122 Sposoby Na OpenOffice - Ux.pl 2.0

IDZ DO
PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI
KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
122 sposoby na
OpenOffice.ux.pl 2.0
Autor: Adam Jaronicki
ISBN: 83-246-0388-3
Format: B5, stron: 736
ZAMW DRUKOWANY KATALOG
TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
OpenOffice to dostpny nieodpatnie pakiet biurowy, stanowicy coraz groniejsz

konkurencj dla komercyjnych produktw. W jego skad wchodzi edytor tekstu, arkusz
kalkulacyjny, program graficzny, aplikacja do tworzenia prezentacji multimedialnych,
edytor rwna oraz baza danych ten zestaw aplikacji tworzy kompletne narzdzie
niezbdne w kadym biurze. OpenOffice przypomina sposobem obsugi pakiety
komercyjne oraz ma moliwo wymiany plikw z tymi pakietami. Wydajna praca z tak
rozbudowanym zestawem aplikacji wymaga opanowania wszystkich jego moliwoci.
Aby jednak usprawni codzienne korzystanie z OpenOffice, naley wykorzysta wiele
sztuczek, ktrych opisu prno szuka w oryginalnej dokumentacji pakietu.
Dziki ksice 122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0 poznasz takie wanie sztuczki
oraz nauczysz si sprawniej korzysta z OpenOffice. Dowiesz si, w jaki sposb
przyspieszy prac z pakietem, od procesu instalacji i uruchamiania wchodzcych
w jego skad programw poprzez edycj dokumentw a po zaawansowane modyfikacje,
obliczenia i formatowanie. Przeczytasz o dostosowywaniu interfejsu uytkownika do
swoich potrzeb, wymianie danych z innymi aplikacjami, eksportowaniu i importowaniu
plikw w rnych formatach, generowaniu indeksw i spisw treci oraz tworzeniu
wykresw i prezentacji.
Instalacja pakietu i sposoby na jej przyspieszenie
Konfiguracja OpenOffice
Edycja tekstu
Nawigacja w obrbie dokumentu
Zaznaczanie fragmentw tekstu
Korzystanie z autokorekty i sprawdzania pisowni
Zarzdzanie dokumentami
Import i eksport plikw
Formatowanie dokumentw
Tworzenie prezentacji multimedialnych
Formatowanie danych w arkuszach kalkulacyjnych
Automatyzacja oblicze
Odkryj w ekspresowym tempie tajniki OpenOffice
Wstp ............................................................................................ 13
Rozdzia 1. Instalacja i uruchomienie pakietu .................................................... 15
Sposb 1. Instalacja pakietu .............................................................................................15
Dlaczego OpenOffice? ...............................................................................................15
Jak zdoby program? .................................................................................................16
Instalacja pakietu .......................................................................................................17
Przyspieszenie instalacji ............................................................................................21
Sposb 2. Uruchamianie skadnikw pakietu ..................................................................22
Pierwsze uruchomienie ..............................................................................................22
Szybsze uruchamianie programw ............................................................................23
Sposb 3. Modu szybkiego uruchamiania ......................................................................29
Rozdzia 2. Writer czas na start .................................................................... 33

Sposb 4. Optymalizacja widoku dokumentu ..................................................................33
Maksymalizacja okna .................................................................................................33
Wybr widoku dokumentu ........................................................................................33
Wstpne ustawienia strony ........................................................................................34
Ukrywanie Nawigatora ..............................................................................................35
Wywietlanie Paska stanu ..........................................................................................36
Wywietlanie Linijki ..................................................................................................36
Granice tekstu ............................................................................................................37
Zmiana powikszenia dokumentu ..............................................................................37
Widok penoekranowy ...............................................................................................39
Sposb 5. Ergonomia przy wpisywaniu tekstu ................................................................39
Kursor i wskanik ......................................................................................................40
Litery due i mae ......................................................................................................40
Sposb 6. Znaki diakrytyczne alfabety narodowe ......................................................42
Jzyk i ukad klawiatury ............................................................................................42
Tekst w jzyku niemieckim .......................................................................................47
Sposb 7. Znaki niedrukowalne .......................................................................................48
Wprowadzanie znakw ..............................................................................................48
Wywietlanie ..............................................................................................................49
Reedycja znakw niedrukowalnych ..........................................................................50
Sposb 8. Jak wpisywa tekst? ........................................................................................51
Reguy ........................................................................................................................51
Eliminacja bdw .....................................................................................................54
122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

Sposb 9. Uwagi przydatne przy pisaniu tekstu ..............................................................56
Kursor bezporedni ....................................................................................................56
Tryb wprowadzania tekstu wstawianie lub zastpowanie znakw .......................59
Cofnij, ponw, powtrz .............................................................................................60
Sposb 10. Zapisywanie dokumentw .............................................................................62
Nazwa i lokalizacja zapisywanych dokumentw ......................................................62
Zmiana dotychczasowej nazwy lub lokalizacji dokumentu .......................................66
Sposb 11. Otwieranie istniejcych dokumentw i zakadanie nowych .........................67
Otwieranie dokumentw bezporednio z okna folderu .............................................67
Otwieranie dokumentw z poziomu programu ..........................................................68
Tworzenie nowych dokumentw ...............................................................................70
Rozdzia 3. Konfiguracja rodowiska pracy ........................................................ 73

Sposb 12. Dostosowywanie paskw narzdzi ................................................................73
Wywietlanie i ukrywanie paskw narzdzi ..............................................................74
Aranacja paskw narzdzi ........................................................................................75
Zablokowanie paska narzdzi ....................................................................................77
Sposb 13. Paski narzdzi o niestandardowej zawartoci ................................................78
Wzbogacanie zawartoci paskw narzdzi ................................................................78
Wasny pasek narzdzi ...............................................................................................81
Sposb 14. Dostosowywanie paska menu ........................................................................81
Tworzenie wasnego menu ........................................................................................81
Kaskadowe podmenu .................................................................................................84
Sposb 15. Ustawienia opcji programu dotyczce wygldu ............................................85
Hierarchiczna struktura okna dialogowego Opcje .....................................................85
Uatwienia dla osb niepenosprawnych ...................................................................86
Szczegy wygldu elementw okna .........................................................................87
Sposb 16. Umiejtne korzystanie z systemu Pomocy ....................................................90
Pomoc kontekstowa ...................................................................................................90
Wskazwki .................................................................................................................92
Agent pomocy ............................................................................................................94
Rozdzia 4. Writer edycja szybka i poprawna ................................................. 95

Sposb 17. (Nie)standardowe zaznaczanie mysz ...........................................................95
Zaznaczanie przy wykorzystaniu myszy ...................................................................96
Zaznaczanie wyrazu, zdania, akapitu .........................................................................99
Sposb 18. Szybsze zaznaczanie mysz i klawiatur ....................................................100
Zaznaczanie fragmentu od do ............................................................................100
Rwnoczesne zaznaczanie kilku fragmentw .........................................................100
Zmiana trybu zaznaczania mysz ............................................................................101
Zaznaczanie poprzez funkcj Znajd i zamie ........................................................102
Sposb 19. Nawigacja i zaznaczanie z klawiatury .........................................................103
Szybka nawigacja klawiaturowa ..............................................................................103
Zaznaczanie za pomoc klawiatury .........................................................................104
Sposb 20. Kopiowanie i przenoszenie za porednictwem Schowka ............................106
Wskazania do stosowania ........................................................................................106
Przenoszenie i kopiowanie .......................................................................................106
Sposb 21. Schowek do zada specjalnych ...................................................................109
Uwagi praktyczne ....................................................................................................109
Wklej specjalnie .......................................................................................................109
Wymiana danych midzy dokumentami (i aplikacjami) .............................................110
Bezpieczestwo danych ...........................................................................................112
Spis treci
5
Sposb 22. Kopiowanie i przenoszenie metod przecignij i upu ..........................113
Wskazania do stosowania ........................................................................................113
Przenoszenie ............................................................................................................113
Kopiowanie ..............................................................................................................115
Przeciganie midzy dokumentami .........................................................................116
Sposb 23. Szybki przegld sownikw .........................................................................117
Funkcje sownikw ..................................................................................................117
Przegld zainstalowanych sownikw .....................................................................118
Sposb 24. Instalacja sownikw w trybie online ..........................................................119
Kiedy instalowa nowe sowniki? ...........................................................................119
Kreator instalacji DicOOo .......................................................................................120
Sposb 25. Instalacja sownikw w trybie offline .........................................................123
Dlaczego offline? .....................................................................................................123
Pobieranie plikw sownikw ..................................................................................124
Kreator instalacji DicOOo .......................................................................................126
Po instalacji ..............................................................................................................127
Sposb 26. Przygotowanie do pisania tekstw obcojzycznych ....................................129
Jzyk dokumentu .....................................................................................................129
Sposb 27. Umiejtne konfigurowanie Autokorekty .....................................................134
Przegld i ustawianie opcji Autokorekty .................................................................134
Wyjtki niepodlegajce Autokorekcie .....................................................................136
Cudzysowy i apostrofy ...........................................................................................139
Sposb 28. Tabela zamian Autokorekty ........................................................................141
Bdy predefiniowane ..............................................................................................141
Bdy rejestrowane samodzielnie ............................................................................142
Dodawanie poprawek do Autokorekty poprzez menu kontekstowe ........................143
Sposb 29. Autokorekta przypiesza pisanie .................................................................144
Niestandardowe wykorzystanie tabeli zamian .........................................................144
Automatyczne uzupenianie wyrazw .....................................................................147
Sposb 30. Sprawdzanie pisowni eliminuje bdy .........................................................151
Sprawd, czy to dziaa .............................................................................................151
Praca w asycie sprawdzania pisowni ......................................................................153
Sposb 31. Ignorowa czy nie sprawdza pisowni? ......................................................156
Ignoruj zawsze na krtk met ...........................................................................156
Nie sprawdzaj (na duej) ........................................................................................158
Okienko Pisownia ....................................................................................................159
Sposb 32. Pomysy na sprawdzanie pisowni ................................................................160
Sprawdzanie czy automatyczne poprawianie? .........................................................160
Sownik wyjtkw ...................................................................................................161
Sowniki uytkownika .............................................................................................162
Sposb 33. Wzbogacanie sownictwa za pomoc sownika synonimw .......................165
Korzystanie z zasobw Tezaurusa ...........................................................................165
Aktualizacja sownikw ...........................................................................................167
Sposb 34. Automatyczne i rczne dzielenie wyrazw .................................................169
Negatywne skutki braku dzielenia ...........................................................................169
Dzielenie automatyczne ...........................................................................................170
Dzielenie rczne w wybranym fragmencie ..............................................................172
Sposb 35. Znak podziau wyrazu prosto z klawiatury .................................................174
Uwaga na minus .......................................................................................................174
Wstawianie znaku podziau wyrazu .........................................................................174
Blokada dzielenia niektrych wyrazw ...................................................................175
cznik nierozdzielajcy .........................................................................................176

