IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Skanowanie i drukowanie.
Jak to zrobi?
Autorzy: Sandee Cohen, Robin Williams
Tumaczenie: Marcin Samodulski
ISBN: 83-7361-235-1
Tytu oryginau: The Non-Designer's Scan and Print Book
Format: B5, stron: 264
Wiedza potrzebna do przygotowania publikacji do druku jest bardzo szeroka.
Trzeba nie tylko pozna dokadnie oprogramowanie DTP, nauczy si obrbki grafiki,
skanowania zdj, ale take zaznajomi si z podstawowymi zasadami poligrafii,
pozna rne metody druku, wreszcie nauczy si specyficznego drukarskiego jzyka,
by mc porozumie si z drukarni. I to nie wszystko: proces przygotowania do druku
obejmuje take planowanie zada oraz kontrolowanie budetu.
Ksika Skanowanie i drukowanie. Jak to zrobi? przekazuje projektantom
i kierownikom studiw graficznych ca wiedz niezbdn by profesjonalnie, szybko
i bez wydawania zbdnych rodkw przygotowa do druku kad publikacj.
Jej autorzy w przystpny sposb wprowadzaj w wiat DTP, przedstawiajc zarwno
podstawowe informacje, jak i bardziej zaawansowane niuanse, ktre czsto decyduj
o powodzeniu projektu.
Poznasz:
Tryby kolorw
Dobr waciwej rozdzielczoci
Prac z grafikami wektorowymi
Formaty plikw
Druk w kolorze, kolory procesowe, duotony i kolory specjalne
Zagadnienia zwizane z obrazami cyfrowymi
Aparaty cyfrowe
Fotografi stokow i kliparty
Zagadnienia zwizane ze skanowaniem
Metody sprawdzania, czy projekt jest prawidowo przygotowany do druku
Sposoby na uniknicie zbdnych wydatkw
Rodzaje papieru stosowane w druku
Prby, w tym prby cyfrowe
Sprawdzianem Twoich umiejtnoci mog by quizy, ktrymi kocz si poszczeglne
rozdziay tej ksiki. Po ich pomylnym rozwizaniu moesz by pewien, e wiat
skanowania i drukowania nie bdzie mia dla Ciebie tajemnic.

PIS RECI
Wprowadzenie ........................................................................................................................................... 15

I ZACZNIJ OD KOCA ............................................ 17

1. MUSISZ WIEDZIE, DOKD ZMIERZASZ ..................................................................19
Pytania ....................................................................................................................................................... 20
Kiedy zadawa pytania? ................................................................................................................... 20
Z jakiego rodzaju prac mamy do czynienia?........................................................................................21
Jaki rozmiar papieru?................................................................................................................................21
Ile arkuszy papieru?...................................................................................................................................21
W oparciu o arkusze drukarskie ..................................................................................................... 22
Impozycja ...........................................................................................................................................23
Ile zamw? ................................................................................................................................................ 24
Ile kopii? .....................................................................................................................................................25
Ile kolorw? ................................................................................................................................................25
Czy w projekcie wystpuj elementy graficzne? ................................................................................... 26
Na jakim rodzaju papieru ma zosta wydrukowany projekt? ............................................................ 27
Kolor .................................................................................................................................................. 27
Powoka.............................................................................................................................................. 27
Wykoczenie papieru ...................................................................................................................... 28
Gramatura ......................................................................................................................................... 28
Inne parametry papieru ................................................................................................................... 28
Co trzyma to wszystko razem? ............................................................................................................... 29
Biurowe sposoby oprawy dokumentw i publikacji ................................................................... 29
Profesjonalne oprawy....................................................................................................................... 29
Kto bdzie zajmowa si drukowaniem? ................................................................................................30
Czy opracowana przez Ciebie reklama drukowana jest przez wydawc gazety lub czasopisma?...... 30
Lista celw .................................................................................................................................................. 31
Informacje dotyczce drukowania..........................................................................................................32

2. PODSTAWOWE INFORMACJE O DRUKOWANIU W DOMU LUB W BIURZE ................33

Oglne rozwaania na temat drukarek ..................................................................................................34
Rozdzielczo.....................................................................................................................................34
Rozmiar papieru................................................................................................................................34
Obszar zadruku .................................................................................................................................35
Wydajno ..........................................................................................................................................35
Koszty eksploatacji............................................................................................................................36
Czcionki .............................................................................................................................................36
Pami RAM ......................................................................................................................................36
Karta sieciowa ....................................................................................................................................36

SKANOWANIE I DRUKOWANIE. JAK TO ZROBI?

A co z postscriptem? .................................................................................................................................37
Drukarki postscriptowe....................................................................................................................37
Drukarki niepostscriptowe ..............................................................................................................37
Kiedy potrzebujesz postscriptu?......................................................................................................37
Drukowanie czcionek i rysunkw postscriptowych na drukarkach niepostscriptowych.......37
Drukarki atramentowe .............................................................................................................................38
Czym jest drukarka atramentowa?..................................................................................................38
Rozdzielczo drukarek atramentowych .......................................................................................38
Monochromatyczne drukarki atramentowe .................................................................................38
Kolorowe drukarki atramentowe ....................................................................................................39
Zalety drukarek atramentowych .....................................................................................................39
Wady drukarek atramentowych ..................................................................................................... 40
Wysokiej klasy drukarki atramentowe .......................................................................................... 40
Drukarki laserowe .....................................................................................................................................41
Czym jest drukarka laserowa? ..........................................................................................................41
Rozdzielczo drukarek laserowych ...............................................................................................41
Monochromatyczne drukarki laserowe .........................................................................................41
Kolorowe drukarki laserowe ............................................................................................................41
Wielofunkcyjne drukarki laserowe ................................................................................................ 42
Zalety drukarek laserowych............................................................................................................. 42
Wady drukarek laserowych ............................................................................................................. 42
Wysokiej klasy drukarki cyfrowe druk cyfrowy ...................................................................... 42
Drukarki laserowe a nawietlarki ............................................................................................................43
W jaki sposb uywa drukarki laserowej w roli nawietlarki? ...................................................43
Drukarki termosublimacyjne ................................................................................................................. 44
Czym jest drukarka termosublimacyjna?...................................................................................... 44
Rozdzielczo drukarek termosublimacyjnych ........................................................................... 44
Zalety drukarek termosublimacyjnych ......................................................................................... 44
Wady drukarek termosublimacyjnych .......................................................................................... 44
Dla kogo drukarka termosublimacyjna?....................................................................................... 44
Termiczne drukarki woskowe..................................................................................................................45
Rozdzielczo termicznych drukarek woskowych........................................................................45
Zalety termicznych drukarek woskowych......................................................................................45
Wady termicznych drukarek woskowych ......................................................................................45
Drukarki do zada specjalnych...............................................................................................................45
Faksy........................................................................................................................................................... 46
Czym jest faks? .................................................................................................................................. 46
Faksy komputerowe ......................................................................................................................... 46
Projektowanie korespondencji do faksowania............................................................................. 46

