IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

ABC tworzenia
stron WWW
Autor: Bartosz Danowski
ISBN: 83-7361-017-0
Format: B5, stron: 204

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydaje Ci si, e stworzenie wasnej strony WWW przekracza Twoje moliwoci?

Jeste w bdzie! Potrzebna jest do tego odrobina determinacji, troch wolnego czasu
i podstawowe informacje, ktrych dostarczy Ci ta ksika. Dowiesz si z niej
wszystkiego, co potrzebne, by samodzielnie stworzy wasn witryn internetow.
Ten praktyczny podrcznik przekae Ci nie tylko niezbdne informacje na temat jzyka
HTML. Dowiesz si take jak uatrakcyjni wygld witryny uywajc odpowiednich
narzdzi, jak przygotowa grafik na potrzeby WWW, jak poprawnie zakodowa polskie
znaki i jak wysya e-maile bezporednio ze strony.
Ksika zawiera:
Podstawowy kurs jzyka HTML: tekst na stronach WWW, czenie tekstu
z grafik, tabele, ramki i odnoniki
Niezbdne informacje na temat kaskadowych arkuszy stylw (CSS)
Tajniki waciwego przygotowania ilustracji na strony WWW: skanowanie,
obrbk, wybr formatu zapisu
Praktyczne sposoby publikowania gotowych stron w Internecie
Wiele sprawdzonych sztuczek i technik projektowania stron WWW
Chcesz mie wasn stron WWW i nie wiesz od czego zacz? Zacznij od tej ksiki,
a przekonasz si, ile satysfakcji dostarczy Ci realizowanie wasnych pomysw.

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Spis treci
Wstp ............................................................................................... 5
Rozdzia 1. Wprowadzenie ................................................................................... 7
Niezbdne informacje o HTML-u, CSS i nie tylko ...................................................... 7
Narzdzia i informacje potrzebne do dalszej pracy...................................................... 9
Edytory tekstowe ..............................................................................................10
Edytory graficzne..............................................................................................10
Program do przygotowania grafiki sieciowej .......................................................11
Przegldarki internetowe....................................................................................12
Polskie litery na stronie WWW ..........................................................................14
Odbiorca strony ................................................................................................15

Rozdzia 2. Tworzymy stron WWW. Podstawy jzyka HTML ............................... 17

Podstawy i struktura dokumentu ..............................................................................17
Elementy blokowe ..................................................................................................24
Nagwki .........................................................................................................24
Akapity ............................................................................................................25
Cytat................................................................................................................26
Znacznik DIV ...................................................................................................27
Dodatkowe znaczniki ........................................................................................27
Listy ......................................................................................................................29
Umieszczanie grafiki na stronie WWW.....................................................................33
Hipercza..............................................................................................................37
Tabele ...................................................................................................................48
Formularze.............................................................................................................66
Ramki....................................................................................................................75

Rozdzia 3. Modyfikujemy stron WWW CSS .................................................. 81

Rnice pomidzy formatowaniem za pomoc HTML-a i CSS ...................................82
Umieszczanie stylw w dokumencie.........................................................................83
Jednostki miar i nazewnictwo kolorw stosowane w CSS...........................................84
Jednostki wzgldne ...........................................................................................85
Jednostki bezwzgldne ......................................................................................85
Nazewnictwo kolorw uywane w CSS ..............................................................86
Budowa stylu selektory, identyfikatory, klasy, pseudoklasy oraz pseudoelementy ....87
Selektory..........................................................................................................88
Identyfikatory ...................................................................................................90
Klasy ...............................................................................................................91
Pseudoklasy .....................................................................................................92
Pseudoelementy................................................................................................94

ABC tworzenia stron WWW

Dziedziczenie i kaskadowo to klucz do potgi CSS.................................................95
Formatowanie wygldu tekstu..................................................................................98
Formatowanie wygldu czcionki ............................................................................ 106
Listy wypunktowane, numerowane oraz definicji..................................................... 115
Kolor i to poszczeglnych elementw strony WWW............................................... 117
Marginesy zewntrzne i wewntrzne ...................................................................... 122
Obramowanie elementw ...................................................................................... 126
Pozycjonowanie elementw................................................................................... 133
Wymiarowanie elementw..................................................................................... 135