Sposb 36. Praca ze znakami formatujcymi .................................................................177
Konwencja nazewnicza ............................................................................................177
Spacja nierozdzielajca ............................................................................................179
Rczny podzia wiersza ............................................................................................181
Sposb 37. Znajd i zamie tekst ...................................................................................183
Korekta i wzbogacanie dokumentu ..........................................................................183
Sposb 38. Automatyczne poprawianie interpunkcji .......................................................188
Eliminowanie podwjnych spacji ............................................................................188
le umiejscowione znaki interpunkcyjne ................................................................188
Sposb 39. Automatyczne poprawianie struktury dokumentu .......................................191
Eliminacja wyrazw jednoliterowych koczcych wiersz ......................................191
Lepsze sterowanie przepywem tekstu .....................................................................192
Wyszukiwanie formatu ............................................................................................194
Sposb 40. Autotekst przypiesza pisanie ......................................................................196
Funkcjonalno Autotekstu ......................................................................................196
Przegld istniejcych bibliotek Autotekstu ..............................................................197
Wstawianie pozycji Autotekstu do dokumentu .......................................................199
Sposb 41. Tworzenie wasnych elementw Autotekstu ...............................................199
Wasne kategorie ......................................................................................................200
Zestawienie obiektw Autotekstu ............................................................................202
Sposb 42. Wstawianie pl ............................................................................................203
Data i czas systemowy .............................................................................................204
Przegld pl .............................................................................................................205
Sposb 43. Niestandardowe korzystanie z pl ...............................................................207
Formularz elektroniczny ..........................................................................................207
Rnicowanie treci dokumentw ...........................................................................211
Inne zastosowania pl ..............................................................................................212
Sposb 44. Rejestrowanie wprowadzanych zmian ........................................................213
Uaktywnienie rejestratora ........................................................................................213
Przegldanie listy zmian ..........................................................................................214
Ochrona rejestrowanych zmian ................................................................................216
Rozdzia 5. Bezpieczne zarzdzanie dokumentami ............................................ 217

Sposb 45. Mniej ogranicze przy otwieraniu i zapisie .................................................217
Odkryj rozszerzenia typw plikw ..........................................................................217
Dodatkowe informacje o dokumencie .....................................................................219
Zmiana wygldu okien dialogowych Otwieranie i Zapisywanie jako .....................220
Ograniczenie tylko do odczytu .............................................................................221
Sposb 46. Formaty zapisu dokumentu .........................................................................223
Standard Otwartego Dokumentu OpenDocument ..............................................223
Zmiana formatu zapisu dokumentu .........................................................................224
Rozwizywanie problemw z rozszerzeniami nazw i typami plikw .....................226
Sposb 47. Otwieranie dokumentw o innych formatach .............................................228
Domylne otwieranie dokumentw pakietu Microsoft Office
w rodowisku OpenOffice .....................................................................................230
A moe Microsoft Viewer? ......................................................................................232
Konwerter dokumentw ...........................................................................................233
Konwertowanie na inne formaty ..............................................................................236
Scenariusz migracji ..................................................................................................239
Sposb 48. Przygotowania na wszelki wypadek ............................................................240
Odzyskiwanie utraconych dokumentw ..................................................................241
Zapasowe kopie dokumentw ..................................................................................243
Kolejne wersje dokumentu w jednym pliku ............................................................246
Sposb 49. Zabezpieczanie przed niepowoanym dostpem .........................................249
Spis treci
7
Sposb 50. Podpis cyfrowy ............................................................................................253
Pozyskiwanie certyfikatu .........................................................................................253
Skadanie podpisu cyfrowego ..................................................................................257
Weryfikacja podpisu przez odbiorc .......................................................................259
Rozdzia 6. Writer formatowanie efektowne i efektywne .............................. 261

Etapy prac ................................................................................................................261
Formatowanie bezporednie oraz style ....................................................................262
Sposb 51. Szybkie formatowanie znaku za pomoc paska narzdzi ............................263
Co formatujemy? .....................................................................................................263
Format znaku poprzez pasek narzdzi .....................................................................263
Sposb 52. ladami Gutenberga, czyli kroje czcionek i ich zastosowania ....................267
Kroje klasyczne szeryfowe i nowoczesne gadkie ...................................................267
Przegld krojw .......................................................................................................270
Sposb 53. Instalowanie nowych krojw czcionek .......................................................273
Instalacja online .......................................................................................................273
Instalacja offline .......................................................................................................275
Uwaga na polskie znaki ...........................................................................................277
Sposb 54. Formatowanie znaku efekty ...................................................................278
Znaki symbole .....................................................................................................278
Indeksy grne i dolne ...............................................................................................279
Pozycjonowanie i ksztatowanie znakw .................................................................282
Sposb 55. Pomysy na formatowanie znaku .................................................................284
Kontury i cienie ........................................................................................................284
Uwagi praktyczne ....................................................................................................287
Sposb 56. Konwersja i ukrywanie znakw ..................................................................288
Litery mae i wielkie ................................................................................................288
Ukrywanie tekstu .....................................................................................................292
Sposb 57. Wyrwnywanie akapitw ............................................................................294
Co formatujemy? .....................................................................................................294
Wyrwnanie akapitu ................................................................................................295
Przykady justowania akapitw ...............................................................................296
Sposb 58. Ksztatowanie akapitw poprzez stosowanie wci ....................................300
Okrelanie wci poprzez okno dialogowe ..............................................................300
Znaczniki wci na linijce .......................................................................................302
Szybka zmiana wci za pomoc linijki ..................................................................304
Sposb 59. Odstpy od gry, od dou i wewntrz akapitu .............................................308
Odstpy pomidzy akapitami ...................................................................................308
Odstpy midzywierszowe (interlinie) ....................................................................313
Sposb 60. Formatowanie akapitu i znaku przykady praktyczne ............................317
Dokument jednostronicowy pismo .....................................................................317
Broszura ...................................................................................................................321
Broszura awangardowa ............................................................................................324
Sposb 61. Sterowanie przepywem tekstu ....................................................................327
Przepyw tekstu pomidzy wierszami ......................................................................327
Przepyw wierszy pomidzy stronami .....................................................................328
Zastosowania ............................................................................................................332
Sposb 62. Rczny podzia dokumentu na strony ..........................................................332
Wstawianie podziau strony .....................................................................................333
ledzenie struktury dokumentu ................................................................................333
Usuwanie podziaw stron .......................................................................................336
Sposb 63. Krawdzie i to akapitu ................................................................................337
Krawdzie akapitu ...................................................................................................337
To akapitu ...............................................................................................................341

To akapitu a to znaku .............................................................................................342
To w postaci bitmapy ..............................................................................................343
Sposb 64. Kopiowanie wygldu za pomoc malarza formatw ..................................347
Pojedynczy tryb pracy malarza formatw ...............................................................348
Tryb wielokrotny (cigy) malarza formatw ..........................................................349
Przenoszenie wybranych cech wzorca .....................................................................350
Sposb 65. Automatyzacja formatowania poprzez style ...............................................353
Uniwersalno stylw ..............................................................................................353
Stosowanie stylw wbudowanych ...........................................................................354
Modyfikowanie stylw wbudowanych ....................................................................358
Sposb 66. Tworzenie wasnych stylw akapitu i znaku ...............................................361
Nowy styl akapitu ....................................................................................................361
Nowy styl znaku ......................................................................................................366
Style a malarz formatw ..........................................................................................367
Sposb 67. Modyfikowanie stylw ................................................................................368
ledzenie stylw wprowadzonych do dokumentu ...................................................368
Aktualizacja stylu .....................................................................................................371
Sposb 68. Style w praktyce ..........................................................................................374
Przywracanie formatowania domylnego ................................................................374
czenie stylw .......................................................................................................376
Sterowanie przepywem tekstu ................................................................................377
Ukrywanie fragmentw dokumentu ........................................................................379
Okrelanie jzyka stylu ............................................................................................380
Sposb 69. Formatowanie inicjaw akapitowych .........................................................382
Stosowanie efektu inicjau .......................................................................................382
Ustawienia zaawansowane .......................................................................................384
Propagowanie inicjau poprzez styl akapitowy ........................................................386
Sposb 70. Numeracja i wypunktowanie akapitw .......................................................387
Nadawanie akapitom efektu numeracji ....................................................................387
Autonumeracja .........................................................................................................391
Niestandardowe ustawienia numeracji i wypunktowania ........................................392
Sposb 71. Zaawansowane formatowanie numeracji i wypunktowania ........................396
Niestandardowe ustawienia numerowania ...............................................................396
Niestandardowe ustawienia wypunktowania ...........................................................397
Style listy .................................................................................................................398
Tworzenie list zagniedonych ................................................................................403
Sposb 72. Budowanie tabel ..........................................................................................407
Struktura tabeli .........................................................................................................407
Formatowanie tabeli .................................................................................................413
Sposb 73. Praca z tabelami ...........................................................................................415
Autoformatowanie ...................................................................................................415
Funkcje podsumowujce ..........................................................................................417
Sterowanie podziaem tabeli ....................................................................................420
Budowanie struktury strony przy uyciu tabeli .......................................................421
Sposb 74. Pozycjonowanie tekstu za pomoc tabulacji i tabulatorw .........................422
Tabulatory standardowe ...........................................................................................423
Tabulatory niestandardowe ......................................................................................424
Podsumowanie .........................................................................................................429
Sposb 75. Ramki i pola tekstowe .................................................................................429
Pole tekstowe ...........................................................................................................430
Ramki .......................................................................................................................433
Sposb 76. Kolumny typu gazetowego ..........................................................................437
Kolumny w caym dokumencie ...............................................................................437
Kolumny we fragmencie dokumentu .......................................................................442
Spis treci
9
Sposb 77. Osadzanie obiektw graficznych .................................................................446
Przegld dostpnych obiektw ................................................................................446
Korzystanie z zasobw Galerii ................................................................................447
Import grafiki ...........................................................................................................455
Sposb 78. Waciwoci obiektw graficznych .............................................................456
Modyfikowanie waciwoci osadzonego obrazu ....................................................456
Kadrowanie ..............................................................................................................460
Podpis .......................................................................................................................461
Opywanie obiektu graficznego przez tekst .............................................................462
Obraz nad i pod tekstem ..........................................................................................467
Waciwoci obrazu o charakterze wektorowym .....................................................468
Sposb 79. Tworzenie wasnych obiektw graficznych ................................................469
Tworzenie obiektw rysunkowych w rodowisku Writer .......................................469
Rozpoznawanie typw obiektw graficznych .........................................................472
Napisy ozdobne ........................................................................................................474
Sposb 80. Formatowanie strony ...................................................................................476
Ustawianie waciwoci strony ................................................................................477
Ukad stron i wydruk dokumentu wielostronicowego .............................................482
Sposb 81. Nagwki i stopki w dokumencie ................................................................488
Edycja obszarw nagwka i stopki .........................................................................488
Nagwki i stopki lustrzane .....................................................................................491
Sposb 82. Praca z szablonami ......................................................................................493
Szablon domylny ....................................................................................................493
Szablon uytkownika ...............................................................................................494
Kopiowanie stylw ..................................................................................................498
Projekt firmwki ...................................................................................................499
Rozdzia 7. Praca z dugimi dokumentami ....................................................... 501

Sposb 83. Poruszanie si po dokumencie .....................................................................501
Statystyka dokumentu ..............................................................................................501
Nawigacja w dugim dokumencie ............................................................................502
Sposb 84. Przegldanie dokumentu za pomoc Nawigatora ........................................506
Aktywacja i aranacja ..............................................................................................506
Przegld obiektw w dokumencie ...........................................................................507
Przegldanie struktury tekstu ...................................................................................508
Sposb 85. Zarzdzanie struktur dokumentu za pomoc Nawigatora .........................509
Zmiana struktury dokumentu ...................................................................................509
Sposb 86. Wzbogacanie nawigacyjnej struktury dokumentu .......................................513
Notatki ......................................................................................................................513
Zakadki ...................................................................................................................515
Hipercza ................................................................................................................516
Odwoania ................................................................................................................518
Sposb 87. Przypisy dolne i kocowe ............................................................................521
Wstawianie przypisw .............................................................................................521
Formatowanie przypisw .........................................................................................524
Sposb 88. Generowanie spisu treci .............................................................................525
Spis treci na podstawie stylw wbudowanych .......................................................526
Spis treci na podstawie stylw wasnych ...............................................................528
Automatyczne numerowanie rozdziaw i podrozdziaw ......................................530
Korzystanie ze stylw bez numeracji konspektu .....................................................531
Formatowanie spisu treci ........................................................................................533
Indeksowanie zawartoci dokumentu ......................................................................534
10
Rozdzia 8. Impress prezentacje multimedialne ........................................... 537