3. PODSTAWY PROFESJONALNEGO DRUKU .................................................................47

Profesjonalne punkty usug poligraficznych ....................................................................................... 48
Mae drukarnie ......................................................................................................................................... 48
Profesjonalne drukarnie o zasigu krajowym ...................................................................................... 48
Kopiowa czy drukowa? ........................................................................................................................ 49
Maszyna drukarska .......................................................................................................................... 49
Kserokopiarka................................................................................................................................... 49

SPIS TRECI

Rne techniki drukowania.....................................................................................................................50

Typografia ..........................................................................................................................................50
Fleksografia ........................................................................................................................................50
Technika wklsodrukowa rotograwiura .................................................................................. 51
Staloryt ................................................................................................................................................ 51
Termografia........................................................................................................................................ 51
Offset................................................................................................................................................... 51
Sitodruk ..............................................................................................................................................52
wiatodruk ........................................................................................................................................52
Kolorowy druk cyfrowy....................................................................................................................52
Metoda bezporedniego nawietlania formy drukowej ...............................................................52
Jak znale drukarni? ..............................................................................................................................53
Co przynie na spotkanie?..............................................................................................................53
Jeli budet jest niski .................................................................................................................................54

II CO ROBI TEN KOMPUTER? .................................. 55

4. RNE TYPY APLIKACJI DO TWORZENIA PUBLIKACJI ..............................................57
Wybierz odpowiednie oprogramowanie................................................................................................58
Aplikacje do przetwarzania tekstw .......................................................................................................58
Arkusze kalkulacyjne ............................................................................................................................... 60
Programy do tworzenia prezentacji ........................................................................................................ 61
Programy do obrbki obrazw .............................................................................................................. 62
Wektorowe programy graficzne ............................................................................................................. 64
Programy do komputerowego skadu tekstu.........................................................................................66
Funkcje zwizane z edycj tekstu.....................................................................................................66
Funkcje graficzne...............................................................................................................................66
Czcionki .................................................................................................................................................... 68

5. TRYBY KOLORW ..................................................................................................69

Gboko bitowa ..................................................................................................................................... 70
Jeli chcesz pozna matematyczne podstawy opisywanych tutaj zagadnie,
kontynuuj lektur (jeli nie, pomi t cz) .............................................................................71
Gboko bitowa a objto pliku .................................................................................................71
Tryb bitmapowy ....................................................................................................................................... 72
Poziomy ............................................................................................................................................. 72
Tryb skala szaroci.....................................................................................................................................73
Co skanowa w skali szaroci? .........................................................................................................73
Tryb RGB................................................................................................................................................... 74
Wybr koloru w modelu RGB.........................................................................................................75
Tryb CMYK............................................................................................................................................... 76
Wybr kolorw w modelu CMYK................................................................................................. 77
Jaki tryb wybra do skanowania i pracy nad projektem? .................................................................... 78
Tryb indeksowany .................................................................................................................................... 79
Przewodnik po trybach koloru............................................................................................................... 80
Tryby kolorw i gbokoci bitowe........................................................................................................ 80

SKANOWANIE I DRUKOWANIE. JAK TO ZROBI?

6. OBRAZY RASTROWE I ROZDZIELCZOCI .................................................................81

Na pocztek istotne informacje ............................................................................................................. 82
Rozdzielczo monitora a rozdzielczo drukarki ...................................................................... 82
Obraz rastrowy (kropki) a obraz wektorowy (linie) .....................................................................83
Kwestia rozdzielczoci a drukarki atramentowe ...........................................................................83
Kwestia rozdzielczoci a inne drukarki niebdce drukarkami laserowymi.............................83
Zgbianie pojcia piksela ....................................................................................................................... 84
Piksele i gboko bitowa ............................................................................................................... 84
Piksele a rozdzielczo druku ......................................................................................................... 84
Piksele, cale i monitor .......................................................................................................................85
Zalecana rozdzielczo druku dla obrazw 1-bitowych ...................................................................... 86
Zalecana rozdzielczo obrazw 1-bitowych przeznaczonych do wydruku
na drukarkach laserowych........................................................................................................... 86
Zalecana rozdzielczo obrazw 1-bitowych przeznaczonych
do wydruku na nawietlarkach ................................................................................................... 86
Rozdzielczo druku dla obrazw w skali szaroci i obrazw kolorowych ..................................... 87
Liniatura rastra (lpi) ......................................................................................................................... 87
Parametry rastra................................................................................................................................ 88
Liniatura rastra a rozdzielczo ...................................................................................................... 88
Czy jeste zakopotany? ................................................................................................................... 88
amanie zasady proporcjonalnoci rozdzielczoci i liniatury rastra........................................ 89
Jak ustali warto liniatury rastra?................................................................................................ 90
Tabelka wartoci liniatur i rozdzielczoci......................................................................................91
Obraz ptonowy ..................................................................................................................................... 92
Zmiana domylnego obrazu ptonowego................................................................................... 92
Rodzaje wzorcw ptonowych.......................................................................................................93
Zmiana rozdzielczoci............................................................................................................................. 94
Rozciganie pikseli........................................................................................................................... 94
Piksele z powietrza.............................................................................................................................95
Powikszanie obrazw rastrowych................................................................................................. 96
Zmniejszanie obrazw rastrowych................................................................................................. 97
Zachowanie wymiarw przy zmniejszaniu rozdzielczoci......................................................... 97
Czy rozdzielczo moe by za dua?.................................................................................................... 97
Symbole zastpcze niskiej rozdzielczoci.............................................................................................. 98
Dlaczego uywamy obrazw w niskiej rozdzielczoci? ............................................................... 98
Dlaczego 75 ppi? ............................................................................................................................... 98

