You are on page 1of 32

IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Sposoby na Excel
Autor: Curtis Frye
Tumaczenie: Adam Bk, Grzegorz Werner
ISBN: 83-7361-972-0
Tytu oryginau: Excel Annoyances
Format: 199248, stron: 256

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Excel jest jednym z najpopularniejszych programw biurowych. Ma wiele


niezaprzeczalnych zalet, ale niektre rozwizania mog doprowadzi uytkownika do
szau. I cho w zaoeniu miay uatwia prac, zdecydowanie j utrudniaj: pojawiajcy
si znikd Spinacz skutecznie przeszkadza w zrobieniu czegokolwiek, a prawidowe
wydrukowanie arkusza lub skoroszytu wymaga powicenia kilkudziesiciu kartek
papieru na testowanie ustawie. Tych problemw mona si w atwy sposb pozby,
a wtedy praca z Excelem stanie si o wiele atwiejsza i przyjemniejsza.
Sposoby na Excel to zbir porad, dziki ktrym wyeliminujesz irytujce cechy Excela.
Dowiesz si, jak ujarzmi formaty danych, ktre zmieniaj si z niewiadomych
przyczyn, jak posortowa dane, ktre nie daj si posortowa, i jak przyspieszy
dziaanie skomplikowanych formu. Nauczysz si prawidowo formatowa komrki,
wymienia dane pomidzy arkuszami i stosowa makra, dziki ktrym zdecydowanie
szybciej wykonasz wiele operacji. Poznasz te tajemnice drukowania i tworzenia
wykresw.
Wprowadzanie i importowanie danych
Formatowanie komrek i skoroszytw
Tworzenie i edycja formu
Filtrowanie i przeszukiwanie danych
Dodawanie wykresw do arkuszy
Wymiana danych z innymi arkuszami
Drukowanie arkuszy
Korzystanie z VBA
Przeczytaj t ksik i oszczd sobie wielu stresw podczas pracy z Excelem

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

plik: T:\Andrzej\sss\!spis-08.doc

Wstp

11

17

PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH R. 1.

18

Podstawowe problemy z wprowadzaniem danych


Zabij Spinacz
Zachowywanie zer pocztkowych podczas wprowadzania
danych
Automatyczne rozszerzanie serii
Tworzenie serii z wykorzystaniem okna dialogowego Serie
Tworzenie serii danych bez uycia myszy
Tworzenie niestandardowych serii wypenienia
Jednoczesne wprowadzanie danych do wielu arkuszy
Edytowanie plikw przez wicej ni jedn osob w tym
samym czasie
Umieszczanie znaku podziau akapitu
Dodawanie symboli do skoroszytu
Zmiana ustawie autokorekty
Hipercza

25

Powikszanie wybranego obszaru


Przemieszczanie si do ostatniego wiersza listy
Unieruchamianie nagwkw
Przeszukiwanie czci arkusza
Dzielenie arkusza na wiele okien

35

Importowanie danych

43

PROBLEMY Z FORMATOWANIEM R. 2.

44

Formatowanie komrki

Kopiuj i wklej
Zaawansowane korzystanie ze Schowka
Usuwanie Schowka z widoku
Dostosowywanie formatu kopiowanych komrek
Wstawianie i usuwanie pojedynczych komrek
Transpozycja wierszy i kolumn
Zmiana domylnej lokalizacji zapisywania plikw

31

Sprawdzanie poprawnoci danych


Ograniczenie wprowadzania danych przez reguy
poprawnoci
Tworzenie formularzy dla atwiejszego
wprowadzania danych
Podstawowe formuy sprawdzania poprawnoci danych
Wykorzystanie danych z innego arkusza jako kryteriw
sprawdzania poprawnoci danych
Unikanie powtarzania wpisw w kolumnie
Zasady sprawdzania poprawnoci wprowadzanych
danych
Zaznaczanie niepoprawnych danych w arkuszu
Kopiowanie regu sprawdzania poprawnoci danych
Zbyt szybkie przewijanie arkusza

Kopiowanie tabel z pustymi komrkami z Worda do Excela


Import danych z plikw programu Microsoft Word

27

strona 5

Nawigacja i wywietlanie
Utrzymywanie aktywnej komrki podczas zmiany arkuszy
Zmniejszanie ekranu Excela

SPIS TRECI

Formatowanie czci zawartoci komrek


Zawijanie tekstu w komrce za pomoc jednego kliknicia
Zmiana koloru karty

45

Formatowanie warunkowe
Zmiana formatowania komrek w zalenoci od ich
zawartoci
Bdy w formatowaniu warunkowym
Wyszukiwanie komrek z formatowaniem warunkowym

plik: T:\Andrzej\sss\!spis-08.doc

46

Definiowanie czci wsplnej dwch zakresw w formule


Zagniedanie funkcji
Usuwanie formuy i zachowywanie wyniku
Wyrnianie komrek, ktre zawieraj formuy
Wywietlanie formu w komrkach
Wstawianie wasnej procedury do formuy
Wykonywanie tej samej operacji na grupie komrek
Monitorowanie wartoci
Dodawanie komentarzy do formu
Zwikszanie statystycznej dokadnoci Excela

Szablony
Tworzenie szablonu skoroszytu
Tworzenie szablonu arkusza

48

Zarzdzanie kolorami
Zastpowanie powtarzajcych si kolorw w palecie
Kolory: pozycja, nazwa i warto
Kopiowanie palety kolorw
Wywietlanie wartoci RGB kolorw

50

Formatowanie skoroszytu
Zmiana domylnej czcionki
Styl i format
Formatowanie za pomoc stylw
Wyszukiwanie komrek z okrelonym formatowaniem
Sprawa znikajcych linii
Ukrywanie i odkrywanie wierszy oraz kolumn
Ukrywanie i odkrywanie arkuszy

strona 6

72

Bdy w formuach i inspekcje


Informowanie Excela, co jest bdem, a co nie
Znajdowanie poprzednikw formuy
Wywietlanie wszystkich zalenych komrek
Maskowanie komunikatw o bdach

75

Formuy tablicowe
Stosowanie formu tablicowych

54

Formatowanie niestandardowe
Niestandardowe formatowanie liczb
Dodawanie tekstu do liczb
Zaokrglanie liczb
Zaokrglanie liczb do milionw i wywietlanie tekstu
za liczbami
Wyrwnywanie liczb w kolumnie z wykorzystaniem znaku
uamka dziesitnego
Tworzenie formatu daty
Tworzenie formatu czasu
Ustawianie daty i czasu z wykorzystaniem
ustawie lokalnych
Dodawanie specjalnych formatw kodw pocztowych
Dodawanie symboli obcych walut

76

Przelicz teraz!
Przyspieszanie przeliczania

78

63

PROBLEMY Z FORMUAMI

64

Wpisywanie i edytowanie formu


Zapobieganie zmianom odwoa do komrek
w kopiowanych formuach
Przeczanie midzy odwoaniami bezwzgldnymi
a wzgldnymi
Odwoywanie si do komrek w innym arkuszu
Notacja W1K1
Tworzenie odwoania do komrki przestawnej

Daty i godziny
Wywietlanie uamkw godzin jako liczb dziesitnych
Zaokrglanie godzin do nastpnej dziesitej czci godziny
Zaokrglanie godzin do nastpnego kwadransa
Zapisywanie daty lub godziny w postaci tekstu
Okrelanie liczby dni roboczych midzy dwiema datami
Dodawanie godzin, minut lub sekund do czasu
Liczby rzymskie
Okrelanie numeru tygodnia

82
R. 3.

Przeliczanie

Nazwane zakresy
Tworzenie nazwanych zakresw
Uywanie nowo zdefiniowanych nazw zakresw
w istniejcych formuach
Tworzenie nazwanych staych
Tworzenie automatycznie rozszerzajcego si
nazwanego zakresu
Tworzenie nazwanego zakresu z wielu arkuszy
Wklejanie listy nazw
Zaznaczanie caego nazwanego zakresu
Unikanie zmian odwoa w nazwanym zakresie

SPIS TRECI

plik: T:\Andrzej\sss\!spis-08.doc

85

Formuy tekstowe
Analiza skadniowa cigw o staej dugoci
Analiza skadniowa danych o zmiennej dugoci
Dzielenie tekstu na kolumny
Usuwanie spacji i niewidocznych znakw

88

Zliczanie i sumowanie warunkowe


Sumowanie wartoci speniajcych kryterium
Zliczanie wartoci speniajcych kryterium
Zliczanie niepustych komrek w zakresie
Zliczanie pustych komrek w zakresie
Zliczanie niepowtarzalnych wartoci w zakresie

91
92

PROBLEMY Z OPERACJAMI NA DANYCH R. 4.


Sortowanie i filtrowanie
Sortowanie danych w wielu kolumnach
Niestandardowe sortowanie danych
Sortowanie danych z lewej do prawej
Filtrowanie danych w arkuszu
Wywietlanie wartoci minimalnych i maksymalnych
Tworzenie zoonych filtrw
Wyszukiwanie podwjnych wpisw na licie
Kopiowanie wynikw filtrowania
Sumowanie wartoci widocznych komrek

97

Funkcje wyszukiwania
Odnajdywanie wartoci na listach danych
Wyszukiwanie wartoci w dowolnej kolumnie
Poprawianie bdnych wynikw dziaania funkcji
WYSZUKAJ.PIONOWO() w Excelu 97
Przeszukiwanie zestaww danych tekstowo-liczbowych
Wyszukiwanie z uwzgldnieniem wielkoci znakw
Praca z bdnymi sekwencjami czasu
Przyspieszanie wielokrotnych wyszukiwa
Znajdowanie pierwszego lub ostatniego wystpienia
wartoci w tablicy

106 Analizy co-jeli


Tworzenie scenariusza
Odszukiwanie wartoci generujcych okrelone wyniki
Uycie Solvera do rozwizywania zada z wieloma
zmiennymi
Umieszczanie polecenia Analiza danych w menu

SPIS TRECI

strona 7

111 Tabele przestawne


Podstawy
Tworzenie tabeli przestawnej
Przestawianie tabeli przestawnej
Filtrowanie danych w tabeli przestawnej
Tworzenie zaawansowanych tabel przestawnych
Dodatkowe kryteria filtrowania tabel przestawnych
Dodatki
Autoformatowanie tabel przestawnych
Powstrzymywanie tabeli przestawnej od przestawiania
danych
Wywietlanie symboli zamiast liczb
Technologia OLAP
Formatowanie danych w tabeli przestawnej
Pola obliczeniowe w tabelach przestawnych
Podsumowywanie danych
Brak ukrytych danych w podsumowaniu
Komunikat bdu Nieprawidowe odwoanie
Wywietlanie danych w tabeli przestawnej jako wartoci
procentowych

125 PROBLEMY Z WYKRESAMI R. 5.


126 Tworzenie i formatowanie wykresw
Byskawiczne tworzenie wykresu
Szybkie tworzenie wykresu
Aktualizowanie arkusza o nowe dane
Tworzenie i aktualizowanie wykresw na podstawie
kwerendy
Rozsuwanie wykresu koowego
Dwa wykresy za cen jednego
Prawidowe krelenie serii danych
Formatowanie elementw wykresu
Kontrola nad osiami
Dodawanie tekstu do osi wykresu
Ciekawsze kolumny
Dodawanie supkw bdu do arkusza

136 Manipulowanie wykresami


Kopiowanie wykresw jako rysunkw
Przenoszenie wykresu do oddzielnego arkusza
Drukowanie wykresu bez otaczajcych go danych
Wybr osi
Szukanie wyniku za pomoc wykresu

plik: T:\Andrzej\sss\!spis-08.doc

138 Wykresy przestawne


Wykresy przestawne i tabele przestawne pasuj do siebie
jak
Najpierw tabela przestawna, potem wykres przestawny
Tworzenie zwykych wykresw na podstawie tabeli
przestawnej

139 Interakcje z wykresami


Drukowanie wykresu Excela 97 z PowerPointa
Makro powoduje awari Excela
Wykres powiksza si podczas przesuwania pola
tekstowego
Znikajce wykresy punktowe na stronach WWW
Wklejony wykres zmienia si w szary prostokt
Nie mona opublikowa wykresu, ktry wykorzystuje
dane z wielu arkuszy
Przeciganie wykresu Excela powoduje awari Worda
Wywietlenie wykresu w trybie podgldu wydruku
powoduje awari Excela 97
Bdne procenty na wykresie koowym
Znikajce etykiety osi
Przycity obraz wykresu

145 Dodatki i aplikacje pomocnicze


Dodatki uatwiajce tworzenie wykresw i diagramw
Lepsze wykresy dwu- i trjwymiarowe

strona 8

163 Importowanie i eksportowanie danych


Przenoszenie danych midzy Excelem a Accessem
Obcite dane w Accessie
Aktualizowanie osadzonego wykresu PowerPointa
Doczanie innego pliku do skoroszytu Excela
czenie cza midzy skoroszytem Excela a innym
plikiem

167 Format danych


Udostpnianie danych Excela w sieci WWW
Umieszczanie interaktywnego arkusza na stronie WWW
Modyfikowanie arkusza na stronie WWW
Przerywanie czy do zewntrznych danych
Usuwanie zewntrznych czy
Importowanie wybranych pl
Przygotowywanie danych do zapisu w bazie danych
Brak 100 lat w wyeksportowanych danych
Wiadomoci Outlooka zawieraj zbyt wiele danych
z arkusza
Tabela przestawna zawiera dwa pola o takiej samej
nazwie
Tabela przestawna dziaa w Excelu, ale nie w sieci WWW
Makro eksportujce plik ignoruje ustawienia regionalne

177 PROBLEMY Z DRUKOWANIEM R. 7.

147 Wykresy trjwymiarowe


Nie mona zmieni kolorw trjwymiarowego wykresu
w Excelu 97
Podoe wykresu trjwymiarowego przybiera czarny kolor
Problemy z trjwymiarowymi, rozsuwanymi wykresami
koowymi

149 PROBLEMY Z WYMIAN DANYCH R. 6.


150 Microsoft Query i bazy danych
Pobieranie wybranych rekordw bazy danych
Unikanie zduplikowanych rekordw
Okrelanie liczby importowanych rekordw
Pobieranie wicej ni 65 536 rekordw do Excela
Dodawanie pola licznika do wynikw kwerendy
Importowanie danych z wicej ni jednej tabeli
Tumaczenie komunikatw o bdach na ludzki jzyk

178 Podstawy drukowania


Drukowanie caego arkusza na jednej stronie
Drukowanie wybranych regionw
Drukowanie caego skoroszytu albo wielu zaznaczonych
arkuszy
Drukowanie wielu skoroszytw jednoczenie
Drukowanie list
Jak sprawi, aby za kadym razem drukowany by ten
sam obszar arkusza?

