IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

Photoshop. Restauracja
i retusz. Wydanie III
Autorzy: Katrin Eismann, Wayne Palmer
Tumaczenie: Magorzata Borda
ISBN: 83-246-0412-X
Tytu oryginau: Adobe Photoshop Restoration & Retouching
Format: B5, stron: 488

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl

Przywr blask starym fotografiom i popraw nieudane zdjcia

Odtwrz uszkodzone fragmenty zdj
Usu efekty nieprawidowej ekspozycji
Nadaj nowy wygld portretom i krajobrazom
Jak czsto, przegldajc stare, rodzinne zdjcia, zastanawiamy si nad tym, jak pikne
musiay by, zanim wyblaky i zakurzyy si? Ile razy odkadamy na bok wakacyjne
fotografie z powodu bdw, jakie popenilimy podczas ich robienia? Czy naprawd nie
ma narzdzia, ktre pozwolioby uratowa zniszczone zdjcia i tym samym przywoa
ulotne wspomnienia? Na szczcie jest i nosi nazw Photoshop. Ten rewelacyjny
program graficzny oferuje uytkownikom moliwoci, o jakich tradycyjnym retuszerom
fotograficznym nawet si nie nio. Dziki niemu mona odtworzy stare i uszkodzone
zdjcia, skorygowa nieudane fotografie i usun rysy oraz skazy ze zdj, ktre
zeskanowalimy.
Ksika Photoshop. Restauracja i retusz. Wydanie III przedstawia techniki retuszerskie,
ktre pomog Ci uratowa nawet najbardziej zniszczone fotografie. Wykonujc kolejne
przykady, poznasz narzdzia i metody wykorzystywane przez fotografw, projektantw,
pracownie retuszerskie i artystw-retuszerw do odnawiania cennych, zabytkowych
zdj, retuszowania portretw i wzbogacania fotografii artystycznych. Nauczysz si
poprawia kolorystyk, ostro i ekspozycj zdj, usuwa pknicia, rysy i rozdarcia
oraz wykorzystywa filtry i efekty do nadawania nowego wygldu fotografiom.
Interfejs uytkownika Photoshopa
Korekcja tonalna i barwna
Poprawianie bdnej ekspozycji
Usuwanie plam z fotografii
Odtwarzanie uszkodzonych fragmentw
Konwersja zdj kolorowych na czarno-biae i w sepii
Retusz portretw
Poznaj profesjonalne techniki retuszerskie

R00_pod4.qxd

08-01-07

02:33

Page 4

Spis treci

WSTP

Znaczenie zdj
Znaczenie nauki
Dla kogo jest ta ksika?
Struktura ksiki i strona internetowa
Uwagi dla instruktorw
Czy uytkownicy programu Photoshop Elements
mog korzysta z tej ksiki?

14
15
15
16
17
17

CZ I:
PHOTOSHOP DLA RETUSZERW
1
PODSTAWOWE ZASADY PRACY

Skrty klawiaturowe
Palety, menu i przestrzenie robocze
Szybka zmiana trybu wywietlania obrazka
Menu kontekstowe
Poznaj znaczenie warstw
Organizacja procesu pracy i zarzdzanie plikami
Zanim zaczniesz, czyli kilka dodatkowych uwag
Podsumowanie

22
27
30
32
34
38
45
46

CZ II:
KORYGOWANIE TONW,
NAWIETLANIA I BARW
2
POPRAWIANIE KONTRASTU I KOREKTY TONALNE

Zalety obrazw o duej gbi bitowej

Oszacowanie charakterystyki tonalnej obrazu
i prewizualizacja ostatecznych rezultatw
Znaczenie warstw dopasowania
Korekcja tonalna przy uyciu polecenia Levels (Poziomy)
Korekcja za pomoc polecenia Levels (Poziomy)
Krzywe i kontrast
Tryby mieszania
Uwydatnianie szczegw przy pomocy mieszania kanaw
oraz trybu Screen (Mnoenie odwrotnoci)

50
52
57
58
58
66
71
77

R00_pod4.qxd

08-01-07

02:33

Page 5

Warstwy dopasowania dla zaawansowanych

czenie korekt tonalnych
Korekty tonalne oparte na zaznaczeniach
Podsumowanie

78
79
82
85

3
KOREKCJA NAWIETLANIA

Korekcja niedowietlonych zdj

Ratowanie przewietlonych zdj
Polecenie ratunkowe Shadow/Highlight (Cie/wiato)
Podsumowanie

88
104
110
115

4
PRACA Z KOLOREM

Podstawowe informacje o kolorze

Identyfikowanie przebarwie
Korekcja koloru
przy uyciu polecania Variations (Wariacje)
Naladowanie ciemni fotograficznej
za pomoc polecenia Color Balance (Balans kolorw)
Globalne korekty barwne
Liczby nie kami
Selektywne korekty barwne
Korekta nieprawidowej temperatury barwowej wiata
agodzenie skrajnych problemw z kolorem
Dobieranie, zamienianie i zastpowanie kolorw
Podsumowanie

118
120
121
124
127
141
148
151
156
163
170

CZ III:
PODSTAWOWE TECHNIKI RENOWACJI,
RETUSZOWANIA I ODBUDOWYWANIA ZDJ
5
USUWANIE KURZU, PLAM I RYS

Odkurzanie na 102
Tekstura odbitek, efekt mory i przekamania kolorw
Podsumowanie

174
207
218

R00_pod4.qxd

08-01-07

02:33

Page 6

6
NAPRAWIANIE USZKODZE

Usuwanie pkni, rys i rozdar

Ukrywanie rozpraszajcych uwag szczegw
Usuwanie plam i odbarwie
Usuwanie krzywizn, deformacji
i znieksztace geometrycznych
Podsumowanie

220
232
235
246
254

7
REKONSTRUKCJA I ODTWARZANIE ZDJ

Odtwarzanie ta
Rekonstrukcja sylwetek ludzi, miejsc i przedmiotw
Redukowanie odblaskw obiektywu,
odbi i wyciekw wiata
Podsumowanie

256
264
281
294

8
NADAWANIE ZDJCIOM BLASKU I POLORU

Konwersja koloru na czer i biel

Kolorowanie obrazw
Rczne kolorowanie czarno-biaych obrazw
Dodawanie efektw malarskich
Niekonwencjonalne krawdzie
Wyostrzanie zdj
Podsumowanie

296
310
314
320
323
326
333

CZ IV:
AKCENTOWANIE RYSW TWARZY
9
RETUSZOWANIE PORTRETW

Poszczeglne etapy retuszu

Opracowanie strategii retuszowania portretw
Usuwanie rozpraszajcych uwag szczegw
Wygadzanie zarysu sylwetki
Znaczenie skry

338
340
343
346
357

R00_pod4.qxd

08-01-07

02:33

Page 7

Podkrelanie rysw twarzy

Poprawianie owietlenia i ostroci
Twrcze interpretacje
Podsumowanie

376
394
397
407

10
RETUSZOWANIE FOTOGRAFII GLAMOUR

Rodzaje retuszu glamour

Opracowanie strategii pracy
Etapy pracy nad piknem
Ksztat i symetria
Udoskonalanie skry
Podkrelanie charakterystycznych cech twarzy
Ostro obrazu
Artystyczne owietlenie
Podsumowanie

410
414
416
420
426
437
455
458
464

DODATEK

Wsppracownicy
Ofiarodawcy fotografii

465
467

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:24

Page 87

3
KOREKCJA NAWIETLANIA

zasy si zmieniy. Zamiast wywoywa zdjcia u fotografa,

wystarczy spojrze na wywietlacz LCD. Bez wzgldu jednak na to, czy korzystamy z aparatu analogowego, czy robimy
zdjcia cyfrowe, wci narzekamy na to, e s zbyt jasne, zbyt
ciemne lub po prostu lampa bysna nie tak, jak trzeba. Wszystkie te mankamenty mog by sprowadzone do problemu nieodpowiedniego nawietlania. Mimo i nowoczesne aparaty
wyposaone s w wyszukane wiatomierze oraz ustawienia ekspozycji, silne owietlenie z tyu lub poprawne w zamyle, nieprawidowe ustawienia aparatu potrafi oszuka te cuda
techniki i popsu ujcie.
Ponadto skutki dziaania czasu, wystawianie zdjcia na silne
wiato soneczne, nieprawidowe warunki przechowywania, za
obrbka chemiczna i krtkotrwaa natura wikszoci kolorowych podoy fotograficznych wszystko to moe sia spustoszenie wrd najukochaszych wspomnie. Kiedy zdjcia
blakn, trac bogate czernie i czyste biele, a take czsto cierpi z powodu dziwnych zmian kolorw.
W tym rozdziale bdziesz pracowa ze obrazami kolorowymi
i czarno-biaymi, by nauczy si, jak:
rozjania ciemne, niedowietlone obrazy,
przywraca szczegy przewietlonych zdj,
pracowa z obiektami inteligentnymi i zdjciami w formacie RAW,
naprawia obrazy obarczone wieloma wadami zwizanymi z nawietlaniem i powieniem,
posugiwa si poleceniem Shadow/Highlight
(Cie/wiato).