Sposb 89. Szybkie przygotowanie prezentacji .............................................................537
Czym jest prezentacja? ............................................................................................537
Tworzenie prezentacji za pomoc kreatora ..............................................................538
Pokaz slajdw ..........................................................................................................541
Sposb 90. Zarzdzanie prezentacjami ..........................................................................543
Zapisywanie prezentacji w formacie OpenDocument .............................................543
Migracja z formatu Microsoft ..................................................................................543
Konwertowanie prezentacji .....................................................................................545
Otwieranie prezentacji w trybie pokazu ..................................................................548
Sposb 91. Budowanie prezentacji ................................................................................550
Prezentacja od podstaw ............................................................................................550
Zarzdzanie slajdami ...............................................................................................560
Sposb 92. Formatowanie prezentacji ...........................................................................562
Zmiana szablonu slajdw .........................................................................................562
Wzorzec slajdu .........................................................................................................563
Wasny szablon wzorcowy ......................................................................................566
Sposb 93. Interaktywno, animacje i przygotowanie pokazu .....................................567
Elementy interaktywne w prezentacji ......................................................................567
Przejcia slajdw ......................................................................................................569
Animowanie obiektw na slajdzie ...........................................................................570
Niestandardowy pokaz slajdw ...............................................................................572
Pomiar czasu ............................................................................................................573
Rozdzia 9. Calc edycja i formatowanie arkusza .......................................... 575

Sposb 94. Organizowanie rodowiska pracy ................................................................575
Funkcje arkusza .......................................................................................................575
Przygotowanie do pracy ...........................................................................................576
Budowa arkusza .......................................................................................................578
Sposb 95. Wpisywanie danych do arkusza ..................................................................579
Tekst i liczby ............................................................................................................579
Poprawianie zawartoci komrki .............................................................................582
Automatyczna zmiana wielkoci liter ......................................................................585
Sposb 96. Zarzdzanie arkuszami w skoroszycie ........................................................586
Czym jest arkusz w skoroszycie? ............................................................................586
Zarzdzanie arkuszami .............................................................................................586
Nawigacja ................................................................................................................589
Zaznaczanie arkuszy ................................................................................................590
Sposb 97. Zapisywanie skoroszytw ............................................................................590
Zapisywanie w formacie OpenDocument ................................................................591
Migracja z formatu Microsoft ..................................................................................591
Konwertowanie skoroszytu ......................................................................................594
Sposb 98. Nawigacja w arkuszu ...................................................................................596
Nawigacja za pomoc myszy ...............................................................................596
i klawiatury .........................................................................................................596
Wyszukiwanie skrajnych niepustych komrek arkusza ..........................................598
Sposb 99. Zaznaczanie fragmentw arkusza ................................................................600
Zaznaczanie za pomoc myszy ................................................................................600
Zaznaczanie poprzez pole Obszar arkusza ..............................................................604
Zaznaczanie za pomoc klawiatury .........................................................................604
Sposb 100. Zmiana rozmiarw kolumn i wierszy ........................................................605
Dostosowanie szerokoci kolumn ............................................................................605
Dostosowanie wysokoci wierszy ............................................................................607
Spis treci
11
Sposb 101. Budowanie struktury tabeli ........................................................................608
Usuwanie elementw struktury ................................................................................608
Wstawianie elementw struktury .............................................................................610
Ukrywanie kolumn i wierszy ...................................................................................612
Scalanie i rozbijanie komrek ..................................................................................613
Sposb 102. Kopiowanie i przenoszenie zawartoci komrek ........................................615
Wykorzystanie Schowka ..........................................................................................615
Metoda przecignij i upu ...................................................................................617
Zmiana kolejnoci kolumn i wierszy .......................................................................618
Sposb 103. Mechanizmy wspomagajce edycj ..........................................................619
Narzdzia jzykowe .................................................................................................619
Znajd i zamie ........................................................................................................621
Sposb 104. Listy sortowania ........................................................................................622
Korzystanie z list wbudowanych .............................................................................622
Dodawanie wasnej listy ..........................................................................................624
Generowanie serii liczb ............................................................................................626
Sposb 105. Szybkie formatowanie liczb ......................................................................628
Ilo miejsc dziesitnych .........................................................................................629
Format procentowy ..................................................................................................630
Format walutowy .....................................................................................................632
Sposb 106. Zaawansowane ustawienia formatw liczb ..................................................633
Format walutowy cd. ..........................................................................................633
Formaty uytkownika ..............................................................................................635
Sposb 107. Format daty i godziny ................................................................................637
Format daty ..............................................................................................................637
Zamiana liczby na dat ............................................................................................639
Format godzinowy ...................................................................................................640
Sposb 108. Formatowanie komrek .............................................................................641
Aranacja zawartoci komrki .................................................................................641
Wygld komrki ......................................................................................................644
Sposb 109. Przypieszenie formatowania ....................................................................645
Kopiowanie wygldu komrek ................................................................................645
Style komrek ..........................................................................................................647
Szablony ...................................................................................................................649
Sposb 110. Formatowanie w praktyce .........................................................................650
Autoformatowanie ...................................................................................................650
Przykady praktyczne ...............................................................................................650
Sposb 111. Drukowanie arkusza ..................................................................................652
Skalowanie arkusza ..................................................................................................653
Elementy powtarzalne ..............................................................................................655
Kontrola podziau stron ............................................................................................656
Opcje wydruku .........................................................................................................657
Rozdzia 10. Calc automatyzacja oblicze i prac ........................................... 659

Sposb 112. Szybkie podsumowanie danych ................................................................659
Wprowadzanie formu .............................................................................................659
Propagowanie formu ...............................................................................................661
Sposb 113. Praca z formuami ......................................................................................662
ledzenie odwoa ...................................................................................................662
Formuy kaskadowe .................................................................................................664
Obliczenia arytmetyczne ..........................................................................................664
Sposb 114. Wprowadzanie funkcji ...............................................................................667
Kreowanie funkcji ....................................................................................................667
Bezporednie wpisywanie formu i funkcji .............................................................670
Szybkie podsumowanie zakresu ..............................................................................670
12

Sposb 115. Adresacja wzgldna i bezwzgldna ...........................................................671
Poprawianie adresowania .........................................................................................671
Waciwoci adresacji wzgldnej i bezwzgldnej ...................................................672
Adresacja bezwzgldna udzia procentowy ........................................................673
Sposb 116. Adresacja bezwzgldna w zastosowaniach ...............................................676
Ubezwzgldnianie zakresw ....................................................................................676
Tabelaryzacja funkcji ...............................................................................................678
Sposb 117. Adresacja mieszana ...................................................................................680
Tabelaryzacja funkcji cd. ....................................................................................680
Tabliczka mnoenia .................................................................................................681
Sposb 118. Funkcja warunkowa i formatowanie warunkowe ......................................683
Funkcja JEELI .......................................................................................................683
Formatowanie warunkowe .......................................................................................685
Sposb 119. Wizualizacja danych wykresy ..............................................................688
Zasady ......................................................................................................................688
Kreowanie wykresu .................................................................................................689
Dobr danych rdowych .......................................................................................692
Wykres koowy ........................................................................................................695
Sposb 120. Porzdkowanie tabeli danych ....................................................................696
Organizacja obszaru tabeli .......................................................................................696
Sortowanie danych ...................................................................................................697
Filtrowanie danych ...................................................................................................698
Sposb 121. Ochrona danych .........................................................................................702
Zastpowanie formuy sta wartoci .....................................................................702
Ochrona dokumentu .................................................................................................702
Sposb 122. Tworzenie i stosowanie makr ....................................................................704
Tworzenie nowego makra ........................................................................................704
Makro na pasku narzdzi .........................................................................................706
Skorowidz ..................................................................................... 707
Rozdzia 9.
Sposb 94.
Organizowanie rodowiska pracy
Funkcje arkusza
Program Calc wchodzcy w skad pakietu biurowego OpenOffice to arkusz kalkulacyjny
o ogromnych moliwociach. Pozwala on m.in. na:
1. Wpisywanie, przechowywanie i prezentowanie informacji.
Najczciej informacje te przyjmuj form tabeli przechowujcej dane gwnie

o charakterze liczbowym (np. zestawienie wydatkw, raport sprzeday),
ale rwnie tekstowym (np. baza adresowa dostawcw oraz klientw firmy,
ewidencja pracownikw).
2. Automatyzowanie oblicze.
3. Porzdkowanie informacji (sortowanie, filtrowanie, podsumowywanie).
4. Tworzenie wykresw.
Arkusz kalkulacyjny przypomina zeszyt w kratk, do ktrego doczono owek (do

wpisywania danych) oraz rozbudowany kalkulator (do dokonywania oblicze).
576
Przygotowanie do pracy
Uruchamianie programu
Aby uruchomi arkusz kalkulacyjny wchodzcy w skad pakietu OpenOffice, wska
menu Start > Programy > OpenOffice.ux.pl > OpenOffice.ux.pl Calc. Jeli pomimo
zainstalowania pakietu OpenOffice powyszy skrt w kaskadowym podmenu okae si
niedostpny, wwczas otwrz menu Start i wybierz funkcj Uruchom. Po otwarciu
okienka Uruchamianie wpisz do pola Otwrz tekst soffice -calc i kliknij na OK.
Konfiguracja elementw okna

Po otwarciu okna programu OpenOffice Calc zmaksymalizuj je, aby uzyska waciw
przestrze robocz (rysunek 9.1).
Rysunek 9.1.
Maksymalizacja
okna arkusza
kalkulacyjnego
Szybk i efektywn prac zapewni Ci funkcje dostpne na paskach narzdzi. Po zainstalowaniu pakietu i pierwszym uruchomieniu programu OO Calc w zasadzie wszystko
jest ju odpowiednio skonfigurowane i przygotowane do wydajnej edycji i formatowania.
Nie zawsze jednak sytuacja bdzie tak komfortowa. Moe zdarzy si, i osoba pracujca
w arkuszu przed Tob zdezorganizowaa nieco rodowisko pracy. Aby dokona ustawie elementw interfejsu:
1. Otwrz menu Widok > Paski narzdzi i upewnij si, e wywietlony zosta
pasek Standardowy, Formatowanie oraz Pasek formuy. W razie potrzeby

uaktywnij je. Wycz wszystkie pozostae paski narzdziowe.
2. Otwrz menu Widok i upewnij si, e uaktywniony zosta Pasek stanu oraz
Nagwki kolumn i wierszy. Bezporednio w menu Widok moesz rwnie

kontrolowa stan Paska formuy bez koniecznoci rozwijania podmenu
Paski narzdzi.
Bardzo dobrym sposobem na zapoznanie si z elementami interfejsu arkusza kalkulacyjnego jest wyczanie ich oraz powtrne wczanie i uwane obserwowanie
zawartoci okna programu.
3. Po uaktywnieniu wszystkich potrzebnych elementw interfejsu zaaranuj
ich pooenie tak, aby bezporednio poniej menu gwnego znalaz si pasek
narzdzi Standardowy, za pod nim pasek Formatowanie (oba w postaci
zadokowanej). Pasek formuy zostanie umiejscowiony automatycznie pod najniej
zadokowanym paskiem narzdzi (w naszym przypadku Formatowanie),
za poniej Paska formuy pojawi si nagwki kolumn (rysunek 9.2).
Rozdzia 9. Calc edycja i formatowanie arkusza
577
Rysunek 9.2. Aranacja elementw okna programu OO Calc

4. Wanym elementem nawigacyjnym s karty arkuszy oraz paski przewijania,
dziki ktrym bdziesz mg przechodzi do niewidocznych w danej chwili

na ekranie obszarw arkusza. Jeli ktry z tych elementw jest niewidoczny,
wwczas wska menu Narzdzia > Opcje i w oknie Opcje rozwi podga
OpenOffice.ux.pl Calc > Widok. Upewnij si, e w sekcji Okno uaktywnione
zostay opcje Karty arkuszy, Poziomy pasek przewijania oraz Pionowy pasek
przewijania (rysunek 9.3).
Rysunek 9.3. Ustawienia wywietlania elementw okna