7. OBRAZY WEKTOROWE ..........................................................................................99

Rodzaje obrazw wektorowych .............................................................................................................100
Zalety obrazw wektorowych ................................................................................................................ 101
Rozdzielczo................................................................................................................................... 101
atwo modyfikacji ....................................................................................................................... 101
Mniejsze objtoci plikw .............................................................................................................. 101
Ograniczenia obrazw wektorowych ...................................................................................................102
Podgld ekranowy ...........................................................................................................................102
Drukowanie obrazw wektorowych na drukarkach niepostscriptowych ...............................102
Panowa nad krzywymi ..................................................................................................................102
Ograniczenia w zakresie fotorealizmu obrazw wektorowych.................................................103
Przeroczyste i nieprzeroczyste ksztaty na obrazach wektorowych ......................................103

SPIS TRECI

8. FORMATY PLIKW ................................................................................................105

Wewntrzne formaty plikw .................................................................................................................106
Formaty zewntrzne................................................................................................................................107
Eksportowanie lub zapisywanie plikw w formatach zewntrznych.......................................107
Importowanie i otwieranie plikw zewntrznych ......................................................................107
Pliki TIFF..................................................................................................................................................108
Skanowanie obrazw do formatu TIFF........................................................................................108
Parametr okrelajcy porzdek bajtw (byte order)....................................................................108
Kompresja LZW ..............................................................................................................................108
Pliki EPS (wersja wektorowa) .................................................................................................................109
Pliki EPS (wersja rastrowa) ..................................................................................................................... 110
Opcja podgldu Preview............................................................................................................. 110
Kodowanie w EPS.............................................................................................................................111
Obraz ptonowy .............................................................................................................................111
Funkcja przeniesienia (transfer function).....................................................................................111
Pliki DCS...................................................................................................................................................111
Pliki PICT (Macintosh) .......................................................................................................................... 112
PICT a Photoshop ........................................................................................................................... 112
Pliki BMP (Windows) ............................................................................................................................. 112
Pliki WMF (Windows)............................................................................................................................ 113
Pliki GIF ................................................................................................................................................... 113
Pliki PNG ................................................................................................................................................. 113
Pliki JPEG................................................................................................................................................. 114
Kompresja JPEG .............................................................................................................................. 114
Pliki PDF .................................................................................................................................................. 115
Pliki postscriptowe lub wydruki do pliku............................................................................................ 116
Ktry format wybra? ............................................................................................................................. 116

III WIAT KOLORU ...............................................117

9. DRUKOWANIE W PROCESIE CZTEROKOLOROWYM ...............................................119
Co to s kolory rozbarwie? ..................................................................................................................120
Wykres kolorw rozbarwie ..................................................................................................................120
Definiowanie kolorw rozbarwie....................................................................................................... 121
Kolory CMYK tylko w projektach CMYK! ................................................................................. 121
Co to jest separacja?.................................................................................................................................122
Kanay a formy.................................................................................................................................123
Jakiego koloru s rozbarwienia? ....................................................................................................123
Zrb to sam! .....................................................................................................................................123
Rastry koloru ...........................................................................................................................................124
Efekt mory ........................................................................................................................................124
Unikaj efektu mory .........................................................................................................................124
Ustawianie ktw rastra..........................................................................................................................125
Odcienie kolorw rozbarwie...............................................................................................................126
Sumowanie farb.......................................................................................................................................127
Kolor znakw pasowania (paserw) .....................................................................................................127
Technologia Multi-inks..........................................................................................................................128

10

SKANOWANIE I DRUKOWANIE. JAK TO ZROBI?

10. KOLORY SPECJALNE I DUOTONY ........................................................................129

Czym s kolory specjalne?......................................................................................................................130
Oszczdno pienidzy...................................................................................................................130
Dopasowanie kolorw ....................................................................................................................130
Efekty metaliczne ............................................................................................................................ 131
Efekty druku fluorescencyjnego.................................................................................................... 131
Lakierowanie .................................................................................................................................... 131
Czym jest Pantone? .................................................................................................................................132
Dawno, dawno temu...................................................................................................................132
Dobieranie kolorw ........................................................................................................................132
Systemy kolorw specjalnych innych firm ..................................................................................132
Prbniki kolorw specjalnych............................................................................................................... 133
Uywaj prbnika, a nie monitora ................................................................................................. 133
Efekty, ktre mona uzyska dziki kolorom specjalnym ................................................................134
Odcienie tinty.............................................................................................................................134
Mieszanie kolorw specjalnych przez nadrukowywanie ........................................................... 135
Kolorowanie zdj........................................................................................................................... 136
Rozpoznawanie kolorw specjalnych ..................................................................................................137
Kty rastra dla kolorw specjalnych .....................................................................................................137
Duotony ...................................................................................................................................................138
Duotony w programie Adobe Photoshop ...................................................................................138
Sztuczne duotony ............................................................................................................................139
Spjrzmy, jak to przebiega .....................................................................................................................140
Definiowanie koloru specjalnego .................................................................................................140
Ujednolicanie kolorw specjalnych.............................................................................................. 141
Ostateczny wybr koloru ...............................................................................................................142

11. USTALENIE LICZBY KOLORW............................................................................143

Liczba kolorw w druku.........................................................................................................................144
Drukowanie w jednym kolorze .....................................................................................................144
Druk dwukolorowy .........................................................................................................................144
Druk trjkolorowy ..........................................................................................................................145
Druk penokolorowy ......................................................................................................................145
Druk szeciokolorowy ....................................................................................................................145
Druk wysokiej jakoci .....................................................................................................................146
Separacja barwna .....................................................................................................................................146

IV WPROWADZANIE DANYCH DO KOMPUTERA ..147

12. SKANERY I SKANOWANIE ....................................................................................149
Zasady dziaania skanerw.....................................................................................................................150
Skanery pracuj w systemie RGB...................................................................................................150
Skanowane materiay ......................................................................................................................150
Gboko bitowa ............................................................................................................................ 151
Rozdzielczo skanera .................................................................................................................... 151

