IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Allplan FT.

Teoria i praktyka
Autor: Adam Gorczyca
ISBN: 83-7197-818-9
Format: B5, stron: 142

Allplan FT jest ju w Polsce rozpowszechniony i ma do stabiln pozycj. Dzieje si tak

za spraw stosowania go w biurach projektowych, ale na jego popularno wpywa
przede wszystkim zainteresowanie studentw.
Ksika ta pierwotnie pomylana zostaa jako materia pomocniczy do prowadzenia
zaj na Wydziaach Architektury ukad dwunastu rozdziaw o spjnej tematyce
w przyblieniu odpowiada moliwym do przeprowadzenia zajciom ze studentami.
Wynika z tego jeden wany wniosek jej problematyka koncentruje si gwnie na
zagadnieniach architektonicznych, a nie na przykad na obliczeniach konstrukcyjnych,
modelowaniu terenu itp., do czego Allplan FT take znakomicie si nadaje.
Zadaniem ksiki jest przedstawienie problemw, z jakimi mona si zetkn, gdy
rozpoczynamy prac z programem oraz podczas zagbiania si w jego tajniki.
Rozwizania podane przez autora nie s oczywicie jedynie suszne, ale s z ca
pewnoci sprawdzone w praktyce.
Niektre z poruszonych zagadnie:
Rysowanie na paszczynie
Rysowanie trjwymiarowe podstawy
Rysowanie trjwymiarowe ciany parteru i ich modyfikacje
Opisy, wymiarowanie, pomieszczenia
Dachy
Schody
Modelowanie 3D
Wizualizacja
Plotowanie

"
"
"
"
"
"
"
"
"

O Autorze ......................................................................................................... 7
Recenzje............................................................................................................ 9
Wstp............................................................................................................. 11
Rozdzia 1. Organizacja danych ..................................................................... 13
Metoda pracy ........................................................................................................................ 13
Wewntrzna struktura danych .............................................................................................. 14
Zewntrzna organizacja danych............................................................................................ 16
Zapisywanie danych.............................................................................................................. 17
Tworzenie nowego projektu ................................................................................................. 18
Informacje o projekcie .......................................................................................................... 20
Kopie zapasowe .................................................................................................................... 20
Rne poziomy aktywowania warstw i kalek ...................................................................... 22
Kopiowanie elementw na inn warstw i zarzdzanie projektem ...................................... 22
Uwagi .................................................................................................................................... 23
Przenoszenie elementw z kalki na kalk............................................................................. 24

Rozdzia 2. Pocztek pracy rysowanie na paszczynie ............................. 25

Zastosowanie rysunku dwuwymiarowego w Allplanie FT .................................................. 26
Desktop ................................................................................................................................. 27
Ergonomiczne skrty ............................................................................................................ 27
Zapisanie wasnych ustawie interfejsu ............................................................................... 28
Kursor.................................................................................................................................... 29
Struktura kalek ...................................................................................................................... 29
Jednostki i skala odniesienia................................................................................................. 30
Punkty przycigania.............................................................................................................. 31
Kolejno dziaa metodologia pracy.............................................................................. 31
Okna widokowe .................................................................................................................... 32
Poruszanie si po ekranie...................................................................................................... 33
Zapisywanie widokw pod okrelon nazw ....................................................................... 34
Perspektywa .......................................................................................................................... 35
Metody wyboru obiektw ..................................................................................................... 36
Podstawowe narzdzia do rysowania ................................................................................... 36
wiczenie.............................................................................................................................. 38
Zapisanie symbolu ................................................................................................................ 39
Uwagi dotyczce symboli ..................................................................................................... 39

Allplan FT. Teoria i praktyka

Rozdzia 3. Rysowanie trjwymiarowe podstawy..................................... 41

Paszczyzny standardowe...................................................................................................... 41
Zastosowanie paszczyzn uwagi ...................................................................................... 42
Paszczyzny uytkownika ..................................................................................................... 43
Selekcja elementw, a ich uyteczno w reprezentacji przestrzennej ................................ 44
Uniformizacja ....................................................................................................................... 44
wiczenie.............................................................................................................................. 44

