IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Photoshop 7/7 CE.

Korekcja i separacja.
Vademecum profesjonalisty
Autor: Dan Margulis
Tumaczenie: ukasz Oberlan, Joanna Pasek
ISBN: 83-7361-100-2
Tytu oryginau: Professional Photoshop
The Classic Guide to Color Correction
Format: B5, stron: 416
Dodaj ycia swoim obrazom!
Praktyczna i prosta, oparta na liczbach metoda korekcji pozwala profesjonalnie
przygotowa obrazy do druku. Korzystaj z niej zawodowi retuszerzy, artyci fotograficy
i graficy komputerowi. Cho w ksice tej oprcz podstawowych metod omwiono
w szczeglnoci wiele zaawansowanych technik korekcji, to wszystkie przykady s
objaniane w sposb logiczny i zrozumiay nawet dla pocztkujcych. To wydanie,
gruntownie przeredagowane i poszerzone, przeznaczone jest dla uytkownikw
wszystkich wersji Photoshopa z wersj 7 wcznie. Zgodnie z tradycj tej serii
znajdziesz tu zupenie nowe, nigdzie jeszcze nie publikowane metody edycji obrazw.
Oprcz ponadczasowej metody edycji obrazu za pomoc krzywych, w ksice
znajdziesz omwienie nastpujcych tematw:
korekcja obrazw w LAB,
wydobywanie szczegw z najwaniejszych obszarw zdjcia,
precyzyjne sterowanie wyostrzeniem,
podnoszenie kontrastu z pomoc mieszania kanaw,
kluczowa rola wycigu czerni,
mieszanie w trybie Luminosity (Jasno),
poprawianie beznadziejnych zdj za pomoc indywidualnie utworzonych profili,
nowa, rewolucyjna metoda korekcji zdj twarzy,
sterowanie wszystkimi aspektami procesu separacji,
wykorzystanie niechcianego koloru,
usuwanie niezawinionych przez fotografa wad zdjcia.
Do ksiki doczony jest CD-ROM z obrazami wykorzystywanymi w wiczeniach oraz
dodatkowymi materiaami instruktaowymi.

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

To bez dwch zda najlepszy przewodnik po korekcji koloru. Korekcja oparta na

liczbach jest nieocenion pomoc dla wszystkich, ktrzy zajmuj si komercyjnym
wykorzystaniem fotografii, a szczeglnie cenna staje si wtedy, gdy mamy do czynienia
z przeznaczon do druku fotografi cyfrow. To ksika, ktr bdziesz czyta wiele,
wiele razy.
Lee Varis, Digital Photography for Graphic Designers

Wstp

Wstp 9

1. Wstpne rozwaania,
czyli jak poprawi obraz
Czy powinnimy stara si odtworzy oryginalne
zdjcie, czy te raczej to, co widziaby czowiek
postawiony w miejscu, w ktrym umieszczono
aparat fotograficzny?
Wstp 17
Pery przed wieprze 18 Naturalny wygld 19
Do czego moe przyda si Photoshop 22
Polecenie Apply Image (Nadaj obrazek) 23
Ty bdziesz sdzi 25 Zahartuj si 25
Standard CMYK 29 Kolory dopeniajce 30
Rozrnianie kanaw 31

2. Korekcja kolorw za pomoc liczb

wiata i cienie, kolory neutralne, tony skry
zadbaj o waciwe wartoci liczbowe koloru
w tych obszarach obrazu, a reszta sama wskoczy
na swoje miejsce.
Wstp 33 Magiczne liczby 34 Szukaj
pewniaka 36 Rysowanie krzywych: pierwszy
krok 38 Kilka rad dotyczcych korzystania z tej
ksiki i CD-ROM-u 39 Unikn niemoliwego, czyli
skd profesjonalici bior prawidowe wartoci 41
W poszukiwaniu znaczcych punktw 42
Jeszcze wicej kolorw neutralnych 45
Co na pewno jest neutralne? 45
Intencja fotografa 48 Zaoysz si? 49
Liczby i oceny 52

3. Im bardziej stroma krzywa,

tym wikszy kontrast
Stosujc krzywe o dobrze przemylanym ksztacie,
moesz zwikszy liczb detali postrzeganych
w najwaniejszych obszarach obrazu.
Wstp 55
Pod warunkiem, e apie myszy 56
Zdjcia w efekcie high key oraz low key 58
Wypymy na gbsze wody 61
Niektre kanay s rwniejsze 64
A pod niebiosa 67
Jak daleko si posun? 70

Spis treci

Spis treci

4. Precyzyjne wyostrzanie
Wyostrzanie moe obraz naprawi albo zniszczy
przez wprowadzenie kolorowych obwdek
i zwikszenie ziarnistoci. Ci, ktrzy potrafi
precyzyjnie posugiwa si filtrem Unsharp Mask
(Wzmocnienie), mog pozwoli sobie na silniejsze
wyostrzanie obrazw.
Wstp 73 Jak filtr Unsharp Mask (Wzmocnienie)
oszukuje oczy 74 Cztery grzechy miertelne
wyostrzania 74 Omijanie problemw 76 Mj wski
margines 77 Kilka nowych zmarszczek 79
Parametry wyostrzania 80 Moe to jej urok,
a moe wyostrzenie 82 Byskotki 86
Najwaniejsza jest precyzja 86 Strze si biaych
obwiedni 88 Kilka ostrych sw 91

5. Mieszanie kanaw jest jak poezja

Gdy mamy do czynienia ze zdjciami obiektw
o intensywnym zabarwieniu, kontrast zaley nie
od kolorw dominujcych, lecz od koloru
najsabszego tak zwanego niechcianego koloru.
Gdy w obrazie nie ma dobrego niechcianego
koloru, trzeba go stworzy samemu.
Wstp 93
Chronimy to, co najsabsze 96
Teraz wiem, jak wygldaj wrzosy 96
Soczyste owoce 100
Styl tamtych czasw 102
Zacie jej krawat 104
Na asce grafika 106

6. Zaoenia, zudzenia i nieco ryzyka

Jak ustali, czy dany kolor powinien by
neutralny, albo czy nie powinien zosta zmieniony
na inny oto jest pytanie!
Wstp 109
Czerwone i czarne 111
Telewizja kamie 113
Ksika kucharska kolorw 114
Zbieramy informacje 115
Neutralne cienie 117
Jeszcze raz cienie 119
Cukierek lub psikus 121
Kocowy egzamin 123
Prawdziwy kolor wosw 124
Przygotujmy si na kolejne rozdanie 125

Spis treci

7. Kluczem w korekcji koloru jest K

GCR i inne metody separacji czerni
oraz ich wpyw na druk obrazw,
retusz i korekcj kolorw.
Wstp 127 Hipotetyczny system kolorw 128
Czarny jak pomaraczowy 129 Kiedy GCR jest
obowizkowy 130 Konieczno ograniczania
maksymalnej iloci czarnego 131 Jeli masz
wtpliwoci, to go nie uywaj 133 Kiedy wicej
czarnego oznacza lepszy rezultat 137 Polityka
drukowania 137 Botniste kolory a ustawienia
CMYK 142 Jak zachowa szczegy w cieniach 145
Jak uratowa cienie, ktrych prawie nie ma 149
Cienkie linie a maksymalny GCR 150 Zadania i ich
konsekwencje 151 Nadlewanie i opcje
warstwy 153 Unikanie puapek z zalewkami 154
Wszystko do siebie pasuje 155

8. RGB to CMY
Gdy zrozumiesz, e to waciwie to samo, bdziesz
mg zacz odkrywa i wykorzystywa rnice
midzy tymi dwoma przestrzeniami kolorw.
Wstp 157
Interwencja policji nafarbienia 159
Brakujca krzywa przyrostu punktu rastrowego 161
Przekamania w odcieniach skry 164
Siedem krzywych dla jednego odrzutowca 166
Nie ma powodw do dumy 167
Z przeprosinami 168
Potrjne studium czerwieni 170
Poprawiamy owietlenie 173
Najsabsi pod cian 174
Plaga dotyka wszystkich 176

9. HSB to LAB
Dwie przestrzenie kolorw, ktre oddzielaj
kolor od kontrastu to podstawa udanej korekcji,
w kadym razie dla niektrych typw obrazw.
Wstp 179 Skd przyleciae, ptaszku? 180
Gdy jaskrawe kolory nie s podane 181
Nasycenie i dystans 182 Ujedanie kanau L 184
Zarwno prosty, jak i skomplikowany 186
Urok staroci 189 Eksperymenty z A i B 190
Przygotowaem krtk list 192 Krzywa B paska
czy naturalna? 193 Rozdzielanie podobnych
kolorw 195 Komputerowe wspomaganie
usuwania przebarwie 195 Najlepsze kanay do
rozmycia 199 Deklaracja niepodlegoci 199
B jest godnym kanaem, e si tak wyra 203

