentralizowane
rdo informacji konfiguracyjnych umoliwiajce znacznie efektywniejsze zarzdzanie
rodowiskiem systemowym.
Poniej w skrcie omwiono komponenty systemw Windows NT/2000/XP korzystajce
z rejestru. Oto one:

20

Windows XP. Rejestr systemu


 Programy instalacyjne. Po kadym uruchomieniu program instalacyjny (jest nim

zarwno program instalacyjny systemu Windows, jak i inne narzdzia suce


do instalacji aplikacji lub sterownikw urzdze) dodaje do rejestru nowe dane
konfiguracyjne. Jeli program instalacyjny zosta poprawnie stworzony, w celu
stwierdzenia, czy w systemie wystpuj wszystkie komponenty niezbdne do
wykonania procedury instalacyjnej zakoczonej powodzeniem, odczyta dane
zawarte w rejestrze. Ze wzgldu na to, e rejestr jest zcentralizowanym
magazynem danych konfiguracyjnych, wszystkie aplikacje mog je wspdzieli
i uzyska wiksze moliwoci wzajemnej interakcji. Kada aplikacja posiadajca
logo Designed for Windows (zaprojektowana dla systemu Windows) musi
korzysta z rejestru i oferowa specjalny program umoliwiajcy uytkownikowi
prawidowe jej usunicie (rysunek 1.1). Informacje dotyczce aplikacji
przechowywane w rejestrze pozwalaj uytkownikowi poprawnie wykona
procedur bez jednoczesnego usunicia wspdzielonych komponentw (DLL,
OCX itp.), ktre mog by wymagane przez inne programy.
Rysunek 1.1.
Narzdzie
usuwajce aplikacj
usuwa z rejestru
powizane z ni
ustawienia

 Program wykrywajcy urzdzenia. Przy kadej inicjalizacji systemw Windows

NT/2000/XP program wykrywajcy sprzt tworzy list zidentyfikowanych


urzdze i przechowuje j w rejestrze. W przypadku komputerw wyposaonych
w procesory Intela operacja identyfikacji urzdze jest realizowana przez program
wykrywajcy (ntdetect.com) i jdro systemw Windows NT/2000/XP
(ntoskrnl.exe).
 Jdro systemw Windows NT/2000/XP. W trakcie adowania systemw Windows

NT/2000/XP ich jdro odczytuje z rejestru informacje na temat sterownikw


urzdze i kolejnoci, w jakiej powinny by zaadowane. Program ntoskrnl.exe
te umieszcza w rejestrze informacje na swj temat, na przykad dane dotyczce
wersji systemu i kompilacji. Microsoft dokona wielu rozszerze jdra systemu
Windows XP majcych gwnie na celu poprawienie wydajnoci i stabilnoci.
Jak to zostanie pokazane w dalszej czci rozdziau, takie rozszerzenia jdra
bd te uwzgldniay zmodyfikowanie rejestru (przykadem jest usunicie
ograniczenia rozmiaru rejestru).

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP


 Meneder PnP. Ten nowy komponent jdra po raz pierwszy pojawi si

w systemie Windows 2000. Meneder PnP przy uyciu dwch identyfikatorw


identyfikatora producenta (Vendor ID lub VID) i identyfikatora urzdzenia
(Device ID lub DID) wykrywa i identyfikuje urzdzenia. Kombinacja obu
identyfikatorw w unikatowy sposb identyfikuje urzdzenie. Po okreleniu
niepowtarzalnej kombinacji identyfikatorw VID i DID meneder PnP kieruje do
rejestru danie przekazania informacji na temat magistrali, na ktrej urzdzenie
wykryto. Dodatkowo meneder PnP sprawdza, czy zosta zainstalowany
odpowiedni sterownik urzdzenia. Jeli go nie zainstalowano, meneder PnP
informuje o tym podsystem PnP trybu uytkownika. Z kolei ten podsystem
musi zidentyfikowa waciwy plik .ini i rozpocz wykonywanie procedury
instalacji sterownika.
 Sterowniki urzdze. Sterowniki urzdze wymieniaj z rejestrem informacje

dotyczce parametrw inicjalizacyjnych i danych konfiguracyjnych. Tego typu


dane s podobne do zawartoci wierszy  znajdujcych si w pliku
config.sys stosowanym przy adowaniu systemu MS-DOS. Sterownik urzdzenia
musi przekaza informacje na temat wymaganych zasobw systemowych, w tym
przerwania IRQ i kanau DMA. Uzyskane dane system umieszcza w rejestrze.
W celu udostpnienia uytkownikom odpowiednich narzdzi instalacyjnych
i konfiguracyjnych aplikacje i sterowniki urzdze mog odczytywa te dane
z rejestru.
 Narzdzia administracyjne. Narzdzia administracyjne systemw Windows

NT/2000/XP, w tym aplety okna Panel sterowania i programy zawarte w grupie


Narzdzia administracyjne, s najbezpieczniejszymi i najwygodniejszymi
w uyciu programami umoliwiajcymi modyfikowanie rejestru. Edytory
rejestru, ktre szczegowo zostan omwione w rozdziale 3., s specjalnymi
wbudowanymi narzdziami przeznaczonymi do przegldania i modyfikowania
zawartoci rejestru. Jednak narzdzia te powinny by uywane z rozwag
i ostronoci.
 Profile uytkownikw. Systemy Windows NT/2000/XP obsuguj wiele profili

uytkownikw. Wszystkie informacje powizane z nazw pojedynczego


uytkownika i przypisanymi mu uprawnieniami s przechowywane w rejestrze.
W rozdziale 10. dokadniej omwiono profile uytkownikw. W tym miejscu
naley zauway, e profile uytkownikw definiuj niestandardowe ustawienia
zwizane z wywietlaniem na ekranie, parametry sieci, drukarki itp. Mona
wyrni trzy typy profili uytkownikw. Lokalne profile uytkownikw s
automatycznie tworzone w momencie pierwszego logowania uytkownika
w lokalnym systemie. Mobilne profile uytkownikw s tworzone przez
administratora sieci i przechowywane na serwerze. Z kolei obowizkowe profile
uytkownikw s typem profili mobilnych, ktre po stworzeniu musz zosta
zastosowane. Informacje na temat profili uytkownikw s te przechowywane
w rejestrze. Aby w systemie Windows 2000 zarzdza profilami uytkownikw,
w oknie Panel sterowania naley dwukrotnie klikn ikon System i uaktywni
zakadk Profile uytkownika. Aby w systemie Windows XP Professional
zarzdza profilami uytkownika, w oknie Panel sterowania naley uruchomi
aplet System, a nastpnie przej do zakadki Zaawansowane (rysunek 1.2)
i w celu otwarcia okna Profile uytkownika (rysunek 1.3) klikn przycisk

21

22

Windows XP. Rejestr systemu

Rysunek 1.2.
Zakadka
Zaawansowane okna
Waciwoci systemu

Rysunek 1.3.
Okno
Profile uytkownika

Ustawienia zawarty w sekcji Profile uytkownika. Po otwarciu okna nowe profile


uytkownika mog by utworzone przez skopiowanie ju istniejcych. Profile
uytkownika mona te usuwa lub zmieni ich typ. Warto zauway, e w celu
wykonania tych operacji konieczne bdzie zalogowanie w lokalnym systemie
z uprawnieniami administratora.
 Profile sprztowe. W przeciwiestwie do plikw .ini rejestr obsuguje wiele

konfiguracji sprztowych. Np. moliwe jest zdefiniowanie profili sprztowych

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

23

dla stacji dokujcych (ma to szczeglne znaczenie dla mobilnych uytkownikw)


i urzdze przenonych. Kady profil sprztowy jest zestawem instrukcji
stosowanych do okrelenia sterownikw urzdze, ktre musz zosta
zaadowane w trakcie inicjalizacji systemu. Aby w systemie Windows XP
stworzy nowe profile sprztowe, w oknie Panel sterowania naley dwukrotnie
klikn ikon System, a nastpnie przej do zakadki Sprzt (rysunek 1.4)
i klikn przycisk Profile sprztu. Spowoduje to otwarcie okna Profile sprztu
pokazanego na rysunku 1.5. Podobnie jak w przypadku systemu Windows
2000, w trakcie instalacji systemu Windows XP program instalacyjny tworzy
standardowy profil sprztowy zawierajcy informacje na temat wszystkich
wykrytych urzdze.
Rysunek 1.4.
Zakadka Sprzt okna
Waciwoci systemu