Rozdzia 4. Rysowanie trjwymiarowe ciany parteru i ich modyfikacje . 47

Przygotowanie do rysowania parteru.................................................................................... 47
Ustawienie parametrw graficznych i przestrzennych ciany.............................................. 48
Rysowanie cian.................................................................................................................... 48
Rysowanie okien................................................................................................................... 50
wiczenie.............................................................................................................................. 51
Wstawianie otworu okiennego w cian............................................................................... 51
Projektowanie stolarki okiennej............................................................................................ 53
Rysowanie drzwi................................................................................................................... 54
Modelowanie otworw ......................................................................................................... 55
Elementy nietypowe wnka ............................................................................................. 56
Modyfikacje elementw........................................................................................................ 57
Modyfikacje rzutu cian........................................................................................................ 58

Rozdzia 5. Opisy, wymiarowanie, pomieszczenia ......................................... 59

Opisy ..................................................................................................................................... 59
Standard tekstu...................................................................................................................... 60
Uwagi .................................................................................................................................... 60
Wymiarowanie...................................................................................................................... 61
Wymiarowanie automatyczne............................................................................................... 61
Wymiarowanie semiautomatyczne ....................................................................................... 61
Wymiarowanie odrczne ...................................................................................................... 62
Uwagi do sposobu wymiarowania........................................................................................ 63
Style opisw.......................................................................................................................... 64
Pomieszczenia....................................................................................................................... 65
Style opisw uwagi .......................................................................................................... 66

Rozdzia 6. Dachy ........................................................................................... 67

Kopia warstwy ...................................................................................................................... 67
Nakadanie si kondygnacji uwagi .................................................................................. 68
Brya dachu ........................................................................................................................... 68
Uwaga ................................................................................................................................... 70
Pokrycie dachu...................................................................................................................... 71
Lukarny ................................................................................................................................. 72
Okna poaciowe .................................................................................................................... 73

Rozdzia 7. Dachy modyfikacje i wiba .................................................... 75

Modyfikacje bryy dachu ...................................................................................................... 75
Tworzenie wiby dachowej ................................................................................................ 75

Spis treci

Rysowanie krokwi ................................................................................................................ 77

Tworzenie i modyfikacja obszarw...................................................................................... 79
Krokwie narone i koszowe.................................................................................................. 80
Wymiany............................................................................................................................... 80
Kleszcze i jtki...................................................................................................................... 80
Wiba dachowa uwagi ................................................................................................... 81

Rozdzia 8. Schody.......................................................................................... 83
Metodologia tworzenia schodw .......................................................................................... 84
Uwagi praktyczne ................................................................................................................. 84
Pochylnie............................................................................................................................... 84
Schody jednobiegowe ........................................................................................................... 86
Schody jednobiegowe ze spocznikiem ................................................................................. 86
Schody dwubiegowe typu L ............................................................................................ 87
Schody krte.......................................................................................................................... 88
Schody dwubiegowe ............................................................................................................. 89
Komponenty przestrzenne .................................................................................................... 89

Rozdzia 9. Modelowanie 3D .......................................................................... 93

Modelowanie 3D wprowadzenie ..................................................................................... 93
Modelowanie prostych bry 3D ............................................................................................ 94
Ekstrudowanie obiektw....................................................................................................... 95
Modelowanie dowolnych bry i powok (1) ......................................................................... 96
Modelowanie dowolnych bry i powok (2) ......................................................................... 98
Konwersje ........................................................................................................................... 100
wiczenie............................................................................................................................ 101

Rozdzia 10. Widoki i cieniowanie ................................................................ 103

Zapisanie elewacji na warstwie .......................................................................................... 104
Zdefiniowanie i zapisanie przekroju na warstwie .............................................................. 104
Dalsza obrbka wygenerowanych widokw ...................................................................... 106
wiczenie............................................................................................................................ 106
Cieniowanie ........................................................................................................................ 107

Rozdzia 11. Wizualizacja............................................................................. 111

