IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Illustrator 9

wiczenia praktyczne
Autor: Marek Kostera-Kosterzewski
ISBN: 83-7197-560-0
Format: B5, stron: 132

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Witaj, przyszy Czytelniku! Skoro czytasz t notk to znaczy, e jeste zainteresowany

poznaniem programu Illustrator 9, ktry jest jednym z wiodcych na rynku programw
ilustracyjnych. Niniejsza publikacja wprowadzi ci krok po kroku w tajniki
posugiwania si nim. Od tworzenia wspaniaych grafik dzieli ci bdzie tylko
wyobrania lub -- jak kto woli -- pomys na ciekaw ilustracj. Ksika przeznaczona
jest dla zupenie pocztkujcego adepta sztuki ilustratorskiej. W kolejnych wiczeniach
poznawa wic bdziesz coraz bardziej zaawansowane techniki ilustratorskie i
narzdzia programu Illustrator 9. Kade wiczenie zostao bogato zilustrowane.

Rozdzia 1. Podstawy edycji obiektw wektorowych ............................................................................ 5

Wstp ............................................................................................................................ 5
Wygld programu ......................................................................................................... 5
Parametry strony........................................................................................................... 7
Pywajce palety ........................................................................................................... 9
Przybornik................................................................................................................... 10
Rysowanie prostych obiektw.................................................................................... 11
Kolor paleta Prbki................................................................................................ 13
Blokowanie obiektw ................................................................................................. 15
Grupowanie obiektw................................................................................................. 17
Odbicie lustrzane ........................................................................................................ 18
Narzdzie Zaznaczenie bezporednie......................................................................... 19
Zapis pracy.................................................................................................................. 20
Otwieranie dokumentw............................................................................................. 21
Kolor wypenienia i kolor obrysu............................................................................... 21
Paleta Kolor ................................................................................................................ 22
Wicej o palecie Prbki .............................................................................................. 24
Definiowanie wasnej prbki koloru .......................................................................... 25
Stosy ........................................................................................................................... 26
Paleta Wyrwnanie opcje wyrwnania .................................................................... 28
Paleta Wyrwnanie opcje rozmieszczenia ............................................................ 31
Rysowanie krzywych Bezira .................................................................................... 33
Edycja cieek ............................................................................................................ 38

Rozdzia 2. Edycja cieek i tekstu................................................................................................................. 47

O narzdziach do edycji cieki sw wicej... .......................................................... 47
Edycja obrysu ............................................................................................................. 50

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

Narzdzie Spirala........................................................................................................ 55
Paleta Nawigator......................................................................................................... 56
Narzdzia do edycji widoku strony ............................................................................ 56
Tekst ........................................................................................................................... 58
Dodatkowe polecenia edycji tekstu ............................................................................ 65
Tekst umieszczany wewntrz innych obiektw ......................................................... 68
Zamiana tekstu na krzywe .......................................................................................... 69
Napisy na ciekach.................................................................................................... 70

Rozdzia 3. Zaawansowane techniki edycji cieek..............................................................................77

Transformacje obiektw ............................................................................................. 77
Wypenianie obiektw i cieek kolorem gradientu .................................................. 81
Wypenienia wzorami................................................................................................. 86
Prbkowanie koloru.................................................................................................... 87
Malowanie pdzlem.................................................................................................... 89
Efekty metamorfozy ................................................................................................... 93
Paleta Filtry cieek.................................................................................................... 97
Opcje mieszania i zalewki ........................................................................................ 102

Rozdzia 4. Efekty specjalne i praca z bitmapami............................................................................... 103

Przezroczyste wektory .............................................................................................. 103
cieki zoone ......................................................................................................... 105
Wstawianie grafiki bitmapowej................................................................................ 107
Paleta Poczenia ...................................................................................................... 108
Konwersja obiektw wektorowych na bitmapowe................................................... 109
Wektoryzacja bitmap ................................................................................................ 110
Praca z maskami ....................................................................................................... 110
Filtry uywane do bitmap ......................................................................................... 113
Efekty specjalne........................................................................................................ 113
Warstwy .................................................................................................................... 119
Paleta Zadania........................................................................................................... 122
Wykresy .................................................................................................................... 124
Linijki i prowadnice.................................................................................................. 127

Nowa wersja Illustratora zostaa wzbogacona o moliwo obsugi przezroczystoci. Moliwe jest teraz kreowanie ilustracji zawierajcych elementy szklane, chromowane i poyskujce bez adnych ogranicze. Wykonujc wiczenie polegajce na narysowaniu szklanej
kapsuki dowiesz si, jak dziaaj opcje przezroczystoci i jak mona nimi manipulowa.

wiczenie 4.1.

Tematem wiczenia ukazujcego moliwo wykorzystania rnych stopni przezroczystoci przy tworzeniu rysunkw w Illustratorze bdzie opracowanie ilustracji przedstawiajcej szklan kapsuk.
1. Wybierz z przybornika narzdzie Rounded Rectangle (Zaokrglony prostokt)

i narysuj nim ksztat kapsuki podobny do przedstawionego na ilustracji.

104

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

2. W palecie Gradient ustaw gradient kolorystyczny skadajcy si z dwch kolorw.

Dowolnie wybranego i biaego. Jako typ gradientu wybierz Linear. Kt gradientu

ustaw na 90.

3. Narzdziem Rounded Rectangle (Zaokrglony prostokt)

narysuj teraz poduny

ksztat refleksu wietlnego na grnej czci kapsuki. Obiektowi nadaj kolor
wypenienia (biay) i kolor obrysu (aden).