5. Przy okazji otwarcia okienka Opcje sprawd rwnie, czy w sekcji rodki
wizualne uaktywniona zostaa opcja Linie siatki. W razie potrzeby zmie ich
kolor. Kliknij na przycisku OK.
6. Kliknij na ikonie Powikszenie znajdujcej si na pasku narzdzi Standardowy.
Po otwarciu okienka Skala wybierz opcj 100% i kliknij na przycisku OK.
Taki poziom powikszenia zapewni Ci zarwno odpowiedni wielko znakw

wywietlanych na ekranie, jak rwnie obejmowanie sporego zakresu komrek
tak, by nie musie zbyt czsto przewija arkusza.
Innym sposobem na szybk zmian powikszenia jest kliknicie prawym klawiszem
myszy w obszarze wskanika skali na pasku stanu okna i wybranie z menu kontekstowego odpowiedniego stopnia powikszenia (rysunek 9.4).
578
Rysunek 9.4.
Zmiana powikszenia
arkusza za pomoc
wskanika na pasku
stanu okna
Budowa arkusza
Aby dobrze poczu si w nowym rodowisku pracy arkusza kalkulacyjnego, jake
odmiennym od edytora tekstu, kieruj si nastpujcymi wskazwkami:
1. Obszar arkusza kalkulacyjnego nie stanowi przestrzeni cigej (jak to miao
miejsce w przypadku dokumentu tekstowego), lecz podzielony jest na tzw.

komrki. Komrki te, poukadane regularnie w poziomie i pionie, tworz za
wiersze i kolumny. Kada komrka naley do wybranego wiersza i wybranej
kolumny.
2. Przejcie do danej komrki, czyli uaktywnienie jej nastpuje poprzez
umieszczenie kursora myszy w obszarze komrki i jednokrotne kliknicie

lewym klawiszem myszy. Adres wskazanej komrki wywietlony zostaje
w polu Obszar arkusza pooonym po lewej stronie Paska formuy, sama za
komrka otoczona jest pogrubion krawdzi (rysunek 9.5).
Rysunek 9.5.
Adres aktywnej
komrki widoczny
na Pasku formuy
3. Przechodzenie do ssiednich komrek moe by rwnie dokonywane za pomoc
klawiatury. Najbardziej intuicyjny sposb to korzystanie ze strzaek kursora

w gr, w d, w lewo, w prawo.
4. Aby przej do komrki o wybranym adresie, kliknij w obszarze pola Obszar
arkusza na Pasku formuy, wykasuj jego dotychczasow zawarto i wpisz nowy

adres (np. e3). Po naciniciu klawisza Enter zaznaczona zostanie komrka
o wpisanym przez Ciebie adresie, za maa litera w adresie zamieniona zostanie
automatycznie na liter wielk.
Jeli podczas wpisywania adresu komrki do pola Obszar arkusza dokonasz wpisu
niezgodnego z formatem adresu, podajc na pierwszym miejscu cyfr zamiast litery
(np. 3e zamiast e3), wwczas wywietlony zostanie stosowny komunikat (rysunek 9.6). Jeli natomiast na pierwszym miejscu wystpi litera, za na kolejnym
miejscu rwnie litera (np. ed), wwczas Calc potraktuje to jako przypisanie nazwy
do biecej komrki (sposoby posugiwania si nazwami obszarw poznasz podczas
dalszej pracy z programem Calc).
579
Rysunek 9.6.
Informacja
o nieprawidowym
adresie wpisanym
do pola Obszar
arkusza
Sposb 95.
Wpisywanie danych do arkusza
Tekst i liczby
Zawarto komrek arkusza moe by staa lub zmienna. Komrki o niezmieniajcej
si zawartoci to np. te, do ktrych wpisae co z klawiatury lub wkleie zawarto
ze Schowka (cho nie zawsze, bo przez Schowek moesz rwnie kopiowa formuy).
Natomiast komrki o zmiennej zawartoci to te, w ktrych umiecisz formu. Ich
warto (najczciej liczbowa, ale moe by rwnie tekstowa) jest wynikiem dziaania formuy i zaley od wartoci znajdujcych si w innych komrkach.
Zawarto komrek wpisana z klawiatury stanowi moe dwa typy danych: tekst oraz
liczby. W przypadku liczb zastosujemy kilka ich formatw (np. format standardowy,
walutowy, procentowy, daty). Aby wypeni komrki arkusza danymi tekstowymi (acuchami znakowymi) oraz liczbami o rnym formacie, postpuj wedug poniszych
wskazwek:
1. Uruchom program OO Calc.
2. Przejd do komrki B2.
3. Wpisz tekst Ewidencja sprzeday i nacinij klawisz Enter.
Zaakceptowanie wpisu do komrki B2 poprzez nacinicie klawisza Enter

spowodowao automatyczne przejcie o jedn komrk w d do adresu B3.
Zawarto komrki B2, stanowica acuch znakowy, zostaa automatycznie
wyrwnana do strony lewej. Poniewa szeroko kolumny B (a wic tym samym
szeroko komrki B2) jest zbyt maa, by pomieci cay wpis, dlatego fragment
tekstu wpisany do komrki B2 rozprzestrzeni si na obszar ssiedniej komrki C2
(rysunek 9.7). Wbrew pozorom komrka C2 pozostaje jednak przez cay
czas pusta.
580
Rysunek 9.7.
Rozprzestrzenienie tekstu
z komrki B2 nad komrk C2
spowodowane przekroczeniem
pojemnoci komrki B2
4. Przy uaktywnionej komrce B3 wpisz tekst Miso i wdliny i nacinij
klawisz Tab.
Zaakceptowanie wpisu do komrki B3 poprzez nacinicie klawisza Tab
spowodowao automatyczne przejcie o jedn komrk w prawo do adresu C3.
Rwnie i w tym przypadku zawarto komrki B3 przekroczya jej granice
i wkroczya w obszar komrki C3.
5. Przebywajc w komrce C3, wpisz liczb 1230 i tym razem nacinij strzak
kursora w d, a nastpnie strzak kursora w lewo, aby znale si

w komrce B4.
Zawarto komrki C3, stanowica warto liczbow, zostaa automatycznie
wyrwnana do strony prawej. Natomiast fragment tekstu z komrki C2
wykraczajcy poza jej praw krawd zosta obcity. Stan ten sygnalizowany
jest czerwon trjktn ikon pooon w pobliu prawej krawdzi komrki B3
(rysunek 9.8).
Rysunek 9.8.
Obcicie nadmiarowego tekstu
w komrce B3 w przypadku,
gdy ssiadujca z ni
komrka C3 nie jest ju pusta
W niedalekiej przyszoci sytuacj tak bdziemy mogli naprawi, poszerzajc

szeroko kolumny.
6. Przebywajc w komrce B4, wpisz sowo Sery i nacinij klawisz Tab lub strzak
kursora w prawo. Przejdziesz wwczas do komrki C4.
7. Wpisz liczb 987,98 i kliknij na komrce B8.
Rwnie i w tym przypadku zawarto komrki C4 zostaa potraktowana

jako liczba (w tym przypadku uamkowa) i Calc automatycznie wyrwna
j do strony prawej.
8. Przebywajc w komrce B8, wpisz sowo Pieczywo i nacinij klawisz Tab
lub strzak kursora w prawo. Przejdziesz wwczas do komrki C8.
9. Wpisz liczb 879,80 i kliknij na komrce B9.
Calc nie tylko potraktowa Twj wpis jako liczb i zastosowa wyrwnanie
do strony prawej, ale rwnie ograniczy ilo cyfr wystpujcych po przecinku.
Na ostatnim miejscu wystpowaa bowiem cyfra zero, a zatem nie miaa ona
wpywu na warto liczby (rysunek 9.9).
581
Rysunek 9.9.
Automatyczne zredukowanie
iloci cyfr po przecinku
dla liczby 876,50
W przyszoci chcc wymusi wywietlanie okrelanej iloci cyfr po przecinku,

zmienisz format liczby poprzez dodanie lub usunicie miejsc dziesitnych
tej liczby.
10. Przebywajc w komrce B9, wpisz sowo Sodycze i nacinij klawisz Tab
lub strzak kursora w prawo. Przejdziesz wwczas do komrki C9.
11. Wpisz teraz liczb 98.48 (uywajc kropki zamiast przecinka!) i kliknij
na komrce B7.
W tym przypadku wpis zawierajcy cyfry oraz znak kropki zamiast przecinka
nie zosta potraktowany jako liczba, lecz jako tekst i wyrwnany zosta do strony
lewej (rysunek 9.10).
Rysunek 9.10.
Nieprawidowy separator
dziesitny (kropka zamiast
przecinka) powodujcy, e liczba
traktowana jest jako tekst
Najgorszym moliwym rozwizaniem jest wyrwnanie na si zawartoci

komrki do strony prawej za pomoc ikony Wyrwnaj do prawej. Niestety,
bardzo wielu niedowiadczonych uytkownikw tak postpuje, chcc upodobni
tre komrki do jej poprzedniczek. Siowe wyrwnanie cyfr z kropk nie
spowoduje jednak, e zawarto komrki bdzie traktowana jako liczba.
Wrcz przeciwnie przy pniejszym stosowaniu formu odwoujcych si
do tej komrki nie zostanie ona uwzgldniona przy dokonywaniu oblicze.
Wyrwnanie treci komrki majcej stanowi liczb, a mimo to wyrwnanej do strony lewej, powinno stanowi dla Ciebie sygna alarmowy, e w liczbie tej wystpi
nieprawidowy znak.
12. Powr do komrki C9 i wpisz ponownie liczb, tym razem w prawidowym
ju formacie z wykorzystaniem znaku przecinka (98,48).
13. Przejd do komrki B7, wpisz sowo Owoce i nacinij klawisz Tab lub strzak
kursora w prawo, przechodzc do komrki C7.
Przeledmy teraz jeszcze jeden rodzaj czsto popenianego bdu.

14. Nacinij klawisz CapsLock, przechodzc do trybu wpisywania wielkich liter.
Przebywajc w komrce C7, wpisz teraz cyfr 1, nastpnie cyfr 2, a nastpnie
nacinij na klawiaturze klawisz reprezentujcy liter o. Zauwa, e klawisz
z liter o pooony jest bardzo blisko klawisza reprezentujcego cyfr zero.
Nietrudno wic o pomyk. Po naciniciu klawisza Enter zawarto komrki

wyrwnana zostanie do strony lewej (bo nie mamy przecie do czynienia
z liczb, lecz tekstem, zoonym z dwch cyfr i jednej litery) (rysunek 9.11).
582
Rysunek 9.11.
Omykowe wpisanie duej
litery O zamiast cyfry zero
powodujce, e zawarto
komrki nie jest traktowana
jak liczba, lecz jako tekst
Podobnie jak w przypadku wpisania kropki zamiast przecinka, nie prbuj

wyrwnywa niefortunnie wpisanej liczby do strony prawej, lecz zaalarmowany
wyrwnaniem staraj si przeanalizowa poszczeglne znaki skadajce si
na liczb i wychwyci znak nieprawidowy.
15. Powr do komrki C7 i tym razem wpisz poprawn liczb 120 zawierajc
na ostatnim miejscu cyfr zero, a nie wielk liter o.
Po wykonaniu powyszego wiczenia zapoznae si z dwoma typami danych przechowywanymi w komrce tekstem (wyrwnywanym domylnie do strony lewej)
oraz liczbami (wyrwnywanymi domylnie do strony prawej). Nauczye si rwnie
stosowa domylny separator dziesitny liczby, ktrym jest przecinek (a nie kropka).
Poprawianie zawartoci komrki

Zatwierdzanie zmian
W poprzednim wiczeniu zatwierdzae wpis do komrki, naciskajc klawisz Enter,
Tab, strzaki kursorw w dowolnym kierunku, a take klikajc mysz w obszarze dowolnej innej komrki. Nacinicie klawisza Enter powodowao zawsze przejcie do
komrki pooonej bezporednio pod komrk biec. Mona jednak zmieni domylny kierunek przeskoku powodowany naciniciem klawisza Enter lub w ogle zablokowa ten przeskok. Aby to uczyni:
1. Wska menu Narzdzia > Opcje i przejd do podgazi OpenOffice.ux.pl
Calc > Oglne.

