IDZ DO

PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI

KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE

Po prostu wasny
serwer internetowy
Autorzy: Tomasz Rak, Kazimierz Lal
ISBN: 83-7197-763-8
Format: B5, stron: 200

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA

CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK

CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE

Chcesz czego wicej ni by tylko biernym odbiorc treci dostpnych w Internecie?

Nic trudnego. Potrzebne Ci bd: komputer podczony staym czem do sieci,
publiczny adres IP i ta ksika. Stworzenie wasnego serwera to niezaleno (moesz
robi z nim co zechcesz), nisze koszty (nie musisz paci za utrzymanie stron WWW
dostawcy Internetu), a take moliwo stania si penoprawnym czonkiem
Internetowej spoecznoci.
Ksika Po prostu wasny serwer internetowy opisuje krok po kroku instalacj
i konfiguracj serwerw WWW, FTP, pocztowego i serwera grup dyskusyjnych
w systemie Linux. Dziki licznym przykadom plikw konfiguracyjnych i praktycznym
wskazwkom, sprawnie i szybko poradzisz sobie z uruchomieniem wasnego serwera.
Opisano:

Instalacj i konfiguracj serwera WWW Apache w wersjach 1.3 i 2.0

Instalacj i konfiguracj serwera FTP ProFTPD
Instalacj i konfiguracj serwerw SMTP Sendmail i Postfix
Instalacj i konfiguracj serwera grup dyskusyjnych INN
Zabezpieczanie serwerw za pomoc zapr sieciowych
Konfiguracj programw klienckich dla odpowiednich serwerw

Wszystkie programy opisane w ksice wraz z kodami rdowymi s dostpne za

darmo.

Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl

Tytu ksiki

Spis treci
Wprowadzenie

O Internecie
7
Poczta elektroniczna ................................................................................... 8
Grupy dyskusyjne ....................................................................................... 8
Udostpnianie plikw za pomoc FTP ....................................................... 9
Witryny multimedialne WWW................................................................... 9
Warstwowy model sieci TCP/IP ............................................................... 10
Adresowanie IP......................................................................................... 11
Lokalizacja zasobw URL ........................................................................ 12

Rozdzia 2.

System operacyjny Linux

13
Dystrybucje ............................................................................................... 14

Rozdzia 3.

Serwer linuksowy
15
Linux Mandrake........................................................................................ 15
Najwaniejsze kroki instalacji .................................................................. 16
Sprawdzanie uruchomionych serwerw ................................................... 18
Zatrzymywanie i ponowne uruchamianie serwerw................................. 19
Odinstalowanie standardowych pakietw serwerw ................................ 20

Rozdzia 4.

Serwer Apache
23
Jak zdoby pakiet instalacyjny RPM? ...................................................... 24
Jak zdoby rda pakietu? ....................................................................... 25
Instalacja serwera Apache......................................................................... 26
Jak uruchomi serwer WWW? ................................................................. 27
Pakiet pomocy dla Apache........................................................................ 29
Odinstalowanie pakietu serwera ............................................................... 30

Rozdzia 5.

Apache powoli, ale dokadnie

31
Serwer WWW Apache 1.3................................................................... 31
Serwer WWW Apache 2.0................................................................... 39

Spis treci

Rozdzia 1.

Spis treci

Spis treci

Rozdzia 6.

Serwer FTP (ProFTPD)

73
Najczciej stosowane serwery FTP ......................................................... 74
Jak zdoby pakiet ProFTPD w wersji RPM?............................................ 76
Jak zdoby rda pakietu? ....................................................................... 78

Rozdzia 7.

ProFTPD powoli, ale dokadnie

79
Serwer FTP ............................................................................................... 79
Konfiguracja ProFTPD ............................................................................. 81
Opcje i parametry programu klienta FTP ................................................. 88
Przykady zastosowa............................................................................... 92
Przykadowy plik konfiguracyjny............................................................. 95
Przykady dziaa klienta.......................................................................... 98

Rozdzia 8.