4. Dochodzimy teraz do sedna wiczenia, czyli zastosowania przezroczystoci

w narysowanym przed chwil refleksie. Z menu gwnego wybierz polecenie

Window/Show Transparency (Okno/Poka przezroczysto). Pojawi si paleta
zawierajca opcje przezroczystoci.

W prawym grnym rogu palety znajduje si opcja Opacity (Krycie). Opcja ta

okrela stopie przewitywania obiektu (czyli to, jak bardzo bd widoczne obiekty
znajdujce si za elementem przezroczystym). Warto 100% oznacza, e obiekt
nie jest przezroczysty. Zmie warto krycia wedug wasnego uznania.

5. Illustrator 9 potrafi okreli przezroczysto nie tylko dla pojedynczych obiektw,

ale take dla dowolnych grup. Zaznacz ca kapsuk i zgrupuj jej wszystkie
elementy poleceniem Object/Group (Obiekt/Grupuj). Po lewej stronie wartoci
Opacity (Krycie) znajduje si opcja wyboru sposobu czenia kolorw i ich

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

105

wywietlanie. Aby wywoa menu wyboru odpowiedniej opcji, kliknij czarny

trjkt znajdujcy si przy nazwie Normal. Z rozwinitej listy wybierz opcj Screen.
Krycie obiektw ustaw na 70%. Aby zobaczy efekt dziaania ustawie, jako to
umie pod kapsuk dowolne ksztaty.

Tematem kolejnego wiczenia bd cieki zoone, wic tym razem zajmiemy si wycinaniem otworw w obiektach. Nie jest to skomplikowane zagadnienie, ale naley do grupy tematw powiconych zaawansowanym czynnociom wykonywanym na ciekach.
Czym s zatem cieki zoone? Ot s to ksztaty zoone z kilku innych obiektw, zachowujce si jak jeden obiekt. Posiadaj jeden kolor wypenienia i obrysu, czyli maj
wsplne atrybuty.

wiczenie 4.2.
1. Wybierz z przybornika narzdzie Ellipse (Elipsa)

i narysuj okrg.

Wypenij go dowolnym kolorem.

2. Narysuj kolejny okrg, ktry bdzie peni dwie funkcje. Pierwsz z nich bdzie

zastosowanie tego ksztatu jako skadowej szybki w okienku. Drug funkcj bdzie
tworzenie cieki zoonej. Aby speni wszystkie te wymagania, narysowany drugi
okrg musisz powieli, w celu otrzymania drugiej kopii.

106

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

3. Kopi okrgu przesu w bok, by pniej zrobi z niej szybk. Teraz zajmij si

obramowaniem okna. W tym celu musisz utworzy ksztat obrczy. Zaznacz dwa
okrgi (ten, ktry narysowae jako pierwszy i ten, ktry powsta nieco pniej).
4. Teraz musisz wyrwna obydwa okrgi. W palecie Align (Wyrwnanie) zaznacz

ikony opcji wyrwnywania obiektw centralnie, w pionie i poziomie.

5. Jeli nadal masz zaznaczone wszystkie obiekty, to bardzo dobrze. W przeciwnym

wypadku zaznacz ponownie obydwa okrgi i zajmij si tworzeniem cieki

zoonej. W tym celu z menu gwnego wybierz polecenie Object/Compound
Path/Make (Obiekt/cieka zoona/Utwrz). Polecenie tworzenia cieki zoonej
moesz te wyda skrtem klawiaturowym Ctrl+8. Jak widzisz, na pierwszy rzut
oka nic si nie zmienio, ale tak nie jest. Wypenij powstay obiekt kolorem
niebieskim przypominajcym metalowy kolor.
Tworzenie cieek zoonych, jest bardzo proste (zoone chyba tylko z nazwy).
Utworzony w ten sposb obiekt moesz z powrotem przeksztaci do pierwotnej
postaci. Suy do tego celu polecenie Object/Compound Path/Release (Obiekt/
cieka zoona/Zwolnij) lub skrt klawiaturowy Ctrl+Alt+8. W tym wiczeniu
pozostaw jednak obiekt w postaci cieki zoonej.
6. Ostatnim elementem bdzie dopracowanie szybki wewntrz okiennej ramy.

Zaznacz ram i okrg. Nastpnie postpujc podobnie, jak to robie w punkcie 4

wyrwnaj obiekty centralnie.
7. Zaznacz teraz tylko okrg, ktry bdzie szklan szybk i wypenij go biao-niebieskim

gradientem liniowym uoonym pod ktem 45.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

107

8. Przejd do palety Transparency (Przezroczysto) i ustaw odpowiednio opcj

okrelajc krycie obiektu (warto z przedziau 50 70%). Dla uatrakcyjnienia

ilustracji moesz dorysowa wewntrz ramy okna kilka okrgych nitw oraz
pywajce ryby za szybk.

Do tej pory mowa bya tylko o grafice wektorowej. Istnieje jeszcze jeden typ grafiki.
Reprezentantami tego typu s bitmapy, czyli obrazy powszechnie nazywane zdjciami.
Grafiki bitmapowe rni si tym od wektorowych, e nie mona ich dowolnie powiksza i pomniejsza bez obniania ich jakoci. Wie si to z budow obrazu bitmapowego, ktry skada si z niewielkich punktw zwanych pikselami.
Illustrator jest co prawda programem przeznaczonym gwnie do prac zwizanych z grafik
wektorow, ale potrafi take obsugiwa bitmapy.
Aby wstawi obrazek bitmapowy do dokumentu, musisz wybra polecenie File/Place
(Plik/Umie). Po wybraniu polecenia powinno pojawi si okno wyboru formatu i plikw bitmapowych.