182 Ukad wydruku


Rozmieszczanie podziaw strony
Zmiana kolejnoci drukowania stron
Zmiana marginesw arkusza
Ustawienie rozmiaru papieru i orientacji strony
Jedna strona w orientacji pionowej, druga w poziomej
Niestandardowe numery stron
Wicej miejsca na stopki i nagwki

SPIS TRECI

plik: T:\Andrzej\sss\!spis-08.doc

189 Zawarto wydruku


Drukowanie linii siatki
Dodawanie czasu i daty do wydrukw
Drukowanie liter kolumn i numerw wierszy
Drukowanie nagwkw wierszy i etykiet kolumn
na kadej stronie
Umieszczanie specjalnego tytuu raportu na kadej stronie
Drukowanie komentarzy w odpowiednim kontekcie
Drukowanie samej tabeli przestawnej
Blokowanie wydruku komunikatw o bdach

195 Zarzdzanie drukark


Drukarka domylna
Drukowanie arkusza w czerni i bieli
Ustawianie optymalnej jakoci wydruku
Sprawdzanie stanu zadania wydruku
Wysyanie arkusza jako faksu

201

PROBLEMY Z DOSTOSOWYWANIEM,
MAKRAMI I VBA R. 8.

202 Dostosowywanie interfejsu


Rozszerzanie listy ostatnio uywanych plikw
Wywietlanie penych menu
Ochrona skoroszytu
Ochrona danych
Ochrona przed otwarciem i modyfikacj skoroszytu
Otwieranie chronionego arkusza
Zapomnij o hasach! Uywaj szyfrowania
Prawa dostpu do skoroszytw w Excelu 2003
Zwikszanie liczby poziomw cofania

209 Menu i paski narzdzi


Wywietlanie wszystkich przyciskw
Dodawanie standardowych przyciskw do paskw
narzdzi
Dodawanie nowego przycisku do paska narzdzi
Zmiana wygldu przycisku na pasku narzdzi
Wywietlanie i ukrywanie wbudowanego paska narzdzi
Tworzenie niestandardowego paska narzdzi
Przywracanie paska narzdzi albo menu do stanu
domylnego
Dodawanie wbudowanego menu do paska narzdzi
Tworzenie i wypenianie menu niestandardowego

SPIS TRECI

strona 9

214 Makra
Rejestrowanie makra
Uruchamianie makra
Rejestrowanie makra z odwoaniami wzgldnymi
Umieszczanie makra na pasku narzdzi lub w menu
Krokowe wykonywanie makra
Edytowanie makra
Uruchamianie makra przechowywanego w innym
skoroszycie

217 Makra a bezpieczestwo


Unikanie makrowirusw
Dodawanie wydawcy do listy zaufanych wydawcw
Usuwanie wydawcy z listy zaufanych wydawcw
Nabywanie certyfikatu cyfrowego
Cyfrowe podpisywanie skoroszytu

219 Problemy z VBA


Podstawy programowania obiektowego
Tworzenie nowego moduu kodu
Ogldanie modelu obiektowego
Tworzenie procedury Sub
Zabawa ze zmiennymi
Deklarowanie zmiennych przed ich uyciem
Dodawanie komentarzy do kodu VBA
Kontynuowanie instrukcji w nastpnym wierszu
Tworzenie zmiennych odwoujcych si do obiektw
Tworzenie funkcji
Jak zmusi makro do operowania na aktywnym
skoroszycie?
Zapobieganie wywoywaniu procedury z innego
skoroszytu
Migotanie ekranu
Makra spowalniaj dziaanie komputera
Uywanie instrukcji warunkowej IfThen
Tworzenie cigw z wartoci przechowywanych w wielu
zmiennych
Wykonywanie operacji na kadym elemencie kolekcji
Uruchamianie makra po wystpieniu zdarzenia
Ochrona kodu VBA za pomoc hasa
Skracanie odwoa do obiektw w kodzie VBA
Excel otwiera skoroszyt w trybie naprawy
Nie mona zapisa pliku bez poczenia sieciowego
Bd Range.Calculate

plik: T:\Andrzej\sss\!spis-08.doc

231 Przydatne procedury VBA

strona 10

241 Menu i funkcje Excela 2003

Tworzenie skoroszytu z oddzielnym arkuszem dla kadego


miesica
Losowy wybr pozycji z listy
Generowanie niepowtarzalnych wartoci losowych

Przycisk Zamknij jest niedostpny


Narzdzie do tworzenia wykresw generuje bdn
warto R-kwadrat
Generator liczb losowych zwraca liczby ujemne

243 Interakcje z innymi programami


233 PROBLEMY Z EXCELEM 2003

R.9.

234 Problemy z listami w Excelu 2003


Tworzenie list
Usuwanie obramowania listy

236 Excel 2003 i jzyk XML

Nie mona wyeksportowa strony WWW do skoroszytu


Excela
Excel ulega awarii, kiedy uruchamiam program
LiveMeeting

Skorowidz

245

Podstawy jzyka XML


Wywodzenie schematu z danych XML
Rozwizywanie problemw ze schematami
Schematy XML
Tworzenie mapy danych
Pobieranie danych do arkusza z map XML
Eksportowanie danych z arkusza z map XML

10

SPIS TRECI

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 17

PROBLEMY
z wprowadzaniem danych
Wprowadzanie danych to serce Excela. Jeeli nie moesz szybko i dokadnie wprowadzi danych do swojego arkusza, nie wykorzystasz jego zmylnych narzdzi do ich analizy. Przy wprowadzaniu danych Excel robi wiele
rzeczy waciwie, ale w przypadku kilku rozwiza postpuje naprawd
dziwnie Jeeli kiedykolwiek Excel poprawi Twoje wpisy, mimo e wiedziae, e s poprawne, albo przeksztaci 6-cyfrowe symbole w daty, wiesz,
o czym mwi.
W pierwszej czci rozdziau zajem si metodami rozwizywania kopotw z danymi: od usuwania zer pocztkowych, po niemal obsesyjne poprawianie wpisw. Omawiam te trudnoci z tworzeniem formularzy, importem
danych, wycinaniem i wklejaniem, przemieszczaniem si midzy arkuszami
i inne. Na kocu przyjrzymy si praktycznym sposobom sprawdzania poprawnoci danych. Wykorzystujc je, moesz decydowa o rodzaju danych
wprowadzanych przez uytkownika. Reguy te mog ograniczy dziaania
uytkownika do wstawiania wartoci ze zdefiniowanej uprzednio listy albo
okreli rodzaj danych, ktre mona wprowadza do komrek. Sprawdzanie
poprawnoci danych moe by dobrodziejstwem, ale ustawienie odpowiednich regu moe sta si przeklestwem

PODSTAWOWE PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

17

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

PODSTAWOWE PROBLEMY
Z WPROWADZANIEM
DANYCH
ZABIJ SPINACZ

Problem: Mgbym Ci opowiedzie, ile razy szczliwie


(jak mi si wydawao) wprowadzaem dane a do momentu,
kiedy zobaczyem, e na ekranie pojawi si ten druciany pomocnik. W czasie gdy si go pozbywaem, traciem wtek
i sporo czasu zajmowa mi powrt do miejsca, gdzie przerwaem prac. Gdyby Asystent pakietu Office by prawdziwym pracownikiem, wyrzucibym go z pracy lata temu! Jak
si go pozby?

Rozwizanie: Asystent pakietu to jedna z najbardziej


znienawidzonych innowacji w historii Officea. Microsoft mia
dobre przeczucie, e domylnie wyczy Spinacz i jego towarzyszy w Excelu 2002 (wersja XP) i pniejszych.
W Excelu 97 moesz definitywnie wyczy Spinacz zmieniajc nazw folderu Actors na np. oldactors lub ha_ha_ha
(folder ten znajduje si w \Program Files\Microsoft Office\
Office). Jeeli Excel i inne aplikacje Officea nie bd mogy
znale odpowiedniego folderu, Spinacz nie bdzie mg wyskoczy jak krlik z kapelusza.
Jeli uywasz Officea 2000 albo XP, moesz wyczy Spinacz. Przejd do panelu sterowania, nastpnie uyj apletu Dodaj lub usu programy (nazwa moe si rni w zalenoci
od Twojego systemu operacyjnego). W Windows Me, 2000
i XP wybierz Microsoft Office w oknie Aktualnie zainstalowane programy i kliknij przycisk Zmie. Nastpnie wybierz Dodaj lub usu funkcje, rozwi list Narzdzia Office, wybierz
Asystent pakietu Office i ustaw opcj Niedostpny, potwierd
jeszcze swoje decyzje i sprawa zaatwiona. Jeeli uywasz
Windows 98, wybierz zakadk Dodaj/Usu programy, a kreator poprowadzi Ci przez wszystkie etapy wyczania Asystenta.

18

strona 18

Jeli uywasz Officea 2003, moesz wyczy Spinacz w oknie


Dodawanie lub usuwanie programw w panelu sterowania.
Z listy Aktualnie zainstalowane programy wybierz Microsoft
Office 2003 i kliknij przycisk Zmie. Nastpnie zaznacz pole
Dodaj lub usu funkcje na pierwszej stronie kreatora i kliknij
Dalej. W nastpnym oknie zaznacz Wybierz zaawansowane
dostosowywanie aplikacji i ponownie kliknij przycisk Dalej.
Rozwi pole Funkcje wsplne pakietu Office, kliknij Asystent
pakietu Office, wybierz Niedostpne, a na kocu kliknij Aktualizuj.

Instalator pakietu moe poprosi Ci o woenie do


napdu CD-ROM pyty instalacyjnej Officea. Unikniesz tej proby, jeeli zainstalujesz uprzednio
wszystkie komponenty pakietu na dysku twardym.

ZACHOWYWANIE ZER POCZTKOWYCH


PODCZAS WPROWADZANIA DANYCH

Problem: Moja firma uywa piciocyfrowych kodw produktw, a niektre z nich rozpoczynaj si od cyfry 0. Kopot
polega na tym, e podczas prb wpisania kodu z zerem na
pocztku, Excel je wymazuje. Na przykad, kiedy wpisuj produkt o numerze 03182, Excel zapisuje produkt o numerze 3182,
co powoduje powane bdy w makrach, o stanach magazynowych nie wspominajc. Jak powstrzyma takie dziaanie?

Rozwizanie: Domylnie Excel spodziewa si, e bdziesz wprowadza cyfry bez zer pocztkowych. To moe by
problem w przypadku liczb w formacie naukowym (np. 0,16
mikrona), ktre czsto maj zera pocztkowe. Na szczcie
istnieje sposb, aby przekona Excela do zachowania pocztkowych zer przez traktowanie takich wartoci jak tekst, a nie
jak liczby. Oto jak to zrobi:
1. Wybierz komrki, w ktrych bdziesz przechowywa
liczby jako tekst.
2. Kliknij prawym przyciskiem myszy w zaznaczone komrki i wybierz Formatuj komrki, nastpnie wybierz
zakadk Liczby.

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 19

3. Wybierz pozycj Tekstowe na licie Kategoria (rysunek


1.1) i kliknij OK.
Problemy z formatem importowanych
danych
Jeeli wykorzystujesz Excela w badaniach bioinformatycznych, musisz szczeglnie uwaa na bdy w imporcie danych
z programw przetwarzajcych sekwencje
genw. Excel moe zamieni kod genu
DEC1 i identyfikator RIKEN 2310009E13
odpowiednio w dat 1-DEC i w liczb
o zapisie naukowym 2.31E+13. Wicej informacji na temat tego problemu mona
znale pod adresem http://www.biomedcentral.com/1471-2105/5/80.

Rysunek 1.1. Okno dialogowe Formatowanie komrek pozwoli


poinformowa Excela, jak ma traktowa wprowadzane
lub importowane do arkusza dane

Zmienie format zaznaczonych komrek z Oglne (uywanego do liczb lub wartoci atwo dajcych si zidentyfikowa
jako tekst) na Tekstowe, ktry wszystkie wpisy (nawet liczby) traktuje jako cigi alfanumeryczne (jak w dokumentach
Worda).
Moesz uy tego samego sposobu, aby zapobiec zamianie
cyfr (typu 100349, 021264) na daty lub godziny (problem
omwiono szerzej w rozdziale 3., Problemy z formuami).
Na przykad w subie zdrowia, gdzie poufno danych ma
ogromne znaczenie, moesz uy numerw kartotek do identyfikacji pacjentw. Jeeli nie chcesz, aby Excel zmienia te
numery na daty, ustaw format komrek na Tekstowe, zanim
zaimportujesz lub wprowadzisz dane.