Serwer pocztowy
103
Protokoy pocztowe ................................................................................ 104
Najczciej stosowane serwery pocztowe............................................... 105
Jak zdoby pakiet RPM sendmaila i jak go zainstalowa? ..................... 106
Jak zdoby rda pakietu? ..................................................................... 109

Rozdzia 9.

sendmail i Postfix powoli, ale dokadnie

111
sendmail .................................................................................................. 112
Postfix ..................................................................................................... 125

Rozdzia 10. INN serwer grup dyskusyjnych

141
Kilka sw o historii................................................................................ 142
Zasady obsugi grup dyskusyjnych ......................................................... 143
Serwer grup dyskusyjnych INN.............................................................. 144
Jak zdoby pakiet INN w wersji RPM? .................................................. 145
Jak zdoby rda pakietu? ..................................................................... 146
Rozdzia 11. INN powoli, ale dokadnie
147
Serwer grup dyskusyjnych...................................................................... 147
Konfiguracja INN ................................................................................... 150
Zarzdzanie serwerem grup dyskusyjnych ............................................. 161
Uruchamianie INN.................................................................................. 166
Przegldarki grup dyskusyjnych ............................................................. 167
Rozdzia 12. Zabezpieczenie serwera
171
Konfiguracja jdra .................................................................................. 172
Konfiguracja filtra................................................................................... 175
Skorowidz
4

191

Serwer Apache

Serwer Apache
Serwer Apache
Apache jest najpopularniejszym (ponad 60% rynku) serwerem stron WWW.
Swoj dominacj zawdzicza wysokiej uytecznoci i zerowej cenie.
Powsta na bazie UNIX-owego programu NCSA (National Center for
Supercomputing Applications) HTTPD 1.3. Jego nazwa pochodzi od
stosowania at (po angielsku ata to A PAtCH). Charakteryzuje si
modularn budow, prost instalacj i konfiguracj oraz zaimplementowan
obsug jzykw skryptowych PHP, CGI i JavaScript. Jego pakiety
instalacyjne dostpne s w kadej dystrybucji Linuksa. Mona je rwnie
pobra ze stron internetowych Apache Group w postaci kodu rdowego
(Apache Project). Do czsto doczany jest do czasopism informatycznych
takich jak LINUX+ czy Software.
Serwer WWW jest oprogramowaniem odpowiedzialnym za:
u odszukiwanie plikw,
u zwracanie ich zawartoci,
u uruchamianie skryptw i udostpnianie wynikw ich dziaania.

Apache ma minimalne wymagania sprztowe mae (np. testowe) serwisy

WWW mog pracowa nawet na komputerach klasy 486. Minimalizuje to
w znacznym stopniu koszty zwizane z uruchomieniem usug WWW.
Dobry serwer WWW to taki, ktry:
u ma wbudowany tryb wielozadaniowy (moe obsugiwa jednoczenie

kilka zada),
u pracuje szybko bez powodowania nadmiernego obcienia sprztu,
u pozwala na uzgodnienie formy i jzyka komunikacji (co np. umoliwia

porozumiewanie si z klientem w jego jzyku ojczystym),

u moe pracowa w charakterze serwera poredniczcego (proxy server),
u kontroluje uytkownikw,
u wysya jednoznaczne i czytelne komunikaty o bdach,
u udostpnia dane w rnych formatach,
u zapewnia odpowiednie bezpieczestwo danych.

23

Serwer Apache

u obsug zapyta klientw,

Rozdzia 4.

Jak zdoby
pakiet instalacyjny RPM?
Przed instalacj Apache musimy zdecydowa,
czy bdziemy wykonywa j z:
u gotowych plikw binarnych (pakiety RPM)

(rysunek 4.1),
u czy plikw rdowych apache-source.

Jak zdoby pakiet instalacyjny RPM?

Pliki w formacie RPM z serwerem Apache

mona znale pord pakietw dostpnych
na pycie z Linuksem (dowolnej dystrybucji)
lub mona je pobra z internetowego serwera
FTP (rysunek 4.2).

Rysunek 4.1. Pakiety instalacyjne dla Apache

znajdujce si na pytach instalacyjnych
widok z poziomu menedera pakietw

Nowe wersje s dostpne pod adresami:

http://www.task.gda.pl/pub/www/apache/,
http://sunsite.icm.edu.pl/pub/www/apache/dist/.

Podstawowe informacje (takie jak: data

utworzenia, krtki opis, wymagania

dotyczce systemu operacyjnego, wersji
wymaganej dystrybucji) mona znale
w podkatalogu INFO, w katalogu
domowym danego pakietu. Dla wygody
warto skorzysta z Midnight Commandera.