R03_pod4.qxd

88

08-01-07

03:24

Page 88

Photoshop. Restauracja i retusz

Uwaga
Gdy masz moliwo wyboru pomidzy skanowaniem odbitki a oryginalnym filmem,
praca z klisz w wikszoci przypadkw zaowocuje lepszymi wynikami. Nawet skrajnie
niedowietlony lub przewietlony film jest lepszym rdem informacji ni odbitka z niego
wywoana. Ponadto z negatywu mona uzyska kolejn odbitk, ktrej nie trzeba bdzie
powica specjalnej uwagi. Kolory odbitek
z czasem ulegaj zmianom znacznie czciej
ni kolory utrwalone na kliszy.

KOREKCJA
NIEDOWIETLONYCH ZDJ

Rysunek 3.1.

PRZED

Korzystanie
z trybu mieszania Screen
(Mnoenie odwrotnoci)
Nie ma nic gorszego ni prba ratowania ferrotypu bezodblaskowej fotografii na noniku
z metalowej pytki pokrytej ciemn emali. Ferrotypia bya popularn i niedrog technik fotograficzn stosowan od roku 1856 a do
wczesnych lat dwudziestego wieku. Rysunek 3.1
przedstawia orygina, ktry jest zbyt ciemny, by
w jakimkolwiek stopniu mc go wykorzysta. Do
rozjanienia obrazu uyam kilku warstw dopasowania Curves (Krzywe) w trybie mieszania Screen (Mnoenie odwrotnoci). Efekt tego dziaania
przedstawia rysunek 3.2.
ch3_tintype.jpg

PO

Rysunek 3.2.

Copyright: Muzeum Thomasa T. Tabera Towarzystwo Historyczne Hrabstwa Lycoming

Obrazy niedowietlone s zazwyczaj ciemne lub

przymione, pozbawione prawdziwych, bogatych
czerni i czystych bieli. Cienie nie zawierajce
adnych uytecznych informacji i biae obszary
(jak np. nieg), ktre poszarzay, to znaki ostrzegawcze, e wiatomierz aparatu zosta oszukany
przy obliczaniu czasu nawietlania. Obrazy, ktre
wyblaky wraz z upywem czasu, take zdradzaj
objawy niedowietlenia, mona je wic ratowa
dokadnie tymi samymi metodami.

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:24

Page 89

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

1. Jeli przeprowadzamy due korekty tonalne

lub barwne, dobrym nawykiem jest ledzenie wanych informacji tonalnych poprzez
dodanie prbnikw koloru tak, jak pokazano na rysunku 3.3. W tym przykadzie
dodaam cztery prbniki koloru, by ledzi
wiata i cienie na sukience, odcienie skry
oraz to studia.

wartoci prbnikw przed i po zmianie,

kliknij dwa razy ikon warstwy dopasowania. Jak pokazano na rysunku 3.4, pierwsza warto (przed ukonikiem) jest
wartoci oryginaln prbki, a druga (po
ukoniku) przedstawia warto po edycji.
Prbnik 1: Warto prbnika ta
zmienia si z 63% na 37%.
Prbnik 2: Odcie skry zmieni si
z 65% na 38%.
Prbnik 3: Odcie sukienki zmieni
si z 84% na 68%.
Prbnik 4: W tym przykadzie warto
cieni pozostaa niezmieniona.

Rysunek 3.3.
Prbniki koloru pozwalaj na pomiar i ledzenie
zmian tonalnych

2. Gdy ledzisz zmiany ekspozycji, dobrze jest

ustawi odczyt w palecie Info na K (czarny), ktry podawany jest w skali od 1 do
100%. Jeli chcesz zmieni odczyt palety
Info, kliknij i przytrzymaj kolejne ikony
prbnika, i z menu wybierz opcj Grayscale
(Skala szaroci).
3. Dodaj warstw dopasowania Curves
(Krzywe), kliknij OK bez zmieniania czegokolwiek w oknie dialogowym, a nastpnie zmie tryb mieszania tej warstwy
na Screen (Mnoenie odwrotnoci).
4. Obserwacja palety Info jest kluczowa, jeli
chcesz zrozumie, jak tryby mieszania
wpywaj na dane obrazu. Aby porwna

Rysunek 3.4.
Zmiana trybu mieszania warstwy na Screen (Mnoenie odwrotnoci) rozjani ciemne obrazy. Jeli warstwa dopasowania jest aktywna, na palecie Info
mona ledzi zmiany wartoci tonalnych

Oczywicie wartoci otrzymane przez Ciebie bd si rni od tych, jakie ja uzyskaam, gdy zaznaczenie dokadnie tych
samych punktw obrazu jest praktycznie
niemoliwe.
5. Zwiksz efekt rozjanienia, kopiujc warstw dopasowania Curves (Krzywe)
poprzez przecignicie jej nad ikon New
Layer (Nowa warstwa). Moesz te powie-

89

R03_pod4.qxd

90

08-01-07

03:24

Page 90

Photoshop. Restauracja i retusz

li istniejc warstw, naciskajc klawisze

Ctrl+J (Mac OS: Cmd+J).
6. W biecym przykadzie dwukrotnie skopiowaam wyjciow warstw dopasowania
Curves (Krzywe), lecz dodanie trzeciej warstwy za bardzo rozjanio zdjcie. Zmniejszyam zatem warto parametru Opacity
(Krycie) ostatniej warstwy, otrzymujc
w efekcie obraz pokazany na rysunku 3.5.

Rysunek 3.6.
Posteryzacja obrazu moe skutkowa pasmowaniem
podczas drukowania

Teraz, gdy ekspozycja zostaa poprawiona, uszkodzenia s do widoczne. Techniki naprawy obrazu poznasz w rozdziale 6., Naprawianie uszkodze.

Korekty tonalne
Rysunek 3.5.
Powielanie warstw dopasowania zwiksza efekt
zmiany ekspozycji. Efekt ten mona zredukowa,
zmniejszajc wartoci krycia warstwy

Wskazwka
Dla ciemnych, niedowietlonych obrazw
zmiana trybu mieszania na Linear Dodge
(Rozjanianie liniowe) take moe zwikszy
efekt rozjanienia i jednoczenie zwikszy
kontrast obrazka.

Ostrzeenie
Zbyt duy kontrast uzyskany za pomoc trybw mieszania lub zmian tonalnych moe
skutkowa efektem posteryzacji (rysunek 3.6),
ktry podczas drukowania moe powodowa
pasmowanie. Uwaaj na to, jak bardzo zmieniasz wartoci tonalne (rozjaniasz i przyciemniasz zdjcie), a unikniesz posteryzacji.

Czujniki aparatu mog zosta oszukane podczas

dobierania czasu nawietlenia, jeli na zdjciu
prbujemy uwieczni jaki jasny obiekt. W nastpujcym przykadzie czujnik aparatu zosta oszukany przez soce przebijajce si przez chmury
na jasnym, porannym niebie, powodujc niedowietlenie dolnej czci zdjcia (rysunek 3.7).
Z kolei widoczny na rysunku 3.8 obraz jest tonalnie wywaony, a moje wspomnienia z tego wczesnego porannego spaceru zostay zachowane.
ch3_underexposed_beach.jpg

Poniewa tylko poowa obrazu jest niedowietlona, zastosowanie warstwy dopasowania do caego
obrazu spowoduje bardzo powane przewietlenie
tej poowy, ktrej ekspozycja jest poprawna. Maska
warstwy pozwala kontrolowa, na ktr cz
obrazu bdzie oddziaywa warstwa dopasowania
zamalowanie na czarno fragmentw maski
zabezpieczy okrelone obszary zdjcia przed
zmian. Jeli chcesz uzyska rwnomierne, pynne
przejcie z miejsc dobrze nawietlonych do nie-

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:24

Page 91

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

dowietlonych fragmentw zdjcia, uyj narzdzia

Gradient, ktre nakada kolor na ca powierzchni obrazu, poczwszy od czerni, poprzez rne
odcienie szaroci, a do bieli.
1. Dodaj warstw dopasowania Curves (Krzywe) i kliknij przycisk OK. Jeli problematyczny obszar jest zbyt ciemny (jak w tym
przypadku), zmie tryb mieszania na Screen
(Mnoenie odwrotnoci) lub Linear Dodge
(Rozjanianie liniowe), jeli za jest zbyt
jasny wybierz Multiply (Mnoenie) lub
Linear Burn (ciemnianie liniowe).
2. W omawianym przykadzie zmieniam tryb
mieszania na Linear Dodge (Rozjanienie
liniowe), dziki czemu obraz uleg rozjanieniu, wzrs rwnie jego kontrast. Jednak takie dziaanie spowodowao, e niebo
stao si zbyt jasne (rysunek 3.9).
PRZED

Rysunek 3.7.