AUTOMATYCZNE ROZSZERZANIE SERII

Problem: Mam ju do wpisywania powtarzajcych si


serii danych do komrek; najpierw 1 do komrki A1, potem
2 do komrki A2, 3 do A3, 4 do A4 i tak do setnej albo dwusetnej pozycji. To nie jest najlepszy sposb gospodarowania
czasem. Czy jest jaki sposb na automatyczne wypenianie
komrek seriami danych, tak aby unikn zespou kanau
nadgarstka1?

Rozwizanie: Moesz atwo i szybko wprowadzi te


dane. Wpisz pierwsze dwie wartoci w ssiadujcych komrkach. Nastpnie zaznacz obie komrki i przecignij uchwyt
wypenienia (czarny kwadrat, ktry pojawi si w prawym
dolnym rogu zaznaczonego zakresu komrek, wida go w komrce A3 na rysunku 1.2), a dana warto wywietli si
w polu tu obok kursora myszy.

PODSTAWOWE PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

Zesp kanau nadgarstka to najczstsza przyczyna blu rk


przyp. tum.

19

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 20

KOPIOWANIE
Moesz skopiowa zawarto pojedynczej komrki
do komrek w tym samym wierszu lub kolumnie:
zaznacz komrk rdow i przecignij uchwyt wypenienia na komrki, do ktrych chcesz wklei dane. Aby skopiowa zawarto komrki do wierszy
i kolumn, zaznacz komrk z danymi i przecignij
uchwyt wypenienia na dan ilo wierszy. Zwolnij przycisk myszy, nastpnie przecignij uchwyt na
kolumny, do ktrych chcesz skopiowa dane (w trakcie tej operacji podwietlone bd wszystkie komrki, do ktrych chcesz wklei dane).
Rysunek 1.2. Przecignicie uchwytu wypenienia szybko uzupeni
dane w serii

Pierwsze dwie liczby decyduj o zalenoci midzy kolejnymi


komrkami w serii. Jeeli wpiszesz 1 w komrce A1 i 3 w komrce A2, seria bdzie wygldaa nastpujco: w komrce
A3 pojawi si warto 5, w A4 bdzie to 7 itd. Wpisanie do
pierwszej komrki liczby 5, a do drugiej 10, zaowocuje w kolejnych komrkach seri w postaci: 15, 20 itd.
Ale co si stanie, jeli wpiszesz dane, ktre nie zwikszaj
si regularnie? W takim przypadku Excel uyje regresji liniowej do wyliczenia kolejnych wartoci serii na podstawie zalenoci w poprzednich komrkach. To moe by bardzo ciekawe, na przykad, jeeli masz wyniki sprzeday z ostatnich
10 lat i chcesz okreli, jak bdzie ona wygldaa w nastpnym okresie przy zachowaniu aktualnego trendu, moesz zaznaczy odpowiednie komrki i przecign uchwyt wypenienia do danego okresu.
Oczywicie w Excelu jest wicej rodzajw wypenienia seriami danych ni tylko liniowe. Dostp do nich moesz uzyska przez przecignicie uchwytu wypenienia z wcinitym
prawym przyciskiem myszy. Po zwolnieniu przycisku wywietli
si menu, z ktrego mona wybra typ trendu przyrostu danych w serii przeznaczonej do wywietlenia. Jeli wybierzesz
Trend liniowy, wyniki bd zbiene z omwionymi wczeniej.
W przypadku wybrania polecenia Trend wzrostu kada warto w serii bdzie powikszaa si geometrycznie. Seria dla
trendu liniowego bdzie wyglda nastpujco: 1, 2, 3, 4,
a dla trendu wzrostu: 1, 2, 4, 8.

20

Omwiony tu trend wzrostu przedstawia dziaanie


potgowania liczby 2. Excel identyfikuje pierwsz
warto jako 20, drug jako 21, trzeci jako 22 itd.
Jeeli pierwszymi czterema elementami serii bd
odpowiednio: 1, 2, 4, 8, Excel rozszerzy seri o:
16 (24), 32 (25) i 64 (26) itd.

W oknie dialogowym Serie (rysunek 1.3) mona ustawi wikszo waciwoci tworzonych serii. Dostp do niego mona
uzyska przez wybr kolejno menu Edycja/Wypenij/Serie
danych2. W polu Serie moesz okreli, czy seria ma by tworzona w kolumnie czy w wierszu. Pole Typ umoliwia wybr
jednego z czterech sposobw tworzenia serii, omwionych
wczeniej Liniowy i Wzrost oraz Data, Autowypenianie. Jeeli
zaznaczysz pole Data, aktywuje si pole Jednostka daty. Zaznaczenie opcji Autowypenianie spowoduje utworzenie serii
w zaznaczonym uprzednio zakresie komrek. Jeeli chcesz,
aby Excel wygenerowa trend, po prostu zaznacz pole Trend,
pamitaj jednak, e w tym przypadku w serii musz by co
najmniej dwie wartoci pocztkowe. Jeeli masz tylko jedn warto pocztkow, w polu tekstowym Warto kroku
moesz okreli wielko, o jak bd zmieniay si kolejne

Okno dialogowe Serie mona rwnie przywoa, przecigajc


uchwyt wypenienia z wcinitym prawym przyciskiem myszy,
po jego zwolnieniu pojawi si menu, z ktrego naley wybra pozycj Serie danych przyp. tum.

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

Rysunek 1.3. Okno Serie pozwala na zachowa pen kontrol nad


wprowadzanymi danymi

pozycje serii. Natomiast w polu Warto kocowa moesz


wpisa liczb, na ktrej Excel zakoczy wypenianie serii. Dodatkowe informacje na temat tych dwch pl znajduj si
w nastpnym punkcie.

strona 21

kocowa okrela ostatni warto w serii. Zamy, e w komrce A1 jest wpisana warto 1; zaznacz kolumn A, nastpnie z menu wybierz Edycja/Wypenij/Serie danych. Jeli
jako warto kroku wpiszesz 2, a warto kocow ustalisz
na 15, Excel utworzy w komrkach od A1 do A8 seri z nastpujcymi wartociami: 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15. Musisz
zaznaczy w kolumnie co najmniej tyle komrek, ile bdzie
potrzebnych do stworzenia caej listy, poniewa Excel wypeni
tylko zaznaczone komrki. Jeli zaznaczysz tylko komrki od
A1 do A3 i wykonasz powysz procedur, uzyskasz seri
tylko z trzema wartociami: 1, 3 i 53.

TWORZENIE SERII DANYCH


BEZ UYCIA MYSZY

Problem: Nie znosz swojej myszy. Praca z ni zawsze


Kopiowanie formu
Jeeli nie chcesz, aby proste operacje typu
przecignij i upu czy kopiuj i wklej
zamieniay si w wypenianie serii, przeczytaj podrozdzia Zapobieganie zmianom
odwoa do komrek w kopiowanych formuach w rozdziale 3.

koczy si tym, e przenosz nie to, co chciaem, albo upuszczam wartoci do niewaciwych komrek, a myl o przeciganiu uchwytu wypenienia z wcinitym prawym przyciskiem myszy wywouje panik. Czy istnieje sposb tworzenia
serii danych bez klikania i upuszczania?

Rozwizanie: Moesz skorzysta z opcji w oknie dialogowym Serie. Moesz take tworzy serie danych na podstawie formatu daty bez przecigania. Excel wie co nieco o nastpujcych czterech wyliczeniach:

Poniedziaek, Wtorek, roda, Czwartek, Pitek, Sobota,


Niedziela;

TWORZENIE SERII Z WYKORZYSTANIEM


OKNA DIALOGOWEGO SERIE

Pn, Wt, r, Cz, Pt, So, N;


stycze, luty, marzec, kwiecie, maj, czerwiec, lipiec,
sierpie, wrzesie, padziernik, listopad, grudzie;

Problem: Jak okreli warto pocztkow, kocow


i wielko przyrostu danych w serii? Przeciganie uchwytu
jest przyjemne, ale mj szef powiedzia mi, e mona tworzy seri przy uyciu wartoci pocztkowej i kocowej.

Rozwizanie:

Na dole okna dialogowego Serie znajduj si pola tekstowe Warto kroku i Warto kocowa
umoliwiajce stworzenie serii danych, rozpoczynajcej si
od wartoci umieszczonej w skoroszycie. Warto kroku to
rnica midzy kolejnymi pozycjami serii, natomiast Warto

PODSTAWOWE PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

sty, lut, mar, kwi, maj, cze, lip, sie, wrz, pa, lis, gru.
Moliwe jest rwnie automatyczne rozszerzenie serii zawierajcej godziny. Na przykad, jeeli w komrkach od A1 do
A3 s umieszczone kolejno wartoci: 09:00, 10:00, 11:00,
to po przecigniciu uchwytu wypenienia w komrce A4
3

Innym sposobem na ominicie tego ograniczenia jest zaznaczenie tylko komrki z pocztkow wartoci, wwczas Excel utworzy
seri zgodnie z ograniczeniem umieszczonym w polu Warto kocowa przyp. tum.

21

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 22

pojawi si godzina 12:00 itd. Wicej informacji na temat


tworzenia wasnych serii znajduje si w nastpnym punkcie
Tworzenie niestandardowych serii wypenienia.
Interesujca rzecz wydarzy si, jeeli bdziesz konwertowa
seri cyfr na seri dni lub miesicy. Jeeli w komrkach
A1:A3 wpiszesz cyfry 1 3, nastpnie przecigniesz uchwyt
wypenienia na komrk A4 i klikniesz przycisk opcji Rok,
otrzymasz nastpujc seri: 1, 367, 732, 1097. Wielko
przyrostu to 366 (liczba dni w roku przestpnym) i 365 (liczba
dni w roku nieprzestpnym).

TWORZENIE NIESTANDARDOWYCH
SERII WYPENIENIA

Problem: Te gupie listy wbudowane nie zawieraj da-

Rysunek 1.4. Po stworzeniu wasnej listy moesz j wykorzysta


do wypeniania komrek arkusza i sortowania danych

4. Kliknij przycisk Importuj, a nastpnie przycisk OK.

nych, ktrych potrzebuj. Czy mog tworzy wasne listy


wypeniania?

Rozwizanie: Tak, moesz atwo okrela niestandardowe listy wypeniania. Na przykad, jeeli chcesz okreli
ilo chlorku sodu, dwutlenku wgla i wody w reakcjach chemicznych i chcesz stworzy kolumn z tymi nazwami powtarzajcymi si w tym samym porzdku, moesz je wpisa
w komrkach od A1:A3, zaznaczy te komrki i przecign
uchwyt wypenienia do wszystkich komrek, ktre chcesz
wypeni tymi wartociami. Jeli sdzisz, e by moe wykorzystasz t sekwencj w przyszoci lub chcesz jej uy
do sortowania danych w arkuszu, moesz stworzy wasn
list. Oto jak:
1. Wpisz wartoci, ktre chcesz mie na licie, w kolejnych komrkach w kolumnie lub wierszu.
2. Zaznacz komrki z tymi wartociami i wybierz z menu
polecenie Narzdzia/Opcje i kliknij zakadk Listy niestandardowe (rysunek 1.4).
3. Sprawd, czy zaznaczone komrki pojawiy si w oknie
Importuj list z komrek. Jeeli nie, zwi okno za pomoc maej ikony znajdujcej si z lewej strony przycisku
Importuj. Nastpnie zaznacz komrki z wartociami,
z ktrych chcesz utworzy niestandardow list, i rozwi
okno Importuj list z komrek przy uyciu tej samej
ikony, ktrej uye do zwinicia.

22

Do tworzenia list moe by uyty tylko czysty tekst.


Jeli sprbujesz wpisa CO2, (wzr dwutlenku wgla), Excel przeksztaci nazw do postaci CO2.

JEDNOCZESNE WPROWADZANIE
DANYCH DO WIELU ARKUSZY

Problem: Wprowadzam dane do wielu arkuszy, niektre


z komrek w rnych arkuszach zawieraj te same dane. Na
przykad przez nastpne trzy miesice bd prowadzi arkusze z godzinami pracy przedstawicieli handlowych i menederw pracujcych od dziewitej rano do poudnia kadego dnia.
Musz mie osobny arkusz dla kadego miesica (rysunek
1.5), a ponowne wpisywanie danych to niewdziczne zadanie. Czy mona wpisa dane do komrek C2:C7 jednoczenie w trzech arkuszach?

Rozwizanie: Wpisywanie danych do wicej ni jednego arkusza w tym samym czasie moe wydawa si trudne,
ale w rzeczywistoci jest cakiem proste. Aby to zrobi,
musisz zaznaczy arkusze, w ktrych chcesz jednoczenie
wpisywa dane. Arkusze zaznacza si klikajc ich zakadki,

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 23

IMPORT DANYCH
Z PAPIEROWYCH DOKUMENTW

Rysunek 1.5. Jednoczesne wprowadzanie danych do kilku arkuszy


oszczdza czas i wysiek

ktre znajduj si w dolnym lewym rogu okna Excela. Aby


zaznaczy kilka arkuszy jednoczenie, wykorzystaj standardow technik znan z Windows pojedyncze arkusze
moesz zaznacza dziki przytrzymaniu wcinitego klawisza
Ctrl, aby zaznaczy grup zakadek, trzymaj wcinity klawisz Shift. Jeeli chcesz zaznaczy wszystkie karty jednoczenie, kliknij prawym przyciskiem myszy zakadk arkusza
i wybierz Zaznacz wszystkie arkusze.

