IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Fotografia cyfrowa.
wiczenia praktyczne
Autor: ukasz Oberlan
ISBN: 83-7361-010-3
Format: B5, stron: 104

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

atwo obsugi, bogactwo funkcji i coraz nisza cena, to wszystko czyni z aparatw
cyfrowych doskonae narzdzie nawet dla niezbyt wprawnych i niezbyt zamonym
fotoamatorw. Jednak zanim dokonasz popiesznego zakupu i ruszysz w plener z nowo
nabytym cudekiem, warto nieco pogbi swoj wiedz. Ksika Fotografia cyfrowa.
wiczenia praktyczne umoliwi Ci atwe i przyjemne wejcie w wiat dostpny do tej
pory nielicznym: wiat profesjonalnej fotografii cyfrowej.
W ksice oprcz serii wicze, ktrych wykonanie pozwoli Ci zdoby odpowiednie
umiejtnoci znajdziesz take dodatki, m.in.: sowniczek i tabele rozdzielczoci
poyteczne nie tylko dla cakiem pocztkujcych, ale i dla bardziej zaawansowanych.
Ksika pozwoli unikn Ci wielu puapek i odpowie na szereg pyta:

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Jaki aparat wybra?

Jak najlepiej wykorzysta moliwoci posiadanego sprztu?
Czym rni si zdjcia krajobrazu od portretowych i co trzeba
wiedzie o zdjciach robionych noc?
Dlaczego tak wane jest odpowiednie wiato?
Co moesz zrobi z ju wykonanym zdjciem i jak naprawi zdjcie nieudane?
Jak przygotowa fotografi do druku?

Spis treci
Rozdzia 1.

Poznaj swj aparat.................................................................................................................................7

Moliwoci Twojego aparatu ............................................................................................ 8
Programy tematyczne ....................................................................................................... 8
Program zdj krajobrazowych.................................................................................... 9
Program zdj portretowych...................................................................................... 10
Program zdj nocnych............................................................................................. 11
Program zdj sportowych ........................................................................................ 12
Program zdj makro................................................................................................ 13
Ogniskowa obiektywu i ostro ....................................................................................... 13
Twrcze uycie obiektywu ........................................................................................ 14
Zoom cyfrowy puapka dla naiwnych..................................................................... 16
ISO, czyli czuo........................................................................................................... 17
Balans bieli.................................................................................................................... 18
Wicej wiata korzystanie z lampy byskowej ............................................................. 20
Czy kto widzia czerwone oczy?............................................................................... 21
Format zdjcia i kompresja obrazu................................................................................... 21
Kilka sw o zasilaniu..................................................................................................... 22
Co wybra, czyli poradnik dla kupujcych........................................................................ 23
Podsumowanie............................................................................................................... 24

Rozdzia 2. Sztuka fotografowania.....................................................................................................................25

Temat zdjcia ................................................................................................................ 26
Kompozycja .................................................................................................................. 28
Ukad kadru ............................................................................................................. 28
Punkt widzenia......................................................................................................... 29
Umieszczanie obiektu w kadrze ................................................................................. 32
Obramowanie........................................................................................................... 33
Ostro.......................................................................................................................... 33
Ekspozycja .................................................................................................................... 35
Kompensacja ekspozycji ........................................................................................... 36
wiato.......................................................................................................................... 37
Podsumowanie............................................................................................................... 39
Odpowiedzi do wicze .................................................................................................. 39

Rozdzia 3. Edycja cyfrowych fotografii............................................................................................................41

Przenoszenie zdj z aparatu do komputera ...................................................................... 41
Przygotowanie fotografii do edycji................................................................................... 47
Zmiana orientacji...................................................................................................... 47
Prostowanie i kadrowanie.......................................................................................... 49
O krok dalej: artystyczne obramowanie fotografii ........................................................ 52

Fotografia cyfrowa. wiczenia praktyczne

Korekcja fotografii ......................................................................................................... 56

Korekcja kolorw i kontrastu..................................................................................... 57
Wyostrzanie obrazu .................................................................................................. 59
O krok dalej: redukcja szumw w fotografii ................................................................ 61
Efekty specjalne............................................................................................................. 62
Fotografie czarno-biae.............................................................................................. 63
Koloryzowanie fotografii........................................................................................... 63
O krok dalej: kolorowanie wybranych elementw fotografii ......................................... 64
Podsumowane ............................................................................................................... 66

Rozdzia 4. Drukowanie i dystrybucja elektroniczna cyfrowych fotografii.....................................67