Rysunek 4.2. Nowe rdo pakietw Software

Manager

Co powiniene wiedzie?
Zawarto pakietw instalacyjnych, jakie
masz do dyspozycji (rysunki 4.3 i 4.4):
apache-1.3.20-3mdk.i586.rpm jest to
gwny pakiet serwera.
apache-common[wersja] jest to pakiet
konieczny do prawidowej pracy samego
serwera, jak rwnie przy doczaniu
moduu do perla: mod_perl.
apache-modules[wersja] jest to pakiet
wymagany do prawidowej pracy samego
serwera, jak te przy doczaniu moduu
do perla: mod_perl.
apache-conf[wersja] jest to pakiet
wymagany do prawidowej pracy serwera.

24

apache-manual[wersja] pakiet zawiera

opis serwera Apache w formacie HTML.
Mona go oglda po zainstalowaniu.
apache-devel[wersja] suy do
tworzenia Dynamic Shared Objects (DSO).
apache-source[wersja] zawiera kod
rdowy serwera, pozwalajcy na
samodzielne modyfikowanie serwera
i ingerencj w jego kod rdowy.
apache-ASP[wersja] jest to pakiet,
sucy do pisania skryptw w Perlu
z wykorzystaniem ASP.

Serwer Apache

Jak zdoby rda pakietu?

Instalacja przy uyciu RPM-w nie udostpnia
wszystkich potencjalnych moliwoci serwera.
Jest wystarczajca do prostych, typowych
zastosowa. Budowa profesjonalnego orodka
WWW wymaga indywidualnego podejcia
przygotowania dedykowanego serwera.
W takim przypadku konieczna jest kompilacja
kodu rdowego, w celu dostarczenia
odpowiednich moduw. Najnowsz
wersj rde moemy cign ze strony
http://www.apache.org/dist/httpd/ (rysunek 4.5).
Rysunek 4.3. Zainstalowane pakiety Apache
w wersji 1.3.20 Software Manager

Przy wyborze moduw naley pamita,

e wiele z domylnych moduw jest

wymaganych do prawidowej i bezpiecznej
pracy serwera, dlatego nie naley ich pomija.

Jak zdoby rda pakietu?

Rysunek 4.4. Pakiety serwera Apache w wersji

1.3.20, zainstalowane przy uyciu polecenia rpm
widok z konsoli tekstowej

Rysunek 4.5. Plik RPM z serwerem Apache

skopiowa mona za pomoc przegldarki
internetowej

25

Rozdzia 4.

Instalacja serwera Apache

Po zamontowaniu CD-ROM-u przechodzimy
do podkatalogu /Mandrake/RPMS uywajc
polecenia:


 
 


Instalacja jest prosta, dlatego ograniczymy si do

podania polece, jakie powinny zosta wydane
z konsoli tekstowej, w katalogu, o ktrym bya
mowa wczeniej lub w katalogu, do ktrego
zostay skopiowane pakiety (rysunek 4.6). S to:

Rysunek 4.6. Instalowanie gwnego pakietu

serwera Apache z wiersza polece

Instalacja serwera Apache


 
   


 
  

     

   

Warto wczeniej sprawdzi, czy przypadkiem

serwer Apache nie zosta zainstalowany w trakcie
instalacji systemu Linux. W tym celu naley
wyda polecenie:



Aby nie wpisywa rcznie caej nazwy,

a szczeglnie numeru wersji, moemy po

napisaniu fragmentu nazwy nacisn klawisz
TAB, a nazwa jeli bdzie unikalna
zostanie automatycznie uzupeniona.
Naley pamita, aby nie by aktywny
Midnight Commander.

Przed instalacj naley usun poprzednie

wersje serwera, aby nie pojawiay si konflikty

wersji i plikw.

W razie problemw moliwe jest sprawdzanie

tego, co dzieje si w czasie instalowania

pakietu przy uyciu opcji
np.
 ! 

Jak ju wspominalimy, standardowa instalacja

z pakietw RPM daje serwer uniwersalny, ale
przez to mao wydajny. Jest atwa, a wic czsto
stosowana. Dla tych, ktrzy chc stosowa serwer
dedykowany i mie poczucie, e jest on ich
dzieem, niezbdna jest instalacja z kompilacj
kodu rdowego.

26

Potrzebne opcje dla RPM:



 
instalacja danego pakietu.


 
sprawdzenie, czy dany pakiet
jest zainstalowany.


 
odinstalowanie pakietu.

Serwer Apache

Jak uruchomi serwer WWW?

Po standardowej instalacji, tu po przeadowaniu
systemu, serwer jest gotowy do pracy.
Moliwa jest jednak ingerencja w dziaanie
serwera przy uyciu odpowiednich opcji.