Kiedy zaznaczysz wicej ni jeden arkusz, na pasku


tytuowym skoroszytu bdzie wywietlana nazwa
[Grupa].

EDYTOWANIE PLIKW PRZEZ WICEJ NI


JEDN OSOB W TYM SAMYM CZASIE

Problem: Nie jestem szczliwy, gdy ktokolwiek sieje


zamt w moich skoroszytach. Jednak mamy teraz w firmie
krytyczny okres i musz poprosi jednego ze wsppracownikw o wprowadzenie danych do arkusza w tym samym
czasie, gdy ja nad nim pracuj. Oczywicie nie moemy pracowa na tej samej klawiaturze, czy istnieje jaki sposb,
abymy obaj mogli pracowa na arkuszu w tym samym
czasie?

PODSTAWOWE PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

W maju 2004 roku czekaem na midzynarodowym


porcie lotniczym w Portland na lot do Frankfurtu,
podszed do mnie pracownik lotniska i poprosi o wypenienie formularza z pytaniami dotyczcymi jakoci
usug na lotnisku. Wypeniem ankiet, a oddajc
zapytaem, komu przypadnie wtpliwa przyjemno
wprowadzania danych do komputera. Pracownik
zapewni mnie, e nikt nie bdzie traci czasu na
rczne wprowadzanie danych, zrobi to komputer.
Nie sdz, eby na tym lotnisku uywali Excela do
przetwarzania danych, ale jeeli masz napity budet, a chciaby umieci przefaksowane lub zeskanowane dane w skoroszytach Excela, moesz
wykorzysta program FormIDEA firmy TechVision
Software (http://www.tkvision.com/).
FormIDEA pobiera dane z kodw kreskowych, papierowych formularzy z rubrykami, odczytuje formularze, ma nawet algorytm do rozpoznawania pisma
odrcznego. Istnieje te specjalna wersja dla nauczycieli. Pena wersja programu kosztuje 499 dolarw, licencja dla wersji nauczycielskiej kosztuje
249 dolarw, przy zakupie wikszej iloci cen mona negocjowa.

Rozwizanie: Jeeli uywasz Excela w wersji 2000


lub pniejszej, moesz udostpni arkusz do jednoczesnej
pracy wicej ni jednej osobie. Po pierwsze, umie arkusz
w takim miejscu, aby mieli do niego dostp inni uytkownicy.
Nastpnie wybierz z menu polecenie Narzdzia/Udostpnij
skoroszyt i zaznacz opcj Pozwalaj na zmiany wprowadzane
jednoczenie przez wielu uytkownikw. To rwnie pozwala
scala skoroszyty.
Jeeli chcesz pozwoli na dostp do arkusza tylko wybranym uytkownikom, wykonaj nastpujce czynnoci:
1. Wybierz z menu polecenie Narzdzia/Ochrona/Chro
udostpniony skoroszyt i zaznacz opcj Udostpnianie
ze ledzeniem zmian.
2. Wpisz haso w polu Haso (opcjonalnie).
3. Wybierz OK.

23

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 24

Od tej chwili nikt, komu nie zdradzisz hasa, nie bdzie mg


otworzy skoroszytu.

BYL. miao, sprbujcie wpisa t nazw do komrki, poczekam.

UMIESZCZANIE ZNAKU PODZIAU AKAPITU

Excel zmienia nazw na BY, nieprawda? Prbowalicie


zapewne uy klawisza Backspace i wpisa nazw ponownie? Do szau mnie to doprowadza! Jak to zatrzyma?

Problem:

Do niektrych komrek Excela wpisuj dugie


fragmenty tekstu, czasami musz zaczyna tekst od nowego
akapitu. Ale za kadym razem, gdy wcisn Enter, aby zacz
pisa od nowej linijki, Excel przenosi mnie do nowej komrki.
Jak do diaska doda znak podziau akapitu, nowy wiersz czy
jakkolwiek to nazwa?! Doprowadza mnie to do szau!

Rozwizanie: Diagnoza: cierpisz na nadczynno autokorekty. I chocia powiniene by wdziczny za te wszystkie razy, w ktrych zostae uchroniony przed wpisaniem bedzie zamiast bdzie, nadal bolesne jest, e Excel zmienia
sowo, o ktrym wiesz, e wpisae je dokadnie tak, jak naley.

Rozwizanie: Spokojnie, moesz doda nowy akapit


w komrce przez wcinicie jednoczenie klawisza Alt i Enter.

DODAWANIE SYMBOLI DO SKOROSZYTU

Problem: Pracuj w midzynarodowej firmie produkcyjnej i chocia wykorzystuj wycznie jzyk polski, czasem
musz wpisa nazwiska w innym jzyku. Mj szef nalega,
eby zapisywa nazwiska z wykorzystaniem znakw charakterystycznych dla obcych jzykw (np. duski, niemiecki, francuski). Nie wiem, jak wstawi te litery czy inne znaki w komrkach arkusza. Pomocy!

Rozwizanie: W Excelu 2002 i kolejnych wersjach


wybierz z menu polecenie Wstaw/Symbol, aby wywietli
okno dialogowe Symbol, a po wybraniu potrzebnego symbolu
kliknij OK. W wersjach 2000 i 97 musisz wykorzysta Tablic
znakw, aby odnale potrzebne symbole. Aby uruchomi
Tablic znakw w Windows XP, Me lub 98, wybierz z menu
Start kolejno: Programy/Akcesoria/Narzdzia systemowe/Tablica znakw. Wska waciwy znak i kliknij go dwa razy
(dwukrotne kliknicie skopiuje wybrany znak do schowka),
a nastpnie wklej znak do komrki.

ZMIANA USTAWIE AUTOKOREKTY

Problem: Excel jest przekonany, e nie potrafi poprawnie przeliterowa sw, ale jest w bdzie! W firmie, w ktrej pracuj, jednemu z projektw nadalimy nazw kodow

24

Jeeli Excel zmieni sowo, ktre wanie wpisae, moesz uy kombinacji klawiszy Ctrl+Z, aby
cofn automatycznie dokonan zmian. Moesz
tak zrobi pod warunkiem, e wcisne wycznie
spacj po wpisaniu tego wyrazu. Jeli wcisne
klawisz Enter lub Tab i Excel podwietli nastpn
aktywn komrk, kombinacja klawiszy Ctrl+Z spowoduje cofnicie ostatniej zmiany dokonanej przez
uytkownika.

Moesz cakowicie wyczy autokorekt. W tym celu wybierz z menu polecenie Narzdzia/Opcje Autokorekty i usu
zaznaczenie w polu Zamieniaj tekst podczas pisania, znajdujce si na zakadce Autokorekta okna dialogowego o tej
samej nazwie (rysunek 1.6).
Jeeli chcesz wyczy tylko niektre z opcji autokorekty,
moesz odznaczy odpowiedni opcj na tej samej zakadce.
Dostpne moliwoci to: decyzja, czy Excel ma poprawia wyrazy, w ktrych dwie pierwsze litery zapisano kapitalikami,
zdania (lub wyraenia wydajce si by zdaniami) rozpoczynajce si ma liter, nazwy dni tygodnia zapisane wielk
liter i bdne uYCIE kLAWISZA cAPS lOCK. Moesz nawet
utworzy wasne wpisy autokorekty, wystarczy wpisa wyraz, ktry chcesz zmienia w polu Zamie, natomiast w polu
Na podaj prawidow pisowni, kliknij OK i od tej pory autokorekta bdzie braa pod uwag rwnie ten wpis. Przy

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 25

HIPERCZA

Problem:

Kiedy wpisuj adres URL do komrki, automatycznie zmienia si on w hipercze, czyli dzieje si to,
czego wanie chc unikn. Jak to zatrzyma?

Rozwizanie: W Excelu 97 zmiana adresw URL na

Rysunek 1.6. Jeeli wiesz, co robisz, to znaczy, e Autokorekta si


myli i potrzebuje rcznych poprawek

uyciu tej samej metody moesz zdefiniowa wyjtki, ktre


bd ignorowane przy sprawdzaniu bdw zwizanych z uyciem wielkiej litery i podwjnymi kapitalikami. Aby to wykona kliknij przycisk Wyjtki i wypenij odpowiednio pola
w oknie dialogowym, ktre si pojawi. Moesz rwnie wymaza pojedyncze wpisy w reguach autokorekty (np. wspomniany BYL i BY) wybierz wpis na licie i kliknij przycisk Usu.

DODATKOWE ZASTOSOWANIA AUTOKOREKTY


Moesz uy autokorekty do wstawiana niezmiennych fragmentw tekstu o wielkoci do 255 znakw, np.: opisu kategorii, metod ksigowych czy
wyjanie dotyczcych prezentowanych liczb. Duo atwiej przecie wpisa cikazima05 zamiast:
Prognozy dotyczce tegorocznej jesieni wydaj si
optymistyczne, ale przewidujemy, surow zim,
ktra skrci o dwa do trzech tygodni sezon turystyczny w stosunku do zeszorocznego.

hipercza nie nastpuje automatycznie. W Excelu 2000 nie


ma sposobu na uniknicie takiego formatowania, ale moesz
uy kombinacji klawiszy Ctrl+Z tu po tym, jak Excel dokona
zmiany. Jeeli nie zdysz, moesz wybra z menu polecenie Wstaw/Hipercze/Usu cze. W Excelu 2002 i 2003
moesz wyczy automatyczne przeksztacanie adresw
URL w hipercza (jest to ustawienie domylne) za pomoc
funkcji Autokorekty. Wybierz z menu polecenie Narzdzia/
Opcje Autokorekty i w zakadce Autoformatowanie podczas
pisania usu zaznaczenie w polu cieki internetowe i sieciowe na hipercza.

IMPORTOWANIE DANYCH
KOPIOWANIE TABEL Z PUSTYMI
KOMRKAMI Z WORDA DO EXCELA

Problem: Podczas kopiowania tabel z dokumentw utworzonych w Wordzie do skoroszytu czasami Excel przypisuje
do jednej komrki tabeli dwie komrki w Excelu (rysunek 1.7),
co gorsza, scala rwnie komrki. Czy mog jako powstrzyma Excela przed takim zachowaniem? A jeeli nie, czy mog
chocia cofn scalanie komrek i wymaza puste wiersze,
ktre powstan w efekcie tego dziaania?

Rozwizanie:

Dawid i Raina Hawley, autorzy ksiki


100 sposobw na Excel4, napisali wietne makro do usuwania pustych wierszy z zaznaczonego obszaru. Dodaem u gry
procedur usuwajc zawijanie tekstu i scalanie komrek
z importowanej tabeli, tak aby kady wiersz by oddzielony,
co z kolei umoliwi usunicie pustych wierszy. Aby makro

IMPORTOWANIE DANYCH

Helion, 2004 przyp. red.

25

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 26

David i Raina zamiecili swoje makro (cao od fragmentu


Dim Rw As Range) na stronie http://www.ozgrid.com/VBA/
VBACode.htm. Wykorzystaem je za ich pozwoleniem.

IMPORT DANYCH Z PLIKW


PROGRAMU MICROSOFT WORD

Problem: Chciaem zaimportowa do Excela dane z pliku,

Rysunek 1.7. Z jakich przyczyn, po wklejeniu tabeli z Worda


zamiast jednego masz dwa wiersze

zadziaao, musisz zaznaczy obszar pracy. Jeeli nie zaznaczye jeszcze obszaru, wybierz jak komrk znajdujc si
w nim i uyj kombinacji klawiszy Ctrl+*. Nastpnie uruchom
makro, ktre posprzta w Twoim arkuszu.
Sub PoprawTabele()
'Usuwa wszystkie scalone komrki i zawinity tekst
z wklejanej tabeli oraz usuwa puste wiersze
With Selection
.WrapText = False
.MergeCells = False
End With
Dim Rw As Range
With Application
.Calculation = xlCalculationManual
.ScreenUpdating = False
Selection.SpecialCells(xlCellTypeBlanks)
.Select
For Each Rw In Selection.Rows
If WorksheetFunction.CountA(Selection.
EntireRow) = 0 Then
Selection.EntireRow.Delete
End If
Next Rw

ktry wczeniej utworzyem w programie Word i zapisaem


z rozszerzeniem .doc. Kiedy prbowaem wybra plik za pomoc menu Plik/Otwrz, nie byo plikw z takim rozszerzeniem na licie rozwijanej Pliki typu. Dlaczego? I co mog na
to poradzi?

ASAP PORCZNE NARZDZIE


DO IMPORTOWANIA DANYCH
Jeeli importujesz duo danych do Excela (tekst,
bazy danych czy inne pliki Excela), prawdopodobnie
jeste ju zmczony cigymi sporami z kreatorem
importu. Zamiast wci uruchamia kreatora i ustawia w nim opcje albo zamiast pisa kolejne makro
do wykonywania czsto powtarzanych zada, pobierz darmowy program ASAP Utilities ze zbiorw
firmy eGate Internet Solutions (http://www.asaputilities.com).
ASAP, napisany przez Bastiena Mensinka, zawiera
procedury VBA importujce do arkusza dane rozdzielone standardowymi znakami separujcymi, pliki
tekstowe rozdzielone spacjami i zamienia te ostatnie w zwyke pliki tekstowe. Pakiet zawiera rwnie inne narzdzia pomocne w zaznaczaniu komrek
zgodnie ze zdefiniowanym kryterium, w kopiowaniu ustawie drukowania z arkuszy, eksportowaniu
zaznaczonych komrek do plikw w formacie HTML,
usuwaniu liczb z zaznaczonych komrek z pozostawieniem nienaruszonych liter i vice versa oraz
wiele innych.