Struktura rejestru
Aby lepiej zrozumie logiczn struktur rejestru, warto porwna j z systemem plikw
dysku. Rejestr zawiera klucze przypominajce katalogi i wartoci, ktre mona przyrwna do plikw zapisanych na dysku. Klucze rejestru s obiektami-kontenerami przechowujcymi podklucze i wartoci. Wartoci rejestru podobnie jak pliki zawieraj
dane. Klucze najwyszego poziomu takiej hierarchicznej struktury s nazywane wstpnie
zdefiniowanymi kluczami (ang. root keys).
Konwencja stosowana przy nadawaniu nazw kluczom i wartociom rejestru rwnie
jest podobna do wykorzystywanej w przypadku plikw i katalogw. Dla przykadu mona
porwna typow ciek katalogw tak jak D:\PRACA\BHV i standardow ciek
klucza rejestru       .

24

Windows XP. Rejestr systemu

Rysunek 1.5.
Okno Profile sprztu

Rejestr systemw Windows 2000/XP skada si z piciu nastpujcych wstpnie


zdefiniowanych kluczy:   
, 

  
,   ,
 
i 

  . Na rysunku 1.6 zilustrowano hierarchiczn struktur rejestru.

Rysunek 1.6. Hierarchiczna struktura rejestru

Wszystkie nazwy wstpnie zdefiniowanych kluczy rozpoczynaj si od acucha ,


ktry wskazuje, e klucz jest uchwytem, ktry moe by uyty przez program. Uchwyt

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

25

reprezentuje warto stosowan do niepowtarzalnego identyfikowania zasobu, ktry moe


by uyty przez program. W tabeli 1.1 zawarto list wstpnie zdefiniowanych kluczy
istniejcych w rejestrze systemw Windows NT/2000/XP wraz z krtkim opisem.
Tabela 1.1. Wstpnie zdefiniowane klucze
Wstpnie zdefiniowany klucz

Opis

 
 

Klucz zawiera globalne informacje na temat sprztu i systemu


operacyjnego, takie jak typ magistrali, pami systemowa, sterowniki
urzdze i inne dane wykorzystywane w trakcie inicjalizacji
komputera. Informacje na temat tego klucza dotycz wszystkich
uytkownikw logujcych si w lokalnym systemie. Dla tego klucza
mona wyrni trzy aliasy grnego poziomu. S to:
  ,     i    .

  

Klucz zawiera informacje dotyczce powiza aplikacji z plikami,


danych OLE powizanych z obiektami COM i powiza plik-klasa
(tego typu dane s rwnowane rejestrowi wystpujcemu
w starszych wersjach systemu Windows). Parametry zawarte
w tym kluczu s rwnowane przechowywanym poniej klucza
 
  .

   

Klucz zawiera dane aktualnie stosowanego profilu sprztowego.


Profile sprztowe s zbiorami zmian dokonanych w standardowej
konfiguracji usug i urzdze zdefiniowanych przy uyciu
podkluczy Software i System wstpnie zdefiniowanego klucza
 
 . Klucz     zawiera tylko
zmodyfikowane dane.
Co wicej, dane przechowywane w tym kluczu znajduj si te
w kluczu  
   !! 
"#$ !.

  

Klucz zawiera profil uytkownika, ktry aktualnie jest zalogowany


w systemie. Klucz uwzgldnia te zmienne rodowiskowe, ustawienia
pulpitu i sieci, a take aplikacji.
Klucz ten odwouje si do klucza    %&!$& ,
gdzie %&!$&  jest identyfikatorem Security ID uytkownika
aktualnie zalogowanego w systemie.

 

Klucz zawiera wszystkie aktywne profile uytkownikw, w tym


dane klucza    i domylny profil uytkownika.
Uytkownicy, ktrzy mog za porednictwem sieci poczy si
z serwerem, nie posiadaj w tym kluczu profili. Wynika to std, e
ich profile s adowane zdalnie na uywanych przez nich stacjach
roboczych.
Systemy Windows NT/2000/XP wymagaj, aby kady logujcy
si uytkownik posiada wasne konto. Klucz   zawiera
podklucz '  stosowany przy tworzeniu profilu dla
uytkownika logujcego si w systemie po raz pierwszy. Klucz
zawiera te inne podklucze powizane z identyfikatorem Security
ID przydzielonym waciwemu uytkownikowi.

26

Windows XP. Rejestr systemu

Jak wspomniano wczeniej, zagadnienie rejestru pocztkowo pojawio si w pierwszej wersji systemu Windows NT o numerze 3.5. Rejestr systemw Windows 9x/ME
zosta stworzony na podstawie tej pierwszej wersji. Jednak obecnie pomidzy rejestrami wystpujcymi w systemach Windows 9x/ME i Windows NT/2000/XP istniej
znaczne rnice. Najwaniejsz z nich jest to, e rejestr systemw Windows 95/
98/ME posiada dodatkowy wstpnie zdefiniowany klucz o nazwie HKEY_DYN_DATA.
Klucz zawiera informacje systemowe, ktre mog wymaga cigej aktualizacji. Systemy Windows 9x/ME przechowuj takie informacje bez angaowania dysku twardego.
Klucz HKEY_DYN_DATA by obecny we wszystkich wersjach beta systemu Windows
2000, ale wszelkie prby jego otwarcia generoway komunikaty bdw. Obecnie narzdzia regedit.exe i regedt32.exe systemu Windows 2000 i program Edytor rejestru
(regedit.exe) systemu Windows XP nie wywietlaj tego klucza.

Dane rejestru s parametrami przechowywanymi w kluczach. Kady parametr posiada


wasn nazw, typ danych i warto. Trzy czci wpisu w rejestrze s przechowywane
w nastpujcej kolejnoci:

W tabeli 1.2 zawarto wszystkie typy danych zdefiniowane i stosowane w rejestrze systemw Windows NT/2000/XP.
Tabela 1.2. Typy danych rejestru
Typ danych

Opis

.#)34!5."

Dane binarne. Z danych binarnych korzysta wikszo


komponentw sprztowych. Edytory rejestru tego typu dane
wywietlaj w formacie szesnastkowym.

.#)3,.,

Tego typu dane s reprezentowane przez 4-bajtow warto binarn


(podwjne sowo). Z tego typu danych korzysta wikszo usug
i sterownikw urzdze. Edytory rejestru tego typu dane wywietlaj
w formacie dwjkowym, szesnastkowym lub dziesitnym.

.#)3#125,36

acuch danych o zmiennej dugoci. acuch zawiera nazw


zmiennej, ktra po wywoaniu przez aplikacj moe zosta
zastpiona przez warto zmiennej.

.#)3$7!36

Cig wielokrotny. Standardowo z tego typu danych korzystaj


wszystkie wartoci reprezentujce listy acuchw tekstowych.
W roli separatora jest stosowany znak NULL.

.#)36

acuch tekstowy zapisany w formacie przyjaznym dla


uytkownika. Zwykle ten typ danych jest stosowany w opisach
komponentw.