Przygotowanie fotografii do druku................................................................................... 68
Okrelanie wielkoci i rozdzielczoci obrazu............................................................... 70
Zmiana wielkoci obrazu: ponowne prbkowanie i interpolacja .................................... 72
Wybr waciwej rozdzielczoci ................................................................................ 74
Ustawienia drukarki .................................................................................................. 75
Przygotowanie fotografii do dystrybucji elektronicznej (Internet, e-mail) ............................ 78
Im plik mniejszy, tym lepszy ..................................................................................... 78
Katalogowanie fotografii................................................................................................. 80
Elektroniczny album na fotografie.............................................................................. 82
Podsumowanie............................................................................................................... 89

Dodatek A

Sowniczek poj trudnych i nowych.........................................................................................91

Dodatek B Tabele rozdzielczoci........................................................................................................................95

Dodatek C Jaki aparat kupi dziesi dobrych rad..............................................................................97
Dodatek D Lista lektur uzupeniajcych........................................................................................................101

3.
Edycja cyfrowych fotografii
Rozdzia

Wanie zakoczye swoj pierwsz, pen przygd i niespodzianek, sesj fotograficzn.

Karta pamici Twojego aparatu pka w szwach od toczcych si na niej fotografii, a Ty sam
umierasz z niecierpliwoci, aby wreszcie umieci je na tym piknie byszczcym i przyjemnym w dotyku papierze. Jak to zrobi? W jaki sposb przenie cyfrowe fotografie z aparatu do komputera, aby potem mona je byo wydrukowa? Jak ustrzec si puapek, czyhajcych na niewiadomych fotoamatorw, prbujcych poprawia mniej udane obrazy za
pomoc skomplikowanych programw graficznych? Jak sprawi, aby kady, kto w przyszoci wemie do rki album z Twoimi fotografiami, pka z zachwytu a moe i z zazdroci
na widok kadej z nich? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedzi w tym rozdziale.

Przenoszenie zdj
z aparatu do komputera
W fotografii tradycyjnej przed wykonaniem bajecznie kolorowych papierowych odbitek
trzeba najpierw wywoa brzydki i nieporczny negatyw. Proces ten wymaga wykonania
szeregu mniej lub bardziej skomplikowanych czynnoci z zastosowaniem rnych niesamowitych substancji chemicznych, przyprawionych szczypt wolnego czasu oraz
cierpliwoci. Cho z drugiej strony mona opaci kogo (czytaj: laboratorium fotograficzne), kto zrobi to wszystko za nas. Wwczas wystarczy tylko czas. No, moe jeszcze
zdolno pohamowania uzasadnionego gniewu, jeli ten kto si nie spisze, zwracajc nam
fatalnie wywoany negatyw i jeszcze gorsze odbitki. Tylko rachunek za usug z pewnoci
bdzie udanym produktem. Jeli do fotografii cyfrowej emigrowae z fotografii tradycyjnej, to znasz to frustrujce uczucie, kiedy przegldajc zdjcia, powoli uwiadamiasz
sobie, e za chwil wikszo z nich wylduje w koszu na mieci. Mimo e naprawd
bardzo si starae.

42

Fotografia cyfrowa. wiczenia praktyczne

Odpowiednikiem tradycyjnego procesu wywoywania negatywu jest w fotografii cyfrowej

czynno polegajca na przeniesieniu zdj zapisanych na karcie pamici do komputera
i przygotowanie ich do druku. Tyle e w tym przypadku wszystko jest znacznie prostsze
(czyli dokadnie takie, jakim powinno by po to w kocu mamy technologi cyfrow).
Nie potrzeba tu adnej specjalistycznej wiedzy lub dowiadczenia, a jedynie znajomoci
instrukcji obsugi posiadanego aparatu. Std pierwsze wiczenie w tym rozdziale bdzie
wymagao signicia do tej miej ksieczki.
wiczenie 3.1.

Sprawd w instrukcji obsugi aparatu, czy transfer fotografii z karty pamici do komputera
wymaga zainstalowania specjalistycznego oprogramowania (dostarczonego z aparatem).
Jeli tak, to zainstaluj je teraz.
Takie oprogramowanie nie tylko uatwia przenoszenie obrazw do komputera, ale zazwyczaj pozwala rwnie na wykonanie szeregu czynnoci edycyjnych przed skierowaniem ich
do druku, cho z porcznoci tego typu narzdzi bywa rnie. Dlatego zanim zaczniesz
przerzuca zawarto firmowego opakowania aparatu w poszukiwaniu CD-ROM-u z oprogramowaniem, chciabym zaproponowa Ci inne rozwizanie. Ot nawet jeli oprogramowanie takie posiadasz, a instrukcja obsugi zaleca korzystanie z niego, nie oznacza to wcale,
e musisz si do tej sugestii zastosowa. O ile tylko jeste (nie)szczliwym posiadaczem
systemu operacyjnego Windows XP, jedyne, czego potrzebujesz na pocztek, to kabel USB
(dostarczony z aparatem). adnej wiedzy technicznej. adnego dodatkowego oprogramowania i adnego stresu. Nie wierzysz? To wykonaj kolejne wiczenie.
wiczenie 3.2.
1. Odszukaj wrd dostarczonych z aparatem akcesoriw kabel USB. Jeli nie wiesz,

ktry to, sprawd w instrukcji obsugi.