.Calculation = xlCalculationAutomatic
.ScreenUpdating = True
End With
End Sub

26

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

Rozwizanie: Dzieje si tak, poniewa Word zapisuje


w plikach o rozszerzeniu .doc o wiele wicej informacji ni
te, ktre s widoczne na ekranie. Jeli Excel zaimportowaby
taki plik, prawie na pewno nie poradziby sobie z mnstwem
informacji dotyczcych formatowania Ty i Twj komputer
dostalibycie fiksacji. Aby unikn tego niebezpieczestwa,
naley zapisa dane bez informacji dodatkowych. Zamiast
zapisywa plik w formacie .doc, z menu Plik/Zapisz jako wybierz pozycj Zwyky tekst (w rnych wersjach Worda nazwa
moe by troch inna) i kliknij przycisk Zapisz. To pozwoli Excelowi dokona udanego importu danych.

SPOSB NA OPORNE DANE


Informacje z wszelkich programw wyeksportowane do plikw tekstowych z danymi rozdzielonymi
przecinkami to atwe zadanie dla Excela. Ale niektre aplikacje (zwaszcza typu mainframe, z innych
ni Windows systemw operacyjnych czy zawierajce funkcje bezpieczestwa) tworz pliki, ktre
trudno przenie do Excela. Jeeli korzystasz z programw, ktre zabijaj w Tobie ch importowania, przecz si na Import Wizard (do pobrania ze
strony http://beside.com/). Na czym polega przewaga tego dodatku do Excela? Kiedy jaka aplikacja wysya dane do druku, zapisuje je najpierw
w postaci pliku w kolejce wydruku. Import Wizard
tworzy tabele w Excelu z danych znalezionych
w takim wanie pliku. Musisz tylko zdefiniowa
kilka parametrw importu dla kadego raportu,
a kreator przeprowadzi Ci bezpiecznie przez cay
proces. Bdziesz mg utworzy filtr danych, ktre
chcesz importowa, zdefiniowa dodatkowe formaty danych i liczb nieznane w Excelu, umieszcza
dane z wielu wierszy w jednym i stosowa funkcje VBA do tworzenia wasnych makr do importu
danych. Moesz pobra 30-dniow wersj testow,
po tym okresie jednostanowiskowa licencja kosztuje 149 dolarw.

strona 27

KOPIUJ I WKLEJ
ZAAWANSOWANE KORZYSTANIE
ZE SCHOWKA

Problem:

Czsto musz kopiowa dane z jednego arkusza do innego, a nawet dane midzy aplikacjami. Kopiowanie zawartoci jednej komrki, otwieranie kolejnego arkusza
i wklejanie tam danych poczone z koniecznoci powtarzania tej samej operacji wiele razy jest nuce. Czy mog
najpierw zebra wszystkie dane, przeznaczone do skopiowania, w jednym miejscu, a nastpnie wkleja je w dowolnej
kolejnoci?

Rozwizanie:

Moesz skopiowa najpierw wszystkie


dane w jednym miejscu, a pniej je wkleja, ale sposb
wykonania tego zadania drastycznie zmienia si w rnych
wersjach Excela. W Excelu 97 musisz stworzy nowy skoroszyt lub arkusz i wkleja dane do niego. To mudne zajcie,
ale daje efekty. Musisz tylko uwaa na rozmiar pliku, aby
nie spowolni zanadto pracy systemu. Stosuj 1 MB jako wyznacznik przy tworzeniu takiego magazynu, ale jeli pracujesz na starszym komputerze, by moe bdziesz musia zmniejszy t wielko o poow.
Microsoft wprowadzi Schowek w Office 2000, od tego momentu sta si on czci pakietu. Schowek jak nazwa
wskazuje przechowuje ostatnio wycite lub skopiowane
dane (12 w wersji 2000 i 24 w wersji XP i 2003) i udostpnia
je dla kadej aplikacji Office razem lub osobno. Co ciekawsze,
dane skopiowane w jednej wersji Office s dostpne dla innych wersji uruchomionych w tym samym czasie. Uruchomiem rwnoczenie: Worda 2003 oraz Excela 97, 2002 i 2003,
i dla kadego z tych programw dostpne byy dane przechowywane w Schowku.
Aby korzysta ze Schowka w Excelu 2000 wykonaj nastpujce czynnoci:
1. Wybierz z menu polecenie Widok/Paski narzdzi/Schowek, aby wywietli Schowek (rysunek 1.8).

KOPIUJ I WKLEJ

27

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 28

Rysunek 1.8. Widok zawartoci Schowka; moesz korzysta z wielu


skopiowanych elementw jednoczenie

2. Wykonaj ktrkolwiek z poniszych czynnoci w celu


skorzystania ze Schowka:

zaznacz komrk, w ktrej chcesz umieci dane,


a nastpnie kliknij odpowiedni zawarto Schowka, co spowoduje wklejenie jej do uprzednio wybranej komrki;
kliknij Wklej wszystko, aby umieci ca zawarto Schowka w skoroszycie;
kliknij ostatni ikonk (Wyczy Schowek) w celu
usunicia wszystkich elementw.
Aby korzysta ze Schowka w Excelu 2002 i 2003, wykonaj
nastpujce czynnoci:

Rysunek 1.9. W Excelu 2002 i 2003 Schowek zosta wbudowany


w Okienko zada

1. Wybierz z menu polecenie Widok/Okienko zada.


2. Kliknij may trjkt znajdujcy si u gry okienka zada
i wybierz Schowek, aby wywietli jego zawarto (rysunek 1.9).
3. Wykonaj ktrkolwiek z poniszych czynnoci, aby skorzysta ze Schowka:

kliknij wybrany element w celu umieszczenia go


w arkuszu;
kliknij Wklej wszystko, aby umieci wszystkie
elementy ze Schowka w arkuszu;
kliknij Wyczy wszystko w celu oprnienia
Schowka;
aby usun poszczeglne elementy, umie kursor
myszy nad skopiowanym elementem, nastpnie
kliknij pole ze strzak, ktre pojawi si z prawej
strony, i z menu wybierz polecenie Usu.

USUWANIE SCHOWKA Z WIDOKU

Problem: Uywam Excela 2002 i gdy tylko co kopiuj


lub wklejam, pojawia si Schowek. Chyba oszalej! Jak to
wyczy?

Rozwizanie: Schowek nie wcza si samoczynnie


w Excelu 2000. Jeli wczeniej go wczye, a teraz chcesz
si go pozby z widoku, po prostu kliknij prawym przyciskiem
wolne pole ktregokolwiek paska zada i odznacz pozycj
Schowek. Niestety w Excelu 2002 i 2003 Schowek moe
(i czsto tak jest) pojawia si samoczynnie w trakcie operacji kopiowania i wklejania. Aby tego unikn, wykonaj nastpujce czynnoci:
1. Wybierz z menu polecenie Widok/Okienko zada.
2. Jeeli okienko zada ju si wywietla, kliknij may trjkt w polu Okienko innych zada i wybierz Schowek.
3. Kliknij przycisk Opcje znajdujcy si na dole okienka
zada i usu zaznaczenie pozycji Poka automatycznie
Schowek pakietu Office.

28

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 29

DOSTOSOWYWANIE FORMATU
KOPIOWANYCH KOMREK

Problem: Kiedy kopiuj zawarto komrek z jednego


miejsca w inne, zostaje zachowane oryginalne formatowanie,
przez co nie zawsze mieszcz si midzy danymi w nowym
arkuszu. Czy jest jaki szybki sposb na zmian formatowania
kopiowanych komrek, tak aby dostosowa je do miejsca
wklejania?

Rozwizanie:

W Excelu 97 i 2000 moesz uy Malarza formatw, aby skopiowa formatowanie z jednej grupy
komrek do innej. Po prostu zaznacz komrki, z ktrych chcesz
skopiowa format, nastpnie kliknij przycisk Malarz formatw znajdujcy si na standardowym pasku narzdzi (szukaj
ikony z malutkim pdzlem), nastpnie zaznacz obszar przeznaczony do sformatowania. Po zwolnieniu przycisku myszy
komrki zostan sformatowane. W Excelu 2002 i 2003 podczas wklejania czego do komrek pojawia si przycisk Opcje
wklejania, kliknij go i z listy wybierz opcj Dopasuj formatowanie docelowe, wwczas kopiowane dane przejm formatowanie komrek, w ktrych ssiedztwie si znajd.

Rysunek 1.10. W tym skoroszycie brakuje dodatkowej komrki


w polu B4

2. Wybierz z menu polecenie Wstaw/Komrki, aby wywietli okno dialogowe Wstawianie.


3. Zalenie od tego, co chcesz zrobi, wybierz Przesu
komrki w prawo albo Przesu komrki w d i kliknij
przycisk OK. Jeeli wybierzesz Przesu komrki w d,
rezultaty bd takie, jak na rysunku 1.11; zaznaczona
komrka (rysunek 1.10) zostanie przesunita w d, a na
jej miejscu pojawi si nowa, zupenie pusta.

WSTAWIANIE I USUWANIE
POJEDYNCZYCH KOMREK

Problem: Do atwo jest wstawi wiersz lub kolumn


do arkusza, wystarczy klikn prawym przyciskiem myszy
nagwek np. kolumny i wybra Wstaw, ale czasami trzeba
wstawi pojedyncz komrk. Poprawnie wpisaem w arkuszu liczbowe oznaczenie miesicy, ale pomyliem si przy podawaniu nazw (bdny wpis w komrce B4, rysunek 1.10).
Mog oczywicie wyci i wklei list miesicy, ale czy
istnieje wygodniejszy sposb na dodanie jednej komrki?
I czy jest sposb na pozbycie si jednej komrki?

Rozwizanie: Aby doda potrzebn komrk, wyko-

Rysunek 1.11. Nowa komrka pojawi si dokadnie tam, gdzie jest


potrzebna

naj nastpujce czynnoci:


1. Zaznacz komrk, w miejscu ktrej chcesz umieci
now.

KOPIUJ I WKLEJ

Aby wstawi jednoczenie wiele komrek, zaznacz odpowiednie miejsce w arkuszu i postpuj wg powyszych instrukcji.

29

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

W celu usunicia jednej lub wielu komrek:


1. Zaznacz komrki przeznaczone do skasowania.
2. Wybierz z menu polecenie Edycja/Usu5.
3. Zaznacz pole wyboru Przesu komrki w lewo lub Przesu komrki do gry i kliknij OK.

strona 30

Rozwizanie: Zamiana kolumn na wiersze nie jest


taka trudna:
1. Zaznacz dane, ktre chcesz przenie cznie ze wszystkimi nagwkami kolumn i wierszy, i wybierz z menu
polecenie Edycja/Kopiuj.
2. Zaznacz komrk spoza obszaru kopiowania i wybierz
z menu polecenie Edycja/Wklej specjalnie.

Komrki, ktre chcesz usun, nie musz znajdowa


si w tej samej kolumnie czy wierszu, nie musz
nawet znajdowa si obok siebie. Trzymajc wcinity klawisz Ctrl, zaznacz odpowiednie komrki,
a nastpnie wybierz z menu polecenie Edycja/Usu.

TRANSPOZYCJA WIERSZY I KOLUMN

Problem: Moja szefowa kazaa mi zrobi zestawienie


wynikw sprzeday wszystkich przedstawicieli handlowych
z naszego oddziau w poszczeglnych tygodniach. Z jakiego
powodu chciaa, aby nazwiska przedstawicieli pojawiy si
jako nagwki kolumn, a numery tygodni jako nagwki wierszy (fragment tego raportu znajduje si na rysunku 1.12).
Nie ma problemu, wedle yczenia. Kiedy zobaczya, e lista
nazwisk nie mieci si na ekranie, zmienia zdanie i kazaa
mi zamieni miejscami wiersze i kolumny. Czy mog to zrobi bez naraania mojej rki na zdrtwienie od cigego wycinania i wklejania?

3. W oknie dialogowym Wklejanie specjalne zaznacz opcj


Transpozycja (znajduje si w dolnym prawym rogu okna)
i kliknij OK.
4. Zaznacz oryginalne, nieprzetransponowane dane cznie
ze wszystkimi nagwkami kolumn oraz wierszy i wybierz z menu polecenie Edycja/Wyczy/Wszystko.
5. Zaznacz dane, ktre wanie wkleie, i wybierz z menu polecenie Edycja/Wytnij.
6. Zaznacz komrk w grnym lewym rogu arkusza (tam,
gdzie chcesz, aby pojawiy si dane) i wybierz z menu
polecenie Edycja/Wklej. Wynik tych dziaa wida na
rysunku 1.13.

Rysunek 1.13. Nie przepisuj danych przetransponuj je!

Rysunek 1.12. Niewaciwie zaplanowae wiersze i kolumny?


Jest sposb, aby je obrci

Niestety w wyniku powyszej operacji moe ucierpie formatowanie. Usu obramowanie, wypenienie komrek itp. z komrek, ktre chcesz transponowa. Przywr potrzebne formatowanie po ostatnim
wklejeniu danych (punkt 6.).

Jeeli zaley Ci na czasie, moesz po prostu klikn prawym przyciskiem myszy w zaznaczonym obszarze i z listy, ktra si pojawi,
wybra pozycj Usu przyp. tum.

30

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 31

ZMIANA DOMYLNEJ LOKALIZACJI


ZAPISYWANIA PLIKW

si w aktywnym arkuszu w tym samym miejscu, w ktrym


by uprzednio.