Ustawienia podstawowe wywietlanie .......................................................................... 111
Zapisywanie parametrw animacji ..................................................................................... 113
Kamery uwagi oglne .................................................................................................... 114
Definiowanie i zapis kamer w module animacja ................................................................ 114
wiata uwagi oglne..................................................................................................... 115
wiata definiowanie wiata sonecznego .................................................................... 116
wiata definiowanie wiate sztucznych ...................................................................... 117
Lampy ................................................................................................................................. 117
Materiay ............................................................................................................................. 119
Materiay podstawowe parametry.................................................................................. 119
Materiay opcje teksturowania....................................................................................... 120
Uwagi .................................................................................................................................. 121

Allplan FT. Teoria i praktyka

Ustawienia dla okna animacji ............................................................................................. 121
Parametry renderingu.......................................................................................................... 122
Uwagi .................................................................................................................................. 123
Animacja uwagi praktyczne........................................................................................... 124
Umieszczanie uj kluczowych .......................................................................................... 125
Parametry animacji ............................................................................................................. 126

Rozdzia 12. Plotowanie ............................................................................... 129

Przygotowanie arkusza plotu .............................................................................................. 129
Wstawianie elementw arkusza pojedyncza warstwa ................................................... 131
Wstawianie elementw arkusza cay rysunek ............................................................... 132
Wstawianie elementw arkusza warstwa z rodzajem arkusza ...................................... 133
Uwagi .................................................................................................................................. 134
Parametry drukowania kolory i gruboci linii pisakw................................................. 134
Uwagi .................................................................................................................................. 135
Parametry drukowania zapisywanie profilu plotu ......................................................... 135
Parametry drukowania drukowanie do pliku ................................................................. 138
Archiwalne pliki plotu ........................................................................................................ 138
Stworzenie pliku plotu w oparciu o sterownik Windows ....................................................... 138
Stworzenie pliku plotu w oparciu o sterownik firmy Nemetschek .................................... 139
Zapisanie pliku plotu w formacie *.pdf .............................................................................. 140

Zakoczenie ................................................................................................. 141

W tym rozdziale:
1. Praca w trzech wymiarach. Paszczyzny standardowe i paszczyzny uytkownika.
Zrozumienie zasady tworzenia elementw.
2. Hierarchia wanoci elementw oraz ich uyteczno w rnych fazach projektu.
3. Uniformizacja rysowania uwagi praktyczne. Zastosowanie elementw typowych.
4. wiczenie porwnanie waciwoci elementw stworzonych z wykorzystaniem
rnych metod przywizania do paszczyzn standardowych.
Skoncentrujemy si teraz na efektywnym rysowaniu obiektowym oraz technikach modelowania przestrzennego w Allplanie FT.

Paszczyzny standardowe
Bez penego zrozumienia idei paszczyzn w Allplanie FT nie jest moliwe efektywne
wykorzystanie moliwoci programu. Zacznijmy od podstawowych poj.
Paszczyzny standardowe to niewidzialne poziomy, do ktrych odnosz si prawie
wszystkie elementy architektoniczne. Istniej ZAWSZE, niezalenie czy tego chcemy,
czy nie. Kada warstwa ma przypisan PAR paszczyzn grn (GP) i doln (DP).
Pamitajc o tym, co zostao napisane w czci pierwszej jeli pitra maj si znale nad sob, to oczywiste jest, e DP pierwszego pitra to GP parteru itd. To proste
stwierdzenie uwiadamia nam, e budynek jest w zasadzie konstruowany pitrami, poziomymi plastrami (o ile to jest moliwe). Najlepiej ilustruje to okno dialogowe, w ktrym ustala si poziomy paszczyzn standardowych (rysunek 3.1).
Kolejny rysunek przedstawia okno dialogowe definiowania sposobu przywizania elementw do paszczyzn standardowych warstwy. Liczby w biaych polach oznaczaj odlegoci od paszczyzn wskazanych przyciskami powyej. Prawa strona prezentuje rne
typy definicji przywizania elementu do warstwy. Okno zostao jednak zdefiniowane za