Rysunek 4.7. Uruchomienie serwera Apache

z wiersza polece

Skryptem startujcym serwer Apache jest

skrypt o nazwie . Uytkownik
moe ingerowa w dziaanie serwera,
uywajc odpowiednich opcji.
Na przykad wydajc polecenie:



" 

mona sprawdzi poprawno dziaania

serwera.

Samo uruchomienie serwera jest czynnoci

bardzo prost. Wystarczy wyda polecenie
(rysunek 4.7):
Rysunek 4.8. Operacje ze skryptem httpd

Opcje apachectl:





Moliwe s rwnie inne operacje przy uyciu

skryptu, ktry znajduje si w katalogu
/etc/init.d (rysunek 4.8).

 start serwera,
 zatrzymanie serwera,
 ponowne uruchomienie,
 sprawdzenie, czy serwer
jest uruchomiony,

 sprawdzenie
poprawnoci konfiguracji serwera,
 wywietlanie penych
danych o stanie serwera,
 wymuszenie bezpiecznego
restartu serwera,
 wywietlanie informacji
o opcjach polecenia.

27

Jak uruchomi serwer WWW?

W zalenoci od wersji, serwer Apache

zainstalowany zostanie w rnych lokalizacjach
np. /usr/sbin lub /usr/local/apache.

Rozdzia 4.
Aby sprawdzi dziaanie serwera, wystarczy
uruchomi menedera procesw (rysunek 4.9),
wybierajc w menu K: Aplikacje, nastpnie
Monitorowanie i Zarzdzanie Procesami.

Jak uruchomi serwer WWW?

Jeeli serwer pracuje, to teraz moemy

uruchomi przegldark w trybie tekstowym

(rysunek 4.10)
lub w trybie graficznym i wpisa adres
 (rysunek 4.11). Wywietlany
obraz to strona gwna naszego serwera.

Rysunek 4.9. Meneder procesw tak

sprawdzisz, czy serwer Apache dziaa

Rysunek 4.10. Strona gwna uruchomionego

serwera Apache w przegldarce tekstowej

Rysunek 4.11. Strona gwna uruchomionego

serwera Apache w przegldarce graficznej

28

Serwer Apache

Pakiet pomocy dla Apache

Manual (podrcznik systemowy) dla pakietu
Apache znajduje si pod adresem http:\\
localhost\manual. Jeeli manual nie zosta
zainstalowany, po wpisaniu podanego adresu
pojawi si bd (rysunek 4.12). W takim
przypadku manual trzeba po prostu
doinstalowa.
Szczegy instalacji zamieszczamy
na rysunku 4.13:
Rysunek 4.12. Bdna strona podrcznika
systemowego

1. Zamontuj pyt CD-ROM do katalogu

/mnt/cdrom poleceniem 
.
2. Nastpnie poleceniem 
 sprawd,

gdzie dokadnie znajduje si szukany

przez nas pakiet.

4. Odmontuj pyt CD-ROM, uywajc

polecenia 
.

Rysunek 4.13. Instalacja pakietu manuala dla

Apache

Teraz ju na pewno, wpisujc w przegldarce

adres 
, moemy
zobaczy strony pomocy dla Apache
(rysunek 4.14).

Rysunek 4.14. Strona podrcznika (manual)

w przegldarce internetowej Netscape

29

Pakiet pomocy dla Apache

3. Zainstaluj pakiet, wykorzystujc polecenie

 z opcjami opisanymi wczeniej.

Rozdzia 4.

Odinstalowanie
pakietu serwera
Teraz, gdy ju znamy proces instalacji serwera
Apache, warto pozna procedur usuwajc go
z naszego systemu. Moe okaza si ona
potrzebna, gdy zechcemy wykona instalacj
z kompilacj rde. Dobrym pomysem jest
wtedy pozbycie si wersji RPM-owej. Sama
procedura deinstalacji to trzy proste kroki:
1. Uruchamiamy Software Managera

(rysunek 4.15).
2. Zaznaczamy w zakadce Installed

Rysunek 4.15. Uruchomiony Software Manager

gotowy do odinstalowania pakietu

Odinstalowanie pakietu serwera

zainstalowan wersj Apache.

3. Naciskamy Install/Remove.

Cay proces jest tak prosty, poniewa

pakiety RPM pamitaj, gdzie zostay
zainstalowane. Po poprawnym zakoczeniu
procesu usuwania pakietu powinno pojawi si
okno z rysunku 4.16.

Rysunek 4.16. Kocowe okno Software Managera

informujce o poprawnym zakoczeniu procesu
usuwania pakietu z systemu

30