Rozdzia 4. Przygotowanie grafiki na potrzeby publikacji na stronie WWW ......... 137

GIF ..................................................................................................................... 137
Transparentno kolor przezroczysty............................................................ 140
Przeplot ......................................................................................................... 143
Animowany GIF ............................................................................................. 144
Redukcja palety kolorw ................................................................................. 148
JPG ..................................................................................................................... 149
PNG.................................................................................................................... 151
Pozostae formaty publikacji grafiki na stronie WWW ............................................. 152
Sposoby redukcji rozmiaru zdj i grafiki ............................................................... 154
Antyaliasing ......................................................................................................... 156
Cicie grafiki na mniejsze elementy........................................................................ 158
Mapa odsyaczy.................................................................................................... 161
Skanowanie i obrbka obrazw na potrzeby strony WWW....................................... 162
Skanowanie .................................................................................................... 162
Obrbka skanu ............................................................................................... 164

Rozdzia 5. Publikacja gotowego projektu ........................................................ 169

Dodatek ........................................................................................ 177
Zestawienie wszystkich waciwoci kaskadowych arkuszy stylw ........................... 177
Waciwoci tekstu.......................................................................................... 177
Waciwoci czcionki ...................................................................................... 178
Waciwoci listy ............................................................................................ 178
Waciwoci ta i koloru................................................................................... 179
Marginesy zewntrzne..................................................................................... 179
Marginesy wewntrzne dopenienie.............................................................. 180
Obramowanie ................................................................................................. 180
Waciwoci tabeli .......................................................................................... 181
Pozycjonowanie.............................................................................................. 181
Oblewanie tekstem innych elementw............................................................... 182
Efekty wizualne .............................................................................................. 182
Waciwoci drukowania ................................................................................. 182
Style w MS Internet Explorerze........................................................................ 182
Opis skryptu FormMail ......................................................................................... 183
Zabezpieczanie strony hasem ................................................................................ 186
Wczytywanie arkusza w zalenoci od uywanej przegldarki .................................. 189
Wasny licznik...................................................................................................... 190

Podsumowanie .............................................................................. 193

Skorowidz...................................................................................... 195

Rozdzia 1.

Wprowadzenie
Do stworzenia strony WWW bdziesz potrzebowa zaledwie kilku drobiazgw oraz
sporej dawki silnej woli i zacicia. Zakadam, e posiadasz solidny zapas dobrych
chci, a reszt zajmiemy si wsplnie.
Na nastpnych stronach tego rozdziau opisaem wszystkie elementy, ktre skadaj
si na tworzenie strony WWW. Nie jest to jeszcze bezporedni opis przygotowywania
witryny, jednak ma z nim bezporedni zwizek, dlatego dokadnie przeczytaj wszystko, co napisaem na nastpnych stronach.

Niezbdne informacje
o HTML-u, CSS i nie tylko
Prace na jzykiem HTML rozpoczto kilkanacie lat temu, a kontrol nad ich postpem sprawowao konsorcjum W3C http://www.w3.org. Pierwsza oficjalna specyfikacja jzyka zostaa ostatecznie zatwierdzona w 1994 roku. Oferowaa ona zaledwie
ma namiastk tego, co znajduje si w stosowanym obecnie jzyku HTML 4.01.
Dlatego te prace trway nadal i w 1996 roku ukazaa si kolejna oficjalna specyfikacja, oznaczona numerem 3.2. W tej formie jzyk zosta wzbogacony o wiele nowych
moliwoci, a jedn z najwaniejszych byy tabele, ktre zrewolucjonizoway stron
WWW. Nastpne lata przyniosy kolejn specyfikacj i w 1998 roku zostaa zatwierdzona wersja oznaczona numerem 4.0, a w 1999 roku pojawia si wersja poprawiona
4.01. Jeeli jeste zainteresowany przeledzeniem dokadnego rozwoju kolejnych
wersji jzyka HTML, to polecam odnoniki do poszczeglnych specyfikacji:

HTML 2 http://www.w3.org/MarkUp/html-spec,

HTML 3.2 http://www.w3.org/TR/REC-html32,

HTML 4.0 http://www.w3.org/TR/1998/REC-html40-19980424,

HTML 4.01 http://www.w3.org/TR/html4.