SPIS TRECI

11

Rodzaje skanerw....................................................................................................................................152
Skanery rczne lub skanery szczelinowe.......................................................................................152
Skanery paskie.................................................................................................................................152
Skanery do slajdw .......................................................................................................................... 153
Skanery bbnowe ............................................................................................................................. 153
Oprogramowanie OCR do rozpoznawania tekstw.................................................................. 153
Przygotowania do skanowania ..............................................................................................................154
Oprogramowanie do obsugi skanera .................................................................................................. 155
Ustawianie rozdzielczoci .............................................................................................................. 156
Tryb koloru ......................................................................................................................................157
Skalowanie podczas skanowania ...................................................................................................157
Wyostrzanie......................................................................................................................................157
Ustawianie kontrastu i kolorw ....................................................................................................158
Skanowanie obrazw drukowanych .....................................................................................................159
Skanowanie drukowanych obrazw kreskowych........................................................................160
Skanowanie barwionej grafiki kreskowej ..................................................................................... 161
Skanowanie wydrukowanych obrazw w skali szaroci.............................................................162
Skanowanie wydrukowanych obrazw kolorowych ..................................................................162
Usuwanie wzoru rastra z wydrukowanych obrazw................................................................... 163
O skanowaniu w wietle prawa ..............................................................................................................164

13. APARATY CYFROWE I STANDARD KODAK PHOTOCD........................................165

Typy aparatw cyfrowych ...................................................................................................................... 166
Matryce liniowe lub statyczne ....................................................................................................... 166
Cyfrowe wkadki do aparatw studyjnych...................................................................................167
Jednoobiektywowe lustrzanki cyfrowe .........................................................................................167
Popularne cyfrowe aparaty kompaktowe.....................................................................................167
Rozdzielczo aparatw cyfrowych ......................................................................................................168
Rozdzielczo aparatw studyjnych .............................................................................................168
Rozdzielczo profesjonalnych aparatw cyfrowych.................................................................168
Rozdzielczoci popularnych aparatw cyfrowych .....................................................................168
Kolor .........................................................................................................................................................169
Formaty pliku i kompresja.....................................................................................................................170
Kilka sw na temat formatu FlashPix ................................................................................................. 171
Korzystanie z popularnych aparatw cyfrowych ............................................................................... 171
Kodak Photo CD.....................................................................................................................................172
Jak utworzy Photo CD?.................................................................................................................172
Rozdzielczo obrazw na pytach Photo CD ............................................................................172

14. BANKI FOTOGRAFII I KLIPARTW .......................................................................173

Historia bankw fotografii tematycznych i klipartw ......................................................................174
Jak je dosta?.............................................................................................................................................175
Zdjcia do celw prezentacji ..................................................................................................................175
Formaty zdj z bankw zdj ...............................................................................................................176
Jaki rodzaj skanu? ............................................................................................................................176
Rozdzielczo obrazu .....................................................................................................................176
Jaki tryb koloru? ..............................................................................................................................177
Fotografie w kolorze indeksowanym............................................................................................177
Fotografie w formacie CMYK .......................................................................................................177
cieki obcinania.............................................................................................................................178

12

SKANOWANIE I DRUKOWANIE. JAK TO ZROBI?

Kliparty .....................................................................................................................................................179
Formaty rysunkw ..........................................................................................................................179
Kompozycje zoone obrazy kompletne ................................................................................179
Grupy zagniedone .......................................................................................................................179
Regulacje prawne .....................................................................................................................................180
Umowa dotyczca praw autorskich ..............................................................................................180
Autoryzacja zdjcia .........................................................................................................................180

15. CZCIONKI I KSZTATY ........................................................................................181

Formaty czcionek ....................................................................................................................................182
Czcionki typu PostScript Type 1 ...................................................................................................182
Czcionki TrueType .........................................................................................................................182
Adobe Type Manager (ATM) ................................................................................................................183
Technologia Multiple Masters ......................................................................................................183
Stylizowanie czcionek.............................................................................................................................184
Dlaczego stylizacja czcionek nie zawsze dziaa?..........................................................................184
Mamy zatem do czynienia z metod prb i bdw...................................................................185
Styl cienia i obwiedni ..............................................................................................................................186
Nie koloruj maych napisw..................................................................................................................186
Linie wosowe...........................................................................................................................................187
Skalowanie linii wektorowych...............................................................................................................188
Wypenianie linii.....................................................................................................................................188
Przeksztacanie tekstu w krzywe ............................................................................................................189
Oto regua swobody ................................................................................................................................190
Lecz................................................................................................................................................190

V DRUKOWANIE PROJEKTU ..................................191

16. WYDRUK W WYSOKIEJ ROZDZIELCZOCI ..........................................................193
Czym jest studio graficzne (nawietlarnia) lub punkt usug poligraficznych?...............................194
Koordynacja dziaa na linii studio graficzne drukarnia ....................................................195
Specyfikacja wydruku .....................................................................................................................195
Jak znale odpowiedni nawietlarni? ......................................................................................195
Co wysya do nawietlarni? ..................................................................................................................196
Funkcja automatycznego przygotowywania projektu dla nawietlarni ..................................197
Na jakim noniku zanie projekt do nawietlarni?...................................................................198
Puapkowanie, czyli zakadki.................................................................................................................199
Impozycja ................................................................................................................................................ 200
Plan pracy .................................................................................................................................................201
Jak mog postpowa prace nad projektem: dwie moliwoci..................................................201
Wysyanie plikw typu Acrobat (PDF) do nawietlarni ................................................................... 202
Wysyanie projektu reklamy ................................................................................................................. 202

17. SPECYFIKACJA WYDRUKU ...................................................................................203

Wypenianie formularza ....................................................................................................................... 204
Informacje o kliencie ..................................................................................................................... 204
Informacje zwizane ze sposobem dostarczenia pracy ............................................................. 205

SPIS TRECI

13

Informacje o plikach i nonikach ................................................................................................ 205

Obrt informacji ............................................................................................................................ 205
Informacje o uytych czcionkach ................................................................................................ 206
Zakres stron (nie zapomnij wydrukowa wszystkich stron)..................................................... 207
Rodzaj wydruku.............................................................................................................................. 207
Parametry kliszy...................................................................................................................................... 208
Negatyw czy pozytyw?.................................................................................................................... 208
Emulsja: na dole czy na grze?...................................................................................................... 208
Znaki drukarskie .................................................................................................................................... 209
Znacznik cicia ............................................................................................................................... 209
Pasery................................................................................................................................................ 209
Pasek kalibracji kolorw................................................................................................................ 209
Rozdzielczo (dpi) .................................................................................................................................210
Liniatura rastra (lpi)................................................................................................................................210
Formy drukowe dla rozbarwie ............................................................................................................210
Prby kolorw .........................................................................................................................................210
Inne informacje .......................................................................................................................................210
Informacje dotyczce przedrukw........................................................................................................210

18. ZAKADKI ..........................................................................................................211