Rysunek 3.9.
Ustawienie trybu mieszania warstwy na Linear Dodge
(Rozjanianie liniowe) za bardzo rozjanio obraz

PO

Rysunek 3.8.

3. Aby okreli, gdzie powinno rozpoczyna

si dziaanie warstwy korekcyjnej, wcz
narzdzie Gradient i kliknij ikon Linear
Gradient (Gradient liniowy), znajdujc si

91

R03_pod4.qxd

92

08-01-07

03:25

Page 92

Photoshop. Restauracja i retusz

na pasku opcji. Otwrz panel wyboru gradientu i wybierz czarny-biay, czyli trzeci
od lewej w grnym rzdzie (rysunek 3.10).

Rysunek 3.10.
Wybr nieprzezroczystego, czarno-biaego gradientu

4. Traktuj narzdzie Gradient jak bardzo duy

pdzel, ktry zamalowuje cay obraz jednym pocigniciem. Nanoszenie gradientu
zacznij w miejscu, w ktrym chcesz ograniczy efekt rozjanienia (w tym przykadzie
bdzie to tu pod socem) i zakocz
na obszarze, gdzie powinno zaczyna si
dziaanie warstwy dopasowania (tutaj
bdzie to grna cz horyzontu), jak wida
to na rysunku 3.11. Jeli za pierwszym
razem efekty nie bd zadowalajce lub

na zdjciu wyranie bdzie rysowa si granica pomidzy oryginalnym i skorygowanym obszarem, to ponownie nanie
gradient bezporednio na ten sam fragment, na ktry naoye poprzedni gradient. Dziaanie to powtarzaj, dopki nie
uzyskasz zadawalajcych rezultatw. Wszdzie tam, gdzie gradient jest czarny, korekta
tonalna bdzie ukryta, natomiast w miejscach jasnych zmiany bd widoczne.
5. Wzmocnij efekt rozjanienia, kopiujc warstw dopasowania poprzez przecignicie
jej nad ikon New Layer (Nowa warstwa).
Jeli to konieczne, zmie warto parametru krycia warstwy tak, jak na rysunku 3.12.
Jak wida, przy kopiowaniu warstwy dopasowania kopiujesz rwnie jej mask.

Rysunek 3.12.

Rysunek 3.11.
Nanoszenie gradientu na masce warstwy dopasowania pozwala kontrolowa, na jakich obszarach zmiany bd zastosowane

Kopiowanie warstwy dopasowania wraz z mask

warstwy wzmacnia efekt i jednoczenie zachowuje
mask warstwy

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 93

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

Korekta tumienia wiata

Uycie zewntrznej lampy byskowej powoduje
tyle samo problemw zwizanych z cieniami
i tumieniem flesza, ile ich rozwizuje. Rysunek
3.13 pokazuje jeden z problemw nawietlania
fleszem, w ktrym lampa byskowa nie obejmuje dokadnie caego przedmiotu na zdjciu, powodujc lekkie niedowietlenie dolnej czci obrazu.
W tym przykadzie za pomoc Photoshopa idealnie poczysz sabo owietlone zdjcie z jego
janiejsz wersj, w rezultacie otrzymujc obraz
widoczny na rysunku 3.14.

1. Aby rozjani doln cz obrazu oraz krawdzie zdjcia, dodaj warstw dopasowania
Levels (Poziomy), kliknij OK i zmie jej tryb
mieszania na Screen (Mnoenie odwrotnoci).
Odwr mask warstwy za pomoc polecenia Image/Adjustment/Invert (Obrazek/
Dopasuj/Odwrotno) lub nacinij klawisze
Ctrl+I (Mac OS: Cmd+I) w ten sposb
ukryjesz efekt rozjanienia. Obraz bdzie
wyglda tak, jakby nic na nim nie zmienia
(rysunek 3.15).

ch3_unevenflash.jpg

Rysunek 3.15.
Scott Seewald

Odwracajc mask, ukryjesz zmiany

PRZED

Rysunek 3.13.

PO

Rysunek 3.14.

2. Wcz narzdzie Gradient i upewnij si, e

kolor narzdzia jest biay. Na pasku opcji
wybierz gradient Foreground to Transparent
(Kolor narzdzia do przezroczystoci), zakrelony na rysunku 3.16. Praca z tym typem
gradientu pozwoli Ci na poczenie kilku
gradientw na jednej masce warstwy, dziki
czemu rozjanisz wicej ni tylko jeden
fragment zdjcia.

Rysunek 3.16.
Wybr gradientu Foreground to Transparent (Kolor
narzdzia do przezroczystoci)

93

R03_pod4.qxd

94

08-01-07

03:25

Page 94

Photoshop. Restauracja i retusz

3. Uruchom tryb penego ekranu naciskajc

klawisz F. Upewnij si, e narzdzie Gradient
jest wczone, kliknij i przecignij kursorem
od dou obrazu a do poziomu pasa zawodnikw w drugim rzdzie. Nastpnie nanie
jeden gradient od lewej strony obrazka a
do ramienia pierwszego stojcego zawodnika, i kolejny analogicznie od prawej strony a do zawodnika stojcego najbardziej
na zewntrz (rysunek 3.17). Aby zobaczy
mask, kliknij j, przytrzymujc klawisz Alt
(Mac OS: Option). Ponowne takie kliknicie przywrci widok obrazka.
Wskazwka
Jeli uywasz narzdzia Gradient, atwiej
jest pracowa w trybie penego ekranu,
z obrazkiem pomniejszonym na tyle, by
widzie zarwno obrazek, jak i obszar
roboczy. Jeli zachodzi taka potrzeba,
zacznij rysowa gradient poza obrazkiem,
by w ramach zdjcia znalaza si tylko jego
cz, dziki czemu wybrany fragment
ulegnie bardzo subtelnemu rozjanieniu
lub przyciemnieniu.

4. Skopiowanie warstwy dopasowania jeden

lub wicej razy wzmocni efekt rozjanienia
(rysunek 3.18).

Rysunek 3.17.
Gradient Foreground to Transparent (Kolor narzdzia do przezroczystoci) pozwala czy kilka gradientw na jednej masce

Rysunek 3.18.
Powielenie warstwy dopasowania wzmacnia efekt
rozjanienia

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 95

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

Malowanie
z wykorzystaniem
warstw dopasowania
Oczywicie nie wszystkie niedoskonaoci obrazw
s uoone w jednej linii lub wystpuj w jednym
zakresie tonalnym, tak jak to miao miejsce w poprzednich przykadach. Kiedy musz poprawi nieregularn powierzchni, maluj na masce warstwy
dopasowania, wykorzystujc do tego pdzle Photoshopa i tablet graficzny firmy Wacom. Na rysunku przedstawiajcym d na skutym lodem jeziorze
Huron (rysunek 3.19) nieg oszuka wiatomierz
aparatu. Obraz jest zbyt ciemny i pikno biaej odzi
zagubionej w zimnej pustce przepado bezpowrotnie. Dziki rozjanieniu caego zdjcia i zaakcentowaniu odzi i niegu, zdjcie stanie si znacznie
bardziej interesujce (rysunek 3.20).
ch3_blueboat.jpg

1. Dodaj warstw dopasowania Levels (Poziomy), a nastpnie, jak opisywaam w rozdziale 2., Poprawianie kontrastw i tonw,
przesu suwaki wiate i cieni do krawdzi
histogramu. Wybierz kroplomierz Set Gray
Point (Punkt szaroci) i kliknij d w ten
sposb zrwnowaysz silnie niebieskie
zabarwienie zdjcia (rysunek 3.21).

PRZED

Rysunek 3.19.

2. Aby rozjani d, dodaj warstw dopasowania Curves (Krzywe) i zmie tryb mieszania na Screen (Mnoenie odwrotnoci).
Rysunek 3.22 pokazuje, e efektem ubocznym jest rozjanienie caego obrazu.
3. Ukryj efekty dziaania warstwy Curves
(Krzywe) naciskajc Ctrl+I (Mac OS:
Cmd+I), odwr mask warstwy dopasowania.
4. Klikajc ikon Foreground (Kolor narzdzia),
otwrz prbnik kolorw i w sekcji HSB
ustaw wartoci 0, 0 i 50%. W ten sposb
wybierzesz kolor rednio szary (rysunek
3.23). Nastpnie duym pdzlem o mikkiej kocwce zamaluj d tak, jak pokazano na rysunku 3.24.