ABC tworzenia stron WWW

W tym opracowaniu bd wykorzystywa najnowsz specyfikacj HTML 4.01,

w ktrej wprowadzono wiele zmian, a jedn z najwaniejszych jest oddzielenie elementw formatujcych od znacznikw grupujcych tekst w bloki, listy czy te tabele.
Pliki zawierajce odpowiednie polecenia jzyka HTML znaczniki s plikami
tekstowymi i maj nastpujce rozszerzenia:
Tabela 1.1. Uywane rozszerzenia plikw strony
.htm

pliki tekstowe zawierajce kod HTML, czasami te kod JavaScript

.html

pliki tekstowe zawierajce kod HTML, czasami te kod JavaScript

.shtml

pliki tekstowe zawierajce kod HTML oraz instrukcje SSI pliki takie s przetwarzane
przez serwer przed wysaniem do przegldarki

.php

pliki tekstowe zawierajce kod HTML poczony ze skryptami PHP4

.php3

pliki tekstowe zawierajce kod HTML poczony ze skryptami PHP3

.cgi

pliki tekstowe zawierajce skrypty napisane w Perlu bd Shellu czsto poczone

z kodem HTML

.pl

pliki tekstowe zawierajce skrypty napisane w Perlu czsto poczone z kodem HTML

Przy tworzeniu stron bd stara si zachci Ci do tego, by uywa CSS (kaskadowych arkuszy stylw) do kontrolowania wygldu strony.
Kaskadowe arkusze stylw od dawna byy dobrze znane uytkownikom edytorw
tekstu i zostay z duym entuzjazmem przyjte w wiatku webmasterw. Dziki CSS
projektanci dostali do rk potne narzdzie, pozwalajce okrela wygld niemal
kadego elementu strony. Obecny HTML zawiera jedynie zestaw znacznikw odpowiedzialnych za grupowanie tekstu w bloki, tworzenie tabel, list, ramek, osadzanie
grafiki, natomiast cay proces formatowania i pozycjonowania wszystkich elementw
zosta przejty przez CSS kaskadowe arkusze stylw. Rozwizanie takie jest bardzo wygodne i daje ogromne moliwoci.
Podobnie jak jzyk HTML, rwnie kaskadowe arkusze stylw s standaryzowane
przez konsorcjum W3C, a odpowiednie specyfikacje znajduj si na stronie WWW:

http://www.w3.org/TR/REC-CSS 1 specyfikacja CSS 1,

http://www.w3.org/TR/REC-CSS 2 specyfikacja CSS 2,

http://www.w3.org/Style/CSS/current-work informacje na temat trzeciej

wersji specyfikacji,

http://jigsaw.w3.org/CSS-validator walidator CSS.

Ksika wykorzystuje informacje zawarte w specyfikacjach CSS 1 oraz CSS 2 i z oczywistych wzgldw nie zawiera opisu wszystkich moliwoci, gdy po prostu byoby to
niemoliwe. Postanowiem skupi si jedynie na elementach uywanych w codziennej pracy. Dlatego jeeli po przeczytaniu ksiki zapragniesz pozna dokadniej kaskadowe arkusze stylw, musisz pobra odpowiednie specyfikacje ze strony WWW
konsorcjum W3C lub kupi inne ksiki, powicone temu zagadnieniu. Gorco polecam ksik swojego autorstwa ABC kaskadowych arkusz stylw (CSS).

Rozdzia 1. Wprowadzenie

Skoro wiesz ju, e za tworzenie strony i jej ukad odpowiadaj jzyk HTML oraz kaskadowe arkusze stylw, to musisz jeszcze wiedzie, e to nie wszystko. Dzisiaj praktycznie kada strona zawiera grafik, ktra jest uzupenieniem strony lub jej gwn treci. Poniej zamieciem kilka odnonikw do stron, na ktrych uyto grafiki w rnej
postaci:

http://www.swiat3d.alpha.pl,

http://helion.pl.

