IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Aurox. wiczenia
Autor: Micha Ignaszewski
ISBN: 83-7361-975-5
Format: B5, stron: 156

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Poznaj moliwoci najnowszej dystrybucji Linuksa

Popularno systemw operacyjnych z rodziny Linux wci ronie. Coraz atwiejszy
proces instalacji, graficzny interfejs uytkownika i ogromna ilo dostpnego bezpatnie
oprogramowania powoduj, e na korzystanie z rnych dystrybucji Linuksa decyduj
si ju nie tylko firmy, ale rwnie uytkownicy domowi. Jedn z najnowszych edycji
tego dostpnego nieodpatnie systemu operacyjnego jest Aurox, ktry oprcz
wszystkich cech charakteryzujcych systemy operacyjne Linux ma jedn ogromn
zalet jest niemal w caoci spolszczony. Prawie wszystkie doczane do niego
narzdzia i programy maj polskie interfejsy uytkownika i polsk dokumentacj.
Ksika Aurox. wiczenia jest przeznaczona dla uytkownikw, ktrzy zdecydowali
si na korzystanie z tej wanie dystrybucji Linuksa. Przedstawia wszystkie
podstawowe wiadomoci niezbdne do rozpoczcia pracy z Auroksem. Opisuje
proces jego instalacji i konfiguracji oraz system plikw. Dowiesz si, jak zastosowa t
dystrybucj do pracy biurowej oraz korzystania z Internetu. Nauczysz si take
uruchamia usugi serwerowe.
Instalowanie Auroksa
Konfiguracja X Window
Korzystanie z narzdzi systemowych
Operacje na plikach
Podstawowe narzdzia uruchamiane w trybie konsoli
Poczenie z Internetem
Poczta elektroniczna, WWW, IRC i GNU Gadu
Pakiet biurowy OpenOffice
Aurox w roli serwera WWW, MySQL, FTP i pocztowego

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Rozdzia 1.

Instalacja systemu Aurox .....................................................................................................................5

Wymagania sprztowe ....................................................................................................... 5
Rozpoczynamy instalacj .................................................................................................. 6
Wykrywanie i instalacja urzdze ..................................................................................... 7
Zarzdzanie partycjami .................................................................................................... 10
Konfiguracja sieci i boot loadera ..................................................................................... 13
Ustawienia kocowe ........................................................................................................ 16
Wybr pakietw i kopiowanie ......................................................................................... 18
Zakoczenie instalacji ..................................................................................................... 20

Rozdzia 2. Dostosowanie X Window .................................................................................................................... 23

Zaczynamy prac z Auroksem ......................................................................................... 23
Logowanie do systemu .............................................................................................. 24
Zacznij tutaj ..................................................................................................................... 26
Preferencje ....................................................................................................................... 29
Dostosowanie wskanika myszy ................................................................................ 29
Ustawienia dwiku ................................................................................................... 30
Ustawienie CD/DVD ................................................................................................. 30
Zmiana motywu ......................................................................................................... 31
Zmiana ta pulpitu ...................................................................................................... 33
Ustawienia systemowe .................................................................................................... 34
Zmiana modelu myszy ............................................................................................... 34
Zmiana ustawie monitora i karty graficznej ............................................................ 35
Ustawienia daty i czasu ............................................................................................. 36
Ekran logowania ........................................................................................................ 37
Dodawanie i usuwanie programw ............................................................................ 39
Zarzdzanie uytkownikami ...................................................................................... 40
Aplikacje i narzdzia systemowe ..................................................................................... 43
Zmiana hasa administratora ...................................................................................... 43
Monitor systemu ........................................................................................................ 43
Praca w X Window .......................................................................................................... 45
Poruszanie si bez pomocy myszy ............................................................................. 46
Tworzenie skrtw na panelu .................................................................................... 47

Rozdzia 3. Podstawowe operacje na plikach .................................................................................................49

System plikw ................................................................................................................. 49
Konsola ............................................................................................................................ 49
Zapisanie rezultatu do pliku ....................................................................................... 50

Aurox. wiczenia

Podgld poprzednich informacji ................................................................................ 51

Powtrzenie ostatnich polece ................................................................................... 52
Pliki pomocy .............................................................................................................. 52
Operacje na plikach ......................................................................................................... 54
Przegldanie zawartoci katalogu .............................................................................. 54
Kopiowanie plikw .................................................................................................... 56
Usuwanie plikw i katalogw .................................................................................... 58
Tworzenie nowego pliku i katalogu ........................................................................... 60
Podgld i edycja pliku tekstowego ............................................................................ 61
Pakowanie i rozpakowywanie plikw ....................................................................... 63
Ustawianie praw dostpu do plikw i katalogw ...................................................... 66
Szukanie pliku ........................................................................................................... 68
Usprawniamy prac w konsoli ......................................................................................... 70
Midnight Commander ................................................................................................ 70
Zabijanie procesu ....................................................................................................... 76

Rozdzia 4. Aurox dla domu .........................................................................................................................................79