PO

Rysunek 3.20.

95

R03_pod4.qxd

96

08-01-07

03:25

Page 96

Photoshop. Restauracja i retusz

Rysunek 3.23.
W sekcji HSB wpisz wartoci 0, 0 i 50%

Rysunek 3.21.
Za pomoc poziomw popraw ogln ekspozycj
i usu niebieskie zabarwienie zdjcia

Rysunek 3.24.
Pomalowanie maski warstwy pozwala na ostrone
rozjanianie tylko wybranych obszarw

Rysunek 3.22.
Tryb mieszania Screen (Mnoenie odwrotnoci) rozjani cay obraz

5. Do mocniejszego rozjanienia odzi uyj

sztuczki, ktr podzieli si ze mn Dave
Billman. Zamiast malowa janiejszym kolorem na masce warstwy, co mogoby spowodowa niejednolity efekt, Dave radzi
klikn mask warstwy, przytrzymujc klawisz Ctrl (Mac OS: Cmd), i w ten sposb
wybra mask do edycji. Zignoruj ostrzeenie: No pixels are more than 50% selected.
The selection edges will not be visible (adne
piksele nie s zaznaczone bardziej ni 50%.
Krawdzie zaznaczenia nie bd widoczne).
Wiadomo ta oznacza tyle, e zaznaczenie
jest aktywne, ale rnica jest niewystarczajca, by Photoshop mg je narysowa.

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 97

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

6. Zmie kolor narzdzia na szary o 10 25%

janiejszy (w tym przypadku 0, 0, 75%)
i wypenij aktywne zaznaczenie, wybierajc
Edit/Fill (Edycja/Wypenij). Nastpnie
w oknie dialogowym z listy rozwijalnej
wybierz Foreground Color (Kolor narzdzia)
w ten sposb otrzymasz zdjcie widoczne na rysunku 3.25. Powtrz czynnoci tyle
razy ile trzeba, dobierajc w razie potrzeby
janiejsze odcienie szaroci. Dziki takiemu
wypenieniu unikniesz niejednolitego rozjanienia.

Rysunek 3.26.
Zamalowanie niegu mikkim pdzlem sprawi, e
poczenie midzy janiejszym a ciemniejszym obszarem jest niedostrzegalne

Technika ta daje Ci moliwo decydowania, gdzie

i w jakim stopniu zastosowa korekty tonalne. Jeli
dodatkowo wykorzystasz pdzle o mikkich kocwkach, w rezultacie zmiany tonalne bd trudne do wykrycia.

Lepiej dwa razy ni raz

Rysunek 3.25.
Wypenienie aktywnego zaznaczenia janiejszym
odcieniem szaroci jest dokadniejsze ni malowanie
na masce warstwy

7. nieg powinien by janiejszy dodaj

now warstw Curves (Krzywe) i zmie jej
tryb mieszania na Screen (Mnoenie odwrotnoci). Nastpnie odwr mask warstwy
i mikkim pdzlem z 50% odcieniem szaroci zamaluj nieg w dolnej czci obrazka
(rysunek 3.26). Metod Davea moesz te
rozjani nieg wedug wasnego upodobania. Dopracuj efekt rozjanienia, zmieniajc odpowiednio warto parametru
krycia warstwy dopasowania.

Format plikw Camera Raw pozwala zachowywa

najwysz jako obrazu i oferuje najlepsz elastyczno przetwarzania. Jako e kady producent
opracowa nieco inny wariant formatu RAW, oraz
inaczej go nazywa, musisz wic sprawdzi w instrukcji swego aparatu, czy oferuje on moliwo zapisywania zdj w tym formacie. Du zalet korzystania
z plikw RAW jest moliwo otrzymania kilku wariantw zdjcia w wyniku zmiany ekspozycji w module Camera Raw, a nastpnie poczenie rezultatw
w jeden idealny obraz. Ponadto, jeli podczas wykonywania serii nawietle uyjesz statywu, bdziesz
mg uzyska obraz w formacie HDR (ang. high
dynamic range), a tym samym znacznie rozszerzy
zakres tonalny zdjcia.
Obraz przedstawiony w poniszym przykadzie
zosta zrobiony bez statywu, tak wic dysponuj

97

R03_pod4.qxd

98

08-01-07

03:25

Page 98

Photoshop. Restauracja i retusz

tylko jednym ujciem. Trzeba bdzie podda je

dwukrotnej obrbce raz pod ktem cieni, a raz
wiate. Jak pokazano na rysunku 3.27, grna cz
kanionu jest dobrze owietlona, podczas gdy jego
dolne partie s zbyt ciemne. Poprzez poczenie
dwch wersji tego samego zdjcia byam w stanie
uzyska obraz widoczny na rysunku 3.28.
ch3_grand_canyon.jpg

PRZED

Rysunek 3.27.

Jeli chcesz zachowa elastyczno podczas dwukrotnej obrbki tego samego zdjcia, gorco polecam zastosowanie obiektw inteligentnych, ktre
pozwalaj umieci oryginalny plik RAW na oddzielnej warstwie dokumentu Photoshopa. W efekcie moesz dowolnie wpywa na pliki RAW,
korygujc je pod ktem caego projektu. Oglnie
technik t mona podzieli na pi podstawowych
krokw osadzenie dwch wersji tego samego
obrazka jako obiektw inteligentnych, poczenie
powstaych obiektw za pomoc masek warstwy,
skorygowanie kompozycji, przeskalowanie jej oraz
usunicie przekama kolorw.
1. Przede wszystkim ustal najmniejszy oraz
domylny rozmiar, w jakim modu Camera
Raw moe otworzy dan fotografi.
Otwrz obraz RAW okno dialogowe
moduu pojawi si automatycznie,
a nastpnie kliknij menu Size (Rozmiar)
i przytrzymaj przycisk myszy (rysunek 3.29).
W przypadku mojego Canona 20D, najmniejszy rozmiar to 1024 na 1536, a format
wasny pliku 2336 na 3504. Zanotuj sobie
obie wartoci i kliknij Cancel (Anuluj).

Rysunek 3.29.
PO

Rysunek 3.28.

Sprawd najmniejsz i standardow rozdzielczo

zdjcia w formacie RAW

2. Wybierz polecenie File/New (Plik/Nowy)

i utwrz 16-bitowy dokument RGB o wy-

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 99

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

miarach odpowiadajcych mniejszej spord

zanotowanych wartoci (rysunek 3.30).

Rysunek 3.30.
Otwrz nowy dokument o rozmiarze
odpowiadajcym najmniejszemu rozmiarowi fotografii w formacie RAW

3. Wybierz polecenie File/Place (Plik/Umie)

i wska plik RAW. W ten sposb umiecisz
go jako obiekt inteligentny. Sprawd, czy
rozmiar, gbia bitowa pliku i ustawienia
Color Space (Odstp) odpowiadaj tym
z dokumentu, ktry wanie utworzye.
4. Na pierwszym etapie przetwarzania popraw
nasonecznione fragmenty zdjcia (rysunek
3.31). W omawianym przykadzie wykorzys-

taam ustawienia automatyczne, kliknam

zakadk Curve (Krzywa) i z menu Tone
Curve (Krzywa tonw) wybraam opcj
Strong Contrast (Duy kontrast) w ten
sposb jeszcze bardziej podkreliam majestat Wielkiego Kanionu.
5. Kliknij przycisk Open (Otwrz), znajdujcy
w prawym dolnym rogu okna Camera Raw,
a Photoshop automatycznie umieci plik
RAW w dokumencie. Nacinij klawisz Enter,
aby zaakceptowa8. jego pooenie, i nadaj
warstwie nazw highlights (wiata).
Ostrzeenie
Jeli chcesz niezalenie przetwarza kilka kopii
jednego obiektu inteligentnego, na podstawie
tego samego pliku musisz utworzy dwa rne
obiekty inteligentne. Warstw z obiektem inteligentnym powiniene powiela przy uyciu
polecenia Layer/Smart Objects/New Smart
Object via Copy (Warstwy/Obiekty inteligentne/Nowy obiekt inteligentny z kopii) nie
przecigaj jej nad ikon New Layer (Nowa
warstwa), gdy w tym wypadku niezalena
edycja tych obiektw nie bdzie moliwa.