.#)3,.,3!#3#,!5

32-bitowa liczba zapisana w formacie little-endian. Ten typ danych


jest rwnowany typowi danych .#)3,.,.
Przy korzystaniu z formatu little-endian najmniej znaczcy bit
(little end may koniec) pojawia si przy reprezentowaniu
wartoci jako pierwszy. Np. warto szesnastkowa A02Bh bdzie
reprezentowana jako 2BA0.
Format little-endian jest stosowany w procesorach Intela.

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

27

Tabela 1.2. Typy danych rejestru cig dalszy


Typ danych

Opis

.#)3,.,34!)3#,!5

32-bitowa liczba zapisana w formacie big-endian.


W przeciwiestwie do formatu little-endian przy reprezentowaniu
wartoci przez format big-endian jako pierwszy pojawia si
najbardziej znaczcy bit (big end duy koniec).

.#)3!8

cze symboliczne oparte na standardzie Unicode. Ten typ danych


jest przewidziany wycznie do uytku wewntrznego.
Typ danych .#)3!8 jest szczeglnie interesujcy, poniewa
umoliwia jednemu wpisowi rejestru odwoywanie si do innego
klucza lub wartoci. Jeli na przykad rejestr zawiera wpis
\Root1\Link typu danych .#)3!8 i o wartoci \Root2\RegKey,
natomiast klucz RegKey ma warto RegValue, taka warto moe
zosta zidentyfikowana przy uyciu dwch nastpujcych cieek:
\Root1\Link\RegValue i \Root2\RegKey\RegValue. Systemy
Windows NT/2000/XP w aktywny sposb korzystaj z tej metody.
Przykadowo,: niektre ze wstpnie zdefiniowanych kluczy
zawartych w tabeli 1.1 speniaj rol czy do zagniedonych
kluczy innych wstpnie zdefiniowanych kluczy.

.#)3#

Brak zdefiniowanego typu danych.

.#)39.,

64-bitowa warto.

.#)39.,3!#3#,!5

64-bitowa warto reprezentowana przy uyciu formatu littleendian. Typ danych jest rwnowany typowi danych .#)39.,.

.#)3.#7.'#3!

Lista zasobw sprztowych, ktre s wykorzystywane tylko


w ramach klucza HKEY_LOCAL_MACHINE\HARDWARE.

.#)3(73.#7.'#3,#'.!2.

Uchwyt zasobw sprztowych, ktry jest wykorzystywany tylko


w ramach klucza HKEY_LOCAL_MACHINE\HARDWARE.

.#)3.#7.'#3.#97!.#$#3!

Lista zasobw sprztowych, ktra jest wykorzystywana tylko


w ramach klucza HKEY_LOCAL_MACHINE\HARDWARE.

Przechowywanie danych w rejestrze


W rejestrze systemw Windows NT/2000/XP zapisywane wpisy s przechowywane
w postaci atomowej struktury. Rejestr jest dzielony na komponenty nazywane gaziami
(ang. hives). Angielska nazwa nawizuje do komrkowej struktury plastrw tworzonych
przez pszczoy. Ga rejestru jest odosobnionym komponentem zoonym z kluczy, podkluczy i wartoci umieszczonych na najwyszym poziomie hierarchii rejestru. Podstawowa rnica wystpujca pomidzy gaziami i innymi grupami kluczy rejestru polega
na tym, e gazie s staymi komponentami rejestru. Gazie nie s dynamicznie tworzone w trakcie adowania systemu i nie s usuwane, gdy kto wyczy komputer. A zatem
klucz HKEY_LOCAL_MACHINE\Hardware dynamicznie tworzony przez program wykrywajcy urzdzenia w trakcie inicjalizacji systemu nie moe by uznany za ga.
Dane gazi rejestru s przechowywane w plikach dyskowych, ktre z kolei s zapisywane w katalogach %SystemRoot%\System32\Config i %SystemRoot%\Profiles\Nazwa_uytkownika (system Windows NT 4.0). W systemie Windows 2000 pliki gazi

28

Windows XP. Rejestr systemu

Podobnie jak w przypadku systemu Windows 2000 rejestr systemu Windows XP


take jest przechowywany na dysku w postaci wielu plikw nazywanych plikami gazi speniajcych rol magazynu danych konfiguracyjnych. Kod rejestru systemu
Windows XP zosta przebudowany tak, aby oferowa lepsz wydajno przy jednoczesnym utrzymaniu przeroczystoci dla aplikacji, co uzyskano przy uyciu istniejcych interfejsw programowania rejestru. Udoskonalenia wprowadzone w rejestrze systemu Windows XP maj gwnie na celu poprawienie wydajnoci. Wicej
informacji na ich temat zawarto w dalszej czci rozdziau.

rejestru s przechowywane w katalogach %SystemRoot%\System32\Config i %SystemDrive%\Documents and Settings\Nazwa_uytkownika.


Kada ga rejestru jest powizana z zestawem standardowych plikw wspomagajcych.
W tabeli 1.3 zawarto standardowe gazie rejestru systemw Windows NT/2000/XP
wraz z plikami wspomagajcymi.
Tabela 1.3. Gazie rejestru systemw Windows NT/2000
Ga rejestru

Pliki wspomagajce

HKEY_LOCAL_MACHINE\SAM

sam, sam.log, sam.sav

HKEY_LOCAL_MACHINE\Security

security, security.log, security.sav

HKEY_LOCAL_MACHINE\Software

software, software.log, software.sav

HKEY_LOCAL_MACHINE\System

system, system.alt, system.log, system.sav

HKEY_CURRENT_CONFIG

system, system.alt, system.log, system.sav

HKEY_USERS\.DEFAULT

default, default.log, default.sav

(Pliki niepowizane z kluczami)

userdiff, userdiff.log, userdifr, userdifr.log

HKEY_CURRENT_USER

ntuser.dat, ntuser.dat.log

Pliki, ktre wyeliminowano w systemie Windows XP.


Pliki, ktre pojawiy si w systemie Windows XP.

Na podstawie powyszej tabeli mona stwierdzi, e z systemu Windows XP usunito kilka plikw rejestru, a take kilka innych dodano. Jest to wynikiem rozszerze rejestru systemu Windows XP, ktre bardziej szczegowo zostan omwione
w dalszej czci ksiki.

Wszystkie pliki gazi z wyjtkiem pliku gazi HKEY_CURRENT_USER s przechowywane w katalogu %SystemRoot%\System32\Config.
Ga HKEY_CURRENT_USER jest obsugiwana przez pliki ntuser.dat i ntuser.dat.log.
Plik ntuser.dat zawiera profile uytkownikw, natomiast plik ntuser.dat.log uwzgldnia
wszystkie zmiany dokonane w pliku ntuser.dat. System Windows NT 4.0 oba pliki przechowuje w podkatalogach katalogu %SystemRoot%\Profiles (z wyjtkiem podkatalogu
\All Users). Z kolei system Windows 2000 pliki zapisuje w katalogach %SystemDrive%\
Documents and Settings\%Username%.
Pliki ntuser i userdiff po raz pierwszy pojawiy si w systemie Windows NT 4.0. Oto one:

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

29

 ntuser.dat. W tym pliku jest przechowywany profil uytkownika. Plik zastpi

pliki usernamexxx i adminxxx stosowane w starszych wersjach systemu


Windows NT.
 ntuser.dat. Plik ten przechowywany w katalogu %SystemRoot%\Profiles\Default

User zastpi plik userdef stosowany w starszych wersjach systemu Windows NT.
Ten plik profilu uytkownika jest uywany do stworzenia gazi
HKEY_CURRENT_USER, gdy nowy uytkownik po raz pierwszy loguje si
w systemie.
 Pliki userdiff przechowywane w katalogu %SystemRoot%\System32\Config

nie s powizane z adn gazi. Pliki te s stosowane przy aktualizacji profili


uytkownikw istniejcych w poprzednich wersjach systemu Windows NT.
Aktualizacja ma na celu dostosowanie profili do wymaga systemw Windows
NT/2000 i XP.
Mona wyrni cztery typy plikw powizanych z gaziami rejestru. Wszystkie typy
plikw wraz z podaniem ich odpowiednich rozszerze zawarto w tabeli 1.4.
Tabela 1.4. Typy plikw powizane z gaziami rejestru systemw Windows NT 4.0/2000/XP
Rozszerzenie pliku

Opis

Brak

Zawiera kopi gazi rejestru.