Spis treci

10. Wrogowie i przyjaciele

czarno-biaych obrazw
Aby dobrze przekonwertowa kolorowy obraz do
skali szaroci, przyjrzyj si poszczeglnym
kanaom. Popieraj swych przyjaci, bd
niemiosierny dla wrogw.
Wstp 207 Katastrofalny brak kontrastu czarno-biaych zdj 209 Przewidywanie strat 210
Z rk na wadze 211
Kto jest przeciw nam? 212
Tajemnica dobrej bichromii 213
By lisem i lwem 214
Zapisywanie i molestowanie kopii 215
Szczciem jest mie kobiet 219
Dla tych, ktrzy rozumiej 220

11. Wszystkie przestrzenie kolorw s jedn

Kada przestrze kolorw ma swoje zalety
i w kadej mona przeprowadzi
nieskomplikowan korekcj. Gdy przyjdzie nam
si zmierzy z czym trudniejszym,
czsto trzeba bdzie przerzuca si
z jednej przestrzeni do drugiej.
Wstp 223 Lepiej uy wasnych zmysw 225
Zbierzmy wszystko do jednego koszyczka 225
Szczeglny przypadek 227 Czasy si zmieniaj 229
Nic nas nie powstrzyma 229 Kolorowy (niebieski)
zawrt gowy 231 Kade ziarnko piasku 234
Kochanie, pozwl mi pj z tob 236 I przylec do
niej gobie 238 Znajdowanie waciwego kanau
do maskowania 240 Schody, krok po kroku 241
Zrb to po swojemu 243 Nie ma zych
oryginaw 245 Ju po wszystkim, moje
malestwo 246

12. Niech wszystko wyglda tak samo

Kluczem do dobrej kalibracji jest szokujco
prosta zasada: aby sprawdzi, czy rne rzeczy
wygldaj tak samo, trzeba na nie popatrze.
Wstp 249 Diabe i Daniel Margulis 250
egnaj, rajski ogrodzie 251 Pochwalona niech
bdzie pewno 252 Krlestwo nie z tego
wiata 253 Photoshop i gbokie wody oceanu 254
Inny kontekst, inny kolor 255 Nie ma zwycistwa,
pozostaje zemsta 258 Pary wart jest mszy 261
Porzucie wszelk nadziej, ktrzy tu
wchodzicie 263 Drukarki, monitory i oczy 264
Pochwaa precyzji 266 Widzisz wzr? 267
Najlepsze urzdzenie pomiarowe 268 Umys to cay
wiat 269 Iskra boa 271

Spis treci

13. Zarzdzanie ustawieniami kolorw

i opcjami separacji
W epoce, gdy czciej spotykamy si z systemami
psucia koloru ni zarzdzania kolorem, naley
unika dawania ludziom do rki
naadowanej broni.
Wstp 273 Jak definiuje si kolor 275
Podejmowanie decyzji i kontrolowanie zniszcze 275
RMK i PPMK 276 Podstawowa regua smutna,
ale prawdziwa 277 Ustalamy sownictwo 281
RGB: niewolnicy wolnoci 282 CMYK: w ignorancji
sia 284 Doczanie profili: wojna i pokj 287
Niszczenie znacznikw w locie 289
Niepoprawni zwolennicy nowych kolorw 290
Uwolni si od Policji Mylenia 291

14. Przyrost punktu rastrowego

Jeli wydrukowany obraz jest o wiele bardziej
botnisty, ni si spodziewae,
to najprawdopodobniej nie uwzgldnie
w dostatecznym stopniu zjawiska przyrostu punktu
rastrowego. To jedno z najbardziej kopotliwych
i trudnych do opanowania zagadnie, z jakimi
spotka si mona, pracujc w brany graficznej.
Wstp 293 Jak niewiele nam wiadomo 294
Na ile mona to przewidzie? 295
Raster a kolor 297 Wybierz warto, jakkolwiek
warto 298 Ustawienia przyrostu punktu
rastrowego w Photoshopie 299 Czynnik papugi 300
O pynach i szorstkich powierzchniach 301
O liczbach dobrych i zych 303 O duchach
i upiorach 304 i o Czterech Kanaach
Apokalipsy 305 Klucz do kalibracji 306 Sia
wyobrani 307

15. Rozwiza zagadk rozdzielczoci

Skrt DPI jest uywany dla wyraenia zbyt wielu
rzeczy. W tym rozdziale dokonamy ich przegldu
i zaproponujemy sensowniejsz terminologi.
Wstp 309 Punkty z kropek 311
Okulary dla niewidomego 313 Przewodnik po
kropkach i punktach 313 Dochodzc do
kwintylionw 316 Pasy i paski 318
Rozdzielczo, ktrej tu nie ma 319
Ponowne prbkowanie i szorstki punkt 322
Nowe szaty cesarza 323 W poszukiwaniu
drastycznych rnic 325 Skaner a Photoshop 331
Ktry jest ktry? 332
Kilka uwag na zakoczenie 333

Spis treci

16. Zmiana regu gry po rozdaniu kart

Gdy orygina RGB nie jest satysfakcjonujcy,
moesz go podda korekcji albo zmieni definicj
RGB za pomoc faszywego profilu.
Wstp 335 Plan natarcia 336
Wybr rozdajcego 337 Znaczenie liczb 339
W czterech wersjach 340 Karma dla faszywego
profilu: definicje przestrzeni RGB w Photoshopie 340
Zmiana wartoci gamma 343
Narodziny faszywego profilu 343
Twarze a zrnicowanie kolorw 345
Szczeg wart funta kakw 348
Szafowanie kontrastem 350 Spa na cztery
apy 351 Diabe w kocim przebraniu 352
Ostateczny faszywy profil 353

17. Wrogowie i przyjaciele

kolorowych obrazw
Aby uzyska dodatkowy kontrast, sprbuj myle
o kolorowym obrazie tak, jakby mia go
konwertowa do skali szaroci. I nie przegap
moliwoci dokonania mieszania w trybie
Luminosity (Jasno).
Wstp 357 Gambit skali szaroci 360
Dotrzyma tempa 363
Kontrofensywa przeciwko paskim twarzom 366
Ofensywa smoka 369 Zwodniczy pion 370
Szach i mat wszystkim defektom 373
Rozstawianie figur 377 CMYK na zakoczenie 380
Wszystkie pola na szachownicy 382
Pozostaoci po kompresji: strze si kanau
niebieskiego! 382

18. Kady plik ma dziesi kanaw

Zakoczymy na omwieniu niezwykle efektywnej
metody mieszania, opartej na korzystaniu
z niezwykle egzotycznych rde. Metoda ta dziaa
fantastycznie wanie dlatego, e zazwyczaj wcale
nie wpywa na obraz.
Wstp 385 Warstwa nicoci 386
Co z niczego 388 Maska, tylko i wycznie 389
Nic nie postawisz, nic nie wygrasz 390
O odcieniach skry i lasach 391
Sukces rodzi sukces 395
Mam bardzo duo niczego 396
Niech yje profesjonalny kolor! 400
ABC strategii postpowania z obrazem 403

Przypisy i uwagi kocowe

405

Indeks

409

Rysunek 3.1. Poniej: kady rzd pokazuje rezultaty zastosowania jednej krzywej do wszystkich
znajdujcych si powyej oryginaw. Czy potrafisz powiedzie, jakie ksztaty miay te krzywe?

Rozdzia 3.

Im bardziej stroma krzywa,

tym wikszy kontrast
Kada korekcja kolorw odbywa si jakim kosztem.
Jeeli zdjcie wykorzystuje ca dostpn gam
kolorw, nie mona poprawi wygldu jednego obszaru
zdjcia bez pogorszenia innego. Dlatego kada poprawa
ma swoj cen. Na szczcie, zawsze mona si
troch potargowa.

yobra sobie zdeklarowanego mionika zakupw. Albo

kogo, kto wci urzdza sobie wakacje. Wyobra sobie
kogo, kto w rzeczywistoci nie potrzebuje najlepszego sprztu komputerowego czy najelegantszego samochodu, a mimo
wszystko kupuje te rzeczy.
Do takich ludzi bardzo czsto przykleja si etykietk: pi na pienidzach. W rzeczy samej. Bogatszym jednostkom znacznie atwiej jest podejmowa decyzje o nierozsdnym wydawaniu pienidzy ni biedakom.
Gdyby pomyle o tym w kategoriach korekcji obrazw i przygotowywania ich do druku, to trzeba przyzna, e znajdujemy si w pooeniu analogicznym do wspomnianych biedakw. Poziom kontrastu i liczba detali,
ktre moemy wydoby ze zdjcia, s ograniczone niczym mocno napity
budet. Z zazdroci spogldamy na nieprzyzwoicie zamonych profesjonalnych fotografw, dla ktrych wykadni bogactwa jest mono posiadania najbardziej wymylnego sprztu, jaki tylko da si kupi. Z przyjemnoci
doczylibymy do tej elity, ale moemy co najwyej udawa, e nie jestemy gorsi. Jeli zaley nam na uzyskiwaniu wymarzonych rezultatw, to
musimy by gotowi na powicenia.
Techniki zaprezentowane w poprzednim rozdziale nie miay wiele
wsplnego z rozrzutnoci czy siganiem po kolory, o ktrych trudno
powiedzie, e s odpowiednie. Tego rodzaju dziaania s bezdyskusyjnie pozytywne. Poprawiaj one wygld bez adnych negatywnych skutkw
dla reszty zdjcia. I co najlepsze, nie wymagaj od nas prawie adnych
artystycznych ocen.