Pierwsza strona to przykad konstrukcji w caoci wykorzystujcej grafik. Koncepcja

wirtualnej galerii jest moim zdaniem rozwizaniem genialnym, jednak wymaga od
twrcy sporej wiedzy na temat odpowiedniej optymalizacji grafiki na potrzeby sieci.
Natomiast drugi odnonik to strona mojego wydawcy. W tym przypadku mamy do
czynienia z sytuacj, w ktrej grafika stanowi jedynie uzupenienie caoci, dziki
czemu strona wyglda duo bardziej atrakcyjnie. Pomimo e elementw graficznych
nie ma zbyt duo, to ich odpowiednie przygotowanie ma znaczenie dla poprawnego
dziaania caego jake rozbudowanego serwisu.
Jak widzisz, grafika jest bardzo wanym czynnikiem przy tworzeniu stron WWW.
W zwizku z tym rwnie i jej powiciem nalen uwag.
W niniejszej ksice przyjem zasad, e znaczniki wystpujce w tekcie bd
przedstawione za pomoc duych liter, natomiast znaczniki wystpujce w listingach s zapisane przy uyciu maych liter.
Pamitaj, e wielko liter przy zapisie znacznikw jest bez znaczenia dla dziaania
strony. Jedynym wyjtkiem jest odwoanie do zewntrznego pliku gdzie koniecznie
musisz pamita o wielkoci liter wystpujcych w kodzie strony.

Narzdzia i informacje
potrzebne do dalszej pracy
Dokument HTML, jak ju wspominaem, jest zwykym plikiem tekstowym, czyli do
wykonania naszej strony nie jest potrzebny aden specjalistyczny program ani rodowisko programistyczne wystarczy zwyky edytor tekstowy, np. Notatnik, bdcy
czci skadow kadego systemu MS Windows.
Niestety, Notatnik jest niezwykle prostym edytorem tekstowym i nie obsuguje HTML-a,
wic wymaga szczeglnej dbaoci o wpisywany kod. W czasie pracy nad stron w Notatniku nietrudno o liczne bdy oraz przeoczenia, dlatego podczas regularnej pracy
nad tworzeniem stron WWW warto sign po bardziej wyspecjalizowane narzdzia.
Do dyspozycji mamy dwa rodzaje edytorw.

10

ABC tworzenia stron WWW

Edytory tekstowe
Edytory tekstowe pozwalaj na bezporedni prac z kodem HTML, a take dysponuj odpowiednimi narzdziami dla programistw. Programy takie czsto s wyposaane w szereg kreatorw, pomagajcych generowa due czci kodu, oraz odpowiednie
moduy konwertujce znaki narodowe stosowane na danej stronie. Przykadem takich
programw moe by np. HomeSite czy te polski edytor o nazwie EzHTML (http://
ezhtml.bydnet.com.pl).
Rodzimy edytor oferuje bardzo przyjemny interfejs oraz bogat list kreatorw (tabel,
znacznikw meta, ramek), obsuguje CSS, jest w peni zgodny z HTML 4 oraz posiada wbudowany konwerter polskich znakw midzy rnymi standardami. Dodatkowo
do pakietu EzHTML mona pobra pierwszy polski validator o nazwie TAGIK
program w peni zgodny z HTML 4. Praca z programem jest bardzo prosta i intuicyjna, a autor cigle pracuje nad poszerzeniem funkcji edytora. Wikszo edytorw tekstowych stanowi programy typu shareware (HomeSite) lub freeware (EzHTML).
Rysunek 1.1.
Okno edytora
EzHTML

Edytory graficzne
Tego rodzaju edytory s z reguy duo bardziej wymagajce (aspekt sprztowy), a praca
z nimi przypomina tworzenie dokumentu np. w programie MS Word. Programy oferuj wiele kreatorw i gotowych szablonw, majcych pomc w pracy nad stron. Do
istotn wad edytorw graficznych jest ograniczona kontrola kodu strony, ktry niestety w przypadku takich programw czsto pozostawia wiele do yczenia. Przykadem edytorw graficznych s m.in. MS FrontPage oraz jego modszy brat FrontPage
Express z pakietu Internet Explorer od wersji 4, jednak bezapelacyjnie najlepszym edytorem w tej kategorii jest Dreamweaver firmy Macromedia. Program ten posiada potne moliwoci, a przy tym jego obsuga nie jest zbyt skomplikowana.