.alt

W systemach Windows NT/2000 pliki .alt przechowuj kopi zapasow gazi


HKEY_LOCAL_MACHINE\System. Ga \System jest jedyn, ktra posiada tego
typu kopi zapasow przechowywan w pliku system.alt. Jak ju wspomniano,
pliki .alt zostay wyeliminowane w systemie Windows XP, poniewa kod rejestru
zosta przebudowany w celu zaoferowania lepszych algorytmw zwikszajcych
szybko przetwarzania zapyta, poprawiajcych stabilno i obsugujcych
wiksze rejestry.

.log

Plik .log zawiera dziennik transakcji. Plik ten jest tworzony po dokonaniu
jakichkolwiek zmian w kluczach i wartociach.

.sav

Plik .sav zawiera kopie plikw gazi rejestru stworzonych w chwili wykonywania
czci instalacji opartej na trybie tekstowym. Istniej pliki .sav dla nastpujcych
gazi rejestru: \Software, \System, \SAM, \Security i \Default.
Systemy Windows NT/2000/XP wykonuj kopie zapasowe gazi rejestru
w trakcie instalacji. Procedura instalacyjna skada si z dwch etapw opartych
na trybie tekstowym i graficznym interfejsie uytkownika. Po zakoczeniu etapu
opartego na trybie tekstowym program instalacyjny zapisuje do plikw .sav kopi
zapasow gazi rejestru. Ma to na celu zabezpieczenie gazi przed awariami,
ktre mog mie miejsce w trakcie przeprowadzania czci instalacji opartej
na graficznym interfejsie uytkownika. Jeli do takiej awarii dojdzie, graficzny
program instalacyjny zostanie uruchomiony po ponownej inicjalizacji systemu
i pliki .sav posu do odbudowania gazi rejestru.

Pliki, ktre wyeliminowano w systemie Windows XP.

Atomowo gazi i jej odzyskiwanie


Rejestr zapewnia atomowo poszczeglnych operacji. Oznacza to, e kada modyfikacja
wartoci rejestru (ponowne ustawienie, usunicie lub zapisanie) powiedzie si lub nie.

30

Windows XP. Rejestr systemu

Taki mechanizm eliminuje kombinacje uszkodzonych starych i nowych wartoci rejestru


w sytuacji, gdy system przestanie dziaa na skutek zaniku zasilania, awarii urzdzenia lub
wystpienia problemw z oprogramowaniem. Dla przykadu mona rozway przypadek, w ktrym w trakcie ustawiania wartoci przez aplikacj dojdzie do nieoczekiwanego
wyczenia systemu. Po ponownym uruchomieniu komputera wpis rejestru zostanie
przywrcony do poprzedniej wartoci lub bdzie mia now warto, ale nie powstan
niemajce adnej wartoci kombinacje obu parametrw rejestru. Co wicej, niezalenie
od tego, czy warto zostaa zmieniona, czy nie, informacja dotyczca rozmiaru i czasu
modyfikacji klucza zawierajcego warto bdzie poprawna.

Zapisywanie danych na dysku


Systemy Windows NT 4.0 i Windows XP zapisuj dane rejestru tylko po wystpieniu
operacji oprniania pamici RAM. Oprnianie pamici ma miejsce tylko wtedy, gdy
upynie kilka sekund od chwili zmodyfikowania danych. Dodatkowo operacja oprniania
moe zosta zainicjowana przez aplikacj wykonujc bezporednie wywoanie w celu
zamierzonego zapisania danych na dysku twardym.
System dla wszystkich gazi rejestru (z wyjtkiem gazi \System) wykonuje nastpujc
procedur oprniania:
1. Wszystkie zmodyfikowane dane s zapisywane w pliku .log odpowiedniej

gazi wraz z informacj na temat ich dokadnej lokalizacji. Po wykonaniu tej


operacji system dokona oprnienia, co spowoduje zapisanie wszystkich
zmodyfikowanych danych w pliku .log.
2. Pierwszy sektor pliku gazi jest zaznaczany, co oznacza, e plik znajduje si

w stanie przejciowym.
3. Zmodyfikowane dane s zapisywane w pliku gazi.
4. Na kocu plik gazi jest oznaczany jako przetworzony.
Jeli w trakcie wykonywania procedury system nieoczekiwanie wyczy si (pomidzy
krokami 2. i 4.), przetwarzana ga zostanie przez niego przywrcona. Gdy taka ga
jest adowana w trakcie inicjalizacji systemu (wyjtkiem s gazie profili uytkownikw, ktre s wczytywane w chwili logowania si uytkownika), poinformuje on
o znaczniku wstawionym w 2. kroku procedury i przy uyciu zmodyfikowanych danych
zapisanych w pliku .log bdzie kontynuowa przywracanie gazi. A zatem jeli plik gazi nie znajduje si w stanie przejciowym, jej pliki .log nie s uywane. Jeli w chwili
zawieszenia systemu plik gazi znajdowa si w stanie przejciowym, nie bdzie moliwe jego zaadowanie bez istnienia powizanego z nim pliku .log.

Ga \System odgrywa istotn rol i jest stosowana w pocztkowych etapach inicjalizacji


systemu. Swoim zakresem ga obejmuje klucz HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\
CurrentControlSet\Control zawierajcy informacje niezbdne do przeprowadzenia inicjalizacji rejestru w trakcie adowania systemu. Np. wpisy rejestru przechowywane w kluczu
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\hivelist identyfikuj
pooenie wszystkich pozostaych gazi rejestru. A zatem jeli ga \System nie istnieje
lub jest uszkodzona, nie moe zosta przywrcona przy uyciu procedury omwionej powyej. Z tego powodu system dla gazi uyje innego procesu oprniania.

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

31

Plik system.alt zawiera kopi danych gazi \System. W trakcie procesu oprniania
wszystkie zmiany s oznaczane, zapisywane, a nastpnie zaznaczane jako przetworzone.
Po zakoczeniu procesu oprniania jeszcze raz jest on wykonywany dla pliku system.alt.
Jeli dojdzie do zaniku zasilania, awarii urzdzenia lub wystpi problemy z oprogramowaniem bdce przyczyn wyczenia systemu na dowolnym etapie procesu oprniania,
system sprbuje odszuka prawidowe informacje w pliku system lub system.alt.
Plik system.alt jest podobny do pliku .log, z tym e system w trakcie adowania zamiast
prbowa ponownie zastosowa wszystkie zmiany zapisane w pliku .log uyje pliku system.alt. Jeli plik system nie znajduje si w stanie przejciowym, plik system.alt nie bdzie potrzebny.
System Windows XP rozwizuje ten problem przez przeniesienie rejestru ze stronicowanej puli pamici i zarzdzanie nim za pomoc menedera pamici podrcznej. A zatem w przypadku systemu Windows XP nie ma potrzeby stosowania pliku system.alt.