56

Zazwyczaj naszym celem jest przywrcenie

fotografii penego zakresu tonalnego poprzez
waciwe ustawienie wiate i cieni. Kiedy jednak
mamy do czynienia ze zdjciem ju wykorzystujcym peny zakres kolorw, to pacimy cen za
wszystkie nastpne kroki. Czasami cena jest zbyt
wysoka, ale czasami zaskakujco niska. Jeeli
wic kto chce jedynie poprawnie wykonywa
korekcj kolorw, wystarczy, e nauczy si korekcji na liczbach. Jeeli jednak chce by w tym
dobry, musi si te nauczy targowa.
Aby to zilustrowa, uyjemy tych samych
zasad, ktre okrelilimy w rozdziale 2. Podczas
korekcji nie wolno uywa selekcji lokalnej. Nie
mona rwnie korzysta z adnych narzdzi do
retuszu. Bdziemy pracowa wycznie w trybie
CMYK, a wszystkie korekty zostan wykonane
za pomoc krzywych.

Pod warunkiem, e apie myszy

W jzyku hiszpaskim jest powiedzenie, ktre
mwi, e w nocy wszystkie koty s szare. Zdecydowanie zbyt wiele osb zajmujcych si korekcj kolorw parafrazuje to powiedzenie i twierdzi,
e wszystkie koty s szare, pod warunkiem, e
prawidowo ustawione s wiata i cienie. Jeeli
po przeczytaniu rozdziau 2. rwnie masz takie
wraenie, to spjrz na rysunek 3.1.
Grny rzd zawiera oryginalne zdjcia trzech
kotw. Zmodyfikowaem je wczeniej, aby otrzyma prawidowe wiata i cienie, ktre dla czarno-biaego zdjcia na tym papierze powinny
wynosi odpowiednio 3K i 90K (by moe zastanawiasz si, dlaczego cienie w tym przypadku
maj troch wysz warto ni ich odpowiednik
w zdjciu kolorowym, czyli 80C70M70Y70K. To
dlatego, e w przypadku czterech nakadajcych
si farb trudniej zobaczy w tych obszarach szczegy oraz dlatego, i w kolorach CMYK mamy
z gry narzucon dozwolon sum wszystkich
farb, ktra zwykle nie moe by wysza ni 300).
Kady z pozostaych rzdw pokazuje, co si
stao po zastosowaniu okrelonej krzywej do kadego zdjcia. Jak si moesz przekona, oryginay nie s najlepsz z moliwych do uzyskania
reprodukcji poszczeglnych kotw, poniewa
w przypadku kadego kota w dolnym rzdzie

Rozdzia 3.

znajduje si jedno zdjcie lepsze od oryginau

i dwa gorsze. Za chwil poka Ci te krzywe. Czy
byby jednak w stanie sam wyobrazi sobie, jak
powinny one wyglda?
Wszystkie zdjcia, na ktrych ustawialimy
wiata i cienie w rozdziale 2., byy dosy zatoczone, to znaczy zawieray wiele wanych obiektw
lub kolorw. Jest wiele takich zdj, ale znacznie
wicej wyglda zupenie inaczej. Fotografie przedmiotw, ubra, zwierzt, jedzenia: wszystkie maj
z reguy tylko jeden lub dwa zakresy kolorw,
ktre s istotne. Caa reszta jest tylko tem.
Taka sytuacja wystpuje na zdjciach pokazanych na rysunku 3.1. Kada fotografia przedstawia kota, a nie to. Jeeli cen poprawy wygldu
kota jest utrata niektrych detali w tle, to niech
tak bdzie. Podobnie jak mam okrelon sum
pienidzy do wydania na sprzt komputerowy, tak
dysponuj okrelon iloci kontrastu, ktr mog
wykorzysta na zdjciu. W przypadku tych zdj
proponuj wykorzysta go na koty, a nie na to.
Zaczem t dyskusj od omwienia zdj
czarno-biaych, poniewa s one prostsze: nie
musimy si martwi oddziaywaniem na siebie
poszczeglnych wycigw (w kocu mamy tylko
jeden kana). Porozmawiajmy teraz o tym, dlaczego ustawienia wiate i cieni s takie wane
i jak moemy zama zasady, aby uzyska wicej
szczegw w wanych obszarach.
Pomyl o czarno-biaym zdjciu, ktrego
wiata s ustawione prawidowo, ale warto
cieni wynosi tylko 60K.
Jeeli skorygujemy tego typu bd, zawsze
uzyskamy spektakularn popraw wygldu zdjcia. Krzywa, ktra nie bdzie modyfikowaa
punktu zero i przesunie 60K do 90K, nie tylko
przyciemni zdjcie, ale rwnie zdecydowanie
pogbi kontrast. Kady szczeg stanie si o wiele
wyraniejszy, poniewa ilo dostpnych tonw
jest teraz o 50 procent wiksza. Midzy dwoma
dowolnymi punktami na zdjciu bdzie teraz
wiksze zrnicowanie. To zrnicowanie nadaje zdjciu wyrazisto.
Ta metoda bazujca na liczbach jest dobrym
pocztkiem, ale jest mao elastyczna.
Rysowanie krzywych sprowadza si do nastpujcej reguy: im bardziej stroma krzywa, tym
wikszy kontrast.

Im bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast

Domylna krzywa ma posta linii prostej,

narysowanej pod ktem 45. Jeeli wprowadzimy do niej jakiekolwiek modyfikacje, to niektre fragmenty bd bardziej strome ni 45, a inne
bardziej paskie. Wygld kadego obiektu znajdujcego si w obszarze bardziej stromej krzywej
zostanie poprawiony. Niestety, wszystko, co znajdzie si pod wpywem bardziej paskiej krzywej,
bdzie wygldao gorzej.
W omawianym wyej hipotetycznym przykadzie skorygowalimy kontrast, tworzc krzyw znacznie bardziej strom od domylnych 45
na odcinku pomidzy 0K i 60K, a za to bardzo
pask pomidzy 60K i 100K. Nie mylimy jednak
o tej czci, poniewa nie znajduj si pod jej
wpywem adne obiekty. Dlatego wykonujc tego
typu korekcj, nie mamy nic do stracenia. Krzywa niszczy obszary zdjcia, ktre nie istniej.
Jeli zgodzisz si, e to logiczne rozwizanie,
to z pewnoci zgodzisz si te, e ma sens niszczenie tych obszarw zdjcia, ktre co prawda
istniej, ale nie s wane. Warto powici jako
nieistotnych obszarw zdjcia na rzecz dodatkowych korzyci w obszarach, na ktrych nam szczeglnie zaley.
Biae koty yj na jasnym kocu krzywej,
czarne koty na ciemnym kocu, a szare gdzie
porodku. S to informacje wystarczajce do
naszych celw, lecz zazwyczaj bdziesz wola troch precyzyjniej okreli zakres wartoci, ktrymi trzeba si zaj. Moesz otrzyma potrzebne
dane, przesuwajc kursor nad najjaniejszymi
i najciemniejszymi obszarami kadego zdjcia
kota i sprawdzajc liczby pojawiajce si na palecie Info (Info). Moesz rwnie, jeeli masz
otwarte okno dialogowe z krzyw dla pojedynczego kanau, przesuwa po zdjciu kursorem
z wcinitym przyciskiem myszy. Spowoduje to
pojawienie si maego okrgu na krzywej, ktry
bdzie wskazywa, jaka cz krzywej odpowiada obszarowi, nad ktrym w danej chwili znajduje si kursor.
Chocia wartoci dla wiate i cieni ju s
ustawione prawidowo, to nie naruszajc ich,
moemy narysowa krzyw co pokazuje rysunek 3.2 ktra w miejscu wystpowania kota
w okrelonym kolorze jest bardziej stroma. Pod
warunkiem, e tu niektre z naszych kotw