Rozdzia 1. Wprowadzenie

11

Na temat wspomnianych programw moesz przeczyta wicej na stronie:

Dreamweaver http://www.macromedia.com,

MS Front Page http://www.microsoft.com/frontpage.
Rysunek 1.2.
Okno edytora
MS Front Page

Program do przygotowania grafiki sieciowej

Do przygotowania grafiki na potrzeby sieci moesz uywa bardzo wielu programw,
poczynajc od bardzo drogiego Photoshopa, poprzez Paint Shop Pro, a koczc na
bezpatnym Gimpie.
Rysunek 1.3.
Okno Paint Shop Pro

12

ABC tworzenia stron WWW

Dobr oprogramowania zaley wycznie od Ciebie. Ja do codziennej pracy uywam

Paint Shop Pro http://www.jasc.com. Program jest narzdziem komercyjnym, jednak jego cena jest przystpna, natomiast moliwoci czsto przewyszaj ofert konkurencji i wedug mnie program ten moe konkurowa na paszczynie tworzenia grafiki sieciowej nawet z krlem, jakim jest Photoshop.

Przegldarki internetowe
Strony WWW ogldamy za pomoc odpowiedniego programu, nazywanego przegldark. Rynek przegldarek jest do ciekawy, gdy w ostatnich latach mona zaobserwowa praktycznie brak konkurencji. Dominuj dwie firmy: Microsoft ze swoim
Internet Explorerem oraz Netscape Navigator. Niestety, obie przegldarki nie akceptuj w 100 proc. specyfikacji HTML 4 oraz kaskadowych arkuszy stylw. Ostatnio
mona zaobserwowa starania producentw przegldarek, majce na celu popraw
tego stanu rzeczy. Jak si zapewne domylacie, rnice w interpretacji HTML-a czy
te CSS przez przegldarki mog dostarczy nam bardzo wielu problemw. miao
mona powiedzie, e praca nad poprawnym wygldem strony w dominujcych przegldarkach stanowi 1/3 caego czasu powiconego na wykonanie naszej witryny.
Nie jest to powd do zaamywania rk, gdy na rynku dominuj zaledwie dwie przegldarki (a moe a dwie?). Poniej przedstawiam statystyki podziau rynku przegldarek w Polsce. Zestawienia dokonaem na podstawie wiadomoci zapisanych w logach jednego z serwerw.
Tabela 1.2. Zestawienia najpopularniejszych przegldarek
Procent udziau

Przegldarka

MS Internet Explorer 4.x (IE)

54

MS Internet Explorer 5.x (IE)

40

MS Internet Explorer 6.x (IE)

Pozostae Netscape, Opera, Mozilla

Jak wida, przegldarki Microsoftu opanoway ponad 97 proc. polskiego Internetu. Powd
takiego stanu rzeczy tkwi w tym, e przegldarki z wersji na wersj s coraz bardziej
zgodne ze specyfikacj. Kolejn przyczyn tak duej ich popularnoci jest integracja przegldarek z systemem operacyjnym oraz polonizacja kadej wersji. Warto zauway, e
spora liczba bdw niemal codziennie wykrywanych przez rnych specjalistw z caego
wiata nie zniechca rzeszy uytkownikw do zmiany tego programu na inny.
Szkoda, e Mozilla cieszy si tak ma popularnoci w naszym kraju, gdy jest to
bardzo udany projekt. Z wersji na wersj program jest coraz bardziej zgodny ze specyfikacjami konsorcjum W3C, dziki czemu znacznie atwiej tworzy strony poprawnie wygldajce w tej przegldarce.
Dane z tabeli 1.2 s jedynie pogldowe i mog si rni od oficjalnych statystyk prezentowanych przez producentw przegldarek, ale chodzio mi o pokazanie oglnych
tendencji panujcych na rynku.