Znaczne rnice wystpuj take pomidzy metodami przechowywania danych rejestru stosowanymi w systemach Windows 9x/ME i Windows NT/2000/XP. Systemy
Windows 95/98 korzystaj tylko z dwch plikw rejestru, a mianowicie system.dat
i user.dat. W przypadku systemu Windows ME istnieje kolejny plik rejestru o nazwie
classes.dat, ktry zastosowano w celu przyspieszenia inicjalizacji. W celu uproszczenia procesu edycji edytor rejestru przy uyciu zunifikowanego interfejsu wywietla oba
pliki .dat. Plik user.dat przechowuje informacje powizane z uytkownikiem (np. niestandardowe ustawienia pulpitu), natomiast plik system.dat zawiera dane na temat
systemu, takie jak domylne ustawienia pulpitu, profile sprztowe, ustawienia sieci
itd. Oba pliki maj ustawiony atrybut Ukryty i s przechowywane w katalogu systemu
Windows (katalog, w ktrym s instalowane pliki systemw operacyjnych Windows
95/98). Warto zauway, e w trakcie instalacji systemu Windows 95 program instalacyjny automatycznie tworzy kopi zapasow obu plikw o nazwach user.da0 i system.da0. Take te kopie zapasowe s ukrytymi plikami przechowywanymi w katalogu
systemu Windows 95. W przeciwiestwie do systemu Windows 95 w systemie operacyjnym Windows 98 nie wystpuj takie pliki, poniewa korzysta on z nowszej i bardziej skutecznej metody zapewniania spjnoci rejestru. Jeli pliki user.dat i system.dat ulegn uszkodzeniu, system Windows 95 podejmie prb zastosowania pliku
user.da0 lub system.da0. W trakcie adowania system Windows 95 automatycznie
uaktualnia pliki kopii zapasowych. Polega to na zastpieniu ich plikami z aktualnym
rejestrem. Teoretycznie taki mechanizm gwarantuje, e w systemie zawsze jest obecna najbardziej aktualna konfiguracja (ostatnia konfiguracja, ktra umoliwia bezproblemowe przeprowadzenie inicjalizacji).

Problem z rozmiarem rejestru


Przy omawianiu na pocztku rozdziau wad plikw .ini wspomniaam o problemach wywoywanych przez ograniczenie rozmiaru pliku win.ini. Rejestr systemw Windows
NT/2000 wydawa si je rozwizywa, ale w dalszym cigu pozostao ograniczenie rozmiaru. Jednoczenie pojawia si staa tendencja do uywania przez komponenty rejestru
w roli bazy danych, na skutek czego cay czas zwikszay si wymagania dotyczce rozmiaru rejestru. W oryginalnym projekcie rejestru wszystkie jego pliki byy przechowywane w puli stronicowanej, ktra w przypadku 32-bitowego jdra jest skutecznie ograniczona

32

Windows XP. Rejestr systemu

do pojemnoci w przyblieniu wynoszcej 160 MB. Ograniczenie to wynika z budowy


wirtualnej przestrzeni adresowej jdra. Problem stawa si coraz powaniejszy, poniewa
po pojawieniu si takich technologii, jak Terminal Services i COM, ktre w duym
stopniu korzystay z rejestru, tylko na jego potrzeby bya przeznaczana znaczna ilo puli
stronicowanej, co stwarzao zagroenie, e zbyt mao pamici pozostanie dla innych komponentw dziaajcych w trybie jdra.

Ograniczenie rozmiaru rejestru systemw Windows NT/2000


Aby rozwiza wyej omwiony problem, systemy Windows NT 4.0/2000 oferuj moliwo okrelenia maksymalnego rozmiaru rejestru. Aby w systemie Windows 2000
zdefiniowa ograniczenie rozmiaru rejestru, naley wykona nastpujc procedur:
1. W oknie Panel sterowanie dwukrotnie klikn ikon System. Zostanie otwarte

okno Waciwoci systemu.


2. Po przejciu do zakadki Zaawansowane w celu otwarcia okna Opcje wydajnoci

(rysunek 1.7) klikn przycisk Opcje wydajnoci. W sekcji Pami wirtualna


klikn przycisk Zmie. Zostanie otwarte okno Pami wirtualna (rysunek 1.8).
W dolnej czci okna znajduje si sekcja Rozmiar rejestru zawierajca pole
Maksymalny rozmiar rejestru (MB) umoliwiajce uytkownikowi rczne
ustawienie maksymalnego rozmiaru rejestru.
Rysunek 1.7.
Okno Opcje
wydajnoci

Dane rejestru systemw Windows NT/2000 zaadowane do pamici s przechowywane


w stronicowanej puli bdcej obszarem pamici fizycznej przeznaczonej do magazynowania danych, ktre mog zosta zapisane na dysku twardym, jeli nie zostay uyte
przez dugi czas. Ograniczenie rozmiaru rejestru jest definiowane w celu uniknicia sytuacji, w ktrych rejestr zuyje ca pami wymagan przez inne procesy.

Rozszerzenia rejestru systemu Windows XP


W przeciwiestwie do systemw Windows NT/2000 w systemie Windows XP usunito
ograniczenie rozmiaru rejestru. Obecnie kod rejestru zosta tak przebudowany, aby zaoferowa wiksz wydajno przy jednoczesnym zachowaniu jego przeroczystoci dla
aplikacji, co uzyskuje si przy uyciu istniejcych interfejsw programowania rejestru.

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

33

Rysunek 1.8.
Ustawianie
maksymalnego
rozmiaru rejestru
systemu Windows 2000

Nowa wersja rejestru oferuje dwie nastpujce kluczowe korzyci:


 Wikszy rozmiar rejestru.
 Krtszy czas realizacji zapyta.

A zatem w systemie Windows XP nie znajdzie si opcji umoliwiajcej okrelenie maksymalnego rozmiaru rejestru (rysunek 1.9).
Rysunek 1.9.
W systemie
Windows XP
nie istnieje opcja
suca do okrelania
maksymalnego
rozmiaru rejestru

34

Windows XP. Rejestr systemu

Przyjrzyjmy si dokadniej wyej wymienionym rozszerzeniom rejestru systemu Windows XP.


 Wikszy rozmiar rejestru. Jdro systemu Windows XP w porwnaniu

z poprzednimi jego wersjami (w przypadku tych jder rejestr maksymalnie


mg zaj okoo 80% cakowitej pojemnoci stronicowanej puli) obsuguje
rejestr o wikszym rozmiarze. W nowej wersji rejestru jego rozmiar jest tylko
ograniczony przez dostpn przestrze dyskow. W systemie Windows XP
ograniczenie rozmiaru rejestru wyeliminowano przez przeniesienie danych
rejestru ze stronicowanej puli i zastosowanie menedera pamici podrcznej do
zarzdzania mapowanymi widokami plikw rejestru. Zamiast do stronicowanej
puli widoki s mapowane do systemowej pamici podrcznej przy uyciu
segmentw o wielkoci 256 kB.
 Krtszy czas realizacji zapyta. Kolejnym czynnikiem majcym wpyw

na wydajno rejestru w starszych wersjach systemu Windows by problem


lokalnoci (ang. locality problem). Powizane ze sob komrki s rozmieszczane
we wszystkich plikach rejestru. Uzyskanie dostpu do okrelonych informacji,
takich jak atrybuty klucza, moe wygenerowa bdy stron, co powoduje spadek
wydajnoci. Przy alokowaniu nowych komrek rejestr systemu Windows XP
posuguje si ulepszonym algorytmem, ktry powizane ze sob komrki
utrzymuje w niewielkiej odlegoci od siebie. Przykadem jest utrzymywanie
komrek na tej samej stronie lub na stronach ze sob ssiadujcych. Dziki temu
rozwizuje si problem lokalnoci i redukuje liczb bdw stron wystpujcych
przy uzyskiwaniu dostpu do powizanych ze sob komrek. Czonek nowej
struktury gazi zamiast opiera si na czach zwolnionych komrek ledzi
takie komrki. Przy alokowaniu nowych komrek w celu zapewnienia, e zostan
umieszczone w tym samym miejscu co ga, jest stosowana lista zwolnionych
komrek i argument lokalnoci.
W systemie Windows XP usprawniono sposb, w jaki rejestr obsuguje du ilo danych. W starszych wersjach systemu Windows byo tak, e jeli mao wydajna aplikacja
cay czas w niewielkim stopniu zwikszaa warto, powodowaa tworzenie pliku rejestru,
w ktrym wykorzystana bya jego niewielka cz. W systemie Windows XP problem
ten rozwizano przez zastosowanie duych komrek. Komrki o wielkoci przekraczajcej 16 kB s dzielone na wiele komrek o takim rozmiarze. Dziki temu redukuje
si stopie fragmentacji wystpujcej, gdy pojemno danych wartoci przekroczy okrelony prg.