2. Rozwi list pooon na prawo od pola Aby przenie wybrane, nacinij klawisz
Enter i wybierz jedn z moliwoci (W d, z prawej, do gry, z lewej).

3. Chcc cakowicie zablokowa zmian komrki aktywnej przy naciskaniu
klawisza Enter, odaktywnij opcj Aby przenie wybrane, nacinij klawisz Enter.
Zmiana kierunku przeskoku przy stosowaniu klawiszy Enter lub Tab jest moliwa
rwnie bez zmiany jakichkolwiek opcji programu. I tak:
1. Nacinicie kombinacji klawiszy Shift+Enter powoduje przeskok o jeden
poziom w gr (zamiast w d).

2. Nacinicie kombinacji klawiszy Shift+Tab powoduje przejcie do komrki
pooonej na lewo od biecej (zamiast na prawo).
583
Zatwierdzenie wpisu do danej komrki bez przechodzenia do innej komrki moliwe

jest rwnie po klikniciu na ikonie Akceptuj, ktra pojawia si na Pasku formuy
w momencie, gdy do danej komrki wpiszemy jak now tre. Aby to uczyni:
1. Przejd do komrki B1 i wpisz tekst Sklep spoywczy. Zaobserwuj pojawienie
si ikon Akceptuj oraz Anuluj (czerwony krzyyk) na Pasku formuy.

2. Kliknij na ikonie Akceptuj (rysunek 9.12). Zauwa, e komrka B1 przez cay
czas pozostaje aktywna.

Rysunek 9.12.
Zatwierdzanie wpisu
do komrki poprzez
ikon Akceptuj,
ktra pojawia si
na Pasku formuy
Wycofywanie zmian
Oprcz akceptowania wpisu do komrki zdarza si, e ju po rozpoczciu wpisu do
komrki chcesz si z tych nowo wprowadzanych zmian wycofa. Aby to uczyni:
1. Przejd do komrki B2 zawierajcej tekst Ewidencja sprzeday. Uwaasz,
e wpis ten jest za dugi i chcesz go teraz nieco skrci.

2. Wpisz sowo Sprzeda. Zauwa, e poprzedni tekst Ewidencja sprzeday
zosta cakowicie usunity, a w jego miejscu pojawi si nowy wpis Sprzeda.
W tym momencie dochodzisz jednak do wniosku, e poprzedni wpis by

waciwszy. Nacinij na klawiaturze klawisz Esc, aby wyj z trybu edycji
komrki z przywrceniem jej poprzedniej zawartoci. Moesz rwnie klikn
na ikonie Anuluj, ktra pojawia si na Pasku formuy.
3. Jeli zaakceptowae ju nowy wpis do komrki (naciskajc np. klawisz Enter
lub Tab), wwczas klawisz Esc staje si bezuyteczny. W takim przypadku

wycofaj si z ostatnio przeprowadzonej operacji, naciskajc kombinacj klawiszy
Ctrl+Z lub wskazujc menu Edycja > Cofnij.
Tryby edycji zawartoci komrki

Poprawianie zawartoci ju wypenionych komrek moe odbywa si na kilka sposobw. Aby je przeledzi, postpuj wedug poniszych wskazwek:
1. Przejd do komrki B7 zawierajcej tekst Prasa, wpisz sowo GazeGy
i zatwierd wpis.
Ten sposb zmiany treci wpisanej do komrki polega na zastpieniu
(nadpisaniu) starego wpisu nowym. Stosowany powinien by w sytuacji,
gdy nowa tre jest cakowicie rna od poprzedniej. Jeli natomiast zmiana
treci komrki ma polega na wprowadzeniu do niej niewielkich zmian
(np. uzupenieniu bd zredukowaniu), wwczas nadpisywanie starej treci now
jest zupenie nieopacalne. W takim przypadku zastosujesz edycj selektywn.
584

2. Przejd do komrki B1 zawierajcej tekst Sklep spoywczy. Kliknij kursorem
myszy w obszarze pola Wiersz wprowadzania znajdujcego si na Pasku formuy.

Zauwa pojawienie si w nim mrugajcego kursora tekstowego (rysunek 9.13).
Rysunek 9.13.
Wejcie w tryb edycji
selektywnej poprzez
kliknicie w obszarze
Wiersza wprowadzania
na Pasku formuy
3. Korzystajc ze strzaki kursora w lewo (nie pomyl jej z klawiszem Backspace),
ustaw kursor tekstowy bezporednio za wyrazem Sklep i dopisz tekst ik.
Zaakceptuj wprowadzon zmian, otrzymujc w jej rezultacie zmodyfikowan

tre komrki Sklepik spoywczy.
Korzystanie z Paska formuy nie jest jedynym sposobem na przeprowadzenie
edycji selektywnej. Tym razem dokonamy tego bezporednio w komrce.
4. Kliknij szybko dwukrotnie lewym klawiszem myszy w obszarze komrki B4
zawierajcej tekst Sery. Zaobserwuj pojawienie si bezporednio w obszarze
komrki mrugajcego kursora tekstowego. Ustaw kursor tekstowy za wyrazem

Sery, wstaw znak spacji, a nastpnie dopisz tekst i mleko (rysunek 9.14).
Rysunek 9.14.
Edycja zawartoci
komrki bezporednio
w obszarze komrki
5. Zaakceptuj wprowadzon zmian, otrzymujc w jej rezultacie zmodyfikowan
tre komrki Sery i mleko.
6. Korzystajc ze strzaek kursora, przejd do komrki B2 zawierajcej tekst
Ewidencja sprzeday. Aby nie odrywa rk od klawiatury (w celu dwukrotnego
kliknicia w obszarze komrki), nacinij na klawiaturze klawisz F2. Zaobserwuj

pojawienie si bezporednio w obszarze komrki mrugajcego kursora
tekstowego. Wykasuj cakowicie sowo Ewidencja wraz ze spacj pooon
bezporednio po nim oraz ostatni liter y w wyrazie sprzeday. Zaakceptuj
zmian treci komrki.
Zauwa, e mechanizm Autokorekty automatycznie zmieni wielko pierwszej litery
w wyrazie Sprzeda.
Jeli czsto korzystasz z bezporedniego trybu edycji wywoywanego poprzez
klawisz F2, wwczas warto uaktywni opcj wchodzenia w tryb edycji przy pomocy
klawisza Enter. Aby to uczyni, wska menu Narzdzia > Opcje, rozwi podga
OpenOffice.ux.pl Calc > Oglne i uaktywnij opcj Aby przeczy si do trybu edycji,
nacinij klawisz Enter.
585
Automatyczna zmiana wielkoci liter

Ju w poprzednim wiczeniu zauwaye, e Calc zmieni wielko litery rozpoczynajcej tekst w danej komrce.
Przejd teraz do pustej komrki B8 i wpisz wyraz inne (z ma liter na jego pocztku).
Po zaakceptowaniu wpisu Calc po raz kolejny zmieni pierwsz liter z maej na wielk. W tym przypadku chciaby jednak, aby kategoria inne rozpoczynaa si od maej
litery. Autokorekta najwyraniej Ci w tym przeszkadza. W tej sytuacji moliwe s dwa
rozwizania:
1. Wska menu Narzdzia > Autokorekta, w okienku Autokorekta przejd
do zakadki Opcje i odaktywnij funkcj Pocztek kadego zdania wielk liter.

2. Jeli nie planujesz wyczenia tej funkcji w odniesieniu do wszystkich komrek
w arkuszu, a jedynie chcesz, by komrka B8 z tekstem inne nie bya zmuszona
do wywietlania litery wielkiej, wwczas przed wyrazem inne wpisz znak
apostrofu ().
Po wpisaniu apostrofu przed wyrazem inne Calc nie zmienia ju nic w treci komrki
i wpis w komrce moe rozpoczyna si od maej litery.
Usuwanie zawartoci komrki

Zawarto komrki to zarwno tekst, liczba lub formua, ktra zostaa do tej komrki
wpisana, jak rwnie elementy jej formatowania (np. krawdzie, to, wyrwnanie zawartoci), a take elementy dodatkowe, takie jak notatki czy obiekty rysunkowe zakotwiczone do tej komrki.
Aby usun zawarto komrki:
1. Otwrz skoroszyt kosmiczne wydatki za I procze.ods.
2. Przejd do komrki D4 i nacinij klawisz Delete.
3. Po otwarciu okna Usu zawarto masz moliwo wyboru tych elementw
komrki, ktrych chcesz si pozby. Chcc mie moliwo selektywnego

zaznaczania elementw, opcj Usu wszystko musisz pozostawi nieaktywn.
Zaznacz wszystkie pozostae opcje oprcz Formaty oraz Obiekty (rysunek 9.15).
Kliknij na przycisku OK.
Z komrki D4 usunity zosta tekst, pozostao za to oraz krawdzie. Jeli do komrki
tej wpiszesz ponownie jaki tekst, to okae si, e kolor czcionki i wyrwnanie tekstu
rwnie zostay zachowane.
Zastosowane ustawienia moesz w kadej chwili zmodyfikowa. W wikszoci przypadkw pozostawienie elementw formatowania (nieaktywna opcja Formaty) jest
wskazane, bowiem bardzo czsto przy edycji arkusza usuwamy tylko tre komrki
i zastpujemy j nowym wpisem.
586
Rysunek 9.15.
Selektywne usuwanie
zawartoci komrki
Sposb 96.
Zarzdzanie arkuszami w skoroszycie
Czym jest arkusz w skoroszycie?
Zamy, e ewidencja sprzeday, ktr sporzdzie, dotyczy wybranego okresu rozliczeniowego (np. miesica stycznia) i konieczne stanie si wkrtce tworzenie nowych
tabelarycznych zestawie dla pozostaych miesicy. Moesz oczywicie obok tabeli
ju istniejcej utworzy kolejn (poniej lub po jej prawej stronie), ale przy duej iloci
powtarzajcych si tabel wprowadzi to niepotrzebny chaos. Lepszym rozwizaniem
jest skorzystanie z kolejnych arkuszy nalecych do tego samego skoroszytu. Poszczeglne arkusze moesz traktowa jako kolejne kartki papieru wpinane do koonotatnika,
za cay koonotatnik stanowi bdzie skoroszyt, ktry wkrtce w postaci pliku zapiszesz na dysku swojego komputera.
Arkusze znajdujce si w danym skoroszycie widoczne s w postaci kart arkuszy umiejscowionych w lewym dolnym rogu okna bezporednio nad Paskiem stanu (jeli ten
zosta uaktywniony) (rysunek 9.16).
Rysunek 9.16.
Karty arkuszy
znajdujcych si
w skoroszycie
Zarzdzanie arkuszami
Wybr aktywnego arkusza
Aby zarzdza arkuszami zawartymi w skoroszycie, postpuj wedug poniszych
wskazwek:
587
1. Kliknij na karcie Arkusz2, aby przej do drugiego arkusza. Ewidencja
sprzeday, ktr sporzdzie, zniknie z Twojego ekranu. Przebywajc

w nowym, cakowicie pustym arkuszu moesz teraz dokonywa jego edycji.
2. Kliknij na karcie Arkusz1, powracajc do poprzedniego arkusza.
Ewidencja sprzeday staje si na powrt widoczna.
Zmiana nazwy arkusza

3. Kliknij teraz prawym klawiszem myszy na karcie Arkusz1 i z menu
kontekstowego wybierz funkcj Zmie nazw (rysunek 9.17). Po otwarciu

okienka Zmie nazw arkusza wpisz wyraz sGycze i kliknij na przycisku OK.
Rysunek 9.17.
Zmiana nazwy arkusza
Zmieniona nazwa arkusza staje si widoczna w obszarze kart arkuszy

(rysunek 9.18).
Rysunek 9.18.
Arkusz o zmienionej
nazwie
Kopiowanie i przenoszenie arkuszy

Poniewa tabela ewidencji sprzeday posiada identyczn struktur dla kadego miesica,
dlatego warto skopiowa arkusz sGycze i uaktualni w nim tylko dane liczbowe odpowiadajce nowemu okresowi rozliczeniowemu.
4. Kliknij prawym klawiszem myszy na karcie arkusza sGycze i z menu
kontekstowego wybierz funkcj Przenie/Kopiuj.