57

nie zgodziyby si z nami pozostae obszary

nie s warte naszego zainteresowania.
Teraz jeszcze jedno, ostatnie pytanie, zanim
spojrzymy na krzywe. Kada z tych trzech krzywych zostaa narysowana z zamiarem zadowolenia jednego kota kosztem pozostaych. Pierwsza
cz pytania brzmi, ktry rzd zawiera dwa najbrzydsze koty? Przyjmuj, e zgadzasz si, i jest
to drugi rzd od dou. Szary kot wyglda wspaniale, ale pozostae dwa ju znacznie gorzej.
Dlaczego koty czarny i biay wygldaj tak
mizernie w rzdzie, ktry faworyzuje kota szarego, nawet w porwnaniu do rzdu, gdzie koty
biay i szary rwnie nie wygldaj tak dobrze jak
kot czarny? (Wskazwka: jeeli znasz odpowied
na to pytanie, to jeste na dobrej drodze, aby si
dowiedzie, dlaczego najlepsi korektorzy rysuj
krzywe dla kanaw CMYK, a nie RGB ale
tym problemem zajmiemy si dopiero kilka rozdziaw dalej).
Jest dua rnica pomidzy jednym zdjciem
trzech kotw i trzema zdjciami jednego kota.
Gdyby wszystkie trzy koty, czarny, szary i biay,
byy na jednym zdjciu, to po prawidowym ustawieniu wiata i cieni mielibymy ju zwizane
rce.
Jeeli jednak brakowaoby chocia jednego
kota, to zyskalibymy pewne pole manewru. Tego
typu korekta jest bardzo podobna do robienia
zakupw. Po pierwsze, musisz wiedzie, co chcesz
kupi. Po drugie, musisz wiedzie, skd wzi na
to pienidze. Lub, by uy innej analogii, to jak
targowanie si aby co dosta, musisz zdecydowa si co odda.
Kada z krzywych na rysunku 3.2 jest bardziej
stroma w miejscu zajmowanym przez jednego kota.
Cen, jak trzeba byo za to zapaci, jest ich bardziej paski przebieg w miejscach zajmowanych
przez pozostae dwa koty, co spowodowao zmniejszenie ich kontrastu. Mona by narysowa rwnie
krzyw, ktra poprawiaaby wygld jednoczenie
dwch kotw, kosztem wygldu trzeciego.
Wrmy wic do pytania, dlaczego koty czarny i biay wygldaj nieproporcjonalnie gorzej
w przypadku zastosowania krzywej poprawiajcej
wygld szarego? Jest to zwizane z zakresem tonalnym. Pocztkowo szary kot zawiera w sobie najwikszy zakres odcieni w porwnaniu do reszty

58

Rozdzia 3.
Rysunek 3.2.
Trzy krzywe tworzce
dolne rzdy rysunku 3.1.
Po lewej krzywa dla
drugiego rzdu kotw
(faworyzujca biaego
kota); po lewej u dou
krzywa dla trzeciego rzdu
(szary kot); po prawej
u dou krzywa dla
czwartego, najniszego
rzdu kotw (czarny kot)

(biay zawiera najmniejszy zakres). Dlatego obszar,

ktry zajmuje na krzywej, jest najduszy, najbardziej kosztowny do skorygowania i wymagajcy
sroszych powice w pozostaych regionach.

Zdjcia w efekcie high key

oraz low key
Tak duga dyskusja na temat czerni i bieli w ksice o kolorze nie jest strat czasu. Jeeli chcesz
osiga sukcesy w CMYK-u, musisz zdawa sobie
spraw, e nie pracujesz nad jednym kolorowym
zdjciem, ale nad czterema czarno-biaymi.

Kade z nich moe by korygowane niezalenie,

cho wszystkie cztery tworz rodzin, ktrej wzajemne zwizki musz by respektowane.
Wyobra sobie zdjcie, ktrego wiata s
ustawione prawidowo, ale cienie wynosz
70C70M70Y70K. Tego typu wartoci wskazuj, e
mamy do czynienia z czerwonym przebarwieniem, poniewa jest za mao cyjanu. Warto cyjanu powinna wynosi 80, a nie 70. Musimy wic
to naprawi.
Oczywist metod jest chwycenie na krzywej punktu 70C i przesunicie go o dziesi punktw wyej. Drugi sposb mgby polega na
uchwyceniu prawego grnego punktu krzywej
i przesuniciu go w lewo, z zachowaniem prostoliniowego przebiegu krzywej, ale tworzc j
bardziej strom. Jest rwnie wiele innych sposobw na to, aby 70C stao si 80C, co wida na
rysunku 3.3. Ktrego powinnimy wic uy?
W rzeczywistoci raczej nie zdarza si, abymy mogli posuy si dowolnie wybran z tych
metod, poniewa musimy speni wszystkie cztery podstawowe warunki opisane w rozdziale 2.
Potrzebujemy mianowicie nie tylko poprawnych
wartoci wiate i cieni, ale rwnie poprawnych
kolorw neutralnych i poprawnych odcieni skry.
Gdyby zdjcie nie zawierao kolorw neutralnych
lub kolorw skry, to moglibymy uy dowolnej
krzywej. Jednak wikszo zdj taka nie jest,
wic istniej due szanse, e bdziemy musieli
zapomnie o dwch lub trzech z nich.
Jednak w dalszym cigu moemy wybiera.
Jeeli mamy wybr, wybieramy tak opcj,
ktra spowoduje, e wane obszary zdjcia znajd si w bardziej stromych obszarach krzywej.

Rysunek 3.3. Jeeli naszym celem jest zwikszenie wartoci 70 procent do 80 procent, to kada z tych krzywych
go zrealizuje jednak za kadym razem uzyskamy zupenie inny efekt

Im bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast

59

Profesjonalici mog tu uy
terminu high key lub low key.
Zdjcie biaego kota jest
zdjciem w efekcie high key,
co oznacza, e wane obszary
zdjcia s jasne. Czarny kot jest
zdjciem w efekcie low key. O ile
wiem, nie ma specjalnego terminu na okrelenie zdjcia szarego
kota.
Rysunek 3.4 pokazuje zdjcie,
ktre jest niezwykle rzadkim okazem. To fotografia, ktra zostaa
45
wykonana jednoczenie w efekcie
15 10
high key i low key. Wane szcze0
gy znajduj si w jasnych
i w ciemnych obszarach, natomiast nie ma niczego porodku.
Korekcja jest oczywista: narysowanie we wszystkich trzech kolorach CMY krzywej, ktra bdzie
stroma na kocach i paska
w rodku. W przypadku koloru
czarnego nie musimy si martwi
stromizn jasnego koca. Jak
wskazuj liczby na kole kolorw,
nieg jest na tyle jasny, e w ogle
nie zawiera czarnego.
Wikszo kolorowych zdj
wykonanych jest zarwno w efekcie high key, jak i low key, ale
53
w zupenie inny sposb. Wyobra
23 16
sobie zdjcie trawnika. Trawnik jest
0
zielony. Zielenie w trybie CMYK
s mieszanin tego i cyjanu.
W naturze w zieleniach zawsze Rysunek 3.4. Termin high key odnosi si do zdjcia, ktrego najwaniejsze
dominuje ty. Na trawniku zoba- detale znajduj si w jasnych obszarach; zastosowanie efektu low key jest
czylibymy wic duo tego, o po- rwnoznaczne z ustaleniem wanych szczegw w ciemnych obszarach.
ow mniej cyjanu i niewielk ilo To rzadko spotykane zdjcie moe by zaliczone zarwno do fotografii typu
low key, jak i high key. Poprawiona wersja (poniej) powstaa dziki redukcji
magenty.
czci nieuywanych kolorw w rodku na rzecz dodania wikszej iloci
Innymi sowy, ty, gdyby by szczegw do wiate i cieni
czarno-biaym zdjciem, tworzyby
zdjcie typu low key, a magenta zdjcie high key.
Trzy rne krzywe dla trzech rnych kotw.
Lub, mwic jeszcze inaczej, ty jest czar- Dlatego wanie uywamy pojedynczych kanym kotem, magenta biaym kotem, a cyjan naw, a nie jednej wsplnej krzywej. Wiemy
szarym. Trzy krzywe, ktrych uylibymy do ju przecie, co si dzieje, jeeli zdjcia wszystkorekcji takiego zdjcia, bardzo przypominayby kich trzech kotw korygujemy za pomoc jedte pokazane na rysunku 3.2.
nej krzywej.

31
85

27
9

Rysunek 3.5. Zazwyczaj

trudno przymkn oko na
zielone przebarwienie opon,
lecz nie wwczas, gdy jedynym zadaniem fotografii jest
pomoc w oszacowaniu szkd
powstaych na skutek wypadku. Jeli kolor rzeczywicie
nie ma wikszego znaczenia
jak w tym przypadku to
wystarczy narysowa tak
strom krzyw, jak to tylko
moliwe, oczywicie w obszarze naszego zainteresowania

Wyjaniajc, dlaczego robimy niektre rzeczy w taki sposb, a nie w inny,

powiem przy okazji, dlaczego korzystamy
z krzywych, a nie z polecenia Image/
Adjustments/Levels (Obrazek/Dopasuj/
Poziomy).
Narzdzie Levels (Poziomy) nie jest
niczym innym jak krzyw z zaledwie trzema punktami: dwoma punktami kocowymi i punktem znajdujcym si dokadnie
w rodku. Podobnie jak krzywe, mog by
stosowane do poszczeglnych kanaw.
Mona za ich pomoc uzyska zadowalajce rezultaty. Mona nimi korygowa
zdjcia high key i low key przez przesunicie punktu rodkowego w gr lub
w d. Nie jest to jednak tak precyzyjne jak
umieszczenie punktw dokadnie w miejs-

cach, gdzie koczy si zakres tonalny gwnego obiektu naszego zainteresowania,

i przesunicie ich w gr lub w d. Innymi sowy, jasne obiekty nie kocz si, aby
nam byo wygodniej, dokadnie na granicy 50 procent; z reguy jest to 42, 37 lub
pierwiastek kwadratowy z 1500.
Na razie wyglda to jednak na argument natury technicznej; gdybym za
pomoc polecenia Levels (Poziomy) skorygowa zdjcie biaego lub czarnego kota,
to pewnie nikt by nie zauway rnicy.
Ale ju szary kot to cakiem inna para
kaloszy.
Gdy obiekt naszego zainteresowania
wypada w rodkowej czci krzywej (a nie
przy kocu), musimy manipulowa czterema punktami, by nada tej krzywej
odpowiedni ksztat. Potrzebujemy krzywej
w ksztacie litery S, ktrej do stonowan
wersj zobaczy mona na rysunku 3.2.
39
94

7
4

Im bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast

Tego nie da si zrobi w oknie Levels (Poziomy). Krzywa w formie S spaszcza szczegy
widoczne w najjaniejszych i najciemniejszych
obszarach na rzecz podkrelenia detali w ptonach. To jeszcze moemy tolerowa. Lecz cakowite zniszczenie wiate i cieni, nieuniknione
przy stosowaniu poziomw, jest ju nie do zaakceptowania.
Dwa z trzech kotw mona skorygowa przy
uyciu poziomw. Wydaje si, e to statystycznie
cakiem przyzwoity wynik. Jednak kolorowe obrazy zoone s z trzech lub czterech kanaw, i jest
nieomal nieuniknione, e ktry z nich bdzie
stanowi odpowiednik szarego kota.