108

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

Po klikniciu czarnego trjkta opcja Pliki typu ukazuje moliwe formaty plikw, ktre
Illustrator rozpoznaje. Powyej znajduje si okno wyboru konkretnego pliku graficznego.
W Illustratorze obrazy bitmapowe mog by umieszczone na dwa sposoby. Bitmapa moe
by osadzona w dokumencie lub doczona. Rnica polega na tym, e obrazy doczone do
dokumentu Illustratora tak naprawd znajduj si na dowolnym noniku plikw. W dokumencie pojawia si tylko podgld doczonego obrazka. Osadzone bitmapy fizycznie s
umieszczane w dokumencie. Powoduje to powikszenie rozmiaru pliku i spowolnienie
pracy programu.
W menu Place (Umie) znajduje si opcja Link (cze). Zaznaczenie tej opcji powoduje, e obraz bitmapowy zostaje tylko doczony. Niezaznaczenie tej opcji spowoduje
osadzenie bitmapy.

Jeli bitmapa jest doczona do dokumentu, dobrze by byo, gdyby udao si zobaczy, jaki
jest jej status. Inaczej mwic musimy wiedzie, czy jej oryginalna wersja nadal jest
tam, gdzie bya ostatnio. Jeli zostaa usunita, to w przypadku wydruku pracy zostanie
wydrukowana grafika o bardzo sabej jakoci, gdy program nie bdzie mg pobra
oryginalnego pliku. Do utrzymywania porzdku w doczonych plikach suy paleta
Links (Poczenia).

1 Miniatura wstawionej grafiki

2 Ikona opcji zamiany poczenia z plikiem rdowym (po wybraniu tej opcji moesz
wybra inny plik do doczenia)
3 Ikona opcji wskazujcej pooenie zaznaczonego poczenia w dokumencie (po klikniciu
tej opcji program pokazuje, ktre cze jest odpowiednie do kolejnego obrazka; opcja ta
jest uyteczna wtedy, gdy w dokumencie pojawia si dua ilo doczonej grafiki)
4 Ikona opcji odwieajcej widok doczonego podgldu (jeli grafika ulega zmianie
w pliku oryginalnym (rdowym), to opcja ta pokae w dokumencie podgld
w uaktualnionej wersji)
5 Ikona opcji uruchamiajcej program do edycji obrazw bitmapowych
(moe to by program firmy Adobe Photoshop)
6 Ikona dostpu do menu palety (moliwe jest ustawienie wywietlania w palecie
wszystkich bitmap: osadzonych, zmodyfikowanych i brakujcych)

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

109

Skoro mona umieci w Illustratorze pliki bitmapowe, mona take przemieni obiekty
wektorowe w posta bitmapow.

wiczenie 4.3.
1. Narysuj dowolny obiekt lub grup obiektw.
2. Zaznacz wszystkie obiekty, ktre maj zosta zamienione na bitmap.
3. Z menu gwnego wybierz polecenie Object/Rasterize (Obiekt/Rasteryzuj). Pojawi

si okno opcji rasteryzacji, czyli zamiany w map bitow.

W opcjach moesz ustawi Color Model (Model koloru), w jakim bdzie wywietlany
obraz, Resolution (Rozdzielczo), czyli gsto pikseli tworzcych obraz oraz
Background (Kolor ta). Obrazek moe mie to w kolorze biaym lub przezroczystym.
Jeli chcesz, aby elementy bitmapy miay gadkie krawdzie, musisz zaznaczy opcj
Anti-Alias (Wygadzanie krawdzi). Pozostae opcje tworz Create Clipping Mask (Maska odcinania) i kontroluj odlego obiektw od krawdzi bitmapy (Add: ... Around
Object).
Po dokonaniu wszystkich ustawie otrzymasz obraz bitmapowy.

110

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

Jak ju wiesz, obrazki bitmapowe (rastrowe) nie nadaj si do dowolnego powikszania. Posiadaj jeszcze jedn niewygodn cech. Maj zbyt du wielko w porwnaniu
do grafiki wektorowej. Illustrator 9 zosta wyposaony w narzdzie do zamiany bitmap
w obiekty wektorowe, ktre mog by dowolnie skalowane i maj niewielk objto.

wiczenie 4.4.
1. Umie w dokumencie dowoln bitmap za pomoc polecenia File/Place

(Plik/Umie).
2. Z przybornika wybierz narzdzie Auto Trace (Autoobrys)

. Kursor przybierze

posta celownika.
3. Dziaanie narzdzia jest bardzo proste. Moesz si nim posuy na dwa sposoby.

Aby uzyska obrys ksztatw, kliknij kursorem krawd bitmapy. Drugim sposobem
jest kliknicie w obrbie wewntrznego obszaru bitmapy. Program utworzy
wwczas obrys z obszaru o podobnym odcieniu ssiadujcych pikseli. Poczenie
obydwu sposobw moe da dosy ciekawe efekty.

Maski s to obiekty powodujce wymuszanie ukrywania jakiej czci rysunku, grupy

obiektw czy pojedynczych elementw ilustracji. Maskami mog by obiekty proste typu
okrg, prostokt, a take napisy w trybie tekstowym, pocignicia pdzlem i rysowane
rcznie cieki. Wicej o informacji na temat wykorzystania funkcji maskowania, znajdziesz w kolejnych wiczeniach.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

111

wiczenie 4.5.
1. Wybierz narzdzie Type (Tekst)

i wpisz dowolny tekst.