Rozdzia 1. Wprowadzenie

13

Rysunek 1.4.
Okno Internet
Explorera http://
www.microsoft.com/
windows/ie/
default.asp

Rysunek 1.5.
Okno Mozilli
http://mozillapl.org/

Wycignijmy wnioski i zadajmy pytanie w jaki sposb optymalizowa swoje strony? Oczywicie wychodzimy z zaoenia, e strona powinna wyglda poprawnie
i moliwie identycznie w Internet Explorerze i Netscape Navigatorze. W przypadku
stron firmowych staramy si maksymalnie usun wszelkie rnice midzy przegldarkami tak, by strona zawsze wygldaa identycznie. Jeli chodzi o strony prywatne,
to sprawa wyglda nieco inaczej, gdy w tym przypadku moemy sobie pozwoli na
odrobin szalestwa i zapomnie o innych przegldarkach przy optymalizacji wygldu naszej strony.

14

ABC tworzenia stron WWW

Polskie litery na stronie WWW

Jzyk HTML jako ponadsystemowy nonik informacji musi mie moliwo obsugi
rnych znakw narodowych. W zwizku z tym zostay okrelone rne strony kodowe dla danych jzykw i czci wiata. Dla naszego kraju odpowiednim standardem jest strona kodowa ISO 8859-2. Jest to strona kodowa dziaajca na wszystkich
platformach systemowych: MS Windows, Unix, Linux, Mac OS i wielu innych, dlatego jako wiadomy projektant stron musisz stosowa si do tej normy.
Kto moe zauway, e przecie wystarczy wpisa polskie znaki w Notatniku, a i tak
wszystko zadziaa. Oczywicie nie mona odrzuci takiego pomysu, ale naley zwrci uwag, e tak zakodowane polskie znaki narodowe zadziaaj tylko na platformie
MS Windows, a pozostae systemy bd miay problemy z t stron kodow.
Poza stron kodow ISO 8859-2 w sieci moesz spotka jeszcze Windows-1250. Jest
to rozwizanie lansowane przez firm Microsoft i wywodzi si z platformy MS Windows. Format ten jest akceptowany przez wikszo popularnych przegldarek, jednak zachcam Ci, by stara si uywa strony kodowej ISO, ktra jest niepodwaalnym standardem.
Poza opisanymi powyej standardami kodowania polskich znakw istnieje jeszcze
jedno rozwizanie, dziki ktremu moemy tworzy dokumenty uniwersalne. Chodzi
o to, e podczas tworzenia strony, na ktrej zamieszczono dwa lub wicej jzykw,
nie ma moliwoci jednoczesnego poprawnego wywietlenia znakw waciwych dla
danego kraju. Rozwizaniem takiego problemu jest stosowanie Unikodu (oryginalna
nazwa to Unicode http://www.unicode.org).
Doskonao tego rozwizania polega na przypisaniu unikatowego numeru wszystkim
znakom charakterystycznym dla rnych alfabetw, np. polskiego czy cyrylicy. W Unikodzie uwzgldniono take dodatkowe symbole, np.: , , , .
Obsuga Unikodu zostaa wprowadzona w wiodcych przegldarkach, poczynajc od
numeru 4. Dzi jest obsugiwana przez: MS Internet Explorera, Mozill, Oper oraz
Netscape Navigatora.
S trzy odmiany Unikodu: UTF-7, UTF-8 oraz UTF-16. Zrnicowanie zostao wprowadzone w celu umoliwienia obsugi tego standardu na rnych platformach i w rnych programach. Rnica w typach Unikodu ogranicza si do odmiennego zapisu znakw (format 7-bitowy, 8-bitowy oraz 16-bitowy).
Najprostszym sposobem kodowania polskich znakw jest uycie dedykowanego edytora tekstowego, np. EzHTML-a, lub specjalnego konwertera, np. Ogonki 97. Sposoby
deklarowania strony kodowej w dokumencie HTML poznasz nieco dalej.
Zapamitaj, e za definicj odpowiedniej strony kodowej odpowiadaj nastpujce polecenia:

 
    

 
    !"