5. W okienku Przenie/Kopiuj arkusz uaktywnij opcj Kopiuj, za na licie
Wstaw przed wska Arkusz2 (rysunek 9.19). Kliknij na przycisku OK.
Karta skopiowanego arkusza nosi nazw sGycze_2 i umiejscowiona

zostaa bezporednio za arkuszem sGycze.
6. Zmie teraz nazw arkusza sGycze_2 na luGy, przejd do arkusza luGy
i dokonaj zmian zawartych w nim danych liczbowych.

Kopiowanie arkuszy jest moliwe rwnie przy wykorzystaniu metody
przecignij i upu.
588
Rysunek 9.19.
Kopiowanie arkusza
7. Umie kursor tekstowy myszy w obszarze karty arkusza sGycze. Wcinij
lewy klawisz myszy i rozpocznij przeciganie karty. Miejsce upuszczenia

karty sygnalizowane jest dwiema przeciwnie skierowanymi strzakami, ktre
pojawiaj si na granicy kolejnych kart. Nie zwalniajc przycisku myszy,
przytrzymaj na klawiaturze klawisz Ctrl. W pobliu strzaki kursora myszy
pojawi si dodatkowo znak plus (+) symbolizujcy wymuszenie operacji
kopiowania (rysunek 9.20). Przytrzymujc cay czas klawisz Ctrl, zwolnij
przycisk myszy, a dopiero potem klawisz Ctrl.
Rysunek 9.20.
Kopiowanie arkusza
metod przecignij
i upu
8. Po skopiowaniu arkusza zmie jego nazw na marzec.
9. Najwygodniejszym sposobem na przenoszenie arkuszy w ramach tego samego
skoroszytu (czyli de facto na zamian ich kolejnoci w tym skoroszycie) jest

rwnie korzystanie z metody przecignij i upu. W tym wypadku jednak
nie przytrzymujemy klawisza Ctrl przy upuszczaniu karty arkusza.
Usuwanie arkuszy
Poniewa Arkusz2 oraz Arkusz3 nie bd ju potrzebne, moesz je teraz usun ze skoroszytu.
10. Kliknij prawym klawiszem myszy na karcie arkusza Arkusz2 i z menu
kontekstowego wybierz funkcj Usu. Po wywietleniu okna dialogowego

z pytaniem Czy na pewno chcesz ostatecznie usun biece arkusze? kliknij
na przycisku Tak. W taki sam sposb usu Arkusz3.
Jeli uznae usunicie arkusza za zbyt pochopne, wwczas wycofaj ostatnio wykonan operacj (Ctrl+Z). Usunicie arkusza nie jest wcale takie ostateczne, jak wskazywaby na to ostrzegawczy monit.
589
Ukrywanie arkuszy
Jeli nie chcesz usuwa arkusza, ale jego chwilowe wyeliminowanie jest wskazane,
wwczas moesz wybrane arkusze ukry.
11. Kliknij lewym klawiszem myszy na karcie arkusza SGycze, czynic go
arkuszem aktywnym. Nastpnie wska menu Format > Arkusz > Ukryj.
Zaobserwuj zniknicie karty arkusza SGycze z obszaru kart arkuszy.
12. W analogiczny sposb ukryj arkusz LuGy.
13. Chcc odkry ukryte arkusze, wska menu Format > Arkusz > Poka.
W oknie Poka arkusz zaznacz pojedynczy arkusz lub kilka z nich (przytrzymujc
klawisz Ctrl) i kliknij na przycisku OK.
Ponownie wywietlone arkusze pojawiaj si w skoroszycie przy zachowaniu
swojej dotychczasowej kolejnoci sprzed ich ukrycia.
Wstawianie nowego arkusza

14. Jeli uznasz, e w biecym skoroszycie jest Ci potrzebny nowy, pusty arkusz,
wwczas kliknij prawym klawiszem myszy na karcie wybranego arkusza

i z menu kontekstowego wybierz funkcj Wstaw. Po otwarciu okienka
Wstaw arkusz w polu Pozycja okrel miejsce jego wstawienia wzgldem
arkusza biecego. W polu Nazwa zdefiniuj od razu nazw nowego arkusza
(np. podsumowanie sprzeday) (rysunek 9.21). Zwikszajc warto ustawion
w polu Liczba arkuszy, moesz wstawi wiksz ich ilo. Kliknij na OK.
Rysunek 9.21.
Wstawianie nowych
arkuszy do biecego
skoroszytu
Nawigacja
Jeli ilo arkuszy w skoroszycie znaczco wzronie, wwczas moemy powikszy
obszar przeznaczony na wywietlanie kart arkuszy kosztem obszaru poziomego paska
przewijania.
W tym celu:
1. Ustaw kursor myszy w pobliu lewej krawdzi paska przewijania. Po wywietleniu
dwustrzaki wcinij lewy przycisk myszy i przecignij krawd w prawo

(rysunek 9.22).
590
Rysunek 9.22.
Dostosowywanie rozmiaru
obszaru kart arkuszy i poziomego
paska przewijania
2. Jeli mimo poszerzenia obszaru kart nadal cz z nich jest niewidoczna,
wwczas, aby przej do wybranego arkusza, stosuj przyciski nawigacyjne

umiejscowione na lewo od kart arkuszy. Przewinicie za ich pomoc karty
arkuszy nie oznacza jeszcze, e przeszede do innego arkusza. Numer biecego
arkusza oraz cakowita ilo arkuszy w skoroszycie wywietlana jest poniej
przyciskw nawigacyjnych w obszarze paska stanu. Co ciekawe, nazwa arkusza
nie zawsze musi by zgodna z jego faktyczn kolejnoci moge przecie
przenie arkusz bez zmiany jego domylnej nazwy (rysunek 9.23).
Rysunek 9.23.
Przyciski nawigacyjne suce
do przechodzenia pomidzy
arkuszami skoroszytu oraz
informacja o arkuszu biecym
i oglnej liczbie wszystkich arkuszy
Zaznaczanie arkuszy
Jeli zechcesz w przyszoci wykona jak operacj rwnoczenie na wicej ni jednym arkuszu (np. usun kilka arkuszy naraz), wwczas powiniene wpierw dokona
ich zaznaczenia. Aby zaznaczy wybrane arkusze:
1. Klikaj na kartach poszczeglnych arkuszy, przytrzymujc na klawiaturze
klawisz Ctrl.
2. Kliknicie na arkuszu ju zaznaczonym powoduje jego odznaczenie.
3. Chcc zaznaczy zakres arkuszy (np. od arkusza sGycze do marzec), kliknij
na karcie sGycze, a nastpnie przytrzymujc klawisz Shift, kliknij na karcie
marzec.
Jeli teraz po zaznaczeniu kilku arkuszy klikniesz prawym klawiszem myszy na dowolnym z nich i wybierzesz np. funkcj Usu, wwczas usuniesz wszystkie zaznaczone
arkusze.
Sposb 97. Zapisywanie skoroszytw

Po sporzdzeniu ewidencji sprzeday za miesic sGycze i przygotowaniu arkuszy na
kolejne miesice przychodzi pora na zapisanie dokumentu utworzonego w rodowisku
OpenOffice Calc. W odrnieniu od dokumentu tekstowego pochodzcego z OO Writer,
dokument utworzony w programie OO Calc nazywa bdziemy skoroszytem lub zeszytem. Zapisanie skoroszytu bdzie oznaczao zapisanie wszystkich arkuszy wchodzcych
w jego skad, a nie tylko arkusza biecego.
591
Zapisywanie w formacie OpenDocument

Aby zapisa utworzony przez Ciebie i poddany pniejszej edycji skoroszyt:
1. Otwrz menu Plik i wybierz funkcj Zapisz jako.
2. W oknie Zapisywanie jako przejd do foldera docelowego, w polu Nazwa
wpisz tekst moja ewidencja. Na licie Zapisz jako typ pozostaw wybran opcj
Arkusz kalkulacyjny OpenDocument (.ods). Upewnij si, e opcja Automatyczne

rozszerzenie nazwy pliku pozostaje aktywna, i kliknij na przycisku OK.
3. Po zapisaniu skoroszytu przejd do foldera docelowego, w ktrym go zapisae,
i odszukaj plik o nazwie moja ewidencja. Zaobserwuj ksztat ikony przypisany

do plikw z rodziny OpenOffice oraz charakterystyczne rozszerzenie pliku ods
oznaczajce skoroszyt zapisany w formacie OpenDocument (rysunek 9.24).
Rysunek 9.24.
Plik skoroszytu
z charakterystyczn
ikon i rozszerzeniem
nazwy pliku
Ochrona hasem i podpis cyfrowy

Podobnie jak byo to w przypadku dokumentw tworzonych w rodowisku OO Writer,
rwnie i OO Calc umoliwia zapisywanie dokumentu chronionego hasem (opcja Zapisz z hasem w oknie Zapisywanie jako) oraz umieszczanie w dokumencie podpisu
cyfrowego (menu Plik > Podpisy cyfrowe).
W przypadku OO Calc stosowa bdziemy w przyszoci oprcz wyej wymienionych
rwnie inne mechanizmy ochrony arkusza oraz caego skoroszytu, polegajce na ograniczeniu dostpu nie do caego pliku, lecz do jego poszczeglnych arkuszy lub komrek.
Migracja z formatu Microsoft

Otwieranie skoroszytu MS Excel i konwertowanie na OpenDocument
Skoroszyt zapisany w formacie Microsoft moe by otwierany w programie Calc. W tym
przypadku moliwe s dwie sytuacje:
592

1. Jeli podczas instalacji pakietu OpenOffice skojarzye pliki skoroszytw
Microsoft z pakietem OpenOffice, wwczas po dwukrotnym klikniciu takiego

pliku jego otwarcie w OO Calc nastpuje automatycznie.
2. Jeli rozszerzenie pliku xls pozostaje w dalszym cigu przypisane do rodziny
Microsoft, wwczas w celu jego otwarcia w OO Calc kliknij prawym klawiszem

myszy na pliku skoroszytu i z menu kontekstowego wybierz funkcj Otwrz
za pomoc > OpenOffice.ux.pl.
Po otwarciu skoroszytu MS Excel moesz zmieni jego format na OpenDocument
i w tym formacie pozosta przy pniejszym zapisywaniu zmian wprowadzanych
do tego skoroszytu.
Aby zmieni format skoroszytu na OpenDocument:
1. Po otwarciu skoroszytu Microsoft w rodowisku Calc wska menu Plik >
Zapisz jako.
2. W okienku Zapisywanie jako rozwi list Zapisz jako typ i wybierz opcj Arkusz
kalkulacyjny OpenDocument (.ods). Upewnij si, e opcja Automatyczne

rozszerzenie nazwy pliku pozostaje aktywna. W polu Nazwa pliku pozostaw
dotychczasowy wpis. Kliknij na przycisku Zapisz.
Zapis w formacie MS Excel