42

Allplan FT. Teoria i praktyka

Rysunek 3.1.
Paszczyzny
standardowe
widoczne dla kilku
warstw wczonych
jednoczenie.
Odpowiednie
nazewnictwo warstw
umoliwia orientacj
w skomplikowanych
projektach
i je porzdkuje

pomoc poziomw bezwzgldnych, czyli NIE JEST przywizane do paszczyzn. Ma to

dobre i ze strony. Mona takie okno kopiowa w pionie w obrbie tej samej warstwy,
natomiast przy skopiowaniu caej zawartoci warstwy na inn i zmianie poziomw nie
zmieni ono automatycznie poziomu. Kolejne elementy s ju przywizane do GP i DP,
chocia w rny sposb. Strop zaley tylko od grnej paszczyzny jeli zwikszamy
wysoko kondygnacji, przesuwamy GP, a strop podniesie si automatycznie. Drzwi
odwrotnie przewanie s zwizane z posadzk i maj sta wysoko. ciana powinna by przywizana do obu paszczyzn.
Paszczyzny standardowe s pewnym uproszczeniem. Jak zatem przyjmowa ich poziomy? Wydaje mi si, a spostrzeenia te poparte s kilkuletni praktyk, e najrozsdniej jest zaoy paszczyzny na poziomach wykoczonych posadzek. Trzeba wtedy, rysujc stropy, jako grubo przyjmowa sumarycznie konstrukcj oraz warstwy
wykoczeniowe.

Zastosowanie paszczyzn uwagi

Paszczyzny BARDZO uatwiaj ycie, ale jeli kto nie chce, nie musi ich w ogle
uywa. Mona definiowa elementy za pomoc ich pooenia bezwzgldnego w przestrzeni (rysunek 3.2) lub te modelowa elementy tradycyjn metod bryow.

Rysunek 3.2. Rne sposoby definiowania elementw w zalenoci od paszczyzn standardowych

Rozdzia 3.
Rysowanie trjwymiarowe podstawy

43

Paszczyzny uytkownika
Paszczyzny uytkownika stosujemy w sytuacjach, gdy dla danej kondygnacji mamy
poziomy okrelone generalnie za pomoc paszczyzn standardowych, ale dla pewnych
fragmentw np. ppodestw, lokalnych obnie, nietypowych okien itp. potrzebujemy innych poziomw (rysunek 3.3).
Rysunek 3.3.
Przykadowe
sposoby
wykorzystania
paszczyzn
uytkownika

Schemat zaoenia paszczyzn uytkownika na fragmencie rzutu parteru przedstawia rysunek 3.4. Oczywicie poziomy mona zmieni i dostosowa per analogiam do przekroju naszego domu.
Rysunek 3.4.
Sposb tworzenia
paszczyzn
uytkownika

Obie paszczyzny uytkownika mog by rwnolege lub ukone wzgldem paszczyzny XOY. W tym drugim przypadku najatwiej poda nachylenie, wskazujc dwa
punkty na okrelonej wysokoci i podajc kt nachylenia paszczyzny.
Kad paszczyzn mona zmodyfikowa poleceniem z paska Modyfikuj/Modyfikuj
paszczyzny . Pojawi si prosta moliwo przesunicia grnej lub dolnej paszczyzny
w kierunku Z lub te zaawansowana opcja kontrolowania wsprzdnych wszystkich
punktw okrelajcych paszczyzn.