Wypymy na gbsze wody

Rozpoczynanie dyskusji o roli krzywej w korekcji kolorowych zdj od przykadu bdcego
w istocie seri czarno-biaych obrazw moe
nasun przypuszczenie, e ta niepodwaalna
regua (im bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast) to prosta droga do wypaczenia
pierwotnej kolorystyki zdjcia. A jednak istniej obrazy, w ktrych kolor praktycznie nie ma
znaczenia.
Rysunek 3.5 przedstawia fotografi pojazdu,
ktry bra udzia w wypadku. Zosta uderzony

61

przez inny samochd, kiedy sta sobie spokojnie

na parkingu. Teraz wic agent ubezpieczeniowy
musi zdecydowa, czy bdzie mona potraktowa cae zdarzenie jako drobnostk, czy te moe
firma ubezpieczeniowa zostanie zobowizana do
wypaty kilkutysicznego odszkodowania na rzecz
wymiany zderzaka na nowy.
We wczesnych latach 90. trzeba by posa na
miejsce zdarzenia rzeczoznawc. Dzi jednak
wystarczy sign po cyfrowy aparat fotograficzny, wykona zdjcie i wysa je poczt e-mail
wszystkim zainteresowanym w celu podjcia szybkiej decyzji.
Zdjcie z rysunku 3.5 powinno mie w kadym razie tak posta, aby mona byo na nim
dostrzec to, co jest naprawd wane: wgniecenie.
Jeli wic rzeczoznawca ma podj decyzj na
podstawie fotografii, to musimy j przygotowa
w taki sposb, aby byo na niej wida wszystkie
wane szczegy.
W tym przypadku nie musimy przejmowa
si kolorem. Przecie rzeczoznawcy nie interesuje kolor karoserii samochodu lub wygld opon.
Licz si tylko uszkodzenia i to wanie one
musz by szczeglnie dobrze widoczne.
W ten sposb obiektem korekcji staje si ten
obszar fotografii, w ktrym znajduj si uszkodzenia pojazdu. Nic nas nie obchodz tak wane

Bieg z przeszkodami: ksztat krzywej

Dobra na wszystko krzywa w ksztacie litery S. Pogld, i krzywa w ksztacie litery S
stanowi zawsze najlepszy rodek zaradczy na brak kontrastu, jest nieporozumieniem.
Och, to oczywicie jest sposb na przywrcenie kontrastu, ale w ptonach. A skoro
w przecitnych obrazach wanie tam potrzeba najwicej kontrastu, to i atwo zrozumie,
w jaki sposb ten pogld si rozpowszechni. W zalenoci od tego, co chcemy podkreli
wiata lub cienie, bdziemy potrzebowa innego ksztatu krzywej. Na przykad zdjcie
z rysunku 7.4 wymaga zastosowania krzywej o ksztacie odwrconej litery S.
Dlaczego naley unika krzywej wsplnej dla wszystkich kanaw? Korzystanie
z takiej krzywej w trybie CMYK ma katastrofalne skutki, gwnie z powodu kanau
czarnego, ktry w aden sposb nie zachowuje si tak, jak pozostae kanay. W trybie
RGB straty s nieco mniejsze, ale wci zauwaalne. Wszystkie kolory nie bdce kolorami
neutralnymi ulegaj zmianie, stajc si mniej lub bardziej nasycone. Zmienia si take
barwa, a wszelkie przypadkowe przesunicia kolorw s niepodane.
Kiedy przesuwa punkty kocowe. Jeli wiata s zbyt ciemne, to prbujemy temu
zaradzi, przesuwajc punkt bieli nieco w praw stron lub obniajc krzyw
w wiertonach. A to ju nie jest przypadkowe. Przesuwaj punkt kocowy, gdy chcesz
uwydatni szczegy w najjaniejszych partiach obrazu. Obniaj krzyw w wiertonach,
jeli zaley Ci na uchwyceniu detali w obszarach o poredniej jasnoci.

62

zazwyczaj kwestie, jak prawidowe ustawienie

wiate, cieni i kolorw neutralnych.
Jeli korygujemy zdjcia martwej natury, to
zwykle naszym celem jest uwydatnienie kontrastu na pierwszym planie kosztem zmniejszenia
kontrastu ta. Oczywicie mamy przy tym na uwadze pewne ograniczenia; nie chcemy przecie
kompletnie pozbawi ta wyrazistoci czy pierwotnej kolorystyki.
Jednak rozpatrywany obraz jest wyjtkiem:
wszystko z wyjtkiem wgniecenia nie ma absolutnie adnego znaczenia. Jeli nawet pozostae
elementy zdjcia zmieni kolor lub nawet stan
si niedostrzegalne, to i tak wszystko bdzie
w porzdku. Wanie dlatego zastosowalimy
takie, a nie inne krzywe, ktre w obszarach przedstawiajcych uszkodzenia pojazdu s niemal pionowe. I w taki oto sposb zaczynamy wreszcie
dostrzega, e ze starym zderzakiem nic si ju
nie da zrobi; trzeba go po prostu zastpi nowym.
adne przecitne zdjcie nie pozwoli nam na
tak dalece posunit swobod w korekcji, ale nasz
cel i tak pozostaje niezmienny. Chodzi o narysowanie moliwie najbardziej stromej krzywej
w interesujcych nas obszarach, pamitajc jednoczenie o ewentualnych narzuconych nam
ograniczeniach.
Zdjcie z rysunku 3.6 stanowi w pewien sposb przedsmak zabawy w detektywa szukajcego okrelonych kolorw, ktr rozpoczniemy
w rozdziale 6. Musimy bowiem zdecydowa, jaki
kolor jest nam potrzebny. Osobicie nigdy nie
byem na tyle blisko kuguara i dziki Bogu za
to aby naocznie przekona si, jaki kolor ma
jego sier. Wydaje mi si jednak, e z ca pewnoci nie jest ona szara; raczej tobrzowa.
Najbardziej radykalnym ale wci akceptowalnym posuniciem w celu uzyskania idealnie neutralnego koloru byoby wyrwnanie
wartoci wszystkich skadowych CMY. Uzyskalibymy w ten sposb kolor szary o lekko brzowym zabarwieniu, jako e idealny szary wymaga
zwikszenia poziomu cyjanu. Oczywicie czarny
nie ma znaczenia w okrelaniu koloru sierci.
W kadym razie podejrzewam, e jest to kolor,
w ktrym wicej znajdziemy magenty i tego ni
cyjanu. Nie ulega wtpliwoci, e tego musi by
co najmniej tyle, ile magenty, a moe nawet wi-

Rozdzia 3.

cej. Zapamitaj wic: jeli zarwno magenta jak

i ty maj taki sam udzia w tworzeniu nowego
koloru, a jednoczenie jest ich wicej ni cyjanu,
to mamy do czynienia z kolorem czerwonym.
A brzowy nie jest adn form zielonego czy niebieskiego, ale raczej poszarza odmian koloru
czerwonego, ktry powsta w wyniku delikatnego
obnienia wartoci cyjanu w stosunku do pozostaych dwch skadowych.
Gdyby tego byo wicej od magenty, to
sier kuguara byaby bardziej ta ni brzowa,
co chyba jest moliwe. Jeli jednak najwicej
bdzie magenty, to zwierz stanie si purpurowobrzowe. W naturze nie spotyka si kotw
z sierci w takim kolorze, podobnie jak nikt nie
wierzy, e gdzie istniej purpurowe krowy.
Pomiar kilku wartoci w obrbie ciemniejszego wosia pokrywajcego gow kuguara
pozwala uzyska typow warto 45C50M70Y,
ktra mieci si w przewidywanym zakresie tonalnym. Niekoniecznie musi to by najwaciwszy
kolor, ale kto udowodni, e to prawda?
Nie ma te adnego problemu z identyfikacj najjaniejszych punktw w obrazie bdzie
to fragment sierci tu nad pyskiem zwierzcia.
Nie omielimy si jednak zastosowa w tym
miejscu tradycyjnej wartoci 5C2M2Y, bowiem
znaczyoby to, e zakadamy, i sier jest w tym
miejscu biaa. Osobicie nie miabym nic przeciwko czystej bieli, ale w rwnym stopniu moe
ona mie odcie brzowawy lub tawy. Zakres
prawdopodobnych wartoci zaczyna si wic od
2C4M17Y, ale ju mieszanka 17C2M4Y mogaby
zanadto zabarwi sier cyjanem. A to byby bd.
Zatem tawa sier jest do przyjcia.
Cienie umiejscowione s w obszarze wyznaczanym przez wntrze pyska i maj warto
76C68M71Y65K, ktra jest bliska idealnej wartoci
80C70M70Y70K i raczej do przyjcia. Co do ta, to
moemy jedynie zgadywa. Prawdopodobnie ma
kolor zielony i tak te prezentuje si na zdjciu.
Do tej pory nie zdarzyo si nic, na czym zjedlibymy zby, lecz ostatni pomiar moe to zmieni. Ot wspomniane to rzeczywicie mogoby
by zielone, ale ju janiejsze fragmenty sierci
wok pyska kuguara na pewno nie. A jednak s
zielone zmierzona w tym miejscu warto to
okoo 25C15M35Y.