Problem:

Rozwizanie: Excel zosta zaprojektowany tak, by pa-

Rozwizanie: Zamiast wskazywa za kadym razem

mita pooenie ostatniej aktywnej komrki i aktywowa j


po ponownym otwarciu arkusza. Jeeli to nie wystarcza, poniej znajduje si makro, ktre przeniesie Ci do nastpnego
arkusza i ustawi kursor w komrce odpowiadajcej ostatniej
aktywnej komrce w poprzednio otwartym arkuszu:

Nie odpowiada mi fakt, e gdy prbuj zapisa jaki skoroszyt, Excel zawsze proponuje mi folder Moje
dokumenty. Zwykle chc zapisa plik gdzie indziej. Jaki
pomys?

folder, w ktrym chcesz zapisa plik, po prostu podaj lokalizacj, ktra ma by domyln dla Twoich plikw. Wybierz
z menu polecenie Narzdzia/Opcje i kliknij zakadk Oglne
(rysunek 1.14). W polu tekstowym Domylna lokalizacja plikw wpisz ciek do folderu, w ktrym chcesz zapisywa
pliki, np.: C:\Raporty\2005), kliknij OK i problem rozwizany.

Sub TaSamaKomorka()
Dim shtMySheet As Worksheet
Dim strCellAddress As String
'strCellAddress = ActiveCell.Address
'Jeeli ma by zaznaczona tylko jedna komrka, usu
powyszy apostrof i umie go w wierszu poniej
strCellAddress =
ActiveWindow.RangeSelection.Address
Set shtMySheet = ActiveWindow.ActiveSheet
If Worksheets.Count > shtMySheet.Index Then
shtMySheet.Next.Activate
Range(strCellAddress).Activate
Else
Worksheets(1).Activate
Range(strCellAddress).Activate

Rysunek 1.14. W zakadce Oglne moesz poda domylny folder


do zapisywania plikw

End If
Set shtMySheet = Nothing

NAWIGACJA
I WYWIETLANIE
UTRZYMYWANIE AKTYWNEJ KOMRKI
PODCZAS ZMIANY ARKUSZY

Problem: Przeczam si midzy wieloma do podobnymi arkuszami i zaoszczdzibym sobie sporo kopotw, gdyby podczas przechodzenia midzy kartami kursor pojawia

NAWIGACJA I WYWIETLANIE

End Sub

Makro pozwala przemieszcza si midzy aktywnymi komrkami (lub zaznaczonymi obszarami obejmujcymi wiele komrek) tak, jak midzy arkuszami. Makro zapisuje adres zaznaczonej komrki (lub komrek), przechodzi do nastpnego
arkusza w skoroszycie (albo powraca do pierwszego, jeeli
zaznaczona komrka bya w ostatnim) i zaznacza w nim komrk (komrki) spod zapamitanego adresu. Jeeli chcesz
zmieni makro tak, aby bya podwietlana tylko jedna komrka
(nawet jeeli zaznaczonych jest ich wicej), umie apostrof

31

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 32

przed wierszem strCellAddress = ActiveWindow.RangeSelection.Address i usu apostrof z wiersza strCellAddress = ActiveCell.Address.

Innym sposobem zmieszczenia zbyt duego skoroszytu na


ekranie komputera jest uycie mniejszej czcionki, a nastpnie
zmiana rozmiaru wierszy i kolumn:

Jeeli to makro bdzie dla Ciebie uyteczne, moesz przypisa je do przycisku umieszczonego na pasku zada. Aby dowiedzie si, jak to zrobi, przeczytaj podrozdzia Dodawanie nowego przycisku do paska narzdzi w rozdziale 8.

1. Uyj kombinacji klawiszy Ctrl+A w celu zaznaczenia


caego skoroszytu, nastpnie z paska narzdzi z listy
rozwijanej Rozmiar czcionki wybierz mniejszy rozmiar.

ATWA NAWIGACJA
Jeeli Twj skoroszyt rozronie si do wielu arkuszy, spdzisz mnstwo czasu na prbach odnalezienia i wybrania odpowiedniego. Moesz uatwi
sobie to zadanie dziki pobraniu narzdzia shareware ze strony http://www.robbo.com.au/download.htm. Navigator Utilites moe ukrywa i chroni
arkusze, szybko odnajdywa cza i rozbudowa
moliwoci polecenia Znajd i zamie. Podstawowy pakiet jest darmowy, ale za 20 dolarw (cena
rejestracji) otrzymasz dodatkowe funkcje, jak np.
amacz hase.

ZMNIEJSZANIE EKRANU EXCELA

Problem: W moim arkuszu jest zbyt wiele danych, aby

2. Jeeli cay arkusz jest nadal zaznaczony, wybierz z menu


polecenie Format/Kolumna/Autodopasowanie obszaru.
3. Nastpnie, jeeli cay arkusz jest nadal zaznaczony, wybierz z menu polecenie Format/Wiersz/Autodopasowanie.

POWIKSZANIE WYBRANEGO OBSZARU

Problem: Wykorzystuj niewielk ilo komrek w arkuszu, chciabym wywietli te komrki w najwikszym moliwym powikszeniu. Prbowaem uy narzdzia Powikszenie ze standardowego paska narzdzi, ale mi si nie udao.
Czybym nie mia szczcia?

Rozwizanie:

Masz. Zaznacz komrki, ktre chcesz


powikszy, a nastpnie wykonaj nastpujce czynnoci:
1. Wybierz z menu polecenie Widok/Powikszenie, aby wywietli okno dialogowe Powikszenie (rysunek 1.16).

zmieciy si na ekranie komputera. Czy mog zmniejszy


wielko okna tak, aby zobaczy wszystko naraz?

Rozwizanie:

Moesz kontrolowa rozmiar obszaru wywietlania danych, wykorzystujc Powikszenie ze standardowego paska narzdzi (rysunek 1.15). Po rozwiniciu listy
moesz wybra jedn z dostpnych wartoci lub po prostu
wpisa w polu tak, jakiej potrzebujesz. Maksymalna warto, ktr mona wpisa to 400%, a minimalna 10%.
Rysunek 1.16. Okno dialogowe Powikszenie pozwala na ustawienie
danej wielkoci zblienia

2. Wybierz pole Dopasuj do zaznaczenia.


3. Kliknij OK.
Rysunek 1.15. Narzdzie Powikszenie umoliwia kontrol wielkoci
wywietlanego obszaru roboczego w oknie Excela. Moesz wybra
jedn z dostpnych wartoci albo wpisa wasn

32

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

PRZEMIESZCZANIE SI
DO OSTATNIEGO WIERSZA LISTY

Problem: Wanie zaimportowaem baz danych do mo-

strona 33

2. Wybierz z menu polecenie Okno/Zablokuj okienka.


W celu zblokowania jednego lub wicej wierszy przy grnej
krawdzi arkusza:

jego Excela, ale nie pamitam, ile wierszy liczy sobie tabela.
Nie znosz przewijania listy w sytuacji, w ktrej nie znam
jej rozmiarw. Czy istnieje sposb, abym dosta si od razu
do ostatniego wiersza tabeli?

1. Zaznacz pierwsz komrk (lub nagwek) wiersza tu


poniej tego, ktry bdzie zablokowany jako ostatni (zablokowane wiersze znajduj si powyej zaznaczonej
komrki lub nagwka wiersza).

Rozwizanie: Uyj kombinacji klawiszy Ctrl+ (strza-

2. Wybierz z menu polecenie Okno/Zablokuj okienka.

ka w d), aby przej do ostatniej komrki w aktywnej kolumnie. Kombinacja Ctrl+ (strzaka w gr) ustawi jako
aktywn pierwsz komrk w danej kolumnie. Jednoczesne
wcinicie klawiszy Ctrl+ (strzaka w prawo) przeniesie Ci
do ostatniej komrki w danym wierszu, a wcinicie Ctrl+
(strzaka w lewo) do pierwszej. Kombinacji Ctrl+End uyj,
jeeli chcesz znale si w dolnym prawym rogu arkusza6,
a Ctrl+Home, jeeli chcesz si znale w komrce A1.

Aby zablokowa wiersze i kolumny midzy grn i lew krawdzi arkusza:


1. Zaznacz komrk poniej i z prawej strony wierszy i kolumn, ktre chcesz zablokowa (komrka B3 na rysunku 1.17).
2. Wybierz z menu polecenie Okno/Zablokuj okienka.

UNIERUCHAMIANIE NAGWKW

Problem: Mj arkusz ma dziewi kolumn, a kada z nich


ma z kolei kilkaset wierszy. Kiedy przewijam arkusz w d,
nagwki, dziki ktrym identyfikuj kolumny, znikaj. Moja
koleanka, ktra zwykle pracowaa razem ze mn w pokoju,
umiaa sprawi, eby nagwki kolumn pozostay widoczne
niezalenie od tego, jak daleko przewija si arkusz. Niestety
w minionym tygodniu dostaa lepsz ofert pracy i zostawia
mnie, nie zdradzajc swojej sztuczki. Jak ona to robia?

Rozwizanie: Moesz zablokowa jeden lub wicej


wierszy, kolumn albo rwnoczenie jedne i drugie tak, aby
byy widoczne w czasie, gdy poruszasz si po arkuszu. Aby
zablokowa jedn lub wicej kolumn z lewej strony arkusza:
1. Zaznacz pierwsz komrk (lub nagwek) kolumny,
ktra nie bdzie zablokowana (zablokowane kolumny
znajduj si na lewo od zaznaczonej komrki lub nagwka).
6

Rysunek 1.17. atwiej jest pracowa z danymi w arkuszu, gdy


nagwki kolumn i wierszy pozostaj widoczne pomimo przewijania

Aby odblokowa wiersze i kolumny, wybierz z menu polecenie Okno/Odblokuj okienka.

Nie moesz wykorzysta omwionej techniki do tego, aby najpierw zablokowa kolumny, a nastpnie
wiersze (lub odwrotnie). Jeeli sprbujesz, zobaczysz, e w menu Okno aktywna jest tylko opcja
Odblokuj okienka. W celu jednoczesnego zablokowania odpowiednich kolumn i wierszy musisz zaznaczy komrk poniej i z prawej strony tych wierszy i kolumn.

Wcinicie klawiszy Ctrl+End podwietli komrk, ktra znajduje


si na przeciciu ostatniego wiersza i ostatniej kolumny, w ktrych wpisano dane przyp. tum.

NAWIGACJA I WYWIETLANIE

33

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

PRZESZUKIWANIE CZCI ARKUSZA

Problem:

Jestem redaktorem naczelnym w duym wydawnictwie informatycznym, dlatego na co dzie pracuj na


rozbudowanych skoroszytach. Niektre z arkuszy maj objto 10 12 drukowanych stron (zawieraj kolumny z datami
wysania umw i odesania podpisanych kontraktw, z dat
otrzymania materiaw itp.). Mj problem polega na tym, e
podczas prb odnalezienia wpisu w danej kolumnie (a nawet
w okrelonym zakresie komrek) Excel nalega na przeszukanie caego skoroszytu. Musi by sposb na zawenie pola
wyszukiwania.

strona 34

Okno/Podziel. Okna arkusza zostan rozdzielone lini (rysunek 1.18), co pozwoli oglda dwa cakiem rne obszary arkusza jednoczenie.

Rozwizanie:

Rozumiem Twoj trudn sytuacj, zwaszcza od momentu, kiedy wszystkich moich smutkw i radoci dowiadczam z rk redaktorw. Na szczcie moesz
okreli obszar poszukiwa przez zaznaczenie go w arkuszu,
a nastpnie wybranie z menu Edycja/Znajd. Jeeli chcesz
przeszuka pojedyncz kolumn, po prostu kliknij jej nagwek. Aby sprawdzi dany obszar, zaznacz go myszk, a nastpnie uyj skrtu klawiaturowego Ctrl+F. Excel po znalezieniu odpowiedniej komrki podwietli j (czy raczej odwrci
podwietlenie).

Rysunek 1.18. Podzielenie arkusza umoliwia atwe przegldnie


danych, nawet jeeli s rozmieszczone daleko od siebie

DZIELENIE ARKUSZA NA WIELE OKIEN

Aby zlikwidowa okna, wybierz z menu polecenie Okno/


Usu podzia.

Problem: Z nieznanych mi powodw jeden ze wsppracownikw umieci w jednym arkuszu dwa rne rodzaje
danych. W pierwszych 50 wierszach umieci dane dotyczce
naszych produktw, natomiast w 53 66 informacje o dostawcach. Podzielenie tego arkusza na dwa osobne spowodowaoby
zbyt duo zamieszania w formuach w wielu skoroszytach.
Bybym szczliwy, gdybym mg przewija informacje o produktach i jednoczenie porwnywa je z danymi o dostawcach.
Czy to moliwe?

Rozwizanie:

Metod jest podzielenie arkusza na


dwa oddzielne okna, ktre moesz niezalenie przewija. Zaznacz wiersz znajdujcy si tu poniej ostatniego, ktry bdzie
nalea do pierwszego obszaru, i wybierz z menu polecenie

34

Za pomoc powyszej metody moesz rwnie podzieli arkusz


pionowo z t tylko rnic, e musisz zaznaczy kolumn na
prawo od ostatniej, ktra bdzie naleaa do okna po lewej
stronie.

Kiedy arkusz jest podzielony na osobne okna, moesz porusza si po nich naciskajc klawisz F6 (aby przemieszcza
si w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara) lub
kombinacj klawiszy Shift+F6 (aby przemieszcza si w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara).
Moesz tworzy obszary i manipulowa nimi przy uyciu myszy. Po prostu przecignij do odpowiedniego wiersza may
prostokt znajdujcy si na tu ponad strzak skierowan
w gr, a umieszczon na pionowym pasku przewijania (po
skierowaniu na niego wskanik kursora zmieni si w dwie
poziome linie ze strzakami z obu stron). W celu zaznaczenia
odpowiednich kolumn przecignij may prostokt znajdujcy
si na prawo od poziomego paska przewijania.

