IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRE
CI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Linux. Nagrywanie
pyt CD i DVD
Autor: Bartosz Danowski
ISBN: 83-7197-641-0
Format: B5, stron: 200

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWO
CIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Wykorzystaj moliwo
ci nagrywarki w Linuksie

Poznaj aplikacje do nagrywania pyt CD i DVD dla Linuksa
Nagraj pyty z danymi
Przygotuj pyty VideoCD
Zarchiwizuj dane na pytach CD i DVD
Linux staje si coraz popularniejszy nie tylko w firmach, ale rwnie w domach. Dziki
bogactwu dostpnego oprogramowania oraz coraz atwiejszej obsudze jest powan
konkurencj dla komercyjnych systemw operacyjnych. Oprogramowanie dla Linuksa
pozwala na wygodn edycj tekstw, przygotowywanie arkuszy kalkulacyjnych,
tworzenie grafiki i rysunkw technicznych, a take nagrywanie pyt CD i DVD. Obsuga
takich aplikacji niewiele rni si od obsugi ich odpowiednikw dla systemu Windows,
ale aby sprawnie z nich korzysta, naley pozna pewne, specyficzne dla Linuksa,
elementy ich dziaania.
Ksika Linux. Nagrywanie pyt CD i DVD to podrcznik przeznaczony dla
uytkownikw Linuksa, ktrzy maj ju za sob pierwszy kontakt z tym systemem
i chc pozna moliwo
ci zastosowania go w codziennej pracy. Przedstawia aplikacje
suce do nagrywania pyt CD i DVD pod kontrol systemu Linux, metody tworzenia
pyt jedno- i wielosesyjnych oraz sposoby przygotowywania pyt rnego typu
z danymi, muzyk i filmami.
Instalacja oprogramowania w Linuksie
Przegld aplikacji do nagrywania pyt
Nagrywanie pyt z danymi i pyty audio
Pyty wielosesyjne
Pyty startowe Linuksa
Pyty wideo VideoCD, SuperVideoCD oraz DVD
Tworzenie obrazw pyt CD i DVD
Archiwizacja danych na pytach
Linux zdobywa coraz mocniejsz pozycj na rynku.
Bd na czasie i poznaj jego moliwo
ci.

Spis treci
Wstp ............................................................................................... 5
Rozdzia 1. Krtkie wprowadzenie do nagrywania pyt........................................... 7
Podstawowe informacje na temat czystych pyt ................................................................ 7
Podstawowe informacje o nagrywarkach ........................................................................ 10

Rozdzia 2. Dobr, instalacja i konfiguracja oprogramowania .............................. 15

Instalacja oprogramowania w rodowisku Linux ............................................................ 15
Oprogramowanie do nagrywania pyt ............................................................................. 21
K3b ........................................................................................................................... 21
X-CD-Roast .............................................................................................................. 32
Konqueror ................................................................................................................. 42
KsCD ........................................................................................................................ 43
Kiso........................................................................................................................... 44
LDVD ....................................................................................................................... 44
KLvemkdvd .............................................................................................................. 45
QDVDAuthor............................................................................................................ 46
KDar.......................................................................................................................... 47

Rozdzia 3. Pierwsze pyty ................................................................................. 49

Pyta z danymi................................................................................................................. 49
K3b ........................................................................................................................... 50
X-CD-Roast .............................................................................................................. 58
Konqueror ................................................................................................................. 69
Pyta audio....................................................................................................................... 71
Przygotowanie materiau na pyt ............................................................................. 71
K3b ........................................................................................................................... 78
X-CD-Roast .............................................................................................................. 83
Konqueror ................................................................................................................. 86
Testowanie pyty audio ............................................................................................. 87
Kopia istniejcej pyty..................................................................................................... 89
K3b ........................................................................................................................... 89
X-CD-Roast .............................................................................................................. 91

Rozdzia 4. Nagrywamy pozostae rodzaje pyt .................................................... 93

Pyta wielosesyjna ........................................................................................................... 93
K3b ........................................................................................................................... 94
X-CD-Roast .............................................................................................................. 96
Pyta z muzyk i danymi ................................................................................................. 99
K3b ........................................................................................................................... 99
X-CD-Roast ............................................................................................................ 102