2. Umie w dokumencie dowolny obrazek bdcy bitmap. Do tego celu uyj

polecenia File/Place (Plik/Umie).

3. Przesu bitmap pod napis. Taka operacja jest niezbdna, gdy to tekst bdzie

wykorzystany jako maska i musi znajdowa si dokadnie nad obiektem, ktry

bdzie maskowany.

4. Zaznacz obydwa obiekty uywajc narzdzia Selection (Zaznaczenie)

.
Nastpnie z menu gwnego wybierz polecenie Object/Clipping Mask/Make
(Obiekt/Maska odcinania/Utwrz). Moesz take utworzy mask za pomoc skrtu
klawiaturowego Ctrl+7. Bitmapa zostaa umieszczona wewntrz tekstu. W ten
sposb moesz zmusi program do wywietlania tylko tych fragmentw obrazw
rastrowych, ktre chcesz pokaza.

Do zamaskowania elementw graficznych nie musz by uywane tylko i wycznie

obrazy rastrowe. Przeanalizujmy teraz t sam sytuacj z zastosowaniem obiektw
wektorowych.
5. Wpisz dowolny tekst.
6. Narysuj zestaw obiektw wektorowych (jak na ilustracji), a nastpnie zgrupuj je

poleceniem Object/Group (Obiekt/Grupuj). Pamitaj o zaznaczeniu wszystkich

obiektw poza napisem.
7. Napis umie na samym wierzchu stosu poleceniem Object/Arrange/Bring To Front

(Obiekt/Rozmieszczenie/Umie na wierzchu) nad zgrupowanymi obiektami.

112

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

8. Zaznacz wszystkie obiekty i wybierz polecenie Object/Clipping Mask/Make

(Obiekt/Maska odcinania/Utwrz). Jak widzisz, maskowanie sprawdza si take

w przypadku obiektw wektorowych (nawet wtedy, gdy s zgrupowane).
Obrysowi tworzcemu mask moesz nada dowoln grubo i kolor.

Moliwe jest wydobycie obiektw maskowanych spod dziaania masek. Suy do tego
polecenie Object/Clipping Mask/Release.

wiczenie 4.6.
1. Umie w dokumencie bitmap za pomoc polecenia File/Place (Plik/Umie).
2. Wybierz dowolne narzdzie do rysowania cieek i obrysuj fragment, ktry ma by

widoczny po uyciu polecenia tworzenia maski odcinania.

3. Zaznacz obydwa obiekty i wybierz polecenie Object/Clipping Mask/Make

(Obiekt/Maska odcinania/Utwrz). Wynikiem dziaania maski bdzie odcicie ta

bitmapy i pozostawienie samej kaczki. Jeli ciece tworzcej obrys maski nadasz
odpowiedni kolor obrysu (aden), to efekt bdzie taki, jakby kaczka znajdowaa si
na przezroczystym tle.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

113

Do umieszczonych w Illustratorze plikw bitmapowych moesz zastosowa specjalne filtry.

Znajduj si one w menu Filter (Filtry) i uaktywniaj si, gdy zaznaczona zostanie jakakolwiek bitmapa.

Filtry uywane przez Illustratora 9 pochodz z aplikacji Photoshop. Na omwienie ich

dziaania potrzebna by bya osobna publikacja, wic zainteresowanych odsyam do
ksiki Photoshop 5 F/X Filtry wydanej przez wydawnictwo Helion. Oczywicie
moesz te pozna ich dziaanie w praktyce, sprawdzajc na przykad, jaki efekt daje
uycie kadego z nich.

Oprcz tych wszystkich narzdzi do przeksztacania obiektw wektorowych, ktre ju

poznae, Illustrator zosta wyposaony w dodatkowe efekty, dziki ktrym powiksza
si arsena moliwoci kreowania ciekawych ilustracji.

114

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

wiczenie 4.7.
1. Z przybornika wybierz narzdzie Polygon

i narysuj ksztat szeciokta.

2. Zaznacz obiekt i z menu gwnego wybierz polecenie

Effect/Distort&Transform/Punk&Bloat (Efekty/Zniekszta i Transformacja/

Wklnicie i Wybrzuszenie).
Filtr ten dziaa na dwa sposoby. W zalenoci od tego, w ktr stron przesuniesz
suwak sterujcy odksztaceniem krawdzi obiektu, moesz zastosowa dla obiektu
efekt wklsych krawdzi lub wypukych. Aby przed zatwierdzeniem
przeksztacenia widzie efekt dziaania filtra, zaznacz opcj Preview (Podgld).
By narysowa kwiatek, przesu suwak w kierunku opcji Bloat (Wybrzuszenie).
3. Wybierz z przybornika narzdzie Ellipse (Elipsa)

i narysuj okrg. Narysowany

obiekt bdzie wewntrzn czci kwiatu.

Dobrze byoby troch poeksperymentowa, wic dla zdobycia wprawy zrb co

nowego i narysuj inny ksztat kwiatka.
4. Wybierz narzdzie Rectangle (Prostokt)

i z wcinitym klawiszem Shift

narysuj kwadrat.
5. Nastpnie zastosuj efekt filtra Punk (Wklnicie) z menu Effect/

Distort&Transform/Punk&Bloat (Efekty/Zniekszta i Transformacja/

Wklnicie i Wybrzuszenie). Suwak transformacji przesu do koca w lewo.
6. Aby z powstaego obiektu otrzyma ciekawy ksztat kwiatu, skopiuj go kilkakrotnie

i obr obiekt dla uzyskania efektu takiego, jaki jest przedstawiony na ilustracji.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

115

wiczenie 4.8.