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 35

SPRAWDZANIE
POPRAWNOCI DANYCH
OGRANICZENIE WPROWADZANIA
DANYCH PRZEZ REGUY POPRAWNOCI

Problem:

Jestem kierownikiem w firmie budowlanej,


zatrudnilimy bezrobotnego studenta nauk politycznych do
wprowadzania danych i innych biurowych czynnoci. Nie pacimy mu duo, ale zgodnie z umow moe skorzysta z naszego sprztu do nauki obsugi komputera. Jest tylko jeden
problem, kiepsko idzie mu korzystanie z klawiatury; popenia
mas bdw: dodaje dodatkowe liczby, inne opuszcza, a nawet
wstawia litery zamiast cyfr. Czy Excel mgby jako sygnalizowa popeniane bdy, zanim zapisze dane?

Rysunek 1.19. Ograniczanie kolegw jeszcze nigdy nie byo tak proste

Rozwizanie: Mona zastosowa sprawdzanie poprawnoci wprowadzanych danych. Zaznacz komrk (albo grup
komrek) i przejd do menu Dane/Sprawdzanie poprawnoci, nastpnie wybierz zakadk Ustawienia. Z listy rozwijanej
Dozwolone wybierz kryterium poprawnoci, ktre chcesz wykorzysta, a nastpnie okrel parametry w rozwijanym menu, ktre pojawi si poniej. Od typu okrelonego na licie
rozwijanej Dozwolone kryterium zaley rodzaj operacji, ktre
pojawi si poniej. Jeeli wybierzesz typ Pena liczba, bdziesz mg okreli, czy warto ma zawiera si midzy
dwiema liczbami, czy moe ma nie mieci si w danym zakresie, czy ma by rwna, wiksza lub mniejsza od okrelonych wielkoci. Moesz sprecyzowa liczb, jeeli wybierzesz
z menu Warto danych pozycj rwna i wpiszesz dan liczb
w polu Warto. Na rysunku 1.19 wida dostpne kryteria.
Jeeli w arkuszu naley wpisywa numer Pesel, a chcesz
mie pewno, e adne cyfry nie zostan pominite ani te
dodane, moesz jako dozwolone kryterium poprawnoci wybra Dugo tekstu, Warto danych ustawi na pomidzy,
a w polach Maksimum i Minimum wpisa 11. Jeeli zamiast
19010101111 zostanie wpisany numer 9010101111, pojawi
si okno z komunikatem o nastpujcej treci: Wprowadzona
warto jest nieprawidowa. Uytkownik ograniczy wartoci, ktre mog by wprowadzane w tej komrce.

SPRAWDZANIE POPRAWNOCI DANYCH

Formaty specjalne
Moesz ustawi pi dostpnych formatw. W tym celu wybierz z menu polecenie Format/Komrki i na zakadce Liczby
wska pozycj Specjalne. Do dyspozycji
masz: kod pocztowy, szecio- i siedmiocyfrowy numer telefonu, NIP i Pesel. Pamitaj, e rodzaj dostpnych formatw
jest zaleny od ustawie lokalnych w komputerze.

Aby uzyska pewno, e nie zostanie pominita adna wana komrka, usu zaznaczenie pola Ignoruj puste w oknie
dialogowym Sprawdzanie poprawnoci danych. To wymusi
na uytkowniku wpisanie czegokolwiek do komrki; moesz
zdecydowa, e w danej komrce moe by wpisana tylko
i wycznie konkretna warto, wystarczy tylko wybra odpowiedni pozycj z listy Dozwolone. Jeeli pole Ignoruj puste
jest nieaktywne, wybierz tymczasowo z listy inn pozycj
ni Dowolna warto, co pozwoli na uaktywnienie pola i umoliwi usunicie zaznaczenia. Po tej operacji, nawet jeeli pole

35

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 36

Ignoruj puste bdzie nieaktywne, to i tak nie bdzie zaznaczone, co wymusi na uytkowniku wprowadzenie danych do
komrki.
Jeeli nie chcesz pozwoli, aby uytkownicy wpisywali rcznie
dane do komrek, moesz nakaza im wybr wartoci z listy.
Oto jak: z listy rozwijanej Dozwolone wybierz pozycj Lista.
Kiedy to zrobisz, pojawi si pole rdo. List wartoci moesz zbudowa na dwa sposoby: albo zaznaczy komrki
(wwczas zostan uyte znajdujce si w nich wartoci),
albo wpisa warto wprost do pola rdo. Wpisy w tym polu
mog zawiera spacje, przecinki, niemal wszystkie znaki; jedynym, ktrego nie moesz uy, jest rednik. Dzieje si tak
dlatego, e rozdziela on kolejne pozycje na licie. Oto przykadowy wpis zawierajcy cztery kategorie: Serwis;Akcesoria;Sprzeda;Wyniki.

Rysunek 1.20. Formularz udostpnia przejrzysty interfejs sucy


do wprowadzania danych wprost do arkusza

Powiniene zwrci uwag na kilka szczegw dotyczcych


danych w arkuszu.

TWORZENIE FORMULARZY
DLA ATWIEJSZEGO
WPROWADZANIA DANYCH

Jak wida na rysunku, z nagwkw pierwszego wiersza


(identyfikator, nazwa produktu, cena itd.) utworzono nazwy pl tekstowych do wprowadzania danych.

Problem: Jestem technikiem w trakcie przyuczenia do

Kolumny z listy danych musz dotyka lewej krawdzi


arkusza albo musi by pusta kolumna z kadej strony listy.

zawodu. Czci mojej umowy z pracodawc jest ustalenie, e


nim zaczn uczy si czego interesujcego, musz codziennie harowa, wprowadzajc dane do Excela. Problem w tym,
e ja nie znosz wprowadzania danych do arkusza. Popeniam
bdy, gubi si. Czy mgbym wprowadza je za porednictwem czego, co bardziej przypomina papierowe dokumenty,
ktrych stos zreszt ley przede mn?

Rozwizanie: Oczywicie! Jedyne, co musisz zrobi,


to zaznaczy list danych, ktrej Excel uyje do zbudowania
formularza uwzgldniajcego kad pozycj, ktra zostaa zaznaczona. Twoim nastpnym pytaniem pewnie bdzie: Co
to jest lista danych?. Nie znam ostatecznej odpowiedzi na
to pytanie, poniewa wersje Excela 97, 2000 i 2002 oficjalnie nie uywaj czego takiego, jak lista danych. Poka Ci
jednak co, co Excel identyfikuje jako list, a dalej pjdzie
ju atwo. Na rysunku 1.20 znajduje si lista danych i utworzony na jej podstawie formularz.

36

Moesz sprawdzi, ktre komrki Excel wczy


do listy danych; zaznacz komrk, ktra na pewno
znajduje si w tej licie, a nastpnie uyj kombinacji klawiszy Ctrl+Shift+8. To dziaanie sprawi,
e zostan podwietlone wszystkie komrki znajdujce si na licie danych. Informacja dla programistw VBA: ten skrt to odpowiednik wywoania
funkcji ActiveCell.CurrentRegion.Select powodujcej podwietlenie wszystkich komrek z listy.

Aby stworzy formularz do wprowadzania danych, zaznacz


komrk (lub grup komrek) cznie z nagwkami i wybierz
z menu polecenie Dane/Formularz. Excel utworzy formularz,
tak jak przedstawiono na rysunku 1.20. Wpisz nowe dane
i nacinij Enter albo kliknij przycisk Nowy, wwczas dane zostan dopisane do arkusza. Moesz porusza si po polach

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 37

tekstowych formularza za pomoc klawisza Tab; jeeli chcesz


wrci do poprzedniego pola, wcinij Shift+Tab, natomiast
po istniejcych wpisach moesz porusza si, korzystajc
z przyciskw Znajd poprzedni i Znajd nastpny.

Jeeli czna warto nowego zamwienia przekroczy wysoko dostpnego limitu kredytowego (pomniejszonego
o aktualne zaduenie), Excel wywietli okno z informacj
o zamaniu reguy sprawdzania poprawnoci danych.

Powysza metoda dziaa we wszystkich wersjach


Excela (od 97 do 2003). Pamitaj jednak, e w Excelu 2003 termin lista jest zastrzeony dla tworzenia
danych z wykorzystaniem Extensible Markup Language (XML). Dowiesz si wicej o poczeniu Excela
i XML-a w rozdziale 9., Problemy z Excelem 2003.

Znak dolara ($) poprzedzajcy oznaczenie kolumny i wiersza


oznacza, e odwoania w tej komrce nie zmieni si po skopiowaniu formuy. Jeli oznaczenia komrek w formule zostayby zapisane w postaci C2, C1 itd., po skopiowaniu formuy
zmieniyby si odwoania. Wicej informacji o odwoaniach
wzgldnych i bezwzgldnych znajdziesz w rozdziale 3., Formuy w podrozdziale Zapobieganie zmianom odwoa do
komrek w kopiowanych formuach.

PODSTAWOWE FORMUY SPRAWDZANIA


POPRAWNOCI DANYCH

Problem: Uywam arkusza do obserwacji zamwie klientw. Uwielbiam dodawa reguy sprawdzania poprawnoci
danych tak, aby informoway mnie, gdy kto prbuje zoy
zamwienie, ktrego warto przekracza dostpny limit kredytowy. Wiem, e mog utworzy tak formu w nastpnej
komrce po tej, w ktrej bdzie cakowita warto zamwienia. Jednak wolabym, aby regua poprawnoci ostrzegaa
mnie, zanim zostanie zakoczone wprowadzanie zamwienia.
Gdzie tkwi sekret?

Rozwizanie: Moesz uy formuy kontroli poprawnoci danych. Zamy, e w komrce C2 znajduje si stan
zaduenia klienta, w C1 wysoko dostpnego kredytu, a do
komrki C3 bdzie wprowadzona czna warto nowego zamwienia (oczywicie moesz dostosowa formu do wasnych potrzeb):
1. Zaznacz komrk C3, do ktrej bdzie wpisywana warto nowego zamwienia.
2. Wybierz z menu polecenie Dane/Sprawdzanie poprawnoci.

WYKORZYSTANIE DANYCH
Z INNEGO ARKUSZA JAKO KRYTERIW
SPRAWDZANIA POPRAWNOCI DANYCH

Problem:

Mam list 16 wojewdztw zapisan w arkuszu. Dobija mnie to, e nie mog uy tej listy jako rda
w celu sprawdzania poprawnoci danych dla komrki znajdujcej si w innym arkuszu. Czy jest jaka moliwo wykorzystania danych z jednego arkusza do kontroli poprawnoci danych w innym arkuszu?

Rozwizanie: Sztuczka polega na tym, aby w polu tekstowym rdo okna dialogowego Sprawdzanie poprawnoci
danych utworzy odwoanie do listy wojewdztw jako zakresu nazw. Oto, jak to zrobi:
1. Zaznacz komrki zawierajce odpowiednie dane.
2. Wybierz z menu polecenie Wstaw/Nazwa/Definiuj, aby
wywietli okno dialogowe Definiowanie nazw (rysunek 1.21).
3. Wpisz nazw dla zaznaczonych danych w polu Nazwy
w skoroszycie, kliknij przycisk Dodaj, a nastpnie przycisk OK.

4. Z listy rozwijanej Dozwolone wybierz Niestandardowe.

4. Przecz si do innego arkusza, zaznacz komrki, w ktrych chcesz wykorzysta stworzon list, i wybierz z menu polecenie Dane/Sprawdzanie poprawnoci.

5. Wpisz: =SUMA($C$2:$C$3)<=$C$1 w polu Formua i kliknij OK.

5. W zakadce ustawienia rozwi list Dozwolone i wybierz pozycj Lista.

3. Wybierz zakadk Ustawienia.

SPRAWDZANIE POPRAWNOCI DANYCH

37

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 38

2. Wybierz z menu polecenie Dane/Sprawdzanie poprawnoci.


3. Z listy rozwijanej Dozwolone wybierz pozycj Niestandardowe.
4. Wpisz LICZ.JEELI($C$2:$C$65536; C2)=1 w polu
Formua i kliknij OK.
5. Przecignij uchwyt wypenienia od komrki C2 tak daleko, jak chcesz, by sigaa regua sprawdzania poprawnoci wprowadzanych danych.
Rysunek 1.21. W oknie dialogowym Definiowanie nazw moesz
utworzy odwoanie do grupy komrek

6. W polu rdo wpisz znak rwnoci, a w nim ustalon


nazw zakresu (patrz punkt 3.), np. =wojewdztwa, i kliknij
OK. W przypadku nazw zakresw nie ma znaczenia, czy
uyjesz wielkich, czy maych liter. Dlatego zapis =wojewdztwa i =Wojewdztwa Excel potraktuje tak samo.

UNIKANIE POWTARZANIA WPISW


W KOLUMNIE

Problem: Odbieram poczenia w telefonicznym centrum


pomocy technicznej. Zapisujemy informacje na temat rozmwcw, a identyfikujemy ich przez numery telefonw zapisywane w skoroszycie. Numery rnych rozmwcw s podobno istotnymi informacjami, a mj szef jest powanie
poirytowany, jeli przypadkowo wpisz dwa razy ten sam
numer. Jak mog si upewni, e nie powtrzyem tego samego numeru w arkuszu?