44

Allplan FT. Teoria i praktyka

Selekcja elementw, a ich uyteczno

w reprezentacji przestrzennej
Kolejnym istotnym tematem jest to, CO NAPRAWD TRZEBA NARYSOWA, aby
model by efektywny, czyli skuteczny. Cay czas podkrelam, e wystpuj tu z pozycji
pragmatyka, dla ktrego waniejsze s wybudowane budynki ni efektowne obrazki.
Popatrzmy na rzut parteru domu jednorodzinnego (rysunek 3.5). Czy wszystkie elementy byy modelowane? Jeli nie, to ktre byy i dlaczego? Odpowied jest prosta. To,
co niezbdne w reprezentacji przestrzennej obiektu, zostao narysowane w trzecim
wymiarze. A zatem wszystkie ciany z otworami, podcigi, dach, wiba dachowa,
schody. Problem okien i drzwi jest ju bardziej skomplikowany. Stosujc kryterium
przydatnoci, wstawiamy trjwymiarow stolark okienn, natomiast drzwi wstawiamy
tylko w cianach zewntrznych (elewacje, wizualizacja), chyba e planujemy szczegow wizualizacj wntrz, a wtedy przewanie uproszczony sposb przedstawienia elementw nie wystarcza. Zatem wszystkie drzwi wewntrzne s przedstawione wycznie
jako makra (elementy) dwuwymiarowe. Jak wida, wystarcza to w rzucie i w zestawieniach stolarki drzwiowej, gdy program liczy makra drzwiowe. W opisach take,
gdy wstawia si jedno typologicznie makro (drzwi jednoskrzydowe), nadajc mu rne atrybuty, ktre pojawiaj si w zestawieniu, na przykad D90-P czy D80-L. Oczywicie istnieje moliwo popenienia bdu przy wstawianiu takiego elementu, ale o ile
wicej bdw mona popeni, kompletujc waciwy element w trzech wymiarach!
Podobnie ma si sprawa z meblami. Jeli nie planuje si pokazu wntrz, wszystkie meble rysuje si jako makra dwuwymiarowe. Linie przerywane widokowe s bardziej
wieloznaczne. Podcigi s prawdziwymi elementami trjwymiarowymi, narysowanymi
lini przerywan, natomiast przeduone krokwie, suce jako pergola i narysowane na
nastpnej kondygnacji na tym rysunku s tylko zrzutowan kopi tamtych prawdziwych elementw trjwymiarowych.

Uniformizacja
W sprawnym i efektywnym rysowaniu przestrzennym pomoe nam take zapisanie kilku najczciej uywanych typw elementw przestrzennych i wykorzystywanie ich jako
standardw. Prezentowane ilustracje (rysunek 3.6) przedstawiaj kolejno okna dialogowe widoczne w chwili tworzenia cian, stropw i okien. Istotny jest fakt, e zapamitywane s wszystkie parametry danego elementu graficzne i przestrzenne, np. grubo
ciany, liczba jej warstw i wysokoci poszczeglnych warstw, a take kreskowania,
gruboci linii, kolory itp.

wiczenie
W tym miejscu wykorzystamy cz wiadomoci z nastpnego rozdziau. Narysujemy
dwie identyczne ciany i wstawimy w nie otwr okienny. Rnice bd polegay na

Rozdzia 3.
Rysowanie trjwymiarowe podstawy

45

Rysunek 3.5. Rzut projektu budowlanego domu jednorodzinnego. Nie wida, ktre elementy s
dwu-, a ktre trjwymiarowe

Rysunek 3.6. Okna dialogowe do zapisu i odczytu typowych cian, drzwi i okien

innej definicji przestrzennej. Porwnajmy z lewej strony mamy dwa okna, ktre prbujemy kopiowa w pionie w obrbie tej samej warstwy. Okno przywizane do paszczyzn standardowych nie daje si skopiowa, poniewa kopia pokrywa si z oryginaem. Jedyny sposb na stworzenie kopii to zdefiniowanie wysokoci elementw za
pomoc poziomw bezwzgldnych. Prawa strona przedstawia inne konsekwencje faktu

46

Allplan FT. Teoria i praktyka

rysowania z uyciem lub bez uycia paszczyzn standardowych. ciana z lewej strony
zmienia wysoko wraz z podniesieniem jednej z paszczyzn (np. zmiana wysokoci
kondygnacji), ciana zdefiniowana bezwzgldnie pozostaje na swoim miejscu.

Rysunek 3.7. Rne sposoby definiowania elementw architektonicznych w przestrzeni i zwizane

z tym wasnoci. Elementy przywizane do paszczyzn standardowych nie daj si kopiowa w pionie
na jednej warstwie