2. Podcz jeden koniec kabla do odpowiedniego zcza w aparacie, a drugi do zcza USB

w komputerze. Niech podczas wykonywania tej operacji aparat pozostanie wyczony.

3. Uruchom aparat. System Windows wyda przyjemny dwik, oznaczajcy rado

z wyszukania nowego sprztu. Jeli i Ty bdziesz mia troch szczcia, to na ekranie

monitora ujrzysz okno dialogowe podobne do tego, ktre przedstawiono na rysunku 3.1.
Rysunek 3.1.
Okno powitalne
Kreatora
skanera i aparatu
fotograficznego,
czyli narzdzia
uatwiajcego
przenoszenie
fotografii z karty
pamici do komputera

Rozdzia 3.
Edycja cyfrowych fotografii

43

Szczcie potrzebne jest Ci do tego, aby dokona transferu fotografii szybko

i bezbolenie. Jeli jeste pechowcem (tzn. system wyda miy dwik, ale nie wywietli
wspomnianego okna dialogowego), to bdziesz musia rcznie skopiowa wszystkie
fotografie. W sumie nie jest to wcale trudniejszy lub gorszy sposb, ale o tym pniej.
4. W oknie dialogowym Kreator skanera i aparatu fotograficznego kliknij przycisk

Dalej, aby przej do ekranu wyboru fotografii.

5. Ekran wyboru fotografii (rysunek 3.2) umoliwia wyselekcjonowanie fotografii

przeznaczonych do przeniesienia z karty pamici do komputera. Tak wic powiniene

teraz mie przed oczyma ca zawarto karty pamici, czyli wszystkie fotografie,
jakie wykonae. Jeli s do niczego i chcesz je wymaza nie tylko z pamici aparatu,
ale rwnie ze swojej wasnej, to kliknij przycisk Wyczy, a nastpnie przycisk
Dalej. Jeli to uczynisz, adne obrazy nie zostan skopiowane na dysk Twojego
komputera i proces transferu zostanie przerwany. Gdyby jednak uzna, e warto
jeszcze troch nad tymi zdjciami popracowa, to zaznacz pojedynczo kade,
ktre chciaby skopiowa. Aby zaznaczy od razu wszystkie obrazy, kliknij przycisk
Zaznacz. Na koniec kliknij przycisk Dalej, aby przej do nastpnego ekranu.
Rysunek 3.2.
Zaznacz wszystkie
fotografie, ktre
chciaby przenie
na dysk swojego
komputera

6. Pora na wstpne skatalogowanie transferowanych fotografii, do czego wykorzystamy

kolejny ekran kreatora (rysunek 3.3). W grnym polu tekstowym wpisz nazw,
ktra zostanie przydzielona wszystkim kopiowanym obrazom. Jeli jest ich wicej
ni jeden, to kady otrzyma dodatkowo oznakowanie liczbowe (aby mona je byo
w jaki sposb odrni). Nastpnie kliknij przycisk Przegldaj, aby zlokalizowa
folder na dysku, do ktrego zdjcia zostan skopiowane. Jeli kopiujc fotografie
chciaby od razu oprni zawarto karty pamici, to zaznacz jeszcze opcj Usu
obrazy z mojego urzdzenia po ich skopiowaniu. Jak ju si z tym uporasz, kliknij Dalej.
7. Poczekaj, a obrazy zostan przeniesione z karty pamici na dysk Twojego komputera.

Kolejny ekran kreatora pozwala ledzi ten proces (rysunek 3.4). Po wszystkim
dostaniesz do wyboru jeszcze kilka opcji. Pki co zdecyduj, e nic wicej nie bdziesz
w tej chwili ze swoimi fotografiami robi (ostatnia opcja rysunek 3.5). I jak zwykle,
potwierd swj wybr klikniciem przycisku Dalej.