1. Narysuj prostokt, z ktrego za chwil bdziesz mg zrobi ciekaw ramk dla

tekstu.
2. Z menu gwnego wybierz polecenie Effect/Distort&Transform/Zig Zag (Efekty/

Zniekszta i Transformacja/Zygzak). Na ilustracji przedstawione s dwa przykady

dziaania filtra.

W opcjach filtra moesz okreli, czy Points (Punkty kontrolne) maj by gadkie
(przykad po lewej stronie) albo ostre (przykad po prawej stronie). Opcja Ridgest
per segment okrela ilo grzbietw transformacji przypadajcych na cal.
Tak jak w przypadku kadego filtra, pomocna bdzie ci opcja Preview (Podgld),
ktra umoliwi ci obserwacj uzyskiwanego efektu.
3. Ciekaw w ksztacie ramk moesz te uzyska uywajc do narysowanego

prostokta filtra Roughen (Nierwno) znajdujcego si w menu Effect/

Distort&Transform (Efekty/Zniekszta i Transformacja).

Filtr wprowadza nierwnoci na ciekach tworzcych ksztat obiektu. W ustawieniach

moesz kontrolowa zarwno Size (Wielko), jak i Detail (Dokadno) dziaania efektu.
Tak samo jak wczeniej, moesz okreli rodzaj punktw kontrolnych (gadkie i ostre).
Uzyskasz wtedy lini falist lub zby piy.

116

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

wiczenie 4.9.
1. Z przybornika wybierz narzdzie do wpisywania tekstu. Nastpnie wpisz dowolny

tekst. Najlepszy efekt uzyskasz, gdy wybierzesz jak grubsz czcionk.

2. Z menu gwnego wybierz polecenie Effect/Stylize/Drop Shadow (Efekt/Stylizacja/

Cie). W oknie opcji filtra moesz ustawi Mode (Mieszanie kolorw), Opacity
(Natenie krycia cienia) i Blur (Rozmywanie krawdzi). Ciekaw opcj jest
kolorowanie rzucanego cienia. Klikajc ikon okna koloru, ktra domylnie jest
czarna, moesz wybra dowolny kolor cienia.

Oczywicie cie moe by wygenerowany dla grupy obiektw. Sprbuj narysowa

kilka dowolnych figur i zgrupuj je poleceniem Object/Group (Obiekt/Grupuj).
Nastpnie dodaj cie.

Innym sposobem na dodanie rzucanego cienia jest zastosowanie efektu Feather (Wtapianie).
1. Narysuj dowolny ksztat (na przykad gwiazd) i nadaj wypenieniu kolor (aden).

W palecie Stroke (Obrys) zdefiniuj grubo cieki. Nastpnie skopiuj j, aby

otrzyma dwa identyczne ksztaty.
2. Dla oryginau (po zaznaczeniu go) wybierz polecenie Effect/Stylize/Feather (Efekt/

Stylizacja/Wtapianie). Okno opcji efektu jest dosy ubogie w porwnaniu

z innymi efektami, ale w zupenoci wystarczy. Wcz opcj Preview (Podgld)
i eksperymentuj ze zmikczaniem krawdzi cieki.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

117

wiczenie 4.10.

Narysowanie strzaki wskazujcej dowolne miejsce ilustracji lub bdcej wskanikiem

odnonika do opisu rysunku jest w Illustratorze wyjtkowo proste i co najwaniejsze
bardzo szybkie.
1. Dowolnym narzdziem do rysowania cieek (

) narysuj lini.

2. W palecie Stroke (Obrys) ustaw wasn grubo cieki.

3. Z menu gwnego wybierz polecenie Effect/Stylize/Add Arrowheads (Efekt/Stylizacja/

Dodaj grot strzaki).

Okno opcji filtra okrela rodzaj grota opisujcego Start (Pocztek) cieki i End (koniec). Do wyboru masz dwadziecia siedem rnych kocwek, ktre moesz przeglda, gdy bdziesz klika ikony z symbolami strzaek znajdujce si pod okienkami podgldu. Na samym dole znajduje si opcja Scale (Skalowanie).

Ciekawe efekty moesz otrzyma stosujc dodawanie grotw strzaek do cieek zamknitych, rysowanych za pomoc narzdzi, takich jak elipsa, prostokt, gwiazda czy wielobok.

118

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

wiczenie 4.11.

Efekty powiaty lub jak kto woli wiecenia obiektw w Illustratorze 9 jest moliwy do uzyskania dosownie w minut. Chyba, e kto ma wyjtkowo powolny komputer, to w kilka minut. Szczeglnie ciekawym zastosowaniem jest uzyskiwanie efektu
neonowego napisu.
1. Wybierz z przybornika narzdzie do wprowadzania tekstu Type (Tekst)

i wpisz

dowolny tekst.
2. Zastosuj teraz efekt Round Corners (Zaokrglone rogi). Polecenie wybierz z menu

Effect/Stylize (Efekt/Stylizacja). Filtr zaokrgla naroniki obiektw o warto

wpisan w polu opcji Radius.