Co to jest i dlaczego to robimy? ............................................................................................................212
Wybijanie, czyli eliminacja koloru .......................................................................................................212
Zakadki ....................................................................................................................................................213
Zakadki wpuszczone i wypuszczone ...........................................................................................213
Ktry sposb wybra? .....................................................................................................................213
Unikaj puapkowania .............................................................................................................................214
Trzymaj kolory z daleka .................................................................................................................214
Przebitka czyli nadruk ....................................................................................................................215
Stosuj druk czterokolorowy ...........................................................................................................216
Czy powiniene stosowa puapkowanie?............................................................................................216

19. PRBY ................................................................................................................217

Sprawdzanie na monitorze ....................................................................................................................218
Prby druku tekstu i obrazw wektorowych .......................................................................................218
Separacja na papierze ..............................................................................................................................218
Cyfrowe prby koloru ............................................................................................................................219
Prba nakadkowa ...................................................................................................................................219
Prba zdjciowa ...................................................................................................................................... 220
Prby kliszowe ........................................................................................................................................ 220
Rzeczywisty druk prbny w drukarni ..................................................................................................221
Prby w procesie bezporedniego nawietlania form drukarskich ..................................................221
Korygowanie klisz i form drukowych ................................................................................................. 222
A jeli publikacja zostanie wydrukowana?.......................................................................................... 222

20. CZYNNOCI SPRAWDZAJCE..............................................................................223

Raporty o dokumentach ....................................................................................................................... 224
Oprogramowanie do testowania projektu.......................................................................................... 224
Lista czynnoci sprawdzajcych ........................................................................................................... 224
Materiay do wysania ............................................................................................................................ 225

14

SKANOWANIE I DRUKOWANIE. JAK TO ZROBI?

Plik z ukadem strony ............................................................................................................................ 225

Kolory ...................................................................................................................................................... 226
Obrazy umieszczone lub wstawione.................................................................................................... 226
Tekst i czcionki ....................................................................................................................................... 227
Wymagania opcjonalne......................................................................................................................... 227
A teraz do drukarni!............................................................................................................................... 228

21. TESTY WIEDZY I PROJEKTY..................................................................................229

Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 2.:
Podstawowe informacje o drukowaniu w domu lub w biurze..................................................... 230
Projekty na podstawie rozdziau 3.: Podstawy profesjonalnego druku ...........................................231
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 4.:
Rne typy aplikacji do tworzenia publikacji ................................................................................ 232
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 5.: Tryby kolorw .........................................233
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 6.: Obrazy rastrowe i rozdzielczo .......... 234
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 8.: Formaty plikw.......................................235
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 9.: Druk w procesie czterokolorowym ......236
Projekty na podstawie rozdziau 10.: Drukowanie przy uyciu kolorw specjalnych.................. 237
Projekty na podstawie rozdziau 11.: Ustalenie liczby kolorw ....................................................... 238
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 12.: Skanery i skanowanie........................... 239
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 13.:
Aparaty cyfrowe i standard Kodak Photo CD ............................................................................... 240
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 14.: Banki fotografii i klipartw.................241
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 15.: Czcionki i kontury............................... 242
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 16.: Wydruki w wysokiej rozdzielczoci ... 243
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 18.: Zakadki................................................. 244
Test ze znajomoci materiau zawartego w rozdziale 19.: Prby...................................................... 244

DODATKI .............................................................245
A ODPOWIEDZI........................................................................................................247
SKOROWIDZ .............................................................................................................251

ODSTAWY
ROFESJONALNEGO
RUKU
Drukowanie jest wielokrotnym powielaniem obrazw. Utworzenie obrazu lub rysunku jest sztuk, reprodukcja obrazu w wielu egzemplarzach jest drukowaniem.
Ludzko zna druk od wiekw. Chocia Gutenberg skonstruowa pierwsze ruchome
czcionki w roku 1440, Chiczycy i Koreaczycy drukowali za pomoc blokw ju
w 1041 roku.
W ksice tej uywamy terminu profesjonalne drukowanie w celu opisania
wszystkich czynnoci zwizanych z drukiem, a realizowanych w specjalistycznych
punktach usugowych lub drukarniach. Nie chodzi tutaj o punkty usug kserograficznych ani o biurowe kserokopiarki.

48

SKANOWANIE I DRUKOWANIE. JAK TO ZROBI?

Profesjonalne punkty usug poligraficznych

Sieci poligraficznych zakadw usugowych powstay z niewielkich punktw usugowych i laboratoriw poligraficznych i oferuj kad moliw usug druku. Dla wielu maych firm takie profesjonalne punkty usugowe oferuj moliwoci, ktre dotychczas posiaday jedynie specjalne dziay
odpowiedzialne za publikacje i reklam w wielkich korporacjach.
Wikszo punktw usugowych posiada niesychanie zaawansowane urzdzenia, w tym wysokowydajne kserokopiarki mogce segregowa i zszywa obszerne publikacje w bardzo krtkim czasie.
Znajdziemy tam rwnie kolorowe kserokopiarki, kserokopiarki wielkoformatowe i urzdzenia
do okadania i bindowania dokumentw.
Niektre punkty wynajmuj klientom komputery i drukarki na godziny, na miejscu mona wtedy
wydrukowa swoje prace na znajdujcych si tam zwykych drukarkach biurowych, a take na
drukarkach wysokiej klasy oraz nawietlarkach.
Wiele firm uwiadomio sobie, e to, co kiedy drukowane byo w maych drukarniach, moe by
z powodzeniem wydrukowane w punkcie usug poligraficznych. W miar, gdy mae drukarnie
miay coraz mniej pracy i zlece, w ich ofercie obok tradycyjnego druku pojawio si rwnie
kopiowanie lub cakowicie zmieniy swoj ofert na usugi druku cyfrowego. Jednak nadal musimy zna rnic midzy drukiem a kserowaniem.

Mae drukarnie
Mae drukarnie specjalizuj si w obsudze lokalnych firm oraz przedsibiorstw, w zwizku z czym
drukuj gazety, broszury, zaproszenia, papeterie, etykiety, koperty, karty menu, druki, formularze,
wizytwki, naklejki, katalogi itd. Po inwazji sieci punktw usugowych mae drukarnie odpowiedziay na atak, dlatego wikszo z nich oferuje usugi druku cyfrowego lub usugi kserograficzne.