Rozwizanie: Moesz ustali kryteria sprawdzania poprawnoci danych z wykorzystaniem formuy, aby sprawdzi
wczeniejsze wpisy i wykluczy zdublowanie wartoci. Ale
nim wpiszesz nowe dane, musisz odpowiednio przygotowa
arkusz. Oto jak:
1. W kolumnie, dla ktrej chcesz ustali kryteria sprawdzania poprawnoci danych (w naszym przypadku niech
bdzie to kolumna C), zaznacz drug komrk (czyli C2).
Zakadam, e w wierszu 1 umieszczono nagwki kolumn, jeeli jest inaczej, moesz dostosowa formu
podan w punkcie 4. do odpowiedniej komrki.

38

Powysza formua sprawdza warto w komrce C2 i nastpnie zlicza ilo wystpie takiej samej wartoci w zakresie
$C$2:$C$65536. Zawsze sprawdzana jest aktywna komrka,
wic zawsze bdzie przynajmniej jedno wystpienie. Jeeli
Excel odnajdzie dwa wystpienia, program rozpozna warto
jako duplikat i odrzuci j.
Poniewa w zapisie zosta uyty znak dolara, przy kopiowaniu
reguy sprawdzania poprawnoci danych zakres sprawdzania (C2:C65536) pozostanie niezmieniony (wicej informacji
o odwoaniach znajdziesz w rozdziale 3., w podrozdziale Zapobieganie zmianom odwoa do komrek w kopiowanych
formuach). Komrka C2 zmieni si natomiast na C3, C4 itd.
Wybraem zakres $C$2:$C$65536, dlatego e Excel moe mie
maksymalnie 65 536 wierszy, wic w ten sposb wszystkie
zostan sprawdzone.

ZASADY SPRAWDZANIA POPRAWNOCI


WPROWADZANYCH DANYCH

Problem: Daem kademu z pracownikw zajmujcych


si wprowadzaniem danych do Excela wydruki z reguami
sprawdzania poprawnoci danych dla kadej komrki w arkuszu, ktre wczeniej wprowadziem. Ale po tygodniu lub
dwch wszyscy zgubili wydruki i podczas wprowadzenia
niepoprawnych danych otrzymuj komunikat: Wprowadzana
warto jest nieprawidowa. Uytkownik ograniczy
wartoci, ktre mog by wprowadzone w tej komrce.
Problem w tym, e trudno odtworzy z pamici, jak ma wyglda prawidowy wpis. Czy jest jaki sposb, aby Excel
wywietla bardziej pomocne komunikaty?

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 39

Rozwizanie:

Oczywicie. Moesz stworzy niestandardowe okno komunikatu podczas okrelania wasnych regu
sprawdzania poprawnoci wprowadzanych danych. Okno dialogowe Sprawdzanie poprawnoci danych ma trzy zakadki:

Ustawienia umoliwia utworzenie regu sprawdzania poprawnoci danych.


Komunikat wejciowy umoliwia wywietlanie okna,
gdy uytkownik zaznaczy komrk z ustawion regu
sprawdzania poprawnoci danych.
Alert o bdzie wywietla okna z komunikatami alarmowymi w sytuacji, gdy uytkownik prbuje wpisa
do komrki niewaciwe dane.
Istniej wic dwa sposoby na zrealizowanie celu: uycie okna
Komunikat wejciowy albo Alert o bdzie.
Moesz uy komunikatu wejciowego, aby przypomnie osobom odpowiedzialnym za wprowadzanie danych, co powinno znale si w odpowiednich komrkach. Oto, jak tego
dokona:
1. Zaznacz komrk, ktr chcesz zmodyfikowa.
2. Wybierz z menu polecenie Dane/Sprawdzanie poprawnoci i wybierz zakadk Komunikat wejciowy.
3. Zaznacz opcj Pokazuj komunikat wejciowy przy wyborze komrki.
4. Wpisz nazw i tre wiadomoci w odpowiednich polach, np.: Tylko kod pocztowy.
Jedyn niedogodnoci zwizan z komunikatem wejciowym
jest fakt, e bdzie on wywietlany za kadym razem, gdy
uytkownik wybierze komrk, nawet jeeli zapamita ju,
jaki rodzaj danych moe tam wpisa. To bywa irytujce
Jeeli wolisz poprawia uytkownikw ju po tym, jak popenili bdy, uyj okna Alert o bdzie. Dostpne s trzy rodzaje okien komunikatu: Zatrzymaj, Ostrzeenie i Informacje
(rysunek 1.22). Oto, jak dziaaj:
Informacja: Uytkownik ma dwie moliwoci, moe wybra
OK (nieprawidowe dane zostan wpisane, okno zamknite i podwietlona zostanie nastpna komrka) lub
Anuluj (wpis zostanie usunity, a wybrana komrka

SPRAWDZANIE POPRAWNOCI DANYCH

Rysunek 1.22. Typ uytego okna wymusza odpowiedni reakcj


uytkownika

pozostanie aktywna). Jeeli nie dobierzesz dobrze tytuu


okna i treci komunikatu, uytkownik moe poczu si
zagubiony. Dlatego powiniene umieci tam informacje
w rodzaju: Powiniene wpisa pi cyfr, a komunikat
mgby wyglda nastpujco: Jeeli wybierzesz OK,
zostan zapisane bdne dane. Wybierz Anuluj, aby wpisa poprawne dane.
Ostrzeenie: Dla odmiany to okno dialogowe informuje, e
uytkownik wprowadzi niewaciwe dane i daje trzy
moliwoci wyboru: Tak (nieprawidowe dane zostan
wpisane, okno zamknite i podwietlona zostanie
nastpna komrka), Nie (przenosi kursor z powrotem do
komrki i pozwala zmieni wpis) i Anuluj (wpis zostanie usunity, a wybrana komrka pozostanie aktywna).
Podobnie jak w poprzednim przypadku, konieczne jest
dostarczenie jasnego i logicznego komunikatu.
Zatrzymaj: Ten typ okna nie pozwoli uytkownikowi przej
do nastpnej komrki, dopki nie wpisze on prawidowych danych (rysunek 1.23). Okno ma dwa przyciski:
Ponw prb (przenosi kursor z powrotem do komrki
i pozwala zmieni wpis) i Anuluj (wpis zostanie usunity, a wybrana komrka pozostanie aktywna). Tu rwnie wskazany jest prosty i jasny komunikat.

39

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

strona 40

Wywietl pasek narzdzi Inspekcja. Nastpnie kliknij znajdujcy si na pasku przycisk Zakrel nieprawidowe dane, aby
narysowa czerwone zakrelenia dookoa komrek zawierajcych niewaciwe dane (rysunek 1.24).
Rysunek 1.23. Okno typu Zatrzymaj pojawi si tylko po wpisaniu
niewaciwych danych

W celu stworzenia okna komunikatu wykonaj nastpujce


czynnoci:
1. Zaznacz komrk, ktr chcesz zmodyfikowa.
2. Wybierz z menu polecenie Dane/Sprawdzanie poprawnoci i wybierz zakadk Alert o bdzie.
3. Zaznacz opcj Pokazuj alerty po wprowadzeniu nieprawidowych danych.
4. Z listy rozwijanej Styl wybierz typ komunikatu, ktry
chcesz zastosowa i wpisz nazw oraz tre wiadomoci w odpowiednich polach, a nastpnie kliknij OK.

ZAZNACZANIE NIEPOPRAWNYCH
DANYCH W ARKUSZU

Problem:

Zapewniam obsug informatyczn hurtowni


artykuw budowlanych, a jednym z moich gwnych zada
jest opieka nad arkuszem zawierajcych m.in. informacje
o kontrahentach (np. o wysokoci przyznanych limitw kredytowych). Przez ostatnich kilka miesicy wprowadziem
kilkaset rekordw i wanie si dowiedziaem, e minimalna
kwota przyznanego kredytu wynosi 1000 z, a wiem, e niektrym klientom przypisaem wczeniej nisze limity. Wprowadziem regu sprawdzania poprawnoci danych dla kadej komrki; ich zawarto powinna by rwna lub wiksza
od 1000. Miaem nadziej, e Excel zaznaczy komrki z wpisami niespeniajcymi tego warunku, ale nic si nie stao.
Czy bd zmuszony sprawdzi arkusz wiersz po wierszu,
aby odnale wszystkie komrki z liczbami mniejszymi od
1000? Musi by szybszy sposb na odnalezienie wszystkich
komrek z niewaciwymi wartociami.

Rozwizanie: W Excelu 97 i 2000 moesz sprawi,


e zostan zakrelone wszystkie komrki niespeniajce
zaoonych kryteriw. Wybierz z menu Narzdzia/Inspekcja/

40

Rysunek 1.24. Excel znalaz komrki niespeniajce ustalonych


kryteriw sprawdzania poprawnoci danych

W Excelu 2002 i 2003 ukad menu nieco si zmieni, ale procedura pozostaa ta sama. Wybierz z menu polecenie Narzdzia/Inspekcja formu/Poka pasek narzdzi Inspekcja formu. Nastpnie kliknij znajdujc si na pasku ikon Zakrel
nieprawidowe dane, aby Excel narysowa czerwone zakrelenia dookoa komrek zawierajcych niewaciwe dane.
W celu usunicia zaznacze kliknij przycisk Wyczy zakrelenia nieprawidowych danych znajdujcy si na pasku narzdzi Inspekcja formu.

KOPIOWANIE REGU SPRAWDZANIA


POPRAWNOCI DANYCH

Problem: Uywam Excela do rejestrowania godzin pracy wolontariuszy w szpitalu. Stworzyem list zawierajc
wszystkie ich nazwiska i uywam jej jako rda danych dla
mojej reguy sprawdzania poprawnoci danych. Problem polega
na tym, e chciabym skopiowa regu sprawdzania poprawnoci danych (i tylko t regu) do innej komrki w moim
arkuszu, aby unikn wpisywania jej za kadym razem od
nowa. Powiedzcie prosz, jak to zrobi?

ROZDZIA 1. PROBLEMY Z WPROWADZANIEM DANYCH

plik: T:\Andrzej\sss\r01-08.doc

Rozwizanie: Aby skopiowa regu sprawdzania poprawnoci danych, wykonaj nastpujce czynnoci:
1. Zaznacz komrk zawierajc regu sprawdzania poprawnoci danych, nastpnie wybierz z menu polecenie
Edycja/Kopiuj.
2. Zaznacz komrk, do ktrej chcesz skopiowa regu
sprawdzania poprawnoci danych, i wybierz z menu polecenie Edycja/Wklej specjalnie, aby otworzy okno dialogowe Wklejanie specjalne (rysunek 1.25).

strona 41

kontrolowan prdkoci. Jeeli nie masz takiej myszy, to


doskonay pretekst, by j kupi. No, daj spokj, przecie
s tanie.
Jeeli koniecznie chcesz pracowa z mysz starego typu
i sprawowa kontrol nad prdkoci przewijania, zalecam
klikanie w pasek przewijania tu poniej lub powyej suwaka
pionowego (albo tu obok dla suwaka poziomego). To odpowiednik uycia klawiszy Page Up i Page Down. Przy uyciu
kombinacji klawiszy Alt+Page Up przesuniesz si o jeden
ekran w lewo, a Alt+Page Down o jeden ekran w prawo.

EXCEL DLA GOLFISTW

Rysunek 1.25. Zaznacz w oknie dialogowym Wklejanie specjalne


to, co chcesz wklei

3. W oknie dialogowym Wklejanie specjalne zaznacz pozycj Sprawdzanie poprawnoci i kliknij OK.

ZBYT SZYBKIE PRZEWIJANIE ARKUSZA

Problem:

W kadej kolejnej wersji Excela dla Windows,


ktrej kiedykolwiek uywaem, przewijanie skoroszytu zaczynao si mio i powoli przez jak sekund lub dwie, a pniej
Excel przyspiesza do prdkoci warpowej i ldowaem tysice wierszy dalej, ni zamierzaem. Jak powstrzyma Excela
od wczania tego turbo?

Rozwizanie:

To znany bd w Excelu 2002 i wczeniejszych wersjach. Microsoft nareszcie poprawi go w wersji 2003, ale nie zmienio to sytuacji uytkownikw wczeniejszych edycji. Jeeli masz mysz z rolk, problem nie istnieje,
po prostu uyj rolki do przewijania arkusza z cakowicie

SPRAWDZANIE POPRAWNOCI DANYCH

Jednym z moich celw, obranych podczas pisania


Excel Annoyances, byo pomc Ci zaoszczdzi czas,
aby mia go wicej na przyjemnoci, na przykad na
golfa. Firma DJI Computer Solutions wydaa pierwsz
wersj Handicap Manager for Excel w maju 1997
roku i wci go rozwija. Program moe ledzi wyniki wielu uytkownikw, graczy i lig, tworzy raporty
(rwnie w formacie HTML), punkty dla kombinowanych 9- i 18-dokowych handicapw i wiele wicej.
W chwili obecnej dostpne s trzy wersje:
Personal Version (dla 10 golfistw), kosztuje
19 dolarw;
League Version (dla 100 golfistw), kosztuje
39 dolarw;
Golf Club Version (bez ogranicze), kosztuje
79 dolarw.
Moesz pobra w peni funkcjonaln, 30-dniow
wersj testow ze strony http://www.djicomputer.com/HandicapManager.htm, po upywie tego
okresu bdziesz musia wykupi kod aktywacyjny,
aby uruchomi program. DJI oferuje bezpatne lub
dyskontowe aktualizacje do wyszych wersji w zalenoci od okresu, jaki upyn od momentu rejestracji poprzedniej wersji programu.

41

You might also like