Linux. Nagrywanie pyt CD i DVD

Overburning .................................................................................................................. 106
K3b ......................................................................................................................... 107
X-CD-Roast ............................................................................................................ 110
Pyta startowa ................................................................................................................ 112
Kilka sw na temat ustawie BIOS-u .................................................................... 112
Przygotowanie obrazu dyskietki ............................................................................. 114
Startowa pyta z wersj instalacyjn Mandrake....................................................... 116
Startowa pyta z DOS lub Windows........................................................................ 121

Rozdzia 5. Pyta wideo ................................................................................... 129

Opis standardu DVD Video, VCD i SVCD................................................................... 129
Przygotowanie pyty VCD i SVCD............................................................................... 130
Przygotowanie prostej pyty DVD-Video...................................................................... 133
Przygotowanie rozbudowanej pyty DVD-Video.......................................................... 137
Kopia istniejcej pyty DVD-Video .............................................................................. 143
Testowanie pyt VCD, SVCD i DVD-Video................................................................. 148
Startowa pyta z Divxem ............................................................................................... 149

Rozdzia 6. Cyfrowy album fotograficzny........................................................... 155

Przygotowanie albumu na pycie JPEG CD .................................................................. 155
Przygotowanie albumu na pycie DVD-Video .............................................................. 158

Rozdzia 7. Praca z obrazami pyt CD i DVD ...................................................... 167

Tworzenie obrazu pyty................................................................................................. 167
K3b ......................................................................................................................... 167
X-CD-Roast ............................................................................................................ 169
Nagrywanie pyty z istniejcego obrazu ISO ................................................................ 170
K3b ......................................................................................................................... 171
X-CD-Roast ............................................................................................................ 171
Edycja obrazu ISO ........................................................................................................ 173

Rozdzia 8. Archiwizacja wanych danych na pytach CD i DVD ......................... 175

Konfiguracja programu KDar........................................................................................ 176
Tworzenie archiwum..................................................................................................... 179
Odtwarzanie danych z archiwum .................................................................................. 185

Dodatek A Przydatne informacje ..................................................................... 187

Przydatne adresy WWW ............................................................................................... 187
Poradniki ................................................................................................................. 187
Oprogramowanie..................................................................................................... 188

Podsumowanie .............................................................................. 189

Skorowidz...................................................................................... 191

Rozdzia 4.

Nagrywamy
pozostae rodzaje pyt
Moliwoci, jakie nios ze sob zarwno pyty CD, jak i DVD, nie kocz si na
przygotowaniu nonika zawierajcego muzyk czy dane komputerowe, ale znacznie
wykraczaj poza to. Wykorzystujc wszystkie moliwoci drzemice w programach,
z ktrych korzystaem w niniejszej ksice, moemy jeszcze przygotowa pyty,
z ktrych bdzie mona uruchomi komputer, dogra kolejne dane, pomimo e mamy
do czynienia z pyt jednokrotnego zapisu, zapisa wicej danych, ni wynosi nominalna pojemno nonika lub sporzdzi uniwersaln pyt, z ktrej bdzie mona
sucha muzyki na sprzcie HiFi oraz korzysta z danych na komputerze.
Bierzmy si do roboty, bo pewnie jeste ciekaw, jak nagra te wszystkie rodzaje pyt.

Pyta wielosesyjna
Pyty z danymi, jakie nagrywalimy dotychczas, byy tworzone w caoci za jednym
razem. Czsto bywa tak, e dane, ktre chcemy nagra na CD lub DVD, nie zajmuj
caej pojemnoci pyty. W takiej sytuacji albo decydowalimy si na zapis niepenej
pyty, albo czekalimy, a przybdzie plikw. Teraz dowiesz si, w jaki sposb mona nagrywa pyt na raty.
Kada sesja poza zapisanymi danymi wymaga dodatkowych 13 MB na jej rozpoczcie. Kolejnym ograniczeniem jest fakt, e kada sesja musi zawiera minimum
jedn ciek o rozmiarze 300 lub wicej blokw. Do pyty multisesyjnej mona
dodawa dane a 99 razy.

Przygotowanie pyty wielosesyjnej mona podzieli na dwa etapy. Pierwszym z nich

jest nagranie pierwszej porcji danych. Natomiast drugi etap to dogrywanie kolejnych
sesji oraz zamykanie pyty. Ponisze opisy bd opieray si na tym podziale.