Profesjonalne drukarnie o zasigu krajowym

Profesjonalne, due drukarnie s ogromnymi przedsibiorstwami drukujcymi gazety oglnokrajowe, ksiki, opakowania, oferty handlowe lub roczne raporty dla gwnych korporacji z caego
wiata. Wikszo tych drukarni zajmuje si wycznie tradycyjnym drukowaniem lub drukowaniem cyfrowym na duych maszynach.

3: PODSTAWY PROFESJONALNEGO DRUKU

49

Kopiowa czy drukowa?

W miar, gdy kserokopiarki, zwaszcza kolorowe, staj si coraz bardziej zaawansowane, wybr
midzy tradycyjnym drukiem a kopiowaniem jest coraz trudniejszy. Decyzja nie jest prosta. Istnieje wiele kryteriw, ktre musimy wzi pod uwag. Oto pewne wskazwki.

Kryterium

Maszyna drukarska

Kserokopiarka

Jako
Istnieje oczywista rnica midzy wygldem
dokumentu kserowanego a dokumentu
drukowanego. Jeli chcesz najwyszej jakoci,
id do drukarni.

Due obszary jednego koloru s bardziej

jednolite na wydrukach z maszyny
drukarskiej.

Wikszo kserokopiarek nie

odwzorowuje zbyt dobrze fotografii
i obrazw o maym kontracie.

Drukowanie rozpoczyna si od oryginau,

ktry zwykle uzyskujemy za pomoc
nawietlarek o wysokiej rozdzielczoci,
przez co czcionki i linie s wyraniejsze
i ostrzejsze.

Toner wykorzystywany przez

kserokopiarki moe odkleja si
od papieru znacznie atwiej ni farba
drukarska uywana w drukarniach.

Drukowanie w drukarni wie si

z wysokimi kosztami przygotowania
dziea i maszyny drukarskiej, lecz
im wikszy nakad, tym mniejszy koszt
wydruku jednej kopii.

Koszty kserowania s zwykle cile

okrelone i niezmienne jedna strona
kosztuje tyle samo, niezalenie od tego,
czy wykonujesz dziesi, czy sto kopii.

Drukowanie w drukarniach jest bardziej

ekonomiczne przy nakadach wikszych
ni 1 000 sztuk.

Opacalno kserowania jest najwysza

przy nakadach do 500 kopii.

Druk cyfrowy jest doskonaym

rozwizaniem przy nakadzie
od 500 do 1 000 kopii.

W drukarni przygotowanie dziea

do druku i przygotowanie samych maszyn
zajmuje wicej czasu.

Kserowanie moe si rozpocz ju

w chwili dostarczenia materiaw.

Druk cyfrowy natomiast jest znacznie

szybszy ni tradycyjne drukowanie.

Moemy drukowa na tworzywach,

foliach winylowych i wielu innych
specjalnych materiaach.

Kserokopiarki nie zadrukowuj dobrze

papierw fakturowanych oraz nie mog
w ogle drukowa na tworzywach
czy foliach winylowych.

Wzgldy ekonomiczne
Koszty kopiowania i drukowania zale
w najwikszym stopniu od liczby kopii.

Czas
Istniej ogromne rnice czasowe midzy
cakowitym czasem wykonania dziea
w drukarni i w punkcie ksero.

Materiay
Kserokopiarki mog drukowa na
niewielkiej gamie papierw i materiaw.
W przypadku maszyny drukarskiej mamy
o wiele wikszy wybr.

50

SKANOWANIE I DRUKOWANIE. JAK TO ZROBI?

Rne techniki drukowania

Wybr okrelonej techniki druku Twojego projektu nie jest czynnoci, ktr musisz wykona
samodzielnie. Nawet zawodowi projektanci o wieloletnim dowiadczeniu mog nie zna rnicy
midzy drukiem offsetowym a rotograwiur. Gdy zdecydujesz si zleci druk profesjonalnej
drukarni, najbezpieczniej bdzie, jak tam pjdziesz i zapytasz, ktra technika byaby najlepsza
w przypadku Twojego zlecenia. Mimo to, jednak omawiamy wikszo technik druku wraz z krtkim wyjanieniem, dlaczego w drukarni mog zasugerowa t technik, a nie inn.

Typografia
Typografia jest najstarsz technik druku i czsto jest te tym, co wikszo ludzi ma na myli, gdy
usyszy sowo drukowanie. W typografii wykorzystuje si metalow pyt, zwan form drukow,
zawiera ona obraz, ktry ma zosta przeniesiony na papier lub inny materia. Czasami zamiast
jednej duej formy wykorzystuje si kompozycj mniejszych form lub zgrupowanych pojedynczych czcionek wykonanych z metalu, drewna lub gipsu. Powierzchnia elementw drukujcych
znajduje si nad powierzchni pozostaej czci pyty, dlatego technik t zalicza si do grupy
technik wypukych. Wypuke powierzchnie pokrywane s farb drukarsk za pomoc specjalnych
wakw. Nastpnie do formy drukowej przyciskany jest papier.
Druki uzyskane w tej technice mog by bardzo wyrane i ostre. To wspaniay, namacalny rodzaj
druku, poniewa na papierze moemy wyczu wgbienia powstae na skutek nacisku metalowych
czcionek. Jeeli jednak dostatecznie dobrze przyjrzymy si krawdziom na wydruku typograficznym,
spostrzeemy obwdk wok poszczeglnych fragmentw obrazu, gdzie farba jest gciej naoona.
Chocia przez lata bya to najbardziej popularna (i przez lata jedyna) technika drukowania, dzisiaj
typografia jest niezwykle rzadko wykorzystywana w przemyle drukarskim. Staa si raczej pewn
pikn form sztuki praktykowan przez pasjonatw typografw i drukarzy.

Fleksografia
Zasada drukowania w technice fleksograficznej jest taka sama jak drukowania typograficznego,
czyli elementy drukujce znajduj si powyej powierzchni pyty drukarskiej i elementw niedrukujcych. W technice tej, jak mona wywnioskowa na podstawie nazwy, pyta drukowa wykonana
jest z gumy lub elastycznego tworzywa sztucznego, dziki czemu jej powierzchnia moe dostosowywa si do nierwnoci zadrukowywanego materiau. Czyni to technik fleksograficzn bardzo
uytecznym procesem drukarskim. Pierwotnie technika fleksograficzna wykorzystywana bya do
drukowania na papierowych torbach, kartonowych pudach i innych materiaach pakowych, lecz
dziki szybko schncej farbie idealnie nadaje si do zadruku liskich i gadkich powierzchni, jak
foliowe torby na zakupy, kartony na mleko, a nawet zasony prysznicowe. Gdy fleksografia osigna odpowiedni poziom zaawansowania technologicznego, zaczto j wykorzystywa do drukowania gazet i czasopism.
Ostatnimi czasy druk fleksograficzny sta si jeszcze bardziej popularny z powodw ekologicznych: inaczej ni farby wykorzystywane w innych technika drukarskich, we fleksografii wykorzystywane s przyjazne dla rodowiska farby wodne niezawierajce szkodliwych rozpuszczalnikw.