3. Teraz zajmiemy si rozwietleniem napisu. Z menu gwnego wybierz polecenie

Effect/Stylize/Outher Glow (Efekt/Stylizacja/Zewntrzna powiata). Opcje efektu

dziaaj podobnie do tych, ktre umoliwiaj pozyskanie efektu cienia. Jeli wic
chcesz uzyska efekt zbliony do efektu owietlonego napisu, to kolor powiaty
ustaw na nieco janiejszy odcie koloru, ktrym wypenie tekst.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

119

Na zakoczenie omawiania efektw proponuj ci may sprawdzian. Sprbuj wykona

taki rysunek jak na ilustracji. Do wykonania strzaki uyte zostay filtry efektw stylizacji.

Jak ju wiesz zapewne, obiekty rysowane w Illustratorze poukadane s w stosy. Istnieje

jeszcze jeden sposb zarzdzania obiektami w programie. S nim warstwy. Do zarzdzania warstwami suy paleta Layers (Warstwy).

120

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

Ilustracja przedstawia obiekty umieszczone na warstwach, ktrym nadano nazwy pochodzce od ich zawartoci. Na pierwszej warstwie znajduje si szeciokt, na drugiej
kwadrat, a na trzeciej (ostatniej) umieszczono dwa obiekty uoone w stosie
(gwiazd i okrg). Warstwy mona przyrwna do szuflad znajdujcych si w szafce
kuchennej. Stosy za przypominaj naczynia poukadane jedno na drugim. Wiesz ju,
e mona zamienia miejscami obiekty uoone w stosach. Tak sam operacj mona
wykona take w przypadku warstw. Mona to porwna do wyjmowania szuflad razem z ich zawartoci z szafki i wkadania ich z powrotem, ale ju w innej kolejnoci.

wiczenie 4.12.
1. Zakadam, e masz ju otwarty nowy dokument. Wywoaj zatem palet Layers

(Warstwy) za pomoc polecenia Window/Show Layers (Okno/Poka warstwy).

W palecie znajduje si ju jedna warstwa o nazwie Layer 1.
2. Kliknij dwukrotnie nazw warstwy w palecie Layers (Warstwy). Otworzysz w ten
sposb okno waciwoci warstwy. Wpisz wasn nazw
 w polu Name.

W Illustratorze warstwy mog by oznakowane kolorami. W opcji Color ustaw

kolor warstwy na Pink. Wgld w list kolorw uzyskasz klikajc czarny trjkt
znajdujcy si przy nazwie koloru. Inne opcje pozostaw bez zmian. Zaznaczone
pola okrelaj odpowiednio: Show (Widok) widoczno warstwy, Print (Druk)
moliwo drukowania. Opcja Dim Images To okrela przymienie wywietlanej
mapy bitowej, ktra zostaa umieszczona na warstwie.

3. Narysuj kilka prostoktw w dokumencie.

4. Teraz dodaj now warstw. Do tego celu suy ikona Create New Layer (Utwrz

now warstw) znajdujca si na dole palety. Kolor opisujcy warstw ustaw

na ciemnoniebieski. Jako nazw warstwy wpisz 
.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

121

5. Na nowej warstwie narysuj kilka okrgw.

6. Aby przeczy si na poprzedni warstw, kliknij jej ikon lub nazw. Aktywna

warstwa jest podwietlona na niebiesko.

7. Przy ikonach warstw znajduj si tajemnicze trjkty. Klikajc jeden z nich

rozwijasz zawarto warstwy. W ten sposb moesz uzyska dostp do

poszczeglnych obiektw na warstwie. Rozwi warstw z prostoktami.
8. Pole z nazw warstwy umieszczon po prawej stronie obok okrgu ma ikon

granatowego kwadracika. Kliknij go. Efektem bdzie zaznaczenie wszystkich

obiektw znajdujcych si na tej warstwie.

9. Moesz take zaznacza na warstwie wybrane obiekty. Wystarczy, e klikniesz

okrg znajdujcy si przy kadym obiekcie.

10. Przy kadej warstwie i przy kadym obiekcie znajduje si ikona oka. Klikajc j

spowodujesz, e warstwa bd poszczeglne obiekty stan niewidoczne. Dla

przewiczenia ukrywania warstw kliknij ikon oka znajdujc si przy warstwie
okregi.
11. Wcz z powrotem widoczno warstwy (kliknij okienko, w ktrym poprzednio

znajdowaa si ikona oka).

12. Zapewne zastanawiaj ci puste okienka znajdujce si pomidzy ikonami oka

a warstwami. Kliknij takie okienko przy nazwie warstwy prostokaty. W okienku

pojawi si ikona kdki. Od tej pory wszystkie obiekty znajdujce si na tej
warstwie bd zablokowane dla edycji. Niemoliwe bdzie ich zaznaczenie.
Nie bdziesz te mg rysowa na tej warstwie.
13. Czy mona skopiowa warstw tak, aby uzyska kopie wszystkich obiektw

znajdujcych si na niej? Oczywicie. I to w bardzo prosty sposb. Zap nazw

warstwy okregi i przesu j nad ikon tworzenia nowej warstwy. Kursor zmieni si
w zacinit rczk ze znakiem plusa. Zwolnij klawisz myszy. To wszystko.

122

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

14. Warstw wraz z jej zawartoci moesz rwnie szybko usun. Zaznacz warstw

okregi copy i nastpnie kliknij ikon kosza na mieci znajdujc si w prawym

rogu palety.
15. Warstwy mona dowolnie przemieszcza w palecie Layers (Warstwy). Umie wic

warstw okregi pod warstw prostokaty. Aby tego dokona, zap warstw okregi
i przesu j pod warstw prostokaty. Po lewej stronie pojawi si szary znacznik
okrelajcy, gdzie bdzie znajdowa si warstwa.