W jakiej sytuacji powinno si


edytowa zawarto rejestru?
Najlepsza odpowied na to pytanie brzmi: Tylko w ostatecznoci. Na pewno nie powinno si edytowa rejestru kadorazowo po pojawieniu si problemu. Projektanci systemu
Windows XP nie stworzyli go, aby uytkownicy byli zmuszeni do rozwizywania problemw przez edytowanie rejestru. Microsoft dooy znacznych stara, aby stworzy

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

35

bogate w moliwoci i elastyczne narzdzia administracyjne suce pomoc uytkownikom przy wykonywaniu codziennych zada zwizanych z konfigurowaniem systemu
i rozwizywaniem problemw. Wszystkim uytkownikom zaleca si prbowa rozwizywa problemy przy uyciu tych narzdzi i edytowa rejestr tylko wwczas, gdy wszystkie inne metody nie dadz rezultatw.
Jednak zawsze moe si zdarzy, e wszystkie metody konfigurowania systemu przy
uyciu apletw okna Panel sterowania lub modyfikowanie ustawie urzdze za pomoc
narzdzia Meneder urzdze nie da podanych efektw. Jeli tak si stanie, trzeba wiedzie, jak przetwarza rejestr i jak go modyfikowa przy uyciu edytora.
Niektre operacje zwizane z dostosowywaniem aplikacji mog by wykonane tylko
przez bezporedni edycj rejestru. Jeli na przykad zaley Ci na tym, aby po dwukrotnym klikniciu ikony Mj komputer zosta uruchomiony program Eksplorator Windows
lub eby w systemie Windows XP uaktywni wbudowan funkcj wykrywania przepenienia stosu, konieczna bdzie edycja rejestru, poniewa nie istniej inne metody zrealizowania tych zada. Jeli konieczne bdzie zmodyfikowanie rejestru, naley postpowa
bardzo ostronie i zgodnie z instrukcjami.
W internecie mona znale rady dotyczce edytowania rejestru. Zwykle zwizane s one
z definiowaniem w rejestrze niektrych wpisw. Jeli zdecydujesz si na edycj rejestru,
nie wolno zapomnie o wykonaniu kopii zapasowej przed rozpoczciem dokonywania
zmian.

Alternatywne metody edytowania rejestru


Trzeba pamita, e nawet w sytuacjach, gdy edycja rejestru jest konieczna, uytkownik
pozbawiony odpowiednich umiejtnoci moe w trakcie wykonywania modyfikacji
wywoa jeszcze wiksze problemy. Np. bdy, ktre wystpi w trakcie edytowania
rejestru, mog doprowadzi do problemw z adowaniem sterownikw urzdze lub
logowaniem w systemie. Jeli nie masz cakowitej pewnoci, e zmiany, ktre zostan
dokonane w rejestrze, s prawidowe lub zwyczajnie nie dysponujesz wystarczajc iloci czasu wymagan na identyfikacj i rozwizanie problemu, to lepiej nie eksperymentuj
z rejestrem systemu operacyjnego (dotyczy to zarwno systemw Windows NT 4.0/2000,
jak i Windows XP). Pojedynczy bd moe oznacza konieczno ponownej instalacji
systemu operacyjnego.
Narzdzia administracyjne zawsze oferuj metod konfiguracji systemu bardziej preferowan od bezporedniej edycji rejestru. Korzystanie z narzdzi administracyjnych jest
znacznie szybsze, poniewa nie pozwalaj one na zapisanie w rejestrze systemu niepoprawnych wartoci. Jeli w trakcie uywania jednego z edytorw rejestru zostanie
popeniony bd, nie pojawi si ostrzeenie, poniewa tego typu narzdzia nie rozpoznaj takich bdw i w zwizku z tym nie podejmuj dziaa majcych na celu ich
usunicie.

Po zapoznaniu si z rejestrem mona ulec pokusie zmodyfikowania go w celu zainstalowania lub skonfigurowania urzdze. Edytor rejestru omwiony w rozdziale 3. jest
specjalnym narzdziem sucym do przegldania i modyfikowania rejestru. Jednak przed

36

Windows XP. Rejestr systemu

rozpoczciem bezporedniej edycji rejestru warto sprbowa wykona to samo zadanie


przy uyciu narzdzi administracyjnych. Wikszo wpisw rejestru zwizanych ze
sprztem jest bardzo truda do zrozumienia, jeli nie ma si praktycznej wiedzy na temat
formatu heksadecymalnego. Takie ustawienia maj wpyw tylko na urzdzenia, ktre
z nich korzystaj.
Przykadowo, nie powinno si rcznie modyfikowa rejestru w trakcie instalowania
nowego urzdzenia. Wynika to z metod, jakich system uywa przy konfigurowaniu urzdze Plug and Play. W rozdziale 5. dowiesz si, e urzdzenia Plug and Play posiadaj
ustawienia domylne. Jeli urzdzenie zada zasobu, ktry jest ju wykorzystywany
przez inne urzdzenie Plug and Play, system moe zmieni ustawienia drugiego z nich
w taki sposb, aby wyeliminowa konflikty z pierwszym. Jeli rcznie zmodyfikuje si
w rejestrze ustawienia urzdze Plug and Play, pozostan one niezmienne. Ustawienia
te nie mog zosta zmienione przez system operacyjny, gdy inne urzdzenie zada tego
samego zasobu.

Instalowanie nowych urzdze


Jeli nawet system Windows XP zidentyfikuje nowe urzdzenie jeszcze nieuwzgldnione
w rejestrze, na temat ktrego nie posiada adnych informacji, najpierw sprbuje je wykry. Jeli nowe urzdzenie z powodzeniem zostanie wykryte i rozpoznane, w dolnym
prawym naroniku pulpitu pojawi si niewielkie okienko informujce o znalezieniu
nowego sprztu (rysunek 1.10). Warto zauway, e w tym przypadku system automatycznie zainstaluje sterownik urzdzenia, skonfiguruje je i po kilku sekundach wywietli
kolejne okienko, w ktrym poinformuje o gotowoci nowo zainstalowanego sprztu (rysunek 1.11).
Rysunek 1.10.
System Windows XP
automatycznie wykryje
nowe urzdzenie

Rysunek 1.11.
Nowo wykryte urzdzenie
zostanie prawidowo
zainstalowane
i skonfigurowane

W przeciwiestwie do urzdze Plug and Play starsze urzdzenia stworzone przed pojawieniem si systemu Windows 95 posiadaj sztywne ustawienia. Instalacja i konfiguracja
starszych urzdze jest bardziej zoona ni urzdze Plug and Play. Zawsze naley
pamita o tym, aby przed rozpoczciem bezporedniej modyfikacji rejestru prbowa
osign ten sam efekt przy uyciu narzdzia Kreator dodawania sprztu. W systemie
Windows XP program ten zosta w znaczcy sposb udoskonalony nawet w porwnaniu z systemem Windows 2000 przez poszerzenie jego funkcjonalnoci i zastosowanie bardziej intuicyjnego interfejsu uytkownika. W celu zainstalowania w systemie Windows XP starszego urzdzenia naley wykona nastpujc procedur:

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP


1. Po otwarciu okna Panel sterowania naley dwukrotnie klikn ikon Dodaj

sprzt. Inna metoda polega na uruchomieniu apletu System w celu otwarcia okna
Waciwoci systemu, a nastpnie przejciu do zakadki Sprzt i klikniciu
przycisku Kreator dodawania sprztu. Po uyciu jednej z metod zostanie otwarte
okno Kreator dodawania sprztu pokazane na rysunku 1.12. Po otwarciu okna
naley klikn przycisk Dalej.
Rysunek 1.12.
Pierwsze okno
narzdzia Kreator
dodawania sprztu

2. Kreator sprbuje wykry nowe urzdzenie. Jeli mu si nie uda, wywietli

kolejne okno, w ktrym poprosi uytkownika o stwierdzenie, czy nowe


urzdzenie zostao ju podczone (rysunek 1.13). Kreator wywietli kilka
okien zawierajcych instrukcje i opcje, ktre mona wybiera. Aby zainstalowa
i skonfigurowa nowe urzdzenie, wystarczy postpowa zgodnie z instrukcjami,
zaznaczy dane opcje i w celu kontynuowania klikn przycisk Dalej. Poza
instalowaniem nowego urzdzenia narzdzie Kreator dodawania sprztu
umoliwia przegldnicie listy zainstalowanych urzdze i rozwizanie
problemw ze sprztem, ktry nie dziaa prawidowo (rysunek 1.14). W celu
zainstalowania nowego urzdzenia niewymienionego na licie naley zaznaczy
pozycj Dodaj nowe urzdzenie sprztowe i klikn przycisk Dalej.
3. W dalszej kolejnoci narzdzie Kreator dodawania sprztu prosi uytkownika

o wybranie, czy urzdzenie zostanie poszukane automatycznie, czy te bdzie


wybrane z listy (rysunek 1.15). Ze wzgldu na rozszerzon obsug urzdze
przez system Windows XP nawet w porwnaniu z systemem Windows 2000,
nie mwic ju o poprzednich wersjach systemu Windows NT, zaleca si, aby
zdecydowa si na automatyczn detekcj urzdzenia. Oglna zasada jest taka,
e system z powodzeniem wykryje wszystkie urzdzenia prawidowo podczone
do komputera zarwno te starsze, jak i zgodne z technologi Plug and Play.
A zatem rczne wybieranie urzdzenia z listy bdzie konieczne jedynie
w najgorszym przypadku (rysunek 1.16). Jeli urzdzenie nie zostanie znalezione
nawet na licie, naley zaznaczy pozycj Poka wszystkie urzdzenia i klikn

37

38

Windows XP. Rejestr systemu

Rysunek 1.13.
Nastpne okno
narzdzia Kreator
dodawania sprztu

Rysunek 1.14.
Narzdzie Kreator
dodawania sprztu
umoliwia
zapoznanie si
z list zainstalowanych
urzdze i rozwizanie
problemw
z nieprawidowo
dziaajcym sprztem

przycisk Dalej. W tym przypadku zostanie wywietlone kolejne okno


(rysunek 1.17) zawierajce dug list (podobn do tej z systemw
Windows NT/2000) wszystkich obsugiwanych urzdze.
Jak ju wspomniano wczeniej, Kreator dodawania sprztu wykryje wszystkie zgodne
urzdzenia znajdujce si na licie HCL (Hardware Compatibility List) i prawidowo
podczone do komputera. Dotyczy to rwnie starszych urzdze. Jeli pojawi si problemy, najpierw naley sprawdzi, czy instalowane urzdzenie znajduje si na licie HCL
systemu Windows, a nastpnie czy jest sprawne i prawidowo podczone do komputera.
Taka metoda instalowania i konfigurowania nowych urzdze jest znacznie bezpieczniejsza od bezporedniej edycji rejestru, poniewa eliminuje ryzyko wystpienia problemw ze zgodnoci. Jednak czasem moe by konieczna zmiana ustawie starszych

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

39

Rysunek 1.15.
W trakcie instalowania
nowego urzdzenia
narzdzie Kreator
dodawania sprztu
oferuje moliwo
jego automatycznego
odszukania
lub rcznego
wybrania z listy

Rysunek 1.16.
Narzdzie Kreator
dodawania sprztu
wywietla list
kategorii urzdze.
Jeli nie jest widoczna
wymagana kategoria
urzdze, naley
zaznaczy pozycj
Poka wszystkie
urzdzenia

urzdze przez bezporedni edycj rejestru. Wielu zaawansowanych uytkownikw jest


zainteresowanych modyfikacj ustawie urzdze. Wiesz ju, e meneder urzdze
automatycznie zarzdza tymi ustawieniami w trakcie instalowania nowego sprztu lub
adowania systemu Windows. Jednak czasem moe by niezbdne rczne ustawienie tych
parametrw. Np. taka sytuacja jest moliwa, gdy wystpi konflikt sprztowy, ktry nie
moe zosta rozwizany przez menedera zajmujcego si konfiguracj. Dla przykadu
zamy, e istnieje konflikt pomidzy przerwaniami IRQ i kanaami DMA dwch starszych urzdze. W takim przypadku w celu rozwizania problemu mona te skorzysta
z narzdzia Meneder urzdze.
Klucze rejestru powizane ze sprztem bardziej szczegowo omwiono w rozdziaach 5.
i 6. Zawarto w nich te instrukcje dotyczce edytowania parametrw rejestru i wybierania
waciwych wartoci.

40

Windows XP. Rejestr systemu

Rysunek 1.17.
Lista obsugiwanych
urzdze podobna
do tych z systemw
Windows NT/2000

Zmiana konfiguracji przy uyciu apletw okna Panel sterowania


Wikszo naprawd przydatnych ustawie sprztowych i systemowych moe by zmieniana przy uyciu apletw okna Panel sterowania. W celu wykonania takich operacji nie
jest w ogle konieczne edytowanie rejestru.
Nie bd zaskoczony lub zakopotany, gdy w oknie Panel sterowania systemu Windows XP nie bd widoczne wszystkie opcje. Domylnie po pierwszym uruchomieniu
systemu Windows XP w oknie Panel sterowania s wywietlane tylko oglne opcje
(rysunek 1.18) w logiczny sposb grupujce ustawienia systemowe i jednoczenie
oferujce cza do powizanych zagadnie, a take dostp do tematw systemu pomocy. Dowiadczeni uytkownicy systemu Windows mog pamita, e podobne
rozwizanie po raz pierwszy zostao zastosowane w systemie Windows Millennium
Edition. Ta nowa posta okna Panel sterowania nazywana widokiem kategorii jest
przeznaczona przede wszystkim dla pocztkujcych uytkownikw. Jeli wolisz korzysta z okna Panel sterowania opartego na znanym Ci interfejsie, przez proste kliknicie cza Przecz do widoku klasycznego z atwoci mona uaktywni klasyczny
widok. Po wykonaniu tej operacji w oknie Panel sterowania zostan wywietlone
wszystkie dostpne opcje (rysunek 1.19).

