Id do

Spis treci
Przykadowy rozdzia
Katalog ksiek
Katalog online
Zamw drukowany
katalog
Twj koszyk
Dodaj do koszyka
Cennik i informacje
Zamw informacje
o nowociach
Zamw cennik
Czytelnia
Fragmenty ksiek
online

Kontakt
Helion SA
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 32 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
Helion 19912010

Mikroformaty.
Wprowadzenie
Autor: Emily P. Lewis
Tumaczenie: Daniel Kaczmarek
ISBN: 978-83-246-2801-8
Tytu oryginau: Microformats Made Simple
Format: 168237, stron: 288
Gdy moliwoci mikroformatw wykorzystali twrcy takich witryn, jak Google, Yahoo!,
Facebook czy Twitter, nastpi przeom. Dotychczas niedocenianymi i rzadko uywanymi
wzorcami projektowymi zaczli interesowa si webmasterzy na caym wiecie.
W szybkim tempie rozwizanie to znalazo zastosowanie w milionach witryn internetowych.
Jak duy potencja musi drzema w mikroformatach, skoro staj si one coraz
popularniejsze? Oparte na kodzie jzyka HTML i kaskadowych arkuszach stylw CSS
mikroformaty su do prostego opisywania treci publikowanych w internecie. Gwarantuj
nie tylko wiksz przejrzysto strony, ale przede wszystkim zapewniaj jej optymalizacj
pod ktem wyszukiwarek i zwikszaj komfort pracy uytkownikw.
Jeli Tobie rwnie zaley na tworzeniu nowoczesnych, ergonomicznych stron
internetowych, poznaj moliwoci, jakie daje zastosowanie mikroformatw. Pomoe Ci
w tym ten kompletny podrcznik, ktry na podstawie praktycznych przykadw wprowadza
w tajniki sprawnego korzystania z otwartych formatw danych. Zaznajomisz si
z waciwociami i zasadami publikowania dwudziestu mikroformatw i ich szablonw.
Odkryjesz przy tym korzyci wynikajce z zastosowania semantyki i strukturyzacji
danych, takie jak poprawa SEO, zwikszone moliwoci publikowania treci czy bardziej
precyzyjne wyniki wyszukiwania. Zapoznasz si ze wzorcami kodu znacznikw POSH,
ktre mog stanowi dla Ciebie inspiracj lub gotowe rozwizania przy tworzeniu
wasnych witryn. Przeczytasz take o wielu narzdziach pomocniczych, ktre pozwol
oszczdzi Twj czas!
Mikroformaty skadnia, terminologia, specyfikacje
Definiowanie ukadw XOXO
Definiowanie czy mikroformaty rel i rev
Definiowanie relacji mikroformat XFN
Definiowanie zakadek mikroformat xFolk
Definiowanie ludzi, organizacji i miejsc mikroformat hCard
hCard wyszukiwanie i optymalizacja dla wyszukiwarek internetowych
hCard informacje kontaktowe na wasnej stronie WWW lub blogu
Praktyczny kod znacznikw dla organizacji i miejsc
Definiowanie wydarze mikroformat hCalendar
Definiowanie yciorysw mikroformat hResume
Definiowanie treci zespalanych mikroformat hAtom
Definiowanie opinii mikroformat hReview
Definiowanie nagra audio mikroformat hAudio
Definiowanie plikw multimedialnych mikroformat hMedia
Poznaj moliwoci i elastyczno mikroformatw,
ktre docenili ju twrcy Googlea, Yahoo! i Facebooka!

Spis treci
Rozdzia 1.

Wprowadzenie ............................................................. 11
Czym s mikroformaty? ............................................................................ 11
Najpierw ludzie, potem maszyny ....................................................... 11
Wskazywanie znaczenia przez semantyk ........................................ 12
Informacje podstawowe ............................................................................ 14
Semantyczna sie WWW .................................................................... 14
Krtka historia mikroformatw ......................................................... 15
Wszyscy ich uywaj ............................................................................ 16
Podstawowe pojcia ................................................................................... 18
Podstawy skadni mikroformatw ..................................................... 18
Terminologia ......................................................................................... 19
Wzorce projektowe .............................................................................. 23
Globalne korzyci ....................................................................................... 28
SEO ......................................................................................................... 28
Dodatkowe moliwoci publikowania danych ................................. 29
Standardy ............................................................................................... 30
Prostota .................................................................................................. 30
atwe definiowanie stylw .................................................................. 30
Wyzwania .................................................................................................... 31
Kwestie uytecznoci i dostpnoci .................................................... 31
Niepotrzebne znaczniki? ..................................................................... 32
Przyswajanie mikroformatw przez projektantw .......................... 33
Po co ksika o mikroformatach? ............................................................ 34
Za duo technicznych komplikacji ..................................................... 34
Bardziej wymowne ............................................................................... 34
Przykady praktyczne ........................................................................... 35
Dyplomacja i nowe kierunki rozwoju ................................................ 35
Mikroformaty moja mio ............................................................ 35

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

Rozdzia 2.

Definiowanie ukadw. XOXO .................................... 37

Czym jest XOXO? ...................................................................................... 37
W czym rzecz? ....................................................................................... 37
Profil ....................................................................................................... 38
Podstawowa skadnia ........................................................................... 38
Znaczniki w praktyce ................................................................................. 40
Prezentacje S5 z zastosowaniem listy <ol> ........................................ 41
Mapa witryny oparta o zagniedone,
nieuporzdkowane listy <ul> ........................................................... 44
Spis treci oparty o zagniedone, uporzdkowane listy <ol> ........ 45
Udao Ci si! ................................................................................................ 48

Rozdzia 3.

Definiowanie czy. Mikroformaty rel i rev ............... 49

Relacje midzy czami .............................................................................. 49
Atrybut rel ................................................................................................... 50
Specyfikacja formalna .......................................................................... 50
Szablony ................................................................................................. 55
rev ................................................................................................................. 59
VoteLinks ............................................................................................... 59
czenie mikroformatw elementarnych ............................................... 62
rel-nofollow i VoteLinks ...................................................................... 62
rel-tag i rel-directory ............................................................................ 62
Nie do korzyci? ...................................................................................... 63
To wszystko, o czym chciaam napisa ................................................... 63

Rozdzia 4.