Internet ............................................................................................................................. 79
Poczenie z Internetem ............................................................................................. 79
Przegldanie stron WWW ......................................................................................... 85
Korzystanie z poczty internetowej ............................................................................. 89
KSirc .......................................................................................................................... 97
GNU Gadu ................................................................................................................. 99
FTP .......................................................................................................................... 101
Pobieranie plikw z Internetu .................................................................................. 102
Internetowe dodatki panelu ...................................................................................... 104
Biuro .............................................................................................................................. 106
Open Office ............................................................................................................. 107
Gimp program graficzny ..................................................................................... 113
Edukacja i rozrywka ...................................................................................................... 115
Multimedia .............................................................................................................. 115
Edukacja .................................................................................................................. 118
Gry ........................................................................................................................... 120

Rozdzia 5. Aurox jako serwer .................................................................................................................................123

Serwer WWW i PHP ..................................................................................................... 123
Instalacja .................................................................................................................. 123
Konfiguracja ............................................................................................................ 127
Serwer SQL ................................................................................................................... 129
Instalacja Mysql ....................................................................................................... 129
Przydatno bazy danych ......................................................................................... 132
Stworzenie strony internetowej na serwerze ............................................................ 135
Serwer poczty IMAP/SMTP .......................................................................................... 139
Instalacja .................................................................................................................. 139
Udostpnienie poczty innym uytkownikom ........................................................... 141
Serwer FTP .................................................................................................................... 145
Instalacja .................................................................................................................. 146
Konfiguracja ............................................................................................................ 147

Rozdzia 6. ciga ..........................................................................................................................................................149

Spis podstawowych polece konsoli ............................................................................. 149
Spis gwnych programw trybu graficznego ............................................................... 151

2.
Dostosowanie X Window
Rozdzia

Zaczynamy prac z Auroksem

Jeli system operacyjny jest gotowy do dziaania, powinnimy zobaczy ekran powitalny
(rysunek 2.1) z monitem o podanie nazwy uytkownika. W wiczeniach do tego rozdziau
konieczne bdzie uywanie konta administratora (nazwa uytkownika root), poniewa
bdziemy zmieniali niektre ustawienia systemu. Zaleca si stosowanie tego konta wycznie w takich przypadkach. Do innych wicze uywaj konta zwykego uytkownika.
Rysunek 2.1.
Ekran powitalny

24

Aurox. wiczenia

Aurox ju przy logowaniu daje moliwo konfiguracji rodowiska graficznego. Moesz

na wstpie wybra jzyk powoki graficznej i sesj (czyli rodzaj powoki, w jakiej bdziesz
pracowa). Mona take wyczy system lub ponownie uruchomi komputer.
Aby zapobiec uszkodzeniu komputera i danych, uytkownik powinien korzysta z opcji
Uruchom ponownie i Wycz, zamiast uywa przycisku restart lub power na obudowie
komputera. Zakoczenie pracy w systemie trwa tylko kilkanacie sekund, ktre warto
przeczeka dla zachowania bezpieczestwa danych.

Logowanie do systemu
Kady uytkownik Auroksa powinien przed rozpoczciem pracy w systemie poda swj
login i haso. Dziki temu komputer zaaduje odpowiednie ustawienia, a take udostpni
dodatkowe opcje w zalenoci od rodzaju uytkownika. Uytkownikiem z najwikszymi
uprawnieniami jest administrator, a jego login to root. Haso do konta administratora
ustala si podczas instalacji systemu. Jako root moesz do woli zmienia parametry Auroksa, masz rwnie dostp do wszystkich plikw.
wiczenie 2.1.

Aby zalogowa si do systemu Aurox jako administrator i aby pracowa w polskim rodowisku graficznym, naley:
1. Klikn przycisk Jzyk i wybra jzyk polski z listy (jeeli podczas instalacji systemu

wybrae jzyk polski, bdzie zawsze ustawiony jako domylny i nie bdzie trzeba
wybiera go z listy).
2. Klikn przycisk Sesja i wybra GNOME (rysunek 2.2). Jest to domylne rodowisko

graficzne Auroksa, z ktrego pochodz wszystkie rysunki w tych wiczeniach.

Rysunek 2.2.
Wybr sesji

Rozdzia 2.
Dostosowanie X Window

25

3. Jako nazw uytkownika wpisa TQQV i nacisn klawisz Enter.

4. Poda haso ustalone podczas instalacji systemu i potwierdzi klawiszem Enter.
5. Poczeka kilkanacie sekund. W tym czasie pokae si pasek postpu,

na ktrym bd widoczne adowane elementy.

Po zalogowaniu si do systemu powinnimy ujrze pulpit (rysunek 2.3), czyli graficzne
rodowisko pracy. Skada si on z dolnego paska narzdzi i umieszczonych wyej ikon.
Pasek narzdzi skada si kolejno (patrzc od strony lewej) z:

Menu gwnego po klikniciu ikony 4 kolorowych kwadratw rozwinie si
menu (podobne do menu Start z systemw Windows), w ktrym znajduj si
skrty do wikszoci zainstalowanych programw.