44

Rysunek 3.3.
Przypisz
wspln nazw
dla wszystkich
kopiowanych
fotografii
i okrel miejsce
na dysku, w ktrym
powinny si znale

Rysunek 3.4.
Trwa kopiowanie
obrazw

Rysunek 3.5.
Zaznacz t opcj,
aby chwilowo
pozostawi
w spokoju
skopiowane
fotografie

Fotografia cyfrowa. wiczenia praktyczne

Rozdzia 3.
Edycja cyfrowych fotografii

45

8. Na zakoczenie zostaniesz poinformowany o tym, ile obrazw zostao skopiowanych

na dysk Twojego komputera (rysunek 3.6). Moesz je od razu obejrze albo po prostu
zakoczy dziaanie kreatora. W tym celu kliknij przycisk Zakocz. Tyle.
Rysunek 3.6.
i zakoczy
dziaanie kreatora

Prawda, e to byo proste? Nie musiae niczego instalowa, ani wykonywa adnych
skomplikowanych czynnoci. Przenoszenie zdj z aparatu do komputera za porednictwem kabla USB to najprostszy i najbardziej bezporedni sposb na ich wywoanie.
No dobrze, ale co wtedy, gdy system Windows nie uruchomi opisywanego w powyszym
wiczeniu kreatora zaraz po przyczeniu aparatu? aden problem. Skopiujesz swoje fotografie rcznie. Przypadek taki ilustruje wiczenie 3.3.
wiczenie 3.3.
1. Podcz aparat do komputera za pomoc kabla USB. Jeli uczynisz to poprawnie,

system Windows automatycznie wykryje nowe urzdzenie (znw ten radosny dwik).
2. Jeli na ekranie nie pojawi si okno dialogowe Kreator skanera i aparatu

fotograficznego, to kliknij dwukrotnie ikon Mj komputer, ktra powinna

by widoczna na systemowym pulpicie.
3. W oknie dialogowym Mj komputer odszukaj ikon symbolizujc przyczony

przed chwil cyfrowy aparat fotograficzny system Windows bdzie go widzia

jako dodatkowy dysk (rysunek 3.7). Kliknij dwukrotnie t ikon, aby uzyska dostp
do zasobw karty pamici. Wszystkie przechowywane na niej fotografie bd miay
posta zwykych plikw graficznych.
4. Zaznacz wszystkie pliki z rozszerzeniem TIF, JPG lub RAW, a nastpnie skopiuj je

w dobrze znany Ci sposb do dowolnego folderu na dysku Twojego komputera.

Po odczeniu aparatu symbolizujca go ikona w oknie Mj komputer zniknie.

46

Fotografia cyfrowa. wiczenia praktyczne

Rysunek 3.7.
Po podczeniu
aparatu cyfrowego
do komputera
za pomoc kabla
USB system Windows
rozpoznaje go jako
dodatkowy dysk

Jeli eksplorujc zasoby karty pamici stwierdzisz nagle, e masz na niej duo wicej plikw,
ni powiniene, to absolutnie si tym nie przejmuj. Aparaty cyfrowe zwykle zapisuj z kadym
zdjciem jeden dodatkowy plik z rnymi informacjami, ktre jednak nie s istotne dla Ciebie.
Kopiujc fotografie, zaznaczaj tylko te pliki, ktre faktycznie s plikami graficznymi
(porwnaj rysunek 3.8).
Rysunek 3.8.
Wybierajc
pliki przeznaczone
do kopiowania,
zaznaczaj tylko te,
ktre faktycznie
s wykonanymi
przez Ciebie
fotografiami
innych nie
potrzebujesz

W podobny sposb jak wyej przebiega transfer fotografii take w innych systemach
operacyjnych Windows 2000, Windows Me. Starsze wersje tych popularnych systemw mog
wymaga wczeniejszego zainstalowania odpowiedniego sterownika USB, ale szczegowe
informacje na ten temat znajdziesz w instrukcji obsugi swojego aparatu lub na stronie WWW
producenta systemu.

Rozdzia 3.
Edycja cyfrowych fotografii

47

W systemie operacyjnym Mac OS X do transferu fotografii pomidzy kart pamici a komputerem

najlepiej wykorzysta programy Image Capture lub iPhoto. Program Image Capture mona
skonfigurowa w taki sposb, e bdzie automatycznie uruchamiany po przyczeniu aparatu
do komputera. Sam transfer przebiega wwczas podobnie jak w systemie Windows XP
(opcje transferu te s podobne).

W porzdku. Fotografie s ju na dysku Twojego komputera. Moesz teraz wyczy

aparat i schowa go do torby, gdzie spokojnie poczeka do nastpnej sesji. Za chwil
rozpoczniemy kolejny etap w procesie edycji obrazw, ktry bdzie wymaga od Ciebie
wicej czasu, wicej cierpliwoci i, oglnie, wikszego nakadu pracy. Czas, ktry powicisz na skorygowanie swoich fotografii, radz spoytkowa w dwjnasb, mianowicie adujc zuyte podczas poprzedniej sesji akumulatorki.