Rysunek 3.31.
Przetwrz pierwszy plik RAW pod ktem wiate

99

R03_pod4.qxd

100

08-01-07

03:25

Page 100

Photoshop. Restauracja i retusz

6. Po zaznaczeniu warstwy highlights wybierz

polecenie Layer/Smart Objects/New Smart
Object via Copy (Warstwy/Obiekty inteligentne/Nowy obiekt inteligentny z kopii) i nazwij
drug warstw shadows (cienie). Kliknij
dwukrotnie miniaturk tej warstwy, a okno
moduu Camera Raw otworzy si ponownie.
Nadszed czas, by zaj si obszarami cieni.
W tak skrajnej sytuacji nie zmieniaam ustawie automatycznych i przekonaam si, e
uycie krzywych daje najlepsze rezultaty.
Otwrz zakadk Curve (Krzywe) i z menu
Tone Curve (Krzywa tonw) wybierz opcj
Linear (Liniowy). Nastpnie podnie punkt
cieni i rozjanij obraz (rysunku 3.32). Przy
okazji postanowiam te wytumi wiata
tak, e nieomal znikny.
7. W oknie dialogowym Camera Raw kliknij
przycisk Done (Gotowe), a Photoshop sam
przetworzy zdjcie na obraz widoczny
na rysunku 3.33. Pierwszy etap prac zosta
zakoczony.
8. Kolejny krok to poczenie dwch obrazw.
Mona to zrobi na wiele rnych sposobw.
Jedna z najprostszych metod polega na zastosowaniu maski warstwy. Zaznacz warstw

Rysunek 3.33.
Przetworzenie obiektu inteligentnego koczy pierwszy
etap prac

shadows i kliknij ikon Layer Mask (Maska

warstwy), znajdujc si w u dou palety Layers (Warstwy). Wybierz duy, mikki pdzel
i ustaw kolor narzdzia na czarny. Zamaluj
wszystkie te obszary, ktrych nie chcesz zmienia w tym przypadku bdzie to jasne

Rysunek 3.32.
Rozjanianie cieni przy uyciu polecenia Curves (Krzywe)

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 101

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

niebo. W pocztkowej fazie nie musisz by

zbyt dokadny, a otrzymany w efekcie obraz
powinien przypomina ten, ktry zilustrowany zosta na rysunku 3.34.

Layer/Color Balance (Warstwa/Nowa warstwa dopasowania/Balans kolorw) i kliknij

Use Previous Layer to Create Clipping Mask
(Uyj poprzedniej maski do tworzenia maski
odcinania). Odcicie warstwy dopasowania
zapewnia, e bdziemy oddziaywa tylko
na piksele znajdujce si bezporednio pod
odcit warstw.

Rysunek 3.34.
Zamalowane na czarno fragmenty maski zakryj ten
obszar nieba, ktry powinien pozosta bez zmian.
Obszary niezamalowane pozostan odkryte

Rysunek 3.35.
9. Powiksz obszar krawdzi, ktra czy janiejszy i ciemniejszy fragment zdjcia
i zamaluj j mniejszym pdzlem z kocwk
o twardoci 50%. Malujc na czarno,
odsaniasz warstw lec poniej, malujc
na biao aktywn warstw shadows.
Nacinicie klawisza X umoliwia szybk
zamian tych kolorw podczas malowania.
W efekcie powiniene uzyska obraz przedstawiony na rysunku 3.35. Nie jest on
doskonay, ale wyranie wida, e cao
jest na najlepszej drodze do celu.
10. Rozdzia 4., Praca z kolorem, opisuje wiele
technik korekty koloru, jednak w tym przypadku wystarczy uycie maski odcinania
warstwy Color Balance (Balans kolorw).
Wybierz polecenie Layer/New Adjustment

Poprawianie maski coraz mniejszymi pdzlami wymaga cierpliwoci, ale dziki temu uzyskujesz wiksz
kontrol nad zamalowanym obszarem

11. W oknie dialogowym Color Balance (Balans

kolorw) popraw kolory dolnej i grnej
czci obrazu. W tym przykadzie wystarczy
cakowicie usun kolor niebieski oraz dla
obszarw cieni i pcieni zwikszy zawarto kolorw magenta i czerwonego.
Z czystej ciekawoci sprawdziam, jakie
efekty mog da zmiany trybw mieszania,
i zauwayam, e zmiana trybu na Color
(Kolor) pozwala na zatrzymanie wikszej
iloci szczegw (rysunek 3.36).

101

R03_pod4.qxd

102

08-01-07

03:25

Page 102

Photoshop. Restauracja i retusz

Trzecia faza omawianej techniki polega na zmianie rozmiaru obrazu do penej rozdzielczoci pliku
jeszcze przed przystpieniem do poprawiania krawdzi. Niestety adne narzdzia malarskie, takie
jak stempel czy pdzel korygujcy, ktre s wrcz
niezbdne przy ukrywaniu pocze midzy warstwami, nie obsuguj obiektw inteligentnych.
W wikszoci przypadkw staram si unika zmiany rozmiaru obrazka, ale pliki z obiektami inteligentnymi opartymi na plikach w formacie RAW
s duo bardziej elastyczne. Pierwszym krokiem
jest zmiana rozmiaru, polegajca na zastpieniu
oryginalnego pliku tym samym plikiem, tylko
o wikszej rozdzielczoci. W przypadku aparatu
Canon 20D peny rozmiar obrazu w formacie
RAW wynosi 2336 na 3504 pikseli i wanie tych
wartoci uyj podczas zmiany rozmiaru.
12. Wybierz polecenie Image/Image Size (Obrazek/Wielko30. obrazka) i wpisz 2336
na 3504 pikseli.

Rysunek 3.36.
Odcicie warstwy Color Balance (Balans kolorw)
stanowi pierwszy krok w czeniu kolorw dwch
obrazw

Rysunek 3.37.
Po powikszeniu rozmiaru
pliku zastp dotychczasowe
obiekty inteligentne nowymi,
o rozdzielczoci zwikszonej
na podstawie danych zawartych w pliku RAW

13. Aby zaktualizowa rozdzielczo obiektw

inteligentnych, kliknij dwukrotnie miniatur warstwy shadows i za pomoc menu Size
(Rozmiar) zmie rozmiar obrazu (rysunek
3.37). Zatwierd zmiany, a mniejsza rozdzielczo obiektu inteligentnego zostanie zamieniona na pierwotn rozdzielczo pliku.
Powtrz ten krok dla warstwy highlights.

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 103

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

Czwarta faza polega na oczyszczeniu obszaru,

w ktrym pliki nachodz na siebie. W omawianym przykadzie naley wyretuszowa rzucajce
si w oczy poczenie midzy warstwami, a i kolorom przyda si dodatkowa poprawka.
14. U szczytu stosu warstw dodaj now warstw
o nazwie clean up (czyszczenie). Wcz
narzdzie Clone Stamp (Stempel), zaznacz
opcj Sample All Layers (Prbkuj wszystkie
warstwy) i ustaw twardo stempla na 50%.
Pobieranie prbek z obu stron krawdzi
czcej pozwoli na atwiejsze zamaskowanie poczenia midzy warstwami. Do
oczyszczenia krawdzi wykorzystaj narzdzie
Healing Brush (Pdzel korygujcy) z zaznaczon t sam, co powyej, opcj (rysunek
3.38). Dodatkowe informacje na temat
narzdzi Clone Stamp (Stempel) i Healing
Brush (Pdzel korygujcy) znajdziesz w rozdziale 5. Usuwanie kurzu, plam i rys.

15. Czsto po kilku godzinach pracy nad obrazem, zmieniam zdanie i nagle chciaabym
poprawi wykonane wczeniej korekty.
W omawianym przykadzie kolorystyka wci
wymaga udoskonalenia. Mona tego atwo
dokona, dodajc kolejn warstw i zmieniajc jej tryb mieszania na Color (Kolor).
16. Za pomoc narzdzia Eyedropper (Kroplomierz) ze ska w grnej czci obrazka pobierz
prbk intensywnego koloru pomaraczowego, a nastpnie duym, mikkim pdzlem
zamaluj lece niej obszary tak, by odpowiednio dopasowa kolory (rysunek 3.39).
Dodatkowe informacje na temat kolorowania obrazw znajdziesz w rozdziale 8., Nadawanie zdjciom blasku i poloru.

Rysunek 3.39.
Zamalowanie pustej warstwy kolorem ska poczy
dwa obrazy

Rysunek 3.38.
Powielanie i korygowanie pustej warstwy pomoe
ukry czenie midzy obrazami

Ostatnim krokiem udoskonalania jest wyostrzanie obrazu, dokadniej opisane w rozdziale 8.

W przypadku zdj cyfrowych czsto uywam
bardzo atwego w obsudze i efektywnego filtra
High Pass (Grnoprzepustowy).