Z pewnoci kady, kto instalowa system Windows XP i przez jaki czas z niego
korzysta, zauway, e w interfejsie uytkownika wprowadzono wiele wizualnych
zmian i innych rozszerze, ktre swoim zakresem obejmuj gwnie dwa obszary.
Obecnie system Windows XP oferuje bogaty wybr w duym stopniu artystycznych
ikon, schematw kolorw, graficznych obiektw, efektw wizualnych i wielu innych
elementw. Jednoczenie obecnie pulpit domylnie jest prawie pusty i cakowicie eliminuje ikony i skrty pozostawiajc jedynie Kosz. Jedno z najbardziej interesujcych
rozszerze jest zwizane z paskiem zada i menu Start, ktre posiada nowy wygld
i mnstwo ciekawych opcji umoliwiajcych dostosowywanie. Aby uzyska dostp
do ustawie paska zada i menu Start, wystarczy prawym przyciskiem myszy klikn

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

41

Rysunek 1.18. Nowa posta okna Panel sterowania nazywana widokiem kategorii, w przypadku ktrej
domylnie s wywietlane tylko najczciej stosowane opcje

Rysunek 1.19. Po uaktywnieniu w oknie Panel sterowania klasycznego widoku zostan wywietlone
wszystkie dostpne opcje

42

Windows XP. Rejestr systemu

pasek zada i z menu podrcznego wybra polecenie Waciwoci. Mona te uruchomi aplet Pasek zada i menu Start zawarty w oknie Panel sterowania. W efekcie
zostanie otwarte okno Waciwoci paska zada i menu Start (rysunek 1.20).
Rysunek 1.20.
Zakadka Pasek zada
okna Waciwoci
paska zada
i menu Start

Jak prawdopodobnie zauwaye, system Windows XP domylnie grupuje podobne


przyciski paska zada (cz uytkownikw jest z tego zadowolona, natomiast cz
poirytowana). Jeli zaliczasz si do tych, ktrzy nie s zwolennikami tej funkcji, mona
j wyczy. W tym celu wystarczy usun zaznaczenie opcji Grupuj podobne przyciski
paska zada znajdujcej si w zakadce Pasek zada.
Warto te zwrci uwag na sekcj Obszar powiadomie znajdujc si w dolnej czci
okna. Jeli przeszkadzaj Ci powiadomienia regularnie pojawiajce si w prawym dolnym naroniku pulpitu, w celu otwarcia okna Dostosowywanie powiadomie naley
klikn przycisk Dostosuj. W oknie zawarte s opcje umoliwiajce zmodyfikowanie
sposobu dziaania powiadomie wywietlanych przez system (rysunek 1.21).
Samo menu Start stao si bardziej elastyczne pod wzgldem moliwoci dostosowywania. Aby okreli waciwoci menu Start, naley otworzy okno Waciwoci paska
zada i menu Start i uaktywni zakadk Menu Start (rysunek 1.22). Jeli nie podoba Ci
si nowy wygld menu Start, przez uaktywnienie opcji Klasyczne menu Start moliwe
jest przywrcenie klasycznego widoku menu Start.
Oglnie rzecz biorc, w interfejsie uytkownika systemu Windows XP wprowadzono
wiele rnych rozszerze, spord ktrych cz jest naprawd przydatna, natomiast
inne speniaj rol czysto kosmetycznych. Wczenie lub wyczenie tych rozszerze
moe w znaczcy sposb zmniejszy lub zwikszy wydajno komputera. Jest to podstawowy powd, dla ktrego w okrelonym momencie moesz uzna za stosowne wyczenie niektrych komponentw nowego interfejsu. W celu dostosowania interfejsu

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

43

Rysunek 1.21.
Okno
Dostosowywanie
powiadomie

Rysunek 1.22.
Zakadka Menu Start
okna Waciwoci
paska zada
i menu Start

uytkownika systemu Windows XP przez wczenie lub wyczenie jednego lub kilku
nowych komponentw systemu naley wykona nastpujce czynnoci:
1. W oknie Panel sterowania uruchomi aplet System. Zostanie otwarte okno

Waciwoci systemu. Po uaktywnieniu zakadki Zaawansowane (rysunek 1.23)


w sekcji Wydajno klikn przycisk Ustawienia.
2. Zostanie otwarte okno Opcje wydajnoci z aktywn zakadk Efekty wizualne

(rysunek 1.24). W celu wczenia wszystkich efektw wizualnych zaznaczy

44

Windows XP. Rejestr systemu

Rysunek 1.23.
Zakadka
Zaawansowane okna
Waciwoci systemu

Rysunek 1.24.
Zakadka Efekty
wizualne okna
Opcje wydajnoci

opcj Dopasuj dla uzyskania najlepszego wygldu. Z kolei w celu wyczenia


wszystkie efektw naley zaznaczy opcj Dopasuj dla uzyskania najlepszej
wydajnoci. Jeli zaley Ci na przywrceniu domylnych ustawie, wystarczy
zaznaczy opcj Niech system Windows wybierze optymalne ustawienia.

Rozdzia 1. Oglne informacje na temat rejestru systemu Windows XP

45

Warto te zauway, e przez zaznaczenie opcji Niestandardowe i wybranie


z zawartej poniej listy danych ustawie mona zdefiniowa niestandardow
kombinacj opcji.

Wywietlanie chronionych plikw systemu operacyjnego


Poczwszy od systemu Windows 2000, projektanci rozpoczli wyposaa interfejs uytkownika w rne rodki chronice pocztkujcych uytkownikw przed nimi samymi.
Wrd tych nowoci jest funkcja, ktra wyjtkowo dobrze ukrywa pliki. Domylnie program Eksplorator Windows nie wywietla plikw, dla ktrych ustawiono atrybuty Ukryty
i System. Takie pliki s uwaane za chronione pliki systemu operacyjnego, ktre nie
powinny by modyfikowane, a nawet widziane przez zwykych uytkownikw. Oczywicie domylna lista takich plikw uwzgldnia wszystkie pliki wymagane do zaadowania systemu operacyjnego. Podobna funkcja zostaa zastosowana w systemie Windows
ME i oczywicie w systemie Windows XP.
Warto jednak zauway, e zawsze mona skorzysta z wiersza polece. Aby zobaczy
list wszystkich plikw, niezalenie od ich atrybutw, naley uy polecenia .
Aby zobaczenie takich plikw moliwe byo w programie Eksplorator Windows, w oknie
Panel sterowania naley uruchomi aplet Opcje folderw i uaktywni zakadk Widok
(rysunek 1.25). W ramce Ustawienia zaawansowane naley zaznaczy opcj Poka ukryte
pliki i foldery i wyczy opcj Ukryj chronione pliki systemu operacyjnego (zalecane).
Od teraz w oknie programu Eksplorator Windows i w oknie Mj komputer bd wywietlane wszystkie pliki wcznie z tymi chronionymi przez system operacyjny.
Rysunek 1.25.
Zakadka Widok okna
Opcje folderw

46

Windows XP. Rejestr systemu

W systemie Windows 2000 konieczne bdzie zalogowanie si jako administrator


lub uytkownik nalecy do grupy Administratorzy. W przeciwnym razie nie uzyska si
danych rezultatw.

Inne narzdzia modyfikujce rejestr


Poza apletami zawartymi w oknie Panel sterowania i innymi narzdziami oferowanymi
przez system Windows XP wyposaonymi w graficzny interfejs uytkownika dostpne
s niezalene programy modyfikujce rejestr. Oto ich lista:
 Mona skorzysta z okien dialogowych opcji dostpnych w aplikacjach

Windows. Jak ju wspomniano, kada aplikacja Windows swoje ustawienia


musi przechowywa w rejestrze i oferowa uytkownikowi graficzne narzdzia
umoliwiajce ich modyfikowanie.
 Ustawienia zawarte w rejestrze mog te by modyfikowane przy uyciu aplikacji

typu shareware i freeware stworzonych przez Microsoft i inne firmy. Wicej


informacji na temat najpopularniejszych narzdzi przetwarzajcych rejestr
zawarto w dalszej czci ksiki.
 Pliki .reg i .inf.
 Programy instalacyjne.

Podsumowanie
W niniejszym rozdziale dokonano pobienego omwienia rejestru systemw Windows
NT/2000/XP, a take jego historii, roli i moliwoci. Wyjaniono, jakie miejsce rejestr
zajmuje w architekturze systemw Windows NT/2000/XP. Wikszo aspektw zwizanych z rejestrem poruszonych w tym rozdziale zostanie dokadniej omwiona w dalszej
czci ksiki.

You might also like