Im bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast

Nareszcie warto, ktra po prostu

nie moe by prawidowa. Zanim jednak wzbogacimy j zastrzykiem magenty, musimy zastanowi si, co zrobi
z kontrastem. Temat tego zdjcia jest
wyranie zdefiniowany: ma przedstawia
kuguara, ktry mieci si w stromych odcinkach krzywej. Stopie nachylenia krzywej
waha si w granicach od 40 do 70 procent we
wszystkich kanaach z wyjtkiem czarnego.
Masz wic odpowied na pytanie, dlaczego korygujemy janiejsze fragmenty
sierci przez zmniejszenie nachylenia krzywej tego, zamiast zwiksza nachylenie
krzywej magenty. Naszym podstawowym
celem jest korekcja kolorw, to fakt, ale
chcemy te uwydatni kontrast najwaniejszego obiektu na zdjciu. Ideaem
byoby sprawi, aby krzywa magenty miaa

63

28
12

36
0

Rysunek 3.6. Majc

wyranie zdefiniowany gwny
obiekt zainteresowania na
zdjciu, umie go w stromym
odcinku krzywej dla kadego
z kanaw. Problemem
oryginau (u gry) jest zielone
zabarwienie pyska zwierzcia.
Skorygowana wersja (u dou)
ma nie tylko lepszy kontrast;
zniko rwnie przebarwienie

identyczny przebieg jak krzywa cyjanu, ale

w ten sposb nie usunlibymy zielonego
przebarwienia sierci.
Przebieg krzywej kanau tego trzeba
natomiast zgadywa. Wiemy, e to najjaniejsza skadowa, poyteczna w przywracaniu waciwego balansu kolorw, ale nie
wnoszca niczego w kwestii kontrastu.
Metoda im bardziej stroma krzywa, tym
wikszy kontrast nie ma wic zastosowania w przypadku tego, w przeciwiestwie
do pozostaych trzech kanaw.
Ciekawe, e jakim sposobem poprawi si wygld ta, co jest do nietypowym
zjawiskiem w tego rodzaju zdjciach. Likwidacja zielonego przebarwienia zrnicowao wygld ta. Nie ma jednak nic za
darmo. Janiejsze partie sierci nad pyskiem zwierzcia straciy troch detali. Jeli

14
15

36
0

64

jednak to wszystko, z czego musiabym zrezygnowa na rzecz oglnej lepszej jakoci caego
obrazu, to jest gotw ponie t strat.
Ten przykad jest przydatny nie tylko do zrozumienia istoty korekcji koloru, ale rwnie ewolucji czowieka.
Mimo wszystko nie biegamy tak szybko, jak
wikszo innych zwierzt. Nie potrafimy, tak jak
one, wyczu drapienika poprzez zapach. Trudno
porwnywa si to do kuguara. Nasz najwiksz
zalet (poza rkoma i inteligencj) jest to, e lepiej
od innych zwierzt widzimy kolory. Wedug Darwina, ewolucja udoskonala zalety, ktre zwierzta ju maj. W zwizku z tym, ta wyjtkowa cecha
naszego wzroku kontrast symultaniczny
umoliwia nam wykrycie nawet bardzo niewielkich rnic w odcieniach kolorw, dziki czemu
dostrzegamy kuguara na tle zabarwionym niemal
identycznym kolorem jak jego sier.
Zauwa, jak, poza uwypukleniem szczegw
kuguara, nasza korekcja zmienia na bardziej zielony rwnie kolor ta. Ten efekt powoduje, e
rasowy kalibrant zaczyna wy, jakby tu za nim
znajdowao si cae stado drapienikw: wi-

Rozdzia 3.

tokradztwo! Tak przecie nie wygldao oryginalne zdjcie! Otoczenie nie zmienia koloru tylko
dlatego, e jaki kuguar si w nim znalaz!
A jednak tak. Tak. Przeczytaj Prawo symultanicznego kontrastu kolorw Chevreula. Przeczytaj O pochodzeniu gatunkw. Sposb, w jaki dziaa
ludzki system widzenia, powoduje, e otoczenie
zmienia kolor, gdy pojawia si w nim kuguar.
Podobny problem pojawia si na zdjciu
z rysunku 3.7, w ktrym mamy do czynienia
z jeszcze bardziej bezporednim targowaniem
si pierwszego planu z tem.

Niektre kanay s rwniejsze

Jest takie miejsce w stanie Nowy Jork, w ktrym
produkuje si najlepsze na wiecie wina Riesling.
Zdjcie z rysunku 3.7 dokumentuje zbir winogron w jednej z tamtejszych winnic, ale oprcz tego
nie ma w nim prawie adnych wskazwek, ktre
mogyby nam pomc w okreleniu prawdziwych kolorw dla tej sceny. Z pewnoci najjaniejszy punkt znajduje si gdzie wrd chmur,
poniewa zawsze jaki fragment chmury musi by

Rysunek 3.7. W tej fotografii winnicy tu po zakoczeniu zbiorw jest zbyt wiele zagadek zwizanych
z prawdziwymi kolorami. Zawsze jednak mona podkreli pierwszy plan tego obrazu (wspomniane winnice)
za pomoc bardziej stromych krzywych

41
69

73
16

Im bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast

biay, nawet jeli sama chmura jako taka jest

ciemnogranatowa.
Ponadto, jeli fotografi wykonano latem, to
pola powinny by zielone. Ale tu akurat wiemy,
e trawa jest zniszczona. Mogaby by zielona
mimo to, ale bardziej prawdopodobnym kolorem jest ty. A to jeszcze nie wszystko; bo gdyby
jednak trawa nie bya tak cakiem zniszczona, to
posiadaaby jeszcze nieco zielonkawe zabarwienie lub nawet czerwonawe, gdyby na dodatek
objawiaa tendencj do brzowienia.
Porwnujc to zdjcie do fotografii kuguara
z rysunku 3.6, mona odnie wraenie, e mamy
do czynienia z kompletnym brakiem obiektu
pierwszoplanowego. Jednak w rzeczywistoci
obiekt taki wystpuje,
chocia jest nieco wikszy.
Wci zatem moemy
myle o zastosowaniu
krzywych wedug zasady
przywiecajcej nam w caym niniejszym rozdziale.
Jeli ju musisz pomyli si, rysujc krzywe, to

65

postaraj si, aby taka pomyka nie przytrafia Ci

si w odniesieniu do kanau koloru czarnego,
ktry ma rwnie wielki wpyw na obraz, jak pozostae trzy kanay razem wzite. A skoro ju o tym
mwimy, to tak dla przypomnienia: magenta jest
dwukrotnie waniejsza ni cyjan, ktry z jest kolei
trzy razy waniejszy od tego.
Moliwo pojawienia si zielonego przebarwienia na sierci kuguara powstrzymaa nas przed
wzmocnieniem kontrastu w kanale magenty,
a ponadto czarny rozciga si od pocztku niemal w penym dostpnym zakresie tonalnym. Std
rdo lepszego kontrastu w skorygowanej wersji
obrazu musiao tkwi w umiejtnym wykorzystaniu dwch najsabszych kanaw, cyjanu i tego.