103

R03_pod4.qxd

104

08-01-07

03:25

Page 104

Photoshop. Restauracja i retusz

17. Zcz wszystkie widoczne warstwy w now

warstw robocz, naciskajc kombinacj
Ctrl+Alt+Shift+E (Mac OS: Cmd
+Option+Shift+E), a nastpnie zmie jej
tryb na Overlay (Nakadka).
18. Wybierz polecenie Filter/Other/High Pass
(Filtr/Inne/Grnoprzepustowy) i wpisz tak
warto parametru Radius (Promie), ktra
lepiej uwydatni szczegy. Pamitaj, by
obserwowa gwny obraz, a nie okno
podgldu. Dla omawianego obrazka zastosowaam warto 3 (rysunek 3.40).

RATOWANIE
PRZEWIETLONYCH ZDJ
Oryginalne slajdy pozytywowe lub pliki z aparatw
cyfrowych to obrazy, ktre czsto s przewietlone. Dodatkowo filmy takie jak Kodak Ektachrome czy AgfaChrome, a take wiele cyfrowych
aparatw nie posiada takiej tolerancji nawietlenia, jak maj kolorowe filmy negatywowe, tym
samym czynic je bardziej czuymi na przewietlenia. Tak jak w przypadku niedowietlenia,
powanie przewietlony obraz moe nie zawiera
wielu informacji (jeli w ogle), z ktrymi mona
pracowa. Jeli przewietlone obszary s puste,
cakowicie biae lub jeli paleta Info wskazuje warto 255, 255, 255, w aden sposb nie da si
odtworzy informacji o obrazie, poniewa w ogle
ich nie ma. W poniszych wiczeniach bdziesz
mia do czynienia z bardzo jasnymi i wyblakymi
fotografiami. Na ich podstawie, zapoznasz si
z technikami odzyskiwania subtelnych detali obrazu, ktre pozwalaj uzyska nasycone, wyraziste
zdjcia nawet z takich materiaw, ktre jak si
pocztkowo wydaje s nie do uratowania.

Wykorzystanie
trybu mieszania
Multiply (Mnoenie)

Rysunek 3.40.
Wyostrzanie przy uycia filtra High Pass
(Grnoprzepustowy) jest bardzo skuteczne w przypadku zdj cyfrowych

Podsumowujc, przetwarzanie pliku RAW dwa,

a nawet trzy razy pozwoli Ci na optymalizacj zdjcia pod ktem rnych zakresw tonalnych. Oczywicie poczenie otrzymanych w ten sposb
wariantw zdjcia wymaga pewnego nakadu
pracy, ale kocowe rezultaty s tego warte.

Zdjcia robione w jasne, soneczne dni czsto s

podatne na przewietlenia. Trudno za o janiejsze i bardziej sonecznych dni ni w Arizonie,
o czym moesz si przekona na rysunku 3.41. Na
szczcie szybka analiza kroplomierzem i sprawdzenie palety Info pokazuj, e szczegy wiate
wci s widoczne, wic w efekcie mamy nam
potencjalnego kandydata do uratowania.
Uywajc technik bardzo podobnych do tych,
jakie ju poznae, moesz bez utraty detali zwikszy ograniczony zakres tonalny (rysunek 3.42).
ch3_watermelon_woman.jpg

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 105

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

Elliot Lincis

1. Dodaj warstw dopasowania Curves

(Krzywe), kliknij OK i zmie tryb mieszania na Multiply (Mnoenie). Natychmiast
zauwaysz popraw w wyrazistoci obrazu
(rysunek 3.43).

PRZED

Rysunek 3.41.
Rysunek 3.43.
Tryb mieszania Multiply (Mnoenie) wietnie nadaje
si do przyciemniania przewietlonych zdj

2. Jeli korekcja obrazu przy uyciu trybu Multiply (Mnoenie) spowoduje pojawienie si
niepodanych przekama kolorw, tak
jak ma to miejsce w tym przykadzie, kroplomierzem Set Gray Point (Punkt Szaroci)
(zwykle nazywanym szarym kroplomierzem) stonuj zbyt intensywne barwy. Kliknicie oparcia biaego plecionego krzesa
zneutralizuje delikatn czerwon powiat
(rysunek 3.44).

PO

Rysunek 3.42.

3. Aby wzmocni efekt, skopiuj warstw dopasowania Curves (Krzywe). Jeli efekt jest
zbyt intensywny, zmniejsz warto parametru krycia. Dla tego zdjcia dwie warstwy
dopasowania Curves (Krzywe) w trybie
Multiply (Mnoenie) sprawiaj, e obraz staje
si zbyt mao zrnicowany. Zmiana trybu

105

R03_pod4.qxd

106

08-01-07

03:25

Page 106

Photoshop. Restauracja i retusz

Czsto praca z trybami mieszania warstw wymaga

praktyki. Trudno od razu znale odpowiedni tryb
lub kombinacj trybw, ktre bd najlepsze dla
Twojego obrazu. To, co jest dobre dla jednego zdjcia, dla drugiego da ju zupenie inne rezultaty.

Korekta przewietlonych
zdj z aparatu cyfrowego

Rysunek 3.44.
Zbyt intensywne barwy mona stonowa szarym
kroplomierzem

mieszania najwyej pooonej warstwy

na Soft Light (agodne wiato) i zmniejszenie jej krycia do 35% sprawi, e zdjcie
ponownie nabierze gbi (rysunek 3.45).

Aparaty cyfrowe praktycznie nie dysponuj takim

zakresem tolerancji na nawietlenie, jak zwyke klisze filmowe oznacza to, e jeli owietlenie jest
zbyt jaskrawe i zbyt kontrastowe lub jeli przewietlisz zdjcie, plik bdzie zbyt jasny i pozbawiony szczegw. Zakres cieni i pcieni okazuj si wwczas
wypowiae i nieczytelne. Fotografia widoczna na
rysunku 3.46 jest przewietlona tylko o p wartoci przysony, lecz nawet taka warto moe okaza
si zbyt dua, by uzyska wysokiej klasy portret.
Mczyzna pokazany na rysunku 3.47 ma bardziej
wyrazist skr, a cay portret jest bardziej atrakcyjny. Od Lee Varisa nauczyam si wietnej techniki,
ktra zawsze zaskakuje mnie sw prostot i skutecznoci jak za pomoc warstwy dopasowania
Channel Mixer (Mieszanie kanaw) poprawia
kanay, w ktrych brakuje informacji tonalnych.
ch3_overexposedkevin.jpg

Rysunek 3.45.
Powielanie warstw dopasowania i zastosowanie
rnych kombinacji trybw mieszania jest skuteczn
metod korekcji

1. Obejrzyj pojedynczo wszystkie trzy kanay,

naciskajc klawisze Ctrl+1, 2 lub 3 (Mac
OS: Cmd+1, 2 lub 3) i sprawd, w ktrym
z nich wystpuj najwiksze problemy,
a ktry zawiera najwicej szczegw obrazu. Jak pokazano na rysunku 3.48, czerwony kana jest bardzo jasny i dostarcza
niewielu uytecznych informacji na temat
skry i detali tonalnych. Szczegy widoczne na pozostaych dwch kanaach s bez
zarzutu, jednak mona zauway, e kana
niebieski jest bardziej kontrastowy, z tego
powodu najlepszy bdzie kana zielony.
Nacinicie klawiszy Ctrl+~ (Mac OS:
Cmd+~) spowoduje powrt do widoku
kanau kompozytowego RGB.

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 107

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

Czerwony

Zielony

Brent Shirk

Niebieski

Rysunek 3.48.
Wybierz najlepszy z trzech kanaw
PRZED

Rysunek 3.46.

PO

Rysunek 3.47.

2. Wybierz polecenie Layer/New Adjustment

Layer/ChannelMixer (Warstwa/Nowa warstwa
dopasowania/Mieszanie kanaw) i z rozwijanego menu wybierz tryb Luminosity (Jasno).
Upewnij si, e z listy Channel Output (Kana
wyjciowy) wybrany zosta kana koloru czerwonego, a nastpnie ustaw suwaki kanaw
czerwonego i niebieskiego w pozycji 0%,
a suwak kanau zielonego w pozycji 90%
(rysunek 3.49), po czym zatwierd zmiany.
3. W efekcie skra w okolicach prawego oka
modela oraz jego koszula zostay za bardzo
przyciemnione. Zastosowanie zmian tylko
dla obszaru twarzy zaowocowaoby duo
lepszymi rezultatami. Odwr mask warstwy Channel Mixer (Mieszanie kanaw),
naciskajc klawisze Ctrl+I (Mac OS:
Cmd+I), dziki czemu efekt przyciemnienia zostanie ukryty. Zamaluj policzek
modela biaym, mikko zakoczonym
pdzlem w ten sposb odsonisz stonowane obszary twarzy (rysunek 3.50).