Rozdzia 1. Wprowadzenie

15

Pierwszy wpis to definicja strony kodowej ISO 8859-2, natomiast nastpny to strona
kodowa Windows 1250.
W nastpnym podrozdziale dowiesz si, w ktrym miejscu kodu strony powinna znale si odpowiednia deklaracja strony kodowej.

Odbiorca strony
Pierwszym i moim zdaniem najwaniejszym pytaniem, na ktre musisz odpowiedzie, jest prba okrelenia odbiorcy, poniewa od tego zaley, jak bdzie wyglda
strona WWW. Dokadniej mwic, jeeli odbiorc strony domowej bdzie przecitny,
ciekawski internauta, strona moe by przygotowana w sposb luny i moesz sobie
pozwoli na wiele odstpstw od przyjtych zasad. Zupenie inaczej bdzie wygldaa
strona firmy sprzedajcej swoje usugi w sieci. W tym przypadku naley tak dobra
kompozycj strony, by ogldajcy nie mia problemw ze znalezieniem informacji,
jakich szuka, oraz by sama strona nie pataa figli i nie wymagaa instalowania specjalnych dodatkw.
W przypadku gdy stron chcesz skierowa do wybranej grupy internautw, musisz
stara si stworzy projekt pod kadym wzgldem odpowiadajcy wymogom grupy
odbiorcw. Zamy, e strona jest kierowana do mionikw przegldarki MS Internet Explorer, a jej celem jest pokazanie szerokich moliwoci tej przegldarki
w takim przypadku z ca pewnoci moesz sign po rozwizania przeznaczone
tylko dla tej przegldarki. Wszelkie skrypty, moliwoci kaskadowych arkusz stylw
czy te jzyka HTML wprowadzone przez firm Microsoft s dopuszczalne.
Niestety, sprawa nieco si komplikuje, gdy planujesz przygotowa stron powicon
kaskadowym arkuszom stylw przy zaoeniu, e jest ona kierowana do wszystkich
zainteresowanych twrcw stron WWW. W tym przypadku musisz opracowa rozwizanie, ktre bdzie kompromisem dziaajcym podobnie we wszystkich wiodcych przegldarkach.
Jak widzisz, dokadne okrelenie grupy odbiorcw strony moe mie istotny wpyw
na sposb jej tworzenia. Czsto bywa tak, e ostateczny projekt jest wynikiem wielu
kompromisw, ale dziki temu kady go bdzie mia poczucie waciwej obsugi
i gocinnoci. Przyznam si, e lenistwo, jakie we mnie drzemie, powoduje, e w przypadku gdy trafi na stron zawierajc informacj, e przegldanie witryny jest moliwe tylko w cile okrelonych warunkach, po prostu wychodz i id gdzie indziej.
Nie mam ochoty instalowa lub uruchamia innej przegldarki i skoro autor takiej
strony nie chcia mnie ugoci, nie bd nalega i wprasza si na si.
Kolejnym ciekawym przykadem zalenoci wygldu strony od odbiorcy jest menu
nawigacyjne. O ile w przypadku strony domowej moemy dowolnie eksperymentowa, tworzc mniej lub bardziej udane rozwizania, to w przypadku strony kierowanej do powanego odbiorcy sprawa nieco si komplikuje i koniecznie naley si zastanowi nad spjnym i logicznym sposobem nawigacji po stronie. Musisz pamita
o tym, e dobra nawigacja moe przysporzy Ci znacznie wicej odwiedzajcych,

16

ABC tworzenia stron WWW

ktrzy bd powraca i dokadnie zgbia Twoj stron. Zastanw si nad tym, w jaki sposb postpujesz, w przypadku gdy od kilkunastu minut przegldasz stron i nie
potrafisz znale potrzebnych informacji. Jak atwo si domyli, ja rezygnuj i id
gdzie indziej .