3: PODSTAWY PROFESJONALNEGO DRUKU

51

Technika wklsodrukowa rotograwiura

W technice wklsodrukowej, odwrotnie ni w typograficznej, elementy drukujce znajduj si
poniej powierzchni formy drukowej. Forma drukowa to wykonany z miedzi cylinder, w ktrym
wytrawia si okrelony obraz. Farba drukarska utrzymuje si w zagbieniach formy. Gdy do formy
drukowej zostanie przycinity papier, przechodzi na niego farba znajdujca si w zagbieniach.
Technika wklsodrukowa doskonale nadaje si drukowania fotografii. Jednak czas i koszt wykonania cylindra sprawiaj, e druk t technik jest opacalny w przypadku duych nakadw. Technik rotograwiury drukuje si wiele katalogw, czasopism i dodatkw do gazet.

Staloryt
Staloryt jest odmian techniki wklsodrukowej, w ktrej wilgotny papier przyciskany jest do formy
drukowej z zagbieniami. Powstae w ten sposb cinienie powoduje, e znajdujca si w zagbieniach farba drukarska przywiera do papieru. Cinienie to powoduje rwnie, e papier na zadrukowanych fragmentach nieznacznie si uwypukla, tak jak na eleganckich zaproszeniach, certyfikatach, papeteriach i banknotach.

Termografia
W procesie termograficznym moemy uzyska jeszcze wyraniejszy efekt wypukego druku, a dodatkowo jest to proces szybszy i taszy, nazywany rotograwiur dla ubogich. W termografii do naoonej na papier jeszcze wilgotnej farby drukarskiej dodaje si specjalny proszek. Nastpnie mieszanin proszku i farby poddaje si dziaaniu wysokiej temperatury, skd wanie pochodzi nazwa
termografia. Pod dziaaniem ciepa proszek i farba cz si i zwikszaj swoj objto, tworzc
efekt wypukego druku. Wiele zakadw poligraficznych produkujcych firmow papeteri oraz
wizytwki ma moliwo druku w technice termograficznej.

Offset
To najbardziej popularna technika drukowania wystpujca czasami pod nazw litografii. W technice
offsetowej wykorzystywane jest zjawisko chemiczne drukujce obszary formy drukowej s odpowiednio przygotowywane, aby przyjmoway oleist farb, natomiast niedrukujce obszary przycigaj wod. Jeden z wakw pokrywa niedrukujce obszary wod, a drugi pokrywa obszary drukujce farb na bazie oleju. Poniewa woda i olej trudno si mieszaj, farba zatrzymywana jest na
obszarach drukujcych, a nastpnie przenoszona na papier.
Offset jest najbardziej popularn technik druku. Wikszo maych poligraficznych punktw usugowych dysponuje maszyn offsetow. Wydruki offsetowe mona rozpozna gwnie po gadkich
krawdziach tekstu i rysunkw oraz po braku wgbie i wypukoci zadrukowanych obszarw.

52

SKANOWANIE I DRUKOWANIE. JAK TO ZROBI?

Sitodruk
W sitodruku wykorzystujemy drobn siatk ze stali nierdzewnej lub materiau, takiego jak jedwab
lub poliester, ktr montujemy na ramie. Pewne obszary sita s uszczelnione woskiem lub parafin.
Po powierzchni sita rozprowadza si farb, natomiast materia, na ktrym ma zosta wykonany
wydruk, umieszcza si tu pod sitem. Farba przepychana jest przez otwarte obszary sita za pomoc
specjalnej wycieraczki.
Ogromn zalet sitodruku jest fakt, e techniki tej mona uywa do drukowania praktycznie na
kadym materiale i powierzchni, co czyni j szczeglnie przydatn do drukowania banerw, plakatw, wykonywania nadrukw na koszulkach, pytach CD itd. Sitodruk niezbyt nadaje si do
drukowania fotografii i maych napisw, poniewa podczas przechodzenia farby przez sito zatraceniu ulegaj szczegy obrazu. Jeli mwimy o sitodruku jako jednej z technik artystycznych,
nazywamy go wtedy serigrafi.

wiatodruk
We wszystkich uprzednio wymienionych technikach drukowania do odwzorowywania fotografii,
rysunkw lub kolorw wykorzystuje si wzory rastrowe. Rastry s to zbiory punktw o rnych
wielkociach, uoonych w okrelony wzr, odwzorowujce odcienie danego koloru janiejsze
i ciemniejsze (wicej informacji na temat rastra patrz rozdzia 6.). W wiatodruku wykorzystujemy specjalne arkusze pokryte wiatoczu galaret. Zastosowanie materiaw wiatoczuych
pozwala na uzyskanie obrazu bez rastra, majcego cig charakterystyk i zblionego do fotografii.
wiatodruk umoliwia lepsz reprodukcj odcieni, przej tonalnych i kolorw na fotografiach.
wiatodruk jest procesem kosztownym i wolnym, z tego powodu wykorzystuje si go do produkcji
wydrukw w krtkich seriach, na przykad specjalnych plakatw.

Kolorowy druk cyfrowy

Jedn z nowoci w dziedzinie druku i poligrafii jest druk cyfrowy. Niektre drukarki cyfrowe
wykorzystuj t sam technologi, ktra stosowana jest w kserokopiarkach, w innych promienie
laserw nawietlaj formy drukowe wykonane z blachy offsetowej, ktre nastpnie wykorzystywane
s w tradycyjnym procesie offsetowym.
Druk cyfrowy jest idealnym rozwizaniem dla prac niskonakadowych w penym kolorze, ktre
musz by wykonane szybko. Druk cyfrowy to take moliwo szybkiej zmiany elementw projektu. Na przykad broszura moe zawiera adres regionalnej placwki i dla kadego regionu atwo
wydrukowa pewn liczb broszur z odpowiednim adresem. Jednak to, co zyskujesz na szybkoci
i elastycznoci druku cyfrowego, tracisz na szczegowoci maych elementw obrazu. Dodatkowo
koszty druku cyfrowego s zblione do kosztw usug ksero i wyliczane w podobny sposb (jednostkowe koszty nie spadaj wraz ze wzrostem nakadu), dlatego wiksze nakady opaca si bardziej wykonywa w tradycyjny sposb.