107

R03_pod4.qxd

108

08-01-07

03:25

Page 108

Photoshop. Restauracja i retusz

z upywem czasu. Bez wzgldu jednak na przyczyn, fotografie, na ktrych pojawiy si ciemniejsze
lub janiejsze plamy, niemajce nic wsplnego
z oryginalnym ujciem, musz zosta odpowiednio
skorygowane przed przystpieniem do czyszczenia
i rekonstrukcji. Oryginalne zdjcie widoczne
na rysunku 3.51 zrobiono przy silnym bocznym
owietleniu, co spowodowao rozjanienie po prawej stronie obrazu. Dodatkowo, wskutek upywu
czasu, maa odbitka zdya wyblakn w rnym
stopniu. Poprawiona wersja pokazana na rysunku
3.52 wci wymaga dopracowania, lecz na szczcie ekspozycja jest ju spjna i jednolita.

Rysunek 3.49.
Dodaj informacje zawarte w kanale zielonym
do sabszego kanau czerwonego

PRZED

Rysunek 2.51.

Rysunek 3.50.
Maska warstwy ogranicza zmiany tylko do wraliwego na kolory obszaru twarzy

Korekcja ekspozycji
i przeciwdziaanie
blakniciu zdj
Podczas pracy ze starszymi zdjciami ciko okreli, czy problem polega na kiepskim nawietleniu,
czy raczej na tym, e zdjcie po prostu wyblako

PO

Rysunek 2.52.

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 109

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

ch3_ursula.jpg

Do skorygowania bdw wynikajcych ze zego

nawietlania i utraty koloru wykorzystasz dwie warstwy dopasowania Levels (Poziomy). W trakcie
pracy poznasz potg warstwy Overlay (Nakadka)
wypenionej kolorem neutralnym, ktra posuy
do wybirczego skorygowania ekspozycji ujcia.
1. Aby zaciemni prawy dolny i prawy grny
naronik obrazu, dodaj warstw dopasowania Levels (Poziomy) i nie zmieniaj pooenia
suwakw. Kliknij OK i zmie tryb mieszania
na Multiply (Mnoenie), dziki czemu przyciemnisz cay obraz. Ukryj rezultat przyciemniania naciskajc klawisze Ctrl+I
(Mac OS: Cmd+I), odwr mask warstwy.
2. Nacinij klawisz D i zresetuj kolory narzdzi
oraz ta. Upewnij si, e ustawiony kolor
narzdzia ustawiony jest na biay. Wybierz
narzdzie Gradient i wybierz Foreground to
Transparent (Kolor narzdzia do przezroczystoci) w tym przypadku bdzie to pynne
przejcie tonalne od bieli do przezroczystoci.
3. Pracuj w trybie penego ekranu uruchomisz go, naciskajc klawisz F. Nanoszenie
gradientu zacznij od prawego dolnego rogu
obrazu i przecigaj kursor myszy do rodka,
zatrzymujc si w okolicach kolana kobiety.
Drugi gradient nanie od prawego grnego
naronika i przecigaj kursor do krawdzi
gowy (rysunek 3.53).
4. Rozjanij lewy grny naronik dodaj
now warstw Levels (Poziomy) i zmie jej
tryb mieszania na Screen (Mnoenie odwrotnoci). Kolejny raz naciskajc Ctrl+I (Mac
OS: Cmd+I), odwr mask warstwy, dziki czemu zapobiegniesz zmianie wygldu
zdjcia. Nastpnie ponownie nanie gradient Foreground to Transparent (Kolor
narzdzia do przezroczystoci), poczwszy od
lewego grnego wierzchoka a do rodka
obrazka, rozjaniajc tym samym ciemne
to (rysunek 3.54).

Rysunek 3.53.
Uycie gradientw na masce warstwy dopasowania
rozjani obraz w okrelonych miejscach. Jeli klikniesz
mask warstwy przytrzymujc klawisz Alt (Mac OS:
Option), zostanie ona wywietlona w oknie gwnym

Rysunek 3.54.
Pynne przejcia osignito malujc gradientem
na masce warstwy

5. Za pomoc polecenia Layer/New/Layer

(Warstwa/Nowa/Warstwa) lub naciskajc
kombinacj klawiszy Ctrl+Shift+N (Mac
OS: Cmd+Shift+N) dodaj now warstw.
Z menu rozwijanego wybierz tryb Overlay
(Nakadka) i zaznacz pole Fill with Overlayneutral color(50% gray) (Wypenij kolorem
neutralnym dla nakadki (50% szaroci)), jak
wida na rysunku 3.55.

109

R03_pod4.qxd

110

08-01-07

03:25

Page 110

Photoshop. Restauracja i retusz

POLECENIE RATUNKOWE
SHADOW/HIGHLIGHT
(CIE/WIATO)
Rysunek 3.55.
Pusta warstwa z trybem mieszania Overlay
(Nakadka) rozjania okrelone fragmenty zdjcia

6. Malowanie na nowej warstwie pdzlem

o odcieniu powyej 50% szaroci spowoduje
zaciemnienie obrazka, natomiast malowanie
odcieniem poniej 50% bdzie go rozjania.
Ustaw warto parametru krycia biaego
pdzla o mikkiej kocwce na poziomie
10% i zamaluj cienie na twarzy kobiety
(rysunek 3.56), aby dziki temu zwrci
uwag ogldajcego na mimik jej twarzy.

Polecenie Shadow/Highlight (Cie/wiato) jest

wspaniaym narzdziem, ktre wyrwnuje i koryguje ekspozycj zdjcia. Jego dziaanie jest podobne do sposobu, w jaki czowiek postrzega wiat..
Na przykad, gdy patrzysz na osob stojc na tle
okna, Twoje oczy i ukad wzrokowy dopasowuj
si do istniejcych warunkw, dziki czemu jeste
w stanie rozpozna szczegy postaci. Za aparat
fotograficzny moe jedynie zobaczy, a tym
samym utrwali, jedynie zarys osoby stojcej na tle
okna. Dziaanie polecenia Shadow/Highlight
(Cie/wiato) polega nie tylko na rozjanianiu
i przyciemnianiu obrazu, lecz przede wszystkim
na szczegowej analizie wszystkich detali zdjcia.
Jasno poszczeglnych pikseli jest korygowana
w zalenoci od jasnoci pikseli ssiednich.
Polecenie Shadow/Highlight (Cie/wiato) jest przydatne podczas rozjaniania cieni na nienajlepiej
nawietlonych obrazach, przyciemniania obiektw,
ktre znalazy si zbyt blisko lampy byskowej i szybkiego poprawiania kontrastu fotografii. Mona je
te stosowa do poprawiania fotografii, na ktrych
z powodu silnego owietlenia z tyu widoczne s
tylko sylwetki. Na rysunku 3.57 moesz zobaczy
oryginalne zdjcie, na ktrym moesz zobaczy jedynie zarys postaci, natomiast rysunek 3.58 pokazuje, jak wiele szczegw mona odzyska.

Rysunek 3.56.
Malujc na warstwie o 50% szaroci, ustawionej w trybie mieszania Overlay (Nakadka), kolorem czarnym
przyciemnisz obrazek, a malujc biaym rozjanisz

Tryby mieszania obrazu s tak efektywnym narzdziem w korekcie nawietlenia, e uywam ich praktycznie codziennie. Ponadto moliwoci neutralnej
warstwy Overlay (Nakadka) w zakresie korekcji
jasnoci s wrcz uzaleniajce jest to bowiem
niewiarygodnie prosta i skuteczna metoda rozjaniania, bd przyciemniania zdj w sposb podobny do tego, ktry stosuje si w tradycyjnej ciemni.

Wskazwka
Polecenie Shadow/Highlight (Cie/wiato) nie
jest warstw dopasowania i oddziauje na rzeczywiste piksele. Aby unikn zniszczenia
pliku, zawsze kopiuj warstw ta przed
uyciem tego polecenia. Pozwoli Ci to na elastyczne korzystanie z waciwoci krycia i maski
warstwy podczas dopracowania poprawek.