Rysunek 3.8. U gry: krzywe, ktre posuyy do uzyskania skorygowanej wersji zdjcia z rysunku 3.7,
widocznej poniej. Jedn z trudniejszych kwestii byo w tym przypadku odnalezienie punktu, ktry dobrze
posuyby do ustalenia wartoci cieni

28
83

85
29

66

Tym razem jednak nie mamy do czynienia

z takim ograniczeniem. Moemy posuy si
potnymi kanaami czarnego i magenty, o ile
tylko uwiadomimy sobie, e zarwno pola, jak
i wzgrza tworz w istocie pojedynczy obiekt
pierwszoplanowy, nawet jeli miaby on si rozciga na tak szeroki zakres tonalny.
Jeli chodzi o zawarto magenty i cyjanu, to
w prawie caym tym obszarze jest ich co najmniej
po 35 procent. Wyjtkiem jest niebo, ale ono tak
naprawd nie jest elementem pierwszego planu.
W tym przypadku moemy sobie pozwoli na
nieco luzu.
Zatem krzywe magenty i cyjanu powinny
opada w punkcie, ktry wyznacza pocztek interesujcego nas obszaru. Nawet jeli nic nie zrobimy z cieniami, to i tak ustawienie krzywych
w ten sposb moe sprawi, e wszystkie wartoci powyej 35 procent znajd si w stromej czci krzywej, zyskujc tym samym na kontracie.
Mimo wszystko z fragmentem krzywej odpowiedzialnym za cienie mona co zrobi. Jednak
najpierw trzeba by te cienie zlokalizowa, co akurat w przypadku tego obrazu jest czynnoci przypominajc szukanie czarnego kota w komrce
na wgiel.
Gwodziem do trumny moe okaza si to,
e kady potencjalny punkt, ktry mgby zosta
uznany za cie, jest bardzo may. Cho biorc
pod uwag to, e tak mae obszary nie podlegaj limitom maksymalnego nafarbienia, jest to te
w pewnym sensie dobra dla nas wiadomo. Takie
limity odnosz si wycznie do obszarw majcych co najmniej wielko monety.
Wiadomoci z jest fakt, e mae obszary
obrazu nie przystaj w aden sposb do jednego
z najciekawszych spostrzee poczynionych przez
Leonarda da Vinci, mianowicie, e cienie staj
si neutralne nawet wwczas, gdy ich otoczenie
neutralnym nie jest.
Jak to rozumie? To proste jeli najciemniejszy obszar jest odpowiednio duy, to jest rwnie wystarczajco czarny. Logika podpowiada,
e wntrze pyska kuguara powinno mie taki sam
kolor, jak jego jzyk, to znaczy purpurowoczerwony. Jednak ludzkie oko widzi nie ciemn purpur, lecz ciemny kolor neutralny. Dziki temu
atwiej jest nam przeprowadza korekcj na licz-

Rozdzia 3.

bach, bo moemy zaoy, e wartoci magenty

i tego powinny by sobie rwne, a warto cyjanu o 10 punktw wysza.
Wracajc do fotografii z rysunku 3.7, mamy
tu zatrzsienie potencjalnych punktw czerni, ale
s one mikroskopijnych wrcz rozmiarw. Wikszo z nich znajduje si w obszarze zajmowanym
przez zielone drzewa i z racji tego mog przyjmowa do silne zabarwienie. Zamiast tego
wybraem wic may ciemny punkt widoczny na
jednym ze stogw siana z prawej strony obrazu,
ktry mia warto 75C64M69Y45K.
Jaki kolor powinnimy ustali w tym punkcie? Czarny jest mocno prawdopodobny, nie
mniej jednak ni ciemnobrzowy lub ciemnoty. Wszystko co niebieskie, zielone lub purpurowe moemy tymczasem odoy na bok, jak
mawiaj Hiszpanie dla kota.
Ustawienie cieni na warto 80C70M70Y70K
byoby uczynkiem ortodoksyjnym. Jeli doda do
tego poprawki w wartociach magenty i cyjanu,
to w rezultacie otrzymalibymy znacznie lepszy
obraz od pierwowzoru. Jednak nie tak dobry, jak
ten z rysunku 3.8.
Im janiejsze wiata, tym ciemniejsze cienie,
a jednoczenie bardziej stroma krzywa pomidzy
nimi. A skoro jestemy tak przywizani do krzywych o stromym przebiegu, musimy wyprbowa
ekstremalne ustawienia ich punktw kocowych.
Kopot z takimi krzywymi polega jednak na tym,
e przyczyniaj si od utraty detali.
Z tego wzgldu upieramy si przy ustawieniu
wiate w punkcie 5C2M2Y, co pozwoli zachowa
odpowiedni liczb szczegw nawet w druku
gazetowym.
Ale korekcja kolorw jest dla piratw. Kiedy
widzimy okazj do pldrowania, korzystamy
z niej. Jeli wic najjaniejszy punkt obrazu nie
jest tak oczywisty, jak na przykad biae koszule
noszone przez ludzi o wielkoci mrwek na zdjciu ze Statu Wolnoci (rysunek 2.7), bezlitonie
go zerujemy, rezerwujc sobie wicej kontrastu
na pozosta cz obrazu.
To samo regularnie przytrafia si cieniom.
O ile tylko nie mamy niczego, co faktycznie jest
bardzo ciemne, kradzie jest usprawiedliwiona.
Odbywa si to czsto poprzez dodanie wicej
czerni.

Im bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast

Metoda ta jednak nie poskutkuje w przypadku rozpatrywanego zdjcia, ktre wykonano

za pomoc taniego cyfrowego aparatu fotograficznego. Takiego, ktry wyposaony jest w funkcje uatwiajce ycie amatorom, a psujce krew
profesjonalistom.
Wiele spord takich urzdze samodzielnie
ustawia ostro i wstpnie koryguje obraz, a wyczenie tej automatyki bywa bardzo trudne. Najtrudniej za przeskoczy opcj okrelania wiate
i cieni dla kadego z rejestrowanych obrazw.
W rozdziale 2. stwierdzilimy, e zwykle wychodzi to fotografiom na dobre, ale akurat zdjcie
z rysunku 3.7 jest wyjtkiem potwierdzajcym
regu. Skonno aparatu do tworzenia neutralnie wygldajcych cieni wymusia zmian koloru
najciemniejszych drzew na szary.
Zwikszanie poziomu czarnego ponad normatywn warto cieni jest zym pomysem. No,
chyba e wolisz czarne drzewa od ciemnozielonych drzew. Jednak wzbogacenie czerni nie jest
jedynym sposobem na rozszerzenie zakresu cieni.
Zwikszenie poziomu magenty i tego nie tylko
przyciemni najciemniejsze obszary na zdjciu, ale
dodatkowo pogbi ogln kolorystyk obrazu.
Podobnie jak toczeniem wina, take i korekcj koloru rzdz pewne prawa, ktre mimo
wszystko zostawiaj troch miejsca na rozwj i eksperymenty. Jeli w rozpatrywanej fotografii nie
obniy wartoci magenty i cyjanu w wiertonach,
to uzyskanie odpowiedniego kontrastu bdzie prawdopodobnie niemoliwe. Z drugiej strony, wyszukanie sposobu na waciwe potraktowanie cieni jest
prawdziw zagadk. Cienie o zabarwieniu czarnym,
tym lub czerwonym mog wydawa si w porzdku. Przyznam, e wyprbowaem wszystkie te moliwoci, zanim powziem ostateczn decyzj
o ustaleniu cieni na wartoci 80C75M81Y71K. Chciaem uzyska kolor toczerwony, czego efekt
moesz zobaczy na rysunku 3.8.
Poprawa wygldu pierwszego planu jest tak
uderzajca, e niejeden nie zauway nawet, co
musielimy powici. Widocznie zwikszeniu
nachylenia krzywych korygujcych wygld pl
i wzgrz towarzyszya jaka delikatna zmiana
w innej czci zdjcia.
Przytrafio si to niebu. Wiele osb przejoby si tym tak bardzo, e zastanawiaoby si

67

nawet nad wyselekcjonowaniem nieba i ustrzeeniem go tym samym przed zniszczeniem

w wyniku zastosowania krzywych.
Lecz rezultaty wygldayby nienaturalnie.
Metoda globalnej korekcji za pomoc krzywych
jest metod postrzegania charakterystyczn dla
ludzkiego oka. Gdybymy byli tam, wrd winnic, osobicie, koncentrowalibymy si na zieleni tak bardzo, e niebo stracioby sw wyrazisto
i stao si paskie.