Ikon skrtw jest to zbir ikon (na pocztku jest ich 6), ktre pozwalaj jednym
klikniciem myszy uruchomi dany program (w systemach z rodziny Windows
istnieje podobny pasek szybkiego uruchamiania).

Ikon pulpitw cztery prostokty reprezentuj wirtualne pulpity. Jeden z nich
zawsze jest podwietlony (kolor niebieski). Oznacza to, e aktualnie pracujemy
na tym pulpicie. Jeeli otworzysz program, bdzie on widoczny tylko na danym
pulpicie. Jednym klikniciem moesz przej na inny pulpit i uruchomi program,
by za chwil wrci do poprzedniego pulpitu. Takie rozwizanie pozwala zachowa
pewien porzdek w wywietlaniu programw, np.: jeli w pracy zdarzy ci si uruchomi
na drugim pulpicie gr i zobaczysz zbliajcego si szefa, klikasz pierwsz ikon
i widoczne s wycznie programy z pierwszego pulpitu (gra nadal jest uruchomiona).

Ikon narzdzi na pocztku mamy tylko ikon gonika do regulacji gonoci.
Wraz ze wzrostem liczby uruchomionych aplikacji ikon bdzie przybywa.

Daty i czasu tutaj Aurox pokazuje aktualn godzin i dat.
Rysunek 2.3.
Graficzne rodowisko
pracy GNOME

26

Aurox. wiczenia

Zacznij tutaj
Na pulpicie znajduje si ikona podpisana Zacznij tutaj. Kliknij j dwukrotnie. Pojawi si
nowe okno z trzema zbiorami narzdzi: Aplikacje, Preferencje i Ustawienia systemowe
(rysunek 2.4).
Rysunek 2.4.
Okno
Zacznij tutaj

W tych trzech katalogach pogrupowane jest prawie wszystko, co znajduje si pod przyciskiem menu gwnego. Dziki nim bdziemy mogli dostosowa Auroksa do wasnych potrzeb, a take znale przydatne programy. W katalogu Aplikacje znajduj si (rysunek 2.5):
Rysunek 2.5.
Aplikacje

Rozdzia 2.
Dostosowanie X Window

27

Akcesoria przydatne narzdzia takie jak edytor tekstu, kalkulator, sownik.

Biuro programy biurowe takie jak pakiet Open Office.

Dwik i wideo tutaj znajduj si wszelkie narzdzia niezbdne do odtwarzania
muzyki i wideo.

Edukacja programy matematyczne, edukacyjne.

Grafika programy do edycji i przegldania obrazw graficznych.

Gry kilka miych gier.

Internet podstawowe programy do korzystania z moliwoci Internetu.

Narzdzia systemowe zbir programw, ktre pomog kontrolowa system.

Preferencje zbr ustawie trybu graficznego.

Programowanie narzdzie dla programisty, edytory.

Ustawienia systemowe tutaj moemy zmieni parametry naszych urzdze.

Folder domowy katalog plikw obecnie zalogowanego uytkownika.

Pomoc opis gwnych polece trybu tekstowego.

Serwery sieciowe lista uruchomionych serwerw.
Otwierajc Preferencje (rysunek 2.6), moesz dostosowa system do wasnych potrzeb.
Mona w nim zmieni m.in.:
Rysunek 2.6.
Preferencje

28

Aurox. wiczenia

Dwik ustawienia dwikw syszanych w systemie.

Haso zmiana hasa aktualnie zalogowanego uytkownika.

Motyw zmiana wygldu okien i ikon systemu.

Mysz dostosowanie myszy do wasnych potrzeb.

Obsuga pyt CD usprawnienie pracy na nonikach CD.

To ustawienie tapety na pulpicie.
Po dwukrotnym klikniciu ikony Ustawienia systemowe z Zacznij tutaj zobaczysz zestaw
narzdzi, ktre pomog dostosowa sprzt i oprogramowanie, by dziaao tak, jak chcesz.
Na licie programw s (rysunek 2.7):

Ustawienia serwerw listy uruchomionych serwerw i usug.

Data i czas ustawienia czasu i daty.

Dodaj/Usu programy dodawanie lub usuwanie programw w Auroksie.

Drukowanie zarzdzanie drukarkami.

Ekran zmiana rozdzielczoci i kolorw oraz zarzdzanie monitorem i kart
graficzn.

Ekran logowania ustawienia ekranu powitalnego.

Haso roota zmiana hasa administratora.

Jzyk ustawienie domylnego jzyka Auroksa.
Rysunek 2.7.
Ustawienia
systemowe

Rozdzia 2.
Dostosowanie X Window

Klawiatura dopasowanie ukadu klawiatury.

Mysz zmiana modelu myszy.

Poziom bezpieczestwa ustawienia firewalla.

Sie zarzdzanie urzdzeniami sieciowymi.

Uytkownicy i grupy zarzdzanie kontami osb korzystajcych z komputera.

Wykrywanie karty dwikowej dopasowanie karty dwikowej.

29