IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Komputer PC.

wiczenia praktyczne
Autor: Bartosz Danowski
ISBN: 83-7197-840-5
Format: B5, stron: 136

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wybr i zakup odpowiedniego komputera przy obecnym nasyceniu rynku przernymi

ofertami nie jest spraw prost nawet dla wytrawnego uytkownika komputerw.
Due i mae firmy konkuruj ze sob na rne sposoby i bardzo czsto cierpi na tym
niedowiadczony klient. Dzisiaj, kiedy komputer staje si dobrem powszechnie
dostpnym nawet w najbliszym hipermarkecie, warto by zapozna si z t publikacj,
zwaszcza jeli nie jeste jeszcze znawc zagadnie komputerowych, a chcesz kupi
komputer.
Jedn z pierwszych recenzentek Komputera PC bya nasz korektorka, ktra
stwierdzia, e ksika ma swj urok chwilami czytao si j jak powie. Jednak
najwaniejsze jest to, e autora nie dziwi ludzka niewiedza i tumaczy wszystko bardzo
dokadnie. Dla mnie to przydatna lektura, bo ja zawsze wiem, co to jest PS2 :-).
A zatem powstaa ksika dla humanistw, pocztkujcych uytkownikw komputerw,
a take dla czytelnikw w sile wieku, ktrzy do tej pory biernie przygldali si swoim
dzieciom pracujcym przy komputerze. Ksika nauczy ci:
czytania ofert firm komputerowych tak, by nie da si nabi w butelk
przygotowania wasnego komputerowego stanowiska pracy
rozrniania, czym jest sprzt i oprogramowanie
instalowania systemu operacyjnego, sterownikw
podstaw obsugi komputera
korzystania z internetu
odtwarzania pyt CD, DVD oraz plikw MP3.

"
"
"
"
"
"
"

Gdy poznasz podstawy, signiesz po kolejne ksiki, ktre rozwin twoj komputerow
pasj.
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Wstp...................................................................................................................................................... 5
Rozdzia 1. Wybr odpowiedniego zestawu ................................................................................................ 7
Okrelamy nasze potrzeby ...........................................................................................................7
Zestaw biurowy ........................................................................................................................8
Komputer domowy .................................................................................................................12
Komputer dla gracza...............................................................................................................15
Zestaw dla grafika i projektanta .............................................................................................16
Analizujemy przykadowe oferty ...............................................................................................17
Jak czyta ulotki reklamowe i oferty? ....................................................................................17
Co znacz te wszystkie fachowe pojcia? ..............................................................................24
Okrelamy wiarygodno sprzedawcy ...................................................................................27
Warunki gwarancji .................................................................................................................27
Sami przygotowujemy kosztorys dla naszego zestawu..............................................................28

Rozdzia 2. Samodzielna instalacja komputera w domu .................................................................. 33

Jak podczy te wszystkie kabelki? ..........................................................................................35
Jak zabezpieczy komputer przed uszkodzeniem? ....................................................................41

Rozdzia 3. Przygotowanie komputera do pracy.....................................................................................43

Jak rozpozna legalny program? ................................................................................................43
Instalacja systemu operacyjnego ................................................................................................44
Instalacja systemu MS Windows 98.......................................................................................45
Instalacja systemu MS Windows XP Professional.................................................................54
Instalacja, konfiguracja i testowanie urzdze...........................................................................60
Pyta gwna ...........................................................................................................................60
Karta graficzna .......................................................................................................................62
Karta muzyczna ......................................................................................................................65
Drukarka .................................................................................................................................66
Identyfikacja urzdze zainstalowanych w systemie.................................................................68

Komputer PC. wiczenia praktyczne

Rozdzia 4. Instalacja oprogramowania......................................................................................................71

Instalacja MS Office XP ............................................................................................................71
Instalacja gry ..............................................................................................................................74
Instalacja innych aplikacji ..........................................................................................................79
Usuwanie zainstalowanych aplikacji .........................................................................................81

Rozdzia 5. Jak podczy si do internetu?............................................................................................ 83