Definiowanie relacji. Mikroformat XFN ..................... 65

Czym jest XFN? .......................................................................................... 65
Zalety sieci spoecznociowych ........................................................... 65
Korzyci z konsolidacji tosamoci .................................................... 67
Nic nie jest doskonae .......................................................................... 68
Profil ....................................................................................................... 69
Skadnia .................................................................................................. 69
Znacznik w praktyce .................................................................................. 72
Zestaw czy do blogw z list nieuporzdkowan <ul> ................. 72
rel="met" ................................................................................................ 73
rel="friend" ............................................................................................ 73
rel="co-worker" ..................................................................................... 73
rel="colleague" ....................................................................................... 73

SPIS TRECI

rel="muse" ............................................................................................. 73
XFN w jzyku naturalnym .................................................................. 75
Narzdzia do tworzenia mikroformatw XFN ...................................... 75
egnajcie, mikroformaty elementarne,
witajcie, mikroformaty zoone! ............................................................ 76

Rozdzia 5.

Definiowanie zakadek. Mikroformat xFolk .............. 77

Zakadki spoecznociowe ......................................................................... 78
Czym jest xFolk? ......................................................................................... 78
Korzyci wynikajce ze stosowania xFolk ......................................... 78
Profil ....................................................................................................... 81
Skadnia .................................................................................................. 81
Znaczniki stosowane w praktyce .............................................................. 81
Prosta lista zakadek z wykorzystaniem
listy nieuporzdkowanej <ul> .......................................................... 82
Lista zakadek z wykorzystaniem zagniedonych
list nieuporzdkowanych <ul> ......................................................... 83
Mikroformat xFolk w jzyku naturalnym ......................................... 87
czenie mikroformatw Folk i VoteLinks ............................................ 89
Dodanie mikroformatu VoteLinks .................................................... 90
Wybr naley do Ciebie ....................................................................... 91
W ten sposb dotarlimy do koca ......................................................... 91

Rozdzia 6.

Definiowanie ludzi, organizacji i miejsc.

Mikroformat hCard ...................................................... 93
Do czego suy mikroformat hCard? ....................................................... 93
Elektroniczne wizytwki ...................................................................... 93
Szeroki zakres zastosowa ................................................................... 96
Wyszukiwanie i optymalizacja
dla wyszukiwarek internetowych ..................................................... 97
Profil ....................................................................................................... 99
Skadnia .................................................................................................. 99
Czego uywa? .................................................................................... 111
Praktyczny kod znacznikw dla informacji o ludziach ....................... 112
Mikroformat hCard w jzyku naturalnym ...................................... 112
Informacje kontaktowe na wasnej stronie WWW lub blogu ...... 113
Komentarze na blogach przy uyciu elementu <ol> ...................... 117
Katalog pracownikw przy uyciu listy uporzdkowanej <ol> .... 120

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

Praktyczny kod znacznikw dla organizacji i miejsc .......................... 131

Strona firmowa z informacjami kontaktowymi
z wykorzystaniem listy definicji <dl> ............................................ 131
Firmowy katalog oddziaw
z wykorzystaniem listy definicji <dl> ............................................ 138
Jzyk naturalny do opisu miejsca nazwanego ................................. 144
Narzdzia pomocnicze ............................................................................ 145
To dopiero pocztek ................................................................................ 146

Rozdzia 7.

Definiowanie wydarze. Mikroformat hCalendar .. 147

Jak dziaa hCalendar? .............................................................................. 147
Elektroniczne kalendarze .................................................................. 147
hCalendar nowa maskotka uytkownikw sieci WWW .......... 151
Wpyw hCalendar na proces wyszukiwania ................................... 151
Profil ..................................................................................................... 152
Skadnia ................................................................................................ 152
Praktyczny kod znacznikw ................................................................... 157
Lista z pojedynczym wydarzeniem ................................................... 157
Opis pojedynczego wydarzenia
z wykorzystaniem listy definicji <dl> ............................................ 162
Wiele zdarze na licie zagniedonej ............................................. 167
Definiowanie kalendarza przy uyciu znacznika tabeli <table> ... 171
Mikroformat hCalendar w jzyku naturalnym .............................. 181
czenie mikroformatw hCalendar i hCard ................................. 183
Narzdzia pomocnicze ............................................................................ 184
Co dalej? .................................................................................................... 185

Rozdzia 8.

Definiowanie yciorysw. Mikroformat hResume .. 187

Jak dziaa hResume? ................................................................................. 187
Jeden yciorys do prezentacji wszystkich danych .......................... 188
Potencja hResume ............................................................................. 188
Elektroniczne wizytwki i kalendarze ............................................. 189
Profil ..................................................................................................... 189
Skadnia ................................................................................................ 189
Praktyczny kod znacznikw ................................................................... 190
Prosty yciorys .................................................................................... 190
yciorys szczegowy ......................................................................... 194
Narzdzia pomocnicze ............................................................................ 206
Podr trwa nadal .................................................................................... 206

SPIS TRECI

Rozdzia 9.

Definiowanie treci zespalanych.

Mikroformat hAtom ................................................... 207
Jak dziaa hAtom? .................................................................................... 208
Zespalanie danych HTML ................................................................. 208
hAtom nie jest formatem zespalania treci ..................................... 211
Wzrastajca popularno mikroformatu hAtom ........................... 211
Profil ..................................................................................................... 211
Skadnia ................................................................................................ 212
Praktyczny kod znacznikw ................................................................... 213
Pojedynczy wpis na blogu ................................................................. 213
Archiwum wiadomoci z wykorzystaniem
list uporzdkowanych <ol> ............................................................ 218
Narzdzia pomocnicze ............................................................................ 223
To wszystko o hAtom .............................................................................. 224

Rozdzia 10. Definiowanie opinii. Mikroformat hReview ............ 225

Jak dziaa hReview? .................................................................................. 225
Rozpowszechnianie opinii ................................................................. 226
Google wchodzi do gry ...................................................................... 226
Czasy przed Google ............................................................................ 227
Profil ..................................................................................................... 228
Skadnia ................................................................................................ 229
Praktyczny kod znacznikw ................................................................... 230
Recenzja ksiki .................................................................................. 230
czenie mikroformatw hReview i hAtom ................................... 235
Narzdzia pomocnicze ............................................................................ 235
Niech Ci usysz ..................................................................................... 236

Rozdzia 11. Krtki przegld innych mikroformatw .................. 237

Definiowanie nagra audio. Mikroformat hAudio ............................. 237
Profil ..................................................................................................... 238
Skadnia ................................................................................................ 238
Praktyczny kod znacznikw .............................................................. 240
Definiowanie przepisw na dania i napoje.
Mikroformat hRecipe ........................................................................... 242
Profil ..................................................................................................... 242
Skadnia ................................................................................................ 242
Praktyczny kod znacznikw .............................................................. 243

10

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

Definiowanie produktw konsumpcyjnych.