Metoda bezporedniego nawietlania formy drukowej

Metoda bezporedniego nawietlania formy drukowej nie jest tak naprawd osobn technik drukowania to sposb uproszczenia i przyspieszenia procesu tradycyjnego. W wikszoci metod trzeba
przygotowa okrelony typ formy drukowej, ktr w procesie drukowania pokrywa si farb przenosz
nastpnie na papier lub inny materia. Jednak jeszcze niedawno przed utworzeniem formy drukowej
trzeba byo nawietli prac lub umieci jej strony na filmie negatywowym. W metodzie bezporedniego nawietlania formy drukowej omijamy film i przechodzimy bezporednio do formy drukowej.
Podstawowe zalety takiego rozwizania to oszczdno pienidzy oraz oszczdno czasu.

3: PODSTAWY PROFESJONALNEGO DRUKU

53

Jak znale drukarni?

Drukarni nietrudno znale. Wikszo z nich znajduje si w ksice telefonicznej. Zadzwo do
nich i popro o rozmow z przedstawicielem handlowym, umw si na spotkanie i omw spraw
Twojego projektu.
Jak wspomniano wczeniej, szczegy projektu, ktry wykonujesz, powiniene omwi z pracownikiem
drukarni, zanim woysz w projekt zbyt wiele pracy. Przedstawiciel handlowy drukarni z przyjemnoci poczyni pewne sugestie i pokae Ci rne prbki papieru, kolory farb lub rodzaje oprawy.
W ten sposb atwiej bez przeszkd ukoczysz projekt.

Co przynie na spotkanie?
Jeli odpowiednio przygotujesz si na spotkanie z przedstawicielem handlowym drukarni, rozmowa
moe by bardziej owocna. Oto kilka informacji na temat projektu, ktre musisz zna.
t Jaki ma by nakad? Czy potrzebujesz na teraz cz nakadu, a reszt na pniej?

Moesz zapyta, czy moliwe jest wydrukowanie caego nakadu za jednym razem
i przechowywanie kopii, ktrych uyjesz pniej.
t Na kiedy potrzebujesz projekt? Czy jest to termin elastyczny? Moesz oszczdzi

pienidze, jeli powiedz drukarzowi, e chtnie poczekasz do momentu, a drukarnia

nie bdzie oboona prac.
t Jak zamierzasz dostarczy projekt i materiay niezbdne do jego wydrukowania?

Czy przyniesiesz orygina wydrukowany na folii za pomoc drukarki laserowej,

czy film z nawietlarki?
t Czy masz zamiar dostarczy dysk twardy? Jeli tak, upewnij si, e drukarnia

bdzie moga podczy Twj dysk do swoich komputerw i czy posiada to samo
oprogramowanie. Moe si okaza, e projekty utworzone w niektrych tanich
programach do uytku domowego lub edytorach tekstu, nie mog by otworzone
i wydrukowane w drukarni.
t Czy w projekcie uye kolorw specjalnych? Na przykad, czy do prawidowego

i wiernego odwzorowania logo klienta wymagany jest cile okrelony kolor?

A moe chciaby uy koloru zotego lub srebrnego?
t Opisz projekt. Jeli to prosta ulotka, ktra bdzie rozsyana poczt, w drukarni mog

doradzi okrelon gramatur papieru, tak aby zmniejszy koszty wysyki ulotki.
Jeli jednak ulotka bdzie rozdawana na ulicy lub na targach, w drukarni mog
zasugerowa uycie grubszego papieru.
t Miej wiadomo wysokoci swojego budetu. Jeli cena wydruku po wycenie w drukarni

wydaje si za wysoka, zapytaj, czy istnieje jaki sposb na obnienie kosztw, na przykad
uycie innego rodzaju papieru, zastosowanie mniejszej liczby kolorw i farb, mniej
kopii itd.

54

SKANOWANIE I DRUKOWANIE. JAK TO ZROBI?

Jeli budet jest niski

Profesjonalne wydruki nie musz duo kosztowa. Oto kilka rad dotyczcych procesu tworzenia
publikacji, dziki ktrym zaoszczdzisz pienidze.
t Druk jednokolorowy jest najtaszy. Jednak fakt uycia jednego koloru nie oznacza

wcale, e ma to by kolor czarny. Rwnie papier nie musi by biay.

Jeli zdecydujesz si uy innego ni czarny koloru farby, drukarnia moe obciy Ci
dodatkowymi, niewielkimi kosztami wyczyszczenia czarnej farby z maszyny przed
rozpoczciem druku Twojego projektu.
t Druk dwukolorowy kosztuje mniej ni czterokolorowy.
t Jeli uywasz wicej ni jednego koloru farby i pewne kolory stykaj si ze sob,

na przykad niebieskie obramowanie wok zotego kka, to koszty druku mog

wysze. Sytuacja, gdy dwa lub wicej kolorw styka si na wydruku, nosi nazw ciasnego
pasowania. Prawidowe wykonanie wydruku z ciasnym pasowaniem wymaga wicej
czasu i uwagi. Jeli kolory oddalone s od siebie o wicej ni wier cala, wydruk bdzie
kosztowa mniej.
t Drukowanie obrazw na spad kosztuje wicej.
t Drukowanie w penym kolorze na jednej stronie arkusza papieru i drukowanie

w jednym kolorze na drugiej stronie tego samego arkusza, moe oszczdzi troch
pienidzy.
t Jeli pozwolisz, aby w drukarni, zamiast wybranego przez Ciebie papieru, uyli taszego

papieru lub pozostaoci papieru po drukowaniu publikacji innego klienta, moesz

oszczdzi pienidze.
t Poszukaj drukarni reklamujcych si w internecie, zlokalizowanych poza wielkimi

miastami lub centrami miast. Wiele tych drukarni po odebraniu Twoich plikw
wydrukuje je razem z innymi pracami. Nie bdziesz mg dokonywa korekt
na poszczeglnych etapach pracy drukarni, lecz oszczdzisz pienidze.