16. Tak samo jak warstwy, moesz take przenosi poszczeglne obiekty. Jeli

chciaby skopiowa obiekt bdcy na warstwie okregi i umieci kopi na warstwie

prostokaty, to podczas przecigania obiektu w palecie Layers (Warstwy) wcinij
klawisz Alt.

Illustrator zosta wyposaony w bardzo przydatne narzdzie, jakim jest paleta Actions
(Zadania). By moe spotkae si ju z podobnym zjawiskiem (na przykad w programie Word, gdzie tworzy si makra). Ot zadania tego typu, to nic innego jak zapis
czynnoci wykonywanych podczas tworzenia rysunku. Mona to porwna z prac, ktra
sprowadza si nie tylko do realizacji danej czynnoci, ale take do omawiania w trakcie
jej wykonywania poszczeglnych etapw pracy i nagrywania kolejno wykonywanych
czynnoci. Paleta Actions (Zadania) oferuje jednak duo bardziej uyteczn rzecz po
wykonaniu jednego kliknicia program moe wykona rysunek sam.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

123

wiczenie 4.13.
1. Przywoaj palet Actions (Zadania) poleceniem Window/Show Actions (Okno/Poka

zadania).
2. U dou palety znajduje si kilka ikon. Wybierz trzeci ikon (liczc od prawej

strony) i kliknij j. Opcja ta tworzy nowy katalog zada. Pojawi si okno New Set,
w ktrym powiniene wpisa wasn nazw.

3. Nastpn czynnoci konieczn do wykonania w nowym katalogu zada bdzie

utworzenie kolejnego zadania. Kliknij drug ikon od prawej strony. Pojawi si

wwczas kolejne okno opcji. W polu Name wpisz wasn nazw zadania. Pole Set
okrela, w ktrym katalogu zada bdzie umieszczone twoje nowe zadanie. Moesz
take okreli klawisz skrtu (Function Key), ktry bdzie uruchamia zadanie.
Po ustawieniu wszystkich opcji kliknij przycisk Record. Okno zniknie i rozpocznie
si zapis.

4. Kada czynno wykonana przez ciebie zostanie zarejestrowana. Sygnalizuje to

druga ikona (liczc od lewej strony palety), gdy zapala si jej czerwona lampka.
5. Wybierz z przybornika narzdzie Ellipse (Elipsa)

i z wcinitym klawiszem

Shift narysuj okrg.

6. W palecie Gradient ustaw gradient liniowy (od koloru czerwonego do czarnego,

pod ktem 45).

7. Skopiuj okrg i pomniejsz tak, aby zmieci si wewntrz oryginalnego okrgu.
8. Obr kopi okrgu o 180 i umie wewntrz wikszego okrgu.

124

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

9. Zatrzymaj zapis zadania klikajc pierwsz ikon znajdujc si po lewej stronie palety.
10. Aby rozpocz zadanie, kliknij jego nazw w palecie, a nastpnie kliknij rwnie

trzeci ikon (liczc od lewej). Reszt zrobi program. Zapisane zadanie moesz
przekaza innemu uytkownikowi Illustratora lub zachowa w swojej kolekcji.

Prawdopodobnie spotkae si ju nieraz z wykresami. S one staym elementem czasopism, biuletynw i ulotek reklamowych. Jeli miae do czynienia z programem Excel, to
z wykresami spotkae si na pewno i to w sposb praktyczny. W momencie, gdy chcemy
przedstawi konkretne cechy wykresw, musimy zaznaczy, e peni one funkcj ciekawego graficznie przedstawienia nudnych i dugich sprawozda liczbowych. W tym
celu Illustrator zosta wyposaony w odpowiednie narzdzie.

wiczenie 4.14.
1. Wybierz z przybornika narzdzie Column Graph (Wykres kolumnowy)

2. Najpierw naley zdefiniowa obszar, jaki wykres bdzie zajmowa na stronie.

Kursorem narzdzia narysuj wic prostoktny ksztat obszaru podobnie,

jak rysowae wczeniejsze prostokty.
3. Pojawi si kolejna paleta, w ktrej naley wprowadzi dane potrzebne do utworzenia

wykresu. Wartoci wpisz w szare kratki arkusza.

W prawym grnym rogu palety znajduj si ikony opcji. Pierwsza z lewej okrela
pobieranie danych z pliku. Druga opcja powoduje zmian pooenia danych
wykresu w kolumnach i wierszach. Trzecia ikona powoduje zamian wartoci X i Y
w wykresach punktowych. Czwarta ikona okrela styl komrki, w ktrej ustawiasz
parametry wywietlania danych w komrkach. Kolejna ikona powoduje cofnicie
do poprzednich ustawie w palecie. Ostatnia ikona suy do zatwierdzenia ustawie
i podejrzenia wykresu na stronie bez potrzeby opuszczania okna palety.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

125

4. Po wyczeniu palety na stronie w zdefiniowanym obszarze powiniene otrzyma

prosty wykres supkowy.

5. Narysowany wykres moesz zamieni na inny typ. Wybierz wic polecenie z menu

gwnego Object/Graph/Type (Obiekt/Wykres/Typ). W oknie opcji wybierz typ

wykresu Satacked Bar (Supkowy stosowy).