Mikroformat hProduct ......................................................................... 245
Profil ..................................................................................................... 245
Skadnia ................................................................................................ 245
Praktyczny kod znacznikw .............................................................. 247
Definiowanie plikw multimedialnych. Mikroformat hMedia ......... 248
Profil ..................................................................................................... 248
Skadnia ................................................................................................ 248
Praktyczny kod znacznikw .............................................................. 249
Jestemy na finiszu ................................................................................... 250

Rozdzia 12. Poniewa wygld te ma znaczenie ......................... 251

Style dla czy ............................................................................................ 252
XFN ...................................................................................................... 252
VoteLinks ............................................................................................. 253
Style dla mikroformatu hCard ................................................................ 254
Kaskadowy arkusz stylw .................................................................. 254
Efekt kocowy ..................................................................................... 255
Style dla mikroformatu hCalendar ........................................................ 256
Kaskadowy arkusz stylw CSS .......................................................... 256
Efekt kocowy ..................................................................................... 258
Style dla mikroformatu hAtom .............................................................. 259
Kaskadowy arkusz stylw .................................................................. 259
Efekt kocowy ..................................................................................... 261
Style dla mikroformatu hRecipe ............................................................. 262
Kaskadowy arkusz stylw CSS .......................................................... 262
Efekt kocowy ..................................................................................... 264
Znajomo CSS jedynym ograniczeniem .............................................. 264

Szczliwe zakoczenie ............................................. 267

P sukcesu ................................................................................................ 267

Skorowidz ................................................................... 269

Rozdzia 3

Definiowanie czy.
Mikroformaty rel i rev
Relacje midzy czami
Kolejnym zbiorem mikroformatw, ktrych dziaanie niezwykle atwo zrozumie i ktre bez trudu si implementuje, s mikroformaty suce do definiowania relacji midzy
czami.
Czym s relacje midzy czami? Moe najpierw powiem co o samych czach. Istniej
dwa typy czy: hipercza oraz cza do zasobw zewntrznych. Hipercza wskazuj
dowolny zasb w sieci WWW, na przykad inn stron HTML, obrazek, plik audio i tak
dalej. Hipercza mona rwnie klika mysz w przegldarce, co powoduje, e uytkownik moe przechodzi do wskazywanych przez nie zasobw.
Drugim typem czy s cza wiodce do zasobw zewntrznych, do ktrych odwoanie
znajduje si na stronie WWW; czsto cza takie umieszczane s w elemencie <head>.
W obu typach czy umieszcza si atrybut href, ktry wskazuje zasb docelowy, jednak
kady z tych typw ma wasn skadni.
Najprostsze hipercze definiuje si przy uyciu elementu <a>:
<a href="http://www.ablognotlimited.com/">A Blog Not Limited</a>

Natomiast najprostsze cze do zasobu zewntrznego definiuje si za pomoc elementu

<link />:
<link href="/styles/global.css" rel="stylesheet" />

Zauwaye ju zapewne, e w czu definiowanym przy uyciu elementu <link />

znajduje si rwnie para atrybut-warto w postaci rel="stylesheet". Para ta wskazuje relacj (arkusz stylw) zasobu docelowego (global.css) do strony, na ktrej odwoanie do tego zasobu si znajduje. Jestem przekonana, e z podobnymi przykadami
spotykae si ju wielokrotnie.
Zasadniczo wic relacje midzy czami to sposb wskazywania typu zasobu, do ktrego odwouje si atrybut href.

50

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

Mikroformaty przyczyniaj si do wzrostu znaczenia relacji midzy czami. Pozwalaj na przypisywanie semantycznych wartoci czom i okrelanie w ten sposb relacji
obiektu docelowego wskazywanego przez atrybut href do biecej strony internetowej (atrybut rel), a take ustalanie, czy na temat konkretnego cza wyraono opini
(atrybut rev).

Atrybut rel
Atrybutu rel czsto uywa si jako skadnika kilku rnych mikroformatw elementarnych. W hiperczu (<a>) atrybut rel definiuje relacj zasobu wskazywanego przez
warto atrybutu href do strony, na ktrej cze si znajduje.
Kolejna cecha atrybutu rel, o ktrej warto pamita, to moliwo przypisywania mu
wicej ni jednej wartoci.
Przyjrzyjmy si bliej atrybutowi rel.

Specyfikacja formalna
Jak wspomniaam w rozdziale 1., mikroformaty wystpuj w postaci specyfikacji formalnych oraz szablonw. W tym rozdziale moim celem jest opisanie wszystkich mikroformatw rel. A wic zapnij pasy, ruszamy!

rel-license
Mikroformat rel-license wskazuje cze do licencji strony internetowej, na przykad
licencji Creative Commons.
Na blogu, ktry prowadz, zastrzegam prawa autorskie do publikowanych treci na podstawie licencji Creative Commons. W tym celu zamieszczam zawsze cze do licencji:
<a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/"
rel="license">copyright</a>

Aby nada czu odpowiedni warto semantyczn, definiuj rwnie relacj dla niego przy uyciu atrybutu rel="license".

Profil
Oczywicie, ze wzgldu na fakt, e uywam mikroformatu, musz rwnie zapewni,
by w elemencie <head> dokumentu znalaz si wymagany profil:
<head profile="http://microformats.org/profile/rel-license">

I to ju waciwie wszystko.

Korzyci
Tym projektantom, ktrzy nie zadowol si tylko zapewnieniem wartoci semantycznej dla cza, mona wskaza liczne dodatkowe korzyci wynikajce ze zdefiniowania

ROZDZIA 3: DEFINIOWANIE CZY. MIKROFORMATY REL I REV

51

mikroformatu rel-license. Korzyci te zapewniane s przede wszystkim przez odpowiednie narzdzia internetowe.
Modu dodatkowy do przegldarki Mozilla Firefox o nazwie Tails Export automatycznie rozpoznaje cza, ktrym przypisano mikroformat rel-license, i umoliwia uytkownikom bezporednie przejcie do strony docelowej wskazywanej przez cze oraz
wywietlenie jego rdowego kodu HTML, co wida na rysunku 3.1.
Rysunek 3.1.
Efekt zidentyfikowania
przez Tails Export cza
z mikroformatem
rel-license

W niektrych wyszukiwarkach internetowych, wcznie z najbardziej popularnymi,

zaimplementowano take specjalizowane mechanizmy wyszukiwania, ktre filtruj
treci obecne w internecie pod ktem dostpnoci licencji. Mwi tu przede wszystkim
o Yahoos Creative Commons Search (rysunek 3.2) oraz opcji Prawa uywania dostpnej w sekcji Szukanie zaawansowane wyszukiwarki Google (rysunek 3.3).
Rysunek 3.2.
Yahoos Creative
Commons Search