Co jest nam potrzebne do zestawienia poczenia modemowego?............................................83
Konfiguracja poczenia.............................................................................................................90
MS Windows 98 .....................................................................................................................90
MS Windows XP....................................................................................................................95
Przegldarka stron WWW i klient poczty e-mail.....................................................................100

Rozdzia 6. Wyszukiwanie programw, sterownikw i uaktualnie w internecie ............. 107

Wyszukiwanie informacji w internecie....................................................................................107
Pobieranie plikw z internetu...................................................................................................109
Wyszukiwanie sterownikw dla urzdze ...............................................................................111
Aktualizacja oprogramowania i gier ........................................................................................112
Zakupy w internecie .................................................................................................................115

Rozdzia 7. Zaawansowane testy komputera......................................................................................... 119

Testowanie wydajnoci karty graficznej ..................................................................................119
Testowanie wydajnoci dysku twardego..................................................................................121
Dokadny test wszystkich podzespow...................................................................................124

Rozdzia 8. Multimedia.......................................................................................................................................129
Odtwarzanie plikw mp3 .........................................................................................................129
Odtwarzanie pyty audio ..........................................................................................................130
Odtwarzanie filmw DVD .......................................................................................................131

Podsumowanie............................................................................................................................. 135

Zaczn od wyjanienia, dlaczego rozdzia o zaawansowanych testach komputera umieciem dopiero na kocu ksiki. Ot odpowied jest moim zdaniem bardzo oczywista
i prosta wszystkie opisane testy musimy pobra z internetu, a do tego bya nam potrzebna wiedza, jak to zrobi. Teraz nie masz ju problemu z obsug internetu, wic
bdziesz mg bez problemu odszuka odpowiednie testy, pobra je i zapisa na dysku
komputera.
Opisaem trzy programy testowe, dziki ktrym mona sprawdzi wydajno karty graficznej, dysku oraz caego zestawu.

Bezapelacyjnie najpopularniejszym testem wydajnoci komputera w grach jest 3DMark

2001. Testy wykonywane przez ten program sprawdzaj wydajno karty graficznej
oraz procesora w czasie renderowania grafiki trjwymiarowej, czyli w duym uproszczeniu, gier. Aplikacj mona pobra ze strony http://www.madonion.com, jednak zajmuje ona prawie 30 MB, dlatego nie polecam tego sposobu uytkownikom modemw.
Program moesz sprbowa zdoby u kolegi, ktry ma znacznie duej komputer, lub
odnale na pytach CD doczanych do popularnych miesicznikw komputerowych.
Instalacja aplikacji niczym nie rni si od opisanych przeze mnie wczeniej, dlatego w razie
problemw polecam wiczenia od numeru 4.12 do 4.16. Pamitaj, e zanim przystpisz
do instalacji 3DMarka 2001, musisz mie zainstalowany dodatek DirectX 8.1. Niestety, nie
stanowi on czci skadowej samego testu.

120

Komputer PC. wiczenia praktyczne

Rysunek 7.1.
Gwne okno
3dMark 2001

Po uruchomieniu testu na ekranie pojawi si okno, ktre przedstawiem na rysunku 7.1.

Program umoliwia uruchamianie wielu wariantw testu, jednak najpopularniejszym
rozwizaniem jest tryb Benchmark. Tryb ten polega na uruchomieniu kilkunastu testw
i jest podsumowywany wynikiem.
Poszczeglne etapy testu polegaj na wywietlaniu rnych scen przypominajcych gry
oraz animacji z wykorzystaniem przernych technik obecnie uywanych w grafice trjwymiarowej. Otrzymane rezultaty mona porwna w wielkiej bazie internetowej. Oczywicie przy porwnaniu brane s pod uwag nastpujce czynniki: procesor, karta graficzna,
system operacyjny oraz pami RAM. Na rysunku przedstawiam przykadowe wyniki.
Rysunek 7.2.
Wyniki
przykadowego testu
przeprowadzonego
w trybie Benchmark

Rozdzia 7.
Zaawansowane testy komputera

121

wiczenie 7.1.