94

Linux. Nagrywanie pyt CD i DVD

K3b
Przygotowanie pyty wielosesyjnej rozpoczynamy tak samo, jak to miao miejsce przy
nagrywaniu zwykej pyty z danymi. Z menu Plik wybierz opcj Nowy projekt/Nowy
projekt CD z danymi lub Nowy projekt/Nowy projekt DVD z danymi. Moesz rwnie
skorzysta ze skrtu widocznego w dolnej czci gwnego programu.
W oparciu o opis przygotowania pyty z danymi, dostpny w poprzednim rozdziale,
musisz doda dane do tworzonej kompilacji. Po skompletowaniu pierwszej porcji danych kliknij przycisk Burn, aby przej do okna ustawie zapisu rysunek 4.1.
Rysunek 4.1.
Przygotowanie
wielosesyjnej pyty
w K3b etap pierwszy

W zakadce Nagrywanie w polu Urzdzenie nagrywajce okrel nagrywark, z ktrej

chcesz skorzysta. Dla opcji Tryb zapisu ustaw warto TAO lub pozostaw opcj Auto.
Pozostae ustawienia zestrj tak samo, jak w przypadku zapisu zwyczajnej pyty z danymi.
Nastpnie przejd do zakadki Ustawienia widocznej na rysunku 4.2 i wcz opcj
Rozpocznij pyt wielosesyjn.
Rysunek 4.2.
Przygotowanie
wielosesyjnej pyty
w K3b etap drugi

Rozdzia 4. Nagrywamy pozostae rodzaje pyt

95

Zawarto nastpnych zakadek ustaw w taki sam sposb, jak przy zapisie zwyczajnej
pyty z danymi, i nagraj kompilacj na krku. Nie zapomnij sprawdzi, czy nagrana
pyta zawiera wszystkie dane.
Teraz przysza kolej na dogranie kolejnej porcji danych sesji. W tym celu po uruchomieniu K3b z menu Plik wybierz opcj Nowy projekt/Nowy projekt CD z danymi
lub Nowy projekt/Nowy projekt DVD z danymi w zalenoci od tego, jaki rodzaj
pyt wybrae za pierwszym razem. Moesz rwnie skorzysta ze skrtu widocznego
w dolnej czci gwnego programu.
Upewnij si, czy w napdzie nagrywarki znajduje si pyta, do ktrej chcesz doda
kolejn sesj. Nastpnie z menu Projekt wybierz opcj Importuj sesj. Na ekranie
monitora pojawi si okno rysunek 4.3 z zapytaniem o napd, w ktrym znajduje
si pyta. Musisz wskaza na licie odpowiednie urzdzenie.
Rysunek 4.3.
Przygotowanie
wielosesyjnej pyty
w K3b etap trzeci

Po chwili w gwnym oknie programu pokae si zawarto pyt. Zwr uwag, e lista plikw lub katalogw ma szary kolor i w ten sposb odrnia si od danych, ktre
w tej chwili musisz doda.
Na rysunku 4.4 wida zaimportowane dane z poprzedniej sesji oraz nowe foldery,
ktre zostan dodane do tworzonej kompilacji.
Rysunek 4.4.
Przygotowanie
wielosesyjnej pyty
w K3b etap czwarty

96

Linux. Nagrywanie pyt CD i DVD

Po dodaniu danych do kolejnej sesji kliknij przycisk Burn. W nowym oknie w zakadce
Nagrywanie ustaw opcj tak samo jak przy pierwszej sesji rysunek 4.1. Nastpnie
przejd do zakadki Ustawienia rysunek 4.5 i wcz opcj Kontynuuj pyt wielosesyjn.
Rysunek 4.5.
Przygotowanie
wielosesyjnej pyty
w K3b etap pity

Po wprowadzeniu opisanych ustawie kliknij przycisk Nagrywanie, aby zapisa dane

na pycie. W taki sam sposb moesz doda kolejne sesje.
Przy zapisywaniu ostatniej sesji w zakadce Nagrywanie widocznej na rysunku 4.5
wcz opcj Zakocz pyt wielosesyjn. Dziki temu nonik zostanie trwale zamknity i dogranie kolejnych danych w przyszoci przestanie by ju moliwe. Co prawda
trwae zamknicie pyty podczas zapisu ostatniej sesji nie jest obowizkowe, ale poprawia zgodno nonika ze starszymi czytnikami.