Rysunek 3.3. Opcja Prawa uywania w sekcji Szukanie Zaawansowane wyszukiwarki Google

A gdy ju zaczniesz uywa mikroformatu rel-license, znajdziesz si w doborowym towarzystwie w kodzie znacznikw generowanym przez Creative Commons te znajduje si mikroformat rel-license, co wida na rysunku 3.4.

rel-tag
Kolejnym mikroformatem typu rel jest mikroformat rel-tag. Uywa si go w odniesieniu do hiperczy, ktre wskazuj, co na danej stronie internetowej (lub jej czci) jest

52

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

Rysunek 3.4.
Znaczniki
wygenerowane
przez Creative
Commons dla
czy licencji

prezentowane. Czsto mwi si rwnie, e strona jest znacznikowana (ang. tagging),

a rozwizania tego uywa si przede wszystkim na blogach, ktrych autorzy opatruj
znacznikami kolejne wpisy. Sama te stosuj t metod:
<a href="http://www.ablognotlimited.com/articles/tag/microformats/"
rel="tag">microformats</a>

Gdy na stronie umieszczam cza opatrzone znacznikiem, wwczas zawsze w elemencie <a> wstawiam atrybut rel="tag". Ten sam atrybut umieszczam nawet w definicjach czy prowadzcych do poszczeglnych kategorii mojego blogu, poniewa w ten
sposb rwnie opisuj zawarto stron.
Oprcz podania wartoci atrybutu rel, jedynym dodatkowym wymaganiem dla mikroformatu rel-tag jest podanie dla atrybutu href znacznika o treci identycznej z ostatnim
segmentem logicznego adresu URL.
http://www.ablognotlimited.com/articles/tag/microformats/

Jest to tak zwana przestrze znacznika (ang. tag space). Kada strona internetowa, ktra
wykorzystuje logiczny adres URL, moe odgrywa rol przestrzeni znacznika.

LOGICZNE I FIZYCZNE ADRESY URL

W trakcie rozwaa na temat przestrzeni znacznika wspomniaam o logicznych adresach
URL. Doszam do wniosku, e najpierw musz wyjani to pojcie, aby nie wprowadza
niepotrzebnych komplikacji w dalszych wywodach.
Logiczny adres URL wskazuje zasb, natomiast fizyczny adres URL okrela typ zawartoci. Dlatego taki, a nie inny adres URL, ktry wskazaam w przykadzie dotyczcym mikroformatu rel-tag, ma logiczne uzasadnienie. Fizyczny adres URL wygldaby w tym przykadzie nastpujco:
http://www.ablognotlimited.com/articles/tag/microformats.html

Zwr uwag, e w fizycznym adresie URL znajduje si rozszerzenie .html. Oznacza to, e
adres URL wskazuje stron HTML, a wic typ MIME. Tak wskazywany zasb nie moe
stanowi przestrzeni znacznika.

ROZDZIA 3: DEFINIOWANIE CZY. MIKROFORMATY REL I REV

53

Profil
Nie zapominajmy o profilu:
<head profile="http://microformats.org/profile/rel-tag">

Korzyci
Oczywicie, ze stosowania mikroformatu rel-tag wynikaj pewne korzyci (nie tylko
zwizane z rozszerzeniem semantyki).
Uywasz przegldarki Firefox? Jeli tak, pobierz modu dodatkowy o nazwie Operator.
Modu ten rozpoznaje znajdujce si na stronie internetowej cza z mikroformatami
rel-tag i umoliwia przeszukiwanie wybranych witryn internetowych (takich jak Flickr,
Amazon, Technorati, YouTube) na podstawie zawartoci znacznika (rysunek 3.5).
Rysunek 3.5.
Modu dodatkowy
Operator do
przegldarki Mozilla
Firefox rozpoznaje
mikroformaty
rel-tag i umoliwia
przeszukiwanie
najpopularniejszych
witryn
internetowych
na podstawie
zawartoci
znacznika

Z kolei serwis Technorati Tags (http://technorati.com/tag) indeksuje mikroformaty

rel-tag, aby przeszukiwa zawarto sieci WWW na podstawie wartoci znacznikw.
Wiele serwisw zaimplementowao ju mikroformaty rel-tag. Poniej znajduje si opis
tylko kilku wybranych.
 Huffduffer, serwis udostpniajcy podcasty audio, definiuje mikroformaty rel-tag

we wszystkich czach opatrzonych znacznikami. Uytkownikom atwiej wyszukiwa w serwisie podcasty oznaczone tym samym znacznikiem.
 Opera, czyli producent przegldarki internetowej o tej samej nazwie, opatruje mi-

kroformatem rel-tag wszystkie wpisy zamieszczane na blogu My Opera, a take artykuy publikowane na wasnym serwisie Dev Opera.

54

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

 Rwnie Google docza mikroformaty rel-tag do czy ze znacznikami, prowadz-

cych do wpisw na blogach.

Docz wic do awangardy internetu i sam zacznij stosowa mikroformaty rel-tag.

rel-nofollow
Ostatni formaln specyfikacj z grupy rel jest mikroformat rel-nofollow. Mikroformat
ten informuje roboty internetowe (na przykad wyszukiwarki), aby nie ledziy danego
cza. Nie ledzi cza? Tak wanie.
Zanim opisz dokadnie, w czym rzecz, musisz sobie uwiadomi, e wyszukiwarki internetowe umieszczaj w zwracanych wynikach wyej te strony, do ktrych wiedzie
wicej czy. Wynika to z przyjtego zaoenia, e obecno cza do strony wskazuje
rwnie jej warto.
A co zrobi, gdy na swojej witrynie zamieszczasz cze, ktre wiedzie uytkownikw
do strony z wiksz iloci informacji na dany temat, lecz nie chcesz, by cze to w jakikolwiek sposb zwikszao wag strony docelowej lub pozycj w wynikach wyszukiwania? Dotyczy to na przykad czy umieszczanych w komentarzach do wpisw na
blogu, zwaszcza jeli s to komentarze pochodzce od spamerw.
Jeeli nie chcesz, by wyszukiwarki internetowe bray pod uwag tego typu cza, moesz do elementw <a> dodawa atrybut rel="nofollow":
<a href="http://www.commenter.com/" rel="nofollow">Commenter</a>

Profil
Podobnie jak inne mikroformaty z grupy rel, ktre dotychczas opisaam, rwnie relnofollow posiada wasny profil:
<head profile="http://microformats.org/profile/rel-nofollow">