Calc umoliwia zapisywanie skoroszytu w formacie Microsoft Office. Takie rozwizanie stosujemy w przypadku, gdy adresat skoroszytu nie dysponuje zainstalowanym
pakietem OpenOffice. Do otwarcia skoroszytu moe on wwczas wykorzysta pakiet
Microsoft Office (jeli go posiada) lub skorzysta z darmowego programu Microsoft Excel Viewer (to ostatnie rozwizanie wyklucza moliwo edycji zawartoci
skoroszytu).
Aby zapisa skoroszyt w formacie Microsoft:
1. Po wprowadzeniu zmian do skoroszytu dokonanych podczas pracy w rodowisku
OO Calc zapisz skoroszyt w formacie macierzystym ods. Zapewni to w przyszoci

moliwo powrotu do oryginalnej wersji skoroszytu (zachowujcej wszystkie
elementy formatowania, automatyzacji oblicze i makra) i kontynuowanie
jego edycji.
2. Po zapisaniu skoroszytu wybierz powtrnie menu Plik > Zapisz jako.
3. W okienku Zapisywanie jako rozwi list Zapisz jako typ i wybierz opcj
Microsoft Excel 97/2000/XP (.xls). Upewnij si, e opcja Automatyczne

rozszerzenie nazwy pliku pozostaje aktywna. W polu Nazwa pliku pozostaw
dotychczasowy wpis. Kliknij na przycisku Zapisz.
4. Jeli pojawi si okienko ostrzegajce przed moliwoci utraty elementw
formatowania i treci skoroszytu z powodu zmiany formatu, wwczas potwierd

t operacj, klikajc na przycisku Tak.
593
Po zapisaniu skoroszytu ze zmienionym formatem w folderze docelowym wskazanym

w oknie Zapisywanie jako pojawi si plik z charakterystyczn ikon i rozszerzeniem xls
(rysunek 9.25).
Rysunek 9.25.
Przekonwertowany
do formatu Microsoft
plik skoroszytu
z charakterystyczn
ikon i rozszerzeniem
nazwy pliku
Niestety, po przejciu z formatu OpenDocument na Microsoft przestaj dziaa makra

napisane w jzyku OpenOffice Basic. Natomiast w przypadku zawartoci komrek,
wykorzystanych funkcji i formu, adresowania oraz elementw formatowania, konwersj formatu naley oceni jako niezwykle zadowalajc.
Zmiana domylnego formatu skoroszytu na MS Excel

Jeli zapisywanie w formacie .xls okae si permanentn koniecznoci, wwczas zmie
domylny format zapisu dokumentw tak, aby nie by zmuszonym do kadorazowej
zmiany typu w okienku Zapisywanie jako.
Aby zmieni domylny format zapisywanych dokumentw:
1. Wska menu Narzdzia > Opcje, w okienku Opcje rozwi podga aduj/
Zapisz > Oglne.

2. W sekcji Standardowy format pliku rozwi list Typ dokumentu i wybierz opcj
Arkusz kalkulacyjny. Nastpnie rozwi list Zawsze zapisuj jako i wybierz opcj
Microsoft Excel 97/2000/XP (.xls) (rysunek 9.26). Kliknij na przycisku OK.
Rysunek 9.26. Zmiana domylnego formatu zapisu skoroszytu

3. Po ponownym uruchomieniu programu OO Calc wska menu Plik > Zapisz
jako Tym razem w polu Zapisz jako typ wybrana bdzie domylnie opcja
Microsoft Excel 97/2000/XP (.xls).
594
Zapisywanie skoroszytu w formacie innym ni OpenDocument zawsze niesie ze sob

niebezpieczestwo utraty pewnych elementw (np. formatowania, formu, makr).
Jednak po zmianie domylnego formatu z OpenDocument na Microsoft ostrzeenie
o tym nie bdzie si ju pojawia przy zapisywaniu skoroszytu w formacie MS Excel.
Konwertowanie skoroszytu
Publikowanie w formacie HTML
Przepisanie zawartoci skoroszytu do postaci strony HTML spowodowane jest najczciej dwoma przypadkami:
1. Przewidywany adresat skoroszytu nie dysponuje programem OpenOffice,
a z uwagi na moliwe niecisoci nie chcemy stosowa formatu Microsoft.

2. Sposb dystrybucji skoroszytu (np. poprzez opublikowanie go na stronie
internetowej) narzuca format HTML chcemy bowiem, by internauta nie

musia ciga caego skoroszytu i dopiero potem go otwiera, lecz by od razu
mg przeglda zawarto poszczeglnych arkuszy.
Aby przekonwertowa skoroszyt do formatu HTML:
1. Uruchom OO Calc i otwrz plik kosmiczne wydatki-kwartay.ods.
2. Zapoznaj si z zawartoci skoroszytu.
Zwr uwag na wystpowanie w nim czterech arkuszy z danymi dotyczcymi

poszczeglnych kwartaw. Arkusze te posiadaj identyczn struktur, za rni
si treci zawart w komrkach oraz niektrymi elementami formatowania.
W arkuszu pierwszym osadzony zosta dodatkowo obiekt graficzny.
3. Wska menu Plik > Zapisz jako.
4. Po otwarciu okna Zapisywanie jako przejd do wybranego foldera docelowego.
Rozwi list Zapisz jako typ i wybierz opcj Dokument HTML (OpenOffice.org
Calc). Do pola Nazwa pliku wpisz sowo wydaGki. Upewnij si, e opcja
Automatyczne rozszerzenie nazwy pliku pozostaje aktywna, i kliknij na przycisku
Zapisz.
5. Po pojawieniu si okienka ostrzegajcego przed moliwoci utraty elementw
formatowania i treci skoroszytu z powodu zmiany formatu potwierd t operacj,

klikajc na przycisku Tak.
6. Po zakoczeniu eksportu zamknij OO Calc.
7. Przejd do foldera docelowego, w ktrym zapisae dokument internetowy
wydatki.html. W folderze tym zauwaysz rwnie plik z rozszerzeniem png,

ktrego nazwa gwna rozpoczyna si od frazy wydaGki_hGml. Obiekt ten to plik
graficzny stanowicy obrazek wyeksportowany z pierwszego arkusza.
8. Kliknij dwukrotnie na dokumencie wydatki.html, uruchamiajc przegldark
internetow i otwierajc w niej stron utworzon w oparciu o wieloarkuszowy

skoroszyt.
595
Zauwa, e strona internetowa odwzorowuje zawarto wszystkich czterech arkuszy,

za szybki dostp do kadego z arkuszy zapewniaj hipercza pooone na samej grze
strony. Nie zostaa zachowana pozycja obiektu graficznego ani wymiary wszystkich kolumn i wierszy. Nie s rwnie widoczne krawdzie komrek. Nieco inny jest rwnie
rozkad tekstu w komrkach kada komrka zawiera tylko jeden wiersz tekstu.
Strona internetowa, cho wygenerowana w programie OO Calc, nie moe by ju
poddana edycji w tym rodowisku. Ewentualna zmiana treci lub wygldu strony moe
nastpi tylko poprzez kolejne przekonwertowanie rdowego skoroszytu ods lub bezporedni edycj dokumentu html w edytorze HTML.
Konwertowanie do formatu PDF

Przekonwertowanie skoroszytu do formatu PDF jest de facto utworzeniem dokumentu,
ktrego ksztat odzwierciedla posta skoroszytu w postaci drukowanej. Efekt eksportu
(w szczeglnoci podzia obszarw arkuszy na poszczeglne strony) zaley od ustawie wydruku.
Aby przekonwertowa skoroszyt do formatu PDF, umieszczajc kady arkusz na osobnej stronie:
1. Uruchom OO Calc i otwrz plik kosmiczne wydatki-kwartay.ods.
2. Wska menu Format > Strona, w okienku Styl strony przejd do zakadki
Arkusze. Rozwi list Tryb skalowania i wybierz opcj Dopasuj zakres(y)

wydruku do szerokoci/wysokoci. W polach Szeroko na stronach oraz
Wysoko na stronach ustaw warto 1.
3. Wska menu Plik > Eksportuj jako PDF.
4. Po otwarciu okna Eksportuj przejd do foldera docelowego i kliknij
na przycisku Zapisz.
5. W kolejnym oknie Opcje PDF masz moliwo wyboru zakresu eksportowanych
arkuszy (wybierz opcj Wszystko). W polu Obrazy wska opcj Kompresja

bezstratna. Kliknij na przycisku Eksportuj.
Stan eksportu jest raportowany rosncym wskanikiem postpu widocznym
na pasku stanu w oknie OO Calc.
6. Po zakoczeniu eksportu przejd do docelowego folderu eksportu. Odszukaj
plik o nazwie kosmiczne wydatki.pdf i otwrz go poprzez dwukrotne kliknicie

(do odczytu pliku konieczne jest wczeniejsze zainstalowanie programu
Adobe Acrobat Reader).
Zauwa, e tabele wydatkw zawarte w arkuszach zmieciy si na szeroko na stronach dokumentu. Kady arkusz znajduje si na osobnej stronie. Pozycja obiektu graficznego, wszystkie elementy formatowania, zawarto komrek i rozkad tej zawartoci
zostay wiernie odwzorowane.
596
Sposb 98. Nawigacja w arkuszu

Nawigacja za pomoc myszy
Przechodzenie do wybranej komrki arkusza poprzez kliknicie w jej obszarze lub te
posugiwanie si strzakami kursorw nie jest najszybszym sposobem poruszania si
po arkuszu, zwaszcza w przypadku, gdy zakres komrek z danymi jest bardzo rozlegy. Ponadto chcc wskaza komrk poprzez jej kliknicie, musisz wpierw widzie
j na ekranie, a to nierzadko wymusza uprzednie przewijanie arkusza za pomoc pionowych i poziomych suwakw przewijania.
i klawiatury
Znacznie lepszym rozwizaniem jest korzystanie z kombinacji klawiszy zapewniajcych szybki i precyzyjny przeskok na spore dystanse. Aby pozna sposoby szybkiego
przemieszczania si w obszarze arkusza, postpuj wedug poniszych wskazwek:
1. Otwrz plik kosmiczne wydatki za I procze.ods.
Otwarty skoroszyt zawiera tylko jeden arkusz. Zauwa, e bezporednio

po otwarciu pliku aktywna jest komrka o adresie B7 (Calc zapamituje
pozycj aktywnej komrki w kadym z arkuszy w momencie zapisywania
skoroszytu).
Krace arkusza
2. Nacinij kombinacj klawiszy Ctrl+Home. Spowoduje to przejcie do pierwszej
komrki w arkuszu o adresie A1.
3. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij na klawiaturze strzak kursora w prawo.
Spowoduje to natychmiastowe przejcie do ostatniej kolumny arkusza przy

zachowaniu biecego (czyli w naszym przypadku pierwszego) wiersza.
Znajdujemy si teraz w komrce o adresie IV1.
Ostatnia kolumna arkusza oznaczona symbolem IV nie ma wbrew pozorom nic
wsplnego z liczbami rzymskimi. Oznaczenia kolumn s bowiem oparte na notacji
czysto literowej. Pierwsza kolumna, jak zapewne zauwaye, oznaczona jest liter A,
kolejna B itd. Po wyczerpaniu wszystkich liter alfabetu, czyli po kolumnie oznaczonej
liter Z, nastpuj kolumny AA, AB itd. Po dotarciu do kolumny AZ rozpoczyna si
kolejna nowa seria kolumn tym razem z oznaczeniami BA, potem BB itd. Ostatnia kolumna IV naley wic do serii rozpoczynajcej si od symbolu IA. W kadym arkuszu
znajduje si 256 kolumn.
4. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij teraz na klawiaturze strzak kursora w d.
Spowoduje to natychmiastowe przejcie do ostatniego wiersza arkusza przy

zachowaniu biecej (czyli w naszym przypadku ostatniej, oznaczonej
symbolem IV) kolumny.
597
Znajdujemy si teraz w ostatniej komrce arkusza o adresie IV98839, ktra

pooona jest w jego prawym dolnym rogu. Cay arkusz liczy sobie a 98839
wierszy (zaobserwuj nagwek ostatniego wiersza, aby si o tym przekona)
(rysunek 9.27).
Rysunek 9.27.
Przejcie do komrki
znajdujcej si
w ostatniej kolumnie
i ostatnim wierszu
arkusza
Obszar arkusza jest ogromny. Zawiera on ponad 16 milionw komrek (289 przemnoone przez 98839). Nasze tabele zajmuj zazwyczaj mikroskopijn cz arkusza, rezydujc w jego lewym grnym rogu.
5. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij na klawiaturze strzak kursora w lewo.
W ten sposb przeniesiesz aktywn komrk na pocztek biecego