X-CD-Roast
Przygotowanie pyty wielosesyjnej za pomoc X-CD-Roast wyglda nieco inaczej ni
w przypadku programu K3b i moe si wydawa mniej intuicyjne. Jednak jeeli nagrae wasne pyty z danymi, to tym razem nie bdzie duo trudniej.
Po wczeniu programu X-CD-Roast, w gwnym oknie kliknij przycisk Tworzenie
CD/DVD. Nastpnie odszukaj i kliknij przycisk Tworzenie cieek.
W tej chwili wykorzystujc opis tworzenia pyty zawierajcej dane komputerowe dodaj
pliki lub katalogi, ktre maj znale si w pierwszej sesji. Zawarto zakadek Opcje
ISO9660 oraz Nagwek ISO9660 skonfiguruj wedle wasnych potrzeb, korzystajc ze
wspomnianego wczeniej opisu dostpnego w poprzednim rozdziale.
W zakadce Tworzenie sesji/obrazu widocznej na rysunku 4.6 dostrj ustawienia tak samo,
jakby nagrywa pyt z danymi. Dodatkowo wcz opcj Utwrz jako wielosesyjny.

Rozdzia 4. Nagrywamy pozostae rodzaje pyt

97

Rysunek 4.6.
Przygotowanie
wielosesyjnej pyty
w X-CD-Roast
etap pierwszy

Zwr uwag, e po wczeniu opcji Utwrz jako wielosesyjny zmiana ustawie dla
opcji Tryb zapisu zostaa zablokowana na wartoci Track-At-Once. Takie rozwizanie
zasuguje na sowa uznania, gdy pyta nagrywana w kilku sesjach musi by zapisywana
w trybie Track-At-Once, a pocztkujcy uytkownicy czsto o tym zapominaj.
Upewnij si, e czysta pyta znajduje si w napdzie, i kliknij przycisk Utwrz i zapisz
w locie. Po zakoczeniu nagrywania sprawd zawarto pyt. Jeeli wszystko dziaa,
pora przystpi do dogrywania kolejnych sesji.
Umie nonik, do ktrego dane chcesz dogra, w napdzie nagrywarki. Wcz program X-CD-Roast i w gwnym oknie kliknij przycisk Tworzenie CD/DVD. Nastpnie odszukaj i kliknij przycisk Tworzenie cieek. W zakadce rdo do tworzenia,
widocznej na rysunku 4.7, w polu Urzdzenie do zapisu ustaw nagrywark, z ktrej
bdziesz korzysta, i kliknij przycisk Odwie widok sesji.
Po chwili w sekcji Widok sesji zobaczysz dane, ktre zostay nagrane poprzednim razem.
Niestety, X-CD-Roast w przeciwiestwie do K3b nie wyrnia danych zaimportowanych
z poprzedniej sesji, ale nie jest to duym utrudnieniem.
Teraz wystarczy, e dodasz dane do tworzonej kompilacji. Moesz rwnie usun
pliki lub foldery, ktre zostay nagrane poprzednim razem. Wystarczy, e w sekcji
Widok sesji zaznaczysz odpowiedni pozycj i klikniesz przycisk Usu. Pamitaj jednak, e usunicie danych zapisanych w poprzedniej sesji nie powoduje ich fizycznego
skasowania z nonika i odzyskania miejsca, a jedynie ukrycie ich. Sztuczka polega na
przygotowaniu nowej wersji TOC to taki spis zawartoci nonika bez informacji
o danych, ktrych chcesz si pozby.
Po dodaniu danych do nowej sesji przejd do zakadki Tworzenie sesji/obrazu. Ustaw
wszystkie opcje tak samo, jak w przypadku zapisu pierwszej sesji, i nagraj dane na
pycie. W ten sam sposb moesz doda kolejne sesje.

98

Linux. Nagrywanie pyt CD i DVD

Rysunek 4.7.
Przygotowanie
wielosesyjnej pyty
w X-CD-Roast
etap drugi

Jeeli chcesz sprawdzi, jak wyglda Twoja pyta po nagraniu kilku sesji, to umie
nonik w nagrywarce. Nastpnie wcz X-CD-Roast, w gwnym oknie programu
kliknij przycisk Tworzenie CD/DVD, a pniej przycisk Informacje o CD/obrazie
rysunek 4.8.
Rysunek 4.8.
Podgld
struktury sesji
na pycie
w programie
X-CD-Roast

W sekcji Informacje o CD/DVD znajdziesz list sesji zapisanych na pycie. Poza numerem sesji moesz odczyta, ile zajmuje ona miejsca i jaki rodzaj danych zawiera.