Korzyci i wady
O najwaniejszej korzyci wynikajcej z uywania mikroformatu rel-nofollow ju
wspomniaam: dziki niemu wyszukiwarki internetowe nie nadaj czu adnej dodatkowej wagi.
Jest to (przynajmniej w mojej opinii) istotna zaleta, jednak wiele osb podwaa zasadno uywania rel-nofollow z rnych powodw.
 Niektrzy twierdz, e wartoci atrybutu rel powinny okrela wycznie relacj

zasobu docelowego wskazywanego przez cze w stosunku do rda. Z ich punktu

widzenia rel-nofollow okrela zachowanie, co stoi w sprzecznoci z ide relacji
midzy czami, ktra ley u podstaw mikroformatw definiowanych dla czy.
 Inni z kolei wskazuj, e nazwa mikroformatu jest niewaciwa. Rel-nofollow nie

zapobiega ledzeniu (ang. follow) cza przez wyszukiwarki internetowe (t rol

spenia plik robots.txt), a jedynie informuje roboty, aby nie podwyszay wagi cza.

ROZDZIA 3: DEFINIOWANIE CZY. MIKROFORMATY REL I REV

55

 Jeszcze inni obawiaj si nieprzemylanego, zbyt czstego stosowania mikrofor-

matu rel-nofollow w czach prowadzcych do witryn zawierajcych istotne treci,

co moe negatywnie wpyn na pozycj takich witryn w wynikach wyszukiwania.
Pomimo zgaszanych wad, rel-nofollow jest do powszechnie uywany.
 W wielu sieciach spoecznociowych atrybut rel="nofollow" jest wstawiany w de-

finicjach czy zamieszczanych na profilach uytkownikw. Praktyk t stosuj midzy innymi Twitter, Flickr i Facebook.
 Wikipedia umieszcza mikroformat rel-nofollow we wszystkich swoich czach ze-

wntrznych.
 Nawet Google zaleca, by stosowa rel-nofollow w czach znajdujcych si w pat-

nych reklamach, czach do treci, ktrym waciciel witryny nie ufa, oraz w czach
do tych stron witryn, do ktrych dostp jest chroniony hasem.
A jak Ty powiniene postpowa? Proponuj, by za kadym razem ocenia znaczenie
cza i na tej podstawie decydowa, czy powinno si w nim zastosowa mikroformat
rel-nofollow.
Jeeli zdecydujesz, aby nie uywa mikroformatu rel-nofollow, obiecuj, e i tak nie
wyrzuc Ci z naszego klubu tego, ktrego nazw bdziemy sobie drukowa na koszulkach.

Szablony
W tym punkcie zajmiemy si tymi mikroformatami stosowanymi w definicjach czy,
ktre dopiero maj status szablonw. Jak pamitasz, mikroformaty majce status szablonw to takie mikroformaty, ktre oczekuj na formaln akceptacj i przez to mog
si jeszcze zmienia (cho zapewne w niewielkim stopniu).

rel-home
Domylasz si ju, jakie jest dziaanie mikroformatu rel-home? Zgade! Mikroformat
rel-home wskazuje, e stron docelow danego cza jest gwna strona witryny.
Mikroformat rel-home jest najczciej uywany do nawigacji po witrynie, lecz moe
rwnie dostarcza pewnych informacji o szerzej pojtej strukturze witryny i jej poszczeglnych stronach. Jeeli natomiast zapytasz o nadawanie znaczenia i semantyki
przez ten mikroformat, to odpowiem tylko: Oczywicie, do diaska!.
W odrnieniu od tych mikroformatw rel, ktre opisaam ju wczeniej i ktrych uywa si tylko w elementach <a>, mikroformat rel-home mona wykorzystywa na dwa
sposoby: w hiperczach oraz w czach do zasobw zewntrznych.
Na swoim blogu uywam rel-home na oba sposoby. W nagwku <head> dokumentw
publikowanych na witrynie umieszczam nastpujcy element:
<link href="http://www.ablognotlimited.com/" title="Home page" rel="home" />

56

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

Ten konkretny element implementuj po to, aby przegldarki mogy automatycznie

wykry stron gwn witryny i udostpni uytkownikowi klawisz skrtu, za pomoc
ktrego bdzie mg przechodzi do strony gwnej witryny. Niestety, obecnie zakres
obsugi tego mikroformatu w przegldarkach nie spenia moich oczekiwa. Aktualnie
rel-home jest obsugiwany tylko przez przegldark Opera (rysunek 3.6).
Rysunek 3.6.
Pasek narzdziowy
Navigation
przegldarki
Opera rozpoznaje
mikroformat
rel-home w czach
<link/>

Drugi sposb implementacji mikroformatu rel-home nie rni si od implementacji innych mikroformatw typu rel. Aby odpowiednio oznaczy cze prowadzce do gwnej strony witryny, w elemencie <a> trzeba zdefiniowa atrybut rel="home":
<a href="http://www.ablognotlimited.com" rel="home">A Blog Not Limited</a>

Profil
Mikroformat rel-home nie ma URI dla wasnego profilu. Gdy zatem chcesz uy rel-home,
nie musisz zamieszcza odwoania do jego profilu w elemencie <head>.
Jeeli jednak Ci to interesuje, na Microformats Wiki, pod adresem http://microformats.
org/wiki/rel-home znajdziesz XMDP dla mikroformatu rel-home.

Korzyci
Wspomniaam ju, e umieszczenie atrybutu rel="home" w elemencie <link /> uatwia nawigacj (przynajmniej w przegldarce Opera). Dodatkowa korzy polega na
zwikszeniu dostpnoci cza, poniewa niektre przegldarki tekstowe, takie jak Links
i Lynx, wywietlaj metadane mikroformatw rel-home w postaci czy nawigacyjnych
na grze strony WWW.
Niestety, to waciwie wszystkie korzyci wynikajce z zastosowania rel-home. Jednak
nietrudno sobie wyobrazi znaczenie rel-home dla nawigacji i dostpnoci, gdy zwikszy si liczba przegldarek obsugujcych ten mikroformat.
Nie mam problemw z dodawaniem elementw semantycznych do tworzonych stron
internetowych zwaszcza wtedy, jeli elementy te bd mogy by wykorzystywane
w przyszoci.

rel-directory
Kolejnym mikroformatem, ktry warto przedstawi, jest rel-directory. To szablon mikroformatu, ktry okrela, e atrybut href cza wskazuje katalog zawierajcy (lub ktry powinien zawiera) odwoanie do strony z czem.