Uruchom test w trybie Benchmark, nastpnie zaczekaj, a wszystkie testy zostan ukoczone. Jeeli dysponujesz dostpem do internetu, sprawd, jakie rezultaty powinna
osiga twoja konfiguracja.
Opisany test moe by przez niektrych potraktowany jako zabawa, ktra do niczego
nie prowadzi. Inna grupa ludzi jest owadnita dz zdobycia jak najwikszej liczby
punktw, w zwizku z czym regularnie rozbudowuje swj komputer, podkrca procesor
i kart graficzn. Natomiast w moim odczuciu 3DMark 2001 jest doskonaym narzdziem do sprawdzania wydajnoci, a co waniejsze stabilnoci caego zestawu. Wystarczy przeprowadza test przez kilka godzin i jeeli zakoczy si bez adnych problemw, to
znaczy, e komputer jest w peni sprawny. Uwaam, e warto zaopatrzy si w ten test
i przynajmniej raz z niego skorzysta, by dokadnie sprawdzi cay system pod duym
obcieniem.

Oczywicie 3dMark 2001 nie sprawdza wszystkich elementw komputera, w zwizku

z czym nie moemy na nim zakoczy testw. Kolejnym ciekawym i bardzo przydatnym
testem jest HD Tach http://www.tcdlabs.com.
wiczenie 7.2.

Pocz si ze stron autora HD Tach, odszukaj demonstracyjn wersj testu i pobierz go

z internetu. Nastpnie zainstaluj aplikacj i uruchom j.
Program umoliwia sprawdzenie wydajnoci posiadanego dysku twardego. Przypomn
tylko, e wydajny dysk twardy bardzo przyda ci si przy pracy z aplikacjami czsto odwoujcymi si do dysku.
Rysunek 7.3.
Testowanie
wydajnoci
dysku twardego

Procedura testowa jest bardzo prosta i ogranicza si do wskazania dysku, ktry ma zosta sprawdzony, oraz kliknicia kursorem myszy przycisku Run Test. Program przeprowadzi wszystkie testy i wywietli graficzne podsumowanie.

122

Komputer PC. wiczenia praktyczne

Rysunek 7.4.
Wyniki testu

wiczenie 7.3.

Przeprowad testy wydajnoci twojego dysku twardego i zastanw si, czy speniaj
one podane kryteria.
Na rysunku 7.4 znajduje si wykres pokazujcy prdko odczytu. Kolejny wykres przedstawia redni czas dostpu do danych na dysku, natomiast trzeci wykres to rednia prdko
odczytu danych z urzdzenia. Oczywicie pod wykresem mamy podane jeszcze raz
wartoci.
Mj dysk charakteryzuje si nastpujcymi wartociami:

maksymalna prdko odczytu 199 882 KB/s,

minimalna prdko odczytu 743 KB/s,

rednia prdko odczytu 16 131 KB/s,

zajto procesora 4,2%,

czas dostpu 16,9 ms.
Analizujc te dane warto sprecyzowa, jakie wartoci s optymalne. Pierwsze trzy pozycje powinny charakteryzowa si jak najwikszymi wartociami. Zajto procesora
powinna za by moliwie najnisza, gdy bardzo wane jest, by dysk twardy nie mia
wpywu na procesor, ktry ma zajmowa si innymi sprawami anieli kontrolowanie
pracy dysku twardego i przesyanie danych. Jeeli obcienie twojego procesora jest
znaczce i siga kilkunastu lub kilkudziesiciu procent, to moe to oznacza, e masz
bardzo stary dysk lub e nie pracuje on w trybie DMA.
Warto sprawdzi, czy tryb DMA jest uaktywniony w posiadanym przez ciebie systemie.
Operacja ta rni si nieco w MS Windows 98 i XP, dlatego opisz j oddzielnie dla
kadego systemu.
wiczenie 7.4.