(czyli w naszym przypadku ostatniego) wiersza do adresu A98839.
6. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij teraz na klawiaturze strzak kursora
w gr. Spowoduje to natychmiastowe przejcie do pierwszego wiersza arkusza

przy zachowaniu biecej (czyli w naszym przypadku pierwszej, oznaczonej
symbolem A) kolumny. Nasza ptla si zamkna i na powrt znajdujemy si
w pierwszej komrce arkusza o adresie A1.
Naciskajc klawisze strzaek kursora w lewo oraz w prawo z rwnoczesnym
przytrzymywaniem klawisza Ctrl, dokonywalimy przeskoku na sam pocztek
lub koniec zakresu z zachowaniem biecego wiersza. Naciskajc na klawiszach
strzaek kursora w gr oraz w d z rwnoczesnym przytrzymywaniem
klawisza Ctrl, dokonywalimy przeskoku na sam pocztek lub koniec
zakresu z zachowaniem biecej kolumny.
Krace zakresu
Nie zawsze jednak skok na pocztek lub koniec zakresu oznacza przejcie do skrajnej
kolumny czy skrajnego wiersza caego arkusza. W naszym przypadku dokonywalimy
przeskokw poprzez cakowicie puste wiersze i kolumny. Jeli natomiast na drodze przeskoku w poziomie lub pionie napotkamy komrki wypenione tekstem, wwczas aktywna komrka zatrzyma si wanie tam.
7. Uaktywnij komrk o adresie A8. W tym przypadku przeszlimy do wiersza,
ktry nie jest pusty, lecz zawiera komrki wypenione tekstem i liczbami.
8. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij na klawiaturze strzak kursora w prawo.
Spowoduje to przejcie do komrki o adresie D8 stanowicej pocztek zakresu
wypenionych komrek.
598

9. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij ponownie strzak kursora w prawo.
Kolejny przeskok w poziomie skieruje Ci do komrki o adresie G8 stanowicej
koniec zakresu wypenionych komrek.

10. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij raz jeszcze strzak kursora w prawo.
Dopiero teraz przeniesiony zostaniesz do ostatniej komrki w biecym wierszu.

11. Powrt do pierwszej kolumny arkusza odbdzie si na podobnych zasadach.
Przytrzymujc klawisz Ctrl i naciskajc strzak kursora w lewo, znajdziesz

si wpierw w komrce G8, potem w D8, by wreszcie skokiem do adresu A8
powrci do pierwszej kolumny.
12. Uaktywnij teraz komrk o adresie E1. W tym przypadku znalelimy si
w kolumnie, ktra zawiera dwa odrbne zakresy komrek wypenione tekstem

i liczbami.
13. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij na klawiaturze strzak kursora w d.
Spowoduje to przejcie do komrki o adresie E4 stanowicej pocztek zakresu
wypenionych komrek.
14. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij ponownie strzak kursora w d. Kolejny
przeskok w pionie skieruje Ci do komrki o adresie E7 stanowicej koniec
pierwszego zakresu wypenionych komrek.

15. Kolejne przeskoki w d zaprowadz Ci do adresw E11 i E14, a w kocu
do adresu E98839, co stanowi bdzie kres caego arkusza.
Automatyczne wyszukiwanie pocztkw i kocw zakresw wypenionych danymi
jest niezwykle poyteczn funkcj nawigacyjn, zwaszcza przy pracy z duymi zakresami danych. W poczeniu z technikami zaznaczania zakresw pozwoli na szybk
edycj i formatowanie rozlegych zakresw.
16. Chcc szybko przej do ostatniej komrki najbardziej skrajnego zakresu,
nacinij kombinacj klawiszy Ctrl+End.
Wyszukiwanie skrajnych
niepustych komrek arkusza
Czasami zdarza si, i w arkuszu oprcz tabeli danych znajduj si rwnie przypadkowo wypenione komrki (np. podczas edycji tabeli wpisae na szybko do jakiej
odlegej komrki notatk, czy wrcz przypadkowo nacisne jaki klawisz na klawiaturze, a co gorsza zaraz potem klawisz Enter). Pozornie wpisy te, nierzadko bardzo
odlege od zasadniczej tabeli, nie maj adnego wpywu na obraz danych w arkuszu.
Jednake podczas drukowania danych w arkuszu Calc prbuje wydrukowa rwnie i te
zamiecone komrki, a Ty dziwisz si, dlaczego z drukarki wychodzi tak wiele pustych
lub prawie pustych kartek papieru.
599
Aby odnale i wyeliminowa komrki zawierajce przypadkowe dane, postpuj wedug

poniszych wskazwek:
1. Otwrz skoroszyt niespodzianki.ods zawierajcy tylko jeden arkusz I kwarGa.
2. Kliknij na ikonie Podgld wydruku, aby przekona si, jak posta przyjmie
arkusz po wydrukowaniu.
Po przejciu do trybu podgldu strony zaobserwuj komunikat na pasku stanu
informujcy o cakowitej iloci stron, ktre maj zosta wydrukowane jako
zawarto arkusza. W naszym przypadku jest ich a 8. Klikajc na ikonie
Nastpna strona dostpnej na pasku Podgld strony, przechod do kolejnych
stron wydruku. Zauwa, e oprcz strony pierwszej zawierajcej tabel danych
pozostae strony s puste lub prawie puste. Dua ilo stron, ktra ujawnia si
na podgldzie wydruku, wiadczy o wystpowaniu niepustych komrek daleko
poza obszarem waciwej tabeli danych. Kliknij na ikonie Zamknij podgld,
powracajc do normalnego trybu pracy.
3. Nacinij teraz kombinacj klawiszy Ctrl+End, przechodzc do kracowej
komrki zakresu danych. W tym przypadku przeniesiony zostaniesz do komrki

o adresie Y80, w ktrej znajduj si cakiem przypadkowe dane.
4. Nacinij klawisz Delete na klawiaturze. Po pojawieniu si okienka Usu
zawarto wybierz opcj Usu wszystko i kliknij na OK.

5. Nacinij powtrnie kombinacj klawiszy Ctrl+End, przechodzc do kracowej
komrki zakresu danych. I tym razem nie trafie do prawej dolnej komrki
zasadniczej tabeli, lecz przeniesiony zostae do adresu U92. Co ciekawe, komrka
ta jest cakowicie pusta. Oznacza to, e gdzie w kolumnie U, powyej wiersza 92
znajduje si jaka niepusta komrka oraz e gdzie w wierszu 92, lecz na lewo
od kolumny U znajduje si inna niepusta komrka.
6. Przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij strzak kursora w gr. Przeniesiony
zostaniesz do niepustej komrki o adresie U33. Wyczy jej zawarto.
7. Powr do komrki U92 i przytrzymujc klawisz Ctrl, nacinij strzak kursora
w lewo. Przeniesiony zostaniesz do niepustej komrki o adresie L92. Wyczy jej
zawarto.
8. Nacinij raz jeszcze kombinacj klawiszy Ctrl+End, przechodzc do kracowej
komrki zakresu danych. Tym razem trafie wreszcie do prawej dolnej komrki
zasadniczej tabeli.
9. Przejd do podgldu wydruku i upewnij si, e tym razem do wydrukowania
pozostaje tylko jedna strona.

122 Sposoby Na OpenOffice - Ux.pl 2.0

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

122 Sposoby Na OpenOffice - Ux.pl 2.0

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

IDZ DO

ZAMW DRUKOWANY KATALOG

OpenOffice to dostpny nieodpatnie pakiet biurowy, stanowicy coraz groniejsz

Rozdzia 2. Writer czas na start .................................................................... 33

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

Rozdzia 3. Konfiguracja rodowiska pracy ........................................................ 73

Rozdzia 4. Writer edycja szybka i poprawna ................................................. 95

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

Rozdzia 5. Bezpieczne zarzdzanie dokumentami ............................................ 217

Rozdzia 6. Writer formatowanie efektowne i efektywne .............................. 261

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

Rozdzia 7. Praca z dugimi dokumentami ....................................................... 501

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

Rozdzia 8. Impress prezentacje multimedialne ........................................... 537

Rozdzia 9. Calc edycja i formatowanie arkusza .......................................... 575

Rozdzia 10. Calc automatyzacja oblicze i prac ........................................... 659

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

Skorowidz ..................................................................................... 707

Najczciej informacje te przyjmuj form tabeli przechowujcej dane gwnie

Arkusz kalkulacyjny przypomina zeszyt w kratk, do ktrego doczono owek (do

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

Konfiguracja elementw okna

pasek Standardowy, Formatowanie oraz Pasek formuy. W razie potrzeby

Nagwki kolumn i wierszy. Bezporednio w menu Widok moesz rwnie

Rozdzia 9. Calc edycja i formatowanie arkusza

Rysunek 9.2. Aranacja elementw okna programu OO Calc

dziki ktrym bdziesz mg przechodzi do niewidocznych w danej chwili

Rysunek 9.3. Ustawienia wywietlania elementw okna

Taki poziom powikszenia zapewni Ci zarwno odpowiedni wielko znakw

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

miejsce w przypadku dokumentu tekstowego), lecz podzielony jest na tzw.

umieszczenie kursora myszy w obszarze komrki i jednokrotne kliknicie

3. Przechodzenie do ssiednich komrek moe by rwnie dokonywane za pomoc

klawiatury. Najbardziej intuicyjny sposb to korzystanie ze strzaek kursora

arkusza na Pasku formuy, wykasuj jego dotychczasow zawarto i wpisz nowy

Rozdzia 9. Calc edycja i formatowanie arkusza

Zaakceptowanie wpisu do komrki B2 poprzez nacinicie klawisza Enter

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

kursora w d, a nastpnie strzak kursora w lewo, aby znale si

W niedalekiej przyszoci sytuacj tak bdziemy mogli naprawi, poszerzajc

Rwnie i w tym przypadku zawarto komrki C4 zostaa potraktowana

Rozdzia 9. Calc edycja i formatowanie arkusza

W przyszoci chcc wymusi wywietlanie okrelanej iloci cyfr po przecinku,

Najgorszym moliwym rozwizaniem jest wyrwnanie na si zawartoci

Przeledmy teraz jeszcze jeden rodzaj czsto popenianego bdu.

Nietrudno wic o pomyk. Po naciniciu klawisza Enter zawarto komrki

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

Podobnie jak w przypadku wpisania kropki zamiast przecinka, nie prbuj

Poprawianie zawartoci komrki

Calc > Oglne.

Enter i wybierz jedn z moliwoci (W d, z prawej, do gry, z lewej).

poziom w gr (zamiast w d).

pooonej na lewo od biecej (zamiast na prawo).

Rozdzia 9. Calc edycja i formatowanie arkusza

Zatwierdzenie wpisu do danej komrki bez przechodzenia do innej komrki moliwe

si ikon Akceptuj oraz Anuluj (czerwony krzyyk) na Pasku formuy.

czas pozostaje aktywna.

e wpis ten jest za dugi i chcesz go teraz nieco skrci.

W tym momencie dochodzisz jednak do wniosku, e poprzedni wpis by

lub Tab), wwczas klawisz Esc staje si bezuyteczny. W takim przypadku

Tryby edycji zawartoci komrki

122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0

myszy w obszarze pola Wiersz wprowadzania znajdujcego si na Pasku formuy.