ROZDZIA 3: DEFINIOWANIE CZY. MIKROFORMATY REL I REV

57

Zapewne zapytasz od razu, co rozumiemy przez katalog? Najlepszym przykadem

takiego katalogu jest Open Directory Project. To najwikszy, najbardziej obszerny
tematycznie katalog tworzony przez ludzi, dostpny w sieci WWW. Katalog ten rozgazi si dodatkowo na kilka katalogw bardziej specjalizowanych:
 ChefMoz, czyli katalog restauracji,
 MusicMoz, czyli katalog utworw muzycznych,
 Open Site, czyli encyklopedia online.

Zamy zatem, e napisae artyku na temat adopcji. Doskonale bdzie si nadawa

do umieszczenia go w katalogu Open Directory Project w sekcji Home, w kategorii
Family i podkategorii Adoption.
Wystarczy wwczas doda do artykuu na temat adopcji cze, ktre bdzie wskazywa
odpowiedni ciek w katalogu Open Directory Project, a nastpnie przypisa temu
czu atrybut rel="directory":
<a href="http://www.dmoz.org/Home/Family/Adoption/"
rel="directory">Adoption</a>

Profil
Podobnie jak rel-home, rel-directory rwnie nie posiada URI wasnego profilu. Natomiast na Microformats Wiki, pod adresem http://microformats.org/wiki/rel-directory,
dostpne jest XMDP dla mikroformatu rel-directory.
Nie trzeba wic odwoywa si do profilu mikroformatu rel-directory.

Korzyci
Szablon mikroformatu rel-directory zosta opracowany po to, by tworzy rozproszone,
otwarte katalogi. Dlatego jeeli w czach, ktre maj si znale w katalogach, umiecisz mikroformat rel-directory, w teorii bdzie to rwnoznaczne z wypenieniem
katalogu w sposb zdalny. Nie trzeba wwczas samodzielnie umieszcza strony w katalogu, a dodatkowo jako waciciel treci zachowujesz wpyw na to, gdzie Twoja strona jest widoczna.
Przykadowo do katalogu Blog Directory serwisu Technorati (http://technorati.com/
blogs/directory/) automatycznie dodawane s te blogi, w ktrych serwis stwierdzi uycie mikroformatu rel-directory.
Wyobra sobie, e utrzymujesz firmowy intranet, w ktrym znajduje si katalog czy
do profili pracownikw. Jeeli katalog pracownikw przypomina katalog, z ktrego korzystam na co dzie, oznacza to, e dane musz by wpisywane rcznie przez pracownikw dziau kadr i (jeli wszystko dobrze pjdzie) regularnie importowane. Jest to wic
katalog wiecznie nieaktualny, a jego utrzymywanie jest zmor kadego administratora.
A gdyby na stronach z profilami pracownikw zamieszcza cza do alfabetycznej listy
z zawartoci katalogu? I czom tym przypisywa atrybut rel="directory"?

58

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

Bez trudu mona by wwczas napisa aplikacj (wspominany wczeniej jeden z rodzajw maszyn), ktra bdzie parsowa informacje, odczytywa cza i na ich podstawie
tworzy katalog. I to nie zwyky katalog oglnego przeznaczenia, ale katalog z czami
do profili, ktre kady z pracownikw uaktualnia samodzielnie. A to oznacza mniej
pracy dla ludzi z dziau kadr, bardziej aktualne informacje i atwe utrzymanie.
Ja w to wchodz.

rel-enclosure
Szablonu mikroformatu rel-enclosure uywa si po to, by wskazywa cza do plikw
(wideo, audio i tak dalej), ktre mona pobiera i zapisywa w pamici podrcznej.
Przykadem moe by cze do nagrania wideo dostpnego na witrynie, ktre uytkownicy powinni pobiera, a nie oglda online.
W tego typu czach do elementu <a> naley doda atrybut rel="enclosure":
<a href="http://twojawitryna.com/files/video.mov"
rel="enclosure">pobierz wideo</a>

Profil
Podobnie jak inne szablony mikroformatw typu rel, rel-enclosure nie posiada URI
wasnego profilu, natomiast XMDP tego mikroformatu jest dostpne w Microformats
Wiki pod adresem http://microformats.org/wiki/rel-enclosure.

Korzyci
Oprcz nadawania dodatkowego znaczenia semantycznego czom do plikw, mikroformat rel-enclosure przynosi rwnie pewne korzyci zwizane ze rdami informacji (ang. feeds). Jeeli Twj blog generuje takie rdo i trzeba w nim zamieci cze do
pliku, powinno si to cze opatrywa mikroformatem rel-enclosure.
Dlaczego? Poniewa w zbiorze praktyk zalecanych w odniesieniu do zespalania rde
wskazuje si, e atrybut rel="enclosure" w czach do plikw umoliwia usugom,
takim jak FeedBurner, zidentyfikowanie czy i przeksztacenie je w rdle w zaczniki (ang. enclosures).
A czym s zaczniki? Zasadniczo s to pliki udostpniane przez rda informacji,
ktre czytniki, takie jak Google Reader, potrafi przeksztaca w pliki gotowe do odtworzenia. Zaczniki s kluczowym elementem na przykad w podcastach.

rel-payment
Ostatnim szablonem mikroformatu typu rel jest rel-payment. Za jego pomoc okrela
si, e obiekt docelowy wskazywany przez cze okazuje lub wiadczy wsparcie (niekoniecznie finansowe, cho nazwa mogaby na to wskazywa) stronie rdowej.

ROZDZIA 3: DEFINIOWANIE CZY. MIKROFORMATY REL I REV

59

Moe to by na przykad cze do strony opisujcej sposb dokonywania wpat na rzecz

danej organizacji, ktra kieruje uytkownika do innej strony sucej do uiszczania
wpat. Mogoby to by cze na witrynie sklepu internetowego, ktre wskazuje stron
umoliwiajc dokonanie zakupu okrelonego produktu. Mogoby to by nawet cze
do strony czonkowskiej, na przykad programu czonkowskiego ksigarni Amazon.
Jednak mikroformatu rel-payment nie stosuje si w czach, ktre su do rzeczywistego dokonywania wpat albo zakupw. Mikroformat jest przeznaczony jedynie do zastosowania na stronach docelowych, ktre zawieraj informacje lub narzdzia umoliwiajce dokonanie wsparcia.
Do tego typu czy dodaje si atrybut rel="payment":
<a href="http://nonprofit.org/fundraising/"
rel="payment"> dowiedz si wicej o programie zbierania funduszy</a>

Profil
Mikroformat rel-payment nie posiada profilu. XMDP dla rel-payment jest dostpne na
Microformats Wiki pod adresem http://microformats.org/wiki/rel-payment.