W systemie MS Windows 98 otwrz Panel sterowania i dwa razy kliknij ikon System.
Nastpnie przejd do zakadki Meneder urzdze, odszukaj pozycj Stacje dyskw

Rozdzia 7.
Zaawansowane testy komputera

123

i kliknij w znak plusa znajdujcy si po lewej stronie. Lista powinna si rozwin i na

ekranie bezporednio pod pozycj Stacje dyskw pojawi si co najmniej dwa wpisy.
Jeden to dysk twardy, a drugi to napd dyskietek. Zaznacz dysk twardy i kliknij przycisk Waciwoci znajdujcy si w dolnej czci okna. Nastpnie przejd do zakadki
Ustawienia i sprawd stan opcji DMA.
Rysunek 7.5.
Waciwoci
dysku twardego

Jeeli opcja DMA jest wyczona (stan widoczny na rysunku 7.5), sprbuj j wczy,
klikajc biay kwadrat kursorem myszy. Nastpnie przeaduj komputer i sprbuj jeszcze
raz przeprowadzi testy za pomoc programu HD Tach. Jeeli wynik jest lepszy, to pozostaw nowe ustawienia, natomiast w razie pogorszenia wr do poprzednich wartoci.
wiczenie 7.5.

System MS Windows XP wymaga nieco innego podejcia do zagadnienia DMA. W zwizku

z tym uruchom Panel sterowania, a nastpnie opcj System. Przejd do zakadki Sprzt
i kliknij przycisk Meneder urzdze.
Na licie urzdze odszukaj pozycj Kontrolery IDE ATA/ATAPI i kliknij w znak plusa
widoczny z lewej strony. Na licie powinny pojawi si m.in. Podstawowy kontroler IDE
oraz Pomocniczy kontroler IDE. Musisz wiedzie, e kontroler zainstalowany na dysku
skada si tak naprawd z dwch oddzielnych kontrolerw.
Kliknij prawym przyciskiem myszy Podstawowy kontroler IDE i z menu podrcznego
wybierz opcj Waciwoci, a w nowo otwartym oknie przejd do zakadki Ustawienia
zaawansowane.
Przyjrzyj si rysunkowi 7.6, na ktrym mona zobaczy, e do kadego kontrolera mog
by podczone dwa urzdzenia gwne oraz podrzdne. DMA moesz wic wczy dla
kadego z nich oddzielnie. Oczywicie musisz pamita o drugim kontrolerze, dla ktrego
sytuacja wyglda dokadnie tak samo.

124

Komputer PC. wiczenia praktyczne

Rysunek 7.6.
Waciwoci
kontrolera
w systemie MS
Windows XP

Jeeli urzdzenie nie pracuje w trybie DMA, zmie stan opcji Tryb transferu na DMA
jeeli dostpne i po przeadowaniu komputera przeprowad testy za pomoc HD Tacha.
W razie problemw wr do poprzednich ustawie.
Pamitaj o tym, e wydajny dysk pozwoli ci znacznie podnie sprawno caej maszyny.
Dlatego dokadnie sprawd, czy nic nie spowalnia twojego dysku.

Testem sprawdzajcym w zasadzie dowolny element komputera jest SiSoftware Sandra.

Program mona pobra ze strony producenta http://www.sisoftware.co.uk/sandra.
wiczenie 7.6.

Pobierz program z internetu i zainstaluj go na swoim komputerze.

Przyjrzyj si rysunkowi 7.7, ktry przedstawia dostpne testy, ktre moemy przeprowadzi
na naszym komputerze. Moemy sprawdzi wydajno procesora, napdu CD-ROM,
myszy, klawiatury i wielu innych elementw. Niestety, nie mog omwi wszystkich moliwoci programu, dlatego przeprowadzimy wsplnie jedynie kilka ciekawszych testw.
Zacznijmy od testu wydajnoci procesora, poniewa tego elementu dotychczas nie
sprawdzalimy. Program oferuje dwa testy zwizane bezporednio z wydajnoci procesora,
pierwszy to CPU Arithmetic Benchmark, a drugi CPU Multi-Media Benchmark.