A pod niebiosa
Dobry retuszer zawsze szuka czego, co mgby
powici. Czego, czym mgby opaci popraw
wygldu najwaniejszych elementw obrazu. Takie
rozumowanie przekada si na cige wypatrywanie zakresw tonalnych niebdcych w uyciu.
Rysunek 3.9. Przykad korekcji nie wymagajcej
powice. Ani w najciemniejszych, ani w najjaniejszych
obszarach obrazu nie ma praktycznie adnych detali.
Znaczy to, e w tym przypadku moemy wykroczy poza
naturalne ograniczenia, uzyskujc dobry kontrast, nie
dajc niczego w zamian (dolne zdjcie)

21
13

16
0

9
1

3
0

Im bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast

Rozszerzanie zakresu tonalnego wanych

obszarw na zdjciu z jednoczesnym ograniczaniem zakresu tych mniej istotnych to wietna
rzecz. Ale wci nie mamy odpowiedzi na pytanie, jak daleko wolno nam si posun.
Fotografia ilustrujca erupcj wulkanu na
rysunku 3.9 to wyjtkowo paskudny przypadek.
To prawda, e kontrast w tle moemy przywrci, przypisujc ten obszar obrazu do stromego
odcinka krzywej. Ale to uruchomi ca seri dalszych zmian w kontracie obrazu.
Centralny obszar obrazu ma by wybuchowy,
byskotliwy, zadziwiajco ywy; ma by rdem
intensywnego wiata. Nie ma sposobu na oddanie tego wszystkiego w druku, ale im ciemniejsze
to, tym janiejszy bdzie wydawa si dla ludzkiego oka pierwszy plan. Dodatkowo nawet najmniejsze dowietlenie ta spowoduje zwikszenie

69

jasnoci w obszarach ssiadujcych z pync

law, a to z kolei zniszczy efekt gwatownie zmieniajcego si kontrastu, ktrego tak bardzo przecie pragniemy na tej fotografii.
Z tych powodw wolabym zapomnie o zmianach w przebiegu krzywej korygujcej to. To czysto osobista decyzja, tak wic nie byoby niczym
zym, gdyby postanowi postpi inaczej. Moemy jednak wykona tutaj jeden ruch, ktry z ca
pewnoci bdzie poprawny w kadej sytuacji.
rodkowy fragment lawy zabarwiony jest kolorem o wartoci 10C5M15Y. Jako e jest on ciemniejszy ni tradycyjne wiata, normalnym posuniciem
byoby zredukowanie wartoci cyjanu i magenty do
tego tradycyjnego poziomu, a nastpnie wyszukanie
odpowiedniej wartoci dla tego. W ten sposb
moglibymy uzyska wiata na poziomie 5C2M12Y,
co zdecydowanie poprawioby wygld obrazu.

Rysunek 3.10. Orygina (A) jest koszmarnie paski. Wersja B jest rezultatem
zastosowania ekstremalnie stromych krzywych, ktre przywrciy maksymaln liczb
szczegw. No, ale w kocu zdjcie wykonano w lesie deszczowym, wic chyba kontrast
jest w tym przypadku zbyt duy. W takich sytuacjach, kiedy trzeba zda si na wasny
osd, warto skopiowa skorygowan wersj fotografii do oddzielnej warstwy i zmieni jej
krycie (patrz obok). Wersja C stanowi kombinacj zdj A i B w stosunku 19:81

11
3

5
0

70

Lecz kady, kto zatrzymaby si w tym miejscu, byby tchrzem. Przecie wspomniany obszar
powinien byszcze tak mocno, jak to tylko moliwe. Pozostawienie tego przy wartoci 12Y
pozwolioby zachowa odpowiednie zabarwienie
powiaty, ale cyjan i magenta powinny zosta cakowicie wyzerowane. Trzeba by te przyciemni
cienie, mocniej ni zwykle, skoro ju o tym mowa.
Bez konsekwencji.
Nawet jeli rezultat korekcji nie jest tak oczywisty, jak zwykle, to i tak nietrudno go zauway.
Dolna fotografia jest wyranie lepsza od grnej.

Jak daleko si posun?

W poszukiwaniu kolejnej tropikalnej scenerii,
lecz tym razem zupenie innej natury, wybieramy
si do Parku Narodowego El Yunque w Puerto
Rico, gdzie obserwowa bdziemy nieprzemijajc ciemno powodowan przez cige opady.
W tak trudnych warunkach owietleniowych
ludzkie oko znacznie atwiej przebija si przez
mg ni obiektyw aparatu. Std oczywisty brak
kontrastu w zdjciu A na rysunku 3.10.
Z drugiej strony, nie ma sposobu na zobaczenie, jak wygldaaby ta scena w normalnych
warunkach owietleniowych. Metoda korekcji na
liczbach kae nam odszuka najjaniejszy punkt
grny rodkowy obszar nieba, 21C13M16Y,
i ustawi w tym miejscu wiata.
To oczywicie byoby niecodziennym posuniciem. Ale czy rzeczywicie? Kontynuujmy.
Cienie, umiejscowione na najciemniejszych
liciach w lewej dolnej czci zdjcia, maj warto
75C68M73Y65K. Wydaje si, e na niebie nie ma

Rozdzia 3.

adnych szczegw, o ktre musielibymy zadba, wic krzywe powinny by najbardziej strome
w miejscu, gdzie niewyrane kontury drzew wtapiaj si w to. Tymczasem niebo zaczyna si robi
szare. Gdyby je mocno rozjani, to prawdopodobnie zrobioby si nieco bardziej niebieskie.
Wersja B zdjcia na rysunku 3.10 jest bezmyln i zbyt dosown interpretacj reguy im
bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast.
Niebo zostao przyciemnione do wartoci 9C3M2Y
(zwr uwag na umylne wzbogacenie cyjanu),
a cienie stay si ciemniejsze. Wszystko dziki
wyjtkowo stromym krzywym zastosowanym dla
kadego z kanaw.
Nasze oczy s dobre w przebijaniu si, ale nie
a tak dobre.
W podobnych sytuacjach rozsdnie jest posun si nieco dalej ponad to, co uwaamy za suszne. Dziki warstwom (zwykym lub korekcyjnym)
lub niezwocznemu zastosowaniu polecenia
Edit/Fade (Edycja/Zanik) moemy w kadej chwili przywrci fotografii jej pierwotn posta.
Dlatego na zdjciu C mamy do czynienia
z kompozycj. Wedug mnie to zdjcie jest lepsze od wersji B, ale to czysto osobisty wniosek.
Ty wybierzesz wasne rozwizanie; rwnie dobrze
moesz pozosta przy zdjciu B, jeli Ci odpowiada. Ja w kadym razie wykorzystaem 81 procent zdjcia B i 19 procent zdjcia A.
Prawidowe uksztatowanie przebiegu krzywych moe przywrci kontrast paskim obrazom. Nie ulega wtpliwoci, e zazwyczaj odbywa
si to jakim kosztem. Czasem musimy wyda
wicej, czasem mniej. Jeli jednak zachowasz
ostrono, to moesz liczy na upusty.

Im bardziej stroma krzywa, tym wikszy kontrast

ciga
Korekcja kolorw jest jak handel

3 Gdy bliej przypatrujemy si jakiemu obiektowi, widzimy na nim wicej szczegw. Na

pozostaych obiektach znajdujcych si w naszym polu widzenia widzimy tych szczegw mniej.
Aparat traktuje wszystkie obiekty tak samo. Dlatego mamy pen swobod w ocenie, na jakie
obiekty obserwator zwrci uwag, i ktre w zwizku z tym powinny zawiera wicej szczegw,
a ktre s mniej istotne.

3 Kada zmiana domylnej krzywej powoduje, e cz krzywej staje si bardziej stroma, a cz

bardziej paska. Obiekty znajdujce si w bardziej stromych obszarach krzywej zyskuj
kontrast; obiekty znajdujce si w bardziej paskich obszarach krzywej trac kontrast.

3 Dwa oddzielne zdjcia dwch obiektw powinny by korygowane w zupenie inny sposb ni

jedno zdjcie, na ktrym znajduj si oba te obiekty. Mona te by pewnym, e dwa oddzielne
zdjcia bd wyglday lepiej ni jedno zoone.

3 Jeeli wykorzystywany jest peny zakres kolorw, to za kad dalsz popraw wygldu caoci

zdjcia trzeba bdzie zapaci jak cen. Dlatego zawsze powinnimy uwanie wyapywa
wszystkie nadarzajce si okazje, gdy utrata detali w mao istotnych czciach zdjcia moe by
zamieniona na zwikszenie kontrastu w duo waniejszych obszarach.

3 Stosowanie krzywej zwikszajcej kontrast w stosunku do caego zdjcia jest prostsze i szybsze
ni zaznaczanie niektrych obszarw zdjcia i praca tylko na zaznaczonym obszarze.
W wikszoci przypadkw rezultaty s rwnie bardziej wiarygodne.

3 Zanim zaczniesz wprowadza jakiekolwiek zmiany, zrb spis. Zapisz wszystkie zakresy kolorw
znajdujce si w wanych obszarach. Bdziesz mg je potem wykorzysta nie tylko do
okrelenia, jakie obszary wymagaj wikszego kontrastu, ale rwnie do okrelenia, jakie
obszary mona powici.

3 Rysowanie stromych krzywych, aby zwikszy kontrast, nie zwalnia nas z obowizku zachowania
kolorw neutralnych ani z prawidowego ustawienia wiate i cieni. Zanim zastosujesz krzyw,
sprawd na palecie Info (Info), czy adna z tych wartoci nie zostanie niewaciwie zmieniona.

3 Idea wykorzystania krzywych do uwydatnienia kontrastu w okrelonych obszarach zdjcia jest

szczytna, ale jak daleko wolno si przy tym posun, to ju rzecz subiektywna. Jeli masz
wtpliwoci co do ostatecznego przebiegu krzywej, skopiuj oryginalny obraz do oddzielnej
warstwy i wyprbuj jakie szalone ustawienie. A potem zmie krycie warstwy ze smakiem.

3 ty kolor jest przydatny przy rwnowaeniu kolorw, ale jest zbyt jasny do podkrelania

szczegw. Dlatego rysowanie stromych krzywych przynosi znacznie lepsze efekty w przypadku
cyjanu, magenty i czarnego.

71