Korzyci
Jedn z korzyci zastosowania szablonu mikroformatu rel-payment, o jakiej myleli jego
twrcy, jest uatwienie agregatorom treci, takim jak czytniki rde, identyfikacji tego
typu czy w taki sposb, by mona byo je prezentowa w odmienny sposb na przykad ze specjalnym wskanikiem wpa albo kupuj.
Jest to jednak na razie korzy, ktra wci pozostaje tylko w zamierzeniach twrcw
mikroformatw i nie jest osigalna w rzeczywistoci.

rev
Ostatni mikroformat przeznaczony dla czy wykorzystuje atrybut hipercza, o ktrym
jeszcze dotd nie wspominaam. Atrybutem tym jest rev.
Atrybutu rev uywa si po to, by wskaza odwrotn relacj ze stron docelow cza.
Dlatego w odrnieniu od atrybutu rel (ktry okrela relacj strony docelowej cza
do strony rdowej), rev ustala relacj strony rdowej do strony docelowej wskazywanej przez cze.

VoteLinks
VoteLinks to formalny mikroformat, w ktrym atrybutu rev uywa si w czach wskazywanych przez href, dla ktrych chce si wyrazi poparcie, brak poparcia lub neutralno.

60

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

REV ATRYBUT MYLNIE INTERPRETOWANY

Moje krtkie wprowadzenie do rev moe nie
by wystarczajce, aby w peni zrozumie
dziaanie tego do rzadko stosowanego atrybutu. Przyjrzyjmy si mu zatem nieco gbiej.
Najpierw przypomnijmy sobie atrybut rel.
Przykadowo mikroformat rel-license okrela,
e cze osadzone na stronie wskazuje stron,
ktra zawiera informacj o licencji. Mona powiedzie, e jest to relacja wyprzedzajca.
<a href="http://creativecommons.org/licenses/
by-nc-nd/3.0/" rel="license">copyright</a>

Mwic po ludzku, http://creativecommons.org/

licenses/by-nc-nd/3.0/ to licencja biecej strony.
Z kolei rev okrela relacj odwrotn. Powiedzmy, e istnieje strona, ktra zawiera indeks czy do konkretnych sekcji witryny. Dla takich
czy mona zdefiniowa atrybut rev="index".
<a href="http://www.mysite.com/purplewidgets/"
rev="index">purple widgets</a>

Przekadajc tak skonstruowan definicj cza

na jzyk zrozumiay przez ludzi, mona powiedzie, e bieca strona jest indeksem zawartoci witryny http://www.mysite.com/
purplewidgets/.
Pomimo tego (i tak do zdawkowego) objanienia znaczenia atrybutu rev, nadal moesz
nie by przekonany o sposobie jego dziaania.
I nie bdziesz jedyny.

Wielu projektantw i programistw stron internetowych (nie wyczajc mnie) spdzio

dugi czas na rozwaaniach nad atrybutem
rev i z tego powodu ostatecznie rezygnowao
z jego uywania bd te korzystao z niego
w sposb niewaciwy.
W czasie powstawania tej ksiki atrybut rev
by ju cakowicie pominity w specyfikacji
HTML 5. Nawet spoeczno entuzjastw mikroformatw odradza uywanie rev (z wyjtkiem wykorzystywania tego atrybutu w mikroformatach VoteLinks, co jest powszechnie
akceptowane).
Nie mona jednak w aden sposb wykluczy,
e taki stan nie ulegnie zmianie w przyszoci.
Ostatnio zaczam obserwowa dyskusj dotyczc stosowania atrybutu rev w czach do
krtkich adresw URL, w ktrych uywa si atrybutu rel="canonical".
Nie mam nawet zamiaru rozwija tego wtku,
poniewa jest dopiero w fazie koncepcji, a proponowany sposb implementacji jest co najmniej kontrowersyjny. Warto jednak o nim
pamita choby dlatego, e atrybut budzi
tak powszechne negatywne odczucia. A przecie niedugo moe nastpi jego triumfalny
powrt.

Dla tego typu czy w elemencie <a> umieszcza si atrybut rev z jedn z nastpujcych
wartoci:
 vote-for, ktra wskazuje poparcie dla strony docelowej wskazywanej przez cze,
 vote-against, ktra wskazuje brak poparcia dla strony docelowej wskazywanej

przez cze,
 vote-abstain, ktra wskazuje brak opinii na temat strony docelowej wskazywanej

przez cze.

Profil
VoteLinks posiada swj wasny profil:
<head profile="http://microformats.org/profile/vote-links">

ROZDZIA 3: DEFINIOWANIE CZY. MIKROFORMATY REL I REV

61

VOTELINKS CZY HREVIEW?

Nie mwiam jeszcze nic o mikroformacie hReview (zajmiemy si nim w rozdziale 10.), lecz
w tym miejscu musz o nim wspomnie, poniewa opisuj sposb wyraania poparcia
przy uyciu VoteLinks.
VoteLinks jest mikroformatem elementarnym, zatem jest bardzo prosty w uyciu. Wskazuje jedynie poparcie (lub jego brak) w ramach relacji midzy czami. Jeeli tylko tego
oczekujesz, VoteLinks jest najlepszym moliwym rozwizaniem.
Jeli jednak bdziesz chcia wskaza co wicej ni tylko poparcie, brak poparcia lub brak
opinii? Jeeli bdziesz chcia wyjani, dlaczego co popierasz lub czego nie popierasz?
W takim przypadku do gry wchodzi mikroformat hReview. Jest to mikroformat zoony,
ktry udostpnia znacznie wicej semantycznych opcji wyraania poparcia lub dezaprobaty.
Sama preferuj uywanie mikroformatu hReview. Im wicej informacji, tym lepiej, przynajmniej z takiego wychodz zaoenia. Nie twierdz jednak w adnym wypadku, e
VoteLinks jest zupenie bezuyteczny.
Przykadowo dla list czy, takich jak my Delicious, w zupenoci wystarczy atrybut rev=
"vote-for". Nie chc bowiem w tym przypadku objania, dlaczego zapisuj sobie tak zakadk, lecz chc tylko pokaza moje poparcie dla strony docelowej wskazywanej
przez cze.