Rozdzia 7.
Zaawansowane testy komputera

125

Rysunek 7.7.
Gwne okno
programu.
Liczba testw jest
wrcz imponujca

wiczenie 7.7.

Odszukaj i uruchom test procesora o nazwie CPU Arithmetic Benchmark. Spokojnie zaczekaj, a test dobiegnie koca.
Rysunek 7.8.
Wyniki CPU
Arithmetic
Benchmark

126

Komputer PC. wiczenia praktyczne

Przyjrzyj si wynikom swojego testu; jeeli nie wykonae wiczenia 7.6, spojrzyj na
rysunek 7.8. Przestawia on wyniki przykadowego testu wykonanego na moim komputerze. Pierwsze dwa supki przedstawiaj wydajno mojego procesora; zostaa ona przyrwnana do wydajnoci innych procesorw. Na rysunku mona zobaczy, e mj komputer wyranie ustpuje miejsca innym. W dolnej czci okna znajduje si szereg informacji
na temat sprztu, ktry bra udzia w tecie. Informacje te mog pomc ci w identyfikacji
poszczeglnych komponentw komputera.
Dziki opisywanemu programowi moemy rwnie zdobywa informacje na temat
komputera. Su do tego wszystkie opcje, ktre zawieraj w nazwie sowo Information.

wiczenie 7.8.

Odszukaj i uruchom modu Windows Memory Information. Nastpnie postaraj si przeanalizowa otrzymane wyniki. Podany opis umoliwi ci zrozumienie najistotniejszych
danych.
Rysunek 7.9.
Informacje
o pamici komputera

W oknie widocznym na rysunku 7.9 przedstawiono waciwoci pamici RAM komputera testowego. Pierwsza pozycja podaje ilo cakowitej pamici dostpnej w zestawie.
Pamitaj, e pami RAM skada si z dwch czci, pamici fizycznej oraz pamici
wirtualnej. Pierwszy typ to ta pami, ktra fizycznie znajduje si w komputerze. Natomiast pami wirtualna, zwana inaczej plikiem wymiany, jest tworzona automatycznie przez system MS Windows na dysku komputera. Jej wielko zaley od systemu
operacyjnego oraz iloci zainstalowanej pamici fizycznej. Pami wirtualna jest znaczniej wolniejsza od fizycznej.
Drugi wpis podaje ilo wolnej pamici cakowitej. Dopiero w trzecim wierszu mamy
informacje o faktycznej iloci pamici RAM fizycznie znajdujcej si w testowanym
komputerze. Czwarta linia informuje o rozmiarze wolnej pamici RAM. Nastpne dwa
wiersze zawieraj informacj o maksymalnym oraz aktualnym rozmiarze pamici wirtualnej. Testowany komputer ma a 920 MB pamici wirtualnej.

Rozdzia 7.
Zaawansowane testy komputera

127

Na koniec postanowiem zostawi opis jeszcze jednej ciekawej waciwoci programu

SiSoftware Sandra. Mam tutaj na myli fakt, e w wikszoci okien informacyjnych
znajduj si porady na temat poprawy wydajnoci danego urzdzenia. Bardzo dobrym przykadem moe by informacja o posiadanej przeze mnie karcie graficznej.
Rysunek 7.10.
Porady
umoliwiajce
zwikszenie
wydajnoci
urzdzenia

Wrd porad, jakie zalazy si na licie, moemy znale propozycj zmiany palety kolorw. Przypomn, e obraz moe by wywietlany w kilku trybach i wraz ze wzrostem
liczby kolorw spada wydajno karty. Dlatego zastanw si, czy posiadana przez ciebie
karta musi pracowa z maksymaln liczb kolorw.
Nastpna porada dotyczy wyczenia animacji w systemie. Dziki temu obraz bdzie
wywietlany znacznie szybciej i pynniej.
Jeeli chcesz dokadnie wiedzie, co dzieje si w twoim komputerze, koniecznie musisz
zaopatrzy si w opisany program, gdy tylko dziki niemu moesz dokadnie sprawdzi
dziaanie niemal wszystkich elementw komputera.