Poszczeglne ikony symbolizuj kolejne typy wykresu:

1 Column (Kolumnowy)
2 Stacked Column (Kolumnowy stosowy)
3 Bar (Supkowy)
4 Stacked Bar (Supkowy stosowy)
5 Line (Liniowy)
6 - Area (Warstwowy)
7 Scatter (Punktowy)
8 Pie (Koowy)
9 Radar (Radarowy)

wiczenie 4.15.

Illustrator pozwala uytkownikowi zdefiniowa wasne elementy tworzce wykres. Aby tak
si stao, musi by speniony jeden warunek. Obiekty powinny by opisane w kwadratowym
ksztacie. W tym wiczeniu uyjesz wic wczeniej zdefiniowanego wykresu i posuysz

126

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

si zadaniem zapisanym w palecie Actions (Zadania). Na pocztek przywoaj palet
Actions (Zadania) i uruchom zadanie tworzce trjwymiarowy przycisk.
1. Narysuj ponad przyciskiem kwadrat i okrel jego kolor obrysu i wypenienia

(aden). Przycisk i kwadrat wyrwnaj za pomoc palety Align (Wyrwnanie).

2. Zaznacz obiekty i wybierz polecenie Object/Graph/Design (Obiekt/Wykres/Model

wykresu). Pojawi si okno opcji Grap Design, w ktrym kliknij przycisk New
Design (Nowy model). Kolejne okno opcji zatwierd klikajc przycisk OK.
Wczeniej moesz zmieni nazw modelu klikajc przycisk Rename (Zmie nazw).

3. Zaznacz teraz wykres i z menu wybierz polecenie Object/Graph/Column

(Obiekt/Wykres/Kolumny). Pojawi si na ekranie okno opcji modeli wykresu.

W polu Choose Column Design wska wasn prbk. Po prawej stronie znajduje
si okno podgldu prbki. Poniej umieszczone s opcje wywietlania obiektu
w wykresie. W polu Column Type (Typ Kolumny) wybierz opcj Repeating, dziki
czemu przycisk bdzie powtarzany na caej dugoci kolumny wykresu. Poniej
znajduje si pole, w ktrym powiniene okreli warto, po ktrej bdzie pojawia
si twj przycisk. Przy niewielkich wartociach wskazane jest ustawienie tu liczby
10. Kolejna opcja okrela sposb, w jaki bd wywietlane czstkowe (uamkowe)
wartoci. Do wyboru masz skalowanie lub cinanie obiektu.

4. Dla zatwierdzenia opcji kliknij przycisk OK. I oto efekt kocowy.

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

127

Na koniec musi si jeszcze pojawi sw kilka powiconych bardzo uytecznym funkcjom programu. Bardzo czsto zdarza si, e trzeba wykona rysunek precyzyjny co do
milimetra. Do tego celu potrzebne bd ci dodatkowe pomoce w postaci przymiarw.
Nie martw si, nie bdziesz zmuszony do odwiedzenia sklepu z artykuami krelarskimi.

wiczenie 4.16.
1. Z menu gwnego wybierz polecenie View/Show Rules (Widok/Poka miarki) lub

wcinij skrt klawiaturowy Ctrl+R. Po lewej stronie okna dokumentu i u jego gry
pojawi si linijki (Miarki).

128

Illustrator 9. wiczenia praktyczne

2. Punkt (0;0) moesz ustawi w dogodnym dla ciebie (lub projektu) miejscu.

Wystarczy, e zapiesz punkt zbiegu obydwu linijek i przemiecisz w dowolne

miejsce na ekranie.

3. W linijkach s ukryte specjalne narzdzia, bardzo pomocne w wyrwnywaniu

poszczeglnych czci ilustracji, planowaniu ukadu strony czy ukadaniu

pojedynczych elementw. Mowa o liniach pomocniczych (Guides). Aby umieci
tak lini pomocnicz w dokumencie, zap linijk poziom lub pionow
i przecignij j na rodek strony. Tak naprawd to nie przecigasz linijki tylko
wycigasz z niej lini pomocnicz. Linie pomocnicze wygldaj jak cienkie
niebieskie kreski. Po umieszczeniu ich w konkretnym miejscu domylnie zostaj
zablokowane. Aby odblokowa linie, kliknij prawym przyciskiem myszy nad lini
pomocnicz. Pojawi si wtedy menu podrczne, z ktrego powiniene wybra
polecenie Lock Guides (Zablokuj linie pomocnicze). Powinien wwczas znikn
znaczek ptaszka. Od tej pory bdziesz mg przemieszcza linie pomocnicze
w caym dokumencie.

4. Illustrator posiada jeszcze jedn opcj pomagajc pracowa z dokadnoci

szwajcarskiego zegarka. Jest to opcja przycigania obiektw do niewidzialnej siatki.

Aby uatwi sobie prac z siatk, moesz wyczarowa jej widzialno poleceniem
View/Show Grid (Widok/Poka siatk).

Rozdzia 4.
Efekty specjalne i praca z bitmapami

129

Siatka w Illustratorze ma szczegln waciwo. Przyciga do siebie obiekty po uaktywnieniu odpowiedniej opcji. Z menu View (Widok) wybierz polecenie Snap To Grid
(Przycignij do siatki). Od tej pory bdziesz mg wyrwnywa obiekty do siatki.
I oto dobiega koca podr przez funkcje programu Illustrator 9. Oczywicie temat nie
zosta wyczerpany. Mam nadziej, e po wykonaniu wszystkich wicze polubisz ten
program i zgbisz jego bardziej zaawansowane opcje.