Po wydaniu polecenia Image/Adjustments/Shadow/Highlight (Obrazek/Dopasuj/Cie/wiato) na

ekranie pojawi si okno dialogowe z podsta-

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 111

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

wowymi ustawieniami, umoliwiajcymi korekcj

obrazw z problemami wynikajcymi z niepoprawnego (tylnego) owietlenia sceny. Przesunicie
suwaka Shadow (Cie) w prawo powoduje rozjanienie cieni, a przesunicie suwaka Highlight
(wiato) przyciemnienie wiate. W praktyce,
dla kadego obrazu, z jakim pracowaam, domylna warto parametru Shadow (Cie), wynoszca
50%, jest zbyt dua. Zwykle zaczynaam prac od
zmiany wartoci obu suwakw na 20% i dopiero
wtedy przechodziam do bardziej szczegowych
poprawek.
Analizujc rysunki 3.59 i 3.60 moesz przekona
si, e zwyka zmiana wartoci parametru Shadow
(Cie) na 35% z powodzeniem naladuje uycie
wypeniajcego bysku flesza.
ch3_Xbiker.jpg
PRZED

1. Powiel warstw ta.

2. Wybierz polecenie Image/Adjustments/Shadow/Highlight (Obrazek/Dopasuj/Cie/
wiato) i zmie pooenie suwaka cieni
tak, aby rozjani twarz i ciao rowerzysty.
W tym przykadzie uyam wartoci 35%
dla cieni i 0% dla wiate (rysunek 3.61).

Rysunek 3.57.

Wskazwka
Aby zapisa wasne ustawienia w oknie
Shadow/Highlight (Cie/wiato):
1. Wpisz podane wartoci, np: cie 20%,
wiato 20%.
2. Zaznacz pole Show More Options (Poka
wicej opcji) i kliknij przycisk Save as
Defaults (Zapisz jako domylne), znajdujcy si w lewej dolnej czci okna.

PO

Rysunek 3.58.

3. Odznaczajc pole Show More Options

(Poka wicej opcji), powrcisz do pierwotnego widoku. Odtd, za kadym
razem, gdy otworzysz okno Shadow/
Highlight (Cie/wiato), warto korekcji
bdzie wynosia bdzie 20%.

111

R03_pod4.qxd

112

08-01-07

03:25

Page 112

Photoshop. Restauracja i retusz

Rysunek 3.61.
Polecenie Shadow/Highlight (Cie/wiato) rozjani
obraz

Po zaznaczeniu pola Show More Options (Poka

wicej opcji) w oknie pojawi si wicej opcji, dziki czemu bdziesz mia ogromn kontrol nad
ustawieniami korekcji obrazu (rysunek 3.62).

PRZED

Rysunek 3.59.

Rysunek 3.62.
Dziki dodatkowym opcjom bdziesz mie wiksz
kontrol nad wybranymi ustawieniami

PO

Rysunek 3.60.

Parametr Amount (Warto) kontroluje szeroko modyfikowanego zakresu tonalnego

dla wiate i cieni. Wiksze wartoci powoduj rozszerzenie korygowanego zakresu

R03_pod4.qxd

08-01-07

03:25

Page 113

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

tonalnego (umoliwia to na przykad

doczenie do niego zakresu pcieni).
Warto parametru Tonal Width (Szeroko
tonalna) rni si w zalenoci od obrazu.
Zbyt due wartoci spowoduj powstanie
niepodanego efektu halo wok bardzo
ciemnych i bardzo jasnych krawdzi.
Parametr Radius (Promie) kontroluje wielko obszaru branego pod uwag podczas
przetwarzania. Rozjanianie lub przyciemnianie dla mniejszego promienia tworzy
bardziej delikatne, natomiast dla promienia
wikszego bardziej wyrane efekty. Jeli promie jest zbyt duy, algorytm zamiast przetwarza konkretny zakres tonalny, rozjania
(lub przyciemnia) cay obraz.
Parametr Color Correction (Korekta koloru)
pozwala na skorygowanie kolorystyki tych
obszarw obrazu, ktrych jasno ulega
zmianie. Na przykad jeli zwikszysz warto parametru Shadows: Amount (Cie:
Warto), rozjanisz te mniej widoczne
kolory, ktre maj by bardziej lub mniej
wyrane. Oglnie zwikszanie wartoci tego
parametru prowadzi do powstania bardziej
nasyconych barw, a zmniejszanie do
powstania kolorw mniej nasyconych.
Krtko mwic, traktuj suwak Color Correction (Korekta koloru) jak suwak nasycenia przez przesunicie suwaka w lewo
zmniejszam nasycenie.
Parametr Brightness (Jasno) jest dostpny
tylko podczas pracy z czarno-biaymi obrazami (zastpuje suwak Color Correction
(Korekta koloru) w sekcji Adjustments
(Dopasowanie)). Przesunicie suwaka
w lewo lub prawo odpowiednio przyciemnia
lub rozjania obraz.
Parametr Midtone Contrast (Kontrast
ptonu) zmienia kontrast pcieni. Przesu
suwak w lewo, by zredukowa kontrast, lub
w prawo, by go zwikszy. Zwikszanie kon-

trastu przyciemnia cienie i rozjania

wiata; przy zmniejszaniu jest odwrotnie.
Parametry Black Clip (Przycicie czerni)
i White Clip (Przycicie bieli) okrelaj, jak
wiele szczegw cieni i wiate zostanie
przycitych w nowym, skrajnym cieniu
(poziom 0) i wietle (poziom 255). Zwikszajc ich wartoci, wzmocnisz kontrast.
Uwaaj, by wartoci te nie byy zbyt due,
poniewa to spowodowaoby przycicie
wartoci do czystych czerni i bieli, a w efekcie redukcj szczegw w cieniach lub
wiatach.
Za kadym razem, gdy natrafiam na zdjcie, ktrego ekspozycja jest wprost koszmarna wszystko jedno, czy jest to skrajne niedowietlenie, zbyt
duy kontrast, owietlenie z tyu lub nawet bardzo
ciemna posta na zdjciu wykorzystuj polecenie Shadow/Highlight (Cie/wiato). Ciemna
posta w nocy jest zawsze trudna do sfotografowania (rysunek 3.63). W poniszym przykadzie
za pomoc polecenia Shadow/Highlight (Cie/
wiato) oddziel ciemnego konia, ktry znalaz
si poza zasigiem lampy byskowej, od czarnego
ta (rysunek 3.64).
ch3_headlesshorseman.jpg

1. Pamitaj, e polecenie Shadow/Highlight

(Cie/wiato) nie jest warstw dopasowania, zawsze wic kopiuj warstw ta przed
rozpoczciem pracy.
2. Wybierz polecenie Image/Adjustments/Shadow/Highlight (Obrazek/Dopasuj/ Cie/
wiato). Dziki nowym domylnym ustawieniom 20% cieni i 20% wiate obraz
wyania si z cienia (rysunek 3.65), lecz
Twoim celem powinno by takie skorygowanie zdjcia, aby sylwetki jedca i konia
stay si bardziej wyrane.
3. Zaznacz pole Show More Options (Poka
wicej opcji), aby wywietli dodatkowe
opcje i ustawienia. Zmie pooenie suwa-

113

R03_pod4.qxd

03:26

Page 114

Photoshop. Restauracja i retusz

Wayne Palmer

114

08-01-07

PRZED

Rysunek 3.65.
Rozjanienie cieni umoliwio zrnicowanie ciemnej
sylwetki konia i jeszcze ciemniejszego ta

Rysunek 3.63.

kw cieni Amount (Warto) na 75%

a Tonal Width (Szeroko tonalna) na 65%
(rysunek 3.66), aby elegancko rozjani
ciemne fragmenty zdjcia.
4. Cho na obrazie nie ma wielu wiate,
przesunicie suwaka Amount (Warto)
cakowicie w prawo sprawia, e dynia trzymana przez jedca jest mniej jaskrawa.
5. Po zmianie pooenia suwaka Color Correction (Korekta koloru) z domylnych 20%
na 0% czarny ko pozostaje czarny, a niewielkie przesunicie suwaka Midtone Contrast (Kontrast ptonu) dodaje odrobin
blasku tej pnej padziernikowej nocy
(rysunek 3.67).

PO

Rysunek 3.64.

Jeli opanujesz zasady posugiwania si dodatkowymi opcjami, dostpnymi w oknie dialogowym

Shadow/Highlight (Cie/wiato), zdjcie, ktre
w innych okolicznociach mogoby pa ofiar klawisza Delete, teraz moe zosta uratowane.

R03_pod4_variant.qxd

08-01-07

07:17

Page 115

Rozdzia 3. Korekcja nawietlania

Rysunek 3.66.

Rysunek 3.67.

Zwikszenie wartoci parametrw Amount (Warto)

i Tonal Width (Szeroko tonalna) cieni poprawio
wygld caego obrazu

Zmniejszenie wartoci parametru Color Correction

(Korekta koloru) do 0 sprawia, e i ko, i noc s czarne

PODSUMOWANIE
Oglnie rzecz biorc, zawsze lepiej korygowa prawidowo nawietlone zdjcia. Jednak s takie
chwile, kiedy wiatomierz zawodzi, baterie si
wyczerpuj, a upyw czasu odcinie swoje pitno

na Twoich ukochanych fotografiach. Dziki technikom opisanym w tym rozdziale bdziesz mg

przywrci fotografiom ich pierwotny czar i blask.

115