Korzyci
Jako mikroformat opisujcy relacje midzy czami, VoteLinks pozwala okrela w hiperczach, czy strona docelowa jest akceptowana, czy nie. Jeeli za hiperczem nie
idzie za tym adna dodatkowa informacja o semantyce, wyszukiwarki internetowe automatycznie traktuj hipercza do innych witryn jako rekomendacj dla ich zawartoci.
VoteLinks opracowano z myl o tym, by autorzy publikowanych treci mogli samodzielnie ustala, czy rzeczywicie rekomenduj treci zawarte w witrynach wskazywanych przez hipercze, czy wrcz odwrotnie.
Jeeli wic na wasnej stronie internetowej zamieszczasz hipercze wiodce do strony
produktu, ktrego zwolennikiem nie jeste (i nie jeste jednoczenie fanem mikroformatu rel-nofollow), moesz z czystym sumieniem rozszerzy definicj hipercza o atrybut rev="vote-against".
Domylnie cza, dla ktrych nie zdefiniowano mikroformatu VoteLinks, traktowane
s jak cza z atrybutem rev="vote-for" lub rev="vote-abstain", zalenie od konstrukcji maszyny interpretujcej hipercze.
Kolejn korzyci wynikajc z zastosowania VoteLinks jest moliwo utworzenia
rozproszonego mechanizmu gosowania bd systemu wyraania opinii na wzr Folksr.
Musz jednak zaznaczy, e aby Folksr uwzgldni w swoim indeksie mikroformaty
VoteLinks z danej strony, trzeba t stron jawnie wskaza w serwisie, poniewa Folksr
sam nie wyszukuje witryn.

62

MIKROFORMATY. WPROWADZENIE

Gwna zaleta rozproszonych systemw do gosowania polega na tym, e w odrnieniu od tradycyjnych systemw gosowania autorzy treci utrzymuj kontrol nad udzielanymi gosami, poniewa sami nadzoruj dane.

czenie mikroformatw elementarnych

O czeniu mikroformatw elementarnych wspomniaam w rozdziale 1. Teraz chciaabym wrci do tego zagadnienia przy okazji rozwaa na temat mikroformatw definiowanych dla czy.
Jeeli tylko ma to sens i nakrela odpowiedni kontekst, mikroformaty elementarne powinno si czy.

rel-nofollow i VoteLinks
Jeli na przykad uywasz mikroformatu rel-nofollow, moesz rwnie okreli swj
brak poparcia dla strony docelowej wskazywanej przez cze, a nie tylko informowa
roboty internetowe, e czu nie naley przypisywa dodatkowej wagi. Wyglda wic,
e rel-nofollow i VoteLinks doskonale si uzupeniaj, czy nie?
Rozwamy przykad z mojego blogu. Ktrego dnia zamieciam na nim artyku, w ktrym rozpywaam si nad dopiero co zakupionym odkurzaczem. W artykule tym wspomniaam jednak rwnie o odkurzaczu, ktrego uywaam wczeniej (i nienawidziam).
Aby uszanowa prawo moich czytelnikw do uzyskiwania penych informacji, umieciam we wpisie rwnie cze do odkurzacza, o ktrym nie mam pozytywnej opinii:
<a href="http://www.vacuumthatsucksbutnotinagoodway.com"
rel="nofollow" rev="vote-against">Vacuum</a>

czne zastosowanie obu mikroformatw sprawia, e nakazuj robotom zignorowanie

cza w trakcie ustalania oceny dla witryny i jednoczenie wskazuj systemom zliczajcym gosy, e wyraam dezaprobat dla tego konkretnego odkurzacza.

 Arkusz stylw CSS dla znacznika VoteLinks znajduje si w rozdziale 12. (na stronie 253).
rel-tag i rel-directory
Kolejnym ciekawym poczeniem mikroformatw typu rel s mikroformaty rel-tag i rel-directory. Jak wspomniaam ju w punkcie powiconym mikroformatowi rel-directory,
chodzi o cze, ktrego atrybut href wskazuje katalog adresw URL.
W katalogu Open Directory Project adresy URL s adresami logicznymi i jako takie s
doskonaymi nonikami przestrzeni znacznikw. Oznacza to, e mona uywa dwch
wartoci rel cznie:
<a href="http://www.dmoz.org/home/family/adoption/"
rel="directory tag">Adoption</a>

czc ze sob obie wartoci, wskazujesz, e cze jest znacznikiem oraz zawiera katalog z list zawartoci.

ROZDZIA 3: DEFINIOWANIE CZY. MIKROFORMATY REL I REV

63

Nie do korzyci?
Teraz, gdy zbliamy si do koca tego rozdziau, zapewne zastanawiasz si, jakie korzyci
przynosi zaimplementowanie opisanych mikroformatw stosowanych wzgldem czy.
Chodzi zwaszcza o szablony mikroformatw, dla ktrych istnieje stosunkowo niewiele
narzdzi uatwiajcych ich tworzenie oraz rde ich przykadowych implementacji.
W rozdziale 1. pado ju wiele sw na temat korzyci ze wskazania semantyki i strukturyzowania danych, dlatego nie bd si powtarza (przynajmniej na razie). Chc tylko
jeszcze raz zaznaczy, e to, i nie ma jeszcze dostpnych technologii, ktre umoliwiaj pene wykorzystanie potencjau mikroformatw, nie oznacza wcale, e takie technologie nie pojawi si w przyszoci.
Ja wierz, e takie technologie powstan. Jestem rwnie przekonana, e coraz szersze
zastosowanie mikroformatw, a take szablonw mikroformatw, bdzie stanowi dla
programistw zacht do zaimplementowania narzdzi wykorzystujcych metadane czytelne dla maszyn. I chc by gotowa do dziaania, gdy takie narzdzia stan si dostpne.
Denie dostosowywania si do technologii, ktre dopiero s w fazie rozwoju, jest powszechn praktyk w przemyle internetowym. Wystarczy wspomnie o CSS 3 i HTML 5.
Poza tym, nie trzeba chyba ju wspomina, e mikroformaty elementarne implementuje si w bardzo prosty sposb.
Jeeli jeste programist, mam nadziej, e potrafisz dostrzec ogromne korzyci ze stosowania ustandaryzowanych i ustrukturyzowanych danych. atwiej wwczas implementowa rozwizania, takie jak usugi agregujce treci, ktre z kolei uatwiaj uytkownikom dostp do informacji.

To wszystko, o czym chciaam napisa

No, moe nie do koca, bo wci pisz, lecz to ju wszystko, co chciaam powiedzie
o mikroformatach opisujcych relacje midzy czami. Wci bez wahania mog stwierdzi, e implementuje si je bardzo atwo.
W kolejnym rozdziale zajmiemy si atrybutem rel i wyniesieniem go na nowy poziom
przy uyciu mikroformatu XFN, ktry przy uyciu czy opisuje relacje spoeczne midzy ludmi.